Zuid. In dit winternummer o.a. De kernwaarden van Humanitas Ontmoetingscentrum t Koepeltje Afscheid nemen Brein Omgevings Methodiek De Waakdoos

Op

Zuid!

Nummer wintert 2015

Informatiebulletin Humanitas Charlois-Feijenoord

In dit winternummer o.a. ◆ De kernwaarden van Humanitas ◆ Ontmoetingscentrum ‘t Koepeltje ◆ ◆ Afscheid nemen ◆ Brein Omgevings Methodiek ◆ De Waakdoos ◆

1

De KERNWAARDEN van Humanitas De ja-cultuur We leggen de nadruk op de leuke dingen in het leven, hebben een welwillende houding en gaan in op de wensen en voorkeuren van de bewoner. De levensvreugde en het welbevinden van de bewoner zijn de uitgangspunten bij alles wat we doen. We onderzoeken wat mogelijk is, adviseren de bewoner en maken samen met de bewoner afspraken over de ondersteuning. We gebruiken creativiteit en vindingrijkheid om wensen te kunnen realiseren, de sfeer te verhogen en het werk leuker te maken.

Use it or lose it We laten de bewoner zelf de dingen doen die hij nog kan, helpen alleen daar waar het nodig (zoveel mogelijk helpen met de handen op de rug). Teveel zorg is erger dan te weinig zorg. Wij zorgen dat mensen voor zichzelf kunnen zorgen. We scheppen mogelijkheden voor zelfzorg, ontmoeting en ontspanning. Betrekken bewoners bij de uitvoering van de dagelijkse dingen. Stimuleren het eigen initiatief van de bewoner.

Regie over het eigen leven We proberen erachter te komen wat de levensgewoonten van de bewoner zijn en komen daar zoveel mogelijk aan tegemoet. Luisteren naar wat de bewoner wil.

2

We leggen de nadruk op de dingen die nog wel kunnen. We gaan er vanuit dat de bewoner zelf weet wat goed voor hem is en laten de bewoner zoveel mogelijk eigen keuzes maken. Stimuleren de eigen activiteiten van de bewoner (hoe klein ook) en de omgang met medebewoners en medewerkers.

De extended family (het belang van een familiegevoel) Bewoners van Humanitas, hun familieleden, vrijwilligers en medewerkers gaan met elkaar om als een familie. Iedereen wordt betrokken bij de zorg voor de bewoner. We zorgen voor lekker eten en drinken, gezelligheid en een huiselijke veilige sfeer. We luisteren naar opmerkingen, aanwijzingen en eventuele kritiek van familie en zien het als gratis advies waarmee de zorg voor de bewoner verbeterd kan worden. We werken samen, staan open voor elkaars reacties en helpen elkaar om de zorgverlening en het eigen werk te kunnen verbeteren. Een compliment stimuleert en motiveert. Bij Humanitas kan veel, kan het anders en daar zijn we trots op.

Voorwoord Liselotte van Bokhoven Regiodirecteur Humanitas Charlois-Feijenoord

V

oor u ligt al weer het laatste nummer van 2015. Zoals u kunt zien met allerlei onderwerpen van ontspanning, vermaak maar ook serieus. Ik denk dat dit ook de stemming in zorgland weergeeft. Het afgelopen jaar is er veel veranderd voor veel van onze cliënten en bewoners. Goede en minder goede veranderingen. De oprichting van de ontmoetingscentra in de Nancy Zeelenberg en de Steenplaat blijken een succes te zijn. Langzaam maar zeker is het aanbod van activiteiten toegenomen, zijn er maaltijden te verkrijgen om mee naar huis te nemen en gezelschap om een spelletje te doen of kennis te vergaren. Ook de oprichting van het Alzheimer Café, elke laatste woensdag van de maand in Nancy Zeelenberg blijkt een goede keuze te zijn. De bijeenkomsten worden druk bezocht en voldoen daarmee dus aan een behoefte van uw kant. Velen van u hebben direct in de praktijk de minder goede veranderingen gemerkt omdat indicaties werden verminderd of misschien zelfs wel werden stopgezet. Ook voor ons als Stichting Humanitas gaat dit niet geheel zonder pijn voorbij. Op een aantal locaties zijn de voorzieningen, gevestigd in de plint van het gebouw, al verdwenen of gaan op korte termijn verdwijnen. Jaren geleden werden ze met goede redenen aangebracht. Met name om levensbestendig wonen te ondersteunen. Helaas door alle veranderingen vanuit de politiek en het stopzetten van subsidies door de gemeente is het in stand houden van deze voorzieningen niet langer betaalbaar voor Stichting Hu-

manitas. Voor u als bewoners van de panden een groot gemis. Daar ben ik me zeer bewust van. Waar gaan we de komende maanden in onze regio aandacht aan besteden? In de regio Charlois-Feijenoord start de eerste cursus voor vrijwilligers: ‘Cursus vrijwilligers met betrekking tot kwetsbare ouderen’. In deze cursus brengen we de vrijwilligers op de hoogte van de rol van vrijwilligers bij Humanitas; hoe ga ik om met verwardheid en ouderen met dementie, met familie en mantelzorgers, de rol van de vrijwilliger etcetera. Uiteraard gaan we na de eerste groep verder met een volgende groep. Ook zetten we de activiteiten in de ontmoetingscentra door. In de feestmaand december natuurlijk met alle versiering en gezelligheid die samenhangt met Sinterklaas, Kerstmis en Oud en Nieuw. Houd u vooral de activiteitenboekjes en activiteitenkalenders bij de hand. Voel u uitgenodigd om mee te doen met de activiteiten rondom de feestdagen. Wij zouden het leuk vinden als u komt. De donkere maanden gaan weer beginnen ook al zit ik nu in het zonnetje dit voorwoord voor u te schrijven. In ieder geval wens ik u goede maanden toe. Fijne feestdagen maar bovenal gezondheid en geluk voor het nieuwe jaar. Met vriendelijke groet, Liselotte van Bokhoven Directeur Charlois-Feijenoord

3

Kort nieuws uit de regio Samenwerking met de Stichting Pameijer Sinds deze zomer is regio Charlois-Feijenoord gaan samenwerken met de Stichting Pameijer. Cliënten met een verstandelijke beperking verrichten vooraf vastgestelde taken in bijvoorbeeld het restaurant of op de huiskamers van de afdelingen. Ook wordt er met de activiteitenbegeleiders opgetrokken als er activiteiten zijn. De samenwerking verloopt tot op heden prima. Beide partijen zijn erg blij met deze ontwikkeling.

Symposium

Schakelen In de regio zijn vanaf juni drie klantadviseurs werkzaam. Dit zijn medewerkers die als eerste contact hebben met (nieuwe) klanten. Zij begeleiden u als klant met de vraag die u heeft. Schakelen waar nodig anderen in. Dit alles met als doel u zo snel mogelijk en zo goed als mogelijk verder te helpen.

Schouderklopje

Op 4 november was er een symposium voor medewerkers en collega’s van andere zorgorganisatie met als thema “uw brein onze zorg”. Tijdens dit symposium is de Brein Omgevings Methodiek uitgelegd en toegelicht. Deze methode ondersteunt ons bij het leveren van goede zorg voor onze cliënten met dementie. De Oude kerk van Charlois, waar het symposium plaatsvond was goed gevuld.

