-2-
Augustus 2014 37e Jaargang Nr. 4 -86 -
-4-
-3-
RIVIERENLAND JUNI 2014 37e JAARGANG NR 3 Opgericht: 19 januari 1977. Deken:
Do Cranen
Voorzitter:
Bert Pollaert
Secretaris:
E-mailadres: vacant
Den Dolvert 14 5473 GP Dinther Wilhelminasingel 46 5351 CC Berghem
[email protected]
0413 – 29 25 58 0412 – 40 18 25
zie voorzitter & penningmeester Zwaardvis 20 073 – 549 48 15 5482 XV Schijndel E-mailadres:
[email protected] Bestuurslid: Jo v. Giersbergen Lariestraat 21 073 – 547 47 95 5482 LH Schijndel Bestuurslid: Mari van Beek Jan Habrakenstraat 15 0413 – 29 28 49 5473 GV Heeswijk-Dinther Opgave rubriek Lief & Leed bij: het bestuur Op internet te bezoeken via onze website: www.gilde-rivierenland.nl Penningmeester:
Lidmaatschap: Bankrekeningen:
E-mailadres: Sjef Mordang
Inhoud .....................................................................................
88
Voorwoord ..............................................................................
89
Uitslag Biercompetitie Juni 2014 ............................................
90
Uitslag Likeurcompetitie Juni 2014 ........................................
91
Ongewenste gist in wijngaard en wijnmakerij ........................
93
De Twaalf, “bier om te 'degusteren”………………………..
98
Aroma en Bouquet .................................................................. 103 Sinaasappel likeur ................................................................... 106 Pastis (type Pernod) ................................................................. 107 Appelsap goed tegen Alzheimer.............................................. 109 Agenda .................................................................................... 110
€ 40,00 per jaar, inschrijving eenmalig € 7,00 Rabobank 14.71.98.097 op naam van: Brabants Am. Wijn- en Bierm.gilde “Rivierenland” Let op: IBAN = NL13 RABO 0147 1980 97
Maandelijkse gildenavond in:
Redactie:
INHOUD:
’t Spectrum 073 – 544 14 44 Steeg 9 te Schijndel Aanvang 20.00 uur, tenzij anders vermeld in de agenda
Kopij:
Jan van Langen Marylin Somers E-mailadres: Marylin Somers
Verzending:
Jan van Langen
0413 – 22 94 82 0492 – 46 43 12
[email protected] Janus v.d. Bergstraat 18 5469 NZ Boerdonk Dorpsstraat 21 5472 PH Loosbroek
-87-
0492 – 46 43 12 0413 – 22 94 82
-88-
-6-
-5-
VOORWOORD
Uitslag Biercompetitie juni 2014
Wat hebben we genoten deze zomer, al valt het op het moment dat ik dit schrijf met bakken uit de hemel. Voor de meesten onder ons zit de vakantie er weer op en heeft u weer voldoende inspiratie opgebouwd. Ver weg of dichtbij er is overal genoeg te doen. Misschien wel de lekkerste wijn geproefd of het mooiste biertje, en wie richting Duitsland of in de Elzas heeft gezeten de lekkerste Au de Vie of likeur gedronken. Maar we zijn weer terug, al staat voor mij en Corry nog een wijnreisje voor de deur, naar Mayschoss aan de Ahr ,waar de meest mooie rode wijnen vandaan komen. Ook wij zijn in de gelegenheid om dit jaar weer een lekkere wijn te maken. De weergoden zijn ons tot nog toe goed gezind geweest en als we dan ook nog een mooie nazomer krijgen dan moet het ons zeker lukken. Dan staan er ook nog wat activiteiten op ons programma buiten t’ Spectrum met o.a. Op 5 oktober een Gilde presentatie bij Winery & Herbs van Geert Hermans op de pompoenen en sierkalebas dag, en in het Boerenbondsmuseum in Gemert. Maar eerst de opening van ons nieuwe seizoen op 5 september, De A.C. heeft weer de nodige voorbereidingen getroffen om er een gezellige sportieve dag van te maken die we afsluiten met een gezamenlijk etentje. En op vrijdag 26 september de Gildeavond met het proeven van droge wijn. Ik hoop u allen te mogen begroeten, Bert Pollaert
klasse: type Palm Sauvin Fles nr: 7 8 5 1 2 3 6 4
datum: 27-06-2004
Naam: Do Cranen Jan v. Langen Jo v. Giersbergen Piet d. Vries Mari v. Beek George v. d. Ende Bert Pollaert Mies Schuurmans
Punten 74.00 73,83 73,33 73,33 73,17 72,50 71,42 70,17
Score: 10 9 8 8 7 6 5 4
****************
Bier Spreekwoorden en gezegden In de Hemel is geen bier, daarom drinken wij het hier. Bier is alleen op aarde verkrijgbaar Eigen bier smaakt het best. Wat je zelf maakt ,is het lekkerst. Jong bier moet gisten. De jeugd moet vrolijk en uitgelaten zijn Het bier is niet voor de ganzen gebrouwen. Drink het bier op voor het verschraald Hij is boven zijn bier. Hij heeft teveel gedronken. Koud bier maakt warm bloed. Drank verhit de gemoederen.
