OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
06-12-2005
11:47
Pagina 125
125
H A M ST E R zoogdieren
Syrische Chinese RoborowskiRussische hamster dwerghamster dwerghamster dwerghamster Latijnse naam Mesocricetus auratus Cricetulus griseus Phodopus roborovskii Phodopus sungorus Herbivoor, carnivoor, Herbivoor Herbivoor Herbivoor Herbivoor omnivoor + beetje vlees + beetje vlees + beetje vlees + beetje vlees Speenleeftijd 3 weken 3 weken 3 weken 3 weken Leeftijd geslachtsrijp 30-50 dagen 30-40 dagen 30-50 dagen 30-50 dagen Leeftijd fokrijp Man: 10-12 weken Man: 10-12 weken Man: 10-12 weken Man: 10-12 weken Vrouw: 6-8 weken Vrouw: 6-8 weken Vrouw: 6-8 weken Vrouw: 6-8 weken Bronstig om de 4 dagen 4 dagen 4 dagen 4 dagen Draagtijd 16 dagen 20-22 dagen 21 dagen 21 dagen Worpgrootte 1-14 1-11 1-6 1-8 Jongen zijn Nestblijvers Nestblijvers Nestblijvers Nestblijvers Levensverwachting 2-3 jaar 4 jaar 2-3 jaar 2-3 jaar Huisvesting Alleen Alleen Paartje of Paartje of klein groepje klein groepje
Algemene beschrijving
pareloogjes
Hamsters kun je verdelen in twee groepen: de Syrische hamster en de dwerghamsters. De Syrische hamster is 12 tot 14 cm lang en weegt ongeveer 150 gram. De Russische dwerghamster is ongeveer 7 cm lang en weegt 40 tot 45 gram. De Chinese dwerghamster is 9 tot 12,5 cm lang en weegt 38 tot 45 gram. De vacht is zacht, ze hebben een korte, stompe staart, ronde oortjes en kleine pareloogjes. Aan de voor- en achterpoten zitten vijf tenen. Bij de Syrische hamsters is de vijfde teen van de voorpoot rudimentair (niet ontwikkeld) aanwezig.
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
126
06-12-2005
11:47
Pagina 126
hamster
Herkomst De Syrische hamster komt uit Noordwest-Syrië en Turkije. De Russische dwerghamster komt uit Siberië, Mantsjoerije en China. De Chinese dwerghamster komt uit de woestijn en het steppegebied van Mongolië en China. De eerste hamsters in de laboratoria waren wilde hamsters. Alle ‘tamme’ hamsters zijn oorspronkelijk in deze laboratoria gefokt. De Syrische hamsters zijn in 1945 naar Europa gekomen. De dwerghamsters volgden in 1960.
Specifiek gedrag wangzakken hamsteren
voorraadhoek
Hamsters stoppen alles in hun wangzakken. Dit noemen we hamsteren. Wangzakken zijn groot. Dit kun je goed zien als je een hamster optilt aan z’n nekvel. Ook als de hamster zijn wangzakken volgepropt heeft met voer, kun je goed zien hoe groot ze zijn. Deze wangzakken zijn een tijdelijke opslagplaats om het voer naar een voorraadhoek te kunnen vervoeren. Hier lezen jullie later meer over.
Wangzakken
schemer- en nachtdieren
winterslaap
Hamsters zijn schemer- en nachtdieren. Dit betekent dat ze vooral tijdens de schemering en ’s nachts actief zijn. Overdag slapen hamsters. Maak ze daarom niet zomaar wakker. Als de temperatuur onder de 15˚C komt en de daglengte korter wordt, dan kunnen hamsters in winterslaap gaan. Ze lijken dan dood. Hun hartslag en ademhaling zijn niet meer waarneembaar en ze voelen koud aan. Ze zijn echter nog niet dood, maar ze lopen wel gevaar. De meeste hamsters overleven de winterslaap niet. Ze hebben namelijk geen vetlaag om de winterslaap te overleven en hun voedselvoorraad is iedere keer weggehaald (met het schoonmaken van het hok). Daarom moet je ervoor zorgen dat de tempera-
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
06-12-2005
11:47
Pagina 127
hamster
tuur hoog genoeg blijft en er dagelijks licht in de kooi valt. Je moet een hamster die in winterslaap gegaan is, zo snel mogelijk uit de winterslaap halen. Dit doe je door de hamster op een warmere plek neer te zetten en het licht in het hok te laten schijnen. Zorg voor vers voer en water binnen het bereik van de hamster.
