S/122091/01 “Ik heb nu last” App
SPR project proposal INNOVATION RIVM Strategic Programme (SPR) is intended to maintain RIVM’s ‘state-of-the art’ expertise in order to tackle upcoming problems in public health and the environment. To enable adequate reviews, applicants must fill in this application form: - as concisely, honestly and completely as possible - without changing the format - using font Verdana 9 for the text parts, line spacing 1.0 - removing the instructions in italics - keeping in mind that the document will also be used to inform people who may not have the same expertise as the applicant, so please formulate as explicitly as possible
SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 1 of 10
Contents
1
General information 3
2
Summary
4
3 Project plan 5 3.1 Introduction and motivation 5 3.2 Aim and specific objectives 5 3.3 Innovative nature 6 3.4 Strategic aspects 6 3.5 Design and methods 6 3.6 Expected results and business model 7 3.7 International dimension 7 3.8 Facilities 8 4 Critical success factors and 4.1 Critical success factors 4.2 Public private partnerships 4.3 Regulations and permits
risks 8 8 8
8
5 Project organisation 9 5.1 Project leader 9 5.2 Structure 9 5.3 External partners 9 6 Outcome 6.1 Products
10 10
SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 2 of 10
1
General information
Version date (obligatory)
05-12-2014
Commissioner Commissioner RIVM Strategic theme RIVM RIVM-budget (€) EC-contribution (€) Other contributions (€)
Director-General RIVM
(FP7 or HORIZON 2020: budget and EC-project name) (budgets and sources)
Contractor Project leader RIVM RIVM Domain RIVM Centre Project number Project name Project name acronym
MEV MIL / DMG S/122091 (to be filled in after approval) “Ik heb nu last” App “Ik heb nu last” App
Start/End date project
Start: 01-02-2015 / End: 01-06-2016
Page 3 of 10
2
Summary
Introduction and motivation De lucht in Nederland wordt steeds schoner. Toch zijn er nog veel mensen die last hebben van luchtverontreiniging. Vanuit de maatschappij is er een roep om informatie op maat: laat mij, liefst van te voren, weten wanneer ik last krijg van luchtverontreiniging zodat ik mijn activiteiten en medicatie daarop kan afstemmen. Voor de Nederlandse populatie kunnen we inschatten bij welke niveaus mensen last krijgen. Maar daar heeft een individu niets aan. Wanneer heb IK last? Aim and objectives Met behulp van de “Ik heb last” App kunnen mensen aangeven wanneer ze last hebben van hun luchtwegen. Door koppeling van deze melding aan diverse omstandigheden wordt een patroon in kaart gebracht, waardoor op persoonsniveau een voorspelling van de gevoeligheid kan worden gemaakt. En dankzij deze voorspelling kan de gebruiker (in combinatie met de nationale luchtkwaliteit App) activiteiten en medicijngebruik beter plannen. De met de App verzamelde informatie van alle terugmeldingen van gebruikers is voor het RIVM en de wetenschap zeer relevant als hulpmiddel bij het nader en in meer detail identificeren van oorzaken van (verergering van) luchtwegaandoeningen. Innovative nature Door de melding van de klachten te koppelen aan de locatie, kan het RIVM een analyse maken van de omstandigheden, en op basis van deze ‘big data’ patronen herkennen. Hiermee wordt op persoonsbasis inzichtelijk gemaakt hoe gevoelig men is voor luchtverontreiniging onder wisselende (meteorologische) omstandigheden. Tevens is dit een test om te kijken op welke manier gegevens bij burgers opgehaald kunnen worden, en welke incentive zij belangrijk vinden bij deelname. Business model and planned products Door informatie aan te leveren over last die ervaren wordt bij verschillende omstandigheden, kan een persoon die omstandigheden beter begrijpen en uiteindelijk op maat informatie ontvangen als die omstandigheden zich weer voor (gaan) doen. Het RIVM krijgt tegelijk met deze informatie beter inzicht in omstandigheden die last kunnen veroorzaken. Follow up De App helpt gevoelige mensen om optimaal gebruik te maken van de nationale luchtkwaliteitverwachting. Het is daarmee van blijvende waarde. Key words luchtkwaliteit, burger, individueel, big data, luchtwegklachten, last
SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 4 of 10
3
Project plan
3.1
Introduction and motivation
Voor iedereen, maar met name voor longpatiënten is tijdige en begrijpelijke informatie over luchtvervuiling en smog erg belangrijk. Longpatiënten kunnen zo beter rekening houden met vieze lucht en proberen extra gezondheidsklachten zoveel mogelijk te voorkomen. Zo kunnen ze meer medicijnen gebruiken of hun dagindeling anders plannen. Om mensen goed te informeren over luchtvervuiling en hen een passend gezondheidsadvies te geven is meer informatie nodig over de omstandigheden waarbij effecten bij hen optreden. Met de ‘Ik heb HIER en NU last App’ geven mensen feedback over de ervaren gezondheidsklachten gekoppeld aan verschillende concentraties luchtvervuiling. De terugkoppeling geeft het de gebruikers zelf ook meer inzicht in bij welke soorten en niveaus luchtvervuiling er bij hen gezondheidsklachten optreden. De verzamelde informatie van alle terugmeldingen is voor het RIVM en de wetenschap zeer relevant als hulpmiddel bij het nader en in meer detail identificeren van oorzaken van (verergering van) luchtwegaandoeningen. 3.2
Aim and specific objectives Wij stellen de ontwikkeling en test voor van een App waarmee gebruikers op een laagdrempelige wijze, een enkele druk op een knop, kunnen aangeven waar en wanneer zij geen, weinig of veel last hebben van luchtwegklachten. Als de gebruiker op een van de knoppen drukt dan worden de keuze, locatie, datum en tijd geregistreerd en doorgegeven aan een server. Tevens krijgt de gebruiker optioneel de mogelijkheid om meer informatie te geven over het type last dat hij/zij ervaart en over het type locatie waar de gebruiker het laatste uur verbleef, bijvoorbeeld binnen, buiten, kantoor of op de weg. Periodiek wordt voor elke melding nagezocht wat op de locatie en tijd van de melding alle denkbare voor luchtwegen relevante omgevingsparameters waren. Denk aan temperatuur, vochtigheid, O3, PM2.5, PM10, NO2, hoeveelheid en soort pollen in de lucht, locatie thuis, op kantoor, op straat, nabij een snelweg, et cetera. De App meldt de gebruiker terug hoe de meldingen (de ervaren last) zich verhouden tot de nationale luchtkwaliteit index (LKI). Per stof ziet de gebruiker bijna vanaf het begin van gebruik bij welke concentraties welk niveau van last door hen wordt ervaren. Zonder dat er langdurige analyses nodig zijn kan snel worden teruggekoppeld hoe vaak de gebruiker aangeeft weinig, matige en veel last te ervaren en hoe zich dit verhoudt tot de LKI, en tot het gemiddelde van alle terugmeldingen. De teruggekoppelde informatie geeft de gebruiker op den duur meer inzicht in de omstandigheden die tot klachten leiden. De App geeft zelf geen Page 5 of 10
gedragsadviezen maar verwijst hiervoor naar de LKI. Met de teruggekoppelde informatie kan de gebruiker op termijn naar verwachting efficiënter met medicijngebruik omgaan of de dagelijkse activiteiten aanpassen op de verwachte luchtverontreinigingsniveaus. Dit is echter geen voorwaarde voor succes van onze App. 3.3
Innovative nature Door de melding van de klachten automatisch te koppelen aan locatie, kan het RIVM een analyse maken van de omstandigheden, en op basis van deze ‘big data’ patronen herkennen. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt waar een individu last van heeft, en kan deze persoon op maat informatie ontvangen. Ook is dit een test om te kijken op welke manier gegevens bij burgers opgehaald kunnen worden, en welke incentive zij belangrijk vinden bij deelname. De App past ook goed in de ontwikkeling dat mensen straks met goedkope sensors zelf kunnen meten. Koppeling van individuele meetgegevens met individuele “last” kan hele nieuwe inzichten en handelingsperspectieven geven.
