Ik weet niet zoveel van de dingen van zon en maan enzovoort, maar ik weet dat licht niet kan zingen, en toch heb ik dat gehoord

KERSTFEEST

28e jaargang Nº 16

zaterdag 21 december 2013

Kerkperspectief verschijnt 16x per jaar

officiële uitgave: Protestantse Gemeente te Arnhem

Een herder We lagen gewoon te slapen in onze wollen vacht, met dicht om ons heen de schapen, de stilte, de donkere nacht.

Ik weet niet zoveel van de dingen van zon en maan enzovoort, maar ik weet dat licht niet kan zingen, en toch heb ik dat gehoord.

Toen zijn we gewoon maar gaan lopen, nog half doof en blind. De deur van de stal stond open, en daar vonden we het kind.

Toen ben ik wakker geschrokken: ik hoorde zingen of zo, en de lucht werd opengetrokken door duizenden sterren, en o

Ik houd me maar het liefst bij het kleine, dat is ook het beste misschien, maar ik weet: een stem kan niet schijnen, en toch heb ik dat gezien.

Het lag op de grond in ons midden als een ster in stro en slijk. Ik heb maar gewoon staan bidden van angst en geluk tegelijk.

ik durfde gewoon niet te kijken, het was zo’n geweldig gezicht ik dacht dat ik zou bezwijken van al dat zilvere licht.

En opeens was boven beneden, ik zag naar het licht van de stem, ik lag in een lied over Vrede, en toch was dit Bethlehem.

Michel van der Plas (1927-2013)

1

Colofon Kerkperspectief Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente te Arnhem verschijnt 16x per jaar

Kopij inleveren voor maandag 6 januari - 18.00 uur. Kopij voor Kerkperspectief nr. 1 (van 18 januari t/m 8 februari 2014) bij voorkeur e-mailen naar: [email protected] evt. afgeven op het kerkelijk bureau.

Wijknieuws

Van de redactie

Voor u ligt het kerstnummer van Kerkperspectief. Waarschijnlijk is het eerste wat u opvalt het ontbreken van het ’preekrooster’. Deze heeft nu een plekje in het hart van het blad gekregen. Het rooster beslaat deze keer zelfs vier hele pagina’s en dat zou wel een erg ongezellig begin van het kerkblad zijn. Vandaar. Als het goed bevalt, zetten we dit in het nieuwe jaar voort. En dan blijft de colofon op deze tweede pagina en het hoofdartikel op pagina 3. Her en der is er een wisseling van de wacht, ook in de wijkredacties. We bedanken Wim van Woerkens en interim Henk Peppelenbos van Elden - De Kandelaar en verwelkomen Jan van de Lagemaat die de kopij voor deze wijk gaat verzorgen. Hennie Jacobs van de Waalse Kerk neemt afscheid met enkele mooie dromen. Er zijn veel kerstactiviteiten in Arnhem en in de diverse wijken. Hopelijk is het voor u mogelijk om een of meerdere feestelijke bijeenkomsten bij te wonen.

De redactie wenst iedereen mooie en gezegende Kerstdagen en een goed begin van 2014.

Aanleveren via de wijkredacties. De namen en adressen staan vermeld in de koppen bij de wijkberichten.

Redactie

Menno Leistra (tel. 0575-845930), Rita Hop, Theo van Loenen, Henny Kalisvaart (eindredactie/lay-out).

Abonnementen

W.A. van Woerkens, telefoon: 026–3811103 e-mail: [email protected] Kosten: Jaarabonnement: € 21,50

Digitaal abonnement: € 11,50 ING rekening: NL72INGB0002571164

Adverteren in Kerkperspectief

Info: W.A. van Woerkens, telefoon: 026-3811103, e-mail: [email protected]

Menno, Theo, Rita en Henny.

Bij de foto op de voorkant

De gehaakte figuurtjes uit de kerststal zijn gemaakt door Karen van Wezenes (41). Zij woont al vele jaren in de Martinushof, tegenwoordig Altenova in Elden en is lid van de wijk Elden-De Kandelaar. Vanuit haar kamer beheert zij op internet een uitgebreide haakgroep met bijna 2400 leden! Die kunnen daar de patroontjes van alle kleine popjes en beestjes die zij allemaal zelf ontwerpt, ophalen om het dan zelf na te kunnen haken. Maar ook zetten veel leden hun eigen creaties op deze Facebooksite. Het is dus een drukke baan, zou je kunnen zeggen. Het adres van de Facebookpagina is: https://www.facebook.com/groups/387312171376450/ Het is een besloten groep, maar enthousiaste haaksters en hakers kunnen natuurlijk wel lid worden van deze haakgroep.

Website: www.kerkperspectief.nl Drukwerk: Digidruk Vandenhul BV

Kerkelijk Bureau PGA

Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem telefoon: 026-4420987 e-mail: [email protected] Geopend: elke werkdag 9.00 - 12.30 uur

Bankrekeningen PGA

voor vrijwillige bijdragen: NL96FVLB0635817187 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem. voor overige: NL63FVLB0699642132 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem.

Diaconaal bureau

Diaconaal consulenten/secretaris: Margriet Kok, Nancy Spiele en Alie Teunissen Zijpendaalseweg 57, 6814 CD Arnhem telefoon: 026-3512201 e-mail: [email protected] website: www.diaconiearnhem.nl

Bankrekeningen diaconie

voor vrijwillige bijdrage: NL78FVLB0225387522 t.n.v. College van Diakenen Arnhem o.v.v. vrijwillige bijdrage 2013. Voor overige giften: NL33FVLB0635800667 t.n.v. College van Diakenen Arnhem. 2

Helaas kon er deze keer geen foto in kleur op de achterzijde, omdat dat plekje wordt ingenomen door een nieuwe adverteerder (mijn overbuurjongen, een geweldige kok!). Maar wie weet is dat wel de voorbode voor een aantrekkende economie in 2014! We wensen dat al onze adverteerders van harte toe! Henny Kalisvaart

Data Kerkperspectief voorjaar 2014 Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kopijdatum 6 januari 2014 27 januari 2014 17 februari 2014 10 maart 2014 31 maart 2014 21 april 2014 12 mei 2014 2 juni 2014 23 juni 2014

Verschijningsdatum 18 januari 2014 8 februari 2014 1 maart 2014 22 maart 2014 12 april 2014 Pasen 3 mei 2014 24 mei 2014 Pinksteren 14 juni 2014 5 juli 2014 vakantie

Voor het voetlicht Over aartsengelen en engelen

In de zesde maand werd de engel Gabriël door God gezonden naar een stad in Galilea, waarvan de naam was Nazareth, Lukas 1:26. Een bekende tekst, die dezer dagen veel zal worden gelezen. Veel minder bekend is het, dat Gabriël ook in het Oude Testament voorkomt. De profeet Daniël heeft een visioen over het toekomstige rijk van de Antichrist. Hij hoort van de aartsengel Gabriël dat de ram met de twee horens symbolisch staat voor Medië en Perzië, een harige geitenbok staat voor de koning van Griekenland. Een grote hoorn van die bok breekt af en er komen vier voor in de plaats. Vier rijken zullen ontstaan en daarna zal de meedogenloze koning opstaan: de satan. Wat die allemaal zal doen, lezen we in vers 23 – 26. Wat Daniël allemaal te verstouwen krijgt, is zo erg, dat hij er ziek van wordt (Dan. 8:27). Zelfs de wetenschap dat hij met een engel des Heren gesproken heeft, kan hem niet kalmeren. Een hoofdstuk verderop lezen we, ook in het boek Daniël, dat de aartsengel Gabriël weer aan hem verschijnt. Deze passage is minder schokkend, eerder is het een blij bericht! Terwijl Daniël belijdenis van zijn zonden aan God doet, verschijnt Gabriël weer aan Daniël. Hij vertelt hem, dat de joden, dankzij koning Darius, terug mogen keren naar hun land en dat de tempel in Jeruzalem weer mag worden hersteld en opgebouwd. Dat zal voor Daniël een teken zijn, dat God de joden in hun ballingschap heeft verhoord (Psalm 137). Minder aangenaam is de profetie die volgt na de woorden, die aan Daniël persoonlijk worden gericht: de komst van de Messias wordt aangekondigd. Eeuwenlang is er al geprofeteerd dat God Zijn Zoon zal zenden en nu wordt het concreet! Niettemin zal ook de Messias de dood vinden door toedoen van een kwaadaardig vorst (het staat er letterlijk) en Jeruzalem zal worden verwoest. We zien hier de voorspelling van Jezus’ kruisdood en de komst van de Romeinen voorzegd. In allebei de hier genoemde passages is Gabriël de boodschapper van Gods heilsplan. Diezelfde functie van boodschapper namens God zien we in Lukas 1:19 en vers 26. Gabriël wordt naar Jeruzalem gezonden, naar de priester Zacharias. Hem moet Gabriël vertellen, dat hij en zijn vrouw een zoon zullen krijgen, die Johannes moet worden genoemd. Van schrik vanwege de onverwachte verschijning maar ook door de onbegrijpelijke aankondiging, dat Zacharias en zijn vrouw Elizabeth toch een zoon zullen krijgen, sputtert hij tegen. Om zich te legitimeren, maar ook om duidelijk te maken dat hij niet zomaar iemand is, zegt de aartsengel: “Ik ben Gabriël, die voor God sta, en ik ben uitgezonden om tot u te spreken en u deze dingen te verkondigen.” En als teken, dat God niet met Zich laat spotten, voegt Gabriël eraan toe: “Zie, u zult zwijgen en niet kunnen spreken tot op de dag dat deze dingen gebeurd zijn, omdat u mijn woorden niet geloofd hebt, die vervuld zullen worden op hun tijd.” Dat wil zeggen, dat Zacharias stom zal blijven, zolang zijn zoon Johannes niet is geboren. Minder moeite met de verschijning en boodschap van de aartsengel Gabriël heeft Maria. Zij gelooft hem meteen, hoewel zij ook niet alles kan bevatten. De overgave door Maria aan Gods wil is veel meer een daad van geloof: zij stribbelt niet tegen, ze weet alleen niet precies waarom zij is uitgekozen. De naam Gabriël betekent overigens: man van God; dienaar van God kan ook. In de beeldende kunst wordt Gabriël vaak afgebeeld als een man met vleugels in een lang gewaad. Vaak draagt hij of een lelie of een olijftak als teken dat hij een hemelse boodschapper is. Op afbeeldingen van de Annunciatie, Luk 1:26, draagt hij dikwijls een band met de (Latijnse) woorden: Wees gegroet Maria, vol van genade. Een andere aartsengel, die wij bij name kennen is Michaël. Over hem lezen we ook in het boek Daniël, maar dan in hoofdstuk 10. Dit hoofdstuk bevat een profetie over Daniëls volk en de andere

volkeren. In een visioen ziet Daniël een man dichterbij komen, die hem toespreekt om niet angstig te zijn. De situatie is zo, dat de joden teruggekeerd zijn naar hun eigen land, maar militaire dreiging is er nog steeds, in dit geval van Perzië. In vers 12 – 15 zegt Michaël tegen Daniël dat er een geestelijke strijd in de hemel gaande is, waardoor het ook op aarde moeilijk zal zijn. Ook in dit hoofdstuk is er sprake van vier rijken. Michaël echter zegt, dat God mensen als Daniël nodig heeft, die de heiligheid van God zien; mensen die het Woord van God horen; mensen, die Gods aanraking voelen. Hoofdstuk 11 vertelt welke rijken tegen andere koninkrijken en welke vorsten tegen andere koningen oorlog zullen voeren. Tot slot lezen wij in Daniël 12:1 dat Michaël zal opstaan en dan alle vijanden van God zal overwinnen. Die boodschap gold voor de tijd van Daniël; dat geldt voor ons ook nog, in deze tijd anno 2013. Want de Christelijke volgelingen hebben burgerrecht in de hemel. Michaël is hier niet alleen een boodschapper van Gods plannen, hij is ook de aanvoerder van de hemelse legers. In het Nieuwe Testament komen we Michaël weer tegen. In de Judasbrief ruziet hij met de satan over het Lichaam van Mozes. In het apocriefe boek de Hemelvaart van Mozes lezen we, dat de satan het lichaam van Mozes wil hebben omdat hij een moordenaar is, die een Egyptenaar heeft gedood. Michaël vecht dit aan. In de verzen 5 – 7 zien we, wie voor God als zondaren tellen: a. de afvallige engelen, b. de inwoners van Sodom en Gomorra, die hoererij bedreven c. de dwaalleraars. Zij hebben geen begrip van geestelijke zaken, maar daarom spreken ze trotse en/of lasterlijke taal (vers 10). Zo doet ook de satan zich voor: schijnbaar vroom wil hij het lichaam van Mozes hebben, in feite speelt hij een kwalijk spelletje. Michaël doorziet de satan en bestrijdt hem met woorden met als conclusie: ”Moge de Heere u bestraffen.” In het laatste Bijbelboek, Openbaring, komen we de aartsengel Michaël weer tegen. Hoofdstuk 12 van de Openbaring verhaalt van de vrouw en de draak. In Johannes’ visioen is het de strijd van satan tegen de Christelijke kerk. De duivel is de draak, de vrouw is symbool van het volk Gods (vgl. de dochter Sions). Omdat het verhaal ons zo bekend voorkomt, verwijs ik naar het gegeven dat het boek Openbaring grotendeels teruggaat op Daniël en de profetie van Zacharia. Daarom ziet Johannes de vrouw als het oude volk Gods = Israël en tegelijkertijd wordt de vrouw gezien als de Christelijke kerk: het nieuwe Israël. In vers 7 lezen we, dat er oorlog uitbreekt in de hemel: Michaël en zijn engelen voeren oorlog tegen de draak met zijn (gevallen) engelen. Verderop lezen we, dat satan en zijn leger wordt verslagen. Nog niet definitief, dat kunnen we in hoofdstuk 20 lezen, maar satan wordt wel uit de hemel gestoten. Verzen 8 en 9 corresponderen met Lukas 10:18, waar Jezus zegt: ”Ik zie de satan als een bliksem uit de hemel vallen.” En in het evangelie van Johannes zegt Jezus: ”...de overste dezer wereld zal buitengeworpen worden.” Satan en zijn engelen worden dus letterlijk uit de hemel geworpen. Michaël betekent: Wie is als God? Zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament strijdt hij tegen de satan. Michaël is niet de koning van de hemel, wel is hij een heel machtige hemelbewoner, die uiteindelijk satan verslaat. In het Nieuwe Testament is hij geen boodschapper van God, wel een strijder voor God. In de beeldende kunst wordt hij vaak afgebeeld als een man met vleugels en gekleed in een harnas. Altijd heeft hij een getrokken zwaard in de hand. Dit zijn de twee aartsengelen, die we bij name kennen. Het apocriefe boek Tobit of Tobias kent ook de aartsengel Rafaël, die de hoofdpersoon begeleidt op reis . Ook geneest hij mensen van blindheid. In vers 15 van hoofdstuk 12 van Tobit lezen we dat er zeven aartsengelen zijn. Genoemd worden naast Gabriël, Michaël en Rafaël ook Uriël en Fanuël. Daar in dat vers wordt gezegd, dat deze engelen de gebeden der heiligen voor God brengen en ook, dat zij staan in de heerlijkheid van God.

Drs. Th. D. van Loenen

3

De eeRste DAG ‘De eerste dag’ is bedoeld als inleiding op de Schriftlezingen voor de komende zondagen. In dit nummer van Kerkperspectief, dat een wat langere periode beslaat, zou dat neerkomen op een lange opsomming, die voor de meeste lezers weinig nieuws zou bevatten. In plaats daarvan geef ik u graag het artikeltje door, dat ik schreef voor het wijkblad van de Salvatorkerk over ‘het Kerstkind in Egypte’. In Oosterbeek, tegenover het station, ligt het missiehuis van de paters van Mill Hill. De meeste paters die er wonen zijn op hoge leeftijd, maar het is bijzonder om bij hen te gast te zijn. De een heeft in India gewerkt, de ander in Kenia of Congo, weer anderen in Chili of op de Filipijnen. En bijna allemaal onderhouden ze nog intensieve contacten met de landen waar ze hebben gewerkt en de mensen die ze daar hebben leren kennen. De wereld is bij hen thuis. 19 maart is voor hen een belangrijke feestdag: de dag van Sint Jozef, patroon van de orde. ‘Waarom Sint Jozef?’ vroeg ik een beetje verbaasd. ‘Dat is omdat onze stichters Sint Jozef beschouwden als de eerste missionaris’ zeiden ze. ‘Jozef heeft immers Jezus en Maria naar Egypte gebracht’. Dat vond ik een interessante gedachte. Inderdaad vertelt het evangelie, dat Jozef en Maria met Jezus moesten vluchten naar Egypte, omdat Herodes het kind wilde doden. Pas na de dood van Herodes komen ze weer terug. Egyptische christenen zijn er trots op dat Christus zijn eerste levensjaren in hun land heeft doorgebracht. De Bijbel vertelt verder niets over deze Egyptische jaren van Jezus. Wel zijn er een aantal mooie verhalen en legenden. Eén van deze legenden vertelt, dat Jozef en Maria op hun vlucht langs een akker kwamen. En terwijl ze voorbij kwamen groeide het koren, dat de boer aan het zaaien was, zo snel op, dat het aan de ene kant van de akker al geoogst kon worden, terwijl de boer aan de andere kant nog aan het zaaien was. Toen de boer even later aan het oogsten begon kwamen de soldaten van Herodes langs, en vroegen hem of hij ook twee vluchtelingen had gezien met een kind. Naar waarheid antwoordde de boer: ‘jawel, maar dat was toen ik nog aan het zaaien was!’ Een andere legende vertelt dat Maria onderweg even uit wilde rusten in de schaduw van een palmboom. Maria wilde graag wat van de dadels eten, maar zijzelf en Jozef konden er niet bij. Toen gaf het kind de boom bevel zich naar Maria te buigen. De boom gehoorzaamde en Maria kon naar hartenlust plukken en eten. Toen ze genoeg gegeten had gaf Jezus de boom toestemming zich weer op te richten. Daarna daalde een engel af om één van de twijgen van de palm te planten in het hemels paradijs. ‘De palm van de overwinning’ zou hij heten en Jezus zei: ‘deze palm der overwinning is er voor iedereen die door de woestijn van het leven de hemel tegemoet durft reizen!’ In Egypte aangekomen betraden ze een grote tempel waarin wel 365 godenbeelden stonden opgesteld, zodat er iedere dag tot een andere God gebeden kon worden. Maar toen Maria 4

met haar kind er binnenkwam vielen alle godenbeelden in puin. Aanvankelijk waren de priesters woedend, totdat één van hen sprak: als de macht van dit kind niet groter was dan die van deze beelden, zouden ze niet in stukken zijn gevallen. Maar nu moet duidelijk zijn dat dit kind de Heer der wereld is. Laten we knielen voor dit kind, zodat het ons niet vergaan zal als deze beelden of als de legers van de Farao toen ze Mozes en de Israelieten vervolgden’. En zo is de kerk in Egypte ontstaan! Wat is de waarde van deze verhalen? Historisch gesproken moeten we ze maar met een korreltje zout nemen. Maar ontroerend zijn ze wel. Ze vertellen iets over de liefde en het geloof dat mensen lang geleden koesterden ten opzichte van Jezus, Jozef en Maria. God beschermde hen, omdat Hij hen liefhad en omdat dit kind een belangrijke missie had te vervullen. De natuur en de mensen herkenden het kind en hadden ontzag voor Hem als Heer der Schepping en Koning van de wereld. Mogen ook wij met eerbied, ontzag en liefde het Kind begroeten. Laten wij dankbaar zijn voor de ouders die Hem hebben verzorgd en beschermd. En laten we bovenal dankbaar wezen dat God dit kind aan de wereld en de mensen heeft gegund. Pierre Eijgenraam Gegevens ontleend aan: Willy van der Helm, Legenden van Moeder de Kerk uitg. Narratio Gorinchem

