: Gaswinlocatie Eesveen en leidingstrook Eesveen - Nijensleek : M.e.r.-beoordeling, ex. artikel 7.16 Wet milieubeheer

Logo

M.er.-beoordeling Dossier Project Betreft

: BA5753-107-100 : Gaswinlocatie Eesveen en leidingstrook Eesveen - Nijensleek : M.e.r.-beoordeling, ex. artikel 7.16 Wet milieubeheer

Ons kenmerk Datum Classificatie

: MD-GR20120377 : 27 november 2012 : Openbaar

1

ALGEMENE GEGEVENS

Initiatiefnemer/aanvrager:

Contactpersoon:

Adres mijnbouwlocatie Eesveen Kadastraal Gemeente: Bestuurlijk Gemeente:

2

Naam: Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. Adres Zuidwalweg 2 / Postbus 71 Postcode 8861 NV Harlingen / 8860 AB Harlingen Naam: M. Steffens Tel: 0517 – 493 300 Fax: 0517 – 493 330 E-mail: [email protected] De Wulpen (ongenummerd) te Eesveen Steenwijk Sectie: G Nr’s: 1204 en 1206 Steenwijkerland

INLEIDING

Vermilion Oil & Gas Netherlands BV (Vermilion) is voornemens om locatie Eesveen in gebruik te nemen voor het winnen van aardgas. De locatie is in 1986 aangelegd en ontwikkeld ten behoeve van een in dat jaar uitgevoerde exploratieboring (proefboring). Deze exploratieboring had als doel om vast te stellen of er in de ondergrond aardgas aanwezig is en zo ja, of dit aardgas zinvol is om te winnen. Na het beëindigen van de exploratieboring is op de putmond een afsluiter (christmas tree) geplaatst van circa 2 meter hoog. Voor de aanleg van de locatie en het uitvoeren van de exploratieboring is destijds aan de voormalige eigenaar (Nederlandse Aardolie Maatschappij) een bouwvergunning verleend. Na het testen van de put bleek destijds dat de exploratieboring succesvol is geweest en er daadwerkelijk aardgas kan worden gewonnen. Het gasveld is echter tot op heden niet in productie genomen. Alvorens aardgas kan worden gewonnen moet de locatie worden omgebouwd tot een locatie voor winning (productie) van aardgas. Om het gewonnen gas te kunnen transporteren, zal eveneens een ondergrondse leiding worden aangelegd van de productielocatie naar de bestaande aardgasinfrastructuur op de mijnbouwlocatie Nijensleek in de gemeente Westerveld. Vanaf Nijensleek wordt het gas via de bestaande aardgasinfrastructuur getransporteerd naar de bestaande gasbehandelinginstallatie Garijp. Al waar het gas wordt gedroogd en op druk wordt gebracht in overeenstemming met de specificaties zoals deze door Gasunie zijn gesteld. De ligging van de mijnbouwlocaties Eesveen en Nijensleek zijn evenals het tracé van de beoogde aardgastransportleiding weergegeven in figuur 1.

DHV Groep is een internationaal advies- en ingenieursbureau dat wereldwijd actief is en kantoren heeft in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. DHV B.V. is onderdeel van de DHV Groep. Kamer van Koophandel nr. 31034767. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

Mijnbouwlocatie Nijensleek

Aan te leggen leidingtracé

Mijnbouwlocatie Eesveen

Figuur 1:

MD-GR20120377 Openbaar

Ligging van de leidingstrook Eesveen – Nijensleek

27 november 2012 -2-

Naast gasproductie zal op de gaswinlocatie Eesveen tevens waterverlading plaatsvinden. Vanaf de locatie Eesveen wordt productiewater (deels afkomstig van andere productielocaties van Vermilion uit de regio) via een transportleiding naar de mijnbouwlocatie Nijensleek verpompt. Daar wordt het productiewater in de diepe ondergrond teruggebracht. Sinds 2009 wordt op de locatie Nijensleek productiewater dat vrijkomt op gaswinninglocaties van Vermilion in Friesland in de ondergrond geïnjecteerd. De watertransportleiding komt te liggen in het tracé van de aardgastransportleiding van Eesveen naar Nijensleek. De aan te leggen waterleiding en de aan te leggen aardgastransportleiding komen in hetzelfde leidingtracé te liggen. Doordat in het tracé meer dan één leiding komt te liggen wordt gesproken over een leidingstrook. Om daadwerkelijk aardgas op locatie Eesveen te kunnen winnen dient: De proefboorlocatie te worden omgebouwd tot een locatie voor gaswinning (productielocatie); Een aardgastransportleiding te worden aangelegd die aansluit op bestaande ondergrondse aardgasinfrastructuur om zo het gewonnen gas te kunnen transporteren naar de bestaande gasbehandelingsinstallatie te Garijp. Kentallen van de beoogde gasproductie op locatie Eesveen en de aan te leggen leidingstrook zijn: Gasproductie: o Productiecapaciteit: 125.000 Nm3 aardgas/dag Leidingstrook: o Lengte leidingstrook: 2,6 km o Diameter aardgastransportleiding: 5” (ca 11,8 cm) o Diameter watertransportleiding: 4” (ca 9,2 cm) o Niet gelegen of geprojecteerd in gevoelig gebied De leidingstrook ligt deels in de gemeente Westerveld en deels in de gemeente Steenwijkerland. Voor wat betreft de gemeente Steenwijkerland is bevoegd voor het deel van de leidingstrook gelegen binnen haar gemeentegrenzen, zoals begrenst op de verbeelding behorend bij het bestemmingsplan “Gaswinlocatie Eesveen”. Ten behoeve van de m.e.r.-beoordeling is onderhavige leidingstrook in zijn geheel in ogenschouw genomen om een goede beschouwing van de milieueffecten te kunnen geven.

3

BELEIDSKADER

M.e.r.-procedure of m.e.r.-beoordelingsprocedure In het Besluit MER is aangegeven voor welke activiteiten een m.e.r.-procedure of een m.e.r.-beoordelingsprocedure doorlopen dient te worden. Leidend hierbij zijn lijst C en lijst D van dit besluit. In lijst C staan activiteiten genoemd waarvoor een MER moet worden opgesteld indien de activiteit de genoemde drempelwaarde overschrijdt. In lijst D staan activiteiten genoemd die m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn. Een m.e.r.-beoordeling is een toets om te beoordelen of als gevolg van een beoogde activiteit belangrijke nadelige milieugevolgen kunnen optreden waardoor een m.e.r.-procedure doorlopen moet worden. De relevante activiteiten uit lijst C en lijst D van het Besluit MER voor de beoogde activiteiten op locatie Eesveen zijn opgenomen in tabel 1. In de tabel zijn tevens de drempelwaarden voor de activiteiten en de uitkomsten van de toetsing van de beoogde activiteit aan de drempelwaarden opgenomen.



Toetsing activiteiten aan de drempelwaarden Activiteit in lijst C: indien de drempelwaarde wordt overschreden dan is beoogde activiteit direct MER-plichtig. Als de drempelwaarden niet worden overschreden dan dient ook getoetst te worden of de activiteit in lijst D wordt genoemd. Activiteit in lijst D: indien de activiteit in lijst D is opgenomen dient een m.e.r-beoordeling te worden uitgevoerd. Indien de drempelwaarden worden overschreden dient een formeel m.e.r.-beoordelingsbesluit door het bevoegd gezag te worden genomen. Indien de activiteit de drempelwaarden niet overschrijdt dan is sprake van een vormvrije m.e.r-beoordeling. Het bevoegd gezag verantwoord in dat geval de uitkomsten van de m.e.rbeoordeling met het moederbesluit (dat kan bijvoorbeeld een bestemmingsplan procedure zijn).

Tabel 1: Activiteit C8

Toetsing beoogde activiteiten Eesveen aan lijst C en lijst D uit het Besluit MER Omschrijving Drempelwaarden Toetsing aan drempelwaarde De aanleg, wijziging of uitbreiding van een

Buisleiding met een diameter

buisleiding voor het transport van gas, olie of

van meer dan 80 centimeter en

chemicaliën

een lengte van meer dan 40

niet MER-plichtig

kilometer C17.2

De winning van aardolie en aardgas dan wel de

Productie

wijziging of uitbreiding daarvan.

meer dan 500.000 m3 aardgas

aardgas

bedraagt

niet MER-plichtig

per dag D8.2

De aanleg, wijziging of uitbreiding van een

Lengte buisleiding van 5

buisleiding voor het transport van aardgas.

kilometer of meer geprojecteerd

vormvrije m.e.r.-beoordeling

in gevoelig gebied D17.3

De oprichting, wijziging……van bedrijven voor

Niet vastgesteld

m.e.r.-beoordeling

de winning van aardolie of aardgas.

Uit toetsing van de beoogde activiteiten aan het Besluit MER volgt dat het traject van een m.e.r.-beoordeling dient te worden doorlopen. In het volgende hoofdstuk is deze beoordeling nader uitgewerkt. Ten behoeve van de aanpassingen van de bovengrondse installatieonderdelen op de mijnbouwlocatie Nijensleek wordt afzonderlijk een m.e.r.-beoordeling opgesteld. Deze afzonderlijke m.e.r.-beoordeling maakt deel uit van de procedure voor de aanvraag omgevingsvergunning, onderdelen ‘bouwen en milieu’ voor de betreffende locatie. Bevoegd gezag in de procedures voor wat betreft de activiteiten op de mijnbouwlocatie Nijensleek is het Ministerie van Economische Zaken. Daarnaast is een afzonderlijke m.e.r.-beoordeling opgesteld voor de delen van het leidingtracé Eesveen – Nijensleek gelegen binnen het grondgebied van de gemeente Westerveld. Deze m.e.r-beoordeling (DHV, kenmerk MD-GR20120312) maakt deel uit van de bestemmingsplanprocedure “Water- en aardgastransportleiding Eesveen – Nijensleek” die wordt doorlopen bij de gemeente Westerveld.



4

M.E.R-BEOORDELING GASPRODUCTIE EESVEEN EN LEIDINGSTROOK

4.1

Algemeen

Er zijn wettelijke criteria opgesteld om te bepalen of er sprake van is van een m.e.r.-beoordelingsplicht. Deze criteria zijn: 1. de kenmerken van het project 2. de plaats van het project 3. de kenmerken van de potentiële effecten In bijlage III van de Europese m.e.r.-richtlijn 97/11/EG zijn voor bovengenoemde criteria verschillende sub-criteria gegeven.

Kenmerken project De omvang van het project De omvang van het project is uitvoerig beschreven in de toelichting behorend bij het wijzigingsplan (DHV, NL.IMRO.1708.ESVmijnbwEesveenBP-VO01, november 2012). Cumulatie met andere projecten In de nabijheid van locatie en in de nabijheid van de beoogde leidingstrook zijn geen andere projecten bekend. Als gevolg van het ontbreken van andere bekende projecten zijn geen cumulatieve effecten op de omgeving te verwachten. Gebruik van natuurlijke hulpbronnen Het Nederlandse overheidsbeleid is erop gericht de gaswinning in de komende decennia voort te zetten en te stimuleren. Onder meer in een brief aan de Tweede Kamer (28 juni 2004) en in de Nota Ruimte geeft het kabinet aan dat opsporing, opslag en winning van aardgas van groot belang is voor de Nederlandse voorzieningszekerheid en voor de transitie naar een duurzame energiehuishouding. Om aan de toenemende vraag in Nederland, maar ook de rest van Europa, naar energie te voldoen, staan verschillende energiebronnen ter beschikking. Fossiele bronnen zullen de komende jaren hoe dan ook dominant blijven: naar verwachting heeft fossiele energie tot 2020 een aandeel van circa 90% in het totaal, aflopend naar circa 50 tot 60% in 2050. Aardgas zal binnen de fossiele bronnen een steeds belangrijkere plaats gaan innemen omdat het de schoonste fossiele brandstof is en past in de overgangsfase naar een duurzame energievoorziening. In deze overgangsfase kan aardgas ingezet worden om duurzame energiebronnen – biomassa, zonne-energie, windenergie – aan te vullen totdat deze verder zijn ontwikkeld en hun aandeel in de energievoorziening is toegenomen. Om zo lang mogelijk te kunnen profiteren van de voordelen van het Nederlandse aardgas, zo heeft de minister van Economische Zaken in een brief (20 april 2005) aan de Tweede Kamer aangegeven, is het belangrijk binnen de geldende kaders zo veel mogelijk gas als economisch en milieutechnisch haalbaar is tot productie te brengen.

4.2

Gasproductie

Afvalstoffen Tijdens de gasproductie ontstaan de volgende afvalstoffen: Afgewerkte olie Afgewerkte olie komt vrij bij onderhoud aan het smeersysteem van de injectiepompen. Het betreft een hoeveelheid van enkele liters per jaar.



De afgewerkte olie wordt opgevangen en direct na de onderhoudswerkzaamheden afgevoerd naar een daartoe geschikte be-/verwerkingsinrichting. Formatiewater Het formatiewater met daarin mogelijke sporen condensaat, wordt tijdelijk op de locatie opgeslagen in een dubbelwandige bovengrondse tank. Het water wordt periodiek per tankauto afgevoerd naar de locatie Harlingen of een andere daartoe geschikte be-/verwerkingsinrichting. Vervuild hemelwater Hemelwater vanuit de lekbak (onder het verlaadpunt van formatiewater) wordt afgevoerd naar de boorkelder ESV001. Het verzamelde regenwater in de boorkelder en de put onder de afblaaspijp wordt met tankauto's periodiek afgevoerd naar de waterzuiveringsinstallatie, gelegen binnen het terrein van het gasbehandelingscentrum Harlingen (HTC) of een andere daartoe geschikte be-/ verwerkingsinrichting. Vervuild hemelwater kan verder in principe alleen tijdens onderhoud aan de installatie ontstaan en wordt in de hemelwaterput opgevangen. In die situatie wordt de afvoer vanaf de hemelwaterput naar het oppervlaktewater afgesloten en wordt het opgevangen hemelwater per tankauto afgevoerd naar het HTC of een andere daartoe geschikte be-/verwerkingsinrichting. Aansluitend wordt de hemelwaterput op resterende verontreiniging geïnspecteerd en, indien noodzakelijk, schoongemaakt. Het na reiniging verzamelde afvalwater wordt eveneens per tankauto afgevoerd naar het HTC of een andere daartoe geschikte be-/verwerkingsinrichting. Na het reinigen van het hemelwaterafvoersysteem wordt, alvorens lozing op het oppervlaktewater wordt hervat, de kwaliteit van het te lozen water bepaald. Overige afvalstoffen Gebruikte poetsdoeken, vervuilde oliefilters en huishoudelijke afvalstoffen worden tijdens onderhoudswerkzaamheden apart ingezameld en na afloop van de werkzaamheden afgevoerd naar daartoe geschikte be-/verwerkingsinrichtingen. Gelet op de aard van de afvalstoffen en de te hanteren werkwijzen zijn geen nadelige effecten hiervan op de omgeving te verwachten.

Verontreiniging en hinder Bodemverontreiniging Zoals in de toelichting behorend bij het bestemmingsplan (DHV, NL.IMRO.1708.ESVmijnbwEesveenBP-VO01, november 2012) beschreven zijn het ontwerp van de inrichting en de bedrijfsvoering erop gericht om bodemverontreiniging te voorkomen. Met de beschreven maatregelen wordt eventuele verontreiniging van de bodem en het grondwater voorkomen. Licht De locatie is tijdens normale bedrijfsvoering niet verlicht. Geluid Ten behoeve van de voorgenomen activiteiten is een geluidsstudie (zie bijlage 8) uitgevoerd. Deze studie is opgenomen als bijlage in het bestemmingsplan. Uit de studie volgt dat de locatie voldoet aan de toelaatbare geluidniveau’s. Transportbewegingen Tijdens de aardgasproductie zijn het aantal transportbewegingen van en naar de locatie minimaal. De locatie wordt wekelijks bezocht door de operator (personenauto). Ten behoeve van de waterverlading wordt formatiewater van



andere locatie per as aangevoerd (circa 10 tankwagens per dag). De transportbewegingen zullen zoveel mogelijk plaatsvinden op werkdagen tussen 7.00 en 19.00 uur. Gelet op het ontwerp van de locatie en de te hanteren werkwijzen zijn geen verontreinigingen en hinder voor de omgeving te verwachten.

Risico van ongevallen Bij de inrichting van de locatie zijn al maatregelen getroffen om de kans op ongevallen te verkleinen. De op het terrein. De op het terrein aanwezige boorput is voorzien van een doelmatige beveiliging tegen aanrijding en vallende objecten. Mocht er onverhoopt iets misgaan dan zijn de gevolgen van een calamiteit nader onderzocht door middel van een kwantitatieve risicobeoordeling (QRA). Uit deze studie (bijlage 4) volgt dat de locatie aan de wettelijke normen voldoet. Er zijn geen nadelige effecten voor de omgeving te verwachten.

Bodemdaling Overal waar gas gewonnen (of geproduceerd) wordt, is er kans op bodemdaling. Deze daling is dan het gevolg van afnemende druk in de poriën van de formatie (of reservoir) waaruit gas gewonnen wordt, waardoor inklinking van de formatie plaatsvindt. Bodemdaling is een geleidelijk proces dat zich over een langere periode manifesteert. Daling van de bodem kan ook een gevolg zijn van andere menselijke activiteiten zoals grondwaterstanddaling. De verwachte bodemdaling als gevolg van de aardgasproductie op de locatie Eesveen bedraagt over de totale duur van de winning minder dan 2 centimeter. Schade ten gevolge van een dergelijke minimale daling is daarom niet te verwachten en is ook elders niet geconstateerd. Er zijn geen nadelige effecten als gevolg van bodemdaling voor de omgeving te verwachten.

4.3

Leidingstrook Eesveen - Nijensleek

Het tracé van de aan te leggen aardgastransportleiding en de aan te leggen waterleiding loopt van de locatie Eesveen min of meer evenwijdig aan de provinciegrens en de Nijensleeker Schipsloot naar de mijnbouwlocatie Nijensleek (zie bijlage 1). Het tracé is circa 2,6 kilometer lang. Een overzicht van de kadastrale percelen waar de leidingstrook komt is opgenomen in bijlage 2. Aanleg van de leidingstrook De nieuw te leggen leidingstrook zal voor het grootste deel aangelegd worden door middel van ingraven en deels met behulp van gestuurde boringen. De leidingstrook kruist de Nijensleeker Schipsloot en de Hoofdweg (N855) door middel van een gestuurde boring. De locaties van de gestuurde boringen zijn weergegeven in bijlage 3. Aanleggen door middel van ingraven Voor het aanleggen van de pijpleiding zal er een sleuf moeten worden gegraven. De sleuf heeft een minimale diepte van 1,7 meter en een minimale breedte van 0,5 meter. Voordat de graafwerkzaamheden worden uitgevoerd, wordt de bestaande begroeiing verwijderd. De bovengrond wordt apart in een tijdelijk depot geplaatst naast de sleuf. Nadat de pijpleiding is gelegd zal de sleuf weer bedekt worden met aarde. Bij het aanvullen van de sleuf zal de oorspronkelijke bovengrond weer in de bovenlaag verwerkt worden. De totale deklaag bedraagt minimaal 1,5 meter. Bij de werkzaamheden zal gebruik worden gemaakt van een graafmachine met een graafbak met een breedte van circa twee meter. Verder zullen de onderdelen van de pijpleiding ter plekke aan elkaar gelast worden. De pijpleiding



zal worden aangevoerd met een vrachtwagen. Op de reguliere werkdagen zal tussen 7:00 en 19:00 uur gewerkt worden. Mogelijke zal verlenging van de werktijd tot circa 21:00 uur gedurende enkele werkdagen optreden wanneer dit in verband met een gestuurde boring noodzakelijk is. Aanleggen door middel van gestuurde boring Er zijn bepaalde delen van het tracé die door middel van een gestuurde boring aangelegd zullen worden. Deze delen zijn weergegeven op de routekaarten in bijlage 3. Door het toepassen van een gestuurde boring kunnen bestaande landschappelijk elementen en natuurwaarden behouden blijven. Het kenmerk van een gestuurde boring is dat de boring vanaf het maaiveld plaatsvindt en dat een zodanige gronddekking wordt gekozen dat er geen invloed optreedt naar de bovengrond. Hiermee worden directe werkzaamheden aan watergangen en wegen voorkomen. Bij deze techniek zijn alleen bouwkuipen en bemalingen nodig voor het verbinden van de gestuurde boring/persing met de leidingdelen die op het landdeel zijn gelegd. Voor het uitvoeren van een horizontaal gestuurde boring wordt eerst de boorstelling opgebouwd. Volgens een ontworpen langsprofiel wordt de boorpijp ingebracht. Langs elektronische weg is de boorkop exact te volgen zodat de ontworpen boorlijn kan worden gevolgd.

Figuur 2 Booropstelling ten behoeve van een gestuurde boring

Kenmerken van de potentiële effecten leidingstrook In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de actuele waarden die aanwezig zijn in het gebied waar de nieuw aan te leggen leidingstrook komt te liggen en de mogelijke effecten van de leiding hierop. Daarnaast is ten behoeve van de aanleg van de voorgenomen leidingstrook het risico op ongevallen beoordeeld. De potentiële effecten en mitigerende maatregelen worden in het navolgende beschreven. Archeologie Archeologische waarden dienen op grond van het verdrag van Malta (1992) te worden meegewogen in de besluitvorming over ruimtelijke ingrepen. Volgens de archeologische verwachtingskaarten van de gemeenten Steenwijkerland (Wessing, 2006) en Westerveld (Aalbersberg, 2010) ligt de leidingstrook deels in gebieden met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting. Conform de gemeentelijke archeologische advieskaarten is een archeologisch onderzoek uitgevoerd (RAAP, notitie 4010, november 2011). Uit de resultaten van het archeologisch onderzoek (bijlage 5) blijkt dat ter plaatse van het plangebied geen archeologische indicatoren zijn aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van archeologische resten. Vanuit archeologisch oogpunt bestaat er geen bezwaar tegen de voorgenomen aanleg van de leidingstrook. Cultuurhistorie Het plangebied kenmerkt zich door laagveenontginning. Binnen het plangebied bevinden zich geen cultuurhistorisch waardevolle gebouwen dan wel (landschaps)elementen.



De aan te leggen leidingstrook volgt de bestaande verkavelinggrenzen. Daar waar de Nijensleeker Schipsloot en de N855 worden gekruist wordt de leiding gelegd met behulp van een gestuurde boring. Hiermee blijft het aanwezige landschapspatroon gehandhaafd. De aanleg van de leidingstrook voorziet niet in de afbreuk van de landschappelijke waarden. Flora en fauna Ter bescherming van ecologische waarden dient bij ruimtelijke ingrepen een afweging te worden gemaakt in het kader van de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Flora- en faunawet. Met de Vogel- en Habitatrichtlijn levert Nederland een bijdrage aan een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. De Vogelrichtlijn is gericht op het beschermen van de in het wild levende vogelsoorten en de instandhouding van de habitatten die het leefmilieu voor deze soorten vormen. De Habitatrichtlijn is gericht op het instandhouden van natuurlijke- en halfnatuurlijke habitatten en bescherming van wilde flora en fauna. Er bevinden zich geen Vogel- en Habitatrichtlijngebieden in de directe omgeving van het plangebied. Er is een ecoscan uitgevoerd ter plaatse van de aan te leggen aardgastransportleiding en de activiteiten van Vermilion die daarin plaatsvinden. Hierin is gekeken naar de aanwezigheid van beschermde planten en dieren binnen het projectgebied. In deze ecoscan, opgenomen als bijlage 6, is tevens een inschatting gemaakt van de effecten van de activiteiten op de aanwezige fauna in de omgeving van de locatie. Uit de scan volgt dat een ontheffing van de Flora- en faunawet niet noodzakelijk is. Ter plaatse van het plangebied worden alleen algemene soorten uit tabel 1 van de Flora- en faunawet verwacht. Voor deze soorten geldt een algemene vrijstelling. Wel geldt de algemene zorgplicht voor plant en dier. Het streven is om de werkzaamheden (aanleg aardgastransportleiding en waterleiding) uit te voeren buiten het broedseizoen. Mocht het noodzakelijk zijn om de werkzaamheden op te starten in het broedseizoen dan worden preventieve maatregelen getroffen om te voorkomen dat vogels ter plaatse van het leidingtracé gaan broeden. Deze maatregelen worden opgestart voor het begin van het broedseizoen. Om verstoring van eventueel foeragerende vleermuizen te voorkomen worden de werkzaamheden zoveel mogelijk uitgevoerd tussen zonsopkomst en zonsondergang. Een deel van de leidingstrook nabij de locatie Eesveen is gelegen in een ganzengebied. In dit gebied is het streven om de openheid van het landschap en de rust voor overwinterende vogels te behouden. Door de leidingstrook buiten het broedseizoen en buiten het winterseizoen aan te leggen wordt verstoring van (overwinterende) vogels voorkomen. Aanvullend op de ecoscan is een studie uitgevoerd naar het effect van de activiteiten ter plaatse van de locatie Eesveen op de ganzen in de directe omgeving. Deze studie is eveneens opgenomen in bijlage 6. Uit de studie volgt dat als gevolg van de beoogde activiteiten de verkeersintensiteit op de wegen van en naar de locatie zal toenemen. Dit veroorzaakt een zekere toename van geluid en beweging, verstorend voor ganzen. Momenteel worden de wegen al gebruikt door verkeer, en zullen de locaties pal langs de weg mogelijk wat minder gebruikt worden door ganzen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat de ganzen iets zullen merken van een toename van het aantal verkeersbewegingen. Daarnaast zijn voorspelbare ‘verstoringen’, zoals langsrijdend verkeer, weinig verstorend voor vogels en raken ze hier aan gewend. Een vogel zal veel sterker reageren als een langsrijdende auto stopt en een persoon uitstapt. De verwachte toename aan verkeerstoename zal niet leiden tot verstoring van de rust van de eventueel verblijvende wintergasten. De aangewezen ganzengebieden blijven hun waarde behouden als ganzenfoerageergebied



Bodem- en waterkwaliteit Ter plaatse van het tracé van de nieuw aan te leggen leidingstrook is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek (Oranjewoud, 11191-203247-BO, november 2011) volgt dat vanuit milieuhygiënisch oogpunt geen belemmeringen zijn ten aanzien van de aanleg van de leidingstrook. Het onderzoek is opgenomen als bijlage 7. Om eventuele bodemverontreiniging vanuit de aardgastransportleiding te voorkomen wordt de leiding in de gebruiksfase zowel inwendig als uitwendig beschermd. De inwendige bescherming wordt gerealiseerd door druken temperatuur bewaking. Ook wordt een corrosieremmer in de gasstroom geïnjecteerd die er voor moet zorgen dat inwendige aantasting van de buiswand wordt voorkomen. Ook wordt de buisleiding tijdens de gebruiksfase regelmatig geraagd waardoor eventuele ophopingen van vloeistof worden verwijderd en waardoor de beschermende corrosieremmer gelijkmatig over de binnenzijde van de buiswand wordt gedistribueerd. De buitenzijde van de aardgastransportleiding wordt beschermd door de buiswand bekleding, dit kan PE of PP zijn. Verder wordt de aardgastransportleiding door middel van een kathodisch beschermingssysteem op een negatief elektrisch potentiaal gehouden ten einde corrosie te voorkomen. Regelmatige inspectie rondes langs het tracé zorgen ervoor dat onregelmatigheden in een vroeg stadium worden opgemerkt. Daarnaast worden de leidingen geregistreerd conform wet WION met als doel graafschade te voorkomen. Voorts valt het beheer van de leidingen onder het Vermilion pijpleiding integriteits systeem conform de landelijke eisen. Veiligheid Om inzicht te krijgen in de risico’s als gevolg van de aanwezigheid van de leidingstrook is een kwantitatieve risicobeoordeling uitgevoerd (Kema, 74100312-GCS11.R.52432, november 2011). Ter plaatse van het leidingtracé gelden de voorwaarden uit het Besluit externe veiligheid buisleidingen. De leidingenstrook is zo ontworpen dat de 10-6 contour op het hart van de leiding ligt. Uit de studie volgt dat het plaatsgebonden risico ter plaatse van de gehele leidingstrook kleiner is dan 10-6 per jaar, waardoor geen contour van het plaatsgebonden risico kan worden weergegeven. Binnen de leidingstrook bevinden zich géén (beperkt) kwetsbare objecten. Hiermee wordt voldaan aan de normen uit het besluit. In de risicoanalyse (zie bijlage 4) is voor de leiding het groepsrisico berekend voor die kilometer die in de beoogde situatie het hoogste groepsrisico oplevert (worstcase-segment). Uit de analyse volgt dat het leidingstrook EesveenNijensleek voldoet aan de oriëntatiewaarde voor groepsrisico. Ten aanzien van het aspect veiligheid voldoet de leiding aan de wettelijke eisen. Daarnaast wordt de aan te leggen leidingstrook planologisch vastgelegd. Hiermee zal te zijner tijd voor de leidingstrook een beschermende bestemming worden opgenomen.

5

CONCLUSIE

Gelet op het inzicht in de potentiële effecten, de mate en omvang waarin deze zich voordoen in relatie tot de plaats van het project en de mogelijkheid deze effecten te beperken middels de bedrijfsvoering, vergunningvoorwaarden en algemene regels, is de conclusie dat het doorlopen van een milieueffectrapportage geen toegevoegde waarde kent voor het in gebruik nemen van de locatie Eesveen als gaswinlocatie en voor de aanleg van de leidingstrook Eesveen-Nijensleek.


27 november 2012 - 10 -

BIJLAGE 1

REGIONALE LIGGING

Formaat: Schaal:

A3 1 : 10.000


27 november 2012 - 11 -

207000

537000

538000

539000

206000

C4

12-10-2011

NR

DATUM

AANPASSING TRACÉ T.P.V. HOOFDWEG

TDV

WIJZIGING

GET.

OPDRACHTGEVER

GIS SPECIALIST

VERMILION ENERGY

T.F DE VRIES PROJECTLEIDER

R.S RAAP PROJECTOMSCHRIJVING

0

100

200

300

400 Meters

A3 1 IN 1

KAARTNUMMER

Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

FORMAAT

BLAD IN BLADEN

AANLEG PIPELINE EESVEEN - NIJENSLEEK KAARTTITEL

SCHAAL

1:10.000

237481-O2

WIJZ.NR

C4

TOPOGRAFISCHE OVERZICHT MET LIGGING VOORGENOMEN TRACÉ STATUS

CONCEPT R:\00235000\00237481\Bodem\ArcGis\mxd\237481-O2.mxd

BIJLAGE 2

OVERZICHT KADASTRALE PERCELEN LEIDING

Tabel:

1 x A4


27 november 2012 - 12 -

Overzicht kadastrale percelen leidingtracé Eesveen – Nijensleek Het leidingtracé vanaf de mijnbouwlocatie Eesveen (gemeente Steenwijkerland) naar de mijnbouwlocatie Nijensleek (gemeente Westerveld) is gelegen in de volgende kadastrale percelen: Gemeente Sectie Gemeente Steenwijkerland Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Steenwijk G Gemeente Westerveld Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K Vledder K

Nummer

Opmerking

1206 1205 1203 1202 658 656 1119 1043 353 1564 1210 754

Mijnbouwlocatie Eesveen

470 609 608 607 1470 248 271 270 801 248 1272 1271

kruist watergang leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring kruist watergang kruist watergang

leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring

leiding wordt gelegd mbv gestuurde boring Mijnbouwlocatie Nijensleek

BIJLAGE 3

ROUTEKAARTEN LEIDINGTRACE

Formaat

5 x A3


27 november 2012 - 13 -

BIJLAGE 4

Productielocatie Rapport

Leidingtracé Rapport


KWANTITATIEVE RISICOANALYSES

DHV MD-AF20120125/MVI Januari 2012

Kema 74100312 - GCS 11.R.52432 November 2011

27 november 2012 - 14 -

Kwantitatieve Risicoanalyse Gasproductielocatie Eesveen

QRA

Vermilion Oil & Gas Netherlands BV januari 2012 Definitief

Kwantitatieve Risicoanalyse Gasproductielocatie Eesveen

QRA dossier : BA5753-107-100 registratienummer : MD-AF20120125/MVI versie : 2 classificatie : Klant vertrouwelijk

Vermilion Oil & Gas Netherlands BV januari 2012 Definitief © DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

DHV B.V.

INHOUD

BLAD

1

SAMENVATTING

2

2

INLEIDING

3

3 3.1 3.2

WETGEVING MET BETREKKING TOT EXTERN RISICO Plaatsgebonden risico (PR) Groepsrisico (GR)

4 4 5

4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3

INSTALLATIEBESCHRIJVING Locatie Procesbeschrijving Procesgegevens Put Driefasen scheider Atmosferische tanks

6 6 6 6 6 7 7

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

MODELLERING VAN SCENARIO’S Gasput Flowline ESV-001 Driefasenscheider Exportleiding Atmosferische tanks

8 8 10 11 12 13

6 6.1 6.2

RESULTATEN EN CONCLUSIES Plaatsgebonden Risico (PR) Groeprisico (GR)

14 14 17

7

REFERENTIES

18

8

COLOFON

19

Vermilion Oil & Gas Netherlands BV/Kwantitatieve Risicoanalyse MD-AF20120125/MVI Klant vertrouwelijk

23 januari 2012, versie 2 -1-

DHV B.V.

1

SAMENVATTING

De locatie Eesveen is in 1986 aangelegd door de Nederlandse Aardolie Maatschappij. In datzelfde jaar is een exploratieboring uitgevoerd (putcode ESV-001). De boring was succesvol, de locatie is tot op heden niet in productie gebracht. Vermilion is voornemens deze put in productie te nemen. De verwachte initiële 3 gasproductiecapaciteit is 250 kNm per dag. Voor het in productie nemen van de gasput op de locatie Eesveen moet een omgevingsvergunning verkregen worden. Als onderdeel van de omgevingsvergunningaanvraag is een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) uitgevoerd. De QRA geeft een analyse van het extern risico ten gevolge van de activiteiten op de locatie Eesveen. Het extern risico wordt beoordeeld op twee parameters. Deze zijn het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het PR is een maat voor het overlijdensrisico op een bepaalde plaats. Het is hierbij niet van belang of er op deze plaats daadwerkelijk een persoon aanwezig is. Het GR geeft de cumulatieve kansen per jaar dat 10, 100 of 1000 personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van de productielocatie. NL

-6

Uit de risicoberekeningen in Safeti kan worden opgemaakt dat de 10 contour, de bepalende parameter voor het PR, maximaal enkele meters over inrichtingsgrens van de locatie Eesveen ligt (zie -6 Figuur 2 in paragraaf 6.1). Binnen de 10 iso-risicocontour liggen geen (beperkt) kwetsbare objecten. Blow-out tijdens work-over activiteiten is maatgevend voor het plaatsgebonden risico ten gevolge van de activiteiten op de locatie Eesveen. In het geval van locatie Eesveen is geen Groeprisico berekend omdat er zich geen (beperkt) kwetsbare objecten binnen het invloedsgebied van de locatie bevinden.



