‘Zo’n bus, dat leek me wel wat!’
en andere verhalen over vrouwen in het OV
Het openbaar vervoer
zit te springen om…
vrouwen!
Uit cijfers blijkt dat de arbeidsparticipatie van Nederlandse vrouwen nog altijd te wensen overlaat. Eind juni werd daarom door het kabinet, werkgevers, werknemers en gemeenten afgesproken dat er een taskforce in het leven wordt geroepen om meer vrouwen een baan of urenuitbreiding te bezorgen. Veel vrouwen geven weliswaar aan méér te willen werken, maar stellen tegelijkertijd dat het moeilijk is om werk en privé te combineren. Vooral de arbeidsdeelname van allochtone vrouwen blijft achter (zie grafiek).
Netto arbeidsparticipatie De vacatures op de Nederlandse markt nemen toe en zijn steeds moeilijker in te vullen. Consolid doet daarom bijzonder veel aan werving en scholing: het aandeel zelf opgeleide
Naar etniciteit
Totaal Autochtoon Westerse Allochtoon Niet-westerse Allochtoon w.o. Turken Marokkanen Surinamers Antillianen / Arubanen 0
kandidaten stijgt sterk
10
20
30
Mannen
40
50
60
70
80 %
Vrouwen
en ligt nu al boven de 35%. Maar hoe kunnen we die arbeidsmarkt nóg verder ‘oprekken’? En, een van de hamvragen, hoe kunnen we meer vrouwen bereiken?
2
Onze markten Kijken we naar de thuismarkten van Consolid, dan zien we in de beveiligingssector een relatief groot aandeel (25%) werkzame vrouwen. In de transportsector blijft dat aandeel zeer klein, al is er een lichte stijging zichtbaar van het aantal vrouwen dat hun C-rijbewijs haalt, waarschijnlijk mede door het veranderende beroepsprofiel en de mogelijkheid tot deeltijdwerk.
Vrouwen in het OV
3
Het profiel van de buschauffeur lijkt altijd al meer
hem onvermijdelijk. ‘De lastige combinatie van werk en
geschikt te zijn geweest voor vrouwen dan dat van
zorgtaken is een aantoonbare sta-in-de-weg voor
de vrachtwagenchauffeur. Dat blijkt ook uit de cijfers:
vrouwen. Juist in het openbaar vervoer is er veel
de grotere OV-bedrijven hebben gemiddeld meer dan
mogelijk wat betreft aangepaste roosters. Van ouds-
10% vrouwelijke buschauffeurs in dienst. Uit cijfers
her is de planning echter ingesteld op de grote groep
van het CBR blijkt echter dat in de periode 1996-2006
fulltimers. Onder invloed van de krappere arbeidsmarkt
het aandeel nieuw toetredende vrouwen in deze sector
(waarin individuele behoeften qua werktijden niet
lager ligt dan die 10%.
langer genegeerd kunnen worden) en de veelzijdig-
Aandeel vrouwen bij OV-bedrijven
‘De hele sector openbaar vervoer moet werken aan een beter imago van de buschauffeur’
Arriva Connexxion GVB GVU Hermes HTM Novio/SVM RET Syntus Veolia 6%
8%
10%
12%
14%
Verborgen potentieel
Weinig vrouwen in typische
mannensectoren Vrouwen vinden een baan in een mannensector nog steeds niet aantrekkelijk. Nog geen tiende van het personeel in die branches is vrouw. Dat komt onder meer doordat werkgevers niet genoeg moeite doen om vrouwen in dienst te nemen en te houden.
heid van de moderne planningsoftware, zit hier naar
Zicht op het vrouwelijke potentieel ontbreekt,
verwachting wél beweging in’, aldus Cees Splinter.