Alle ZeVen DAGen December 2013 za zo ma di wo do vr za zo ma di

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Matteüs 1:1-17 Matteüs 1:18-25 Titus 2:1-10 Titus 2:11-15 Titus 3:1-7 Titus 3:8-15 Jeremia 30:1-11 Jeremia 30:12–31:1 Jeremia 31:2-14 Jeremia 31:15-22 Jeremia 31:23-34

3 x 14 Huwelijkstrouw Leefregels Samen leven ... ... in de samenleving Betrouwbare boodschap Geen onevenredige straf God vergeet zijn volk niet Feestelijke toekomst Hoopvol Nieuw verbond

wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Jeremia 31:35-40 Jeremia 32:1-15 Jeremia 32:16-25 Jeremia 32:26-44 Matteüs 2:1-12 Matteüs 2:13-23 Psalm 136 Jeremia 33:1-11 Jeremia 33:12-26 Jeremia 34:1-7 Jeremia 34:8-22 Matteüs 3:1-17 Jeremia 35:1-11 Jeremia 35:12-19 Jeremia 36:1-19 Jeremia 36:20-32 Psalm 115 Leviticus 8:1-17 Leviticus 8:18-30 Leviticus 8:31–9:6

Er is toekomst! Vastgelegd Het lijkt zinloos ... ... maar de HEER maakt ‘t mogelijk Ster van Betlehem Rachel huilt Hoopvol refrein Veelbelovend Voor eeuwig verbonden Heengaan in vrede Niet vrijblijvend Roepende in de woestijn Nee durven zeggen Voorbeeld van gehoorzaamheid Wie schrijft die blijft (niet) Vlammende woorden De HEER leeft Bloedritueel Geheiligd Ontmoeting

januari 2014

In memoriam Nelson Rolihlahla Mandela (18 juli 1918 – 5 december 2013) Gert van Maanen, voormalig voorzitter van MFC Microfinance Centre Warsaw en medeoprichter Oikocredit, schreef een In memoriam voor Nelson Mandela. Op donderdag 5 december is Nelson Mandela overleden. Tot op de grens van zijn leven werd hij op handen gedragen door miljoenen Zuidafrikanen: zwarten én blanken, kleurlingen én Indians. In groot respect en diepe dankbaarheid voor wat hij niet alleen voor hun land maar ook voor henzelf betekend had. De man die tientallen miljoenen hoop had gegeven op een menswaardig bestaan zonder de permanente vernedering van apartheid, en bij miljoenen anderen hun angst voor de toekomst had gehalveerd en opnieuw gehalveerd. Die in dat diepgaand verscheurde land, zich gedurende 27 jaar gevangenschap niet door grim en gram liet leiden maar een toonbeeld werd van wijsheid, zowel voor zijn medegevangenen als voor sommige bewakers… Die vanaf het moment van zijn vrijlating boven iedereen uittorende, het morele leiderschap van dat land uitoefende en verzoening belichaamde. Zo vervulde hij ver voorbij de grenzen van zijn eigen land miljoenen mensen met achting en hoop. Ook bij ons in Nederland. Als kerk kijken we daar nog met andere ogen naar. Omdat het een geweldig teken van bemoediging is, om te zien hoe een mens in staat is tegen alle tegenwind in en door zoveel vijandschap omgeven tot zo’n niveau uit te groeien. En zo dicht te komen bij het beeld waarvan wij denken dat het God met vreugde vervult. Zelf schrok hij terug voor dit soort woorden. Hij schreef aan zijn vrouw Winnie vanuit Robbeneiland: ‘a saint is a sinner, who keeps on trying…’ Maar wij mogen geloven in Gods vreugde over hem en daarvan getuigen in een mengeling van verwondering en dankbaarheid. Toen Mandela in 1964 met negen vrienden voor de rechter stond, wist iedereen dat de doodstraf zou worden geëist. En sloot hij zijn openingsverklaring in doodse stilte af met de woorden: ‘voor dit ideaal van een democratische, harmonische samenleving met gelijke kansen voor iedereen leef ik, maar als dat nodig is, ben ik ook bereid daarvoor te sterven...’ Wat een prachtig mens! Een Godsgeschenk voor een volk dat in duisternis wandelde… En daarmee voor de gehele mensheid. Wij gedenken hem met grote eerbied en diepe dankbaarheid. Naamgeving Mandela werd geboren in Mvezo. Als voornaam kreeg hij de naam Rolihlahla, dat in de taal van de Xhosu letterlijk ‘de tak van een boom trekken’ betekent en als figuurlijke betekenis ‘lastpost’ heeft. “Op mijn eerste schooldag gaf mijn lerares, Miss Mdingane, ons allemaal een Engelse voornaam. Dat was toentertijd de gewoonte bij Afrikanen, ongetwijfeld door de Britse invloed op ons onderwijssysteem. Die dag vertelde Miss Mdingane me dat mijn nieuwe naam ‘Nelson’ was. Ik heb geen idee waarom precies die naam.” — Nelson Mandela in zijn autobiografie

Nieuws van de Diaconie - De info staat in de colofon op pag. 2 -

Jaarlijks ondersteunen wijkdiaconieën en de centrale diaconie mensen die in de knel raken en activiteiten die zich op die mensen richten. Met ondersteuning van personen is jaarlijks zo’n 50.000 euro gemoeid. En de Voedselbank en Het Kruispunt (opvang van daklozen) krijgen elk zo’n 6.000 euro per jaar. En er zijn meer activiteiten die ondersteund worden. Een niet te groot, slagvaardig groepje beoordeelt volgens vaste criteria de aanvragen voor persoonlijke hulp. Allerlei hulpverleners in de stad weten de weg naar de diaconie te vinden. Op de diaconievergaderingen worden de aanvragen die zijn gehonoreerd en die zijn afgewezen, in overzicht behandeld. Een voorbeeld – een aanvraag via een medewerker van Iriszorg (voor mensen die - o.a. door verslaving - de grip op hun leven kwijt zijn). Een man met een psychiatrisch ziektebeeld heeft vanaf mei buiten geslapen. De man was in beeld bij Kruispunt en krijgt nu een bed bij de nachtopvang. Er wordt uitgezocht wat de mogelijkheden zijn m.b.t. hulp en financiën. Er wordt een garantstelling gevraagd voor acht nachten en eten. Akkoord. Vanwege de ingewikkelde financiële situatie van de man wordt de garantstelling met 2 weken verlengd. Of: Voor pijnbestrijding voor een vluchteling wordt een gift van 120 euro gevraagd. Akkoord. Enige hulp bij het terugkrabbelen uit je zwerversbestaan. Goed dat het er is, zeker omdat situaties financieel tamelijk ingewikkeld kunnen liggen. Dat je dan tussen kastjes en muren verzeild kunt raken, weten veel mensen. Dat je kiespijn soms zo erg is dat je blij bent om naar de tandarts te kunnen, dat weten er ook genoeg. Wat als je er geen geld of verzekering voor hebt? Doordat je moest vluchten uit je land? Goed dat je dan ergens terecht kunt.

Diakonia

‘Diakonia’ is het vakblad voor diakenen dat ook bij Arnhemse diaken in de bus komt. In het laatste nummer wordt diakenen gevraagd: ‘Wat heeft tot nu toe het meeste indruk op je gemaakt in je werk als diaken?’ Uit het antwoord van een diaken uit het noorden des lands: ‘Bij voorbeeld dat gesprek met een gemeentelid tijdens een koffie uurtje. Hij vertelde dat zijn vrouw de dag ervoor was opgenomen in het verpleeghuis. Dag en nacht had hij klaargestaan, maar het ging niet meer. Hij moest de zorg overdragen en dat viel hem zwaar. Een paar weken later ontmoette ik hem tijdens de kerkdienst in het verpleeghuis. Ze zaten samen vooraan, zijn hand in de hare, de hare in de zijne. En de contacten met een vrouw die ongelooflijk sober leefde, vanwege o.a. een schuld bij een postorderbedrijf. Ze wilde niet geholpen worden ondanks haar schamele bijstandsuitkering. ‘ik wil het zelf doen’. Inmiddels is haar dat bijna gelukt, ze liet met trots haar laatste bankafschrift zien. ‘Ik ben nog nooit zo rijk geweest’. Han Hoekstra 5

ACtuAlIteIten - AGenDA 22 december: jaarlijkse Kerstsamenzang in de Grote of eusebiuskerk

24 december: Kerstnachtdienst 2013 in de eusebiuskerk in Arnhem

Ook dit jaar wordt er op 22 december om 20.00 uur in de Grote of Eusebiuskerk te Arnhem weer een jarenlange traditie voortgezet: de Kerstsamenzang voor iedereen. Alle inwoners van Arnhem en omgeving kunnen weer - in de prachtig grote Eusebiuskerk van Arnhem - samen de geliefde en bekende kerstliederen zingen. Ds. G. Hutten uit Arnhem zal de ‘kerstboodschap’ verzorgen. De burgemeester van Arnhem, de heer H.J. Kaiser, zal het Kerstevangelie lezen. Verder werkt mee het Chr. Gem. Koor ‘The New Creation’ uit Ede. Het koor staat onder de inspirerende leiding van dirigent en pianist Rob Biersteker. 'The New Creation' is een enthousiast en dynamisch koor met ruim 110 leden. Het koor heeft een breed repertoire waar wekelijks onder leiding van dirigent Rob Biersteker met passie aan gewerkt wordt. De samenzang zal op het grote Strümphler-orgel worden begeleid door de organist Jack Blok. Al met al belooft het, evenals vorige jaren, een zeer sfeervolle avond te worden. De toegang is gratis. Wel wordt bij de uitgang een collecte gehouden i.v.m. de gemaakte kosten. De aanvang is om 20.00 uur. De kerk is al om 19.15 uur open.

De Eusebiuskerk is een kerk waar al honderden jaren kerkdiensten plaats vinden. Een van de hoogtepunten , ieder jaar weer , vormt de Kerstnachtdienst , de nacht voor Kerst. Ook in onze tijd wordt de Kerstnachtdienst druk bezocht en niet alleen door kerkmensen.

u bent van harte welkom.

Commissie Zangdiensten, Secretariaat: Eernewoudeweg 6, 6835 JG Arnhem, tel.: 026-323 26 45 www.zangdienstindekruiskerk.nl [email protected]

Zijpviering Kerstavond 24 december 2013 Meisje van zestien, voor zij wilde allang beloofd aan een baardige godvrezende man die Jozef heette met gebogen hoofd bidt zij…… Op Kerstavond is er een viering waarin dit lied ‘Meisje van zestien’ - een leerdicht van Huub Oosterhuis op muziek van A. Oomen - centraal staat. Zie verder pagina 13. Informatie: www.dezijp.nl of 026-3647924

filmvertoning De Zee van pelgrim Antonio vrijdagavond 17 januari 2014 Waar: Opstandingskerk Arnhem Tijdstip: inloop vanaf 19.30u, start film 20.00u

6

“Canudos is geen hemel. Toch woont God hier.” De Zee van pelgrim Antonio vertelt het bijzondere verhaal van pelgrim Antonio en het stadje Canudos, in het dorre binnenland van NoordoostBrazilië. Duizenden ontheemde indianen en arme landarbeiders verzamelden zich hier in een samenleving gebaseerd op geloof en solidariteit, en bouwden een vrijstaat die uiteindelijk door het leger werd verwoest. Wat zij achterlieten was een profetie: de dorre woestenij waarin ze leefden zou een zee worden.

Kerstmis: een feest ons gegeven. om te vieren. De geboorte van Jezus Messias, het grandioze gebeuren dat God afdaalt ’van alzo hoge’ en mens wordt met de mensen , is alleszins waard om gevierd te worden, jaar in, jaar uit. Vandaar dat iedereen van harte wordt uitgenodigd om naar de Eusebiuskerk te komen op de Kerstavond, dinsdag 24 december. Voorganger is ds Hans van Ark uit Wezep. Hij is missionair predikant in de Protestantse Kerk in Nederland. In de Eusebiuskerk is hij geen onbekende. Het orgel wordt bespeeld door Jack Blok. De Chr. Gem. Zangvereniging ’Arnhem-Zuid’ onder leiding van de heer Arie Hogendoorn verleent vocale medewerking. De verwarmde kerk is open vanaf 20.30 uur Samenzang van kerstliederen vanaf 21.30 uur Aanvang van de dienst is 22.00 uur

Viert u het mee? ds. Bert Oosthoek

De Zee van pelgrim Antonio is een zoektocht naar de mensen en de dromen van Canudos. Naar de essentie van een diep doorleefde spiritualiteit in een streek die zo dor en droog is dat je er nauwelijks leven zou verwachten. Zeven jaar werkte Mendel Hardeman aan zijn nieuwste film. Recentelijk ging de maker met zijn film en een reizende bioscoop terug naar de streek waar het verhaal zich afspeelde. In kleine afgelegen dorpen zonder water en elektriciteit kwamen mensen na zonsondergang bijeen rond een witte muur om voor het eerst van hun leven een film te zien. Tijdens deze bijzondere avonden ontstond het idee voor De Reizende Bioscoop, die de film nu in Nederland vertoont, overal waar mensen hem willen zien. Er zijn maar twee dingen nodig: een groep mensen en een witte muur. De filmmaker is zelf bij de vertoningen aanwezig, met volop ruimte voor vragen en napraten. De film duurt 95 minuten en is Portugees gesproken met Nederlandse ondertitels. Entree: betaal wat je het waard vond. Meer informatie? Ga naar www.antoniofilm.com of neem contact op met Caroline Koers: [email protected]

Nieuws uit Algemene Kerkenraad Op het moment dat ik dit schrijf is er nog geen nieuwe vergadering geweest en in het vorige nummer deed ik al verslag van de november bijeenkomst van de AK. Toch valt er wel iets te melden. Inmiddels zijn de moderamina van de wijken twee maal bijeen geweest om samen met de AK, de procesbegeleider en Jaap van Beelen (classis) na te denken over de organisatiestructuur, die nodig is om de tot nog toe genomen besluiten te kunnen uitvoeren. Op maandag 9 december werd besloten dat het de structuur van wijkkerkenraden en een AK blijft. Het is wel de bedoeling dat de drie wijkkerkenraden en de AK op een andere manier gaan werken. Hoe dat er precies uit komt te zien, daarover gaat de komende tijd een kleiner comité (één lid uit elke wijkkerkenraad, de voorzitter AK, de procesbegeleider en voor zover mogelijk de scriba AK) zich beraden met ook nu weer hulp vanuit de classis. Het is de bedoeling dat er dan in februari een voorstel ligt en dat zal dan met de afgevaardigden van de wijkmoderamina besproken worden. De sfeer op de beide avonden waarop we tot dit besluit zijn gekomen, was goed. En er klonk ook grote bereidheid en openheid om met elkaar echt te zoeken naar een manier van werken die zichtbaar maakt dat we samen één Protestantse Gemeente Arnhem vormen. Er is het afgelopen jaar veel gebeurd. Heel veel vrijwilligers hebben zich weer ingezet op wijken stadsniveau: er werden mensen bezocht, er werd meegewerkt aan de kerkennacht, er werden vieringen gehouden, er waren tal van mogelijkheden om het geloof te verdiepen en er werd door een deel van de vrijwilligers heel veel vergaderd. Als AK zijn we blij met en dankbaar voor zoveel bereidwillige vrijwilligers. We hopen en vertrouwen erop dat we er met elkaar in slagen om de Protestantse Gemeente Arnhem vitaal te houden: levenskrachtig en dat de Levende ons daarbij inspireert en bemoedigt. Namens de AK wens ik u allen gezegende kerstdagen en een nieuw jaar waarin we zichtbaar en voelbaar kunnen maken dat geloven ertoe doet. Met vriendelijke groet, Elsje Pot, scriba a.i.

Bijbelse toerusting voor vrouwen uit alle christelijke kerken en gemeenschappen Toerustingsochtend op maandag 13 januari 2014 Plaats: Kruiskerk, Lisdoddelaan 30, Arnhem Malburgen-Oost Tijd: 9.30 – 11.30 uur (koffie 9.15 uur) Spreker: mw. Helene Esmeijer Thema: Gods hart voor vrouwen (Naomi en Ruth)

PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ Beresjiet versus Darwin

Beresjiet, Hebreeuws voor “In de beginne”, is het eerste boek van de Tora, hetzelfde wat in de Bijbel het boek Genesis is. Ongeveer 6000 jaar geleden schiep God de aarde en daarna Adam en Eva uit klei. Op de zesde dag wordt verhaald over de schepping van de mens. Bijzonder is dat hier een meervoud staat: Laat ons een mens maken. Het kan gaan om een ‘pluralis majestatis’, maar het kan ook betekenen dat God bij zichzelf te rade gaat vanwege het belang dat het scheppen van de mens heeft op de kosmos en daarom met hemel en aarde overleg pleegt. De traditie zegt 6000 jaar maar zo staat het niet exact in de Tora. Die 6000 jaar, zesde dag, komt uit de midrasj Seder Olam Raba, “grote orde van de wereld”. Deze midrasj, midrasj Raba, wordt toegeschreven aan Joseef ben Halafta die verschillende data uit de verhalen bepaalde. Een ‘midrasj’ is het Hebreeuwse woord voor de oude exegetische literatuur, een verhalenderwijze uitleg van de Tora. . Tanna Joseef ben Halafta plaatst de schepping op 3760 BC volgens de zienswijze van de Tannaniem meervoud van tanna, wiens opvattingen in de periode 70 – 200 CE veel navolgers/aanhang hadden. De beroemde Rabbi Akiva was een Tanna. In de Middeleeuwen waren verschillende rabbijnen het erover eens dat de wereld wel wat ouder was dan die 6000 jaar. De Spaanse rabbi Bahya ben Asjer (11de eeuw) berekende op basis van de kabbala dat de aarde miljarden jaren oud was en rabbijnen als Maimonides (de Rambam, 12de eeuw) en Gersonidus ( de Ralbag, 14de eeuw) vonden dat niet alles wat er in Beresjiet staat letterlijk genomen hoefde te worden. Maimonides schreef dat wanneer wetenschap en Tora niet in overeenstemming waren, dit kwam omdat óf de wetenschap óf de Tora verkeerd werd geïnterpreteerd. De charedische wereld (chared = vrezend/voor het woord van god) heeft moeite met de evolutietheorie. Charedisch Jodendom is Ultra-orthodox Jodendom. Gezaghebbende charidische rabbijnen als bijv. de Lubavitcher rebbe Schneerson zijn anti-darwinistisch,w maar zij zorgen er wel voor zich duidelijk te distantiëren van de orthodox-christelijke visie. Ze zien wetenschap niet als vijand van het Jodendom. Wat ze afwijzen is de wetenschap te zien als enige waarheid. God schiep eerst al het andere en pas daarna de mens naar zijn beeld en gelijkenis. Hierdoor krijgt de mens zijn status aparte. In Engeland ziet Jonathan Sacks de evolutietheorie als een van de meest religieuze ideeën ooit. Volgens Sacks laat het scheppingsverhaal zien dat de Schepper de schepping ‘creatief” maakt. Het leven is creatief zodat het zich kan aanpassen en ontwikkelen. Dat is een teken dat het leven een goddelijke creatie is. Hij wijst erop dat de schepping niet statisch is maar dat de schepping doorgaat met zich ontwikkelen. Dayan Evers vertegenwoordigt een ouderwets standpunt. Het heelal werd geschapen met alle hemellichamen. Plotseling was er een aarde met flora, fauna, zeeën en bergen en daarna de mens. Wanneer wij van eencelligen afstammen, vervalt elke religieuze eis. Maar geschapen door een normerende God, moeten wij voldoen aan allerlei hoogstaande opdrachten. Leo Mock tenslotte, zelf orthodox, stelt dat het feit dat er een evolutie is niet uitsluit dat er een schepper is. Je geloof van God hangt niet af van je uitleg van Beresjiet. Er staat zoveel in de Tora wat wetenschappelijk gezien niet kan. Tegenwoordig gaat de orthodoxie steeds meer richting het standpunt dat de wereld in zes dagen is geschapen en 5774 jaar oud is. De evolutie-theorie doet af aan het bijzondere karakter van de mens, maar dat bijzondere karakter kan ook uitmonden in exploitatie van de wereld als zou hij meester over de schepping zijn. In de loop der eeuwen hebben zich diverse standpunten ontwikkeld. Je kunt wel iets verwerpen maar dan moet je wel weten wat je afwijst en begrip hebben voor elkanders denken. Sophie Oudkerk namens de commissie Kerk en Israël afd. Arnhem Bron: NIW, Interpretatie, Wikipedia

7

Uw Steun Waard!

