Zonder Rode Kruis geen Vierdaagse

Foto: Rode Kruis

rode kruis

Rode Kruis-vrijwilligers op weg naar een rustpost.

560 vrijwilligers ondersteunen wandellegioen

Zonder Rode Kruis geen Vierdaagse Elf kilometer tape gebruikte het Rode Kruis in 2011 tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Rol die lengte uit en je wandelt er twee uur over, van begin tot eind. 6369 wandelaars deden vorig jaar een beroep op de vrijwilligers van het Rode Kruis om de tocht der tochten uit te lopen. Dit jaar verzorgt de organisatie voor de 66ste keer de eerste hulpverlening. 20 | wandelsportmagazine juli 2012

Van de Rode Kruis-afdelingen Groningen tot Zeeland: jaarlijks trekken zo’n 460 vrijwilligers uit het hele land naar Nijmegen. Dit jaar zijn dat er zelfs honderd meer. Het Rode Kruis neemt namelijk ook de hulpverlening van Defensie over. ‘Sommigen zijn er al meer dan twintig jaar bij. Je krijgt na een eerste keer het virus of niet’, lacht Hanna Emmering, woordvoerder van het Nederlandse Rode Kruis. ‘De meesten wel. Het is voor velen echt een passie.’

Keihard werken

De sfeer, het bivakkeren in Nijmegen, het samen de wandelaars ondersteunen bij hun wandelprestatie, ze over de finish helpen. Daar doen de vrijwilligers het voor. Hanna: ‘Het is dagenlang keihard werken. We tellen zo’n driehonderd blarenprikkers, allemaal gediplomeerde EHBO’ers met aantekening wandelletsel, en artsen en verpleegkundigen. Zonder hen redt de wandelaar het niet. Maar zonder de overige vrijwilligers redden de eerste hulpverleners het weer niet. Om hen heen zorgt een grote groep voor een geoliede organisatie.’

Logistieke operatie

Want de wandelaar ziet vooral de rustposten en de vrijwilligers die daar werken. ‘Maar om één voorbeeld te noemen: zonder goede chauffeurs zijn we nergens. Ze moeten precies weten hoe de weggetjes rond het parcours lopen, waar ze wel en niet kunnen rijden, hoe ze langs de checkpoints moeten komen. Zij vervoeren bijvoorbeeld de vrijwilligers en ook alle materialen van en naar de rustplaatsen. De logistieke operatie is enorm.’

Interne organisatie

Dat geldt ook voor de interne organisatie rondom het evenement. Neem de twee ‘Rode Kruis Hotels’ in de Nijmeegse Stadsschouw­ burg en het Universitair Sportcentrum. Daar bivakkeren honderden vrijwilligers. ‘In bijvoorbeeld de schouwburg staan alle zalen vol met in totaal zo’n vierhonderd stapelbedden. De vrijwilligers ontbijten en eten ’s avonds daar ook. Ze smeren ’s morgen hun eigen lunch. Een team vrijwilligers zorgt dat er 24 uur per dag voor iedereen wat te eten en te drinken is. In de schouwburg zitten ook ons geavanceerd computer- en verbindingscentrum en de meldkamer. Die moeten allemaal opgebouwd en bemand worden. En na het wandelevenement weer afgebroken.’

is ook een compleet noodhospitaal ingericht voor wandelaars met zwaardere kwetsuren. De EHBO-posten langs het parcours zijn ingericht voor eenvoudige medische behandelingen en het verzorgen van wandelletsel.

Allerlei aandoeningen

Wandelaars kunnen terecht voor allerlei aandoeningen. Van insectenbeten, spierpijn, zweepslagen, blaren en klein wandelletsel tot flauwtes en hartaanvallen. De drukte begint eigenlijk al meteen op de eerste dag. Een paar kilometer is soms al genoeg voor een blaar, zeker bij wie nauwelijks geoefend heeft. Een globaal overzicht van de eerste wandeldag tijdens de Vierdaagse van vorig jaar. Tot vier uur ’s middags bezochten in totaal zo’n zevenhonderd wandelaars een Rode Kruis-post, van wie 75 wandelaars eerste hulp en 165 wandelaars medische ondersteuning nodig hadden. Zij meldden zich met klachten als verhitting, benauwdheid, flauwtes en pijnlijke gewrichten of spieren. Zo’n 440 wandelaars kregen een blaarbehandeling.