en het nut en de noodzaak om vrouwen aan
Door het uittreden van oudere chauffeurs en de huidige marktwerking zijn er ontzettend veel nieuwe buschauf-
te nemen worden nog nauwelijks gevoeld. Dit
Eén kloppend geheel
bleek uit een onderzoek van twee ministeries
Consolid wil graag meer vrouwen interesseren voor het
waarvan in maart 2007 de resultaten gepre-
vervoerbedrijven richten zich tot dusver op een brede
mooie beroep van buschauffeur en de vele loopbaan-
senteerd werden. De onderzoekers bekeken
kandidatenmarkt. Alleen vervoerbedrijf GVU streeft
mogelijkheden binnen het stads- en streekvervoer.
honderd bedrijven in de bouw, industrie,
naar een man-vrouwverhouding van 50-50 en legt in
Daarom zal de doelgroep ‘vrouwen’ de komende tijd in
metaal en ICT waar mannen oververtegen-
haar werving het accent op vrouwen. Ook Consolid wil
diverse publicaties en wervingsacties speciale aandacht
woordigd zijn. Driekwart van de ondervraagde
hiermee aan de slag, vertelt Manager Marketing Cees
krijgen. Volgens Cees Splinter is het hoog tijd het beeld
ondernemingen gaf aan dat van het totale
Splinter. ‘Met speciale aandacht voor deze doelgroep
van de buschauffeur als een typisch mannenberoep bij
personeel minder dan 10 procent vrouw is.
breken we een lans om een zeer groot verborgen
te stellen. ‘Dat vereist één kloppend geheel. Alles moet
Uitzonderingen waren voortrekkers als Shell
arbeidspotentieel aan te boren. Om meer vrouwen te
qua beeldvorming op één lijn zitten: van de wervings-
en IBM.
laten nadenken over een loopbaan als buschauffeur is
uitingen, de voorlichting en de selectiegesprekken
werken aan het imago van de functie echter essentieel.
tot wellicht zelfs aanpassingen in de opleidingen of
Dit vraagt om een sectorale aanpak die het belang van
het werkpatroon. Consolid gaat zich daarvoor extra
de afzonderlijke bedrijven overstijgt.’
inspannen, het liefst sámen met de vervoerbedrijven in
Ook aanpassingen in het werkpatroon lijken volgens
gerichte acties!’
4
feurs nodig. En héél veel wervingscampagnes. Bijna alle
Sceptisch
gelegenheid hebben de ernst van de situatie ingezien en een reeks pilot-projecten opgezet. Deze campagnes moeten vooral bedrijven en opleidingen activeren meer vrouwen aan te trekken, een baan te bieden en te behouden. De werkgevers zijn tot nu toe echter sceptisch.
Acht op de tien ondervraagde bedrijven heeft geen concrete wervingsplannen. Feit:
Ze hebben niet de indruk dat er meer dames bij hen komen werken als ze zorgen voor flexibelere werktijden en kinderopvang. Concrete wervingsplannen hebben acht van de tien ondervraagde bedrijven dan ook niet. Ze denken
De ministeries van Onderwijs, Cultuur en
dat meer aandacht voor onderwijs meer zoden
Wetenschappen en Sociale Zaken en Werk-
aan de dijk zet.
Bron: www.nu.nl
Vrouwen in het OV
5
Petra Goossen is parttime buschauffeur bij het GVB in Amsterdam. Ze vindt het werk prima te combineren met haar privéleven. ‘’s Middags haal ik gewoon zelf m’n kinderen van school.’ ‘Als herintreder zag ik een advertentie van Consolid staan. Daarin werden banen in diverse sectoren aangeboden, waarvan het vervoer me het meeste trok. Zo’n bus, dat leek me wel wat! Gelukkig bleek tijdens een rijtest dat ik er ook daadwerkelijk feeling voor had. Na een theoretische opleiding en
‘Zo’n bus,
dat leek me
wel wat!’
dertig rijlessen kon ik al aan de slag. Ik doe dit nu bijna twee jaar en heb nog steeds erg veel plezier in het rijden. Verder vind ik het heel gunstig dat ik als uitzendkracht niet hoef mee te draaien in een vast rooster. Ik word opgeroepen als er werk is en geef zelf aan welke uren me uitkomen. Als moeder van drie schoolgaande kinderen doe ik graag de vroege ritten, dan ben ik rond de lunch weer thuis. Ideaal!