-89-
-90-
-7-
-8-
Uitslag Likeurcompetitie Juni 2014 Klasse L1 Fles nr: 2 8 4 1 3 5 7* 6*
datum27-06-2014
Naam: Sjef Mordang Piet van Lijssel Albert v/d Lee Joop Johannesen Gert Leijten Jan van Langen
Soort: Gemiddeld Limoncella 90,71 Kersen 88,00 Japanse wijnbes 87,43 Rabarber 84,57 Kakie 84,00 Abrikoos 83,71
Albert v/d Lee Albert v/d Lee
Wijnbes Framboos
score 10 9 8 7 6 5
87,43 85,14
(* Fles 6 en 7 doen niet mee aan de competitie) *************
Wijn spreekwoorden en gezegden 'Water bij de wijn doen.' Een compromis sluiten. 'Oude wijn in nieuwe zakken.' Iets wat al bestaat presenteren als iets nieuws, hetzelfde anders verpakken. 'Klare wijn schenken.' De waarheid zeggen, er niet omheen draaien, zeggen waar het op staat. 'Goede wijn behoeft geen krans.' Iets dat goed is hoeft niet extra aangeprezen te worden. 'Wijn na bier geeft plezier, bier na wijn geeft venijn.' Het is beter om eerst bier drinken en vervolgens wijn wanneer je beide wilt drinken. 'Als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan.' Drank beïnvloedt het gezond verstand van de mens. -91-
-92-
-9-
-10-
Ongewenste gist in de wijngaard en wijnmakerij: Brettanomyces (bron FAWBG, auteur: Ton Lauret) Iedereen die zelf wijn maakt kent de basisregels: • Gebruik goed geredschap • Werk zuiver • Gebruik enzymen en goede gist • Meet • Houd een logboek bij. Het kan niet genoeg worden benadrukt dat hygiënisch werken noodzakelijk is. Vanaf het begin tot het einde van het wijnmaakproces is een optimale en bacterievrije zuiverheid een voorwaarde om een goed product te maken. Een goede hygiëne bevordert het gistingsproces, het klaringsproces en bovendien de houdbaarheid van uw wijn. Wie niet hygiënisch werkt kan eigenlijk geen goede zuivere wijn maken. Het woord ’hygiëne’ omvat twee begrippen: • reinigen • steriliseren. Reinigen of schoonmaken betekent dat men de gereedschappen en gebruikte vruchten reinigt, zodat er geen zichtbaar vuil meer aanwezig is. Alles wordt schoongemaakt. Steriliseren betekent dat men alle attributen zuivert van bacteriën. Met andere woorden: door het steriliseren worden alle aanwezige micro-organismen, die niet met het blote oog te zien zijn, gedood. Deze micro-organismen zouden anders bijvoorbeeld de werking van de cultuurgist onderdrukken, wat tot gevolg heeft dat er een ongewenste wilde gisting kan ontstaan of een wijnziekte. In de lucht zitten namelijk ontelbare gisten en bacteriën die vaak voor de wijnmakerij funest kunnen zijn. Voor amateur wijnmakers is het gemakkelijker om met schone producten te werken dan voor professionals. Het maakt verschil of je honderd kilo of duizenden kilo’s druiven moet verwerken. In de professionele wijnmakerij is het daarom praktisch onmogelijk om alle vruchten zorgvuldig te reinigen en ontsmetten. De kleine wijnmaker zal, zelfs bij de verwerking van druiven, de vruchten wassen in sulfietwater voordat het uitselecteren van rot, het ontstelen en kneuzen begint. En dan nog kan het goed misgaan!