Ook voor toeschouwers

Hanna: ‘Dat was tot vier uur. Wandelaars kunnen vervolgens de eerste drie wandeldagen tot zeven uur ’s avonds nog terecht in het behandelcentrum op de Wedren. Daar komen dan vooral wandelaars met overbelaste spieren en blaren.’ Op de laatste marsdag blijven de vrijwilligers van het Rode Kruis tot in de nacht paraat om eerste hulp te verlenen. Niet alleen aan wandelaars, maar ook aan toeschouwers van de intocht die bijvoorbeeld last van de hitte hebben gekregen.

Vooral artsen welkom!

Zijn er nog vrijwilligers nodig? Wie mee wil draaien in een enthousiast team Rode Kruis-vrijwilligers, kan kijken op www.rodekruis.nl of er nog mogelijkheden zijn. Daar staan ook functies voor de interne organisaties, zoals binnen catering, gebouwenbeheer (bijvoorbeeld van de schouwburg), vervoer, ICT. Dit jaar ‘groeit’ het aantal vrijwilligers dat naar Nijmegen komt, met zo’n honderd. Hanna Emmering van het Rode Kruis: ‘De aanmeldingen gaan gestaag door. Kijk op onze site! We zijn vooral ook op zoek naar praktiserende artsen!’

Verschillende diensten

De organisatie telt een Medische Dienst - met professionele artsen, verpleegkundigen, gespecialiseerde verpleegkundigen voor de vier ambulances - en een Eerste Hulp, met EHBO’ers die wandelaars helpen met blaren en ‘kleine eerste hulp’. De Medische Dienst telt zo’n 45 vrijwilligers, de Eerste Hulp zo’n 260. Voor de totale organisatie zijn er verder de Interne Arbo en de Verbindingsdienst met ieder zo’n dertig vrijwilligers en een Logistieke en Facilitaire Dienst met nog eens tachtig vrijwilligers. Tot slot is er nog een overkoepelend projectteam van elf vrijwilligers en een enkele professional.

Vakantiedagen opnemen

Sommige vrijwilligers zijn dan ook twee weken actief, andere tien dagen. Veruit de meeste eerste hulpverleners komen voor vier dagen naar Nijmegen, een kleiner aantal voor één of twee dagen. ‘Ze nemen er vakantiedagen voor op.’

De grootste Rode Kruis-locatie is die bij de start en finish op de Wedren. Het behandelcentrum daar telt tachtig brandcards. Die liggen aan het eind van een wandeldag allemaal vol. Daar

foto: Rode Kruis

Noodhospitaal

wandelsportmagazine juli 2012 | 21

rode kruis

mail@win speciaal voor LEDEN VAN KNBLO-NL

Maak nu kans op 2 dagkaarten voor de

FLORIADE 2012

Vijf posten

Langs het parcours zijn iedere wandeldag vijf EHBO-posten, ook wel behandelcentra genoemd. Drie op de rustposten van Defensie en een eigen Rode Kruis-‘subrust’ in de tien kilometer lus van de 50 km. Verder is er een EHBO-post op het pluspoint van KNBLO-NL/ Via Vierdaagse. Hanna: ‘Daarnaast zijn er twee bezemwagens en lopen er twee Rode Kruis-patrouilles rond op het finishterrein op de Wedren. Zo’n patrouille bestaat uit twee EHBO’ers.’

3 x kans

De Floriade is de Wereld Tuinbouw Expo die van 5 april t/m 7 oktober 2012 in het Noord-Limburgse Venlo plaats vindt. Het park bestaat uit 5 unieke werelden die door bosgebied aan elkaar zijn verbonden. U kunt al uw zintuigen laten prikkelen; u kunt er proeven, voelen en ruiken en in de 30 meter hoge kabelbaan over het park zweven. Floriade 2012 laat u de natuur beleven!

