& Vernieuwen. Expertise onder één dak in IKC. Waldervaart. Voor de netwerkpartners van Aloysius sector Noord & Gesloten Onderwijs

I N F O R M AT I E K R A N T V O O R S A M E N W E R K I N G S PA R T N E R S VA N D E A L O Y S I U S S T I C H T I N G N O O R D & G E S L O T E N O N D E R W I J S

Verbinden 01 & Vernieuwen

VOORJA AR 2 0 15

Voor de netwerkpartners van Aloysius sector Noord & Gesloten Onderwijs

Onze eerste informatiekrant voor onze netwerkpartners! Als sector Noord & Gesloten Onderwijs van Aloysius willen wij via deze krant graag (uitgebreider) laten weten wie we zijn en wat we doen. Wij hebben scholen voor speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs in Noord-Holland. Daarnaast bieden wij via Gedragpunt Scholing en Advies én bieden wij onderwijs aan jongeren in justitiële instellingen. Deze veelzijdigheid maakt dat wij samenwerken met véél verschillende netwerkpartners. Die laten we in deze krant graag vooral zelf aan het woord. Want jongeren perspectief bieden op een goede toekomst, dat doen wij als onderwijs zeker niet alleen. Lees dus meer over wat projectleider Jannie Baron van het Integraal Kindcentrum in Schagen vertelt. In deze editie ook: wat onze leerlingen hebben aan de samenwerking met leerwerkbedrijf D’ROEM en met ROC Mondriaan in Den Haag. Dat, en nog veel meer, in deze eerste editie van onze krant. Komend najaar volgt nummer twee.

Expertise onder één dak in IKC Waldervaart

Rimco Viejou Sectordirecteur Aloysius Stichting Noord & Gesloten Onderwijs

De Antoniusschool in Schagen huist sinds dit schooljaar in een ander gebouw. Samen met partners in regulier onderwijs, speciaal basisonderwijs en jeugdhulp biedt Integraal Kindcentrum Waldervaart onder één dak expertise in onderwijs en ondersteuning. Lees meer op pagina 6

Onze koers nu en straks ::: Pagina 4

Onderwijs en jeugdhulp: integraal werken ::: Pagina 6

Aloysius en wetenschappelijk onderzoek: kennis omzetten in praktijk ::: Pagina 8

Geslaagd! Azeez, Brandon en Anouar gaan met hun diploma richting toekomst ::: Pagina 9

Ambulante begeleiding bij Aloysius anno nu ::: Pagina 11

2 | V E R BINDE N & V ER NIE U W EN 0 1

V E R BINDE N & V E R NIE U W E N 0 1 | 3

Aloysius Noord & Gesloten Onderwijs in vogelvlucht

Aloysius Noord & Gesloten Onderwijs in vogelvlucht

Aloysius Noord & Gesloten Onderwijs op de kaart Het Molenduin

Rimco Viejou ruim een jaar sectordirecteur Noord & Gesloten Onderwijs

‘Leerlingen perspectief bieden: dat bindt alle scholen in onze sector’

Antoniusschool

Het Molenduin is een school voor voortgezet speciaal onderwijs, voor 12 tot 18 jaar (met een uitloop naar 20 jaar). Een veilige leeromgeving, veel aandacht voor sociale ontwikkeling en een goede voorbereiding op de vervolgstap van onze leerlingen: dat zijn belangrijke ingrediënten van onze aanpak. Wij bereiden onze leerlingen – zo’n 180 in totaal op drie locaties - voor op een vervolgopleiding, een baan of arbeidsmatige dagbesteding. Dat doen wij door te kijken naar talent en mogelijkheden van iedere leerling en daar ons onderwijsaanbod op af te stemmen.

Het Molenduin heeft vestigingen in Santpoort-Noord, Driehuis en Schagen. De locatie Santpoort-Noord biedt onderwijs aan leerlingen uit de gehele regio en is net verbouwd. Frisse kleuren, moderne praktijklokalen: de school is helemaal van nu. Locatie Driehuis biedt onderwijs aan leerlingen die residentieel geplaatst zijn bij Lijn5. Hier kennen we ook structuurklassen, speciaal voor jongeren met een stoornis in het autistisch spectrum. Locatie Schagen biedt onderwijs aan leerlingen die residentieel geplaatst zijn bij Lijn5

en de Prinsenstichting. De begeleiding in leefgroepen en onderwijs wordt zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Overigens bieden we in Schagen ook onderwijs aan externe leerlingen. De locaties verschillen in onderwijsaanbod en onderwijsorganisatie, maar laten op elke plek de talenten van leerlingen tot bloei komen.

De Antoniusschool biedt speciaal onderwijs aan kinderen van 4 tot 12 jaar. Dat doen wij op diverse locaties aan ruim 350 leerlingen. Wij bieden onze leerlingen op elke locatie structuur, rust en regelmaat. We benaderen kinderen positief en gaan uit van de mogelijkheden die iedere leerling heeft. Wij hebben vertrouwen in de ontwikkelingsmogelijkheden van onze leerlingen en bieden ons onderwijs en onze ondersteuning zoveel mogelijk op maat aan. Onze locaties vind je in Castricum, Den Helder, Schagen, Alkmaar, Hoorn, Aerdenhout, Heerhugowaard, Velsen en Beverwijk.

In de meeste netwerken al een bekend gezicht: Rimco Viejou. Ruim een jaar is hij directeur van de sector Noord & Gesloten Onderwijs van Aloysius.

> www.molenduin.nl > www.antoniusrso.nl

De Burcht De Burcht biedt voortgezet speciaal onderwijs aan jongeren van 12 tot 24 jaar die verblijven in Forensisch Centrum Teylingereind in Sassenheim. Wij bereiden onze leerlingen zo goed mogelijk voor op hun nieuwe school of hun toekomstige baan. Ons onderwijs is competentiegericht en wil jongeren voldoende bagage meegeven om te kunnen meedoen in onderwijs, werk en onze samenwerking. Wij bieden een mix van praktijk, theorie en sport en geven specifiek veel aandacht aan

studieloopbaanbegeleiding. In een oriëntatieperiode van twee weken stimuleren wij een jongere om te ontdekken wat hij leuk vindt en waar zijn talent ligt en wat het niveau is. Vervolgens stemmen we ons onderwijs daar zo goed mogelijk op af, met als doel: perspectief bieden op de periode ná Teylingereind, in vervolgonderwijs of werk.

Sinds zijn komst naar Aloysius is Rimco Viejou druk doende om samen met gemeenten, samenwerkingsverbanden, bestuurders van collega-scholen, jeugdhulpinstellingen en justitie passend onderwijs en de transitie Jeugdzorg vorm te geven. Hoe?

> www.vso-deburcht.nl

“Als het even kan thuisnabij onderwijs voor ieder kind vanuit de fullservice-gedachte”, is het bondige antwoord. En dat is? “Een integraal aanbod van onderwijs en jeugdhulp. Eén kind, één gezin, één plan. Hoe verschillend elk samenwerkingsverband binnen de regio ook opereert: dit zijn wel belangrijke uitgangspunten voor Aloysius.” Op verschillende locaties in Noord-Holland zijn nu integrale kindcentra in oprichting, waar Aloysius ‘fullservice’ vormgeeft, samen met netwerkpartners in (regulier) onderwijs, jeugdhulp en vaak ook kinderopvang.

Het Palmhuis Kansen zien en bruggen bouwen naar een positieve toekomst. Dat doet Het Palmhuis in Den Haag. Hier verzorgen wij het onderwijs voor de Jutters, locatie Het Palmhuis, die jongeren van 12 tot 24 jaar behandelt . Zij hebben veelal ernstig gedrag en/of psychiatrische problemen en dreigen in aanraking te komen met politie of justitie, of kregen een strafrechtelijke maatregel opgelegd. Aloysius verzorgt het onderwijs voor verschillende groepen: • jongeren van 12 tot 24 jaar met een IQ van 80 of hoger die kampen met problemen op meerdere leefgebieden (thuis, op school of in de buurt) en die veelal een strafrechtelijke maatregel kregen: dit is de reguliere groep

• jongeren van 12 tot 24 jaar met een IQ tussen de 60 en 80 die kampen met problemen op meerdere leefgebieden (thuis, op school of in de buurt) en die veelal een strafrechtelijke maatregel kregen: dit is de Plusgroep • jongeren van 12 tot 18 jaar die in verband met schoolverzuim een strafrechtelijke maatregel kregen: dit is de Schoolverzuimgroep • j ongeren van 12 tot 24 jaar die poliklinisch behandeldworden door de Jutters en die bij ons onderwijs volgen > www.palmhuis.nl

Scholengemeenschap Harreveld Scholengemeenschap Harreveld in Gelderland werkt nauw samen met Horizon Jeugdzorg en Onderwijs. Alle jongeren die Horizon begeleidt bij Prisma (‘open’ jeugdzorg) en Het Anker (Jeugdzorg Plus), volgen bij ons hun opleiding. Ook leerlingen van de gezinshuizen in het dorp Harreveld en van het terrein van Horizon, komen naar onze school. Wij hebben geen externe leerlingen.

