Driemaandelijks personeelsblad van Sint-Augustinus en GasthuisZusters Antwerpen Transparant I 15 e jaargang I juni 2007 I n° 56
Zomervraagjes aan onze directie Aromatherapie in de lift Vervoer van pluimvee Onze zuster Stanislas Sorteren, verdelen en frankeren Missie Togo april 2007
WWW.ST-AUGUSTINUS.BE
Taart voor alle ziekenhuismedewerkers! Verpleegkundigen en verzorgenden vierden op 12 mei over de hele wereld de Dag van de Verpleging. In SintAugustinus maakten we er bewust de Dag van alle Ziekenhuismedewerkers' van op dinsdag 15 mei. De directie dankte iedereen voor zijn dagelijkse inzet en trakteerde alle medewerkers op een heerlijk stukje abrikozentaart.
Onderscheiding voor diëtisten Els en Griet Verpleegkundigen, artsen, apothekers en diëtisten raken meer en meer betrokken bij vraagstukken of problemen rond voeding. Diëtisten Els Vercruyssen en Griet Defever volgden daarom gedurende vijf dagen het postgraduaat ‘Nutritie’ aan de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven te Sint-Niklaas. De cursus handelde over de klinische diëtiek: Welke soorten sondevoedingen bestaan er? Welke specifieke diëten zijn er bv. voor gastro-enterologische patiënten? Wat zijn de jongste richtlijnen rond voeding en ondervoeding? Deze opleiding was niet enkel bedoeld voor diëtisten, maar ook voor verpleegkundigen, apothekers, artsen enz. Zo kan men beter tot een multidisciplinaire samenwerking komen. Er kwamen dus ook boeiende onderwerpen uit andere vakgebieden aan bod, zoals parenterale
2 I Transparant I juni 2007
voeding en medicatietoediening via sonde, wondzorg enz. “Deze opleiding was heel interessant voor ons vakgebied”, vertellen Els en Griet. “We willen op de hoogte blijven van de nieuwe tendensen. Voeding komt meer in de belangstelling. Ook de Europese richtlijnen zijn volledig geactualiseerd. Het is heel belangrijk dat verpleegkundigen en artsen de mogelijkheden kennen.” Voor hun eindwerk kozen Els en Griet het thema "Ontslagregeling bij gehospitaliseerde patiënten: benadering vanuit de dieetafdeling”. Ze behaalden onderscheiding! "Patiënten worden na hun ontslag niet altijd verder opgevolgd op het gebied
van voeding. In overleg met dr. Van Looy besloten we dit onderwerp uit te werken. Hieruit bleek dat er een betere communicatie mogelijk is tussen de eerste- en tweedelijnszorg. Daarom hebben we enkele voorstellen gedaan”. Proficiat met het resultaat!
Els Vercruyssen (links) en Griet Defever formuleerden voorstellen voor een betere communicatie tussen eerste- en tweedelijnszorg.
Aromatherapie in de lift In de oudheid was men aangewezen op essentiële oliën omdat men simpelweg enkel de natuur als medicijnkast had. Nu heeft ook de "moderne" wereld de vele facetten van aromatherapie (her)ontdekt. Zo ook onze ziekenhuizen die het een vijftal jaar geleden een structurele plaats gaven in het verzorgingsproces. Voor wie er nog mocht aan twijfelen, aromatherapie heeft weinig tot geen uitstaans met de zoveelste luchtverfrisser aangeprezen door handige reclamejongens. Wat is het dan wel? En waar wordt het toegepast in onze ziekenhuizen? Transparant licht een tipje van de sluier op.
Aromatherapie Het begrip aromatherapie schept vaak verwarring. De naam verwoordt slechts een van de vele eigenschappen van dit natuurlijk product, namelijk het aroma. Deze aroma’s zijn geen parfums, maar "essentiële" of "etherische" oliën, afkomstig van planten die geneeskrachtige eigenschappen bevatten. We spreken van etherische olie, omdat de vloeistof makkelijk vervliegt, en van essentiële olie, omdat de vloeistof de kernkracht van de plant bevat. Het woord olie is gekozen omdat het een product is dat niet in water oplost. Het is weliswaar een olieachtige substantie, maar ze heeft verder zeer weinig van doen met aardolie of vette plantenolie. Er bestaan heel wat methoden om etherische oliën te fabriceren. De kwaliteit van de olie hangt sterk af van de gebruikte methode. Om etherische oliën te maken die therapeutisch bruikbaar zijn, bestaan er tot hiertoe slechts twee goede methoden, namelijk stoomdestillatie en persing.
De echte, zuivere natuurlijke oliën zijn meestal niet goedkoop, omdat de winning zeer arbeidsintensief is. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de goede eigenschappen van essentiële oliën, is het van belang dat je zeker weet dat de olie 100 % zuiver en van natuurlijke oorsprong is. Etherische oliën zijn dus zeer kostbare
producten. Daarom worden er zovele oliën chemisch nagemaakt, maar ze zijn therapeutisch onbruikbaar en vaak zelfs gevaarlijk. Benodigdheden voor 1 liter etherische olie: sinaasappel 50 kg schillen eucalyptus 50 kg gedroogde bladeren lavendel 150 kg planten geranium 500 kg verse planten roos 5.000 kg verse bloemblaadjes melisse 7.000 tot 10.000 kg planten Etherische oliën zijn erg geconcentreerd en zelfs honderdmaal sterker dan gedroogd plantengoed.
Eigenschappen Alle etherische oliën hebben een harmoniserende, antiseptische, zuiverende, antibacteriële en antivirale werking. In tegenstelling tot chemische antiseptica zijn etherische oliën, bij correct gebruik, onschadelijk voor het weefsel, terwijl ze toch zeer krachtige bestrijders van bacillen zijn. Antibiotica werken op één aspect terwijl etherische oliën op een veel breder spectrum werken. "De reputatie, de doeltreffendheid en de buitengewone rijkdom van de etherische oliën hoeven niet meer te worden aangetoond voor degenen die ze reeds gebruikt hebben. Daarentegen, de medische wereld, die niet op de hoogte is van de spectaculaire acties ervan, maar ook veraf staat van iedere objectieve informatie over de etherische oliën, zou in deze producten een zeer dankbaar alternatief kunnen ontdekken op een tijdstip dat het misbruik van antibiotica en andere synthetische allopathische medicamenten de talrijke gebruikers teleurstelt." (D. Baudoux, apotheker-aromatoloog)
Etherische oliën: • bevorderen de natuurlijke genezing door de eigen afweermechanismen van het lichaam te stimuleren en te versterken. Voorbeeld: tijm stimuleert de productie van witte bloedlichaampjes, onze soldaten tegen infecties. • stimuleren het regenereren van de huidcellen. Voorbeeld: lavendel zuivert de wonde en herstelt de huid vaak zonder litteken. • hebben een regulerend effect op de bloedbaan en de spijsvertering. Of de oliën nu via de luchtwegen of via de huid opgenomen worden, ze komen altijd in de bloedbaan terecht. • hebben een inwerking op het zenuwstelsel.
Hoe werken etherische oliën in op het lichaam? Enerzijds is er, hoe we de oliën ook gebruiken, altijd een algemeen effect op heel het lichaam daar de etherische olie altijd terechtkomt in de bloedsomloop. Ze worden getransporteerd naar waar zij nodig zijn en oefenen daar hun heilzame werking uit. Anderzijds heeft het gebruik van etherische oliën via massage, bad en verdamping een effect op het limbisch systeem (langs het reukepitheel), of men dit nu wil of niet. De opname van etherische oliën is het meest effectief door opname via de huid en door inhalatie. Wrijf bijvoorbeeld wat knoflookolie onder je voetzolen en je zult merken dat na zo’n 15 minuten de geur van deze olie in de adem terug te vinden is. Zo snel gaat de opname door de huid!
Verstuiven Dit is naar mijn mening de allerveiligste manier om met etherische oliën om te gaan.
GasthuisZusters Antwerpen I 3
Aromalampjes zijn leuk en sfeervol. Verwacht echter niet het in de literatuur beschreven effect: de hoge verdampingstemperatuur verandert de samenstelling van de etherische oliën en dus ook het resultaat. De beste systemen verspreiden de oliën dus zonder toevoeging van warmte. Te verkiezen: koude verstuiving of verdamping op lage temperatuur, bv. via een droge verstuiving op een zakdoekje, hoofdkussen, mouw,... of via een verstuivingtoestel.
of oliën geperst uit citrusvruchten (citroen, bergamot, sinaas, litsea, mandarijn en pompelmoes).
nachtcrème, hydraterende melk, reinigingsmelk...) kan je je eigen gepersonaliseerde verzorgingsproducten aanmaken.
Massage (hand-, rug- en voetmassage)
Bij de schoonmaak
Bad en voetbad
Schoonheidsverzorging
Je mag de oliën nooit onverdund aan het badwater toevoegen. Je moet ze altijd mengen met een aangepaste drager, bv. amandelolie, neutrale bad- of douchegel, een neutrale wateroplosbare badolie of een kopje (volle) melk. OPGELET: Niet alle oliën mogen aan het badwater worden toegevoegd! Gebruik NOOIT etherische oliën van kaneel, munt
Het is belangrijk om weten dat etherische oliën nooit direct onverdund op de huid mogen worden aangebracht. Er zijn wel enkele uitzonderingen zoals theeboomolie (tea-tree) en lavendel. Maar ook deze oliën kunnen bij sommige mensen een allergische reactie veroorzaken. Als je de etherische oliën vermengt met neutrale basisproducten (dagcrème,
Bij massage worden de etherische oliën niet onverdund op de huid aangebracht. Ook hier wordt de olie dus toegevoegd aan een aangepaste draagolie of een neutrale massageolie.
Door aan de dweil of in het schoonmaakwater wat etherische olie toe te voegen, bereik je een ontsmettend en heerlijk geurend effect. Lavandin en citroen zijn geschikte oliën hiervoor.
Dosering "Alles is gif en niets is gif, alles hangt af van de dosering." (Paracelsus) Etherische oliën van goede kwaliteit zijn veilige stoffen, maar je moet de regels van de kunst volgen. In de aromatherapie geldt de regel: "Meer is beslist niet beter." Ga niet zelf "aan de slag" met aromatherapie. Er is een gedegen voorstudie nodig van het gebruik van de etherische oliën!
AROMATHERAPIE in Sint-Augustinus Aromatherapie kan op verschillende manieren worden aangewend en voor verschillende doeleinden worden gebruikt. De diverse geuren hebben een verschillende therapeutische werking.
Dienst intensieve zorg: Mogelijkheid tot contact Gezien het voor de familie van een patiënt op intensieve zorg niet altijd eenvoudig is om tot contact te komen wegens allerlei toestellen, intubatie en sedatie, trachten we hen via aromatherapie te betrekken in de zorgfunctie, indien zij dat wensen. Tijdens de bezoekuren bieden we hen een bereiding aan die zij aan de handen en voorarmen of aan de voeten en de benen kunnen aanbrengen. Vermits de verbale communicatie vaak gestoord of volledig weggevallen is, kan op deze manier de non-verbale communicatie door aanraking en wrijven ertoe bijdragen dat de patiënt toch de nabijheid van zijn familie aanvoelt. Voor de familie kan het een positieve ervaring zijn dat zij zich tijdens dit kwartier nuttig kunnen
4 I Transparant I juni 2007
maken (zij dragen bij tot de zorg) en krijgen ze hopelijk minder snel het gevoel dat ze er maar hulpeloos bij staan. De essentiële oliën (die we gericht kiezen) kunnen bijdragen tot het rustig maken van de patiënt, angst wegnemen, op de ademhaling werken en de bloedcirculatie stimuleren.
Veel gebruikte oliën: • lavendel (rustgevend, kalmerend) • grove den (ademhalingsproblemen) • pepermunt (angstreducerend) • citroen (ontsmettend, ontgiftend en stimulerend voor de bloedsomloop)
Marc Hermans hoofdverpleegkundige intensieve zorg
Palliatieve eenheid: Aromatherapie is zeer individueel Palliatieve zorg is een actieve totaalzorg gericht op het geven van comfort op het fysieke, psychische, sociale en spirituele veld van de patiënt en zijn familie. Een opname op de palliatieve eenheid is altijd een confrontatie met verlies. Door een dergelijke confrontatie raakt het innerlijk evenwicht uit balans, waardoor de patiënt een totale pijn ervaart. Aromatherapie is een aanvulling op de reguliere therapie van pijn- en symptoomcontrole. Het gebruik ervan ondersteunt de klassieke zorg en kan leiden tot een verhoogde kwaliteitszorg. Aromatherapie is zeer individueel en wordt aangegeven door de verpleegkundige, maar bepaald door de zieke. De keuze voor een bepaalde etherische olie wordt vooral bepaald door de ondersteunende eigenschappen op emotioneel en spiritueel gebied. Onze dienst maakt vooral gebruik van een verstuivingtoestel, massage van handen, voeten en rug, bad en voetbad. Veel gebruikte oliën: • Marjolein: ondersteunend in het zoeken naar innerlijk evenwicht, ontspannend bij geestelijke en fysieke pijn. • Bergamot: frisse, opbeurende geur. • Lavendel: ontsmettend, ontspannend, kalmerend, pijnstillend. • Citroen: slijmoplossend, ontsmettend, zuiverend en geurverdrijvend. • Pompelmoes: zuiverend, verhelderend en eetlustopwekkend. • Rosalina: rustgevend. • Linaloë: troost en koestert, werkt verzachtend en ontspannend. • Roos: de koningin van de etherische oliën, verzacht gevoelens als verdriet,
boosheid of onmacht, helpt tegen slapeloosheid, angst en spanning. • Eucalyptus en picea: worden gebruikt bij ademhalingsproblemen, zij geven een gevoel van ruimte, werken verfrissend en opwekkend.
Veel gebruikte oliën: • Jatamansi, venkel, mandarijn: slaapbevorderend, rustgevend en kalmerend. • Lavendel, basilicum, marjolein: bij emotionele spanningen. • Pompelmoes: eetlustbevorderend, zuiverend. • Grove den: infecties, ademhalingsproblemen. • Citroen: slijmoplossend, ontsmettend, zuiverend en geurverdrijvend. • Eucalyptus: ademhalingsproblemen, verfrissend en opwekkend. • Tea-tree: is een immunostimulans; werkt pijn- en jeukstillend, heeft krachtige bactericide en antivirale eigenschappen.
