15-10-14
nt-
eme manag
IK WEET DAT U LIEGT Inhoud van het boek 1. Frisse fraudeurs
!U zéker & ik óók!
2. Liegsporen
!‘Hans & Grietje’!
3. Intuïtie
!Issue-detectie!
4. Micro-expressies
!Flitsen van de waarheid!
5. Lessen van de CIA !Gesprekstechniek! 6. Psychopaten
!Gewetenloze fraudeurs! 4
Bo
:
2 ek
Over de balans tussen
radicale eerlijkheid & radicale óneerlijkheid
1
IK WEET DAT U LIEGT eerste hoofdstuk
Frisse fraudeurs ‘De huis-tuin-en-keuken leugenaars’ • we gebruiken 3 leugens per 10 minuten • vrouwen liegen meer dan mannen
Psychopaten,
• we gebruiken leugens als sociaal smeermiddel • we willen doorgaans de waarheid liever niet weten 5
6
Een paar cijfers ... 19% van de mannen liegt over hun baan
43% meldt zich onterecht ziek
1 op de 4 Nederlanders gaat wel eens vreemd
In 2012 is zo’n 18,5 miljard euro witgewassen
1 op de 5 kinderen wellicht van andere vader
10% medische studenten spiekt tijdens examen
95% van grote fraude in top van het bedrijf
Diefstal eigen personeel per jaar 200 miljoen euro
In 2012 is 12% geconfronteerd met cybercrime
Liegende CEO’s overdrijven & mijden ik-vorm
DE deed jaren 10% minder koffie in Senseo-pad
3 tot 5% van de bevolking bestaat uit psychopaten
Een kleine groep van 20% mensen veroorzaakt 80% van alle sociale en financiële fraude" - forensische psychologie !
! 7
- sociale psychologie! 8
1
15-10-14
20%
Dit zijn de klassieke oplichters: - Egocentristen - Narcisten - Psychopaten
Welke mensen?
Welke persoonlijkheidstypen? Welke drijfveren?
?
Welke aanpak?
+ Psychische stoornissen * buiten de categorie (moedwillige) radicale oneerlijkheid. In 2013 hebben * Vallen we 20 miljard aan psychische ziekten uitgegeven. De hoogste behandelkosten
9
van alle ziekten.
Fraude op grote schaal zéér kansrijk bij:
?
1. veel macht 3. veel klanten
Amoraliteit
2. veel geld 4. veel angstinductie
Altijd alert op manipulatie en insinuatie
Omgevingssensitiviteit: patronen?
Pol.bestuurlijke sensitiviteit: patronen?
Altijd alert op mogelijke fraude
Check eerst alle beslis- en adviesbevoegdheden
Let op elke inconsistentie in afspraken & acties
Leugensignalen: intuïtief, verbaal, nonverbaal
Plaats deals & onderhandelingen in hun context
Direct contact met de fraudeur in de organisatie
10
Bestuurlijke fraude heeft één eeuwenoud patroon: “De onwil om een verband te zien tussen oorzaak en gevolg.”
Geert Mak: In Europa (2004)
11
EINDE DEEL 1 EINDE DEEL 1 EINDE DEEL 1
12
6
IK WEET DAT U LIEGT zesde hoofdstuk
Psychopaten. Omgaan met gewetenloze professionals - egocentristen
- pathologische leugenaars
- narcisten
- dramadriehoekers
- psychopaten
- persoonlijkheidsstoringen
3
2
15-10-14
Egocentristen en et e ? g h r zijn Ma ee m je s n o
Narcisten
Psychopaten
Selfcentered, egoïstisch. Contactarmoede. Luisteren niet, stellen geen vragen.
“Een slimme psychopaat gaat geen
Vinden zichzelf geweldig & erg origineel. Elke dag weer nieuwe glorieuze ideeën. Leven in het moment.
bank beroven. Hij
Charmant & innemend, gewetenloos, slim & sluw, non-empathisch, zonder gevoel. Grensoverschrijdend.
gaat hem besturen.” Dr.Robert Hare in: Snakes in Suits (2007)
4
5
Psychopathie door breindefect (l.achter)
(l.voor)
PCL-R Checklist Psychopathy
Orbito-frontaal kwab
Dr.Robert Hare
(sociale vaardigheden, antisociaal) Attentie:
Amygdala
we zijn absoluut niet bevoegd, maar wel alert
(angstregulatie, emotioneel leervermogen)
Nurture: geboorte & afwijzing, opvoeding vóór 6/7 jaar Nature: genetisch dysfunctioneel MAO-A gen (“gangster-gen”)
6
© 2013 Job Boersma & Guus Essers -‐ Ik weet dat u liegt
7
Aan de slag: wat denkt u zelf ...?
