ZONDER RESPECT GEEN PASSEND ONDERWIJS

SEPT 2013-SEPT 2014

Ortho Consult, de mens centraal Koningshof 8 5688 GD Oirschot telefoon 0499-841619 mobiel 06-53801319 [email protected] www.orthoconsult.nl

@demenscentraal

KIJK S N PAGINA EL OP 8 VOOR O , 9 EN 10 NS NIE UWE SCHOL INGSAA NBOD

ZONDER RESPECT GEEN PASSEND ONDERWIJS Door Ivo Mijland

“Als ouders de school wantrouwen, vertrouw ouders dan zo hard je kan” Als ouders zorgen hebben om hun kind, lijken ze twee voor het onderwijs lastige bewegingen te maken. Ouders gaan dan de druk opvoeren door in toenemende mate het kind te beschermen en extreem veel zorg te vragen (vasthouden) of ze gaan juist het kind verwerpen en laten het kind met alle zorgen aan zijn lot over (loslaten). In de nieuwe wet Passend Onderwijs wordt van scholen verwacht in toenemende mate de kinderen met zorg een veilige plek te bieden, zoveel als lukt in het regulier onderwijs. Een prachtig affiche, maar ook een zeer ingewikkeld affiche. Want juist bij leerlingen met (een beetje) zorg, lijken ouders school uit te dagen in een vechtrelatie te komen. Ze maken school boos, omdat ze ongepast veel verlangen of ze maken school boos omdat ze onvoldoende aandacht hebben voor het kind. Voor het kind is het juist dan van groot belang dat het de school kan vertrouwen en dat de begeleider de ouders ondanks alles respecteert. Want zonder respect voor deze ouders, betaalt het kind uiteindelijk de rekening. Kinderen hebben rechten. Een van die rechten is het recht op goed onderwijs. Ouders hebben plichten. Een van die plichten is het veilig en betrouwbaar opvoeden van het kind en dus ook het zoeken van een veilige schoolomgeving. Als je rechten en plichten aan elkaar koppelt, hebben kinderen het recht dat er tussen deze rechten en plichten een gezonde balans bestaat. Allereerst is er het recht op een balans tussen vader en moeder. Het kind heeft het recht beiden lief te hebben, beiden te mogen bewonderen en beiden betekenisvol te laten zijn als opvoeder. Daarnaast is er het recht op een balans tussen ouders en buitenwereld. In het onderwijs betekent dat het recht op een respectvolle

TRAININGEN 3/8/9/10

samenwerking tussen ouders en school. Zonder respect geen onderwijs. Juist daar ligt in het kader van Passend Onderwijs de allergrootste uitdaging. Want Passend Onderwijs is binnen de visie van Ortho Consult vooral een woord dat vraagt om een respectvolle samenwerking. Maar wat als ouders het respect voor school lijken te verliezen? Botsing Tussen ouders en school is constant sprake van een dynamische samenwerking. Deze samenwerking kan voor groei en ontwikkeling zorgen. Ouders en school genieten dan van de successen en werken nauw en betrokken samen op het moment dat er zorgen zijn. Tot hier geen problemen. De samenwerking zorgt voor een ontwikkeling van de groeiruimte van het kind. Helaas loopt de samenwerking soms minder soepel. Er ontstaat in dat geval een botsing van twee culturen: die van thuis en school. En van een botsing loop je deuken op. Op het moment dat de samenwerking onder druk komt te staan, lijken ouders zich soms te ontpoppen tot directe tegenstanders. Ze nodigen in hun kritische houding school onbewust uit tot hun vijand in plaats van hun bondgenoot. Op school hoor je dan soms – overigens begrijpelijk – zorgelijke zinnen als reactie op de strijdtaal van de ouders. “We willen best, maar als de ouders van Jasmijn hun kind ondanks onze adviezen zo ongezond blijven beschermen en helpen, dan gaat Jasmijn natuurlijk nooit zelfstandig leren werken.” “Zonder de ouders van Bart zouden we in de begeleiding een stuk makkelijker tot vooruitgang kunnen komen. Niet gek dat een kind met zulke ouders zo uit de bocht vliegt.”

OPLEIDINGEN

4/5

De ouders van Jasmijn Jasmijn zit in het examenjaar vmbo-t. Ze heeft PDD-NOS. De moeder komt vrijwel dagelijks op school. Ze verwijt de school dat haar dochter onvoldoende begeleiding krijgt. Op school is er echter een handelingsplan waarin precies staat wat er allemaal extra gedaan moet worden voor Jasmijn. De moeder is daar niet tevreden mee. Zelf begeleidt de moeder haar dochter excessief. Moeder maakt planningen, houdt in een Excelbestand exact de gebeurtenissen op school bij, terwijl vader ondertussen achter de PC zit om verslagen en werkstukken te maken voor zijn dochter. Als moeder voor de zoveelste keer op school komt omdat ze ontevreden is over de begeleiding, barst de bom bij de mentor. “Je moest eens weten wat we allemaal voor Jasmijn gedaan hebben. Als u als moeder zich nu eens niet zo met haar bemoeide, dan zou het een stuk makkelijker worden voor iedereen. Een kind van zestien zo op de huid zitten, natuurlijk gaat het dan mis.” In deze situatie neemt de moeder een overbezorgde houding aan. Ze geeft teveel, zonder het kind in staat te stellen zelf te groeien. Op school kan dit enorm frustrerend werken. Wat je ook doet, je lijkt het nooit goed te doen. Door de moeder word je uitgenodigd je normaal zo respectvolle basishouding te verliezen. Je wilt haar het liefst vertellen dat ze het kind onrecht aandoet en vraagt bovendien of ze wel ziet hoe jij het kind juist wel recht wilt doen door bij het kind juist zelfstandigheid te bevor-

CONGRESSEN

7

BOEKEN EN DVD’S

deren. Wat vergeten wordt, is dat dit voor een kind zeer beklemmend kan werken. Een kind wil namelijk graag ontwikkelen en zelfstandig worden, maar kan niet om het verlangen van moeder heen. Vanuit loyaliteit zal het niet kiezen voor de verstandige begeleider maar voor de moeder die haar zorg onbeperkt op het kind afvuurt. Het kind kan niet anders dan (onbewust) loyaal zijn aan deze moeder.

12/13/14

Lees verder op pagina 2.

SUPERVISIE EN COACHING

16

ALGEMEEN

De ouders van Bart Bart zit in groep 8 van de basisschool. Hij gedraagt zich zeer agressief. Hij knijpt en slaat andere kinderen. De meester scheldt hij uit. Ook tijdens de tussenschoolse opvang heeft hij veel conflicten. Hulpmoeders zijn zelfs bang van Bart en zeggen blij te zijn dat hij er niet is op dinsdag en woensdag. De meester heeft wel enig idee waar de ellende vandaan komt. De ouders van Bart leven een bedenkelijk bestaan. Ze drinken veel, houden zich op in criminele kringen en bemoeien zich niet met school. In een enkele poging om in gesprek te raken over het zoveelste incident, roept vader: “Als je last van Bart hebt, dan geef hem maar een trap onder zijn kont. Schop hem maar de straat op. Als ie niet wil luisteren, moet ie maar voelen. Deden mijn ouders vroeger ook.” In deze situatie trekken de ouders juist hun samenwerking in. Wat je ook probeert, de ouders zijn niet bereid om hun (mis)handelen als zorg te zien. Ook hier wordt je uitgenodigd je respect voor ouders te verliezen. Er is zoveel onrecht, dat je geneigd bent om Bart zelf op te gaan voeden. Hoe vreemd het ook klinkt, hoe meer je gaat bewijzen dat de ouders slechte ouders zijn, hoe groter de kans dat het ongewenste gedrag van Bart gaat toenemen. Ook Bart is met zijn gedrag (onbewust) loyaal aan zijn

ouders. Hij kan niet anders dan de koers van zijn ouders min of meer volgen. En ook al zou hij graag de warmte en empathie van de leerkracht ontvangen, hij krijgt te maken met een complex schuldgevoel.

ouder nooit ex-ouder maken. Het zal dus zelfs als ouders het kind onrecht aandoen, zoeken naar verbinding met zijn bestaan. In het geval van Jasmijn zul je dus veel meer vooruitgang boeken als je haar ouders niet alleen ontmoet als de overbezorgde ouders maar ook leert kijken naar de reden van dit destructieve zorggedrag. Want overzorg is niet alleen een vorm van niet passende zorg, maar ook een reactie op teveel (voor deze ouders als onrecht ervaren) zorgen. De ouders van Jasmijn slaan wellicht door in hun zorg, omdat ze vanuit de diagnose PDD-NOS alles op alles stellen om hun kind een zo normaal mogelijk bestaan te gunnen. De overzorg is dus niet om het kind te beschadigen, maar gebeurt in de hoop het kind te helpen. Bij de ouders van Bart ligt ook een ingewikkelde loyaliteitshuishouding ten

Wat dan wel? Als we Passend Onderwijs echt een kans willen geven, dan zullen we ons moeten realiseren dat voor Passend Onderwijs een juiste attitude veel belangrijker is dan een geschikt en accuraat uitgeschreven zorgplan. De juiste attitude betekent hier dat je je zelf voorneemt om rekening te houden met de volgende stelregel:

“Als ouders de school wantrouwen, vertrouw ouders dan zo hard je kan”

grondslag aan de gegevens. Zij lijken Bart af te stoten in de hoop dat ze het falen van hun eigen ouders kunnen verdekken. Vanuit een diepgewortelde loyaliteit kiezen ouders ervoor om de pijnlijke geschiedenis in het heden te herhalen. En Bart, die is loyaal zat. Die helpt zijn ouders een handje om onhandig ouderschap in beeld te brengen. Zowel Bart als Jasmijn hebben er recht op dat ze op school een begeleider treffen, die ondanks alles het vertrouwen in de samenwerking met hun ouders niet verliest. Pas als ze merken dat school het wantrouwen van hun ouders vertaalt naar een toenemende mate van betrouwbare samenwerking, kan het kind veilig een klein beetje loyaal worden aan school. En dat noemen we dan in de overtreffende trap: Passend Onderwijst.

Passend Onderwijs; respectvol partnerschap

Dat vraagt een complexe blik op je attitude, namelijk dat je op het moment dat je disrespect ervaart, zelf respectvol blijft kijken naar de ander. Respectvol in de betekenis dat je de situatie rondom de leerling ook vanuit het oogpunt van de ouders (respectare = van de andere kant bekijken) bekijkt. Dat vraagt allereerst om kennis over loyaliteit. Een kind is verticaal verbonden aan diens ouders en kan een ouder daardoor niet verwerpen in het bestaan. Het kind kan een

Iedereen in het onderwijs dient partner te zijn van ouders, ook onder moeilijke omstandigheden. Leerlingen die stagneren moeten kunnen rekenen op begeleiders die hun ouders altijd respecteren en met hen willen samenwerken. Ortho Consult helpt onderwijsgevenden partner te kunnen zijn met ouders. Dat is immers de basis van Passend Onderwijs.

HET TEAM VAN ORTHO CONSULT…

Vlnr staand Brigitte van Sprang, Leendert van Genderen, Ivo Mijland, Susanne Nieuwenbroek, Pieter Jansen Vlnr zittend Lonneke Spierings, Esther Bressers, Petra Nijdam, Kim Oonk, Yvonne van Eijk, Jac Giesen 2.

TRAININGEN

BASISOPLEIDING TRAINER LEERLINGBEGELEIDING Wilt u een eigen academie met eigen trainers opzetten op uw school? Dan biedt Ortho Consult al jaren een praktische basisopleiding voor trainers in spe. In vijftien opleidingsdagen leggen onze toptrainers de basis voor effectief trainerschap. Er is een toenemende belangstelling om leraren en mentoren te scholen in het groeiende veld van leerlingbegeleiding. Dat kan op zowel de eigen school als daarbuiten. Zo kiezen steeds meer directies ervoor ‘eigen’ deskundigen te vragen interne scholing te bieden aan collega’s.

NA AFLOOP VAN DE OPLEIDING: • Kunt u aan het werk als trainer leerlingbegeleiding • Beschikt u over alle basiskennis en trainersvaardigheden om zelfstandig een training te ontwikkelen en uit te voeren • Bent u in staat diverse werkvormen toe te passen • Heeft u zicht op groepsdynamische processen en kunt u hierop anticiperen • Kunt u diverse trainersinterventies gericht inzetten • Kunt u inspelen op individuele leerwensen • Bent u zich bewust van uw sterke en zwakke kanten als trainer leerlingbegeleiding • Heeft u zicht op uw eigen trainersstijl en de effecten daarvan op anderen

De opleiding bestaat uit 15 bijeenkomsten verdeeld in vier modules: • Positief beïnvloeden van de opleidingsgroep • Wie ben ik als trainer • Vaardigheden van de trainer • Ontwerpen van programma’s

Deze opleiding bieden we in company aan in opleidingsgroepen vanaf 5 deelnemers. Heeft u minder deelnemers, neem dan ook contact met ons op. We organiseren bij voldoende animo een opleidingsgroep met deelnemers van verschillende scholen. Voor vragen of offerte: bel met Ivo Mijland (06-54222194)

SUCCESTRAININGEN OP UW EIGEN SCHOOL Ortho Consult is al sinds 1999 een begrip in onderwijsland. Onze trainers hebben een hoog kennisniveau en hebben veel praktijkervaring. Al onze trainers zijn zelf mentor geweest en werken nog steeds actief als begeleider van leerlingen. De trainingen worden niet alleen in Utrecht en Oirschot gegeven. Onze trainers werken ook dagelijks op scholen in Nederland en Vlaanderen. Dubbele winst Werken binnen uw eigen organisatie kent een aantal grote voordelen. Naast de gegarandeerde kwaliteit (onze trainingen worden zeer positief geëvalueerd), werkt de trainer ook aan een positieve ontwikkeling binnen het team. Mentoren krijgen dus niet alleen een enorme vergroting van handelingsvermogen, ze ervaren ook een toename van veiligheid binnen de eigen groep. Daardoor kunnen ze in toenemende mate zichzelf zijn in hun kracht en hun kwetsbaarheid.