Albertine Fack verpleegkundige
Dienst geriatrie: Positieve invloed bij personen met dementie Etherische oliën kunnen op onze afdeling acute geriatrie een belangrijke complementaire bijdrage leveren aan de zorgverlening. Denk bijvoorbeeld aan de huidverzorging van droge of beschadigde huid, wat vaak voorkomt bij ouderen. Ook de positieve invloed van geurervaringen bij personen met dementie is bekend. Deze oliën bevorderen eveneens een rustgevende slaap en kunnen pijn, angst en ongemakken verlichten. Sinds enkele jaren gebruiken wij regelmatig etherische oliën. Wij, ergotherapeuten, werken nauw samen met de verpleegkundigen en de geriater om via aromatherapie gericht de dagelijkse werking te verbeteren, aangenamer te maken en contact met patiënt en familie te bevorderen. De verspreiding van de geuren gebeurt op verschillende manieren: via een verstuivingtoestel, op een zakdoek of mouw van de patiënt en door massage van handen en voeten. Bovendien maken we ’s morgens tijd voor een rustgevend, pijnstillend, jeukwerend of relaxerend bad.
Annemie Colenbier Inge Van Deun Vicky Vispoel ergotherapeuten
Aromatherapie zit in de lift dus. Maar meer dan ooit is er behoefte aan goede informatie over het gebruik van etherische oliën. Ze zijn immers niet ongevaarlijk en kunnen, wanneer ze verkeerd gebruikt worden, behoorlijk wat schade aanrichten! Binnen de besproken diensten zijn dan ook altijd enkele mensen opgeleid in het gebruik van etherische oliën. Ilse Cant
GasthuisZusters Antwerpen I 5
Vervoer van pluimvee Zoals velen onder jullie weten, verzorgen wij, de transportdienst, het vervoer van de maaltijden naar Sint-Jozef in Mortsel. Voor dit transport hebben wij een koelwagen. Wat jullie nu hier verder gaan lezen is echt wel een heel unieke gebeurtenis in de faunawereld. Veel ornithologen zullen jaloers zijn op dit verhaal!
6 I Transparant I juni 2007
Tot onze grote stomme verbazing ontdekten wij een tijdje geleden een duivennest onderaan de vrachtwagen tussen het chassis en de laadbak. Dit is nu toch niet de ideale plaats om rustig te broeden zou je denken. Maar daar trok mama duif zich blijkbaar niets van aan, want zij reed steeds mee met onze vrachtwagen over en weer tussen Mortsel en Wilrijk. Dat is toch wel straf! Eens wij terug aankwamen in Sint-Augustinus, wisselden mama en papa duif af en ging mama duif even douchen onder het afvoerkraantje van het overtollig condenswater van de koeling van onze vrachtwagen. Zo gingen er een paar weken voorbij. En plots zaten wij met een hele familie onder onze vrachtwagen! Mama, papa en twee kleine roze wezentjes. Wonderbaarlijk mooi toch! Ondertussen hadden wij "Dieren in nesten", een programma op de VRT, opgebeld. Ze
waren zeer enthousiast en zouden met een heuse cameraploeg de duiven komen filmen. Tot op een gegeven moment… woensdag 16 mei… De hele familie was spoorloos verdwenen. Verslagenheid en verdwazing alom. Kreeg de familie plots last van te veel paparazzi en plankenkoorts omdat de VRT ging komen? Heeft het noodlot toegeslagen of waren ze te kwetsbaar? We weten het niet, maar mochten ze er nog ergens zijn, we wensen hen het allerbeste toe! Misschien tot de volgende broedtijd!
Tomas Van De Vijver transportdienst
Ik dacht het wel!
DE DAGELIJKSE OEFENING VAN AUGUSTE D.
Ten eerste dacht ik: uitdagingen komen en gaan. Wie altijd nieuwe uitdagingen zoekt, zal nooit tevreden zijn. Maar daar wil ik het nu niet verder over hebben.
Ze zei: “Dat deel van mijn werk is niet interessant. Ik denk dan: weer die job vandaag. De uitdaging is er af. Het is saai.” Ze keek me aan en twijfelde even. Ving ze een glimp op van mijn bedenkingen?
Ten tweede dacht ik: wat we waarnemen wordt bepaald door wat we denken. Het is een uitspraak die op veel plaatsen terug te vinden is, zelfs in oude teksten. Je kunt het heel strikt interpreteren of er een praktische draai aan geven, maar ik stel voor mezelf vast dat het klopt. Als je dus denkt: “dit is saai”, dan zal je ook ervaren dat het saai is. Je denken filtert alles uit wat niet saai is. Je kijkt alleen naar die aspecten, die (weer) hetzelfde zijn als vorige keer. De rest zie je gewoon niet. En zo bevestigt wat je ziet, wat je al gedacht had: het is altijd hetzelfde, wat eentonig! Wat je denkt, bepaalt wat je ziet. Let wel: het is geen wet. Je moet het niet blindelings geloven. Het beste is dat je het aandachtig leest en dan in je eigen leven gaat kijken of het klopt. Door vanuit dit standpunt zaken te bekijken, zal je misschien vaststellen dat het juist is. Of misschien ook niet. Nog niet… Als je geluk hebt, is er iemand in je buurt die je daarbij helpt. Iemand die denkt dat alles tegenslaat bijvoorbeeld. Hij of zij somt dan – meestal ongevraagd en aan iedereen – op wat er allemaal is misgelopen. Als je je daardoor niet uit het lood laat slaan, maar de juiste vragen stelt, blijken er ook veel goede dingen gebeurd te zijn. Die heeft de klager echter niet opgemerkt, ze zijn vergeten omdat er een onverwachte tegenslag was. Daardoor ging de aandacht naar al wat verder nog misliep. Ken je het? Soms vragen we niet verder en nemen dan de overtuiging over, dat het één miserie is. Wedden dat je dan ook de miserie in je eigen leven zult beginnen zien? Wat ik waarneem wordt bepaald door wat ik denk. Het kan me behoorlijk ergeren als het leidt tot commentaren op mensen. Als ik jou zie en de gedachte verschijnt dat je eruit ziet als een luiaard, dan is ook al
sterk bepaald wat ik zal vaststellen. Er zullen regelmatig zaken zijn, die voor mij aantonen dat je een luiaard bent. Als ik goed geoefend ben in het geloven van wat ik denk, dan zal men al met sterke argumenten moeten komen om mij van mening te laten veranderen. Uit hoe je loopt, zit, praat, eet zal ik kunnen afleiden dat je lui bent. Misschien negeer ik waarden en normen en geef aan anderen mijn commentaren op je gedrag en hoe het bewijst dat je lui bent. Zal iemand me tegenspreken? Laten we hopen van wel. Maar als ik jou als luiaard beschouw, zal ik je ook als luiaard behandelen. En met mijn stevige overtuiging zal jij snel vaststellen dat, wat je ook doet, voor mij de conclusie toch blijft dat je een luiaard bent. Misschien zeg ik het niet direct, maar voel je wel aan dat ik niet van mening verander. Op de duur stop je dan ook met moeite doen. Als ik je chef bent, zal je je misschien als een luiaard gaan gedragen, omdat ander gedrag toch niet gewaardeerd of zelfs maar opgemerkt wordt. En daarmee is de cirkel rond: ik was overtuigd en nu bevestig jij het. Ik heb het al meegemaakt en het is pijnlijk om zien. Zowel voor de ene, die door zijn/haar overtuiging niet ziet hoeveel er in het echt mogelijk is en wat een rijkdom aan inspiratie en creativiteit beschikbaar is. Maar ook voor de ander, die het etiket moet dragen dat maar één aspect van haar of hem eruit licht en daarmee de ontplooiing van de persoon en de waardering, die we allemaal nodig hebben, belemmert. Wil je dus collega’s die ijverig zijn, die aandachtig luisteren, die initiatief nemen, of wat dan ook? Begin dan met geen aandacht meer te schenken aan de gedachte dat ze het niet kunnen of willen. Geef ze ruimte en steun en waardering en er zal meer mogelijk zijn dan je gedacht had. En voor jou, die zei “Mijn job is saai”: kijk naar je job. Dacht je dat ze saai was? Kijk opnieuw. Dit ogenblik is altijd uniek en keert nooit meer terug. Zoek naar de tien verschillen en je zult ze vinden.
GasthuisZusters Antwerpen I 7
GEZONDHEIDSVOORLICHTING
Nieuwe brochures
Omtrent Gezondheidspas 2007
De volgende folders zijn nieuw in ons aanbod: • Blepharitis: te verkrijgen op VE19 • Cataract: te verkrijgen op VE19 • Conjunctivitis: te verkrijgen op VE19 • Droge ogen: te verkrijgen op VE19 • Flitsen en vlekken: te verkrijgen op VE19 • Inzichten in netvliesloslating en vitreoretinale heelkunde: te verkrijgen op VE19 • Maculadegeneratie: te verkrijgen op VE19 • Netvliesloslating: te verkrijgen op VE19
De Onafhankelijke Ziekenfondsen verspreiden in samenwerking met vzw Omtrent Gezondheid de “Omtrent Gezondheidspas 2007”. Een nuttige gids voor reizigers boordevol info over gezond reizen, de aanbevolen vaccins voor meer dan 180 bestemmingen, het voorkomen van ziekten zoals malaria, hepatitis B, SARS enz. De gids wordt gratis verspreid via de erkende vaccinatiecentra, de gemeenten en via de kantoren van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
De folders zijn ook in de website van het ziekenhuis www.st-augustinus.be opgenomen onder de rubriek Patiënteninformatie en op het intranet onder de rubriek Patiënten - Patiëntenvoorlichting.
Meer info vind je op www.gezondheidspas.be. Sophie Destrait communicatiemedewerker
Labo vindt tijdelijk onderkomen in luxepaviljoen Door de aanhoudende groei van diverse diensten in het ziekenhuis dringt zich alweer de vraag naar extra m2 op. Iedereen denkt dan spontaan aan de 10.000 m2 die ter beschikking zullen komen na de realisatie van het project Oosterveld. Rekening houdend met de huidige planning zal dit project echter pas voltooid zijn tegen einde 2009. Intussen moeten we tijdelijke maatregelen nemen. Eén daarvan is de verhuizing van het labo van Sint-Augustinus naar een prefabpaviljoen dat zal worden opgetrokken in de tuin van blok 4, meer bepaald tussen VE 1 en VE 2. Heel concreet gaat het om een modulair systeem, bestaande uit eenheden van 3 op 7 m. Dit unit systeem is flexibel, zodat we gemakkelijk aanpassin-
8 I Transparant I juni 2007
gen kunnen doen aan alle indelingswensen. We voorzien een L-vormige constructie waarin alle huidige infrastructuur en nutsvoorzieningen werden opgenomen, zoals de buizenpost, airconditioning, verwarming, beveiliging, brandmeldsysteem, telefonie, computer enz. Ook de bereikbaarheid van dit alleenstaand paviljoen werd met veel aandacht bestudeerd. Momenteel buigen de architecten zich samen met onze hoofd medisch laboratorium technologen en klinisch biologen volop over de optimale indeling van de eenheden. Dit project is al een mooie voorbereiding op het integratieproces van het klinisch laboratorium GZA met hoofdactiviteit op één site.
Tania Otto directeur patiëntencoördinatie
Onze Zuster Stanislas, we zullen haar nooit vergeten "Goedemorgen, heb je de lieve zonne meegebracht?" Zo begon ze iedere ochtend met de glimlach haar werkdag. Tot haar 92 jaar kwam ze elke dag van 7.30 tot 11.00 uur naar haar vaste plaats op de opname, waar ze zeer gestructureerd aan haar dagtaak begon. Het doorgeven van de geboorteaktes naar het districtshuis was samen met het actualiseren van het joodse krantje een van haar grootste bezigheden. Op het gebied van materiaal hadden we niets te kort. Ze zorgde ervoor dat onze voorraadkasten goed gevuld bleven.
Toen de zusters verhuisden naar de Lokkaardstraat bleef haar plaats op de opname leeg. Het heeft zelfs een tijdje geduurd vooraleer we haar bureau definitief durfden inpalmen. Onze Zuster blijft voor iedereen een mooie herinnering. Het was een kleine Zuster met een groot hart die met haar beide voeten in het échte leven stond. Als ze verkouden of grieperig was, had ze maar één leuze: “Wat vanzelf gekomen was, ging ook vanzelf weer weg!” Voor ons zal ze nooit weg zijn, ze zal altijd onder ons blijven. Personeel opname, telefonie en onthaal
Op zondag lag het allemaal een beetje anders. Voordat ze naar de mis ging, kwam ze even poolshoogte nemen. Ze werkte dan nog vlug wat kleine taken af. Ze ontsmette de telefoontoestellen nog even met alcohol. Soms nam ze ook zelf plaats achter de telefooncentrale, zodat de telefoniste een plas- en eetpauze kon nemen. Natuurlijk kon een telefoontje naar “ons Joske” (haar zus) er dan niet aan ontbreken. Waar ze ook ging, haar taxi (rolwagen) was haar steun en toeverlaat. Voor ons was ze een luisterend oor. De interesse die ze toonde voor ons gezin was hartverwarmend. Geen enkele communie of verjaardag van onze kinderen ging aan haar voorbij. Ze stuurde bij iedere gelegenheid een kaartje. Als een van onze ouders werd opgenomen, stond ze diezelfde dag nog aan hun bed. We konden onze dank uiten met een doos pure chocolade. Die deelde ze dan onmiddellijk met haar medezusters.
