Aan de bewoners van dit pand | Jaargang 3 | nummer 3
Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde | augustus 2015
IN DIT NUMMER
De ijsbaan komt er
Vlaggen voor Garmerwolde!
Klok tikt voor plan festivalterrein
Gitaarschool Rijksweg start na de vakantie 1
En het Dijkparkgeld gaat naar…? De eerste € 62.500,- uit het Plusfonds Dijkpark zijn verdeeld onder acht initiatieven uit Garmerwolde. Het college van B&W heeft het advies van de commissie Plusfonds Dijkpark hiervoor overgenomen. Alle acht initiatieven worden in deze iGup toegelicht.
Restauratie Van Oeckelenorgel in de kerk Het Plusfonds Dijkpark heeft € 7.000,- toegewezen aan de restauratie van het oude Van Oeckelenorgel in de kerk van Garmerwolde. Een aantal van de ruim 700 pijpen is in de loop der jaren uitgevallen. Het mechaniek voor de bediening is niet goed genoeg hersteld in 1964 en geeft ‘hangers’. De blaasbalg (waar sinds 1850 weinig aan is gebeurd) moet luchtdicht gemaakt worden en de windmachine (een elektromotor uit 1943) is toe aan vervanging. En zo zijn er meer gebreken. Van Oeckelen was een Groninger orgelbouwer uit de 19-de eeuw. Het orgel in de kerk van Garmerwolde stamt uit 1851 en zo’n orgel is dus belangrijk cultureel erfgoed. Een ‘pronkjewailtje’. Dit orgel, samen met de uitgebreide restauraties van de kerk (fresco’s, schilderwerk in originele kleurstelling), maakt de kerk in Garmerwolde iets zeer bijzonders. De eigenaar van de kerk en het
Dorpshuis werkt in fases aan totale facelift Dorpshuis De Leeuw krijgt vanuit het Plusfonds Dijkpark € 20.500,- voor een grondige verbouwing en herinrichting. Het bestuur van het dorpshuis presenteerde een plan met een begroting van ruim € 348.000,- en vroeg een bijdrage van € 50.000,- van het Plusfonds Dijkpark. “De bijdrage van het Plusfonds is mooi, maar we hebben veel meer nodig. We dienen dit plan dan ook in voor het ‘herkenbaar gebaar’ dat in oktober verder wordt besproken”, aldus Dorpshuis-voorzitter Karin Lugtmeier. Lees verder op pagina 4
orgel, Stichting Oude Groninger Kerken, wilde het orgel pas restaureren nadat de fresco’s waren gerestaureerd. Het zou namelijk zonde zijn als het orgel door stof of ongelukken opnieuw hersteld moet worden. Het plan voor de restauratie bestaat al zo’n 20 jaar maar het heeft een voordeel dat het zo lang geduurd heeft. Lees verder op pagina 3
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
Nieuwe instrumenten voor de Popschool De Rijdende Popschool krijgt vanuit het Plusfonds Dijkpark € 3.500,voor nieuwe instrumenten voor de popschool Garmerwolde. De popschool in Garmerwolde startte drie jaar geleden met geleende apparatuur en instrumenten. Een deel daarvan wordt in Garmerwolde nog steeds gebruikt en soms ook bij andere popscholen die sindsdien zijn opgericht. Die apparatuur is aan vervanging toe. Het is de bedoeling de nieuwe apparatuur ook in te zetten bij andere popscholen en voor concerten en presentaties in Dorpshuis De Leeuw, óók voor concerten die niet door de Rijdende Popschool georganiseerd worden. 2
De Rijdende Popschool heeft Garmerwolde als basis en is nu ruim drie jaar actief. Er zijn inmiddels popscholen opgericht in 12 dorpen in de provincie Groningen, waaronder Garmerwolde, Slochteren, Zeerijp, Stedum, Spijk en Noordbroek. Dankzij subsidies van Leader en Kinderen Maken Muziek van het Oranje Fonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie konden de activiteiten de afgelopen drie jaar flink uitgebreid worden. Maar in september 2015 stopt dat
programma. Momenteel is de Rijdende Popschool bezig met een plan om het voortbestaan van De Rijdende Popschool zeker te stellen. Het leunt daarbij stevig op onder meer inkomsten uit lesgelden, bijdragen van dorpen door participatie van het dorp, bijdragen van gemeentes, fondsen en ander subsidiënten. Ook ontplooit de Rijdende Popschool andere activiteiten, bijvoorbeeld projecten op scholen en voor bedrijven.
