1.
INLEIDING
Om gezonder en bewuster inkopen te doen, moet je een aantal dingen over voeding weten, zoals: Wat zijn vetten en voedingsvezels? Wat betekent ‘light’? Waarop kan je best letten wanneer er voedingsmiddelen worden aangekocht? Welke informatie vind je op het etiket? Dit wordt aan de hand van de actieve voedingsdriehoek kort toegelicht. De boodschappen worden dan ook samen in de Aldi aangekocht. Nadien wordt er een vergelijkende studie gemaakt tussen de soep uit brik, en de vers bereidde soep. Er wordt gekeken naar de prijs / kwaliteit. Er worden ook gezonde slaatjes klaargemaakt op basis van magere platte kaas, en kruiden. Er is keuze tussen een vissalade, een vleessalade en een broodje met kruidenkaas. In deze receptjes wordt er gekozen voor tonijn en kip, maar er kan evengoed gekozen worden voor zalm, of een andere gebakken of gepocheerde vis. Ook voor een vleessalade zijn er vele opties mogelijk, zoals de overschot van het vlees van de dag voordien. Bvb een gebraad van rosbief, kalkoen,… Iedere boterham wordt belegd met rauwe groenten, om zo de aanbevolen groenteportie te halen voor de dag. Groenten zorgen eveneens voor een sneller verzadigd gevoel en brengen veel voedingsstoffen aan die we nodig hebben zoals vitaminen, mineralen, vocht, vezels,… en zeer weinig kilocalorieën. Hierin kan veel gevarieerd worden naar smaak en aanbod.
2.
WINKELOEFENING
2.1
Het etiket lezen en begrijpen
Er wordt gekeken naar welke informatie er te vinden is op het etiket en hoe die informatie geïnterpreteerd moet worden. Op een etiket is vaak zeer veel informatie terug te vinden. Een deel van de informatie is bij wet verplicht en mag dus niet ontbreken. Maar de fabrikant kan ook extra informatie voorzien die vooral bedoeld is om het product aan te prijzen. Enkele verplichtingen die op het etiket moeten vermeld staan zijn: - De verkoopbenaming (en het merk): Geeft aan over welk product het gaat en is steeds verplicht. - De ingrediëntenlijst: Geeft weer welke ingrediënten aanwezig zijn in het voedingsmiddel. De ingrediënten staan in dalende volgorde van gewicht (wat het meeste voorkomt in het product staat dus het eerst). Ook op andere benamingen letten, zoals suiker kan bvb ook aangeduid worden met glucosestroop, sacharose, sucrose,…. De ingrediëntenlijst is verplicht voor alle verpakte voedingsmiddelen. - De voedingswaarde: Geeft weer welke voedingsstoffen het product bevat en hun gehaltes per 100 g of 100 ml product. Soms wordt in een extra kolom ook de voedingswaarde per portie weergeven. - De minimale houdbaarheidsdatum: Is verplicht en wordt aangegeven met de vermelding ten miste houdbaar tot … (+ dag + maand + jaar) ten minste houdbaar tot einde … (+ maand + jaar) te gebruiken tot, bij voedingsmiddelen die zeer bederfelijk zijn … (+ dag + maand). - De aanduiding is niet verplicht bij: o Niet bewerkte groenten en fruit o Wijn, likeurwijn, vruchtenwijn, dranken met een alcoholgehalte van meer dan 10 volumeprocent o Brood- en banketbakkerijproducten bestemd voor consumptie binnen de 24 u. o Azijn o Keukenzout o Suikers in vaste vorm o Consumptie-ijs in individuele porties. In dit geval moet de datum vermeld worden op de verzamelverpakking. o Bier met zichtbare levende gistcellen o Voedingsmiddelen met een houdbaarheid van meer dan 18 maanden, behalve bij conserven waarvoor de vermelding bijgevolg wel verplicht blijft. - De bijzondere bewaar- en gebruiksvoorwaarden zoals koel of droog bewaren zijn verplicht indien dit van invloed is op de houdbaarheidsdatum. - Een gebruiksaanwijzing, indien nodig. - De netto hoeveelheid is het gewicht van het product zonder verpakking en de weergave ervan is verplicht. Soms wordt aanvullend ook het gewicht per portie vermeld.
- Allergeneninformatie.