Collectenopbrengsten PGA (bedragen in euro’s)

aankondiging collecte bestemming

Kerstcollecte Kinderen in de Knel

3 november 2013 (correctie) 1e Collecte: Diaconaal werk 2e Collecte: Kerk in Actie - Zending 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

kerk: 1e collecte Opstandingskerk 136,90 Diaconessenkerk 111,35 Siongemeenschap 36,15 De Rank 103,40 Bethlehemkerk 109,15 Salvatorkerk 78,23 Rijkerswoerd 49,60 De Kandelaar 115,05 Totaal 739,83

2e collecte 140,63 108,70 25,70 69,55 106,05 74,56 34,47 110,95 670,61

3e collecte 99,72 59,65 22,30 75,55 75,33 61,27 67,80 461,62

24 november 2013

1e Collecte: Hulp aan de Filippijnen: giro 555 2e Collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

kerk: 1e collecte Opstandingskerk 303,30 Diaconessenkerk 417,45 Siongemeenschap 352,05 De Rank 248,15 Bethlehemkerk 773,38 Salvatorkerk 704,12 Rijkerswoerd 68,02 De Kandelaar 418,04 Totaal 3.284,51

2e collecte 62,15 107,82 74,60 64,15 199,82 158,39 139,35 118,73 925,01

3e collecte 47,65 99,99 31,45 81,95 145,24 120,83 92,61 619,72

1 december 2013

1e Collecte: Diaconaal werk 2e Collecte: Missionair werk en Kerkgroei 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

Opstandingskerk Diaconessenkerk Siongemeenschap De Rank Bethlehemkerk Salvatorkerk Rijkerswoerd De Kandelaar Totaal

124,00 160,92 47,65 88,55 229,50 134,12 68,60 145,72 999,06

79,30 73,35 18,15 60,15 122,40 67,36 38,28 76,90 535,89

64,18 62,56 13,20 73,05 98,36 62,10 52,25 425,70

2e collecte 77,35 87,70 30,95 74,60 84,18 86,07 440,85

3e collecte 45,60 57,53 24,30 70,05 61,90 59,83 319,21

8 december 2013

1e Collecte: Diaconaal werk 2e Collecte: Pastoraat 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

kerk: 1e collecte Opstandingskerk 73,65 Diaconessenkerk 89,35 Siongemeenschap 42,95 De Rank 69,75 Bethlehemkerk 104,45 De Kandelaar 119,92 Totaal 500,07

Collectebonnen

• Gele bonnen à € 0,50 (20 bonnen van € 0,50 = € 10, – ) • Witte bonnen à € 1,00 (20 bonnen van € 1,00 = € 20, – ) • Groene bonnen à € 2,00 (20 bonnen van € 2,00 = € 40, – ) U kunt ze kopen op het kerkelijk bureau (ma-vr 8.30-12.30) tegen contante betaling. Pinnen heeft daarbij onze voorkeur. U kunt ze ook bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op bankrekening NL63FVLB0699642132 van de Protestantse Gemeente te Arnhem o.v.v. kleur en aantal van de bonnen. U krijgt de collectebonnen dan toegestuurd.

Belastingaftrek

Indien u meer dan 1 % van uw verzamelinkomen en tevens meer dan € 60, – per jaar aan giften uitgeeft, is het meerdere tot maximaal 10 % van het verzamelinkomen aftrekbaar.

Lege cartridges

Er staat op het kerkelijk bureau een inzamelbox voor lege printer cartridges t.b.v. Kika. 8

Op Eerste Kerstdag (woensdag 25 december) wordt gecollecteerd voor Kinderen in de Knel. Komt allen tezamen… Oh come all ye faithful…. O peuple fidèle… Ook dit jaar zal het bekende kerstlied overal ter wereld klinken en harten van mensen verwarmen - ook al leven zij onder heel verschillende omstandigheden. Tijdens onze kerstvieringen in Nederland staan we in het bijzonder stil bij Dalit-kinderen in India. Voor hen vragen we tijdens de kerstcollecte uw gift. ‘Dalit’ betekent vertrapte, verdrukte. Dalit-kinderen vallen buiten het Indiase kastenstelsel, hebben geen rechten en worden gediscrimineerd. Kerk in Actie steunt de organisatie Cards die erin slaagt om het onderdrukkende kastensysteem te doorbreken via onderwijs, huiswerkondersteuning, sport en muziek. Met een gift in de kerstcollecte geeft u Dalit-kinderen dan ook letterlijk de kans van hun leven.

Eindejaarscollecte - Collecte voor het eigen plaatselijke werk op dinsdag 31 december 2013

‘Het is een voorrecht om te geloven en bij de kerk te horen.’ In de meeste gemeenten van de Protestantse Kerk is de Eindejaarscollecte bestemd voor het eigen plaatselijk werk. ‘Geloof opent de ogen voor wat we zelf niet bedenken en zelf niet maken. Het opent ons voor wat ons begrip te boven gaat en God ons in Zijn goedheid wil geven. We leren erdoor te leven onder de open hemel van Gods liefde. In de kerk worden we ingewijd in het leven met God. De kerk is meer dan alleen maar een menselijke vereniging. De kerk bestaat bij de gratie van Jezus. Hij leeft en Hij geeft leven. Hij is geen idee van vroeger, maar een werkelijkheid hier en nu. Waar twee of drie in Zijn naam samenkomen, is Hij zelf in hun midden. Daar is kerk.’ (citaat uit de visienota ‘Hartslag van het leven’ van de Protestantse Kerk in Nederland).

Aan het eind van het jaar blikken kerkenraden terug en tegelijkertijd kijken zij hoopvol vooruit naar een nieuw kalenderjaar. Zij staan daarbij voor de uitdaging om zowel de jongsten als de oudsten in en buiten de gemeente te blijven betrekken bij onze gemeenschap. Daarvoor organiseren zij allerlei activiteiten. Om die activiteiten mogelijk te maken is geld nodig en daarom vragen kerkenraden hun gemeenteleden aan het eind van het jaar een extra gift.

Bloemen brengen je dichter bij de verwondering

Bloemen in deze titel is misschien iets te beperkend, het is meer de natuur als geheel. De natuur beleven we met al onze zintuigen, horen, zien, ruiken, voelen. Dit verscherpt de beleving en dat maakt ons blij, boos, berustend of beschouwend. De volgende situatie komt voor velen van ons bekend voor: je krijgt een bloem (een heel gewone roos) maar die bloem is veel meer dan “een bloem”. Het gebaar en de bloem vertellen ons iets, zonder woorden. Zo’n twintig jaar geleden kwam ik in aanraking met de symboliek van bloemen. Ik was toen actief als bloemist, altijd bezig met de schoonheid van het product. Maar het was zoveel meer dan alleen mooie decoratie. Mensen kwamen mij vertellen wat het bloemwerk voor hen had betekend, hoe prachtig zij het vonden. Het verhaal greep mij. Hoe kunnen we de taal van bloemen horen? Ik bestudeerde meerdere boeken over symboliek, keek naar kunst en bloemgebruik, luisterde naar spreuken en gezegden. In die tijd was Tini Brugge actief met het schrijven van een boek over symboliek en bloemen in de liturgie. Op de Floriade in Zoetermeer (1992) was er een liturgische tuin aangelegd door de Raad van kerken Den Haag en omgeving. Wat daar begonnen is heeft nu geresulteerd in een derde boek wat sinds kort te koop is. Het heet “Bloemen in Beeld”. Rond 40 thema’s hebben wij, als makers, ons laten inspireren door het verhaal en onze expressie daaraan gegeven. Met als doel om anderen te inspireren om hun expressie daar aan toe te voegen.

Boeiende en bezielende ontmoeting kerk en burgervader

Burgemeester Herman Kaiser ontmoette Arnhemse kerken op 3 december in ‘de Ontmoeting’ de thuisbasis van de Baptistengemeente Arnhem-Zuid. De organisatie Hart van Arnhem nodigde burgemeester Kaiser uit om kennis te maken. Vele kerken presenteerden zich: 4 kerken in Elderveld: het Leger des Heils, de protestantse gemeente Elden-De Kandelaar, Baptistengemeente Arnhem-Zuid en de Lucaskerk (RK). Maar er waren ook vele andere geloofsgemeenschappen die zich presenteerden: C3, Baptistengemeente Centrum, de Salvatorkerk, St Eusebiusparochie, Pinkster Philadelphiagemeente, Evangelische Gemeente Arnhem, Oase, Leef, de Hoeksteen, Villa Klarendal, Jeugd met een Opdracht, Youth for Christ. De Raad van Kerken Arnhem had al met de burgemeester gesproken; hij was bekend met deze vereniging van 15 kerken. Vervolgens kwam Herman Kaiser aan het woord.

Wat doet het werken met symboliek en natuur met mij? Er is niet zozeer een moment te benoemen met een bepaalde emotie, het is veeleer een manier van kijken, een bewustwording van alles om mij heen. Als ik mij laat inspireren door de oude verhalen die door de eeuwen heen aan ons mensen uitgelegd en verteld zijn dan zie ik beelden in mijn hoofd. Vormen, kleuren maar ook materialen als hard en zacht. Zoals verhalenvertellers weten werkt in het verhaal de tegenstelling erg goed. Die tegenstelling zien we ook terug in de natuur. Eerder noemde ik al de roos, lieflijk, mooi maar met akelige stekels! Het licht is ons voorgegaan En straalt als lopend vuur. Het wijst de weg hoe wij In vrede kunnen gaan. Dat licht is voor ons de zon! Het zegt hoe de goede God Het donker van onze nacht Met liefde heeft verworven (lied 285, liedboek, tekst Sytze de Vries). Bij de foto: Voor dit kerstnummer heb ik een schikking uitgekozen in de vorm van een ster. De ster wijst de weg naar de stal waar alles begint. Het getal 5 (de 5 sterpunten) staat voor de 5 zintuigen van de mens. Door onze zintuigen te gebruiken kunnen wij ervaringen opdoen, luisteren, zien, ruiken, proeven en tasten. Hanneke Maassen Bloemen in beeld - Tini Brugge, Hanneke Maassen, Isabel Rottier ISBN 9789059952010. Uitgevers Kok en Lannoo Een website met veel informatie over bloemen en symboliek: http://www.symbolischschikken.nl

Wat een inspiratie! Zijn geloof is de bron voor zijn leven en handelen. Hij sprak over de scheiding van kerk en staat. Beide hebben hun eigen verantwoordelijkheden, maar deze werelden mogen elkaar wel degelijk raken. Hij riep op dienstbaar te zijn en bescheiden, maar niet het licht onder korenmaat te zetten. Laat je zien, wees hoorbaar. Kaiser wordt niet voor niets heilsoldaat genoemd. Hij riep op met bezieling te leven en het geloof te durven tonen. Tijdens de vragen viel die van Jan van der Stouw op, die aandacht vroeg voor het Platform van Migrantenkerken. Herman Kaiser komt graag kennismaken. Bron: Bulletin van de Raad van Kerken Arnhem, december 2013 Foto: Henny Kalisvaart

9

Kees

kerstverhaal

De kerstdagen stonden weer voor de deur met alle drukte die daar bij hoorde en Nel had er geen zin in. Niet dat ze depressief was of zoiets, ze had gewoon geen zin in al die drukte, maar helaas was dat iets waar niet aan te ontkomen viel. Eva had laten weten dat ze gezellig kwam met de kinderen. "We komen alle drie de dagen, mam." Drie? Ach gunst ja, dat was waar ook, de zondag kwam er dit jaar nog achteraan. "Frank had andere plannen en kon de kinderen deze kerstdagen niet hebben en daar waren ze erg teleurgesteld over, maar toen ik zei dat we dan drie dagen naar jou gingen, was de teleurstelling gauw over. Het kan toch wel, mam?" "Ja, natuurlijk hoor", zei Nel, "gezellig!" Liesbeth belde twee dagen later. "Hoi mam, zeg luister eens, Eva vertelde dat ze dit jaar drie dagen met kerst komt en nou hebben Bert en ik besloten om ook drie dagen te komen, dan zijn we allemaal met elkaar. Gezellig he?" Gezellig. Mijn hemel, wat haatte ze dat woord. Ze had helemaal geen zin in gezellige dagen, ze wilde gewoon met de kerst met haar voeten op de bank en een glaasje wijn in de hand naar de televisie kunnen kijken of een lekker boek lezen, maar dat zat er dit jaar weer niet in. Het zou haar niet verbazen als Mark ook nog zou bellen met de mededeling: "mam, we komen met de kerst". Ze begreep het niet, ze had de kinderen toch nooit het idee gegeven dat ze met kerst moesten komen. Integendeel zelfs, ze had willen voorkomen dat het een verplichting zou worden zoals ze zich met afschuw uit haar eigen tijd herinnerde. Met de auto van oma één naar oma twee, de kinderen ruzie makend achterin en dan maar hopen dat oma twee niet beledigd zou zijn omdat ze bij haar op de tweede kerstdag kwamen. Nee, die narigheid had ze haar eigen kinderen willen besparen. Ze had ze altijd gezegd: doe vooral wat je zelf wil. Komen jullie, dan is het goed en komen jullie niet, dan is het ook goed. Nou ze kwamen hoor, allemaal. Eva met de kinderen Lotte, Maaike en Mees, Liesbeth en Bert met Christiaan en Martijn en Mark en Sandra met de tweeling Luuk en Nick. En: "O ja mam", zei Mark nog even tussen neus en lippen door, "we nemen Tuk ook mee." Tuk? Wie is Tuk nou weer? Nou, Tuk bleek dus een retrever-pup te zijn van 13 weken. "Hadden we je dat nog niet verteld? O, het is toch zo'n enig beest, mam. Je lacht je dood om z'n gekke streken." Lieve hemel, daar zat ze nou echt op te wachten: zeven kinderen en een jonge hond. Zouden haar kinderen nou echt denken dat dit voor haar het ultieme kerstgebeuren was? Ze moest alles maar eerst even laten rusten en er goed over nadenken of dit wel de manier was waarop zij haar kerst wilde doorbrengen. Rennen en vliegen, 's morgens voor dag en dauw beneden zitten, want kinderen en zeker haar kleinkinderen hielden niet van uitslapen, ontbijt maken, koffie zetten, lunch en diner maken, hapjes en drankjes rondbrengen en dan die bergen afwas. O, natuurlijk zouden de kinderen haar helpen, maar toch, dan moest ze altijd nog de boodschappen doen en het huis klaar maken voor de invasie. Maar zolang ze in dit grote huis bleef wonen, zou ze met dit 10

probleem geconfronteerd worden, want ze had ruimte genoeg en ze was gek op haar kinderen en kleinkinderen, alleen niet allemaal tegelijk en niet met de kerstdagen. Ze wist niet wat ze doen moest. Zou ze er eens met Karin haar beste vriendin over praten? Maar die zou het vast niet begrijpen, want haar kinderen kwamen haast nooit, omdat ze het zo druk hadden. Nee, Karin kon ze hier niet mee lastig vallen. Maar met wie kon ze er dan wel over praten? Leefde Hans nog maar, die zou het wel geweten hebben. Maar, fluisterde een stemmetje in haar hoofd, Hans zou gezegd hebben: "Erg leuk hoor, maar niet allemaal tegelijk en niet allebei de kerstdagen. We willen ook nog een dag voor ons zelf." Het beste wat ze nu kon doen was om er eens een nachtje over te slapen, want ze was moe en ze ging naar bed. Ze viel al snel in slaap, maar na een poosje schrok ze wakker van een hand op haar schouder en een stem die zachtjes zei: "Nel, wordt eens wakker, ik moet met je praten." Met moeite deed ze haar ogen open en keek recht in het gezicht van de mooiste engel die ze ooit gezien had. Naar adem happend fluisterde ze: "Wie bent u, wat komt u doen?" "Herken je me niet?" zei de engel, "ik ben je kerstengel en ben gekomen om je te helpen, want volgens mij heb je een probleem." "Hoe weet u dat?" vroeg Nel, trillend van schrik, terwijl ze rechtop ging zitten. "Ik hang boven in je boom, weet je wel", zei de engel. "Ik hoor en zie al jaren alles wat er in je huis gebeurt rond de kerstdagen. Ik let goed op en ik vergeet niets." Goeiegenade, nu zag Nel het, het was echt de kerstengel uit de boom. Het stukje uit zijn rechtervleugel ontbrak en nu ze van de schrik bekomen was, zag ze dat er ook een stukje van zijn neus af was. Gek, dat had ze nooit gezien als ze hem ophing. "Zie je dat ik niet zo volmaakt ben als je zo op het eerste gezicht zou zeggen?" zei de engel. "Ik ben wat beschadigd en er ontbreken hier en daar wat stukjes, maar is dat niet met alles zo in het leven? Dat je pas als je ergens goed naar kijkt, ziet dat er wat ontbreekt? Maar genoeg over mij, want ik ben voor jou gekomen en ik wil je helpen. Als ik het goed begrijp, zie je tegen de drukte van de kerstdagen op. Dat kan ik best begrijpen, want het niet niks om drie dagen vijf volwassenen en zeven kinderen in je huis te hebben." "Vergeet de hond niet", zei Nel. "Ze nemen ook nog een jonge hond mee. Ik wist niet eens dat ze een hond hadden! Dat hadden ze me eigenlijk wel eens kunnen vertellen." Nel stapte uit bed. "Zullen we naar beneden gaan?" stelde ze voor, "dan kunnen we een kopje koffie drinken. Of houden engelen niet van koffie?" "Ja, lekker", zei de engel, "met een schepje honing graag." Nel trok haar ochtendjas aan en achter elkaar liepen ze de trap af. Of eigenlijk, Nel liep en de engel zweefde. Beneden in de kamer zag Nel dat het plekje boven in de boom leeg was en opeens was ze zich ervan bewust dat de engel net zo groot was als zijzelf. Maar zelfs daar kon ze zich niet meer

over verbazen. "Hoe heet je eigenlijk?" vroeg ze aan de engel, "Gabriel of zo?" "Ben je gek. Denk je dat ik zo'n naam mag hebben? Nee hoor, ik heet gewoon Kees. Heilige engelen hebben dat soort namen, maar boomengelen zoals ik hebben heel gewone namen. Je moet minstens honderd jaar boomengel geweest zijn voor je promotie maakt en heilig worden, nou dat duurt een eeuwigheid." Toen de koffie op tafel stond vroeg Nel heel voorzichtig wat hij nou eigenlijk kwam doen, want ze begreep niet precies wat de bedoeling van zijn bezoekje was. "Tja", zei Kees, "het zit zo. Wij boom-engelen hebben een speciale band met de familie waar we in de boom hangen. Jullie kiezen ons niet uit, maar wij kiezen jullie. We volgen een familie door de jaren heen en zorgen ervoor dat hun kerstdagen prettig verlopen, al hebben de meeste mensen dat zelf niet in de gaten. Zolang jullie je problemen zelf kunnen oplossen, merken jullie niets van onze aanwezigheid. Ik heb alles meegemaakt in jullie gezin, het opgroeien van de kinderen, de vriendjes en vriendinnetjes die ze meenamen en de latere liefdes, de geboortes van jullie kleinkinderen, het overlijden van je man na een lang en gelukkig huwelijk, de scheiding van jullie dochter, wat veel verdriet gaf, maar uiteindelijk kwam je overal zelf uit en had je mij niet nodig. Nu is echter de tijd aangebroken dat je mij nodig hebt, en kijk hier ben ik dan." Engel Kees roerde even in zijn kopje en hij keek Nel aan terwijl hij een flinke slok van z'n koffie nam. Nel knikte. "Ja het klopt", zei ze, "ik heb hulp nodig want ik kom er alleen niet uit, ik weet niet wat ik doen moet. Ik wil m'n kinderen niet teleurstellen. Ze komen zo graag met de kerst hier, maar ik kan het allemaal niet meer aan. Het lijkt wel of ze niet begrijpen dat ik ouder word. Het is heel moeilijk om tegen ze te zeggen dat ik het eigenlijk niet meer wil." Ze veegde een paar tranen uit haar ogen en keek Kees aan. "Wat moet ik doen?" vroeg ze zachtjes. "Dat weet je al lang", antwoordde hij, "het antwoord ligt in je hart. Je moet het alleen nog even vinden." De wekker haalde haar met een zacht muziekje uit haar slaap. Verbaasd keek ze om zich heen en voelde even aan het dekbed. Ze lag gewoon in bed en hoorde alle geluiden die een ontwakende stad met zich meebracht. Vlug keek ze naar de hoek van de kamer waar ze de engel voor het eerst had gezien. Ach, wat een flauwekul, ze had gewoon een rare droom gehad, zeker te veel gegeten gisteravond. Op weg naar de keuken kon ze het niet nalaten om even boven in de boom te kijken waar 'Kees' hing. Er ging een schok door haar heen, want toen ze goed keek zag ze dat er een stukje van zijn neus af was. Hoofdschuddend liep ze naar de keuken om een kopje thee te maken, maar in de deuropening bleef ze met een schok staan, want daar op het aanrecht stonden twee lege koffiekopjes en een open pot honing. Ze had het niet gedroomd, de engel was er echt geweest. Haar gedachten tuimelden door haar hoofd. 'Je weet het antwoord al', had hij gezegd, 'Je moet in je hart kijken.' Hij had gelijk en aan de keukentafel met en kop thee in haar handen nam ze een besluit.