DHV B.V.

2

INLEIDING

De locatie Eesveen is in 1986 aangelegd door de Nederlandse Aardolie Maatschappij. In datzelfde jaar is een exploratieboring uitgevoerd (putcode ESV-001). De boring was succesvol, de locatie is tot op heden niet in productie gebracht. Vermilion is voornemens deze put in productie te nemen. De verwachte initiële 3 gasproductiecapaciteit is 250 kNm per dag. Voor het in productie nemen van de gasput op de locatie Eesveen moet een omgevingsvergunning verkregen worden. Als onderdeel van de omgevingsvergunningaanvraag is een kwantitatieve risicoanalyse (QRA) uitgevoerd. De QRA geeft een analyse van het extern risico ten gevolge van de activiteiten op de locatie Eesveen. Het extern risico wordt beoordeeld op twee parameters. Deze zijn het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het PR is een maat voor het overlijdensrisico op een bepaalde plaats. Het is hierbij niet van belang of er op deze plaats daadwerkelijk een persoon aanwezig is. Het GR geeft de cumulatieve kansen per jaar dat 10, 100 of 1000 personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van de productielocatie. Meer gedetailleerde informatie over de Nederlandse wetgeving met betrekking tot extern risico is opgenomen in hoofdstuk 3. Om een overzicht te geven van de activiteiten en potentiële gevaren van de mijnbouwlocatie Eesveen is in hoofdstuk 4 een beschrijving opgenomen van de installatie, activiteiten en gevaarlijke stoffen. De methodologie voor de QRA is vastgelegd in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI, uitgegeven door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [ref 1]. Specifiek voor mijnbouwlocaties is door SodM een interim handleiding risicoberekeningen uitgebracht [ref. 7]. De handleiding is geldig zolang mijnbouw locaties nog niet zijn aangewezen in het Revi en de modellering niet is ondergebracht in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI. Details over effect modellering en risicoberekeningen zijn beschreven in hoofdstuk 5. NL

De effectmodellering en risicoberekeningen zijn uitgevoerd met behulp van het software pakket Safeti , ontwikkelt door DNV [ref 2]. Het gebruik van dit software pakket wordt voorgeschreven door de Nederlandse overheid voor het uitvoeren van risicoberekeningen. Resultaten en conclusies volgend uit de risicoberekeningen zijn opgenomen in hoofdstuk 6. Deze resultaten zijn de PR contouren en een overzicht van de scenario’s welke de grootste bijdrage leveren aan het extern risico. Vervolgens zijn de berekende risico’s beoordeeld tegen de geldende normen van het BEVI, beschreven in hoofdstuk 3.



DHV B.V.

3

WETGEVING MET BETREKKING TOT EXTERN RISICO

Op 27 oktober 2004 is het BEVI formeel van kracht worden. Gelijktijdig met het Besluit is een Ministeriele Regeling gepubliceerd met daarin opgenomen onder andere tabellen met veiligheidsafstanden, rekenvoorschriften etc. In de onderstaande paragrafen wordt een korte samenvatting gegeven van het BEVI met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen. Het risicobeleid is gestoeld op twee risicomaten: • Plaatsgebonden risico (PR): risico op een plaats buiten een inrichting, uitgedrukt als de kans per jaar dat een persoon die onafgebroken en onbeschermd op die plaats zou verblijven, overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is. Door middel van iso-risicocontouren, waarbij punten met gelijk risico worden verbonden tot een contour, worden deze risico’s op een kaart inzichtelijk gemaakt. Voorheen werd het PR ook wel individueel risico (IR) genoemd; • Groepsrisico (GR): cumulatieve kansen per jaar dat 10, 100 of 1000 personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van een inrichting en een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is. Aan de hand van de feitelijke aanwezigheid van mensen kan de kans op een incident met meerdere doden inzichtelijk worden gemaakt. Hiervoor wordt de zogeheten FN-curve berekend waarin de kans op een aantal dodelijke slachtoffers wordt uitgezet tegen het aantal dodelijk getroffenen.

3.1

Plaatsgebonden risico (PR)

Het plaatsgebonden risico (PR) is een maat voor het overlijdensrisico op een bepaalde plaats. Het is hierbij niet van belang of er op deze plaats daadwerkelijk een persoon aanwezig is. Bij het PR gaat het om de kans per jaar dat een gemiddelde persoon op een bepaalde plaats in de omgeving van een inrichting komt te overlijden als gevolg van een incident met gevaarlijke stoffen in deze inrichting, ervan uitgaande dat deze persoon onbeschermd en permanent op deze plaats aanwezig is. Bij de het beoordelen van het PR wordt onderscheid gemaakt tussen kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten. Onder de kwetsbare objecten vallen in eerste instantie objecten waar mensen doorgaans dag en nacht verblijven. Daarnaast verdienen kinderen, ouderen en (psychisch) zieken vanwege hun fysieke of psychische gesteldheid een bijzondere bescherming. Dit maakt scholen, bejaardenhuizen en ziekenhuizen dus ook tot kwetsbare objecten. Daarnaast kunnen objecten vanwege de hoge infrastructurele waarde onder de kwetsbare objecten vallen. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld telecommunicatiecentrales. In meer algemene zin is het onderscheid tussen kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten gebaseerd op het aantal en de verblijftijd van groepen mensen en de aanwezigheid van adequate vluchtwegen. 1

Voor (geprojecteerd ) kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten gelden de volgende grenswaarden: (Geprojecteerd) kwetsbare objecten: -5 • PR hoger dan 10 per jaar: niet toegestaan -5 -6 • PR tussen 10 en 10 per jaar: niet toegestaan -6 • PR lager dan 10 per jaar: toegestaan 1

Geprojecteerde objecten zijn objecten die gepland zijn geplaatst te worden.



DHV B.V.

(Geprojecteerd) beperkt kwetsbare objecten: -5 • PR hoger dan 10 per jaar: in beginsel niet toegestaan -5 -6 • PR tussen 10 en 10 per jaar: in beginsel niet toegestaan -6 • PR lager dan 10 per jaar: toegestaan

3.2

Groepsrisico (GR)

Het Groepsrisico kent geen strikte normering. Er geldt wel een oriënterende waarde, die recht doet aan de risicoaversie (hoe groter de ramp, hoe lager het acceptabele risico). De oriënterende waarde is te beschouwen als een soort thermometer. Deze waarde geeft een eerste inzicht in het niveau van het risico. Om het groepsrisico te beoordelen moet het bevoegd gezag daarnaast aangeven hoe: • De bevolkingsdichtheid in het invloedsgebied van de inrichting (begrensd door 1% letaliteit) wordt beoordeeld en hoe deze eventueel wijzigt in de toekomst; • Mogelijke maatregelen van invloed zijn op het groepsrisico en op welke wijze deze zijn meegenomen in het onderzoek; • Rekening is gehouden met aspecten als rampenbestrijding, zelfredzaamheid van omwonenden en beheersbaarheid bij een eventuele calamiteit. Dit is de zgn. verantwoordingsplicht van het groepsrisico. Een vergunning kan dus worden verleend als de oriënterende waarde wordt overschreden. Wel moet door het bevoegd gezag invulling worden gegeven aan de verantwoordingsplicht. Bij overschrijding van de oriënterende waarde zal de weging van de andere verantwoordingsaspecten zwaarder zijn. In het onderstaande figuur is de oriënterende waarde weergegeven.

1 x 1 0 -5

f (frequentie)

1 x 1 0 -6 1 x 1 0 -7 1 x 1 0 -8 1 x 1 0 -9 1

10 100 1 .0 0 0 N ( s la c h to f f e r s )

Figuur 1: Oriënterende waarde voor het groepsrisico volgens BEVI.



DHV B.V.

4

INSTALLATIEBESCHRIJVING

4.1

Locatie

De locatie Eesveen-1 is gelegen aan De Wulpen te Eesveen. De locatie ligt in een agrarisch gebied. De dichtstbijzijnde bebouwing bevindt zich op circa 180 meter ten zuidoosten van het hart van de gasput op de productielocatie in de vorm van verspreid liggende boerderijen.

4.2

Procesbeschrijving

De mijnbouwlocatie Eesveen is een normaal onbemande installatie. Alleen gedurende activiteiten op de locatie zal personeel aanwezig zijn. Deze activiteiten zijn (koud) opstarten van de put en inspectie- en onderhoudswerkzaamheden, waaronder “wire lining”. De systemen op de locatie worden op afstand gecontroleerd en bestuurd vanaf de controlekamer op het gasbehandelingscentrum Harlingen. De locatie is voorzien van een onafhankelijk “Emergency Shutdown Systeem” (ESD), wat geheel autonoom de beveiliging van het proces waarborgt. Op de locatie is in de toekomstige situatie één put actief voor de productie van ruw aardgas, namelijk Eesveen-001 (ESV-001). Het ruwe aardgas bevat formatiewater en aardgascondensaat. Het formatiewater en het aardgascondensaat worden uit het ruwe aardgas verwijderd via een driefase scheider (V-100). Het aardgascondensaat wordt vervolgens teruggebracht in de gasstroom en getransporteerd naar de bestaande aardgasinfrastructuur op de mijnbouwlocatie Nijensleek. Het afgescheiden formatiewater wordt opgeslagen in een formatiewatertank (TK-300A). In de toekomst zal mogelijk een tweede formatiewater tank (TK-300B) worden geplaatst op deze locatie. Daarnaast zal productiewater van meerdere locaties op de locatie Eesveen worden verladen, tijdelijk opgeslagen en met een pijpleiding worden afgevoerd naar de locatie Nijensleek. Om hydraatvorming in de transportleiding te voorkomen wordt DEG (di-ethyleen glycol) geïnjecteerd. Hiervoor is een opslagtank met een volume van 3 20 m aanwezig. Om corrosie in de leidingen te voorkomen wordt inhibitievloeistof geïnjecteerd. Voor 3 opstarten van de put is methanol op de locatie aanwezig. Beide tanks hebben een volume van 1 m .

4.3

Procesgegevens

De volgende procesgegevens zijn aangeleverd door Vermilion en gebruikt als basis voor de effectberekeningen.

4.3.1 Put Put

ESV-001

1

CITHP (bara) 180

2

FTHP (bara)

FTHT (ºC)

65

20

Surface AOF 3 (kNm /d)

3

14.000

Condensaat productie 3 3 (m /MNm gas) 29

Waterproductie 3 3 (m /MNm gas) 260

Tabel 4-1: Procesgegevens gasproductieputten 1 Closed-in tubing head pressure, de druk van de put, wanneer deze is ingesloten 2 Flowing tubing head pressure: de druk van put tijdens productie 3 Maximale uitstroming uit de put (blow-out potential) Vermilion Oil & Gas Netherlands BV/Kwantitatieve Risicoanalyse MD-AF20120125/MVI Klant vertrouwelijk


DHV B.V.

4.3.2 Driefasen scheider

V-100

Operationele druk (bara) 65

3

Operationele temperatuur (ºC) 20

Inhoud (m ) 0,54

Samenstelling 50% gas

Tabel 4-2: Procesgegevens driefasen scheider

4.3.3 Atmosferische tanks Tanknr.

Stof

TA-300A/B -

Formatiewater Glycol Methanol IBC Corrtreat (corrosie-inhibitie) IBC

3

Inhoud (m ) 2 x 40 20 1 1

Tabel 4-3: Atmosferische tanks



DHV B.V.

5

MODELLERING VAN SCENARIO’S

De potentiële effecten van de gevaren ten gevolge van de gasproductieactiviteiten op de locatie Eesveen worden bepaald door allereerst mogelijke “loss of containment” (LOC) scenario’s vast te stellen. Deze scenario’s geven de meest realistische situaties van ontsnapping en ontsteking van aardgas vanuit de installaties op de locatie weer. De scenario’s en frequenties van optreden zijn grotendeels gebaseerd op de Handleiding Risicoberekeningen BEVI [ref 1]. Specifiek voor mijnbouwlocaties is door SodM een interim handleiding risicoberekeningen uitgebracht [ref. 7]. De handleiding is geldig zolang mijnbouw locaties nog niet zijn aangewezen in het Revi en de modellering niet is ondergebracht in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI. Er is geen subselectie uitgevoerd gezien het relatief kleine aantal installatiedelen. De volgende installatieonderdelen worden uitgewerkt in dit hoofdstuk: 1. 2. 3. 4. 5.

5.1

Gasput Flowline Driefasen scheider (V-100) Export leiding Atmosferische tanks • Formatiewatertank (TA-300) • Methanol opslag en injectie • Corrosie-inhibitor opslag en injectie (IBC) • Glycoltank

Gasput

In de productiefase is er één put in productie op de locatie, ESV-001. Via deze put word het gasreservoir in de Rotliegend formatie geproduceerd. In deze QRA is het externe risico bepaald voor de gasproductie uit put ESV-001 en bijbehorende installaties. Loss of containment van een gasput resulteert in een “blow-out”. Blow-out is het ongecontroleerd (falen van alle barrières) vrijkomen van gas vanuit het gas reservoir. Het potentieel van een blow-out is afhankelijk van de reservoirkarakteristieken, de putdruk en de diameter van de tubing / casing. De blowout potentiëlen voor de putten op de productielocatie zijn aangeleverd door Vermilion. Blow-out (en well release) van een put heeft de meeste kans van optreden tijdens onderhoudswerkzaamheden aan de put. De frequentie van blow-out van een put is gebaseerd op de kans van falen tijdens de werkzaamheden, gegeven in onderstaande tabel. De faalfrequenties zijn overgenomen uit tabel 3 van de Interim Handleiding [ref. 7]. De frequentie van activiteiten is aangeleverd door Vermilion [ref 6].



DHV B.V.

Activiteit

Blow-out verticaal

Lekkage Verticaal

Productie (per put per jaar) Wireline (per activiteit) Coiled tubing (per activiteit) Work over (per activiteit) Snubbing (per activiteit) Totaal

Horizontaal

Activiteit frequentie (per jaar)

Blow-out verticaal (per jaar)

Lek frequentie (per jaar) Verticaal

Horizontaal

7,17x10

-5

1,06x10

-4

1,98x10

-5

continu

7,17x10

-5

1,06x10

-4

1,98x10

-5

2,25x10

-5

4,18x10

-5

7,14x10

-6

1x per jaar

2,25x10

-5

4,18x10

-5

7,14x10

-6

5,54x10

-4

4,43x10

-4

1,11x10

-4

1x per 5 jaar

1,1x10

8,86x10

-5

2,22x10

-5

1,09x10

-3

9,47x10

-4

2,27x10

-4

1x per 30 jaar

3,63x10

3,16x10

-5

7,57x10

-6

6,63x10

-4

5,30x10

-4

1,33x10

-4

Komt niet voor

-4

-5

nvt 2.41x10

nvt -4

2.68x10

nvt -4

5.67x10

-5

Tabel 5-1: Blow-out frequentie gasputten opgesplitst per activiteit Blow-out tijdens productie, wirelining en coiled tubing vindt plaats via de tubing (3,5 inch) van de put. Deze tubing blow-out wordt gemodelleerd met het “long pipeline” model op basis van de diepte van de put, de diameter van de tubing en de maximale druk van de ingesloten put (closed-in tubing head pressure, CITHP). In het model wordt rekening gehouden met de initiële tijdsafhankelijke uitstroom, die substantieel hoger is dan de “blow-out potential” van de put. Bij blow-out tijdens productie zal ook gas terugstromen vanuit de flowline (zie paragraaf 5.2). Blow-out tijdens work over en snubbing zal plaatsvinden via de tubing (80%) of de casing (20%). De uitstromende massa is voor deze scenario’s gelijk aan de “blow-out potential” van de put. In dit geval wordt geen rekening gehouden met de initiële tijdsafhankelijke uitstroom, omdat blow-out tijdens deze activiteiten begint vanuit een statische toestand (dode put, d.w.z. atmosferische druk aan de putmond). Dit scenario wordt gemodelleerd als “user defined source”. Tijdens werkzaamheden is de flowline afgesloten en wordt terugstroming niet meegenomen. Bovenstaande wijze van modellering is gebaseerd op de Interim handleiding [ref. 7], bijlage bij hoofdstuk 1.4.3, op pagina 12. Alle lekscenario’s worden berekend op basis van een gatdiameter ter grootte van 10% van de tubing diameter en de maximale druk van de ingesloten put (CITHP). In onderstaande tabel zijn de uitstroomdebieten voor de verschillende scenario’s gegeven. Scenario Blow-out tijdens productie

Uitstroomdebiet (kg/s) 46,3 (30,8 + 15,5)

Frequentie (per jaar) 7,17x10

-5 -4

Blow-out tijdens wirelining, coiled tubing Blow-out tijdens work-over, snubbing

30,8 130

1,33x10 -5 3,63x10

Putlekkage

2,0

2,68x10 (verticaal) -5 5,67x10 (horizontaal)

-4



DHV B.V.

Het massadebiet voor de blow-out tijdens productie, wire lining en coiled tubing operaties is berekend met het “long pipeline model” met een leidingdiameter van 3,5” en een lengte van 2280 meter en een druk in de put van 180 barg. Het massadebiet voor breuk van de leiding (terugstroming uit de exportleiding) is berekend op basis van het “long pipeline model” met een leidingdiameter van 4” en een lengte van 2650 meter (tot Nijensleek) en een druk in de leiding van 65 barg. 3 Het massadebiet voor de blow-out tijdens work overs is door Vermilion opgegeven als 14 MMNm /dag. Dit komt overeen met 130 kg/s. Dit blow-out potentieel is opgegeven onafhankelijk van tubing of casing blowout. Vooral voor de tubing blow-out is dit getal waarschijnlijk veel te hoog. Het massadebiet voor lekkage van de put is gemodelleerd op basis van de initiële uitstroming berekend met het “leak” model.

5.2

Flowline ESV-001

Het gas uit de put wordt teruggebracht in druk met behulp van een choke klep. Het uitstroomdebiet bij LOC van de flowline is afhankelijk van de operationele druk in de 4” flow line na de choke klep (65 barg). Voor bovengrondse pijpleidingen zijn de volgende LOC scenario’s en bijbehorende faalfrequenties vastgesteld in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI: Scenario

Beschrijving

FL1

Breuk van de leiding

FL2

Continue uitstroming vanuit een gat in de leiding met een diameter van 10% van de leidingdiameter (maximum 50 mm)

Frequentie (/ meter / jaar) -7 3x10 2x10

-6

Tabel 5-2: LOC scenario’s en bijbehorende frequenties voor leidingen 75 < D < 150 In geval van breuk van de flow line zal vanuit beide zijden van de breuk gas uitstromen. Na ontsteking zal dit resulteren in twee onafhankelijke, in richting tegengestelde, toortsbranden. Gezien de kleine hoeveelheid meegevoerd condensaat in de gasstroom is de uitstroming bij breuk gemodelleerd als een gasstroom. De massadebieten bij breuk zijn gelijk gekozen aan die bij productie blow-out. Het massadebiet voor lekkage van de flowline is gemodelleerd op basis van de initiële uitstroming NL berekend met het “leak” model in Safeti . Door de continue aanvoer van gas vanuit de put zal de druk in de leiding niet in de tijd veranderen. De flow line is gemodelleerd als een bovengrondse leiding.

Scenario

Uitstroomdebiet (kg/s)

FL1 vanaf put FL1 vanaf exportleiding

30,8 15,5

FL2

0,86

Tabel 5-3: Berekend massadebiet voor gasuitstroming - flow line ESV-001


23 januari 2012, versie 2 - 10 -

DHV B.V.

5.3

Driefasenscheider

De gas/vloeistofstroom uit de put ESV-001 wordt naar de driefasenscheider (V-100) geleid. Hierbij wordt het gas gescheiden van het aardgascondensaat en formatiewater. Het aardgascondensaat wordt direct weer in de gasstroom gebracht en met het gas via de exportleiding naar de locatie Nijensleek afgevoerd. Het afgescheiden formatiewater wordt opgeslagen in de formatiewatertank TA-300A/B (zie paragraaf 5.5). Voor procesvaten zoals de driefasenscheider zijn de volgende LOC scenario’s en frequenties vastgesteld in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI: Scenario

Omschrijving

FS1 FS2

Instantaan vrijkomen van de gehele inhoud van het vat Continue vrijkomen van de inhoud van het vat in 10 minuten

FS3

Continue vrijkomen van de inhoud van het vat door een gat met een diameter van 10 mm.

Frequentie (/ jaar) -6 5x10 -6 5x10 1x10

-4

Tabel 5-4: LOC scenario's en frequenties procesvaten In geval van instantaan falen van de driefasenscheider (FS1) zal de inhoud vrijkomen en daarnaast zal gas/vloeistof aangevoerd worden vanuit de aangesloten installatiedelen. De volgende scenario’s worden onderscheiden: 1. Vrijkomen van de gasinhoud (ca. 13 kg; voor de QRA is aangenomen dat de 50% van de inhoud gasvorming is); Dit scenario is in de QRA verwaarloosd. 2. Vrijkomen van de vloeistofinhoud; Het vloeistofmengsel in V-100 bestaat voornamelijk uit formatiewater (9:1). Het mengsel wordt conform tabel 1 van [ref. 7] als niet brandbaar beschouwd. 3. Aanvoer van gas vanuit de put ESV-001; Vanuit de aanvoerleiding vanaf ESV-001 wordt aardgas met een debiet van ca. 30,8 kg/s aangevoerd. 4. Aanvoer van gas en condensaat vanuit de exportleiding; Vanuit de exportleiding wordt aardgas met een debiet van ca. 15,5 kg/s aangevoerd. Met name de nalevering uit de aan- en afvoerleiding van V-100 zijn significant voor het uitstroomscenario. De blootstelling aan warmtestraling is gesteld op maximaal 20 seconden [ref 1, module B, paragraaf 3.4]. Deze twee scenario’s zijn als afzonderlijke scenario’s ingevoerd in de QRA. De massadebieten bij breuk zijn gelijk gekozen aan die bij productie blow-out. Voor het scenario FS2 is het uitstroomdebiet bepaald op basis het leegstromen van (de gasfase van) het vat in 10 minuten (0,022 kg/s). De uitstroomduur is minimaal 1800 seconden, door nalevering van gas uit aangesloten systemen. NL

Voor lekkage aan het vat wordt het “leak” model in Safeti gebruikt. Hierbij is uitgegaan van een 10 mm lekkage in de gaszijde van het vat. Door de continue aanvoer van gas uit de put wordt gerekend met het initiële uitstroomdebiet.



DHV B.V.

In Tabel 5-5 is het massadebiet voor de uitstroming van de verschillende LOC scenario’s van de fasescheiders gegeven: Scenario

Frequentie ( / jaar)

FS1 vanaf put

5x10

FS1 vanaf exportleiding FS2

5x10 -6 5x10

FS3

1x10


-6

30,8

-6

15,5 0,022

-4

0,83

Tabel 5-5: Massadebiet LOC scenario’s driefasenscheider

5.4

Exportleiding

Gas en condensaat vanuit V-100 worden via de 4” exportleiding naar de locatie Nijensleek afgevoerd. Voor bovengrondse pijpleidingen zijn de volgende LOC scenario’s en bijbehorende faalfrequenties vastgesteld in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI: Scenario

Beschrijving

EL1

Breuk van de leiding

EL2

Continue uitstroming vanuit een gat in de leiding met een diameter van 10% van de leidingdiameter (maximum 50 mm)

Frequentie (/ meter / jaar) -7 3x10 2x10

-6

Tabel 5-6: LOC scenario’s en bijbehorende frequenties voor leidingen 75 < D < 150 In geval van breuk van de exportleiding zal vanuit beide zijden van de breuk gas uitstromen. Na ontsteking zal dit resulteren in twee onafhankelijke, in richting tegengestelde, toortsbranden. Gezien de kleine hoeveelheid meegevoerd condensaat in de gasstroom is de uitstroming bij breuk gemodelleerd als een gasstroom. Scenario


EL1 vanaf put EL1 vanaf exportleiding

30,8 15,5

EL2

0,86

Tabel 5-7: Berekend massadebiet voor gasuitstroming – Exportleiding De massadebieten bij breuk zijn gelijk gekozen aan die bij productie blow-out.



DHV B.V.

5.5

Atmosferische tanks

Het formatiewater afgescheiden van de gasstroom wordt opgeslagen in een formatiewatertank (TA300A/B). Deze tank bevat voornamelijk formatiewater met een kleine hoeveelheid aardgascondensaat. De formatiewatertank is niet meegenomen in de QRA. Naast de opvangvoorzieningen voor formatiewater zijn er een atmosferische tank met corrosie-inhibitie vloeistof en methanol op de locatie aanwezig. Conform de interim handleiding [ref. 7] worden chemicaliën injectiesystemen niet meegenomen in de QRA. De tank met glycol is in de berekeningen opgenomen. Voor atmosferische opslagvaten zoals de Glycol opslag (dubbelwandig met lekdetectie) zijn de volgende LOC scenario’s en frequenties vastgesteld in de Handleiding Risicoberekeningen BEVI: Scenario

Omschrijving

GT1

Instantaan vrijkomen van de gehele inhoud van het vat

Frequentie (/ jaar) -8 1x10

Tabel 5-8: LOC scenario's en frequenties atmosferische opslagtanks In Tabel 5-5 is het massadebiet voor de uitstroming van de verschillende LOC scenario’s van de fasescheiders gegeven: Scenario

Frequentie ( / jaar)

GT1 GT2

5x10 -6 5x10

GT3

1x10


-6

Instantaan 18 m 24,3

-4

0,22

3

Tabel 5-9: Massadebiet LOC scenario’s driefasenscheider



DHV B.V.

6

RESULTATEN EN CONCLUSIES

6.1

Plaatsgebonden Risico (PR)

In figuur 2 is het plaatsgebonden risico (PR) ten gevolge van de gasproductie activiteiten op de locatie Eesveen weergegeven. De iso-risicocontouren zijn een weergave van de kans (per jaar) van overlijden op een specifieke locatie.

Figuur 2: PR contouren locatie Eesveen - productiefase



DHV B.V.

Figuur 3: PR contouren locatie Eesveen – productiefase (detail) Uit -6 Figuur 2 en Figuur 3 kan worden opgemaakt dat de 10 contour, de bepalende parameter voor het PR, maximaal (aan de zuidoostzijde) enkele meters over inrichtingsgrens van de locatie Eesveen ligt. Binnen -6 de 10 iso-risicocontour liggen geen (beperkt) kwetsbare objecten. Risk ranking points NL

Door middel van het toevoegen van zogenaamde “risk ranking points” kan in Safeti de bijdrage van de verschillende scenario’s aan het PR op een specifiek punt bepaald worden. De maatgevende scenario’s op vier locaties rondom de gasproductielocatie en de bijdrage aan het risico zijn gegeven in Tabel 6-1. De -6 risk ranking points zijn zo geplaatst dat zij op de 10 iso-risicocontour liggen.



DHV B.V.

Locatie

Scenario

Risicobijdrage (%)

Noordoostzijde

Blow-out ESV-001 tijdens work-over activiteiten. Falen exportleiding Instantaan falen V-100 Blow-out ESV-001 tijdens productie Falen flow line Blow-out ESV-001 tijdens wire line, coiled tubing Breuk export leiding Blow-out ESV-001 tijdens work-over activiteiten. Breuk flow leiding Instantaan fallen V-100 Blow-out ESV-001 tijdens work-over activiteiten. Breuk flow leiding Breuk export leiding Instantaan fallen V-100 Blow-out ESV-001 tijdens wire line, coiled tubing Blow-out ESV-001 tijdens work-over activiteiten. Breuk flow leiding Breuk export leiding Instantaan fallen V-100 Blow-out ESV-001 tijdens productie Blow-out ESV-001 tijdens wire line, coiled tubing

57,3 14,3 6,9 7,8 3,0 2,1 39,3 20,5 20,8 19,4 42,6 19,1 18,6 14,0 1,3 56,8 17,5 10,1 8,6 5,6 1,4

Zuidoostzijde

Zuidwestzijde

Noordwestzijde

Tabel 6-1: Rangschikking risicobijdrage van de verschillende scenario's Het maatgevende scenario’s voor het plaatsgebonden risico ten gevolge van de activiteiten op de locatie Eesveen is een Blow-out tijdens work-over activiteiten. Het blow-out potentieel van de work-over activiteiten is mogelijk te hoog ingeschat. Na dit scenario dragen de flow line en de exportleiding het meeste bij aan het externe risico.



DHV B.V.

6.2

Groeprisico (GR)

Het GR geeft de kans op het aantal mogelijke slachtoffers ten gevolge van een incident op de gasproductielocatie. Dit wordt weergegeven in een grafiek waarin het aantal potentiële slachtoffers wordt uitgezet tegen de kans per jaar. In deze grafiek is ook de, in hoofdstuk 3 toegelichte, oriëntatiewaarde weergegeven. Wanneer de curve ten gevolge van de gasproductie activiteiten beneden de oriëntatiewaarde blijft hoeft het GR niet verantwoord te worden. Het GR wordt bepaald op basis van het eerder berekende plaatsgebonden risico (PR) en de aanwezigheid van mensen binnen het invloedsgebied. Het invloedsgebied is weergegeven in onderstaande figuur.

Figuur 4: Invloedsgebied mijnbouwlocatie Eesveen In het geval van locatie Eesveen is geen Groeprisico berekend omdat er zich geen (beperkt) kwetsbare objecten binnen het invloedsgebied van de locatie bevinden.



DHV B.V.

7

REFERENTIES

1. RIVM, Handleiding Risioberekeningen BEVI, versie 3.2, 01-07-2009 2. Det Norske Veritas, SafetiNL, versie 6.54 3. Det Norske Veritas, OREDA - Offshore Reliability Data Handbook, 2002 4. RIVM , SafetiNL Helpdesk FAQ 5: http://www.rivm.nl/milieuportaal/images/FAQ-SAFETI-NL-okt09.pdf 5. Scandpower, Sintef offshore blow-out database, 2002 6. E-mail van Manfred Steffens (Vermilion) aan Sander Albertsma (DHV) d.d. 11-08-2008, inzake frequenties van putwerkzaamheden

7. SodM, Interim Handleiding Risicoberekeningen Externe Veiligheid Mijnbouwlocaties, versie1, 24-062010



DHV B.V. Laan 1914 nr. 35 3818 EX Amersfoort Postbus 1132 3800 BC Amersfoort T (033) 468 20 00 F (033) 468 28 01 E [email protected] www.dhv.nl

Kwantitatieve Risicotoetsing Eesveen Aardgastransportleiding

Groningen, 15-11-2011

74100312 - GCS 11.R.52432

Kwantitatieve Risicotoetsing Eesveen Aardgastransportleiding

Groningen, 15 november 2011 Auteur: D.M. Triezenberg

In opdracht van Vermilion Oil and Gas Netherlands B.V

auteur : D.M. Triezenberg B

13 blz.

15-11-2011

beoordeeld

: M.T. Middel

15-11-2011

goedgekeurd : M.T. van Os

15-11-2011

KEMA Nederland B.V. Utrechtseweg 310, 6812 AR Arnhem Postbus 9035, 6800 ET Arnhem T (026) 3 56 91 11 F (026) 3 89 24 77 [email protected] www.kema.com Handelsregister Arnhem 09080262

© KEMA Nederland B.V., Arnhem, Nederland. Alle rechten voorbehouden.

Het is verboden om dit document op enige manier te wijzigen, het opsplitsen in delen daarbij inbegrepen. In geval van afwijkingen tussen een elektronische versie (bijv. een PDF bestand) en de originele door KEMA verstrekte papieren versie, prevaleert laatstgenoemde. KEMA Nederland B.V. en/of de met haar gelieerde maatschappijen zijn niet aansprakelijk voor enige directe, indirecte, bijkomstige of gevolgschade ontstaan door of bij het gebruik van de informatie of gegevens uit dit document, of door de onmogelijkheid die informatie of gegevens te gebruiken. De inhoud van dit rapport mag slechts als één geheel aan derden kenbaar worden gemaakt, voorzien van bovengenoemde aanduidingen met betrekking tot auteursrechten, aansprakelijkheid, aanpassingen en rechtsgeldigheid.

-3-

74100312 - GCS 11.R.52432

SAMENVATTING Dit rapport is geschreven naar aanleiding van de voorgenomen aanleg van de Eesveen aardgastransportleiding. In het voorliggende rapport worden de uitgangspunten en resultaten gepresenteerd van de door KEMA uitgevoerde risicoanalyse ten aanzien van deze toekomstige leiding. De risicostudie in dit rapport is uitgevoerd conform de door de overheid gestelde richtlijnen voor het uitvoeren van risicoanalyses aan ondergronds gelegen hoogdruk aardgastransportleidingen [1, 2, 3]. De analyses zijn uitgevoerd met het pakket CAROLA, versie 1.0.0.51, parameterfile versie 1.2. Uit de berekeningen kan het volgende worden geconcludeerd: Plaatsgebonden risico Uit de berekening volgt dat het plaatsgebonden risico voor de beschouwde situatie overal lager is dan 10-6 per jaar waardoor er geen contouren van het plaatsgebonden risico van 10-6 per jaar aanwezig zijn. Het plaatsgebonden risico (PR) van het voorziene ontwerp van de leiding voldoet aan de door de Nederlandse overheid gestelde grens- en richtwaarde van PR < 10-6 per jaar ter plaatse van (beperkt) kwetsbare objecten. Groepsrisico De Eesveen aardgastransportleiding voldoet met het beoogde tracé en het voorziene ontwerp aan de oriëntatiewaarde voor groepsrisico, zijnde F·N2 < 10-2 per km per jaar, waarbij F de frequentie is van een ongeval met N of meer dodelijke slachtoffers.

-4-

74100312 - GCS 11.R.52432

INHOUD blz. Samenvatting

3

1

Inleiding

5

2 2.1 2.2

Uitgangspunten Leidinggegevens Bevolkingsgegevens

6 6 7

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2

Resultaten Plaatsgebonden risico Groepsrisico Procedure GR-berekening Resultaten GR berekening

Referenties

9 9 11 11 11 13

-5-

1

74100312 - GCS 11.R.52432

INLEIDING

Vanuit het oogpunt van transport- en leveringszekerheid wordt de Nederlandse gasinfrastructuur steeds verder uitgebreid. In opdracht van Vermilion Oil and Gas Netherlands B.V. wordt in dit rapport een analyse gemaakt van de risico's van de Eesveen aardgastransportleiding die Vermilion Oil and Gas Netherlands B.V. overweegt aan te leggen. Het tracé zal gaan bestaan uit een 4” leiding, bedreven op maximaal 89 bar. De risicostudie in dit rapport is uitgevoerd conform de door de overheid gestelde richtlijnen voor het uitvoeren van risicoanalyses aan ondergronds gelegen hogedruk aardgastransportleidingen [1, 2, 3]. De analyses zijn uitgevoerd met het pakket CAROLA. CAROLA is een softwarepakket dat in opdracht van de Nederlandse overheid is ontwikkeld, specifiek ter bepaling van het plaatsgebonden risico en groepsrisico van ondergrondse hogedruk aardgastransportleidingen. De berekeningen zijn uitgevoerd met versie 1.0.0.51 van CAROLA. Het gebruikte parameterbestand heeft versienummer 1.2. De bedrijfsspecifieke parameters van Vermilion Oil and Gas Netherlands B.V. zijn toegepast in de berekeningen.