Zij was een stukje familie geworden Als we aan Zuster Stanislas denken, dan denken we aan iemand met een vriendelijk woord voor patiënten, voor personeel, voor iedereen. Op “den bureau” was ze vermaard om haar zoektalent en als dat toch eens te kort schoot, was er nog altijd “Tooneke” (H. Antonius) om te helpen. Een snoepertje eerste klasse: chocolade lag op de bovenste plank, maar een traktatie met zure “smoelentrekkertjes” werd evengoed geapprecieerd. Een vaste jaarlijkse bedoening was de uitstap met Zuster Celinneke naar de Sarma op ‘t Astridplein, een koopjesjacht waar nadien nog dagenlang werd over verteld. Een verjaardag of belangrijke gebeurtenis werd nooit vergeten. Zij bedacht ons altijd met een vrolijk kaartje of steunde ons
door een gebed. Alles beleefde ze mee: ons huwelijk, de geboorte van onze kinderen, de minder aangename gebeurtenissen in onze familie- en vriendenkring. Zij was een stukje familie geworden. Zuster Stanislas was blij met het kloosterleven. Zo vertelde ze ons hoe goed ze het had en hoe blij ze was met haar kamertje, waar ze graag in “dictionnaires“ zat te lezen. Ze was overtuigd dat het kloosterleven ging heropleven en droeg haar steentje bij. Niemand ontsnapte aan de vraag om eens mee te gaan naar ’t klooster, om daar een “kappeke” te passen. En dan kwam de veelbesproken verhuizing naar Sint-Camillus. Iedereen vreesde het ergste, maar uiteindelijk leek ze toch tevreden. We kregen een immer glimlachende Zuster Stanislas te zien en zagen haar pronken met een fonkelnieuw loopwagentje. Zuster Stanislas, de laatste jaren zagen we je minder en minder, maar we zijn je niet vergeten. De mooie momenten die we met jou hebben beleefd zullen we blijven koesteren. Nicole, Ria, Françoise, Veerle, Claudine, Linda, Ingrid, Ann en Sonja (Facturatie) Simonne, Annie en Danny (Boekhouding) Marleen (MKG)
GasthuisZusters Antwerpen I 9
DE KETTIINGVRAAG
Sorteren, verdelen en frankeren… een blik in het postlokaal bij de M&M’s! De vorige Kettingvraag ging naar Lydia Heyvaert. Nu was het haar beurt om enkele vragen te stellen. Lydia richtte zich tot Monique De Ryck, postvrouw van het ziekenhuis.
Monique: “De meeste mensen zien je alleen op ronde met de postkar en dan hoor je wel eens zeggen ‘Amai, jij hebt nogal een schoon jobke’. Awel, ze hebben gelijk, maar er komt toch heel wat meer bij kijken.”
Monique: Nadat ik een tiental jaar gewerkt had als vrachtwagen- en autocarchauffeur, ging ik een andere uitdaging aan. Toen ik tien jaar geleden begon op transport, sjouwde ik rond met water-, was-, vuil- en magazijnkarren. Anderhalf jaar later nam ik de taak als pendelchauffeur over van Heidi (ja, die van de technische dienst) voor een periode van weer anderhalf jaar. Sinds zeven jaar ben ik postvrouw van Sint-Augustinus. Dit werk doe ik niet in mijn eentje. Twee jaar geleden werd de keuken in Sint-Jozef gesloten en zij werd via onze keuken op een dienblad het postlokaal binnengebracht: mijn nieuwe collega Marianne. Samen vormen wij de M&M’s! Lydia: Waaruit bestaat jullie dagtaak? Monique: Om 8 uur levert De Post de postzakken die we moeten ophalen aan het onthaal. Dan begint het voorsorteren en verdelen. Daar ben ik ongeveer een uurtje mee bezig. Marianne begint om 9 uur. Dan is het tijd voor de grote verdeling naar de directie en het dokterslokaal. Elke arts heeft daar zijn postbakje waarin wij tweemaal per dag hun post deponeren. Ondertussen is het in het postlokaal een komen en gaan. Chauffeurs die af- en aanvoer van post verzekeren tussen de ziekenhuizen en de woon- en zorgcentra van de GZA en personen die hun post komen brengen. Dus… weer sorteren en verdelen. Rond 9.45 uur vertrekken we op postronde, die ongeveer anderhalf uur duurt. Daarna weer sorteren, verdelen, dokterslokaal en frankeren. ’s Namiddags is het ongeveer hetzelfde scenario. Om 14.30 uur zit de dagtaak van Marianne erop en kan ik de overige taken alleen aan. Lydia: Frankeren jullie de brieven zelf? Monique: Onlangs namen we met plezier afscheid van de oude frankeermachine. Oorverdovend en altijd in panne. Op den
10 I Transparant I juni 2007
duur wisten we het ding beter te repareren dan de technici zelf. Nu werken we met een van de nieuwste machines. Bijna geruisloos en met tal van mogelijkheden (de enveloppes moeten we nog zelf invoeren).
Postzegels Lydia: Mag het personeel privépost met jullie meegeven? Monique: Zolang de brieven voorzien zijn van een postzegel, maken wij geen bezwaar. Zoniet worden ze geweigerd. Wat velen niet weten is dat een verjaardagskaart of andere wenskaarten ook onder “privé” vallen en dus ook een postzegel moeten krijgen. Wijzelf verkopen GEEN postzegels. Lydia: Is het een moeilijke taak? Monique: De meeste mensen zien je alleen op ronde met de postkar en dan hoor je wel eens zeggen “Amai, jij hebt nogal een schoon jobke”. Awel, ze hebben gelijk, maar er komt toch heel wat meer bij kijken. Lydia: Zoals? Monique: Voorbeeld: elke brief die buitengaat wordt nagekeken op: volledig adres, binnen- of buitenland, gesorteerd volgens gewicht alvorens te frankeren. Voorbeeld: externe dokterspost wordt verzonden door een gespecialiseerde firma en vraagt een andere behandeling. Voorbeeld: mensen geven post mee enkel voorzien van een naam of initialen zonder dienst- of ziekenhuisnaam. Dat schept soms problemen. We kennen veel personen, maar niet allemaal. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de vele dingen die wij in ons postlokaaltje te verwerken hebben. Voor de M&M’s is dit routinewerk, maar het is niet zo eenvoudig voor Tomas, Guy, Misin en Rudi, die ons af en toe bij afwezigheid moeten vervangen.
Zoek?
Wedstrijd
Lydia: Zijn er situaties die minder aangenaam zijn? Monique: Dat gebeurt wel eens. Zoals bijvoorbeeld: dienst X belt je met de melding dat hun post al weg is (soms al enkele dagen) en dat die op dienst Y nog altijd niet is aangekomen. Dan komen onze nekharen rechtop te staan. Eerste werk: in eigen boezem kijken of we zelf geen fout hebben gemaakt. Tweede werk: vragenronde over tijdstip, aard van de zending, bestemmeling enz. Dan begint de zoektocht: op diensten navraag doen over een eventuele verkeerde levering. Meestal blijkt dat, ofwel de post nog in een lade lag op dienst X, ofwel al aangekomen is op dienst Y, maar ergens verloren was gelegd. Wat we dan tof vinden, maar wat meestal niet gebeurt, is een belleke om ons dit te laten weten.
Ontcijfer het Onleesbaar Geschrift
Lydia: Is er soms post waarvan je denkt: wat moeten we daarmee aanvangen? Monique: Jazeker. Als al onze kennis is uitgeput, hebben we nog twee hulplijnen. Als er post is voor patiënten, ook al zijn ze terug naar huis, kunnen we altijd aankloppen bij Peter Hellemans en zijn team van het onthaal. Voor alle overige probleempost kunnen we terecht bij de directiesecretaressen. We ontvangen af en toe ook leuke dingen, zoals brieven van kindjes geadresseerd aan “mijn bobonneke” of aan “moeke” of aan “de fiere ouders van…”. Deze komen met behulp van onze hulplijnen meestal bij de juiste personen terecht. Zoniet, gaan ze terug naar de afzender. In de vakantieperiodes zijn er dan weer de ansichtkaartjes gericht aan Sint-Augustinus (zonder dienstvermelding), maar wel met de zonnige groetjes van… Tja, daar decoreren we het postlokaal mee tot er iemand misschien zijn kaartje komt opvragen. Het is een leuke job die we dagelijks met veel plezier en inzet trachten te volbrengen. Geregeld zijn er wel eens hectische dagen bij, maar die verdwijnen in het niet als je met je post op diensten komt waar een vriendelijke groet of een blij gezicht je verwelkomt.
Monique heeft nog iets in petto voor de lezers van Transparant: een wedstrijd het “ONLEESBAAR GESCHRIFT”. Om jullie kennis van het “Chinees” te testen verzamelde ze een top 10 van onleesbare bestemmelingen (ze zijn echt authentiek). De opdracht is deze keer geen kruiswoordraadsel in te vullen, maar wel de tien bestemmelingen te achterhalen. Stop je oplossing voor 20 augustus in de Transparant brievenbus in de refter en aan de kleedkamers of mail naar
[email protected] en maak kans op een Fnacbon. Het postteam wenst jullie veel plezier! NAAM: ...................................................................................................................... AFDELING: ................................................................................................................. Wie won? De oplossing uit het vorige nummer was GVA. Twee gelukkigen mogen hun boeken- en cd-bon afhalen op het directiesecretariaat. Deze keer vallen Lizzy van den Brande (keuken) en Eddy Bellens (opname) in de prijzen. Veel plezier ermee!
Opgave zie p.12 >>
Monique speelt de kettingvraag door aan Tom Van Romphey, informatica-afdeling.
Monique: “Onlangs namen we met plezier afscheid van de oude frankeermachine.”
GasthuisZusters Antwerpen I 11
Vervolg opgave wedstrijd p.11 >> 1.............................. ............................... ...............................
6.............................. ............................... ...............................
2.............................. ............................... ...............................
7.............................. ............................... ...............................
3.............................. ............................... ...............................
8.............................. ............................... ...............................
4.............................. ............................... ...............................
9.............................. ............................... ...............................
5.............................. ............................... ...............................
10............................ ............................... ...............................
MENS & ORGANISATIE
Isabelle Glorieux hoofdapotheker 1/5/2007 Hallo, beste Transparantlezer, ik ben Isabelle Glorieux, 43 jaar en al 16 jaar actief als apotheker in Sint-Augustinus. Ik begon in februari 1991 bij de Gasthuiszusters als "flying pharmacist". Mijn vaste werkstek was de apotheek van Sint-Augustinus, maar ook de apotheken van de andere campussen kende ik als geen ander: van Sint-Camillus en Mortsel, maar ook van de in Brabant gelegen zieken-
huizen te Asse en Ninove. Ik verving er collega’s met vakantie. Asse en Ninove waren voor mij geen onbekende contreien. Ik liep humaniora op kostschool in Regina Caeli te Dilbeek. Toen zowel Asse als Ninove uit de groep stapten, was er geen tijd meer voor Brabantse accentjes of andere Brusselse grollen. Mijn werkterrein verlegde zich naar uitsluitend de Antwerpse regio. Ondertussen werd ik ook moeder van drie leuke kinderen: Arthur (12), Anna (10) en Eva (7). Samen met mijn echtgenoot wonen we in Antwerpen Zuid. Sinds 1991 bevoorraadde ik elke dinsdag Nieuw Medister met de nodige geneesmiddelen, een kleine psychiatrische instelling met een veertigtal patiënten in Kapellen. Een ziekenhuisapotheek in het klein, maar toch met alles erop en eraan: formulariumcomité, werkoverleg met de verpleegkundige, ziekenhuishygiëne, contacten met de sociale dienst,… Dit was voor een jonge ziekenhuisapotheker een leuke uitdaging. Toen ik na tien jaar de apotheek van Nieuw
Medister overliet aan de collega’s van Zoersel, viel de “flying” functie helemaal weg. De apotheek van Sint-Camillus was ondertussen een crèche geworden. Sint-Jozef ging scheep met Sint-Vincentius. Zo legde ik me meer en meer toe op mijn functie als apotheker van de bereidingen. Ik engageerde me in verschillende werkgroepen op Vlaams niveau en verruimde mijn kennis. De opgedane ervaring en de vele contacten kwamen goed van pas om de apotheek van SintAugustinus verder te helpen uitbouwen. Zonder enige twijfel mag je de apotheek in Sint-Augustinus als dynamisch en flexibel bestempelen. Het invoeren van de centrale geneesmiddelendistributie, 7 op 7 open, het verlenen van een service die uniek is in Vlaanderen, het was voor onze medewerkers een zware uitdaging die zij nog altijd met veel enthousiasme volbrengen. Ook wij kunnen omgaan met veranderingen! En sinds 1 mei 2007 mag ik deze fantastische ploeg leiden en daar ben ik toch wel fier op. Ik hoop in deze functie met evenveel plezier en inzet een boeiende taak te vervullen. Isabelle Glorieux
12 I Transparant I juni 2007
NIEUWS VAN DE KINDEROPVANG
Smikkel, smakkel, smul! En ja hoor! Het was weer beestig lekker tijdens de paasvakantie. Elke dag opnieuw lekkers op ons bord. Van vis en puree tot uiteraard frietjes! Het is soms “vechten” ’s middags wie mee de eetkar mag gaan halen bij “de Paul”. Dol van enthousiasme staan ze ervoor te springen. Via deze weg willen we de kok en z’n team nog eens bedanken voor het heerlijke middageten. Onze buikjes worden elke dag goed gevuld! We kijken alvast uit naar de volgende vakantie… Mmmm, wie weet wat voor lekkers staat er dan op het menu!?
Lieve Kim, Mady Schrijverstalent zit ons niet in de genen, toch proberen wij jou te eren. Met je veelzijdig knuffeltalent stel je elk kind content. Een lach in de morgen of een troostend gebaar je staat voor iedereen klaar. Kleuren, schilderen, kleven het is je allemaal om het even zolang de kinderen maar pret beleven! Soms is de druk wat groot, dan zingen we een vrolijke noot.
Jij brengt ons elke dag zonneschijn en dat vindt iedereen fijn. We hebben veel geluk, met zo'n collega kan de dag niet stuk! Mady Lauwers (voor Kim Redig)
Julie Juliette Mathieu Axelle
En ja hoor, het was weer dolle pret. Er werd weer heel wat afgeknutseld, de dagen waren zelfs te kort! Iedereen was in opperste vakantiestemming en dat kwam uiteraard ook door dat geweldige prachtige zonnetje. Dankzij het mooie weer konden we veel buiten spelen. En daar zeggen onze kapoenen geen néé tegen! We kijken alvast uit naar de volgende vakantie. Er wordt volop aan de planning gewerkt voor de zomermaanden. Enkele thema’s: strand, dieren, natuur, beroepen, water,… Zo hebben jullie al een beetje een idee wat er op het programma zal staan. Tot dan en jullie weten het: mooi weer = zwembroek meebrengen!
Nieuwtjes
Ook kleine Yorbe en papa Christof vinden mama Kim KEI-tof!!!
Welkom!
Paasvakantie is te kort!
Modieus van kop tot teen Zoals Mady is er maar één Jong van hart en geest Met haar op dienst is ’t altijd feest Met Mady in de keuken is het altijd boerenkost Een grote pot “pekesstoemp” met worst Met een moderne man aan haar zij Gaat ze vaak shoppen op de Statielei Mady is hier de moeke in huis Bij haar voelen de kindjes zich thuis!