Foto: Rode Kruis

Meer informatie op: www.floriade.nl

Vrijwilligers krijgen de laatste blareninstructies en doen bij elkaar even voor hoe het moet.

Ondersteuningsteam

Op een behandelcentrum zijn altijd minimaal één dienstdoende arts, enkele verpleegkundigen en vele EHBO’ers aanwezig. Ook zijn er Eerste Hulp-teamleiders. Zij begeleiden en coachen groepjes van zo’n tien hulpverleners. Zij zorgen er ook voor dat de hulpverleners lol in hun werk blijven houden, ondanks de drukte en hectiek. En ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat ze genoeg materialen hebben.

Wat moet u doen?

Mail voor 17 juli naar [email protected] uw bondsnummer en zet in de onderwerpregel: Floriade 2012. Vermeld in de mail ook uw contactgegevens (adres en telefoonnummer). Winnaars krijgen persoonlijk bericht. U mag slechts één mail per persoon sturen. Vaker mailen heeft geen zin. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Vergeet uw bondsnummer niet!

22 | wandelsportmagazine juli 2012

Ordelijk verloop

De posten hebben ook zogenoemde BOT-hulpverleners. BOT staat voor Behandelcentrum Ondersteuningsteam. Het ondersteuningsteam verzorgt de toegangspoort, de inschrijfbalie, de ingang van de tent en de wandelaarskantine en zorgt voor een ordelijk verloop van de hulpverlening. Tot slot is een Eerste Hulp-coördinator eindverantwoordelijk voor een hulppost. Hij of zij begeleidt ook de teamleiders.

rode kruis

Wisselende bezetting

‘De bezetting kan in aantallen wisselen. We kijken altijd kritisch naar de bezetting. Wat is het weer, wordt het heet? Waar zullen de hardste klappen vallen?’ Het gros van de vrijwilligers wordt één keer per dag ingezet en vervolgens weer naar Nijmegen vervoerd. Wel kan het zijn dat de bezetting van de eerste rustpost later op de dag dienst doet op het grote behandelcentrum op de Wedren.

Groter dan ooit

De bezetting is dit jaar groter dan ooit. Hanna: ‘We verzorgen dit jaar voor het eerst ook de medische dienst van Defensie. Dat betekent dat we de afgelopen maanden honderd extra vrijwilligers hebben geworven. We zijn straks dus met zo’n zeshonderd mensen in Nijmegen. We krijgen het daardoor ook rondom onze eigen organisatie veel drukker: meer vervoer, extra dienstroosters, meer logistiek rondom voeding en materialen, enzovoorts.’

Steeds professioneler

Logistiek wordt het dus allemaal veel groter. ‘Gelukkig hebben we decennia lange ervaring. Onze evenementenhulpverlening wordt steeds professioneler. Zo maken we nu op onze hulpposten gebruik van een geavanceerd informatiesysteem. Door middel van scanners worden lopers, formulieren en behandelaars gescand. Zo beperken we de administratieve kant van de behandeling tot een minimum, zodat we lopers sneller kunnen helpen.’

Buitenland

De kennis en ervaring die het Nederlandse Rode Kruis rondom evenementen heeft, is inmiddels ook bekend in het buitenland. Hanna: ‘Via uitwisselingsprogramma’s brengen we onze deskundigheid naar landen als Duitsland, Frankrijk, België en ook naar de Antillen.’

Ook u kunt Eerste Hulp hulp verlenen! Niet alleen de eerste hulpverleners van het Rode Kruis kunnen eerste hulp verlenen. Directe hulp door omstanders kan schade aan de gezondheid beperken of zelfs een verschil maken tussen leven en dood. Kijk voor meer informatie op www.1ehulp.nu of www.rodekruis.nl.

Linda van Veen geeft de laatste instructies.

