Zorgverzekeringen: welke moet ik kiezen?
Slim besparen op uw zorgpremie
De zorgpremie stijgt in 2015, zij het beperkt. Overstappen kan lonen, maar vooral als u kiest voor een uitgeklede budgetpolis. Wisselen van zorgverzekeraar kan lonen in 2015. Verzekerden die slim overstappen, kunnen honderden euro's per jaar besparen. Dat is mooi meegenomen, want de premie van de verplichte ziektekostenverzekering stijgt volgend jaar. Ook het verplichte eigen risico gaat omhoog. Overstappen kost weinig tijd. Thuis, met de computer, is het in minder dan een uur geregeld. Overstappen naar een budgetpolis levert snel een paar honderd euro op. Dit type basisverzekering biedt dezelfde zorg als andere, duurdere basispolissen. Alle noodzakelijke zorg - of het nu gaat om een consult bij de huisarts, een behandeling in een ziekenhuis of gebruikmaken van een apotheek - wordt erdoor vergoed. Groot verschil is dat de verzekerde minder keuze heeft. Budgetpolissen vergoeden alleen de zorg bij een beperkt aantal gecontracteerde zorgverleners. Verzekerden bij Zekur (onderdeel van VGZ) kunnen een basisverzekering afsluiten voor 82,50 euro per maand) uitgaande van het verplichte eigen risico van 375 euro. Zij kunnen dan, voor een voorzienbare ingreep, per provincie slechts naar een of soms twee ziekenhuizen. Enkele voorbeelden: een verzekerde uit Utrecht kan in de buurt alleen naar het St. Antonius, dat locaties heeft in Nieuwegein en Utrecht. Iemand uit Den Haag kan in die stad alleen naar het HagaZiekenhuis. Die beperking geldt niet als een patiënt met grote spoed naar een ziekenhuis moet. De ambulance rijdt dan gewoon naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Vrije hand Natuurlijk is dit soort polissen niet voor iedereen geschikt. Wie slecht ter been is of te ver van de beschikbare zorgverleners woont en vaak in het ziekenhuis moet zijn, is beter af met een polis die meer keuze biedt. Vooral jonge en gezonde mensen hebben er baat bij. Wie in niet-spoedeisende gevallen toch zelf wil kiezen, betaalt hij Zekur. 100,80 euro per maand. Meer keuze kost dus bijna 220 euro per jaar. 'De premies voor de basisverzekering zaten altijd vrij dicht op elkaar, maar er valt nu echt wat te besparen,' concludeert Peter Mulder (49). Hij is directeur van onderzoeksbureau GfK, dat veel onderzoek doet naar zorgverzekeringen, premies en overstapgedrag van verzekerden. 'Je ziet dat zorgverzekeraars hun inkoopmacht gebruiken om kortingen te bedingen. Daardoor kan die premie voor een budgetpolis zo laag zijn.' Volgens Peter Ruys (38), directeur van vergelijkingssite zorgkiezer.nl, is de opkomst van de budgetpolis een trend die verder zal doorzetten. 'Ik voorzie dat de prijsverschillen tussen budget-, natura- en restitutiepolissen fors gaan toenemen. Bij een verschil van 30 euro per maand wordt de vraag: ben je bereid te betalen voor keuzevrijheid?' Bij naturapolissen, waar de rekening rechtstreeks naar de verzekeraar gaat, hebben verzekerden meer keuze dan bij een budgetpolis, wat in feite een uitgeklede variant is van een naturapolis; hij restitutiepolissen hebben ze in principe helemaal de vrije hand, maar moeten ze doorgaans wel voorschieten. De vraag of patiënten in de toekomst nog zelf mogen kiezen door wie en waar ze zich laten behandelen, de zogeheten vrije artskeuze, leidde dit jaar tot verhitte debatten. Regeringspartijen VVD en PvdA wilden dat het basispakket van de voor iedereen verplichte zorgverzekering in de toekomst alleen nog bestaat uit een naturapolis. De restitutiepolis zou een aanvullende verzekering worden. De verzekeraars, was de gedachte, zouden zo een belangrijke rol krijgen in het beheersen van de zorgkosten - vorig jaar ruim 94 miljard euro. Voor de zorgverzekeringen in 2015 heeft de discussie nog geen gevolgen. In de praktijk blijken de vier grote verzekeraars - Achmea, VGZ, CZ en Menzis - die met al hun merken bijna 90 procent van de Nederlanders verzekeren - ook voor hun naturapolissen namelijk vrijwel alle huisartsen, apotheken en ziekenhuizen in het land te hebben gecontracteerd. Klanten met een naturapolis hebben in de praktijk nagenoeg evenveel te kiezen als klanten met de duurdere restitutiepolis. Anders dan bij een budgetpolis hoeven verzekerden met een naturapolis
