Ziekteverzuim van leerlingen

Ziekteverzuim van leerlingen Een gezamenlijke zorg

Informatie over uw lokale CJG:

Hanzeplein 120 Postbus 584 9700 AN Groningen ggd.groningen.nl/cjg T (050) 367 49 90 E [email protected]

Een model voor samenwerking tussen scholen, Jeugdgezondheidszorg (GGD Groningen) en Leerplicht bij ziekteverzuim door leerlingen in de provincie Groningen



Herziene versie voorjaar 2013 Eerste versie mei 2004

Voorwoord In zorg(advies)teams van het voortgezet onderwijs in Groningen blijkt verzuim, waarbij ziekte als reden wordt opgegeven, voor scholen lastig te hanteren. Het wordt vaak gezien als geoorloofd verzuim, want de leerling wordt door de ouder afgemeld. Bij sommige leerlingen kan dit verzuim zo hoog oplopen, dat de studievoortgang bedreigd wordt. Frequent (ziekte)verzuim komt ook al in het basisonderwijs voor en wanneer het in die periode niet voldoende herkend wordt, kan het verzuim in het voortgezet onderwijs doorgaan en dan voor grote problemen zorgen. Leerplicht en Jeugdgezondheidszorg (hierna: JGZ) zijn voor alle typen onderwijs in de gemeenten van de provincie Groningen meer gaan samenwerken met de scholen om veelvuldig ziekteverzuim bij leerlingen terug te dringen. Verzuimbegeleiding door de JGZ van de GGD kan in deze gevallen een bijdrage leveren om schooluitval te voorkomen. Het voorliggende protocol is gebaseerd op ‘Het Utrechts model’, dat opgezet was om (ziekte)verzuim in het VMBO terug te dringen. De lezer met weinig tijd kan volstaan met het lezen van het overzicht van ‘werkafspraken’ en het flowschema als samenvatting van het protocol. Dit model kwam in 2004 in samenwerking tot stand door de GGD Groningen en de Dienst OCSW van de gemeente Groningen. In de zomer van 2007 en het in het najaar van 2009 is de versie uit 2004 herzien. Voor u ligt de herziene versie uit het voorjaar 2013.

Model Ziekteverzuim van leerlingen - Versie voorjaar 2013

3

Inhoudsopgave Werkafspraken tussen school, Leerplicht en JGZ bij schoolverzuim waarbij ziekte een rol speelt Flowschema bij verzuimbegeleiding waarbij ziekte een rol speelt 1. 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 3. 3.1 3.2 4. 5. 6. 6.1 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 7.

Inleiding 9 Afspraken tussen de school, leerplicht en JGZ 10 Afspraken omtrent de aanmelding bij JGZ 10 Afspraken omtrent inbedding van de verzuimbegeleiding in het zorgsysteem van de school 10 Rolafspraken tussen school, JGZ en Leerplicht 10 Afspraken over communicatie naar ouders en leerlingen 10 Aanmelding 11 Criteria voor aanmelding bij de JGZ-medewerker 11 Wijze van aanmelding 11 Uitnodiging van de leerling en de ouders 12 Onderzoek door de JGZ-medewerker 13 Vervolgacties 14 Advisering aan de school 14 Follow-up door de JGZ 14 Verwijzing 14 Verwijzing naar de zorgsector 15 Verwijzing naar Leerplicht 15 Registratie 16

Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5:

voorbeeld informatiebrief naar ouders voorbeeldtekst voor schoolgids over verzuimbegeleiding model voor aanmelding leerling en terugkoppeling aan school voorbeeldtekst voor een uitnodigingsbrief bijlage uit de handleiding “strafrechtelijke aanpak schoolverzuim” van het OM t.b.v. leerplichtambtenaren 2009 Bijlage 6: de medische verklaring Bijlage 7: aanvraagformulier Medische Verklaring Inzake Schoolverzuim Bijlage 8: modulaire systematiek bij kostenopbouw medische verklaring