3.4
Strategic aspects
Workshop Smogwaarschuwingen 9 juli 2014
Er is een steeds verder gaande behoefte aan zelfmanagement en zelfinzicht. Mensen willen zelf kunnen bepalen wat ze met de geboden informatie doen (advies op maat). Zo kunnen ze • zelf een dagindeling maken om zijn/haar gezondheid zo optimaal mogelijk te beschermen; • bepalen/instellen op welk niveau een waarschuwing m oet komen.
De App sluit aan bij het streven van het RIVM om dichter bij de burger te opereren, deze meer bij onderzoek te betrekken, en informatie op maat te bieden. Bij voldoende gebruikers biedt de App het RIVM informatie uit een breed ensemble van nieuwe en gevoelige real-time sensoren: de gebruikers zelf. De terugkoppeling van de gebruikers door hun gebruik van de App biedt het RIVM de mogelijkheid om sneller en beter te waarschuwen voor episoden met slechte luchtkwaliteit. Voor waarschuwingen hoeft niet alleen op de voorziene concentratieniveaus te worden vertrouwd, de terugkoppeling in de App geeft direct aan hoeveel last met deze specifieke omstandigheden samen gaat. 3.5
Design and methods Fase 1, 1e – 2e kwartaal 2015 Bij honorering van dit voorstel zal in het begin van 2015 in samenwerking met Milieudefensie en het Longfonds met beoogde gebruikers worden gesproken om hen nader te informeren en hun suggesties en wensen verder in kaart te brengen. Met de wensen van de gebruikers wordt een eerste set van te correleren parameters gekozen. Tegelijk zal met een web-ontwikkelaar worden gesproken over de realisatie van het grafische en functionele ontwerp van de App en over de bouw van een server.
SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 6 of 10
Fase 2, 2e – 3e kwartaal 2015 Op basis van de resultaten uit fase 1 wordt opdracht verleend voor de bouw van de App en de server. De werking van de App, de server en de terugkoppeling wordt getest, hierbij wordt een klein testpanel van beoogde gebruikers gebruikt. Fase 3, 3e – 4e kwartaal 2015 Openstellen App voor een groterschalige test met meer gebruikers uit de beoogde doelgroep van personen met luchtwegproblemen. Rapportage, 4e kwartaal 2015 – 2e kwartaal 2016 Voor een afdoende evaluatie van de basisideeën achter de App is voldoende variatie in de milieuomstandigheden (i.e. concentratieniveaus) noodzakelijk. Zodra de App voldoende lang heeft kunnen werken om een goed beeld van de meerwaarde te krijgen zal een rapport worden opgesteld. Indien de meerwaarde van de App na een jaar functioneren niet duidelijk is, zal dat ook worden gerapporteerd. De relaties tussen actuele milieuparameters (concentraties etc.) en acute luchtwegklachten zijn complex. Omdat de meldingen van de gebruikers en de milieuparameters volledig digitaal beschikbaar komen zal de analyse aanmerkelijk sneller kunnen gaan dan in eerdere soortgelijke studies. Aan het einde van de voorziene testperiode moet duidelijk zijn in welke mate de voorgestelde App daadwerkelijk tot meer inzicht, bij gebruikers en wetenschap heeft geleid. 3.6
Expected results and business model Hoe weet iemand nu op welk niveau de diverse luchtverontreinigende stoffen voor hem of haar tot klachten leiden? Precies die informatielacune in het waarschuwingssysteem is op te vullen met de hier gepresenteerde "Ik heb nu last" App. Gelet op de ontwikkeling in de concentratieniveaus van stoffen in de buitenlucht is te verwachten dat nog jarenlang mensen de behoefte hebben om zelf vast te stellen waarvoor zij gevoelig zijn. De economische waarde hiervan zit primair bij de gebruiker omdat die beter kan anticiperen op de betekenis van de verwachte luchtkwaliteit. Als hiermee arbeidsverzuim of ziektekosten worden voorkomen heeft dat een waarde voor de werkgever en verzekeringsmaatschappijen. Los van de monetaire waarde kan de App bijdragen aan het gevoel van de gebruiker om beter met zijn/haar problemen om te gaan. Stakeholders en deskundigen willen heel graag de mogelijkheden exploiteren voor goedkope sensors om buiten en binnen de luchtkwaliteit vast te stellen. De verwachte toekomstige introductie van dergelijke sensors sluit naadloos aan bij de “Ik heb nu last” App. De App kan zonder veel problemen ook als platform dienen voor smart sensoren. Hierbij is de sensor via WiFi of Bluetooth met de App op de smart phone verbonden en geeft deze de gegevens door aan de server.