-6-

2

UITGANGSPUNTEN

2.1

Leidinggegevens

74100312 - GCS 11.R.52432

In deze risicostudie is de toekomstige Eesveen aardgastransportleiding van Vermilion Oil and Gas Netherlands B.V. bestudeerd. De leidinggegevens zijn aangeleverd op 8 oktober 2010. De leidingparameters die voor de berekening van belang zijn, zijn samengevat in Tabel 1. Parameter

Eesveen aardgastransportleiding

Diameter [inch]

4

Wanddikte [mm]

6

Staalsoort [-]

L360NB

Ontwerpdruk [barg]

89

Minimale dekking [m]

1.5

Tabel 1: Leidingparameters

De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: De faalfrequentie als gevolg van schade door derden is gecorrigeerd met een factor 2,5 als gevolg van de wettelijke grondroerdersregeling (WION). Er zijn geen aanvullende mitigerende maatregelen van toepassing op de leiding. Voor de GR-berekening is gebruik gemaakt van de windroos van Eelde.

-7-

2.2

74100312 - GCS 11.R.52432

Bevolkingsgegevens

Voor de GR berekeningen van de geprojecteerde Eesveen gastransportleiding is voor bestaande bevolking gebruik gemaakt van de bevolkingsgegevens van Bridgis (www.bridgis.nl). Deze data is 11 november 2011 opgevraagd. De gegevens bevatten per adres onder meer de Rijksdriehoekcoördinaten, het aantal personen en de hoofdfunctie van het adres. Deze hoofdfuncties zijn wonen, werken of gemengd. De opgevraagde gegevens bevatten 68 adressen met 132 bewoners, 10 werknemers en 87 personen met functie gemengd. In Figuur 1 zijn de verschillende adressen weergegeven als gekleurde punten. Groen gekleurde punten zijn adressen met als hoofdfunctie wonen en blauw gekleurde punten zijn adressen met als hoofdfunctie werken of gemengd. In de risicoberekeningen is uitgegaan van (conform [3]): Functie wonen: o aanwezigheid van 50% tijdens de dag o aanwezigheid van 100% tijdens de nacht Functie werken: o aanwezigheid van 100% tijdens de dag o aanwezigheid van 0% tijdens de nacht Functie gemengd: o aanwezigheid van 100% tijdens de dag o aanwezigheid van 100% tijdens de nacht De verdeling tussen dag en nacht is in CAROLA standaard ingesteld op: o Dag: 10.5 uur o Nacht: 13.5 uur Naast de hoofdfuncties maakt Bridgis onderscheid tussen adressen door ze te classificeren in deelfuncties. Uit de deelfuncties is geïnterpreteerd of een adres een recreatie, zorg of onderwijs (RZO) object is. Over elk van de RZO objecten wordt een correctiefactor toegepast zoals hieronder weergegeven. Op basis van een afspraak tussen Gasunie en het RIVM worden deze factoren toegepast omdat Bridgis bij RZO objecten alleen rekening houdt met werkzame personen en niet met extra verblijvenden. Voorbeelden van extra verblijvenden zijn leerlingen op een basisschool (onderwijs), patiënten in een dokterspraktijk (zorg) en gasten in een hotel (recreatie).

-8-

74100312 - GCS 11.R.52432

Deelfunctie recreatie: o o

Correctiefactor overdag 0.5 Correctiefactor 's nachts 4.4

Deelfunctie zorg: o Correctiefactor overdag 1.33 o Correctiefactor 's nachts 0.53 Deelfunctie onderwijs: o Correctiefactor overdag 10.0 o Correctiefactor 's nachts 0.0 De aangevraagde bevolkingsdata bevat één RZO object, te weten een basisschool, waarvoor is gecorrigeerd.

Figuur 1: Geplande geografische ligging van de leiding (rood) en de 68 geselecteerde adressen (groene punten zijn bewoners en de paarse punten zijn werknemers) uit de Bridgis database.

-9-

3

74100312 - GCS 11.R.52432

RESULTATEN

In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd van de verschillende uitgevoerde berekeningen en analyses.

3.1

Plaatsgebonden risico

Voor de toekomstige gastransportleiding is een plaatsgebonden risicoberekening uitgevoerd. In Figuur 2 is de geplande geografische ligging van de gastransportleiding weergegeven, waarbij ook eventuele 10-6 per jaar plaatsgebonden risicocontouren worden weergegeven. Uit de berekening volgt dat het plaatsgebonden risico voor de beschouwde situatie overal lager is dan 10-6 per jaar waardoor er geen contouren van het plaatsgebonden risico van 10-6 per jaar aanwezig zijn.

-10-

74100312 - GCS 11.R.52432

Figuur 2: Het PR is overal in het beschouwde gebied kleiner dan 10-6 per jaar, waardoor geen contour van het PR van 10-6 per jaar kan worden weergegeven. De blauwe contour geeft een plaatsgebonden risico aan van 10-7 per jaar. De leiding wordt in rood weergegeven.

Conclusie Er kan worden geconcludeerd dat voor de toekomstige Eesveen aardgastransportleiding het plaatsgebonden risico van de leiding lager is dan de door de Nederlandse overheid gestelde grens- en richtwaarde van 10-6 per jaar. Daarmee voldoet het voorziene ontwerp voor deze leiding aan de grens- en richtwaarde voor het plaatsgebonden risico in het BEVB [1].

-11-

3.2

Groepsrisico

3.2.1

Procedure GR-berekening

74100312 - GCS 11.R.52432

Voor de leiding is het groepsrisico berekend voor die kilometer die in de nieuwe situatie het hoogste groepsrisico oplevert (worst-casesegment). Voor de berekeningen is gebruikgemaakt van de daadwerkelijke parametering over het geselecteerde, één kilometer lange segment. De overschrijdingsfactor is de maximale verhouding tussen de FN-curve en de oriëntatiewaarde. Daarmee is de overschrijdingsfactor een maat die aangeeft in hoeverre de oriëntatiewaarde wordt genaderd of overschreden. Een overschrijdingsfactor kleiner dan één geeft aan dat de FN-curve onder de oriëntatiewaarde blijft. Bij een waarde van één zal de FN-curve de oriëntatiewaarde raken. Bij een waarde groter dan één wordt de oriëntatiewaarde overschreden. Deze overschrijdingsfactor is vervolgens tegen de stationing uitgezet in een grafiek. 3.2.2

Resultaten GR berekening

De overschrijdingsfactor als functie van de stationing, berekend met de daadwerkelijke parametrering van de leiding, is gepresenteerd in Figuur 3.

Figuur 3: Overschrijdingsfactor van het groepsrisico als functie van de stationing van de Eesveen aardgastransportleiding.

Uit Figuur 3 kan worden geconcludeerd dat de overschrijdingswaarde van de toekomstige Eesveen aardgastransportleiding 0,0 is. De FN-curve, berekend over de gehele lengte van de leiding, is gepresenteerd in Figuur 4.

-12-

74100312 - GCS 11.R.52432

Figuur 4: FN-curve Eesveen aardgastransportleiding. Overschrijdingsfactor 0,00.

Uit Figuur 3 en Figuur 4 wordt geconcludeerd dat ten aanzien van de toekomstige Eesveen aardgastransportleiding de overschrijdingswaarde 0,0 bedraagt, wat betekent dat de waarde voor het groepsrisico zich langs het gehele tracé ruim onder de oriëntatiewaarde voor het groepsrisico bevindt. het minimum aantal slachtoffers van 10 niet wordt gehaald, welke de ondergrens vormt van het groepsrisico zoals gedefinieerd in het Bevb [1]. Derhalve kan geconcludeerd worden dat de Eesveen aardgastransportleiding, met het beoogde tracé en het voorziene ontwerp, voldoet aan de oriëntatiewaarde voor groepsrisico, zijnde F·N2 < 10-2 per km per jaar, waarbij F de frequentie is van een ongeval met N of meer dodelijke slachtoffers.

-13-

74100312 - GCS 11.R.52432

REFERENTIES [1]

Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen. Staatsblad 2010 nr. 686, 17 september 2010. http://wetten.overheid.nl/BWBR0028265.

[2]

Handleiding Risicoberekeningen Bevb. RIVM. Versie 1.0, 20 december 2010. http://www.rivm.nl/milieuportaal/images/Handleiding-Risicoberekeningen-Bevb-versie1-0.pdf.

[3]

Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico. VROM. Versie 1.0, november 2007. http://www.groepsrisico.nl/doc/Handreiking%20verantwoordingsplicht%20groepsrisico .pdf.

BIJLAGE 5

ARCHEOLOGIE

Rapport

RAAP notitie 4010 November 2011


27 november 2012 - 15 -

RAAP-NOTITIE 4010

Leidingtracé Eesveen - Nijensleek Gemeenten Steenwijkerland en Westerveld Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en verkennend/karterend veldonderzoek

Colofon Opdrachtgever: DHV B.V. Titel: Leidingtracé Ees veen - Nijensleek, gemeenten Steenwijkerland en W esterveld; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en verkennend/karterend veldonderzoek Status: eindversie Datum: november 2011 Auteur: drs. J.E.A. Jans Projectcode: W ENIJ Bestandsnaam: NO4010_W ENIJ.doc Projectleider: drs. J.E.A. Jans Projectmedewerkers: D. van den Berg & T.M. Perger ARCHIS-vondstmeldingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-waarnemingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 48893 Autorisatie: drs. J.L. van Beek Bevoegde overheid: gemeenten Steenwijkerland en W esterveld

ISSN: 0925-6369

RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b

telefoon: 0294-491 500

1382 LV W eesp

telefax: 0294-491 519

Postbus 5069

E-mail: [email protected]

1380 GB W eesp

© RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2011 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

Leidingtracé Eesveen - Nijensleek, gemeenten Steenwijkerland en Westerveld; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en verkennend en karterend veldonderzoek

1 Inleiding 1.1 Administratieve gegevens • type onderzoek: een bureauonderzoek en verkennend/karterend veldonderzoek • bevoegde overheid: gemeenten Steenwijkerland en W esterveld • onderzoekskader: een (omgevings)vergunningsaanvraag voor de aanleg van een transportleiding. • datum veldonderzoek: 27-10-2011 • locatie: - naam plangebied: Leidingtracé Eesveen-Nijensleek. Het geplande leidingtracé ligt tussen de mijnbouwlocatie Eesveen (gelegen aan de De Wulpen) en de mijnbouwlocatie Nijensleek (gelegen aan de Bosschasteeg) min of meer parallel aan de Nijensleeker Schipsloot. - provincie: Overijssel en Drenthe - gemeenten: Steenwijkerland en Westerveld - plaats: Eesveen en Nijensleek - oppervlakte plangebied: het leidingtracé heeft een lengte van 2,65 km, waarvan circa 1 km op het grondgebied van de gemeente Steenwijkerland ligt en 1,65 km op het grondgebied van de gemeente Westerveld. - kaartblad topografische kaart Nederland 1:25.000: 16E - centrumcoördinaten (X/Y): 206.473/538.216 • afbakening onderzoekszone: straal van 300 m rondom het plangebied • ARCHIS-vondstmeldingsnummer(s): niet van toepassing • ARCHIS-waarnemingsnummer(s): niet van toepassing • ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 48893 • documentatie: de documentatie van het project wordt bij RAAP bewaard onder de projectcode WENIJ en wordt binnen een termijn van 2 jaar overgedragen aan het Noordelijk Archeologisch Depot te Nuis.

1.2 Aanleiding en doelstelling In het plangebied zijn bodemingrepen gepland (zie § 2.6 voor een uitgebreide beschrijving) die mogelijk bedreigend zijn voor eventuele archeologische vindplaatsen. Ten behoeve van de omgevingsvergunning is daarom op basis van de richtlijnen van de gemeenten Steenwijkerland en Westerveld een bureauonderzoek en verkennend en/of karterend veldonderzoek uitgevoerd. De doelstelling van het onderzoek is het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein. Hiertoe is inzicht in de bodemopbouw en de gaafheid ervan van belang en dient te worden onderzocht of in het terrein aanwijzingen voor archeologische vindplaatsen (nederzettingen) aanwezig zijn.

RAAP-notitie 4010 / eindversie 17-10-2011

[3 ]


1.3 Onderzoeksvragen 1.

Hoe ziet de bodemopbouw er uit, zijn de archeologisch relevante lagen in het plangebied intact en wat betekent dit voor de archeologische verwachting?

2.

Zijn er aanwijzingen voor (grotere) archeologische nederzettingen?

3.

Is het veentje net ten zuidoosten van de mijnbouwlocatie Nijensleek een pingoruïne of een andere met organisch materiaal gevulde depressie? Zo ja: wat zijn de diepte en afmetingen er van (binnen het tracé)?

1.4 Randvoorwaarden Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; http://www.sikb.nl), geldt in de praktijk als richtsnoer. RAAP beschikt over een opgravingsvergunning, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en W etenschap.


[4 ]


2 Bureauonderzoek 2.1 Methoden Het bureauonderzoek dient om een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Hiervoor worden verschillende bronnen gebuikt (zie literatuurlijst). Zie tabel 1 voor de dateringen van de in deze notitie genoemde archeologische perioden.

Archeologische perioden Datering

Tijdperk

Nieuwste tijd (=Nieuwe tijd C) Nieuwe tijd

- 1795

B

- 1650

A

- 1500

Laat Vol

- 1050

Ottoons

Vroeg

Middeleeuwen

Karolingisch Merovingisch laat Merovingisch vroeg

Laat

Romeinse tijd

Midden Vroeg Laat

IJzertijd

Midden Vroeg Laat

Bronstijd

Midden

Prehistorie

Vroeg Laat

Neolithicum (Nieuwe Stee ntijd)

Midden Vroeg Laat

Mesolithicum (Midd en Stee ntijd)

Midden Vroeg Laat

Paleolithicum (Oud e Steent ijd)

Jong B Jong A Midden Oud

- 1250 - 900 - 725 - 525 - 450 - 270 - 70 na Chr. - 15 voor Chr. - 250 - 500 - 800 - 1100 - 1800 - 2000 - 2850 - 4200 - 4900/5300 - 6450 - 8640 - 9700 - 12.500 - 16.000 - 35.000 - 250.000

tabel1_standaard_Archeologisch_RAAP_2010

Tabel 1. Archeologische tijdschaal.

2.2 Geomorfologie en bodem • bodem volgens bodemkaart: in het noordwestelijke deel van het tracé bestaat de bodem overwegend uit veldpodzolgronden op leemarm, zwak lemig of lemig, fijn zand (Stiboka, 1988:


[5 ]


codes Hn21 en Hn23) en moerige eerdgronden met een zanddek en een moerige tussenlaag op zand (code Zwz). In het zuidoostelijke deel komen madeveengronden op zand zonder humuspodzol (zand binnen 1,2 m -Mv; code aVz), moerige podzolgronden met een humushoudend zanddek en een moerige tussenlaag (code zWp) en moerige eerdgronden met een moerige bovengrond op zand (code vWz) voor. • geomorfologie ontleend aan ARCHIS (http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html): in het noordwestelijke deel van het plangebied komen grondmorenewelvingen (code 3L1) en dekzandwelvingen bedekt met ten dele afgegraven veen (code 3L10) voor. Het zuidoostelijke deel van het plangebied ligt op een vlakte van smeltwaterafzettingen bedekt met dekzand (code 2M6).

2.3 Archeologische gegevens • bekende archeologische vindplaatsen volgens het ARCHeologisch Informatie Systeem (ARCHIS2: http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html) in een straal van 300 m rond het plangebied:

waarnemingsnr. complextype datering 33980

onbekend

214716

onbekend

opmerking

Paleolithicum-

vuurstenen kling, c a. 200 m ten noordoosten van het

IJzertijd

plangebied

Neolithicum

napjessteen van graniet/gneis, ca. 300 m ten noordwesten van het plangebied

Tabel 2. Overzicht van de bekende archeologische vindplaatsen in en rond het plangebied.

• eerder uitgevoerd onderzoek in de omgeving volgens ARCHIS2 (http://archis2.archis.nl/ archisii/html/index.html): geen • bekende archeologische gegevens uit andere bronnen: geen

2.4 Historische situatie Voor het onderzoek naar de historische situatie is gebruik gemaakt van de kadastrale minuut uit het begin van de 19e eeuw (http://watwaswaar.nl) en diverse historische kaarten (zie literatuurlijst). • historisch gebruik: het tracé loopt door percelen die vanaf het begin van de 19e eeuw tot op dit moment deel uitmaken van een grasland-/akkergebied met een noordwest-zuidoost georiënteerde verkaveling. • consequentie voor de archeologie: onbekend.

2.5 Huidige en toekomstige situatie • huidig gebruik: de percelen waar het tracé doorheen loopt, zijn in gebruik als grasland of akkerland.


[6 ]


• toekomstig gebruik: in het plangebied wordt een sleuf uitgegraven waarin een transportleiding zal worden aangelegd. • consequentie voor de archeologie (verstoring, methodiek veldonderzoek): verwacht wordt dat de aanleg van de transportleiding eventuele archeologische waarden zal verstoren.

2.6 Gespecificeerde archeologische verwachting/advies • archeologische verwachting: volgens de archeologische verwachtingskaarten van de gemeenten Steenwijkerland (W essing, 2006) en W esterveld (Aalbersberg, 2010) ligt een aantal delen van het tracé in een gebied met een lage archeologische verwachting. Hiervoor wordt geen archeologisch onderzoek aanbevolen. De overige delen van het tracé liggen in gebieden met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting. Verwacht wordt echter dat in een deel van de zone met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting sprake is van grootschalige bodemverstoringen (Aalbersberg, 2010). Daar waar de bodem intact blijkt te zijn, kunnen vindplaatsen (resten) uit de periode Steentijd t/m Middeleeuwen voorkomen. Eventuele archeologische waarden uit de periode Steentijd t/m Romeinse tijd worden verwacht in de top van het dekzand en eventuele middeleeuwse archeologische waarden kunnen zowel in de top van het dekzand als in het bovenliggende veen voorkomen. Het is onbekend in hoeverre landbouwactiviteiten tot verstoring van de top van het veen of het dekzand en daarmee tot verstoring van eventuele archeologische waarden hebben geleid. Ten zuiden van de locatie Nijensleek bevindt zich vermoedelijk een veentje (Aalbersberg, 2010) dat door de transportleiding doorkruist zal worden. Indien het veentje een pingoruïne betreft, kan het een aantrekkelijke locatie zijn geweest voor (tijdelijke) kampementen van jagersverzamelaars in de Steentijd. In de latere Prehistorie zijn pingoruïnes vaak gebruikt voor rituele deposities. De (onaangetaste) organische vulling van een pingoruïne heeft tevens een hoge paleobotanische waarde. • archeologisch advies: volgens de gemeentelijke archeologische advieskaarten moet in de delen van het tracé met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting een karterend booronderzoek plaatsvinden (boringen om de 50 m). Daar waar een middelhoge of hoge verwachting geldt, maar waar de bodem waarschijnlijk verstoord zal zijn, wordt in eerste instantie een verkennend booronderzoek uitgevoerd (boringen om de 100 m). Als de bodem hier intact blijkt te zijn, worden tussenboringen gezet. Het vermoedelijke veentje dat door het tracé doorkruist wordt, zal worden onderzocht door middel van een karterend booronderzoek waarbij boringen worden gezet met een boorinterval van 25 m. Als inderdaad sprake is van een veentje, zal het boorinterval worden verkleind naar 12,5 m.


[7 ]


3 Veldonderzoek 3.1 Methoden • positie boringen: in de hartlijn van het tracé met een boorinterval van 25 m, 50 m of 100 m • gebruikt boormateriaal: gutsboor (diameter 2 cm en 3 cm) • totaal aantal boringen: 29 • minimaal geboorde diepte: 0,45 m -Mv • maximaal geboorde diepte: 1,8 m -Mv • boorbeschrijvingen: lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989). De uitgebreide boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel) zijn opgenomen in bijlage 1. • X-/Y-/Z-coördinaten boringen gemeten met: RTK GPS

3.2 Resultaten Geologie en bodem • beschrijving laagopeenvolging (lithologisch) en interpretatie (lithogenetisch): de laagopeenvolging in het plangebied wordt van boven naar beneden beschreven. De toplaag bestaat uit een 0,2 tot 1,15 m dikke bouwvoor/recent verstoorde laag (donkergrijsbruin tot geel, zwak siltig, humeus, matig fijn zand, vaak met zand- en veenbrokken en soms met keileembrokken). Hieronder is in de boringen 4 t/m 9, 14 en 15 een 0,05 tot 0,5 m dikke laag veen en/of detritus (organische onderwaterafzetting) aangetroffen (bruine zwak tot sterk zandige detritus, soms met enkele zandlagen en soms bruin tot donkerbruin, mineraalarm tot zwak zandig veraard veen of mosveen). Onder de veen-/detrituslaag en in het overige deel van het plangebied direct onder de bouwvoor/verstoorde laag ligt dekzand (grijsbruin tot grijsgeel, zwak tot matig siltig, soms licht humeus, matig fijn zand). De top van het dekzand ligt op een diepte variërend van 0,2 tot 1,65 m -Mv (3,51 m +NAP tot 1,15 m -NAP). Het hoogteverschil van de top van het dekzand bedraagt meer dan 4,5 m: van 3,51m +NAP in het noordwestelijke deel tot 1,15 m -NAP in het centrale deel van het tracé. In het dekzand is geen intacte podzolbodem aangetroffen. Een intacte podzolbodem bestaat van boven naar beneden uit een A-horizont (accumulatielaag), een E-horizont (uitspoelingslaag), een B-horizont (inspoelingslaag), een BC-horizont (overgangslaag) en een C-horizont (onveranderd moedermateriaal). Podzolbodems ontstaan in relatief hoge en droge zandgronden. Dit waren in de Prehistorie bij uitstek de locaties voor nederzettingen. Daar waar het dekzand binnen het tracé hooggelegen is, is de bodem echter tot in de C-horizont verstoord. De top van het dekzand (en daarmee het archeologisch relevante niveau) is hier niet meer intact. Daar waar het dekzand laag ligt, in het centrale deel van het plangebied, is vaak nog een intacte veenlaag aanwezig. Hieronder heeft zich in het dekzand vanwege de natte omstandigheden nooit een podzolbodem gevormd. Deze delen in het landschap zullen altijd laag hebben gelegen en zullen te nat zijn geweest voor bewoning. In het noordwestelijke deel van het tracé is een duidelijke depressie in het landschap te zien.


[8 ]


Hier werd de aanwezigheid van een veentje verwacht. Het veentje zou mogelijk een pingoruïne betreffen. Onder het dekzand of direct onder de bouwvoor/recent verstoorde laag is keileem aangetroffen (lichtgroengrijze, zwak tot sterk zandige, zwak grindige leem met ijzervlekken). De top van de keileem ligt op een diepte variërend van 0,35 tot 0,55 m -Mv (3,78 tot 2,95 m +NAP). Het tracé doorkruist de depressie aan de oostelijke rand. Het centrum van de depressie ligt verder richting het westen. Binnen het tracé (boringen 24 t/m 28) is ter plaatse van de depressie geen organische vulling aangetroffen. Om te bepalen of in het centrum van de depressie wel sprake is van organisch materiaal, is een controleboring gezet (boring 29). Ook hier bevindt zich geen organische vulling. Hier ligt de bouwvoor op dekzand. De depressie is vermoedelijk een uitblazingskom in het dekzandlandschap waarin zich geen of maar weinig organisch materiaal heeft verzameld. Eventueel organisch materiaal zal zijn opgenomen in de bouwvoor. Archeologie In het plangebied zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen.


[9 ]


4 Conclusies en aanbevelingen 4.1 Conclusies In deze paragraaf worden de conclusies gegeven in de vorm van de antwoorden op de onderzoeksvragen (zie § 1.3). 1.

Hoe ziet de bodemopbouw er uit, zijn de archeologisch relevante lagen in het plangebied intact en wat betekent dit voor de archeologische verwachting? De laagopeenvolging in het plangebied bestaat uit een bouwvoor/recent verstoorde laag, plaatselijk op een veen-/detrituslaag, op dekzand, plaatselijk op keileem. De top van het dekzand, het niveau waar resten uit met name de Steentijd verwachten worden, is in het centrale deel van het plangebied intact. Hierin heeft zich nooit een podzolbodem gevormd. Vermoedelijk lag dit deel van het plangebied zo laag dat het altijd te nat is geweest voor bewoning. In het zuidoostelijke en noordwestelijke deel van het plangebied ligt het dekzand hoger, maar hier is de top van het dekzand en daarmee het archeologisch relevante niveau verstoord tot in de C-horizont. Ook in of op het veen werden archeologische resten verwacht. In het veen dat zich in het centrale deel van het plangebied bevindt, zijn echter geen archeologische resten aangetroffen.

2.

Zijn er aanwijzingen voor (grotere) archeologische nederzettingen? In geen van de boringen zijn archeologische indicatoren aangetroffen. Aanwijzingen voor de aanwezigheid van (grotere) archeologische nederzettingen ontbreken.

3.

Is het veentje net ten zuidoosten van de mijnbouwlocatie Nijensleek een pingoruïne of een andere met organisch materiaal gevulde depressie? Zo ja: wat zijn de diepte en afmetingen er van (binnen het tracé)? Het booronderzoek heeft uitgewezen dat de depressie net ten zuidoosten van deze locatie geen veentje en dus ook geen pingoruïne is. In de depressie is geen organisch materiaal aangetroffen. Het betreft vermoedelijk een uitblazingskom in het dekzandlandschap waarin zich geen of maar weinig organisch materiaal heeft verzameld. Eventueel organisch materiaal zal zijn opgenomen in de bouwvoor.

4.2 Aanbevelingen De resultaten van onderhavig onderzoek geven geen aanleiding om archeologisch maatregelen (planaanpassing, vervolgonderzoek, etc.) aan te bevelen. De bodemingrepen kunnen vanuit archeologisch oogpunt zonder bezwaar worden uitgevoerd. Wanneer bij de werkzaamheden toch archeologische resten worden aangetroffen, moet hiervan direct melding gemaakt worden bij de bevoegde overheid (gemeente Steenwijkerland/gemeente Westerveld, contactpersoon: mevrouw M. Nieuwenhuis).


[1 0 ]


Literatuur Aalbersberg, G., 2010. Gemeente W esterveld; een archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart. RAAP-rapport 2021. RAAP Archeologisch Adviesbureau, W eesp. Deeben, J.H.C. (red.), 2008. De Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW), derde generatie. Rapportage Archeologische Monumentenzorg 155. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort (info: www.cultureelerfgoed.nl). Hessing, W.A.M., 2006. Archeologische verwachtingen- en beleidskaart voor het grondgebied van Steenwijkerland. Een aanzet tot het ontwikkelen van ruimtelijk archeologiebeleid. Vestigia-rapport V337. Vestigia, Amersfoort. Nederlands Normalisatie-instituut, 1989. Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft. Stiboka, 1988. Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000. Kaartblad 16 Oost Steenwijk. Stichting voor Bodemkartering, Wageningen. Historische kaarten Kuiper, M (auteur), R. Kersbergen (samenst.), 2006. Atlas van topografische kaarten Nederland 1955-1965. Landsmeer. Pater, B.C. de, B. Schoenmaker e.a., 2005. Grote atlas van Nederland 1930-1950: comprehensive atlas of the Netherlands 1930-1950. Asia Maior, Zierikzee Robas Producties, 1990. Historische Atlas Drenthe. Chromotopografische Kaart des Rijks, schaal 1:25.000. ROBAS Producties, Den Ilp. Versfelt, H.J. & M. Schoor, 2001. De Franse kaarten van Drenthe en de noordelijke kust 18111813. Heveskes Uitgevers, Groningen. Versfelt, H.J. & M. Schoor, 2005. De Atlas van Huguenin. Militair-topografische kaarten van Noord-Nederland 1819-1829. Heveskes Uitgevers, Groningen. Wolters-Noordhoff Atlasprodukties, 1990. Grote Historische Atlas van Nederland, schaal 1:50.000; Deel 2: Noord-Nederland 1851-1855. Wolters-Noordhoff Atlasprodukties, Groningen.

Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1.

Boorpuntenkaart.

Tabel 1.

Archeologische tijdschaal.

Bijlage 1. Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel).


[1 1 ]

205500

206000

206500

207000

207500

539000

539000

1271

1272

26 24 27

758

25 29

801

N ijens leek er Sc hipsloot

20

538500

538500

270

19

248

18

844

23 17

1207

271

1

754

H oofdweg

350

273

1208 1210

140

272 1564 1241

1563

13

353 1043

85a 87 89

1469

1470

N ijens leek er Sc hipsloot

606

538000

538000

Ees v eense weg

607

1117

7

1156 608 609

6

Ees v eense weg

472 471

1119

470

656

N ijens leek er Sc hipsloot 855 D e W ulpen

854

514

537500

537500

658

515

1201

1202

660

1203

661 1205

D e W ulpen

664

1204

0

100

200

300 m

400

500

1206 680

1:10.000

2011 Polderweg

205500

206000

206500

207000

Wenij.wor TP/1 november 2011

D e W ulpen

650

legenda boring

10

boornummer leidingtracé

Figuur 1. Boorpuntenkaart.

207500


Bijlage 1: Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel)


[1 3 ]

boring: WENIJ-1 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 207.277, Y: 537.395, hoogte: 0,77, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: slecht, provincie: Overijssel, gemeente: Steenwijkerland, plaatsnaam: Eesveen, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,77 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, grijsbruin, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

30 cm -Mv / 0,47 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

53 cm -Mv / 0,24 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand

Einde boring op 70 cm -Mv / 0,07 m +NAP



35 cm -Mv / 0,55 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, zand- en veenbrokken, matig fijn, spoor wortelresten Bodemkundig: interpretatie: verstoord

90 cm -Mv / 0,00 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand

Einde boring op 110 cm -Mv / 0,20 m -NAP



30 cm -Mv / 0,55 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: WENIJ-4 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 206.893, Y: 537.838, hoogte: -0,18, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: slecht, provincie: Drenthe, gemeente: Westerveld, plaatsnaam: Nijensleek, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,18 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

23 cm -Mv / 0,41 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, donkerbruin, veraard veen

43 cm -Mv / 0,61 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, grijsgeel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand


1

boring: WENIJ-5 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 206.858, Y: 537.875, hoogte: 0,23, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: slecht, provincie: Drenthe, gemeente: Westerveld, plaatsnaam: Nijensleek, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,23 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,02 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, mosveen

62 cm -Mv / 0,39 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, bruin, detritus

70 cm -Mv / 0,47 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand



0 cm -Mv / 0,33 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, sterk humeus, donkergrijsbruin, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

30 cm -Mv / 0,03 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, mosveen

55 cm -Mv / 0,22 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, bruin, detritus





30 cm -Mv / 0,10 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, mosveen




2

boring: WENIJ-8 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 206.742, Y: 537.971, hoogte: 0,50, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: matig, provincie: Drenthe, gemeente: Westerveld, plaatsnaam: Nijensleek, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord


20 cm -Mv / 0,30 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, zand- en veenbrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

115 cm -Mv / 0,65 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, lichtbruingeel, veel dunne zandlagen, detritus






20 cm -Mv / 0,63 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingrijs, zand- en veenbrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

60 cm -Mv / 0,23 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingeel, enkele detrituslagen, zeer fijn

83 cm -Mv / 0,00 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, bruin, detritus

128 cm -Mv / 0,45 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, bruin, detritus

135 cm -Mv / 0,52 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand




20 cm -Mv / 0,85 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingeel, zand- en veenbrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

30 cm -Mv / 0,75 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand


3



20 cm -Mv / 0,73 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: enkele Fe-vlekken




25 cm -Mv / 0,99 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: WENIJ-13 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 206.487, Y: 538.200, hoogte: 1,30, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: zandguts-2 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: slecht, provincie: Drenthe, gemeente: Westerveld, plaatsnaam: Nijensleek, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord


40 cm -Mv / 0,90 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand

63 cm -Mv / 0,67 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand




25 cm -Mv / 1,03 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, bruin, detritus

30 cm -Mv / 0,98 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand


4



25 cm -Mv / 1,00 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, geelbruin, veel dunne zandlagen, detritus

33 cm -Mv / 0,92 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand




30 cm -Mv / 0,96 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand








35 cm -Mv / 0,97 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsbruin, zand- en veenbrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

70 cm -Mv / 0,62 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


5













25 cm -Mv / 1,41 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand

52 cm -Mv / 1,14 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand





90 cm -Mv / 0,70 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


6



30 cm -Mv / 1,03 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: WENIJ-24 beschrijver: JJ/ER, datum: 27-10-2011, X: 205.973, Y: 538.918, hoogte: 3,71, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: akker, vondstzichtbaarheid: matig, provincie: Drenthe, gemeente: Westerveld, plaatsnaam: Nijensleek, opdrachtgever: DHV B.V., uitvoerder: RAAP Noord


20 cm -Mv / 3,51 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak grindig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand

27 cm -Mv / 3,44 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak grindig, grijsgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand

43 cm -Mv / 3,28 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak grindig, geelgrijs, zeer fijn

53 cm -Mv / 3,18 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, lichtgroengrijs, interpretatie: keileem, grondmorene Bodemkundig: enkele Fe-vlekken










7



35 cm -Mv / 3,20 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, grijsgeel, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord Opmerking: keileembrokken

45 cm -Mv / 3,10 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: leem, zwak zandig, zwak grindig, lichtgroengrijs, interpretatie: keileem, grondmorene








30 cm -Mv / 2,65 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig fijn, spoor wortelresten, interpretatie: dekzand

45 cm -Mv / 2,50 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

60 cm -Mv / 2,35 m +NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


8

BIJLAGE 6

ECOLOGIE

Rapport

DHV LW-AF20112375 September 2011

Memo:

DHV MD-GR20120408 Juli 2012


27 november 2012 - 16 -

Ecoscan productielocatie en pijpleidingen Eesveen

Vermillion Oil & Gas Netherlands B.V. September 2011

Ecoscan productielocatie en pijpleidingen Eesveen

dossier : BA5753-107-100 registratienummer : LW-AF20112375 versie : Definitief

Vermillion Oil & Gas Netherlands B.V. September 2011

DHV Groep Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV Groep, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem voor beleidsvorming en besturing van de DHV Groep is gecertificeerd volgens ISO 9001.