© Oranje Fonds / Bart Homburg
Voor al uw • feesten • bruiloften • partijen
telefoon (06) 53 53 22 02 tevens verhuur van licht & geluid
Ten Boer
06-30881547
Raedthuys
Colofon
ADMINISTRATIEKANTOOR GRONINGEN BV
Redactie
RVCommunicatie Foto’s CorfuDesign, tenzij anders vermeld Vormgeving CorfuDesign Drukwerk Uitbesteed aan Drukwerkdeal Uitgeverij De iGup verschijnt regelmatig onregelmatig in Garmerwolde
Contact e
[email protected] i www.iGup.nl Wilt u adverteren in de iGup? Dat mag en dat kan! We hebben de mogelijkheden voor u in kaart gebracht en de kosten ervan op een rij gezet. Bent u geïnteresseerd? Neem dan contact op met de redactie van de iGup via
[email protected].
B O E K H O U D I N G n J A A R R E K E N I N G E N n L O O N A D M I N I S T R AT I E BELASTINGEN n P A R T I C U L I E R E N n OVERIGE DIENSTEN KALMARWEG 14-12 n 9723 JG GRONINGEN n TEL: 050 - 404 22 07 n FAX: 050 - 549 38 91 MAIL:
[email protected] n WWW.RAGBV.NL
augustus 2015
Vervolg pagina 1 Er is inmiddels zeer veel kennis en ervaring over de orgels van Van Oeckelen, mede door de restauratie van twee andere orgels van hem uit dezelfde tijd. Dat is een hele geruststelling voor de plaatselijke commissie van Stichting Oude Groninger Kerken, want het zal niet de eerste keer zijn dat een restauratie van een orgel op tal van problemen stuit. De orgels zijn groot en gecompliceerd. De laatste inzichten zijn in 2010 door orgeldeskundige Peter van Dijk verwerkt in het plan van herstel. Door die opgedane kennis en ervaring bevat het restauratieplan een ‘pluspakket’: herstel van het orgel naar de toestand bij oplevering in 1851. Stichting Oude Groninger Kerken, de plaatselijke commissie van de Stichting Oude Groninger Kerken en de orgelcommissie discussiëren nog over enkele onderdelen daarvan. Zo zijn voorbeeld bij het stemmen en intoneren in het verleden alle pijpen ingekort, waardoor het orgel precies een halve toon hoger is geworden. Op zich hindert dat niet. maar om de originele toonhoogte te herstellen, moeten ruim 700 pijpen 5% verlengd worden. Dit is ingrijpend en kostbaar. Aan de andere kant, als je zo’n restauratie doet, dan moet het ook goed. Bovendien komt zo’n ingreep de klankkleur van het orgel (iets bijzonders bij Van Oeckelen) ten goede. De betrokken partijen ramen de kosten voorlopig op 205.000,euro. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed betaalt de helft. Naast de € 7.000,- van het Plusfunds Dijkpark heeft ook de Dialoogtafel een subsidie van € 10.000,- toegezegd en dan is er nog € 27.000,- eigen geld (het orgelfonds). “We komen dus nog zo’n 60.000 euro tekort maar er loopt nog een aantal aanvragen bij landelijke fondsen zoals het Prins Bernhard Fonds. Nou ja, we weten in augustus beter wat voor verdere bijdragen we nog kunnen verwachten. Dan weten we ook meteen of het nog een optie is om die pijpen weer
in oude staat te herstellen. Daar gaan we dan over praten. Dan is het ook weer goed bespeelbaar en kan het zo’n 30 tot 100 jaar
mee”, aldus Jan van Dijk, van de plaatselijke commissie van de Stichting Oude Groninger Kerken. Het onderhoud van het
orgel wordt door de Stichting Oude Groninger Kerken opgenomen in het reguliere onderhoud van de kerk.