Onze mentortrainingen bestaan in grote lijnen uit de volgende onderdelen: • Effectief voeren van begeleidingsgesprekken met mentorleerlingen • Effectief voeren van klassenmanagement, om zo een positief groepsklimaat te creëren • Effectief omgaan met weerstand bij leerlingen of in de groep • Effectief kunnen voeren van gesprekken met (kritische) ouders • Effectief kunnen reageren op kritische situaties bij leerlingen Praktisch gehalte Onze trainingen kennen een hoog praktisch gehalte. We werken met korte stukjes theorie, die we in praktische en toepasbare oefeningen uitwerken. Daarbij maken we gebruik van praktijkvoorbeelden uit uw eigen school. Naast trainingen rondom mentoraat, verzorgen we ook specifieke trainingen voor (zorg)teams. De praktijktrainingen (zie pagina 8, 9 en 10) kunnen dus ook op school verzorgd worden.

L:

TE RS

O VO T EE CR 19 N O 16 N C 9-84 E R E 049 OO V L

BE 3.

OPLEIDINGEN Ortho Consult biedt naast de Landelijke Praktijktrainingen en de In Company trainingen ook een viertal langdurende opleidingen. 1. Tweejarige praktijkopleiding Contextuele leerlingbegeleiding (2 jaar, 30 dagen) 3. Basisopleiding Contextueel leidinggeven (1 jaar, 8 dagen) 4. De methodiek van contextuele begeleiding, 2. Opleiding ‘Professioneel mentoraat in Passend Onderwijs’ derde opleidingsjaar (1 jaar, 12 woensdagen) (1 jaar, 12 woensdagen)

www.orthoconsult.nl/ opleidingen

Tweejarige praktijkopleiding contextuele leerlingbegeleiding

Duur van de opleiding Het programma loopt van september 2014 tot juni 2016, telkens op maandagen van 09.30 uur tot 16.15 uur. Plaats: Utrecht, zalencentrum La Vie

Kosten € 2600,00 per opleidingsjaar, teksten, koffie/thee en lunch tijdens alle cursusdagen inbegrepen. Gespreide betaling is, op aanvraag, mogelijk.

Het tweede verdiepingsjaar Hier ligt de nadruk op het integreren van de vier dimensies in de eigen ma-

Leendert van Genderen

Deelname aan dit tweede jaar houdt de volgende opdrachten in: • Het inbrengen van het eigen werk als begeleider met een leerling, met nadruk op analyse vanuit de relationeelethische dimensie • Het grondig bestuderen van de opgegeven literatuur • Het deelnemen aan vier bijeenkomsten in een huiswerkgroep (intervisie) • Het uitwerken van vier thema’s en een eindwerkstuk • Het inbrengen van casuïstiek voor contextuele supervisie

Drs. Wim van Mulligen

De opleidingsstaf bestaat uit Ard Nieuwenbroek, Ivo Mijland, Wim van Mulligen, Leendert van Genderen en Maya Bakker-De Jong

Drs. Ard Nieuwenbroek

Het eerste basisjaar In dit basisjaar wordt de contextuele benadering in haar geheel grondig verkend en uitgewerkt in relatie tot het werk als contextueel leerlingbegeleider. Dit alles steeds in verbinding met de dagelijkse schoolpraktijkervaringen van de deelnemers. Tijdens het eerste opleidingsjaar komen de volgende opdrachten aan de orde: • Het inbrengen van het eigen werk als begeleider van een leerling, met nadruk op analyse vanuit de relationeel-ethische dimensie • Het inbrengen van het eigen gezin van herkomst, te belichten vanuit het contextuele begrippenkader • Het grondig bestuderen van de opgegeven literatuur • Het deelnemen aan vier bijeenkomsten in een huiswerkgroep (intervisie) • Het uitwerken van vier thema’s en een kernessay • Het inbrengen van casuïstiek voor contextuele supervisie

Inschrijving geschiedt door middel van het aanmeldingsformulier. Uw inschrijving wordt pas definitief als het inschrijfgeld (€ 100,00) is overgemaakt. Dit bedrag wordt in mindering gebracht op de rekening van het 1e opleidingsjaar.

Ivo Mijland

Voor wie? Begeleiders binnen het primair en voortgezet onderwijs, ROC’s en onderwijsbegeleidingsdiensten. Ook geschikt voor mentoren, leraren, OOP’ers, zorgcoördinators en leerlingbegeleiders/intern begeleiders die in hun functie (zorg)leerlingen begeleiden.

nier van werken binnen de specifieke werkopdracht. Het programma van het tweede jaar bestaat uit: • Grondige analyse van de vier dimensies en de integratie daarvan vanuit de vierde dimensie • Supervisie vanuit de vier dimensies • Specifieke thema’s met gastdocenten: - Verdriet en rouw - Faalangst - Pesten - Systemisch werken - Echtscheiding - Seksueel misbruik - Filosofische grondslagen van de contextuele benadering - Interculturele begeleiding

(vlak bij NS Utrecht Centraal). Voor de opleiding die start op 12 september 2013 zijn wellicht nog last-minute plaatsen beschikbaar. Deze opleiding is telkens op een donderdag. Informeer bij een van onze medewerkers of er nog plaatsen beschikbaar zijn (0499-841619).

Maya Bakker-De Jong

Ouders en school horen nauw samen te werken bij het opvoeden en begeleiden van kinderen. Daarin heeft ieder een eigen verantwoordelijkheid. Zeker in het kader van Passend Onderwijs is deze samenwerking voorwaardelijk voor succes. In de praktijk van alledag is dat echter niet altijd vanzelfsprekend. Soms ontpoppen ouders zich als directe tegenstanders. Veel problemen van leerlingen hebben te maken met de thuissituatie. Maar ook de school stelt zich soms vijandig op naar de ouders. Toch is het onvermijdelijk: ouders en school moeten samenwerken, of ze willen of niet! Hoe kun je, als professional in of rond de school, de bedreigde samenwerking tussen thuis en school positief beïnvloeden? De opleiding ‘Contextuele leerlingbegeleiding’ geeft op deze vraag duidelijke antwoorden en geeft deelnemers nieuwe en passende vaardigheden.

Opleiding ‘professioneel mentoraat in passend onderwijs’

Duur van de opleiding: Deze opleiding bestaat uit 12 woensdagen: 2 oktober, 9 oktober, 30 oktober, 20 november, 11 december 2013, 8 januari, 22 januari, 12 februari, 19 maart, 9 april, 23 april en 28 mei 2014. De opleiding wordt afgesloten met een diploma. De trainingstijden zijn van 9.30 tot 16.15 uur. Trainers: Deze opleiding wordt gegeven door Kim Oonk en Leendert van Genderen. Kosten en locatie: Deelnamekosten voor deze opleiding bedragen € 2350,00. Dat is inclusief koffie/thee en een uitgebreid luxe lunchbuffet tussen 12.30 en 13.30 uur. De training wordt gegeven in Regardz La Vie aan de Lange Viestraat in Utrecht (boven de Bijenkorf). Regardz ligt op vijf minuten lopen vanaf Utrecht CS. Regardz beschikt over een eigen parkeergarage (betaald parkeren). 4.

Werkmateriaal: Voor deze cursus krijgen de deelnemers een werkmap met daarin het programma. Na afloop van elke bijeenkomst ontvangen deelnemers via mail artikelen als aanvullend leesvoer. Deze kunnen de cursisten naar eigen inzicht in hun werkmap toevoegen. Voor deze training dienen cursisten drie handboeken aan te schaffen: • Handboek ‘Voor elke mentor’ • Handboek ‘Positieve groepsvorming’ • Handboek ‘Kleine psychopathologie in school’ Deze boeken kunnen tijdens de eerste cursusdag voor een speciaal tarief (€ 60,00 i.p.v. € 72,00) worden aangeschaft.

Leendert van Genderen

Deze opleiding geeft antwoord op de volgende vragen: 1 Hoe maak je van je mentorklas een positieve groep 2 Hoe richt je het mentoraat succes-

De opleiding bestaat uit kleine stukjes theorie, steeds gevolgd door oefeningen, rollenspellen en verwerkingsopdrachten in subgroepen.

vol in (mentoruur, LVS, rapportvergadering) 3 Hoe voorkom je pestgedrag en wat doe je als er toch gepest wordt 4 Hoe voer je motiverende gesprekken met leerlingen 5 Hoe voer je gesprekken over (ernstige) zorgvraagstukken (echtscheiding, rouw, agressie etc.) 6 Hoe voer je gesprekken met (kritische) ouders 7 Hoe verwijs je een leerling door naar hulpverlening of zorgteam 8 Hoe bepaal je de grens tussen mentoraat en hulpverlening 9 Hoe bespreek je leerlingen met je collega’s 10 Hoe kun je omgaan met verschillen tussen leerlingen (Human Dynamics/leerstijlen/meervoudige intelligentie) 11 Hoe ga je om met specifieke begeleidingsvraagstukken (faalangst, autisme, ADHD) 12 Hoe sluit je je mentorjaar af en hoe geef je het leerlingvolgsysteem verantwoord door Tijdens deze opleiding wordt ook gewerkt aan het persoonlijk proces.

Kim Oonk

In het kader van de invoering van Passend Onderwijs krijgen mentoren vanaf augustus 2014 een nog voornamere rol in Passend Onderwijs. Ze vervullen een spilfunctie in het begeleiden van de groep, maar ook in het verzorgen van maatwerk voor de individuele leerling. Ortho Consult biedt in het kader van Passend Onderwijs een unieke opleiding voor mentoren. Deze opleiding kan ingezet worden om het hele mentorteam te professionaliseren, maar is ook uitermate geschikt om mentorspecialisten op te leiden. De mentoren kunnen dan bijvoorbeeld ondersteunen als er binnen een mentorenteam specifieke vragen spelen over bijvoorbeeld pesten, kritische ouders of doorverwijzing naar het zorgteam of de hulpverlening. De opleiding bestaat in het totaal uit 12 cursusdagen, waarin de pijlers uit Passend Onderwijs uitgebreid aan de orde komen.

OPLEIDINGEN Basisopleiding contextueel leidinggeven

Ieder mens is ingeweven in een netwerk van relaties. Deze eigen context omvat niet alleen de actuele relaties in gezin, school en maatschappij, maar ook de eigen geschiedenis, en daarin vooral de loyaliteitsbanden in het gezin van herkomst. Met de lusten en lasten vanuit zijn wortels stapt de leraar het onderwijs binnen en die bagage heeft invloed op zijn functioneren als mens en als leraar. Het werkt verhelderend en constructief als de leidinggevende de collega behalve als leerkracht vooral ook als een mens met een eigen context benadert. Wie de contextuele visie weet te integreren in

het geven van leiding, verhoogt de effectiviteit van zijn persoonlijk leiderschap. Deze basisopleiding brengt leidinggevenden in het onderwijs in aanraking met de contextuele visie en geeft concrete handvatten hoe er in de dagelijkse praktijk mee om te gaan. Verkennen van een diepere laag Schoolmanagement is vaak erg gericht op beheersingsstrategieën, ingrijpen op het moment dat er zich iets voordoet, en veel minder bezig met onderliggende factoren die ervoor zorgen dat problemen steeds terug komen, of in een andere gedaante weer opdoemen. De basisopleiding Contextueel leidinggeven in het onderwijs verkent een diepere laag van waaruit, op een meer substantiële wijze, wordt omgegaan met de aanpak van problemen en hun drijfveren. Deze drijfveren blijken van persoonlijke aard te zijn. Veel gebruikte, meestal effectieve hulppatronen werken soms niet. Soms zijn iemands problemen een uiting van dieperliggende beweegredenen en emoties, die vaak te maken hebben met

Enkele concrete voorbeelden: • Het bewaken van de grens tussen begeleiding en therapie/het werken met een contract • Het proces van ontschuldiging • Motiverende gespreksvoering

Algemene informatie over dit derde opleidingsjaar: Opleiders: drs. Ard Q. Nieuwenbroek en Ivo Mijand Plaats van de opleiding: Regardz La Vie in Utrecht Werktijden: 09.30 tot 16.15 uur Data: 2 oktober, 9 oktober, 30 oktober, 20 november, 11 december 2103, 8 januari, 22 januari, 12 februari, 19 maart, 9 april, 23 april en 21 mei 2014 Kosten: € 2350,00 Meld je snel aan via onze website: er is plaats voor maximaal zestien deelnemers.

Ivo Mijland

Wat is nu de inhoudelijke kern van dit derde opleidingsjaar? Werken vanuit contextuele kennis, attitude en vaardigheden is een uitdaging. Niet werkend vanuit vaststaande behandelprotocollen (zoals binnen sommige gedragsgeoriënteerde benaderingen) is de ontmoeting met de ander een heel avontuur met veel onvoorspelbare momenten. Betekent dit nu dat een contextueel begeleider slechts ‘te hooi en te gras’ werkt? Zonder richting of begeleidingsplan? Gebruikt een contextueel begeleider geen methodieken en zijn die eigenlijk wel beschikbaar? Zonder afbreuk te doen aan het unieke van de ontmoeting tussen begeleider en de ander vraagt een professionele contextuele begeleiding ook om herkenbare methodieken. In deze training verkennen en oefenen we met contextuele methodieken en concentreren ons op hun praktische toepassingsmogelijkheden.

Als werkboek wordt gebruikt ‘Contextueel leidinggeven in het onderwijs’ (Nieuwenbroek, Gieles en Van Mulligen). We werken in twee blokken van vier dagen. Tussen de twee blokken in oefenen schoolleiders met de aangereikte vormen van contextueel leidinggeven. Het tweede blok gebruiken we om de praktijkervaringen te toetsen en bij te schaven op vaardighedenniveau.

