Zigzaggen met kubussen

binnenkijken nieuwbouw

Zigzaggen met kubussen Een jong architectenkantoor zijn ding laten doen. Weinigen durven het aan. En toch is dat precies wat Bart De Zutter en Karolien Penson deden toen ze het Gentse bureau Graux & Baeyens architecten onder de arm namen. Het resultaat is er dan ook naar. In Mullem verrees een eigentijdse, tijdloze karakterwoning perfect op maat van dit jonge gezin. Of hoe je met vertrouwen een heel end ver geraakt. Tekst: Sophie Allegaert • Fotografie: Luc Roymans 180

181

binnenkijken nieuwbouw

Boven: alle deuren, zelfs de aluminium voordeur, kregen uitgefreesde handgrepen. Onder: een paneel zwart lakglas creëert een soort trompe-‘l-oeileffect waardoor de trap zowel in realiteit als in het lakglas gespiegeld wordt.

Vertrouwen, daar draait het in dit verhaal om. De controle loslaten en vertrouwen op het architectenteam dat voor je zit. Maar laten we beginnen bij het begin. Want net als zovelen voor hen gingen ook Bart De Zutter en Karolien Penson niet over één nacht ijs. Voor dit nieuwbouwproject door hun hoofd spookte, hadden er eerst al flink wat alternatieven de revue gepasseerd. “We hebben alle opties bekeken. Een bestaand huis verbouwen, een loft zelf inrichten, maar telkens moesten we besluiten dat we zodanig veel wilden veranderen dat het eigenlijk weinig zin had om er aan te beginnen”, vertelt Bart. Bovendien had het paar eerder al besloten om de stad waar ze als student beland waren opnieuw in te ruilen voor hun roots, het platteland. En zo groeide meteen ook langzaamaan het idee om ergens op die buiten een nieuwbouwwoning op te trekken.

Linksboven: een blinde muur schermt het huis van de straat af en beschermt de woning voor te veel zuidelijk zonlicht. Daar waar de kubussen uitkijken op groen, werden frontale glaspartijen geïnstalleerd. Aan de zijde van de buren verschenen er zijdelingse ramen. Kwestie van inkijk tot een absoluut minimum te beperken. Linksonder: de woning bestaat uit een reeks kubussen die los van elkaar getrokken lijken. Geschrankte woonvolumes dus. 182

Juiste klik Het stel kocht een mooi stuk grond in Mullem, een van die onaangeroerde Vlaamse dorpen, en trok daarna op onderzoek. “We reden wat rond, zagen tal van droomhuizen en kwamen tot de vaststelling dat die steevast door dezelfde architect ontworpen waren.” De keuze leek dus snel gemaakt. Of niet? Bij de eerste afspraak bleek het water verrassend genoeg te diep. De gereputeerde architect vreesde dat de bouwheren te jong en te weinig kapitaalkrachtig waren, de bouwheren in kwestie hadden op net iets meer visie en inspiratie gerekend. Niet meteen een ideale start, op naar ander en beter dus. Via via kwamen Bart en Karolien uiteindelijk bij het jonge Gentse bureau Graux & Baeyens architecten terecht en vanaf het eerste moment zat het daar wel helemaal goed. “Het klikte gewoon”, weet Karolien. “Hun aanpak sprak ons meteen aan en van bij het begin verliep die samenwerking perfect. En dat is zo gebleven. Van voorbereiding tot afwerking.” Zelf architect spelen? Niet dat die bouwklus daarmee snel geklaard was. Tussen het eerste contact en de goedkeuring van de definitieve plannen zat precies twee jaar. En dat vonden Bart en Karolien net goed. “Je bouwt niet om na vijf jaar vast te stellen dat die woning eigenlijk niet bij je levensstijl past. Dus hebben we onze tijd genomen en de architecten ook tijd gegund om tot een plan te komen dat ons op het lijf geschreven is.” 183

binnenkijken nieuwbouw

Perfectie tot in de details

“Het architectenbureau had een enorm oog voor detail”, vertellen de bewonders. “Alle lijnen lopen perfect evenwijdig, de keukenkasten komen precies overeen met de zaagsnedes van het beton, nergens bespeur je een valse noot. Die detaillering is hun stokpaardje, zowel in de constructie als de afwerking. En die details maken het verschil tussen een banaal en een verfijnd ontwerp.”