3
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
4
Vervolg pagina 1 Volgens het bestuur van het dorpshuis is De Leeuw aan vernieuwing toe, niet alleen bouwkundig maar zeker ook qua gebruik. “Dorpshuis De Leeuw wil een multifunctionele en duurzame ‘broedplaats’ worden voor het hele dorp. Daar is een uitgebreidere programmering voor nodig dan nu. We willen een beter aanbod leveren op het gebied van ontspanning, eten & drinken, cultuur, zorg en cursussen en we willen beter kunnen inspelen op de vraag daarnaar. Daarvoor onderzoeken we de samenwerking met (commerciële) partners. Bovendien willen we de bovenverdieping van het dorpshuis verbouwen en geschikt maken voor onder meer muziekrepetities en het verhuren van flex-werkplekken. Voor de benedenverdieping hebben we eveneens een hele lijst aanpassingen voor ogen. Niet alleen
bouwkundig, maar ook op het gebied van de voorzieningen; beamer, projectieschermen, geluidsinstallatie, aanpassing aan de verlichting, invalidentoilet etcetera.” ‘Ieder dorp een dak’ Een belangrijke post in de begroting is het meer energieneutraal maken van het dorpshuis. Zo wil het bestuur investeren in onder meer een goede isolatie, een nieuwe HR-ketel, zonnepanelen en een zonneboiler. “We hebben in totaal een groot bedrag nodig en we kijken daarvoor heel actief naar alle mogelijkheden voor bijdragen of subsidies. Onze vrijwilligers werken er middels ‘zelfwerkzaamheid’ hard aan mee en we onderzoeken de mogelijkheid voor crowdfunding. En we laten geen kans ongemoeid. Zo heeft dagelijks bestuurslid Niels Steenstra het voor elkaar gekregen om ons
dorpshuis opgenomen te krijgen in het project van Groninger Dorpen ‘Ieder dorp een dak.’ Dat is een initiatief in samenwerking met de NAM. In totaal is er 5 miljoen beschikbaar gesteld door de NAM voor de renovatie van dorpshuizen in de gemeente Loppersum. Omdat er één dorpshuis in die gemeente afviel, heeft Niels een goede lobby gevoerd en is dorpshuis De Leeuw opgenomen als vervanger”, aldus Lugtmeier. Energieneutraal Het project ‘Ieder dorp een dak’ houdt het volgende in: eerst wordt er een uitgebreide inventarisatiescan door de Grontmij gedaan wat er allemaal moet gebeuren op het gebied van bouwkundig en technisch onderhoud. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om het dorpshuis energieneutraal te krijgen, bijvoorbeeld door een
nieuwe verwarmingsinstallatie en zonnepanelen. Dat sluit allemaal goed aan bij de plannen van het dorpshuis. Met de uitkomsten van de scan wordt een meerjaren-onderhoudsplan opgesteld. Lugtmeier: “De commissie is op de hoogte van de verbouwplannen van het dorpshuis en heeft zich hier erg enthousiast over getoond. Samen met de aangevraagde subsidies waaronder straks hopelijk ook de extra subsidie uit het Plusfonds Dijkpark als ‘herkenbaar gebaar’ is het wellicht mogelijk om alle mooie plannen uit te voeren.” Het bestuur wacht daar echter niet mee tot alle gewenste bedragen binnen zijn. “Veel van onze plannen kunnen we in fases uitvoeren, ook om de voortgang erin te houden en te kunnen laten zien dat we op de goede weg zijn. Maar we zijn er nog lang niet en hebben alle steun hard nodig.”
augustus 2015
De ijsbaan komt er 5
IJsvereniging Presto krijgt € 7.000,- voor de aanleg van een ijsbaan aan de Oude Rijksweg. Plannen hiervoor bestonden al een tijdje en de gemeente Ten Boer had vorig jaar al toestemming gegeven het speelveldje aan de Oude Rijksweg beschikbaar te stellen om ’s winters te gebruiken als ijsbaan. Voor de aanleg van vier 8-meter hoge lichtmasten, het nodige graafwerk en een goede stroomvoorziening was bijna € 9.000 nodig. Later bleek ook dat een
leemlaag op de ondergrond moet worden aangelegd om ervoor te zorgen dat het water niet direct uit het terrein wegloopt. Dat betekende nog eens zo’n
En ook twee grasmaaiers… Om precies te zijn, een robotgrasmaaier voor voetbalclub GEO en een zit-motormaaier met alle extra’s om het kerkhof te onderhouden: twee keer € 7.000,-. De maaier voor het kerkhof is al aangeschaft en de robotmaaier voor GEO rijdt al over de velden. ‘Alle extra’s’ betekent dat de grasmaaier voor het kerkhof ook gebruikt kan worden om de ijsbaan straks te vegen. “We hebben nu een supermachine voor het kerkhof”, aldus Harm Jan Havenga, deze keer in zijn rol van vrijwilliger bij de Commissie Begraafplaats Garmerwolde. Het is - voor de liefhebbers - een Husqvarna R 320 AWD met een maaidek Combi 94, ofwel: een vier-wiel aangedreven krachtige machine die ook de schuine taludjes mee kan nemen. “Dat kan een minder geavanceerde machine niet”, zegt Havenga. De oude maaier van het kerkhof was eigendom van Havenga en van Eltje van Huis “Die machine
is nu dus overbodig voor ons en het is jammer die ongebruikt in de schuur te laten staan of weer te verkopen ofzo. Je krijgt er dan heel weinig voor. We hebben hem weggegeven aan de voetbalvereniging omdat hun robotgrasmaaier niet de randen van de velden kan maaien. Lees verder op pagina 10
5000 euro erbij. Met een hele hoop zelfwerkzaamheid is de begroting inmiddels tot behapbare waarden terug gebracht. Harm Jan Havenga, penningmeester
van IJsvereniging Presto is tevreden. “Het benodigde geld is er. We kunnen aan de slag om ervoor te zorgen dat Garmerwolde een mooie ijsbaan krijgt.”