U kunt zich aanmelden op onze website www.orthoconsult.nl. Per trainingsgroep is er plaats voor maximaal twaalf deelnemers.

Data, kosten en aanmelding: De basisopleiding bestaat uit vier cursusdagen in de periode maart 2014 - juni 2014 (26 maart, 16 april, 14 mei en 4 juni 2014) en uit vier opleidingsdagen in de periode september 2014- november 2014 (10 september,

• Het werken met een gezinsgesprek; circulaire vraagtechnieken • Werken met erkenning in alle facetten • De weg naar deparentificatie • Werken met duplo-poppetjes en tekeningen • De methodiek van het genogram • Werken via de overkant • Hanteren van gespleten loyaliteit • De plaats van overledenen in de begeleiding • De dialoog als hefboom • Meerzijdige partijdigheid in al haar vormen • Werken met systeemopstellingen • Overdracht en tegenoverdracht (h)erkennen

Drs. Ard Nieuwenbroek

‘Ik wil zo graag doorgaan met een stevige praktische verdieping in de contextuele benadering’.

24 september, 8 oktober en 5 november 2014). Deze opleiding wordt gegeven op onze eigen trainingslocatie, in het buitengebied van het Brabantse dorp Oirschot.

Opleider drs. Ard Q. Nieuwenbroek

De methodiek van contextuele begeleiding Derde opleidingsjaar Na vele succesvolle jaren van de opleiding tot ‘Contextueel leerlingbegeleider’ is het de hoogste tijd voor een kwaliteitsvol vervolg. Dit nieuwe aanbod voldoet in alle opzichten aan de roep van velen:

het idee, terecht of niet terecht, onrechtvaardig behandeld of niet erkend te zijn. Die ervaring kan een grondslag vormen voor storingen in het functioneren. Pas als dat grondprobleem wordt gezien en erkend, kunnen de geijkte vormen van hulpverlening alsnog het probleem raken.

5.

De kosten voor deelname bedragen € 2600,00

U ontvangt na aanmelding bericht over deelname en de inschrijfvoorwaarden. Voor meer informatie over het programma en/of de aanmelding kunt u bellen met Ortho Consult, 0499 - 841619, of e-mailen: [email protected] Drs. Ard Nieuwenbroek

Wie leiding geeft in het onderwijs draagt een aparte verantwoordelijkheid voor collega’s. Dat wordt vooral duidelijk als het misloopt. Als leraren burn-out raken, buitensporig veel weerstand geven of onvoldoende kwaliteit leveren wordt van een leidinggevende verwacht daarmee om te kunnen gaan en een preventief klimaat te scheppen. Deze basisopleiding geeft leidinggevenden een aanvullende kijk op leidinggeven: de contextuele benadering.

6.

CONGRESSEN

KOM SAMEN. PAK VOORDEEL

www.congres-content.nl

1 CONGRES ‘MENTOR IN BALANS’ 4 november 2013, van 08.45-16.30 uur, Reehorst, Ede

Voor onze sympos ia en congressen hebben we een aant rekkelijk aanbod als u met meerdere pe rsonen van 1 school tegelijkertijd insch rijft. Zie hieronder de actiekorting per ing evuld inschrijfform ulier: • Bij twee deelnem ers (€ 25,00) • Bij drie deelnem ers (€ 50,00) • Bij vier deelnem ers (€ 75,00) • Vanaf vijf deelnem ers (€ 100,00)

Wilt u alle bijeenkom sten van dit jaar bezoeken, ook dan kunt u gebruik make n van een aantrekkeli jke aanbieding. Voor inschrijving vo or vier bijeenkomste n betaalt u € 495,00 i.p.v. € 670,00. Inschrijving voor all e bijeenkomsten doe je telefonisch: 0499-841619.

Congres Content organiseert dit congres samen met kennispartner APS en Ortho Consult en richt zich deze dag volledig op de mentor. Een dag met twee inspirerende lezingen en een ruim aanbod aan workshops dat zich richt op het verbreden en aanscherpen van mentorvaardigheden.

Stel je eens voor... De klas sluit een leerling uit. Een ouder heeft een klacht over een collega. Een collega heeft een klacht over je klas. Een leerling blijft steeds ‘ziek’ thuis. De ouders van een leerling zitten midden in een vechtscheiding. Een aantal leerlingen dreigt te doubleren. Een leerling is betrapt op diefstal. Collega’s klagen over je mentorklas...

Informatie over alle workshops en het programma vind je op www.congres-content.nl.

Als mentor lijk je wel een jongleur met tientallen ballen in de lucht. Dit vraagt passie, vaardigheden en inzicht. Hoe blijf je als mentor in balans?

KOM ELKE KEER. PAK VOORDEEL

Kosten: € 250,00 inclusief naar keuze het nieuwe praktijkboek ‘Extra Energie voor elke mentor’ van Ivo Mijland of ‘De kracht van leerlingbemiddeling in het voortgezet onderwijs’ van Dolf Hautvast en Frits Prior, koffie/thee, lunch en na afloop een drankje. Inschrijven kan via: www.congres-content.nl

Voor wie: mentoren uit het VO

2 SYMPOSIUM ‘DEPRESSIEVE LEERLINGEN (SCHREEUWEN ZACHTJES OM AANDACHT)’ 11 november 2013, van 12.30-16.30 uur, Van der Valk, Vught Jongeren horen blij, onderzoekend en levendig te zijn. Dat is het beeld dat we als maatschappij vaak hebben. Natuurlijk hoort er bij puberteit ook een stukje somberheid. Hormonaal bepaald en soms gezien als een stukje liefdesverdriet. Dat vinden we ‘normaal’. Maar depressiviteit lijkt voorbehouden aan volwassenen. Jammer genoeg klopt dit beeld niet met de realiteit. Duizenden jongeren lijden nu in Nederland aan een depressie, soms zelfs al in het basisonderwijs. Sommigen spreken ook van depressieve kleuters en peuters, ook al lijkt dat gelukkig een kleine groep.

Meestal vallen ze niet op. Depressieve jongeren trekken zich veelal terug op hun eigen verlaten eiland. Ze verbergen hun depressiviteit waardoor we hen veelal andere gedragsetiketten opplakken. Ongemotiveerd, verlegen en minder sociaal vaardig worden dan het meest genoemd. Dit symposium geeft begeleiders in het onderwijs kennis, inzicht en vaardigheden om depressieve leerlingen te herkennen en passend te begeleiden. Met lezingen van Dr. David Dewulf, Drs. Yvonne Stikkelbroek en Drs. Ard Nieuwenbroek.

Voor wie: docenten en begeleiders uit het PO en VO Kosten: € 135,00 inclusief het boek ‘Depressieve leerlingen’ (Ard Nieuwenbroek), broodjes, koffie/thee en (karne) melk en na afloop een drankje. Inschrijven kan via: www.congres-content.nl

3 SYMPOSIUM ‘IN DE ZOMERVAKANTIE HEB IK GEEN ADHD’ 5 februari 2014, van 12.30-16.30 Van der Valk, Vught Zeker 40.000 kinderen tussen 5 en 15 jaar hebben ADHD. Hun brein reageert anders dan dat van een niet-ADHD’er. Op school levert ADHD vaak problemen op. Deze kinderen hebben moeite met concentratie, planning en luisteren. Ouders en school hebben daar soms flink last van. Ze zoeken naar mogelijkheden om het kind zo normaal mogelijk te laten functioneren. Meedoen is belangrijker dan jezelf zijn, zo lijkt het devies. Tijdens dit middagsymposium gaan we kijken wat het het onderwijs op kan leveren als we ADHD als ‘de bedoeling’ leren zien. Wat verandert er als we

onze kijk op ADHD drastisch veranderen? Voor wie is de verandering van gedrag vooral een plezier: voor de ADHD’er of voor de omgeving? Wat betekent het als we ons richten op wat de leerling met ADHD te bieden heeft in plaats van dat wat we lastig vinden te onderdrukken? Tijdens dit symposium krijgt u drie boeiende sprekers te horen. Paul Verhaeghe (auteur ‘De ondergang van de psychotherapie’) plaatst ADHD in het perspectief van de diagnostisering. Laura Batstra (auteur ‘Hoe voorkom je ADHD, door de diagnose niet te stellen’) kijkt met de deelnemers naar wat het belang is om

veel voorzichtiger om te gaan met het stellen van de diagnose. Ivo Mijland (auteur Orde Gevraagd!) zal tenslotte praktische handreikingen geven om ADHD uit de probleemhoek te halen. Of zoals een leerling eens zei: ‘In de zomervakantie heb ik geen ADHD’ Voor wie: begeleiders en docenten uit het PO en VO Kosten: € 135,00 inclusief de hulpwaaier ‘AD(H)D in de klas’ (Loek Mak-Peters en Liselotte Verfaillie), broodjes, koffie/thee en (karne)melk en na afloop een drankje.

4 NATIONAAL CONGRES LEERLINGBEGELEIDING 15 maart 2014, van 9.30 tot 17.00 uur Minkema College Woerden Ook in 2014 organiseren we weer het Nationaal Congres Leerlingbegeleiding, een rijke traditie die al vele jaren op een zaterdag in maart wordt georganiseerd. Voor iedereen die leerlingbegeleiding

een warm hart toedraagt, is dit een hoog gewaardeerde dag. Een mooie kans om als individu, of juist met teamleden samen in 1 zaterdag volop nieuwe kennis en praktische inzichten te verwerven. De opbrengst van deze dag is de volgende schooldag direct toepasbaar. Voor een aantrekkelijke deelnameprijs kunt u maar liefst drie workshops volgen. In het totaal is er een aanbod van ruim 20 workshops, gegeven door gerenommeerde trainers uit heel Nederland.

Het programma kent een vertrouwde structuur met een korte plenaire opening, gevolgd door de workshoprondes. Voor wie: docenten en leerlingbegeleiders uit het VO en het PO Kosten: € 150,00 inclusief koffie/thee, lunchbuffet en een drankje na afloop Inschrijven kan via: www.congres-content.nl 7.

Inschrijven kan via: www.congres-content.nl

©

5 De mentor als spil BIO 1, 2, 6 en 7

(11 september, 24 sep tember en 14 oktober 2013) Op veel scholen geve n wij onze mentortrain ingen. Daarbij werke aan drie hoofdonderw n onze trainers erpen: gesprekken me t leerlingen, begeleide en samenwerken me n van de groep t (kritische) ouders. In de training ‘De me we scholen de kans om ntor als spil’ bieden ook een mentoraatst raining aan te bieden organisatie slechts ee als er binnen de n paar mentoren om scholing vragen. Deze we al bijna 15 jaar op training verzorgen scholen door heel Ne derland met vrijwel uit positieve evaluaties. sluitend zeer Deze scholing vindt plaats in onze eigen Oirschot. Er is voldo trainingsruimte in ende gratis parkeerr uimte. Let op: deze tra binnen enkele weken ining is meestal volgeboekt. Vanaf 9 deelnemers van 1 sch training voordeliger ool is In Company (zie pagina 3).

1 Faalangst de baas met een training op school (16 september, 3 oktober, 28 oktober, 13 november 2013 en 4 februari 2014 terugkommiddag) (4 februari, 12 februari, 10 maart, 27 maart 2014 en 4 juni 2014 terugkommiddag)

BIO 2, 6 en 7

Van iedere twaalf leerlingen heeft er één last van faalangst. Vaak is dat duidelijk, soms zorgt een leerling ervoor dat zijn probleem onzichtbaar blijft. Faalangstige leerlingen hebben de neiging om vanuit mislukkingen te kijken naar hun ontwikkeling. Successen schrijven ze toe aan anderen. Ortho Consult is oprichter van www.faalangst.nl en is landelijk de grootste kennispartner als het gaat om faalangst. We hebben een succesvolle groepstraining ontwikkeld, die op bijna 70% van alle Nederlandse scholen wordt aangeboden aan faalangstige leerlingen. Deelnemers leren in deze vierdaagse praktijktraining hoe deze leerlingen te diagnosticeren en ook hoe effectief en verantwoord een training te geven. Let op: deze training is meestal binnen enkele weken volgeboekt. Voor wie: leerkrachten/docenten/begeleiders/mentoren die opgeleid willen worden tot faalangsttrainer in de bovenbouw PO en onder- en bovenbouw VO Trainer: Ivo Mijland (najaar) of Kim Oonk (voorjaar) Kosten: € 945,00 Inclusief het handboek: ‘Faalangsttraining’ (Ard Nieuwenbroek/Jan Ruigrok) SBU: 32 uur

Voor wie: (beginnend e) mentoren Trainer: Ivo Mijland of Kim Oonk Werktijden: 15.00 – 21. 00 uur, locatie Oirsch ot Kosten: € 695,00 (inclusief warme ma altijd van onze huisc ateraar) Inclusief het handbo ek: ‘Voor elke mento r’ (Ivo Mijland en Maya Bakker) SBU: 21 uur

6 Zorgcoördinator klem tussen thuis en school?

2 Psychopathologie: óók in school BIO 2, 5, 6 en 7

BIO 1, 2, 4, 5 en 7

(7 november, 4 december en 16 december

De zorgcoördinator richt zich op het realiseren van een goede leerlingenzorg binnen de school en contacten met hulpverlening buiten de school. De zorgcoördinator is hiermee de spil in de leerlingbegeleiding van de school en krijgt met veel problematiek te maken. Achter problemen zoals: faalangst, agressie, zwakke prestaties, absentie, automutilatie of depressie zitten vaak andere problemen. Er is tussen thuis en school vaak meer aan de hand dan we vermoeden. Het is belangrijk om de leerling in zijn/haar context te zien en van daaruit te handelen. Met name ouders spelen hierin een grote rol. In deze training gaan we op zoek naar een benadering vanuit de context en verkennen we hoe we dit binnen de school gestalte kunnen geven. We kijken ook naar de plaats van de zorgcoördinator in de school, wat dit van je vraagt, hoe je hier invulling aan kunt geven en op welke manier je zelf in balans blijft.