‘Wij houden van rechte lijnen en sobere volumes, maar we willen tegelijkertijd wel een huiselijke, warme sfeer’

Boven: een aantal ramen is verzonken in zowel de muren, het plafond en de vloer waardoor je geniet van een ongehinderd buitenzicht en de natuur binnen getrokken wordt. De andere glaspartijen kregen een zwart kader dat de omgeving lijkt in te kaderen. De witte keuken van Corian contrasteert mooi met het glanzende zwarte lakglas. Onder: een glazen heuphoge wand fungeert als afscheiding tussen de keuken uit Corian en de betontrap.

Het wensenlijstje dat het paar aan het architectenduo overhandigde, was bijzonder kort maar krachtig: veel natuurlijk licht, een ruimtelijk gevoel en een tijdloos karakter. De invulling daarvan lieten ze met een gerust gemoed aan hen over. “Veel mensen blijken aan te komen met complete moodboards, maar dat is niet eens bij ons opgekomen. We hebben het compleet los gelaten en het project volledig in hun handen gegeven. Uiteindelijk betaal je geen ereloon om alles zelf stuntelig over te doen en amateuristisch schetsjes te zitten aanpassen. Daar was ook geen tijd voor, we zijn allebei meer dan fulltime aan de slag. Bovendien had dat ook echt niet gewerkt. Koen en Basile zijn niet geïnteresseerd in ‘copy paste’-projecten. Integendeel, ze hebben een duidelijke visie en hoe moeilijker het perceel, hoe enthousiaster ze worden. Ze zijn dus echt vertrokken van onze behoeftes en daarna hebben ze de mogelijkheden en de oriëntatie van ons bouwperceel bestudeerd om onze wensen uiteindelijk zo goed mogelijk te vertalen naar de realiteit.” Het paar gaf hen daarbij van in het begin alle vertrouwen en dat vertrouwen groeide alleen maar. Puzzelen met kubussen Van bij het begin stelde het architectenbureau voor om met een soort kubusconstructie te werken waarbij elke kubus een woonfunctie herbergt. Een opeenvolging dus van woonruimtes. Geen rechte lijn, wel vrolijk zigzaggend. De volumes of kubussen worden telkens geschrankt, waardoor het lijkt alsof ze uiteen getrokken werden. Om optimaal te genieten van de vele voordelen die met die kubussen samenhangen, suggereerden de architecten een switch. Het plan voorzag immers dat het dagelijkse leven zich op de eerste etage zou afspelen terwijl het gelijkvloers plaats zou bieden aan Karoliens praktijkruimte en de slaapvertrekken. Even was er twijfel, maar die was al net zo vlug verdwenen als hij kwam. “We hebben enkele minuten geaarzeld, maar uiteindelijk zijn we, zonder ons al te veel zorgen te 184

185

binnenkijken nieuwbouw

Moet er nog licht zijn?

“Weinig mensen voorzien een lichtbudget terwijl licht de hele sfeer van je woning bepaalt”, aldus de bewoners. “Meestal is dat iets waar pas achteraf aan gedacht wordt en ondertussen blijft er een zielig peertje hangen. Wij lieten de architecten een lichtstudie maken en daar werd al van in de ruwbouwfase rekening mee gehouden. Ze voorzagen een aantal spots, niet te veel, niet te weinig, net genoeg.”

Boven: de bekende Panton Chair zorgt voor een speels effect aan tafel.

maken, gewoon gevolgd. En daar hebben we nog geen moment spijt van gehad.” Het concept heeft dan ook veel charme. Links, daar waar de buren wonen, werden alleen de zijkanten van de kubussen op de eerste verdieping van glaspartijen voorzien. Rechts, daar waar een mooie beukenhaag opduikt, biedt elke kubus frontaal zicht op al die groenpracht. Zo wordt inkijk van de buren vermeden, maar genieten de gezinsleden ondertussen wel van hun tuinen en een overdaad aan natuurlijk licht. De omgeving werd deskundig naar binnen gehaald zonder zelf veel prijs te geven en op elk moment valt er rechtstreeks en onrechtstreeks zonlicht binnen. “Omdat die glazen wanden zowel verzonken zijn in de muren, de vloer en het plafond, hangen wij echt in de bomen. Een heel fijn gevoel.” Kidsproof Leven op de eerste verdieping heeft nog meer voordelen. Eindeloze vergezichten bijvoorbeeld. “Vanuit onze woonruimte kijken we uit op de dorpskern van Mullem. Een pittoresk plaatje compleet met een kerktoren en een veld met een kronkelende dorpswegel.” Geef toe, het is merkelijk beter dan zicht op een muur of een zee van maïs. Bovendien blijven de slaapvertrekken ’s zomers heerlijk koel en krijg je door die geschrankte woonvolumes tal van mooie doorzichten. Alle ruimtes zijn open en staan met elkaar in verbinding, maar dankzij het zigzageffect wordt er een zekere spanning gecreëerd. Het paar had slechts één voorwaarde: vanuit hun woonruimte wilden ze een directe toegang tot de tuin. Een vraag die probleemloos ingewilligd werd. Via het terras, aanpalend aan de zithoek, kun je vandaag meteen de tuin in. Kwestie van de kroost volop de kans te geven om te ravotten in die tuin. “Dit is geen showroom, maar een woning met een ziel. Wij houden van rechte lijnen en sobere volumes, maar we willen tegelijkertijd wel een huiselijke, warme sfeer. Een plek waar onze kinderen volop 186