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
TONZON specialist van Noord Nederland
het n i k r Ste erk w s r e i hoven 6
Uw adres voor Aanleg Beplanting Bestrating Boomverzorging Schuttingen Onderhoud Vijvers
Lageweg 12 - 9798 TG Garmerwolde - Tel. 06 12154825
[email protected] - www.hoveniersbedrijfvanderwoude.nl
Michel Boer telefoon internet e-mail
06 - 41 47 01 63 www.mbdnoord.nl
[email protected]
Al sinds 1964 uw betrouwbare specialist in nieuwbouw, verbouw, uitbreiding en onderhoud
Dorpsweg 1 - Garmerwolde - Tel. 050 - 404 29 21
Oude Rijksweg 11, 9798 PA Garmerwolde T. 050 - 541 65 01 - F. 050 - 541 92 68 www.havenga.com -
[email protected]
In onze keuken o.a.: pates, snacks, saté, shalom, karbonades, salades enz. Geweideweg 1 Garmerwolde
Te l e fo o n ( 0 5 0 ) 5 4 1 6 0 6 2
augustus 2015
Vlaggen voor Garmerwolde! De Historische Commissie in Garmerwolde ontvangt vanuit het Dijkparkfonds een bijdrage van € 3.500,- voor het maken van beachvlaggen. Een subsidieaanvraag bij het Leefbaarheidsfonds leverde nog eens € 1.000,- euro op én het advies dat er nog wel wat gratis zelfwerkzaamheid bij moest. Aanvrager Henk Vliem wilde aanvankelijk 50 beachvlaggen laten maken maar daarvoor komt hij nog wat geld tekort. “Da’s jammer, maar niet getreurd! Ik kan alvast wel een deel ervan laten maken. Dan zijn die vlaggen er in ieder geval vóór 15 augustus wanneer de volgende Pronte Pracht wordt georganiseerd: een fietstocht langs kerken, molens, boerderijen en andere bezienswaardigheden. Dat lijkt me prachtig!” Een evenement of feest is eigenlijk geen feest zonder markante vlaggen. “Een vlag zegt iets, be-
tekent wat,”, aldus Vliem. “We merken het telkens bij de Pronte Pracht, want hoe maak je nu be-
kend wie er allemaal mee doet, welke boerderijen zijn te bezichtigen, welke molens, welke kerken? Tot nu toe was het behelpen, maakten we zelf eens wat of zeiden we tegen de mensen ‘hang de Nederlandse vlag maar buiten’. Het is hartstikke jammer dat er in Garmerwolde geen vlaggenset beschikbaar is voor evenementen. Ze zijn multi-inzetbaar. Ze kunnen ook worden ingezet bij het Rondje Nostalgie, of de feestweek, of bij een openluchtspektakel van rederijkerskamer Wester. Het zijn maar voorbeelden. Door dit soort vlaggen
De Nestor vertelt: Dijkparkgelden. Wél blijven opletten! Geweldig dat er zoveel kleinere projecten in Garmerwolde subsidie gekregen hebben uit die Dijkparkgelden. Het college van B&W heeft het voorstel daarvoor van de Commissie Dijkparkgelden overgenomen. Het is een goed besluit om de eerste 62,500 euro niet aan één groot idee uit te geven, maar om er meerdere ideeën van te steunen. Dat betekent dat er kleinere bedragen worden uitgedeeld, maar die bedragen zijn wel groot genoeg om als katalysator te dienen voor het aanvragen van meer subsidies. Bij een aantal ideeën is dat ook al gelukt. Dát is de bedoeling. Zó maak je geld met geld. Bovendien is
het geld bedoeld als stimulans voor de leefbaarheid in een dorp. In Garmerwolde zijn veel verenigingen en initiatieven. Die hebben allemaal hun nut voor de leefbaarheid in dit dorp en verdienen het dus om steun te krijgen. Maar we moeten wel opletten! Het staat volgens mij al een tijdlang in het bestek dat de aankleding met boompjes en struiken rond Swiss Combi wordt afgemaakt. Ik zag kort geleden dat daar net boompjes werden geplant. Maar er is ook een projectvoorstel om op die dijk naast Swiss Combi een festivalterrein aan
in te zetten zijn de evenementen beter herkenbaar en krijgen een vrolijker, feestelijk tintje. Het wordt voor de organisatoren leuker en het verhoogt het saamhorigheidsgevoel in het dorp.” Vliem speelt met het idee om voor een deel van de vlaggen een ontwerpwedstrijd uit te schrijven. “Het basisstramien is dan gelijk, maar daarbinnen is wel ruimte voor leuke ideeën. Ik werk dat nog verder uit, maar de eerste vlaggen kunnen nu in ieder geval gemaakt worden. Daar zijn we heel blij mee.”