Het werkloosheidspercentage onder niet-westerse allochtonen is veel hoger dan onder autochtonen. Feit:
Dat dit geen vrouwenberoep zou zijn, vind ik onzin. Het is fysiek echt niet zwaarder dan gewoon autorijden. Ik voel me als vrouw ook geen uitzondering, daar ben ik me zelfs niet eens van bewust. Misschien ligt dat aan m’n grafische achtergrond; als fotozetter zat ik vroeger ook al tussen de mannen. Het kan ook te maken hebben met het feit dat het contact met passagiers en collega’s vrij vluchtig is, zodat je weinig merkt van eventuele vooroordelen. Maar het zit ‘m waarschijnlijk vooral in m’n relaxte houding. Ik rijd m’n route en heb het naar m’n zin!’
6
Vrouwen in het OV
7
‘Onze vestigingen nemen graag vrouwen aan. Als bedrijf staan we middenin de samenleving en daar horen vrouwelijke collega´s gewoon bij.’ Aan het woord is Els van Oers, HR-adviseur bij Connexxion Openbaar Vervoer. Els van Oers is vanuit haar functie betrokken bij het aannemen van personeel en ondersteunt het vestigingsmanagement van diverse vestigingen. Hoe ziet zij de man-vrouwverhoudingen in het openbaar vervoer? ‘Als ik kijk naar hoe ze binnen ons bedrijf met elkaar samenwerken, zie ik dat persoonlijk als heel positief. Het idee van een mannenbolwerk vind ik achterhaald, evenals het beeld dat je als vrouw raar wordt aangekeken als je chauffeur bent! Natuurlijk zitten er nog steeds veel mannen op de bus, maar bij Connexxion heerst een vrouwvriendelijke cultuur. Ook ikzelf voel me als adviseur volledig geaccepteerd.’
Met of zonder spierballen Connexxion merkt dat steeds meer vrouwen geïnteresseerd zijn in het chauffeursvak. ‘Het is een aantrekkelijke functie als je niet van een strak stramien van 9 tot 5 houdt. Je
vrouwvriendelijke
‘Bij Connexxion heerst een
cultuur’
hebt weliswaar niet zelf de keuze wanneer en waar je moet rijden, maar je weet het wel lang van tevoren, dus je kunt je agenda vrij gemakkelijk op je rooster afstemmen.’ Volgens Els van Oers ben je nooit te oud om chauffeur te worden. ‘Stel dat je geen opleiding hebt gehad, vroeg getrouwd bent en kinderen hebt gekregen, en rijden heel leuk vindt. Tegen die vrouwen zou ik zeggen: meld je aan, want voor de opleiding wordt gezorgd! Je hoeft echt niet veel kracht te hebben om een bus te besturen. De huidige bussen zijn heel eenvoudig te bedienen. Communicatief moet je trouwens wél sterk zijn. Er gaan de hele dag mensen in en uit, die je op een gegeven moment herkennen en die een praatje willen maken. Dat is ontzettend gezellig – mits je ervan houdt!’
Het landelijke aantal vacatures is gestegen van 150.000 (2005) naar 225.000 (2007 Q2). Feit:
Warm welkom Vrouwelijke chauffeurs worden door passagiers én collega’s zeer gewaardeerd. Els van Oers: ‘Als een vrouw ergens binnenkomt, heeft ze doorgaans meteen de sfeer te pakken. Ze hebben meer gevoel voor situaties. Passagiers voelen zich bij hen sneller op hun gemak en durven bijvoorbeeld eerder iets te vragen. Ze vinden het ook heel stoer als een vrouw zo’n beroep kiest! De mannelijke collega’s ervaren vrouwen als een welkome aanvulling binnen de groep. Vrouwen vertonen vaak een sterke onderlinge solidariteit in het werk, tonen belangstelling als een collega ergens tegenop loopt en reiken oplossingen aan. Er wordt dan ook veel naar ze geluisterd.’
