2012
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
2
Inhoud 1.
Inleiding ..................................................................................................... 5
2.
Ziekteverzuimbegeleiding tot 2012 ................................................................. 5
3.
Programmagelden 2012 ................................................................................ 6
Beschrijving ziekteverzuimbegeleiding ..................................................................... 6 4. Doelstelling ................................................................................................. 6 5. Beoogde effecten ......................................................................................... 6 6. Betrokken partijen ....................................................................................... 7 7. De methodiek .............................................................................................. 7 8. Werkplan .................................................................................................... 7 9. Het stappenplan ........................................................................................ 10 10. De mogelijkheden bij bovenmatig ziekteverzuim............................................. 11 11. Financiën vanaf 2012.................................................................................. 11 12. Formulieren............................................................................................... 11 Formulier 1: Informatiebrief van school aan ouders ................................................. 13 Formulier 2: Uitnodigingsbrief GGD voor een gesprek 1e oproep ............................... 15 Formulier 3: Brief GGD met dwingender tekst 2e oproep .......................................... 17 Formulier 4: Brief leerplichtambtenaar .................................................................. 19
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
3
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
4
1.
Inleiding In het ZorgAdviesTeam (ZAT) van de scholen voor voortgezet onderwijs en ROC Friese Poort komt regelmatig het probleem van bovenmatig ziekteverzuim1 aan de orde. Voor de school is het lastig om vast te stellen of het ziekteverzuim geoorloofd of ongeoorloofd is. In veel gevallen van bovenmatig ziekteverzuim staat de school machteloos; als het al lukt om contact met de ouders te krijgen levert dit regelmatig niet het gewenste effect op. Bij herhaling van het probleem komen leerlingen in circuits2 terecht, die met weinig extra inzet zou kunnen worden voorkomen. Bovenmatig ziekteverzuim is op de korte en op de lange termijn een indicator voor voortijdig schoolverlaten. In het kader van Aanval op schooluitval is het plan van aanpak ziekteverzuimbegeleiding ontwikkeld door het VO, ROC Friese Poort, de GGD en de gemeenten Noordoostpolder en Urk om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. De ziekteverzuimbegeleiding is bekostigd vanuit de middelen die het Rijk beschikbaar stelt in het kader van de Aanval op schooluitval.
2. Ziekteverzuimbegeleiding tot 2012 - Ziekteverzuimbegeleiding en Aanval op schooluitval Het Rijk wil het aantal schooluitvallers in 2012 halveren. Daarom zijn er met alle 39 RMC-regio’s convenanten afgesloten Convenantpartners zijn contactgemeenten en onderwijsinstellingen in het voortgezet- en het middelbaar beroeps onderwijs. De gemeenten Noordoostpolder en Urk vallen onder de RMC regio Flevoland met als contactgemeente Lelystad. De scholen voor voortgezet onderwijs en ROC Friese Poort zijn convenantpartner. Onderdeel van het convenant zijn de programmagelden. Vanuit deze programmagelden is het project ziekteverzuimbegeleiding in Noordoostpolder en Urk vanaf 2009 tot 2012 als volgt bekostigd. Bekostiging project ziekteverzuimbegeleiding vanuit Aanval op Schooluitval Jaar Budget Besteed 2009 25.000 10.610 2010 25.000 39.390 2011 21.000 21.000 Totaal 71.000 71.000 Het is de bedoeling dat het ziekteverzuimproject vanaf 1 januari 2012 bekostigd wordt vanuit de reguliere middelen die de gemeenten en het onderwijs ontvangen voor voortijdig schoolverlaten. -
Deelname aantal leerlingen In de periode van 1 mei 2009 tot 1 juni 2011 hebben 130 leerlingen deelgenomen aan het ziekteverzuimproject.