H.D. Tammeling te leggen met een tribune tegen die dijk aan. Is Swiss Combi in die aanvraag wel meegenomen? Want dat plan valt niet te rijmen met de aanplant van struiken en bomen. Ik vroeg ernaar aan zo’n werker die daar die boompjes pootte. Zegt ie: “Ach, als er iets georganiseerd wordt hier, halen we de boompjes wel weg.” Dat gaat dus weer geld kósten en dat lijkt me dus niet de bedoeling. Ik hoop dat iedereen daar op alert is. Anders is het zo jammer voor een goed initiatief, een initiatief dat echt voor de leefbaarheid van het dorp een enorme stimulans kan betekenen.
7
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
Twee keer € 3.500 voor verdere planuitwerking In oktober komt de commissie Dijkpark weer bij elkaar om zich te buigen over de € 125.000,- die nog beschikbaar is voor het zogenaamde ‘herkenbare gebaar’. Dan wordt besproken wat de criteria zijn waaraan dit gebaar moet voldoen en volgens welk traject dit gekozen en gerealiseerd wordt. Twee inmiddels ingediende projecten zijn dermate omvangrijk dat ze in aanmerking komen voor dat ‘grote gebaar’. Beide projecten krijgen € 3.500,- om de plan-
8
nen verder uit te werken. Het gaat om een plan voor een zwemoever, zandstrand en een botensteiger in het Damsterdiep en een plan van toneelvereniging Wester voor een evenemententerrein voor openluchtoptredens naast Swiss Combi met een tribune tegen de Eemskanaaldijk aan. Echter, voor dat laatste plan dreigt het doek al te vallen.
Klok tikt voor plan festivalterrein De kans is groot dat het plan van Rederijkerskamer Wester voor een permanent festivalterrein naast Swiss Combi, wordt terug getrokken. “We krijgen € 3.500,- vanuit het Plusfonds Dijkpark om dit plan verder uit te werken, maar het wordt niet opgepakt”, aldus een teleurgestelde Ton Werdekker. “Tijdens de voorjaarsvergadering van de Vereniging Dorpsbelangen heb ik nog een oproep gedaan maar vanuit het dorp kwam geen enkele reactie. Dit is echt een laatste poging en anders krijgt de Dijkparkcommissie voor de volgende vergadering het geld weer terug.” Het idee voor een permanent festivalterrein ontstond vorig jaar toen Rederijkerskamer Wester het openluchtspektakel ‘Verbroken Verbinding’ organiseerde. Werdekker: “Het was zo mooi. Driekwart van het dorp deed mee. De locatie was prachtig en we zeiden tegen elkaar: ‘wat zou het mooi zijn om hier
een permanent festivalterrein van te maken’. Niet eens zozeer voor toneelopvoeringen, maar juist ook voor bijvoorbeeld festivals, braderieën of muziekoptredens. Een mooie tribune tegen de dijk aan. Een grote kapschuur ervoor… Voldoende parkeerruimte en goed bereikbaar en een prachtige locatie. Wat wil je
dan nog meer? Dit plan is voor het hele dorp. Niet zozeer voor Wester. We hadden inmiddels wel positieve reacties gekregen van het waterschap Noorderzijlvest die wel iets zag in het aanleggen van een permanente tribune in de dijk en ook Swiss Combi wilde eventueel de benodigde elektriciteit beschikbaar stellen. Iedere externe partij, ook de gemeente was heel positief. Het is echt een ideaal plan voor dat ‘herkenbaar gebaar’. Maar iemand moet het oppakken. Het bestuur van Wester gaat dat in de huidige samenstelling niet meer doen. Bovendien is dit echt een plan voor het dorp.
Het project geeft een enorme impuls aan de leefbaarheid en het is dan ook juist goed als het dórp dat trekt. We hoopten dat er dorpsgenoten zijn die de schouders onder dit plan kunnen zetten. Helaas is er geen enkele reactie gekomen. Als er niet heel snel iemand instapt, kan ik niet anders dan concluderen dat het draagvlak in het dorp voor dit plan ontbreekt. Maar het is dan zó jammer. Alle seinen voor dit idee staan op groen. Je hoeft dit plan niet eens op te starten, het is allang over de startstreep geholpen. Het is een kwestie van oppakken en lopen!”