8
Vrouwen in het OV
9
potentieel!
Er is nog genoeg
‘Ruim vijf jaar geleden kookte onze economie over. Het lage werkloosheidscijfer en de kwalitatieve mismatch van toen staan ons nu wéér te wachten. Er zijn namelijk te weinig mensen om de komende 1,5 miljoen vacatures in te vullen. Dit hangt samen met een hele reeks factoren: economische groei, een hoge vergrijzing, weinig animo om lang door te werken, steeds minder jongeren en migranten op de markt, een gebrek aan hooggeschoolden en veel parttime werkende vrouwen. Uitzendbrancheorganisatie ABU wijst in recente onderzoeken
...een gebrek aan hooggeschoolden en veel parttime werkende vrouwen.
op de noodzaak om te werken aan actieve “ontkrapping” van de arbeidsmarkt. Mensen zonder werk zouden met een actiever stimulerings- en scholingsbeleid aan een baan
heid het bedrijfsleven gericht helpen door omscholing aan te bieden en de drempels
geholpen kunnen worden.
voor buitenlandse werknemers te verlagen. Ook wij kunnen als personele dienstverlener
Ook geeft het onderzoek aan
bijdragen aan concrete oplossingen. Consolid zet al hoog in op opleidingen: ruim een-
dat de capaciteiten van reeds
derde van onze kandidaten is door ons opgeleid.
werkzame mensen beter benut
Ik zie echter vooral een taak weggelegd voor ú: de werkgevers. U hebt vaak al meer
kunnen worden, bijvoorbeeld via het uitbreiden van urencontracten of verhoging van
arbeidskracht in huis dan u denkt. Mijn advies is dus: benut al uw potentieel door
de productiviteit. Ook méér arbeidsparticipatie van bepaalde groepen lijkt volgens de
een mix samen te stellen van de best passende instrumenten. Zorg voor bijscholing.
analyse nieuwe mogelijkheden te geven.
Vergroot de mobiliteit binnen uw bedrijf. En, last but not least, stimuleer en faciliteer
Ik zou alle werkgevers willen oproepen tot actie. Stimuleer en faciliteer het werken voor vrouwen!
het werken voor vrouwen!’ De situatie is eigenlijk simpel te omschrijven: er is genoeg potentieel, maar de mensen
10
passen niet bij de beschikbare banen. De centrale vraag voor werkgevers is dus: hoe
Dennis Mortier
kom ik aan mensen, hoe boei ik ze en hoe houd ik ze vast? In mijn ogen kan de over-
Algemeen directeur Consolid
Vrouwen in het OV
11
‘Het openbaar vervoer is nooit saai. Je maakt namelijk zelf je dag!’ Susanne Koning, senior intercedente bij Consolid, over de aantrekkelijkheid van het chauffeursvak. Susanne werkt nu bijna zeven jaar bij Consolid. Toen ze begon zaten er in het chauffeursbestand hooguit 2 vrouwen op de 90. Dat aantal is gestegen. ‘Mijn werk richt zich alleen op Zuid-Holland: daar vind ik de vrouwen goed vertegenwoordigd. Bij een bepaalde vestiging van Connexxion zijn drie van de vijf chauffeurs vrouw. Toch is het nog steeds erg moeilijk vrouwelijke werknemers te vinden voor deze branche. Heel opmerkelijk, want hier in de Randstad moet toch veel potentieel rondlopen?’