4

5 7


17 18 19 20 21 23 24 26

Werkafspraken tussen school, Leerplicht en JGZ bij schoolverzuim waarbij ziekte een rol speelt Uitgangspunten: 1. Schoolverzuim vormt een probleem voor de leerling: achterblijvende leerprestaties, buiten de groep vallen, mentaliteitsprobleem et cetera. 2. Schoolverzuim vormt een probleem voor de school: stagnatie leerproces voor de groep of klas, mentaliteitsprobleem, et cetera. 3. De school is gemotiveerd om er iets aan te doen. 4. De afspraken over verzuimbegeleiding zijn bekend bij de teamleden van de school, de ouders en indien van toepassing, bij de leerlingen. 5. De werkwijze bij verzuimbegeleiding sluit aan bij het begeleidingssysteem van de school. 6. De expertise van de JGZ-medewerker wordt ingezet bij ziekteverzuim of een vermoeden van (psycho-)sociale problematiek als reden voor het verzuim, om te onderzoeken wat er nodig is aan maatregelen om het verzuim te verminderen met als doel de schoolgang te bevorderen. 7. School heeft en houdt de regie bij acties rond schoolverzuim.

Uitvoering: 8. Verzuim wordt consequent en nauwkeurig geregistreerd door de school. 9. Personen of functies worden aangewezen die het verzuim registreren, signaleren of criteria worden overschreden, en er is bekend wie de verzuimcoördinator is vanuit school naar de JGZ en leerplicht is.

Werkwijze: 10. Bij verzuim spreekt de mentor met de leerling wanneer deze weer op school is, of: 11. De mentor of leerkracht neemt binnen 5 werkdagen of bij overschrijding het tweede en derde criterium voor melding JGZ (zie punt 12) contact op met de ouders en voert een eerste ‘verzuimgesprek’ en probeert een indruk te krijgen van de reden voor het verzuim. 12. Wanneer ziekte als reden opgegeven wordt of bij een vermoeden van (psycho-) sociale problematiek, kan dit door de contactpersoon van school bij overschrijding van de criteria bij de JGZmedewerker gemeld worden. Criteria voor melding: • Langdurig (ziekte)verzuim: meer dan twee weken aaneengesloten (dus op de 11e aaneengesloten verzuimdag). • Frequent (ziekte)verzuim: meer dan twee maal in 4 aaneengesloten weken één dag of meer. • ‘Bijzondere gevallen’: hier kan het bijvoorbeeld gaan om leerlingen met een hoog totaal verzuim of die volgens een ‘vast patroon’ bijvoorbeeld altijd hetzelfde vak verzuimen. 13. Melding aan de JGZ gebeurt door de school via het aanmeldingsformulier waaraan een verzuimoverzicht is toegevoegd. 14. De JGZ-medewerker heeft maximaal 5 contacten met of rond een leerling. Hierbij zijn inbegrepen (telefonisch) overleg met bijvoorbeeld leerkracht, huisarts, jeugdzorg et cetera. 15. De leerkracht of mentor houdt ‘sociaal contact’ met de leerling (en/of de ouders) en faciliteert zonodig contact tussen klas en leerling. Zie verder flowschema verzuimbegeleiding.


5

Samenwerking leerplicht: 16. Bij ongeoorloofd schoolverzuim waarbij ziekte een rol speelt, gelden de wettelijke criteria voor melding aan Leerplicht door de schoolleiding. 17. Wanneer de inzet van de JGZ-medewerker geen succes heeft/het schoolverzuim niet doet afnemen, vraagt school advies aan leerplicht. 18. Wanneer de leerplichtambtenaar vermoedt dat een leerling hulp nodig heeft dan kan via de school de JGZ medewerker worden ingeschakeld.

Flowschema bij Verzuimbegeleiding Verzuim leerling

Registratie in verzuimregistratie in school

Toetsing aan criteria door verzuimcoördinator op school eerste week van elke maand

Leerkracht/mentor licht ouders/ verzorgers in over de zorg betreffende verzuim

Bij ongeoorloofd verzuim ouders inlichten over melding aan Leerplicht en de te verwachten uitnodiging door Leerplicht

Indien ziekteverzuim voldoet aan de criteria ouders inlichten over melding aan de JGZ en de te verwachten uitnodiging door JGZ