-
Deelname aantal leerlingen per gemeente over de gehele periode: Gemeente Noordoostpolder Urk Lemsterland Lelystad Steenwijkerland Totaal
1 2
Aantal leerlingen 121 5 1 2 1 130
Ongeoorloofd ziekteverzuim: zie voor criteria bladzijde 4, onder hfdst. 2.c werkplan criteria leerplichtambtenaar, rmc
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
5
-
Deelname aantal leerlingen per school en per jaar:
School
2009 vanaf 1 mei
Aantal leerlingen 2010 2011 tot 1 juni 1 3 10 15 12 6 0 7 6 22 9 3 3
Totaal per school 1 14 40 7 18 40 10
Berechja College Bonifatius mavo 1 Emelwerda College 13 Groenhorst College 1 ROC Friese Poort 5 Zuyderzee College 9 Scholen buiten Urk en 4 Noordoostpolder Totaal aantal leerlingen 33 57 40 130* * van deze 130 leerlingen worden 49 leerlingen begeleid door de ambulant onderwijs begeleider hebben 69 leerlingen het traject (zonder ambulante begeleiding) afgesloten en gaan weer naar school zijn 12 leerlingen in traject bij de GGD en/of leerplicht 3. Programmagelden 2012 In het kader van programmagelden 2012 wordt een verlengingsaanvraag van € 15.000 gedaan om de ketenaanpak van het ziekteverzuimproject uit te breiden naar de omringende gemeenten. Beschrijving ziekteverzuimbegeleiding 4. Doelstelling Vaststellen of het ziekteverzuim geoorloofd of ongeoorloofd is Frequentie en duur van het ziekteverzuim omlaag brengen Schooluitval terugdringen.
5. Beoogde effecten Door een vroegtijdige interventie bij bovenmatig ziekteverzuim: Wordt vroegtijdig vastgesteld of het ziekteverzuim geoorloofd of ongeoorloofd is. Wordt een passend traject ingezet. Wordt de leerling zich bewust van de eigen probleemsituatie en van de risico’s voor de langere termijn. Wordt de leerling gemotiveerd tot het oplossen van de eigen probleemsituatie om zo de risico’s zelf te verkleinen. Worden ouders zich bewust dat achter een ziekmelding een ander probleem schuil kan gaan en daardoor bewust omgaan met het ziekmelden van hun kinderen. Daalt het ziekteverzuim op de school. Vermindert het aantal leerlingen dat voortijdig de school dreigt te verlaten, c.q. verlaat. Ziekteverzuimbegeleiding biedt kansen om de zorgstructuur binnen de school sluitend te maken. Door het opvullen van het hiaat tussen school enerzijds en leerplichtambtenaar/RMC-consulent anderzijds ontstaat er immers een dekkend netwerk dat contact heeft met alle leerlingen die om wat voor reden dan ook ziek zijn, spijbelen of dreigen uit te vallen.
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
6
6. Betrokken partijen Aandacht + (regionaal samenwerkingsverband VO Noordoostpolder&Urk) ROC Friese Poort GGD Gemeente Noordoostpolder Gemeente Urk De betrokken partijen vormen samen de werkgroep ziekteverzuimbegeleiding Noordoostpolder&Urk. 7. De methodiek Uitgangspunt is dat elke leerling die meer dan normaal verzuimt een probleem heeft dat om een oplossing vraagt. De gekozen methodiek om tot een dergelijke oplossing te komen is primair gericht op: Terugdringen van bovenmatig ziekteverzuim van leerlingen in het VO en ROC Friese Poort in Noordoostpolder en Urk Adequate en snelle doorverwijzing naar ambulante onderwijs begeleider en/of leerplichtambtenaar. Adequate en snelle doorverwijzing voor bespreking van de leerling in het Zorgadviesteam. De methodiek is aanvullend op het werk van de leerplichtambtenaar; de leerplichtambtenaar heeft bij ziekmelding het probleem dat hij als niet-medicus weinig gezag kan uitoefenen. De leerplichtambtenaar richt zijn aandacht op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten bij leerlingen die dreigen uit te vallen, om welke reden dan ook. Bovenmatig ziekteverzuim wordt hierbij als signaal voor uitval gezien. De methodiek zorgt voor: Een heldere en met alle geledingen (leerlingen, ouders, leerkrachten) gecommuniceerde protocollering. Interventies passend bij het bovenmatig ziekteverzuim. Een outreachende benaderingswijze van de jeugdarts. De jeugdarts is tevens lid van de ZAT’s op de betreffende scholen. De koppeling tussen deze interventie en het ZAT is daardoor gewaarborgd. Ook hier geldt dat door de vroegtijdige signalering eerder een verwijzing tot stand zal komen van leerlingen die de aandacht vanuit het ZAT nodig hebben. Een outreachende benaderingswijze door de ambulante onderwijs begeleider. 8. Werkplan a. Aanpak De scholen maken gebruik van een digitaal registratiesysteem. Hierin vindt de verzuimregistratie plaats. De afdelingsleiders zullen na het voldoen aan onderstaande criteria de aanmeldingen digitaal naar de leerplichtambtenaar zenden. b. Criteria De afdelingsleider/opleidingsmanager meldt leerlingen uit Noordoostpolder en Urk3 aan: Op de zesde lesdag van de ziekteperiode van de leerling; of Als de leerling over een periode van twee maanden drie keer (of meer) voor één of twee lesdagen ziek is gemeld; of Op een andere manier opvallen vanwege hun ziekteverzuim (bijvoorbeeld leerlingen die altijd bij een bepaald vak of op een bepaalde lesdag ziek zijn, regelmatig ziek naar huis gaan of een bovengemiddeld totaal verzuim hebben; of Bij twijfel Voor leerlingen die niet wonen in de gemeente Noordoostpoler of Urk wordt contact opgenomen met de leerplichtambtenaar van de woontgemeente van de leerling.