De oudste wijngaard in het Land van Maas en Waal
ÊWx ^Äx|Çx [xxÜÄ|}~{x|wÊ Aspert 1 6631 KS Horssen
www.kleineheerlijkheid.nl Een gezellig uitstapje voor groepen. (op afspraak vanaf 20 pers.)
Lees verder op blz 11 -93-
-94-
-11-
-12-
Zoals eerder gezegd, wemelt het om ons heen van de wilde gisten en bacteriën. Wij zien ze niet maar ze zijn er wel. De beruchtste zijn wel azijnzuurbacteriën, melkzuurbacteriën en de gisten van het geslacht Brettanomyces (vaak Brett genoemd). Ze zijn in staat om zich snel te ontwikkelen, tolerant voor alcohol en redelijk resistent tegen sulfiet. Bierbrouwers kennen deze gist ook, en dan voornamelijk de variant Brettanomyces Bruxellensis. Hiermee wordt de befaamde gueuze gebrouwen. Brett is een ‘wilde’ gist die wijn een aroma geeft van paardenstal, urine, animaal, (nat) leer, zweet, marmite en bitumen of teer. Niet lekker dus, hoewel ze in kleine hoeveelheden een verrijking voor het wijnaroma kunnen zijn. Een besmetting wordt vaak niet herkend als een afwijking, maar geïnterpreteerd als een aroma dat bij de soort wijn hoort. Ze komt zelfs bij de beste wijnhuizen voor.
Dit is ook de reden waarom tegenwoordig wordt aangeraden een eventuele appel-/melkzure fermentatie direct te laten aansluiten op de alcoholische gisting. Sterker nog: er zijn goede resultaten geboekt met het reeds aan het begin van de alcoholische gisting toevoegen van geselecteerde melkzuurbacteriën (malobic, malocid). Deze stammen zorgen voor de gewenste zuuromzetting en vorming van aangename zachte aroma’s in tegenstelling tot hun wilde broeders. Omdat ander fruit dan druiven meestal veel zuur bevat, zal hierin minder vaak een besmetting voorkomen. Ook rode wijnen hebben over het algemeen een hogere pH (minder zuur) en zijn daardoor gevoeliger. Door most en wijn te sulfiteren wordt een duidelijke rem gezet op de groei van de kolonie melkzuurbacteriën en Brett, maar ze worden niet gedood. De melkzuurbacteriën kunnen worden gedood met lysozyme.
De oorzaak van een besmetting met Brett is vaak terug te leiden naar de wijngaardenier. Velen gaan gewapend met een refractometer de wijngaard in om het juiste pluktijdstip te bepalen. De gedachte er achter is: hoe meer suiker in de vrucht zit, hoe minder er moet worden toegevoegd. Je bent immers een Hollander. Nu is het zo dat bij het rijpingsproces ook de hoeveelheid zuur in de vrucht afneemt. En een zure omgeving is toch echt nodig om de gisting vlot op gang te laten komen en goed te laten verlopen. Gelukkig gebruikt iedere wijnmaker tegenwoordig wel een geselecteerde gist uit het geslacht Saccharomyces Cerevisiae Ellipsoidus om de alcoholische gisting te starten. Dit wordt niet meer aan de natuur overgelaten. Als nu in een minder zure omgeving de gisting wordt gestart, komt deze moeilijk of niet op gang. In die tijd krijgen de aanwezige bacteriën en ook Brett de kans om zich lekker te ontwikkelen. Zij zijn al vanaf het begin met velen, vooral als de vruchten en de most onvoldoende werden ontsmet. Op een gegeven moment ziet de wijnmaker wel dat er een fermentatieproces op gang is gekomen, maar of dat nu daadwerkelijk ook de gewenste alcoholische gisting is, is de vraag. Komt de gisting direct met een goede giststarter goed op gang omdat er voldoende zuur en gistvoeding in de most aanwezig was, dan krijgen de bacteriën en wilde gisten geen kans om zich heerlijk te vermenigvuldigen in een zuurstof- en suikerrijke omgeving. Pas na de alcoholische gisting gaan de andere bacteriën en wilde gisten zoals Brett zich ontwikkelen.
