Startles Introductie Rode Kruis

Startles Introductie Rode Kruis

voor maatschappijleer, burgerschapsvorming voor middenbouw vmbo, havo, vwo

2

Inleiding U gaat een introductieles geven over het Nederlandse Rode Kruis. De les geeft een duidelijk beeld van de missie, de visie en het werk van het Rode Kruis. Deze les over het Rode Kruis kan als losstaande les worden gegeven of als introductie op een ander thema van het Rode Kruis (Fondsenwerving en collecte, Klimaatadaptatie, Internationale Projectparticipatie, Sociale Hulp, Eerste Hulp, Humanitair Oorlogsrecht, Positive Images).

1) Elk land moet hulpverenigingen van vrijwilligers oprichten, die zijn uitgerust en opgeleid om gewonden op het slagveld te verzorgen; 2) Gewonden op het slagveld en het medische personeel zijn neutraal en moeten door een teken worden beschermd; 3) Met een internationaal verdrag worden deze voorstellen vastgelegd zodat de bescherming van de slachtoffers en het medische personeel gegarandeerd is.

Na deze les kunt u het Rode Kruis uit uw woonplaats of regio benaderen met de vraag of een vrijwilliger een gastles kan geven over de activiteiten van het Rode Kruis in de regio. Het Rode Kruis wil met deze lessen de betrokkenheid van jongeren met het werk van het Rode Kruis vergroten en hen inspireren tot het uitvoeren van een maatschappelijke stage voor het Rode Kruis. In deze handleiding vindt u achtergrondinformatie over het Rode Kruis, een lesopzet (inclusief powerpointpresentatie), makkelijk te kopiëren werkbladen met vragen en opdrachten voor de leerlingen, en antwoordsuggesties. Achtergrondinformatie

Ontstaan De Zwitserse bankier Jean Henry Dunant (1828 - 1910) was in 1859 toevallig getuige van een veldslag tussen het Franse en het Oostenrijkse leger bij het Italiaanse plaatsje Solferino. Na deze veldslag bleven 40.000 slachtoffers op het slagveld achter, zonder dat iemand naar hen omkeek. Dunant kon dit niet aanzien. Hij ging de gewonden helpen. In zijn eentje was dat echter onbegonnen werk. Daarom riep hij de hulp in van Italiaanse vrouwen in de buurt. Hij richtte met hen hulpposten in voor gewonden van beide partijen. Terug in Genève bleef de veldslag hem bezighouden en schreef hij het boek 'Een herinnering aan Solferino'. Daarin deed hij drie voorstellen:

Bij een vergadering van zestien Europese staten in 1863 keurden vertegenwoordigers de voorstellen van Dunant goed. Hiermee was de geboorte van het Internationale Rode Kruis een feit. Ze spraken af om als teken een rood kruis op een wit vlak te gebruiken. Dit teken had Dunant afgeleid van de vlag van Zwitserland. Op die vlag staat een wit kruis op een rode achtergrond. Hij verwisselde alleen de kleuren. In 1876 werd voor het eerst een rode halve maan als teken van het Internationale Rode Kruis gebruikt. Dat gebeurde in de RussischTurkse oorlog. Dit embleem, de Rode Halve Maan werd later door een aantal andere islamitische landen overgenomen, omdat zij

Startles : Introductie Rode Kruis

Het Nederlandse Rode Kruis hoort tot een internationale organisatie en kent al een lange geschiedenis.

3

Het rode kruis en de rode halve maan gelden als sterk beeldmerk. Iedereen kent ze. Ze zijn ongeveer net zo bekend als het beeldmerk van Nike, Coca-Cola of McDonalds. Tijdens oorlogen zijn het tekens van bescherming, in normale omstandigheden zijn het herkenningstekens. De afspraken werden in 1864 vastgelegd in het eerste Verdrag van Geneve. In de jaren daarna werden in veel landen nationale Rode Kruisverenigingen opgericht. Het Rode Kruis van België was in 1864 de eerste nationale vereniging. Het Nederlandse Rode Kruis werd in 1867 opgericht. Voor zijn werk kreeg Henry Dunant in 1901 de Nobelprijs voor de Vrede. In 1910 had het Rode Kruis zich als een olievlek over meer dan veertig landen verspreid. Oorspronkelijk verleende men hulp aan oorlogsslachtoffers, maar na de Eerste Wereldoorlog ontstond het idee om het Rode Kruiswerk ook in vredestijd voort te zetten. Er waren genoeg kwetsbare mensen in de wereld die de hulp van het Rode Kruis goed konden gebruiken. Tegenwoordig is het Rode Kruis een wereldwijd netwerk en heet officieel de Internationale Beweging van Rode Kruis en Rode Halve Maan verenigingen. Er zijn drie organen binnen deze Beweging: 1) ICRC, Internationaal Comité van het Rode Kruis > actief tijdens gewapende conflicten. 2) IFRC, Internationale Federatie van het Rode Kruis > actief tijdens rampen.