3
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
7
De aanmelding van een leerling gebeurt tijdens de geplande verzuimgesprekken of schriftelijk (per mail) en is altijd aanleiding voor een uitnodiging voor een gesprek. c. Aanmelding Procedure: √ De afdelingsleider/opleidingsmanager is verantwoordelijk voor de melding van bovenmatig ziekteverzuim bij de leerplichtambtenaar. √ De afdelingsleider/opleidingsmanager administreert elke aanmelding. √ De leerplichtambtenaar mailt de melding door aan de jeugdarts van de GGD en in afschrift aan Aandacht+. √ De jeugdarts van de GGD roept leerling en ouders op voor een gesprek. √ De GGD stelt in het gesprek vast of er sprake is van ongeoorloofd of geoorloofd ziekteverzuim. De GGD bepaalt het plan van aanpak. √ De GGD koppelt het plan van aanpak terug naar de leerplichtambtenaar. √ De leerplichtambtenaar brengt verslag uit naar ouders. √ De leerplichtambtenaar koppelt terug aan de afdelingsleider/opleidingsmanager en in afschrift aan Aandacht+. Gesprek jeugdarts, locatie CJG: Wat komt er aan de orde: √ De redenen voor het ongeoorloofde verzuim. √ De risico ’s van het ongeoorloofde verzuim. √ Een vervolgtraject, afhankelijk van de individuele situatie (kan variëren van aanmelding in het ZAT tot verwijzing naar een hulpverleningsinstantie, tot melding bij leerplichtambtenaar – RMC medewerker. Per school zullen de individuele procedures wie verantwoordelijk is voor deze aanmelding met de jeugdarts en het ZAT worden vastgelegd. √ De jeugdarts zorgt voor verslaglegging in het digitale dossier jeugdgezondheidszorg. Werkwijze wanneer een leerling en/of ouder niet verschijnen: √ Wanneer de leerling en ouder(s) zonder reden niet verschijnen op de uitnodigingstijd, gaat de GGD DIRECT proberen of telefonisch contact met de leerling en/of de ouder(s) mogelijk is. De GGD maakt hierop een inschatting of een ‘face-to-face’ gesprek wenselijk is dan wel overbodig is geworden. Wanneer een gesprek wenselijk is, wordt een nieuwe datum afgesproken en wordt de standaardprocedure gevolgd. Wanneer een gesprek overbodig geworden is, vindt direct terugkoppeling door de GGD naar de leerplichtambtenaar plaats. Wanneer ook aan deze uitnodiging geen gehoor wordt gegeven zal het advies van de GGD ‘inschakeling van de leerplichtambtenaar’ luiden. Communicatie/terugmelding/registratie en de GGD: √ GGD bespreekt in het gesprek met ouders/leerling het vervolgtraject √ GGD zorgt via de mail voor terugmelding/registratie aan de leerplichtambtenaar en zorgcoördinator van de school. Om goed te kunnen volgen om welke problematiek het kan gaan in gevallen van bovenmatig ziekteverzuim registreert de school alle aangemelde gevallen.