©

INHOUD

BLAD

1 1.1 1.2

INLEIDING Aanleiding Doel

3 3 3

2 2.1 2.2

HET PLANGEBIED Terreinbeschrijving Beschrijving werkzaamheden

4 4 8

3 3.1 3.2 3.3 3.4

NATUURWETGEVING Ecologische hoofdstructuur Boswet Natuurbeschermingswet Flora- en faunawet

9 9 10 11 11

4 4.1 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7 4.3.8 4.3.9 4.3.10 4.4

NATUURWAARDEN EN BEOORDELING INGREEP Bronnen en werkwijze Verwachte effecten ten aanzien van de natuurwetgeving (Potentieel) voorkomen van beschermde soorten Flora Vogels Vleermuizen Grondgebonden zoogdieren Reptielen Amfibieën Vissen Vlinders Libellen Overige fauna Maatregelen ter beperking van effecten op natuurwaarden

14 14 15 15 15 16 17 18 18 18 20 20 21 21 21

5 5.1

CONCLUSIE EN ADVIES VOOR VERVOLGPROCEDURES Gevolgen van inrichting volgens natuurwetgeving

22 22

6

LITERATUUR

23

7

COLOFON

25

bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2

LW-AF20112375 LW-AF20112375

Gegevens Overzicht beschermingsregimes Flora- en faunawet

September 2011, definitief -2-

1

INLEIDING

1.1

Aanleiding Vermillion Oil & Gas Netherlands B.V. heeft het voornemen om een gasleiding (staal) en een afvalwaterpersleiding (kunststof) aan te leggen vanaf de locatie Eesveen, gelegen aan De Wulpen te Eesveen, gemeente Steenwijkerland (Overijssel) naar de locatie Nijensleek, gelegen aan de Bosschasteeg te Nijensleek (gemeente Westerveld (Drenthe). Daarnaast wil zij de locatie Eesveen in gebruik nemen voor het winnen van aardgas en voor het ontvangen en verpompen van water dat vrijkomt bij het winnen van aardgas (productiewater). Op de locatie Eesveen zullen met dat doel bovengrondse procesinstallaties worden geplaatst. Om deze ontwikkeling planologisch mogelijk te maken is onder andere een ecologisch onderzoek nodig. Vermillion Oil & Gas Netherlands B.V. heeft DHV B.V. gevraagd een ecologische verkenning ofwel ‘Ecoscan’ uit te voeren naar de aanwezigheid van beschermde planten en dieren.

1.2

Doel De Flora- en Faunawet, de Habitat- en vogelrichtlijn en het provinciale compensatiebeginsel maken het noodzakelijk om voorafgaand aan ruimtelijke ingrepen te onderzoeken of er negatieve effecten zijn op beschermde planten diersoorten. Deze ecoscan heeft tot doel: • het maken van een inventarisatie van de aanwezige beschermde planten diersoorten op het voorgenomen traject; • het bepalen van de effecten van de werkzaamheden op deze planten diersoorten; • onderzoeken welke mitigerende maatregelen genomen kunnen worden om deze effecten te voorkomen of te verminderen; • adviseren over mogelijke mitigerende maatregelen.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


2

HET PLANGEBIED

2.1

Terreinbeschrijving Het plangebied is een agrarisch gebied en ligt tussen twee ecologisch belangrijke elementen in. Ten noorden ligt een landgoederenzone waar verschillende bossen en verspreid liggende heidevelden een grote hoeveelheid aan deze locaties gebonden flora en fauna herbergt. Ten zuiden ligt de Steenwijker Aa. Het betreft een belangrijke natte ecologische verbinding. De afstand van het plangebied tot deze gebieden is ca. 500 meter. Het traject ligt tussen twee bestaande mijnbouwlocaties en heeft een lengte ongeveer 2,5 kilometer. De aan te leggen leidingen kruisen hierbij de lintbebouwing van het dorp Eesveen. Dit is ook meteen de scheiding tussen de twee verschillende landschappen waar de leiding doorheen gelegd wordt.

Fig. 2.1 Aanleg tracé gas- en waterleiding

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Het zuidelijke deel vanaf de locatie Eesveen tot aan het dorp gaat door een open gebied waarin nog het patroon van een slagenlandschap is terug te vinden. Er zijn veel hoogproductieve weilanden en enkele aardappelakkers aanwezig. Er zijn her en der verspreid enkele kleine singels. Het is een zeer vochtig gebied met veel sloten en watergangen. Een grotere watergang die gekruist moet worden is de een zijwatergang van de Nijensleker schipsloot, de Bakensloot.

Fig. 2.2: de bestaande mijnbouwlocatie Eesveen

Fig. 2.3: traject langs de sloten

Vanuit de compleet verharde boorlocatie Eesveen gaan de leidingen richting noordoosten en buigen vervolgens af naar het noordwesten richting Eesveen. Het tracé volgt een poldersloot die uitmondt in de Bakensloot. De weilanden hebben een hoog productief niveau en bestaan uit hoofdzakelijk engelraaigras en ruwbeemdgras.

Fig. 2.4: De kruising met de poldersloot

Fig. 2.5: De kruising bakensloot richting de Gierwal

De eerste kruising is met een ca 1,5 meter brede voedselrijke poldersloot. De sloot bestaat uit een vegetatie van rietgras en is bedekt met kroos. De tweede kruising is met de Bakensloot die richting de Gierwal loopt. Deze kruising is ca. 5 meter breed. De sloot is zeer troebel door veel slib en voert veel landbouwwater af gezien de voedselrijkdom van liesgras en manna gras. Het water wordt door een gemaal in de Gierwal gepompt.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Fig. 2.6: een aardappel akker nabij de lintbebouwing

Fig. 2.7: locatie waar het tracé het dorp kruist

Na de Bakensloot gaat het tracé door een akkerland met aardappels. Deze komt uit op de Hoofdweg in Eesveen. Het tracé kruist de Hoofdweg. Langs de Hoofdweg staan huizen (lintbebouwing) en verschillende singels en bomen. Het traject loopt parallel aan de beplantingen waarbij geen beplantingen hoeven verdwijnen. Het noordwestelijke deel ligt op een dekzandrug en is een kleinschalig kampenlandschap met veel elzensingels en bosjes. Ten noorden van de boorlocatie Nijensleek liggen grotere bosgebieden en verschillende landgoederen.

Fig.2.8: De paardenwei aan de hoofdweg

Fig. 2.9: kruising met een pas aangeplante singel

Na de kruising met de Hoofdweg door Eesveen ligt het tracé parallel aan een elzensingel door een paardenweide heen. Hierna worden twee pas aangeplante singels met elk een breedte van 3 meter, gekruist. De singels bestaat uit Zwarte elzen, Berken en Eenstijlige meidoorn en zijn ongeveer 2-3 jaar oud. Tussen de struiken staat nog een ruigte begroeiing van Kweekgras, Distels en Harig wilgenroosje.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Fig. 2.10 2x Kruising met de watergang

Fig. 2.11: Breedte van de watergang ca. 5 meter

Het tracé kruist tweemaal de Nijensleker schipsloot. Het betreft een afwateringssloot van de verschillende landbouwpercelen die hier aanliggen. Op sommige locaties ligt deze zeer diep. De sloot is helder en heeft een afwisselden beplanting. Langs de oevers overheerst over het algemeen toch een stikstof minnende beplanting. Tussen de twee kruisingen met de Nijensleker schipsloot ligt het groen van een groot weiland.

Fig. 2.12: Maïsakkers

Fig.2.13: De aansluiting op de boorlocatie Nijensleek.

Na de tweede kruising komt het tracé in de zuidelijk punt van een maïsakker en volgt deze richting de boorlocatie Nijensleek. De aansluiting vindt plaats halverwege de zuidzijde van de boorlocatie.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


2.2

Beschrijving werkzaamheden Er wordt over een lengte van ca 2,5 kilometer een dubbele pijpleiding aangelegd van de gaswinninglocatie Eesveen naar de locatie Nijensleek. Verder worden op de locatie Eesveen bovengrondse procesinstallaties geplaatst, waaronder een aantal opslagtanks. De hoogte hiervan is ca 2,5 meter. De hoogste procesinstallatie is een afblaaspijp met een hoogte van ca. 12 meter. Het streven is om eind 2012 op de locatie Eesveen gas te produceren. De aanleg van de pijpleidingen zal worden uitgevoerd met behulp van twee verschillende technieken. Op een viertal plaatsen wordt gebruik wordt gemaakt van een gestuurde boring of een persing. Deze werkwijze zal worden toegepast op de locaties waar het tracé • de Bakensloot kruist: • de Hoofdweg kruist; • 2 maal de Nijensleker Schipsloot kruist; De overige leidingdelen worden aangelegd door middel van open ontgraving. Door gebruik te maken van gestuurde boringen en/of een persing kunnen directe werkzaamheden aan watergangen en wegen voorkomen worden. Voor de aanleg van de pijpleidingen in een open ontgraving, zal er een sleuf moeten worden gegraven. De sleuf heeft een minimale diepte van 1.7 meter en een minimale breedte van ca. 1 meter. Voordat de graafwerkzaamheden worden uitgevoerd zal de bestaande begroeiing verwijderd worden. Circa 200 meter ten westen van de Hoofdweg wordt een jonge bomensingel gekruist. Hiervan dient maximaal 10 meter van de jonge aanplant definitief verwijderd te worden om de nieuw aan te leggen transportleiding te vrijwaren van schade door wortels en dergelijke en om in de toekomst eventueel onderhoud uit te kunnen voeren. Verder hoeven geen bomen gekapt te worden. Nadat de pijpleidingen zijn gelegd zal de sleuf weer aangevuld worden met uitgekomen grond. De vrijgekomen teelaarde wordt daarbij weer verwerkt in de bovenste 50 centimeter van de sleuf. De deklaag bedraagt minimaal 1,5 meter. Bij de werkzaamheden zal gebruik worden gemaakt van een graafmachine. De uitkomende grond zal naast de sleuf worden opgeslagen en na aanleg van de leiding weer gebruikt worden om de sleuf aan te vullen. Verder zullen de leidingbuizen ter plekke aan elkaar gelast worden. De leidingbuizen zullen worden aangevoerd met een vrachtwagen. Voor het uitvoeren van deze werkzaamheden is over de gehele lengte van het pijpleidingtracé een werkstrook met een breedte van 25 meter benodigd. De werkzaamheden zullen naar verwachting medio juli (na het broedseizoen) aanvangen en doorlopen tot en met oktober 2012. De reguliere werktijd is tussen 07:00 uur en 16:00 uur. Mogelijke verlenging van de werktijd tot circa 21:00 uur gedurende één werkdag wordt verwacht ter plaatse van elke gestuurde boring en/of persing

LW-AF20112375 LW-AF20112375


3

NATUURWETGEVING

Voor de toetsing van de effecten dient met verschillende wetten en beleidslijnen rekening gehouden te worden. De inrichting van het plangebied kan effecten hebben op door natuurwetgeving beschermde planten en dieren en hun biotopen. In dit kader dienen de volgende vragen beantwoord te worden: 1. Worden er waarden aangetast binnen de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur? 2. Worden er beplantingen gekapt die vallen onder de Boswet? 3. Natuurbeschermingswet: zijn er mogelijk significante gevolgen voor de natuurwaarden die in de wet aangewezen zijn? 4. Flora- en faunawet: worden de verbodsbepalingen voor beschermde soorten overtreden? In dit hoofdstuk worden de bovenstaande categorieën van wetgeving nader beschreven en is aangegeven op welke wijze getoetst moet worden.

3.1

Ecologische hoofdstructuur De EHS bestaat uit natuurkerngebieden, natuurontwikkelingsgebieden en ecologische verbindingszones. Deze zijn aangevuld met robuuste verbindingen, welke van meer Europees schaalniveau zijn. Bestemmingswijzigingen die de wezenlijke kenmerken en waarden van het gebied significant (duidelijk, onmiskenbaar) aantasten zijn niet toegestaan. De ecologische toets moet inzicht geven of de voorgenomen activiteiten een effect hebben op de kwaliteiten. Is dat het geval dan zal gezocht moeten worden naar alternatieven die geen schade toebrengen aan de EHS. Dat kan een andere locatie zijn of een andere uitvoering van het plan. De Provincie toetst het plan hierop. Mogelijk wordt om compensatie van de (niet te vermijden effecten) gevraagd. De onderstaande categorieën zijn of kunnen van toepassing zijn op het projectgebied en worden hieronder nader toegelicht: 1. (Provinciale) Ecologische Hoofdstructuur (verder (P)EHS); 2. Natuur buiten de (P)EHS; PEHS In figuur 3.1 worden de (P)EHS-gebieden in de omgeving van het beoogde tracé weergegeven. Het tracé ligt op ruim 500 meter afstand van het dichtstbijzijnde (P)EHS gebied waardoor het tracé en de directe omgeving ervan buiten de beschermde gebieden liggen. Hierdoor is voor het plangebied deze categorie niet van toepassing.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Fig. 3.1: de EHS om het plangebied/ tracé (bron: Natura 2000 zoek een natuurgebied) Natuur buiten de (P)EHS Buiten de EHS komt natuur voor in vele verspreide kleine natuurgebieden en als medegebruik van het agrarische gebied. Deze landschapselementen vormen belangrijke natuurelementen buiten de EHS en zorgen voor de ‘groene en blauwe dooradering’ van het landelijke gebied. In de natuurgebiedplannen van de provincie Overijssel wordt het gebied aangeduid als een agrarisch gebied en er worden geen natuurwaarden aangegeven. De bossages staan hier apart genoemd en het betreft droog bos met productie. In het natuurgebiedplan van de provincie Drenthe is het gebied aangeduid als agrarisch gebied zonder natuurwaarden. Er zullen geen ingrepen plaatsvinden in deze gebieden. Hierdoor is voor het plangebied deze categorie niet van toepassing.

3.2

Boswet Indien bomen gekapt moeten worden, dient ook rekening gehouden te worden met de Boswet. Vanuit de Boswet geldt een herplantplicht voor het kappen van beplantingen groter dan 10 are en aaneengesloten rijbeplantingen met meer dan 20 bomen buiten de bebouwde kom. Herbeplanting moet op grond van vergelijkbare kwaliteit en omvang uitgevoerd worden en binnen 3 jaar na de ingreep. Bepaalde beplantingen vallen niet onder de Boswet, zoals Populier, Wilg, Linde, Paardekastanje, vruchtbomen en erfbeplanting.

LW-AF20112375 LW-AF20112375

September 2011, definitief - 10 -

In het plangebied worden een 10 tal bomen verwijderd over een lengte van 10 meter en een breedte van 3 meter. Deze bomen vallen qua maat (dbh 10-12) en oppervlak nog niet onder de boswet. Hierdoor is voor het plangebied de Boswet niet van toepassing.

3.3

Natuurbeschermingswet De bescherming van gebieden is geregeld via de natuurbeschermingswet. Voor activiteiten in of nabij een natuurgebied is een vergunning nodig die door de Provincie of de Minister van LNV afgegeven wordt. Het afwegingskader van de Vogel- en Habitatrichtlijn is in de Natuurbeschermingswet opgenomen. Natura 2000 (Vogel en Habitatrichtlijn) Natura 2000 is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden van zowel de Vogelrichtlijn als de Habitatrichtlijn op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. De Vogel- en Habitatrichtlijn hebben betrekking op de instandhouding van alle natuurlijke in het wild levende vogelsoorten en instandhouding van natuurlijke habitats en wilde flora en fauna op het grondgebied van de Europese Unie. Op grond van beide richtlijnen moeten de lidstaten alle nodige maatregelen nemen om voor de bedoelde soorten een voldoende variatie en omvang van leefgebieden te garanderen (gebieds- en soortbescherming). De lidstaten moeten gebieden aanwijzen voor de instandhouding van waardevolle soorten en gebieden als speciale beschermingszones (SBZ). In deze gebieden mogen nog steeds economische activiteiten plaatsvinden. Deze activiteiten mogen echter geen effect hebben op de kwaliteit van een SBZ en/of storende factoren met zich meebrengen voor de soorten waarvoor de SBZ is aangewezen. Indien er strijdigheid met dit artikel van de Habitatrichtlijn optreedt, vindt er een afweging plaats. In de afweging wordt gekeken of er dwingende redenen zijn van groot openbaar belang, of er een alternatieve locatie is en zo niet of de natuur elders gecompenseerd kan worden. Op grond daarvan wordt besloten of de activiteit wel of niet door kan gaan. Binnen een straal van 4 km rond het plangebied liggen geen Natura 2000 gebieden.

3.4

Flora- en faunawet De Flora- en faunawet regelt de bescherming en het behoud van de gunstige staat van instandhouding van in het wild levende planten en dieren in Nederland. De wet gaat uit van het nee, tenzij- beginsel. Dit betekent dat activiteiten met een schadelijk effect op beschermde soorten in principe verboden zijn. Voor initiatiefnemers die activiteiten of plannen willen uitvoeren, zijn met name de ‘zorgplicht’ en de verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet relevant. De zorgplicht houdt in dat er bij de uitvoering rekening gehouden moet worden met de aanwezigheid van planten en dieren en dat schade zoveel mogelijk voorkomen moet worden. De zorgplicht geldt altijd voor alle individuen van in Nederland voorkomende planten en dieren, ongeacht of de soort beschermd is en of er ontheffing of vrijstelling is verleend. Voor de in de wet opgenomen beschermde soorten gelden de volgende verbodsbepalingen: − art. 8: Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen; − art. 9: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen; − art. 10: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten;

LW-AF20112375 LW-AF20112375


−

−

art. 11: Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren; art. 12: Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen.

In een aantal gevallen is het mogelijk vrijstelling of ontheffing te verkrijgen voor het overtreden van de verbodsbepalingen uit artikel 8 tot en met 12. Dit is afhankelijk van het niveau van de bescherming van de aanwezige beschermde soorten en van het type handeling. De beschermde soorten zijn te verdelen in een aantal categorieën, elk met een verschillend beschermingsniveau. In tabel 1 is een overzicht gegeven van de toetsingscriteria voor het verlenen van ontheffingen van beschermde soorten.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Tabel 1:

Toetsingscriteria voor het verlenen van ontheffingen van beschermde soorten

Categorie soorten Tabel 1: Algemene beschermde soorten Tabel 2: Overige beschermde soorten

Tabel 3: Strikt beschermde soorten

Vogels

LW-AF20112375 LW-AF20112375

Toetsingscriteria voor het verlenen van ontheffingen Algehele vrijstelling van toepassing in het geval van bepaalde vormen van bestendig beheer en onderhoud en bestendig gebruik of van werkzaamheden in het kader van ruimtelijke inrichting of ontwikkeling. Vrijstelling met gedragscode of ontheffing met lichte toets − De activiteit mag er niet voor zorgen dat er afbreuk wordt gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van (de betreffende populatie van) de soort; − De activiteit moet een redelijk doel dienen. Ontheffing met uitgebreide toets − Er mag geen andere bevredigende oplossing voor de geplande activiteit zijn; − De activiteit mag er niet voor zorgen dat er afbreuk wordt gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van de soort; − Er moet sprake zijn van een in of bij de wet genoemd belang: dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en voor het milieu wezenlijk gunstige effecten; de bescherming van flora en fauna en de openbare veiligheid De verbodsbepalingen van artikel 11 beperken zich bij vogels tot alleen de plaatsen waar gebroed wordt (nesten, holen e.d.), inclusief de functionele omgeving (kwantiteit, kwaliteit, bereikbaar e.d.) om het broeden succesvol te doen zijn, én slechts gedurende de periode dat er gebroed wordt. Er zijn hierop twee uitzonderingen: − nesten van Bosuil, Steenuil, Kerkuil, Groene specht, Zwarte specht en Grote bonte specht zijn, indien ze nog in functie zijn, jaarrond beschermd onder artikel 11. De lijst is limitatief, nesten van bijvoorbeeld gierzwaluwen vallen alleen tijdens de broedperiode onder het beschermingsregime van artikel 11. Het vervangen, repareren of in de directe omgeving verplaatsen van een kast voor één van bovengenoemde soorten wordt niet gezien als een overtreding van artikel 11 zolang er maar nestgelegenheid beschikbaar blijft; − nesten van in bomen broedende roofvogelsoorten en van ransuil zijn jaarrond beschermd. Deze soorten zijn niet in staat een geheel eigen nest te bouwen en maken gebruik van oude kraaiennesten of nesten waar zij eerder gebroed hebben. Ook hier geldt dat er voldoende nestgelegenheid aanwezig moet blijven en dat niet elk kraaiennest in een territorium gespaard behoeft te worden bij een ingreep.


4

NATUURWAARDEN EN BEOORDELING INGREEP

In dit hoofdstuk worden de verwachte effecten van de ingreep op de natuurwaarden omschreven en getoetst aan de natuurwetgeving. Ook wordt een voorstel gedaan voor maatregelen ter beperking van deze effecten.

4.1

Bronnen en werkwijze Voor de toetsing aan de wetgeving is gebruik gemaakt van bestaande verspreidingsgegevens van beschermde soorten (Flora- en Faunawet). Hierbij zijn de landelijke atlassen/verspreidingskaarten voor vlinders, libellen, zoogdieren, vissen, amfibieën en reptielen gebruikt. Verder is geïnformeerd bij het waterschap Reest en Wieden naar gegevens van de verschillende watergangen en bij de plaatselijk waarnemingen op www.waarneming.nl. Verder is gebruik gemaakt van gegevens die uit een proefproject komen: www.Quickscanhulp.nl Het resultaat in de tabel (bijlage 1) geeft een overzicht van alle op het moment van opvragen goedgekeurde actuele waarnemingen, dus ook losse waarnemingen, in de NDFF voor bovengenoemde soorten. Uit de verschillende atlassen en de beschikbare gebiedsinformatie blijkt dat naast de algemene soorten er een beschermd reptiel en een amfibiesoort in het gebied worden aangetroffen (tabel 3 en Rode Lijst) . De watergangen zijn helemaal niet onderzocht in dit gebied. Het waterschap Reest en Wieden heeft geen gegevens en is ook niet bekend met inventarisaties die mogelijk door andere instellingen zijn uitgevoerd. Hier worden de gegevens van de verspreidingsgegevens vissen van de Ravon gebruikt. Aangezien het plangebied uit (intensief gebruikt) agrarisch gebied en op deze percelen hoogst waarschijnlijk geen beschermde soorten voorkomen en er geen bekende inventarisaties zijn van de watergangen Is het opvragen van verdere gegevens niet zinvol. Opgemerkt wordt dat het plangebied maar een deel van het kilometerhokken beslaat waardoor niet met zekerheid gesteld kan worden dat de soorten ook daadwerkelijk in het plangebied voorkomen. Om inzicht te krijgen in de natuurwaarden van het plangebied is door een ecoloog op 23 augustus 2011 een veldbezoek gebracht aan het gebied. Op basis van het veldbezoek is een habitat geschiktheidbeoordeling uitgevoerd op basis van de standplaatseisen (planten) en biotoopeisen (dieren). Aangegeven is welke beschermde soorten in het plangebied voor kunnen komen op basis van de aanwezige biotopen in combinatie met gegevens uit verspreidingsatlassen/kaarten en de plaatselijke waarnemingen. Op basis van de beschikbare verspreidingsgegevens en de standplaatseisen (planten) en biotoopeisen (dieren) is een inschatting gemaakt van de waarschijnlijkheid van voorkomen van beschermde soorten in het plangebied.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


4.2

Verwachte effecten ten aanzien van de natuurwetgeving Storingsfactoren Bij het geschikt maken van de locatie Eesveen voor het winnen van gas en bij het aanleggen van de pijpleidingen tussen de locatie Eesveen en de locatie Nijensleek, kunnen verschillende verstorende factoren worden onderscheiden. Deze verstoringen kunnen mogelijk van invloed zijn op soorten die in of nabij het plangebied voorkomen. De volgende storingsfactoren worden onderscheiden; • Geluid; tijdens de aanleg van de pijpleidingen zal er tijdelijk een geluidsbelasting plaatsvinden. Uit literatuur is bekend dat langs rijkswegen de dichtheid aan broedvogels (die gevoelig zijn voor geluid) na 45 dB(A) al achteruit gaat (Reijen, et al, 1992). De geluidsbelasting tijdens de werkzaamheden kunnen hoger zijn dan 45 dB(A); • Verstoring door mensen; tijdens de aanlegwerkzaamheden zal verstoring van de omgeving plaatsvinden door de uitvoering van werkzaamheden en de aanwezigheid van diverse machines; • Licht; als er gedurende de nacht zal worden gewerkt dan kunnen de gebruikte lichtbronnen leiden tot verstoring door licht; • Mechanische verstoring; tijdens de werkzaamheden zal er grondverzet plaatsvinden en zullen er graafwerkzaamheden worden uitgevoerd. Dit zal leiden tot mechanische verstoring waar in dit geval ook verstoring van het gewas en de bodem onder zal worden gerekend. Relevante natuurwetgeving In hoofdstuk 3 is beargumenteerd welke onderdelen van de natuurwetgeving mogelijk aan de orde zijn bij de ontwikkeling van het plangebied. Het gaat om: • verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet. In de volgende paragraaf is per soortgroep aangegeven of er verwacht wordt dat er in het plangebied beschermde soorten voorkomen in het kader van de Flora- en faunawet. Ook worden de eventuele effecten op deze soorten beschreven en de te nemen vervolgstappen.

4.3

(Potentieel) voorkomen van beschermde soorten

4.3.1

Flora Voorkomen Omdat het een bemest en intensief gebruikt agrarisch gebied betreft met een relatief hoge voedselrijkdom is de kans klein dat zich beschermde flora in het projectgebied bevindt. Ook tijdens de inventarisatie zijn er geen bijzondere (beschermde of bedreigde) plantensoorten in het projectgebied aangetroffen. De vegetatie in de weilanden bestond voornamelijk uit raaigras. In de poldersloten was voornamelijk rietgras, en liesgras een bepalende factor. In de Nijensleker Schipsloot is de vegetatie gevarieerder maar bestaat wel uit soorten van een voedselrijk water zoals Kleine egelskop, Pijlkruid en Zwanebloem. Langs de oevers staan veel riet, kwekgras en bermsoorten als Sint Janskruid en wilde Bertram en op één locatie een Hemelsleutel. De singels waarlangs de leiding gelegd wordt bestaan uit Zwarte elzen en zomereiken. Er worden twee pas aangeplante singels doorsneden. Het plantsoen hiervan is ca 2,0 meter hoog en kan nog naast de leiding worden teruggeplant nadat de leiding is aangelegd. Echter op de leiding zelf zal geen plantsoen kunnen worden teruggeplant. Dit betekent dat er over een lengte van 10 meter en een breedte van 3 meter geen plantsoen kan worden aangeplant. De werkzaamheden in het projectgebied hebben echter geen invloed op de groeiplaatsomstandigheden in de omgeving. Door de boringen onder de weteringen door worden de oevers niet aangetast. De open

LW-AF20112375 LW-AF20112375


ontgraving vindt alleen plaats in soortenarm grasland of op akkers. Er treedt dan ook geen vernietiging van beschermde flora op ten gevolge van de werkzaamheden. Effecten en vervolgstappen In het plangebied bevindt zich geen beschermde flora waarvoor ontheffing aangevraagd dient te worden.

4.3.2

Vogels Voorkomen Tijdens het veldbezoek zijn een aantal soorten vogels in het projectgebied waargenomen. Het betreft een aantal algemenere soorten als Houtduif, Kraai, Kauw en Boerenzwaluw. Verder hield zich in de Nijensleker schipsloot een Dodaar schuil. Mogelijk dat de verschillende soorten hier ook in de omgeving gebroed hebben. De aanwezigheid van meer vogels in het projectgebied is echter niet uit te sluiten. Watervogels kunnen in de slootjes langs- en in het projectgebied broeden. Bovendien is het mogelijk dat het weiland gebruikt wordt om te broeden. Ook in de bomen en struiken in de omgeving van het projectgebied kunnen broedvogels voorkomen. In de directe nabijheid van het plangebied komen enkele oudere bomen voor. Deze bomen kunnen een vaste broed of verblijfplaats bieden. Ten tijde van het veldbezoek zijn deze niet geconstateerd. Effecten en vervolgstappen Alle vogels zijn beschermd in het kader van de Flora- en faunawet. Indien de werkzaamheden tijdens het hoofdbroedseizoen plaats vinden treedt er verstoring op van broedende (water)vogels ten gevolge van de werkzaamheden. De meeste vogels zijn gevoelig voor geluid. Het aantal onderzoeken met betrekking tot effect van geluid is beperkt. Uitzondering hierop vormt het onderzoek van Reijnen et al. (1992) naar het effect van verkeerslawaai op broedvogelpopulaties. Uit dat onderzoek blijkt dat wanneer naar de dosis-effectrelatie in bos en weiland wordt gekeken, de broedvogeldichtheid onder de 45 dB(A) niet afneemt. Wanneer er soorten binnen de 45 dB(A) contouren voorkomen is er wellicht wel sprake van verstoring door geluid. In deze rapportage veronderstellen wij dat deze grenzen ook gelden voor de soorten die voorkomen rond het projectgebied. Vermoedelijk kunnen als gevolg van de activiteiten in het gebied geluidspieken optreden die de 45 dB(A) overschrijden en/of de 45 dB(A) contouren vergroten. Algemeen kan worden gesteld dat ingrepen in het plangebied tijdens het broedseizoen sterke negatieve effecten hebben op de meeste vogelsoorten door vernietiging van broedplaatsen en verstoring van de reproductie. Wettelijk gezien wordt daarom ook geen ontheffing verleend indien (broed)vogels worden verstoord. Een uitzondering hierop vormen standvogels die hun nest het gehele jaar gebruiken, van deze vogels zijn de nesten, voor zover ze niet permanent verlaten zijn, jaarrond beschermt. Indien de werkzaamheden buiten het broedseizoen worden uitgevoerd zullen de effecten, op broedende vogels in het plangebied en de directe omgeving, beperkt zijn. Buiten het broedseizoen treedt wel enige verstoring op, maar dit resulteert alleen in het opvliegen van betreffende vogels. In de directe omgeving zijn er voldoende alternatieven om voedsel te zoeken. Tijdens het broedseizoen is het verkrijgen van ontheffing voor vogels slechts in uitzonderlijke gevallen mogelijk (bij een zwaarwegend maatschappelijk belang en wanneer er geen alternatief is en de gunstige staat van instandhouding niet in het geding komt). Daarom adviseren wij om buiten het broedseizoen de werkzaamheden uit te voeren. In de huidige interpretatie van de Flora- en faunawet is het niet noodzakelijk om nader onderzoek naar broedvogels te doen wanneer er buiten het broedseizoen gewerkt wordt.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Als gestart wordt met de werkzaamheden buiten het broedseizoen, mag wel doorgewerkt worden tijdens het broedseizoen, omdat de gebieden dan door verstoring ongeschikt zijn geraakt als leef- en/of broedgebied. Wanneer de werkzaamheden echter zo worden gepland dat vogels er in een stille periode kunnen gaan broeden, kunnen wel negatieve effecten op broedvogels optreden als de intensiteit van de werkzaamheden vervolgens binnen het broedseizoen weer toeneemt. In dat geval wordt de Flora- en faunawet overtreden. Indien niet kan worden uitgesloten dat de planning van de bouwactiviteiten past binnen de beperkingen van de Flora- en faunawet is het raadzaam om een ontheffing aan te vragen voor broedvogels. Voor een dergelijke ontheffingsaanvraag dient eerst een inventarisatie van de broedvogels in en rond het plangebied uitgevoerd te worden.

4.3.3

Vleermuizen Voorkomen Op basis van de Atlas van Vleermuizen in Nederland en biotoopeisen kunnen een aantal soorten verwacht worden in deze omgeving (zie tabel 3). Alle vleermuizen zijn beschermd op basis van bijlage IV van de Europese Habitatrichtlijn en de Flora- en faunawet. De vleermuizen verblijven ‘s zomers in een zomerverblijfplaats of kraamkolonie, ’s winters zoeken ze een winterverblijfplaats op. Holten in bomen zijn zeer geschikt als zomerverblijfplaats, veel soorten maken hier gebruik van. Ook verblijven sommige soorten in kieren en spleten in gebouwen. Het betreft hier foeragerende dieren en eventueel enkele verblijfplaatsen in bomen of gebouwen. Tabel 2:

Mogelijk voorkomende vleermuissoorten met foerageergebied en rust- en verblijfplaats (bron: website zoogdiervereniging en quikscanhulp)

Soort Gewone dwergvleermuis

Laatvlieger

Foerageergebied In de beschutting van opgaande elementen: in bebouwing in tuinen en bij straatlantaarns, bij wateren, in bossen en langs de bosrand en in en langs lanen, bomenrijen, singels, houtwallen en holle wegen Open en half open landschappen, langs straatlantaarns en stadsranden

Rust- en verblijfplaats Gebouwen

Gebouwen

Gezien de biotoopeisen (tabel 3) zijn voornamelijk de vrij algemene (wél strikt beschermde), Gewone dwergvleermuis en Laatvlieger te verwachten. Effect en vervolgstappen In de omgeving van het plangebied kunnen vleermuizen voorkomen. Alle vleermuizen zijn beschermd op basis van bijlage IV van de Europese Habitatrichtlijn en de Flora- en faunawet. Het is niet bekend of er verblijfplaatsen aanwezig zijn in de omgeving van het projectgebied. Aangezien geen oude bomen worden gekapt of gebouwen worden gesloopt, worden geen (potentiële) verblijfplaatsen vernietigd. De werkzaamheden kunnen wel verstoring betekenen voor foeragerende vleermuizen. Gezien de geringe omvang en de tijdelijkheid van de ingreep, zal dit niet leiden tot negatieve effecten op de vleermuispopulaties. Na de werkzaamheden, blijft het geschikt als foerageergebied. Wel is het van belang om uitstraling van licht in het gebied zoveel mogelijk te voorkomen, omdat veel soorten vleermuizen hier gevoelig voor zijn. Een ontheffing van de Flora- en faunawet is niet vereist.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


4.3.4

Grondgebonden zoogdieren Voorkomen In en nabij het projectgebied worden algemeen voorkomende grondgebonden zoogdieren verwacht, zoals Konijn, Mol, Bunzing, Wezel, Hermelijn, Haas en Egel. Gezien de aanwezige habitats is het onwaarschijnlijk dat grondgebonden zoogdieren uit tabel 2 en 3 van de Flora- en Faunawet binnen de directe omgeving van het plangebied voorkomen. Effecten en vervolgstappen In het plangebied bevinden zich geen grondgebonden zoogdieren waarvoor ontheffing aangevraagd dient te worden.

4.3.5

Reptielen Voorkomen Er is in dit kilometerhok één zwaar beschermde reptielensoort aangetroffen (tabel 3 en Rode Lijst). Tijdens het veldbezoek is de aanwezigheid van reptielen niet vastgesteld. Op basis van de verspreidingskaarten van reptielen van Ravon (http://www.ravon.nl/amf_rep.html) is op basis van biotoopeisen vastgesteld welke soorten reptielen mogelijk in en nabij het projectgebied voorkomen. Uit de gegevens van Ravon en de website waarneming.nl blijkt dat de beschermde reptielensoort Ringslang in de omgeving van het projectgebied voorkomt. De Ringslang is een rode lijst soort en is streng beschermd (tabel 3). Ringslangen houden van natte gebieden met voldoende dekking in de vorm van struweel met hier en daar een open plek om in de zon te liggen. Het voedsel van de ringslang bestaat uit allerlei kleine dieren zoals kikkers en muizen. Voor de voortplanting gebruikt de ringslang broedhopen. Geschikt biotoop ontbreekt in het projectgebied waardoor de Ringslang niet in het projectgebied voor zal komen. Wel bevindt zich in de omgeving van het plangebied geschikt biotoop voor de Ringslang. De werkzaamheden vinden voor het grootste deel plaats op weilanden en akkers die niet aangemerkt worden als biotoop. De Nijensleker Schipsloot is mogelijk wel een biotoop waar de Ringslang voor kan komen. De leidingen worden met een tweetal gestuurde boringen onder deze watergang doorgelegd waardoor het biotoop niet beschadigd wordt. Effecten en vervolgstappen De werkzaamheden in het plangebied leiden er niet toe dat een ontheffing aangevraagd dient te worden.