Linda van Veen

Wij komen ook voor ons plezier ‘Ik ging helemaal blanco naar Nijmegen. Ik was snel ‘verkocht’: de sfeer, de saamhorigheid, het slapen in de schouwburg, het gezamenlijk staan voor de klus om wandelaars tot de eindstreep te brengen, de blije gezichten. Ik werd een keer op de Via Gladiola plotseling omhelsd door een wandelaar. Hij herkende mij, ik had hem eerder die week behandeld. Daardoor had hij nu de finish gehaald.’ De eerste twee jaar was Linda van Veen (50) als EHBO’er in Nijmegen. Daarna drie jaar als teamleider en dit jaar voor het eerst als coördinator. Ze ziet het als één van de belangrijkste taken om de sfeer onderling optimaal te houden. ‘Alle Rode Kruis-vrijwilligers komen in hun vrije tijd. We komen ook voor ons plezier.’

Saamhorigheid

Saamhorigheid is dan ook essentieel. ‘Tja, hoe zorg je daarvoor? Als ik met mijn team voor het eerst bij elkaar kom, maken we een kennismakingsrondje. Je moet elkaar enigszins kennen, om elkaar ook later in de week te kunnen begrijpen.

Daarna maken we ’s avonds gezamenlijk even een rondje door de stad, ijsje eten bij de Italiaan.’

Overzicht houden

Ook later in de week gaat het team wel eens gezamenlijk even de stad in, kijken naar de artiesten. ‘Natuurlijk kunnen vrijwilligers ook alleen of samen op pad. Dat melden ze dan, ik wil dat wel weten om overzicht te houden over mijn team.’

Samen eten

Het tienkoppige team ontbijt en eet iedere avond samen. ‘Ook als we na de inzet op een

wandelsportmagazine juli 2012 | 23

rode kruis

Hele dag druk Vincent Nooren (45) is coördinator op het behandelcentrum op de Wedren. Als coördinator begint zijn taak al dagen voor de Vierdaagse.

post weer in Nijmegen zijn, gaan we eerst even een kwartiertje samen zitten. Dan komen de verhalen los. Meestal hele leuke, wandelaars zijn altijd erg dankbaar. We sturen ze ook altijd zo op weg, dat ze in principe de eindstreep vrijdag moeten kunnen halen.’

Foto: Rode Kruis

Stoom afblazen

Het grote behandelcentrum op de starten finishlocatie telt twee coördinatoren. Samen houden ze toezicht op het hele proces. Vooral in het drukbezochte behandelcentrum is dat van belang. ‘De hele dag lopen er zoveel mensen in en uit. Dan moet het hier natuurlijk geen chaos worden.’

Soms moet er na terugkomst ook even gezamenlijk stoom afgeblazen worden. ‘Na een prikincident bijvoorbeeld. Dan heeft een hulpverlener met een gebruikt lancet zichzelf geprikt. Dat is heel vervelend vanwege besmettingsgevaar. De hulpverlener moet dan een procedure in om besmetting uit te sluiten. Dat is een vervelende ervaring. Daar wil je dan over praten. En het is goed dat de rest van het team weet wat er gebeurd is. Mocht iemand de rest van de week minder vrolijk zijn, dan weet je waar dat door komt. Daardoor ontstaat begrip.’

Hulp nodig?

Een goede sfeer komt ook de hulpverlening op een blarenpost ten goede. ‘Ook daar is het belangrijk om te zorgen voor saamhorigheid. Als teamleider loop je voortdurend rond, kijkt of alles goed gaat, of iemand hulp nodig heeft, of iemand goed zit en geen pijn in de rug krijgt. En natuurlijk of het goed gaat met de wandelaar. Of niet iemand een dekentje nodig heeft om afkoeling te voorkomen.’

Charmes

Natuurlijk zijn er wel eens kleine irritaties. ‘Je zit toch 24 uur op elkaars lip. In zo’n grote slaapzaal in de schouwburg kan het heel warm en onrustig zijn, je slaapt onregelmatig, er wordt gesnurkt. Dat hoort ook allemaal bij het avontuurlijke en de charmes van zo’n week. Dat weet iedereen, daarom is de sfeer eigenlijk ook altijd goed en komen vrijwilligers jaar naar jaar terug.’

Kleine details

2011 was voor Vincent het derde jaar dat hij als Rode Kruis-vrijwilliger in Nijmegen aanwezig was. Zijn belangrijkste reden? Het anderen naar de zin maken. ‘Ik zorg misschien voor kleine details, maar draag zo wel bij dat het er in grote lijnen goed uitziet en iedereen kan functioneren.’