Het was tweede kerstdag en het was tot nu toe volmaakt geweest. Ze genoot, alles was zoals het zijn moest. Maar gelijk wist ze dat dit de laatste keer in dit huis was en even dacht ze terug aan alle jaren die hier aan vooraf gegaan waren en de herinneringen die haar zo dierbaar waren. "Oma", klonk het onderaan de trap, "waar blijf je nou?" Het was de kleine Mees die haar riep. "Jaja, ik kom", riep ze terug en ze keek nog even naar de tuin. Wat zou ze die missen als ze hier weg ging. Ze had haar besluit genomen. Ze zou het huis verkopen en naar een kleine woning gaan, want dit huis werd haar veel te groot. De engel had gelijk gehad: ze wist al lang wat ze doen moest. Ze had het alleen maar voor zich uit geschoven omdat, als ze kleiner ging wonen, ze geen plaats meer had om alle kinderen tegelijk te laten komen en eigenlijk kon ze juist dat niet meer aan. Daarom had ze zo tegen deze kerstdagen opgezien. Ze moest het nu gaan vertellen, maar hoe leg je aan je kinderen uit dat dit het laatste kerstfeest is dat je allemaal samen in je ouderlijk huis viert. Ze zuchtte. "Mam, is er iets, ben je moe?" Het was Eva die naar boven was gekomen omdat ze zo lang weg bleef. Ze sloeg haar arm om Nel heen en gaf haar een kus. "Is het te druk voor je? Dan had je dat moeten zeggen hoor. Weet je, wij zijn zo gewend dat bij jou alles kan, dat we gewoon vergeten dat jij ook steeds ouder wordt. We hebben het er beneden over gehad en we vinden allemaal dat dit een te grote belasting voor je is. Daarom hebben we besloten dat we volgend jaar het kerstfeest bij mij vieren en het jaar daarop bij Liesbeth. Er is alleen iets wat ik je graag wil vragen. Zou ik dan de engel bij mij in de boom mogen hangen, want die hoort zo bij ons allemaal, dat een kerst zonder hem niet echt is." "Natuurlijk lieverd, dat vind ik een prachtig idee. Kees hoort erbij." Verbaasd keek Eva haar moeder aan. "Kees? Heb je hem Kees genoemd? Dat wisten wij helemaal niet." Ze keek haar moeder lachend aan. Nel glimlachte. Het lag op het puntje van haar tong om te zeggen: "Ik wist het gisteren ook nog niet". Maar ze kon zich nog net inhouden. Eva gaf haar moeder nog even een knuffel en daarna gingen ze samen naar beneden, waar de anderen al op hen wachtten. Nel keek nog even naar engel Kees boven in de boom die tot haar schrik naar haar knipoogde. Zonder dat iemand het zag knipoogde ze terug en terwijl ze haar rug rechtte, zei ze: "Jongens, ik moet eens even met jullie praten." * * *

Joke de Wit 11

Nederlands Bijbelgenootschap

Eerste protestantse pioniersplek-nieuwe-stijl van start

Veel mensen hebben er moeite mee hun oude bijbel bij het oud papier te gooien. Maar nu is er de recyclebijbelactie. Het zeer dunne papier is namelijk zeer goed bruikbaar voor het vervaardigen van nieuwe bijbels. Omdat veel mensen over de hele wereld niet zelf een bijbel kunnen betalen, subisidiëren de bijbelgenootschappen bijbels om die ver onder de kostprijs te kunnen verspreiden. Als de kostprijs lager is dankzij het hergebruik van bijbelpapier kunnen er dus meer bijbels wereldwijd verspreid worden. Nog tot 31 december kunt u uw (oude) bijbels opsturen of brengen naar het NBG! De uitgeefpartner van het Nederlands Bijbelgenootschap, Uitgeversgroep Jongbloed, wil uw oude bijbels graag hebben voor een recycle-bijbelactie. Oude en onbruikbare bijbels worden ingezameld en het papier wordt gebruikt voor het maken van nieuwe bijbels en bijbel-uitgaven. Jongbloed heeft daarvoor contacten gelegd met een Frans recycling-bedrijf.

Protestantse Kerk gaat kerstcommercial uitzenden

Geef uw oude bijbel een nieuwe kans!

Bijbels kunnen dus tot 31 december gestuurd of gebracht worden naar: Nederlands Bijbelgenootschap Postbus 620, 2003 RP Haarlem, o.v.v. recycling bijbels. Bezoekadres: Zijlweg 198, 2015 CK Haarlem.

Nieuws uit de Landelijke Kerk Historische bronnen Protestantse Kerk digitaal De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk heeft een begin gemaakt met het digitaliseren van oude synodeverslagen, zendingsbladen en jaargangen van het blad Kerkinformatie. De eerste teksten zijn vanaf vandaag volledig doorzoekbaar via pkn-acta.digibron.nl/. De presentatie vond plaats tijdens de synode van 14 november. Daarmee komt een enorme hoeveelheid basisinformatie over de Protestantse Kerk en haar rechtsvoorgangers beschikbaar voor de gemeenteleden, kerkbestuurders, historici en juristen, journalisten, amateurgeschiedschrijvers en genealogen. Lees meer op www.pkn.nl/actueel, bericht dd. 14 november 2013

Preekconsent theologiestudenten naar twee jaar

Het preekconsent dat studenten theologie per keer kunnen krijgen is verlengd naar twee jaar. Dat besloot de generale synode op 14 november tijdens haar vergadering in Lunteren. Tot nog toe duurde een consentperiode één jaar, met mogelijkheid van verlenging. Volgens de synode is het van belang dat studenten over het preekconsent kunnen beschikken, zolang zij zich voorbereiden op het ambt van predikant. Het voorgaan in kerkdienst is immers een belangrijke taak van de predikant, aldus het generale college voor de kerkorde. Op een vraag van diaken P. Scheltens antwoordde dr. T. Bos van het college voor de kerkorde, dat studenten die hun studie afbreken ook hun preekconsent kwijtraken. Lees meer op www.pkn.nl/actueel, bericht dd. 14 november 2013 12

Op vrijdag 13 december wordt om 16.00 uur in Almere de samenwerkingsovereenkomst ondertekend tussen de Protestantse Kerk en pioniersplek ‘De Schone Poort’. Deze pioniersplek staat in de nieuwbouwwijk Almere Poort waar weinig menskracht en mogelijkheden zijn om kerk te zijn in de wijk. Het is de eerste samenwerkingsovereenkomst voor een pioniersplek-nieuwe-stijl. Initiatiefnemer ds. Pieter ter Veen verwoordt de achterliggende gedachte: ‘Er bleek in de wijk helemaal geen kerk te zijn en er zijn ook geen plannen om er één te gaan bouwen. Het is een wijk met bovengemiddeld veel financiële stress, huiselijk geweld en echtscheidingen. In die situaties willen we er zijn voor de mensen in de wijk.’ Dat doet ‘De Schone Poort’ bijvoorbeeld met een kerkcafé, een labyrint, een luisterend oor en meer. Voor eind 2016 wil de Protestantse Kerk honderd van deze pioniersplekken realiseren, in lijn met de visienota van de Protestantse Kerk ‘De hartslag van het leven’. In de week voor Kerst gaat de Protestantse Kerk in Nederland reclamespots uitzenden om te laten weten dat mensen met Kerstmis welkom zijn in de kerk. Vanaf 18 december is deze spot zo’n 125 keer te zien op Nederland 1, 2, 3 en RTL4. De Protestantse Kerk hoort van nature tussen de kerstreclames thuis. Het is een feest van gezellig samen zijn, ontspannen en lekker eten. Daar wordt door supermarkten, frisdrankmerken, tv-zenders enz. reclame voor gemaakt. Iedereen claimt Kerst. De Protestantse Kerk in Nederland heeft hét echte kerstverhaal in de aanbieding en de plek waar je dit samen kunt vieren. ‘Het zou toch onverstandig zijn als wij daar geen reclame voor maken?’, aldus Marloes Nouwens-Keller, woordvoerder van de Protestantse Kerk. In de reclamespot figureren onder meer Arjan Plaisier, scriba van de generale synode en Karin van den Broeke, preses van de generale synode. Daarnaast doen actrice Gerda Havertong, zangeres Sharon Kips en Sybrand van Haersma Buma, fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, mee aan deze commercial. Fluitsma & Van Tijn hebben de muziek voor de commercial gemaakt: een eigentijdse versie van de kersthit ‘Komt allen tezamen’.

Beleef het kerstverhaal in Museum Catharijneconvent

In de kerstvakantie (13 december 2013 - 5 januari 2014) staat het Catharijnemuseum Utrecht helemaal in het teken van kerst. Er is van alles te doen en te zien voor jong en oud. In de Kerstkamer lezen bekende Nederlanders hun favoriete kerstvertelling voor en theatergezelschap Aluin speelt het kerstverhaal. De achttiende-eeuwse Napolitaanse kerststal is weer in volle glorie te bewonderen. Ook de kinderen hoeven zich niet te vervelen. Voor hen zijn er allerlei activiteiten zoals het levensgrote spel ‘Reis mee naar Bethlehem’, een kerstspeurtocht. Ze kunnen zich verkleden als Jozef en Maria, en plaats nemen in de kerststal met echte dieren.

Verschuivingen In deze Kerkperspectief staan verschillende artikelen niet allemaal op hun vertrouwde plaats. Dat geldt voor het nieuws uit de landelijke kerk, dat nu op deze pagina 12 staat, maar ook voor enkele wijken. Zo staan zowel de Siongemeenschap als de Parkstraatgemeente op pagina 23. Hierdoor konden andere wijken mooi bovenaan de pagina beginnen. Hopelijk geeft het niet al te veel verwarring. We proberen dergelijke verschuivingen natuurlijk zo veel mogelijk te voorkomen. Hartelijke groeten, Henny Kalisvaart.

Rooster Erediensten

Opstandingskerk Rosendaalseweg 505 Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11 Siongemeenschap in KKC Het Dorp Dorpsbrink 7 Bethlehemkerk Honigkamp 25 Salvatorkerk Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94 De Kandelaar Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10 Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a Eusebiuskerk Kerkplein 1 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Evang. Luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10 Dorpskerk Schaarsbergen Kemperbergerweg 806 Protestantse Kerk te Rozendaal Kerklaan 17 Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485 Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158 Verpl.huis Eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

Zondag 1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 10.00 u. 10.00 u.

22 december 2013 4e zondag van Advent Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen mw. M.M. Hazeleger, Arnhem ds. M.A. Maan

Dinsdag 1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 21.00 u.

24 december 2013 Kerstavond - Kerstnacht Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen mw. M.M. Hazeleger, Arnhem m.m.v. Divertimento geen dienst

zie KKC Het Dorp

zie KKC het Dorp

10.00 u.

ds. A.C. Poley

geen dienst

10.00 u.

zie De Kandelaar

10.00 u.

ds. G.J. van der Stouw, Arnhem ds. H. Hoekstra

18.30 u.

10.00 u.

ds. H. Oostdijk-van Andel

22.00 u.

10.00 u.

ds. D.J. Cuperus, Veenendaal ds. M.G. Fernhout

19.00 u.

geen dienst

22.00 u.

pasteur L. van Hilten-Matthijsen, culte en français, veillée de Noël ds. K. Touwen

21.30 u.

10.15 u.

17h00 10.30 u. 10.00 u.

19.30 u. 22.00 u. 19.30 u.

10.15 u.

ds. K.C.L. Eldering, Velp ds. A.C. Louwerse, Velp ds. J.P. Dam-Oskam

10.30 u.

pastor J.G. te Lindert

19.00 u.

10.00 u.

ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, Velp hr. H. Siebesma, Westervoort pastor T.G. Rietman

10.00 u.

10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

Samen Kerk Zijn in Woon-/ Zorgcentrum ‘Waalstaete’, Waalstraat 36 Elke vrijdag 15.00 uur 27 december pastor N. Gudden 03 januari hr. T.J. Strikwerda, Arnhem 10 januari ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, Velp 17 januari ds. H. Hoekstra Verpleeghuis ‘Heijendaal’, St. Elisabethshof 201 Elke vrijdag 10.30 uur. 24 december pastor H.M. Brussel 27 december hr. G.J. Bos, Laag-Soeren 03 januari pastor J. Koopman, Arnhem 10 januari mw. H. Mantel, Arnhem 17 januari pastor H.M. Brussel

ds. M.G. Fernhout kinderkerstfeest ds. J.P. van Ark, Wezep m.m.v. CGZ Árnhem/Zuid´ pas de culte ds. E. Postma, Utrecht ds. W. Hartogsveld ds. W. Hartogsveld ds. F.Z. Ort geen dienst pastor J.G. te Lindert geen dienst geen dienst

19.00 u.

hr. A. Bennik, Arnhem pastor B.J. Bergen, dienst van Schrift en Tafel

OECUMENISCHE DIENSTEN

naar de kerststal vanaf dr.J.M. de Kempenaersingel ds. J.P. Eijgenraam, m.m.v. cantorij Salvatorkerk geen dienst

pastores A.Poppen en T. G.Rietman in ‘Parkzicht’ geen dienst geen dienst

Zijpviering Kerstavond

Diaconessenkerk, Iz. Evertslaan 11 Datum: dinsdag 24 december Aanvang: 21.00 uur Voorgangers: Rita Hoeve en Moniek Siermann Medewerking: Zijp-koor Dirigent: Elin Meijnen - Crèche aanwezig. Op Kerstavond is er een viering waarin het lied ’Meisje van zestien’ - een leerdicht van Huub Oosterhuis op muziek van A. Oomen - centraal staat. Vooraf worden kerstliederen gespeeld; in de viering zingen we samen liederen van Oosterhuis en van vrouwelijke dichters, waaronder Licht, Woord, antwoord... Een viering met poëzie, muziek en overweging met begeleiding van het Zijpkoor o.l.v. Elin Meijnen. We ontsteken licht en geven het door aan elkaar, als symbool voor de komst van het Licht. Van harte welkom! 13

Rooster Erediensten


Woensdag 1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 10.00 u. 10.00 u. 10.30 u. 10.00 u.

25 december 2013 Eerste Kerstdag Kerk in Actie-Kinderen in de Knel Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen d. E.I. Pot ds. M.A. Maan, m.m.v. cantorij ds. A.C. Poley

10.00 u. 10.00 u.

ds. H. Hoekstra

10.00 u.

ds. A. Vogelzang, m.m.v. kinderkoor ds. P. Vermaat

10.15 u.

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.:

Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen

zie Diaconessenkerk

10.30 u.

ds. Joh. Brezet, Duiven ds. M.H. Leistra

10.00 u.

ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. J. Heijkoop geen dienst

10.00 u. 10.00 u.

ds. M.M. van Zoest, Zetten geen dienst

10.15 u.

10.30 u. 10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

ds. K. Touwen, viering H.A. ds. W. Hartogsveld, m.m.v. cantorij ds. K.C.L. Eldering, Velp pastor G. Gies

10.30 u.

10.00 u.

ds. A. Rooze, Hoogeveen ds. F.J. van de Ree, Rozendaal ds. F.Z. Ort

10.15 u.

pastor RJ.J. Roefs

10.00 u.

zie Siongemeenschap

zie Siongemeenschap 10.00 u.

ds. F. van de Hoek

10.00 u.

10.00 u.

ds. M. Dijkstra, Ede geen dienst

10.00 u.

10.30 u. 10.30 u.

ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, Velp ds. W.J.J. Koelwijn, Renkum ds. M.M. Schwarz, Voorthuizen geen dienst pas de culte

pas de culte

11.00 u.

pastores B. Caminada en M. van Veen mw. M.M. Hazeleger, Arnhem

10.30 u. 10.30 u.

ds. K. Dijk, Duiven hr. A. Mons, Elst (O.B.) pastor A. Poppen pastor P. Kuper, Tiel pastor B.J. Bergen

Kerstzangdienst

Kerstnachtdienst voor iedereen

in de Grote of Eusebiuskerk,

in de Grote of Eusebiuskerk,

Datum: zondag 22 december Aanvang: 20.00 uur (kerk open 19.15 uur) Meditatie: ds. G. Hutten, predikant Koepelkerk te Arnhem Medewerking: Chr. Gem. Koor ‘The New Creation’, Ede Dirigent: hr. Rob Biersteker Orgel: Jack Blok Deze kerstzangdienst wordt georganiseerd door de commissie zangdiensten in de Kruiskerk

Datum: dinsdag 24 december Aanvang: 22.00 uur (kerk open 20.30 uur; samenzang vanaf 21.30 uur) Voorganger: ds. J.P. van Ark, Wezep Medewerking: Chr. Gem. Zangver. ‘Arnhem-Zuid’ Dirigent: hr. Arie Hogendoorn Orgel: Jack Blok

Kerkplein 1, 6811 EB Arnhem

14

29 december 2013

10.00 u.

ds. M.H. Leistra, m.m.v. ‘De Lofstem’ ds. J.P. Eijgenraam

9.45 u.