4.3.6

Amfibieën Voorkomen Op basis van de verspreidingskaarten van amfibieën van Ravon (http://www.ravon.nl/amf_rep.html) en biotoopeisen is vastgesteld welke soorten amfibieën mogelijk in en nabij het projectgebied voorkomen. Het betreft hierbij de poelkikker en de kamsalamander. Tijdens het veldbezoek is de aanwezigheid van amfibieën vastgesteld. Bij inspectie van de sloten langs de Gierwal lag er een dode Bastaardkikker tussen het sloot maaisel.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Fig. 4.1: Bastaard kikker ( foto: Edwin Bouwmeester) Uit de gegevens van Ravon blijkt dat de beschermde amfibieën Kamsalamander, Poelkikker, Gewone pad en Kleine watersalamander in de omgeving van het projectgebied voorkomen. Op basis van biotoopeisen is ook de aanwezigheid van Bruine kikker en Middelste groene kikker niet uit te sluiten. De Poelkikker heeft een voorkeur voor zwak zure, stilstaande wateren in bos- en heidegebieden op de hogere zandgronden, in vennen, poelen en watergangen in hoogveengebieden, en in uiterwaarden. De Kamsalamander verkiest een kleinschalig landschap met een hoge diversiteit aan biotopen zoals houtkanten, houtwallen, knotbomen en rietkragen. Belangrijk is de aanwezigheid van overwinteringsmogelijkheden zoals houtstapels en steen stapels. De soort overwintert ook vaak in kelders van gebouwen. Het voortplantingsbiotoop zijn voornamelijk veedrinkpoelen, bomputten en andere stilstaande waters, afgesneden meanders van rivieren en traagstromende beken. De Gewone pad is weinig kieskeurig wat zijn biotoop betreft. De Gewone pad komt voor in tal van watertypen, zoals poelen, sloten, meren en vennen. Waterplanten zijn van belang en dienen als eiafzetplek en schuilplaats voor larven en volwassen dieren. Voor een geschikt landbiotoop is de aanwezigheid van bosjes, overhoekjes en ruigten in het landschap van belang. De Kleine watersalamander stelt weinig eisen aan zijn biotoop en kan in alle met onderwatervegetatie begroeide kleine watertjes die regelmatig in de zon staan gevonden worden. De Bruine kikker stelt weinig eisen aan zijn biotoop. Ook voor zijn voortplantingswater is hij weinig kieskeurig. Ook de Middelste groene kikker stelt weinig eisen aan zijn biotoop en komt in allerlei biotopen voor. De werkzaamheden vinden voor het grootste deel plaats op weilanden en akkers die niet aangemerkt worden als biotoop.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


Voor deze soorten geschikte biotopen in de omgeving van het projectgebied zullen door de werkzaamheden ook niet worden aangetast. Er zijn daarom geen effecten op Kamsalamander, en Poelkikker. Gezien de biotoopeisen voor de beschermde Gewone pad, Bruine kikker, Middelste groene kikker en Kleine watersalamander is de aanwezigheid van deze soorten in de sloten langs het projectgebied niet uit te sluiten. Door de werkzaamheden kunnen exemplaren van deze soorten verwond of gedood worden. Het gaat hier om algemene soorten uit tabel 1. Voor deze soorten geldt de lichtste vorm van bescherming. Voor de werkzaamheden (ruimtelijke ontwikkeling en inrichting) hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd. Uiteraard geldt wel altijd de algemene zorgplicht. Overtredingen van de Flora- en faunawet zijn daarom niet te verwachten. Effecten en vervolgstappen In het plangebied bevinden zich geen amfibieën waarvoor ontheffing aangevraagd dient te worden.

4.3.7

Vissen Voorkomen Uit de verschillende bronnen is vast te stellen dat de watergangen zeer slecht zijn onderzocht. Tijdens het veldbezoek is de aanwezigheid van vissen niet vastgesteld. Op basis van gegevens van Ravon (http://www.ravon.nl/vissen.html) en van de Quickscanhulp kan worden geconcludeerd dat mogelijk de Kleine modderkruiper in de Bakensloot of de Nijensleker schipsloot voorkomt. Naam

FF

HRL

Kleine modderkruiper

X

II

RL

Biotoop

Voorkomen

Groot en klein stilstaand water, mits veel structuur.

ja

Effecten en vervolgstappen De werkzaamheden zullen geen effect hebben op de Bakensloot en de Nijensleker schipsloot. De leiding wordt onder deze watergangen doorgeboord.

4.3.8

Vlinders Voorkomen Tijdens het veldbezoek zijn er geen bijzondere (beschermde of bedreigde) vlindersoorten aangetroffen. Op basis van de verspreidingskaarten van vlinders van de vlinderstichting (http://www.vlinderstichting.nl) en biotoopeisen is afgeleid welke beschermde vlinders mogelijk in het projectgebied voorkomen. Hieruit volgt dat er geen beschermde dagvlinders te verwachten zijn. Mogelijk komen in de westelijker gelegen EHS wel beschermde vlindersoorten voor. De werkzaamheden in het projectgebied hebben echter geen invloed op de omstandigheden in de omgeving. Er treedt dan ook geen vernietiging op van beschermde soorten vlinders en hun biotopen ten gevolge van de werkzaamheden. Overtredingen van de Flora- en faunawet zijn daarom niet te verwachten. Effecten en vervolgstappen In het plangebied bevinden zich geen vlinders waar voor ontheffing aangevraagd dient te worden.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


4.3.9

Libellen Voorkomen Tijdens de inventarisatie zijn in de Nijensleker schipsloot de Bloedrode heidelibel, de Blauwe glazenmaker en het Lantaarntje aangetroffen. In de kleine poldersloten zijn helemaal geen libellensoorten gezien. Op basis van de verspreidingskaarten van libellen van de vlinderstichting (http://www.vlinderstichting.nl) zijn overige beschermde libellen niet te verwachten. De werkzaamheden in het projectgebied hebben echter geen invloed op de omstandigheden in de omgeving. Er treedt dan ook geen vernietiging van beschermde soorten libellen en hun biotopen op ten gevolge van de werkzaamheden. Overtredingen van de Flora- en faunawet zijn daarom niet te verwachten. Effecten en vervolgstappen In het plangebied bevinden zich geen libellen waarvoor ontheffing aangevraagd dient te worden.

4.3.10

Overige fauna Gezien de aard van het gebied en de daar aanwezige biotopen, kan gesteld worden dat andere beschermde dieren niet in het onderzoeksgebied voorkomen.

4.4

Maatregelen ter beperking van effecten op natuurwaarden Algemene zorgplicht Flora- en faunawet Het is belangrijk dat bij de werkzaamheden het besef bestaat dat er een ‘zorgplicht’ is voor planten en dieren. Dit betekent concreet dat er bij de uitvoering van werkzaamheden rekening gehouden moet worden met de aanwezigheid van planten en dieren en dat schade zoveel mogelijk voorkomen moet worden. De werkzaamheden hebben een mogelijk negatief effect op broedvogels. Deze effecten kunnen optreden wanneer de werkzaamheden plaats vinden binnen het broedseizoen. De werkzaamheden staan echter gepland buiten het broedseizoen en zullen dan ook geen hinder opleveren voor de broedvogels.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


5

CONCLUSIE EN ADVIES VOOR VERVOLGPROCEDURES

5.1

Gevolgen van inrichting volgens natuurwetgeving Ecologische hoofdstructuur Het plangebied ligt niet in of nabij de (P)EHS. Wel ligt het nabij gebieden met een hoge natuur- en/of landschapswaarde. Er zullen echter geen ingrepen plaatsvinden in deze gebieden. Hierdoor is voor het plangebied deze categorie niet van toepassing. Boswet Er zal geen beplanting verwijderd worden die onder de richtlijnen voor compensatie van Natuur en Bos valt. Natuurbeschermingswet Het plangebied ligt niet in of in de nabijheid van beschermd natuurgebied. Deze wet is daarom niet van toepassing. Flora- en faunawet In het kader van de Flora- en faunawet zijn effecten op 1) broedvogels van belang bij de ontwikkeling van het plangebied. 1) Als de werkzaamheden buiten het broedseizoen uitgevoerd worden hoeft voor broedvogels geen ontheffing aangevraagd te worden. Dit geldt ook wanneer buiten het broedseizoen wordt gestart en onverminderd wordt doorgegaan in het broedseizoen. Wanneer de werkzaamheden echter zo worden gepland dat vogels er in een stille periode kunnen gaan broeden, kunnen wel negatieve effecten optreden als de intensiteit van de werkzaamheden weer toeneemt. In dat geval wordt de Flora- en faunawet overtreden. Voor werkzaamheden die gestart worden binnen het broedseizoen dient eveneens een ontheffing aangevraagd te worden.

LW-AF20112375 LW-AF20112375


6

LITERATUUR • • • •

• • • • • • • •

Broekhuizen, S., B. Hoekstra, V. van Laar, C. Smeenk, J.B.M. Thissen, Atlas van de Nederlandse zoogdieren, Stichting uitgeverij Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, 1992. Limpens, H., K. Mostert, W. Bongers, Atlas van de Nederlandse vleermuizen, KNNV Uitgevers, Utrecht, 1997. Teixeira, R.M., Atlas van de Nederlandse Broedvogels, Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland, 1979. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Atlas van de Nederlandse broedvogels 1998-2000, Nederlandse Fauna 5, Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey-Nederland, Leiden 2002. Website Stichting Ravon (www.ravon.nl). Website Vlinderstichting (www.vlinderstichting.nl). Website provincie Drenthe: Natuurbeheerplan Website provincie Overijssel: Natuurbeheerplan Website waarnemingen (www.waarneming.nl). Tax, M.H. (1989) Atlas van de Nederlandse dagvlinders. Vlinderstichting, Wapeningen en Natuurmonumenten, ’s Gravenhage. De Nederlandse Libellen (Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie, 2002) http://test.quickscanhulp.nl

LW-AF20112375 LW-AF20112375


7

COLOFON

LW-AF20112375 Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Interne controle Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf

LW-AF20112375 LW-AF20112375

: : : : : : : : : :

Vermillion Oil & Gas Netherlands B.V. Ecoscan productielocatie en pijpleidingen BA5753-107-100 26 pagina's Edwin Bouwmeester Wilma Dijks Jacques Hollander Arjan Valk 27 september 2011


DHV Groep Laan 1914 nr. 35 3818 EX Amersfoort Postbus 1132 3800 BC Amersfoort T (033) 468 20 00 F (033) 468 28 01 E [email protected] www.dhv.nl

Bijlage 1

Gegevens "© NDFF - quickscanhulp.nl 05-09-2011".

In onderstaande tabel staat per soort aangegeven op welke afstand de soort van het projectgebied (zoals geselecteerd op tabblad 1) de afgelopen vijf jaar is waargenomen. Hierin zijn alleen de soorten weergegeven van tabel II en III van de Flora- en faunawet en de vogels waarvan LNV op een indicatieve lijst aangeeft dat deze jaarrond beschermde nesten hebben. Meer informatie over de waarnemingen die hiervoor gebruik zijn is te vinden op de site van de Gegevensautoriteit Natuur. NB: er wordt niet geselecteerd op type waarnemingen zoals, bijv enkel broedvogeltellingen voor de vogels. Het resultaat in de tabel geeft een overzicht van alle op het moment van opvragen goedgekeurde actuele waarnemingen, dus ook losse waarnemingen, in de NDFF voor bovengenoemde soorten. Deze tabel kan als bijlage in een ecologische quickscan bijgevoegd worden, maar mag niet voor andere doeleinden (dan voor het vervaardigen van ecologische quickscans) gebruikt worden. Bij publicatie van onderstaande lijst dient altijd het volgende copyright opgenomen worden: "© NDFF - quickscanhulp.nl 0509-2011".

Kaart van het aangegeven gebied in de Quickscanhulp.

LW-AF20112375

-1-

Soort

Soortgroep

Bescherming

Afstand ▾

Levendbarende hagedis

Reptielen

tabel II

0 - 1 km

Veldsalie

Vaatplanten

tabel II

0 - 1 km

Kleine modderkruiper

Vissen

tabel II

0 - 1 km

Eekhoorn

Zoogdieren

tabel II

0 - 1 km

Steenmarter

Zoogdieren

tabel II

0 - 1 km

Boomkikker

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Heikikker

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Kamsalamander

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Poelkikker

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Rugstreeppad

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Vroedmeesterpad

Amfibieën

tabel III

0 - 1 km

Rouwmantel

Insecten - Dagvlinders

tabel III

0 - 1 km

Gevlekte witsnuitlibel

Insecten - Libellen

tabel III

0 - 1 km

Groene glazenmaker

Insecten - Libellen

tabel III

0 - 1 km

Noordse winterjuffer

Insecten - Libellen

tabel III

0 - 1 km

Adder

Reptielen

tabel III

0 - 1 km

Hazelworm

Reptielen

tabel III

0 - 1 km

Ringslang

Reptielen

tabel III

0 - 1 km

Boomvalk

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Buizerd

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Gierzwaluw

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Grote Gele Kwikstaart

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Havik

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Huismus

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Kerkuil

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Ooievaar

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Ransuil

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Roek

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Slechtvalk

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Sperwer

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Steenuil

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Wespendief

Vogels

tabel III

0 - 1 km

Gewone dwergvleermuis

Zoogdieren

tabel III

0 - 1 km

Gewone grootoorvleermuis

Zoogdieren

tabel III

0 - 1 km

Laatvlieger

Zoogdieren

tabel III

0 - 1 km

Rosse vleermuis

Zoogdieren

tabel III

0 - 1 km

Ruige dwergvleermuis

Zoogdieren

tabel III

0 - 1 km

Alpenwatersalamander

Amfibieën

tabel II

1 - 5 km

Gevlekte orchis

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Grote keverorchis

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Kleine zonnedauw

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Klokjesgentiaan

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Moeraswespenorchis

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

LW-AF20112375

-2-

Rapunzelklokje

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Rietorchis

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Ronde zonnedauw

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Ruig klokje

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Valkruid

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Waterdrieblad

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Welriekende nachtorchis

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Wilde gagel

Vaatplanten

tabel II

1 - 5 km

Wild zwijn

Zoogdieren

tabel II

1 - 5 km

Geelbuikvuurpad

Amfibieën

tabel III

1 - 5 km

Vinpootsalamander

Amfibieën

tabel III

1 - 5 km

Heideblauwtje


tabel III

1 - 5 km

Brede geelgerande waterroofkever

Insecten - Kevers

tabel III

1 - 5 km

Muurhagedis

Reptielen

tabel III

1 - 5 km

Zandhagedis

Reptielen

tabel III

1 - 5 km

Grote modderkruiper

Vissen

tabel III

1 - 5 km

Zwarte Wouw

Vogels

tabel III

1 - 5 km

Baardvleermuis

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Boommarter

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Das

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Meervleermuis

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Waterspitsmuis

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Watervleermuis

Zoogdieren

tabel III

1 - 5 km

Blaasvaren

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Dennenorchis

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Gele helmbloem

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Gulden sleutelbloem

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Herfsttijloos

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Lange ereprijs

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Parnassia

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Prachtklokje

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Rechte driehoeksvaren

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Weideklokje

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Wilde kievitsbloem

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Wilde marjolein

Vaatplanten

tabel II

10 - 25 km

Meerval

Vissen

tabel II

10 - 25 km

Rivierdonderpad

Vissen

tabel II

10 - 25 km

Knoflookpad

Amfibieën

tabel III

10 - 25 km

Veenbesparelmoervlinder


tabel III

10 - 25 km

Veenhooibeestje


tabel III

10 - 25 km

Gestreepte waterroofkever

Insecten - Kevers

tabel III

10 - 25 km

Oostelijke witsnuitlibel

Insecten - Libellen

tabel III

10 - 25 km

Sierlijke witsnuitlibel

Insecten - Libellen

tabel III

10 - 25 km

Drijvende waterweegbree

Vaatplanten

tabel III

10 - 25 km

LW-AF20112375

-3-

Gewone zeehond

Zoogdieren

tabel III

10 - 25 km

Kleine dwergvleermuis

Zoogdieren

tabel III

10 - 25 km

Noordse woelmuis (arenicola)

Zoogdieren

tabel III

10 - 25 km

Tweekleurige vleermuis

Zoogdieren

tabel III

10 - 25 km

Aapjesorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Bleek bosvogeltje

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Bokkenorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Duitse gentiaan

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Franjegentiaan

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Geelgroene wespenorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Groene nachtorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Herfstschroeforchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Kruisbladgentiaan

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Mannetjesorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Pijlscheefkelk

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Poppenorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Purperorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Schubvaren

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Soldaatje

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Steenrode orchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Stengelomvattend havikskruid

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Veldgentiaan

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Vliegenorchis

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Vogelnestje

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Zinkviooltje

Vaatplanten

tabel II

100 - 250 km

Kleurige grondel

Vissen

tabel II

100 - 250 km

Lozano's grondel

Vissen

tabel II

100 - 250 km

Adderzeenaald

Vissen;Zeeorganismen

tabel II

100 - 250 km

Blonde rog


tabel II

100 - 250 km

Dwergbolk


tabel II

100 - 250 km

Gehoornde slijmvis


tabel II

100 - 250 km

Glasgrondel


tabel II

100 - 250 km

Harnasmannetje


tabel II

100 - 250 km

Pitvis


tabel II

100 - 250 km

Vorskwab


tabel II

100 - 250 km

Zwartooglipvis


tabel II

100 - 250 km

Vuursalamander

Amfibieën

tabel III

100 - 250 km

Donker pimpernelblauwtje


tabel III

100 - 250 km

Dwergblauwtje


tabel III

100 - 250 km

Groot geaderd witje


tabel III

100 - 250 km

Grote ijsvogelvlinder


tabel III

100 - 250 km

Iepenpage


tabel III

100 - 250 km

Klaverblauwtje


tabel III

100 - 250 km

Pimpernelblauwtje


tabel III

100 - 250 km

LW-AF20112375

-4-

Purperstreepparelmoervlinder


tabel III

100 - 250 km

Tweekleurig hooibeestje


tabel III

100 - 250 km

Veldparelmoervlinder


tabel III

100 - 250 km

Gaffellibel

Insecten - Libellen

tabel III

100 - 250 km

Kemps zeeschildpad

Reptielen

tabel III

100 - 250 km

Zomerschroeforchis

Vaatplanten

tabel III

100 - 250 km

Gestippelde alver

Vissen

tabel III

100 - 250 km

Bataafse stroommossel

Zeeorganismen;Weekdieren

tabel III

100 - 250 km

Grijze grootoorvleermuis

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Hamster

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Hazelmuis

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Ingekorven vleermuis

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Lynx

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Wilde kat

Zoogdieren

tabel III

100 - 250 km

Gewone spitssnuitdolfijn

Zoogdieren;Zeeorganismen

tabel III

100 - 250 km

Gewone vinvis


tabel III

100 - 250 km

Vliegend hert

Insecten - Kevers

tabel II

25 - 50 km

Bergnachtorchis

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Bijenorchis

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Klein glaskruid

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Kluwenklokje

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Maretak

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Muurbloem

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Spindotterbloem

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Stengelloze sleutelbloem

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Veenmosorchis

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Vleeskleurige orchis

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Zomerklokje

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Zwartsteel

Vaatplanten

tabel II

25 - 50 km

Zwarte grondel


tabel II

25 - 50 km

Edelhert

Zoogdieren

tabel II

25 - 50 km

Rivierrombout

Insecten - Libellen

tabel III

25 - 50 km

Kruipend moerasscherm

Vaatplanten

tabel III

25 - 50 km

Rivierprik

Vissen

tabel III

25 - 50 km

Steur

Vissen

tabel III

25 - 50 km

Oehoe

Vogels

tabel III

25 - 50 km

Bechsteins vleermuis

Zoogdieren

tabel III

25 - 50 km

Bever

Zoogdieren

tabel III

25 - 50 km

Bosvleermuis

Zoogdieren

tabel III

25 - 50 km 25 - 50 km

Brandts vleermuis

Zoogdieren

tabel III

Vale vleermuis

Zoogdieren

tabel III

25 - 50 km

Veldspitsmuis

Zoogdieren

tabel III

25 - 50 km

Beenbreek

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Brede orchis

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

LW-AF20112375

-5-

Daslook

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Jeneverbes

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Spaanse ruiter

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Steenanjer

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Steenbreekvaren

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Tongvaren

Vaatplanten

tabel II

5 - 10 km

Damhert

Zoogdieren

tabel II

5 - 10 km

Grote vuurvlinder


tabel III

5 - 10 km

keizersmantel


tabel III

5 - 10 km

Gladde slang

Reptielen

tabel III

5 - 10 km

Groenknolorchis

Vaatplanten

tabel III

5 - 10 km

Bittervoorn

Vissen

tabel III

5 - 10 km

Franjestaart

Zoogdieren

tabel III

5 - 10 km

Otter

Zoogdieren

tabel III

5 - 10 km

Europese rivierkreeft

Geleedpotigen

tabel II

50 - 100 km

Blauwe zeedistel

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Bosorchis

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Groensteel

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km 50 - 100 km

Grote muggenorchis

Vaatplanten

tabel II

Harlekijn

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Hondskruid

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Honingorchis

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Kleine keverorchis

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Lange zonnedauw

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Slanke gentiaan

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Stijf hardgras

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Zomeradonis

Vaatplanten

tabel II

50 - 100 km

Brakwatergrondel

Vissen

tabel II

50 - 100 km

Goudharder

Vissen

tabel II

50 - 100 km

Botervis


tabel II

50 - 100 km

Dikkopje


tabel II

50 - 100 km

Groene zeedonderpad


tabel II

50 - 100 km

Grote koornaarvis


tabel II

50 - 100 km

Grote zeenaald


tabel II

50 - 100 km

Hondshaai


tabel II

50 - 100 km

Kleine pieterman


tabel II

50 - 100 km

Kleine zeenaald


tabel II

50 - 100 km

Slakdolf


tabel II

50 - 100 km

Grijze zeehond

Zoogdieren

tabel II

50 - 100 km 50 - 100 km

Grote bosmuis

Zoogdieren

tabel II

Ringelrob

Zoogdieren

tabel II

50 - 100 km

Klapmuts


tabel II

50 - 100 km

Bruin dikkopje


tabel III

50 - 100 km

Heldenbok

Insecten - Kevers

tabel III

50 - 100 km

LW-AF20112375

-6-

Dikkopschildpad

Reptielen

tabel III

50 - 100 km

Lederschildpad

Reptielen

tabel III

50 - 100 km

Groot zeegras

Vaatplanten;Zeeorganismen

tabel III

50 - 100 km

Beekprik

Vissen

tabel III

50 - 100 km

Elrits

Vissen

tabel III

50 - 100 km

Eikelmuis

Zoogdieren

tabel III

50 - 100 km

Bruinvis


tabel III

50 - 100 km

Dwergvinvis


tabel III

50 - 100 km

Gestreepte dolfijn


tabel III

50 - 100 km

Gewone dolfijn


tabel III

50 - 100 km

Griend


tabel III

50 - 100 km

Noordse vinvis


tabel III

50 - 100 km

Orca


tabel III

50 - 100 km

Potvis


tabel III

50 - 100 km

Tuimelaar


tabel III

50 - 100 km

Witflankdolfijn


tabel III

50 - 100 km

Witsnuitdolfijn


tabel III

50 - 100 km

LW-AF20112375

-7-

Bijlage 2

Overzicht beschermingsregimes Flora- en faunawet

In deze bijlage staan de verschillende beschermingsregimes voor flora en fauna. De tabellen en toelichting op de tabellen in de bijlage zijn van belang bij ontheffingverlening voor artikel 75 en bij vrijstellingen in het kader van het Besluit houdende wijziging van een aantal algemene maatregelen van bestuur in verband met wijziging van artikel 75 van de Flora- en faunawet en enkele andere wijzigingen (AMvB artikel 75). Vogelsoorten zijn in deze tabellen niet apart opgenomen. Alle vogelsoorten in Nederland zijn beschermd (behalve exoten). Toelichting tabel 1 Als iemand activiteiten onderneemt die zijn te kwalificeren als bestendig beheer en onderhoud of bestendig gebruik of ruimtelijke ontwikkelingen, geldt een vrijstelling voor de soorten in tabel 1 voor artikel 8 t/m 12 van de Flora- en faunawet. Aan deze vrijstelling zijn geen aanvullende eisen gesteld. Voor deze activiteiten hoeft geen ontheffing aangevraagd worden. Voor andere activiteiten dan hierboven genoemd is voor de soorten in tabel 1 een ontheffing nodig. Een ontheffingaanvraag voor deze soorten wordt getoetst aan het criterium ‘doet geen afbreuk aan gunstige staat van instandhouding van de soort’ (zgn. lichte toets). Tabel 1: Algemene soorten Zoogdieren

Reptielen en amfibieën

Aardmuis Microtus agrestis

Bruine kikker Rana temporaria

Bosmuis Apodemus sylvaticus

Gewone pad Bufo bufo

Dwergmuis Micromys minutus

Middelste groene kikker Rana esculenta

Bunzing Mustela putorius

Kleine watersalamander Triturus vulgaris

Dwergspitsmuis Sorex minutus

Meerkikker Rana ridibunda

Egel Erinaceus europeus

Mieren

Gewone bosspitsmuis Sorex araneus

Behaarde rode bosmier Formica rufa

Haas Lepus europeus

Kale rode bosmier Formica polyctena

Hermelijn Mustela erminea

Stronkmier Formica truncorum

Huisspitsmuis Crocidura russula

Zwartrugbosmier Formica pratensis

Konijn Oryctolagus cuniculus

Vaatplanten

Mol Talpa europea

Aardaker Lathyrus tuberosus

Ondergrondse woelmuis Pitymys subterraneus

Akkerklokje Campanula rapunculoides

Ree Capreolus capreolus

Brede wespenorchis Epipactis helleborine

Rosse woelmuis Clethrionomys glareolus

Breed klokje Campanula latifolia

Tweekleurige bosspitsmuis Sorex coronatus

Dotterbloem Caltha palustris

Veldmuis Microtus arvalis

Gewone vogelmelk Ornithogalum umbellatum

Vos Vulpes vulpes

Grasklokje Campanula rotundifolia

Wezel Mustela nivalis

Grote kaardenbol Dipsacus fullonum

Woelrat Arvicola terrestris

Kleine maagdenpalm Vinca minor

Slakken

Knikkende vogelmelk Ornithogalum nutans

Wijngaardslak Helix pomatia

Koningsvaren Osmunda regalis Slanke sleutelbloem Primula elatior Zwanebloem Butomus umbellatus

LW-AF20112375

-8-

Toelichting tabel 2 • Als iemand activiteiten onderneemt die zijn te kwalificeren als bestendig beheer en onderhoud of bestendig gebruik of ruimtelijke ontwikkelingen, geldt een vrijstelling voor de soorten in tabel 2 voor artikel 8 t/m 12 van de Flora- en faunawet, mits activiteiten worden uitgevoerd op basis van een door de minister van LNV goedgekeurde gedragscode. Hetzelfde geldt voor alle vogelsoorten. Een gedragscode moet door een sector of ondernemer zelf opgesteld worden en ingediend voor goedkeuring. • Voor andere activiteiten dan hierboven genoemd is voor de soorten in tabel 2 een ontheffing nodig. Een ontheffingaanvraag voor deze soorten wordt getoetst aan het criterium ‘doet geen afbreuk aan gunstige staat van instandhouding van de soort’. Dit is niet van toepassing op alle vogelsoorten (zie toelichting tabel 3)

Tabel 2: overige soorten Zoogdieren

Vaatplanten

Damhert Dama dama

Aangebrande orchis Orchis ustulata

Edelhert Cervus elaphus

Aapjesorchis Orchis simia

Eekhoorn Sciurus vulgaris

Beenbreek Narthecium ossifragum

Grijze zeehond Halichoerus grypus

Bergklokje Campanula rhomboidalis

Grote bosmuis Apodemus flavicollis

Bergnachtorchis Platanthera chlorantha

Steenmarter Martes foina

Bijenorchis Ophrys apifera

Wild zwijn Sus scrofa

Blaasvaren Cystopteris fragilis


Blauwe zeedistel Eryngium maritimum

Alpenwatersalamander Triturus alpestris

Bleek bosvogeltje Cephalantera damasonium

Levendbarende hagedis Lacerta vivipara

Bokkenorchis Himantoglossum hircinum

Dagvlinders

Brede orchis Dactylorhiza majalis majalis

Moerasparelmoervlinder Euphydryas aurinia

Bruinrode wespenorchis Epipactis atrorubens

Vals heideblauwtje Lycaeides idas

Daslook Allium ursinum

Vissen

Dennenorchis Goodyera repens

Bermpje Noemacheilus barbatulus

Duitse gentiaan Gentianella germanica

Kleine modderkruiper Cobitis taenia

Franjegentiaan Gentianella ciliata

Meerval Silurus glanis

Geelgroene wespenorchis Epipactis muelleri

Rivierdonderpad Cottus gobio

Gele helmbloem Pseudofumaria lutea

Kevers

Gevlekte orchis Dactylorhiza maculata

Vliegend hert Lucanus cervus

Groene nachtorchis Coeloglossum viride

Kreeftachtigen

Groensteel Asplenium viride

Rivierkreeft Astacus astacus

Grote keverorchis Listera ovata Grote muggenorchis Gymnadenia conopsea Gulden sleutelbloem Primula veris Harlekijn Orchis morio Herfstschroeforchis Spiranthes spiralis Hondskruid Anacamptis pyramidalis Honingorchis Herminium monorchis Jeneverbes Juniperus communis

LW-AF20112375

-9-

Vaatplanten

Vaatplanten

Klein glaskruid Parietaria judaica

Welriekende nachtorchis Platanthera bifolia

Kleine keverorchis Listera cordata

Wilde gagel Myrica gale

Kleine zonnedauw Drosera intermedia

Wilde herfsttijloos Colchicum autumnale

Klokjesgentiaan Gentiana pneumonanthe

Wilde kievitsbloem Fritillaria meleagris

Kluwenklokje Campanula glomerata

Wilde marjolein Origanum vulgare

Koraalwortel Corallorhiza trifida

Wit bosvogeltje Cephalanthera longifolia

Kruisbladgentiaan Gentiana cruciata

Witte muggenorchis Pseudorchis albida

Lange ereprijs Veronica longifola

Zinkviooltje Viola lutea calaminaria

Lange zonnedauw Drosera anglica

Zomerklokje Leucojum aestivum

Mannetjesorchis Orchis mascula

Zwartsteel Asplenium adiantum-nigrum

Maretak Viscum album Moeraswespenorchis Epipactis palustris Muurbloem Erysimum cheiri Parnassia Parnassia palustris Pijlscheefkelk Arabis hirsuto sagittata Poppenorchis Aceras anthropophorum Prachtklokje Campanula persicifolia Purperorchis Orchis purpurea Rapunzelklokje Campanula rapunculus Rechte driehoeksvaren Gymnocarpium robertianum Rietorchis Dactylorhiza majalis praetermissa Ronde zonnedauw Drosera rotundifolia Rood bosvogeltje Cephalanthera rubra Ruig klokje Campanula trachelium Schubvaren Ceterach officinarum Sanke gentiaan Gentianella amarella Soldaatje Orchis militaris Spaanse ruiter Cirsium dissectum Steenanjer Dianthus deltoides Steenbreekvaren Asplenium trichomanes Stengelloze sleutelbloem Primula vulgaris Stengelomvattend havikskruid Hieracium amplexicaule Stijf hardgras Catapodium rigidum Tongvaren Asplenium scolopendrium Valkruid Arnica montana Veenmosorchis Hammarbya paludosa Veldgentiaan Gentianella campestris Veldsalie Salvia pratensis Vleeskleurige orchis Dactylorhiza incarnata Vliegenorchis Ophrys insectifera Vogelnestje Neottia nidus-avis Voorjaarsadonis Adonis vernalis Wantsenorchis Orchis coriophora Waterdrieblad Menyanthes trifoliata Weideklokje Campanula patula

LW-AF20112375

- 10 -

Toelichting tabel 3 • Als iemand activiteiten onderneemt die zijn te kwalificeren als bestendig beheer en onderhoud of bestendig gebruik, geldt een vrijstelling voor de soorten in tabel 3 voor artikel 8 t/m 12 van de Flora- en faunawet, mits activiteiten worden uitgevoerd op basis van een door de minister van LNV goedgekeurde gedragscode. Deze vrijstelling is enigszins beperkt; voor activiteiten die zijn te kwalificeren als bestendig beheer en onderhoud in de landbouw en bosbouw en bestendig gebruik geldt geen vrijstelling voor artikel 10 van de Flora- en faunawet. Ook niet op basis van een gedragscode. Voor soorten in tabel 3 moet voor deze activiteiten voor artikel 10 een ontheffing aangevraagd worden. Een gedragscode moet door een sector of ondernemer zelf opgesteld worden en ingediend voor goedkeuring. • Als iemand activiteiten onderneemt die zijn te kwalificeren als ruimtelijke ontwikkeling geldt voor soorten in tabel 3 geen vrijstelling. Ook niet op basis van een gedragscode. • Voor activiteiten in het kader van bestendig beheer en onderhoud in de landbouw en bosbouw en bestendig gebruik is voor artikel 10 voor de soorten in tabel 3 een ontheffing nodig. Evenals voor activiteiten in het kader van ruimtelijke ontwikkeling en voor andere activiteiten dan hierboven genoemd. Een ontheffingaanvraag voor deze soorten wordt getoetst aan drie criteria: 1) er is sprake van een in of bij de wet genoemd belang 1, 2) er is geen alternatief, 3) doet geen afbreuk aan gunstige staat van instandhouding van de soort. Deze drie criteria vormen de zogenaamde uitgebreide toets. De drie criteria staan naast elkaar en niet na elkaar (aan alle drie moet voldaan zijn). Hetzelfde geldt voor alle vogelsoorten. Tabel 3a: soorten bijlage 1 AMvB Zoogdieren Dagvlinders Das Meles meles

Bruin dikkopje Erynnis tages

Boommarter Martes martes

Dwergblauwtje Cupido minimus

Eikelmuis Eliomys quercinus

Dwergdikkopje Thymelicus acteon

Gewone zeehond Phoca vitulina

Groot geaderd witje Aporia crataegi

Veldspitsmuis Crocidura leucodon

Grote ijsvogelvlinder Limenitis populi

Waterspitsmuis Neomys fodiens

Heideblauwtje Plebejus argus


Iepepage Strymonidia w-album

Adder Vipera berus

Kalkgraslanddikkopje Spialia sertorius

Hazelworm Anguis fragilis

Keizersmantel Argynnis paphia

Ringslang Natrix natrix

Klaverblauwtje Cyaniris semiargus

Vinpootsalamander Triturus helveticus

Purperstreepparelmoervlinder Brenthis ino

Vuursalamander Salamandra salamandra

Rode vuurvlinder Palaeochrysophanus hippothoe

Vissen

Rouwmantel Nymphalis antiopa

Beekprik Lampetra planeri

Tweekleurig hooibeestje Coenonympha arcania

Bittervoorn Rhodeus cericeus

Veenbesparelmoervlinder Bolaria aquilonais

Elrits Phoxinus phoxinus

Veenhooibeestje Coenonympha tullia

Gestippelde alver Alburnoides bipunctatus

Veldparelmoervlinder Melitaea cinxia

Grote modderkruiper Misgurnus fossilis

Woudparelmoervlinder Melitaea diamina

Rivierprik Lampetra fluviatilis

Zilvervlek Clossiana euphrosyne

Vaatplanten Groot zeegras Zostera marina

LW-AF20112375

- 11 -

Tabel 3b: soorten bijlage IV HR Zoogdieren

Dagvlinders

Baardvleermuis Myotis mystacinus

Donker pimpernelblauwtje Maculinea nausithous

Bechstein’s vleermuis Myotis bechsteinii

Grote vuurvlinder Lycaena dispar

Bever Castor fiber

Pimpernelblauwtje Maculinea teleius

Bosvleermuis Nyctalus leisleri

Tijmblauwtje Maculinea arion

Brandt’s vleermuis Myotis brandtii

Zilverstreephooibeestje Coenonympha hero

Bruinvis Phocoena phocoena

Libellen

Euraziatische lynx Lynx lynx

Bronslibel Oxygastra curtisii

Franjestaart Myotis nattereri

Gaffellibel Ophiogomphus cecilia

Gewone dolfijn Delphinus delphis

Gevlekte witsnuitlibel Leucorrhinia pectoralis

Gewone dwergvleermuis Pipistrellus pipistrellus

Groene glazenmaker Aeshna viridis

Gewone grootoorvleermuis Plecotus auritus

Noordse winterjuffer Sympecma paedisca

Grijze grootoorvleermuis Plecotus austriacus

Oostelijke witsnuitlibel Leucorrhinia albifrons

Grote hoefijzerneus Rhinolophus ferrumequinum

Rivierrombout Stylurus flavipes

Hamster Cricetus cricetus

Sierlijke witsnuitlibel Leucorrhinia caudalis

Hazelmuis Muscardinus avellanarius

Kevers

Ingekorven vleermuis Myotis emarginatus

Brede geelrandwaterroofkever Dytiscus latissimus

Kleine dwergvleermuis Pipistrellus pygmaeus

Gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus

Kleine hoefijzerneus Rhinolophus hipposideros

Heldenbok Cerambyx cerdo

Laatvlieger Eptesicus serotinus

Juchtleerkever Osmoderma eremita

Meervleermuis Myotis dasycneme

Tweekleppigen

Mopsvleermuis Barbastella barbastellus

Bataafse stroommossel Unio crassus

Nathusius’ dwergvleermuis Pipistrellus nathusii


Noordse woelmuis Microtus oeconomus

Boomkikker Hyla arborea

Otter Lutra lutra

Geelbuikvuurpad Bombina variegata

Rosse vleermuis Nyctalus noctula

Gladde slang Coronella austriacus

Tuimelaar Tursiops truncatus

Heikikker Rana arvalis

Tweekleurige vleermuis Vespertilio murinus

Kamsalamander Triturus cristatus

Vale vleermuis Myotis myotis

Knoflookpad Pelobates fuscus

Watervleermuis Myotis daubentonii

Muurhagedis Podarcis muralis

Wilde kat Felis silvestris

Poelkikker Rana lessonae

Witflankdolfijn Lagenorhynchus acutus

Rugstreeppad Bufo calamita

Witsnuitdolfijn Lagenorhynchus albirostris

Vroedmeesterpad Alytes obstetricans

Vissen

Zandhagedis Lacerta agilis

Houting Conegonus oxyrrhynchus Steur Acipenser sturio

Vaatplanten Drijvende waterweegbree Luronium natans Groenknolorchis Liparis loeselii Kruipend moerasscherm Apium repens Zomerschroeforchis Spiranthes aestivalis

LW-AF20112375

- 12 -

Het uitsteken van beschermde planten, het vangen van beschermde dieren en het elders terugplaatsen gebeurt onder begeleiding van en op aanwijzing van een ecologisch ter zake kundig persoon met kennis van de betreffende soorten.