doorgaans alleen voor enkele behandelingen, zoals een knie- of staaroperatie, naar een door hun verzekeraar uitgekozen ziekenhuis. Gaan ze naar een ander ziekenhuis, dan krijgen ze niet alle kosten vergoed. Wie zo'n ingreep nodig denkt te hebben, doet er verstandig aan na te gaan of zijn verzekeraar behandeling in het ziekenhuis van zijn voorkeur vergoedt. Premie omhoog De premie voor de zorgverzekering stijgt volgend jaar. Ging die afgelopen jaar nog zo'n 10 euro per maand omlaag, in 2015 gaat zij bij de meeste verzekeraars omhoog. Een van de redenen is dat verzekeraars meer taken krijgen. Een deel van de hulp die eerst door de overheid uit de AWBZ-pot voor langdurige zorg werd vergoed, zoals de wijkverpleegkundige, wordt overgeheveld naar de verzekeraars. Daarnaast gebruiken Nederlanders steeds meer zorg, al is de stijging minder sterk dan voorheen. De premiestijging valt overigens mee. Het ministerie van Volksgezondheid was uitgegaan van een stijging van 10 euro per maand. Bij veel verzekeraars gaat het om 2 tot 4 euro per maand, al zijn er enkele uitschieters naar boven (zie 'Premies in 2015'). Het aantal mensen die wisselen van zorgverzekering, was afgelopen jaar niet groot: slechts 6, procent van de verzekerden - 1,1 miljoen Nederlanders - stapte over, zo blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau Vektis. Dat had ermee te maken dat de premies toen daalden. Nu ze weer stijgen, zal het percentage overstappers waarschijnlijk stijgen. Tandarts Naast de opkomst van budgetpolissen is er nog een trend: steeds minder verzekerden nemen een aanvullende verzekering. Die variëren, afhankelijk van de dekking, enorm in prijs, van een paar euro tot vele tientallen euro's per maand. In 2008 had 93 procent van de verzekerden een aanvullende verzekering, in 2014 was dat nog maar 84, 5 procent, zo blijkt uit de gegevens van Vektis. Een deel verzekert zich niet hij omdat ze premie niet kunnen betalen, maar bij een groeiend deel is het omdat ze niet willen betalen voor zorg die ze niet nodig hebben (zie 'Minder aanvullende verzekeringen'). Peter Mulder van GfK verwacht dat de aanvullende verzekeringen zoals we die nu kennen, uiteindelijk niet houdbaar zijn. De reden: 'Mensen willen zich alleen aanvullend verzekeren voor wat ze nodig hebben. Bijvoorbeeld fysiotherapie, of orthodontie voor hun kinderen, en willen dan niet betalen voor gehoorapparaten of stottertherapie. Sommige verzekerden hebben ook een knipperlichtrelatie met hun tandarts. Nu eens nemen ze een jaartje geen verzekering, en als er iets aan hun gebit moet gebeuren maken ze, met hun tandarts, een behandelplan voor het nieuwe jaar en sluiten een verzekering af die de kosten dekt. Maar als je alleen wilt betalen voor zorg waarvan je zeker weet dat je die gebruikt, zet je het principe van verzekeren op de helling.' Brillen en lenzen Sommige verzekeraars werken er volgens Mulder aan mee, door in reclames te suggereren dat je bepaalde dekkingen uit de aanvullende verzekering aan of uit kunt zetten. En door klanten te paaien met dekkingen die niet in een verzekering thuishoren, zoals brillen en lenzen, waarvan iemand zeker weet dat hij ze nodig heeft, te vergoeden. 'Daarmee blazen ze hun eigen systeem op.' Het alternatief? 'Mensen moeten gaan sparen voor dit soort zorguitgaven.' Opvallend is ook de groei van het aantal verzekerden dat het verplicht eigen risico (volgend jaar 375 euro) vrijwillig verhoogt. In 2014 was dat 11 procent. Zij kiezen dan meestal voor de maximale verhoging met 500 euro. Dat levert een premiebesparing op de basisverzekering van zo'n 20 euro per maand op, dus bijna 250 euro per jaar. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt dat nog veel meer consumenten hun eigen risico zouden kunnen verhogen: bijna de helft van de verzekerden zou er financieel voordeel bij hebben, omdat ze weinig zorg nodig hebben. Vraag is natuurlijk hoe je als verzekerde van tevoren kunt weten hoeveel zorg je volgend jaar nodig hebt. 'Je moet het alleen doen als je het kunt betalen,' zegt Mulder van GfK. Want als het tegenzit, betaalt iemand de eerste 875 euro aan zorgkosten zelf. Daar staat dan wel tegenover dat hij 250 euro op zijn premie heeft bespaard. Het financiële risico is dus 250 euro: 875 euro min het verplichte eigen risico van 375 euro min 250 euro premiekorting. Peter Ruys van zorgkiezer.nl wijst er nog op dat het financiële voordeel voor echtparen veel groter is, als zij allebei kiezen voor een maximaal eigen risico. 'Zij besparen samen 500 euro per jaar, terwijl de kans klein is dat zij allebei hun maximale eigen risico opsouperen.'