• Welkom Achoucha! Zij is onze nieuwe logistieke hulp. • Welkom Maro! Zij vervangt Veerle, die in zwangerschapsverlof is. Maro is voor onze kindjes geen onbekende: zij liep al stage bij ons. • Afscheid van Roosje. Zij is verhuisd. • Proficiat Veerle & Philip! Zij verwachten hun eerste kindje in november.
Naar school Julie Matts Lucca Brice
GasthuisZusters Antwerpen I 13
Missie Togo april 2007: een uitzonderlijk boeiende ervaring Na een valse start door een staking op de luchthaven van Zaventem, vertrokken we op 14 april voor de missie Togo. Het groepje bestond uit dr. Christine Van Mol, kinderarts, dr. Etienne Schatteman, gynaecoloog, Greet Maes, vroedvrouw, en Jo-An Elst, pediatrische verpleegkundige.
14 I Transparant I juni 2007
Niettegenstaande de goede voorlichting die we hadden gekregen van de vorige missieleden, was deze missie voor ons toch wel een sprong in het onbekende. De tocht naar Kara, ons einddoel, zal nog een tijdje in onze verbeelding blijven hangen. De verantwoordelijke arts van het medisch centrum in Kara, dr. Victor Koyenin, verwelkomde ons op de luchthaven in Accra Ghana en zorgde voor een logement onderweg nog in Ghana. De dag nadien begon de tocht naar het noordelijk deel van Togo naar het stadje Kara. Tijdens deze rit werden we meteen ondergedompeld in het alledaagse leven van zwart Afrika. Zeer warm, slechte wegen door putten in de weg, omgevallen en veel te
zwaar geladen vrachtwagens, armoedige behuizing in lemen hutten, vrouwen stappend langs de weg met zware houtbussels en allerhande op het hoofd, soms kilometers te voet, hier en daar een kerkje of moskee, langs de weg verkopers in kleine kraampjes met mango's, bananen, brood enz. en opvallend veel kinderen. De bedoeling van onze missie was in het medisch centrum een goede observatie te doen van het medisch gebeuren, te bemoedigen wat goed was en zo mogelijk en zonodig bij te sturen. Dr. Christine Van Mol had samen met Jo-An Elst de taak om consultatie te doen bij zieke kinderen. Dat betekende toezicht houden op gehospitaliseerde kinderen, behandelingen controleren, vaccinaties geven en spoedgevallen oplossen. Ikzelf had als opdracht de prenatale zorg en "het verloskamergebeuren" te evalueren, samen met Greet Maes. De routine prenatale zorg werd gerund door Greet samen met een van de vroedvrouwen. Ik leerde aan dr. Victor de prenatale echografie. Naast een belangrijk deel ”bedside teaching” verzorgden wij elke ochtend
een les over neonatologie, pediatrie en verloskundige pathologie. Deze lessen werden uitermate aandachtig bijgewoond door de hele equipe van het medisch centrum, namelijk de dokter, de laborant, de zuster van de apotheek, de vroedvrouwen en de accoucheuses, de verpleegkundigen en verpleeghulpen. Het was niet altijd gemakkelijk om iedereen te verstaan wegens het lawaai van de zwaaiende ventilatoren aan het plafond die moesten instaan voor verkoeling.
Togolose vrouw Persoonlijk ben ik diep onder de indruk van de Togolese vrouw. Wat een kracht straalt ze uit, wat een geduld, wat een gelatenheid. 's Morgens zijn ze al vroeg op de consultatie, soms al om 6.00 uur. En dan nog uren wachten tot ze aan de beurt zijn, vaak liggend op de vloer in de wachtkamer met een kindje naast zich zonder morren. De meeste zwangere vrouwen die ik zag, kwamen voor de echoconsultatie die speciaal ingericht was omdat er een Belgische equipe kwam. Voordien werd er vermoedelijk slechts sporadisch een echo gedaan. De aanvaarding en de gelatenheid die de Togolese vrouwen vertoon-
den bij de vaststelling van bv. de diagnose intra-uteriene vruchtdood, de plotse vaststelling van een tweelingzwangerschap, de onzekerheid over het verloop van de toekomstige bevalling heeft me erg getroffen. Alle bevallingen, waarbij wij mee betrokken waren, verliepen zeer snel. Er hoefde nooit te worden geknipt wegens enerzijds een laag geboortegewicht, gemiddeld 2,300 kg, en een zeer soepel perineum. Natuurlijk was hier tijdens de prenatale zorg een selectie gebeurd, waarbij enkel normale bevallingen zouden gebeuren in het centrum. De maternale sterfte in Togo is zeer hoog in vergelijking met Europa, namelijk 24 maal hoger dan in België en de neonatale sterfte 12 maal hoger dan bij ons. Een van de belangrijke opdrachten voor ons is om deze hoge sterfte drastisch te doen dalen. Dit laatste is dan ook de bedoeling van ons project. Ik ben overtuigd van het nut ervan en wil iedereen stimuleren om een steentje bij te dragen aan de plannen tot uitbouw van het centrum tot een klein ziekenhuis met operatiemogelijkheid. Zo kunnen er ter plaatse op verloskundig gebied bv. meer pathologische bevallingen en sectio's worden uitgevoerd.
Welke positieve bijdrage hebben wij op verloskundig gebied kunnen brengen? De prenatale zorg beoordelen aan de hand van het prenataal dossier en het individuele gezondheidsboekje is goed. Een paar aanvullende bloedonderzoeken zouden een verbetering kunnen brengen zodra het laboratorium beter uitgerust is. Er wordt wel al bij de eerste controle en ook in het verdere verloop van de zwangerschap een ventilatie gedaan van normale en hoogrisico (voor Togolese begrippen) zwangerschappen. Dit is zeker zeer goed, omdat momenteel enkel normale zwangerschappen en bevallingen kunnen gebeuren op de materniteit. Een sectio is nog niet mogelijk wegens het ontbreken van een operatiekamer. Een vacuümextractie kon nog niet gebeuren. Wij hadden een vacuümextractor besteld vanuit België, maar deze kwam helaas pas aan de avond voor ons vertrek. Toch hebben wij het nog vlug gemonteerd en de werking uitgelegd aan de vroedvrouwen, dr. Victor en zijn assistent medical. Door de aanschaf van bv. de vacuümextractor kan een deel van de patiënten toch ter plaatse bevallen en hoeft er niet in allerlaatste instantie nog
GasthuisZusters Antwerpen I 15
Back to basic
AWA schenkt € 12.500 aan Togoproject De American Women's Club of Antwerp (AWA), een vereniging van Amerikaanse vrouwen die sociale, culturele en filantropische activiteiten organiseert, steunt de uitbreiding van het medisch centrum in Togo en zamelde € 12.500 in. Op donderdag 10 mei overhandigde Elizabeth Kelly, Philantropy Director van de AWA, de cheque in ons ziekenhuis, in bijzijn van Jan Declerck, algemeen directeur, dr. Paul Leyman en Hilde Boeykens, managing director SOS Kinderdorpen België. Tegelijkertijd waren er leden van de eerste en tweede medische missie aanwezig om eveneens een woordje uitleg te geven over hun ervaringen in Kara.
een transfer te gebeuren, bv. op de brommer naar het CHU universitair ziekenhuis in Kara of het Chinese ziekenhuis. De mogelijkheid om een sectio te kunnen doen op de operatiekamer maakt het uiteraard mogelijk de patiënt ter plaatse alle verloskundige zorg te verlenen die ze nodig heeft. Dit waren enkele beschouwingen over ons werk en ervaringen in Kara. Ik heb echt de indruk dat wij de opdracht goed hebben volbracht. Ik wil dan ook elkeen van ons groepje bedanken voor de perfecte en aangename samenwerking. Bedankt, Christine, Jo-An en Greet. Ik hou hier de beste herinneringen aan over. Een speciale dank gaat uit naar Liesbeth Van Camp die in Kara verblijft sinds oktober vorig jaar en ons werk verder uitvoert tot eind september. Het was inderdaad een boeiende ervaring op menselijk, cultureel, sociaal en medisch gebied. Dank aan de leden van de diverse kerngroepen van het project dat zij mij de gelegenheid hebben gegeven hieraan mee te mogen werken.
Helga Bijl
Dr. Etienne Schatteman
16 I Transparant I juni 2007
Verre reizen, andere culturen en contact met de lokale bevolking… Het is voor mij een beetje een tweede passie geworden. Reeds lang voor mijn vertrek naar Togo zat ik met het idee om ooit zelf eens op "ontdekking" te gaan en ter plekke te gaan kijken hoe het nu zit met de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Mede dankzij de verhalen van collega’s Kristel en het enthousiasme van Liesbeth, het bestaan van een gelijkaardig project "in eigen huis", dat inhoudelijk voornamelijk bestaat uit moeder- en kindzorg, maakte ik sneller dan verwacht deel uit van “Les blanches de la deuxième mission”. Het verblijf was een aaneenschakeling van verbazing, onmacht, vreugde en verdriet, maar ook overlevingskracht en het echt wel voorruit willen. De evidentie van hier verandert daar in "back to basic" en "stuggle for life"… Het bezoek aan het naburige SOS Kinderdorp was ook een onvergetelijk moment. De kinderen zijn daar echt gelukkig en krijgen een unieke nieuwe kans voor verdere ontwikkeling en zelfontplooiing. De missie heeft me veel geleerd over de Togolese gezondheidszorg. Het is een trotse bevolking met veel armoede. Zeker als je zwanger bent mag je hopen dat er geen complicaties optreden. SOS België/Sint-Augustinus heeft als doel de mensen te helpen en te ondersteunen, maar het aspect cultuur en economie zijn niet te verwaarlozen. Er is nog een lange weg te gaan. Twee weken is kort; maar als niemand iets doet, kom je nergens. Een unieke kans. Bedankt voor deze nieuwe ervaring.
Jo-An Elst
Lomé le 2 Mai 2007 Moi, Agathe Ouinké, 39 ans, maman de 3 enfants, Béninoise, est contente de venir vers vous le personnel de l’hôpital Saint-Augustin pour vous dire un sincère merci. Après 6 mois d’hospitalisation et 3 opérations dans mon pays le Bénin je suis arrivée chez vous avec un seul espoir de sauver ma vie. Une faute médicale avait bousillé ma vie et il y avait un seul issu un transfert en Europe. Ria Etienne, une amie missionnaire laïque travaillant au Togo, et avec l’aide de dr. Paul Leyman et d’autres j’ai pu venir chez vous pour me faire opérer. Le voyage n’a pas été simple surtout dans l’état que j’étais, très affaiblie. Tout était neuf pour moi, l’avion, la Belgique, je n’avais jamais quitté mon pays. Pour moi une très belle expérience qui reste gravée dans mon cœur. Du début à la fin j’étais prise en charge, un vrai cadeau de Dieu. Je ne dirai jamais assez merci à tout ceux et celles qui ont collaboré à ma guérison, qui ont rendu agréable mon séjour à l’hôpital et pendant ma convalescence. J’aimerai vous donner quelques impressions. J’ai découvert une autre façon d’approcher le malade, il n’est pas un objet, on explique tout avant de faire une analyse ou de commencer un traitement ou de faire une intervention. On explique même comment chaque chose va se passer. On prend le temps, tout est à l’heure. La plupart du personnel fait son travail avec le sourire et avec le désir que les malades guérissent. On donne aussi les résultats au malade, même s’ils ne sont pas bons. J’étais frappée aussi par l’hygiène et la propreté de l’hôpital et de la Belgique en général. Je n’oublie pas non plus la nourriture, bonne et variée, à choisir dans le menu du jour. Chez nous il y a un membre de la famille ou un proche qui doit s’occuper de ta nourriture tout le temps que tu es à l’hôpital. Pour les médicaments, les perfusions, les pansements etc. la même chose, la famille va l’acheter d’abord et après on le donne au malade ou on le soigne même si c’est urgent. Je suis restée 4 jours après mon opération aux soins intensifs, là aussi un calme qui m’apaisait régnait dans ce service. Je n’oublie pas non plus le personnel du service du dr. Leyman, toujours prêt à m’aider. Les chambres avec radio, télévision, une sonnette pour appeler l’infirmière. Tout est informatisé, j’étais surprise quand j’allais faire des analyses et quelqu’un vient m’appeler et je me dis comment il connaît mon nom je ne lui ai pas dit. J’espère un jour de pouvoir revenir en Belgique pour vous dire encore une fois merci.
Agathe Ouinké Agathe Ouinké is blij dat Sint-Augustinus haar leven redde. Uit dank stuurde ze dit beeldje op.
Nog meer verhalen over Togo vind je terug via de weblog: http://liesbeth-togo.skynetblogs.be//
GasthuisZusters Antwerpen I 17
Sint-Augustinus neemt deel aan WereldNierDag Meer dan 500 miljoen mensen wereldwijd – of ongeveer een op tien – hebben een vorm van een nierafwijking. Bij een kleine 5 % van de bevolking is dit een significante afwijking die de gezondheid van de persoon benadeelt. Elk jaar sterven miljoenen mensen vroegtijdig aan hartaanvallen en beroertes. Chronische nierziekten kunnen dit mee veroorzaken. Om aandacht te krijgen voor de cruciale rol van de nieren en de dringende, globale nood aan een vroegtijdige detectie en preventie van nierziekten, deden honderdduizenden gezondheidswerkers, nierpatiënten en hun familie en vrienden in meer dan 40 landen mee aan de WereldNierDag op 8 maart.
18 I Transparant I juni 2007
Verschillende ziekenhuizen ondernamen acties om aandacht te vragen voor de wereldNierDag. Nierziekten gaan meestal niet gepaard met klachten en zijn dus vaak niet gediagnosticeerd. Het is niet zinvol om iedereen blindelings te screenen, maar wel om mensen na te kijken die een verhoogd risico voor nierziekten hebben. Daarom zorgde de dienst nefrologie van Sint-Augustinus ervoor dat iedereen op 8 maart gratis zijn/haar risico op een nierziekte kon laten nakijken. Indien het risico voor nierziekten verhoogd was, werd de betrokken persoon met deze gegevens naar de huisarts gestuurd om dit verder te laten nakijken. Nierziekten zijn namelijk gemakkelijk te detecteren: een simpele analyse van een kleine hoeveelheid bloed en urine volstaat om een idee te hebben van de glomerulaire filtratiesnelheid (de belangrijkste parameter van de nierfunctie) en de albumine excretie.