Als enige school voor voortgezet speciaal onderwijs in Nederland biedt Scholengemeenschap Harreveld zelfstandig vmbo aan: leerlingen kunnen er ook examen doen. Door intensieve samenwerking met ROC Graafschap College en AOC Oost in Doetinchem kunnen we ook mboopleidingen aanbieden. Daarnaast bieden we branchegerichte cursussen aan. Leerlingen die praktijkonderwijs

volgen, kunnen ook een vakrichting kiezen: Consumptieve Techniek, Metaaltechniek of Groen. Ons aanbod is gericht op uitstroom naar vervolgonderwijs, werk, zelfstandig wonen en kunnen meedoen in onze samenleving. > www.sgharreveld.nl

Het Kompas College Het Kompas College verzorgt het onderwijs voor ruim honderd leerlingen van (gesloten) justitiële jeugdinrichting De Hartelborgt in Spijkenisse. Onze leerlingen verblijven soms kort, soms langer op onze school. In de instroomklassen maken onze leerlingen tijdens een periode van zes weken een passende keuze voor de leerrichting die het beste aansluit bij hun talenten en competenties.

De leerrichtingen die wij bieden zijn: metaaltechniek, houttechniek, Sport & Bewegen, richting werk, facilitair en horeca. Wij begeleiden onze leerlingen richting vervolgonderwijs, dagbesteding of werk. Door de steeds ouder wordende leerling richt het Kompas College zich ook op vervolgtrajecten in het mbo. > www.kompascollege.nl

Gedragpunt Scholing en Advies ‘We kunnen uren, dagen praten over wie we zijn, wat we doen en wat u daaraan heeft. Maar waar het om gaat is dit: als u een probleem ervaart met het gedrag van kinderen of jongeren, dan kan Gedragpunt u helpen. Heel even of voor langere tijd, totdat u het zelf (weer) kunt’. Zo staat het in de brochure van Gedragpunt Scholing en Advies en zo is het precies. Naast een uitgebreid trainings- en scholingsaanbod biedt Gedragpunt Scholing en Advies ook begeleiding

en advies op maat voor individuele leerkrachten, teams en directies. De experts van Gedragpunt ondersteunen veel (reguliere) scholen bij het vormgeven van passend onderwijs. Dat kan door co-teaching, maar bijvoorbeeld ook door een uitgebreider scholingsprogramma voor Positive Behaviour Support (PBS). > www.gedragpunt.nl

Divers palet, ruime expertise Met voorschools aanbod, speciaal onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs in justitiële instellingen én binnenkort ook een school voor speciaal basisonderwijs biedt de sector Noord & Gesloten Onderwijs een breed palet. “Heel divers”, beaamt Rimco. “ Verschillende doelgroepen van 4 tot jongeren van 27, diverse netwerkpartners en verschillende typen onderwijs. Maar er bindt ons veel. Vanuit onze kernwaarden zijn wij allemaal bezig met die ene vraag: hoe kunnen wij onze leerlingen perspectief bieden op hun toekomst? Ook kunnen wij juist door onze diversiteit als sector veel expertise delen. Neem alleen al onze focus op preventie: tijdig de goede dingen doen levert voor onze leerlingen meer succes op.” Met de integratie van de vroegere ambulante dienst Gedragpunt in de sector Noord & Gesloten Onderwijs van Aloysius, is er nog meer expertise bijgekomen. “Alle adviseurs en

trainers van Gedragpunt Scholing en Advies zijn experts in ‘gedrag’. Zij zijn in de verschillende samenwerkingsverbanden passend onderwijs actief om onder meer het regulier onderwijs te ondersteunen bij onderwijs op maat.” Naast passend onderwijs en de transitie Jeugdzorg zijn ook de aansluiting op de arbeidsmarkt en alle veranderingen in het mbo actuele thema’s op de agenda van Rimco Viejou. “Landelijk zijn wij als Aloysius nu bezig om de toegang tot het mbo voor onze leerlingen goed te regelen. De komst van de Entree-opleidingen en het verdwijnen van de AKA (assistentenopleiding) heeft de nodige impact. Voor veel van onze leerlingen zijn de zware taal- en rekeneisen van mbo niveau 2 bijvoorbeeld een struikelblok. Wellicht is een ‘speciaal mbo’ een oplossing.” Aan tafel bij de G4 Aan tafel bij de vier grote gemeenten (De G4) van Nederland is Aloysius ook in gesprek met wethouders en samenwerkingsverbanden passend onderwijs: hoe volgen we onze leerlingen nadat zij het voortgezet speciaal onderwijs hebben verlaten? “Aloysius ontwikkelde de bestendigheidsmonitor om leerlingen goed in beeld te houden”, vertelt de sector-directeur. “Maar daarmee ben je er niet. Je wilt vooral iets doen met die gegevens. Hoe blijf je jongeren perspectief bieden, zodat zij kunnen meedoen op school of op de arbeidsmarkt?” In Rotterdam werkt Aloysius nu mee aan de ontwikkeling van tussenvoorzieningen voor jongeren die uit detentie komen, om recidive en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. In Harreveld kunnen gezinnen na detentie van een jongere ‘oefenen’ op het justitieterrein, voor zij met hun kind weer de ‘echte’ wereld ingaan. Tot die tijd kunnen de jongeren in kwestie gewoon op school blijven bij Aloysius.

Rimco Viejou

Veel veranderingen binnen justitie Binnen justitie staat de wereld bepaald niet stil. Rijksinstellingen die worden samengevoegd is één voorbeeld. Net als de verruiming van het aantal onderwijsweken naar 48 lesweken. Aloysius participeert in een landelijke taakgroep om mee te denken hoe scholen hier het beste handen en voeten aan kunnen geven wat betreft personele invulling. Ook de komst van het adolescentenstrafrecht (sinds een jaar) waardoor een jongvolwassene tot 23 jaar veroordeeld kan worden volgens het jeugdstrafrecht, heeft de nodige impact. “ We hebben steeds meer leerlingen die maar kort bij ons op school zijn”, licht Rimco toe. “ Terwijl we natuurlijk toch heel graag willen dat een jongere bij ons verder komt door een certificaat of diploma te halen.”

Aloysius Noord & Gesloten in cijfers > W ij zetten ons met

297

medewerkers elke dag met Kracht, Onvoorwaardelijkheid en Passie in voor de leerlingen van Aloysius in onze sector

> In Noord & Gesloten geven wij onderwijs aan ruim

leerlingen > W ij zijn met 21 locaties actief in

14

850 14

gemeenten en in samenwerkingsverbanden passend onderwijs en werken met zo’n netwerkpartners samen

50

> W ij bieden vanuit Gedragpunt Scholing en Advies

leerlingen ambulante begeleiding

1400

4 | V E R BINDEN & V E R NIE U W EN 0 1

V E R BINDE N & V E R NIE U W E N 0 1 | 5

Aloysius in het kort

Aloysius in het kort

Onze koers nu

Visie, missie, kernwaarden en koers

De Aloysius Stichting biedt speciaal onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs en onderwijs aan leerlingen in justitiële jeugdinrichtingen. Ook hebben we een aantal scholen voor speciaal basisonderwijs voor kinderen met minder ernstige beperkingen, die wel extra zorg en aandacht nodig hebben. Onze collega’s van Gedragpunt Scholing en Advies ondersteunen ook het regulier onderwijs als een leerling daar een specialistische ondersteuningsvraag heeft. Je vindt de Aloysius Stichting in het (noord)westen, oosten en zuiden van ons land. We werken vanuit drie sectoren, waarvan Noord & Gesloten Onderwijs er één is. > www.aloysiusstichting.nl

Onze visie… elke dag in praktijk.

Onze missie… is voor hún toekomst.

Onze visie … elke dag in praktijk. We werken vanuit een gedeelde visie, die elke dag zichtbaar is voor leerlingen, hun ouders en onze netwerkpartners. “Wij hebben zorg voor ieder ander, vooral voor hen die het moeilijker hebben dan wijzelf en dat doen wij door volhardend te zijn in onze betrokkenheid.”