Koikarpers In de vijver bij verpleeghuis Hannie Dekhuizen

Namens de Cliëntenraad heeft Eefje Peddemors, coördinator ontmoetingscentrum van Het Koepeltje in de Steenplaat het jaarlijkse schouderklopje gehad. De cliëntenraad vindt dat zij zich heeft onderscheiden niet alleen door haar grote inzet, maar ook door haar grote behulpzaamheid en de sympathieke en open manier waarop zij een iedereen benadert. Uiteraard delen wij deze mening volledig.

4

zwemmen sinds twee maanden zo’n 100 Koikarpers. Van klein tot groot. Komt u gerust eens een kopje koffie drinken of een broodje eten in ons restaurant en neem eens een kijkje bij de vijver in de tuin.

e r ltu

u c i t ul

M

g a d le

Op 29 juli 2015 hebben de medewerkers van afdeling Coolhaven een multiculturele dag georganiseerd voor de bewoners, familieleden en zaakwaarnemers. Het was een zeer geslaagde middag met een koor en allerlei lekkernijen van verschillende culturen. We hebben heerlijk gegeten en veel plezier met elkaar gehad. We kunnen terugkijken op een geslaagde middag

5

Waakdoos op De Steenplaat

I

n de laatste fase van het leven van onze bewoners willen hun directe familie en naasten soms nabij zijn. Ze nemen de tijd om te waken en om samen stil te staan bij dit moment. Een tijd waarin niet precies gezegd kan worden hoe het zal gaan en wat er gaat komen. Het overlijden is nabij en zittend aan bed kunnen allerlei herinneringen en emoties boven komen. Verleden, heden en toekomst liggen op zo’n moment dicht bij elkaar. Het team van De Steenplaat wil hen in deze tijd van waken ondersteunen. Zij bieden hen een Waakdoos aan. Naast steun door gesprekken,

het aanbieden van eten/drinken en een slaapmogelijkheid, is de doos een hulpmiddel om hen bij te staan in deze soms intense, verwarrende of verdrietige periode. De Waakdoos is gevuld met inspiratiebronnen (zoals een bijbel, gedichtenbundel, muziek, rozenkrans, Boeddha), ontspanningsmogelijkheden (schrijf- teken- en schilderspullen, puzzel- en leesboekjes) of andere spulletjes, kaarsen, geurtje, handcrème, en een dekentje. De Waakdoos kan helpen om een invulling te geven aan de tijd dat er wordt gewaakt en biedt mogelijk ontspanning en inspiratie. Mis-

schien is er de behoefte om iets te schrijven, te tekenen of te schilderen of ontspanning door iets te lezen en een puzzel te maken. er Iets rond de sfeer in de kamer, door een kaars aan te steken, een foto neer te zetten of misschien nodigt het uit om zelf bepaalde spulletjes van thuis mee te nemen. Wakend bij het bed kan een ieder zelf bepalen iets te gebruiken wat er in de Waakdoos te vinden is. Het is bedoelt als steun in deze bijzondere periode. Corrie Kreuk, geestelijk verzorger

Gedicht Waken is de tijd nemen Die kostbaar is geworden Om samen te herinneren Om samen terug te kijken Om samen te praten Over wat goed en van waarde was Over wat nog dwars kan zitten Om te herstellen Wat nog hersteld kan worden

Marinus van den Berg

6

Ontmoetingscentrum het Koepeltje krijgt vorm! Naast de activiteiten is er iedere paar maanden ook een nieuwe mer van OpZuid! heeft kun- tentoonstelling te zien. Na de openen lezen, is in april Ontmoe- ning was dit de tentoonstelling ‘Verhalen van Vermaak’ waarbij tingscentrum buurtbewoners dierbare voorhet Koepeltje feestelijk ge- werpen tentoonstelden en hun ver haal hadden laten opschrijven opend. En sindsdien hebben door Karen Klijnhout. Na deze tenwe niet stilgezeten! toonstelling kreeg kunstenares Manola Sint Jago de ruimte om Zowel vanuit Humanitas haar kunstwerken te exposeren in als vanuit Dock Feijenoord het Koepeltje. Voor geïnteresseerden is zij nog een keer teruggekospannen we ons in om van men om een workshop te geven in deze plek de huiskamer van het maken van houten kunstwerken. Dit resulteerde in een hele gede wijk te maken. zellige middag waarbij deelnemers zichzelf wisten te verbazen. at gebeurt er dan zoal in die huiskamer? De fototentoonstelling ‘Verlangens’ Inmiddels is er een maan- was te zien. In deze tentoonstelling delijks programmaboekje met alle stonden de (levens)verhalen van activiteiten van het ontmoetings- ‘roze ouderen’ centraal. Deze tencentrum. Denk hierbij aan een toonstelling is 20 november afgemaandelijkse aanschuiftafel, ontbijt sloten met een ronde-tafel-gesprek voor een euro, een tuinclub, kerk- met verschillende geïnteresseerden diensten, cursussen, enzovoorts. en is tot stand gekomen in samen-

Zoals u in het vorige num-

W

werking met Pluspunt. En de volgende tentoonstelling? Wat ons betreft kan dat van alles zijn. Dus mocht u hier ideeën over hebben, aarzel niet om contact met ons op te nemen! En dat geldt ook voor ons activiteiten- en cursusaanbod. Wilt u hier, op welke manier dan ook, een rol in spelen dan horen we het graag! Neem contact op met: Eefje Peddemors van Humanitas Telefoon: 010 - 486 57 77 E-mail: epeddemors@stichting humanitas.nl Aanwezig op maandag, woensdag en vrijdag. Of met: Mo Smit van Dock Feijenoord Telefoon: 06 - 48 46 23 52 Email: [email protected] Ook als u ons programmaboekje thuis wilt ontvangen of u wilt meer informatie over het ontmoetingscentrum dan kunt u dat bij ons aangeven.

A c ti v iteite n i n de S tee n plaat

Nel, Joke en Marita restaurant

collega Linde Houdt van Groen

high tea

shantykoor

feestje 7

Afscheid nemen

D

e stap naar een verpleeghuis betekent meestal de stap naar een laatste plek om te wonen. Mensen beseffen dit en nieuwe bewoners zeggen dan ook regelmatig dat ze hier blijven tot ze sterven. Het toekomst perspectief is eindig geworden en dat betekent nogal wat. Door dit besef is het niet alleen voor nieuwe bewoners moeilijk om de stap naar het verpleeghuis te maken maar zeker ook voor hun naasten. Zij hebben vaak al geruime tijd thuis gezorgd en nu het niet langer mogelijk is dit te blijven doen, voelen zij het gewicht van deze stap. Soms komt er echter juist door de opname weer tijd en ruimte om mooie momenten met elkaar te beleven.

Het besef van eindigheid betekent dat de dood een ‘goede’ bekende is in het verpleeghuis. Ook al willen we graag alle nadruk leggen op het leven, de dood hoort erbij en staat steeds weer op de stoep. We hebben hem dan ook met respect en aandacht te ontvangen. Dat past ook bij de liefdevolle en waardige zorg die Humanitas wil bieden tijdens de hele cyclus van het leven. Voor de praktijk betekent dit dat we aandachtig en liefdevol omgaan met het overlijden van bewoners en de nazorg die we hierin bieden aan naasten. Dit begint in de fase dat het duidelijk is dat iemand gaat sterven. We zorgen ervoor dat de naasten (via

de contactpersoon) goed geïnformeerd zijn en zoveel als zij willen bij hun dierbare op de kamer kunnen verblijven. Als de bewoner op een tweepersoonskamer ligt wordt een oplossing gezocht. Naasten kunnen blijven slapen en gebruik maken van een ‘waakdoos’. Hierin bevinden zich voorwerpen en boekjes die naast momenten van bezinning en rituelen, een stukje warmte en ontspanning bieden die in deze dagen zo nodig zijn. De zorgmedewerkers staan de bewoner en naasten nabij in deze dagen. Desgewenst kunt u een beroep doen op de geestelijk verzorger van de locatie. Als er bijzondere wensen zijn, wordt geprobeerd daaraan tegemoet te komen.