2.2
Waarop letten bij het lezen van het etiket
De gemiddelde voedingswaarde staat meestal vermeld per 100g. Soms per portie. Opletten dus! Kilocalorieën (kcal): Deze dienen zo laag mogelijk te zijn. Bij de kcal staan ook steeds de kilojoules (Kj) vermeld. Deze zijn eigenlijk kcal x 4,2 gedaan. Koolhydraten (KH): Deze worden ingedeeld in suikers en zetmeel. De zetmeel (trage suikers of meervoudige suikers) dient zo hoog mogelijk te zijn, en de suikers (enkelvoudig) zo laag mogelijk. Wel opletten: Op de meeste verpakkingen staan er enkel de suikers vermeld, dus moet u de suikers nog aftrekken van de KH om het gehalte aan zetmeel te weten te komen. Vetten: Dit is het totaal van alle soorten vetten. Verzadigde vetten (VV): Deze dienen zo laag mogelijk te zijn. Onverzadigde vetten (OV): Enkelvoudig OV (mono OV) Meervoudig OV (poly OV) Deze dienen hoger te zijn dan de VV. Bovendien is het het best dat de enkelvoudige OV hoger zijn dan de meervoudige OV. Voedingsvezels: Deze dienen zo hoog mogelijk te zijn. Natrium, Sodium: Deze dienen zo laag mogelijk te zijn.
3.
RECEPTEN
3.1
Soep
3.1.1
Tomatensoep uit de Aldi
Portie voor 4 personen Ingrediënten: Brik tomatensoep Bereidingswijze: Doe de soep in een kookpot en laat ze koken. Materiaal: 1 kookpot 1 pollepel 4 soepborden en bestek
3.1.2
Verse tomatensoep
Portie voor 4 personen Ingrediënten: 2 liter water 2 sjalotten 7 tomaten 2 groentebouillonblokjes 2 eetlepels tomatenketchup Snuifje peper, basilicum Bereidingswijze: Kuis de uien en de tomaten en snijd deze fijn. Breng 2 liter water aan de kook samen met de bouillonblokjes Voeg de gesneden ui en de tomaten toe. Laat 20 minuten doorkoken. Mix en zeef de soep. Voeg de tomatenketchup toe om de zure smaak tegen te gaan. Kruid af met een snuifje peper en wat basilicum. Materiaal: 1 snijplank 1 aardappelmesje 1 lepel 1 kookpot 1 mixer 1 zeef 4 soepborden en bestek
Vergelijking van de prijzen voor 4 personen Soep uit de Aldi Benodigdheden 2 brikken soep (2L) Totaal
Prijs € 2,38 € 2.38
Verse tomatensoep Benodigdheden 2 sjalotten (52g) 7 tomaten (630g) 2 groentebouillonblokjes 2 eetlepels tomatenketchup Totaal
3.2
Broodjes
3.2.1
Broodje tonijn
Prijs € 0,50 € 1.76 € 0.065 € 0.002 € 2.29
Portie voor 4 personen Ingrediënten: 1 gekookt ei 10g fijngesnipperde ui 80g tonijn 4 koffielepels platte kaas Peper en zout Bieslook 2 verse tomaten 8 sneden volkorenbrood 40g minarine 4 blaadjes sla Bereidingswijze: Kook het ei 10min gaar. Snijd de ui fijn. Meng de tonijn, het ei,de fijngesnipperde ui en de kruiden. Snijd de tomaten in schijfjes. Beleg de boterhammen met een mespuntje minarine. Beleg vervolgens met tonijnsla, tomaat en een blaadje sla. Materiaal: 1 kookpot 1 snijplank 1 aardappelmesje
1 lepel 4 borden en bestek
3.2.2
Broodje kip cocktail
Portie voor 4 personen Ingrediënten: 80g kippenborst 30g magere platte kaas 30g ketchup Peper en zout Bieslook, peterselie 4 plakjes ananas uit blik op eigen sap 8 sneden volkorenbrood Bereidingswijze: Kook de kippenborst. Snijd de gekookte kippenborst in kleine stukjes en laat afkoelen. Meng de platte kaas met de ketchup en de kruiden. Meng de afgekoelde kip met de cocktailsaus. Neem 4 sneden brood en beleg ze allebei met de kip cocktailsaus, leg er ook een schijfje ananas op. Neem de 4 andere sneden en leg ze op de belegde broodjes. Materiaal: 1 kookpot 1 snijplank 1 mes 1 diep bord of een potje 4 borden en bestek
3.2.3
Broodje fit
Portie voor 4 personen Ingrediënten: 80g komkommer 2 tomaten 2 lente-uitjes 8 sneden volkorenbrood 80g magere verse kruidenkaas (zie 4.6 groene kruidenkaas) 4 blaadjes sla Bereidingswijze: Snijd de komkommer en de tomaten in kleine schijfjes.
Kuis de lente-uitjes en snijd ze in ringen. Neem 4 sneden brood en beleg ze allemaal met een laagje kruidenkaas, komkommer, tomaten, lente-uitjes en een blaadje sla. Leg de andere sneden brood op de belegde sneden. Materiaal: 1 snijplank 1 pot voor de groenten 1 aardappelmesje 4 borden en bestek
4.