Honderden euro's per jaar goedkoper, maar pas op Ga naar een andere verzekeraar: Besparing 50-375 euro per jaar De meeste consumenten bleven afgelopen jaar bij de zorgverzekeraar die ze het jaar ervoor hadden. Komend jaar is de goedkoopste basisverzekering 375 euro voordeliger dan de duurste. Dat komt vooral door de opkomst van voordelige budgetpolissen als die van ZEKUR en Bewuzt, beide van VGZ. Die polissen zijn meestal strenger wat betreft het aantal ziekenhuizen waar u naartoe kunt. Maar ook polissen die minder streng zijn, zoals restitutiepolissen, verschillen meer dan 85 euro in premie per jaar. De kosten voor aanvullende polissen verschillen eveneens flink. 'Slapers klanten die nooit overstappen - kunnen daardoor jaarlijks honderden euro's mislopen. Pas op: Budgetpolissen zijn een stuk voordeliger, maar het aantal ziekenhuizen waarde klanten terechtkunnen, is dus kleiner. Wie naar een ander ziekenhuis wil, moet vaak 25 tot 50 procent zelf betalen. Controleer vooraf of uw favoriete zorginstelling wordt vergoed. Wie overstapt en ook bij de nieuwe verzekeraar een aanvullende verzekering wil afsluiten; moet zich goed realiseren dat verzekeraars bij dat type polissen wél onderscheid mogen maken op basis van bijvoorbeeld leeftijd of gezondheid. Hebt u kronen die aan vervanging toe zijn? De verzekeraar kan u ernaar vragen en u eventueel de aanvullende tandartsverzekering weigeren. Neem een gok met het eigen risico: Besparing: tot 275 euro per jaar Het verplichte eigen risico is volgend jaar opnieuw hoger: 375 euro. Daarbovenop kunt u kiezen voor een vrijwillig eigen risico, met maximaal 500 euro extra per jaar. Vorig jaar koos slechts 11 procent voor een hoger eigen risico. Zonde, want de zorgverzekeraar geeft in zo'n geval flink korting. Wie gezond leeft en zelden of nooit medicijnen slikt, kan zo meer dan 20 euro per maand op zijn premie besparen. Niet alle verzekeraars geven overigens evenveel voordeel. Inventariseer goed hoeveel korting u krijgt. Gaat het onverhoopt toch mis, dan loopt u na verrekening van de premiekorting een risico van zo'n 250 euro. Pas op: Een vrijwillig eigen risico afsluiten kan weliswaar voordelig uitpakken, maar wie toch gebruik moet maken van de zorg -een ongeluk zit in een klein hoekje - moet ineens niet 375 euro, maar tot 875 euro zelf betalen. Overigens hoeft u dat bedrag meestal niet in één keer te betalen; het kan ook in termijnen. Aanvullend verzekerd of oververzekerd?: Besparing: 50 tot 500 euro per jaar Bijna 85 procent van de verzekerden had afgelopen jaar een aanvullende verzekering en betaalde daar gemiddeld meer dan 300 euro per jaar voor. Toch gebruiken velen die polissen niet of nauwelijks: noodzakelijke zorg zit immers al in het basispakket. Bovendien is er soms overlap met andere verzekeringen. Zo sluiten veel Nederlanders een aanvullend pakket af voor medische zorg in het buitenland, maar spoedeisende hulp wordt in Europa al vergoed tot het Nederlandse tarief. Is zorg duurder? Dat wordt dan dikwijls vergoed door de reisverzekering, die het merendeel van de Nederlanders afsluit. Ga verder na hoe vaak u de afgelopen jaren een beroep deed op bijvoorbeeld fysiotherapie of holistische therapie. Wellicht volstaat een minder uitgebreide aanvullende polis. Pas op: Een extra polis voor medische hulpmiddelen die niet in het basispakket zitten, of fysiotherapie voor sporters: aanvullende verzekeringen kunnen wel degelijk veel geld besparen. Schrap dus niet te radicaal. Betaal de premie vooruit: Besparing: tot 50 euro per jaar Veel zorgverzekeraars geven een kleine korting aan klanten die hun premie per kwartaal, per halfjaar of per jaar betalen. Dat scheelt immers administratiekosten. Vooruitbetalen kan een korting opleveren tot zo'n 3 procent van de premie - een stuk meer dan spaarrekeningen momenteel opleveren. Lid? Krijg korting: Besparing: tot 120 euro per jaar Verzekeraars mogen leden van collectieven maximaal 10 procent korting geven op de premie van het basispakket, en nog meer op aanvullende polissen. Zo'n 70 procent van de verzekerden kreeg vorig jaar zo'n korting, want het gaat niet alleen om collectieve polissen bij werkgevers, maar ook bij een patiëntenorganisatie, ouderenbonden en consumentenclubs. Vrijwel elke organisatie heeft wel korting bedongen. Pas op: Een tientje minder per maand bij één verzekeraar is aantrekkelijk, maar het is goed mogelijk dat een tweede verzekeraar - zonder korting - onder de streep toch goedkoper is. Spaar zelf voor gebitsonderhoud: Besparing: 100-400 euro per jaar Tandartsverzekeringen worden inmiddels voornamelijk gebruikt door hen die er daadwerkelijk gebruik