Onder ecologisch ter zake kundige wordt verstaan: Een persoon die op HBO, dan wel universitair niveau een opleiding heeft genoten met als zwaartepunt (Nederlandse) ecologie en/of als ecoloog werkzaam is voor een ecologisch adviesbureau dat is aangesloten bij het netwerk Groene Bureaus en/of zich aantoonbaar actief inzet op het gebied van de soortenbescherming en is aangesloten bij de daarvoor in Nederland bestaande organisaties (zoals Das en Boom, VVZ, RAVON, Vogelbescherming Nederland, Vlinderstichting, Natuurhistorisch genootschap, KNNV, HJN, IVN, FLORON, VOFF, SOVON, etc.) Ontheffingen Deze persoon dient in het bezit te zijn van de noodzakelijke ontheffingen voor het vangen van amfibieën, zoogdieren en of insecten en het werken met schepnetten. Het vangen van vissen Vissen worden gevangen met een schepnet of een zeeg. De gevangen vissen worden in een emmer met schoon water geplaatst en binnen 2 uur overgebracht naar een aangrenzende watergang die in open verbinding staat met de tijdelijk afgedamde watergang. Het vangen van zoogdieren en amfibieën Amfibieën en kleine zoogdieren worden in een droge emmer geplaatst waarvan de bodem bedekt is met een laagje vochtig zand. Zij worden binnen 2 uur overgebracht naar een aangrenzende watergang en worden in de oever of nabij de waterlijn uitgezet

LW-AF20112375

- 13 -

Baggercontrole Op de oever gedeponeerde bagger wordt gecontroleerd op aanwezigheid van fauna. Indien er zich vissen en (grote) zoetwatermosselen op de kant liggen worden deze in een emmer met schoon water geplaatst en binnen 2 uur overgebracht naar een aangrenzende watergang die in open verbinding staat met de tijdelijk afgedamde watergang. Slootmaaisel Het maaisel dat uit de watergang wordt verwijderd, wordt naast de werkstrook op de oever langs het water gelegd zodat dieren eruit kunnen kruipen naar het water toe. Na een week kan het worden afgevoerd. Gewonde dieren Zwaar gewonde (gewervelde) dieren worden ter plekke vakkundig uit hun lijden verlost. In geval van infectieziekten moeten de kadavers vernietigd worden om verdere uitbereiding te voorkomen Flora uitsteken Beschermde planten worden ruim uitgestoken en elders teruggeplaatst, voor zover soorten lokaal in hun voorkomen bedreigd worden door de ingreep en deze ingreep onvermijdelijk is. Gegevens Bij het aantreffen van beschermde soorten wordt er een melding gemaakt in de werkrapporten. Deze gegevens zijn van belang voor de verlener van de ontheffing en voor de opdrachtgever. Verder kunnen de gegevens doorworden gegeven aan de Gegevens verzamelende organisaties verenigd in de VOFF.

LW-AF20112375

- 14 -

DHV B.V.

Logo

MEMO Aan Van Kopie Dossier Project Betreft

: : : : : :

Alie Alserda Diederik van Bentum Patrick Mol BA5753-107-100 Ecoscan productielocatie en leidingen Eesveen Aanvulling toetsing ganzenfoerageergebied

Ons kenmerk Datum Classificatie

: MD-GR20120408 : 30 juli 2012 : Openbaar

Inleiding Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. (Vermilion) heeft het voornemen om een gasleiding (staal) en een watertransportleiding (kunststof) aan te leggen vanaf de locatie Eesveen, gelegen aan De Wulpen te Eesveen, gemeente Steenwijkerland (Overijssel) naar de locatie Nijensleek, gelegen aan de Bosschasteeg te Nijensleek, gemeente Westerveld (Drenthe). Daarnaast wil zij de locatie Eesveen in gebruik nemen voor het winnen van aardgas en voor het ontvangen en verpompen van water dat vrijkomt bij het winnen van aardgas (productiewater). Op de locatie Eesveen zullen met dat doel bovengrondse procesinstallaties worden geplaatst. Om deze ontwikkeling planologisch mogelijk te maken is een ecologisch onderzoek uitgevoerd (DHV, 2011 kenmerk LWAF20112375). De Provincie Overijssel heeft in een reactie kenbaar gemaakt dat het project expliciet getoetst dient te worden aan het beleid ten aanzien van ganzenfoerageergebied. In deze memo wordt aanvullend op de reeds uitgevoerde ecoscan het effect op het ganzenfoerageergebied onderzocht. Ganzenfoerageergebieden nabij projectgebied In de Omgevingsvisie heeft de Provincie Overijssel gebieden aangewezen als ganzenfoerageergebied. Deze gebieden zijn geen onderdeel van de EHS en ook niet beschermd via de Omgevingsverordening. Ze vallen onder de noemer ‘verspreide bos- en natuurwaarden’ en geven een bepaalde ambitie weer van de Provincie Overijssel.

Figuur 1 Ganzengebied Provincie Overijssel (bron: kaartviewer Omgevingsvisie Provincie Overijssel)

DHV Groep is een internationaal advies- en ingenieursbureau dat wereldwijd actief is en kantoren heeft in Europa, Afrika, Azië en Noord-Amerika. DHV B.V. is onderdeel van de DHV Groep. Kamer van Koophandel nr. 31034767. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

DHV B.V.

De omgevingsvisie vermeld als ambitie het behoud en de versterking van verspreide bos- en natuurwaarden. Hier vallen onder andere weidevogelgebieden en ganzengebieden onder. Als hoofdlijn van het beleid wordt genoemd dat er in deze gebieden geen aanpassingen van het waterpeil plaatsvinden en geen aantasting van de openheid of rust. Het is van belang dat aangewezen ganzengebieden hun waarde behouden als ganzenfoerageergebied. De voorgenomen ingreep van Vermilion betreft geen aanpassingen aan het waterpeil, daarom worden de effecten op rust en openheid beschouwd. Mogelijke effecten van voorgenomen ingreep op ganzengebied Als gevolg van het voornemen van Vermilion is een aantal effecten op het ganzengebied denkbaar: 1. Tijdelijke verstoring van de rust door de aanleg van de leiding door het ganzenfoerageergebied 2. Aantasting van de openheid door aanleg van bovengrondse procesinstallatie op en erfbeplanting rondom de locatie Eesveen. 3. Aantasting van de rust door een toename van verkeer (circa 10 vrachtwagens zullen dagelijks de locatie bezoeken om proceswater af te voeren). Beoordeling van de mogelijke effecten Ad 1: tijdelijke effecten De pijpleiding zal aangelegd worden tussen ca juli 2012 en oktober 2012. Dat betekent dat er een kleine overlap is met de periode waarin overwinterende ganzen aanwezig kunnen zijn. Ganzen zullen afstand bewaren tot de locatie waar de werkzaamheden aan de leiding bezig zijn. Dat betekent dat er tijdelijk een kleine hoeveelheid foerageergebied minder beschikbaar is in de omgeving. In de gehele regio is echter dusdanig veel optimaal foerageergebied (voedselrijke graslanden) voor ganzen aanwezig, dat ganzen kunnen uitwijken. Dit tijdelijke effect heeft daarom geen invloed op de beschikbaarheid van ganzengebied of op de populatie overwinterende ganzen. In heel Nederland is er op dit moment geen gebrek aan draagkracht (voldoende rust- en foerageergebieden) voor ganzen. Ad 2: aantasting openheid Bij de productielocatie Eesveen zal een bovengrondse procesinstallatie worden gerealiseerd, inclusief een afblaaspijp van ca 12 meter hoog. Daarnaast zal rondom het erf beplanting worden gerealiseerd, om de installaties aan het oog te ontrekken. Zoals onderstaande kaart (figuur 2) laat zien liggen er een aantal erven rondom de locatie Eesveen met bebouwing en erfbeplanting. Op dit moment wordt de locatie dus niet gekenmerkt door grootschalige openheid vanwege de ligging tussen deze opgaande structuren. Nieuwe bebouwing en beplanting op locatie Eesveen zal daarom geen verslechtering veroorzaken van het ganzengebied ten aanzien van de openheid. Ad 3: aantasting rust door verkeer Als gevolg van de ingebruikname van de locatie Eesveen zal er een toename aan verkeersbewegingen plaatsvinden van circa 10 vrachtwagens per dag over bestaande wegen. Dit veroorzaakt een zekere toename van geluid en beweging, verstorend voor ganzen. Momenteel zullen de wegen al gebruikt worden door verkeer, en zullen de locaties pal langs de weg mogelijk wat minder gebruikt worden door ganzen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat de ganzen iets zullen merken van een toename van 10 verkeersbewegingen per dag. Daarnaast zijn voorspelbare ‘verstoringen’, zoals langsrijdend verkeer, weinig verstorend voor vogels en raken ze hier aan gewend. Een vogel zal veel sterker reageren als een langsrijdende auto stopt en een persoon uitstapt. Daarom is de verwachting dat het ganzengebied niet zal verslechteren als gevolg van deze beperkte toename van verkeersbewegingen. Conclusie Het door de Provincie Overijssel beschreven ganzengebied wordt niet aangetast door de voorgenomen ingreep. Tijdelijk zal het gedeelte waar de leiding wordt gerealiseerd niet gebruikt worden door ganzen, maar a) een zeer beperkte periode van de uitvoering overlapt met het ganzenseizoen en b) ganzen kunnen in die periode uitwijken


30 juli 2012 -2-

DHV B.V.

naar ander foerageergebied dat in grote mate beschikbaar is in de weidse omgeving. Effecten op de rust en de openheid van het gebied zijn van een dusdanig beperkte omvang, dat het de kwaliteit als ganzengebied niet aantast. De ambitie van het ganzengebieden beleid van de Provincie Overijssel wordt daarom niet bedreigd door de voorgenomen ingreep van Vermilion.

Figuur 2 Opgaande elementen rondom locatie Eesveen. Rode cirkel is locatie Eesveen, blauwe cirkels geven andere opgaande elementen weer.


30 juli 2012 -3-

BIJLAGE 7

BODEMONDERZOEK

Historisch onderzoek Rapport Oranjewoud 11191-237481-HO November 2011 Milieukundig bodemonderzoek Rapport Oranjewoud 11191-203247-BO November 2011


27 november 2012 - 17 -

Rapport milieukundig historisch onderzoek Ten behoeve van de aanleg van de 4" aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek projectnr. 11191-237481 documentrnr. 11191-237481-HO revisie 00 10 november 2011

auteur(s) ing. T.F. de Vries

Opdrachtgever Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. Postbus 71 8860 AB HARLINGEN

datum vrijgave 10 november 2011

beschrijving revisie 00 Rapport milieukundig historisch onderzoek

goedkeuring

vrijgave

Colofon

Datum van uitgave: 10 november 2011 Contactadres: Tolhuisweg 57 8443 DV Heerenveen Postbus 24 8440 AA Heerenveen

Copyright © 2011 Ingenieursbureau Oranjewoud Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.

Rapport Historisch onderzoek t.b.v. de aanleg van de 4" aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek Projectnr. 11191-237481 10 november 2011 , revisie 00

Inhoud blz.

1

Inleiding ................................................................................................................ 2

2

Onderzoeksopzet en terreininformatie.................................................................. 3

2.1 2.2

Onderzoeksopzet....................................................................................................................... 3 Terreininformatie ...................................................................................................................... 3

3

Resultaten historisch onderzoek............................................................................ 4

3.1 3.2 3.3

Voormalig, huidig en toekomstig gebruik ................................................................................. 4 Dempingen en voormalige bebouwing ..................................................................................... 4 Verdachte bedrijfsactiviteiten en bodemonderzoeken............................................................. 4

4

Conclusies en aanbevelingen ................................................................................. 5

Tekeningen 237481-O2 237481-HO1

Topografisch overzicht met ligging leidingtracé Topografisch overzicht met verdachte deellocaties

blad 1 van 5


1

Inleiding In opdracht van Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. is door Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. in de periode augustus-november 2011 een historisch onderzoek uitgevoerd ter plaatse van het toekomstige tracé van de aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek. Aanleiding De aanleiding tot dit historisch onderzoek is de voorgenomen aanleg van een aardgastransportleiding van de gaswinlocatie Eesveen naar gaswinlocatie Nijensleek. Doel Het doel van het historisch onderzoek is om na te gaan of er op of in de directe nabijheid (tot 50 m uit het hart van de leiding) van het voorgenomen leidingtracé bodemverontreinigingen of verdachte activiteiten bekend zijn. Onderzoeksopzet en kwaliteit Het onderzoek is uitgevoerd conform een 'maatwerk' onderzoeksprogramma zoals dat gebruikelijk is voor tracéstudies voor de aanleg van gasleidingen (geen strikte opvolging NEN 5725 protocol). Ten behoeve van het historisch onderzoek zijn een beperkter aantal bronnen geraadpleegd.

blad 2 van 5


2 2.1

Onderzoeksopzet en terreininformatie Onderzoeksopzet Het historisch bodemonderzoek is uitgevoerd conform een 'maatwerk' onderzoeksprogramma zoals dat gebruikelijk is voor de aanleg van leidingen. Vanwege de grootschaligheid van het project vraagt een vooronderzoek conform de NEN 5725 in dit stadium een te grote onderzoeksinspanning. Bodemonderzoek conform genoemd NEN-protocol is namelijk gericht op perceelsniveau (of enkele percelen) en is niet specifiek bedoeld voor leidingtracés in de vorm van een langgerekt lijnvormig onderzoeksgebied waarbij sprake is van een groot aantal te kruisen percelen. Voor soortgelijke grootschalige onderzoekslocaties mag daarom gemotiveerd worden afgeweken van de NEN 5725 en voor dit onderzoek is daarom ook gekozen voor een aangepast maatwerkprogramma. Ten behoeve van het onderzoek zijn een beperkt aantal specifieke bronnen geraadpleegd, waarmee toch het grootste deel van de bekende informatie kan worden geïnventariseerd. De geraadpleegde bronnen zijn: - kadastrale informatie; - historisch topografisch kaartmateriaal; - bodeminformatiesystemen van de provincies Overijssel en Drenthe. Kadastrale informatie Nagegaan is welke kadastrale percelen het voorgenomen leidingtracé doorkruist en wie de eigenaren van de kadastrale percelen zijn. Topografisch kaartmateriaal Aan de hand van topografisch kaartmateriaal zijn het voormalig en huidig gebruik van de grond ter plaatse van het voorgenomen leidingtracé met elkaar vergeleken waarbij is gelet op de aanwezigheid van slootdempingen en voormalige bebouwing. Bodeminformatiesystemen Met behulp van de digitaal beschikbare bodeminformatiesystemen van de provincies Overijssel en Drenthe is nagegaan of er in de directe nabijheid (tot 50 m) vanaf het voorgenomen leidingtracé verdachte activiteiten en/of bodemonderzoeken bekend zijn.

2.2

Terreininformatie Het voorgenomen leidingtracé wordt aangelegd tussen de gaswinlocaties Eesveen en Nijensleek en is circa 2,7 km lang. De ligging van het voorgenomen tracé is weergegeven op de overzichtstekening 237481-O2. De kadastrale percelen welke worden doorkruist zijn in tabel 2.1 opgenomen. Tabel 2.1: Kadastrale gegevens Kadastrale gemeente Steenwijk Steenwijk Vledder Vledder Steenwijk Vledder Vledder Steenwijk Steenwijk Steenwijk Steenwijk Vledder Vledder Vledder

Sectie G G K K G K K G G G G K K K

Nummer(s) 1206 658, 1119, 1202, 1203, 1205 470 607, 609, 1470 656, 353 248, 608 1241 1043 1564 1208 1207 270, 801 1272 1271

Eigenaar/eigenaren H. Boelen S.K. Hornstra Voesten Kamp BV H. van de Beek Waterschap Reest en Wieden Waterschap Reest en Wieden Provincie Drenthe Provincie Overijssel C. van Dijk/H. Boelen W.L. Boelen E. Feith/C.F. Hooijer F.W. Jonkers/W.R. Jonkers H. Klaseboer J. Hofman blad 3 van 5


3 3.1

Resultaten historisch onderzoek Voormalig, huidig en toekomstig gebruik Op basis van het geraadpleegde digitale kaartmateriaal kan worden geconcludeerd dat het voormalige en huidige gebruik (agrarische bestemming) ter plaatse van het tracé gelijk zijn. Ook na de aanleg van aardgastransportleiding zal het gebruik van de locatie niet veranderen.

3.2

Dempingen en voormalige bebouwing Op basis van digitaal topografisch kaartmateriaal met de situatie in 1954, 1961 en 1964 is vastgesteld dat het voorgenomen tracé tussen de locatie Eesveen en de Gierwal, ten zuiden van de Hoofdweg en nabij de locatie Nijensleek diverse dempingen doorkruist. Over het algemeen betreft het dempingen van kavelsloten welke naar verwachting een beperkte breedte hebben. Uitzondering hierop is de gedempte Nijensleker Schipsloot tussen grofweg de locatie Nijensleek en de Hoofdweg. Voor alle dempingen geldt dat het dempingsmateriaal niet bekend is, verwacht wordt dat de voormalige watergangen zijn gedempt met gebiedseigen grond. Ten westen van de locatie Nijensleek doorkruist het tracé een voormalig erfperceel met daarop voormalige bebouwing. Iets ten zuidwesten van deze locatie heeft ten oosten van de Nijensleker Schipsloot een pad gelegen. De ligging van de genoemde dempingen en voormalige bebouwing zijn weergegeven op tekening 237481-HO1.

3.3

Verdachte bedrijfsactiviteiten en bodemonderzoeken Op de digitale bodeminformatiesystemen van de provincies Overijssel en Drenthe zijn op of in de directe nabijheid (tot 50 m vanaf het tracé) van het voorgenomen leidingtracé geen locaties bekend met verdachte bedrijfsactiviteiten en of bodemonderzoeken.

blad 4 van 5


4

Conclusies en aanbevelingen Uit het historisch onderzoek is gebleken dat op basis van de geraadpleegde bronnen op voorhand geen verontreinigingen op of in de directe nabijheid van het leidingtracé bekend zijn. Wel zijn op het tracé enkele verdachte deellocaties (dempingen en voormalige bebouwing) vastgesteld. Aanbevolen wordt om aanvullende boringen te verrichten ter plaatse van de vastgestelde dempingen en voormalige bebouwing om vast te stellen of er bodemvreemd materiaal in de bodem aanwezig is. Indien blijkt dat er bodemvreemd materiaal in de bodem aanwezig is verdient het de aanbeveling om aanvullend milieukundig onderzoek uit te voeren naar de omvang en milieuhygiënische kwaliteit ter plaatse van het leidingtracé. Indien er sprake is van demping met gebiedseigen grond wordt onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit niet zinvol geacht.

Ingenieursburau Oranjewoud B.V. Heerenveen, november 2011

blad 5 van 5


Tekeningen

207000

537000

538000

539000

206000

D0

24-10-2011

NR

DATUM

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

GET.

OPDRACHTGEVER

GIS SPECIALIST

VERMILION OIL & GAS NETHERLANDS B.V.

T.F DE VRIES

PROJECTOMSCHRIJVING

AANLEG PIPELINE EESVEEN - NIJENSLEEK

PROJECTLEIDER

FORMAAT

R.S RAAP

A3

VERMILION DRAWING NO.

1-34-ESV001-6-23-100-002 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

0

100

200

300

400 Meters

SCHAAL

1:10.000

237481-O2

WIJZ.NR

D0

TOPOGRAFISCHE OVERZICHT MET LIGGING VOORGENOMEN TRACÉ STATUS

DEFINITIEF R:\00235000\00237481\Bodem\ArcGis\mxd\237481-O2.mxd

206000

207000

539000

voormalig erfperceel met bebouwing

538000

voormalig pad voormalig pad

0

100

200

300

400 Meters

Legenda 4, onderzoeksgebied historisch onderzoek (50 m)

D0

10-11-2011

NR

DATUM

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GIS SPECIALIST

VERMILION OIL & GAS NETHERLANDS B.V.

T.F DE VRIES PROJECTLEIDER

R.S. RAAP

demping kavelsloot

PROJECTOMSCHRIJVING

demping Nijensleker Schipsloot

HISTORISCH BODEMONDERZOEK VOORGENOMEN AARDGASTRANSPORTLEIDING EESVEEN-NIJENSLEEK

locatie met voormalige bebouwing Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

GET.

KAARTTITEL

SCHAAL

1:10.000 FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN

1 IN 1 KAARTNUMMER

237481-HO1

WIJZ.NR

D0

TOPOGRAFISCH OVERZICHT LEIDINGTRACÉ MET LIGGING VERDACHTE DEELLOCATIES STATUS

DEFINITIEF R:\00235000\00237481\Bodem\ArcGis\mxd\237481-HO1.mxd

Rapport milieukundig bodemonderzoek Verdachte deellocaties Ten behoeve van de aanleg van de 4" aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek projectnr. 11191-237481 documentnr. 11191-203247-BO revisie 00 10 november 2011

auteur(s) T.F. de Vries

Opdrachtgever Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. Postbus 71 8860 AB HARLINGEN

datum vrijgave 10 november 2011

beschrijving revisie 00 Rapport milieukundig bodemonderzoek

goedkeuring

vrijgave

Colofon

Datum van uitgave: 10 november 2011 Contactadres: Tolhuisweg 57 8443 DV Heerenveen Postbus 24 8440 AA Heerenveen

Copyright © 2011 Ingenieursbureau Oranjewoud Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.

Milieukundig bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek Projectnr. 11191-237481 10 november 2011 , revisie 00

Inhoud blz.

1

Inleiding ................................................................................................................ 2

2

Verdachte deellocaties en onderzoeksopzet.......................................................... 3

2.1 2.2

Beschrijving verdachte deellocaties .......................................................................................... 3 Onderzoeksopzet....................................................................................................................... 3

3

Uitgevoerde veldwerkzaamheden ......................................................................... 4

3.1 3.2

Veldwerkzaamheden................................................................................................................. 4 Laboratoriumonderzoek............................................................................................................ 4

4

Onderzoeksresultaten ........................................................................................... 5

4.1 4.2 4.2.1 4.3

lokale bodemopbouw en veldwaarnemingen........................................................................... 5 Analyseresultaten...................................................................................................................... 5 Toetsingskader .......................................................................................................................... 5 Grond......................................................................................................................................... 6

5

Conclusies ............................................................................................................. 7

Tekeningen 237481-S1 237481-S2 237481-S3 237481-S4 237481-S5 237481-S6 237481-S7 237481-S8 237481-S9

Situatie met boringen gedempte Nijensleker Schipsloot Situatie met boringen gedempte kavelsloot nrs. 1, 2 en 3 Situatie met boringen gedempte kavelsloot nrs. 4. 5 en 6 Situatie met boringen gedempte kavelsloot nr. 7 Situatie met boringen gedempte kavelsloot nr. 8 Situatie met boringen gedempte kavelsloot nrs. 9 en 10 Situatie met boringen gedempte kavelsloot nr. 11 Situatie met boringen gedempte voormalig pad Situatie met boringen gedempte voormalig erfperceel

blad 1 van 7


1

Inleiding In opdracht van Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. is door Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. in de periode september-november 2011 een milieukundig bodemonderzoek uitgevoerd ter plaatse van diverse verdachte deellocaties op het toekomstige tracé van de aardgastransportleiding EesveenNijensleek. Aanleiding De aanleiding tot het bodemonderzoek wordt gevormd door de resultaten van het historisch onderzoek (Historisch onderzoek aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek, Oranjewoud, documentnummer 11191-237481-HO, revisie 00 van 10 november 2011). Uit het historisch onderzoek is naar voren gekomen dat op het tracé verdachte locaties aanwezig zijn waar mogelijk sprake is van een verontreinigde bodem. Voor zover bekend is de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem op deze locaties niet eerder onderzocht. Doel Doel van het bodemonderzoek is om te verifiëren op ter plaatse van de verdachte deellocaties bodemverontreinigingen in de bodem aanwezig zijn die een belemmering kunnen vormen voor de aanleg van de leiding.

blad 2 van 7


2 2.1

Verdachte deellocaties en onderzoeksopzet Beschrijving verdachte deellocaties Op basis van het uitgevoerde historisch bodemonderzoek zijn de volgende verdachte deellocaties naar voren gekomen: - 11 gedempte kavelsloten; - gedempte wijk (Nijensleker Schipsloot); - voormalig erfperceel; - voormalig pad. Op basis van digitaal topografisch kaartmateriaal met de situatie in 1954, 1961, 1964 en 1974 is vastgesteld dat het voorgenomen tracé tussen de locatie Eesveen en de Gierwal, ten zuiden van de Hoofdweg en nabij de locatie Nijensleek diverse voormalige kavelsloten doorkruist. De gedempte kavelsloten zijn verdacht omdat ze gedempt kunnen zijn met afvalstoffen of verontreinigde grond. Globaal tussen de locatie Nijensleek en de Hoofdweg is een gedempte wijk (Nijensleker Schipsloot) aanwezig. De verlegging van de Nijensleker Schipsloot heeft plaatsgevonden in de periode tussen 1964 en 1974. De gedempte wijk zou mogelijk gedempt kunnen zijn met afvalstoffen of verontreinigde grond. Tevens zou sprake kunnen zijn van een nog aanwezige verontreinigde oude sliblaag. Ten westen van de locatie Nijensleek doorkruist het tracé een voormalig erfperceel met daarop voormalige bebouwing. Iets ten zuidwesten van deze locatie heeft ten oosten van de Nijensleker Schipsloot een pad gelegen. Van oudsher bewoonde percelen kunnen diffuus verontreinigd zijn met diverse meestal immobiele verontreinigingen zoals PAK en zware metalen. Voor het pad geldt min of meer hetzelfde en daarbij geldt tevens dat er mogelijk sprake kan zijn van aanwezigheid van asbest omdat dat in het verleden wel is toegepast op halfverharde paden. De ligging van de genoemde dempingen en voormalige bebouwing is weergegeven op de tekeningen 237481-S1 t/m 237481-S9.

2.2

Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet voor de verschillende verdachte deellocaties is bepaald op basis van de NEN 5740. Voor de gedempte kavelsloten en gedempte Nijensleker Schipsloot is een onderzoeksopzet opgesteld op basis van de strategie voor een verdachte locatie met een plaatselijke bodembelasting met een duidelijke verontreinigingskern (VEP). Per demping zijn minimaal vijf boringen verricht in een raai dwars over de slootdemping. De onderzoeksopzet voor het voormalige erfperceel en het voormalige pad zijn opgesteld op basis van de strategie voor een verdachte locatie, diffuse bodembelasting, heterogeen verdeelde verontreiniging op schaal van monsterneming (VED-HE). Opgemerkt wordt dat het onderzoek van de verdachte deellocaties zich heeft beperkt tot de werkstrook van het leidingtracé.

blad 3 van 7


3 3.1

Uitgevoerde veldwerkzaamheden Veldwerkzaamheden De veldwerkzaamheden zijn uitgevoerd op 14 september, 27 september, 6 oktober en 24 oktober 2011. Ter plaatse van de gedempte kavelsloten zijn de boringen met een onderlinge afstand van circa 1 meter uitgevoerd. De werkzaamheden per verdachte deellocatie zijn weergegeven in tabel 3.1 Tabel 3.1: Geplaatste boringen per deellocatie deellocatie

boringen

gedempte Nijensleker Schipsloot

001, 005 en 006 002 en 004 003 011 t/m 015 021 t/m 025 031 t/m 035 041 t/m 045 051 t/m 055 061 t/m 065 071 t/m 075 081 t/m 085 091 t/m 095 101 t/m 105 111 t/m 115 202 t/m 205 201 en 207 208 t/m 213 206 302 t/m 306 en 308 t/m 312 301, 307 en 312

gedempte kavelsloot 1 gedempte kavelsloot 2 gedempte kavelsloot 3 gedempte kavelsloot 4 gedempte kavelsloot 5 gedempte kavelsloot 6 gedempte kavelsloot 7 gedempte kavelsloot 8 gedempte kavelsloot 9 gedempte kavelsloot 10 gedempte kavelsloot 11 voormalig pad

voormalig erfperceel

3.2

diepte (in m -mv.) 1,30 2,20 3,00 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 0,70 0,75 1,00 3,00 1,00 1,50

Laboratoriumonderzoek In tabel 3.2 is een overzicht gegeven van de mengmonstersamenstelling en de uitgevoerde analyses. Tabel 3.2: Laboratoriumonderzoek Deellocatie Grond voormalig erfperceel

(Meng)monster (traject cm -mv)

Boringen

Analyses

MM bg (0-50) MM og (40-75)

303, 305, 307, 308, 311 en 312 Standaardpakket grond, organische stof en lutum 303, 305, 307, 308, 311 en 312 Standaardpakket grond, organische stof en lutum

Toelichting: 1) Standaardpakketten: grond: zware metalen (barium, cadmium, kobalt, koper, kwik, lood, molybdeen, nikkel en zink), polychloorbifenylen (PCB som 7), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK 10 VROM), minerale olie (GC)

Omdat ter plaatse van de overige verdachte deellocaties geen bodemvreemde materialen of zintuiglijke verontreinigingen zijn waargenomen en omdat de dempingen waarschijnlijk zijn gedempt met gebiedseigen grond is laboratoriumonderzoek niet zinvol geacht.

blad 4 van 7


4 4.1

Onderzoeksresultaten lokale bodemopbouw en veldwaarnemingen De profielbeschrijvingen van de verrichte boringen met de bijbehorende veldwaarnemingen zijn opgenomen in bijlage 1. Uit de profielbeschrijvingen blijkt dat de bodemopbouw ter plaatse van de verdachte deellocaties ten zuiden van de Hoofdweg als volgt kan worden samengevat. 0,0 - 0,5 m -mv. : matig fijn zand, zwak tot sterk humeus 0,5 - 0,9 m -mv. : veen, zwak tot sterk zandig 0,9 - 1,5 m -mv. : matig fijn zand, zwak tot matig siltig Ten noorden van de Hoofdweg kan de bodemopbouw ter plaatse van de verdachte deellocaties als volgt worden samengevat. 0,0 - 0,5 m -mv. : matig fijn zand, zwak tot sterk humeus 0,5 - 1,0 m -mv. : sterk zandige leem 1,0 - 3,0 m -mv. : zwak zandige leem Ter plaatse van het voormalig erfperceel zijn in de bovengrond resten puin, glas en/of plastic aangetroffen. Ter plaatse van enkele gedempte kavelsloten en de gedempte Nijensleker Schipsloot zijn plaatselijk minimale hoeveelheden slib waargenomen.