Wat moet je zeggen als er geen woorden meer zijn.

Wat kun je betekenen als er niets meer te doen valt. Mag ik dan alleen maar, zomaar even bij je zijn.

8

In deze dagen kunnen de naasten met de verzorging overleggen welke kleding de overledene straks zal dragen en wat de wensen zijn rond de laatste zorg aan de overledene en het opbaren. Als het overlijden snel of onverwacht komt, wordt dit na het eerste bericht van het overlijden besproken. Het opbaren van de overledene kan op de eigen slaapkamer of in een uitvaartcentrum. Dit wordt mede in overleg met een uitvaartondernemer geregeld. De zorgmedewerker van de huiskamer bespreekt eveneens met de naasten wanneer mede bewoners en medewerkers afscheid kunnen nemen. Bij vertrek uit het verpleeghuis wordt de overleden bewoner tot aan de voordeur van de locatie uitgeleid door medewerkers van de afdeling. Tenzij de familie dit niet wenst, streven we ernaar met twee medewerkers de begrafenis of crematie bij te wonen. Ook voor hen is het waardvol afscheid te nemen door de band die met de bewoner en naasten in de afge-

lopen periode is opgebouwd. Tot slot worden de zakelijke dingen in goed overleg afgehandeld, zoals het uitruimen van de kamer. We streven ernaar om op korte termijn in de regio het beleid te hebben dat circa vijf weken na het overlijden de coördinerend verzorgende naar de contactpersoon belt. Zij of hij informeert hoe het de naasten gaat en het is een moment om de geboden zorg te evalueren. Mogelijk zijn er nog vragen die antwoord behoeven. Indien gewenst kan ook eerder contact met elkaar worden gezocht of een afspraak worden gemaakt voor een nagesprek. Regelmatig komen naasten na het overlijden nog eens langs op de huiskamer of in het restaurant om na te praten. Zij zijn van harte welkom. Minimaal één keer per jaar wordt op De Steenplaat en in Hannie Dekhuijzen een sfeervolle bijeenkomst georganiseerd waarin de overleden bewoners van de afgelopen periode herdacht worden. Zo kan er gezamenlijk stil worden

gestaan bij het verlies en verdriet dat we meemaken. Het delen maakt het verdriet vaak al wat lichter en makkelijker te dragen. De herdenking is niet gebonden aan een bepaalde levensbeschouwelijke stroming en is bedoeld voor naasten, medebewoners, medewerkers en vrijwilligers. Naasten worden hiervoor uitgenodigd via een brief aan de contactpersoon. In de bijeenkomst wordt van iedere overleden bewoner de naam genoemd. Hiernaast is muziek te horen en worden er gedichten en verhalen verteld. We vinden het fijn als naasten hier aan bijdragen. Na de bijeenkomst is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten en na te praten.

Linda van den Bosch en Corrie Kreuk,

geestelijk verzorgers

schoolkinderen op bezoek in hannie dekhuijzen

schoolkinderen van de Elisabethschool op visite in Hannie Dekhuijzen 9

Wist u dat…? Op 2 december Sinterklaas gevierd wordt samen met alle kinderen/(achter)kleinkinderen van personeel en bewoners in Hannie Dekhuijzen? Er nog een uitnodiging hiervoor wordt opgehangen op het prikbord?

Er bij de balie van De Steenplaat Grote-Letter-Boeken kunnen worden geleend? Kom gerust eens neuzen in de kast.

Grote-Letter-Boeken

Op 22 december Hannie’s kerstkoor weer langs de afdelingen komt om voor de bewoners en personeel te zingen? Familie en vrijwilligers zich hiervoor kunnen opgeven bij de activiteitenbegeleiding op afdeling Rijnhaven.

De tuinclub iedere donderdagochtend bij elkaar komt in ontmoetingscentrum het Koepeltje? De tweewekelijkse gezamenlijke maaltijd in restaurant De Dansende Dolfijn altijd erg gezellig is?

Roze Ouderen centraal hebben gestaan in de tentoonstelling “Verlangens”? De tentoonstelling was te zien in ontmoetingscentrum het Koepeltje en werd geopend met een verhaal van verhalenvertellers van Pluspunt.

Voor de bewoners van de Steenplaat zijn we op zoek naar Grote Letterboeken. Mocht u die nog ergens hebben liggen, en ze niet meer gebruiken, dan zou het fijn zijn als wij die van u mochten ontvangen. U zou ons daar heel blij mee maken. U kunt uw boeken afgeven bij Eefje Peddemors.

Elke zaterdagmiddag van ca.1200 tot 15.00 uur de postzegelvereniging R.Ph.V. ("Rotterdamsche Philatelisten Vereeniging") aanwezig is in de groepsruimte van Hannie Dekhuijzen aan de Carnissedreef met alle mogelijkheden voor geïnteresseerden in postzegels inclusief een uitgebreide bibliotheek ?

op 15 december er weer kerstmarkt is in Hannie Dekhuijzen? 10

Wist u dat…? Er op 27 oktober weer een echtparenlunch is geweest in Hannie Dekhuijzen?

De gespreksgroep van geestelijk verzorger Corrie Kreuk erg populair is op De Steenplaat? Het past allemaal nog net aan die tafel in de crea-ruimte.

Je in ontmoetingscentrum het Koepeltje kunstzinnig bezig kunt zijn? Bijvoorbeeld bij een workshop ‘houten kunstwerk maken’ onder leiding van kunstenares Manola Sint Jago.

Ze op de verpleegafdeling van De Steenplaat ook goede pannenkoekenbakkers hebben? Op de tweede etage hebben ze er van genoten!

11

Brein Omgevings Methodiek

deBOM

volgende onderwerpen: - De omgeving: bijvoorbeeld de bouw en inrichting van het Al geruime tijd valt binnen regio gebouw, licht en geluid. Charlois-Feijenoord regelmatig de - De werkprocessen: structuur term “de BOM”. aanbieden, zingeving en tijds Om het in Rotterdam over “de Bom’ besteding te hebben is geschiedkundig ge- - Communicatie en bejegening. zien niet zo handig, zeker niet voor de oudere inwoners maar in dit geval ligt het gelukkig anders. De Brein Omgevings Methodiek (ontwikkeld door Dr. Anneke van der Plaats) is een visie gebaseerd op de leefomgeving van mensen met dementie. Omdat bij mensen met dementie er een verstoring is tussen het denkend brein en het emotioneel brein reageren zij directer op hun omgeving. Belangrijk hierbij is dat de omgeving voor hen zo aangenaam mogelijk is. Hierbij wordt gekeken naar de 12