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
8
d. Rollen van de betrokken partijen De rol van Aandacht+ Aandacht+ is het Regionaal SamenwerkingsVerband voortgezet onderwijs Noordoostpolder en Urk. Aandacht+ de schakel naar ROC Friese Poort qua communicatie en administratie. Aandacht+ communiceert, via het platform ZORG, de protocollen, volgens welke de methodiek zal worden uitgevoerd, met de betrokken partijen (eigen personeel, leerlingen en ouders). Administratieve handelingen, die ondersteunend zijn bij de uitvoering van de methodiek, zijn voor rekening van Aandacht+. Aandacht+ communiceert de methodiek aan belanghebbende instanties Wanneer bovenmatig ziekteverzuim door de GGD wordt vastgesteld als ziekteverzuim verzorgt Aandacht+ onderwijskundig maatwerk door inzet van de ambulante onderwijs begeleider. Het maatwerk bestaat uit maximaal 7 contacten. Na maximaal 7 contacten stroomt de leerling uit het ziekteverzuimproject. Is de problematiek nog niet of onvoldoende opgelost dan stroomt de leerling in een andere voorziening. (b.v. plusvoorziening, trajectklas, maatschappelijk werk, zorgcoordinatiePlus enz.) Geregistreerde gegevens komen in het persoonlijke leerling-dossier en in het DD-JGZ bij de GGD. Voortgezet Onderwijs De school administreert volgens de afgesproken criteria het verzuim; als het verzuim bovenmatig is, dan wordt de leerplichtambtenaar hiervan meteen op de hoogte gesteld. ROC Friese Poort ROC Friese Poort is aangesloten bij het platform ZORG van Aandacht+. ROC Friese Poort administreert volgens de afgesproken criteria het verzuim; als het verzuim bovenmatig is, dan wordt de leerplichtambtenaar hiervan meteen op de hoogte gesteld. De rol van de GGD De jeugdarts heeft nadrukkelijk geen controlefunctie. De verzuimbegeleiding kan worden gezien als een bijzondere vorm van “onderzoek op aanvraag”. De jeugdarts gaat na welke problemen bij de leerling hebben geleid tot het verzuim en welke mogelijkheden er zijn om de problemen aan te pakken. De GGD evalueert de activiteiten en adviseert de partijen ten aanzien van eventueel gewenste bijsturing van beleid. De rol van de gemeente De leerplichtambtenaar is voorzitter van het casusoverleg ziekteverzuimbegeleiding. (ROC, Aandacht+, GGD, LPA Urk en LPA Noordoostpolder). Bovenmatig ziekteverzuim wat door de GGD als ongeoorloofd wordt aangemerkt wordt teruggekoppeld aan de LPA. Deze doet verslag aan de ouders/verzorgers. Blijft het ziekteverzuim aanwezig dan wordt er een breed overleg gepland met als uiterste maatregel een AMK melding.
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
9
9. Het stappenplan
School signaleert beginnend ziekteverzuim mentor communiceert met leerling en/of ouders over beginnend ziekteverzuim a. ziekteverzuim stopt b. beginnend ziekteverzuim wordt bovenmatig ziekteverzuim (zie blz. 4 Werkplan 8c: Criteria bovenmatig ziekteverzuim)
School signaleert bovenmatig ziekteverzuim mentor communiceert stap 1 t/m 3 met leerling en/of ouders Stap 1: mentor meldt verzuim aan de afdelingsleider/opleidingsmanager Stap 2: afdelingsleider/opleidingsmanager stelt ouders per brief op de hoogte; als bijlage bij de brief wordt een verzuimoverzicht gevoegd Stap 3: afdelingsleider mailt het bovenmatige ziekteverzuim aan de leerplichtambtenaar
Leerplichtambtenaar registreert het bovenmatige ziekteverzuim LPA mailt verzuim naar GGD Afschrift van de mail gaat naar Aandacht+ Afschrift van de mail gaat naar de afdelingsleider/opleidingsmanager
GGD nodigt leerling en ouders uit voor gesprek Analyseert het bovenmatige ziekteverzuim GGD maakt plan van aanpak GGD bespreekt plan met ouders Verwijst door naar maatwerktraject Koppelt terug naar leerplichtambtenaar, afdelingsleider en Aandacht+
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
10
10. De mogelijkheden bij bovenmatig ziekteverzuim Aard bovenmatig ziekteverzuim Ziekteverzuim is geoorloofd
Ziekteverzuim is ongeoorloofd
Ouders en leerling verschijnen niet op afspraak GGD
Actie
Vervolg
Plan van aanpak GGD in samenwerking met Aandacht+
Ambulante onderwijs begeleider
Na 1 maand, controle LPA op verzuim en plan van aanpak
LPA
GGD stuurt verzuimlijst + medisch advies naar gemeente
Leerplichtambtenaar
Na 1 maand, controle LPA op verzuim
LPA
GGD stuurt verzuimlijst retour naar de gemeente
Leerplichtambtenaar
11. Financiën vanaf 2012 Het ziekteverzuimproject wordt uitgevoerd op basis van mede financiering van de scholen. Voor de ziekteverzuimbegeleiding van 80 leerlingen op jaarbasis bedragen de kosten € 40.000. De kosten worden als volgt verdeeld:
Gemeente Urk Gemeente Noordoostpolder Aandacht+ ROC Friese Poort Totaal beschikbaar
2012 5.000 20.000 12.500 2.500 40.000
2013 5.000 20.000 12.500 2.500 40.000
2014 5.000 20.000 12.500 2.500 40.000
12. Formulieren Als bijlagen zijn toegevoegd Formulier 1: Informatiebrief van school aan ouders. Formulier 2: Uitnodigingsbrief GGD voor een gesprek 1e oproep. Formulier 3: Brief GGD met dwingender tekst 2e oproep. Formulier 4: Brief leerplichtambtenaar Formulier 5: De folder wordt separaat verstrekt.