Aanmelding bij JGZ

Aanmelding bij Leerplicht

Oproep bij JGZ binnen 2 weken

Oproep bij Leerplicht conform ambtsinstructie van betrokken gemeenten

Bij 1x niet verschijnen, volgt 2e uitnodiging

Bij 2x niet verschijnen volgt huisbezoek

Bij 2x niet verschijnen

JGZ medewerker stelt school op de hoogte. School vraagt advies aan Leerplicht Onderzoek door JGZ

Onderzoek door Leerplicht

Directe afhandeling door JGZ of Leerplicht. Waarnodig vervolg gesprek en/of directe verwijzing naar externe hulpverlening

Onderzoek onafhankelijke GGD arts

Terugkoppeling naar school

Actie school: eigen zorgsysteem, externe hulpverlening via school

Terugkoppeling effect van actie naar JGZ of Leerplicht als agendapunt bij overleg met IB-er en/of zorgteam

Nota bene: dit flowschema laat uiteraard onverlet dat de school op basis van de gegevens in de verzuimregistratie ook zelf stappen onderneemt in het eigen zorgsysteem. Het flowschema is bedoeld om de stappen binnen de verzuimbegeleiding door de JGZ en Leerplicht weer te geven.

6



7

1. Inleiding De verzuimbegeleiding door de JGZ op school is onderdeel van een pakket maatregelen om schooluitval te voorkomen. Doel van de verzuimbegeleiding is om leerlingen die meer dan gemiddeld wegens ziekte van school verzuimen, vroegtijdig in contact te brengen met de JGZ om zo snel mogelijk hulpverlening in gang te kunnen zetten en te helpen voorkomen dat het schoolverzuim uitmondt in schooluitval. Uitgangspunt is dat elke leerling die meer dan normaal verzuimt een probleem heeft dat om een oplossing vraagt. De jeugdarts of jeugdverpleegkundige (hierna te noemen: JGZ-medewerker) zal/kan nagaan welke problemen bij de leerling hebben geleid tot het (ziekte)verzuim en welke mogelijkheden er zijn om deze problemen aan te pakken. De problemen kunnen lichamelijk, psychisch of sociaal zijn. Voor scholen en de leerplichtambtenaren is het niet altijd duidelijk en mogelijk te achterhalen welke problematiek (dan wel ‘gewoon’ ongeoorloofd verzuim) er achter het als ‘ziekte’ opgegeven verzuim schuilgaat.

NB: de JGZ-medewerker heeft nadrukkelijk geen controlefunctie De volgende twee zaken zijn daarbij van belang: Ten eerste: de JGZ- medewerker is primair hulpverlener en heeft geen taak in het handhaven van de leerplichtwet. Ten tweede: de JGZ- medewerker mag op basis van het beroepsgeheim, zonder toestemming van betrokkenen, geen inhoudelijke informatie geven aan derden. De leerplichtambtenaar kan bij schoolverzuim in het kader van wetshandhaving Leerplichtwet namens de woongemeente van de verzuimende leerling om een (sociaal) medische verklaring vragen. Het is de uiteindelijk de verantwoordelijkheid van ouders en leerling zelf om aan de totstandkoming van een medische verklaring mee te werken. Om de rol van hulpverlener niet in het geding te brengen zal de GGD JGZ- medewerker, zelfs als betrokkenen daar hun toestemming voor zouden geven, geen medische verklaring geven. Het is om die reden gewenst het onderzoek t.b.v. een medische verklaring door een GGD arts, (dus niet de huisarts of betrokken JGZ- medewerker) te laten uitvoeren. De onafhankelijke GGD arts zal tegen kostprijs dit onderzoek vervolgens voor de gemeente kunnen uitvoeren. Deze onafhankelijke arts beoordeelt of er aantoonbare medische gronden zijn die ten grondslag liggen aan het schoolverzuim en rapporteert schriftelijk aan de leerplichtambtenaar. Op basis van deze rapportage kan de leerplichtambtenaar vervolgens een uitspraak doen over de rechtmatigheid van het verzuim. Zie ook bijlage 5 en 8.