augustus 2015
Zwemoever, zandstrand en botensteiger: ‘realistisch en goed plan’
9
“Het plan voor een jachthaven was er al en werd destijds begroot op 3 ton aan kosten. Dat is inclusief riolering, aanleg van stroom en een zandstrandje. Maar op het moment dat ik voor de gemeenteraad stond om het plan toe te lichten hoorde ik dat dat geld er helemaal niet was”. Harm Jan Havenga kan zich er nog over opwinden. “Ik werd destijds gevraagd het plan voor een betere entree van het dorp verder uit te werken. Ik kreeg te horen dat het ongeveer 3 ton mocht kosten, maar tijdens de vergadering zei de toenmalig wethouder dat er opeens andere afspraken over de hoeveelheid bagger voor het Dijkpark waren gemaakt en dat daardoor het compensatiegeld gehalveerd was. Ik kreeg toen meteen de vraag hoe ik dacht dit plan te gaan betalen. Ja…dat was een verrassing.” Toch verdween het plan daarmee niet in een la. “We zijn blijven zoeken. Het Damsterdiep wordt steeds meer voor zwemmen en pleziervaart gebruikt, maar het ziet er momenteel niet uit. Al die roestende boten langs de kant, de verzakte oever bij de kroeg, het gevaar van die springende kinderen vanaf de brug. Stel dat daar iets mis gaat… Bovendien is de totale aanblik beroerd. We willen een mooie botensteiger als tijdelijke aanlegplaats voor passerende boten
met alle noodzakelijke voorzieningen, naast de molenstomp, tegenover het Dorpshuis. Er kan makkelijk een mooi zandstrand of zwemoever worden aangelegd zodat de kinderen van daaruit kunnen zwemmen.” Havenga heeft een sterk plan opgesteld, samen met Ed Welling. “Ik ben goed in het plannen bedenken, Ed is goed met cijfers, met vergunningen en weet waar dit soort aanvragen aan moeten voldoen. Hij is daar heel secuur
in. Ed heeft al een bestemmingsplanwijziging aangevraagd voor de grond die we voor die steiger willen gebruiken. Misschien kost dat geld. We zien wel waar eventueel verdere ontwikkelkosten in gaan zitten”, grijnst hij. “Er ligt nu een in mijn ogen breed gedragen plan. We willen de toeristische en recreatieve mogelijkheden in het gebied tussen Eemskanaal en Damsterdiep ontwikkelen, om te beginnen in Garmerwolde.” In het verleden zijn daar al vele onderzoeken en planstudies voor uitgevoerd. Zo is er destijds een Damsterdiepvisie ontwikkeld door de Stuurgroep Noord waar de gemeenten De Marne, Winsum, Bedum, Ten Boer, Loppersum, Eemsmond, Delfzijl en Appingedam in zitten, almede de Regioraad Noord Groningen, Waterschap Noorderzijlvest en de provincie Groningen. Dit plan past prima in die Damsterdiepvisie. De zwemoever wordt in het
Ontwikkelingsplan Dijkpark Ten Boer genoemd als ‘haalbare plusvoorziening’. De botensteiger en de zwemoever staan in de laatste dorpsvisies die in overleg met de Vereniging Dorpsbelangen Garmerwolde zijn opgesteld.” Havenga gelooft dat het plan een grote kans heeft om uitgevoerd te worden. “We hebben nu een voorlopige begroting van een kleine 200.000 euro opgesteld, maar daarbij is niet meegenomen dat we er nog grond voor moeten aankopen. Ook hebben we de hulp van plaatselijke ondernemers en vrijwilligers hard nodig. We werken het plan nu verder uit en we dienen het ook rechtstreeks in bij de NAM en waterschap Noorderzijlvest. Stel dat we die 125.000 vanuit dat ‘herkenbaar gebaar’ zouden krijgen, dan nog hebben we hun steun hard nodig.”
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
Vervolg pagina 5 Daar had de club dus nog een zitmaaier voor nodig en die hebben ze dan nu. Iedereen blij! ”
10
Ook voetbalclub GEO is zeer tevreden. De club vroeg een bijdrage voor de robotmaaier, een oplaadpaal en de opslag in de winter en kreeg € 7.000,- . GEO kreeg daarna nog eens € 3000 van het Loket Leefbaarheid en € 2000 van Gasterra en kwam zo aan de benodigde € 12.000, de aanschafprijs van
een robotgrasmaaier. Voorzitter Wim Benneker: “De gemeente maaide tot voor kort het gras van de twee voetbalvelden. Om kosten te besparen wil de gemeente het maaien overdragen aan de club. Vrijwilligers moeten dat dan doen met de oude kooimaaier. Dat heeft twee nadelen. In een groot deel van het jaar moeten de velden twee keer per week gemaaid worden. Ook in de vakanties. Dan zouden we een enorm beroep moeten doen op onze vrijwilligers. Bovendien
loopt die machine op benzine of diesel. We wilden daarom een robotmaaier. Die werkt volautomatisch en met een ingebouwd GPS-systeem maait dat apparaat 24 uur per dag, zes tot zeven dagen per week het hoofdveld. We maaien het gras dan op 1 millimeter. Alleen voor onderhoud en storingen moeten we dan nog een beroep doen op vrijwilligers. Maar een robotmaaier heeft nog meer voordelen. Het is relatief onderhoudsarm, de maaier is beveiligd tegen dief-
stal en het gemaaide gras dient direct als mest voor de grasmat. De machine heeft een heel lage CO2-uitstoot en loopt op elektriciteit. De accu is oplaadbaar. We willen voor de energievoorraad nog zonnepanelen installeren die we via de regeling waardevermeerdering van de NAM proberen aan te schaffen. En voor het maaien van het gras buiten de veldomheining kunnen we nu dus de grasmaaier van de begrafenisvereniging gebruiken!”