Zondag

Kerkplein 1, 6811 EB Arnhem

Rooster erediensten

Dinsdag

opstandingskerk Rosendaalseweg 505 Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11 siongemeenschap in KKC het Dorp Dorpsbrink 7 Bethlehemkerk Honigkamp 25 salvatorkerk Salvatorplein 274 De Regenboog oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94 De Kandelaar Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10 Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a eusebiuskerk Kerkplein 1 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) evang. luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10 Dorpskerk schaarsbergen Kemperbergerweg 806 Protestantse Kerk te Rozendaal Kerklaan 17 Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55 K.K.C. het Dorp Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485 Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158 Verpl.huis eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

Rooster erediensten

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 19.30 u.

19.30 u.

10.00 u.

19.30 u.

31 december 2013 Oudjaarsavond Diaconaal werk Eindejaarscollecte Onderhoud gebouwen ds. E.I. Pot


ds. J.P. Eijgenraam

geen dienst

10.00 u.

ds. M.A. Maan

geen dienst

10.30 u.

ds. A.C. Poley

geen dienst

10.30 u.

ds. J.P. Eijgenraam


10.00 u.

ds. H.M. de Bruijn

geen dienst

10.00 u.

ds. H. Hoekstra

zie Salvatorkerk

10.00 u.


ds. P. Vermaat

10.00 u.

geen dienst

10.15 u.

geen dienst

ds. J.B. Kamp, Heteren hr. P.W.A. Overdiep, Bussum geen dienst

pas de culte

pas de culte 10.30 u.

ds. K. Touwen

ds. W. Hartogsveld

10.00 u.

ds. W. Hartogsveld

geen dienst

10.00 u.

ds. F.Z. Ort

geen dienst

10.15 u.

ds. J.P. Dam-Oskam

geen dienst 15.00 u.

10.00 u.

geen dienst

10.00 u.

geen dienst

11.00 u.

geen dienst

10.30 u.

geen dienst

10.30 u.

Nieuwjaarsdag

Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen

Bethlehemkerk

10.30 u.

ds. M.H. Leistra

Salvatorkerk

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam zie Salvatorkerk

11.00 u.

zie Siongemeenschap

ds. F. van de Hoek

Woensdag 1 januari 2014

De Kandelaar

5 januari 2014 Driekoningen - Epifanie Door wijk te bepalen diaconaal doel Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen

geen dienst


De Rank (Bonifatiuskerk)

Zondag

ds. P. Vermaat in Ds. Oosterzeehuis

In de andere kerken en vierplaatsen is op deze Nieuwjaarsochtend geen dienst.

ds. F. van de Hoek, m.m.v. mw. Toos Kooistra, zang mw. M.M. Hazeleger,, Arnhem pastor A. Poppen pastor D. Booyink, Heelsum pastor P.J. Moet, Velp

oproep Hierbij willen we alle wijken, verpleeghuizen en andere betrokkenen vragen om tussentijdse wijzigingen in het voorgangersrooster zo snel mogelijk door te geven aan de redactie van Kerkperspectief: [email protected] Bij voorbaat dank! Rita Hop

Gesloten Het kerkelijk bureau is gesloten van 25 december 2013 tot en met 5 januari 2014. 15

Rooster Erediensten


Zondag

12 januari 2014

Zondag

19 januari 2014



Diaconaal werk Oec. werk in binnen- en buitenland Onderhoud gebouwen

10.00 u.

Diaconaal werk Wijkkas - jeugdwerk Onderhoud gebouwen ds. E.I. Pot, viering H.A. ds. M.A. Maan, viering H.A., m.m.v. cantorij ds. P.F. Boomsma, Westervoort ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

10.00 u.

in de Walburgiskerk

10.00 u.

10.00 u.

ds. A. Vogelzang

10.00 u.

ds. L.G. Zwanenburg, Ede ds. M.G. Fernhout

10.15 u.

geen dienst

10.15 u.

10.00 u. 10.30 u.

10.15 u.

10.30 u. 10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

10.00 u. 10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

ds. Tj. Ferwerda-Scholtens, Ede mw. M.M. Hazeleger, Arnhem zie Eusebiuskerk

ds. H. Oostdijk-van Andel en ds. J.P. Eijgenraam, oec.viering met H.A. in de Walburgiskerk zie Salvatorkerk

10.00 u.

ds. R. van Laar, Rhenen ds. M.G. Fernhout, viering H.A. ds. A.C. Poley pas de culte

ds. E. Postma, Utrecht ds. J. van de Wal Velp ds. G. Bomer, Rheden, viering H.A. pastor G. Gies

10.30 u.

10.15 u.

ds. S.L.S. de Vries, Utrecht pastor R.J.J. Roefs

zie Siongemeenschap

10.30 u.

zie Siongemeenschap

pastor D.Th. de Mildt, Arnhem hr. T.J. Strikwerda, Arnhem pastor T.G. Rietman

10.00 u.

ds. F. van de Hoek, viering H.A. pastor H.M. Brussel, Ede pastor A. Poppen

pastor B. de Groot-Kopetzky, Nijmegen pastor H. Rolfes

Stationsplein 1

zondag 12 januari 2014 10.30 – 12.15 uur ds. Carel ter Linden Wat doe ik hier in Godsnaam? – een zoektocht

Ds. Carel ter Linden was predikant in o.a. de Haagse Kloosterkerk. En in bijzondere diensten met de koninklijke familie. U bent van harte welkom! De toegang is vrij, een bijdrage in het mandje wordt zeer op prijs gesteld. Per bank kan ook: rek. NL51 RABO 0303 9125 53 t.n.v. M.L. Keizer te Arnhem o.v.v. ‘Korenbeursbijeenkomsten’. Met vriendelijke groet namens het Korenbeurscomité, ds Han Hoekstra tel. 3618103 [email protected] mw Geertje v.d. Burg-Berendsen tel. 3647121 [email protected] 16

10.30 u.

pas de culte

Korenbeurslezing in Hotel Haarhuis Datum: Tijd: Spreker: Thema:

10.00 u.

zie Eusebiuskerk of Ev.Lutherse Kerk

10.00 u. 10.00 u.

10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

pastoor J. Kolkman, pastor D.Th. de Mildt en ds. P. Thimm ds. W. Hartogsveld,

pastor J.A.M. Bakker, Arnhem pastor B.J. Bergen

Meestal vraagt men een predikant niet wat hij zelf gelooft, al kan dat in zijn preken en gebeden wel doorklinken. Uitgever De Arbeiderspers vroeg Carel ter Linden in te gaan op deze vragen: Wat gelooft u zelf, of wat gelooft u niet (meer)? Wat zou u aan uw kinderen kunnen en willen doorgeven?’ Hij gaf aan dit verzoek gehoor met het schrijven van een nieuw boek. Hij schetst daarin de geest van een nieuwe tijd waarin het geloof veel minder dan vroeger gedijen kan. Hij bekent ook zelf geen verbinding meer te kunnen leggen tussen de God die in de bijbel aan het Woord is en die de mens de weg wijst hoe te handelen, en het hele proces van de evolutie met al zijn schoonheid maar ook met zijn bittere en wrede kanten (natuurrampen, ziekten). De gedachte aan een schepper, uit wiens hand dit alles is voortgekomen is hem vreemd geworden. In zijn ogen is ‘God’ een gééstelijke werkelijkheid, wier stem hoorbaar wordt in het optreden van de profeten van Israël tot en met Jezus, als een appèl tot humaniteit te midden van een raadselachtige en soms vijandige wereld. Zijn boek ‘Wat doe ik hier in GODSNAAM?’ is in juni van het vorig jaar verschenen.

Opstandingskerk Vieringen

Wat de vieringen betreft is december altijd een drukke maand. U vindt ze op de pagina’s voor in dit blad. Op kerstavond 24 december zal Magda Hazeleger voorgaan. Medewerking aan deze viering wordt verleend door Divertimento onder leiding van Hilde Gams. Op kerstmorgen zal er een viering zijn, die wordt voorbereid in samenwerking met de leiding van de kindernevendienst. We streven naar een aansprekende viering voor jong en ouder. Uw speciale aandacht voor zondag 29 december: de Opstandingskerk is dan gesloten en wij zijn van harte welkom in de Diaconessenkerk om 10.00 uur. En tevens alvast voor zondag 19 januari: ook dan is de Opstandingskerk gesloten en wel om maar liefst twee redenen: er is een viering georganiseerd door het Oecumenisch Platform in de Evangelisch-Lutherse Kerk en de Bethlehemkerk viert in de Eusebiuskerk.

Vesper

Op 21 december is er een korte viering om 19.00 uur in de Opstandingskerk. Even een moment van bezinning in de drukte die de decembermaand met zich meebrengt. Het is een initiatief van Magda Hazeleger en u bent van harte welkom voor dit moment van verstilling, verdieping, bezinning.

Zing je mee?

Op zondag 12 januari zullen er om 9.00 uur weer liederen worden ingeoefend voor de viering. U bent van harte welkom!

Filmvertoning ‘De zee van pelgrim Antonio’

Op vrijdagavond 17 januari wordt in de kerk om 20.00 uur de film ‘De Zee van pelgrim Antonio’ vertoond. Voor meer info: zie elders in dit blad.

Ziekenhuisopname?

Regelmatig krijg ik signalen dat mensen verbaasd zijn, dat de kerk niet automatisch bericht krijgt van een ziekenhuisopname. Als u in het ziekenhuis ligt en u wilt bezoek vanuit de kerk, dan moet u dat zelf (of via een ander laten) doorgeven. Dat geldt ook voor tijdelijke vervolgopname in één van de verpleeghuizen.

Afwezig

Van 1 januari tot en met 6 januari ben ik niet beschikbaar voor het werk in de gemeente. In dringende gevallen kunt u een beroep doen op Magda Hazeleger.

Tenslotte

December, een maand waarin de dagen steeds korter worden en we het donker proberen te verjagen met lichtjes, vrome wensen en warme gevoelens. Voor allen die worstelen met het donker hoop ik dat u aandacht voelt en liefde om u heen, al is het maar in één klein kaartje, die ene glimlach of dat bemoedigende gebaar. Misschien is advent en kerst ook wel: leren zien waar je nodig bent. Ik hoop dat voor u allen het licht doorbreekt: dat u het nieuwe jaar in zult gaan met hoop, hoop dat het leven iets te bieden heeft en het vertrouwen dat je er niet alleen voor staat. Met vriendelijke groet, Elsje Pot

Chemo klaar, op naar herstel!

Het is met veel plezier dat ik kan melden, dat nu ook de fase van de chemokuren achter de rug is. Maandag 2 december kreeg ik de laatste. Want omdat ik de zwaarste kuur had volgehouden, mocht ik na vijf keer stoppen.

Opstandingskerk kerkgebouw: Rosendaalseweg 505 tel. 4421810 www.opstandingskerkarnhem.nl • wijkredactie: Henk Altena tel. 3611343 [email protected] • predikanten:

ds. Elsje Pot tel. 3637338 - [email protected] ds. Yolanda Voorhaar tel. 0318-621676 [email protected] • scriba: mw. Marije Meijering, Sint Marten 58, 6821 BW Arnhem

tel. 4434417 [email protected]

• Kerkomroep: www.kerkomroep.nl • wijkkas Opstandingskerk: 851500

Ik merk wel dat ik in de loop van dit proces wat kracht ben kwijtgeraakt. Dus na het herstel van deze laatste kuur, waarvoor 3 weken staat, moet ik nog wel wat algehele hersteltijd nemen. In het ziekenhuis hebben ze me ervoor gewaarschuwd met werk niet te hard van stapel te lopen. Maar hoe het zij, op dit moment hoop ik vanaf februari toch weer wat taken op mij te nemen, en dat geleidelijk uit te breiden. Er volgen ook nog vijf jaar van hormoontherapie, maar dat is verder niet zo intensief. Ik wil u nogmaals danken voor alle getoonde vormen van meeleven. Dat heeft me goed gedaan. Een hartelijke groet, Yolanda Voorhaar

Autodienst Opstandingskerk nodigt nieuwe rijders uit

We zijn tot nu toe in de gelukkige omstandigheid dat een aantal gemeenteleden elke zondag wat minder mobiele mensen ophalen om op zondag onze kerkdiensten bij te kunnen wonen. We zijn er ook blij mee dat steeds meer mensen de autodienst zijn gaan gebruiken. Binnenkort nemen we afscheid van Arie Bezemer, na zeer veel jaren trouwe dienst. En u raadt het al: we willen graag een paar nieuwe rijders toevoegen aan het team van de autodienst. Gaat u ook met uw auto naar de kerk en heeft u nog zitplaatsen over, dan zou het fijn zijn als u deze ruimte wilt benutten om minder mobiele gemeenteleden mee te nemen en weer thuis te brengen na de dienst. In de huidige bezetting rijdt elke deelnemer 1 x in de 5 weken een autodienst. Wilt u ook meedoen? Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met Ido van de Koppel, tel. 06-48621594

Agenda

Di. 24-12 21.00 uur Wo.25-12 10.00 uur Zo. 29-12 10.00 uur Di. 31-12 10.30 uur Di. 5-1-14 14.00 uur W0. 8-1 14.00 uur Do. 9-1 9.30 uur Ma. 13-1 20.00 uur Di. 14-1 20.00 uur Wo. 15-1 20.00 uur Wo. 15-1 20.00 uur Do. 16-1 9.30 uur Do. 16-1 20.00 uur Vr. 17-1 20.00 uur

Autodienst

Kerstnachtdienst Kerstdienst kerkdienst in Diaconessenkerk Oudjaarsdienst Ontmoetingsmiddag Oecumenische gespreksgroep Creagroep Gez. Wijkraad v. kerkrentmeesters Moderamen Kindernevendienst Doopvoorbereiding Creagroep Leesclub Filmavond

Zo. 22-12 hr. Dick Romein Wo. 25-12 mw. Ineke Takke Zo. 29-12 hr. Ido v.d. Koppel Zo. 5-1 mw. Bep Potjer Zo. 12-1 hr. Dick Romein Henk Altena

tel. 4454050 tel. 3647243 tel. 4422778 tel. 3611560 tel. 4454050 17

Diaconessenkerk Bij de diensten

22 december •In de morgendienst hebben we de muzikale medewerking van een fluitkwintet waarin oa ons gemeentelid Henny Kromhout meespeelt. Het kwintet zal drie stukken van componist Jan Brandts Buys (1868-1933) spelen. Deze stukken zijn gebaseerd om thema’s van Kerst. Op deze vierde adventszondag klinken zo al de klanken van Kerst in ons midden. •En ’s middags om 15.30 uur is de tweede peuterviering, voor kinderen van 0 t/m 5 jaar met hun (groot)ouders. Een laagdrempelige viering in de kerkzaal, om de allerkleinsten op een eenvoudige manier kennis te laten maken met de kerk en de verhalen van de Bijbel. We steken een kaars aan en zingen een paar liedjes, en natuurlijk mag daarbij met muziekinstrumentjes meegedaan worden. Deze keer horen en spelen we in de viering het verhaal over de geboorte van Jezus! En op het eind zeggen we elkaar gedag en gaan weer naar huis met de groeten (de zegen) van God. Informatie: Hanneke Drewes of Monique Maan. •25 december Kerst We vieren het feest van de geboorte van Jezus! De cantorij verleent medewerking aan deze dienst en in het eerste deel van de dienst spelen de kinderen het kerstevangelie voor ons uit. Deze zondag is er ook bij de uitgang een extra collecte voor de kerkmuziek in onze wijkgemeente, van harte bij u aanbevolen! •29 december: voorganger is ds. Brezet uit Duiven. Omdat de Opstandingskerk voor deze zondag geen voorganger heeft kunnen vinden, zijn de gemeenteleden van die kerk vandaag bij ons te gast. •5 januari: we beginnen het jaar met een oecumenische dienst. Na de dienst is er traditiegetrouw gelegenheid om elkaar het goede te wensen voor het nieuwe jaar. •12 januari: op deze zondag waarop de doop van Jezus centraal staat, vieren we in onze dienst dat andere sacrament dat onze kerk kent, het Avondmaal. Mooi dat we in een traditie staan die naast het Woord ook de tekenen van water, brood en wijn kent om Gods liefde in ons midden te vieren. De cantorij verleent medewerking aan deze dienst.

Afscheid en nieuw begin Jan Liebeton

Zoals u allemaal heeft kunnen lezen, neemt Jan Liebeton per 1 januari 2014 afscheid van de wijkkerkenraad om voorzitter van de Algemene Kerkenraad te worden. Jan blijft ook na 1 januari ouderling van onze wijkgemeente, maar dus met als bijzondere taak± het voorzitterschap van de AK. We willen deze stap markeren in de dienst van 5 januari a.s.. We zijn dankbaar voor het werk dat Jan in en voor onze wijkgemeente heeft gedaan en voor het enthousiasme waarmee hij leiding heeft gegeven aan kerkenraad en gemeente en zullen in de dienst bidden om Gods zegen voor Jan bij zijn nieuwe taak.

Bereikbaarheid

(Bijna) elke maandagochtend ben ik aanwezig in de predikantenkamer, tussen 9.30 en 11.00 uur. U bent daar van harte welkom voor een kop koffie en een praatje of om een afspraak te maken voor een ander moment. Mailen kan ook altijd: [email protected] en bellen kan naar 0263891962, spreek eventueel het antwoordapparaat in, dan bel ik zo spoedig mogelijk terug. Hartelijke groet Monique Maan 18

Diaconessenkerk kerkgebouw: Izaak Evertslaan 11, tel. 4425259 www.diaconessenkerk.nl • wijkredactie: Inge Veldhuis

[email protected] • predikant: ds. Monique Maan,

tel. 3891962 [email protected] spreekuur: ma. 9.30–11.00 uur, predikantenkamer. • scriba: Hilda van Vliet [email protected] • verhuur De Bakermat: [email protected]

wijkkas: ING rekening 987600 t.n.v. Prot Gem Kerk Activiteitenfonds

Terugblik Bazar en Boekenmarkt 2013

Woensdag 6 november waren alle vrijwilligers aanwezig en om 10.00 uur stroomden de bezoekers in groepen van 10 tegelijk de kerk binnen. De dag vloog om, er werd gehandeld, gekocht en gegeten dat het een lieve lust was. Bij de Boekenmarkt was het ook een komen en gaan van kopers. Om 18.00 uur werd de verkoop gestopt en na een pauze begon de opruimploeg het kerkgebouw op te ruimen. De kleding werd opgehaald door Dorcas en de Kledingbank. De overgebleven materialen gaan naar een bazar in Veenendaal. De opbrengst in Veenendaal wordt besteed aan een project in Gambia. Donderdag om 9.00 uur waren de opruimers, de tillers, de vegers al weer druk in de weer om alles tiptop te maken. Elektrische apparatuur en de tafels werden opgehaald en de rest werd afgevoerd. Op zaterdag 9 november was de Boekenmarkt open van10.00 tot 16.00 uur, de opbrengst van deze extra verkoop was bijna € 1.000,00. De Bazar- en Boekenmarktcommissie wil alle werkers en kopers bedanken voor hun inzet. Door deze onverwoestbare ‘krachten’ hebben we er met elkaar weer een geweldige Bazar en Boekenmarkt 2013 van gemaakt. De Bazar en Boekenmarkt heeft dit jaar in ieder geval een netto resultaat van € 12.000,00 voor de goede doelen opgeleverd. 1. Zorgboerderij Hoeve Klein Mariëndaal 2. Verbeteren zalen van De Bakermat 3. Voedselbank Arnhem 4. Stichting Leergeld Donderdag 21 november is er een bedankochtend voor de vrijwilligers geweest, hier waren afvaardigingen van de Voedselbank en Hoeve Klein Mariëndaal aanwezig om het één en ander over hun organisatie te vertellen en de cheque voor hun organisatie in ontvangst te nemen. Iedereen, nogmaals BEDANKT.