Wij zijn er voor kinderen en jongeren van 4 tot 27 jaar die onze expertise in onderwijs, begeleiding en ondersteuning nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. Wij bereiden onze leerlingen voor op een zinvolle toekomst in de samenleving. Daarbij richten wij ons nadrukkelijk ook op hun ouders, familie en verdere omgeving. Wij werken daarvoor ook nauw samen met onze netwerkpartners in onder meer onderwijs en jeugdhulp.

Wij zetten ons elke dag onverminderd betrokken in voor onze leerlingen, die het gezien hun vaak complexe gedrag, leerstoornis en/of psychiatrische problemen allemaal een stuk moeilijker hebben dan wijzelf. Wij gaan door waar anderen stoppen, vinden betekenis in ons werk, doen ons werk met plezier, geven net dat onsje meer en vinden ieder kind de moeite waard om ons best voor te doen. Dit alles doen wij vanuit onze gedeelde kernwaarden Kracht, Onvoorwaardelijkheid en Passie.

Wij bieden onze leerlingen een passend ontwikkelings- en opbrengstgericht onderwijsprogramma, dat is afgestemd op hun leefwereld. Dat doen wij in een leeromgeving die optimaal stimuleert en die leerlingen tot hun recht laat komen. Daarnaast ondersteunen wij (reguliere) scholen bij het vormgeven van passend onderwijs in diverse samenwerkingsverbanden. Wij spreken ieders talent aan, kijken vooral naar wat wél goed gaat en leren onze leerlingen om te gaan met zichzelf en anderen.

Vanuit ‘ecologisch perspectief’ Veel van onze leerlingen worden belemmerd in hun functioneren of ontwikkeling door vaak complexe gedragsproblemen. Wij zien dat ‘probleemgedrag’ als gedrag dat slecht past in de situatie waarin een kind verkeert, niet als tekortkoming van onze leerlingen. Wij werken vanuit ecologisch perspectief. Dat betekent: kijken naar alle factoren die gedrag mogelijk beïnvloeden. Denk aan de persoonlijke geschiedenis van een leerling, zijn huidige thuissituatie, zijn

vrienden, zijn normen en waarden en ook de virtuele wereld waarin hij verkeert. Dit alles is met elkaar verbonden en van invloed op een kind en zijn gedrag. Juist hierom kiezen wij samen met onze partners voor een integraal aanbod van onderwijs (inclusief ambulante dienstverlening) en jeugdhulp, dat een antwoord biedt op de behoeften van onze leerlingen. Onderwijs, wonen, gezin, vrije tijd, stage/werk: alle aspecten van het leven krijgen aandacht in onderwijs en begeleiding.

21e eeuwse vaardigheden centraal tijdens studiedag Aloysius Als lerende organisatie willen wij onszelf natuurlijk graag blijven ontwikkelen. Eén van de middelen daarvoor is onze jaarlijkse studiedag voor alle leidinggevenden van Aloysius. Die stond dit jaar in maart in het teken van de 21e eeuwse vaardigheden. Tal van workshops en lezingen gingen over al die vaardigheden die onze leerlingen nodig hebben om mee te kunnen doen in onze maatschappij,

zoals ICT-geletterdheid, mediawijsheid, sociale competenties, culturele sensitiviteit en metacognitie (een verzamelterm voor zaken als veerkracht, initiatief, zelfstandigheid, creativiteit, kritisch denken, moreel besef). De 21e eeuwse vaardigheden zullen zéker een rol spelen in onze nieuwe koers tot 2020. > Lees meer over die nieuwe koers op pagina 5.

Nieuwe scholensites Onze scholen hebben sinds januari 2015 allemaal een nieuwe website. De moeite waard om een kijkje te nemen! Via www.aloysiusstichting.nl klik je eenvoudig door naar de scholen van onze sector Noord & Gesloten Onderwijs. Wij informeren ouders ook heel gericht met de app ‘Gerichte Berichten’. Zo kunnen we nieuws snel communiceren of een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek.

Jaarmagazine Verbinden & vernieuwen is het motto van onze koers tot 2016. Hoe we daar uitvoering aan geven, wat we in 2014 hebben bereikt en in 2015 doen is te lezen in ons derde jaarmagazine. Dat maken we voor al onze netwerkpartners. Niet ontvangen? Meld het dan even bij [email protected], dan sturen we er één toe.

Onze koers straks Ons (meerjaren)strategisch beleid voor 2016-2020 is nu in voorbereiding. Deze nieuwe koers ontwikkelen we samen met onze leerlingen, ouders, medewerkers en netwerkpartners. Uitgangspunt is: vooral doorgaan waarmee we nu bezig zijn. Focus op kwaliteit van onderwijs en onze leerlingen optimaal klaarstomen voor hun toekomst. Natuurlijk volop in samenwerking met onze netwerkpartners. In onze volgende regiokrant meer nieuws over onze nieuwe koers.

Wat mogen onze netwerkpartners van ons verwachten? In onze koers tot 2016 zetten we onze reiscoördinaten op een rij: vernieuwen, verbinden en profileren en resultaatgericht werken. Vernieuwen We zijn ondernemend en gericht op samenwerking. Wij bedenken creatieve oplossingen voor de meest specialistische onderwijsvragen: bij ons vindt ieder kind een plek. We doen ervaring op met nieuwe leervormen, materialen en multimedia die passen bij de onderwijsbehoeften van onze leerlingen. We verbreden ons aanbod. Denk aan een meer geïntegreerd onderwijsaanbod, behandeling en opvang, havo en vwo en samenwerking met het mbo. We zetten onze expertise ook buiten onze schoolmuren in. We gaan meer preventief werken door te investeren in het jonge kind, in medisch kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en

het regulier onderwijs. We werken daarbij vraaggericht. Verbinden & profileren We zoeken nadrukkelijk verbinding met onze partners in het (speciaal) onderwijs en andere netwerkpartners en bouwen samen aan een dekkend (speciaal)onderwijsaanbod in onze regio. We willen graag dat specialisten en leerkrachten hun kennis met elkaar delen. Wij willen dé specialist zijn voor ‘gedrag’ en ontwikkelen ons tot expertisecentra. Is er een specialistische onderwijsvraag dan staan wij hopelijk bovenaan de lijst. We reageren snel en flexibel. Ouders zijn onze partners en zijn actief betrokken bij het onderwijs aan hun kind.

Kernwaarden en kerncompetenties Aloysius: dat zijn onze medewerkers. Simpeler kunnen we het niet zeggen. Alleen dankzij de kracht, onvoorwaardelijkheid en passie van onze medewerkers kunnen wij kwaliteitsonderwijs bieden aan onze leerlingen. Daarom zijn dit de drie kernwaarden van waaruit we elke dag allemaal werken.

Kracht Onvoorwaardelijkheid

Resultaatgericht werken Niet alles is in cijfers uit te drukken. Wij sturen op het vertrouwen in de professionaliteit en het zelfsturend vermogen van onze medewerkers en spreken hen aan op hun verantwoordelijkheid. Dat is een waarborg voor kwaliteit. Medewerkers laten opbrengstgericht gedrag zien op de werkvloer en onze kernwaarden en kerncompetenties zijn zichtbaar in de praktijk. Wij hebben inzicht in onze onderwijsopbrengsten en zijn hier open over. We werken doelgericht en maken heldere afspraken met onze netwerkpartners. Leidend is dat wij altijd een passend antwoord bieden op de onderwijsvraag van iedere leerling.

foto: Maria Hermes

Op naar beter dan goed onderwijs met onze koersprojecten Al onze scholen werken aan drie koersprojecten:

Ontwikkelings­ gericht onderwijs: we werken handelings- en opbrengstgericht, iedere leerling heeft een ontwikkelingsperspectief en we gaan uit van talent

Passie Om onze missie, visie en koers in praktijk te brengen vragen wij drie kerncompetenties van onze medewerkers: authenticiteit, ontwikkelingsgerichtheid, doorzettingsvermogen

> Zie ook de achterzijde van deze krant!

Onderwijs&ICT:

Kwaliteit:

we ontwikkelen een online onderwijsomgeving voor leerlingen en medewerkers, maar investeren ook in digitale communicatie zoals de app ‘Gerichte Berichten’ om effectief met ouders/verzorgers te communiceren

we willen in 2015 voldoen aan de Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs. Certificering levert een keurmerk op dat onze leerlingen, ouders, medewerkers en netwerkpartners duidelijk maakt dat het met onze kwaliteit goed zit

In onze scholen staat ontwikkelingsgericht en resultaatgericht onderwijs centraal. Iedere leerling krijgt op basis van zijn ontwikkelingsperspectief een passend onderwijsaanbod. We werken ook

resultaatgericht: leerresultaten goed in beeld hebben is immers belangrijk om doelgericht te werken. Onze scholen werken daarom allemaal met onderwijsplanners.