3) 186 landelijke verenigingen > actief in eigen land afhankelijk van de omstandigheden. Het verschil tussen het Comité en de Federatie is dus de plek waar ze opereren. Het Comité beschermt en ondersteunt slachtoffers tijdens internationale oorlogen en burgeroorlogen. De Federatie wil menselijk lijden voorkomen en verlichten en ondersteunt en coördineert bij hulpacties voor slachtoffers van rampen. De Internationale Beweging van Rode Kruis en Rode Halve Maan verenigingen beweegt zich op vier terreinen: • Hulpverlening bij rampen. • Voorbereiding op rampen. • Gezondheidszorg en eerste hulp op lokaal niveau. • Verspreiding humanitaire waarden en principes.

Doelstelling Het Rode Kruis formuleert haar doelstelling als volgt: Het Rode Kruis wil bijdragen aan een vreedzame, tolerante en humane wereld door het helpen van mensen van wie leven, gezondheid, welzijn of waardigheid wordt bedreigd. De missie en de visie die daarbij horen luiden: Missie Het voorkomen en verzachten van menselijk lijden waar dan ook, het beschermen van levens en gezondheid en het waarborgen van respect voor de mens. Daartoe mobiliseert het Rode Kruis de kracht van menslievendheid en solidariteit: we creëren een ruimte waarin mensen in nood, vrijwillige hulpverleners en donoren samenkomen en invulling geven aan ons aller verantwoordelijkheid om anderen te helpen.


het kruis associëren met het christendom. In 1929 werd dit embleem officieel als tweede embleem erkend. Sinds 2005 is ook het rode kristal als embleem erkend. Dit embleem is ingevoerd omdat in sommige conflicten de beschermende functie van het rode kruis en de halve maan niet gerespecteerd werd, omdat men er een religieuze connotatie aan gaf.

4

Werk in Nederland In Nederland is het Rode Kruis actief op de volgende manieren: noodhulp, nationaal: • geneeskundige hulp • verwanteninformatie • opvang en verzorging • eerste hulp sociale hulp, nationaal: • maatjesprojecten, cursus vrienden maken en sociaal contact • bijzondere vakanties • Mappa Mondo noodhulp, internationaal: • voorbereiding op rampen • hulp bij rampen / conflicten sociale hulp, internationaal: • voorlichting en preventie • basisgezondheidszorg • schoon (drink)water unieke/overige activiteiten: • verspreiding Humanitair Oorlogsrecht • tracing (opzoeken van vermisten) Rode Kruis nu Sinds de oprichting van het Rode Kruis is er veel veranderd en de omgeving waarin het Rode Kruis opereert, blijft veranderen. Wereldwijd hebben rampen een steeds grotere impact. Veel mensen wonen dicht bij elkaar in vaak kwetsbare omstandigheden. Natuurdreigingen zoals overstromingen nemen toe als gevolg van klimaatverandering. Ongecontroleerde economische groei en ontwikkeling maken de kwetsbaarheid van mensen groter. In de westerse wereld vergrijst de bevolking. En hoewel de vitaliteit van ouderen toeneemt stijgt het aantal hulpvragen en worden de vragen ook complexer. Er is sprake van een toenemende individualisering. Mensen worden buitengesloten of weten zelf niet goed aansluiting te vinden. Het Rode Kruis heeft de ambitie om met hoog gekwalificeerde hulp van vrijwilligers in te spelen op deze veranderingen. Daarbij stelt ze zichzelf drie doelen: 1. Het verminderen van de gevolgen van noodsituaties;

2. Het versterken van zelfredzaamheid; 3. Het vergroten van respect en hulpbereidheid. Het uitgangspunt bij de keuzes voor hulpverlening is de ‘Cirkel van Hulp’. Deze

Noodhulp

Voorkomen menselijk lijden

Noodsituatie

Verzachten menselijk lijden

cirkel draait om nood. Naast noodhulp is het van belang dat mensen ook voorbereid worden op noodsituaties en dat er nazorg is. Zodat mensen sterker zijn voor een volgende noodsituatie. Zo wordt ‘verzachten’ ook ‘voorkomen’. Het Rode Kruis redeneert vanuit deze cirkel en de insteek bij alle hulp, nationaal en internationaal, is dan ook gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid van mensen en gemeenschappen.