8



9

2. Afspraken tussen de school, de leerplicht en de JGZ

3. Aanmelding

De volgende afspraken zijn gemaakt: 2.1 Afspraken omtrent de aanmelding bij de JGZ • School draagt zorg voor een goede verzuimregistratie. • De aanmeldcriteria worden strikt gevolgd (zie hoofdstuk 3. Aanmelding).

2.2 Afspraken omtrent de inbedding van de verzuimbegeleiding in het zorgsysteem van de school • De functie van verzuimcoördinator zal aan één persoon worden toegewezen, die als contactpersoon voor de JGZ-medewerker fungeert. • De functie van het interne zorgteam in het zorgsysteem rond verzuim dient duidelijk te zijn. • De functie van de intern begeleiders in het zorgsysteem rond verzuim dient duidelijk te zijn. • De functie van de mentoren in het zorgsysteem rond verzuim dient duidelijk te zijn. • De functionarissen op deze functies dienen in elk geval goed te worden geïnformeerd en zonodig te worden bijgeschoold. • De verschillende functies moeten als een zorgsysteem opereren: er is bij voorkeur een afstemmingsoverleg tussen genoemde functies, evenals een leerlingvolgsysteem.

2.3 Rolafspraken tussen school, JGZ en leerplicht • De school heeft en houdt altijd de coördinatie en de regie van de begeleiding van de leerling. • De school controleert het verzuim en onderscheidt tussen ziekteverzuim en ander verzuim. • De school verwijst leerlingen die ziek gemeld zijn, naar de JGZ-medewerker (zie paragraaf 3.1, criteria voor aanmelding). • De JGZ-medewerker onderzoekt wat het probleem is en organiseert hulp als het om een (sociaal)medisch probleem gaat. Bij voorkeur is dit de JGZ-medewerker, die ook contactpersoon voor de school is. • De JGZ-medewerker adviseert de verzuimcoördinator (en via deze geledingen in de school) over de verdere aanpak. • Alle andere acties gaan via dan wel in overleg met de school. • De school meldt ‘geen zorgingang’ aan leerplicht.1 • De leerplichtambtenaar doet eigen onderzoek. • In het geval dat de school verzuim rechtstreeks aan de leerplichtambtenaar heeft gemeld als ongeoorloofd en er bij nader onderzoek toch mogelijk sprake is van beperkingen door ziekte dan schakelt de leerplichtambtenaar de JGZ medewerker via de school in.

3.1 JGZ criteria voor aanmelding bij de JGZ-medewerker Vanuit de verzuimregistratie van de school signaleert de verzuimcoördinator de leerlingen die in aanmerking komen voor een oproep bij de JGZ-medewerker. De JGZ criteria zijn: • Langdurig ziekteverzuim: meer dan twee weken aaneengesloten (dus op de 11e aaneengesloten ziekteverzuimdag). • Frequent ziekteverzuim: meer dan twee maal in 4 aaneengesloten weken één dag of meer. • ‘Bijzondere gevallen’: hier kan het b.v. gaan om leerlingen met een hoog totaal ziekteverzuim òf die volgens een ‘vast patroon’ b.v. altijd hetzelfde vak verzuimen i.v.m. ziekte.

3.2 Wijze van aanmelding De verzuimcoördinator geeft in elk geval de volgende gegevens door aan de JGZ-medewerker: • Gegevens aanmelder (naam, functie, telefoon/e.mail en datum melding). • Persoonsgegevens leerling (naam, adres, woonplaats, telefoon, geboortedatum, geslacht). • School- en verzuimgegevens leerling (klas van de leerling en typering verzuimcategorie: frequent, langdurig of ‘bijzonder geval’. NB: verzuimuitdraai wordt als bijlage bij de melding toegevoegd. • Relevante voorgeschiedenis. • Door school reeds ondernomen acties (bijvoorbeeld naar ouders) en resultaten daarvan. • Specifieke vraag van de school. Zie voor een uitwerking Bijlage 3: ‘Model voor aanmelding leerling en terugkoppeling naar school’. Het ingevulde aanmeldingsformulier kan schriftelijk of per beveiligde e-mail naar de JGZ-medewerker worden gestuurd.