Makkelijker

Hij vindt het vooral leuk om mee te werken in een goed georganiseerde organisatie. Vincent: ‘Processen op mijn werk lopen nog wel eens in de soep. Hier niet. Met zoveel gemotiveerde vrijwilligers is het een stuk makkelijker om het hele proces goed te laten lopen.’   Vincent is al 12 jaar vrijwilliger bij het Rode Kruis. Naast zijn vrijwilligerswerk tijdens de Vierdaagse is hij ook EHBO-instructeur bij afdeling Tholen-Reimerswaal. Daarbij vindt hij het belangrijk dat je als vrijwilliger ook professioneel bent.

24 | wandelsportmagazine juli 2012

Foto: Rode Kruis

Professioneel

COLUMN

Klaar!

Foto: Rode Kruis

1500 wandelaars doen mee aan Via Vierdaagse 2012! Kim ter Stege (32) is één van hen. Zij koos zeer bewust voor een verantwoorde voorbereiding op The Walk of the World. Sinds februari komt ‘haar’ voorbereidingsgroep maandelijks bij elkaar. Tussendoor wandelt ze met Wandelsportvereniging Wipstrikkwartier en traint ze zelf meerdere keren per week. ‘Ik heb veel zelfvertrouwen gekregen.’

Eén grote familie! Annekie Huismans en Anneke Dekker vorig jaar op de Wedren. Daar liepen ze samen hun ronde op het start- en finishterrein. Allebei zijn ze vrijwilliger evenementenhulp bij het Rode Kruis. Samen komen zij in actie voor mensen met flauwtes of een verstuiking. Niet voor blaren. Die verwijzen zij door naar het nabij gelegen behandelcentrum. Voor de Vierdaagse kenden zij elkaar nog niet. Dat vinden ze dan ook zo leuk aan het vrijwilligerswerk op de Vierdaagse: ‘Je leert zoveel leuke mensen kennen! En de saamhorigheid tussen de honderden vrijwilligers is groot. Het is een week lang één grote familie.’

Ik ben er klaar voor! Voor en tijdens Pinksteren heb ik vier dagen in de hitte gelopen, waarvan drie achterelkaar. Probleemloos! Eigenlijk wachtte ik op het moment dat ik mijn benen zou gaan voelen. Dat gebeurde niet! Toen ik met Via Vierdaagse startte en tien, vijftien kilometer liep, had ik twee dagen later nog last van mijn benen. Mijn tempo ligt inmiddels tussen de 5,5 en 6 kilometer per uur. Ik doe veel intervaltrainingen. En opvallend: ik loop bijna geen blaren meer. Dat komt ook door de vele tips die ik krijg tijdens het voorbereidingsprogramma. Ik volg Via Vierdaagse bij Wipstrikkwartier en de leden zijn ontzettend zorgzaam. Ik weet nu dat ik mijn voeten goed moet insmeren, dat het soms handig is je sokken binnenstebuiten te dragen, zodat je geen last hebt van de naden, en hoe je je voeten moet tapen. Met Pinksteren had ik nog wel een enkele blaar, maar tegen die warmte kun je niet opsmeren. Dat hoeft ook niet. Ik piep niet meer om een blaar, het stoort me minder. Daar groei je in. Ik merk dat mijn zelfvertrouwen enorm gegroeid is. Begin dit jaar durfde ik niet in een goede afloop te geloven. Nu denk ik: kom maar op met die Vierdaagse!’

Moe maar voldaan

‘Het is dankbaar werk’, zegt Anneke. ‘Mensen waarderen je echt. Wandelaars konden vorig jaar de vrijwilliger die ze geholpen had, bedanken door een sticker op het shirt te plakken met teksten als ‘Bedankt!’ en ‘Fijn dat je er bent!’ Dat was een leuke actie!’ Annekie: ‘Het is een week vakantie. Na zo’n weekje ben ik moe, maar voldaan!’

wandelsportmagazine juli 2012 | 25