Normaal? Egocentrist? Narcist? Psychopaat?
Normaal? Egocentrist? Narcist? Psychopaat?
3
15-10-14
EINDE DEEL 2 EINDE DEEL 2 EINDE DEEL 2 Normaal? Egocentrist? Narcist? Psychopaat?
MICRO-EXPRESSIES IN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK
MICRO-EXPRESSIES FLITSEN VAN DE WAARHEID ZIEN
STAP 1
ONTCIJFER DE DARWIN-CODE –
EMOTIES DUIDEN EN BEGRIJPEN
STAP 2
TRAINEN IN MICRO-EXPRESSIES –
4
OEFENEN & OEFENEN
STAP 3
DE DARWIN-CODE OOK ACTIEF INZETTEN – WAARNEMEN
UITLOKKEN &
DE WAARHEID ZIEN
BLIJ BEDROEFD BANG BOOS VERBAZING WALGING MINACHTING DE WAARHEID ZIEN
DE DRIE GROOTSTE FABELS Wat zijn de drie allergrootste fabeltjes? - de neus aanraken … - wegkijken … - nerveuze lichaamsbewegingen maken …
Dit werkt bij leugendetectie in elk geval niet! DE WAARHEID ZIEN
4
15-10-14
DE DRIE GROOTSTE FABELS Het is ál te simpel te veronderstellen dat iemand op één cue als leugenaar kan worden bestempeld!
De Neus van Pinokkio bestaat niet. Dat is immers een sprookje!
WEET JE WANNEER IEMAND LIEGT? DE DRIE GROOTSTE FABELS DE DARWIN-CODE PRE-TEST MICRO-EXPRESSIES EMOTIES DUIDEN EN BEGRIJPEN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK ONTREGELENDE VRAGEN UITLOKKEN & ANALYSEREN
DE WAARHEID ZIEN
DE WAARHEID ZIEN
MICRO-EXPRESSIES
MICRO-EXPRESSIES
Een ME is een onvrijwillige spierbeweging in het gezicht die korter duurt dan 250 milliseconden.
Emotie/expressie
Het is een onwillekeurige gevoelsexpressie: het toont een oprechte emotie.
Bang/schrik
- 95% van de mensen ziet deze expressies niet. Echter: onze hersenen zijn met gemak in staat ze duidelijk en direct waar te nemen.
Boosheid/woede
- Het opmerken van deze micro-expressies geeft je een uniek inkijkje in het hart en de ziel van de ander.
Walging
Blijdschap Bedroefd/verdriet Verbazing Minachting
DE WAARHEID ZIEN
DE WAARHEID ZIEN
DE DARWIN-CODE
DE DARWIN-CODE Paul Ekman & Wally Friesen - 43 aangezichtsspieren - 10.000 gecodeerde bewegingen
Micro-expressies zijn veel ouder dan ons taalvermogen Geen taal voor emoties vóór het 7e levensjaar Zónder taal worden emoties expressief & explosief
Gevoelsexpressies direct naar onze intuïtieve waarneming DE WAARHEID ZIEN
DE WAARHEID ZIEN
5
15-10-14
MICRO-EXPRESSIES
DUS: WELKE MICRO-EXPRESSIES?
IN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK
STAP 1
ONTCIJFER DE DARWIN-CODE –
EMOTIES DUIDEN EN BEGRIJPEN
STAP 2
TRAINEN IN MICRO-EXPRESSIES –
OEFENEN & OEFENEN
STAP 3
DE DARWIN-CODE OOK ACTIEF INZETTEN – WAARNEMEN
?
