1
- De Stroomversnelling Van Speykstraat 60
2
3
- Voor Dura Vermeer en Portaal van ‘tIdee en Overburen
In het project ‘De Stroomversnelling’ worden verouderde woningen tot zo goed als nieuwe, gezonde Nul op de Meter woningen gerenoveerd. Het doel: zorgen voor een prettige buurt met gezonde woningen, die méér comfort bieden voor de bewoners – voor hetzelfde geld! Ook Dura Vermeer ging de uitdaging aan, met woningcorporatie Portaal. ’tIdee! toverde, in samenwerking met Overburen, Dura’s eerste prototypewoning in de Arnhemse Van Speykstraat, om tot informatie-modelwoning voor nieuwsgierige professionals en buurtbewoners. Een klein fotoverslag!
4
- Wat is 0 op de meter P. 4
De totale woonlasten (optelsom van huur, servicekosten en energierekening) mogen voor de bewoners in een tot Nul op de Meter gerenoveerde woning niet hoger zijn dan vóór de renovatie. Voor de bewoners wordt gekeken naar het gemiddeld energiegebruik van de afgelopen drie jaar. De bewoner betaalt na renovatie de totale woonlasten (inclusief dat gemiddelde energieverbruik) aan de woningcorporatie. De corporatie financiert daarmee de investering.
84300 DURA VAN SPEYKSTRAAT ARNHEM 11 10 2013
De Stroomversnellling: samen aan de slag
Welkom op Van Speykstraat nummer 60!
Voor het project ‘De Stroomversnelling’ hebben 6 woningcorporaties en 4 grote bouwbedrijven afgesproken om samen te zoeken naar de beste oplossingen om verouderde woningen te renoveren tot ‘nieuwe’ Nul op de Meter woningen. Dura Vermeer doet dit in samenwerking met Doorwin en Portaal.
De woning in de Arnhemse Van Speykstraat is het eerste prototype van Dura Vermeer en Doorwin. Voor deze woning is de Trias Energetica gevolgd. Belangrijkste resultaten:
5
1. De ruimteverwarmingsbehoefte (-80%) beperkt zich tot
de zonloze maanden in de winter door de optimale isolatie en zuinige warmte-terugwin balansventilatie (voor een schoner huis). 2. Warm tapwater wordt voor 50% voorzien door een zonne-boiler en voor 50% door hoog rendement gas. 3. Elektriciteit wordt voorzien door traditionele fossiele centrales (75%) en zon (PV-panelen op het dak en in de gevel: 25%). Uiteindelijk wordt Nul op de Meter bereikt door compenserende zon PV opwekking op jaarbasis, dus nota-nul door salderen. 4. De Slimme Schil (gevel) zorgt voor een zeer hoge isolatiewaarde in de gevel en het dak. Met warmteweerstandwaarden van meer dan 7 m2 K/W wordt de nieuwbouwnorm ruimschoots overtroffen en wordt de Passief kwaliteit bijna gehaald. De slimme schil is een ‘theemuts’ die in de fabriek is gemaakt en die makkelijk ‘over de woning heen’ kan worden geplaatst. Allerlei slimme technologische en innovatieve oplossingen zijn er in samengevoegd.
5.
en schoner huis: een balansventilatieE systeem zorgt voor een schoner huis. In deze systemen wordt gebruikte lucht afgezogen in keuken, badkamer, toilet. Verse buitenlucht wordt toegevoerd in verblijfsgebieden zoals woon- en slaapkamers. Tussen de afgevoerde en toegevoerde lucht vindt warmteoverdracht plaats, zodat er geen warmte (en dus energie) verloren gaat.
Wat betekent dat voor de bewoners van dit huis? • • •
• • • •
Een frisser en schoner huis.
Gezonder leefklimaat; geen tocht en vocht in de woning
Meer wooncomfort: de woning is veel gelijkmatiger warm (in de winter) en koel (in de zomer)
Een mooier huis
Minimale overlast tijdens de uitvoering Mooie keuken, badkamer en toilet
Allerlei leuke keuzemogelijkheden!
6
Het plaatsen van de schil 10 december 2013
De panelen op locatie
De panelen worden bevestigd
De panelen worden op hun plaats gehesen
Het plaatsen van de ‘slimme schil’ op locatie (van Speykstraat 60, Arnhem). De panelen zijn in de fabriek gemaakt en worden ‘af’ naar de locatie vervoerd. Door middel van een hijskraan worden de panelen geplaatst.