2.4 Afspraken over communicatie naar ouders en leerlingen • Jaarlijks wordt een kort stukje in de schoolgids geplaatst over het beleid bij (ziekte)verzuim. • In alle communicatie wordt op de vertrouwelijke behandeling van de informatie die aan de JGZmedewerker wordt verstrekt, gewezen, maar ook dat de school altijd door de JGZ medewerker wordt geïnformeerd over het vervolgtraject.

1

10

Het traject via de schoolarts heeft niet tot het gewenste resultaat geleid (c.q. er is geen hulpvraag van betrokkenen of de aangeboden hulp wordt door betrokkenen niet geaccepteerd).



11

4. Uitnodiging van de leerling en de ouders door de school • Binnen twee weken wordt de aangemelde leerling met ouders (schriftelijk) uitgenodigd door de

school voor een gesprek met de JGZ medewerker op school of bij de GGD. • Wanneer hieraan geen gevolg wordt gegeven krijgen de ouders en de leerling een tweede uitnodiging via de school. Wanneer ouders en leerling ook aan een tweede uitnodiging geen gehoor geven wordt door school een melding bij Leerplicht gedaan.

5. Onderzoek door de JGZ-medewerker. Het eerste onderzoek van de leerling (al dan niet met ouders) kan in principe door zowel de jeugdarts als de jeugdverpleegkundige worden uitgevoerd (bij voorkeur de JGZ-medewerker die ook contactpersoon voor de school is). Bij bevindingen waarvoor dat nodig is schakelt de jeugdverpleegkundige, de jeugdarts in of omgekeerd. Het doel van het onderzoek is de (onderliggende) oorzaak van het verzuim te achterhalen en deze oorzaak aan te pakken. In de meeste gevallen is hiervoor een gesprek met een ouder én leerling essentieel. Een gericht lichamelijk onderzoek van de leerling kan wenselijk zijn voor de probleemverheldering. Het contact wordt gestart met het voorleggen van de verzuimstaat aan de ouder en leerling en door de vraag te stellen of deze gegevens kloppen. Vervolgens wordt gevraagd wat de oorzaak of de reden van het verzuim is. Hierbij houdt de JGZ-medewerker rekening met de specifieke vraag van de school. Wanneer ziekte als oorzaak wordt genoemd, wordt gevraagd of hiervoor de huisarts bezocht is. Zonodig kan de jeugdarts de leerling en/of ouders toestemming vragen medische gegevens op te vragen om inzicht te krijgen in de gevolgen voor de schoolgang ten gevolge van de aandoening en te adviseren ten aanzien van eventuele aanpassingen. Soms is er wat anders aan de hand. De leerling kan zich ook ziek voelen omdat hij/zij het niet prettig vindt op school, thuis en/of in de buurt en er kan sprake zijn van pesten, problemen in het gezin, etc. Ook wordt er geïnventariseerd of er op dit moment of in het verleden al hulp voor bovengenoemd probleem is ingezet.

NB: toestemming leerling en/of ouders is nodig Bij leerlingen tot 12 jaar: De ouders/voogd worden geïnformeerd en geven namens de leerling toestemming voor onderzoek en informatie-uitwisseling. De leerling krijgt informatie die past bij zijn of haar leeftijd. Bij leerlingen van 12 tot 16 jaar: De ouders/voogd en leerling worden beide geïnformeerd en geven beide toestemming. Het onderzoek kan alleen dan zonder de toestemming van de ouders of de voogd worden uitgevoerd, indien het onderzoek kennelijk nodig is om ernstig nadeel voor de leerling te voorkomen of, na weigering van toestemming, de leerling het onderzoek weloverwogen blijft wensen. Bij leerlingen 16 jaar of ouder: De leerling wordt geïnformeerd. Er is alleen toestemming van de leerling nodig. Ouders/voogd hoeven geen toestemming te geven.

12



13

6. Vervolgacties Na het eerste onderzoek zijn in principe drie vervolgacties mogelijk: 1. Advisering aan de school 2. Follow-up binnen de JGZ 3. Verwijzing buiten de JGZ Deze vervolgacties worden in de volgende paragrafen uitgewerkt.