3.7
International dimension De mogelijkheden om met Vlaanderen/Belgie samen te werken zullen in een vroegtijdig stadium worden verkend (er zijn goede contacten en we delen de taal). In de eerste fase van de ontwikkeling is geen verdere internationale Page 7 of 10
component voorzien. Bij succes zullen de resultaten met andere landen worden gedeeld waar voldoende uurlijkse milieugegevens beschikbaar zijn. 3.8
Facilities Voor de App is software nodig om de gebruiker met een server te laten communiceren en om de gegevens op de server te analyseren. Deze software is op zich niet nieuw en bestaat reeds op grote schaal. Voor de analyse van de gegevens zal gebruik worden gemaakt van bij het RIVM beschikbare pakketten als Matlab en R. Zo nodig zal nieuwe software worden ontwikkeld. Binnen het projectteam is ruime ervaring op deze gebieden aanwezig.
4
Critical success factors and risks
4.1
Critical success factors Om het volledige potentieel van de App te demonstreren en alle relevante situaties te doorlopen is het nodig dat er voldoende deelnemers zijn en dat er gedurende de testperiode ook voldoende variatie in omstandigheden is om de beoogde correlaties te vinden. Vanuit de partners Longfonds en Milieudefensie zullen naar verwachting voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn om de eerste versie van de App uit te proberen. Een goede instructie van de gebruikers is eveneens van belang voor succesvol gebruik. Zo moeten zij voldoende vaak de “Ik heb GEEN last” knop gebruiken.
4.2
Public private partnerships Vooralsnog wordt geen PPS constructie voorzien. Afhankelijk van de ervaringen met de App kan dit later aan de orde komen.
4.3
Regulations and permits Het doel van de App is expliciet niet om gedrags- of medicatieadvies te geven. Voor gedragsadviezen wordt aangesloten bij, en verwezen naar, de adviezen bij de nationale luchtkwaliteit index. De communicatie over wat de App nu wel en niet beoogt is van groot belang om misverstanden uit te sluiten. Er zal binnen het project worden uitgezocht of er juridisch enige mate van (medische) aansprakelijkheid kan zijn, omdat er feedback wordt gegeven die gebruiker wellicht ten onrechte toch als medisch advies interpreteert. Indien nodig zal een afdoende disclaimer bij installatie van de App worden opgenomen. Evenzo zal worden gecontroleerd of voor de pilot toestemming van een Medisch Ethische Commissie vereist is. Bij de tests van de App zullen gebruikers uitgebreid worden gewezen op wat zij wel en niet van de App kunnen verwachten. Daar op periodieke basis gezondheidskundige informatie wordt verzameld en opgeslagen stelt dit hoge eisen aan de SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 8 of 10
behandeling van de (vertrouwelijke) data, zowel in de App als op RIVM. Gebruikers zal vanaf het eerste gebruik de mogelijkheid worden geboden om anoniem deel te nemen. Het MAC adres van de voor de App gebruikte smart Phone / tablet zal zo mogelijk de basis vormen voor opslag van de gegevens. Een emailadres kan hier optioneel aan gekoppeld worden maar is niet noodzakelijk voor het volledig functioneren van de App.