> Het magazine is ook te downloaden via www.aloysiusstichting.nl

Bestendigheidsmonitor helpt kwaliteit te verbeteren Waar blijven onze leerlingen als zij onze scholen hebben verlaten? Hoe gaat het met ze? Kunnen zij wat zij in ons speciaal onderwijs geleerd hebben ook goed in praktijk brengen? Beheersen zij voldoende vaardigheden?

leerlingen oplevert, maakt duidelijk hoe ‘bestendig’ ons onderwijs is. We kunnen er de kwaliteit van de doorgaande (leer)lijn verder mee verbeteren, samen met onze netwerkpartners.

Allemaal interessante vragen als je als lerende organisatie je onderwijs wilt verbeteren. Met onze nieuwe bestendigheidsmonitor Attrack – ontwikkeld met samenwerkingspartner Amplixs – kunnen wij onze (oud)leerlingen minimaal twee jaar goed volgen.

Monitor is ook verplicht Sinds 2011 verplicht de Inspectie van het Onderwijs ons om cijfers te laten zien over de uitstroom en ‘bestendiging’ van leerlingen. Leren en werken zij op het niveau zoals vermeld in hun ontwikkelingsperspectief? Wij moeten vervolgscholen, dagbestedingsinstellingen of werkgevers na drie maanden, een jaar en twee jaar vragen hoe het met onze oud-leerlingen gaat op hun ‘vervolgplek’. Via bestendigheidsmonitor Attrack gebeurt dat automatisch en ontvangen onze netwerkpartners een e-mail met enkele vragen om in te vullen. Zo vragen wij de eerste keer ook naar de tevredenheid over de overdracht.

Kwaliteit verbeteren Met de rapportages die wij dankzij de bestendigheidsmonitor snel kunnen opleveren op school-, sector-, stichtings- en samenwerkingsverband voldoen wij aan de wettelijke inspectie-eisen. En dat zonder een heleboel tijdrovende administratieve rompslomp voor onze netwerkpartners zoals vervolgonderwijs, werkgevers en leerwerkbedrijven. De informatie die het volgen van onze

6 | V E R BINDEN & V E R NIE U W EN 0 1

V E R BINDE N & V E R NIE U W E N 0 1 | 7

Eén kind, één gezin, één plan

Eén kind, één gezin, één plan

Integraal (als netwerk of onder één dak) Intensief samenwerken met onze netwerkpartners in (regulier of speciaal) onderwijs en (jeugd)hulp: dat kan goed in een stevig netwerk. Waar mogelijk richten wij ons op samenwerking in één gebouw in integrale kindcentra. De voordelen: korte communicatielijnen, efficiënt samenwerken en gezamenlijk ruimtegebruik. Wij denken dat we kennis en expertise zo goed kunnen bundelen en meer maatwerk kunnen bieden voor onze leerlingen.

Expertiseclusters & Integrale kindcentra

Als ik de leerlingen ’s ochtends zie binnenkomen, zie ik al hoe ze gemutst zijn. Daar speel ik op in, liefst met een grap. Humor is voor mij belangrijk: er mag gelachen worden!

IKC’s in Beverwijk en IJmuiden In het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs IJmond (Limmen tot en met Velsen) werken alle reguliere basisscholen samen met twee scholen voor speciaal basisonderwijs en twee instellingen voor speciaal onderwijs. Doel is thuisnabij passend onderwijs bieden aan alle leerlingen. De Antoniusschool IJmuiden en de Antoniusschool Beverwijk zijn partners in dit samenwerkingsverband. Sinds begin 2015 vind je Antonius IJmuiden in het gebouw van school voor speciaal basisonderwijs De Boekanier in IJmuiden. In Beverwijk huist onze Antoniusschool in bij de Zeearend, school voor speciaal basisonderwijs. Speciaal onderwijs cluster 3 wordt vertegenwoordigd door netwerkpartner Heliomare.

De passie van Rudie Geerdink

docentondersteuner en conciërge, sg Harreveld

De passie van Aloysius

Samen vernieuwen in het IKC

Directeur Antoniusschool Remco Prast en IKC-projectleider Jannie Baron vernieuwen samen in Schagen

Louise Bos is locatiecoördinator van De Antoniusschool van Aloysius, die partner is in het Integraal Kindcentrum Waldervaart. De vraag uit de regio werd meteen al samen iets nieuws bedacht, vertelt Louise. Zo kunnen ook de jongste kinderen met een extra ondersteuningsvraag thuisnabij onderwijs volgen.

Opvang, onderwijs en jeugdhulp onder één dak

Integraal Kindcentrum Schagen in ontwikkeling Dat ‘samenwonen’ kan inspireren tot samen vernieuwen, bewijst het Integraal Kindcentrum (IKC) Waldervaart in Schagen. De Antoniusschool werkt in dit gebouw sinds kort al intensief samen met regulier onderwijs, speciaal basisonderwijs en jeugdhulp.

Openbaar, christelijk en katholiek onderwijs, kinderopvang, speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en jeugdhulp: het komt in Schagen allemaal onder één dak in het Integraal Kindcentrum Waldervaart. Een aantal scholen woont al samen en er komt er komende periode nog een aantal bij. Plan is dat het IKC compleet is in augustus 2016. Partners verbinden Projectleider Jannie Baron is aan zet om alle betrokken netwerkpartners met elkaar te verbinden. Baron is oorspronkelijk directeur van speciale basisschool De Tender en basisschool Niko Tinbergen, maar is als projectleider onafhankelijk en in dienst van alle IKC-organisaties. “De kunst is ervoor zorgen dat mensen wíllen veranderen en voorkomen dat zij het gevoel hebben dat het moet”, vindt Baron. Dat lukt

in Schagen goed, want de eerste ervaringen met de eerste samenwerkende partners zijn prima. “ We delen de ambitie om er iets moois van te willen maken.” Wat bindt is de gemeenschappelijke overtuiging dat integraal samenwerken kinderen absoluut ten goede komt. “Met elkaar meedenken en creatieve arrangementen ontwikkelen die het beste passen bij onze leerlingen: daar gaat het om.” Vergezicht … Al is de samenwerking nog pril – Waldervaart ging begin 2015 van start en krijgt er dit jaar meer partners bij – toch is de stip op de horizon voor Baron wel helder. “Op termijn denk ik dat we toegroeien naar één organisatie met bijvoorbeeld één zorgteam. Wij willen een centrum zijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar die hier kiezen voor het arrangement dat het beste past.” Een kind kan bijvoorbeeld regulier onderwijs

volgen met een deel ondersteuning vanuit het speciaal onderwijs of een ander ‘mixarrangement’. De samenwerking gaat ongetwijfeld ook uitwisseling van expertise opleveren, denkt Jannie Baron. “Nu al wordt de intern begeleider van De Antoniusschool gedetacheerd naar het speciaal basisonderwijs”, illustreert zij. Klus voor de boeg Eén ‘ingang’ dus voor kinderen en hun ouders, waarna maatwerk wordt gezocht. Daar kan Schagen op termijn op rekenen. “Dat is echt wel een klus hoor”, relativeert de projectleider. “Met veel schooltypen en denominaties en ook opvang bij elkaar. Dat moet groeien.”

Integraal werken: samen de juiste weg vinden Hij is nu een half jaar aan de slag als directeur van de Antoniusschool in de Sector Noord & Gesloten Onderwijs: Remco Prast. Vol overtuiging zet hij zich in voor integrale samenwerking met onderwijs en jeugdhulp. Niet voor niets sprak vooral de kernwaarde Passie Remco aan toen hij kennismaakte met Aloysius. Afgelopen oktober begon hij als directeur van de Antonius en ondersteunt sectordirecteur Rimco Viejou bij diverse sectorbrede projecten. Inmiddels zit een periode van kennismaken erop. Dat was al een behoorlijke klus met alle Antoniuslocaties en vele netwerkpartners en/ in de samenwerkingsverbanden passend onderwijs.