De oorzaak van de ontwikkeling van de eerdergenoemde smerige aroma’s zijn fenolen die in de schil, pit en steeltjes zitten. In tannine en hout zit vinylfenol, wat door Brett enzymatisch wordt omgezet in ethylfenol, de veroorzaker van genoemde geuren en smaken. In grotere hoeveelheden dragen deze stoffen meer negatief bij aan het aroma en de smaak dan in kleinere concentraties Brett kan goed in wijn ook in de fles overleven. Ook als deze is gebotteld. De gist heeft een langzame stofwisseling en kan bij een erg laag suikergehalte nog gisten. Brett zet glucose, fructose en zelfs cellulose om en kan in grote hoeveelheden voor een troebele wijn zorgen. In de traditionele wijnbouwlanden vormt de Brett-besmetting een probleem. De wijnmakers willen daarom graag en snel weten of de gist in hun wijn aanwezig is. Dit kan door een monster op kweek te zetten, maar met nieuwe methoden en middelen kan dit sneller gebeuren.
-95-
-96-
In veel wijngaarden komt tegenwoordig Brett voor. Ook hiervoor is vaak de wijngaardenier verantwoordelijk. Vaak wordt namelijk na de gisting de perspulp teruggebracht in de wijngaard. De kolonie zal zich maar lekker hebben kunnen ontwikkelen! Maar ook het gebruikte materiaal kan een bron van besmetting zijn. Vroeger werd wel gezegd dat niet goed gereinigde houten vaten ervoor verantwoordelijk waren, maar ook in de roestvrijstalen tanks kan Brett overleven. Steeds vaker worden vaten en apparatuur met behulp van ozon gesteriliseerd.
-14-
-13-
Door het gebruik van sulfiet krijgt Brett weinig kans zich te ontwikkelen. Omdat ze samen met de andere vaste deeltjes uit de wijn naar de bodem zakt, is het mogelijk een groot deel van de gistcellen door regelmatig overhevelen te verwijderen. Ook als de wijn met lysozyme of met klaringsmiddelen wordt behandeld slaan de gistcellen van Brett mee neer. Steriel filteren is een andere manier om Brett te verwijderen. Hebben wij ook Brettanomyces in Nederland? Vast en zeker. Steeds vaker worden de keurmeesters van de FAWBG geconfronteerd met wijn van Regent die geïnfecteerd is. Maar ook met andere wijnen die er last van hebben. De wijnmaker denkt vaak dat de wijn typische aroma’s en smaak heeft van ‘regentwijn’. De oorzaak is meestal te laat plukken (weinig zuur), waardoor de gisting slecht op gang kwam. Al na een maand ruik je de typische geur. En daarmee kan de besmettingscyclus op gang komen, als de apparatuur niet grondig gereinigd en ontsmet worden. Advies 1. Reinig alle apparatuur grondig en ontsmet deze. 2. Er is weer een argument voor de wijnmaker om sulfiet te gebruiken. Het onderdrukt de ontwikkeling van Brett en door regelmatig sulfiteren en hevelen blijft de populatie onder controle. 3. Was de vruchten zoveel mogelijk met sulfietwater voordat u ze schoonmaakt, ontsteelt en kneust of perst. 4. Voeg aan de most altijd sulfiet toe (8 g per 100 liter) 5. Sommige druivenrassen (bijv. Regent, Golubok) en vruchten bevatten bij de oogst te weinig zuur. Meet daarom altijd het zuurgehalte van de most en breng dit op een gehalte van minstens 7 g wijnsteenzuur/liter voordat u de gisting start 6. Gebruik gistvoeding en voeg dit toe voordat u de gist toevoegt. 7. Start een eventuele appel-/melkzure fermentatie gecontroleerd tijdens of direct na de alcoholische gisting en stop deze met lysozyme 8. Breng geen geïnfecteerde pulp in de wijngaard