Nierziekten komen vaak voor en zijn schadelijk. Maar ze zijn ook behandelbaar, vooral als ze in een vroeg stadium worden ontdekt. • Vaak voorkomen: want chronische nierziekten worden wereldwijd bij ongeveer 10 % van de volwassen bevolking vastgesteld. • Schadelijk: niet alleen omdat sommige van deze patiënten kunnen evolueren naar het eindstadium nierfalen waardoor dialyse of transplantatie nodig is. Maar vooral omdat afwijkingen in de nierfunctie geassocieerd zijn aan een sterke toename van het risico op cardiovasculaire (hart en bloedvat) complicaties en op een vroegtijdige dood door hart- en bloedvatziekten. • Behandelbaar: vroegtijdige opsporing van nierziekten, verandering van levensstijl en agressieve controle van
MEDISCH NIEUWS
de bloeddruk, kan niet enkel de progressie van de nierziekte bij deze patiënten vertragen of stoppen, maar kan ook het optreden van cardiovasculaire ziekten bij de meeste van deze patiënten voorkomen. Cardiovasculaire ziekten zijn momenteel wereldwijd veruit de frequentste oorzaak van vroegtijdig overlijden. We weten nog niet hoeveel mensen sterven van vroegtijdige cardiovasculaire ziekten of een chronische nierziekte hebben en hoeveel voordeel ze hadden kunnen halen uit een vroegtijdige detectie en behandeling ervan, maar we gaan ervan uit dat dit bij zeer veel mensen het geval is. Nieraandoeningen werden lange tijd niet erkend als een belangrijk element in de globale preventieve gezondheidszorg. Enkel het optreden van het eindstadium nierfalen met noodzaak tot dialyse en eventueel niertransplantatie, is de jongste decennia een belangrijk element in de gezondheidszorg geweest. Het is een zeer dure behandeling die voor een relatief kleine groep patiënten een grote hap uit het budget neemt. Het is duidelijk dat vroegtijdige stadia van nierziekten wel zeer frequent voorkomen en een belangrijke toename van het risico op cardiovasculaire aandoeningen met zich meebrengen. Nierziekten zijn een ziekte
“multiplicator”: ze verergeren de impact van andere aandoeningen zoals suikerziekte, slagaderverkalking, hoge bloeddruk, hartfalen,… op het niveau van hart en bloedvaten. Globaal waren de frequentste oorzaken van chronische nierziekten inflammatoire nierziekten, infecties, obstructieve aandoeningen van de urinewegen en aangeboren aandoeningen zoals polycystische nieren. Maar dat is de jongste decennia aan het veranderen, zowel in de ontwikkelde landen als in de ontwikkelingslanden. Diabetes (suikerziekte) en hypertensie (hoge bloeddruk) zijn tegenwoordig de frequentste oorzaken van chronische nierziekten en zijn daarnaast ook de belangrijkste oorzaken van cardiovasculaire ziekten.
Degenen die een verhoogd risico voor nierziekten bleken te hebben, werden naar hun huisarts verwezen.
Dr. Manu Henckes
Er was veel aandacht voor de actie van de dienst nefrologie op 8 maart. Terwijl Marc D'haenens (hoofdverpleegkundige dialyseafdeling) en Nancy Van Ostaeyen (dialyseverpleegkundige) hielpen bij het invullen van een vragenlijst en een capillaire glucosemeting uitvoerden (de zogenaamde "vingerprik"), werd de bloeddruk gemeten en de resultaten besproken met de deelnemers door dr. Luc Cosyn en mezelf. Een 400-tal personen lieten hun risicoprofiel nakijken.
GasthuisZusters Antwerpen I 19
UIT-ZICHT
Goede zorg maakt dat de patiënt weer tot zijn recht komt
Vooraan in de kapel van Sint-Vincentius (Antwerpen) hangt een schilderij van de ontmoeting tussen Maria en Elisabeth. Volgens het evangelie van Lucas wordt Elisabeth, de tante van Maria (= de moeder van Jezus), op latere leeftijd onverwacht zwanger. Het lijkt wel een in vitro bevruchting van een rijpere dame avant la lettre! Het kind dat ze verwacht, is de latere Johannes, die Jezus doopt in de Jordaan. Ook Maria heeft juist ontdekt dat ze zwanger is, ook onverwacht en ongepland. Ze is immers nog niet met haar verloofde Jozef gehuwd. Van de Heilige Geest of niet, Maria wil er alles aan doen om dit kind goed te laten opgroeien. Ze droomt dat dit kind zal uitgroeien tot een man die zijn volk zal redden. Iemand die ons mag tonen waar het op aankomt. Geen machthebber op een troon, maar een man klein met de kleinen, arm met de armen. Heersers stoot hij van hun troon, armen en kleinen verheft hij. Maria is een diepgelovige vrouw die zich in alle nederigheid wil inschakelen in Gods plan. Als ze hoort dat Elisabeth hoogzwanger is, haast ze zich naar haar tante. Het hele verhaal suggereert dat Maria zorg zal dragen voor Elisabeth. Het wordt echter geen eenrichtingsverkeer. Elisabeth droomt met Maria mee: jouw kind zal een man zijn om
naar te luisteren, een leermeester voor het volk. Tijdens het zorg dragen komt het tot een waarachtige ontmoeting tussen deze twee vrouwen: beiden zwanger, beiden gelovig, beiden dromend van een nieuwe toekomst. Ze durven het aan om de diepte van het leven ter sprake te brengen. Samen geloven ze in een nieuwe wereld waarin elke mens tot zijn recht komt. De kleinsten en de armsten eerst! Dit verhaal inspireerde de schilder tot een bijzondere houding van de twee hoofdpersonages: Maria staat wat verheven naast een knielende Elisabeth. Toch buigt Maria naar Elisabeth en legt ze haar hand op de schouder als teken van zorg en toewijding. De nederige Elisabeth ontvangt niet alleen, ze draagt ook Maria want ze ondersteunt haar arm als teken van háár ondersteuning en toewijding. Het schilderij drukt de wederkerige relatie tussen beide vrouwen uit: de hulpbehoevende Elisabeth mag heel wat betekenen voor Maria die bij haar op bezoek komt.
we letterlijk en figuurlijk vanuit de hoogte doen. We dreigen dan voorbij te gaan aan het wonder van de ontmoeting. Echte ontmoeting werkt bevrijdend voor de beide partijen. In goede zorg, met ruimte voor echte ontmoeting, mogen ook de zorgverstrekkers de patiënten ondersteunen en houden de patiënten de arm van de zorgverstrekkers vast. Ooit vroeg een patiënt, die langdurig opgenomen was: “Kan ik hier niks doen zodat ik mij nuttig voel?” Er moesten stempels op de nodige formulieren worden gezet. Even werd het leven voor de patiënt weer nuttig. Ook de relatie verpleegkundige – patiënt verbeterde. Goede zorg maakt dat de patiënt weer tot zijn recht komt. Een zieke in zijn kracht laten zijn, laten vertellen, in dialoog gaan, er zou meer tijd voor moeten zijn. Het maakt het werk betrokken, menselijk. Te weinig wordt er samen gedroomd, gehoopt en geloofd. Maar waar het gebeurt, daar opent zich toekomst voor beide partijen. Och, het moeten geen grootse dingen zijn… Soms buigt een schoonmaakster zich letterlijk, tot onder het bed om de patiënt een handje te helpen en wordt ze door haar manier van doen klein met de kleinen. Doorwerkend hebben twee collega’s een oprecht gesprek. Geen macht van beter weten, gewoon maar er zijn. Een wonder van ontmoeting staat te gebeuren! “Machtigen stoot Hij van hun troon, kleinen en geringen richt Hij op”, zingt Maria in haar lied. Mogen wij in deze geest zorg dragen voor elkaar; ons in zorg buigend naar, maar ook aangesproken en ondersteund door het verhaal van de ander. Het maakt een wereld van verschil! Geïnspireerd door Lucas 1 en het schilderij in de kapel.
In onze ziekenhuizen besteden wij veel zorg aan onze patiënten. Ook in onze zorghouding staan wij wat hoger en strekken wij onze handen uit. Het gevaar bestaat dat Bert Lodewijckx pastorale dienst
20 I Transparant I juni 2007
VRIJWILLIGERSKRANT
Vrijwilligers bij Inge Vervotte op de koffie Tal van organisaties voeren sinds eind 2006 actie om het vrijwilligerswerk en de organisatie ervan onder de aandacht te brengen. Er werd in het verleden weliswaar een statuut van de vrijwilliger opgesteld en een hoge raad voor het vrijwilligerswerk opgericht. Dit zijn op zich zeer lovenswaardige initiatieven, maar: koken kost geld. Aangezien vrijwilligerswerk sinds de tweede helft van vorige eeuw uit de louter caritatieve sfeer gehaald werd, veranderden tegelijkertijd de verwachtingen van
Vrijwilligers zelf verwachten ook dat zij ondersteund worden in hun engagement en ook dat is zeer terecht. Daarom werd het zoetjesaan tijd om dit eens klaar en duidelijk bij minister Vervotte op het kabinet neer te leggen. Dat aan deze hele evolutie ook een stevig kostenplaatje verbonden is, verbaast wellicht niemand. Op vrijdag 4 mei zijn een 300-tal vrijwilligers van verschillende organisaties hun verzuchtingen op een ludieke wijze op het Martelaarsplein komen neerleggen. Omdat wij dit belangrijk genoeg vonden, namen wij ook deel aan deze actie die door een authentieke Gentse bellenman voor geopend werd verklaard.
het geleverde vrijwilligerswerk. Dit betekende vooral dat er veel meer nood aan stevige fundamenten en omkadering groeide. Dat dit ook een terechte tendens is, zal niemand ontkennen. Elke vrijwilliger kan bevestigen dat je vandaag te maken krijgt met patiënten die heel wat mondiger én veeleisender zijn dan vroeger. Waar dit te maken heeft met een vraag naar en een recht op kwaliteit van het aangeboden contact met de vrijwilliger is dit zeer terecht. Werken met vrijwil-
Wij waren een delegatie van vier: Gaston Hendrickx, vrijwilliger op orthopedie en PST, Magda De Belie, vrijwilligster op de dagkliniek van het Oncologisch Centrum GZA, Jacques Loobuyck, vrijwilliger op neurologie…
ligers verlaat daarom meer en meer het terrein van alleen maar goede wil.
…en ikzelf.
Het was een leuke actiedag, want de weergoden waren ons goedgunstig en de sfeer werd erin gebracht door een koor uit een van de rusthuizen in Vlaams-Brabant. Maar heeft dit alles nu ook iets uitgehaald? Dit zijn de eerste resultaten van al het actievoeren: Onze eisen vielen gelukkig niet in dovemansoren. Een delegatie van een twaalftal vrijwilligers en verantwoordelijken werd door de minister en haar kabinet ontvangen. Voor de autonoom georganiseerde vrijwilligersorganisaties beloofde de minister, nog dit jaar én in een eerste stap, € 250.000 subsidies bijkomend in te zetten. Tegelijk wordt werk gemaakt van een aanpassing van het uitvoeringsbesluit van het decreet van 1994 waarin een aantal verbeteringen worden opgenomen, o.a. vermindering van de administratieve lasten, invoering van een gedifferentieerd forfait op basis van het aantal vrijwilligers, vrijstelling van giften bij de berekening van de subsidie, opheffen van het verbod op gebruik van subsidies voor personeelskosten, de verzekering afstemmen op de federale wet enz. Voor het ingebouwde vrijwilligerswerk wordt op korte termijn een werkgroep samengeroepen voor een grondig overleg over de opmaak van een kaderdecreet. Hierin zal de waarde van het vrijwilligerswerk over alle zorg- en hulpverleningssectoren heen worden bevestigd, alsook de gemeenschappelijke basisvoorwaarden waaraan bij de inschakeling van vrijwilligers moet worden voldaan. Daarnaast zal in elke sectorale regelgeving een aangepaste verbijzondering worden opgenomen o.a. in verband met de noodzakelijke coördinatiefunctie. Wij durven hieruit besluiten dat het een vruchtbare actie was, die ons alleen maar kan aanzetten om ons blijvend te laten horen en niet al te braaf aan de zijlijn te blijven staan.
GasthuisZusters Antwerpen I 21
VRIJWILLIGERSKRANT
Radiotherapie: Vrijwilligers in weer een nieuwe het PST We hebben in de vorige Vrijwilligerskrant start verteld wie er vrijwilliger is bij het palliaDat er gigantische verbouwingen gebeuren aan het klooster is oud nieuws. Maar dat deze activiteiten ook hun weerslag hebben op het vrijwilligerswerk is nieuw. Dat was het ook voor mij tot op die ochtend toen me gevraagd werd of we vrijwilligers ook op deze dienst kunnen inschakelen. Het leek me wel wat en daarom maakten Guy Muylle en ik een afspraak om hier wat uitvoeriger over te praten. Ik wilde weten wat de verwachtingen waren van deze afdeling en Guy wilde weten wat er kon en mocht. Toen we dit klaar en duidelijk afgesproken hadden, kon de werving van start gaan. Deze gebeurde met een infomoment waarin aan de kandidaten duidelijk werd uitgelegd wat de bedoeling was. Hierna kwamen alle kandidaten op individueel gesprek bij de coördinator en volgde er nog een gesprek met Guy Muylle. Na een grondige kennismaking met deze afdeling en de therapieën die hier plaatsvinden, zullen de eerste vrijwilligers in september aan de slag kunnen.
tief support team. Nu ze hun eerste stappen op dit pad gezet hebben, lijkt het me ook fijn om hen aan de hand van een foto voor te stellen.
Nieuwe vrijwilligers Pascale Lesseliers: pneumologie Paula Schölvinck: neurologie Christien Jacobs: orthopedie Maria Van de Velde: algemene heelkunde en orthopedie Marie-louise Teugels: geriatrie Paul Janssens: orthopedie Agnes Lauriks: neurochirurgie Mieke Jespers: pediatrie Elvire Cappaert en Lieve Croon: dagziekenhuis
Machteld De Muynck coördinator vrijwilligerswerk
KLINIEKKRONKELS
Gelezen in PCS Stond om 17 uur op haar klote voeten aan het toilet en zocht naar schoenen…
Gelezen in de tevredenheidsenquêtes > Het waren allen professionele schatjes. Ik had ze graag allemaal meegenomen, maar daar zouden u en mijn echtgenote niet tevreden mee zijn. ’t Zou trouwens te druk worden thuis. > De arts heeft tijdens de onderzoeken en ook aan mij persoonlijk van een kistje in de buik gesproken. > De eenpersoonskamers zijn te klein voor mindervaliden, zeker met een elektrische stoel. > Ik hou de verpleegkundigen goed in de gat.