Steeds meer locaties gaan integraal samenwerken met netwerkpartners in nieuw te bouwen of te verbouwen centra. Daar komt heel wat afstemmingsoverleg met collega-onderwijsinstellingen, jeugdhulporganisaties, samenwerkingsverbanden en gemeenten bij kijken. En da’s nu precies wat Remco leuk vindt: samen de juiste weg en visie bepalen, mensen enthousiasmeren en bouwen aan iets goeds. “Bij alles vanuit die vraag: wat is het beste voor dat kind?”

In Schagen kiest het samenwerkingsverband passend onderwijs er bewust voor om expertise te bundelen en alle onderwijs en jeugdhulp integraal te laten samenwerken. Met ook voorschoolse en naschoolse opvang in huis krijgen kinderen en ouders thuisnabij een breed aanbod van opvang en onderwijs. > Partners in het IKC Waldervaart: gemeente Schagen, Stichting Surplus (regulier en speciaal basisonderwijs), Samenwerkingsverband Kop van Noord-Holland, Parlan Jeugd & Opvoedhulp, SKRS Kinderopvang, Stichting Sarkon, Stichting Kopwerk en Aloysius.

Jongere kinderen uit de regio Schagen kunnen sinds begin 2015 ongeacht hun vraag – die soms meer een zorgvraag is, soms meer een onderwijsvraag – terecht in één van de instroomgroepen van Waldervaart. Zo heeft netwerkpartner in jeugdhulp Parlan er een behandelgroep, maar ook het speciaal (basis)onderwijs en het regulier onderwijs. De voordelen zijn divers. Kinderen kunnen makkelijk overstappen naar een ander type onderwijs, terwijl zij voor hun gevoel toch in dezelfde school blijven. Ook gefaseerd instromen in het onderwijs vanuit de behandelgroep is mogelijk. Ook kan heel gericht worden gekeken naar wat de beste en meest passende plek is voor een kind. Onderling wordt veel kennis gedeeld door de experts.“ We vinden elkaar sneller”, constateert Louise. “De lijntjes zijn kort. Eerder kunnen inspelen op signalen past helemaal bij passend onderwijs. Dat doen we ook al bij de peuters in het IKC en daarbuiten trouwens. We ondersteunen vanuit het IKC ook opvangorganisaties en scholen in de regio.”

Door deze samenwerking onder één dak kunnen wij maatwerk bieden aan leerlingen voor wie extra ondersteuning het meest passend is. Jeugd & opvoedhulp Het Spalier is onze partner in jeugdhulp. Zowel in Beverwijk als IJmuiden ontwikkelen we ons tot integrale kindcentra. Dat is ook de reden dat Antonius samen met Het Spalier vanuit de locatie Heemskerk is verhuisd naar de IKC’s in Beverwijk en IJmuiden: samen kunnen we meer maatwerk bieden. Expertiseclusters in Heerhugowaard en Den Helder Onze locaties voor speciaal onderwijs en begeleiding in Noord-Holland ontwikkelen samen met netwerkpartners meerdere expertiseclusters. In Heerhugowaard willen we graag zo’n expertisecluster vormen met onderwijs- en zorgpartners Stichting Flore, Parlan, Nexus en Heliomare. Onze zelfstandige speciaal onderwijslocatie Antonius Akersloot verhuisde ter voorbereiding in augustus 2014 al naar het leegstaande, inpandige deel van Nexus in Heerhugowaard. Vanaf augustus 2015 is Aloysius voornemens om speciale basisschool Nexus over te nemen. Met Heliomare wordt ter voorbereiding op definitieve IKC-vorming al intensief samengewerkt. Ook in Den Helder zijn we gestart met een expertisecluster, met netwerkpartners Stichting Samenwerkingsscholen, Parlan en Surplus. In januari 2015 nam Aloysius De Pionier van Stichting Samenwerkingsscholen in Den Helder over. Daarmee hebben we naast de Antoniusschool Den Helder een tweede locatie in deze gemeente. Doel is uiteindelijk toegroeien naar een breed integraal kindcentrum voor kinderen vanaf 0 jaar. In onderzoek: speciaal onderwijs Haarlem Samenwerkingsverband Zuid Kennemerland onderzoekt momenteel hoe speciaal (basis)onderwijs het beste georganiseerd kan worden in regio Haarlem. Wellicht dat onze Antoniusschool Aerdenhout verdwijnt in Aerdenhout en met Het Spalier verhuist naar andere locaties in de regio Zuid Kennemerland. Doel is ook hier onderwijs en zorg zo thuisnabij kinderen en hun ouders te organiseren.

Louise Bos

Ook ‘tussenscenario’s’ als vernieuwende arrangementen ontwikkel je door nauwe samenwerking makkelijker, denkt Louise. “ Verder is het natuurlijk ook fijn om allerlei voorzieningen en expertise te hebben in het gebouw, zoals fysiotherapie en logopedie.”

Sjors (11): “ Weet je wat zo fijn is hier? Juf slaat veel over. Wat je al goed kan hoef je niet nog een keer te doen, kun je het nog niet dan moet het wel.” En dat je dan soms ook nog op de iPad mag oefenen is helemaal mooi … “Je mag hier ook lekker veel buitenspelen. Daar leer je eigenlijk ook, want als er eens iets vervelends gebeurt dan praten we erover in de klas.”

Elise (9): “Je kunt hier op school fijn spelen. Dat mag je langer dan op een andere school volgens mij. We doen ook spelletjes in de klas en je mag ook veel zelf kiezen. Hier is de klas veel kleiner dan op mijn vorige school. Dat vind ik wel fijn want ik ben een beetje druk van mijzelf. Daarvoor doe ik dan soms spelletjes bij de therapie maar ook in de klas helpt juf mij goed.”

Kalani (10): “ We werken op school met sterren en stickers. Als je iets heel goed hebt gedaan dan mag je jouw verzamelde stickers inleveren en grabbelen voor iets leuks. Doordat ze hier de goede dingen tegen mij zeggen gaat het ook vaak goed met mij. Ik vind het namelijk lastig als het plan niet gaat zoals ik dacht, dan kan ik heel boos of verdrietig worden.”

8 | V E R BINDEN & V E R NIE U W EN 0 1

V E R BINDE N & V E R NIE U W E N 0 1 | 9

Wetenschap vertalen naar onderwijspraktijk

Doorgaande lijn naar vervolgonderwijs en arbeidsmarkt

Haagse samenwerking D’ROEM, ROC Mondriaan, gemeente Den Haag en Aloysius

Samenwerking Hogeschool Leiden:

Hoe kun je het leerklimaat positief beïnvloeden?

Geslaagd! Azeez, Brandon en Anouar met links trotse praktijkbegeleider Roline Julen.

Van links naar rechts: René Hogeweg, Roline Julen, Elsbeth Windle en Donna van der Ploeg

Aloysius wil graag gebruikmaken van de nieuwste wetenschappelijke inzichten in het onderwijs. Daarom werken we nauw samen met een aantal hogescholen en universiteiten. Zo ook met het Expertisecentrum Jeugd van Hogeschool Leiden, vertelt onderzoeker en docent Sophie de Valk. Zij doet onderzoek bij Scholengemeenschap Harreveld naar het leerklimaat. Sophie de Valk doet onderzoek naar het leerklimaat, ook bij Scholengemeenschap Harreveld

Sophie de Valk coördineert de onderzoeken naar leef-, leer- en werkklimaat die Hogeschool Leiden al enkele jaren uitvoert voor jeugdhulpinstellingen en speciaal onderwijs. Nieuw is een praktijkgerichte aanvulling op dit onderzoek, dat scholen ook praktische handvatten moet geven om het leerklimaat positief te beïnvloeden. “Onderzoek is voor veel onderwijsmensen toch vaak een ver-van-hun-bed-show”, merkt Sophie de Valk. “Begrijpelijk. Onderzoek levert mooie rapporten op, maar de vraag blijft wat je daaraan dan hebt in de praktijk. Daarom draaien wij dat om: wij kijken wat de praktijk nu nodig heeft.”

Thermometer voor leerklimaat Opzet van het onderzoek: drie keer per jaar komt de Hogeschool meten hoe het staat met het leerklimaat. Zo ook op Harreveld. “Zo heeft de scholengemeenschap een mooie thermometer”, legt De Valk uit, “je hebt zwart op wit hoe dat klimaat wordt beleefd door jongeren.” Belangrijk, want als dat klimaat goed is, komen jongeren beter tot leren en raken gemotiveerd. Hogeschool Leiden doet ook onderzoek naar het leefklimaat bij de leefgroepen van Horizon, de netwerkpartner van Harreveld. Juist omdat ‘zorg’ en ‘onderwijs’ steeds meer integraal wordt aangeboden, is dit van belang. Het onderzoek naar leerklimaat wordt op beide locaties van Harreveld gedaan.