Belangrijke feiten • Helpt direct, ver weg + om de hoek • Grondbeginselen: • Menslievendheid • Onpartijdigheid • Neutraliteit • Onafhankelijkheid • Vrijwilligheid • Eenheid • Algemeenheid


Visie Het uitgangspunt is dat het merendeel van de hulpverlening door vrijwilligers wordt verleend. De centrale drijfveer hierbij is hun betrokkenheid bij de medemens, hun gevoel van menslievendheid. Door vrijwilligers in te zetten mobiliseren wij de kracht van medemenselijkheid, “the power of humanity”.

5

In 186 landen actief Bijna 100 miljoen vrijwilligers wereldwijd In Nederland in 1867 opgericht In Nederland 357 lokale afdelingen met 35.000 vrijwilligers • 576.827 mensen zijn in Nederland lid van het Rode Kruis • Dagelijks hulp aan 55.000 mensen • • • •

leerlingen om een mening te vormen, om informatie te zoeken op internet en om de inzet van creativiteit. Doelen van de les • Leerlingen weten wat het Rode Kruis is en waar de organisatie voor staat. • Leerlingen weten dat het Rode Kruis actief is in landen ver weg en dichtbij om de hoek. • Leerlingen zijn enthousiast om een maatschappelijke stage voor het Rode Kruis te vervullen. Samenvatting presentatie Toelichtende teksten die u bij de presentatie kunnen ondersteunen vindt u in de powerpointpresentatie zelf (notities). De onderwerpen die aan bod komen zijn: 1) Inleiding + programma (5 minuten).

Lesopzet Deze introductieles over het Rode Kruis neemt één lesuur in beslag. U kunt gebruik maken van de powerpointpresentatie die het Rode Kruis hiervoor heeft ontwikkeld (titel: ppt Introductie Rode Kruis - startles). Een samenvatting van de presentatie vindt u in deze handleiding. Na de les of als huiswerk kunt u de leerlingen zelfstandig laten werken met de vragen & opdrachten op de werkbladen. U vindt tevens antwoordsuggesties in deze handleiding. Deze kunt u eventueel aan uw leerlingen geven of u bespreekt de antwoorden gezamenlijk in de klas. De opdrachten lopen op in moeilijkheidsgraad en sluiten aan bij verschillende leerstijlen. Afhankelijk van het niveau waaraan u les geeft, kunt u zelf opdrachten uitkiezen voor de leerlingen of u geeft de leerlingen de vrijheid om zelf te kiezen welke opdrachten ze maken aansluitend bij hun niveau en leerstijl/motivatie. Er zijn twee extra opdrachten geformuleerd die meer vragen dan het reproduceren van de informatie die in de les is gegeven. Ze vragen

2) Voorkennis Rode Kruis (5 minuten). Wat weten de leerlingen al over het Rode Kruis? In Nederland en daarbuiten. 3) Geschiedenis > video Het verhaal van een idee (15 minuten). 4) Doelstelling + grondbeginselen (5 minuten). 5) Activiteiten Internationale Rode Kruis (5 minuten). 6) Nederlandse Rode Kruis (10 minuten). • Organisatie • Activiteiten nationaal en internationaal • Cirkel van hulp 7) Wat kun jij doen? (5 minuten).


Handige links www.rodekruis.nl www.icrc.org (Engels) www.ifrc.org (Engels)

6

Vragen & opdrachten leerlingen 1. Doelstelling Rode Kruis De doelstelling van het Rode Kruis is bijdragen aan een vreedzame, tolerante en humane wereld door het helpen van mensen wier leven, gezondheid, welzijn of waardigheid wordt bedreigd. a. Zoek op internet of in een woordenboek de woorden op die je niet kent. b. Schrijf met jouw eigen woorden op wat de doelstelling van het Rode Kruis inhoudt. c. Kruis aan welke activiteiten het Rode Kruis onder andere uitvoert. O Geven van Eerste Hulp cursussen. O Protestactie voeren tegen het kappen van bos in de Amazone. O Geven van malarianetten aan dorpen in Kenia. O In Utrecht eenzame mensen in contact brengen met anderen. O Meestrijden met de verliezende partij in een oorlog. d. Schrijf nog twee activiteiten van het Rode Kruis op waarover je in de les hebt gehoord. 2. Emblemen