2013) Voor met name leerlingbegeleiders en zorgc oördinatoren is het belangrijk basiskennis te hebben over psychopathologie. Veel leerlingen bewegen zich met hun persoonlijkheidsontwikkeling in dit gebied. Herkenning en benoeming van deze zware problemen zijn van belang om (bijvo orbeeld binnen zorgteams) op een juiste manier deze leerlingen te bespreken en te verwijzen. Na deze driedaagse training herken je psychopathologie bij leerlingen en weet je hoe er als leerlingbegeleider mee om te gaan in school. Voor wie: leerlingbegeleiders, zorgcoördinator en en intern begeleiders Trainer: Ivo Mijland Kosten: € 630,00 Inclusief het handboek: ‘Kleine psychopath ologie in school’ (Wim van Mulligen, Ivo Mijland en Ard Nieuw enbroek) SBU: 21 uur

Voor wie: zorgcoördinatoren voortgezet onderwijs Trainer: Leendert van Genderen Kosten: € 630,00 Inclusief het handboek: ‘Voor elke zorgcoördinator’ (Leendert van Genderen, Marinka Brandwijk-Kok, Aaldert van der Horst) SBU: 21 uur

rderden 3 Faalangst voor gevo

maart en 10 april 2014) (6 februari, 12 maart, 24 BIO 2, 6 en 7 faalangst ’s voor leerlingen met t trainingsprogramma ondanks je kom ma ram og Veel scholen werken me een trainingspr van er leid ge be t doe je Als . Wa in de praktijk. en examenvrees iner, veel vragen tegen tra tot ing doe je als t leid wa op n En ge rt? een gede n, je hulp weige denkt te kunnen helpe je omdat bt die he g ls rlin ijfe lee tw n je ee jij als et nemen, terwijl mo el de d kin n hu t re da kken de diepe laag van ouders vinden ? De deelnemers ontde elt spe k m doet tie ma ble pro het begeleiden (waaro er diepere doe ik wat ik doe) en van m k een aro oo (wa ers p em ha eln rsc de ine n tra jge het en verdiepen, kri en fen oe ast gen Na . rlin et) lee do met ouders en de ander wat hij een trainingsdag samen ie om erg ng en rki e we uw uit nie e t sch hele prakti iner verrijkt me ng die elke faalangsttra ini tra n Ee . ren ise an te org en inspiratie. en met het geven van iners die ervaring hebb Voor wie: faalangsttra ma in PO of VO een trainingsprogram d lan Trainer: Ivo Mij Kosten: € 840,00 rs’ (Ard Nieuwenbroek) dvd: ‘Faalangst en oude de én k boe het ief lus Inc SBU: 28 uur

k hatte noodzaa

dersc orming: een on sv p e ro g e v ie 7 Posit

2014) ( 2 juni, 17 juni en en voor leerkracht BIO 1, 2, 6 en 7 euwe inzichten uitoefenen ni e en ill ar w kb d ui oe br sitieve invl biedt zeer po ct re di vanaf de ar ja er Deze training t school n, is da in het nieuwe nd voor groepe ke er dividuen die nm in Ke mentoren die . de es en mische proc tsvindt tuss na aa pl dy ps es leiden. oe oc gr pr t t in he onbewus leuke klassen een bijzonder uke en minder t le en t uu in ur to m st n ka te nt rs ku es ee e proc de groep Dit onzichtbar ar tbare proces in ja ch ol zi ho on sc t t samenkomen. he he je n eet, is dat et begin va w H . en es re ng oc de ni pr ie ai t tr et he Wat ni eedaagse en binnen arten. Deze tw keuzes te mak st te en te tt us f w va tie be si nd or po ha do n klas concrete moment om ee en geeft zeer psis het gouden psdynamieken oe eren in het groe gr st er ve ov In is n. nn pe ke rlo ve de n re op te gaat in ent gedu nde veilig te la het leerrendem or et je leerlingen m vo t k ar oo st r ke de om maar ze voor de sfeer, proces is goed . het schooljaar groepen werkt et kinderen in m e di en re de Voor wie: ie esen Trainer: Jac. Gi 00 ing’ 0, 42 € : en Kost eve groepsvorm ndboek: ‘Positi ha t he f ie us cl In Maya Bakker) (Ivo Mijland en SBU: 14 uur

4 Een effectieve aanpak van pesten BIO 1, 2, 5, 6 en 7

(11 maart, 19 maart en 9 april 2014)

(3 oktober en 12 november 2013)

Overal waar mensen samenwerken in groepen, vind je pestgedrag. Helaas is pesten niet altijd even makkelijk te doorgronden. In deze tweedaagse praktijktraining staat pesten centraal vanuit een contextueel perspectief. We bieden een bewezen effectieve begeleidingsmethodiek aan die tegelijk aandacht besteed aan pester(s) en gepeste(n.) Verder wordt veel aandacht besteed aan de samenwerking met ouders van zowel dader en slachtoffer.

INSCHRIJVEN? WWW.ORTHOCONSULT.NL/TRAININGEN

Voor wie: mentoren, leerlingbegeleiders, intern begeleiders, (groeps)leerkrachten, vertrouwenspersonen Trainer: Ard Nieuwenbroek Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘Alles over pesten’ (Jan Ruigrok) SBU: 14 uur

VRAGEN? 0499-841619 8.

SEPTEMBER 2013 - JUNI 2014

TRAININGEN

Praktijktrainingen van Ortho Consult: • Sluiten naadloos aan bij Passend Onderwijs (omgaan met verschillen, samenwerken met ouders, begeleiden van leerlingen met de blik gericht op kansen) • Vertrekken altijd vanuit een contextuele visie, waarbij een begeleider de leerling benadert in diens context en vooral aandacht geeft aan de loyaliteit met zijn ouders en het evenwicht daarin tussen geven en ontvangen • Werken altijd in de verhouding 30% theorie en 70% praktijk • Gaan uit van de wens van de deelnemer ook diens eigen persoonlijke ontwikkeling in de training aandacht te geven • Inclusief werkmateriaal, koffie/thee en een uitgebreide luxe lunch • Vinden vrijwel allemaal plaats in zalencentrum Regardz La Vie in Utrecht, vlakbij het Centraal Station (boven de Bijenkorf) • SBU = Studiebelastingsuren

8 De macht van machomannetjes

Al onze praktijktrainingen bieden we ook aan als in company training, workshop of lezing. Neem contact op met Ivo Mijland voor een vrijblijvende aanvraag (06-54222194). WET BIO Sinds 2006 is er de wet op de Beroepen in het Onderwijs (kortweg BIO) van kracht. Deze wet omschrijft de bekwaamheidseisen waaraan onderwijspersoneel minimaal moet voldoen. Bij elke praktijktraining zie je direct welke competentie aan de orde komt. De eisen zijn omschreven in de volgende 7 items: 1 interpersoonlijk competent 2 pedagogisch competent 3 vakinhoudelijk/didactisch competent 4 organisatorisch competent 5 competent in samenwerken met collega’s 6 competent in samenwerken met buitenwereld (o.a. ouders) 7 competent in zelfreflectie en ontwikkeling

in school

(7 oktober 2013) en macho’s! en je uit en maken je klein. Bitches Ze intimideren je, bedreigen je, lach pteren, acce g geza s elijk zen gaan, nauw Leerlingen die voortdurend over gren s op ze boo je Als n. dade hun voor en nem nooit verantwoordelijkheid lijken te daagse twee deze t u zulke leerlingen? Dan is wordt, geven ze een grote bek. Ken deren. bena n lere te rs ande deze leerlingen training een prachtige uitdaging om n linge leer deze van teit rtivi asse ructieve Een training die uitnodigt om de dest . ding shou basi e, respectvolle, constructieve te beantwoorden met een krachtig van rom waa het van ng theoretische uitwerki Door de vele concrete tips en een oeting nieuwd) vertrouwen om een ontm (her je krijg g’ edra ‘bitch- en macho-g stal binnen mee is ing train deze op: Let n. aan te gaan met deze groep leerlinge enkele weken volgeboekt.

BIO 1, 2, 6 en 7

PASSEND ONDERWIJS Op 1 augustus 2014 gaat de wet Passend Onderwijs in. Scholen hebben de plicht om leerlingen die extra steun nodig hebben een passende onderwijsplek aan te bieden. Er komt een grotere vraag naar professionele steun vanuit de scholen zelf en ook wordt er meer samenwerking gevraagd tussen scholen in de regio. De nieuwe wet vraagt scholen om zich nu al voor te bereiden op een aantal kernvragen. Hoe ga je om met verschillen? Hoe ga je om met zorgvragen van leerlingen of ouders? Hoe werk je nauw samen met ouders en met collega-scholen. De trainingen van Ortho Consult richten zich al sinds de oprichting in 1999 op de samenwerking tussen ouders, kind en school, waarbij de leerling centraal staat. Passend Onderwijs vraagt om passende scholing. Ortho Consult heeft al bijna vijftien jaar ervaring in het trainen van attitude en vaardigheden die in het kader van Passend Onderwijs in 2014 gevraagd worden.

werkt Voor wie: iedereen die met jongeren een acteur met en Trainer: Hans Kaldenbach sam Kosten: € 350,00 tjes, 99 tips om de Inclusief het boek: ‘Machomanne uw school’ (Hans Kaldenbach) straatcultuur terug te dringen uit SBU: 7 uur

11 Vertrouwenspersonen BIO 2, 6 en 7

(3 oktober en 29 oktober 2013) (9 januari en 21 januari 2014)

Op steeds meer scholen wordt (ook) in het eindexamenjaar aandacht besteed aan een training rondom faalangst. Juist in het slotjaar van het middelbaar onderwijs neemt de spanning voor veel leerlingen toe. Eén op vier heeft de spanning niet goed onder controle. Dat heeft invloed op de resultaten en/of op het welzijn van de leerlingen (en hun omgeving). In een trainingsprogramma kunnen begeleiders gelukkig van betekenis zijn voor deze groep leerlingen. We baseren ons in deze tweedaagse op de methodieken en opvattingen uit de vierdaagse basistraining ‘Faalangst de baas’. In deze twee dagen gaan we vanuit die basis op zoek naar werkvormen, methodiek en theoretische toevoegingen. Let op: deze training is meestal binnen enkele weken volgeboekt. Voor wie: trainers examenvrees of die dat willen worden Trainer: Kim Oonk Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘Omgaan met examenvrees’ (Ard Nieuwenbroek) SBU: 14 uur

10 Succesvol werken met so BIO 2, 6 en 7

heimen

(11 november, 27 november 2013) ‘U mag het tegen niema nd zeggen!’ Deze zin klin kt dagelijks in spreekkam op scholen door heel Ne ers derland. Vaak is het een vertrouwenspersoon die eerste functionaris binnen als school over kwetsbare pro blematiek spreekt rondom intimidatie, discriminatie, pesten en (verbaal) gew eld. Degene die je in ver neemt - ouder, leerling of trouwen collega - vraagt daarbij som s om geheimhouding. Do die geheimhoudingsvraa or g, kom je als vertrouwens persoon in de knel. Want kun je zulke kwetsbare info hoe rmatie, waarbij het gaat over ongewenst gedrag een leerling of een colleg van a, wel geheimhouden? Wa t moet je doen als jij iets wat je collega’s niet weten weet, ? Soms wordt gevraagd om het geheim met niema delen. Hoe moet je daar nd te nu als vertrouwenspersoo n mee omgaan? Kun je alt geheimen bewaren? Als ijd een leerling zegt dat je het tegen niemand mag zeg bedoelt hij dat dan echt? gen, Of zegt hij dat alleen uit angst voor de consequen van de openbaring van het ties geheim? In deze training leer je als vertrouwensper omgaan met het specifieke soon thema geheimen. Deze twe edaagse praktijktraining zoekt naar dilemma’s en geeft contextuele antwo orden. Voor wie: vertrouwensper sonen (PO en VO), leerlin gbegeleiders (PO en VO), zorgcoördinatoren, mento ren Trainer: Petra Nijdam Kosten: € 420,00 Inclusief het handboek: ‘Voor elke zorgcoördinator ’ (Leendert van Genderen , Marinka Brandwijk-Kok , Aaldert van der Horst SBU: 14 uur

9 Effectieve aanpak van examenvrees in school BIO 2, 6 en 7

en hun beklemmende ge

ciale vaardigheden in scho

ol

(7 oktober, 31 oktober, 18 nov ember, 26 november 2013 en 10 februari 2014 terugko mmiddag) (3 februari, 13 maart, 31 ma art, 16 april en 12 juni 2014 terugkommiddag) Een aantal leerlingen kampt met een tekort aan sociale vaardigheden. Soms komt dat tot uiting in onaangepast ged rag. Een andere keer vallen deze leerlingen juist helemaal niet op. Het zijn leerlingen me t weinig zelfafbakening en zelf validatie. Scholen bieden deze groep leerlingen steeds vaker een groepstraining ‘soc iale vaardigheden’ aan. Doel van deze begeleiding is, naast sociale vaardigheden, de rol en betekenis van ouders bij dit gedrag te ond erzoeken. Deelnemers leren in deze praktijktraining hoe leerlingen te diagnosticeren voor zo’n training op school en uiteraard ook hoe zo’n training te geven. Verder sta at de samenwerking met oud ers centraal, omdat juist bij deze groep leerlingen intensie ve samenwerking met ouders noodzakelijk is om resultaat te kunnen boeken. Voor wie: leerkrachten, inte rn begeleiders, mentoren, leer lingbegeleiders die opgeleid willen worden tot trainer ‘So ciale vaardigheden’ (PO en VO) Trainers: Kim Oonk en Esther Bressers Kosten: € 945,00 Inclusief het handboek: ‘Tra ining sociale vaardigheden’ (Esther Bressers en Kim Oon k) SBU: 32 uur

12 Klagende ouders: ellende of kans? BIO 1, 2, 6 en 7

(4 december 2013 en 8 januari 2014)

In het onderwijs worden leerkrachten in toenemende mate geconfronteerd met klagende ouders. Het lijkt soms of deze ouders je eerder als tegenstander zien dan als bondgenoot. Deze ouders maken het je soms erg lastig, zeker als de klachten irreëel lijken. Ze vragen om andere docenten, betere roosters, een andere mentor of zelfs het ontslag van een niet functionerende docent. Door de onredelijkheid van die klachten, lukt het veel leerkrachten niet om constructief te blijven communiceren. De klacht maakt boos, verdrietig of nodigt uit om terug te klagen. Wat kun je doen om klagende ouders weer tot bondgenoten te maken? Hoe onderzoek je de behoefte die achter elke klacht schuilgaat? Hoe voorkom je dat klagers je humeur beïnvloeden? Hoe kun je zelf invloed nemen, om de klager te verleiden om samen te werken aan een oplossing? Voor wie: iedereen die gesprekken voert met ouders Trainer: Pieter Jansen Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘De kracht van klagende ouders’ (Ivo Mijland) SBU: 14 uur

9.