van maken. De premies zijn daardoor hoog, de vergoedingen laag. Zo vergoedt de aanvullende module OHRA Tanden Gaaf 250, 100 procent van de behandelingen, tot een maximum van 250 euro per jaar. Daar staat een jaarlijkse premie van net geen 190 euro tegenover. Wie met zo'n tandartspolis wil besparen op zijn reguliere tandartskosten, heeft dus maar een kleine winstmarge. Pas op: De basisverzekering vergoedt voor kinderen onder de achttien geen orthodontie. Ouders van kinderen die een beugel nodig hebben, moeten oppassen dat ze niet onderverzekerd raken. Bovendien biedt de aanvullende tandartsverzekering bij veel verzekeraars een ongevallenverzekering. Bijvoorbeeld voor het breken van een tand. Voor wie geen jonge kinderen meer heeft, maar wel een fraai gebit, bedacht de tandartsenorganisatie KNMT lxorg. Dit is een soort spaarpotje (zonder rente) waarin u geld opzij kunt leggen voor tandartskosten. Naast dit bedrag betaalt u elke maand servicekosten van 4,85 euro. Hierbij is een ongevallenverzekering inbegrepen, die tot 10.000 euro vergoedt als u bijvoorbeeld van uw fiets valt en gebitschade oploopt. Krijg korting via vergelijkingssites: Besparing: tot 100 euro per jaar Vergelijkingswebsites als hoyhoy.nl, zorgkiezer.nl en independer.nl zijn voor veel consumenten onmisbaar om polissen en vooral prijzen met elkaar te vergelijken. Het is aan te raden verscheidene van die vergelijkingssites te gebruiken als u zoekt naar de beste polis voor de laagste prijs: de Autoriteit Financiële Markten ontdekte dat bij het invullen van dezelfde gegevens op de sites toch verschillende verzekeraars naar voren komen. Dat komt waarschijnlijk doordat de websites een vergoeding krijgen per aangebrachte klant. De toezicht- houder raadt ook aan om niet alleen naar de top drie te kijken, maar verder te klikken en verschillende verzekeraars met elkaar te vergelijken, ook op voorwaarden. Dat kan op deze websites gelukkig eenvoudig. Bovendien krijgt u op sommige polissen 10 procent premiekorting. Wat valt er onder het eigen risico? Het verplicht eigen risico gaat opnieuw omhoog. Vanaf volgend jaar moeten burgers de eerste 375 euro die zo aan zorgkosten maken, zelf betalen. In 2008, het jaar waarin de overheid het eigen risico invoerde, was het nog 150 euro. Het eigen risico moet zorggebruikers kostenbewust maken. Doel is dat zij hierdoor minder niet-noodzakelijke zorg gebruiken. Maar dan moeten zij wel weten wat onder het eigen risico valt. Veel mensen weten dat niet precies. Zo mijden sommige verzekerden de huisarts. Maar huisartsbezoek valt niet onder het eigen risico, net zo min als verloskundige zorg en zorg die vanuit de aanvullende verzekering wordt vergoed, zoals fysiotherapie. Alles wat huisartsen (of verloskundigen) zelf doen, valt niet onder het eigen risico. Maar alles wat zij uitbesteden wel. Dus bloedprikken bij de huisarts niet, de kosten voor het laboratoriumonderzoek dat daarop volgt wel. Verder geldt geen eigen risico voor kinderen jonger dan 18 jaar, die 'gratis' met hun ouders zijn meeverzekerd. Bezoekt een vader met zijn kind de KNO-arts, dan gaat dat niet ten laste van zijn eigen risico, Als hij zelf zorg in het ziekenhuis krijgt, is dat wel zo. Goed om te weten: voor de huisartsenpost geldt het eigen risico dus niet maar voor een bezoek aan de spoedeisende hulp van het ziekenhuis wel. Bij niet-levensbedreigende situaties is het dus verstandig om eerst de huisartsenpost of de huisarts te raadplegen en niet meteen naar de spoedeisende hulp te gaan.