a. Wat is de belangrijkste functie van de emblemen? b. Zoek op internet drie landen op die het rode kruis als embleem hanteren en drie landen die de rode halve maan als symbool hebben. c. Waarom kozen sommige landen voor een ander embleem? 3. Geschiedenis In de videofilm heb je het verhaal gehoord hoe het Rode Kruis is opgericht. Schrijf kort de geschiedenis van het Rode Kruis op. Maak in elk geval gebruik van de volgende woorden: Dunant – 1859 – Italië – veldslag – hulpposten – vrouwen – beide partijen – 1863

5. Grondbeginselen a. Koppel de beschrijvingen en de grondbeginselen aan elkaar door er een streep tussen te trekken.


4. Florence Bekijk op de Beeldbank van Schooltv (www.schooltv.nl/beeldbank) de clip met de titel: Florence Nightingale: De Krimoorlog. Schrijf een overeenkomst en een verschil op tussen Florence Nightingale en Henry Dunant.

7

Menslievendheid

Onpartijdigheid

Neutraliteit

We kiezen nooit partij. Alleen voor slachtoffers. Vrijwilligers, mensen die niet uit zijn op persoonlijk gewin, zijn de kurk waarop we drijven. Mensen in de grootste nood worden door ons het eerst geholpen: zonder aanziens des persoons.

Onafhankelijkheid

Het Rode Kruis is een wereldwijde organisatie en alle nationale verenigingen zijn gelijkwaardig.

Vrijwilligheid

We voorkomen en verzachten pijn vanuit respect voor ieder mens.

Eenheid

We beslissen onafhankelijk van de overheid, zodat we altijd volgens onze grondbeginselen kunnen blijven werken.

Algemeenheid

In ieder land is maar één Rode Kruis- of Rode Halve Maanvereniging die openstaat voor iedereen.

b. Welk grondbeginsel spreekt jou het meeste aan? Licht toe waarom. 6. Activiteiten Rode Kruis

Het Rode Kruis heeft 20.000 mondkapjes gedistribueerd in de getroffen regio in Sumatra. De mondkapjes beschermen de mensen tegen as, rook en stof. Meer dan 28.000 mensen uit de regio Karo in Noord-Sumatra zijn ontheemd door het vulkaangeweld en zijn opgevangen in 20 vluchtelingenkampen. Twee mensen zijn overleden als gevolg van ademhalingsproblemen en een hartaanval. Het Rode Kruis heeft verder 6000 medicijnpakketten verspreid waarmee men acute problemen als huidirritatie, verstikking en infecties aan luchtwegen of ogen kan behandelen. Daarnaast worden ook hygiëne pakketten, dekens en slaapmatten uitgedeeld. Vanaf vandaag zijn ook een mobiele medische kliniek en twee veldkeukens actief waarmee slachtoffers ter plaatse van medische hulp en voedsel kunnen worden voorzien. (…) Het Internationale Rode Kruis en het Indonesische Rode Kruis werken samen om zo veel mogelijk getroffenen van hulp te voorzien. Bron: persbericht Rode Kruis, 31 augustus 2010


Rode Kruis deelt 20.000 mondkapjes uit na vulkaanuitbarsting Sumatra

8

Ouderen gaan een dagje uit Vijftig oudere inwoners van De Ronde Venen stapten donderdag 16 september bij Rederij Klinkhamer aan boord van een rondvaartboot voor de jaarlijkse boottocht van het Rode Kruis. (…) De gasten kwamen uit alle dorpen van De Ronde Venen, ook Amstelhoek en de Hoef waren goed vertegenwoordigd. Er werden nieuwe contacten gelegd en oude bekenden kwamen elkaar tegen. De tien begeleidende vrijwilligers van het Rode Kruis zorgden voor een deel van de gasten voor het vervoer naar en van de boot, een kijkje op het bovendek en het bijzonder lekkere warme en koude buffet. (…) Er was uitleg van alle activiteiten die het Rode Kruis in De Ronde Venen organiseert voor ouderen. Bron: Witte Weekblad, 28 september 2010.