5
Project organisation
5.1
Project leader1 Joost Wesseling, ruime ervaring in luchtkwaliteitsmodellering bij MIL, het gebruik van metingen en praktische communicatie over luchtkwaliteit. Waar nodig zal op de gezondheid gericht werk vanuit DMG worden gecoördineerd en aangestuurd.
5.2
Structure Om de beoogde App tot een succes te maken is kennis vanuit verschillende expertises binnen het RIVM nodig: epidemiologie, toxicologie, ICT, communicatie en verspreiding. Vanuit het centrum DMG zijn verschillende experts op het gebied van de epidemiologie (Paul Fischer & Danny Houthuijs) direct bij het voorstel betrokken. Zij hebben reeds ruime ervaring bij het analyseren van de verbanden tussen milieukenmerken en volksgezondheid. Het analyseren van dagelijkse klachten in relatie tot fluctuaties in luchtverontreinigingsniveaus (in zogenaamde panel-studies) was in de tachtiger en begin negentiger jaren een veel gebruikt onderzoeksmethode. Het RIVM heeft ook toen al geparticipeerd in deze onderzoeken en zelfstandig veldwerk en statistische analyses verricht. Deze kennis is nog steeds aanwezig bij DMG (Paul Fischer, Danny Houthuijs en Caroline Ameling). Toxicologische kennis is ruim vertegenwoordigd bij DMG, onder ander bij Flemming Cassee en Miriam GerlofsNijland. Om de milieukenmerken voor een willekeurige locatie in Nederland op elk willekeurig moment te bepalen wordt gebruik gemaakt van de kennis die bij MIL aanwezig is. Er bestaan al kaarten met de uurlijkse grootschalige concentraties voor alle hier relevante stoffen. In het eerste kwartaal van 2015 wordt de resolutie van deze kaarten door MIL, in samenwerking met TNO, uitgebreid. De resulterende kaarten zullen als input voor de voorgestelde App dienen. Bij MIL is ook ervaring in het sturen van de IT component in projecten (Joost Bakker en Joost Wesseling) en het toepassen van patroonherkenningstechnieken (Ronald Hoogerbrugge en Dennis Mooibroek).
5.3
External partners Het Longfonds en Milieudefensie hebben aangegeven graag bij de ontwikkeling en tests van de voorgestelde App te worden betrokken. Hun achterban is een natuurlijke kritische doelgroep voor de App. Door bij de bouw de goede vragen te stellen en vanuit de praktijk de uitvoering en resultaten van analyses te beoordelen dragen zij bij aan het realiseren van een optimale App. 1
Project leader = opdrachtcoördinator at RIVM Page 9 of 10
Vanuit het IRAS heeft Gerard Hoek aangegeven graag bij te willen dragen aan de analyse van de resultaten van de App. Bij een enthousiast gebruik van de App zal al snel meer informatie binnenkomen dan op korte termijn kan worden geanalyseerd. Inzet en expertise vanuit het IRAS kan helpen om de informatie maximaal te benutten. De Hogeschool Rotterdam (HR) werkt vanuit haar opleidingen, lectoraten en kenniscentra actief (mee) aan innovatieve projecten. Via de HR werken vier studenten mee aan het huidige voorstel. Bij honorering van het voorstel zullen zij bijdragen aan de verdere vormgeving van de App en aan het ontwerp van de communicatie met de gebruikers.
6
Outcome
6.1
Products
Instruments (e.g. models) Databases Websites Intellectual property (patents) (Letter)reports Presentations at international conferences Scientific publications Other products
Number 1 1 1 ? 1 >1
Year of delivery 2015 2015 2015
>1 1 App
2015/2016 2015
2015/2016 2015/2016
Specify other products
SPR Prop format inn 2014 def Versie 1
Page 10 of 10