Autorijdienst

Alteveer/Cranevelt 22/12 Henny Kromhout 25/12 Henk Hulstein 29/12 Jenny Meijer

4422983 3513197 4434925

Burgemeesterswijk/Hoogkamp 22/12 Wim van Vliet 25/12 Jaap Clifford 29/12 Jan Siert Wiersema

06-54255945 4439160 4420720

De rijdiensten voor januari zijn nog niet bekend. In de maandbrief van januari worden deze opgenomen. U kunt de maandbrief nalezen op de website www.diaconessenkerk.nl maar ook aanvragen via [email protected]

symbolische schikkingen voor de zondagen in de adventstijd en Kerst (in de Diaconessenkerk)

De schikking heeft als basis een stevige stronk met wortels. Deze stam staat voor het geslachtsregister van Jezus; wat zijn zijn wortels, waar komt hij vandaan? Het gaat om het geslacht waarbinnen Messiaanse herinneringen leven; het geslacht van David, van Abraham. Via Abraham loopt de lijn naar alle volken. Matteüs haalt deze lijn naar voren. Naast voorvaders noemt Matteüs ook een aantal ‘voormoeders’. Hij doorbreekt hiermee het ‘normale patroon‘ van die dagen. De vrouwen die genoemd worden zijn bijzondere vrouwen. Op hun eigen wijze geven ze iets weer van de

Messias zoals: het opkomen voor recht, trouw, ruimhartigheid, doorgeven van de vrede. Achtereenvolgens komen Tamar, Rachel, Ruth, Batseba en met kerst Maria in de lezingen aan de orde. In de schikking verbinden we hun levens met dat van Jezus en met het onze door het gebruik van bloemen, kleuren en andere symbolen. We zien hoe zij ieder, op hun eigen wijze, toekomst baren van Godswege. We zingen elke zondag ook twee coupletjes van het projectlied en elke zondag wordt er één adventskaars meer aangestoken. (Zie ook het artikel op pagina 9.)

Bethlehemkerk In memoriam

Nog verschuldigd ben ik u een ter nagedachtenis van mevrouw Louisje Scholten te schrijven. Zij woonde Biljoenlaan 33. In de gemeente weinig bekend al waren er wel contacten. Ze stierf toen ze 58 jaar was. Een ernstige ziekte had ze overleefd, maar ze behoorde tot die schepselen Gods die slechts langzaam kunnen leven. Anders kunnen ze niet. En vorige maand kon ook dat niet meer zodat de familie en bekenden afscheid van haar namen in Dieren. Aspect van mijn bijdrage was te erkennen dat het kruis altijd bitter is, maar goede vrucht draagt. Haar moeder, dochter en kleindochter, Nora mogen haar hoopvol gedenken. ds. C.J. Kraai

In memoriam

Op donderdag 28 november is overleden mw. Roelie Kuipervan der Veen. Ze is 88 jaar geworden en alleen de laatste weken werd het met haar gezondheid duidelijk minder. Wat heeft ze lang van het leven mogen genieten! Een paar jaar geleden overleed haar man en dat was een flinke klap. Dat haar zoon Henk zo’n goede steun had en heeft aan partner Arjan stemde haar tot blijdschap. In een dankdienst op maandag 1 december in de Bethlehemkerk stonden we stil bij haar leven, in het licht van het evangelie. Een tekst uit Jesaja mocht wat haar betreft centraal staan. De tekst die we elke zondag zien afgebeeld op het doopvont: Ik heb u bij uw naam geroepen, gij zijt Mijn. In dat geloof is ze heengegaan. En dat mag voor Henk en Arjan en anderen die haar missen tot troost zijn.

Bij de diensten

De dienst op Eerste Kerstdag wordt extra bijzonder omdat het koor De Lofstem uit Oosterbeek met en voor ons zal zingen. Ter verhoging van de feestvreugde over de geboorte van de Heiland, Jezus Christus als Zoon van de Allerhoogste. We zullen zingen dat het een lieve lust is en vieren zo de komst van Christus in deze wereld. Elze maakte voor deze Kerst een prachtige kerstkaart met de mooie tekst: “Komt allen tezamen, jubelend van vreugde: Komt nu, o komt nu naar Bethlehem!” En dat alles natuurlijk met een knipoog naar onze wijkkerk. Dus: van harte welkom!! Op Oudejaarsavond is er net als vorig jaar geen dienst in onze kerk. Wel weer de dag daarna: woensdag 1 januari. Dan bent u om 10.30 uur welkom voor de eerste dienst van het nieuwe jaar. Zondag 5 januari gaat Trijnie Rosier voor in onze kerk. Zij liep stage in Arnhem en is bijna klaar met de studie theologie. Zij deed die studie naast haar werk in de psychiatrie…! Zondag 12 januari is collega Kraai onze voorganger en een week later collega Poley. Maar, die laatste dienst is niet in onze eigen kerk, maar in de Eusebiuskerk!! Waarvan acte…

Bethlehemkerk

Honigkamp 25, tel. 3642367 www.bethlehemkerkarnhem.nl • wijkredactie: Piet Blok, tel. 3614939 [email protected] • predikant: ds. Menno Leistra tel. 0575–845930 [email protected] • predikant: ds. Ad Poley, tel.06 151 532 11, wo + do.: tel. 3642367 [email protected] • scriba: Nollie Kramer-Bunschoten, tel. 3612208 [email protected] • wijkkas: NL39INGB 0000999000 t.n.v. wijken bloemenfonds Bethlehemkerk, Arnhem • beheer website: Edward Eekma, tel. 3792147, [email protected]

studieverlof

Op maandag 6 januari vlieg ik naar Israël. In het kader van de Permanente Educatie doe ik mee aan een studiereis van twee weken, georganiseerd door de Protestantse Universiteit en het Centrum voor Israël Studies. Een hele boeiende reis, die op allerlei manieren nog weer interessanter is dan een vorige reis die ik meemaakte. Bij terugkomst zult u daar vast zo nu en dan wel wat van terughoren. We gaan met een groep van 26 predikanten en we zijn in drie subgroepen opgedeeld. Mijn groep gaat zich vooral bezighouden met het thema van ‘de landbelofte’. Was die nou voor eeuwig bedoeld, of was ie tijdelijk en is die belofte nu overgenomen door de kerk of door de hele mensheid?? Dat soort vragen… Ik kijk er heel erg naar uit! Overigens treft u thuis wel iemand die de telefoon beantwoordt. Mijn wederhelft werkt gewoon door in Otterlo… tot slot: ook namens mijn beide collega’s wens ik u en jullie alvast een zalig uiteinde en een heel goed begin van het nieuwe jaar 2014! ds. Menno Leistra

Kerktaxi 22 dec. 25 dec. 29 dec. 1 jan. 6 jan. 13 jan. 20 jan.

hr. D. v. d. Hof hr. O. Posthumus hr. P. Rosseel hr. D. v. d. Hof hr. O. Posthumus hr. P. Rosseel hr. J. v. ‘t Oever

tel 361 29 74 tel 361 55 65 tel 363 63 35 tel 361 29 74 tel 361 55 65 tel 363 63 35 tel 362 15 14 19

Salvatorkerk Kerstdiensten

Net zoals vorig jaar is er ook dit jaar een gezamenlijke kerstnachtdienst van onze gemeente en van onze buren in Elden-De Kandelaar. Vorig jaar was die in onze kerk, dit jaar bent u allemaal zeer welkom in De Kandelaar, waar de dienst om 22.00 uur begint. Mocht dat nog een beetje wennen zijn, dan helpt het misschien om te weten dat onze eigen cantorij (die inmiddels ook al aardig wat leden uit De Kandelaar telt!) er zal zingen en dat ondergetekende (Pierre Eijgenraam) er zal voorgaan. Op Kerstmorgen is onze dienst in de Salvatorkerk. Ook daar hoop ik voor te gaan. Het is fijn dat de Accordeonvereniging Arnhem-Zuid weer aan de dienst zal meewerken, onder leiding van John Holvast.

Oud- en nieuwjaar

Ook de dienst van Oudjaar is een gezamenlijke dienst met Elden-De Kandelaar, en wordt gehouden in Salvatorkerk. Let op: anders dan in ons wijkblad stond is de nieuwjaarsdienst óók in de Salvatorkerk. Aanvang 10.30 uur. Vooraf is er gelegenheid om koffie te drinken en elkaar een goed nieuw jaar te wensen.

Geen viering voor jong en oud op 12 januari

Het is gebruikelijk om op de tweede zondag van januari een viering te houden voor jong en oud, met extra aandacht voor de kinderen. Vanwege de korte voorbereidingstijd hebben we besloten de viering van 12 januari te laten vervallen. Er is dan een ‘gewone kerkdienst’. Uiteraard is er voor de kinderen wel gelegenheid om naar de kinderdienst te gaan.

Gezamenlijke kerkdiensten met De Kandelaar

Zoals u weet, heeft de Algemene Kerkenraad besloten, dat op een termijn van maximaal vijf jaar het aantal wijkgemeenten tot drie zal worden teruggebracht. Voor onze wijkgemeente betekent dat, dat we eraan werken om samen met Elden-De Kandelaar één wijkgemeente Zuid te vormen. Een aantal stappen zijn al gezet. Sinds november j.l. vergaderen de wijkkerkenraden (deels) gezamenlijk. Op het gebied van het jeugdwerk wordt al goed samengewerkt en een visiecommissie probeert de grote lijnen voor de nieuw te vormen wijkgemeente uit te zetten. Om aan elkaar te wennen en de werkdruk voor de predikanten iets te verminderen heeft de gezamenlijke kerkenraad ook besloten voortaan een aantal kerkdiensten gezamenlijk te houden. In het kort gezegd gaat het om de diensten in juli en augustus (één maand bij ons, één maand in De Kandelaar) en om de diensten op de feestdagen (Hemelvaart, goede week, inclusief Eerste Paasdag, kerstnacht en oudejaar) Na afloop van de dienst van 12 januari wil de kerkenraad dit besluit nader toelichten en daarover met u in gesprek gaan.

Overleden

20

Op 28 november overleed in Hospice Rozenheuvel mw. Anna Hendrika (Anneke) Beun-Kippers. Zij werd geboren op 12 april 1929 in Apeldoorn, trouwde in 1962 met Jozias (Joop) Beun (overleden in 2007) en werd moeder/schoonmoeder van Ineke, Eline en Larry, en Arno. Anneke was één van onze trouwe gemeenteleden, een bijzondere persoonlijkheid, kordaat, actief, opgewekt en optimistisch. Tot niet zo lang geleden was ze nog actief op velerlei gebied en met recht trots op haar uitstekende conditie. Ze had graag nog langer willen leven, maar heeft met de nodige moeite toch kunnen accepteren dat ze zou sterven. Met woorden uit Spreuken 31, de ‘lofzang op de sterke vrouw’ hebben we in de Salvatorkerk van haar afscheid genomen. Daarna is zij begraven op de begraafplaats van Rozendaal. We wensen alle nabestaanden, vriend(inn)en en bekenden heel veel sterkte in dit verlies.

Salvatorkerk kerkgebouw: Salvatorplein 274, tel. 3212159 www.salvatorkerkarnhem.nl • wijkredactie: ds. Pierre Eijgenraam • predikant: ds. Pierre Eijgenraam tel. 3519531 [email protected] • scriba: Meint Lukkien, tel. 4743343

[email protected] • wijkkas: 3068364 t.n.v. Wijkkas Salvatorkerk Arnhem

Overleden

Op zondag 8 december overleed mw. Everdina (Ina) PronkBilderbeek op de leeftijd van 95 jaar. Zij werd in Arnhem geboren op 6 augustus 1918 en trouwde in 1943 met Berend Pronk, afkomstig uit Onstwedde. Zij kregen vijf kinderen, van wie één zoon op betrekkelijk jonge leeftijd is overleden. Dat is haar leven lang een groot verdriet gebleven. Met haar hoge leeftijd belichaamde mevrouw Pronk ook een stuk geschiedenis van onze wijkgemeente. Zij kon zich nog herinneren hoe de Gereformeerde kerkgangers uit ArnhemZuid in de oorlogsjaren met het pontje overvoeren om in de Oosterkerk de dienst bij te wonen. Ook was zij één van de allereerste leden van de nog altijd bestaande Christelijk Gemengde Zangvereniging van Arnhem-Zuid, die in de oorlogsjaren werd opgericht. De afscheidsdienst heeft plaatsgevonden op zaterdag 14 december op Moscowa. Daar is mevrouw Pronk ook bij haar man begraven. Wij leven mee met alle kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Huwelijk

Ed Schreur en Maarten Koppert hebben het voornemen om op vrijdag 27 december te gaan trouwen in de Scheepenzaal van het stadhuis van Arnhem. Aansluitend zal de kerkelijke inzegening, onder verantwoordelijkheid van onze gemeente, plaatsvinden in de Waalse kerk, aanvang 15.30 uur. Voorganger is ds. Marcel Oostenbrink, een vriend van beiden. Namens onze gemeente zal Bertrand Hoek optreden als ouderling van dienst. Wij wensen hun samen vele goede jaren en Gods zegen toe! Met groet, ds. Pierre Eijgenraam Winterse dinsdagmiddagen: wegens succes geprolongeerd! Op dinsdag 7 januari gaat de wintervariant van de inmiddels bekende dinsdagmiddagen weer starten in de Salvatorkerk. Heeft u zin in een spelletje, een kopje koffie/thee of gewoon een gesprekje? Dan bent u vanaf dinsdagmiddag 7 januari weer van harte welkom. U mag natuurlijk altijd iemand meenemen. Heeft u in verband met mogelijk minder gunstige weersomstandigheden of om een andere reden behoefte aan vervoer, dan kunt u contact opnemen met Rosemary Tee, tel. 026-3233433. Waar : Salvatorkerk, Salvatorplein 274 Wanneer: elke dinsdagmiddag vanaf 7 januari tot medio maart Tijd: vanaf half drie. Graag tot ziens! Rose, Corrie, Pascha, Hennie, Anneke

Kinderkerstfeest

Op dinsdag 24 december is het kinderkerstfeest in de Salvatorkerk. Het begint om 16.00 uur. Het kerstspel “Geen stille nacht” wordt dan opgevoerd. Na het kerstspel is er warme chocolademelk met wat lekkers voor iedereen. Het kinderkerstfeest is bedoeld voor kinderen in de basisschoolleeftijd, maar vaders, moeders, broers, zussen, opa’s en oma’s, vriendjes en vriendinnetjes zijn natuurlijk ook van harte welkom. De Jeugdraad

Bevestigingsdienst ellen enderlé

Op zondag 17 november waren vijf personen uit onze gemeente aanwezig in de Immanuelkerk te Veldhoven. Reden: op die dag werd Ellen Enderlé daar bevestigd als predikant. Vorig jaar heeft zij een aantal maanden als PIO (Predikant In Opleiding) stage gelopen in onze gemeente. Die stage is wederzijds zeer goed bevallen. Wij waren dan ook niet verrast dat Ellen korte tijd daarna benoemd werd -uit wel honderd sollicitantenals geestelijk verzorger in het Máxima Medisch Centrum te Eindhoven. Sinds februari werkt ze daar. We hebben in Veldhoven een mooie bevestigingsdienst meegemaakt. Ellen preekte over Exodus 3, waarin God zich aan Mozes bekend maakt bij het brandende braambos. De insteek was verrassend: aan het begin van het hoofdstuk wordt verteld dat Mozes zijn kudde had gedreven tot ‘voorbij het steppeland’. Mozes had dus de vertrouwde bodem verlaten en was naar onbekend land gegaan. In het ziekenhuis bevinden mensen zich ook vaak in een onbekend land: alles wat bekend en vertrouwd was wordt relatief. Maar juist daar openbaart God zich, niet in dogma’s maar als de Aanwezige. Naar die Aanwezigheid is de geestelijk verzorger, samen met de patiënt, op zoek.

Die Aanwezigheid wordt soms ook door patiënten ervaren, tot hun eigen verrassing. (Ik weet niet zeker of ik de preek daarmee helemaal correct weergeef, maar dit is wat mij er van is bij gebleven). Heel bijzonder was het moment van de handoplegging door een vijftal predikanten, waar onder Ellens vader. In een toespraak vertelde een collega hoe blij ze waren met Ellen. Als wijkgemeente mogen we tevreden zijn dat we een klein stukje aan haar opleiding en vorming hebben mogen bijdragen!

Actie Kerkbalans

In januari 2014 gaat Actie Kerkbalans weer van start. Ondanks de crisis vragen we u toch om ook in het komende jaar uw bijdrage te leveren aan de instandhouding van onze gemeente. Uw bijdrage is vrijwillig, niet verplicht, maar als iedereen naar draagkracht meedoet, dan moet het lukken om ook in 2014 ons werk voort te zetten. Bij voorbaat dank voor uw toezegging en ook dank aan de vele vrijwilligers die op pad gaan om u de papieren te bezorgen en uw toezegging weer bij u op te halen!

Advent in erzgebergte Dit gebergte ligt in het zuidoosten van Duitsland tegen de Tsjechische grens aangeklemd. Ruwweg tussen de plaatsen ZwickauChemnitz-Dresden. Elk jaargetijde kunt u deze streek bezoeken, maar…..in de Adventstijd is het wel het mooiste. Maar om dit te beschrijven moet je er zelf geweest zijn. Dit valt niet te vergelijken bijv. met onze kerstmarkten. Een heel andere sfeer. Elk dorp of stad heeft zijn boog en piramide. En overal hangt in de kerken de zgn. Hernnhutterster. Deze ster wordt nog steeds met de hand gemaakt. De fabriek staat in…Hernnhut. Dat ligt ten oosten van Dresden. Verder heeft iedere stad zijn eigen ster. Bijv. Annaberg en Schneeberg en Schwarzenberg. Ziet er iets anders uit dan de Hernnhutterster. En als de avond valt staan voor elk venster van ieder huis de boog met lichtjes. Tijdens ons verblijf hier in het Erzgebergte viel er een dik pak sneeuw ( 25 cm). Dus het zag eruit zoals wij dat ons met Kerstmis graag zouden wensen.

Bezoek aan onze partnergemeente Zwickau-Planitz Op de 2e Advent hebben wij een bezoek gebracht aan onze partnergemeente. En bezochten aldaar de kerkdienst. Ook daar hing een grote Hernnhutterster. We werden hartelijk welkom geheten door de voorzitter van de Kirchenrat, de heer Helmut Lange. Je voelt ook meteen, dat bezoek uit Nederland bijzonder gewaardeerd wordt. Al voor de dienst kwamen gemeenteleden met hartverwarmende reacties. In onze gemeente is het een goede gewoonte om een Kerstgroet te sturen naar onze partnergemeente. Op de 1e Advent wordt de kaart met handtekening verzameld en daarna opgestuurd. De kerstgroet uit Arnhem was nog niet door tante Post bezorgd. Dat heb ik in een persoonlijke groet (Grusswort) aan de gemeente overgebracht. De preek was ook helemaal in de sfeer van Advent. Men wenst elkaar het beste toe . Mondeling, maar ook via een brief, kerstkaart, e-mail, pakjes etc. En laat dat nu 2000 jaar geleden ook al gedaan zijn, door Johannes aan zijn gemeente in Philadelphia. Johannes kon zelf niet naar de gemeente, omdat hij toen in gevangenschap zat en stuurde ter ondersteuning een brief naar de gemeente. Ook werden in deze dienst, vier jonge mensen, die een cursus gemeenteondersteuning in Chemnitz hadden gevolgd, in de dienst ingezegend. En verder vierden we het Heilig Avondmaal met de gemeente. Na afloop van de dienst werd ik door verschillende gemeenteleden aangesproken om groeten over te brengen naar hun relaties in Arnhem. Verder kreeg ik diverse pakjes mee om bij leden van de Salvatorkerk te bezorgen. Fijn dat er zo’n goed contact is. Ook na 29 jaar!!! Rest mij te vermelden, dat de gemeente van Zwickau-Planitz onze gemeente Gesegnete Weihnachtstagen toewenst. Egon en Gabriëlle 21

De Regenboog Op weg naar de stal Kinderkerstfeest op de Stadsboerderij

De Oecumenische Geloofsgemeenschap De Regenboog organiseert samen met Stadsboerderij de Korenmaat weer een kinderkerstfeest op kerstavond, 24 december. Om 18.30 uur vertrekken we vanaf de Mr. J.M. de Kempenaersingel (bij de sportzaal bij het het winkelcentrum). De herders zullen ons de weg wijzen naar de stal. Met onze zelf meegebrachte lampionnen gaan we achter het draaiorgel aan, op zoek naar de ster. Bij de stal zullen we Maria, Jozef en het kindje Jezus vinden en samen met hen zingen, danken en luisteren naar het kerstverhaal. Er is chocolademelk en beschuit met muisjes, om de geboorte te vieren! Rond 20.00 uur is het afgelopen.