TRAININGEN 13 Social media: moderne vijand in sch

ool

BIO 1, 2, 6 en 7

17 Wat als jongeren over zelfmoord praten

(9 december 2013 en 8 januari 2014)

(23 september en 7 oktober 2013)

BIO 1, 2, 6 en 7

Hoe reageer je als een leerling via socia l media een bedreiging uit? En hoe maa k je beleid als het gaat om contacten tusse n leerling en docent via social media? En wat doe je als een leerling op Facebook een nepprofiel maakt van een docent, met daarop ‘valse’ informatie? Op het gebie d van social media zijn veel werknemers en werkgevers in het onderwijs onwetend . De reactie is vaak repressief van aard met als gevolg vaak een toename van het probleem. De kracht, snelheid en onhoudbaarheid van social media word t daarbij vaak onderschat. Tijdens deze training leer je een andere, geweldloze aanpak waarbij er verzet is tegen het ongewenste deel, maar verbinding gezo cht wordt met de niet meer weg te denk en interactieve wereld van pubers. Door socia l media serieus te nemen, kun je ook aan de andere kant succes boeken. In dat geval maak je gebruik van de kracht van social media en neem je invloed op het ontwikkelen van ‘socialere’ media. Hoe je dat doet, leer je tijdens deze prak tische training.

Ruim Van de schoolgaande jeugd denkt ruim 10% wel eens na over de dood. ruim sterven Jaarlijks . beroven te leven 5% doet een poging zichzelf van het 2. nummer rzaak doodsoo daarmee is Het suïcide. van 100 jongeren als gevolg krassen, Daarnaast beschadigt ruim 10% van de schoolgaande jeugd zich door te maken snijden of branden. Schrikbarende cijfers. Scholen krijgen vroeg of laat van opvangt signalen je als doen je moet Wat n. met zelfdestructieve leerlinge de als , jongeren deze je herken hoe En dood. de over spreken die jongeren een signalen ondergronds lijken te blijven? Deze groep jongeren vraagt om niet ‘dood’ rp onderwe het en gaat weg de uit school die de begeleiding niet als om heden mogelijk naar we kijken training gse tweedaa schuwt. In deze of school passend te reageren op jongeren die suïcidale gedachten hebben leerling een als doen te wat bij stil we zichzelf verwonden. Daarnaast staan daadwerkelijk uit het leven stapt en er in de klas plots een lege plek is.

Voor wie: iedereen die met jongeren werk t Trainer: Petra Nijdam Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘Social Kids’ (Marlies Slegers) SBU: 14 uur

Voor wie: leidinggevenden, teamleiders, intern begeleiders en leerlingbegeleiders in PO en VO Trainer: Ivo Mijland NIEUW Kosten: € 630,00 school’ in g Inclusief het boek: ‘Crisisbegeleidin (André Konig) SBU: 14 uur

14 Echtscheiding en school: schreeuw om verbinding BIO 1, 2, 6 en 7

18 Schoolmaatschap

(8 oktober, 30 oktober, 12 november en 26 november 2013)

BIO 1, 5, 6 en 7

(2 oktober, 10 oktober en 29 oktober 2013) Het kenmerkende va n het werk als schoo lmaatschappelijk werke leen te maken krijgt r is dat je niet almet allerhande proble matiek van kinderen dat je hierin ook met en jongeren, maar allerlei belanghebbend en te maken krijgt. Je als een soort bruggen werkt eigenlijk bouwer. Je legt in je werk allerlei verbinding leerlingen en ouders, en, zoals tussen tussen leerlingen en school, tussen ouders leerlingen en hulpverl en school, tussen ening en ga zo maar do or. In deze praktijktrai dit werk oog te hebb ning leer je in en en recht te doen aa n de verschillende loy bijzonder aan de loyali aliteiten, in het teit tussen ouders en kinderen. We gaan aa het stellen van verbind n het werk met ende vragen en het we rken vanuit een meerz houding. ijdigpartijdige

Een op de zes leerlingen heeft te maken met echtscheiding. De gevolgen zijn vaak enorm. Niet alleen worstelen deze kinderen met hun loyaliteit naar vader en moeder, ook krijgen ze te maken met andere woonomstandigheden, financiële consequenties, nieuwe partners (met soms ook kinderen uit een eerder huwelijk) en breuken met (een deel van de) familie. Vanuit hun loyaliteit naar hun ouders, zijn kinderen uit echtscheidingsgezinnen geneigd hun pijn en verdriet te vertalen naar probleemgedrag op school. In deze training verkennen we hoe je betekenisvol kunt zijn voor deze groep leerlingen. We leggen daarbij veel nadruk op het verschil tussen loyaliteit tussen ouders en kind en tussen kind en school. Deelnemers kunnen na deze vierdaagse binnen hun school een groepstraining opzetten (jongeren en echtscheiding).

Voor wie: schoolmaa tschappelijk werkers Trainer: Marinka Bran dwijk Kosten: € 630,00 Inclusief het boek: ‘Tu ssen thuis en school’ (Ard Nieuwenbroek/W im van Mulligen/Piet Gieles) SBU: 21 uur

Voor wie: leerkrachten PO en docenten/begeleiders VO Trainer: Leendert van Genderen Kosten: € 880,00 Inclusief de werkmap: ‘Gedeeld verdriet’ (Riet Fiddelaers-Jaspers) SBU: 28 uur

15 Ongemotiveerde leerlingen bestaan niet BIO 1, 2 en 7

19 Verdiepingsdag voor SOVA-trainers

(8 oktober en 8 november 2013)

BIO 2, 6 en 7

Ze zijn niet vooruit te branden. Maken nooit hun huiswerk. Tonen geen interesse voor de lesstof. Of ze spijbelen. Ongemotiv eerde leerlingen. Op school wordt van alles geprobeerd om deze groep leerlingen in beweging te krijgen. Soms met resultaat, vaak met het idee aan een dood paard te trekken. In deze tweedaagse gaan we op praktische wijze kijken naar het begrip motivatie op school. We kijken met verrassende oefeningen en experimen ten naar hoe motivatie werkt bij de deelnemers zelf om vervolgens samen op zoek te gaan naar andere manieren om leerlingen in beweging te krijgen. Tijde ns de training werken we met de ‘Motivatiewaaier’. Een training vol praktijkide eën voor elke leraar.

NIEUW

(14 mei 2014)

Op veel scholen in PO en VO wordt een training sociale vaardigheden aangeboden. Geleid door trainers met veel deskundigheid, enthousiasme, en betrokkenheid. Natuurlijk willen deze trainers zich blijven ontwikkelen. Juist om in te spelen op die vraag van velen om hun trainerschap te verbreden en verdiepen, bieden we nu een intensieve dag aan voor (ervaren) SOVA-trainers, om nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven en hun contextuele basishouding te verstevigen. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze enigszins bekend zijn met de basis van contextuele leerlingbegeleiding en ook verwachten we dat de deelnemers ervaring hebben opgedaan in het geven van een training op school.

Voor wie: iedereen die met jongeren werk t Trainer: Ivo Mijland Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘Motivatiewaaier’ (Ivo Mijland) SBU: 14 uur

Voor wie: SOVA-trainers die de basistraining gevolgd hebben en een SOVA-training gegeven hebben Trainers: Kim Oonk en Esther Bressers Kosten: € 195,00 SBU: 7 uur

20 Familieopstellingen op school

NIEUW

16 Prinsen en prinsessen in de klas BIO 1, 2 en 7

NIEUW

pelijk werk in school

BIO 1, 5, 6 en 7

(30 september en 9 oktober 2013)

Ervaar je het werken op school soms als zwaar? Heb je het idee dat die ene collega je nog steeds niet begrijpt? Of betrap je jezelf erop dat je sommige leerlingen niet leuk vindt? Tijdens deze praktijkdag krijgen deelnemers een andere kijk op gedrag. Het wordt in het perspectief van de onderliggende dynamiek tussen thuis en school gepla atst. Deelnemers ervaren dat het familiesysteem van grote invloed is op het schoolsysteem. Zowel voor leerlingen als leerkrachten heeft dat stevige cons equenties. Bouke de Boer zal met de deelnemers opstellingen neerzetten, waar bij we onze overtuigingen uit de familie plaatsen in relatie tot collega’s en leerl ingen. Deze dag zal bijdragen aan het losmaken van tot nu toe onzichtbare onde rstromen die van invloed zijn op de vragen die we ons dagelijks stellen in ons werken op school.

Op school krijgen leraren in toenemende mate te maken met verwende kinderen: prinsen en prinsessen die thuis alles krijgen, die nooit gecorrigeerd worden en (bijna) alles mogen van hun ouders. Verwende kinderen die bij een vergrijp op school direct de ouders aan hun kant krijgen. Kinderen die de oogappel zijn van de familie en niets verkeerd kunnen doen. Voor het onderwijs is het werken met ‘prinsen en prinsessen’ en hun ouders vaak niet eenvoudig. In deze tweedaagse training staan we stil bij het waarom van verwennen om van daaruit een aanpak te presenteren in het begeleiden van deze kinderen in de driehoek ouders-kind-school. Voor wie: leerkrachten PO en docenten/begeleiders VO Trainer: Esther Bressers Kosten: € 420,00 Inclusief het boek: ‘Het verwende kind syndroom’ (Willem de Jong) SBU: 14 uur

(13 november 2013)

Voor wie: iedereen die in het onderwijs werkt (PO/VO) Trainer: Bouke de Boer Kosten: € 245,00 Inclusief het boek: ‘Ik kan de wereld vera nderen. En jij weet wie ik is’ (Bouke de Boer) SBU: 7 uur 10.

W NIEU

ALGEMEEN

BETER GOED GEDAAN DAN BETER GEPROBEERD Door Ivo Mijland Als burgers zijn we genoodzaakt om sommige opdrachten te delegeren. Omdat we niet voldoende kennis hebben van een bepaalde dienst, of omdat we vanuit een leerplichtwet genoodzaakt zijn om het kind onderwijs te laten genieten. Zo zijn we zelf niet in staat om onze kinderen op alle terreinen te begeleiden. We raadplegen de huisarts als we ons zorgen maken over hoge koorts, we bezoeken regelmatig het consultatiebureau om de ontwikkelingen goed in de gaten te houden en kijken in onze leefomgeving op welke vereniging een kind sport, spel en ontspanning vindt. Veel van zulke gedelegeerde opdrachten verlopen naar wens. Er is dan een goede balans tussen geven en ontvangen. We krijgen waar we voor komen en geven waar de ander recht op heeft. We betalen de rekening om de schuld te vereffenen, bieden genoegdoening en erkenning als iets (niet) goed is. Soms gaat er iets mis en lijkt genoegdoening niet voldoende om de balans te herstellen. In dat geval is er sprake van grote(re) onvrede over de gedelegeerde opdracht. Dit kan leiden tot andere zoektochten naar genoegdoening. Boosheid, frustratie en geklaag zijn dan enkele reacties. Een conflict een mogelijk gevolg. In dit artikel werk ik uit hoe je de door ouders gedelegeerde opdracht zo goed mogelijk kunt uitwerken.