Uitzonderingen Zorgkosten die niet meetellen voor het eigen risico * Huisartsenzorg * Verloskundige zorg * Kraamzorg * Zorg uit basispakket tot 18 jaar * Bruikleenartikelen * Griepprik voor risicogroepen
* Nacontroles van een orgaandonor * Bepaalde zorg bij chronische ziekten * Zorg uit de aanvullende verzekering * Wijkverpleging (vanaf 2015)
Verdienen aan de zorgtoeslag Elke maand ontvangen 4,7 miljoen Nederlandse huishoudens zorgtoeslag. Dat krijgen ze omdat de overheid denkt dat ze anders hun verplichte basiszorgverzekering niet kunnen betalen. Iedereen met een bruto jaarinkomen van maximaal 28.430 euro (alleenstaande) en een vermogen van maximaal 102.499 euro (het eigen huis wordt niet meegeteld) heeft er recht op. Voor echtparen ligt de grens op 37.145 euro en een vermogen van maximaal 123.638 euro. Een alleenstaande krijgt dit jaar, afhankelijk van zijn inkomen, maximaal 72 euro zorgtoeslag, een echtpaar 137 euro per maand. De zorgtoeslag kost de overheid zo'n 5 miljard euro per jaar. Om de kosten omlaag te brengen, hebben minder huishoudens recht op zorgtoeslag. In 2012 kregen nog 6,1 miljoen Nederlandse huishoudens zorgtoeslag, in 2015 zullen het er 4,2 miljoen zijn. De inkomensgrens om in aanmerking te komen voor de toeslag gaat net als afgelopen jaar in 2015 omlaag: naar 26.316 euro voor een alleenstaande en voor echtparen naar 32.655 euro. De maximale hoogte van de zorgtoeslag gaat in 2015 omhoog: een alleenstaande krijgt maximaal 78 euro, een echtpaar maximaal 149 euro. Wie kiest voor een maximaal eigen risico en geen zorgkosten maakt, kan ook dit jaar aan de zorgtoeslag verdienen: een van de goedkoopste budgetbasisverzekeringen, bij PMA, kast 63,25 euro per maand. Bij studentengoedverzekerd.nl betaalt een verzekerde 60,12 euro per maand. Minder aanvullende verzekeringen Jongeren betalen lager aanvullende premie His een ergernis van veel verzekerden. Ze willen zich met een aanvullende verzekering indekken tegen specifieke extra zorgkosten die de basisverzekering niet vergoedt, zoals voor fysiotherapie, maar betalen dan automatisch ook voor zorg waarvan ze geen gebruikmaken, zoals alternatieve geneeswijzen en hulpmiddelen als een gehoorapparaat. Wellicht is dat de reden dat steeds meer mensen besluiten geen aanvullende verzekering te nemen. Het zijn vooral gezonde, jonge mensen die enkel voor een basisverzekering kiezen. Zij betalen eventuele extra zorgkosten liever zelf. Verzekeraars blijven zitten met oudere, vaak duurdere klanten. Hierdoor stijgen de premies voor de aanvullende verzekeringen. Mogelijk zien nog meer gezonde mensen dan af van de aanvullende polis. Voor wie een aanvullende verzekering echt nodig heeft, wordt die op termijn onbetaalbaar. De afgelopen jaren stegen de premies voor de aanvullende polissen en werden de dekkingen beperkter. Onbeperkt fysiotherapie is bijvoorbeeld vaak teruggebracht tot maximaal veertig behandelingen. Om jongeren te verleiden zich toch aanvullend te verzekeren, gaan steeds meer verzekeraars, net als bij autoverzekeringen, over tot leeftijdsdiscriminatie: ouderen betalen voor hetzelfde aanvullende pakket meer dan jongeren. Het verschil kan oplopen tot meer dan 20 euro per maand. De verplichte basisverzekering is gebaseerd op solidariteit, bij de aanvullende verzekering was dat nooit een uitgangspunt.