Verblijven in een omgeving met de juiste prikkels zorgt er voor dat dit een gunstig effect heeft op allen die daar aanwezig zijn. Voor belangstellenden werd hierover een presentatie gehouden waar op zeer positief gereageerd werd. In 2012 werd besloten om in Hannie Dekhuijzen op afdeling Rijnhaven een pilot te starten met het BOM principe om te zien wat dat voor effecten gaf op bewoners en teamleden. Als leidinggevende had ik in het begin de nodige twijfels over de kans van slagen (want we deden het toch al “goed “) maar na een korte periode was ik helemaal om. Vanuit een nulmeting werd een actie/verbeterplan opgesteld. Het team werd geschoold, er werd een werkgroep inrichting samengesteld en al vrij snel bleek dat

zelfs kleine aanpassingen een gunstig effect hadden op de bewoners. Er moesten wel wat hobbels genomen worden omdat het een cultuurverandering in denken en doen teweegbracht. Het enkele jaren geleden aangeschafte meubilair en de hierbij gekozen kleuren bleken niet geheel Bom-proof. Het was mooi om te zien dat de werkgroep inrichting door wat kleine aanpassingen dit een goede afdelingen, Leuvehaven , Coolhaven en Maashaven geschoold. plaats kon geven. Begin 2015 is het BOM traject ook in de Steenplaat van start gegaan. Er werd een betere dagstructuur opgesteld, activiteiten, passende Positieve veranderingen op deze muziek en films uitgezocht en de locatie is dat de dagstructuur is verbeterd en er meer activiteiten “tien geboden van de BOM” over bejegening en communicatie wer- met bewoners is. Van de zusterpost is een TV-kamer gemaakt. den nageleefd. Observaties van de BOM coaches zijn een continue proces omdat Familieleden kregen uitleg over visie en uitvoering van de metho- de bewonersgroep verandert van samenstelling en gedrag. diek tijdens een familieavond. Speciaal opgeleide BOM coaches Hierdoor blijven aanpassingen voerden (geplande en ongeplan- nodig, wat weer een nieuwe uitdade) observaties uit om te zien of de ging is voor het team visie op de juiste wijze werd uitgeNu al terugkijkend op het proces voerd. Aan de hand van deze conclusies van start , implementie en het uiteindelijke resultaat wat deze Bom werd samen met het team alles teweeg heeft gebracht , ben ik blij bijgesteld totdat alle doelen bedat hij op de juiste plaats terecht haald waren. gekomen is. Gezien het positieve BOM-effect Dik Kreuk op de pilot-afdeling in Hannie afdelingshoofd Rijnhaven Dekhuijzen werden ook de andere

s c h i l d e r e n , ac t i v i t e i t i n h a n n i e d e k h u i j z e n

13

Raadpleeg voor alle feestelijke activiteiten alstublieft de aankondigingen en programmaboekjes/activiteitenkalenders op uw locatie.

14

Humanitas

wenst u hele fijne feestdagen!

15

GEDACHTEN ALS JE OUDER WORDT Met mij is er totaal niets aan de hand Ik ben nog fit van lijf en verstand Ja, ik heb wat artrose in de heup en in de knie. En als ik buk, is ’t of ik sterretjes zie Mijn pols is te snel, mijn bloeddruk wat te hoog Maar ik ben nog fantastisch, zo op het oog Met steunzolen die ik heb gekregen Loop ik nog kwiek langs s’ Heeren wegen Kom weer in winkels en op het plein Wat heerlijk om zo gezond te mogen zijn Maar de adem wordt wat korter en soms wat droog Maar ik ben nog fantastisch, zo op het oog Mijn geheugen is soms niet meer zo best En m’n ogen doorstaan geen enkele test Ik heb ook een tabletje om in slaap te komen En om lekker over vroeger te dromen De rug wordt wat gebogen, dat zit me wel hoog Maar ik ben nog fantastisch, zo op het oog. Het leven is mooi, maar ’t gaat snel voorbij Als je kijkt naar foto’s van vroeger van mij….. Ik krijg vaak visite en kijk TV Ik lees de krant, luister radio en daar doe ik het mee Geen zware betogen, dat gaat me te hoog Maar ik ben nog fantastisch, zo op het oog Ik denk ook nog veel aan m’n jeugdige jaren Ik wilde fijne vakanties; daar moest ik voor sparen We gingen veel fietsen en wandelen, overal heen Ik kende geen moeheid, zo het scheen Maar hou je gemak maar, zegt de cardioloog Al bent u nog fantastisch, zo op het oog

‘s Nachts liggen m’n tanden in een glas M’n bril en de loep op de tafel alras De steunkous ernaast op de stoel En dan krijg ik een naar gevoel Dat ik dat allemaal nodig heb! Maar ’t komt me van pas ’t Heeft alles z’n doel, maar het zit me wel hoog Toch ben ik nog fantastisch, zo op het oog ‘s Morgens als ik ben opgestaan en de afwas heb gedaan Lees ik eerst het nieuws in de krant Ik wil toch bijblijven en naderhand doe ik van alles Maar klim niet te hoog Maar, ik ben nog steeds fantastisch, zo op het oog Soms heb ik met eten wat last van m’n maag En andere dingen gaan ook wat traag Maar ik wil niet zeuren, want het mag Allemaal komen op onze oude dag Aanvaard het rustig, zegt de psycholoog U bent nog fantastisch, zo op het oog Eén goede raad wil ik nog geven Voor alle kwalen in dit leven Bestaat er maar één medicijn Zoek veel ontspanning, dat is fijn Vakantie of een dagje uit Dat is een goed besluit En zeg het nu allen aan het eind van ’t betoog Je bent nog fantastisch, zo op het oog Ingezonden door Marianne Groenendijk

16

Ethiek Moreel beraad

Ethiek

Sinds een jaar is er binnen Stichting Humanitas Rotterdam een ethische commissie samengesteld. In deze commissie zitten mensen uit diverse locaties en met verschillende rollen, als verpleegkundigen, behandelaren uit de zorg, vertegenwoordigers van cliënten en leidinggevenden. De commissie levert gevraagd en ongevraagd advies over ethische zaken die binnen Stichting Humanitas spelen. Bij ethiek gaat het steeds om de vraag wat goede zorg is en wat niet.

De ethische commissie heeft de afgelopen maanden een intensieve training gevolgd om als gespreksleiders een moreel beraad te kunnen begeleiden. Het moreel beraad is een gestructureerd gesprek tussen zorgmedewerkers waarin aan de hand van een vast stappenplan samen Mag een mevrouw naar haar nagedacht wordt. Dit gesprek gaat over een situatie rondom een cliënt slaapkamer gebracht worden waarin twijfels bestaan over de juiste handelwijze, of als hier geen overals andere bewoners klagen eenstemming over bestaat binnen een team of met de cliënt en naasten. over haar onrustige gedrag? In onze regio wordt vanaf 2016 gestart met het organiseren van moreel beraad binnen zorgteams. Op deze wijze kunnen keuzes die iedere dag weer bewust en onbewust gemaakt worden in de zorg voor cliënten, kritisch bevraagd worden met als doel daar gezamenlijk van te leren. Ook kunnen keuzes getoetst worden aan de waarden die we binnen Humanitas belangrijk vinden. Door hierover met elkaar in gesprek te gaan worden zorgmedewerkers zich meer bewust van ethische vragen die op de werkvloer voorkomen. Het gaat dan om vragen over wat geoorloofd is, wat Mag een meneer die zich hygiënisch slecht verzorgd goed is of beter en wat je moet doen of juist moet met dwang onder de douche gezet worden? laten. Zoals de voorbeelden in de kaders weergeven zijn het vaak dilemma’s die mensen aan het hart gaan of die hen dwars zitten, juist omdat niet zomaar duidelijk is wat het beste is om te doen. Het is goed om dit te verhelderen en gezamenlijk naar een verantwoorde oplossingsrichting te zoeken. Door middel van het moreel beraad leren medewerkers hun eigen overtuigingen en vooronderstellingen te onderzoeken. Hiernaast krijgen zij meer inzicht in wat voor een ander belangrijk is door goed naar elkaar te luisteren en het eigen oordeel uit te stellen. Alle argumenten die van belang zijn komen op deze wijze aan de orde. Een ernstig verzwakte bewoonster met dementie weigert te Door met elkaar te zoeken naar gedeelde uit- eten en te drinken, maar haar familie staat erop dat zij iets gangspunten kan op grond daarvan een wel- naar binnen krijgt. Moet de wens van de bewoonster of van overwogen keuze worden gemaakt die duide- de familie gevolgd worden? lijk maakt wat de medewerker(s) gaat doen, of niet en om welke reden dat is. Soms blijkt het resultaat van een moreel beraad aanleiding om nieuwe afspraken te maken, zorgbeleid bij te stellen of medewerkers scholing aan te bieden. Linda van den Bosch, geestelijk verzorger en lid van de ethische commissie 17