-97-
De Twaalf, “bier om te 'degusteren”. Brabants dagblad: Petra Janbroers WESTVLETEREN - om half vier ‘s morgens op voor de nachtwake, overdag zes gebedsdiensten. Vader abt en zijn twintig broeders van de Sint-Sixtusabdij in het Belgische Westvleteren leven en werken volgens strikte regels. Een leven lang zoeken zij naar God, maar brouwen en passant 'het beste bier ter wereld', de Westvleteren 12. Het donkere, sinds 1992 beschermde trappistenbier wordt al een aantal jaren door bierkenners als beste gekozen, waaronder vier keer op rij via RateBeer.com. Omdat er jaarlijks maar 4.800 hectoliter wordt geproduceerd en het alleen aan de poorten van het klooster zelf te koop is, heeft de WVL 12 (10,2 procent alcohol) bijna mythische dimensies gekregen. Voor de 'Bourgogne van het bier' reizen liefhebbers naar het West-Vlaamse dorp om maximaal twee houten kratten met 24 etiket loze flesjes met gele kroonkurk op te halen; uitsluitend na telefonische reservering en met minimaal zestig dagen tussen de bestellingen. De trappist mag niet in de handel worden gebracht. Het is een onooglijk bordje dat de weg naar de Sint-Sixtusabdij wijst even buiten het al even onooglijke dorp ten noorden van Poperinge. Op sommige dagen staan hier tientallen auto's vol dorstige bierpelgrims, smachtend naar 'het uiterst rijke, caramelachtig, moutig smaakpalet, met een rozijn zoetige en nootachtige geur' van het beroemde bier. In geen velden of wegen is een monnik te zien. De leden van de Cisterciënzer Orde van de Strikte Observantie houden de deuren dicht. Ondanks de populariteit van het bier zwicht abt Manu van Hecke niet voor de commercie. De productie wordt niet verhoogd. Op is op. Vervolg op blz 17
Traditie ontmoet moderne techniek in de trappistenbrouwerij in Westvleteren.
-98-
-15-
-99-
-16-
-100-
-17-
-18-
,,Zoals elk mens moeten wii kunnen bestaan. We moeten leven van en met onze brouwerij. Maar wij leven niet vóór onze brouwerij. Het kan dan ook niet anders of wij komen wat vreemd over bij mensen die in de harde zakenwereld staan en niet begrijpen dat wij uit de gegeven commerciële mogelijkheden zo weinig halen. Wij zijn geen brouwers. Wij zijn monniken", zegt hij. Wel liet Van Hecke een informatiecentrum recht tegenover de abdij bouwen. ,,We hebben gezocht naar een vorm van gastvrijheid die toelaat dat de broeders niet weggetrokken worden uit het leven waartoe ze geroepen zijn." Er is een tentoonstelling over het leven binnen het klooster en in café In de Vrede kan de burger het hemelse nat proeven. En zelfs maximaal twee doosjes van zes flesjes scoren, als de voorraad het toelaat. Niet alleen de Wesvleteren 12 wordt er geserveerd (4,90 euro), ook de donkere Westvleteren 8 ( 8 procent alcohol) en de Westvleteren blond 6 (5,8 procent), de jongste telg. De dame van de bediening schenkt de Twaalf voorzichtig in een kelkglas, de temperatuur is tussen de 12 en 16 graden. En dan heel voorzichtig nippen. Want, zo zeggen de monniken:'Trappistenbier drink ie niet, dat degusteer je.'