Een nieuwe pilot voegt daar iets aan toe. “Met ons project Meester in de Klas trainen we professionals die niet voor de klas staan maar die wel heel betrokken zijn bij de werkvloer. Denk aan maatschappelijk werkers, gedragswetenschappers of andere begeleiders. Zij trainen vervolgens hun docententeam op de zeven competenties, zoals bepaald door de Onderwijscoöperatie, om op die manier het leerklimaat positief te beïnvloeden.” Harreveld koos er bewust voor om senior docenten te laten trainen voor Meester in de Klas, omdat dit een mooie manier is om juist deze groep verder te laten groeien en hun expertise te laten inzetten. Op naar breder aanbod “Met ons onderzoek willen we onze hypothese toetsen dat je het leerklimaat zo kunt beïnvloeden”, legt onderzoeker De Valk uit. “Daarbij onderscheiden we vijf factoren: ondersteuning die leerlingen ervaren van hun leraar, de groei die zij doormaken, beperking van disruptief gedrag (agressief of regelovertredend gedrag, red.), een positieve leeratmosfeer en de groepsdynamiek.”

Een time-out? Liefst zo min mogelijk. Soms moet het. Dan zeg ik tegen kinderen: voor je rust een time-out, in mijn ogen ben je nooit fout. De onvoorwaardelijkheid van Diana Blades

pedagogisch medewerker, Het Molenduin Driehuis

De onvoorwaardelijkheid van Aloysius

Na de zomer zijn de resultaten van Meester in de Klas bekend. Hopelijk leiden die tot een vervolg en kunnen ook andere scholen in navolging van Harreveld aan de slag met de trainingen. “Het draait sterk om bewustwording”, merkt Sophie de Valk. “Daarom trainen wij in intervisie en het geven van feedback na observatie in de klas.” > Meer weten? www.hsleiden.nl/lectoraten/residentiele-jeugdzorg/ Binnenkort wordt deze site vernieuwd en krijgt Meester in de Klas een prominentere plek. Meester in de Klas wordt deels gefinancierd door de RAAK. RAAK staat voor Regionale actie en aandacht voor kennisinnovatie en is bedoeld om kennisuitwisseling tussen hogescholen en het midden- en kleinbedrijf of publieke organisaties te verbeteren. Ook Horizon Jeugdzorg en Onderwijs is financier.

Trots verwelkomen Brandon, Azeez en Anouar hun ouders, vrienden en familie. Tijd voor een feestje! De jongens haalden namelijk hun diploma. Daar horen – zeker in een lunchroom – natuurlijk een drankje en een hapje bij. Zelfgemaakt door de geslaagden. Met hun assistentendiploma horeca op zak willen de drie jongeren nu verder in het mbo. Docente Elsbeth Windle, orthopedagoog Donna van der Ploeg en locatiecoördinator René Hogeweg van Aloysiusschool Het Palmhuis* en Roline Julen van D’ROEM zijn minstens zo trots op ‘hun jongens’. “Door onze samenwerking – ook met ROC Mondriaan – zie je waar een gedeelde visie toe kan leiden”, verwoordt René Hogeweg. “ Wij zijn er allemaal voor jongeren die het moeilijker hebben dan wijzelf: die willen we kansen bieden.”

opstellen. Dat leerden zij bij Nederlands en Loopbaan & Burgerschap, maar ook door de begeleiding van D’ROEM”, vertelt Elsbeth. “Doordat ik hier boven de lunchroom lesgeef zijn de lijntjes echt kort. Elke ochtend hebben we even een startgesprek om de dag door te nemen. Dat werkt prima.” Orthopedagoog Donna ondersteunt Elsbeth en Roline en begeleidt de jongeren. “Door onze samenwerking met leerwerkbedrijven kunnen wij onze leerlingen op maat bedienen. Veel van onze leerlingen hebben behoefte aan leren door te dóen. Dat kan hier prima.”

Contextrijk leren Rekenen wordt toch net iets leuker als je in de supermarkt de prijzen kunt vergelijken of uit moet komen met een budget. En dat boodschappenlijstje schrijven: daar komt ook spelling bij kijken. Zo kun je lessen lekker concreet maken, vindt docente Elsbeth Windle van Aloysius. Bij lunchroom D’ROEM verzorgt zij theorielessen die helemaal aansluiten bij wat leerlingen op de werkvloer leren.

Meteen door na Het Palmhuis Locatiecoördinator René Hogeweg: “Onze leerlingen kunnen op elk moment in het jaar uitstromen. Bij leerwerkbedrijven kunnen ze dan eventueel instromen als dat hun ontwikkeling ten goede komt. Dat is fijn, want zo voorkom je dat een jongere tussen wal en schip valt.” Vervolgopleidingen starten immers veelal pas in een nieuw schooljaar: tot die tijd is een leerwerkbedrijf nuttig omdat daar nog veel geleerd kan worden. “Mét diploma heb je nu eenmaal meer kansen op de arbeidsmarkt. Ter voorbereiding op een vervolgopleiding kunnen jongeren alvast veel vaardigheden opdoen in de praktijk.”

“Roline (eigenaar van D’ROEM en praktijkbegeleider van de leerlingen, red.) en ik stemmen samen af: wat hebben de leerlingen nodig? Nu zij hun diploma hebben gekregen is het bijvoorbeeld handig om werk te zoeken voor zij aan hun vervolgopleiding beginnen. Die mbo-opleidingen starten pas komend schooljaar weer. Handig dat de jongeren dus hun CV

Juist omdat deze doorgaande route voortijdig schoolverlaten voorkomt, investeert de gemeente Den Haag in het project. “Brandon, Azeez en Anouar zijn onze eerste leerlingen die via deze samenwerking met D’ROEM hun diploma hebben behaald. Een mooi succes, maar we zouden graag nog veel meer jongeren deze kans willen geven”, meldt René

Perspectief voor iedere leerling Brandon, Azeez en Anouar zijn een stap verder in hun leven. Bij leerwerkbedrijf en lunchroom D’ROEM kregen zij de kans om de opleiding horeca-assistent te volgen door een samenwerking tussen de Aloysius Stichting en ROC Mondriaan. Met succes: begin 2015 namen de jongens hun diploma glunderend in ontvangst.

Hogeweg. “ We zijn blij als wij onze leerlingen na hun tijd bij ons op Het Palmhuis perspectief kunnen bieden. Zo voorkomen we dat zij terugvallen in hun oude gedrag.” Elsbeth: “Het blijkt voor onze leerlingen die na het onderwijs en hun traject bij D’ROEM bijvoorbeeld een opleiding op mbo niveau 2 willen volgen en leren en werken willen combineren lastig om een leerwerkplek te vinden. Daarom starten de drie jongens die nu geslaagd zijn met een voltijdopleiding. Die start pas komend schooljaar, dus gaan de jongens eerst aan het werk.” En dan maar hopen dat zij een tijdelijke baan vinden. “Je hoopt dat zij hun schoolloopbaan ononderbroken kunnen voortzetten, maar flexibel instromen in het mbo kan helaas nog niet.” Met het samenwerkingsproject is de aansluiting met het mbo gewaarborgd. En dat, vindt Roline Julen, “is de kers op de taart!”. Dat het met de begeleiding wel goed zat, wist Roline wel na een aantal jaren positieve ervaringen. Maar dat ook het competentiegericht werken goed aansluit bij het mbo dat ROC Mondriaan aanbiedt, is een fijne bevestiging. “Ik ben er hartstikke trots op. Mondriaan was heel tevreden.” D’ROEM biedt ontwikkelingskansen Roline Julen werkte ruim twintig jaar in hulpverlening, schoolmaatschappelijk werk, ouderbegeleiding en de kinderopvang. “ Voor mij was dit niet meer bevredigend. Ik wilde concreet iets bijdragen aan de levens van jongeren.” Daarom startte zij leerwerkbedrijf D’ROEM, waar zij jongeren begeleidt en kansen geeft om zich te ontplooien. D’ROEM staat voor Durven Rekenen Op Eigen Mogelijkheden.

“Dit is een brug naar de toekomst”, vindt Roline. “Jongeren kunnen hier zichzelf zijn en ontdekken hun talenten.” Stap voor stap begeleidt Roline de jongeren in de ontwikkeling van hun zelfstandigheid en werknemersvaardigheden, zodat zij met meer (sociale) bagage kunnen beginnen aan een vervolgopleiding of baan.