187

binnenkijken nieuwbouw

spelen. En dankzij de vloerverwarming doen ze dat overal. Nu eens liggen ze ergens op hun buik te puzzelen, een andere keer bouwen ze een kamp in de keuken.” De gekozen materialen kunnen dan ook tegen een stootje. Beide verdiepingen kregen een stevige betonvloer die door de jaren heen nog wat patina zal verwerven. “En dat mag, sommige huizen zijn zo àf dat je haast bang bent om er in te leven. Dat willen wij absoluut niet.”

Ook in de badkamer komt dezelfde consequente materiaalkeuze terug: beton en zwart lakglas. Bad en wastafel werden ingewerkt, net zoals de spiegel. Ook op de gelijkvloerse verdieping werd overal vloerverwarming geïnstalleerd, wat maakt dat je zelfs bij het douchen nooit koude voeten hebt. 188

Details Dankzij die consequente materiaalkeuze straalt de woning ook rust uit, iets waar de drukbezette bewoners met volle teugen van genieten. “Net omdat we de architecten hun ding hebben laten doen, is dit zo’n sterk ontwerp. We hebben het nergens afgezwakt, waardoor het plaatje helemaal klopt.” En die perfectie zit hem in de details. Van de uitgefreesde handgrepen in de deuren, over de verzonken plinten tot en met het subtiele schaduwvoegje in de keuken. “Het architectenduo stond ook garant voor de lichtstudie en tekende de keuken en de badkamer en zag er daarbij rigoureus op toe dat alle lijnen kloppen en er nergens een valse noot te bespeuren is. Het gaat vaak om kleine dingen die je misschien niet meteen ziet, maar die wel een bepaald gevoel geven. Die details maken het verschil.” •

‘Het wensenlijstje dat het paar aan het architectenduo overhandigde, was bijzonder kort maar krachtig: veel natuurlijk licht, een ruimtelijk gevoel en een tijdloos karakter’

Polsen bij de aannemers

“We hadden meteen vertrouwen in onze architecten, maar wie wil weten welk vlees hij in de kuip heeft, kan best eens informeren bij de diverse aannemers. Wij kregen telkens te horen dat ze bijzonder veeleisend waren, maar dat elke aannemer graag voor hen werkte precies omdat ze hen pushen om hun eigen lat wat hoger te leggen” 189

binnenkijken praktisch

Identikit

Materialen & technieken

Architect

Gevels

Graux & Baeyens architecten

beton, metselwerk

Bouwmethode

Buitenschrijnwerk

beton en metselwerk

aluminium

Bouwjaar

Vloeren

2011

beton

Perceeloppervlakte

Keuken

810 m²

Corian en zwart lakglas

Bewoonbare oppervlakt e

Verwarming

265 m²

centrale verwarming (vloerverwarming)

Budget

Energiebesparing

niet meegedeeld

gevelisolatiesysteem, hoogrendementscondensatieketel Ventilatie

ventilatiesysteem D

11

10

9 8

gelijkvloers 1. hal 2. toilet 3. praktijkruimte 4. berging 5. toilet 6. berging 7. slaapkamer 8. slaapkamer 9. doucheruimte 10. slaapkamer / badkamer 11. berging

Verdieping 12. praktijkruimte 13. berging 14. berging 15. keuken 16. eetplaats 17. zitkamer

17

16

15

6 7 5

14 4

3 13

2

1 12

straatkant

190