Maximaal twee houten kratten met 24 flesies per klant, uitsluitend na telefonische reservering -101-
-102-
-20-
-19-
Aroma en bouquet Veel wijnen smaken uitstekend, maar vertonen een gebrek aan aroma en/of bouquet. Vooral bij wedstrijden valt dat op want dan staan soortgelijke wijnen naast elkaar en als er dan ééntje is die wel iets in dat opzicht te bieden heeft is dat een verademing voor de keurmeester. Het is wellicht het beste om reeds bij het samenstellen van de most ingrediënten op te nemen waarvan bekend is dat ze een goed aroma geven. Het bouquet is iets dat pas komt na een voldoende rijpingstijd, als de alcohol en bepaalde zuren vluchtige esters hebben gevormd. Ingrediënten Bloemen, fruit, kruiden en honing kunnen voor aroma zorgen, elk apart of in combinatie. Waak echter voor overdrijving. Bloemen De vlierbloem, de roos, de muurbloem, de brem, de kamille en de moerasspirea hebben alle een mooie en vrij sterke geur. Vooral vlierbloemen overheersen al gauw, gebruik er niet meer van dan 0,25 1 afgeritst en losjes gestort per 10 liter wijn als toevoeging. Voor een vlierbloemenwijn gebruikt u het dubbele of meer. Van de andere bloemen kunt je meer gebruiken. Niet altijd heb je de beschikking over de gewenste bloemen en daarom is het handig ze te conserveren. Het handigste is om van elke gewenste soort een concentraat te maken door in een sterke witte wijn zoveel mogelijk bloemen te laten macereren tot de geur in de wijn is opgelost. Daarna worden de bloemen verwijderd en wordt de wijn gefiltreerd en bewaard tot hij nodig is. Door het concentraat bij b.v. een liter van de wijn te druppelen en te ruiken kun je er achter komen hoeveel er nodig is om de gewenste geursterkte te bereiken. In het blad Fermentati On suggereert dhr. Palfrey de bloemen in blokjes ijs in te vriezen, maar daar heb ik geen ervaring mee. Ik weet wel dat men dit met hop heeft gedaan en met goed resultaat. Bloemen kunnen ook worden gedroogd. Een deel van de geur gaat dan verloren, maar als het drogen goed gebeurt met niet te hoge temperatuur en niet in de zon kan het verlies worden beperkt.
-103-
Fruit Van de vruchten met een goed en krachtig aroma noem ik: de framboos (rood en goudkleurig), de abrikoos, de perzik, de kweepeer. de Williams peer, de Reine Claudepruim en de aardbei. Ter verbetering van het aroma voeg je een (kleine) hoeveelheid van deze vruchten toe aan een te maken wijn. Vers fruit is te verkiezen boven gedroogd fruit of fruit in blik. Kruiden Vanillepeultjes geven de wijn een geur die doet denken aan rijping op eikenhout. Licht geroosterde eikenkrullen doen dat ook. Wie vanillepeultjes te duur vindt kan ook vanillesuiker gebruiken. Kruidnagelen versterken een bestaande geur, maar wees zuinig met dit kruid want één kruidnagel in 60 liter wijn is al te proeven. Bierbrouwers gebruiken korianderzaden in witbier. In wijn kun je deze zaden ook gebruiken om een soort citrusgeur te krijgen. In appelwijn kun je bij het bottelen een takje Lieve vrouwebedstro toevoegen. Dat is een aardig gezicht en ook de geur van de wijn verandert in gunstige zin. Maitrank noemt men dit in Luxemburg. Gebruik geen essences zoals likeurbereiders die toepassen want die zijn veel te sterk en onnatuurlijk. De wijn gaat dan lijken op een goedkope parfum. Van sterk geurende honing, zoals heidehoning, is één theelepel per liter ruim voldoende voor het verkrijgen van voldoende geur. Van andere soorten kun je iets meer nemen. Meer geur door de methode van werken Soms is pulpgisting nodig om kleur en geur te extraheren uit het fruit. Gisting hij een lage temperatuur is gunstig voor het behoud van de geur. Door een hoge temperatuur verloopt de gisting stormachtig en veel van het aroma verlaat de most samen met de stroom koolzuurgasbelletjes en gaat zo verloren. Bouquet Na enige jaren ontwikkelt zich een wijnachtig bouquet, soms niet helaas. We kunnen dit bevorderen door aan elke wijn een beetje rozijnen of druivenconcentraat of druiven toe te voegen. Ook het gebruiken van barnsteenzuur werkt positief op de vorming van het bouquet. Langzamerhand wordt aroma verdrongen of omgevormd tot bouquet, waardoor het moeilijker wordt de vruchten te herkennen waarvan de wijn is gemaakt, maar dat is niet erg, want we maken wijn en geen vruchtenlimonade. Bron: Jan van Schaik, -104-
-22-
-21-
Bierbrouwerij Sint Servattumus
Ericastraat 11 b 5482 WR Schijndel Officieel verdeler van Brouwland.