EXTRA SAUSRECEPTEN
4.1
Bechamelsaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 100ml magere melk 6g bloem Peper, zout, muskaatnoot Bereidingswijze: Meng de bloem aan met een beetje melk. Roer goed tot er geen klonters meer zijn. Voeg de rest van de melk toe. Breng onder voortdurend roeren aan de kook en laat binden. Breng op smaak met peper, zout en muskaatnoot. Opmerking: Er wordt geen vetstof bij de roux gedaan.
4.2
Magere kaassaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 100ml magere melk 6g bloem Peper, zout, muskaatnoot 20g magere gemalen kaas Bereidingswijze: Meng de bloem aan met een beetje melk. Roer goed tot er geen klonters meer zijn. Voeg de rest van de melk toe. Breng onder voortdurend roeren aan de kook en laat binden.
4.3
Breng op smaak met peper, zout en muskaatnoot. Voeg de gemalen kaas toe en roer nog eens door.
Magere veloutésaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 100ml magere groentebouillon 6g maïszetmeel Peper, zout, muskaatnoot Enkele druppels citroensap Bereidingswijze: Breek het maïszetmeel in een beetje koude bouillon. Breng de overige bouillon aan de kook. Voeg onder goed roeren het maïszetmeel toe en laat eventjes doorkoken. Werk de saus af met het citroensap, peper, muskaatnoot en zout. Opmerking: Dit is dus eigenlijk een rouxsaus (zie 3.1.) maar in plaats van magere melk wordt er groentebouillon aan toegevoegd. 1 bouillonblokje wordt opgelost in 0,5 l water.
4.4
Mosterdsaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 50ml ontvette groentebouillon 50ml magere melk 1 eetlepel mosterd 1 eetlepel zure augurken 8g bloem Peper en zout Bereidingswijze: Leng de bloem aan met een beetje koude melk. Giet de bouillon en de rest van de melk samen. Voeg de mosterd toe en breng aan de kook. Bind met de bloem. Voeg de fijngesneden augurken toe en breng op smaak met peper en zout. Laat nog even doorkoken. Opmerking: 1 bouillonblokje wordt opgelost in 0,5 l water.
4.5
Tomatensaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 10g ui 200g tomaat ¼ bouillonblokje (groenten) Peper en zout Basilicum (Maïszetmeel) Bereidingswijze: Snipper de ui fijn. Verwarm de ui op een zeer laag vuur, samen met een beetje water. Voeg de gepelde en ontpitte tomaat toe. Voeg het bouillonblokje toe. Laat op een zacht vuurtje garen. Voeg de fijngesneden basilicum toe. Let op: deze mag niet koken. Breng op smaak met peper en zout. (Bind indien nodig de saus met een kleine hoeveelheid maïszetmeel.)
4.6
Groene kruidensaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 75g magere platte kaas Citroensap 1 koffielepel fijngesneden ui of sjalot ½ koffielepel fijngehakte peterselie ½ koffielepel fijngehakte bieslook ¼ koffielepel fijngehakte dragon ½ koffielepel fijngehakte kervel Peper en zout 1 eetlepel magere melk Bereidingswijze: Meng de platte kaas met tuinkruiden tot een homogene saus. Roer eventueel 1 eetlepel melk onder de saus om de gewenste dikte te verkrijgen. Breng op smaak met citroensap, peper en zout. Opmerking: De saus is zeer lekker bij vis, gepofte aardappelen en rauwkost.
4.7
Kwarksaus met perzik
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 30g magere platte kaas 15ml magere yoghurt 60g perzik uit blik ½ koffielepel citroensap 1 mespuntje kerriepoeder Peper Bereidingswijze: Meng de platte kaas met de yoghurt. Snijd de perzik heel fijn en voeg die samen met het citroensap toe aan het kaasmengsel. Breng op smaak met peper en kerriepoeder.
4.8
Magere cocktailsaus
Portie voor 1 persoon Ingrediënten: 75g magere platte kaas ½ eetlepel citroensap 2 eetlepels tomatenketchup Peper en zout Een scheutje whisky of cognac Bereidingswijze: Meng de platte kaas met het citroensap en de tomatenketchup. Breng op smaak met peper en zout.
4.9
Vinaigrette
Portie voor 4 personen Ingrediënten: 10ml olie (1 eetlepel) 1 eetlepel azijn 1 eetlepel water 1,5 koffielepel mosterd 1 eetlepel fijngesnipperde sjalot 1 eetlepel fijngesnipperde peterselie Peper Bereidingswijze: Meng de azijn met het water.
Voeg de mosterd toe en meng goed. Voeg de olie toe en klop grondig. Voeg de fijngehakte sjalot en peterselie bij het mengsel. Breng op smaak met peper. Klop de vinaigrette voor het opdienen goed op.