Nederlandse Rode Kruis helpt duizenden wandelaars Vierdaagse Meer dan 5000 wandelaars hebben vandaag de finishplaats van de Nijmeegse Vierdaagse bereikt dankzij de Eerste Hulpverlening van het Nederlandse Rode Kruis in samenwerking met Defensie. Er meldden zich in totaal tot 17.00 uur op de laatste marsdag 5390 wandelaars bij de centrale hulpverleningstent van het Rode Kruis op de Wedren en de Eerste Hulpposten van Defensie en het Rode Kruis langs het parcours. Voor de hulpverlening bij de Rode Kruis posten is de afgelopen vier dagen zo'n 13 kilometer tape, 15 liter kampfer spiritus, 10 liter jodium en 2 km watten gebruikt. Op de laatste marsdag blijven de vrijwilligers van het Rode Kruis tot in de nacht paraat om Eerste Hulp te verlenen. Niet alleen wandelaars melden zich namelijk op vrijdag met kwetsuren bij het Rode Kruis, maar ook veel toeschouwers van de intocht. Ieder jaar staan een paar honderd Rode Kruis vrijwilligers klaar om Eerste Hulp en medische hulp te verlenen tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Het grootschalige wandelevenement kent kleine en grote ongevallen: van blaren en insectenbeten tot flauwtes of een hartaanval. Bron: persbericht Rode Kruis, 23 juli 2010

a. Welke van deze drie activiteiten van het Rode Kruis spreekt je het meeste aan? b. Schrijf twee redenen op waarom deze activiteit je aanspreekt. c. Stel je voor dat je een dag meehelpt met het Rode Kruis bij de door jou uitgekozen activiteit. Schrijf een verslag over wat je allemaal hebt meegemaakt op die dag.

Noodsituatie

Het Rode Kruis gebruikt de Cirkel van Hulp om goede keuzes te maken welke hulp ze aan mensen biedt. Als er een noodsituatie is, dan probeert het Rode Kruis het menselijk lijden te verzachten, maar tegelijkertijd bereidt het Rode Kruis mensen voor op een volgende noodsituatie en verleent zij nazorg als de noodsituatie bedaard is. Hiermee wil het Rode Kruis de zelfredzaamheid van mensen en gemeenschappen bevorderen. Verzachten wordt dan ook voorkomen. a. Zet nu de volgende woorden op de juiste plek in het plaatje: noodhulp – voorkomen – verzachten. b. Discussieer met een medeleerling over deze Cirkel van Hulp. Waarom is zelfredzaamheid zo belangrijk voor het Rode Kruis?


7. Cirkel van hulp

9

8. Rampen en natuurrampen

111.793 15.449

146

75

10.789

Rampen, slachtoffers en schade 2009

111

24.468

5.776

225

13.337

$

1.726

$

173

146

$

Getroffenen $

$

19

$

77

$ Rampen

$

$

Schade in mln US dollars

$

$

$ $

Totaal aantal rampen

Totale aantal door natuurrampen $ getroffenen per continent x1.000 (2009)

$per continent (2009)

$

Totale schade door natuurrampen per continent in mln US dollars (2009)

$

Azië Afrika Noord en Zuid-Amerika Europa Oceanië (w.o. Australië en Nieuw-Zeeland)

225 146 111 75 19

111.793 Azië 24.468 Afrika 5.776 Noord en Zuid-Amerika 146 Europa 77 Oceanië (w.o. Australië en Nieuw-Zeeland)

Azië Afrika Noord en Zuid-Amerika Europa Oceanië (w.o. Australië en Nieuw-Zeeland)

15.449 173 13.337 10.789 1.726

Totaal

576

Totaal

Totaal

41.474

142.260

Bekijk de afbeelding goed. a. Op welk continent waren de meeste rampen in 2009? Schrijf ook het aantal op. b. En waar vielen de meeste slachtoffers door natuurrampen in 2009? Schrijf ook het aantal op. c. Welk continent had de grootste financiële schade door natuurrampen in 2009? Schrijf het bedrag op. d. Discussieer in kleine groepjes of in tweetallen over deze gegevens. Wat valt je op? Had je dit verwacht? e. Zoek op internet op wat het Rode Kruis over deze cijfers heeft geschreven. f. Probeer op internet voorbeelden van natuurrampen te vinden die in een bepaald jaar plaatsvonden. Herinner je je deze rampen nog? Schrijf van twee rampen op welke rol het Rode Kruis daar speelde. 9. Het Rode Kruis gaat uit van de Power of Humanity. Bedenk in groepjes of individueel een goede slogan die het Rode Kruis kan gebruiken om dit principe bekendheid te geven. Als je het leuk vindt, maak dan een poster van de slogan (tekenen, op de computer). Mail je briljante ideeën aan: [email protected].