4.2 4.2.1

Analyseresultaten Toetsingskader Grond en grondwater De getoetste analyseresultaten van de onderzochte gronden grondwatermonsters zijn weergegeven in respectievelijk bijlage 2 en bijlage 3. De analysecertificaten zijn toegevoegd in bijlage 8. De resultaten zijn conform het huidige overheidsbeleid getoetst aan de achtergrondwaarden (AW2000) uit de 'Regeling bodemkwaliteit' van 21 december 2007 en de 'Wijziging Regeling bodemkwaliteit' van respectievelijk 27 juni 2008 en 7 april 2009 en de streef- en interventiewaarden uit de 'Circulaire bodemsanering 2009' van 7 april 2009. De achtergrond- en interventiewaarden, die voor de grond afhankelijk zijn van het organisch stof- en lutumgehalte, en de streefwaarden zijn opgenomen in bijlage 5. Een toelichting op het toetsingskader is opgenomen in bijlage 6. In de tekst zal de term 'licht verhoogd' worden gebruikt bij gehalten hoger dan de achtergrond- of streefwaarden en lager dan de tussenwaarden. De term 'matig verhoogd' wordt gebruikt bij gehalten hoger dan de tussenwaarden en lager dan de interventiewaarden. De term 'sterk verhoogd' wordt gebruikt bij gehalten hoger dan de interventiewaarden. Wanneer het gehalte van een parameter beneden de voorgeschreven rapportagegrens van de AS3000 ligt mag er, conform de 'Wijziging Regeling bodemkwaliteit' en de 'Circulaire bodemsanering 2009' voor de betreffende parameter van worden uitgegaan dat wordt voldaan aan de achtergrond- of streefwaarde. Voor somparameters geldt hetzelfde indien alle individuele componenten van die somparameter lager zijn dan de voorgeschreven rapportagegrens. Indien er voor één of meerdere individuele componenten een gemeten gehalte (zonder < teken) is of sprake is van verhoogde rapportagegrenzen, dan dient de berekende waarde te worden getoetst aan de van toepassing zijnde normwaarde. blad 5 van 7


Het verkregen toetsingsresultaat, op basis van een berekende somwaarde waarin voor één of meer individuele componenten is gerekend met een waarde van 0,7 maal de rapportagegrens, heeft geen verplichtend karakter. Er kan onderbouwd worden geconcludeerd dat het betreffende monster niet in die mate is verontreinigd als het toetsingsresultaat aangeeft. Barium In de 'Circulaire bodemsanering 2009' van 7 april 2009 is aangegeven dat de norm voor barium tijdelijk is ingetrokken. Gebleken is namelijk dat de interventiewaarde voor barium lager was dan het gehalte dat van nature in de bodem voorkomt. Indien sprake is van verhoogde bariumgehalten ten opzichte van de natuurlijke achtergrond als gevolg van een antropogene bron, kan dit gehalte worden beoordeeld op basis van de voormalige interventiewaarde voor barium van 920 mg/kg d.s. (voor standaardbodem). Analyses op barium dienen wel nog te worden uitgevoerd, maar de resultaten hoeven dus niet meer getoetst te worden, tenzij een duidelijke antropogene bron aanwezig is.

4.3

Grond In tabel 4.1 zijn de parameters weergegeven, die de betreffende achtergrond-, tussen- of interventiewaarde overschrijden. Tabel: Overschrijding grond (Meng)monster (traject m -mv.)

Deelmonsters

MM bg (0,0 - 0,5)

303-1; 305-1; 307-1; 308-1; 311-1; 312-1 308-2; 311-2; 312-2

MM og (0,4 - 0,8)

Veldwaarneming

sporen/resten puin, glas, plastic geen

> achtergrondwaarde =< tussenwaarde (licht verontreinigd) PAK 10 van VROM)

Parameters > tussenwaarde =< interventiewaarde (matig verontreinigd) -

-

-

> interventiewaarde (sterk verontreinigd) -

blad 6 van 7


5

Conclusies Met het uitgevoerde bodemonderzoek is de bodemkwaliteit ter plaatse van de verdachte deellocaties vastgelegd. Uit het verrichte bodemonderzoek blijkt dat op de onderzochte verdachte locaties geen sprake is van een bodemverontreiniging van betekenis. De onderzoeksresultaten geven geen aanleiding tot het uitvoeren van vervolgonderzoek of sanerende maatregelen, omdat de gemeten concentraties kleiner zijn dan de betreffende tussen- en interventiewaarde. Op basis van de onderzoeksresultaten zijn er, milieuhygiënisch gezien, geen belemmeringen voor de voorgenomen aanleg van het leidingtracé. Voornoemde conclusies zijn gebaseerd op het vooronderzoek, de zintuiglijke waarnemingen en analyseresultaten van dit onderzoek. Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. Heerenveen, november 2011

blad 7 van 7


Bijlage 1: Profielbeschrijvingen en zintuiglijke waarnemingen

Legenda (conform NEN 5104) grind

klei

geur

Grind, siltig

Klei, zwak siltig

Grind, zwak zandig

Klei, matig siltig

geen geur zwakke geur matige geur sterke geur

Grind, matig zandig

Klei, sterk siltig

Grind, sterk zandig

Klei, uiterst siltig

Grind, uiterst zandig

Klei, zwak zandig

uiterste geur

olie geen olie-water reactie zwakke olie-water reactie matige olie-water reactie sterke olie-water reactie Klei, matig zandig

Klei, sterk zandig

zand

uiterste olie-water reactie

p.i.d.-waarde >0

Zand, kleiïg

>1 >10 Zand, zwak siltig

>100

leem

>1000

Zand, matig siltig

Leem, zwak zandig

>10000

Zand, sterk siltig

Leem, sterk zandig

monsters geroerd monster

Zand, uiterst siltig

overige toevoegingen

ongeroerd monster

zwak humeus

veen Veen, mineraalarm

matig humeus

overig bijzonder bestanddeel

Veen, zwak kleiïg

sterk humeus

Gemiddeld hoogste grondwaterstand grondwaterstand

Veen, sterk kleiïg

zwak grindig

Veen, zwak zandig

matig grindig

Veen, sterk zandig

sterk grindig

Gemiddeld laagste grondwaterstand slib

water

peilbuis blinde buis

casing

hoogste grondwaterstand gemiddelde grondwaterstand laagste grondwaterstand

bentoniet afdichting

filter

Projectnr. 237481 Bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek

Boring:

001

Boring:

0

0

weiland

20

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin Leem, zwak zandig, licht grijsgeel, geroerd

50

100

100

Leem, zwak zandig, lichtgrijs

002 0

0 1

30

50

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin Leem, sterk zandig, donkergrijs, geroerd

2

100

weiland

3

130 150

150

Leem, zwak zandig, grijs 4 200

200

Boring:

003

Boring: 0

0 1

30

weiland Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin Leem, sterk zandig, zwak humeus, donker bruingrijs, geroerd

50

220

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgrijs

0

weiland

20

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd

004

0 1

Leem, sterk zandig, donker bruingrijs, geroerd

50

2

2

100

100 3

150

150

200

3

200

200 4

220

4

220

Zand, matig fijn, matig siltig, resten slib, donkergrijs

0

weiland

Leem, sterk zandig, resten slib, donkergrijs, geroerd

250 270

Zand, zeer fijn, matig siltig, lichtgrijs 300

300

Boring:

005

Boring: 0

0

weiland Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd

1

0

006 Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin 40

50

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht geelbruin

50 70

2 100

100

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, geroerd Leem, zwak zandig, lichtgrijs

130

Bijlage: 1

Pagina 1 / 16

90


100 130

Schaal 1: 50

getekend volgens NEN 5104


Boring:

011

Boring: 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, neutraalbruin, geroerd

50

012 0

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, neutraalbruin, geroerd 50

50 70 90

100

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig roesthoudend, neutraal grijsgeel, geroerd

65

Veen, sterk zandig, donkerbruin, geroerd

90


100

Zand, matig fijn, zwak siltig, neutraal grijsgeel 150

150

Boring:

Boring: 0

0

30

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, neutraalbruin Veen, sterk zandig, donkerbruin, geroerd

50

150

150

013

0

berm

Zand, matig fijn, zwak siltig, neutraal grijsgeel, geroerd

014 0

berm

20

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, neutraalbruin Veen, sterk zandig, donkerbruin, geroerd

50

65

90

100


85

Zand, matig fijn, zwak siltig, neutraal grijsgeel, geroerd 150

150

Boring:

Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak roesthoudend, neutraal grijsgeel, geroerd

150

150

Zand, matig fijn, zwak siltig, neutraal grijsgeel

015 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, neutraalbruin

50

50

70

Veen, sterk zandig, donkerbruin, geroerd Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak roesthoudend, neutraal grijsgeel, geroerd

100

150

150

Bijlage: 1

120

100

Pagina 2 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

021

Boring: 0

0


022 0

0


40

50

70

150

150


50

Veen, zwak zandig, donkergrijs, geroerd

100

Zand, matig fijn, matig siltig, donkergrijs

024 0

150


50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak slibhoudend, resten veen, neutraal grijsgeel, geroerd

1

110

Zand, matig fijn, matig siltig, resten slib, donkergrijs

1 150

150

0

100

110

Veen, sterk zandig, resten veen, neutraalbruin, geroerd

100

Boring: 0

50

Zand, matig fijn, matig siltig, donkergrijs 150

150

025 0

0


50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, resten veen, neutraal grijsgeel, geroerd 100

100

Zand, matig fijn, matig siltig, donkergrijs 150

150

Bijlage: 1

70

150

023

0

Boring:

Veen, zwak zandig, neutraalbruin, geroerd Zand, matig fijn, matig siltig, donkergrijs

100

Boring:

50

55

Pagina 3 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

031

Boring: 0

0

weiland Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, neutraalbruin, geroerd

032 0

0

30

40

Veen, zwak zandig, donkergrijs

50

100

150

150

Boring:

Boring: 0

30 45

50

90

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, neutraalbruin, geroerd Veen, zwak zandig, donkergrijs, geroerd

0


150

150

034 0

berm Veen, sterk zandig, donkergrijs, geroerd

45

50

Zand, matig fijn, matig siltig, sporen slib, donkergrijs Zand, matig fijn, matig siltig, donkergrijs

100

150

90

100

150

033

0

Boring:

Zand, matig fijn, matig siltig, neutraal grijsgeel Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgrijs

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, neutraalbruin, geroerd, demping Zand, matig fijn, matig siltig, neutraal grijsgeel

50

65

90

berm

Zand, matig fijn, matig siltig, sporen slib, neutraal grijsgeel 80

Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergrijs

100

150

150

035 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs, geroerd

45

50

Veen, zwak zandig, donkergrijs 80

Zand, matig fijn, zwak siltig, donkergrijs

100

150

150

Bijlage: 1

Pagina 4 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

041

0

Boring: 0

berm

20

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, neutraal grijsgeel, geroerd

50

042 0

0

30

Boring:

80


150

150

Boring: 0

berm

20

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin

50

0

Zand, matig fijn, matig siltig, neutraal grijsgeel, geroerd

50


100

80

100

Boring:

150

044 0

berm

20


80

150

150

Zand, matig fijn, matig siltig, neutraal grijsgeel

100

150

043

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, sporen slib, neutraal grijsgeel, geroerd

50

80

100

berm

150


150

045

0

0

berm

20


50 80


100

150

150

Bijlage: 1

Pagina 5 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

051

Boring: 0

0

berm Veen, sterk zandig, donkerbruin

052 0

0

30

50

30

Zand, matig fijn, matig siltig, sporen slib, licht grijsbruin, geroerd

1

50

50

80


100

150

150

Boring:

Boring: 0

30 40

50 80

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin Veen, zwak zandig, donkerbruin, geroerd

150

150

Veen, zwak zandig, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, licht grijsbruin, geroerd

150

054 0

30

berm Veen, zwak zandig, donkerbruin, geroerd Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht grijsbruin, geroerd

50

Zand, matig fijn, matig siltig, resten veen, licht grijsbruin, geroerd Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgrijs

100

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin


100

150

053

0

Boring:

80

berm

80


100

150

150

055 0

0

berm Veen, sterk zandig, donkerbruin

30

50 70

100

100

Zand, matig fijn, matig siltig, sporen slib, lichtgrijs Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgrijs

150

150

Bijlage: 1

Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, resten veen, donkerbruin, geroerd

Pagina 6 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

061

Boring: 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin, geroerd

062 0

0

30

40

Veen, mineraalarm, donkerbruin

50

Boring:

80

Zand, matig fijn, matig siltig, licht geelgrijs

150

150

0

Boring:

30

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, licht grijsbruin, geroerd

50

0

Boring:

064 0


50 80


150

150

150

30

80

100


100

150

063 0


50

80

100

berm

90

100

150

Veen, mineraalarm, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, licht grijsgeel

150

065 0

0

30


50 80


100

150

150

Bijlage: 1

Pagina 7 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

071

0

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donker grijsbruin, geroerd

50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak roesthoudend, licht grijsgeel 100

100

Zand, matig fijn, zwak siltig, licht grijsgeel 150

150

Boring:

Boring: 0

0

0

0

50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel 100

100

Boring: akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donker grijsbruin, geroerd

50

0

50


074 0

50

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel



150

Boring:

150

100


075 0

0


50

50


100


150

Bijlage: 1

100


65

100


150

073 0

072

Pagina 8 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

081

0

50

Boring: 0

akker

25

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin

55

Veen, mineraalarm, donkerbruin, droog

082

0

50

0

akker

25


55

Veen, mineraalarm, donkerbruin, droog


100


150

Boring:

Boring: 0

100

100


150

083

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtgeel

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin

0

084 0


35 45

50 65


50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel


100


150

Boring:


100

150

100


085 0

0


35 50

50

Veen, mineraalarm, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel

100

100


150

Bijlage: 1

Pagina 9 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

091

Boring: 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin, opgehoogd

50

092 0

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin, opgehoogd

50

55

55

Leem, sterk zandig, lichtgrijs

100

100


150

150

Boring:

30 50

50

100

100

Boring: 0

0



150

150

093 berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruin, opgehoogd Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, geroerd

berm

0

50

094 0

berm

40

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin, opgehoogd

60


Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin Leem, sterk zandig, lichtgrijs

100

100


150

150

Boring:

100

150

100


150

095 0

0

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donker grijsbruin, geroerd

50

50

60

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin Leem, sterk zandig, lichtgrijs

100

100


150

150

Bijlage: 1

Pagina 10 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

101

Boring: 0

0

30

50

60

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

102 0

0

30

50

60

Leem, sterk zandig, lichtgrijs 100

100


150

150

Boring: 0

30

berm Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

50


150

0

50

104 0

berm

20


55

65

100


150

150

Boring:

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol Leem, sterk zandig, lichtgrijs


Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

100

100

Boring: 0



150

103

berm

100

150

100


150

105

0

0

berm

25

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donker grijsbruin Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

50 65


100


150

150

Bijlage: 1

Pagina 11 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

111

Boring: 0

0

30

50

60

85

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin

150

150

akker

20

Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs

40

70

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin

40

100

0

150

Boring:

85

Zand, zeer fijn, matig siltig, neutraal bruingeel Leem, sterk zandig, lichtgrijs, keileem zandig

150

114 0

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs

40


70

Zand, zeer fijn, sterk siltig, neutraal grijsgeel

50

Leem, sterk zandig, lichtgrijs, keileem zandig

100 120

Leem, zwak zandig, lichtgrijs, keileem stug 150

150

Leem, zwak zandig, lichtgrijs, keileem stug

115 0

0

30 40

50 80

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs Zand, matig fijn, sterk siltig, licht bruingeel Leem, sterk zandig, lichtgrijs, keileem zandig Leem, zwak zandig, lichtgrijs, keileem stug

100

150

150

Bijlage: 1


30

120

150

60

100


akker Zand, matig fijn, zwak siltig, sterk humeus, donkergrijs

50

Boring: 0

50

0

0

150

113

0

112


100

Boring:

akker

Pagina 12 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

201

Boring:

0

0

weiland

15 25

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin

50

50

75

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht bruingeel

202 0

0

Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin 35

50

55

Leem, sterk zandig, grijsgeel, roest

70

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, keileem

Boring:

203

Boring: 0

0

weiland Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin

55 70

Boring:


0

0

15

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel

70

50

50

70

Boring: weiland

50

weiland Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin


0

30


35

205

0


204

35

50

weiland

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, keileem

206 0

0 1

weiland Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd

35

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, stenen

50


2 100

150

200

250

300

300

Boring:

207

Boring:

0 1

0

weiland

15

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin

30

2


50 75

0

Pagina 13 / 16

Zand, matig fijn, matig siltig, grijsgeel

Schaal 1: 50

0

weiland

15

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel

50 70

Leem, zwak zandig, grijsgeel, keileem 100

Bijlage: 1

208

100



Boring:

209

0

Boring: 0

weiland

15


50

50

Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgeel, geroerd

210

0

0

weiland

15


50

50

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest 100

100

Boring: 0

Boring: 0

weiland

25

Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, geroerd

50

50

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, stugge keileem

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht

100

Boring:

212

0 1 2

0

weiland

25

Zand, matig fijn, matig siltig, sterk humeus, donkerbruin, geroerd

45

Leem, sterk zandig, grijsgeel, geroerd

70

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, lichtbruin, geroerd

100

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, stugge keileem

50 3

Leem, zwak zandig, grijsgeel, roest, stugge keileem 100

100

100

211

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht

100

213

0

0

weiland

20

Zand, matig fijn, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd Leem, zwak zandig, grijsgeel

50

100

100

Bijlage: 1

Pagina 14 / 16

Schaal 1: 50



Boring:

301

Boring: 0

0

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin

302 0

0

30

75

100

100

Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtbruin Zand, matig fijn, matig siltig, grijsgeel

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtbruin, podzol

45

50

akker

50 65

Leem, sterk zandig, lichtgrijs, zandige keileem 100

100


150

Boring:

303

Boring: 0

0 1

30

50

55

100

100

Boring:

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, sporen puin, sporen glas, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

1 30

50

55

100

100

Pagina 15 / 16

0

0

60

Leem, zwak zandig, lichtgrijs, keileem 100

100

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, sporen puin, sporen glas, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol

0

306 0

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin

40

50 65


Schaal 1: 50

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, geroerd

50

Boring: 0

304

Leem, sterk zandig, lichtgrijs, zandige keileem

305

0

Bijlage: 1

akker

100

Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, lichtbruin, podzol Zand, matig fijn, matig siltig, lichtgrijs



Boring:

307

Boring: 0

0 1

30

50

55 70

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, sporen puin, sporen glas, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, lichtbruin

308 0

0

Leem, zwak zandig, grijs, stugge keileem

50

50

2

100

65

309

Boring: 0

0

30

akker Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtbruin

50

100


0

akker

310

0

30

65


100

Boring: 0

akker

40

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, sporen puin, sporen glas, resten plastic, donkerbruin, geroerd

1 50


2

65

100

100

Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, lichtbruin, iets podzol, geroerd Leem, sterk zandig, lichtgrijs, zandige keileem

Pagina 16 / 16

Schaal 1: 50

312

0

0

akker

40

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, sporen puin, sporen glas, resten plastic, donkerbruin, geroerd

1 50

Zand, matig fijn, zwak siltig, zwak humeus, licht geelbruin, geroerd

2 75

Leem, zwak zandig, lichtgrijs, keileem 100

150

Bijlage: 1

100

100

311

0

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin Zand, matig fijn, zwak siltig, lichtbruin, iets podzol

50

65

Boring:

Zand, matig fijn, matig siltig, zwak humeus, licht grijsbruin, geroerd

150

150

Boring:

Zand, matig fijn, zwak siltig, matig humeus, resten puin, sporen glas, donkerbruin, geroerd

1


akker

150



Bijlage 2: Analyseresultaten grondmonsters met overschrijding toetsingswaarden


Tabel 1: Analyseresultaten grond met overschrijding toetsingswaarden Monsternummer Boringnummer Diepte (cm-mv)

Eenheid

MM bg 303,305,307,308,311,312 0 - 50

MM og 308,311,312 40 - 75

ALGEMEEN Analysedatum Droge stof Lutumgehalte Organisch stofgehalte

(%) (% ds) (% ds)

METALEN Barium [Ba] Cadmium [Cd] Kobalt [Co] Koper [Cu] Kwik [Hg] Lood [Pb] Molybdeen [Mo] Nikkel [Ni] Zink [Zn]

mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds

34 < 0,35 < 3,0 25 < 0,10 28 < 1,5 < 5,0 63

PAK Naftaleen Fenanthreen Anthraceen Fluorantheen Benzo(a)anthraceen Chryseen Benzo(k)fluorantheen Benzo(a)pyreen Benzo(g,h,i)peryleen Indeno-(1,2,3-c,d)pyreen PAK 10 van VROM (0,7 factor)

mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds

< 0,01 0,22 0,05 0,50 0,31 0,32 0,24 0,29 0,24 0,28 2,5

° ° ° ° ° ° ° ° ° ° +

< 0,01 0,02 < 0,01 0,04 0,02 0,03 0,02 0,02 0,02 0,02 0,21

° ° ° ° ° ° ° ° ° °

GECHLOREERDE KOOLWATERSTOFFEN PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 PCB (7) (som, 0.7 factor)

mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds

< 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 0,0012 < 0,001 0,0054

° ° ° ° ° ° °

< 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 < 0,001 0,0049

° ° ° ° ° ° °

OVERIGE (ORGANISCHE) VERBINDINGEN Minerale olie C10 - C12 Minerale olie C12 - C22 Minerale olie C22 - C30 Minerale olie C30 - C40 Minerale olie (totaal)

mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds mg/kg ds

14-10-2011 77,0 * 4,3 * 10

< 5,0 < 5,0 < 5,0 < 5,0 < 20

14-10-2011 80,5 * 3,9 * 5,9 < 20 < 0,35 < 3,0 < 10,0 < 0,10 13 < 1,5 < 5,0 21

° ° ° °

< 5,0 < 5,0 < 5,0 < 5,0 < 20

° ° ° °


Bijlage 3: Achtergrond-, tussen- en interventiewaarden grond

Projectnr.: 11191237481 november 2011, revisie 00 Bijlage 4, blad 1 van 2

Bodemonderzoek verdacht deellocaties op tracé toekomstig e aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek

Toetsingskader Circulaire bodemsanering 2009 grond 1) Gehalten in mg/kg d.s. Bij een gehalte van 10,0 % organisch-stof en een gehalte van 4,3 % lutum Barium 9) Cadmium Kobalt Koper Kwik (anorganisch) Kwik (organisch) Lood Molybdeen* Nikkel Zink

AW2000 2)

Toetsingskader VROM Tussenwaarde Interventiewaarde

38 1,5 14 78

5,5 36,5 75 14 1,6 220 96 27,5 240

306 10,6 68 124 28 3,1 401 190 41 401

0,2 0,2 0,2 0,45 0,25

0,65 16,1 55,1 8,7 43,1

1,1 32 110 17 86

Cyanide (complex) 8) Cyanide (vrij) Thiocyanaat

5,5 3 6

28 12 13

50 20 20

Totaal PAK (10 VROM) 4)

1,5

21

40

Minerale olie (GC) 5)

190

2595

5000

0,02

0,51

1

Benzeen* Tolueen* Ethylbenzeen* Xylenen (som)* 3) Styreen (vinylbenzeen)*

Som PCB's

6)

0,49 5 26 0,12

Asbest 7)

100

Bij een gehalte van 5,9 % organisch-stof en een gehalte van 3,9 % lutum Barium 9) Cadmium Kobalt Koper Kwik (anorganisch) Kwik (organisch) Lood Molybdeen* Nikkel Zink

AW2000 2)

Toetsingskader VROM Tussenwaarde Interventiewaarde

35 1,5 14 71

4,8 35 67 14 1,5 204 96 27 217

294 9,1 65 110 27 3 373 190 40 363

Benzeen* Tolueen* Ethylbenzeen* Xylenen (som)* 3) Styreen (vinylbenzeen)*

0,12 0,12 0,12 0,27 0,15

0,39 9,5 32,6 5,1 25,4

0,65 18,9 65 10 50,7

Cyanide (complex) 8) Cyanide (vrij) Thiocyanaat

5,5 3 6

28 12 13

50 20 20

Totaal PAK (10 VROM) 4)

1,5

21

40

112

1531

2950

0,012

0,31

0,6

Minerale olie (GC)

5)

Som PCB's 6) Asbest 7)

0,42 5 23 0,11

100

Milieu & Veiligheid

Versie 9.03

Projectnr.: 11191237481 november 2011, revisie 00 Bijlage 4, blad 2 van 2

Bodemonderzoek verdacht deellocaties op tracé toekomstig e aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek

Toetsingskader Circulaire bodemsanering 2009 Voetnoten 1) De AW2000-waarden en interventiewaarden voor zware metalen in grond/sediment zijn afhankelijk van het lutumgehalte (gewichtspercentage minerale delen < 2 µm) en/of het organische-stof gehalte (gewichtspercentage gloeiverlies betrokken op het totale drooggewicht van de grond). De AW2000 en interventiewaarden voor de organische verbindingen zijn alleen afhankelijk van het percentage organische stof. Er wordt gerekend met een minimum organisch-stof gehalte van 2% (10% voor PAK) en een maximum van 30%. Voor het lutumgehalte wordt gerekend met een minimum van 2%, en geldt er geen maximum. Het toetsingskader voor antimoon, molybdeen, cyaniden en asbest is niet afhankelijk van het organisch-stof- en/of lutumgehalte. Voor grondwater zijn de streef- en interventiewaarden voor zowel anorganische als organische verbindingen onafhankelijk gesteld van de grondsoort. Wel wordt sinds februari 2000 voor enkele metalen onderscheid gemaakt tussen diep en ondiep grondwater (grens arbitrair gesteld op 10 m -mv.) waarbij de streefwaarde wijzigt. De Achtergrondwaarden (AW2000) zijn opgenomen in de Regeling bodemkwaliteit (Staatscourant nr. 247, 21 december 2007) en de Wijzigingen van de Regeling bodemkwaliteit van 27 juni 2008 (Staatscourant nr. 122) en 7 april 2009 (Staatscourant nr. 67). 2)

De streefwaarden grondwater en AW2000-waarden zijn voor een aantal stoffen lager dan de vereiste rapportagegrens in AS3000. Dit betekent dat de streefwaarden of AW2000-waarden strenger zijn dan het niveau waarop betrouwbaar (routinematig) kan worden gemeten. De laboratoria moeten minimaal voldoen aan de vereiste rapportagegrens in AS3000. Het hanteren van een strengere rapportagegrens mag ook, mits de gehanteerde analysemethode voldoet aan AS3000. Bij het beoordelen van het meetresultaat '< rapportagegrens AS3000' mag de beoordelaar ervan uitgaandat de kwaliteit van het grondwater of de grond voldoet aan de streefwaarde of de AW2000. Indien het laboratorium een gemeten gehalte rapporteert (zonder < teken), moet dit gehalte aan de streefwaarde of AW2000 voor grond worden getoetst, ook als dit gehalte lager is dan de vereiste rapportagegrens AS3000. Indien het laboratorium een waarde '< dan een verhoogde rapportagegrens' aangeeft (hoger dan de rapportagegrens AS3000), dan dient de betreffende verhoogde rapportagegrens te worden vermenigvuldigt met 0,7. De zo verkregen waarde wordt getoetst aan de streefwaarde grondwater of AW2000-waarde voor grond. Een dergelijke verhoogde rapportagegrens kan optreden bij de analyse van een zeer sterk verontreinigd monster of een monster met een afwijkende samenstelling. Het zo verkregen toetsingsresultaat heeft geen verplichtend karakter. De onderzoeker heeft de vrijheid onderbouwd te concluderen dat het betreffende monster niet goed kan worden beoordeeld. De gegeven tabellen zijn een verkorte vorm van het volledige toetsingskader.

3)

Voor de samenstelling van de somparameters wordt verwezen naar bijlage N van de Regeling bodemkwaliteit (Staatscourant nr. 247, 21 december 2007) ende Wijziging Regeling bodemkwaliteit (Staatscourant nr. 122, 27 juni 2008). Bij het berekenen van een somwaarde worden voor de individuele componenten de resultaten '< vereiste rapportagegrens AS3000' vermenigvuldigd met 0,7. Indien alle individuele waarden als onderdeel van de berekende waarde het resultaat '< vereiste rapportagegrens AS000' hebben, mag de beoordeelaar ervan uit gaan dat de kwaliteit van d egrond of het grondwater voldoet aan de van toepassing zijnde normwaarde. Indien er voor een of meer individuele componenten een of meer gemeten gehalten (zonder < teken) zijn, dan dient de berekende waarde te worden getoetst aan de van toepassing zijnde normwaarde. Deze regel geldt ook als gemeten gehalten lager zijn dan de vereiste rapportagegrens. Het verkregen toetsingsresultaat, op basis van een berekende somwaarde waarin voor een of meer individuele componenten is gerekend met een waarde van 0,7 maal de rapportagegrens, heeft geen verplichtend karakter. De onderzoeker heeft de vrijheid onderbouwd te concluderen dat het betreffende monster niet in die mate is verontreinigd als het toetsingsresultaat aangeeft. Dit geldt bijvoorbeeld als bij een meting van PAK in het grondwater alleen naftaleen in een licht verhoogde concentratie is aangetoond en de overige PAK een waarde '< vereiste rapportagegrens AS3000' hebben. Voor die overige PAK worden dan relatief hoge gehalten berekend (door de vermenigvuldiging met 0,7), waarvan kan worden onderbouwd dat die gehalten niet in het grondwater aanwezig zullen zijn gezien de immobiliteit van de betreffende stoffen.

4)

Onder PAK (som van 10 VROM) wordt verstaan: de som van antraceen, benzo(a)antraceen, benzo(k)fluorantheen, benzo(a)pyreen, chryseen, fenantreen, fluoranteen, indeno(1,2,3,-cd)pyreen, naftaleen, benzo(ghi)peryleen. De somwaarde voor polycyclische aromatische koolwaterstoffen in grond/sediment geldt voor de totale concentratie van de verbindingen uit de betreffende groep. Indien een verontreiniging slechts één verbinding betreft, geldt de waarde als interventiewaarde voor de betreffende verbinding. Bij twee of meer verbindingen geldt de waarde voor de som van deze verbindingen. Voor grond/sediment zijn effecten direct optelbaar (d.w.z. 1 mg stof A heeft evenveel effect als 1 mg stof B) en kan aan een somwaarde getoetst worden door optelling van de concentraties voor de betreffende verbinding (zie voor nadere informatie over additiviteit bijvoorbeeld Technische Commissie Bodembescherming (1989)). Bij organische-stof gehalten lager dan 10% is de AW2000 vastgesteld op 1,5 mg/kg d.s., de interventiewaarde is vastgesteld op 40 mg/kg d.s. Bij organische-stof gehalten groter dan 10% zijn de streef- en interventiewaarde wel afhankelijk (tot maximaal 30% organische stof, zie 1).

5)

Minerale olie heeft betrekking op de som van de (al dan niet) vertakte alkanen. Indien er sprake is van een verontreiniging met mengsels (bijvoorbeeld benzine of huisbrandolie) dan dient naast het alkaangehalte ook het gehalte aan aromatische en/of polycyclische aromatische koolwaterstoffen bepaald te worden. Met deze somparameter is om praktische redenen volstaan. Nadere toxicologische en chemische differentiatie worden bestudeerd.

6)

Onder som PCB wordt verstaan de som van PCB-28, PCB-52, PCB-101, PCB118, PCB 138, PCB 153 en PCB 180

7)

Gewogen norm (concentratie serpentijn asbest + 10 x de concentratie amfibool asbest)

8)

Het gehalte cyanide-complex is gelijk aan het gehalte cyanide totaal minus het cyanide vrij, bepaald conform NEN 6655. Indien geen cyanide vrij wordt verwacht, mag het gehalte cyanide complex gelijk worden gesteld aan het gehalte cyanide-totaal.

9)

De interventiewaarde voor barium in grond geldt alleen voor die situaties waarbij duidelijk sprake is van een antropogene bodemverontreiniging. Voor overige situaties zijn de normen voor barium tijdelijk buiten werking gesteld.

Grond * Achtergrondwaarde AW2000 is gebaseerd op de bepalingsgrens (intralaboratorium reproduceerbaarheid) omdat onvoldoende data beschikbaar zijn om een betrouwbare P95 (95 percentiel) af te leiden. Grondwater * Getalswaarde beneden detectielimiet/bepalingsondergrens of meetmethode ontbreekt

Milieu & Veiligheid

Versie 9.03


Bijlage 4: Toelichting op achtergrond -, tussen- en interventiewaarden


Toelichting op achtergrond-, streef-, tussen- en interventiewaarden Hieronder wordt uitgebreider op de begrippen achtergrond-, streef-, tussen- en interventiewaarden en hun betekenis ingegaan. De achtergrondwaarden (AW2000) zijn landelijk geldende waarden voor een multifunctionele bodemkwaliteit en geven de bovengrens aan voor wat in de dagelijkse praktijk 'schone grond' wordt genoemd. Deze achtergrondwaarden (bekend als AW2000) zijn vastgesteld op basis van gehalten zoals deze voorkomen in de bodem van natuur- en landbouwgronden. Dit omdat in dergelijke gronden geen belasting door lokale verontreinigingsbronnen aanwezig wordt geacht. De streefwaarde (S) geeft het concentratieniveau in grondwater aan waarboven wèl en waaronder géén sprake is van een aantoonbare verontreiniging. De interventiewaarde (I) geeft het concentratieniveau in de grond, waterbodem of grondwater aan waarboven de functionele eigenschappen die de bodem voor mens, plant en dier heeft, in ernstige mate kunnen zijn verminderd. In het overheidsbeleid wordt gesproken van een geval van ernstige bodem-verontreiniging, indien de 3 gemiddelde concentratie aan één stof de interventiewaarde overschrijdt in tenminste 25 m grond/slib 3 of voor het grondwater in tenminste 100 m bodemvolume. Over de hoeveelheid grond/slib of grondwater waarop een eventuele overschrijding van de interventiewaarde zich voordoet kan in een eerste onderzoek meestal nog geen betrouwbare uitspraak worden gedaan. Daarom kunnen op basis van de resultaten van dit eerste onderzoek dan ook geen conclusies worden getrokken ten aanzien van het wel of niet ernstig zijn van het verontreinigingsgeval. Een geval van ernstige bodemverontreiniging kan zich ook voordoen zonder dat de interventiewaarden worden overschreden. Als een verontreiniging zich zodanig in een ander milieucompartiment (bijv. het grondwater) of objecten (bijv. consumptiegewassen) verspreidt dat daar schadelijke effecten kunnen optreden, is er sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. Ook als het bij puntbronnen van verontreinigingen (bijv. op grond van berekeningen) waarschijnlijk is dat zonder maatregelen op korte termijn (binnen maximaal enkele maanden) een verontreiniging van 3 genoemde 25 of 100 m bodemvolume kan optreden, is er sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging. De ernst en spoedeisendheid van het geval wordt vastgesteld in een nader onderzoek. Een nader onderzoek kan worden uitgevoerd als er een duidelijke indicatie bestaat dat sprake is van een geval van ernstige bodemverontreiniging. In het overheidsbeleid wordt als criterium voor het uitvoeren van een nader onderzoek, afhankelijk van de omstandigheden, uitgegaan van een concentratie, voor respectievelijk grond en grondwater, die ligt boven het gemiddelde van respectievelijk de interventieen achtergrondwaarde (T-waarde = (AW2000+I)/2) voor grond en de interventieen streefwaarde (Twaarde = (S+I)/2) voor grondwater. De achtergrond- en interventiewaarden van de stoffen in de grond zijn om uiteenlopende redenen gedeeltelijk afhankelijk gesteld van de samenstelling van de grond, nl. het gehalte lutum (bodemdeeltjes < 2 m) en/of het gehalte organisch stof (humus). In bijlage 4 zijn deze achtergrond- en interventiewaarden berekend aan de hand van geanalyseerde of geschatte gehalten organisch stof en lutum.