Voor leden geldt een korting van 10% op Brouwlandprijzen. Speciale prijzen voor mouten. Mouten en hop en gist is altijd op voorraad. Voor alle andere artikelen geldt : vóór maandag besteld vrijdag‐ of zaterdagochtend ophalen. Kijk op: www.sintservattumus.nl voor het bestelformulier
Sinaasappellikeur We hebben al een aantal weken kunnen genieten van mooi voorjaars- en zomerweer. Dan leef je buiten en geniet alsof je ergens aan de Middellandse Zee op vakantie bent. Als u ooit hebt rondgeneusd in een Spaanse supermercado, kent u ze vast wel: de flessen met gele inhoud en bruinrood etiket waarop in het midden in grote cijfers staat 43. De Spanjaarden noemen het dan ook cuarenta-y-tres. Dat betekent niets meer of minder dan drieenveertig. Ongeveer mijn leeftijd. Moet u eens kopen, zo'n fles. Ook een beetje behoorlijke slijter in ons land heeft de flessen in het schap staan. U neemt een tulpvormig glas, doet daarin een goede bodem "kwarentitres" (want zo spreek je het uit) en twee klontjes ijs. Da's genieten! Maar ook bij vanille-ijs of in een mix doet cuarenta-y-tres het goed. U proeft een heerlijke likeur die volgens de overlevering zo'n tweeduizend jaar geleden door de Romeinen in Spanje werd geïntroduceerd en waarin 43 ingrediënten zijn verwerkt. Maar overduidelijk aanwezig is de geur en de smaak van sinaasappels. Ik zou willen dat ik ze zo kon maken.
Eenvoudiger is het volgende recept: Neem 4 grote sinaasappels en 2 kleine citroenen. Was het fruit grondig en schil ze voorzichtig, zodat er geen wit meekomt. Doe de schillen in een weckfles en voeg daar 225 g witte kandijsuiker en 0,75 l alcohol 40% (wodka) aan toe. Sluit de fles goed af en zet ze donker weg. Iedere dag even goed omschudden. Na 40 dagen filteren door een moltonfilter en in een fles met schroefdop bewaren. Proef een vleugje Spaanse zon met deze heerlijke Licor de Naranja! Matthy Willeboordse
-105-
-106-
-23-
-24-
Pastis (type Pernod) (bron FAWBG, auteur: Matthy Willeboordse)
In de landen rond de Middellandse Zee is het drinken van een glaasje anijsdrank als aperitief heel gebruikelijk. Ieder land heeft er een andere naam voor: pastis, anisette, anisado, ouzo, raki: het klinkt allemaal anders maar het verschilt niet zoveel. Uiteraard heeft iedere fabrikant zijn eigen franje aan het drankje meegegeven, maar dat is het dan ook wel. Lekker in de avondzon op het terras, glaasje pastis, wat water erbij, en genieten maar. Het is thuis ook heerlijk trouwens, bijvoorbeeld voordat je gaat barbecuen. Het volgende recept is afkomstig van de heer J. Koenders. ingrediënten 50 druppels anethol *) 0,5 l alcohol van 90% 2 theelepels anijszaad 5 of 6 hele steranijs vruchten 4 klontjes suiker half stokje zoethout, in de lengte gesneden. werkwijze Doe de ingrediënten bij elkaar en laat dit 24 uur macereren. Vervolgens filteren en (facultatief) 1 eetlepel caramelvloeistof toevoegen. Klaar!