7
8
Het plaatsen van de schil 10 december 2013
In het dak zijn de voorbereidingen getroffen
De panalen worden aan elkaar bevestigd
9
Een paneel wordt aan de achterzijde geplaatst
In totaal zijn er in het eerste prototype 4 panelen geplaatst: 2 panelen aan de voorzijde en 2 panelen aan de achterzijde. Hierna zijn op het dak de zonnepanelen en op de achtergevel de zonthermische panelen geplaatst.
10
Buitenaanzicht voor en na 10 december 2013
De oude situaite in de van Speykstraat, de schets van de architect en het eindresultaat de nieuwe situatie. • een mooier huis • meer comfort voor de bewoner • en véél winst voor het milieu
De oude situatie
De nieuwe situatie
P. 5
11
84300 DURA VAN SPEYKSTRAAT ARNHEM 11 10 2013
12
Plakken van de wanden en inrichten kamers 2 januari 2014
De whiteboards worden geplaatst
Alle kamers worden ingericht
De wanden worden behangen
De woning wordt ingericht als model-informatiewoning voor bewoner en professionele nieuwsgierige. Algemene informatie in de woonkamer en 3 ‘thema-slaapkamers’: een techniekkamer, een proceskamer en bewonerskamers
13
14
- Algemene kamer De aankleding van een wand en de inrichting op de begane grond - woonkamer
Woonkamer3650x2500_lettercontour.indd 1
24-12-13 09:12
Het ontwerp van de wand
15
Kussens in de vensterbank
Het eindresultaat
Tafel in de kamer
16
- Wat hebben we gedaan De aankleding van de andere wand en de rest van de inrichting op de begane grond - woonkamer
Woonkamer3650x2500_lettercontour.indd 2
24-12-13 09:13
Het ontwerp van de wand
17
Compeet ingericht
Het eindresultaat
18
- Bewonerskamer 1 De aankleding van een wand en de inrichting op de 1e verdieping - slaapkamer 1
lekkere warme voeten
gezellige buren
mooie keuken
frisse lucht
schutblad.indd 34
Het ontwerp van de wand
minder tocht
30-11-13 00:05
19
Het eindresultaat Wandplanken voor foto’s en accessoires
20
- Bewonerskamer 2 De aankleding van een wand en de inrichting op de 1e verdieping - slaapkamer 2
dag 1 Onze werkzaamheden
Gevelwerkzaamheden aan de galerij de balkonzijde. en Vloeren afdekken
Afkoppelen installaties en toilet. Verwijderen keuken douche sanitair
Verwijderen keukenblok incl. keuken blok. Loszittend tegelwerk verwijderen
Fraiswerk aanbrengen Vloer douchehoek
uitvlakken Standleidingen verticaal per streng vervangen
Hinder Gezamenlijke toegang via de voordeur Er kan sprake zijn van lawaaien stofoverlast Er kan vanaf vandaag geen gebruik meer keuken, douche gemaakt worden en wastafel. van Bestaande toiletpot nachts beschikbaar. is alleen avond en
Voorzieningen Aan het eind van de dag is er een tijdelijke Bestaande toiletpot kookvoorziening terug aan het Er kan gebruikt eind van de dag teruggeplaatst gemaakt worden van een centrale douche.