Bron: CRED, WDR/IFRC

10

Antwoordsuggesties 1. a. Eigen antwoord. b. Eigen antwoord, officieel luidt de doelstelling: Het Rode Kruis wil bijdragen aan een vreedzame, tolerante en humane wereld door het helpen van mensen van wie leven, gezondheid, welzijn of waardigheid wordt bedreigd. c. Geven van Eerste Hulp cursussen, Geven van malarianetten aan dorpen in Kenia, In Utrecht eenzame mensen in contact brengen met anderen. d. Eigen antwoord, bijvoorbeeld: noodhulp bij internationale rampen (Haïti, Pakistan), noodhulp bij nationale rampen (vliegtuigongeluk, aanslag Koninginnedag). 2. a. Tijdens oorlogen zijn het tekens van bescherming, in normale omstandigheden zijn het herkenningstekens. b. Rode Kruis: bijvoorbeeld Duitsland, Chili, Kongo; Rode Halve Maan: bijvoorbeeld Afghanistan, Turkije, Marokko. c. Sommige landen associeerden het kruis met het christendom en kozen daarom een halve maan. Later wilden landen waar de bevolking uit christenen en moslims bestaat, een neutraal symbool: de kristal. 3.

De Zwitserse bankier Dunant was in 1859 getuige van een veldslag tussen het Franse en het Oostenrijkse leger bij het Italiaanse plaatsje Solferino. Na deze veldslag bleven 40.000 slachtoffers op het slagveld achter, zonder dat iemand naar hen omkeek. Dunant ging de gewonden helpen met hulp van Italiaanse vrouwen in de buurt. Hij richtte met hen hulpposten in voor gewonden van beide partijen. In 1863 werden voorstellen van Dunant om een internationale organisatie op te richten goedgekeurd. Het internationale Rode Kruis was een feit.

4.

Overeenkomst: Florence Nightingale en Henry Dunant zetten zich in voor de gewonden in een oorlog; Verschil: Nightingale was verpleegster, Dunant was bankier. a. Menslievendheid: We voorkomen en verzachten pijn vanuit respect voor ieder mens.; Onpartijdigheid = Mensen in de grootste nood worden door ons het eerst geholpen: zonder aanziens des persoons.; Neutraliteit = We kiezen nooit partij. Alleen voor slachtoffers.; Vrijwilligheid: Vrijwilligers, mensen die niet uit zijn op persoonlijk gewin, zijn de kurk waarop we drijven.; Onafhankelijkheid = We beslissen onafhankelijk van de overheid, zodat we altijd volgens onze grondbeginselen kunnen blijven werken.; Algemeenheid = Het Rode Kruis is een wereldwijde organisatie en alle nationale verenigingen zijn gelijkwaardig.; Eenheid = In ieder land is maar één Rode Kruis- of Rode Halve Maanvereniging die openstaat voor iedereen. b. Eigen antwoord.

6. a. Eigen antwoord. b. Eigen antwoord. c. Eigen antwoord. 7. a. Noodhulp staat boven in het midden, voorkomen staat rechts, verzachten staat links. b. Eigen antwoord, suggestie: zelfredzaamheid betekent dat mensen onafhankelijk zijn, dat ze zichzelf kunnen redden, zonder bijvoorbeeld de hulp van het Rode Kruis. Dat is het doel van het Rode Kruis.


5.

11

8. a. b. c. d. e. f. 9.

Azië – 225. Azië - bijna 112 miljoen (111.793.000). Azië- ruim 15 miljard dollar (15.449 miljoen dollar). Eigen antwoord. Eigen antwoord, bijvoorbeeld op de site van Rode Kruis vind je een persbericht uit 2010 over deze cijfers. Eigen antwoord, bijvoorbeeld in 2010: aardbeving Haïti, overstroming Pakistan. Eigen antwoord.

Colofon Dit lesmateriaal is geschreven voor het middelbaar onderwijs in opdracht van het Nederlandse Rode Kruis. Het lesmateriaal is ontwikkeld door CEC, Geertje van der Pas, in samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis. Samenstelling en redactie: Geertje van der Pas, Inez de Boer, Dagmar Ravensbergen, Willem Gisbergen, Suzanne Goedmakers, Iris van Ganzenwinkel, Paul van Oers, Immanuel Nijssen, Marjolein Bos. Ontwerp: LosDos creative media.


Copyright: Het Nederlandse Rode Kruis, 2011.

Startles Introductie Rode Kruis

Recommend Documents