Kerstmorgen

De Regenboog wenst ieder een fijn kerstfeest. Op 25 december is er een kerstviering om 10.00 uur in het Spiegelhuis aan de Mooieweg 94.

Zondag 5 januari in het Spiegelhuis.

We hebben een leuke ochtend met: 9.30 uur koffie en nieuwjaarswensen 10.00 uur viering 11.15 uur koffie en breed beraad 11.45 uur Amerikaanse nieuwjaarsmaaltijd. De Amerikaanse maaltijd is al weer even geleden, het principe is simpel, iedereen neemt wat lekkers mee: hartige taart, sandwiches, salades, etc. We proeven van ieders kookkunsten. Voor drinken wordt gezorgd.

Vooruitblik: ‘Bus-dienst’

Zondag 2 februari is nog een eind weg, maar het wordt waarschijnlijk een bijzondere viering, waarbij we opgave vooraf vragen. Vandaar alvast een berichtje. Op 2 februari kunnen we wegens omstandigheden niet in het Spiegelhuis terecht. Van die nood willen we een deugd maken: We houden de eerste Arnhemse ‘Bus-dienst’. Kom gewoon naar het Spiegelhuis, maar stap daar in een bus. Nu we toch wielen hebben zal de viering een mobiele zijn, die ons bij enkele passende plaatsen brengt. Na de viering doet de bus het Spiegelhuis weer aan, voor wie verder niet mee kan. Dat verder is er wel: een uitje voor al de vrijwilligers en bezoekers. Een gezellige bijeenkomst. Let op nadere berichten!

Mijn ’geloofsschoen’ is …

Oecumenische Geloofsgemeenschap Arnhem-Zuid www.regenboogrijkerswoerd.nl • locatie: Spiegelhuis, Mooieweg 94, tel. 06–57736103 (1e zondag v.d.maand) • wijkredactie: ds. Han Hoekstra,

tel. 3618103, [email protected] • pastor: ds. Han Hoekstra,

tel. 3618103, [email protected] • scriba: Menno Bonnema, tel. 3272299, [email protected] • wijkkas: 232788 t.n.v. penningm. OWR

Mijn ‘geloofsschoen’ is een feestelijke schoen maar soms lastig om op te lopen. Mijn ‘geloofsschoen’ is een wandelschoen: stevig, zit lekker, kom je mee vooruit. Mijn ‘geloofsschoen’ is een slof. Vanuit rust en ontspanning ben ik in staat om goed voor mezelf te zorgen. En daarmee voor anderen. Mijn ‘geloofsschoen’ heeft zachte zolen zodat ze niet (kunnen) verstappen of ‘verstoten’. Mijn ‘geloofsschoen’ moet sterke stevige veters hebben om mijn geloof te verbinden met God en soms even aan te trekken (snoeren). Mijn ‘geloofsschoen’: regenlaarzen om lekker te stampen in de plassen Mijn ‘geloofsschoenen’ hebben steunzolen. Mijn ‘geloofsschoenen’ hebben geen hoge hakken, want die zijn niet stabiel, zo wiebelig en ze knellen, (maar … wat zien ze er soms beeldig uit). Mijn ‘geloofsschoen’ is een waterschoen omdat water van levensbelang is, in veel delen van de wereld is niet genoeg (schoon) water, terwijl dit wel hard nodig is. Mijn ‘geloofsschoen’ is een wandelschoen, want daarmee kan ik overal naar toe wandelen en (misschien) nieuwe plekjes ontdekken. Mijn ‘geloofsschoen’ is een sportschoen, die staat voor herkenning, dapperheid, moed, durf, vitaliteit, vooruitgang en beweging.

Op de eerste zondag van advent was het thema ‘In de schoenen van Tamar’. We hebben gehoord hoe deze vrouw uit onze voorgeschiedenis (Genesis 38) de moed wel eens de schoenen zal zijn gezonken. Maar ze ging niet bij de pakken neerzitten. Ze trok de stoute schoenen aan! Zo is ze ook in de geslachtslijst op weg naar Jezus terecht gekomen. (Matteüs 1). We lieten ons inspireren om gelovig met schoenen (ons jaarthema) te associëren. Hieronder een keuze uit wat de kerkgangers van die morgen opschreven.

Mijn ‘geloofsschoen’ is een makkelijke warme schoen met een opvallende kleur. (Het geloof geeft warmte en houvast, maar in vergelijking met jaren terug ‘val’ je meer op als je gelooft en daarvoor ‘uitkomt’).

Mijn ‘geloofsschoen’ is een schoen met een breed hakje, waardoor je comfortabel en stevig kan staan en lang kan lopen.

Mijn ‘geloofsschoen’ is wandelschoen, geeft mij de zekerheid en vastigheid om te leven.

Mijn ‘geloofsschoen’ is een sportschoen zodat ik harder kan rennen. 22

OGR De Regenboog

Mijn geloofs(schoen) is als een pantoffel. Het geeft warmte als het koud is om me heen. Mijn ‘geloofsschoenen’ zijn sneekers om ze fijn zittenw

Mijn ‘geloofsschoen’ … ik hoop dat hij de goede kant op loopt. -----

Siongemeenschap Kerst en de jaarwisseling

Op dinsdagavond 24 december (Kerstavond) vieren we het feest van de geboorte van onze Heer mee met de bewoners van Het Dorp in de Kerstavonddienst in het KKC. In die dienst (aanvang 19.00 uur) gaat dr. Jan te Lindert voor. Op woensdag 25 december, Eerste Kerstdag, zal er een feestelijke viering plaatsvinden van onze eigen Siongemeenschap. We zijn op het moment van het schrijven van dit stukje nog druk bezig met de voorbereidingen, om er een mooie en inspirerende dienst van te maken. Zeker is in ieder geval dat Bartjan de Winkel met twee van zijn leerlingen present zal zijn om de dienst met trompetgeschal op te luisteren. Oudjaarsdag en Nieuwjaarsdag zal er geen dienst in het KKC plaatsvinden. Op zondag 5 januari 2014 vindt onze eerste dienst in het nieuwe jaar plaats. Na de dienst is er ruim de tijd om elkaar persoonlijk een gezegend, voorspoedig en gezond nieuw jaar toe te wensen.

Activiteiten in de komende weken

Inloopavond / Taizéviering KKC: het Kerkelijk Kultureel Centrum (KKC) van Het Dorp is op 8 en 15 januari van 18.30 tot 19.30 uur open voor stilte, gesprek en gezelligheid. Op 8 januari vindt om 19.00 uur een Taizéviering plaats. Ontmoetingsmorgen KKC Het Dorp: deze bijeenkomst vindt plaats op woensdagmorgen 15 januari. De locatie is het Kerkelijk Kultureel Centrum (KKC) van Het Dorp in Arnhem. Aanvangstijdstip is 10.15 uur en de bijeenkomst duurt tot

Siongemeenschap

vieringen in het K.K.C. Het Dorp, Dorpsbrink 7 • website: http://siongemeenschap.webs.com • wijkredactie: Philip Greep

[email protected] • predikant: ds. Monique Maan, tel. 3891962,

[email protected] • Spreekuur: ma. 9.30-11.00 uur in de predikantenkamer van de Diaconessenkerk • scriba: secretariaat Siongemeenschap,

p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem • wijkkas NL33INGB0000925000 t.n.v. penningmeester Siongemeenschap.

aan het middaguur. De bijeenkomst wordt begeleid door ds. Monique Maan, Hans Meijer en Alie Schregardus. Tijdens deze bijeenkomst vindt gesprek en discussie plaats over een nog nader te bepalen onderwerp. U bent van harte welkom! Nadere informatie kunt u krijgen bij Alie Schregardus, tel. 026-4456480.

Wens

Moge de Geest van Kerstmis iedereen vrede brengen. Moge de Blijdschap van Kerstmis iedereen hoop geven. Moge de Warmte van Kerstmis iedereen liefde schenken. Ik wens alle lezers gezegende Kerstdagen en een voorspoedig en vooral gezond 2014 toe! Philip Greep

Parkstraatgemeente

Parkstraatgemeente

Bij de diensten

Op zondag 22 december, vierde Adventszondag, sluiten we ons diaconale project Silent Work af. In de dienst van deze zondag zal de grote motor achter dit Afrikaanse project, Wiljo Woodi Oosterom, nog eens vertellen over het project. Voor deze dienst zijn ook andere kerken en geloofsgemeenschappen uitgenodigd; de Parkstraatgemeente heeft dit project namelijk overgenomen van wijkgemeente Elden-De Kandelaar en we hopen dat we het stokje nu weer door kunnen geven. Silent Work is werkzaam in meerdere landen, zoals Ruanda, Mauretanië en Senegal. Onze bijdragen zijn vooral gegaan naar een dovenschool in het zuiden van Mauretanië, waar bijvoorbeeld door een tornado het dak eraf vloog (in 2012). Er wordt onderwijs gegeven, waardoor de kinderen leren communiceren door middel van gebaren, ze leren lezen en schrijven, begrijpen en begrepen worden. Dit is een klein onderdeel van de taken die Silent Work op zich heeft genomen. Wie meer wil weten kan informatie vinden op website nl.silentwork.org. Wat fijn was bij dit project: Wilde Ganzen verdubbelde onze bijdragen. Hierna start er een nieuw project, waar ik volgende keer over zal vertellen.

Aanvang diensten 10.15 uur tenzij anders aangegeven.

Samenwerkingsverband Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten Kerkgebouw: Parkstraat 31a / Kastanjelaan 22e www.parkstraatgemeente.nl • predikant: ds. Marieke Fernhout [email protected] • wijkredactie: Els van Essen [email protected]

Op 25 december begint de Kerstdienst zoals altijd om 10.15 uur. We hebben dan een gastpredikant, wat uiteraard niet zo gebruikelijk is, maar als de eigen predikant toevallig op 1e Kerstdag jarig is, mag ze eens in de zoveel tijd haar eigen verjaardag in familiekring vieren, zonder eerst gewerkt te hebben! Ik wens u een goede Kersttijd toe en alvast een mooi en verwachtingsvol begin van een nieuw jaar: 2014. Els van Essen

Kinderkerstviering

Op dinsdagavond 24 december, Kerstavond, is er de kinderkerstviering, die om 19.00 uur begint. Er zullen vertrouwde kerstliederen worden gezongen en er is een kerstspel, waar alle kinderen aan mee kunnen doen. Na afloop nog een gezellig samenzijn, voor iedereen die bij de viering aanwezig is. Warme chocolademelk, koffie, thee, glühwein en wat lekkers. Een goede traditie sinds een aantal jaren. Samen vieren wew de geboorte van een nieuw mensenkind, symbool voor elk nieuw begin. 23

Elden - De Kandelaar Allereerst wensen wij van Elden-De Kandelaar eenieder hele mooie feestdagen toe en alle goeds voor 2014.

Overleden

Op maandag 25 november is overleden de heer Gerrit-Jan (Ed) Meijer, wonende aan de Rijksweg-West Elden, in de leeftijd van 78 jaar. De heer Meijer is geboren en getogen in Elden. Wij leven mee met zijn kinderen en kleinkinderen, nu zij na het zo plotseling overlijden van hun moeder, ook hun vader onverwacht moeten missen. ds. Anja Vogelzang

Diensten rond Kerst en Oud en Nieuw

4e Adventszondag 22 december 10.00 uur: ds. Hubertien Oostdijk–van Andel. Ook is er dan jeugdkerk Kerstavond 24 december 22.00 uur: Gezamenlijke dienst in De Kandelaar. Voorganger ds. Pierre Eijgenraam. De cantorij van de Salvatorkerk zingt. 25 december 10.00 uur (Eerste Kerstdag): eigen dienst in De Kandelaar. Voorganger: ds. Anja Vogelzang. 29 december 10.00 uur: eigen dienst in De Kandelaar. Voorganger: ds. Ida Eldering. Deze dienst is niet vermeld in Elkaar maar gaat wel door! 31 december 19.30 uur (Oudejaarsavond): gezamenlijke dienst in de Salvatorkerk. Voorganger: ds. Hubertien Oostdijk. 1 januari (Nieuwjaar) 10.30 uur: Gezamenlijke dienst in de Salvatorkerk. Voorganger ds. Pierre Eijgenraam

Nieuw spaarproject Kindernevendienst

Sinds vorige week sparen we bij de Kindernevendienst voor een nieuw collectedoel. We gaan onze bijdrage schenken aan ‘De Vrolijkheid’, ofwel voluit: Nationale Stichting ter Bevordering van Vrolijkheid. Zij geeft extra aandacht aan kinderen en jongeren in asielzoekerscentra. Eén op de drie vluchtelingen die naar Nederland komt, is jonger dan achttien jaar. Ze hebben indringende ervaringen achter de rug. Voor deze vluchtelingen organiseert De Vrolijkheid creatieve activiteiten: om even kind te kunnen zijn.

Jeugdkerk

Op 22 december is er Kerst-Inn, een speciale Jeugdkerk rondom Kerst. Deze Kerst-Inn duurt meestal een half uur tot een uur langer dan de gewone Jeugdkerk. We eten lekkere hapjes en doen een leuke activiteit. Voor het nieuwe jaar zijn de data nog niet bekend.

4U2B

We hebben een aantal leuke avonden achter de rug. Zo was er de soosavond met Bingo en ‘Op het matje’. Heel gezellig en er zaten een aantal fanatieke bingospelers bij; één spelletjes was niet genoeg! Het rolstoelhockeyen bij de Arnhemse Antilopen Vereniging is inmiddels een erg leuke (en leerzame) traditie geworden. Het heeft her en der wel voor wat pijnlijke blaren gezorgd, maar dat mocht de pret niet drukken! Op de filmavond hebben we “Les Intouchables” gekeken: een bijzondere, maar ook grappige film over de vriendschap tussen een verlamde aristocraat en zijn verzorger die uit een achterstandswijk komt. Voor de komende tijd hebben we nog een paar leuke activiteiten op de planning staan. Binnenkort gaan we gezamenlijk koken (en natuurlijk ook eten!) en in het nieuwe jaar gaan we schaatsen: gegarandeerd heel veel lol, mogelijk ook blauwe billen! 24

Elden-De Kandelaar

Kerkgebouw: Den Haagweg 1, tel. 3812252 www.elden-dekandelaar.nl • wijkredactie: Jan van de Lagemaat. Per 1-1-2014. • predikanten: • ds. Hubertien Oostdijk-van Andel, tel. 3237577 [email protected] • ds. Anja Vogelzang, tel. 3233833, [email protected] • ds. Han Hoekstra, tel. 3618103, [email protected] • predikantensecretariaat: [email protected] • scriba: Wiebe de Jager, tel. 3813796, [email protected] • wijkkas: Elden-De Kandelaar rek.nr NL33INGB0001348696

StudieversIag

In november heb ik mijn verslag afgerond dat ik schreef in het kader van een gedeeltelijk studieverlof (oude stijl), waar ik nog gebruik van kon maken. Ik heb me verdiept in het onderwerp: De kerkgemeenschap als bondgenoot. In het bijzonder voor de partner van iemand met een chronische ziekte. Het is uitgebreider geworden dan in eerste instantie de bedoeling was. Maar om een beeld te geven van hoe je dit bondgenootschap vorm kunt geven, moet je eerst de situatie van chronisch zieken en in dit geval ook van de positie van de partner daarin, beschrijven. Het eerste hoofdstuk gaat daarover. Vervolgens heb ik gekeken wat de Bijbel zegt over bondgenootschap. Daarna doe ik suggesties hoe in de verschillende aspecten van het gemeenteleven (liturgie, diaconaat, pastoraat en vorming & toerusting) dit bondgenootschap in de praktijk gestalte kan krijgen. Boeiend om mee bezig te zijn en hopelijk een handreiking voor onze gemeente. Het is nu beschikbaar voor u, als misschien belangstellende. Als u me een mailtje stuurt, dan zend ik het graag digitaal toe. Voor wie niet de beschikking heeft over internet komt er ook een papieren versie, die u ook op aanvraag, tegen een kleine vergoeding ( voor de wijkkas) kunt ontvangen. Op het predikantensecretariaat heeft men zich al bereid verklaard deze exemplaren af te drukken. ds. Anja Vogelzang, [email protected]

De Rank (Bonifatiuskerk) Licht in onze duisternis

Ieder mens, zo schrijft de joodse theoloog Buber, draagt in zijn binnenste het weten van wat hij ‘eigenlijk’ is. Hoe hij volgens zijn bestemming zou moeten zijn. En, zegt Buber, meestal overstemmen we dit bewustzijn. In deze moderne tijd is dat laatste gemakkelijker dan ooit. Met dit weten van onze bestemming staan wij in de drukte van het dagelijks bestaan. En maken we tal van keuzes en bepalen we ons gedrag en onze houding. In al die leefkringen waarin we verkeren: gezin, familie, werk, gemeente. Een mens bevindt zich in de sfeer van de ethiek. Dat is in feite het al of niet kiezen voor goed en verantwoord gedrag. Maar wat is daarbij het criterium? Wat is goed en wat is verkeerd, wat is goed en wat is kwaad? Hebben alle religies in alle tijden dit niet als één van de kernvragen van het leven ervaren? Er kan nog een andere sfeer zijn invloed doen gelden, namelijk het religieuze. Hiervan zegt Buber twee dingen, die direct aansluiten bij het christelijk geloof. Allereerst, dat het religieuze in het hele leven zijn stralen uitzendt, om een levende religiositeit, een levend geloof en een levende ethos te bewerkstelligen. Geen dorre letters op papier, geen van buiten geleerde geboden, maar levende criteria voor ons handelen, die ons uit het religieuze worden aangereikt. Waarbij wij worden vrij gelaten om dat, wat wordt aangereikt al of niet aan te nemen. Het tweede, zo betoogt Buber, is, dat binnen de religieuze sfeer een relatie met een God als Persoon moet bestaan. Niet een God van verre, niet een eigen denkbeeld van Hem, niet een God die opgaat in zijn eigen schepping (hindoeïsme), maar Eén, die werkelijk gekend kan worden. Worden wij er met Kerstmis niet bij bepaald, dat God op de meest persoonlijke wijze present wordt in deze wereld in de komst van Jezus? Is Hij het niet, van wie Johannes 1:18 zegt: Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, die aan de boezem des Vaders is, die heeft Hem doen kennen. Dit kennen is, ook Johannes 1, het waarachtige licht, dat ieder mens verlicht. Zouden we dit licht, dat ons leven en denken herschept, niet van harte aannemen? Daar is uit ’s werelds duistre wolken, een licht der lichten opgegaan. Komt tot zijn schijnsel alle volken.