Het ontwerp van de wand
3 Aantal bouwvakkers Vandaag zijn er 3 mensen tegelijk in uw Let op: Vloer huis aan het douchehoek werk moet drogen.
Wat verwachten Voorraad ompakken
wij van u
Er zijn geen etenswaren in de keuken De keuken aanwezig en keukenblok zijn leeggehaald De douche en het toilet zijn leeggehaald
21
Even rustig zitten
Het eindresultaat
22
- Techniekkamer De aankleding van een wand en de inrichting op de 1e verdieping - slaapkamer 3
V07
V06
V04
V05
V02
V03
V01
huisnummer 56
huisnummer 58
56
huisnummer 60
huisnummer 62
58
huisnummer 64
60
62
64
Hengelosestraat 549 7521 AG Enschede Postbus 1271 7500 BG Enschede T 053 430 22 55
[email protected] www.beltmanarchitecten.nl
BELT M A N A R C H I T E C T E N
project
Renovatie van Speykstraat nummer 60, Arnhem
datum voorlopig
huisnummer 56
huisnummer 58
huisnummer 60
datum definitief
opdrachtgever
datum gewijzigd
fase
huisnummer 62
huisnummer 64
huisnummer 56
huisnummer 58
schaal formaat
huisnummer 62
huisnummer 64
status
onderdeel
Technisch ontwerp t/m Aanvraag vergunning
huisnummer 60
bouw aanvraag plattegronden, gevels, doorsnede nieuw
project verantwoordelijke
22-11-2013 1:100 A1L PSCH
projectnummer
tekeningnummer
Het ontwerp van de wand
05-11-2013
Dura Vermeer Bouw Hengelo
23
Het eindresultaat Tafeltjes voor de verschillende modellen
24
- Proceskamer De aankleding van een wand en de inrichting op de 1e verdieping - slaapkamer 4
Stroomv
Snel op
weg naar
ersnelling
woningen
die energie
geven
Vier bouwers en zes model woningcorporaties te noveerd ontwikkelen waarmee tot energieleverende werken kracht uiteindelijk samen van in De 111.000 we onze goede innovaties ‘nul-op-de-meter’ woningen Stroomversnelling zit in het duurzaam werken innovatieve oplossingen woningen. om een op een we altijd innovatief kunnen juiste manier Omdat wij volgens uit worden er van overtuigd een vast in de vorm geresamenbrengen stappenplan. van integrale zijn dat van elementen, pressure de cookers. dokteren Om dit te faciliteren DUR_0195_Stappenplan_v5.indd 1
enplan
lling Stapp
08-10-13
13:41
vormt aanpak (voor de isolatie voor b. Installatieconcept installatieconcept, installaties ven-te koude, De keuze voor het is om de mogelijk de basishet zaak tapwater, ciënte warm zo efficiënt waarbij van effi (HR-) verwarming, en verlichting Rendement tilatie) werken. Voorbeelden zijn HoogLage Temperatuur ciënte laten voor toepassingen en energie-effi systemen Het woning en gezonde bijdragenvraagt LED-verlichting. (LTV) aan geavanketels, om het iedere en het wijk. Dit ieder te Verwarming waaronder te voor ook denken comfortabele systemen bewoners in de positief vorm verlichting, cohesie kan men aan de Om dit reaVerder home automationverbruik de sociale maatwerkoplossing en woning. afhankelijke ceerd van 1 om een en ieder renovatieconcept serie bewoners project dient het in een de uitwerkinghun van wijk, beinvloeden. aan te zijn geven van de de liseerbaar en opslaan mogelijk is voorafgaand voor veel wordteen inventarisatie ambitie en energie zoop het genereren c. Genereren en de van altijd warmte energiegebruik bewoners uitgevoerd. we ons te makenen/of Nu het richten gebruik woning toekomst op door berekeningmodel beperkt de opgewekte kan is dat jaarbasis van energie targets of windenergie bedrijfswaarde stroomHet doel op het eigen zonnevan het duidelijke 2. Bedrijfswaarde van de tegenHet gebruik de wijkniveau. en elektriciteit dat Op basisvervolgens van een een tegen warmte weggestreept en elektra. worden Het uitgangspunt realiseren (in perioden door worden van gas is het meter woning de woninggesteld. brandstof tegengegaan voor we verder de gebruik versnelling wordt de dag-nacht 0 op alleen, om van fossiele van 5,25% dat schijnt) het overbrugenergie betekent zon niet van accu’s Voorcyclus worden rendement Dit investeringskosten van de opslagde en bedrijfskosten de inzet corporatie. te overbruggen. draad D dan de Het vinden A RI cycli de zomer-winter gebaseerJFSW wamte-/koude kijken onderhoudsmee. een rode gen van naast elektriciteit ook de we direct vormt eventueelniet op nemenbalans hierin gezocht. andere, juiste proces. oplossingen in het en DB A REI is het WN uitgangspunt JW F SO wilenergetica monitoring niet op belangrijkhet concept We houdtwoningen. 