ADVERTENTIE 8
Niet puur drinken. Maak op een warme dag een pastisje door een bodempje in een glas te doen en dit aan te vullen met wat blokjes ijs en water. De vloeistof wordt dan melkachtig wit. Proost! Matthy Willeboordse *) Anethol is de actieve stof uit anijs. Het is een vlugolie die slechts vloeibaar is bij temperaturen boven 22°C. Onder deze temperatuur kristalliseert de vloeistof in kleurloze kristallen. Als dit het geval is, zet u het flesje met anethol eventjes in een badje met warm water, waardoor de kristallen weer vloeibaar worden, en u de vloeistof kunt uitgieten en de benodigde druppels kunt aftellen.
-107-
-108-
-25-
Appelsap goed tegen Alzheimer (bron: Telegraph.co.uk)
-26-
AGENDA Alle activiteiten in Schijndel beginnen om 20.00 uur, tenzij anders is aangegeven. In december is er geen bijeenkomst.
Het drinken van twee glazen appelsap per dag kan mogelijk het begin van de ziekte van Alzheimer uitstellen. Daarnaast zou het drinken van appelsap een beter denk- en prestatievermogen bij ouderen kunnen opleveren. Dit blijkt uit onderzoek bij muizen aan de universiteit van Massachusetts.
vrijdag vrijdag zondag vrijdag vrijdag vrijdag
De dieren presteerden beter in een doolhof wanneer zij appelsap hadden gedronken. Oudere muizen bleken met deze fruitdrank sommige testen te kunnen doen die normaalgesproken te zwaar voor ze zijn. Al eerder was gevonden dat appelsap helpt om het brein optimaal te laten functioneren. Maar nu blijkt dat dit sap de productie van het eiwitfragment beta amyloïde afremt. In de hersenen van Alzheimerpatiënten is er een teveel van dit fragment. De onderzoekers vermoeden daarom ook dat appelsap kan helpen in het vertragen van het verloop van de ziekte van Alzheimer. Zij stellen dan ook dat hun conclusies een nieuw bewijs vormen voor het bestaan van een verband tussen voeding en genetische risicofactoren bij leeftijdsgebonden neurodegeneratie. "Wij hebben namelijk sterk de indruk dat een regelmatig verbruik van appelsap bij mensen niet alleen helpt om de hersenen optimaal te doen functioneren, maar ook een bijdrage kan leveren aan het tegenhouden en vertragen van sleutelaspecten van de ziekte van Alzheimer," aldus professor Thomas Shea van het centrum voor neurobiologie van de Amerikaanse universiteit.
5 september 26 september 5 oktober 31 oktober 7 november 28 november
Diverse mededelingen: zondag 29 juni zondag 14 september zondag 14 september
zaterdag 20 september za/zo
20 en 21 sep.
Opening seizoen Gildenavond droge wijnen Boerenbondsmuseum in Gemert (open dag) Gildenavond bier en likeur L3 Vergadering alle commissies met bestuur Gildenavond medium wijnen. Inleveren mousserende wijnen voor de ‘Sjampagne-cup’
Steekgala bij de Kleine Heerlijkheid in Horssen Restyle & Recycle Fair bij de Kleine Heerlijkheid Bierfestival “Biereloth”. Amateur brouwerijen uit alle windstreken presenteren hier hun speciaalbieren. Entree: gratis. Locatie: Rozemarijnstraat te Boxtel. OBBK (Open Bergsche Bierbrouwkampioenschap) 2014; info op http://www.bergsbierfestival.nl Open Dag Nederlandse wijngaarden
*********
Vis hoort drie maal te zwemmen: eerst in water, dan in boter en tenslotte in goede wijn. ***
5 September a.s. jeu de boulles Bij de opening van het seizoen ***********
Zonder wijn eten we, met wijn dineren we. ***
Het leven is te kort om slechte wijn te drinken.
KOPIJ VOOR HET VOLGENDE BOEKJE DIENT UITERLIJK DONDERDAG 21 AUGUSTUS BIJ DE REDACTIE TE ZIJN -110-
-109-
-27 -
-
+
-
+
+
- 111-
-
+