Familieavond intramurale zorg 3 november 2015 Op 3 november vond de jaarlijkse familieavond plaats voor familie, zaakwaarnemers, vrienden van bewoners die intramurale zorg ontvangen van Humanitas in de regio Charlois-Feijenoord. De opkomst was redelijk: tussen de 30 en 35 mensen waren aanwezig. Begonnen werd de avond met het afleggen van verantwoording door de voorzitter van de cliëntenraad, Anita Ax, over de werkzaamheden in het afgelopen jaar. Dat jaarverslag vindt u elders in dit nummer. De aanwezigen spraken na afloop van het verslag van de voorzitter hun vertrouwen uit in de raad voor het komende jaar. Mevrouw Ax maakte tevens de samenstelling van de cliëntenraad voor 2016 bekend. Op de oproep voor kandidaten voor de enige vacante zetel in de extramurale zorg hadden zich geen kandidaten aangemeld. Het officieel aftredende lid, mevrouw Jannie Herscheid, was bereid nog een zittingsperiode te aanvaarden. Daarmee zijn de zetels van de raad gevuld. De samenstelling vindt u achterin dit nummer.

Mevrouw Liselotte van Bokhoven, directeur van de regio CharloisFeijenoord, ging daarna in op enkele ontwikkelingen het afgelopen jaar. Zij noemde daarbij drie speerpunten: Het op orde brengen van de basis (goede zorg) Het invoeren van de Eigen Regie Teams De kernwaarden van Humanitas. Op alle drie de speerpunten zijn vorderingen gemaakt, maar ook het komende jaar zal hier veel aandacht aan worden geschonken. Mevrouw Van Bokhoven riep de aanwezigen op om de ontwikkelingen te volgen en eventuele knelpunten, maar ook positieve punten , te melden aan in eerste instantie de verzorgenden. Na een korte pauze, waarin we werden voorzien van een drankje en heerlijke ouderwetse borrelhapjes ging Corrie Kreuk in op de Brein Omgevingsmethodiek (BOM). Zij behandelde daarbij kort de achtergronden van dit systeem en gaf daarbij aansprekende voorbeelden van hoe om te gaan met dementerenden. Zorg er bijvoorbeeld voor dat er niet teveel maar ook

niet te weinig prikkels aanwezig zijn. Betrek de bewoners bij activiteiten, simpele dingen als samen een appeltaart bakken of boontjes punten en koken. De geuren en werkzaamheden leiden tot rust. Ga ervan uit dat de bewoners vanuit hun emotie reageren, en in veel mindere mate vanuit de ratio. Zij kunnen minder gemakkelijk verbanden leggen en worden dus bang voor harde geluiden. Corrie reikte een boekje uit dat binnenkort hopelijk in grotere bijlage wordt verspreid. Tot slot hebben we afscheid genomen van de zorgmanager Hannie Dekhuijzen, Paul ten Bergen. Paul vertrekt niet uit Humanitas maar gaat zich bezighouden met de extramurale zorg. De voorzitter cliëntenraad dankte Paul voor zijn inzet. De avond werd besloten met een glaasje en een hapje. Deze avond was de eerste van de twee jaarlijkse bijeenkomsten; op 17 november vindt ‘s middags een vergelijkbare bijeenkomst plaats voor cliënten van Zorg Thuis.

doedag rijnhavenkade in hannie dekhuijzen

18

Cliëntenraad

Kort verslag van de Cliëntenraad over oktober 2014- november 2015 De Cliëntenraad overlegde in de periode 1-11-2014 tot 1-11-2015 zevenmaal met de directie van Humanitas Regio Charlois. Deze vergaderingen werden voorafgegaan door evenveel interne vergaderingen.. De rechten en plichten van de Cliëntenraad zijn in de wet en in de overeenkomst met de directie van Humanitas Regio Charlois vastgelegd. In het algemeen komt het erop neer dat de raad adviesbevoegdheid heeft op allerlei aspecten die te maken hebben met het welzijn van de cliënten, de veiligheid, en de leefomstandigheden. Ook ten aanzien van sleutelfuncties bij het personeel en de begroting heeft de raad adviesbevoegdheid.

gelukkig zijn er wel verbeteringen waarneembaar. De raad hoopt in het volgende jaarverslag een Begin 2015 heeft er een fusie plaatsgehad van de Cliëntenraad positiever geluid te kunnen laten Charlois en die van Feijenoord/De horen. Bij de intramurale zorg loopt er Steenplaat. Hiermee is een cliëntenraad ontstaan die opkomt voor nu een pilot bij de afdeling Maashaven. De raad houdt hierbij de de belangen van alle bewoners vinger nauw aan de pols. en cliënten van Humanitas in de Ook onderhoudt de raad contact betrokken regio. met de ondernemingsraad over dit onderwerp. Het Zorghotel Carnissedreef is begin dit jaar gesloten. De raad De evaluatie van de cliëntenavonheeft hiermee helaas moeten den van 2014 was onderwerp van instemmen. Daarbij heeft hij als gesprek. eis gesteld dat aan de betrokken De opkomst bij Hannie Dekhuijzen bewoners minimaal een gelijk(incl. Zorghotel en De Brug) was waardig alternatief zou worden geboden en dat de bewoners niet minder dan in 2013. De inleiding over de verschillende stadia van op kosten zouden worden gejaagd. Aan beide eisen is tegemoet dementie en aanwijzingen voor de mantelzorgers hoe te reageren gekomen. werd goed ontvangen. Ook de palliatieve afdeling De In Nancy Zeelenberg (Zorg Thuis) Brug moest de deuren sluiten. was de opkomst beter dan het jaar Een onderwerp van voortdurende ervoor, doch nog altijd laag. zorg was en is de introductie van Het onderwerp was de invoering van de WMO. De Gemeente Rotde Eigen Regie Teams, ERT’s. terdam hield hierover voorlichting. De zorgen van de raad betroffen (en betreffen) wat betreft de Zorg Met het veranderen van het tijdstip voor deze bijeenkomst hoopt de Thuis onder meer de vele wisselende gezichten en de onderlinge raad het aantal aanwezige dit jaar communicatie in de teams. Er kan te vergroten. nog niet worden gesproken van De raad heeft regelmatig aandacht een succesvolle invoering, maar Onderwerpen van overleg