Verzorging beschimmeld voer
Je moet het hok dagelijks controleren op beschimmeld voer. Hamsters hamsteren. Zoek dus goed in het hok, want de hamster verstopt zijn voer soms. Wat ze niet opeten, blijft in de voorraadhoek liggen. Hier kan het gaan schimmelen en daar kan de hamster weer ziek van worden. Je kunt dan ook het beste elke dag de resten van bederfelijke etenswaren verwijderen. Voeren doe je elke dag. En je moet elke dag het water verversen. Het hok heeft eenmaal per week een schoonmaakbeurt nodig.
De voorraadhoek
Huisvesting Een hamsterhok kan van tralies of van glas gemaakt zijn. Een nadeel van tralies is dat er houtkrullen uit het hok kunnen vallen. Een voordeel van tralies is dat de hamster kan klimmen. In een glazen bak kan de hamster niet klimmen, maar de omgeving blijft wel netter. Let er bij tralies wel op dat de spijlen niet te ver uit elkaar staan, want dan ontsnappen de hamsters. Het hok moet 50 bij 40 cm groot zijn en 30 cm hoog. In het hok moet een schuilhuisje staan en wat klimmateriaal. Denk hierbij aan takken en trappetjes. Hamsters zijn knaagdieren en ze gebruiken de takken ook om hun tanden te scherpen. In plaats van takken zijn er ook knaagblokken te koop. Hooi om een nestje te maken maakt het hamsterverblijf kompleet.
127
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
128
06-12-2005
11:47
Pagina 128
hamster
Voeding Hamsters hamsteren. Kijk daarom altijd voordat je nieuw voer geeft of er niet ergens in een hoekje voer verstopt ligt. Meestal ligt er ergens wel een voorraadje. Als er nog voer in de voorraadhoek ligt, dan mag je geen nieuw voer geven. Doe je dit wel, dan wordt de hamster te dik en dat is ongezond.
hooi
In de dierenwinkel is speciaal hamstervoer te koop, maar (gemengd) knaagdierenvoer voldoet ook. Let er wel op dat de hamsters alle korrels opeten. Meestal blijven de belangrijkste korrels (de vitamines en mineralen) liggen. Hamsters hebben ook dierlijk voer nodig. Geef ze daarom twee keer per week een kattenbrokje of een meelworm. Hamsters hebben ook altijd hooi nodig. Een deel ervan eten ze op en een deel gebruiken ze als nestmateriaal.
Hanteren
prooidier
Zorg dat de hamster wakker is voor je hem oppakt. Als je hem dus overdag wilt oppakken, moet je hem eerst wakker maken. Als je dat niet doet, dan schrikt de hamster en bijt hij meestal. Als de hamster wakker is, kun je hem opscheppen met je hand. Kom niet van boven met je hand. De hamster is een prooidier en de vijanden van de wilde hamster komen immers van boven. De hamster zal zich gaan verdedigen en bijten. Schep de hamster dus vanaf de zijkant op met je hand. Het is niet erg als je wat houtkrullen meeschept. Die laat je gewoon tussen je vingers door vallen.
Opscheppen
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
06-12-2005
11:47
Pagina 129
hamster
Hamsters die niet tam zijn, kun je aan het nekvel oppakken. Je pakt dan met je duim en wijsvinger het nekvel meteen achter de oren vast en tilt de hamster op. Dit is geen natuurlijke houding voor de hamster. Houd het dier dus niet te lang op deze manier vast. Een andere manier om een hamster te pakken is hem opscheppen met een bakje. Dit is handig bij hamsters die niet tam zijn.
Voortplanting
Geslachtsonderscheid
Bij Chinese hamsters is het mannetje duidelijk herkenbaar. Tussen de anus en de geslachtsopening zijn de teelballen goed zichtbaar. De afstand tussen de anus en de geslachtsopening is bij mannetjes groter dan bij vrouwtjes. Dit laatste geldt voor alle hamsters. De draagtijd bij hamsters is 16 dagen voor de Syrische hamsters en 21 dagen voor de andere hamsters. De jongen worden hulpeloos geboren: het zijn echte nestblijvers. Na drie weken moeten ze gespeend worden. Anders bestaat de kans op ongewenste voortplanting en op onderlinge gevechten. Hamsters die net volwassen zijn geworden kunnen namelijk gaan vechten, ook als ze altijd bij elkaar gezeten hebben. Zet Syrische hamsters en Chinese dwerghamsters daarom na drie weken apart in een hok. De andere dwerghamsters kun je bij elkaar laten zitten, maar dan moet je wel een mannen- en een vrouwenverblijf maken. Doe je dit niet, dan bestaat de kans op ongewenste jongen.