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
11
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
12
Formulier 1: Informatiebrief van school aan ouders [logo + naam school] [NAW ouders] [plaats, datum]
Geachte ouders/verzorgers, Schoolverzuim leidt regelmatig tot vroegtijdig schoolverlaten. Schoolverzuim heeft verschillende oorzaken. Eén daarvan is ziekteverzuim. Om het ziekteverzuim terug te dringen zijn wordt er samengewerkt door de GGD en de scholen voor voortgezet onderwijs en het MBO in Emmeloord en Urk. Omdat verzuim ook het terrein van de leerplichtambtenaar is, wordt deze nauw betrokken bij het project. In de praktijk komt het er op neer dat wanneer een leerling regelmatig of langdurig verzuimt door ziekte, de jeugdarts van de GGD contact met u opneemt om meer duidelijkheid te krijgen over het ziekteverloop en adviezen te kunnen geven die bijdragen aan een oplossing. In bijgevoegde brochure leest u meer over de ziekteverzuimbegeleiding.
Met vriendelijke groet,
[de afdelingsleider van de school]
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
13
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
14
Formulier 2: Uitnodigingsbrief GGD voor een gesprek 1e oproep
Aan de ouders/verzorgers van
Emmeloord, Geachte ouders/verzorgers, Hierbij nodigen wij u uit om samen met komen voor een .
bij de jeugdarts/jeugdverpleegkundige
Datum
:
Plaats van onderzoek
: CJG, Kometenlaan 1 te Emmeloord.
Tijd
:
te
uur
Met vriendelijke groet,
GGD Flevoland, administratie afdeling Jeugdgezondheidszorg Tel.: (bereikbaar tussen 09.00 en 12.00 uur)
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
15
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
16
Formulier 3: Brief GGD met dwingender tekst 2e oproep Aan de ouders/verzorgers van
Emmeloord Geachte ouders/verzorgers en
,
U heeft een uitnodiging ontvangen voor een preventief gezondheidsonderzoek op
.
Helaas bent niet verschenen en hebben wij hierover geen bericht ontvangen. In het gezondheidsdossier heb ik gezien dat er redenen zijn tot zorg. Dit is voor mij een reden om nogmaals uit te nodigen op : Datum : Tijd : Plaats : CJG, Kometenlaan 1 te Emmeloord. Mocht dit tijdstip u niet uitkomen, dan verzoek ik u telefonisch contact op te nemen met de administratie van de afdeling Jeugdgezondheidszorg te telefoon: , bereikbaar tussen 09.00 en 12.00 uur. Bij opnieuw niet verschijnen, bespreek ik mijn zorgen in het Zorg Adviesteam van de school. Tevens zal ik hiervan melding doen bij de leerplichtambtenaar. Met vriendelijke groet, , jeugdarts GGD Flevoland, afdeling Jeugdgezondheidszorg Tel.:
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
17
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
18
Formulier 4: Brief leerplichtambtenaar
Aan de ouder(s) van: NAW
Uw brief van
Uw kenmerk
Ons kenmerk
Datum
Onderwerp ziekteverzuim
Bijlagen 1
Inlichtingen (naam&telefoonnummer) leerplichtambtenaar
Geachte ouder(s), Enige weken geleden heb ik uw zoon/dochter doorverwezen naar jeugdarts van de GGD voor onderzoek. Aanleiding hiervoor was het ziekteverzuim op school. Uit dit onderzoek is gebleken dat uw zoon/dochter gebaat zou zijn bij (advies GGD arts) (uitleg advies GGD arts) Ter info is een folder bijgevoegd over de ziekteverzuimbegeleiding waaraan uw zoon/dochter deelneemt. Een afschrift van deze brief gaat naar (naam school).
Vriendelijke groet, (naam leerplichtambtenaar) Leerplichtambtenaar Bijlage: - folder ziekteverzuimbegeleiding.
Ziekteverzuimbegeleiding
oktober 2011
19