Mw. drs. Th. A. Ax, voorzitter Cliëntenraad

besteed aan de speerpunten voor deze periode: Veiligheid: uit de tussentijdse audit van De Steenplaat kwam naar voren dat er geen ontruimingsoefening was gehouden, een reden om het Gouden Keurmerk te onthouden. Vanuit de CR was al aangedrongen op een dergelijke oefening, ook voor Hannie Dekhuijzen. Inmiddels zijn deze ook gehouden. Het tweede speerpunt is communicatie met de achterban. Deze vindt onder andere plaats via Op Dreef, nu OpZuid!. Vanuit de raad is in 2014 aan de directie een aantal suggesties gedaan om dit blad “op te zoomeren”: rubriek met ervaringen van cliënten/zaakwaarnemers/familie, verhalen over vroeger, etc. Deze suggesties zijn meegenomen in de nieuwe vormgeving van OpZuid. Sedert medio 2015 houden twee leden van de Clientenraad, Janny Herscheid en Carla Smit, een maandelijks spreekuur in de Nancy Zeelenbergflat. Dit spreekuur is bestemd voor cliënten van Humanitas die Zorg Thuis ontvangen en vindt plaats op de eerste woensdag van de maand van 14.00 – 15.00 uur. De raad heeft eveneens regelmatig aandacht gevraagd voor de 19

deringen, zoals wijzigingen in de dagopvang (vervoer, betalen voor maatlijden, locatie). De directie heeft toegezegd hieraan bij iedere wijziging uitdrukkelijk aandacht te blijven besteden. Voeding: naar aanleiding van enkele vragen die hierover binnen de raad leven, is inmiddels besloten dit onderwerp als een speerpunt te beschouwen. Personeel op de huiskamers: regelmatig wordt de directie gewezen op het ontbreken van personeel op de huiskamers tijdens de Jaarlijks etentje Clientenraad op uitnodiging van de directie overdracht of rookpauzes. Een Humanitas Charlois - Feijenoord hardnekkig puntje, waar vanuit de leiding (gelukkig) veel aandacht website van Humanitas. Inmiddels gen over het project Samen Huis hiervoor op centraal niveau een manitas. Dit project is bedoeld om voor is. project gestart. de cliënten en hun partners/man- Het halen en brengen van bewoners voor activiteiten, het sleutelzorgers meer invloed te laten De raad heeft zich gebogen over hebben op hun leefomgeving en telbeleid, de bezetting van de de bijdrage voor activiteiten. Er is –omstandigheden, om een gelijk- receptie De Steenplaat, het alarsprake van verschillen met Huma- waardig partnerschap te ontwikke- meringssysteem bij Bourgondische nitasonderdelen buiten de regio. len tussen mantelzorgers/cliënten Hof is slechts een kleine greep van andere punten van zorg. Dit onderwerp is derhalve aange- en professionals/vrijwilligers. kaart bij de Centrale Cliëntenraad. Aandacht is besteed aan de klant- De Cliëntenraad heeft een positief Bij de raad zijn diverse klachten tevredenheidsonderzoeken onder advies gegeven over de begroting en het jaarplan 2015 alsmede het binnengekomen over de schoon- de intramurale en extramurale maak. Deze klachten zijn door de zorg en de somatiek Een plan van conceptmeerjarenbeleidsplan en de tussentijdse evaluatie Jaarplan 2015. directie meegenomen in de onder- aanpak naar aanleiding hiervan handelingen met het schoonmaal- ontvangt de raad begin 2016. bedrijf. Voorts is de raad ingelicht over de Het schouderklopje voor dit jaar heeft de raad toegekend aan Eefje acties die zijn ondernomen naar Peddemors. Er is aandacht besteed aan de aanleiding van het medewerkervoor haar buitengewone inzet voor veranderingen in de huishoudestevredenheidsonderzoek. Deze lijke ondersteuning. Over de (her) betreffen vooral de communicatie de bewoners van de De Steenplaat. Om voor het schouderklopje in indicaties zijn klachten ontvangen. en de onderlinge omgang. aanmerking te komen moeten de Inmiddels is dit onderwerp op gekandidaten voldoen aan de volmeentelijk niveau opgepakt door Zoals altijd was er ook weer aande ombudsvrouw. Wij blijven de dacht voor de kleinere en grotere gende voorwaarden: a. Zij zijn in dienst van Humanitas vinger aan de pols houden. zorgpunten zoals: De naamplaatjes: na wat strubbe- Charlois (tijdelijk of vast, flex, Prezo keurmerk. In De Steenplaat lingen bij de start kan nu gespro- full-time/parttime); b. Zij hebben zich bovenmatig is een tussentijdse audit geweest. ken worden van een succesvolle onderscheiden door hun inzet. Deze was positief, op het hiervoor invoering van deze plaatjes. genoemde punt van de ontruimings- Communicatie met cliënten/beoefening na. woners: het gebeurt helaas nog af Regelmatig is het onderwerp Cliënten toe dat bewoners/cliënten (te) vertrouwenspersoon aan de orde De raad heeft voorlichting ontvan- laat worden ingelicht over veran- geweest. Mevrouw Jelly Vierstra 20

heeft haar functie na vele jaren in 2013 neergelegd. In de opvolging is helaas nog steeds niet voorzien. Via de Centrale Cliëntenraad is deze kwestie nu bij de Raad van Bestuur van Humanitas neergelegd.

De raad heeft begin dit jaar bericht verstreken. Op deze oproep is nieontvangen van het overlijden van mand ingegaan. Aangezien Janny Harm Knoops. Harm was een zeer bereid was nog een termijn lid te betrokken, typisch Rotterdams lid blijven van de raad is de samenvan de raad. We danken hem voor stelling ten opzichte van heden zijn inzet. onveranderd. Anita de Klerk zei haar lidmaatVeranderingen in de Cliëntenraad schap op na het overlijden van Tot slot: sedert 1 december voert haar moeder. Jeannette Arnoe tot de raad overleg met de nieuwe diDe fusie met de Cliëntenraad van slot maakt geen gebruik meer van recteur Humanitas Charlois-FeijenFeijenoord heeft geleid tot veran- diensten van Humanitas. oord, mevrouw Van Bokhoven. De deringen in de raad. Eveneens is Eind september 2015 zijn er brie- ervaringen die de raad het afgeloten gevolge van de sluiting van het ven uitgegaan om kandidaten uit pen jaar met haar heeft opgedaan Zorghotel en De Brug de zetel voor te nodigen voor de vacante zetel zijn zeer positief. dit onderdeel komen te vervallen. in de extramurale zorg: de zittingsMw. drs. Th. A. Ax, termijn van Janny Herscheid was voorzitter Cliëntenraad Bovengenoemde ontwikkelingen hebben geleid tot een aanpassing De samenstelling was in het verslagjaar als volgt: van het reglement en de samenstelling van de raad: Intramurale zorg Vanuit in intramurale zorg is het Pim van Touw Rijnhaven aantal leden van vier naar vijf Paula Knoop Maashaven gestegen: een lid wordt gekozen Ben Luberti Leuvehaven (vanaf maart 2015) door de Steenplaat. Voor de Zorg Ariane de Roos Coolhaven (vanaf maart 2015) thuis is het aantal van twee naar Anita de Klerk Steenplaat (tot maart 2015) Heleen Eleveld Steenplaat drie gegaan. De zetel voor De Brug/het Zorghotel is vervallen. Zorg Thuis In de overgangssituatie, direct na de fusie, is tijdelijk vanuit de Jeannette Arnoe tot maart 2015 Carla Smit vanaf april 2015, tevens secretaris Steenplaat een derde lid betrokken Jannie Herscheid geweest. Gerrit van Uden In de loop van het jaar heeft de raad de vacante zetels voor de Zorghotel/De Brug afdelingen Leuvehaven en CoolhaHarm Knoops tot maart 2015 ven en de extramurale zorg kunnen bezetten. Voorzitter is Anita Ax.