In één keer geslaagd Vooroordelen lijken het grootste obstakel, maar die weet Susanne snel te weerleggen. ‘Veel vrouwen zijn bang voor het technische onderdeel van de opleiding. Maar de meesten slagen in één keer! Ook zien ze op tegen de onregelmatige diensten, terwijl het draaien van vroege of late diensten juist ontzettend handig kan zijn in verband met kinderen en zorgtaken. Fysiek zie ik ook geen enkele belemmering. Bij vrachtwagens moet je natuurlijk goederen laden en lossen, maar bij bussen lopen de passagiers zelf
herintreedsters
‘Van
tot jonge moeders’
naar binnen en stappen zelf weer uit! Alleen psychisch kan het beroep misschien zwaar zijn, de verhalen over agressieve passagiers schrikken soms af. Van de vrouwen die nu voor ons werken, hoor ik echter veel leuke berichten. Door hun positieve uitstraling voorkómen ze volgens mij vaak dat mensen vervelend worden.’
Meer dan welkom Wat voor vrouwen zitten er in haar bestand? ‘Het grootste deel bestaat uit herintreedsters. Daarvoor is dit beroep ook heel geschikt: ze hebben levenservaring, zijn vaak rustiger en weten precies wat ze willen. Maar ook met kleine kinderen heb je als vrouwelijke chauffeur een prima baan, mét toekomst! Mits je kunt bouwen op een sociaal netwerk, zodat thuis alles goed geregeld is.’ Opdrachtgevers willen altijd dat mensen eerst 18 maanden via Consolid werken, maar bij goed functioneren komen ze vast in dienst, vertelt Susanne. ‘De managers bij onze klanten kijken zeer positief aan tegen de inbreng van vrouwelijke krachten. Ze zijn meer dan welkom. Een pittige dame dwingt nu eenmaal respect af! En hun aanwezigheid heeft vaak een prettig effect op collega’s en passagiers. Er zijn trouwens ook andere functies beschikbaar, zoals planners of lijnmanagers, maar we zitten vooral te springen om chauffeurs!’
12
Vrouwen in het OV
13
Opbouw
beroepsbevolking
Er is nu al sprake van veel krapte op de
De arbeidsparticipatie van jonge vrou-
arbeidsmarkt en dat wordt alleen nog maar
wen loopt gelijk op met die van man-
erger. De groei van de beroepsbevolking
nen. Als vrouwen de dertig passeren,
stagneert namelijk de komende jaren en
daalt hun aandeel op de arbeidsmarkt
gaat daarna krimpen. De gemiddelde leef-
echter sterk. Ze stoppen vaak of gaan
tijd van niet-werkende werkzoekenden is
minder werken omdat ze kinderen krij-
nu al bijna 44 jaar.
gen. Hun mannen blijven kostwinner: bij maar liefst 77% van de paren met minderjarige kinderen werkt de man
Het aantal werkzoekenden van 40 jaar of ouder is behoorlijk afgenomen (van 19,9%
fulltime en de vrouw parttime of niet. Grafiek 1
Grafiek 3
naar 8,9%), maar daalt niet zo sterk als bij jongeren. Ook de werkloosheid onder vrou-
Herintreden op latere leeftijd blijkt
wen daalt; ze gaan meer werken, vooral de
moeilijk voor vrouwen. Zijn ze eenmaal
groep van 45+.
midden of eind veertig, dan zien we in de statistieken een sterke daling van hun arbeidsparticipatie, terwijl mannen op deze leeftijd nog volop deelnemen
Vooral Turkse en Marokkaanse vrouwen
aan het arbeidsproces.
nemen in verhouding weinig deel aan het arbeidsproces.
Grafiek 2
14
Grafiek 4
Vrouwen in het OV
15
Vrouwen die van autorijden houden, zouden eens een proefrit op de bus moeten wagen, vindt Juul Reinking. Ze is manager bus bij het GVB te Amsterdam en ziet graag meer vrouwen op de chauffeursstoel. Wat Juul betreft, mag het aantal vrouwen binnen het GVB wel omhoog. ‘Op managementniveau is de verhouding redelijk in balans, maar bij de assistent-lijnmanagers slaat de weegschaal flink door met 6 vrouwen op 34 mannen. Ook zijn er absoluut meer vrouwelijke chauffeurs nodig voor een juiste verdeling.’