Een kind is vanaf zijn geboorte afhankelijk van de zorg van anderen. De eerste zorg komt van vader en moeder, maar al snel krijgt het kind te maken met allerlei vormen van externe zorg. Ouders delegeren hun zorg onder andere naar de oppas, het kinderdagverblijf, opa en oma, de buurvrouw of de kinderopvang op de sportschool. Veel van die gedelegeerde opvoeding kiezen ouders vrijwillig, maar vanaf het vierde jaar komt er een bijzondere delegatie bij: het kind mag zich opmaken voor de leerplicht. Hoewel de schoolkeuze vrijwillig en goed doordacht plaatsvindt, kunnen ouders niet langer kiezen voor wel of niet delegeren. Ze zullen moeten loslaten. Net als Odysseus deed, zullen ouders ook hier zoeken naar een betrouwbare school. Via open avonden en verhalen van andere ouders wordt een weloverwogen keuze gemaakt. Dat lijkt een logisch en eenvoudig proces, maar de praktijk is anders. Veel ouders vinden het moeilijk om hun kind een hele dag uit te besteden aan de professionals in school. Dat is echt niet alleen lastig in de kleutertijd, maar is zeker ook

In de Griekse ‘Odyssee’ van Homerus is Mentor een goede vriend en leidsman van Odysseus. Als Odysseus naar Troje vertrekt, delegeert hij de opvoeding van zijn zoontje Telemachus aan Mentor. Mentor neemt de opvoeding in goed vertrouwen over. In het Nederlandse onderwijs is de mentor de spil in de begeleiding. De mentor neemt namens de ouders de gang van zaken waar, zorgt dat de begeleiding op de juiste manier verloopt en houdt contact met thuis over de vorderingen, successen, maar ook eventuele zorgen. De mentor neemt een deel van de opvoeding in goed vertrouwen over.

informeren, maar laten ze ook hun gevoel spreken. Na een vergelijkend warenonderzoek maken ze een weloverwogen keuze, wetende dat die in principe voor 4, 5 of 6 jaar zal zijn. In de eerste ontmoeting met ouders, kan een mentor al een eerste belangrijke stap naar samenwerking maken. Smeed het ijzer als het koud is In de gedelegeerde opvoeding tussen thuis en school gaat de variant op dit spreekwoord zeker op. Aan het begin van het schooljaar is het ijzer namelijk vaak nog koud (er is geen probleem) en kun je tot prima afspraken komen. Organiseer daarom met elke mentorgroep een ouderavond, waar je nadruk legt op samenwerken. Leg daarbij uit dat je in goede tijden makkelijk samenwerkt, maar dat het juist als het lastig wordt belangrijk is om elkaar te blijven opzoeken en ondersteunen. Vanuit boosheid los je problemen namelijk niet zo makkelijk op. De dynamische driehoek is een makkelijk model om de samenwerking symbolisch uit te leggen. Teken dit model op het bord en vertel

Wat als het ijzer toch heet wordt Helaas is het in een langdurige samenwerking tussen thuis en school lang niet altijd pais en vree. Het kan niet anders dan dat er zaken zijn die de samenwerking bemoeilijken. Mentoren moeten op dat moment een ding op het netvlies houden: bij problemen verandert de communicatie van positief naar negatief, maar het verlangen verandert niet. Wat er ook gebeurt, ouders komen altijd op voor de belangen van hun kind en communiceren nooit met de intentie de zaken te verslechteren. Houd als mentor rekening met het verschil in loyaliteit tussen ouders en kind en tussen kind of ouders en school. Een mentor moet er altijd naar streven met de belangen van alle betrokken rekening te houden. Als dingen anders lopen dan gewenst, komen ouders terecht in verzet. Ze uiten hun onvrede niet altijd constructief, maar willen in feite hetzelfde als de mentor. Beterschap op school. Het hete ijzer smeed je het succesvolst in een werkelijke ontmoeting. Luister naar het verhaal van de ouders, lees hun non-verbale toevoegingen. Het is voor ouders al lastig genoeg om hun kind voor zo een groot stuk ‘af te staan’ aan anderen. Als die gedelegeerde opvoeding in de klem komt, realiseer je dan dat het niet uitmaakt wie daar het meest verantwoordelijk voor is. Veel belangrijker is het om zo snel mogelijk als profes-

Kind (K)

Ouders (O)

School (S)

ingewikkeld op weg naar de brugklas. Je moet je kind namelijk loslaten en toevertrouwen aan mensen die je niet kent, mensen die misschien wel anders denken over opvoeding. Ouders zoeken daarom samen met hun kind een school die het beste bij ze past, een school ook waarvan ze verwachten dat het kind zowel didactisch als pedagogisch op een bij de ouders passende wijze wordt opgevoed. Op een open dag laten ze zich

dat bij optimale samenwerking, de driehoek in balans is en de groeiruimte voor het kind optimaal. Als de samenwerking onder druk komt te staan, heeft dit effect op de driehoek. Partijen gaan samen tegen een andere partij in de weer, of de communicatie tussen partijen wordt stopgezet. In beide gevallen is het niet in het belang van het kind dat de groeiruimte onder druk komt te staan. 11.

sional in gesprek te gaan met de ouders om vanuit samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid een stap voorwaarts te zetten. Je kunt daarbij gebruik maken van je investeringen toen het ijzer nog koud was. “Weet u nog, de eerste ouderavond? Dit lijkt het lastige moment waar we toen van zeiden dat het vast eens voor zou komen. Zullen we samen kijken wat er aan de hand is en wat er nodig is voor herstel?” Als mentor moet je op alle momenten aan alle kanten kunnen staan. Zelfs als een kind thuis niet krijgt waar het recht op heeft of als ouders het kind onnodig onder een prestatiedruk zetten. Hoe onredelijker de ouders, hoe groter hun verlangen naar verbetering. Die kun je niet geven door het beter te doen voor het kind dan de ouders doen. En dat is misschien wel een pijnlijke conclusie. Je kunt de didactische en pedagogische taak wel gedelegeerd krijgen door ouders, maar hem overnemen in geval van grote zorg is onverstandig. Een kind kan niet van een mentor ontvangen, wat het van ouders zou moeten krijgen. Ook nu geldt dat samenwerken meer oplevert dan het beter willen doen. Beter goed gedaan (binnen de opdracht) dan beter geprobeerd (overnemen van verantwoordelijkheden). Een kind zal uiteindelijk toch verzuchten, hoe slecht het thuis ook gaat: “Het zijn toch je ouders!”

HANDBOEK VOOR ELKE ZORGCOÖRDINATOR De zorgcoördinator is binnen de school een spin in het web voor wat betreft de zorg voor leerlingen. Hij heeft veel contacten en moet de zorglijnen met elkaar verbinden tot een mooi geheel, waardoor de leerling de zorg krijgt die hij nodig heeft. Dat vraagt veel kennis en vaardigheden. In dit boek geven de auteurs een compleet overzicht van wat een zorgcoördinator op school allemaal als kennis nodig heeft. Dat maakt dit boek ook tot een echt handboek: een naslagwerk waarin je alles kunt vinden wat je wilt weten. Daarnaast geeft het boek vele concrete handvatten om op een effectieve wijze de rol als zorgcoordinator uit te kunnen oefenen. Daarbij staan de contacten met leerlingen, hun ouders, collega’s en externe deskundigen centraal.

€24

,00

Marinka Brandwijk-Kok, Leendert van Genderen en Aaldert van der Horst ISBN: 978-90-79596-17-1

HANDBOEK TRAINING SOCIALE VAARDIGHEDEN Dit boek is geschreven voor iedereen die te maken heeft met kinderen tussen de 10 en 15 jaar en die in welke onderwijsvorm dan ook een bijdrage levert aan een positieve ontwikkeling van kinderen. Van leerlingen wordt ander gedrag verwacht, met andere verantwoordelijkheden, dan 10 jaar geleden. Dat vraagt om een nieuwe kijk op het verzorgen van sociale vaardigheidstrainingen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Dit boek biedt scholen de mogelijkheid een training sociale vaardigheden op een verantwoorde manier te verwezenlijken. Naast een gedegen basistheorie biedt het boek een heldere en stapsgewijze methode om een succesvolle training sociale vaardigheden te kunnen geven. Esther Bressers – van Goch en Kim Oonk ISBN: 978-90-79596-16-4

€24

,00

HANDBOEK ALLES OVER PESTEN Pesten is van alle tijden en komt voor op vele plaatsen. Zeker ook in het onderwijs. Het is voor iedereen een geweldige uitdaging om dat pesten effectief aan te pakken. Niet met een simpele truc die kortstondig werkt. Dit handboek geeft allereerst een grondig en helder overzicht van belangwekkende theorieën rondom het fenomeen pesten. Zeker is dat het niet alleen om de pester gaat en ook niet alleen om straffen. Voor een grondige aanpak met een langdurig effect is meer nodig. Het tweede gedeelte van dit handboek presenteert op toegankelijke wijze werkbare aanpakken, die in de praktijk hun effect hebben bewezen. In alle soorten onderwijs. De auteurs nemen de lezers mee in de wondere wereld van de groepsgerichte benadering met uitstapjes naar de inmiddels steeds bekender wordende contextuele benadering. Met praktijkaanpakken die meteen gebruikt kunnen worden!

€26

,00

Jan Ruigrok ISBN 978-90-79596-12-6

HANDBOEK POSITIEVE GROEPSVORMING

€24

,00

In dit handboek is theorie en praktijk gekoppeld om zo een aangenaam recept te presenteren voor de dagelijkse omgang met groepen op school. De vele oefeningen zijn uitgebreid getest en bieden een praktische bijdrage aan het ontstaan en behouden van positieve groepsvorming in de klas. Dit handboek is een naslagwerk voor iedereen in het onderwijs die met het werken met groepen meer succes wil behalen.

Bij 10 boeken het 11e boek gratis

HANDBOEK KLEINE PSYCHOPATHOLOGIE IN SCHOOL

HANDBOEK FAALANGSTTRAINING

In vrijwel alle scholen in Nederland is veel aandacht voor leerlingen die extra zorg nodig hebben. Dit handboek levert daarbij een extra bijdrage door aandacht te vragen voor de groep leerlingen met meer dan ‘normale’ problemen. Soms duidelijk merkbaar en zichtbaar, vaker toegedekt door onbegrepen gedrag of een verkeerde diagnose. Een begeleider in school signaleert vaak als eerste psychopathologische problemen. In dit handboek staat hoe je problemen bij deze groep leerlingen herkent, hoe je met hen in gesprek blijft en hoe je in nauwe samenwerking met ouder(s) kunt verwijzen naar externe professionele hulpverlening.

0

,0 26

€

Veel scholen bieden faalangstige leerlingen een trainingsprogramma aan om beter met faalangst om te kunnen gaan. En met succes, zo blijkt uit de vele evaluaties. Dit handboek faalangsttraining biedt trainers mogelijkheden om, naast professionele diagnostiek, leerlingen een effectieve training te geven. Het boek staat boordevol oefeningen en geeft adviezen hoe zo’n training in school op te zetten. Ook worden de verschillende uitgangspunten bij de oefeningen grondig theoretisch verkend.

Uit het voorwoord van prof. dr. Herman van Engeland “Ik spreek de wens uit dat velen, werkzaam in het onderwijs, dit boek gaan gebruiken” Wim van Mulligen, Ivo Mijland en Ard Nieuwenbroek ISBN: 978-90-79596-08-9

Maya Bakker - de Jong en Ivo Mijland ISBN: 978-90-79596-07-2

Ard Nieuwenbroek en Jan Ruigrok ISBN: 90-808555-2-9

4e K!

DRU

HANDBOEK VOOR ELKE MENTOR

4e K!

DRU

0 4,0

€2

12.

Veel (beginnende) mentoren lopen vaak op tegen een muur van vragen. Dit handboek geeft antwoord op alle vragen waarmee mentoren vroeg of laat te maken krijgen. Mentoren kunnen in het boek lezen hoe ze effectief kunnen werken met leerlingen. Het boek gaat uitgebreid in op diverse gesprekstechnieken. Ook geven de auteurs handvatten om van een mentorklas een hechte groep te maken. Verder staat er veel informatie in het boek over hoe een mentor de ouderavond tot een succes kan maken, hoe hij een goed leerlingvolgsysteem (LVS) kan opzetten en hoe de rapportvergaderingensuccesvol geleid kunnen worden. Uiteraard is er ook ruimte voor specialistische onderwerpen zoals faalangst, pesten en rouw en verdriet in de klas. Een zeer geschikt boek voor beginnende en meer ervaren mentoren.

Bij 10 boeken het 11e boek gratis Maya Bakker – de Jong en Ivo Mijland ISBN: 90-808555-3-7

n

er da

€24

Al me

,00

0 ex. 0 0 . 5 2 ocht! verk

BOEKEN EN DVD’S HANDBOEK IN PLAATS VAN SCHORSEN

PROVOCATIEVE LEERLINGBEGELEIDING

€24

,00

3e

DRUK! (herstelrecht in het onderwijs) Iedereen die in het onderwijs leert en werkt, loopt schade op; door eigen gedrag of door wat anderen doen. Dit boek biedt mogelijkheden om met ongewenst gedrag om te gaan op een manier waar iedereen beter van wordt. Ieder conflict dat zonder straffen of verwijdering opgelost wordt is een overwinning. Als je er zelf bij betrokken bent, voelt een schorsing of flinke straf immers vaak als een persoonlijke nederlaag omdat het (weer) niet is gelukt die leerling te bieden wat hij nodig heeft.

KRASSENDE LEERLINGEN

Provocatieve leerlingbegeleiding is een nieuwe uitdagende manier van begeleiding die lijkt te spotten met bestaande vormen. De begeleider is niet de wijze leermeester, maar eerder de hofnar, die plezier maakt, zegt wat anders verborgen blijft en die ruimte schept door chaos te creëren. Zijn wijsheid schuilt achter ontregelende acties die de leerling dwingt zijn eigen orde te scheppen. De begeleider daagt de leerling uit, zet hem op het verkeerde been en dwingt hem daarmee zijn eigen problemen aan te pakken. Hij gooit er met de pet naar, maar reken maar dat het raak is. Humor, geloof in de kracht van de leerling en geloof in eigen kracht zijn drie basiselementen waarmee de begeleider de leerling onontkoombaar zijn eigen kracht laat inzetten. Oprechte betrokkenheid met de leerlingen zorgt ervoor dat die kracht op een optimale manier gebruikt wordt.

MOTIVATIEWAAIER

€14

,50

e 2 D

RUK!

Ondanks de beste intenties, stevige inspanningen, veel creativiteit en voldoende geduld, lukt het niet altijd om leerlingen voldoende in beweging te krijgen. Deze motivatiewaaier is een handzaam hulpmiddel boordevol tips en ideeën. In de waaier staan naast theoretische uitwerkingen vooral veel praktische handreikingen, lesideeën, oefeningen, overwegingen en metaforen. Ook staan er praktische aanbevelingen voor de directie in de waaier. Dit prachtig uitgevoerde product van Uitgeverij Quirijn is geschreven door Ivo Mijland. Een absolute aanrader voor iedereen die vanuit eigen passie voor het onderwijs, leerlingen wil uitdagen passief leren om te zetten in leren met passie.