augustus 2015
Gitaarschool Rijksweg start na de zomervakantie “Verbazend wat een berichtje op facebook kan doen. Binnen een week hadden we al vijf aanmeldingen.” Nathaniël van Veenen (35) start direct na de zomervakantie met een eigen gitaarschool aan de Rijksweg 27 in Garmerwolde. Hij woont daar nu zo’n twee jaar. “Ik wilde altijd al op het platteland wonen. Hier kun je herrie maken zonder je buren te storen”, grijnst van Veenen. “Mijn droom is een eigen gitaarschool en ik weet zeker dat er daarvoor in Ten Boer, Garmerwolde en omstreken voldoende mogelijkheden zijn.” Van Veenen is opgeleid op het conservatorium, begeleidde leerlingen op de particuliere muziekschool ‘Muziek op Maat’ in Drachten en speelt in diverse Top-40 bandjes. “Lesgeven is niet alleen muziek maken. Je moet je inspiratie ergens vandaan halen. Voor mij is dat het podium. Ik moet op dat podium staan, daarvoor heb ik voor muziek gekozen. Ik wilde ook altijd een eigen muziekschool. Dit is de eerste stap.” Of een cursist nu 80 is of 8, interesse heeft in klassiek, pop, rock, jazz, funk of blues…het maakt niet uit. “Iedereen die in gitaar spelen is geïnteresseerd en het wil leren…dat vind ik mooi! Ik kan ze opleiden in elk muziekgenre dat ze willen. Ik probeer de cursisten ook meteen enthousiast te houden en dat enthousiasme te vergroten. Ik leer ze direct om liedjes te spelen. Noten lezen is onnodig om voor gitaarles te gebruiken. Voor sommige mensen is dat ook juist een drempel om aan gitaarles te beginnen en dat is jammer. Ik geef geen les uit methoden en boekjes tenzij men dat gewoon wil natuurlijk, ik wil geen drempels opleggen. Aan alles valt een mouw te passen maar het worden geen verplichte lesjes die men afraffelt. Ik neem ook geen examens af. Cursisten leren de gitaar te begrijpen, leren de mogelijkheden ervan kennen. Ze leren zelf creatief te denken in muziek en dus ook om écht zelf te spelen.” Van Veenen maakte inmiddels ook samenwerkingsafspraken met de Rijdende Popschool. “Zij zoeken juist naar nieuwe gitaar-
docenten om de studenten van de popschool voor individuele gitaarlessen onder te brengen. Nu zit ik hier (bijna) in het dorp,
dus dat komt alleen maar goed uit!” Van Veenen heeft thuis een kleine studio ingericht met een dozijn gitaren en de nodige hightech opnametechniek. Zo kunnen cursisten als ze dat willen ook nog leren hoe ze muziek moeten opnemen. Het enige dat een cursist bij het volgen van de lessen zelf moet hebben is een gitaar…eventueel. “Als ze
die nog moeten aanschaffen, kan ik ze ook daarbij helpen.” De eerste cursisten hebben zich dus al aangemeld en Van Veenen streeft vooreerst naar 16 leerlingen. “Dat is dan een hele dag vol. Lijkt me een mooi begin.” 11
Meer informatie over kosten en mogelijkheden:
[email protected]
| Regelmatig onregelmatig verschijnend nieuwsblad voor Garmerwolde
Vergeten groenten
(advertorial)
Pa s t i n a a k
Pastinaak, pinksternakel of witte wortel is een plant uit de schermbloemenfamilie, Apiaceae. Het is een circa 20 cm lang wortelgewas met een zoete anijsachtige smaak en een crème-witte kleur. Er zijn geen verschillende soorten pastinaak. Het verschil zit in de grootte.
12
Pastinaak groeide oorspronkelijk rond de Middellandse Zee. In de Middeleeuwen werd de pastinaak gegeten als volksvoedsel. De pastinaak wordt onder andere gebruikt als ingrediënt van hutspot. Nadat de pastinaak langzaam werd vervangen door de aardappel, is hij minder in trek geraakt. Net als de winterwortel is pastinaak gekookt, gestoofd of rauw te eten. Pastinaak wordt ook vaak als smaakverfijner gebruikt
in soep. In de groentelade van de koelkast is de groente tot een week houdbaar. Het is een gezonde groente, rijk aan mineralen en koolhydraten. Het heeft een gunstige werking op maagkrampen, is geschikt voor diabetici en werkt vochtafdrijvend. Op onze webste www.igup.nl staan verschillende smakelijke recepten om deze vergeten groente eens te proberen. Pastinaak is verkrijgbaar bij de Agrishop in Garmerwolde.