‘Het GVB heeft vrouwen
veel te bieden’
Vrouwen op alle niveaus Juul: ‘Vrouwen zijn heel geschikt als manager bij het GVB. Chauffeurservaring heb je daarvoor niet strikt nodig. Ook zonder groot rijbewijs kun je prima praten over klantvriendelijkheid, rijgedrag, ziekteverzuim, enzovoort. En ondanks dat je als manager in grote lijnen mannen moet aansturen, word je als vrouw op die positie volledig geaccepteerd. Vrouwelijke buschauffeurs zijn lastig te vinden. We richten ons in de wervingscampagne niet speciaal op die doelgroep, omdat we graag álle mensen binnenkrijgen die voldoen aan de eisen. Maar ik denk dat er meer vrouwen rondlopen die geschikt zijn als chauffeur.’
Goede regelingen Volgens Juul heeft het GVB vrouwen een hoop te bieden. ‘We hebben aantrekkelijke dienstroosters, zoals een parttime rooster waarbij je alleen de ochtendspits rijdt. In de toekomst willen we ook diensten van twee of drie hele dagen aanbieden. Verder kun
Tussen nu en 2011 verlaten de babyboomers het arbeidsproces. Dit betekent dat 50% van de beroepsbevolking binnenkort 45 jaar of ouder is Feit:
je bij het GVB doorgroeien, ook op managementgebied.’
Gewoon proberen Ze wil graag meer vrouwen over de streep trekken voor het vak van buschauffeur: ‘Het is een afwisselende baan met veel klantencontact. Laatst vertelde een enthousiaste chauffeuse me dat ze zich een koningin voelt achter het stuur, zo machtig. Een rijtest is een onderdeel van de sollicitatie. Dan wordt gekeken of je aanleg en verkeersinzicht hebt. Ik zou tegen ieder die het wat lijkt, willen zeggen: overwin die schroom en probeer het een keer!’
16
Vrouwen in het OV
17
Erna Koolschijn werkt als lijnmanager bij HTM in Den Haag. Ze begon lang geleden zelf als buschauffeur en kent het bedrijf door en door. Vrouwen zijn inmiddels helemaal geaccepteerd op de werkvloer, is Erna’s ervaring. ‘Toen ik begon, waren er maar weinig vrouwelijke chauffeurs. We hebben bij HTM zelfs een tijd een speciaal vrouwenwerkoverleg gehad, waarin we bespraken waar je als vrouw tegenaan liep tijdens werk. Het bleek allemaal erg mee te vallen. Het aantal vrouwen is dusdanig gegroeid dat een speciaal werkoverleg nu echt niet meer nodig is. Ze hebben hun plekje wel veroverd’, vertelt Erna.
Flexibele instelling Toch juicht Erna een toename van het aantal vrouwen bij HTM toe. ‘Een fiftyfifty-situatie lijkt me ideaal, zowel op de bus als in managementfuncties. Vooral op de bus is de invloed van vrouwen duidelijk. Onze vrouwelijke chauffeurs staan meestal wat minder op hun strepen. Maar doen ze dat
‘Je moet er
zelf
iets van maken’
wél, dan is ook duidelijk dat het menens is. Hierdoor hebben ze weinig problemen met passagiers.’ Een vrouwelijke lijnmanager heeft meer oog voor het sociale aspect van een dienstregeling, denkt Erna. ‘Staat een chauffeur bijvoorbeeld vijf dagen ingeroosterd op een tijdstip dat hij niet thuis kan eten, dan denkt een vrouwelijke lijnmanager al snel aan het thuisfront en kijkt of het ook met vier avonddiensten kan. Dat is een mooie aanvulling op de efficiency die een lijnmanager moet hebben.’