6.1 Advisering aan de school Advisering naar de school vindt in principe alleen met toestemming van de leerling en/of ouders plaats via de verzuimcoördinator. Via deze kunnen adviezen worden (door)gegeven aan bijvoorbeeld de leerkracht /mentor, intern begeleider of zorgteam. In bijzondere gevallen kan directe advisering naar deze geledingen plaatsvinden, aanvullend aan het advies aan de verzuimcoördinator. De advisering vindt in elk geval schriftelijk plaats en waar nodig ook aanvullend mondeling en bevat de volgende onderdelen: • Datum contact met JGZ-medewerker en soort contact (gesprek met leerling en/of ouder, telefonisch met leerling en/of ouder, contactpogingen niet geslaagd). • Kort de bevindingen van de JGZ-medewerker (somatisch probleem, psychisch probleem, gezinsprobleem, leerprobleem, sociaal probleem, geen zorgingang, anders namelijk …). • De ondernomen actie door de JGZ-medewerker (advies gegeven, vervolggesprek, verwezen naar ….., overlegd met docent/intern begeleider, etc.). • Advies van JGZ-medewerker aan de school (concrete adviezen over aanpak probleem, “afwachten”, “geen zorgingang”).

6.3.1. Verwijzing naar de zorgsector Verwijzingen naar de huisarts, Jeugdzorg of MEE worden door de JGZ-medewerker zelf verricht, waarbij in het algemeen de leerling en/of ouder/verzorger zelf de afspraak maakt. Wanneer een verwijzing naar het maatschappelijk werk geïndiceerd is, wordt met de leerling/ouder overlegd of dit schoolmaatschappelijk werk of een andere instantie kan zijn. In sommige gevallen kan beter eerst in het zorgteam of met de intern begeleider besproken worden hoe de verwijzing zal gaan. De School kan ook informatie aandragen voor de verwijzing of in bepaalde gevallen zelf de verwijzing doen. Wanneer dat voor een adequate hulpverlening nodig is, wordt bij de verwijzing melding gemaakt van het problematische schoolverzuim. 6.3.2. ‘Verwijzing’ naar Leerplicht Indien er voor de JGZ-medewerker geen zorgingang is, of als ouders en leerling weigeren – zonder valide reden – te komen, meldt de JGZ medewerker dit aan school. De school schakelt vervolgens de leerplichtambtenaar in.

Gezien het medisch beroepsgeheim vindt geen terugkoppeling van bevindingen en/of inhoudelijke informatie naar school plaats, tenzij leerling en ouder hiervoor toestemming geven. Het verkrijgen van toestemming wordt vastgelegd op het aanmeldingsformulier. (Zie bijlage 3: model voor aanmelding leerling en terugkoppeling naar school).

NB: aan de school wordt WEL altijd gemeld of het contact met de JGZ medewerker tot stand is gekomen en wat het vervolgtraject (follow-up, verwijzing, “afgesloten”) is.

6.2 Follow-up door de JGZ Soms is het nodig een vervolgcontact met de leerlingen en/of diens ouders af te spreken. Dit kan een vervolggesprek zijn, een telefonisch contact en in uitzonderlijke gevallen een huisbezoek. Afhankelijk van de aard van de problematiek kan dit vervolgcontact door de jeugdarts of de jeugdverpleegkundige worden verricht. Ook na een follow-up contact krijgt de school bericht.

6.3 Verwijzing In een aantal gevallen is het nodig leerlingen voor verdere hulpverlening te verwijzen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen verwijzingen in de zorgsector en andere ‘verwijzingen’, in de praktijk vooral naar Leerplicht.

14



15

7. Registratie Op individueel niveau vindt registratie van het contact met de leerling plaats in het JGZ-dossier (DD JGZ), inclusief een kopie van het aanmeldingsformulier met het advies van de JGZ en de verzuimstaat. De school bewaart de adviezen van de JGZ-medewerker (zie bijlage 3) in het leerling-dossier van de leerling.

Bijlage 1 - Voorbeeld van informatiebrief naar ouders over verzuimbegeleiding NB: de brief wordt ondertekend vanuit school (door bijvoorbeeld de (locatie)directeur) en op briefpapier van de school verstuurd dan wel meegegeven aan de leerlingen, uitgereikt bij kennismaking op school etc.