Bij 10 waaiers, de 11e gratis Iedere school kent ze: leerlingen die zichzelf (be)krassen. Zelfverwonding, of automutilatie, kan vele vormen aannemen: van krassen en ergens tegen slaan tot zichzelf snijden of branden. Dit gedrag kan verband houden met recente gebeurtenissen of ervaringen uit het verleden. Gewoonlijk heeft een leerling, die tot zelfverwonding overgaat, niet de bedoeling om zelfmoord te plegen. Eerder wil deze leerling juist zelfdoding voorkomen, er niet langer aan denken, of het leven in het algemeen ‘draaglijker’ maken. Dit praktijkboek geeft antwoord op vele vragen. Hoe groot is het probleem eigenlijk? Waarom gaan leerlingen tot automutilatie over? Is krassen besmettelijk binnen school? Wat kun je als school het beste doen, en vooral ook ‘niet doen’?

Jan Ruigrok ISBN: 978-90-79596-03-4

€21

,50

Jan Ruigrok ISBN: 978-90-808555-88

Ivo Mijland ISBN: 978-90-79596-18-8

0

€12,5

Rinie Roosenboom-van Seters ISBN: 10-90-808555-4-5

3e

!

DRUK

EETSTOORNISSEN IN SCHOOL

€14

,50

De laatste cijfers wijzen uit dat er in iedere klas van het voortgezet onderwijs minstens een meisje zit met een (beginnende) eetstoornis. Uit onderzoek blijkt dat een succesvolle therapie bij eetstoornissen nauw samenhangt met vroegtijdige signalering. Juist in de beginfase van een zich ontwikkelende eetstoornis kun je nog snel en adequaat als begeleider een positieve invloed uitoefenen. In dit praktijkboek geeft Annette van der Laan vanuit haar jarenlange ervaring als counselor in het onderwijs vele praktische aanwijzingen hoe je een beginnende eetstoornis kunt signaleren en vooral ook wat je op dat moment het beste kunt doen. Maar ook wat als school te doen als een leerling externe therapie krijgt. Daarnaast wordt helder uiteengezet wat eetstoornissen nu precies zijn en hoe je in bredere zin binnen school preventieve begeleiding kunt geven. Annette van der Laan ISBN: 978-90-79596-15-7

CRISISBEGELEIDING IN SCHOOL “Leerkrachten moeten signalen opvangen van leerlingen bij dreigende zelfdoding.” “Een leerkracht dient incest te signaleren.” Koppen uit dag en weekbladen. Wetenschappelijk onderzoek steunt de ervaring van mensen uit de praktijk: leraren kunnen een belangrijke rol vervullen bij de begeleiding van leerlingen in een crisis. Dit boek is bedoeld als een handreiking aan hen. Het is niet geschreven om een leraar op te leiden tot professioneel hulpverlener, maar om begrippen als crisis en crisisbegeleiding toegankelijker te maken. Daarmee vergroot iedere leraar zijn vaardigheid bij de ondersteuning van leerlingen in crisissituaties. Iedere leraar moet weet hebben van crisisverschijnselen. Ook wanneer hij geen begeleidende rol vervult. Ook dan kan hij een leerling helpen door deze naar een begeleider binnen school te verwijzen of deze begeleider op de leerling te attenderen.

€14

,50

André Konig ISBN: 978-90-79596-09-6

FAALANGST IN DE LES

€14

,50

In iedere klas zitten gemiddeld drie leerlingen die last hebben van faalangst. Ondanks voldoende capaciteiten presteren ze onder hun niveau. ’s Avonds voor het proefwerk of de spreekbeurt lijkt alles nog koek en ei. Ouders hebben met hen geoefend en soms ook overhoord en het resultaat is op dat moment positief. De volgende dag gaat alles echter mis. Deze leerlingen vallen in een zwart gat. Ze kunnen met moeite fragmenten van de bestudeerde stof op papier krijgen of stamelen zich naar het einde van hun vermaledijde spreekbeurt. Faalangst is dan vaak de grote boosdoener, die leerlingen, ouders en leraren soms wanhopig maakt. Voor leraren is het een professionele uitdaging om deze leerlingen op tijd in de les te signaleren en hen op een effectieve wijze te begeleiden. Dit praktijkboek biedt daartoe inzicht en concrete handvatten. Ard Nieuwenbroek ISBN: 978-90-79596-10-2 13.

BOEKEN EN DVD’S FAALANGST EN OUDERS

50 €14,

Beschrijving van wat faalangst is en hoe je het als ouders kunt herkennen. Ouders kunnen kinderen ondersteunen door huiswerkbegeleiding, het scheppen van een veilig klimaat, evenwichtige communicatie. Ze kunnen kinderen helpen anders te leren denken en hen helpen omgaan met lichamelijke spanning. Tenslotte wordt aangegeven hoe ouders kunnen aansluiten bij de aanpak op school. De mogelijkheden tot ondersteuning worden beschreven aan de hand van concrete voorbeelden.

e 2 D

Ard Nieuwenbroek ISBN: 978-90-79596-11-09

RUK!

ENERGIE VOOR ELKE MENTOR Mentoren die meer willen halen uit hun mentoruur, kunnen volop aan de slag met de boeken van Ivo Mijland. In ‘Energie voor elke mentor’, ‘Nog meer energie voor elke mentor’ en de in september 2013 verschenen titel ‘Extra energie voor elke mentor’ staan in totaal maar liefst 75 uitgebreide lessen. Bovendien verschijnt er maandelijks gratis bonusmateriaal op www.voorelkementor.nl. In de lessen staat de auteur stil bij diverse thema’s in en buiten de klas. Faalangst, pesten op school, social media, afscheid nemen…. Alle lessen zijn eenvoudig te gebruiken in alle jaarlagen. Uitgangspunt van alle lessen is om de klas veiliger te maken door samen te ontdekken dat we anders mogen zijn, denken en leren. De boeken zijn ook als pakketaanbieding te bestellen. Voor alle lestips betaal je dit schooljaar slechts € 45,00 (i.p.v. € 54,00) (vermeld bij bestelling actiecode EVEM1314)

€18 per

,00

deel

Bij 10 boeken (per titel) het 11e boek gratis Ivo Mijland ISBN 978-90-79569-05-8 (deel 1)/ ISBN 978-90-79569-00-3 (deel 2)/ ISBN 978-90-79596-22-5 (deel 3)

DE KRACHT VAN KLAGENDE OUDERS

€14

,50

e 2 D

RUK!

Iedere leerkracht heeft ermee te maken: klagende ouders. De klachten zijn verschillend. Soms terecht, soms onterecht. Het omgaan met deze klachten vraagt kennis en vaardigheden. In dit praktijkboek schetst succesauteur Ivo Mijland vele mogelijkheden om deze soms lastige gesprekken effectief en zonder wederzijdse schade te kunnen voeren. In het onderwijs worden leerkrachten in toenemende mate geconfronteerd met klagende ouders. Het lijkt soms of deze ouders je eerder als tegenstander zien dan als bondgenoot. Deze ouders maken het je soms erg lastig, zeker als de klachten irreëel lijken. Ze vragen om andere docenten, betere roosters, een andere mentor of zelfs het ontslag van een niet functionerende docent. Door de onredelijkheid van die klachten, lukt het veel leerkrachten niet om constructief te blijven communiceren. De klacht maakt boos, verdrietig of nodigt uit om terug te klagen. Wat kun je doen om klagende ouders weer tot bondgenoten te maken? Hoe onderzoek je de behoefte die achter elke klacht schuilgaat? Hoe voorkom je dat klagers je humeur beïnvloeden? Hoe kun je zelf invloed nemen, om de klager te verleiden om samen te werken aan een oplossing? In dit praktijkboek lees je de antwoorden op al deze belangrijke vragen.

Bij 10 boeken het 11e boek gratis Ivo Mijland ISBN: 978-90-79596-13-3

ORDE GEVRAAGD!

€14

,50

4e K!

DRU

Dit praktijkboek geeft krachtige tips om uit te groeien tot een docent die kan werken met elke klas. De tips worden eerst kort theoretisch belicht, waarna elke vaardigheid bondig wordt omschreven. Daarnaast staat er bij elke basisvaardigheid een oefening, waarmee de gepresenteerde vaardigheid direct in de dagelijkse praktijk kan worden gebracht. Het boek is een absolute aanrader voor iedereen die van lesgeven zijn hobby wil maken. Een must voor beginnende docenten, een lust voor ervaringsdeskundigen.

Bij 10 boeken het 11e boek gratis

AAN HET WOORD... MISHANDELDE KINDEREN

HOOGSENSITIEVE LEERLINGEN

Over mishandeling, misbruik en verwaarlozing van kinderen wordt veel geschreven en gesproken. Degenen om wie het gaat, komen echter zelden zelf aan het woord. In dit boek vertellen drie jongens en drie meisjes die verschillende vormen van kindermishandeling meemaakten hoe hun dagelijks leven hierdoor werd en wordt beïnvloed. Dit boek kwam tot stand in samenwerking met het Adviesen Meldpunt Kindermishandeling en werd bekroond met de Nationale Kinderkroon Publieksprijs voor het meest bijzondere van de honderden projecten die de Stichting Kinderpostzegels Nederland in 2007 financierde. Ook de Stichting Voorkoming Kindermishandeling leverde een financiële bijdrage.

DVD’S Uitgeverij Quirijn kent ook een aantal praktijk DVD’s

€14

,50

- FAALANGST EN OUDERS - DIAGNOSTIEK VAN FAALANGST - G-DENKEN ALS BEGELEIDINGSMIDDEL BIJ FAALANGST - HOOGSENSITIEVE LEERLINGEN IN BEELD Kijk en bestel op www.uitgeverij-quirijn.nl

Hoogsensitieve leerlingen zijn bijzondere leerlingen, in de goede zin des woords. Ze worden geboren met een sterk ontwikkeld zenuwstelsel, dat soms zorgt voor problemen, maar ook voor een heel intense belevingswereld. Bij een te grote hoeveelheid prikkels vervallen hoogsensitieve leerlingen makkelijk in negatief gedrag of trekken zich terug en worden als verlegen of faalangstig bestempeld. In dit boek lees je hoe je als leraar hoogsensitiviteit kunt herkennen en begeleiden.

Danielle Vogels ISBN: 978-90-808555-9-5

€14

Susanne Nieuwenbroek ISBN 978-90-808555-5-7

,50

Ivo Mijland ISBN: 978-90-79596-01-0

EN NOG VEEL MEER BOEKEN OVER LEERLINGBEGELEIDING, GESCHREVEN DOOR TRAINERS VAN ORTHO CONSULT EN TE KOOP BIJ QUIRIJN. VOOR MEER INFO EN BESTELLEN: WWW.UITGEVERIJ-QUIRIJN.NL 14.

www.uitgeverij-quirijn.nl

ALGEMEEN

IEDEREEN GEMOTIVEERD Door Ivo Mijland

In zijn theatershow ‘Ali B. geeft antwoord’ geeft de rapper/cabaretier Ali Bouali een voortreffelijk voorbeeld van wat nodig is om een leerling te motiveren. Hij vertelt over een juffrouw, die hij slechts één lesdag gehad heeft, maar die er toch in slaagde hem een bijzonder goed gevoel te geven. Wat deed zijn juf? Ze gaf een les in ritmes en zang. Ze zong steeds een stukje voor, waarna de klas haar na moest zingen. De instructies werden steeds ingewikkelder. Het leek wel rap. Ali merkte dat hij de juf in elk ritme prima kon volgen. Waar zijn klasgenoten de juf niet meer konden volgen, bleef Ali haar moeiteloos nadoen. Hij merkte: ik ben ergens goed in! Dat wat Ali B. zich die schooldag realiseerde, wat hij tot de dag van vandaag als mooie herinnering deelt met anderen, is de opdracht voor het onderwijs. Laat kinderen merken dat ze ergens goed in zijn en maak daar samen plezier over. Jan is ongemotiveerd! De meester zegt dat tegen Jan. Jan blijft ongemotiveerd. Hij zegt steeds minder. Als de meester met Jan wil praten, praat Jan niet terug. Jan blijft ongemotiveerd. En dat maakt de meester boos. Ongemotiveerde leerlingen. Op trainingen hoor ik steeds vaker meesters en juffen verzuchtend zeggen dat leerlingen steeds minder gemotiveerd lijken. Maar wat is motivatie eigenlijk? Zijn leerlingen echt niet gemotiveerd? Of speelt er meer. Laten we de proef op de som nemen. Je begon zojuist een artikel te lezen met als titel ‘Iedereen gemotiveerd’. Wat aan het lezen vooraf ging, was een onbewuste prikkel die je daartoe aanzette. Tijdens de eerste regels lezen, reageerde je brein op de opbrengst van je handeling. Je brein gaf daarna opdracht om verder te lezen of te stoppen met lezen. Deze wisseling tussen prikkel en handeling voltrekt zich de hele dag door. Je brein wacht op een beloning van de verkozen handeling. Als die beloning uitblijft, bestaat de kans dat je de

handeling stopt en een andere keuze gaat maken. Je loopt bijvoorbeeld naar de keuken om de vaatwasser in te ruimen. Of je pakt een stapel schriftjes van de leerlingen, omdat die nog nagekeken moeten worden. Ook leerlingen hebben voortdurend te maken met prikkels en keuzes. Een ongemotiveerde leerling is daarom veel meer dan ongemotiveerd. Er zijn, soms ernstige, redenen om de leerprikkel te negeren. Jan is ongemotiveerd! De meester vraagt aan Jan wat er aan de hand is. Jan haalt zijn schouders op. De meester vraagt: “Wanneer en waar ben jij juist heel gemotiveerd?” Jan fluistert: “Als ik thuis ben!” Na enige twijfel vertelt hij voorzichtig het verhaal van zijn ouders die gaan scheiden. Jan probeert zo zegt hij, elke minuut die hij heeft, te gebruiken om papa en mama in gesprek te krijgen. Als hij ’s nachts probeert te slapen, hoort hij de ruzies. Jan gaat moe naar school. Het lukt hem al enkele weken niet meer om zich te concentreren.