Baas op eigen bus
Voor elke goed bemiddelbare werkzoekende in Nederland is er bijna één vacature! Het probleem is echter de mismatch: de beschikbare mensen en banen zijn niet op elkaar afgestemd. Feit:
Aan haar tijd als chauffeur denkt Erna met genoegen terug. ‘De collegialiteit tussen de chauffeurs is groot. Er is een sfeer van één voor allen en allen voor één. Daarnaast rijd je je diensten heel zelfstandig – dat moet je wel liggen. Je bent echt eigen baas op jouw wagen en kunt er zelf iets van maken met de passagiers.’ Eenmaal binnen bij HTM, wil je niet meer weg, denkt Erna. ‘Ook ik hoop hier nog lang te blijven zitten!’
18
Vrouwen in het OV
19
Matty Vinke rijdt met veel plezier voor Connexxion. ‘Een goede verdeling tussen mannen en vrouwen lijkt me in álle bedrijfstakken gunstig.’ ‘Na een WAO-situatie wilde ik vorig jaar weer aan de slag. Ik was voorheen leidinggevende in de zorg, maar ik wilde niet terug naar dat beroep. Tijdens mijn zoektocht naar werk kwam ik een advertentie van Consolid tegen waarin naar chauffeurs gevraagd werd. Ik rijd graag auto én voelde me aangetrokken tot de mogelijkheid om me te laten omscholen. Tijdens de selectieprocedure werd ik alsmaar enthousiaster. Begin vorig jaar ben ik opgeleid door Consolid, waarna ik in mei 2006 ging werken voor de Connexxion-vestiging in Alphen aan den Rijn. Op dit moment ben ik ‘uitbesteed’ aan Leiden. Ik vind het
Bij paren met minderjarige kinderen, werkt 33% van de vrouwen niet en 44% parttime. Feit:
ontzéttend leuk werk! Het valt me ook mee hoeveel vrouwen dit beroep uitoefenen. Als je me vraagt hoe ik het als vrouw persoonlijk ervaar, moet ik echt nadenken. Ik heb één keer klem gestaan met een vracht wagenchauffeur. Toen dacht ik: “Oh ja, dat is er zo eentje die er last van heeft dat ik een vrouw ben.” Maar dat is het enige wat me te binnen schiet, behalve het feit dat je hier natuurlijk veel mannengrappen hoort.
Tactischer Een goede verdeling tussen mannen en vrouwen lijkt me in álle bedrijfstakken gunstig. Vrouwen zijn vaak communicatief en opereren tactischer. Mannen zijn
directer. Soms is dat wel prettig, want vrouwen kunnen zo neuzelen. Ik kom zelf uit een echte vrouwenwereld en dit bevalt me eerlijk gezegd beter! Als vroegere leidinggevende vind ik het geweldig om nu mijn eigen “rijdende bedrijfje” te hebben. Ik werk bewust parttime, omdat ik rustig wil opstarten. Het gaat hartstikke goed en daar geniet ik van. Voor mij voelt dit elke dag als vakantie. De verschillende weertypes, de momenten van de dag, al die diverse mensen – alles heeft zo zijn charme.’
20
eigen
‘Ik heb mijn
rijdende bedrijfje’
Vrouwen in het OV
21
‘Vrouwen zijn hier volledig
geaccepteerd’
Wat kan Consolid betekenen? • We verzorgen opleidingen tot buschauffeur:
Assistent-vestigingsmanager Loek Venker heeft samen met een collega de dagelijkse leiding over de Connexxionvestiging Alphen aan den Rijn. ‘Buschauffeur was lang een mannenberoep, maar dat is echt verleden tijd.’ ‘Vijfentwintig jaar geleden was ik zelf buschauffeur bij Westnederland, de voorganger van Connexxion. Ik weet nog goed dat er toen voor het eerst een vrouw op de bus kwam. Dat vereiste nogal wat aanpassingen, er waren bijvoorbeeld niet eens dames toiletten… Die eerste dame was dus nogal duur! Inmiddels vormen de vrouwelijke chauffeurs een wezenlijk onderdeel van ons korps. Alleen qua aantal zijn we nog bezig met een inhaalslag: onder de 120 chauffeurs bevinden zich 18 vrouwen. Het overgrote deel daarvan werkt via een uitzendbureau of parttime.