Bijlage 5: Analysecertificaat

ALcontrol B.V. Steenhouwerstraat 15 · 3194 AG Rotterdam Tel.: +31 (0)10 231 47 00 · Fax: +31 (0)10 416 30 34 www.alcontrol.nl

Analyserapport

Oranjewoud Heerenveen T.F. de Vries Postbus 24 8440 AA HEERENVEEN

Uw projectnaam Uw projectnummer ALcontrol rapportnummer Rapport verificatie nummer

Blad 1 van 6

: Bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastransportleiding Eesveen-Nijensleek : 237481 : 11718158, versie nummer: 1 : Q8Z11CB4

Rotterdam, 17-10-2011

Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project 237481. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport. Het onderzoek is, met uitzondering van eventueel door derden uitgevoerd onderzoek, uitgevoerd door ALcontrol Laboratories, gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Rotterdam (NL). Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 6 pagina's. In geval van een versienummer van '2' of hoger vervallen de voorgaande versies. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan. Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support. Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn. Hoogachtend,

R. van Duin Laboratory Manager

ALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 17025:2005 ONDER NR. L 028 AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM 24265286

Oranjewoud Heerenveen T.F. de Vries Projectnaam Projectnummer Rapportnummer

Blad 2 van 6

Analyserapport

Bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastrans 237481 - 1

11718158

Analyse

Eenheid

Q

droge stof gewicht artefacten aard van de artefacten

gew.-% g g

S S S

77.0 <1 geen

80.5 <1 geen

organische stof (gloeiverlies)

% vd DS

S

10.0

5.9

KORRELGROOTTEVERDELING lutum (bodem) % vd DS

S

4.3

3.9

METALEN barium cadmium kobalt koper kwik lood molybdeen nikkel zink

S S S S S S S S S

34 <0.35 <3 25 <0.10 28 <1.5 <5 63

<20 <0.35 <3 <10 <0.10 13 <1.5 <5 21

POLYCYCLISCHE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN <0.01 naftaleen mg/kgds S 0.22 fenantreen mg/kgds S 0.05 antraceen mg/kgds S 0.50 fluoranteen mg/kgds S 0.31 benzo(a)antraceen mg/kgds S 0.32 chryseen mg/kgds S 0.24 benzo(k)fluoranteen mg/kgds S 0.29 benzo(a)pyreen mg/kgds S 0.24 benzo(ghi)peryleen mg/kgds S 0.28 indeno(1,2,3-cd)pyreen mg/kgds S 2.5 pak-totaal (10 van VROM) mg/kgds S (0.7 factor)

<0.01 0.02 <0.01 0.04 0.02 0.03 0.02 0.02 0.02 0.02 0.21

mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds

POLYCHLOORBIFENYLEN (PCB) PCB 28 µg/kgds PCB 52 µg/kgds PCB 101 µg/kgds PCB 118 µg/kgds

001

S S S S

<1 <1 <1 <1

1)

Orderdatum 07-10-2011 Startdatum 07-10-2011 Rapportagedatum 17-10-2011

002

1)

<1 <1 <1 <1

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

MM bg MM bg

002

Grond (AS3000)

MM og MM og

Paraaf : ALCONTROL B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 17025:2005 ONDER NR. L 028 AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM 24265286


Blad 3 van 6

Analyserapport

Bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastrans 237481 - 1

11718158

Analyse

Eenheid

Q

001

PCB 138 PCB 153 PCB 180 som PCB (7) (0.7 factor)

µg/kgds µg/kgds µg/kgds µg/kgds

S S S S

<1 1.2 <1 5.4

MINERALE OLIE fractie C10 - C12 fractie C12 - C22 fractie C22 - C30 fractie C30 - C40 totaal olie C10 - C40

mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds mg/kgds

S

<5 <5 <5 <5 <20

1)


002 <1 <1 <1 4.9

1)

<5 <5 <5 <5 <20

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000 erkenning. Overige accreditaties zijn gemerkt met een Q.

Nummer

Monstersoort

Monsterspecificatie

001

Grond (AS3000)

MM bg MM bg

002

Grond (AS3000)

MM og MM og



Blad 4 van 6

Analyserapport

Bodemonderzoek verdachte deellocaties op tracé toekomstige aardgastrans 237481 11718158

- 1


Monster beschrijvingen

001

*

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

002

*

De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

Voetnoten 1

De sommatie na verrekening van de 0.7 factor conform AS3000



Blad 5 van 6

Analyserapport


- 1


Analyse

Monstersoort

Relatie tot norm

droge stof

Grond (AS3000)

gewicht artefacten aard van de artefacten organische stof (gloeiverlies) lutum (bodem) barium

Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000)

cadmium kobalt koper kwik

Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000)

lood

Grond (AS3000)

molybdeen nikkel zink naftaleen fenantreen antraceen fluoranteen benzo(a)antraceen chryseen benzo(k)fluoranteen benzo(a)pyreen benzo(ghi)peryleen indeno(1,2,3-cd)pyreen pak-totaal (10 van VROM) (0.7 factor) PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 118 PCB 138 PCB 153 PCB 180 som PCB (7) (0.7 factor) totaal olie C10 - C40

Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000)

Grond: gelijkwaardig aan NEN-ISO 11465, conform OVAM-methode CMA 2/II/A.1 Grond (AS3000): conform AS3010-2 Conform AS3000, NEN 5709 Idem Grond/Puin: gelijkwaardig aan NEN 5754. Grond (AS3000): conform AS3010 Conform AS3010-4 Conform AS3010-5, conform NEN 6950 (ontsluiting conform NEN 6961, meting conform NEN 6966) eigen methode (ontsluiting conform NEN 6961, meting conform ISO 22036). Idem Idem Idem Conform AS 3010-5 en conform NEN 6950 (ontsluiting conform NEN 6961, meting conform NEN-ISO 16772) Conform AS3010-5, conform NEN 6950 (ontsluiting conform NEN 6961, meting conform NEN 6966) eigen methode (ontsluiting conform NEN 6961, meting conform ISO 22036). Idem Idem Idem Conform AS3010-6 Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem

Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000) Grond (AS3000)

Conform AS3010-8 Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem Conform AS3010-7

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

001 001 001 001 001 001 002

A0067381 Y0435695 Y0435697 Y0435704 Y0435705 Y3217415 Y0435694

06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011

06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011 06-10-2011

ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201 ALC201



Blad 6 van 6

Analyserapport


- 1

Monster

Barcode

Aanlevering

Monstername

Verpakking

002 002

Y0435702 Y3217416

06-10-2011 06-10-2011

06-10-2011 06-10-2011

ALC201 ALC201


Theoretische monsternamedatum



Bijlage 6: Kwaliteitsaspecten van het onderzoek, de toegepaste methoden en strategieën en betrouwbaarheid/garanties


Kwaliteitsaspecten van het onderzoek, de toegepaste methoden en strategieën en betrouwbaarheid/garanties Betrouwbaarheid/garanties Bodemonderzoek wordt in zijn algemeenheid uitgevoerd door het steekproefsgewijs bemonsteren van al dan niet verdachte bodemlagen. Hoewel Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. conform de toepasselijke en van kracht zijnde regelgeving handelt, is het juist deze steekproefsgewijze benadering die het onmogelijk maakt garanties ten aanzien van de verontreinigingssituatie af te geven op basis van de resultaten van een bodemonderzoek. Het vorenstaande betekent dat Oranjewoud op voorhand geen aansprakelijkheid accepteert ten aanzien van mogelijke beslissingen die de opdrachtgever naar aanleiding van het door Oranjewoud uitgevoerde bodemonderzoek neemt. In een voorkomend geval adviseren wij u altijd contact op te nemen met uw aanspreekpunt binnen Oranjewoud. In dit kader kan ook worden opgemerkt dat de voor het historisch onderzoek geraadpleegde bronnen niet altijd zonder fouten en volledig zijn. Voor het verkrijgen van historische informatie is Oranjewoud wel afhankelijk van deze bronnen, waardoor Oranjewoud niet kan instaan voor de juistheid en volledigheid van de verzamelde historische informatie. Certificatie/accreditatie Ingenieursbureau Oranjewoud is gecertificeerd volgens NEN-ISO 9001. Ons bureau is lid van de Vereniging Kwaliteitsborging Bodemonderzoek (VKB). Het veldwerk is uitgevoerd conform de BRL SIKB 2000 (Beoordelingsrichtlijn voor het SIKB-procescertificaat voor veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek). Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. is volgens dit SIKB-procescertificaat gecertificeerd en erkend. Eventuele afwijkingen van de beoordelingsrichtlijn zijn in onderhavig rapport vermeld. In het colofon staan de namen en parafen van de veldmedewerkers die de kritische functies binnen het veldwerk hebben uitgevoerd. De naleving van de kwaliteitseisen en -procedures wordt periodiek getoetst door interne auditors en externe auditors, onder toezicht van de Raad voor Accreditatie. De onderzochte locatie is niet in eigendom van Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. of gerelateerde zusterbedrijven. De in het bodemonderzoek benodigde analyses van grond en grondwater laat Oranjewoud verrichten door een door de RvA geaccrediteerd laboratorium. Deze accreditatie garandeert dat bij de analyses consequent de juiste en vastgelegde procedures worden gehanteerd zodat de analyseresultaten een hoge betrouwbaarheid hebben. Voor de analyses geldt dat deze conform het Accreditatieschema(AS)3000 zijn uitgevoerd.


Toepassing grond en asbest Het bodemonderzoek geeft inzicht in de milieuhygiënische kwaliteit van de bodem in het kader van het gebruik en/of de bestemming van de onderzochte locatie. Indien echter grond van de locatie wordt afgevoerd voor toepassing elders, volstaan de resultaten van het verrichte bodemonderzoek mogelijk niet. Afhankelijk van de omvang van de af te voeren partij(en) grond en de eisen die door de acceptant of het bevoegd gezag ter plaatse van de nieuwe toepassingslocatie worden gesteld (bijvoorbeeld aanwezigheid van een bodemkwaliteitskaart met bijbehorend bodembeheerplan), dient de grond eventueel nog conform de richtlijnen van het Besluit bodemkwaliteit te worden onderzocht. Met nadruk wordt vermeld dat onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in de bodem geen onderdeel uitmaakt van onderzoek dat door Oranjewoud volgens de NEN 5740 is uitgevoerd. Het voorliggende onderzoek doet derhalve geen bindende uitspraak over de aan- of afwezigheid van asbest in de bodem op de onderzochte locatie. Als tijdens het veldwerk in de bodem asbestverdachte materialen zijn opgemerkt, dan komt dit in de profielbeschrijvingen en de conclusies naar voren. Overigens wordt opgemerkt dat in de bodem aanwezig puin enig asbest kan bevatten. Specifiek onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in de bodem dient volgens de NEN 5707 ‘Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in de bodem’ (NNI, april 2003) te worden uitgevoerd.


Tekeningen

006 001

n je Ni sle ke rS ch s ip o lo t

Legenda tracé aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek voormalig insteek gedempte Nijensleker Schipsloot boring 0

7,5

DO 04-11-2011 NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST

VERMILION OIL & GAS NETHERLANDS B.V. T.F. DE VRIES PROJECTLEIDER

R.S. RAAP PROJECTOMSCHRIJVING

FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN

BODEMONDERZOEK VERDACHTE DEELLOCATIES TOEK. LEIDINGTRACÉ EESVEEN-NIJENSLEEK

1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S1

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN GEDEMPTE NIJENSLEKER SCHIPSLOOT Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS

DEFINITIEF R:\00235000\00237481\Bodem\ArcGis\mxd\237481-S1.mxd

031

035

021

025

011

015

Legenda tracé aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek gedempte kavelsloot boring 0

7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S2

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN GEDEMPTE KAVELSLOOT NRS. 1, 2 EN 3 Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


061 065

051

055

041

045


7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S3

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN GEDEMPTE KAVELSLOOT NRS. 4, 5 EN 6 Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


075

071


7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S4

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN GEDEMPTE KAVELSLOOT NR. 7 Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


085

081


7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S5

WIJZ.NR

D0


STATUS


091

095 101

105


7,5 D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S6

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN GEDEMPTE KAVELSLOOT NRS. 9 EN 10 Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


111

115


7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S7

WIJZ.NR

D0


STATUS


213 212 211 210 209 208

207 206

n je Ni

205

sle ke rS

204

ch s ip o lo

203

t 202 201

Legenda tracé aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek boring globale ligging voormalig kavelpad 0

15

D0

04-11-2011

NR

DATUM

30

45

60 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:1.000

237481-S8

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN VOORMALIG PAD Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


311 301

310 302 309 312 303 308

305 307

304

306

Legenda tracé aardgastransportleiding Eesveen - Nijensleek boring globale ligging voormalig erfperceel 0

7,5

D0

04-11-2011

NR

DATUM

15

22,5

30 Meters

DEFINITIEF

TDV WIJZIGING

OPDRACHTGEVER

GET.

GIS SPECIALIST



FORMAAT

A4 BLAD IN BLADEN


1 IN 1 KAARTNUMMER

KAARTTITEL

SCHAAL

1:500

237481-S9

WIJZ.NR

D0

SITUATIE MET BORINGEN VOORMALIG ERFPERCEEL Top 25, 2009 © De auteursrechten en databankenrechten zijn voorbehouden aan Dienst voor het kadaster en de openbare registers, Apeldoorn, 2009

STATUS


BIJLAGE 8

GELUID

Rapport

DHV MD-AF20112158/MVI November 2011


27 november 2012 - 18 -

Gaswinlocatie Eesveen geluidemissie/-immissie ten gevolge van de gaswinning en het transport van productiewater

industrielawaai

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. november 2011 definitief

Gaswinlocatie Eesveen geluidemissie/-immissie ten gevolge van de gaswinning en het transport van productiewater

industrielawaai dossier : BA5753-107-100 registratienummer : MD-AF20112158/MVI versie : 2 classificatie : Openbaar

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. november 2011 definitief © DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

DHV B.V.

INHOUD

BLAD

1

INLEIDING

2

2

WETTELIJK KADER

3

3

BEDRIJFSSITUATIE EN GELUIDMODEL

4

4

REKENRESULTATEN EN TOETSING

6

5

VERKEERSAANTREKKENDE WERKING

7

6

COLOFON

8

BIJLAGEN 1 2

Geluidmodel; Grafische weergave Rekenresultaten en geluidcontouren

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V./Gaswinlocatie Eesveen MD-AF20112158/MVI Openbaar

9 november 2011, versie 2 -1-

DHV B.V.

1

INLEIDING

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V., statutair gevestigd te Amsterdam en verder te noemen Vermilion, is een onderdeel van het Canadese bedrijf Vermilion Energy Trust. Vermilion Energy Trust is actief met olie- en gaswinning in Canada, Australië, Frankrijk en, sinds mei 2004, in Nederland. De activiteiten in Nederland bestaan uit het winnen van aardgas in de provincies Friesland , Overijssel en Noord-Holland. Aangezien het zwaartepunt van de activiteiten in Nederland in de provincie Friesland ligt, is het kantoor van Vermilion eveneens in Friesland gevestigd, namelijk in Harlingen. In Overijssel gaat Vermilion de gaspunt Eesveen-1 (ESV-1) bedrijven midden op een kavel zuidelijk van Nijensleek aan De Wulpen. De locatie Eesveen is al in 1986 aangelegd, maar nog nooit in productie genomen. De gasproductie wordt geschat op rond de 200.000 m3 per dag. Het gas wordt met een (nog aan te leggen) buisleiding getransporteerd naar de locatie Nijensleek en vandaar verder naar de gasbehandelingsinstallatie te Garijp. De dichtstbijzijnde woningen (boerderijen) liggen op een afstand van 200 – 300 m. Gasvelden leveren na verloop van tijd minder aardgas en meer water uit de gashoudende laag. Dit water is bekend onder de naam ‘formatiewater’. Samen met sporen van het aardgascondensaat dat door condensvorming in de gaswinninginstallatie ontstaat, wordt een afvalwaterstroom gevormd welke aangeduid wordt als ‘productiewater’. Dit productiewater wordt opgevangen en, samen met per as aangevoerd productiewater van andere productielocaties in de regio, met een buisleiding afgevoerd naar de locatie Nijensleek. In verband met het voornemen de put ESV-1 in bedrijf te nemen dient op grond van artikel 2.1 van de Wet op de algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) een omgevingsvergunning te worden aangevraagd. Ingevolge artikel 3.3, lid 4 van het Besluit omgevingsrecht is de Minister van Economische Zaken in deze bevoegd te beslissen op deze vergunningaanvraag. In verband met het aanvragen van deze vergunning is DHV verzocht de geluidsaspecten die het gevolg zijn van de aardgasproductie te beschrijven. Het rapport hiervan zal deel uit maken van de aanvraag. Dit rapport beschrijft een prognose van de geluidsaspecten die samenhangen met de gaswinning van ESV-1. De ligging van de locatie is weergegeven op de kaart in bijlage 1. Voor een nadere, gedetailleerde beschrijving van het proces wordt verwezen naar de aanvragen. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op het wettelijke kader voor geluidnormering. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de geluidproductie als gevolg van de gaswinning en het transport van productiewater in de representatieve bedrijfssituatie. Tevens wordt daarbij ingegaan op de verkeersaantrekkende werking. Samen vormen deze de beschrijving van het akoestische model op basis waarvan de geluidprognoses zijn berekend. In hoofdstuk 4 worden de rekenresultaten beschreven en vindt de toetsing aan de geluidnormering plaats. In hoofdstuk 5 wordt nader ingegaan op de verkeersaantrekkende werking.



DHV B.V.

2

WETTELIJK KADER

De mijnbouwlocatie Eesveen is een inrichting als bedoeld in het Besluit omgevingsrecht, waarvoor door de Minister van Economische Zaken op grond van artikel 3.3, lid 4 van het besluit een vergunning zal verlenen. De geluidvoorschriften en met name de geluidgrenswaarden zullen worden gebaseerd op de “Handreiking Industrielawaai en vergunningverlening”, 1998. Omdat de gemeente niet beschikt over een “industrielawaai-nota” zal hoofdstuk 4 van deze handreiking worden gehanteerd. Dit hoofdstuk geeft een richtwaarde voor de betreffende “landelijke omgeving” van 40 dB(A) etmaalwaarde. Dat is 40 dB(A) overdag, 35 dB(A) in de avond en 30 dB(A) in de nacht. Bij hogere achtergrondniveaus is het mogelijke een hogere grenswaarde te hanteren, maar daarvan is op de onderhavige locatie geen sprake.

In dit onderzoek is als primair uitgangspunt gehanteerd dat de gaswinning binnen de gegeven richtwaarden zal worden bedreven. Dus 40 dB(A) overdag, 35 dB(A) in de avond- en 30 dB(A) in de nachtperiode bij de nabijgelegen woningen.



DHV B.V.

3

BEDRIJFSSITUATIE EN GELUIDMODEL

De put ESV-1 zal naar verwachting een productie hebben van 200.000 nm3 per dag. De put zal worden gechoked. De putdruk en de transportdruk zijn nog niet exact bekend, maar zullen hoogstens een marginale invloed hebben op de geluidemissie. De bronsterkte van de put wordt geprognosticeerd op 89 dB(A), gebaseerd op bevindingen in andere onderzoeken, Deze bronsterkte is inclusief het geluid dat de leidingen naar de afscheider afstralen en ook inclusief het geluid van de afscheider zelf. Zowel de put als de leiding maken continu dit geluid. De gastransportleiding ligt na de afscheider ondergronds. De meet- en regelapparatuur zal worden aangedreven met behulp van een hydrauliek-unit. In dit onderzoek is een hydrauliek-unit aangenomen met een bronsterkte van 85 dB(A) en een continue bedrijfsduur. Bij de gaswinning wordt glycol geïnjecteerd. Daartoe is naast de glycoltank een doseerunit geplaatst. De bronsterkte is 80 dB(A). Voor de bedrijfsduur is 100% van de dag-, avond- en nachtperiode aangenomen. Het bij de gaswinning meekomende productiewater wordt opgevangen in een (van twee) buffertanks van 40 m3. Van elders wordt ook productiewater aangevoerd met tankwagens. Dat zijn er in de representatieve situatie 10 per dag (in de dagperiode). De inhoud is ca. 30 m3 per tankwagen. De tankwagens lossen met hun eigen boordpomp in de buffertanks. Het lossen duurt ca. 1 uur per tankwagen. De bronsterkte van het lossen is 100 dB(A), ontleend aan metingen in andere onderzoeken. De inhoud van de buffertanks (2 x 40 m3) wordt weggepompt door een buisleiding naar de locatie Nijensleek. De pomp (regelbare capaciteit; max. 80 m3/h) is geplaatst in een container. De bronsterkte is geprognosticeerd op 87 dB(A) en de bedrijfsduur 8 uren in de dagperiode en 1 uur in de avondperiode. De snelheid van de tankwagens op het terrein is aangehouden op 5 km/h. De bronsterkte van de rijdende tankwagen is 105 dB(A). De locatie wordt incidenteel bezocht door een vrachtwagen voor het leveren van apparaten of grondstoffen (glycol). Het geluid daarvan past binnen de geschetste tankwagenbewegingen.

Tabel 1

broncode hydr pmp dos lossen ESV-1 rijlijn

Bronnen, bronsterkten en bedrijfsduren

omschrijving hydrauliek unit pomp afvoer productiewater doseerpomp glycol lossen productiewater winput Eesveen-1 tank-/vrachtwagen naar laad-/losplaats


bronsterkte dB(A) 85 87 80 100 88 105

hoogte m 2 2 2 1 2 0.75

bedrijfsduur [uren] dag avond nacht 12 4 8 8 1 -12 4 8 10 --12 4 8 10 per dag ---


DHV B.V.

Geluidmodel Met de hierboven geschetste bronnen en bedrijfsduren is een geluidmodel opgebouwd. Gebruik is gemaakt van het geluidberekeningsprogramma Geomilieu V1.91. In het model zijn ook rekenpunten bij de nabije woningen (boerderijen) opgenomen. Met dit model zijn de geluidberekeningen uitgevoerd. Het modelleren en berekenen is gedaan in overeenstemming met de Handleiding meten en rekenen industrielawaai 1999. In de bijlage 1 is dit model en de grafische weergave daarvan gepresenteerd. Hier ook de ligging van de rekenpunten bij de nabijgelegen woningen (boerderijen).



DHV B.V.

4

REKENRESULTATEN EN TOETSING

Langtijdgemiddeld In de tabel 2 zijn de resultaten van de prognoseberekening gegeven. Berekeningen zijn uitgevoerd op een waarneemhoogte van 1.5 (dagperiode) en 5 meter (avond- en nachtperiode). De tabel is gesorteerd op de etmaalwaarde. De dagwaarden zijn hoger dan de avond- en nachtwaarden. Dat wordt veroorzaakt door het lossen van de tankwagens en de transportpomp voor het productiewater. Alle waarden zijn lager dan de richtwaarden van 40, 35 en 30 dB(A) in resp. de dag-, avond- en nachtperiode en zijn daarom vergunbaar. In de bijlage 2 zijn de complete berekeningsresultaten opgenomen. Daar ook een uitsplitsing naar bronnen van de hoogstbelaste woning 2. Tabel 2

rekenpunt woning2 wulpenhoev woning1

Langtijdgemiddeld geluidniveau LAr,LT bij de omliggende woningen

omschrijving Polderweg 2 De Wulpen 7 Polderweg 1

langtijdgemiddeld geluidniveau [dB(A)] dag avond nacht etmaal 36 30 30 40 37 29 29 39 31 25 24 34

Piekniveaus In de bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de mogelijk optredende piekniveaus (Lmax), zoals ze door het geluidmodel zijn berekend. In de dagperiode (rekenhoogte 1.5 m) worden deze piekniveaus bepaald door de tankautobeweging. Berekend is een passageniveau van ten hoogste 40 dB(A). Dit niveau is gebaseerd op de gehanteerde equivalente bronsterkte van 105 dB(A). De bijbehorende geluidpiek-bronsterkte is 5 dB(A) hoger, zodat de geluidpiek in de dagperiode maximaal 45 dB(A) kan zijn. Dat is een vergunbare waarde. In de avond- en nachtperiode zijn er geen relevante geluidpieken te verwachten.



DHV B.V.

5

VERKEERSAANTREKKENDE WERKING

Voor het geluid van het verkeer van en naar de Eesveen-locatie is een apart geluidregiem van toepassing. Het is beschreven in de “Circulaire inzake geluidhinder veroorzaakt door het wegverkeer van en naar de inrichting; beoordeling in het kader van de Wet milieubeheer dd 29 februari 1996”. Binnen dat regiem mag het verkeer bij woningen in beginsel niet meer geluid maken dan 50 dB(A) in de dagperiode Uit berekeningen blijkt dat de 2 x 10 (heen en terug) tankautobewegingen over De Wulpen (alleen in de dagperiode) langs de Wulpenhoeve, bij de verwachte snelheid van 10 km/h een geluidbelasting veroorzaakt van ca 50 dB(A) op 15 m en 48 dB(A) op 20 m. De Wulpenhoeve ligt ca. 17 m van de weg af. Er wordt dus voldaan aan de grens van 50 dB(A). Bij de aansluiting van De Wulpen aan de Eesveenseweg/Hoofdweg ligt nog een woning op ca 30 m van de weg. Daar is het geluid van de verkeersaantrekkende werking zeker kleiner dan 50 dB(A). Zodra de tankwagens de Eesveenseweg/Hoofdweg zijn opgereden, maken ze deel uit van het “normale verkeersbeeld” en is er geen sprake meer van indirecte hinder door verkeersaantrekkende werking.



DHV B.V.

6

COLOFON

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V./Gaswinlocatie Eesveen MD-AF20112158/MVI Opdrachtgever Project Dossier Omvang rapport Auteur Bijdrage Interne controle Projectleider Projectmanager Datum Naam/Paraaf

: : : : : : : : : : :

Vermilion Oil & Gas Netherlands B.V. Gaswinlocatie Eesveen BA5753-107-100 8 pagina's Jan de Jong Patrick Mol/ Jacques Hollander Jacques Hollander Arian Valk 9 november 2011



DHV B.V. Laan 1914 nr. 35 3818 EX Amersfoort Postbus 1132 3800 BC Amersfoort T (033) 468 20 00 F (033) 468 28 01 E [email protected] www.dhv.nl

DHV B.V.

BIJLAGE 1

Geluidmodel; Grafische weergave


bijlage 1 -1-

schaal = 1 : 10000

538000

prognose nov 2011

400 m

9 nov 2011, 16:31

Overzicht

0m

537500

woning1

wulpenhoev woning2

537000

206000 Industrielawaai - IL, [gaswinning - prognose nov 2011] , Geomilieu V1.91

206500

207000

207500

208000

DHV BV Amersfoort

536500

prognose nov 2011

schaal = 1 : 2500

537500

9 nov 2011, 16:27

100 m

overzicht met rekenpunten

0m

537450

537400

woning1 537350

537300

wulpenhoev 537250

537200

woning2

206850 206900 206950 Industrielawaai - IL, [gaswinning - prognose nov 2011] , Geomilieu V1.91

207000

207050

207100

207150

207200

207250

207300

207350

207400

DHV BV Amersfoort

537150

prognose nov 2011

DHV BV Amersfoort

9 nov 2011, 16:34 modelplattegrond Bodemgebied Detail puntbron Mobiele bron Puntbron Toetspunt

537280

0m

20 m schaal = 1 : 500

537260

terrein

537240

put +

hydr

pmp

dos 537220

lossen

537200

e ut ro

ta

nk

537180

207040 Industrielawaai - IL, [gaswinning - prognose nov 2011] , Geomilieu V1.91

207060

207080

207100

Modelgegevens Eesveen Model: Groep:

Naam put + pmp hydr lossen dos

prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Omschr. gaswinput incl. gasbehandeling (progn) pompgebouw (progn) hydrauliekunit (progn) tankwagen lossend productiewater (progn) doseerpomp glycol (progn)

Geomilieu V1.91

X 207086.49 207086.86 207081.26 207080.45 207080.99

Y 537237.94 537226.47 537232.71 537207.72 537221.48

Maaiveld 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Hoogte 2.00 2.00 2.00 1.00 2.00

Richt. 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Hoek 360.00 360.00 360.00 360.00 360.00

Lwr 31 40.00 55.00 20.00 50.00 24.00

Lwr 63 49.00 72.00 30.00 60.00 31.00

Lwr 125 58.00 75.00 40.00 75.00 40.00

Lwr 250 67.00 81.00 60.00 85.00 53.00

Lwr 500 82.00 83.00 75.00 96.00 70.00

Lwr 1k 85.00 77.00 83.00 96.00 74.00

Lwr 2k 80.00 72.00 79.00 92.00 78.00

9-11-2011 16:41:31


Naam put + pmp hydr lossen dos

prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Lwr 4k 75.00 73.00 70.00 86.00 67.00

Lwr 8k 70.00 62.00 50.00 75.00 53.00

Geomilieu V1.91

Lwr Totaal 87.94 86.63 85.07 100.14 80.16

Groep

HDef. Relatief Relatief Relatief Relatief Relatief

Cb(D) 0.00 1.76 0.00 0.79 0.00

Cb(A) 0.00 6.02 0.00 -0.00

Cb(N) 0.00 -0.00 -0.00

9-11-2011 16:41:31


prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Mobiele bron, voor rekenmethode Industrielawaai - IL

Naam route tank

Omschr. route tankwagen (progn)

Geomilieu V1.91

ISO H 0.75

Aantal(D) 20

Aantal(A) --

Aantal(N) --

Gem.snelheid 5

Max.afst. 25.00

Lwr 31 60.00

Lwr 63 70.00

Lwr 125 85.00

Lwr 250 98.00

Lwr 500 102.00

Lwr 1k 98.00

Lwr 2k 93.00

Lwr 4k 88.00

9-11-2011 16:41:31


prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Mobiele bron, voor rekenmethode Industrielawaai - IL

Naam route tank

Lwr 8k 80.00

Geomilieu V1.91

Lwr Totaal 104.99

9-11-2011 16:41:31


Naam terrein weg

prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Bodemgebieden, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Omschr. verhad terrein verharde weg

Geomilieu V1.91

X-1 207023.17 207062.54

Y-1 537233.85 537189.05

Bf 0.10 0.00

9-11-2011 16:41:31


prognose nov 2011 gaswinning - Eesveen (hoofdgroep) Lijst van Toetspunten, voor rekenmethode Industrielawaai - IL

Naam wulpenhoev woning2 woning1

Omschr. De Wulpen 7 Polderweg 2 Polderweg 1

Geomilieu V1.91

X 206859.91 207261.78 207401.71

Y 537259.81 537165.30 537363.02

Maaiveld 0.00 0.00 0.00

Hoogte A 1.50 1.50 1.50

Hoogte B 5.00 5.00 5.00

Hoogte C ----

Hoogte D ----

Hoogte E ----

Hoogte F ----

9-11-2011 16:41:31

DHV B.V.

BIJLAGE 2

Rekenresultaten en geluidcontouren


bijlage 2 -1-

Rekenresultaten Gaswinning Eesveen immissie op de nabije woningen Rapport: Model: Groep: Groepsreductie:

Resultatentabel prognose nov 2011 LAeq totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Nee

Naam Toetspunt woning1_A woning1_B woning2_A woning2_B wulpenhoev_A

Omschrijving Polderweg 1 Polderweg 1 Polderweg 2 Polderweg 2 De Wulpen 7

wulpenhoev_B

De Wulpen 7

Hoogte 1.50 5.00 1.50 5.00 1.50

Dag 30.9 32.8 36.2 38.0 36.6

Avond 23.2 24.8 28.6 30.4 28.0

Nacht 22.9 24.4 28.3 29.9 27.6

Etmaal 32.9 34.4 38.3 39.9 37.6

Li 42.3 44.2 47.5 48.7 48.9

5.00

38.6

29.2

28.7

38.7

50.8

Alle getoonde dB-waarden zijn A-gewogen

Geomilieu V1.91

9-11-2011 16:05:05

Rekenresultaten Gaswinning Eesveen bronbijdragen op woning 2; h = 5 m Rapport: Model: LAeq bij Bron voor toetspunt: Groep: Groepsreductie:

Resultatentabel prognose nov 2011 woning2_B - Polderweg 2 (hoofdgroep) Nee

Naam Bron woning2_B put + lossen hydr dos pmp

Omschrijving Polderweg 2 gaswinput incl. gasbehandeling (progn) tankwagen lossend productiewater (progn) hydrauliekunit (progn) doseerpomp glycol (progn) pompgebouw (progn)

route tank

route tankwagen (progn)

Hoogte 5.00 2.00 1.00 2.00 2.00 2.00

Dag 38.0 27.7 36.8 24.9 19.7 24.2

Avond 30.4 27.7 -24.9 19.7 19.9

Nacht 29.9 27.7 -24.9 19.7 --

Etmaal 39.9 37.7 36.8 34.9 29.7 24.9

Li 48.7 30.8 41.0 28.0 22.9 29.0

0.75

22.5

--

--

22.5

47.7

Alle getoonde dB-waarden zijn A-gewogen

Geomilieu V1.91

9-11-2011 16:06:46

prognose nov 2011

schaal = 1 : 10000

538000

9 nov 2011, 15:51

400 m

etmaalwaardecontouren

0m

537800

30 30 537600 35

30 537400

woning1 45

45

45

wulpenhoev

40

537200

woning2 30

35

35

45

40 45

45 30

537000

35

536800

30 30


206200

206400

206600

206800

207000

207200

207400

207600

207800

208000

DHV BV Amersfoort

536600

prognose nov 2011

schaal = 1 : 10000

538000

9 nov 2011, 15:59

400 m

nachtcontouren

0m

537800

537600

537400

woning1

wulpenhoev 30

45

40

30

537200

woning2

45 35

537000

536800


206200

206400

206600

206800

207000

207200

207400

207600

207800

208000

DHV BV Amersfoort

536600

: Gaswinlocatie Eesveen en leidingstrook Eesveen - Nijensleek : M.e.r.-beoordeling, ex. artikel 7.16 Wet milieubeheer

Recommend Documents