22 I Transparant I juni 2007
Succesvolle infoavonden over nieuwe technologieën op het operatiekwartier Op 12 en 29 maart hielden we een infoavond over nieuwe technologieën die in ons huis, meer bepaald het operatiekwartier, worden toegepast. De reden hiervoor was dubbel. Enerzijds blijkt bij bevraging dat vele jonge verpleegkundigen de indruk hebben dat ons ziekenhuis op technologisch vlak niet vooruitstrevend is en anderzijds wilden we voorkomen dat medewerkers "nieuwtjes" vooral via de pers vernemen, eerder dan dat ze geïnformeerd worden door de organisatie.
De informatie was dan ook bestemd voor alle medewerkers en moest dus begrijpbaar zijn voor iedereen en niet enkel voor artsen en verpleegkundigen die vertrouwd zijn met de onderwerpen. Drie technologieën kwamen aan bod. Eerst sprak dokter Berghmans over neuronavigatie. In een half uur legde hij duidelijk uit hoe neurochirurgen vroeger "blind op zoek moesten gaan naar hersentumoren". Door de techniek van de neuronavigatie kunnen ze nu met behulp van driedimensionale plaatsbepaling (net zoals een GPS) precies weten waar een tumor zich in de schedel bevindt.
gynaecologische ingrepen (vooral tumorchirurgie van de borst) een eerste dosis stralen kan geven. Het bestralingstoestel draagt de naam Mobetron.
Ten slotte sprak dokter Van Looy over een derde paradepaard, de Da Vinci-S of in de volksmond "de Robot" van het operatiekwartier. Dit toestel wordt ingezet in de urologische en de gynaecologische oncologie, meer bepaald bij het verwijderen van de prostaat en de baarmoeder. De robot heeft vier "armen" waarop drie instrumenten en een dubbele lens worden geplaatst die in de buik van de patiënt worden gebracht. De chirurg zit in een aparte cabine of "console" en bestuurt deze instrumenten vanop afstand, kijkend op driedimensionale beelden van de operatiestreek.
Vervolgens sprak Joeri Alberty over Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). Sint-Augustinus is het eerste ziekenhuis in België dat deze techniek toepast. Hij toonde aan de hand van fotomateriaal hoe men op het operatiekwartier tijdens De Da Vinci-S of in de volksmond "de Robot" van het operatiekwartier.
De infoavonden duurden telkens ongeveer twee uur en lokten iets meer dan honderd medewerkers. Graag willen we hen bedanken voor de interesse. Uiteraard danken we ook de sprekers die tijd vrijmaakten (in hun drukke beroepsbezigheden) om ons te informeren. Ze zorgden voor succesvolle avonden.
Greet Rose
GasthuisZusters Antwerpen I 23
ONDER DE LOEP
Zomervraagjes aan onze directie Jan Declerck Idealist of realist?
Ik voel me eerder een idealistische realist en ik hoop dat de idealistische ondertoon steeds aanwezig kan blijven, zowel in de werksituatie als daarbuiten. Dit zal zeker ook te maken hebben met mijn positieve ingesteldheid en mijn sterk geloof in de mogelijkheden van mensen.
Groepsoverleg of individueel overleg?
Ik geloof rotsvast in de positieve dynamiek van het groepsgebeuren op voorwaarde dat ieder individu er zijn terechte plaats krijgt en er zijn inbreng kan hebben. Daarom is individueel overleg soms wenselijk en aangewezen.
Lunch in personeelscafetaria of koken thuis?
Ik ben blij dat ik hier iedere middag kan en mag genieten van onze lekkere maaltijden in de personeelscafetaria. Het zeer gevarieerde (en ik neem aan ook zeer gezonde) aanbod wordt door zeer velen enorm geapprecieerd. Een pluim voor de hele ploeg van keuken en cafetaria! Ik moet eerlijk bekennen dat mijn eigen kookkunst niks voorstelt, maar volgens mijn vrouw ben ik wel een zeer gewillig en dankbaar proefkonijn om nieuwe recepten op uit te testen.
Kus of compliment?
Mensen complimenteren is iets wat niks kost, maar blijkbaar soms zo moeilijk is. Toch hebben we allemaal nood aan een complimentje af en toe. Niet alleen een complimentje krijgen, maar er ook eentje geven kan deugd doen. Het geven van een kus kan nog iets meer zeggen, maar heeft toch wel een wat intiemer karakter.
Auto, fiets of openbaar vervoer?
Gezien mijn woonplaats en de zeer onregelmatige uren, is gebruikmaken van het openbaar vervoer bijna onmogelijk en rijd ik dus veel met de wagen. Ik moet ook eerlijk bekennen dat ik graag met de wagen rijd. Ik heb mij ermee verzoend dat het ’s morgens soms file rijden is, maar de radio maakt veel goed. ’s Avonds na een vergadering een half uurtje in de wagen met wat goeie rockmuziek vind ik zelf relaxerend. De fiets haal ik vooral in de zomer van stal om tijdens de weekends wat rond te rijden.
Werken in de tuin of winkelen?
Als vader van twee dochters heb ik mij in het verleden regelmatig moeten opofferen om samen met mijn "drie vrouwen" uit winkelen te gaan. Met de jaren hadden we wel een modus vivendi gevonden die mij toeliet met een krant en een pintje op een terrasje het resultaat van de koopjes af te wachten. Als goede huisvader probeer ik mijn deel te doen in het aanhalen van alle levensnoodzakelijke dingen, wat vooral betekent meegaan naar de Delhaize. Het werk in de tuin is voor mij beperkt tot gras afrijden.
24 I Transparant I juni 2007
Ditmaal ligt de directie van Sint-Augustinus "onder de loep". Vanwege hun drukke agenda's was het quasi onmogelijk om iedereen op hetzelfde moment samen te krijgen voor onze klassieke "Onder de loep"-babbel. We zochten naar een andere oplossing en vonden die bij een van onze concurrenten in de dagbladpers. Naar analogie van het wekelijkse artikel in het Standaardmagazine legden we onze directieleden een aantal dilemma’s voor. Hier volgen toch wel een aantal verrassende antwoorden.
Luc Van Looy
Myriam Coel
Ik denk dat ik met ouder te worden voldoende realiteitszin gekregen heb om me niet te vergalopperen in idealisme. Maar een deel idealisme is voor mij wel noodzakelijk om verder te blijven doen.
Een mix van de twee – ik droom vaak over ideale situaties en streef ze ook graag na, maar de dagelijkse realiteit met zijn beperkingen, of het nu om mensen, middelen of omgeving gaat, dwingt mij naar het realisme.
Groepsoverleg is in mijn branche zeker het meest aangewezen, maar het kan soms erg vertragend werken. Daarom is een individuele benadering in sommige gevallen onmisbaar om tijdig resultaat te boeken.
Afhankelijk van de situatie zal ik voor het een of het ander kiezen.
De kwaliteit en verscheidenheid van wat in onze personeelscafetaria wordt aangeboden is voor mij verrassend positief. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de patiëntentevredenheidsenquête dit niet ondersteunt. Thuis kokeneten spelen heeft natuurlijk een heel andere dimensie, maar tijdens de werkdagen verkies ik in het ziekenhuis te eten.
Beide – ik vind de warme maaltijden in onze cafetaria heel lekker en het is voor mij vaak moeilijk een keuze te maken tussen de aangeboden gerechten. Maar dat belet mij niet om thuis regelmatig ook lekkere maaltijden te koken, omdat ik graag eet en geniet van een heel gevarieerde keuken.
Laat me stellen dat een gemeend compliment weinig moeite kost en bijzonder veel plezier kan doen. Een kus heeft toch wel een wat andere betekenis… Maar het kan een eenvoudige getuigenis van vriendschap en waardering zijn. Door het wat intieme karakter spreek je deze taal wel niet met iedereen…
Alle twee.
Ik heb niet de minste affectie voor het openbaar vervoer. Geef mij dus maar alles wat ik zelf in de hand heb: auto, bromfiets, fiets of te voet.
Elk vervoermiddel heeft zijn plaats, zijn functie, zijn voor- en nadelen, maar gewoon stappen doe ik ook heel graag.
Ik heb een hekel aan winkelen. Dan maar in de tuin werken dus.
Geen van beide: ik haat tuinieren, ben bang van alle grote en kleine beestjes, of ze nu kruipen, sluipen of vliegen, prikken, bijten of geluiden maken. En winkelen doe ik uit noodzaak. Ik vertrek in principe met een lijstje en werk dat zo snel mogelijk af. Slenteren door de straten van het een naar het ander gebeurt uiterst zelden. Ik verkies mijn vrije tijd maximaal door te brengen in de natuur.
GasthuisZusters Antwerpen I 25
Jan Declerck Sport of cultuur?
Zowel het ene als het ander staat wat op een laag pitje. Ik weet dat ik te weinig aan sport doe. Dit blijft beperkt tot wat fietsen en een jaarlijks wederkerende poging om, zodra de lente in ’t land is, te gaan joggen. In het ziekenhuis neem ik echter nooit de lift! Af en toe proberen we een film of een theatervoorstelling mee te pikken en een interessante tentoonstelling bezoeken is er toch ook regelmatig bij.
Favoriete boek of schrijver?
Mijn favoriete schrijfster is Isabel Allende. Ik ken weinig schrijvers die zoals zij een verhaal meesterlijk kunnen vertellen. Verder lees ik graag historische romans en probeer ik toch ook wat hedendaagse auteurs te lezen (Dimitri Verhulst, Tom Lanoye).
Favoriete restaurant?
Een favoriet restaurant hebben we niet, wel een aantal adressen thuis in de buurt waar we regelmatig en meestal ongepland gaan eten (De Lake en de Passant in Keerbergen). Met een aantal vrienden gaan we een paar keer per jaar iets nieuws proberen en jaarlijks voorzien we ook een gastronomisch weekendje in de Ardennen.
Favoriete vakantiebestemming?
De kust en alle mogelijke hoekjes van Frankrijk, dat zijn de bestemmingen van de jongste jaren geweest. Met vrienden gaan we regelmatig op citytrip. Ook van gewoon thuis niks doen en luieren zonder druk van agenda en telefoon, kan ik echt genieten.
Frans Beyers Idealist of realist?
Ik ben gevormd volgens de exacte wetenschap. Die vorming heeft mij zeker bij de realisten geplaatst. Ik zoek ook altijd oplossingen die onmiddellijk tastbaar zijn. Over de toekomst droom ik wel eens, maar ook hier gaat het over praktische verwachtingen. Ik ben zeker niet de man die uren kan wegdromen en ondertussen wolkjes maken over verleden, heden en toekomst.
Groepsoverleg of individueel overleg?
Zolang het overleg is, kan ik mij in beide zeer goed voelen. Overleg mag echter niet de basis zijn voor oeverloze discussies over futiliteiten. Zowel in groep als individueel is overleg best praktisch met duidelijk afgesproken punten.
Lunch in personeelscafetaria of koken thuis?
Ik geloof echt dat we in onze personeelscafetaria verwend worden en mijn voorkeur gaat daar dan ook naar uit. Ondanks mijn beperkte kookkunsten durf ik mij in het weekend al eens aan het kokkerellen zetten.
26 I Transparant I juni 2007
Luc Van Looy
Myriam Coel
Vroeger zou ik sport gezegd hebben, maar nu cultuur. Had er “natuur” bij gestaan, dan had ik daarvoor gekozen.
Sport in combinatie met reizen of trekken in bergstreken is mijn favoriete vrijetijdsbesteding. Vaak ver weg en dan probeer ik zoveel als mogelijk met de lokale bevolking in contact te komen door bv. bij hen te logeren, te eten enz. om die cultuur wat te kunnen doorgronden. Maar ik ben helemaal geen concertganger of museumbezoeker en in de laatste tien jaar kan ik deze laatste activiteiten op één hand tellen.
Paulo Coëlho vind ik een mooie stijl hebben. “De schaduw van de wind”van Carlos Ruiz Zafon vond ik zeer mooi.
Daar ik meestal zelf de eerder avontuurlijke reizen samenstel, documenteer ik mij vrij goed en is mijn favoriete boek een “reisboek” voor een van mijn volgende bestemmingen. Maar ook landkaarten en stafkaarten kan ik uren bestuderen in het kader van mijn reisvoorbereidingen.
Clos Saint-Denis te Kortessem. Combineert superlatieve keuken met een uiterst geraffineerde en harmonieuze omkadering. De mooiste eetgelegenheid die ik ken in België.
Ik proef graag nieuwe gerechten en heb bijgevolg geen favoriet restaurant. Ik eet heel graag Italiaans, maar ook Spaans, Indisch, Marokkaans, Egyptisch, Nepalees,…
Toscane: de ultieme versmelting van natuur, cultuur en gastronomie.
Als het maar bergen zijn, hoe hoger hoe liever – tot nog toe trok ik vaak naar het Oosten, vooral naar de Himalaya, hoewel ook Arabische landen mooie en hoge bergen hebben met een heel wilde natuur en ik daar al veel mooie vakanties heb beleefd (Oman, Jordanië, Marokko). Graag wil ik in de toekomst proeven van de sfeer van het Andesgebergte, maar concrete plannen heb ik nog niet.
Koen De Gronckel
Tania Otto
Als "cijferaar" lijkt een meer dan gezonde dosis realisme me aangewezen. Uit idealisme probeer ik me als bestuurder te engageren in de gehandicaptensector. Het dagdagelijkse idealisme van de vele mensen daar, vind ik bewonderenswaardig.
Ik ben eerder een realist, dus met beide voeten stevig op de begane grond. Wel heb ik enorm veel bewondering voor het idealisme van sommigen. Zo zag ik laatst op tv een aflevering over adoptiekinderen waarin een echtpaar een zwaar gehandicapt kindje uit India adopteerde. Zoiets kan mij enorm ontroeren. Dan denk ik wel eens extra na over de zin/onzin van bepaalde dingen in het leven.
Individueel groepsoverleg.
Als teamspeler verkies ik groeps- boven individueel overleg. Er zijn natuurlijk altijd omstandigheden waarbij individueel overleg aangewezen is. Zo houd ik met al mijn medewerkers op vaste tijdstippen individueel overleg.