- Kandidaten kunnen individueel hun papieren halen en krijgen daarna bij de opdrachtgever een lijninstructie en interne begeleiding; - Het is ook mogelijk een BBL-traject te volgen: beroepsbegeleidend leren op mbo-niveau, ofwel naar school gaan en werken tegelijkertijd. Via een projectteam van Consolid worden mensen geworven en geselecteerd. Tijdens de 18 maanden dat ze aan het werk zijn, worden ze ook uitgenodigd voor workshops, bijvoorbeeld over klantvriendelijkheid of het omgaan met agressie. Daarbij is een praktijkbegeleider betrokken; • We helpen mensen aan een vaste baan. • We bieden coaching en advies.
Dat komt Connexxion overigens goed uit: in de daluren werken we met vast personeel
Meer weten?
en de pieken vullen we graag aan met tijdelijke of parttime krachten. Het verschil man-vrouw is in het openbaar vervoer niet voelbaar meer. Dat idee van een macho mannensfeer, zoals ook bij de politie en de brandweer, is echt iets van vroeger. Niet alleen qua emancipatie, maar ook technisch gezien is er veel veranderd. Fysiek was
Wilt u als vervoerbedrijf meer weten over de visie van Consolid?
het in het verleden veel zwaarder. Als je dan zestig mensen in je bus had, moest je half
Kijk dan eens op www.consolid.nl/vrouweninhetov. Daar vindt u
uit je stoel komen om met alle kracht de bocht door te komen. Met die stuurbekrachti-
allerlei artikelen en statistische informatie over dit onderwerp.
ging van tegenwoordig draai je het stuur met één vinger om. Persoonlijk vind ik dat beide seksen het chauffeurswerk zonder problemen aankunnen. Ik zie geen verschil in gedrag of werkhouding. Wel hoor ik van vrouwen vaker dat ze zich bij late diensten onveilig voelen. Gelukkig zit er in elke bus een geheime noodknop, waarmee de chauffeur alarm kan slaan bij de centrale verkeersleiding. Verder organiseren we interne cursussen, waarin we mensen trainen om kritieke situaties vooral
Colofon Dit is een uitgave van Consolid BV te Amsterdam
met hun mond en niet met hun lichaam op te lossen. In die sussende rol zijn vrouwen
22
trouwens sterker. Mannen reageren wel eens te bijdehand.
Coördinatie: Nathalie Overdiek, Communicatie & PR Consolid
Kortom, het werk van buschauffeur is vooral gééstelijk zwaar. In het drukke verkeer
Eindredactie: terveertekst
en met al die passagiers mag je aandacht nooit verslappen en moet je bovendien altijd
Teksten: Caroline Heijkoop, Dennis Mortier, Cees Splinter en Petra ter Veer
vriendelijk blijven. Iemand als Matty Vinke is een prima chauffeur, zoals wij ze graag
Fotografie: De Beeldredaktie
zien: ze is zeer flexibel!’
Vormgeving: Admore Concept en Vormgeving
Vrouwen in het OV
23
Consolid is een professioneel georganiseerde personele dienstverlener, werkzaam in heel Nederland. Consolid specialiseert zich vanaf haar start in 1990 in de sectoren personenvervoer, beveiliging en transport. De gestage groei in deze sectoren heeft het bedrijf een leidende positie bezorgd in de top-20 van uitzendorganisaties. Consolid is lid van de ABU en in het bezit van het keurmerk SNA.
