BIBLIOTHEEK VOOR oe I J S S E C M ~ ~ ~ P ORLSD
RIJKSDII:rJ:jT
W E R K D O C U M E N T
HERZIEN VEGETATIEBEHEER VOOR DE KAVELS U 81 EN U 82 IN HET NATUURTERREIN "DE WILDWALLEN" door J. Hoogesteger H.J. Drost 1980-326 Abw
november
13835 i I S T E R I E . . I J K S D I E N S T
'
I
V A N V O O R
V E R K E E R D E
S M E D I N G H U I S
6300
E N
W A T E R S T A A T
I J S S E L M E E R P O L D E R S
- L E L Y S T A D
INHOUD
1 . INLEIDING
2. DE HEGGEN 3 . DE OPEN RUIMTEN
4. HOOFDLIJNEN VAN EEN BEGRAZINGSBEHEER. 5. ADVIES F i g u u r 1 . L i g g i n g van "de Wildwallen" i n O o s t e l i j k F l e v o l a n d F i g u u r 2. Gebied waarbinnen b e g r a z i n g wordt g e a d v i s e e r d
I.
INLEIDING
Het heggenlandschap "De Wildwallen" l i g t i n O o s t e l i j k F l e v o l a n d , t e r w e e r s z i j d e n van d e Larserweg, op d e k a v e l s U 81, U 82, V 24, V 25, E 53 e n E 54 ( z i e f i g u u r I ) . Het i s omgeven door een g r o o t s c h a l i g l a n d bouwgebied e n wordt a a n 66n z i j d e begrensd door h e t L a r s e r b o s . De tot a l e o p p e r v l a k t e van h e t n a t u u r t e r r e i n i s 60 ha; h i e r v a n b e s t a a t 8 ha u i t heggen en h o u t w a l l e n . Het g e h e e l i s aangelegd i n 1970 met a l s voornaamste d o e l s t e l l i n g e n : I . Het c r e g r e n e n bewaren v a n h e t t y p i s c h e k a r a k t e r v a n een a a n t a l N e d e r l a n d s e heggen. 2. Het c r e g r e n v a n b e p a a l d e heggenbiotopen voor zangvogels. 3. Het verhogen v a n d e b i o l o g i s c h e v a r i a t i e i n h e t landschap. 2. DE HEGGEN De s a m e n s t e l l i n g van d e heggen i s g e v a r i e e r d e n i s gekozen op grond v a n l i t e r a t u u r g e g e v e n s i n i n v e n t a r i s a t i e s van een a a n t a l heggenlandschappen l a n g s d e g r o t e r i v i e r e n , i n Zeeland en i n d e Achterhoek. Aang e p l a n t z i j n d e v o l g e n d e typen: I . Maasheggen, I - e n 2 - r i j i g e ; 2. Zeeuwse heggen, 1 - e n 2 - r i j i g e op t a l u d s en l a n g s paden; 3 . Achterhoekse 2 - r i j i g e heggen e n 5- e n 1 0 - r i j i g e h o u t w a l l e n . Voornaamste s o o r t e n v a n d e v e r s c h i l l e n d e typen heggen z i j n d e v o l g e n d e : I . Maasheggen 2. Zeeuwse typen meidoorn meidoorn roos sleedoorn sleedoorn wegedoorn liguster roos spaanse aak rode kornoelje 3 . Achterhoekse heggen meidoorn sleedoorn veulboom roos wegedoorn rode kornoelje lijsterbes
4. Achterhoekse h o u t w a l l e n zomereik els s p a a n s e aak hazelaar berk haagbeuk kardinaalshoed beuk veulboom es vogelkers lijsterbes
Een d e e l v a n h e t n a t u u r t e r r e i n l i g t op d e r e s t a n t e n v a n een v o o r m a l i g k l e i d e p o t (U 8 1 , U 8 2 ) , d e r e s t l i g t o p een a f g e g r a v e n zanddepot (E 53, E 54, V 24, V 25). Er z i j n i n h e t t e r r e i n overgangen van hoog n a a r l a a g ; ook h e t grondwaterregime i s n i e t o v e r a l g e l i j k . ~ e gtr o o t s t e d e e l van d e heggen i s i n g e p l a n t w i n t e r '711'72. n a z i j n d e open r u i m t e n i n g e z a a i d .