Op de fiets
Het verhaal van Lies Schaaphok
Al meer dan 90 jaar woont Lies Schaaphok-Smit op Zevenhuisjes aan het Damsterdiep. Zij vertelt over haar jeugd in Garmerwolde. “Toen ik zes jaar was, ging ik voor het eerst naar de lagere school. De kleuterschool bestond toen nog niet. Ik vond het eerst niet leuk om naar school te gaan; thuis kon ik heel fijn spelen. Met buurkinderen, met dieren en ook bij opa en grootmoe. Maar toen ik zes werd, was dat afgelopen. Elke morgen liep ik naar school langs de Rijksweg. Het fietspad langs de N360 was er nog niet; je liep vanuit Zevenhuisjes in de brede berm naar wat nu de Oude Rijksweg heet. Bij de draaibrug begon de Dorpsweg en vandaar naar school. Tussen de middag bleven we over. In de zomer gingen we ook wel door de velden naar school. Dat was een stuk korter, maar het weer moest wel goed zijn, anders was het veel te nat. Eerste fiets Op mijn negende kreeg ik mijn eerste fiets. Die van mijn oma uit Bedum, een echte Brennabor, een Duits merk. Daarmee kon ik tussen de middag wel naar huis. Bij slecht weer kreeg ik brood mee om over te blijven. Ik kan me niet herinneren dat we ooit door het slechte weer thuis zijn gebleven van school. Wel
mocht niet van de agent: zij kreeg een bekeuring van één gulden. Hilda was zo nijdig dat ze direct weer naar huis wilde. Dat was mij te gek - we waren er al bijna. Ik overreedde haar door voor te stellen de helft van de boete voor mijn rekening te nemen. Zo zijn wij uiteindelijk toch bij oom en tante aangekomen. Maar goed ook, want Hilda heeft daar haar latere echtgenoot ontmoet!
Het gemeentehuis van de voormalige gemeente Noorddijk staat in Ruischerbrug.
dat we door sneeuwduinen moesten ploeteren om op school of weer thuis te komen. Tot mijn veertiende ben ik naar de lagere school gegaan. Zo ging dat vroeger: ging je naar de Mulo of HBS dan bleef je tot je twaalfde. Deed je geen middelbare school, dan bleef je tot je veertiende op de lagere school. Ik ben daarna een jaar thuis blijven werken. Mijn jongste zusje was net geboren en ook woonde mijn opa bij ons in: mijn moeder kon mijn hulp goed gebruiken. Vanaf mijn vijftiende had ik mijn eerste werk buitenshuis: ik werd morgenmeisje bij de familie Marrink aan de Korreweg. Daar ging ik op de fiets naar toe. Ik
deed er allerlei huishoudelijk werk, tot kwart voor één ‘s middags. Eerste vakantie In de zomer van 1939 ging ik voor het eerst met vakantie, op de fiets. Samen met mijn nicht Hilda gingen we naar mijn oom en tante die in Beilen woonden. We waren al in Beilen toen we door een politieagent werden aangehouden. Hij controleerde onze fiets op het fietsplaatje. Dat was een metalen bandje met een jaartal erin dat je op het gemeentehuis kocht waarmee je dan je fietsbelasting betaalde. Mijn fietsplaatje zat keurig aan mijn stuur; die van Hilda had ze in haar jaszak. Maar dat
In oorlogstijd Later werkte ik bij de familie Verhoog op Ruischerbrug. In de oorlogstijd hadden ze Duitse soldaten ingekwartierd. Voor hen maakte ik ook het gemeentehuis van Noorddijk schoon dat bij het huis van Verhoog op het rijtje staat. Elke dag moest ik de klok opwinden en ik zette er koffie. In het gemeentehuis was ook een gevangenis. Als er iemand opgesloten zat, moest ik die te eten en te drinken brengen door een luikje in de deur. Na de oorlog kon ik aan de slag bij notaris Koster in Ten Boer. Daar heb ik meer dan dertig jaar gewerkt. Toen ze in Ten Boer woonden, ging ik altijd op de fiets. Later is hij verhuisd naar Groningen Zuid. Ze wilden graag dat ik ook daar bij hen kwam, maar zo ver wilde ik niet fietsen. Vanaf toen kwam meneer Koster mij twee maal per week halen. ‘s Avonds haalde mijn man Jaap mij weer op.”