Wat was jouw succeservaring deze week? Dat is misschien wel de belangrijkste vraag “Natuurlijk leren ze hier ook veel over werken in de horeca”, meldt Roline. Voorraad bestellen en beheren, boodschappen doen, broodjes maken, hygiëneregels, serveren en achter de balie staan: allemaal leerzaam. Toch is de grootste winst dat het zelfvertrouwen zo groeit, vindt Roline. “ Wat was jouw succeservaring deze week? Dat is misschien wel de belangrijkste vraag die ik steeds stel.” Wat zijn nu de succesfactoren die maakten dat Brandon, Azeez en Anouar gemotiveerd verdergaan met hun schoolopleiding? “De kleinschaligheid, laagdrempeligheid en het hoge praktijkgehalte”, somt Roline snel op. “En de nauwe samenwerking met alle partners. We werken vanuit dezelfde passie en visie.” *Het Palmhuis verzorgt als school voor voortgezet speciaal onderwijs/school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen het onderwijs voor De Jutters, afdeling forensische psychiatrie. Ook leerlingen van Aloysiusschool De Burcht dat het onderwijs verzorgt voor Forensisch Centrum Teylingereind kunnen terecht bij het leerwerkbedrijf.

Het samenwerkingsproject tussen de Aloysius Stichting, de leerwerkbedrijven en ROC Mondriaan kwam van de grond door financiële steun van de gemeente Den Haag. Dankzij deze gemeentelijke subsidie zijn De Burcht en Het Palmhuis in staat om jongeren die uit detentie (en van school) komen te blijven volgen en de kans te bieden om hun startkwalificatie te behalen. Dat maakt hun kansen in een vervolgopleiding en op de arbeidsmarkt groter. Dat is dan ook precies de reden dat de gemeente het project steunt. > De samenwerking tussen D’ROEM, ROC Mondriaan, gemeente Den Haag en Aloysius richtte zich aanvankelijk alleen op jongeren van achttien jaar en ouder, maar is nu uitgebreid naar jongeren vanaf zestien jaar.

Locatiedirecteur van Aloysiusscholen Het Palmhuis en De Burcht Peter van den Oever was initiatiefnemer van de samenwerking met de leerwerkbedrijven. Hij zoekt naar meer samenwerking met meer leerwerkbedrijven, om jongeren van beide scholen een ononderbroken ontwikkeling door te laten maken.

> lees meer op de volgende pagina

10 | V E R BINDE N & V ER NIE U W EN 0 1

V E R BINDE N & V E R NIE U W E N 0 1 | 11

Doorgaande lijn naar vervolgonderwijs en arbeidsmarkt

Passend onderwijs

Brandon, Azeez & Anouar leerden veel Brandon: “Ik heb hier leren kijken naar mijzelf als persoon. Ik kan nu veel beter communiceren met andere mensen. En ik heb leren werken in de keuken.” Ook Azeez leerde op een goede manier omgaan met anderen. Hij wil nu graag de beveiliging in en heeft de toelatingstesten voor zijn mbo-opleiding er bijna opzitten. Brandon gaat nu eerst aan het werk om in augustus te starten met een mbo-studie logistiek medewerker.

Passend onderwijs? Creatief maatwerk

Wat kan je wél?

Dat is mijn belangrijkste vraag aan een leerling. De kracht van Merel Pols

bovenbouwleerkracht vso Het Molenduin

Anouar begint met een handelsopleiding. Dat ze contact houden met Roline, staat vast voor de drie geslaagden. “Ze hebben hier de lekkerste broodjes van Den Haag dus we komen hier zeker nog eens lunchen”, lacht Brandon.

Ons uitgangspunt: regulier onderwijs als dat ook maar enigszins kan. In de samenwerkingsverbanden passend onderwijs dragen wij graag bij aan een breed aanbod van arrangementen. Zo kan ieder kind met een ondersteuningsvraag een passend aanbod krijgen. Liefst op de ‘gewone’ school in de buurt.

De kracht van Aloysius

Allerlei combinaties van onderwijs, zorg, hulpverlening en ondersteuning zijn wat ons betreft mogelijk. Ondersteuningsarrangementen kunnen variëren in tijd, intensiteit, aanpak en locatie. We focussen op het voorkomen van ‘problemen’. Eerder signaleren dus en tijdig passende ondersteuning bieden.Voor de groep kinderen voor wie regulier onderwijs met allerlei extra ondersteunende arrangementen onvoldoende passend is, blijven wij het beste speciaal onderwijs bieden, in samenwerking met ouders en andere partners.

Ononderbroken leerlijn > leerwerkbedrijf: leerwerkbedrijven kan op elk moment in het jaar. Met ROC Mondriaan in Den Haag is onderwijsinhoud afgestemd, zodat leerlingen kunnen instromen in een mbo-opleiding. Door deze sluitende aanpak, voorkomen we voortijdig schoolverlaten*. Leerlingen kunnen nadat ze bij ons uitstromen, immers meteen aan de slag in een leerwerkbedrijf.

*In Den Haag werken we met allerlei organisaties samen aan voorkoming van voortijdig schoolverlaten (VSV), door er alles aan te doen dat jongeren hun startkwalificatie halen. Dat is minimaal een diploma havo, vwo of mbo niveau 2.

Leerwerkbedrijven zijn er voor passende ondersteuning aan jongeren die (nog) niet op hun plek zijn in het regulier onderwijs. Zij bereiden jongeren voor op het behalen van een startkwalificatie (een diploma havo, vwo of mbo niveau 2) of, als dat niet mogelijk is, op een baan. Er gaat veel aandacht naar het ontwikkelen van werknemersvaardigheden. De leerwerkbedrijven bieden maatwerk: een individueel traject voor iedere jongere.

Ambulante begeleiding anno nu Om juist teams in het regulier onderwijs te ondersteunen bij het bieden van passend onderwijs, zijn onze ambulant begeleiders paraat.

Zo zijn we in toenemende mate ook te vinden in peuterspeelzalen en organisaties voor kinderopvang en buitenschoolse opvang).

Ons team bestaat uit specialisten die ambulante begeleiding bieden aan leerlingen van 4 tot 27 jaar met psychiatrische en/of gedragsmatige problemen – en aan hun leerkrachten en docenten. We werken ook preventief en bieden dus begeleiding ter voorkoming van een indicatie.

Onze begeleiders werken dichtbij leerlingen, leerkrachten en ouders. In toenemende mate doen we coteaching, om zo onze expertise over te dragen aan de reguliere scholen. We bieden ook coaching en trainings-programma’s voor schoolteams.

Aloysius werkt nauw samen met leerwerkbedrijven De Aloysius Stichting werkt in Den Haag niet alleen samen met D’ROEM, maar ook met leerwerkbedrijf Sleutelen met Jongeren. Door onderwijs met praktijk te combineren, bereiden wij onze leerlingen zo voor op hun toekomst. We kunnen jongeren praktijkervaring laten opdoen in de horeca bij D’ROEM en in motorvoertuigentechniek bij Sleutelen met Jongeren.

> www.d-roem.nl

Sleutelen met Jongeren Jongeren een doel en perspectief bieden. Dat is de missie van de stichting Sleutelen met Jongeren in Den Haag. De stichting biedt jongeren die tussen wal en schip (dreigen te) vallen nuttige dagbesteding in combinatie met onderwijs en besteedt veel aandacht

aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Zo raken jongeren er (weer) van overtuigd dat zij de moeite waard zijn en dat zij hun leven een positieve wending kunnen geven. Sleutelen met Jongeren richt zich op jongeren met interesse voor motorvoertuigentechniek.

Veel experts van Gedragpunt zijn verbonden aan samenwerkingsverbanden passend onderwijs in het primair onderwijs of voortgezet onderwijs, of draaien mee in het mbo. Op de werkvloer bieden zij maatwerk en kunnen snel handelen. Belangrijk, want met passend onderwijs ligt de focus nog meer op het voorkomen van gedragsproblemen

en op ‘erger’ voorkomen. Doel is om zo snel mogelijk ‘onmisbaar’ te worden, zodat onderwijsprofessionals het (weer) zelf kunnen. Gedragpunt deelt expertise ook met het speciaal (basis)onderwijs en verzorgt intern bij Aloysius scholing via de Aloysius Academie.

> www.sleutelenmetjongeren.nl

Onze specialisten doen onderzoek |en bieden specifieke behandel- en trainingsprogramma’s aan, ook op groepsniveau. Om alles rondom ‘één kind, één plan’ zo goed mogelijk te laten verlopen, zijn onze ambulant onderwijskundig begeleiders de schakels tussen regulier en speciaal onderwijs en tussen onderwijs en (jeugd)zorg en ‘werk’. We bemiddelen ook en brengen vraag en aanbod bij elkaar.