Kort daar-
3. DE OPEN RUIMTEN De open ruimten zijn ingezaaid met graszaadmengsels. Op .de kleigrondkavels: .Engels raaigras weidetype Engels raaigras hooitype beemdlangbloem weidetype timothee weidetype witte cultuurklaver Op de zandgrondkavels: Engels raaigras weidetype Engels raaigras hooitype veldbeemdgras gewoon struisgras roodzwenkgras Het gras op het voormalig zanddepot wordt steeds op stam verkocht, zonder toepassing van bemesting. De grasmat bestaat voornamelijk uit roodzwenkgras, Engels raaigras, ruwbeemdgras, beemdlangbloem, zachte dravik, witbol en kropaar. Op het voormalig kleidepot wordt het grasland verpacht: zwaar bwest en twee (of drie) maal per jaar gehooid. Hier degenereert de grasmat en is een massale vestiging opgetreden van paardebloem. Pleksgewijze komen voor 0.a. kropaar, zachte dravik, kweek en veldbeemdgras. Het huidige beheer (verpachting) kan daardoor niet meer worden voortgezet.
4. HOOFDLIJNEN VAN EEN BEGRAZINGSBEHEER Geadviseerd wordt de bemesting te stoppen en over te gaan op een begrazingsbeheer. Mogelijkheden zijn geiten, paarden, schapen en rundvee. Gekozen wordt voor rundvee, ondat schapen een dure afrastering nodig hebben, en geiten en paarden waarschijnlijk teveel aan de heggen zouden vreten.
Om het overwegend grazige karakter van de open ruimtes te handhaven (waarbij de grazige vegetaties een gunstige structuur hebben die vestiging van nieuwe plantensoorten mogelijk maakt) zou het beheer het karakter moeten hebben van een "normale begrazing" waarbij (volgens het Handboek voor Natuurbeheer) de primaire produktie van het grasland geheel of nagenoeg geheel wordt wegeenomen. Het Handboek noemt daarbij een veebezetting van I tot 3 runderen per 3 ha. In verband met de geringe ouderdom van de hagen lijkt het verstandig om de veebezetting niet hoger te kiezen dan I per 2 ha en de begrazing te beperken tot de periode van grasgroei. Tevens moeten om deze reden de jongste heggen afgerasterd worden. Om het te begrazen terrein moet een raster komen aan de binnenkant van de buitenste heggen (zie fig. 2). Binnen dit raster wordt het gebied niet verder onderverdeeld, dus als 6Gn geheel begraasd. Verwacht mag worden, dat er bij zo'n opzet een differentiatie zal ontstaan in frequent begraasde grazige gebieden en minder frequent begraasde ruigere vegetaties.
Geadviseerd wordt, om rasters te plaatsen volgens figuur 2. In het te beweiden gebied worden vervolgens 12 stuks jongvee: ingeschaard van begin mei tot begin oktober.
~ u i g t e b e s t r i j d i n gmet chemische of mechanische middelen mag zonder adv i e s van de Wetenschappelijke Afdeling binnen h e t r a s t e r i n geen geval uitgevoerd. De percelen b u i t e n h e t r a s t e r zouden een hooibeheer zonder bemesting moeten k r i j g e n , door verkoop van gras op stam of door maaien i n eigen beheer. Op de k a v e l s E 53, E 5 4 , V 24 en V 25 d i e n t h e t t o t nog t o e gevoerde beheer voorlopig t e worden voortgezet. De ontwikkeling van h e t gebied b i j d i t nieuwe beheer z a l door de W.A. reeds i n h e t e e r s t e j a a r van beweiding nauwgezet worden vastgelegd.