Gezien de vele broodjesvergaderingen is de personeelscafetaria met zijn ruim gevarieerde maaltijden een verademing. Een dikke proficiat voor het hele "keuken"-team.
Ik ben heel blij dat wij de mogelijkheid hebben om dagelijks een warme maaltijd te gebruiken in de personeelscafetaria. Ik maak dan ook graag gebruik van dit aanbod. Bovendien is het eten heel lekker en is er voldoende variatie. Dat bespaart mij ’s avonds heel wat tijd in de keuken. Als ik tijd heb, vooral in het weekend, kook ik graag zelf.
GasthuisZusters Antwerpen I 27
Frans Beyers Kus of compliment?
Op het werk is het misschien beter het bij complimenten te houden. Een kus kan natuurlijk ook. Het belangrijkste is dat men het echt meent.
Auto, fiets of openbaar vervoer?
Gezien de grote afstand is de auto het meest aangewezen. Openbaar vervoer zou te veel overstappen betekenen. Twee jaar geleden heb ik wel genoten van de combinatie auto-fiets. De auto tot de Noorderlaan en van daaruit 14 km, langs de werken op de ring, naar Sint-Augustinus.
Werken in de tuin of winkelen?
Winkelen is iets wat moet, maar met tegenzin. Van de tuin kan ik genieten als het mooi weer is. Je komt er ook een beetje tot rust. Iedere plant, bloem, struik of boom heeft wel zijn eigen verhaal. Zorgen dat er elk seizoen iets in bloei staat is al een doel op zich.
Sport of cultuur?
Wat cultuur betreft ben ik een laatbloeier. Sinds een 14-daagse in Andalusië, een paar jaar geleden, ben ik gewonnen voor andere culturen en de geschiedenis van heel Europa. Er zijn dus nog heel wat onbekenden en hiervoor zijn er massa’s citytrips te doen. Ik zal me niet vervelen, de komende jaren. Als gewezen voetballer blijf ik deze sport op de voet volgen, zowel nationaal als internationaal. En sinds enkele jaren is mijn oudste zoon in zijn vrije tijd autopiloot. Verschillende weekends per jaar vertoef ik dan ook op Zolder of Francorchamps. Vorig jaar was hij trouwens Belgisch kampioen in zijn reeks.
Favoriete boek of schrijver?
Die heb ik geen van beide. Als ik iets lees dan zijn het eerder technische toestanden. Hoe onze leefomgeving er in de toekomst kan gaan uitzien zal me zeker boeien.
Favoriete restaurant?
Daar ik een trekje meegekregen heb van een Bourgondiër voel ik me al snel thuis in gelijk welk restaurant. Meer en meer gaat mijn voorkeur uit naar restaurants van andere landen. Het mag al eens stevig pikant zijn.
Favoriete vakantiebestemming?
Als ik op vakantie ga, wens ik rust te hebben. Die kan ik enkel in de bergen vinden. De grote berggebieden van Europa zijn dan ook altijd mijn doel geweest. Op het einde van elke vakantie stond steevast de beklimming van een 4.000-er op het programma. Een auto-ongeval, met een ernstige fractuur aan de enkel, heeft aan dit laatste een abrupt einde gemaakt. Voortaan zal het een paar duizend meter lager zijn, maar toch zal ik blijven genieten van de bergtoppen.
28 I Transparant I juni 2007
Koen De Gronckel
Tania Otto
Compliment, of had u het antwoord op de vorige vraag niet begrepen?
Niemand is ongevoelig voor een welgemeend complimentje. Eigenlijk worden er te weinig complimentjes gegeven. We hebben vaak de neiging alleen maar de negatieve punten aan te halen en verliezen het positieve uit het oog. Nochtans staat in het communicatiecharter van Sint-Augustinus: “We geven dubbel zoveel complimenten als kritieken." Wat die kus betreft, ik moet toegeven dat ik ongelooflijk kan genieten van een innige omhelzing of kus. Daarover staat echter niets in ons communicatiecharter. Misschien iets voor een volgende versie…?
Met de auto naar het werk, de fiets in de fitness en het openbaar vervoer... dat herinner ik me vooral uit mijn studententijd.
Noodgedwongen ben ik vooral een autogebruiker. Ik woon namelijk op 35 km van het ziekenhuis en de verbindingen met trein en bus zijn niet optimaal. In het weekend probeer ik wel eens de fiets buiten te halen om naar de bakker te rijden of om samen met mijn gezin het Dijlepad af te fietsen.
Handenarbeid in het weekend is vaak een welgekomen afwisseling op mijn dagdagelijkse activiteiten. Een dagje shoppen lukt ook nog wel, maar niet te vaak per jaar.
Aan de wekelijkse boodschappen in een grootwarenhuis heb ik een grondige hekel. Al die drukte en dat gedoe met die winkelwagentjes. Ik ben blij dat mijn man deze taak meestal voor zijn rekening neemt. Op een zonnige namiddag kuieren in de stad, winkeltjes kijken en een terrasje aandoen, daar kan je me wel mee verleiden. Werken in de tuin is voor mij een noodzakelijk kwaad, waar ik graag van onder muis.
Op cultureel vlak proberen we regelmatig te genieten van een of ander evenement. De rest van de cultuur halen we vooral op reis. Via het HealthCity abonnement probeer ik samen met een vriend ertoe te komen om één keer per week te sporten en een sauna mee te pikken.
Ik probeer wekelijks minstens een uurtje te sporten. Hoewel dat niet veel is, probeer ik het toch vol te houden. Als ik eens een week oversla, voel ik het de week nadien dubbel zo hard in mijn spieren. Onze cultuur proberen we vooral tijdens de vakanties bij te schaven. We kiezen meestal een bestemming waar we het mooie weer kunnen combineren met bezoekjes aan musea en bezienswaardigheden. Ook proberen we jaarlijks op citytrip te gaan met vrienden, waarbij we ons er moeten voor hoeden geen overdosis aan cultuur op te lopen. We zijn dan meestal van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op stap.
Ik raak meestal niet verder dan mijn dagelijkse krant. Lukt me dit wel, dan durf ik - gezien ons "verre-reizenschema" een reisgids te verslinden.
Ik heb niet echt een favoriete schrijver. Meestal lees ik boeken die een positieve commentaar genieten of die aanbevolen worden door vrienden. Het mooiste boek dat ik onlangs las, is “De schaduw van de wind” van Carlos Ruiz Zafon. Ook van “Het ongrijpbare meisje” van Mario Vargas Llosa heb ik met volle teugen genoten.
• Come a Casa, en nee, niet die van de bereide gerechten. • D'Hooghe Camere te Sint-Niklaas, gezien de familiale band • en voor speciale gelegenheden: vb. Eyckerhof te Bornem
Wij gaan graag en regelmatig op restaurant, meestal met vrienden en proberen dan vaak iets nieuws uit. Naast de kwaliteit van het eten is voor ons de sfeer en de bediening heel belangrijk. Wij verkiezen een ongedwongen sfeer. Zo gaan we graag dicht bij huis eten in restaurant Spiga D’oro, waar een heerlijke Italiaanse keuken geserveerd wordt. Ook in Brasserie Marie in Bonheiden komen we graag. Als we echt iets te vieren hebben, genieten we met volle teugen in Folliez in Mechelen of in De Kruidenmolen in Klemskerke.
India: culturele shock met aangrijpende taferelen, maar o zo kleurrijk en verrijkend. Argentinië & Brazilië: prachtige natuur, samba, ongeëvenaarde lekkere vleesgerechten en een zuiderse, maar toch Europese sfeer. Ik kan iedereen aanraden eens een "ver" stapje in de wereld te zetten, alleen al omdat het je leert te relativeren.
Wij gaan regelmatig naar Frankrijk, maar bijna nooit naar dezelfde plaats. Zo brachten we vorig jaar onze vakantie door in de Dordogne in een chambre d’hôte. Dit was veruit de meest intense vakantie die we ooit hebben meegemaakt. Een jong koppel verkocht zijn twee restaurants in Mechelen en kocht een prachtig oud wijndomein in de Dordogne. Schitterende accommodatie, prachtige ligging, super lekker eten, een paradijs voor kinderen en vooral heel aangename mensen. Ook Italië kan ons bekoren. En nu onze dochter iets groter wordt, plannen we ook eens een verdere reis. Zo staat Thailand bovenaan ons lijstje. En als de weergoden ons gunstig gezind zijn, kunnen wij ook enorm genieten van vakantie in onze tuin.
GasthuisZusters Antwerpen I 29
Herman Van der Mussele Idealist of realist?
Magisch realist.
Groepsoverleg of individueel overleg?
Bespreek in de groep wat de groep aanbelangt en met het individu wat het individu aanbelangt.
Lunch in personeelscafetaria of koken thuis?
Liefst het neusje van de zalm thuis en sporadisch proeven van de legendarische kwaliteit van de personeelscafetaria.
Kus of compliment?
ALS DE KUS EEN COMPLIMENT IS, WAAROM DAN GEEN KUS?
Auto, fiets of openbaar vervoer?
Het openbaar vervoer voor Brussel Zuid, de fiets als ontspanning in het weekend en de auto voor veel tegelijkertijd en mocht er een “openbareautofiets” bestaan die niet vervuilend is, dan een “openbareautofiets”.
Werken in de tuin of winkelen?
Er is een tijd voor beide, maar meestal te kort.
Sport of cultuur?
Ken uw antieken: een gezonde geest in een gezond lichaam. Dus als cultuur sport is of sport cultuur is, dan is dit een uitnodiging en geen vraag of dilemma.
Favoriete boek of schrijver?
Geboeid door het magisch-realisme van H. Lampo Hoop op “De ontdekking van de hemel” (H. Mulisch) Leef naar “Natuurlijke ongehoorzaamheid” (G. Bodifee) Zie de “Slinger van Foucault” (U. Ecco) als een uitdaging Brak mijn tanden op “De gebroeders Karamazov” (F. Dostojevski)
Favoriete restaurant?
Waar je in goed gezelschap drie tenten wil opslaan.
Favoriete vakantiebestemming?
Waar je samen met je gezin of vrienden jezelf kunt zijn; op ontdekking kunt gaan en dan een schat vind… zoals toen we op een Franse bergtop, na een lange klim, een plaatje vonden met de eenvoudige tekst: « On ne voit bien qu'avec le coeur. L'essentiel est invisible pour les yeux.» (Le Petit Prince. Antoine de Saint-Exupéry,)
30 I Transparant I juni 2007
Luc Vermeeren Ik denk dat ik meer en meer realist word. Dat betekent dat ik mijn eigen idealen probeer te verwezenlijken, maar niet verwacht dat anderen hetzelfde doen. Ik weet dat ik mijn wereld kan veranderen : ik bepaal in ruime mate zelf waar ik mijn geld aan besteed, hoeveel en welke energie ik verbruik, wanneer ik auto, fiets, trein gebruik. Het is leuk om mensen tegen te komen, die dezelfde idealen delen, maar ik hou geen verkooppraatjes en verwacht niet dat ik anderen kan ompraten. Neemt niet weg dat er soms hevige frustraties zijn. Combineer artikels over de vernietiging van de oerbossen in Congo, Finland en Canada, vooral door de papierindustrie, met het obstinaat weigeren van mensen om kringlooppapier te gebruiken; dan volstaat het me soms niet meer dat ik mijn eigen printer op kringlooppapier heb omgeschakeld… Een groep bereikt altijd meer dan een individu, dat is geweten. Je moet dan wel in de groep "oplossen" en niet je individuele standpunt vasthouden. Als mensen in eenzelfde richting denken, eenzelfde visie delen, is groepsoverleg een deugddoend gebeuren. Zoniet, dan kies ik voor individueel overleg om partners te zoeken die aan hetzelfde zeel willen trekken… Mijn vrouw kookt met een ongelooflijk gemak en een uitgebreid gamma aan ingrediënten. Tot nu toe heb ik me dus aan koken nog niet veel gewaagd, haar voorsprong is te groot. Bij het eten volgen we een aantal principiële keuzes: biologische ingrediënten, beperkt gebruik van vlees en vis, fair trade producten. Dit alles binnen realistische grenzen van prijs, kwaliteit, beschikbaarheid. Het maakt dat ik er ook voor kies om mijn warme maaltijd thuis te eten en ’s middags in de personeelscafetaria mijn boterhammen te eten. Meestal volgt de kus het compliment. Maar soms is de kus het compliment. Woorden zijn een gebrekkige manier om iets over te brengen! We wegen het af. Het werk bij voorkeur met de fiets: korte afstand, vlotte en redelijk aangename reisweg. De stad in met de tram: vlotte en regelmatige verbinding, geen parkeerproblemen. Maar de auto laat natuurlijk dikwijls meer toe: als de tijd beperkt is, als het laat zal worden, als de afstand groter is en het verblijf kort… Ook dan zoeken we naar mogelijkheden om samen te rijden met anderen, zeker als het om groepsactiviteiten gaat. Werken in de tuin – al is er in huis meestal meer werk. Gewoon zitten in de tuin kan ook deugd doen, en moeten we daar niet meer tijd voor maken? Winkelen doe ik heel efficiënt: ik weet wat ik wil hebben, koop het, kijk nog even rond en weg wezen dan. Groot verschil met de kinderen, die meer gaan winkelen omdat ze er zin in hebben en dan kopen wat ze tegen komen en mooi vinden. Zelden cultuur met een hoofdletter. En nooit sport in de klassieke zin van het woord. Ik ben soms moeilijk te classificeren, vrees ik.
Favoriete tijdschriften heb ik wel: MO*, InZicht, De Koevoet. Als we op vakantie gaan, neem ik vaak lichte literatuur mee. Sjöwall en Whallöo lees ik graag, ook goeie science fiction zoals Vance, Zelazny of Ursula LeGuin (het zijn meestal oudere boeken, vrees ik). Maar tijdens het jaar lees ik weinig fictie. Een van onze zonen is begonnen met veel te lezen, boeken uit de fantasy-hoek, en soms laat hij een boek rondslingeren en begin ik erin te lezen.