UITLOKKEN &
DE WAARHEID ZIEN
DE WAARHEID ZIEN
MICRO-EXPRESSIES
MICRO-EXPRESSIES
EMOTIES DUIDEN EN BEGRIJPEN
IN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK
Emotie/Expressie
Thema/Oer-betekenis
Blijdschap
Toegankelijkheid
Bang/schrik
Ontwijken/verlammen
Bedroefd/verdriet
Opgeven/verlies
Boosheid/woede
Strijd/agressie
TRAINEN IN MICRO-EXPRESSIES –
Verbazing
Niet begrijpen/verbijstering
Walging
Afsluiten
STAP 3
Minachting
Beter zijn, -weten/superieur
STAP 1
ONTCIJFER DE DARWIN-CODE –
STAP 2
WAARNEMEN
DE WAARHEID ZIEN
MICRO-EXPRESSIES
MICRO-EXPRESSIES
STAP 3
DE DARWIN-CODE OOK ACTIEF INZETTEN
OEFENEN & OEFENEN
DE DARWIN-CODE OOK ACTIEF INZETTEN –
DE WAARHEID ZIEN
IN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK
EMOTIES DUIDEN EN BEGRIJPEN
UITLOKKEN &
IN DE PROFESSIONELE PRAKTIJK
STAP 4
ACTIEVE INZET – UITLOKKEN & WAARNEMEN
STAP 5 Paul Ekman:
ZOEK EEN BASELINE – OBSERVEER NEUTRAAL NONVERBAAL GEDRAG
• De meeste mensen laten zich meestal misleiden
STAP 6
• Micro-expressies krachtig in ‘high stake’- situaties • In interviews actief in te zetten door uitlokking & confrontatie (leidinggeven, werving, fraude & bedrog) DE WAARHEID ZIEN
FORCEER EEN BASELINE– CRÈME-DE-LA-CRÈME VRAGEN
STAP 7
MAAK EEN ANALYSE – STEL VAST WELK GEDRAG OVERHEERST DE WAARHEID ZIEN
6
15-10-14
ZOEK EEN BASELINE
OBSERVEER NEUTRAAL NON-VERBAAL GEDRAG
FORCEER EEN BASELINE CRÈME-DE-LA-CRÈME VRAGEN
‘Verdacht gedrag’ bestaat uit gedragingen die afwijken van iemands
‘Crème-de-la-crème vragen’ zijn vragen waarmee je de ander in
natuurlijke gedragspatroon
de spontaniteit lokt: zinnen met ‘het beste’, ‘het leukste, ‘het
Het is van groot belang om eerst kenmerken van iemands neutrale
opvallendste’, ‘het spannendste’, etcetera. Bijvoorbeeld:
non-verbale gedrag waar te nemen
- Wat is het leukste aan jouw vak?
• Afwijkingen hiervan noemen we ‘hotspots’
- Waar ben je het meest bezorgd over?
• Hotspots kunnen nadrukkelijk met leugens samenhangen
- Wat is je het meest opgevallen?
• De waarschijnlijkheid van liegen neemt toe met hotspots, zowel
- Wat vind je de beste aanpak van allemaal?
in aantal als in significantie. DE WAARHEID ZIEN
DE WAARHEID ZIEN
ANALYSE RUTTE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
STARTSHOT MICRO-EXPRESSIE 1: MINACHTING MICRO-EXPRESSIE 2: VERBAZING/MINACHTING MICRO-EXPRESSIE 3: BOOSHEID/STRIJD MICRO-EXPRESSIE 4: BOOSHEID/MINACHTING NEE SCHUDDEN & MINACHTING NEE SCHUDDEN & BOOSHEID OOGCONTACT VERBREKEN: NEGEREN/MINACHTEN OGEN FEL, MOND VERBETEN: STRIJD/AANVAL
DE WAARHEID ZIEN
WAARHEIDSVINDING KENMERKEN MICRO-EXPRESSIES BEPALEND
• Action unit 1: binnenkant wenkbrouwen omhoog = verdriet. Het is een betrouwbare cue. Hierop tonen we vrijwel altijd empathie. Bijv. een therapeutische interventie: “wat verdrietig voor je”. • Spotten van de lach: spiertjes naast de ogen wel/niet actief • Clinton – lip naar binnen = irritatie, boosheid • Rutte – mondhoek krult naar boven = minachting • Groenink – voorhoofd fronsen, wenkbrauwen naar elkaar toe, lippen opeengeperst, kin naar achteren, veel focus in de ogen = verontwaardiging, woede. DE WAARHEID ZIEN
7
15-10-14
ANALYSE GROENINK 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
STARTSHOT MICRO-EXPRESSIE 1: BOOSHEID/AANVAL MICRO-EXPRESSIE 2: VERBAZING/MINACHTING/BOOS MICRO-EXPRESSIE 3: BOOSHEID/STRIJD, VINGER-AGRESSIE MICRO-EXPRESSIE 4: BOOSHEID/VERDRIET MICRO-EXPRESSIE 4: VERDRIET DE VERONTWAARDIGING NEEMT AF, TOON RUSTIGER MICRO-EXPRESSIE 4: LACHEN/MINACHTING OOGCONTACT VERMIJDEN, WEGKIJKEN, WILLEN STOPPEN
DE WAARHEID ZIEN
THE END
!
K DAN
DE WAARHEID ZIEN
8