Sinds 2013 horen drie ambulante begeleidingsdiensten bij Aloysius. Naast Gedragpunt zijn dit Triade (in Eindhoven, Helmond en Horn) en de ambulante begeleiders die werken vanuit de Leidse Buitenschool. De drie bieden allemaal Scholing en Advies en werken steeds intensiever samen. Zij leveren hun expertise in de samenwerkingsverbanden passend onderwijs in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo, ondersteunen vanuit Kennis- en Expertisecentra en Integrale Kindcentra waarin Aloysius partner is, ondersteunen de scholen van Aloysius en in toenemende mate ook regulier onderwijs, voorschoolse en buitenschoolse instellingen en jeugdhulpinstellingen.

>B  ekijk ons (scholings)aanbod op www.gedragpunt.nl.

Positive Behavior Support Gedragpunt Scholing en Advies is de grootste aanbieder van trainingen/trajecten PBS, wat staat voor Positive Behavior Support. Er is steeds meer vraag naar. Niet vreemd, gezien het sterke preventieve en positieve effect dat PBS heeft op het schoolklimaat.

Gedragpunt Scholing en Advies … … bereidt kinderen en jongeren met complexe gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen voor op hun toekomstige plaats in de maatschappij

Brandon, Azeez en Anouar

D’ROEM is een leuke lunchroom in Den Haag. Prima broodjes en een gezellige ruimte. Maar er is meer. D’ROEM is een erkend leerwerkbedrijf dat bevoegd is om de beroepspraktijkvorming (lees: stage) te verzorgen voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Doel is jongeren – en specifiek ook tienermoeders – kansen bieden om hun succes in vervolgonderwijs of op de arbeidsmarkt te vergroten. Empowerment is het sleutelwoord: de kracht van jongeren verder versterken.

Sinds augustus 2014 is passend onderwijs een feit. Wettelijk gezien dan. Want passend onderwijs in praktijk brengen: daar zijn veel scholen nog volop mee bezig. Als je er al ooit klaar mee bent! De experts van Gedragpunt Scholing en Advies – sinds twee jaar onderdeel van Aloysius Noord & Gesloten Onderwijs – helpen leraren in de samenwerkingsverbanden nu volop bij het vormgeven van passend onderwijs.

> Meer weten? Download onze informatiegids via www.gedragpunt.nl

voortijdig schoolverlaten voorkomen De samenwerking met leerwerkbedrijven levert leerlingen van De Burcht (verbonden aan Forensisch Centrum Teylingereind) en Het Palmhuis (verbonden aan De Jutters, behandelcentrum voor forensische psychiatrie) veel op. Zij kunnen na hun verblijf op onze scholen ononderbroken doorleren, op weg naar vervolgonderwijs of een baan. Instromen bij één van de

Eerste Hulp bij Gedrag(problemen)

… biedt deze kinderen en jongeren een opbrengstgericht ondersteuningsprogramma … stemt de manier van werken af op leerlingen, hun ouders, partners in het onderwijs en jeugdhulp … biedt praktijkgerichte scholing en ondersteuning aan leerlingen, leerkrachten, onderwijsteams en schoolbesturen

De pijlers van PBS: veiligheid, verantwoordelijkheid en waardering. Positief gedrag voorleven en belonen, dat is waar het om draait. Met goed gedrag ‘verdienen’ kinderen een beloning en zij leren tijdens zogenoemde ‘fout/goedlessen’ hoe het wel en niet moet. Gedragpunt heeft gecertificeerde trainers in huis die PBS kunnen aanbieden. De vraag

naar PBS stijgt, juist omdat het programma een sterke preventieve werking heeft. Doel van PBS is leerprestaties verbeteren door een sociale omgeving te scheppen die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Dat werkt in de praktijk. Onderzoek wijst uit dat leerlingen meer effectieve

leertijd hebben, taakgerichter bezig zijn en dat er minder verstoringen zijn de klas. Leraren ervaren minder werkdruk en hebben meer plezier in hun werk. > Meer weten? Op www.gedragpunt.nl staat de volledige cursusopzet.

12 | V ER BINDEN & V E R NIE U W EN 0 1

Droom(je)school

Droomscholen voor nieuwe koers Aloysius maakt samen met leerlingen, medewerkers en netwerkpartners een nieuwe koers voor 2016-2020. Dit beleid is nu in de maak en wordt gevoed door een kleine zestig ‘dromen’ van leerlingen, ouders en leerkrachten. Zij lieten via filmpjes, tekeningen, verhalen, maquettes, gedichten, websites en presentaties weten hoe hun droomschool eruit ziet. De rode draden uit alle dromen worden meegenomen in onze nieuwe koers.

Alle inzenders krijgen een cadeaubon om te besteden in/met hun klas. Er zijn ook winnaars gekozen. In Noord & Gesloten Onderwijs waren dat de leerlingen van Het Molenduin Driehuis die zelf een website bouwden met hun ingrediënten voor de droomschool. Ook leerlingen van Het Palmhuis wonnen. Trevis en Imad maakten een prachtige Prezi waarin zij alles voor de droomschool verwerkten. >B  ekijk de winnende website:

http://martijn-van-os.wix.com/dreamschool

Dankzij zelfgemaakte website naar de Winter Efteling De leerlingen van Merel Rolink (Molenduin Driehuis) maakten zelf een website waarop zij hun droomschool presenteerden. Hun ‘prijs’ was een klassenuitje. “ Wat waren we blij met het winnen van de droomschool. Na weken van werk om de perfecte website te ontwikkelen, zaten we nog even in spanning. De eerste keuze voor ons uitje was Walibi, maar dat is gesloten in de winter. De Winter Efteling was een koud, maar heel goed alternatief. Helaas waren de twee leukste attracties – de Python en Joris de Draak – gesloten. Gelukkig konden we wel blijven zitten in de Droomvlucht en Vogelrock. Toen we richting de auto liepen hoorden we dat de Python tóch nog een uurtje open ging. We zijn snel teruggegaan en zijn wel tien keer achter elkaar in die attractie gegaan. De hele terugweg is er geslapen in de auto. Iedereen was dus moe, maar voldaan!”

Dit prachtige schilderij werd gemaakt door Demi van Scholengemeenschap Harreveld was één van de inzendingen voor Droom(je) school. “Create a vision that makes you want to jump out of bed every morning!”

Het eerste schoolreisje ooit …

Contact Sector Noord & Gesloten Onderwijs heeft twee sectorbureaus in Alkmaar en Harreveld. Havinghastraat 17 1817 DA Alkmaar Telefoon (072) 511 26 32 www.aloysiusnoord-gesloten.nl [email protected] Kerkstraat 53 7135 JJ Harreveld Telefoon (0544) 39 43 20 www.sgharreveld.nl [email protected] > Sinds 2015 is het sectorbureau van Aloysius in Alkmaar drukker bezet. Naast de sectordirectie en ondersteunende sectormedewerkers, is het sectorbureau nu ook de thuisbasis van de directie en ondersteuning van de Antoniusschool en van Gedragpunt Scholing en Advies.

Colofon

Voor een aantal leerlingen uit de Plusgroep/reguliere groep van Het Palmhuis in Den Haag was het het allereerste schoolreisje ooit … Alleen de busrit van Den Haag naar Twente was al geweldig. En dat dankzij de geweldige Prezi van Trevis en Imad! “Op Het Palmhuis startte de dag net als altijd … Nou ja: normaal gesproken komen de leerlingen niet binnen met een schooltas met eten en drinken. Alle leerlingen waren vrolijk én gespannen. Op naar de Kwibus! Iedereen vond meteen een plek in de bus. Een wonder dat die niet direct op de achterwielen wegreed: iedereen ging namelijk knus op de achterbank zitten. De muziek knalde uit de speakers, spelletjes, eten en drinken en met piepende banden zeiden we vaarwel tegen ons geliefde Den Haag. Hallo Twente! Daar beleefden we een topdag!”

Uitgave Stichting Sector Noord & Gesloten Onderwijs Samenstelling, inhoud en eindredactie Rimco Viejou Concept en tekst Anne-Marie Veldkamp Fotografie Jeroen Jazet (krant), Maria Hermes (Aloysius-portretten) Ontwerp en vormgeving Budelinc Druk Drukkerij Kempers

Waterless printing logo (vlindertje), moet worden geplaatst door drukker