Mijn vrouw verkiest Japans, dus af en toe proberen we dat eens. Izumi is dan een vaste waarde. Op het onverwachts gaan we wel eens bij de Italiaan (Fratelli) of de Indiër (Dehli Delicious) in de buurt, of proberen we een van de nog altijd vrij zeldzame restaurants met biologische ingrediënten of een goede vegetarische keuken: De broers van Julienne of Cullinan bijvoorbeeld. Het is dus nooit haute cuisine, we willen ontspannen en gezellig lekker eten. We zijn de jongste jaren zelden ver weg geweest, maar hebben wel boeiende wandelvakanties gehad in de Vogezen en de Ardennen. Moet het ver en exotisch zijn om echt vakantie te kunnen worden genoemd? Voor mij is het goed als er niks moet, als je moeiteloos en ongedwongen de dag kunt doorbrengen en de tijd van weinig belang is. En even vrij zijn van de luxe die we gewoon zijn, zodat het leven weer wat meer tot zijn essentie herleid wordt. Dan kan je de schoonheid weer ervaren van het gewone, waar we anders (moeten) langscrossen op weg naar elders. Heeft het dan belang waar je juist bent?
Viviane Van Haut PEP-coördinator
Alex Claus ombudsman
GasthuisZusters Antwerpen I 31
VORMING
Inscholingsprogramma in een nieuw kleedje Alle spots gericht op 16 tot 19 oktober! Wij geven dan het startschot voor het "Inscholingsprogramma voor nieuwe medewerkers" in een nieuwe
betekende voor de diensten plannen en herplannen en voor de vormingscel inschrijven, herinschrijven, opvolgen en nieuwe planningen suggereren.
versie.
Een vierdaags programma
Het inscholingsprogramma heeft altijd al een plaatsje gehad. Niet altijd met zoveel woorden en op de ene dienst meer uitgebreid of meer gestructureerd dan op de andere. Sinds 2000 is heel het inscholingsprogramma voor nieuwe medewerkers binnen Sint-Augustinus herwerkt en heeft het overal zijn vaste stek. Voor elke nieuwe medewerker is op ziekenhuisniveau immers een inscholingsprogramma opgemaakt. Zo beschikt elke dienst over een inscholingsmap met: • het algemeen introductieschema per departement (afpuntlijst met alle mogelijke en noodzakelijk te kennen items/afspraken/procedures enz.) • het inscholingsprogramma met een algemeen luik (dat verplicht te volgen is) en een dienstgebonden luik (door elke dienst afzonderlijk uitgewerkt via de dienstverantwoordelijken)
We weten dat er jaarlijks meer dan honderd nieuwe medewerkers in Sint-Augustinus starten, dat er tien doelgroepen medewerkers zijn en dat het inscholingsprogramma een 24-tal vormingsitems bevat. Daarom bieden we volgend programma aan: Een vierdaags programma, aaneensluitend van dinsdag tot en met vrijdag, tweemaal per jaar georganiseerd, telkens eind maart en eind oktober. We plannen elke nieuwe medewerker zodanig in het programma dat hij de eerstvolgende sessie van het inscholingsprogramma volledig kan volgen. Het programma bevat enerzijds inscholingsitems voor iedereen (ongeacht de doelgroep), anderzijds inscholingsitems per specifieke doelgroep medewerkers. Niet iedereen heeft dus een even lang inscholingsprogramma.
Het algemeen inscholingsprogramma is verdeeld over één jaar. Het opzet is om elke nieuwe medewerker het inscholingsprogramma binnen een jaar te laten doorlopen. De vormingscel volgt dit op met aanwezigheidsregistraties. Medewerkers die nog inscholingsitems moeten volgen, krijgen een nieuwe planning. Op zich is dit een goed systeem, maar in realiteit is het moeilijk uitvoerbaar. Verschillende omstandigheden zorgen er regelmatig voor dat een voorziene planning niet kan worden opgevolgd, zodat slechts weinig medewerkers erin slagen binnen én jaar hun inscholingsprogramma volledig te doorlopen. Dit
32 I Transparant I juni 2007
Volgende onderwerpen zijn in het programma opgenomen: • Voorstelling van Sint-Augustinus • Waarden en Normen • Communicatiecharter • Attitude (privacy / als een hond behandeld) • Communicatie • Communicatie specifiek (administratieve diensten/MTD/patiëntentransport…) • Rondleiding in het ziekenhuis • Preventie en bescherming / algemene veiligheid • Personeelsadministratie / Sociale Wetgeving • Ziekenhuisadministratie en ziekenhuisfinanciering
• IKZ en RVK • Ziekenhuishygiëne • Wondzorg • MVG • Magister • Transfusiehandboek • Valaccidenten / Gebruik van bedden en of bijzondere toestellen • BLS (zowel VP als niet VP) • Klinische paden • Plenaire sessie met bezoek aan infostands De volgende opleidingen blijven los van de vierdaagse voorzien: • opleiding PCS • opleiding nursing view • volledige luik informatica (basis Windows /PowerPoint/Acces/Excel) • opleiding Lotus Notes • eerste interventieploeg (brandblusoefeningen) • specifiek programma voor kaderleden Bij de planning van deze vierdaagse hebben we gezorgd voor een logische aaneenschakeling van de verschillende vormingsitems en het inplannen van de verschillende doelgroepen. Toch zullen voor bepaalde doelgroepen niet altijd voltijdse vormingsdagen van 8 uur kunnen worden ingevuld. Daarom stellen we voor om een dagprogramma < 8 uur als nodig aan te vullen met een: • opleiding op dienstniveau (op de diensten te regelen) • dagtaak • aanvulling met meeruren PEP wordt ingevuld conform het programma en afwijkingen zullen worden gemeld.
Omgezet in uren betekent deze vierdaagse (zie tabel).
Overgangsmaatregel Sinds april 2007 zijn de planningen van het tot nu bekende inscholingsgramma volledig onderbroken. Momenteel roepen we alle nieuwe medewerkers op die in dienst zijn tussen april 2007 en september 2007 voor de vierdaagse van oktober 2007. We voorzien ook een soort overgangsmaatregel. Nieuwe medewerkers die in 2006 gestart zijn en het inscholingsprogramma niet volledig hebben doorlopen, kunnen aanpikken waar nodig op voorwaarde dat we geen buitensporige aanwezigheden moeten noteren. De vormingscel zal een inventaris opmaken van alle nieuwe medewerkers tussen 1/1/2006 en 31/3/2007. Met de respectievelijke hoofdverpleegkundigen en dienstverantwoordelijke overlopen we dan welke opleidingen werden gevolgd, waarna we een uitnodiging met een persoonlijk programma – geïntegreerd in het nieuwe systeem – zullen versturen. Het spreekt voor zich dat we bepaalde vormingsitems evengoed voor andere geïnteresseerden openstellen. Hierover zullen we jullie zeker op tijd over informeren! Intussen leggen we de laatste hand aan de dagschikkingen van de vierdaagse. Wij wensen alles tegen juni te finaliseren en zullen dan aansluitend het programma aan alle diensten voorleggen. Je kan het vierdaagse programma ook via de GZA-kalender vorming en de Vormingskrant raadplegen. Voor de dienstverantwoordelijken lichtten we al een tip van deze sluier in maart en zij waren meteen voor de uitwerking gewonnen. Wij hopen vurig dat ook de nieuwe medewerkers even positief zullen reageren. Feedback na oktober!
Totaal uren
Doelgroep Verpleegkundigen
31,00
Verzorgenden
20,50
Logistieke medewerkers
18,25
Keuken
16,25
Schoonmaak
17,75
Transport
17,50
Technische dienst
17,50
Patiëntencontracten
16,25
Medisch-technische diensten
19,50
Administratie
18,50
NIEUWE ARTSEN
Dr. Sophie Ceuterick oogheelkunde Dr. Ceuterick studeerde geneeskunde aan de UA en specialiseerde zich daarna in de oogheelkunde. Ze genoot vier jaar opleiding in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen bij prof. dr. Tassignon. In mei 2006 behaalde ze de titel Fellow of the European Board of Ophtalmology na een Europees examen in Parijs. Op 1 september 2006 werd ze erkend als geneesheerspecialist in de oftalmologie. Dr. Ceuterick werd geboren in Antwerpen in 1977. Zij is gehuwd en woont in Berchem.
Martine Verelst
Nicky De Mesmaeker
GasthuisZusters Antwerpen I 33
PERSONALIA
In dienst Kim Walschap OK 1/3/2007
Anne Cools klinisch labo 1/4/2007
Marijke Bruers patiëntentransport 2/5/2007
Maria Heylen VE 15 1/3/2007
Fong Leung OK 2/4/2007
Tim De Deken centraal magazijn 2/5/2007
Irine Blajko kunstnier 1/3/2007
Christiane Vanderveken palliatieve zorg 2/4/2007
Sabrina De Visscher VE 9 2/5/2007
Helena Pauwels schoonmaak 7/3/2007
Corine De Pessemier VE 20 2/4/2007
Michèle Guinée apotheek 2/5/2007
Nemanja Tevanovic apotheek 10/3/2007
Sara Beullens VE 7 2/4/2007
Els Deckers VE 1 7/5/2007
Leena De Bakker palliatieve zorg 16/3/2007
Iwona Podlesna VE 20 2/4/2007
Latifa Gargaiz VE 13 14/5/2007
Ellen Coeckelbergs personeelsadministratie 16/3/2007
Maro Verbeeck kinderopvang 2/4/2007
Martine Knaebel VE 31 16/5/2007
Els Bryssinck radiologie & medische beeldvorming 16/3/2007
Saskia Verstuyft apotheek 10/4/2007
Silke Gorremans personeelsadministratie 16/3/2007
Daniella Ghersin schoonmaak 25/4/2007
Jasmijn Creten radiotherapie 19/3/2007
Sébastien Uyttenhove groepsdiensten 2/5/2007
Anita Van Geert cardiologie 19/3/2007
Kathleen Baeyens OK 2/5/2007
Francine Melis telefooncentrale 26/3/2007
Linda Grauls palliatieve zorg 2/5/2007
34 I Transparant I juni 2007
Geboorten
Huwelijken
• Phoenix Beysens, zoon van Valerie Philips, VE 25, 5/3/2007 • Witse Bierinckx, zoon van Nancy Palmans, VE 18, 5/3/2007 • Thor De Puysseleir, zoon van Renee Heyrman, inzo, 6/3/2007 • Elena Verhaeghe, dochter van Hilde Damen, klinisch labo, 15/3/2007 • Mathias Schulze, zoon van Els Wouters, sterilisatie, 18/3/2007 • Sofie Vosters, dochter van Jan Vosters, inzo, 22/3/2007 • Fleur Daniels, dochter van Bjoke Debuck, radiotherapie, 23/3/2007 • Lucca Devroe, zoon van Pilar Hidalgo, personeelsadministratie, 26/3/2007 • Mathis Hendrickx, zoon van Sabine Van Nuffel, cardiologie, 4/4/2007 • Noah Van Horick, zoon van Sarah Havermans, VE 1, 16/4/2007 • Jeroen Nauwelaerts, zoon van Inge Heyvaert, VE 31, 17/4/2007 • Vic Kortleven, zoon van Petra Schuermans, OK, 22/4/2007 • Emma Huylebroeck, dochter van Veronique De Backer, VE 25, 25/4/2007 • Mathias Van Loon, zoon van Ann Roef, VE 12, 25/4/2007 • Iebe Smets, zoon van Ils Van As, VE 1, 1/5/2007 • Hannelore Steenackers, dochter van Els Van Gijsel, VE 11, 6/5/2007
• Annelies Jackmaert, VE 4, gehuwd met Kristof Michielse, 3/3/2007
Pensioen
30 jaar in dienst Marie-Francoise Roolant VE 6 31/3/2007
25 jaar in dienst Hilde Van Ranst VE 15 15/3/2007
30 jaar in dienst Guido Billion technische dienst 12/4/2007
Eddy Wessels radiologie & medische beeldvorming 12/4/2007
• Ilse Guldentops, VE 20, gehuwd met Bert-Jan Jildera, 31/3/2007 • Ellen Van De Plas, VE 11, gehuwd met Luc Van Dijlen,31/3/2007 • Pilar Hidalgo, personeelsadministratie, gehuwd met Peter Devroe, 11/4/2007
35 jaar in dienst
Viviane Van Den Bergh keuken 16/5/2007
Lia Smets naaikamer 04/04/2007
Greta Danssaert schoonmaak 24/5/2007
Ria Van Wolvelaer schoonmaak 17/4/2007
Rechtzetting Senna Senna, natuurlijk is dat een jongen! We hadden het fout in onze vorige editie, waarvoor onze excuses aan mama Vicky De Craemer, VE 6.
Pensioen of niet? In onze vorige uitgave van Transparant meldden we dat Agnes Meul op pensioen ging. Per ongeluk plaatsten we de foto van Agnes Van Gulck bij de tekst. Onze excuses aan de beide Agnessen! Agnes Van Gulck: je gaat helemaal nog niet weg en wij hopen dat je nog lang bij ons blijft! Agnes Meul: geniet van de welverdiende “rust”!
GasthuisZusters Antwerpen I 35
Samen in de bloemetjes Gezien het grote succes van de gemeenschappelijke vieringen van de jubilaressen vorig jaar, zullen we dit jaar de volgende jubilaressen samen in de bloemetjes zetten.
25 jaar in dienst
30 jaar in dienst
35 jaar in dienst
Carina Domen Hilde Van Ranst Johan Pauels Marc Stevens Cecil Verschueren Wilfried Devijver Anne-Marie Franck Ann Berghs Chris Smet Guido Moorkens Karin Stenvert Lisette Vandeweyer Maria Magdalena Uyttenbroeck
Ignace Peeters Luc Wouters Christine Jacobs Pierre Debuck Maria Diricx Paul Huygen Veerle Vercauteren Lucrece Deraedt Hilde Van Laere Suzanne De Paepe Ingrid De Smet Godelieve Gillis Ginette Van Es Anne-Marie Van Os Marie-Claire Van Reusel Lisette Verstappen Domonique Williame Linda Cloodts Maria Cornelis Ingrid Van de Vreken
Josee Desair Martine Moonen Diane Vercruysse
Verantwoordelijke Uitgever: Michel Van der Borght De redactie van Transparant is samengesteld uit: André Carlier, Rita Ceulenaere, Alex Claus, Johan De Mulder, Sophie Destrait, Marc Govaerts, Nadine Joly, Tania Otto, Lieve Uyttendaele, Danny Van Beeumen, Christine Vanderghote, Naomi Van der Velden en Viviane Van Haut Foto’s: Eigen archief, Lay-out: ARK Communicatie
De viering vindt plaats op 9 november. Meer informatie volgt.