Motiveren stamt af van het Latijnse ‘movere’, in beweging komen. Om in beweging te komen is brandstof nodig. Deze brandstof kan ons aanslingeren tot gedrag. De leerling begeeft zich in een complex netwerk van relaties, waar voortdurend inspanning gevraagd wordt vanuit allerlei bronnen. Doe dit, laat dat. Niet alleen op school, ook thuis, op de verenging, op de sportclub, in de kerk, in het schoolorkest, bij de scouting… Overal wordt om beweging en inzet gevraagd. Je zou zelfs kunnen beweren dat niets doen ook een vorm van beweging is. Een vorm van motivatie dus. Het zou de leerling enorm helpen als je uitgangspunt in de ontmoeting met de ongemotiveerde leerling is dat deze leerling ergens anders zeer gemotiveerd kan zijn en sowieso steeds in beweging is en dus een gemotiveerd mens is. Hij doet namelijk datgene wat hem de meeste opbrengst oplevert. Althans, waarvan hij is gaan geloven dat dat de meeste opbrengst geeft. Het is een meer dan aannemelijke gedachte, dat mensen doen wat ze doen, omdat ze denken dat het het beste alternatief is. Anders gezegd, een mens doet niet iets waarvan het van tevoren weet dat het er slechter van wordt. Dit kan tot zeer complexe variaties leiden, die soms generaties terug te voeren zijn. Een leerling kan voor het hoogst haalbare cijfer gaan, want ‘zo doen we dat in onze familie’. Maar een leerling kan ook met een matige werkhouding voor zesjes gaan, want onze familiecode luidt: ‘sloof je niet uit.’ Alles is motivatie. Iedereen is gemotiveerd. Accepteer dus dat leerlingen sowieso gemotiveerd zijn. Alfred Adler (1897) zei al dat elk individu een doel nastreeft, waarbij steeds een onbewuste keuze gemaakt wordt tussen eigenbelang of gemeenschapsbelang. Het nastreven van een doel is de intrinsieke motivatie die elk individu bezighoudt. Het denken van Adler legt haarfijn uit hoe moeilijk het is om (de) motivatie te doorgronden. We snappen namelijk zelf nauwelijks de drijfveren van de botsing van belangen en zijn daardoor niet eenvoudig in staat om de motivatie te veranderen. Wat helpt,

Op school lopen leerlingen voortdurend tegen motivatiedilemma’s aan. Als je iets laat, doe je ook iets. Een leerling die zijn huiswerk niet maakt is geen luie leerling. Een leerling die zijn huiswerk niet maakt, heeft daar (onbewust) zijn redenen voor. Als hij het wel maakt, kan hij niet naar de sportschool, waardoor de voetbalcoach kan mopperen over een gebrekkige conditie. Als hij het wel maakt kan zijn vader, van beroep tuinbouwer, niet rekenen op de voortreffelijke hulp van zijn kind. Als hij het wel maakt, breekt hij de groepscode van zijn klas, waar huiswerk maken bestempeld wordt als ‘voor losers’. Hoe dan ook: jongeren ‘moeten’ nogal veel keuzes maken. Die keuzes worden bepaald door twee soorten ‘prikkels’. DEFINITIE 1 Motivatie is de prikkel die mensen ertoe beweegt iets te doen (of te laten) vanuit de gedachte er iets positiefs aan over te houden.

15.

is dat we als individu een omgeving treffen die rekening houdt met de intrinsieke motivatie. Daarover gaat definitie 2. DEFINITIE 2 Motivatie is het geheel van externe factoren die mensen prikkelt om iets te doen of te laten Alleen accepteren dat elke leerling in wezen gemotiveerd is, is niet voldoende. We vergeten namelijk ook nog al eens, dat mensen op verschillende manieren geprikkeld worden. De een heeft gezelligheid nodig, de andere rust, weer een ander heeft behoefte aan duidelijke opdrachten, gedetailleerd omschreven, terwijl er ook leerlingen in de klas zitten die het beste leren als ze ‘hun gang mogen gaan’. Dat betekent dat een leerkracht zich moet realiseren dat iets wat motiverend werkt voor de ene leerling, door een andere leerling als belemmerend ervaren kan worden. In de leeromgeving zijn er veel prikkels die motivatie kunnen aanwakkeren. Daar zijn vele modellen over gepubliceerd, maar de kern van elk model is steeds weer: ben ik betekenisvol in relatie tot de anderen? Heeft het zin dat ik hier ben? Kan ik een bijdrage leveren aan het proces? Kan ik zijn wie ik ben en is de ander wie hij werkelijk is. Professor Luc Stevens spreekt van Relatie, autonomie en competenties. Ik besta, in relatie tot de anderen, die mij waarderen om wat ik te bieden heb. Ali B. Als we terug gaan naar wat Ali B. vertelt over zijn juf, kun je interessante mogelijkheden creëren in elke groep. Een leerkracht moet beginnen om elke leerling werkelijk te ontmoeten, en moet in die ontmoeting de basishouding aannemen dat elk individu tot nut is in zijn relatie tot anderen. Door een ontmoeting met de ‘ongemotiveerde leerling’ kun je erkenning geven voor dat wat de leerling wel doet. Vanuit grenzeloze nieuwsgierigheid kun je de leerling verleiden het verhaal achter de demotivatie te vertellen. In plaats van de

ALGEMEEN boodschap ‘jij bent lui’ of ‘jij moet harder werken’, start je dan met de boodschap ‘jij ervaart onrecht’ of ‘jij zet je ergens anders hard voor in’. Na de erkenning kun je samen met de leerling kijken wat kan helpen om ook op school tot meer inzet te komen. Die inzet voed je door de leerling te laten ervaren dat hij betekenisvol en talentvol is. Zoals Ali B. dat ervaarde. Een leerkracht heeft de taak om leerlingen die ervaring voortdurend mee te geven. Het gevoel te geven dat leren bijdraagt aan de vier V’s: voeding, vermaak, verbinding en vooruitgang. De lessen die leerlingen vermaak en plezier bieden (hart), moeten de verbinding tussen leerkracht en leerling verbeteren (hart), moeten de hersenen voeden met iets nieuws (brein) en moeten bovenal het gevoel geven dat de leerinzet bijdraagt aan een brein dat vooruitgang boekt. Om een leerling te motiveren moet je eerst zijn hart raken, dan pas zijn hersenen. ACHT ELEMENTEN DIE MOTIVEREND WERKEN: 1 Zorg voor een veilige groep Een gemotiveerde werkhouding ontstaat bij een goed contact. Om leerlingen en groepen te motiveren, moet er sprake zijn van een ontmoeting, waarbij leerlingen ontdekken dat ze zichzelf mogen zijn. Hoe veiliger de groep, hoe beter de leerhouding. In het handboek ‘Positieve groepsvorming’ (Bakker/Mijland) lees je stap voor stap hoe je een positieve bijdrage kunt leveren aan het vormen van een positieve groep.

invloed neemt een leerling een besluit vanuit zichzelf, en de neiging om aan dat besluit gehoor te geven is groot. Uiteraard is voor punt vijf wel een succesvol proces bij punt 1 noodzakelijk.

2 Enthousiast maakt enthousiast Een leraar die uitstraalt dat hij een prachtig vak heeft, die in alles laat zien dat hij vanaf het eerste tot het laatste uur zin heeft om leerlingen te inspireren, komt tot succesvolle ontmoetingen. Enthousiasme is niet alleen een vriendelijke houding, maar ook een zichtbare motivatie. Laat merken dat je je inspant om een les aantrekkelijk te maken.

6 Stel jezelf de vraag: wat zou ik van deze les gevonden hebben? We zijn in de drukte van een schoolweek erg snel geneigd om te geloven dat wat je doet helemaal te gek is. Dat is een begrijpelijke vergissing. Je kunt jezelf trainen die vergissing te voorkomen, door regelmatig de vraag aan jezelf te stellen wat je van de les zou vinden als je leerling was. Reageer je gematigd op die vraag, stel dan een volgende vraag. Wat zou je als leerling nodig hebben om enthousiaster te worden?

3 Maak verbinding met de interessewereld In een motiverende les, komen regelmatig elementen voorbij die verbonden zijn met de interessewereld van de leerlingen. Vraag wat leerlingen bezighoudt en bekijk tijdens je lesvoorbereiding hoe je daar gebruik van kunt maken.

7 Geef positieve feedback We zijn als mens erg geneigd de ander

4 Maak gebruik van de wereld om je heen Een les die zich alleen richt op de inhoud van het schoolboek, is niet eenvoudig tot een motiverende les te vertalen. Wat verbindt, zijn (persoonlijke) verhalen, voorbeelden, korte filmpjes, krantenberichten, maar ook informatie afkomstig van social media. Een foto uit je eigen album kan ook wonderen doen. Een motiverende les is opgebouwd uit diverse ‘afdelingen’ (verhaal, theorie, opdracht, filmpje, uitwisseling, subgroep, etc.).

van feedback te voorzien als dingen niet goed gaan. Andersom werkt vaak beter. Geef daarom vooral ook feedback als je motivatie ziet. Laat een groep merken dat je dat waardeert. Realiseer je bovendien dat feedback op inzet zeker zo belangrijk is als feedback op resultaat. 8 Wees grenzeloos nieuwsgierig Onze grootste vijand in het geval van dreigende demotivatie, is dat we de leerling uit gaan leggen waarom motivatie verstandiger is. Deze aanpak is of kansloos of werkt met een beperkte houdbaarheid. Veel succesvoller is je zoektocht naar het verhaal achter de demotivatie. Een motiverende leraar leert niet alleen aan leerlingen, maar leert vooral ook van leerlingen. Met als prachtig bijkomend resultaat dat je wijsheid toeneemt als je nieuwsgierig kunt en durft te zijn.

OPDRACHT: VOOR STRAF Een leerling die niet gemotiveerd is kan doorgaans rekenen op straf. Helaas zijn veel van de straffen niet geschikt om motivatie weer op gang te brengen. De kunst is om een straf te verzinnen die juist motiverend werkt. Hieronder enkele ideeën. 1 Laat de leerling een tekening/lied/gedicht/schema/analyse maken van de gemiste lesstof 2 Laat de leerling voor de volgende les een filmpje op YouTube zoeken, dat aansluit bij het onderwerp van deze les. 3 Laat de leerling een gebruiksaanwijzing schrijven met als titel: ‘Zo motiveer je mij’ 4 Laat de leerling een lesuur voorbereiden rondom social media. 5 Laat de leerling een verhaal schrijven over de plek waar hij het meest gemotiveerd is.

5 Geef leerlingen invloed Een leerling die het gevoel heeft dat hij invloed heeft op het proces, is doorgaans eerder te motiveren. Dat heeft te maken met het principe dat de mens loyaal is aan zijn eigen besluiten. Vanuit

SUPERVISIE EN COACHING Ortho Consult werkt met een team van zes ervaren loopbaancoaches/supervisoren aan het herstel van mensen die in hun leven tegen problemen oplopen. Zowel jongeren als volwassenen vinden al jaren succesvol antwoorden op de vragen die ze zelf stellen. We werken met individuele supervisie, gezinssupervisie, werkgerelateerde coaching en supervisie op relationeel niveau. Daarbij wordt steeds gewerkt vanuit de contextuele visie, ontwikkeld door de Hongaarse psychiater/psychotherapeut Iván Böszörményi-Nagy. Uitgangspunt in onze praktijk is dat de cliënt samen met de supervisor op zoek gaat naar wie hij of zij is in een netwerk van relaties. We werken daarbij met een genogram om zicht te krijgen op de betekenisvolle relaties waarmee je verbonden bent. Ook zoeken we samen met de cliënt naar (on) rechtvaardigheid die vaak diep geworteld in de familieschatkist is opgeslagen. De contextuele supervisor gaat niet voor de diagnose, maar richt zich vooral op de dialoog. Nagy omschreef deze vorm van samenwerken in de zin: healing through meeting. We plaatsen samen met de cliënt de door hen ervaren problemen in een breed perspectief van relaties. Dat wat je als lastig ervaart kun je niet los zien van je context. Alle gedrag is communicatie. Alle gedrag heeft een betekenis in relatie tot een ander. Hoe meer je dat in een perspectief leert zetten, hoe groter je zelfvertrouwen en je kracht om jezelf te begrenzen zal worden. Aanpak Als je ervaart dat het niet goed gaat met je kind, met jezelf, op je werk of in je relatie, dan kun je een afspraak maken voor een intakegesprek met een van onze supervisoren. Tijdens de intake wordt samen gekeken naar het ervaren probleem en wordt gekeken of en hoe er samengewerkt kan worden. Na de intake volgen meestal vijf gesprekken van een uur. Aan het eind van het vijfde gesprek, wordt samen teruggeblikt en vooruit gekeken. De cliënt bepaalt samen met de supervisor hoe een eventueel vervolg er uit kan zien.

oren es/supervis Onze coach Ivo Mijland n am ijd N Petra Pieter Janse broek en k uw on ie O N im rd K A s er ss re Esther B

Bel met een van onze medewerkers voor verdere vragen en/of het maken van een afspraak: 0499-841619.

COLOFON - Teksten/redactie: Ivo Mijland, Vormgeving: Dualler, Drukwerk: Drukkerij de Croon van Heerbeek BV Voor meer informatie: Ortho Consult, de mens centraal, Koningshof 8, 5688 GD Oirschot, telefoon 0499-841619, mobiel 06-53801319 Ortho Courant verschijnt eenmaal per jaar en is een uitgave van Ortho Consult uit Oirschot. Overname uit deze uitgave is toegestaan, uiteraard met complete bronvermelding. 16.