Visdag i n rij n ha v e n

21

Humanitas Charlois-Feijenoord zoekt een

Cliëntvertrouwenspersoon M/V De cliëntvertrouwenspersoon ondersteunt cliënten bij vragen of onvrede over de dienstverlening, wijst de weg en helpt om vragen op de juiste plek onder de aandacht te brengen. Taken De cliëntvertrouwenspersoon verzamelt informatie en adviseert hoe de cliënt zelf tot een oplossing van het probleem kan komen. Ook bemiddelt de cliëntvertrouwenspersoon en verschaft informatie over de klachtenprocedure. Onafhankelijk vrijwilliger Als vrijwilliger werkt de cliëntvertrouwenspersoon onafhankelijk van de Stichting Humanitas. De benoeming behoeft instemming van de cliëntenraad en is voor een periode van vier jaar. Wij vinden bekendheid met ouderenproblematiek en ontwikkeld inlevingsvermogen belangrijk voor het effectief uitvoeren van de werkzaamheden. Info Informatie: mevrouw Liselotte van Bokhoven, directeur Humanitas Charlois – Feijenoord, E-mail: [email protected], Telefoon: 010 - 493 62 30

22

De Kernwaarden van Humanitas Kernwaarde: de ja-cultuur

I

n elke Op Zuid wordt een van de kernwaarden van Humanitas belicht aan de hand van enkele voorbeelden. In deze Op Zuid is het: de ja-cultuur. De basis van onze ja-cultuur is het welwillend ingaan op wensen en voorkeuren, het willen bijdragen aan levensvreugde en welbevinden en creatief en vindingrijk onderzoeken wat wel mogelijk is. Er kan veel en dus is ons antwoord op wensen en vragen van een bewoner/cliënt zo veel mogelijk JA, dat gaan we doen. Kunnen we dat niet, om welke goede reden dan ook, dan zeggen we niet meteen NEE. Zelfs al is dit de zoveelste vraag of is het iets wat niet zomaar kan. We gaan serieus kijken en dat vertellen we de bewoner/ cliënt ook. Of we JA als antwoord kunnen geven, hangt af van de vraag of het qua gezondheid en veiligheid kan, of het financieel haalbaar is en of het organisatorisch mogelijk is.

W

e leggen de nadruk op de leuke dingen in het leven, hebben een welwillende houding en gaan in op de wensen en voorkeuren van de bewoner. Meneer Van Laar is zijn hele leven gewend geweest om voor het slapen een borreltje te drinken. Nu hij is opgenomen op de verpleegafdeling wordt deze traditie voortgezet en in stand gehouden. Mevrouw Simonse woont op de gesloten afdeling. Ze rookt graag een sigaretje terwijl ze voor het open raam zit. Er wordt een speciale klem op het raam aangebracht zodat het raam op een veilige manier open kan.

D

e levensvreugde en het welbevinden van de bewoner zijn de uitgangspunten bij alles wat we doen. Mevrouw Bastein houdt van klassieke muziek en zit graag op haar kamer. De zorgmedewerkers zorgen ervoor dat mevrouw kan luisteren naar haar favoriete muziek.

Voor een euro wordt er bij de kringloop een pratend aaibaar stoffen beest gekocht. Mevrouw van Es beleeft er veel plezier aan. Als ze aait en wat zegt, krijgt ze tot haar grote vreugde een vriendelijk antwoord. Meneer Carvalho komt uit Portugal en praat veel over zijn stad Lissabon. In een boekenkringloop worden er gratis een paar boeken over de streek waar hij vandaan komt weggegeven. Elke dag zit hij er in te bladeren, samen met de zorgmedewerkers haalt hij herinneringen op uit zijn verleden.

W

e onderzoeken wat mogelijk is, adviseren de bewoner en maken samen met de bewoner afspraken over de ondersteuning. Mevrouw Broekman heeft hulp nodig bij het wassen en aankleden. Ze wil het liefst door zorgmedewerker Angela geholpen worden. Hier wordt zo veel mogelijk aan tegemoet gekomen. Dat lukt niet elke dag en op zulke momenten wordt mevrouw Broekman van te voren uitgelegd dat het vandaag niet gaat lukken. Komt er een nieuwe collega in het team dan wordt mevrouw hier langzaam mee vertrouwd gemaakt.

W

e gebruiken creativiteit en vindingrijkheid om wensen te kunnen realiseren, de sfeer te verhogen en het werk leuker te maken. Doordat Humanitas is gaan werken met de Brein Omgeving Methode wordt er steeds meer nagedacht over de publieke plekken, zoals zithoeken, multifunctionele ruimten, de gang of plekken waar iedereen gebruik van kan maken. Zo is er een heus bioscoopzaaltje ingericht op de verpleegafdeling en worden de inrichtingen huiselijker en prikkelender met mooie schilderijen en ingerichte vitrinekasten. Als er een gezamenlijke maaltijd in het restaurant is, gaan de bewoners van een wooneenheid er met z`n allen naar toe. Er zijn vrijwilligers ingezet voor extra begeleiding. ‘Iets extra’s doen voor een bewoner of een cliënt maakt het werk leuker, je krijgt er energie van,’ vertelt zorgmedewerker Rachida enthousiast. De namen van dit verhaal zijn om privacy redenen gefingeerd.

Corrie Kreuk, geestelijk verzorger 23

Parels vissen Een verpleeghuis is een huis vol verhalen. Verhalen van leven en lief en leed. Vaak worden ze in stukjes en beetjes verteld en ontstaat gaandeweg een beeld van wie deze mens is. Het kan als een cadeautje voelen om een goed verhaal te horen. Een pareltje uit het leven van iemand dat jou toevalt als je luistert. Soms is het een uniek moment, andere keren vertelt iemand het verhaal keer op keer omdat het zoveel betekent. Mensen willen graag dat hun verhalen gehoord worden. Het kan een geschenk zijn om zo’n pareltje van een verhaal op te schrijven en aan de verteller te geven. Voor mensen met dementie kan dit extra fijn zijn omdat ze deze pareltjes meestal niet vergeten, maar ze als het ware wel weer uit hun geheugen opgevist moeten worden. Het maakt niet uit als het verhaal niet helemaal compleet is, dit biedt juist stof tot praten. Het verhaal kan aan de verteller voorgelezen worden op een moeilijk moment of op een moment waarop je graag een mooie gebeurtenis uit het leven wilt delen.