Belijdenis

Op het moment dat u dit leest is die bijzondere dienst op 15 december alweer ruim een week geleden. Toch is het goed in

tijd van leven als tijd er niet zou zijn, het leven eindeloos niet ingekaderd, wanneer werd ik dan mens. met de tijd in mijn handen loop ik door het leven, keer ik mij om, maar de tijd houdt mij tegen, ik kan niet terug, de tijd is van nu, wat geweest is wordt een herinnering, of is vergeten.

Herv. wijkgemeente De Rank Bonifatiuskerk: Huissensedijk 10, Elden, tel. 3830286 postadres: Huissensedijk 12, 6842 AK Elden (Arnhem) www.gemeentederankarnhem.nl • wijkredactie: hr. Hans Boer, tel. 4437934 [email protected] • predikant: ds. P. Vermaat, tel. 0318–510161 [email protected] • scriba: hr. Hans Boer , tel. 4437934 [email protected] • wijkkas: rek.nr. NL54INGB0001559972 t.n.v. penningmeester De Rank

deze kolommen er nog even bij stil te staan. Gedoopt werden Kelvin Mulder, Hermandus Wouter van Malssen en Rita Zaira Post-Aliar. Aan hun doop werd direct de belijdenis verbonden. Belijdenis deden Daniëlle Mulder en Geurt Kramp. Kelvin en Herman zijn van onkerkelijke huize. We hebben hun getuigenis gehoord hoe het geloof tot een Zijn in hun leven werd. En van Rita, hoe zij van moslima bekeerd werd tot de levende God, die Persoon van nabij, die Allah nooit voor haar was. Van Daniëlle en Geurt, die ieder op kerkelijk erf hun eigen weg van het persoonlijk geloof mochten vinden. Het hoeft geen betoog dat we ontroerd en bemoedigd op deze dienst terug zien.

Kerstdienst op woensdag 25 december

In deze dienst gaat voor ds. Vermaat. Het is een goede traditie om vanaf 9.45 uur kerstliederen te zingen. Houdt u rekening met dit vervroegde aanvangstijdstip.

Rond oud en nieuw

Op dinsdag 31 december is er ’s morgens een kerkdienst i.v.m. oudjaar. Hierin gaat voor ds. Vermaat. De volgende morgen, als de geur van oliebollen en buskruit u nog in de kleren zit, ontmoeten we elkaar in het Oosterzeehuis. Uiteraard om elkaar een gezegend Nieuwjaar toe te wensen. Ds. Vermaat zal een korte meditatie uitspreken. Het vermoedelijke tijdstip is 11.00 uur. Let op de aankondiging in de zondagsbrief. Hans Boer

ik loop mijn pad met de tijd in mijn handen, de jaren smelten als sneeuw, lossen op in het heldere water, de tijden van blijdschap vermengd met tranen, de tijden van verdriet omzoomd door een lach.

ik loop langs de zee met de tijd in mijn handen, jaren glijden door mijn vingers tussen schelpen en zand, stromen mee met het tij,

de herinneringen blijven totdat zij verbleken en worden als schuim dat danst op de golven.

aan de rand van het leven valt de tijd uit mijn handen, kaders vervliegen in oneindige ruimte, tijd wordt eeuwig. Gerda Boeve, Gendringen

25

evangelisch-lutherse Kerk terugblik op de Cantatedienst van zondag 1 december Vol verbazing komen twee kerkgangers de kerk binnenlopen en blijven met open mond rond staan kijken. „U mag wel verder komen – hartelijk welkom“. “ Ja, maar we zijn eigenlijk stomverbaasd dat in zo’n achteraf-straatje zo’n mooi kerkgebouw staat. We zijn hier nog nooit geweest....“ Met heel velen konden ze genieten van een prachtige dienst, waarin niet alleen de Eerste Advent werd gevierd, maar ook de cantate van Bach voor die dag werd gezongen. Kerstnachtviering, 24 december, 21.30 uur In de Kerstnachtdienst, dinsdagavond 24 december, 21.30 uur, zingt de cantorij samen met de kinderen van Koorschool Arnhem, 5 koperblazers en een dwarsfluit o.a. “A child is born today” (canon) van Doreen Rao ~ “In dulci jubilo” (cantorij met koperblazers) van Michaël Praetorius en “Brightest and Best” van Malcolm Archer (Koorschool Arnhem en cantorij). Kerstmorgen 25 december, 10.30 uur Op Kerstmorgen 25 december voeren de kinderen een kerstspel op “De eigenwijze harp”. De cantorij zingt dan o.a. “Also hat Gott die Welt geliebt” van Melchior Franck. Wisseling van de wacht In de eredienst van 6 oktober jl. heeft Maarten v.d.Wouden afscheid genomen als voorzitter van de kerkenraad. Roel Ligthart Bosch is gekozen tot nieuwe voorzitter. Zijn taak als secretaris wordt overgenomen door Patty Besseling. leren van luther op dinsdagavond 7 januari 2014, 19.30 uur De derde avond bepaalden we ons bij „Bijbelvertaling en interpretatie“ onder leiding van ds. Jan van Twist uit Leeuwarden. Ieder was eigenlijk heel verrast. Het is een onderwerp dat niet vaak ter sprake komt. Heel wat vragen werden op de inleider afgevuurd. De vierde avond, op 7 januari 2014, horen we over „Luthers visie op het avondmaal“ onder leiding van ds. Touwen. oecumenische viering op zondag 19 januari 2014, 10.30 uur Op zondag 19 januari begint het Oecumenisch Platform Arnhem Noord-Oost de gebedsweek voor de eenheid met een gezamenlijke viering in onze kerk, aanvang 10.30 uur. Dit jaar wordt de thematiek van de gebedsweek voor de eenheid aangedragen door christenen in Canada: ‘Is Christus dan verdeeld?’ In deze dienst gaan voor: Didi de Mildt, studentenpastor, luthers; Joke Kolkman, oud-katholiek pastoor en Paul Thimm, doopsgezind predikant. Onze cantorij zingt onder leiding van Thea Endedijk. Koorzangers van elders die mee willen zingen, zijn welkom op de koorrepetities van dinsdag 7 én dinsdag 14 januari om 19.45 uur in de ontmoetingsruimte van onze kerk.

oecumenisch Platform Arnhem noordoost Het Oecumenisch Platform Arnhem Noordoost is een samenwerkingsverband van de meer traditionele kerken in dit deel van de stad. Jaarlijks ontmoeten leiders/vertegenwoordigers van deze kerken elkaar 3-4 keer om gezamenlijke activiteiten voor te bereiden zoals de adventviering met Christmas Carols, de viering van gebed voor de eenheid van christenen (januari) en de reeks sobere rijstmaaltijden en vespervieringen in de veertigdagentijd voor Pasen. Een aantal kerken binnen dit platform werken nauw samen in het jeugdwerk. 26

evangelisch-lutherse Kerk kerkgebouw: Spoorwegstraat 8-10, Arnhem www.luthersegemeentearnhem.nl wijkredactie: mw. Elly Muurling tel. 3336657

Zondag 26 januari, 10.30 uur Cantatedienst “herr, wie du willt, so schicks mit mir”(BWV 73) Deze cantate is geschreven voor de derde zondag na Epifanie en was voor het eerst te horen in de Nicolai Kirche in Leipzig op 23 januari 1724. Bach componeerde o.a. deze cantate in het eerste jaar na zijn aanstelling als cantor aldaar. De cantate behoort tot de zogenoemde Kerstkring van het kerkelijk jaar, die loopt van de eerste Adventszondag tot de 4e zondag na Epifanie of Driekoningen. Daarna start de Paaskring die de 50 dagen voor en 50 dagen na Pasen omvat. Met deze cantate week Bach af van de standaard cantatevorm, zoals tot dan toe gebruikelijk in Leipzig, zowel in de vorm als door de muzikale bezetting. Zo experimenteerde hij door het openingskoor en het recitatief in het begin van de cantate te integreren. Het slotkoor luidt: Das ist des Vaters Wille, Der uns erschaffen hat; Sein Sohn hat Guts die Fülle Erworben und Genad; Ach Gott der Heilge Geist Im Glauben uns regieret, Zum Reich des Himmels führet. Ihm sei Lob, Ehr und Preis ! overige Cantatediensten in 2014 - Zondag 18 mei (zondag Cantate) “Was Gott tut dass ist wohlgetan” (BWV 100) - Zondag 5 oktober (16e zondag na Trinitatis) “Aus der Tiefen rufe ich Herr zu dir”(BWV 131) - Zondag 23 november (Eeuwigheidszondag) “Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit” (BWV 106) Ik wens u allen, persoonlijk en als gemeente tezamen, vreugdevolle Kerstdagen en Vrede en Zegen voor 2014 ! Elly Muurling.

In dit Oecumenisch Platform werken de volgende kerken en organisaties samen: Baptistengemeente ArnhemCentrum, Anglicaanse Parochie, Doopsgezinde gemeente, Evangelisch-Lutherse gemeente, Hersteld Apostolische Zendingskerk, Protestantse Wijkgemeente Betlehemkerk, Protestantse Wijkgemeente Opstandingskerk, Oudkatholieke parochie Sint Willibrord, Roomskatholieke Parochie Sint Eusebius, Parkstraatgemeente, Waalse kerk, Christelijke Wijkgemeenschap Villa Klarendal, Evangelische Broedergemeente, Oecumenische Stichting "De Instap" en Exodus, Stichting Kruispunt.

eglise Wallonne tweetalige diensten in Arnhem – 4e zondag van de maand We leven inmiddels in de Adventstijd, de tijd van verwachten en vernieuwing. We willen als Waalse Kerk in onze dienst uiting geven aan deze verwachting die uitziet naar het Kerstfeest op de 4e Adventszondag, zondag 22 december, aanvang 17.00 uur. De meditatie wordt verzorgd door ds. Liesbeth van HiltenMatthijsen met muzikale medewerking door Lynn Paulsen, dwarsfluit en Katinka Hoek, zang. Zoals altijd wordt voor een beter begrip van deze tweetalige dienst een liturgieboekje gemaakt met daarin de vertalingen van de teksten. Na de dienst blijven we na voor een gezamenlijk napraten, hernieuwde kennismaking onder het genot van een hapje en drankje. Weet in ieder geval, u allen die dit wijkbericht leest en dus belangstelling heeft voor onze kleine kerkgemeente, dat dit een Kerstviering zal worden die u zal raken. Une bienvenue chaleureuse à vous tous! De volgende dienst is op zondag 26 januari a.s. In deze dienst gaat ds. Roger Dewandeler uit Dordrecht voor; Lidia van der Vegt en Wim Roelfsema zullen muziek voor hobo en orgel uit de barokperiode spelen. Hartelijk welkom aan u allen!

je rêve mes rêves. 1. CAFÉ ‘HET CONSISTOIRE’ Ik zag mensen het Waalse kerkje uitkomen. Het was dinsdagavond 22.00 uur en de vin d’amitié na afloop van het podiumgesprek was iedereen goed bekomen. De ernstige uitdrukking op het gezicht van de meesten deed daar niets aan af. Eén hoorde ik tegen zijn metgezel zeggen: “Zulke podiumgesprekken moeten we vaker hebben.” De ander: “Een verrijking van het Arnhemse culturele leven”. De eerste hernam: “Ik zou nog wel wat willen doorpraten”. De ander: “Gaan we nog even terug, naar het kerkcafé boven in de kerk dat ze ‘Het Consistoire’ noemen”. De sneeuw knitterde onder hun schoenen toen ze naar de lekker verwarmde kerk terugliepen, het beeld uit. 2. ST. CATHARINAPLAATS Een zonovergoten St. Catharinaplaats, met heerlijke schaduwplekken onder de bomen. Stoeltjes, tafeltjes, twee charmante maar niet piepjonge dames serveren koffie, thee en frisdrank. Ik heb daar afgesproken met een kennis, maar hij is te laat. Er duikt een verward hoofd voor me op. Hij lijkt op een junk. Is dat mijn kennis? “Ga gerust zitten”, zeg ik tegen hem. “Kopje koffie?” Als dank biedt hij mij een trekje van zijn joint aan. Ik bedank vriendelijk voor zijn gulle gebaar. We zitten genoeglijk een poosje op het terras van de Waalse kerk met elkaar te zwijgen. Dan zegt hij plotseling: “Sartre est mon arrière grandpère”. Ik glimlach, “Sartre n’avait pas des enfants”. We zwijgen voort en langzaam word ik prettig wakker. 3. ZYPS – WAALSE VIERINGEN Met de andere post leg ik een dikke envelop op het leestafeltje. Ik haal daar ons bulletin uit, Le Wallon d’Arnhem-Nimègue,

eglise Wallonne / Waalse Kerk Arnhem

www.waalsekerkarnhem.nl • kerkgebouw: Gasthuisstraat 1,

6811 BS Arnhem naast het politiebureau, tel.4435268

• verhuur kerkgebouw: Corinne de Zeeuw, telefoon 06–18190472 e-mail: [email protected] • contactpersonen: Martin Kas, tel. 3703302, Elfriede ter Schegget, tel. 3816695 en Anke de Man, tel. 055–3563189.

Namens de Waalse kerkgemeente Arnhem - Nijmegen Contact: Martin Kas - 026 3703302 Anke de Man - 055 3563169 www.waalsekerkarnhem.nl

Afscheid

Met deze, op persoonlijke titel geschreven, dromerijen neem ik afscheid van de lezers van mijn wijkberichten van de Waalse Kerk, en dank ik u voor uw aandacht daarvoor. Moge het u goed gaan. Gode bevolen, uw Hennie G.R. Jacobs

en nog zo één, van De Zypse stichting, allebei met hun programma van de komende maanden. Er zit een brief bij, van het bestuur van de beide instellingen gezamenlijk. Geachte heer en mevrouw Jacobs, Wij van de Zypse vieringen, en wij van de Waalse kerk, hebben besloten om onze informatiebulletins voortaan gezamenlijk aan onze gemeenteleden toe te sturen. De beide gemeenten organiseren maandelijks een dienst met een geheel eigen karakter, en we hebben gemerkt dat die diensten wederzijds op interesse stuiten. In beide gemeenten is herhaaldelijk over uitbreiding tot twee diensten per maand gesproken, maar we zitten allebei niet zo dik in de vrijwilligers dat we dat op langere termijn zouden kunnen volhouden. De Waalse kerk pleegt zijn diensten, net als wij, op de middag van de vierde zondag van de maand te vieren maar stapt nu over naar de tweede zondag. Dat opent de mogelijkheid van voortaan twee vieringen per maand, die vanuit eenzelfde intentie worden gehouden. De twee bulletins geven meer informatie. We beginnen in september! Vriendelijke groet, namens ……… Hoera!, hoera! De telefoon wekt me, Elfriede aan de lijn, “heb je de bulletins ontvangen?!” 4. MENDELSSOHN Op Internet klik ik ‘Waalse kerk Arnhem’ aan. Ik kan kiezen tussen KERK en PODIUM en kies het laatste. Wat een weelde! Het PreT (Predikanten Team) daagt één van de twee Arnhemse filosofenclubs uit tot een gesprek over Zin en onzin van geloven. Herman Philipse legt in een Korenbeursbijeenkomst (tegenwoordig in onze kerk en niet meer in Haarhuis) uit waarom hij, atheïst, regelmatig ter kerke gaat. Alexander Pechtold en Lout Jonkers gaan in debat over de stelling: D’66 is ronduit antikerkelijk. En ik lees over een muziekavond met werken van Mendelssohn. Een celliste en een pianist spelen zijn eerste cellosonate, hij daarna enkele Lieder ohne Worte, en twee zangeressen met begeleiding van de pianist brengen enkele liederen van Mendelssohn ten gehore, vast en zeker nu wel met woorden. Tussendoor zal de pianist de vraag bespreken: Mendelssohn, een joodse christen of een christelijke jood? Ik ben benieuwd naar de pianist, maar de naam is slecht te lezen. Wat?! IK LEES MIJN EIGEN NAAM … en ontwaak badend in mijn zweet. 27

Voor iedereen die af en toe wat gemak wil, en toch lekker wil eten! Wij bieden u het meest complete maaltijdaanbod van Arnhem en omstreken! ◆ Keuze uit meer dan 100 verschillende maaltijden; ◆ Verse huisgemaakte en gezonde maaltijden; ◆ Vers gebakken pannenkoeken (spek, kaas of naturel); ◆ Huisgemaakte stoofpeertjes en verse salades. Bel of mail ons voor meer informatie of een gratis brochure + waardebon!

SAMEN THUIS Maaltijdservice wenst u smakelijke Kerstdagen en een gezegend 2014 toe!!

Tel: [026] 84 06 580 Mob: [06] 28 52 15 55 Mail : [email protected]

Web :

www.samenthuismaaltijd.nl

FRANSEN BV 026 - 364 86 44 Bezoek onze Shellshop en spaar airmiles terwijl u tankt. Winkelcentrum Presikhaaf KENNIS EN ERVARING, BIJ U IN DE BUURT! Aan een eerste vrijblijvend gesprek zijn geen kosten verbonden. NOTARISKANTOOR OCKHUYSEN Kronenburgsingel 60, 6831 gx Arnhem tel. 026 – 320 10 00 www.notarisockhuysen.nl

EVANGELISCHE BOEK- EN MUZIEKSHOP “DE WEGWIJZER” VOOR UW: BIJBELS - KAARTEN - CD’s - DVD’s - CADEAU’s Adres: Croydonplein 418, 6831 LN Arnhem Tel. 026 – 323 12 88 Achter winkelcentrum Kronenburg. Gratis parkeren.

Open: dinsdag t/m vrijdag van 09.30 – 17.00 uur zaterdag van 09.30 – 16.30 uur www.wegwijzerarnhem.nl

[email protected]

Bij Monuta Arnhem krijgt u alle ruimte voor uw wensen. Wij zijn er voor u. Voor, tijdens en na de uitvaart.

We zijn 24 uur per dag bereikbaar op 026 - 442 42 25. Ook als u niet bij ons verzekerd bent. U kunt ons uitvaartcentrum bezoeken op de Eimerssingel West 7 te Arnhem, of op www.monuta.nl

Ouderenzorg zoals u dat wenst

Zorgcentrum Vreedenhoff is gelegen in een bosrijke omgeving in Arnhem aan de Velperweg. Het biedt 235 ouderen aangename woonruimte en uitstekende verzorging, waaronder een aparte Woonafdeling Dementie. Thuiswonende ouderen vinden bij Vreedenhoff voorzieningen als Dagverzorging, Dagopvang Dementie en Thuiszorg. Voor al haar cliënten organiseert Vreedenhoff talrijke activiteiten om het verblijf in het zorgcentrum zo aangenaam mogelijk te maken. Maatstaf voor zorg en aandacht is de vraag van de bewoner zelf; altijd wordt gekeken naar wat hij of zij zelf kan. Gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en activiteitenbegeleiders staan hiervoor garant. Verder werkt Vreedenhoff met eigen deskundigen als een gerontopsycholoog, ergotherapeut, fysiotherapeut en geestelijk verzorger. Vreedenhoff is een christelijke instelling, geworteld in de protestantse traditie wordt de oecumene een warm hart toegedragen en staat open voor elke levensopvatting. Meer informatie en contact: Vreedenhoff, Esperantolaan 2, 6824 LV Arnhem 026 – 384 65 00 [email protected] www.vreedenhoff.nl

Ik weet niet zoveel van de dingen van zon en maan enzovoort, maar ik weet dat licht niet kan zingen, en toch heb ik dat gehoord

Recommend Documents