129
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
130
06-12-2005
11:48
Pagina 130
hamster
Veel voorkomende ziektes Naam van de ziekte
Oorzaak
Symptoom
Diarree
Infectie met bacteriën, Afwijkende ontlasting, virussen of ééncellige qua dikte en/of kleur organismen in combinatie met een verzwakte lichaamsconditie
Voorkomen
Behandeling
Goede lichaamsconditie handhaven, stress voorkomen, onbeschimmeld voer geven, tochtvrij verblijf
Geen groenvoer geven en veel hooi, knäckebröd met vers water geven. Na 2-3 dagen moet verbetering zichtbaar worden, anders naar de dierenarts. Verkoudheid Vocht in de kooi, tocht, Niezen, dichtgekleefde Vocht, tocht en Kooi schoonmaken en plotselinge temperaogen, hoorbaar adem- temperatuurwissewarm zetten. Na 2-3 tuurschommelingen geruis lingen voorkomen dagen moet verbetering zichtbaar worden, anders naar de dierenarts Gezwellen Etterabces of tumoren Gezwellen/bulten Ontsteking of Een etterabces knapt onbekend vanzelf open en geneest vervolgens. Een tumor moet operatief verwijderd worden of de hamster gaat dood. Lange tanden Tekort aan hard voedsel Lange tanden, Knaagmateriaal geven De tanden regelmatig en/of knaagmateriaal of vermageren Een kaakmisvorming is bijvijlen om ze kort te een kaakmisvorming niet te voorkomen houden of de hamster gaat dood Hersenvliesontsteking Komt alleen bij Niet duidelijk herken- Goede voeding geven De voeding aanpassen hamsters tot drie baar met plantaardige en en extra vitamine geven maanden voor dierlijke bestanddelen Zoönose en voldoende vitamine Uitwendige parasieten Mijten en Korstige en schilferige Goede huisvesting en Bezoek aan de dierenarts huidschimmels huid, jeuk en haarlichaamsconditie uitval Veel voorkomende ziektes
Rassen Syrische hamster Syrische hamsters hebben een kort en breed lichaam. De staart is kort. Syrische hamsters kunnen in verschillende kleuren voorkomen, bijvoorbeeld goud (= wildkleur), oranje, grijs, crème, albino en wit. Er zijn ook tekeninghamsters, bijvoorbeeld: witband (= een witte band die rondom het lichaam loopt); schildpad (= goud, oranje of zwart met gele kleurenvelden); gevlekt (= gekleurde hamster met witte vlekken of witte hamster met gekleurde vlekken). Ten slotte zijn er ook bijzondere haarstructuren, namelijk: satijn (= dunne, ‘doorzichtige’ beharing, waardoor de vacht extra glanst); langhaar en een combinatie van satijn en langhaar.
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
06-12-2005
11:48
Pagina 131
hamster
• Normaal haar Wollige, zachte, dichte vacht met een normale glans. De buik is minder wollig, maar wel goed behaard. De oren zijn onbehaard. • Langhaar De beharing is zeer zacht. Mannelijke hamsters hebben in de nek een beharing die 5 à 6 cm lang is. De sleep (= de haren aan de achterkant van de hamster) kan 6,5 cm lang worden. De lichaamsbeharing is 8 cm lang. Vrouwelijke hamsters hebben overal ongeveer 2 cm lange haren.
Syrische hamster, normaal haar
Syrische hamster, langhaar
Russische dwerghamster Kogelronde hamsters met korte pootjes, de achterpootjes zijn iets langer. De staart is zeer kort en nauwelijks zichtbaar. Het zijn wollige hamsters, met veel onderwol. De beharing is fijn, zacht en glanzend. De oren en pootjes zijn behaard. De aalstreep begint tussen de ogen en loopt door tot de staartpunt. De drie duidelijke bogen aan de zijkant geven de grens aan tussen de buik- en de dekkleur (= de kleur aan de bovenkant). De meest voorkomende kleur is de wildkleur. De dekkleur is hier grijsbruin, de buik is wit en de aalstreep en bogen aan de zijkant zijn zwartbruin. In de winter kunnen ze een witte(re) vacht krijgen.
Russische dwerghamster, wildkleur
131
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5
132
06-12-2005
11:48
Pagina 132
hamster
Chinese dwerghamster Opvallend aan deze hamsters is de staart van 2,5 cm en het gestrekte lichaam. Alle pootjes zijn kort. Mannen hebben duidelijk zichtbare testikels. De staart, oren en pootjes zijn behaard. De beharing is fijn en zacht van structuur, dicht ingeplant en goed aaneengesloten. De aalstreep begint tussen de ogen en loopt door tot de staartpunt. De overgang tussen buik- en dekkleur is scherp afgetekend. De dekkleur is bruingrijs, de buik is wit en de aalstreep is zwartbruin. Er is ook een gevlekte variant gefokt, deze heeft witte vlekken in de dekkleur.
dwerghamster, man (met duidelijk zichtbare testikels)