Mevrouw Riet Blom-Kiekens,

88 jaar oud, vertelde mij zo’n pareltje. Zij woont op de afdeling Rijnhaven van Hannie Dekhuijzen en schreef vroeger zelf graag verhalen. Ze vertelde het volgende: ‘Mijn man was soms net Sinterklaas. Hij deelde graag al zijn geld uit en als ik niet oplette hadden we zelf niet te eten. Toen hij met pensioen ging wilde ik graag samen iets leuks met ons verdiende geld gaan doen en zijn we gaan reizen. Dat was een heerlijke tijd.’ 24

Mevrouw Blom, u vertelde me hoe fijn u het heeft gehad in uw huwelijk met uw tweede man. Hij is nog niet zo lang geleden overleden en u mist hem vaak erg. Uw man was goed voor u en dat was geweldig na veel jaren waarin u behoorlijk moest knokken voor uw bestaan. Uw man was kok en kookte ook thuis graag. Hierdoor kon u dat lekker aan hem overlaten en met ‘de voetjes omhoog gaan zitten’. Na vele jaren huishoudelijk werk te doen voor anderen, was u daar wel klaar mee. Trouwen had van u niet gehoeven maar omdat uw man het graag wilde, deed u het voor hem. ‘Waarom ook niet’. Op allerlei momenten in uw leven heeft u zelf de regie genomen waar dat kon. Dat was ook nodig want u groeide op zonder vader en uw moeder was niet goed in staat voor u te zorgen. U was een opstandig en

druk kind zegt u, niet makkelijk om op te voeden. Ik denk dat u een nieuwsgierig en slim meisje was dat niet zomaar genoegen nam met de moeilijke omstandigheden waarin ze leefde. Rond uw twaalfde jaar stierf uw moeder aan een ziekte en ging u naar een weeshuis. Uw jongere broertje ging naar een pleeggezin. In het weeshuis moest u hard werken, schrobben en de was doen. Zingen hielp daarbij en u kent nog vele liedjes van vroeger. Op uw 19e jaar moest u ineens weg uit het weeshuis, de wijde wereld in die u nauwelijks kende. U vertelt het mij als een leus voor uw leven: ‘Leren op eigen benen staan, met eigen oordeel overleggen en moedig eigen oordeel zeggen.’ U ging de kost verdienen door in de huishouding te gaan werken en later ging u in de verpleging. In die tijd trouwde u met een man die na de bruiloft tegen u zei: ‘nu moet je doen wat ik je zeg.’ Daar kon u niet mee leven en u besloot op een gegeven moment om bij hem weg te gaan.

Wat u wilde was een man met een goede inborst, die u goed zou behandelen. U had genoeg bewonderaars maar er was er niet één van uw gading bij. Op een dag besloot u daarom zelf om een contactadvertentie te zetten in een ‘goed blad’, misschien was het de Elsevier zegt u. Hierop kreeg u maar liefst veertien reacties. Wat heeft u gelachen om de brieven. Sommige mannen beloofden gouden bergen, of wilden eerst met u naar bed, maar daar trapte u niet in. De mannen die u wel interessant leken ging u opzoeken en u bekeek op afstand, bijvoorbeeld door een ruit, wat voor vlees u in de kuip had. Eén van de reacties op de contactadvertentie was die van Henk. Ik weet niet waarom u hem uitkoos om verder mee kennis te maken. Was hij knap? Op de foto die in uw kamer hangt vormt u een mooi stel. In ieder geval maakte u de juiste keus en werd u met deze echtgenoot gelukkig. U voedde samen twee dochters op tot zelfstandige vrouwen. Zelfstandigheid is voor u belangrijk.

U zegt een goed leven te hebben gehad en dat het onvoorstelbaar is dat u al 88 jaar bent. Belachelijk gewoon! Er is niet meer zoveel te wensen over. U geeft me uit uw hoofd nog een mooi gedicht mee dat u kent van vroeger. Het is waar, het leven is zo om, zegt u.

Linda van den Bosch, geestelijk verzorger Hannie Dekhuijzen met dank aan mevrouw Riet Blom-Kiekens voor haar verhaal.

De tijd gaat snel bedenkt u wel gebruikt ze zuinig als kostelijk goud dra zijt gij oud

Stad van mijn vader Rotterdam, Stad van noeste werkers Opgestroopte mouwen Recht door zee Stad van vele vergezichten Stad aan het water Stad van gewapend beton Eerlijk en oprecht Hart op de tong Rotterdam, Stad van duizend verhalen Heimwee naar "die goeie ouwe tijd" Waarin zeeschepen als flatgebouwen Vertrokken van 't oude havenhoofd Rotterdam , Stad van mijn hart, Thuishaven van mijn vader. Gedicht van Wout Oppenheim.

dieren op bezoek in hannie dekhuijzen

25

w illig j i r v e ru itgelicht

Wat is uw volledige naam? Maria Geertruida Spruit en ik ben die mevrouw in het groen op de foto. Hoe lang bent u al vrijwilliger bij Nancy Zeelenberg Humanitas? ik ben drie jaarvrijwilliger bij Humanitas Hoe bent u hier verzeild geraakt? Na mijn pensionering wilde ik onder de mensen blijven en ging op zoek naar iets wat mijn voldoening gaf Wat doet u zoal bij Nancy Zeelenberg ? Hoe vaak bent u aanwezig? Ik doe twee dagen vrijwilligerswerk op de dagbesteding in het Ontmoetingscentrum Charlois. Wat maakt het vrijwilligerswerk bij Humanitas leuk/interessant? Omdat de kernwaarde van Humanitas goed bij mij past. Ik ben ook van wat je zelf kan moet je ook proberen te bleven doen. Dus de eigen regie. Heeft u een leuke anekdote? Toen ik daadwerkelijk 65 jaar werd en verrast werd door de cliënten en medewerkers met een lekkere taart en heel veel cadeaus.

26

Algemene Informatie Humanitas Charlois - Feijenoord Regio Humanitas Charlois - Feijenoord

Ontmoetingscentrum ’t Koepeltje, dagopvang, dagactiviteiten,wmo, thuiszorg, huishoudelijke ondersteuning Persoonshaven 650 3071 CL Rotterdam

directeur: Liselotte van Bokhoven Deskundigen: Activiteitenbegeleiders Diëtisten Ergotherapeuten Fysiotherapeuten Geestelijk verzorgers Logopodisten Psychologen Zorgbemiddelaar Specialisten ouderengeneeskunde Secretariaat Specialisten ouderengeneeskunde: Telefoonnummer: 010 – 493 62 03 Klantadviseurs Wies Mes Germaine van Triffel Marja de Jong

06 - 557 348 24 06 - 204 890 66 06 - 839 455 34

Regio Charlois: Centraal telefoonnummer : 010 – 493 62 00 E-mail: [email protected] www.stichtinghumanitas.nl Hannie Dekhuijzen, verpleeghuis waar cliënten met dementie verblijven Carnissedreef 280 3084 NN Rotterdam Nancy Zeelenberg, zelfstandige ouderenhuisvesting Bevelandsestraat 30 3083 NA Rotterdam Ontmoetingscentrum Nancy Zeelenberg, dagopvang, dagactiviteiten,wmo, thuiszorg, huishoudelijke ondersteuning, informatiepunt Dock Bevelandsestraat 30 3083 NA Rotterdam



Cliëntenraad Charlois – Feijenoord Voorzitter: Anita Ax [email protected] Secretaris: Carla Smit [email protected] Heleen Eleveld [email protected] Jannie Herscheid [email protected] Paula Knoop [email protected] Ben Luberti [email protected] Pim van Touw [email protected] Ariane de Roos [email protected] Gerrit van Uden [email protected]

Cliëntvertrouwenspersoon: vacature

Regio Feijenoord: Centraal telefoonnummer : 010 – 486 57 77 E-mail:[email protected] www.stichtinghumanitas.nl De Steenplaat, zorgcentrum voor cliënten met dementie en cliënten met een lichamelijke zorgvraag Persoonshaven 650 3071 CL Rotterdam 27

Humanitas Charlois-Feijenoord

28

Schilderij, G.J. DELFGAAUW, 1882-1947,‘Havengezicht te Rotterdam