3. Trias van kringloop. van van 4. Blijvende maken Een volgend van de realiserenenergie mogelijk betrokkenheid gebruik bij het van de verantwoordelijkheid toepassen materialen zoveel Om dit Onze feitelijk renoveren mogelijk sluiten min mogelijk en BA de Trias ESWE NOE RNG na het het zoveel recyclebare betrokken len zo van ‘ buiten’verbruiken. gereen/of de renovatie bestaat energie we volgens Naast energie en hunwoning na De trias stapeigen werken herbruikbare onze we ook bewoners gedachte.volgende2) Gebruik In iedereen domotica blijven wijk, de te realiseren2.0 van de woningen. bij de Energetica doorlopende energievraag, en energiebewuste stimuleren. 3) Implementeer noveerde we meetsystemen uit het1) Beperk A die het blijvend bronnen zo S ENERG plaatsen output pen: uit reststromen de mogelijkheid stoffen dit met M toepassingen ON OR hernieuwbare van bewoners afgesproken energie brandIT gedrag ons eveneens duurzame, fossieleen compenseer op de Dit geeft energie. 4) Gebruik te sturen mogelijk actief catie. efficiënthernieuwbare specifi 100% bron. bij de de aanpak bij woningafhankelijke Isolatieconcept Belangrijk a. beginnen van de binnenWe te isoleren. voor goed is de keuzekan te makende Het beperken door vraag de aanpakDeze keuze de woning, van technische voor van het en de of buitenkant. met uitstraling overlastDe invulling voldoen hebben woning.allen tijde het moet te verwachten van demoet te principe: staat isolatieplan ‘no-regrets’ zijn. aan het dus ‘toekomst-proof’
versne
Stroom DE
wijk centraal van en hun een de renovatie bewoner voorbieden van 1. Deuitgangspunt woonomgeving aan is het
AR
B
A
ER
JFSW
EWON
TR
S ENERG
RD E
A ER
ICA
ER
I
ET
TR
TR
ICA
BE
IN
G
I
ET
BE
AR
DE
I
A
ICA
RI
ET
BE D
2 DUR_0195_Stappenplan_v5.indd
Het ontwerp van de wand
08-10-13
13:41
25
Stip op de Horizon
Het eindresultaat
26
- Keuken en overloop De aankleding en inrichting van de keuken en overloop
Aankleding van de keuken en de overloop
27
De Visie van Dura Vermeer Maak de toekomst mogelijk! 1. Nul op de Meter zonder fossiel Naast Nul op de Meter wil Dura Vermeer woningen het liefst helemaal onafhankelijk maken van fossiele brandstoffen. Want het gebruik van fossiele brandstoffen put de aarde uit en is dus slecht voor het milieu. Aardgas is een fossiele brandstof en elektriciteitscentrales werken óók voornamelijk met fossiele brandstoffen (onder andere kolen). De vraag die we ons bij Dura Vermeer stellen is daarom: kunnen we Nul op de Meter bereiken zònder nog langer een beroep te hoeven doen op aardgas en elektriciteit? Dan boeken we nòg meer winst voor mens, milieu en toekomst! 2. Maak de toekomst mogelijk De ontwikkelingen gaan erg snel. Het is zonde om nu allerlei (dure) nieuwe technieken toe te passen, als we nog niet precies weten wat de beste en schoonste energie-oplossing gaat worden! De oplossing wordt op dit moment door allerlei mensen
en organisaties gezocht in allerlei energiedragers: elektriciteitsnet, gasnet, warmtenet, biomassa-voorraad. Ons idee: wacht even af met grote investeringen (veranderen van de energie-infrastructuur van de woning) tot je weet wat de toekomst brengt! 3. Wij geloven in ‘Power to Liquid’ Zonnepanelen leveren wèl schone energie, maar het probleem is het overbruggen van de zomerwinter pieken. Het teveel aan zonne-energie in de zomer kun je (nog) niet bewaren voor de
winter, als je die energie het hardst nodig hebt. Elektriciteitsopslag van dag naar avond/nacht is op dit moment wèl mogelijk (met batterijen) maar voor seizoensopslag zijn batterijen niet geschikt. Bij Dura Vermeer geloven we erg in de techniek die het mogelijk zal maken om zonne-energie in te zetten voor de productie van vloeibaar gas (methaan). Die oplossing heet ‘Power to Liquid’. We verwachten dat Power to Liquid technieken over circa 10 jaar beschikbaar zullen zijn. 4. Kies later!
De keuze voor All Electric woningen (het elektriciteitsnet als drager) of Power to Liquid woningen (vloeibaar gas als drager) hoeft nu nog niet gemaakt te worden. Maar als je van
de fossiele brandstoffen af wilt - en
dat willen we bij Dura Vermeer - is Power to Liquid uiteindelijk een betere oplossing dan All Electric. Voorlopig handhaven we in deze woning dus het huidige gasnet met de bestaande HR-ketel – zodat we in de toekomst (over ca. 10 jaar) hetzelfde gasnet kunnen gebruiken voor ons ‘eigen gas’. Dit nemen we mee in de exploitatieberekeningen (wat investeer je wanneer) voor Portaal. 5. Maak óók een All Electric Prototype Om óók de ontwikkeling van All Electric woningen te volgen gaan
we begin 2014 een tweede Prototype maken. Deze tweede proefwoning maken we wèl helemaal All Electric, dus zonder gas. Zo kunnen we volgen en meten wat het beste werkt.