Aan de ouder(s)/verzorger(s) van leerlingen van [naam school]

Geachte ouder(s)/verzorger(s), Op grond van de gegevens die wij vastleggen over afwezigheid van leerlingen, maken wij ons zorgen over het ziekteverzuim van een aantal leerlingen. Het gaat dan om leerlingen die regelmatig enkele dagen of langere tijd ziek zijn. Wij maken ons over twee dingen zorgen: • De gezondheidstoestand van de leerling: welke klachten heeft de leerling en wat kan daar aan gedaan worden. • Het volgen van de lessen. Een leerling die veel afwezig is in verband met ziekte, krijgt een achterstand, waardoor de kans op een succesvolle schoolloopbaan kleiner wordt. We hebben met de afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD afspraken gemaakt om leerlingen die veel ziek zijn, beter te kunnen begeleiden. Het JGZ team voor onze school bestaat uit … (namen en functies: jeugdarts, jeugdverpleegkundige en doktersassistente) De afspraken met de JGZ houden in dat leerlingen die in een bepaalde periode langdurig ziek zijn, of 3x in 4 weken ziek geweest zijn, of regelmatig hetzelfde vak of dagdeel verzuimen, uitgenodigd worden voor een bezoek aan de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. Deze onderzoekt de reden van het verzuim en adviseert t.a.v. de behandeling of begeleiding. Uiteraard is de aanwezigheid van een van de ouders of verzorgers bij het gesprek zeer welkom. U kunt ook op eigen initiatief contact opnemen met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. Indien niet op de oproep wordt gereageerd volgt een tweede uitnodiging. Wanneer het weer mislukt contact te leggen, is school verplicht Leerplicht in te schakelen. Alles wat met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige wordt besproken, is strikt vertrouwelijk. De JGZ medewerker kan alleen advies aan de school geven met uw toestemming. Wel zal de JGZ medewerker de school altijd berichten of er contact met de leerling is geweest en wat de vervolgafspraken zijn. We hopen dat de samenwerking met de jeugdgezondheidszorg ertoe zal leiden dat de leerlingen sneller de juiste zorg krijgen en daardoor minder van school hoeven te verzuimen. Wij vertrouwen erop dat wij u door middel van deze brief voldoende hebben geïnformeerd over deze samenwerking met de jeugdgezondheidszorg. Met vriendelijke groet, ……naam directeur school…

16



17

Bijlage 2 - voorbeeldtekst voor schoolgids over verzuimbegeleiding Dit stukje kan worden toegevoegd aan het stukje over JGZ in de schoolgids, of afzonderlijk worden geplaatst.

Bijlage 3 - Model voor aanmelding leerling en terugkoppeling naar school Aanmelding verzuimbegeleiding Jeugdgezondheidszorg (Dit gedeelte in te vullen door de school (b.v. door de verzuimcoördinator) School

: _______________________________________

Datum aanmelding : ______ / ______ / 20 ___

Titelsuggestie: Extra aandacht jeugdarts of jeugdverpleegkundige voor ziekteverzuim Samen met de afdeling Leerplicht van de gemeente [naam gemeente] en de afdeling Jeugdgezondheidszorg van de GGD is een aanvullende aanpak van ziekteverzuim ingevoerd. Doel van de aanpak is om leerlingen die meer dan gemiddeld wegens ziekte van school verzuimen, vroegtijdig in contact te brengen met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige en zo te voorkomen dat schoolverzuim uitmondt in het onnodig oplopen van achterstand of zelfs schooluitval. De afspraken met de JGZ houden in dat leerlingen die langdurig ziek zijn, of 3x in vier weken ziek zijn geweest, of regelmatig hetzelfde vak of dagdeel verzuimen, uitgenodigd worden voor een bezoek aan de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. De jeugdarts of jeugdverpleegkundige bekijkt welke problemen bij de leerling hebben geleid tot het ziekteverzuim en welke mogelijkheden er zijn om die problemen op te lossen. Het wordt zeer op prijs gesteld wanneer één van de ouders of verzorgers bij dit gesprek aanwezig zijn. U kunt ook op eigen initiatief contact opnemen met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. Indien niet op de oproep wordt gereageerd volgt een tweede uitnodiging. Wanneer het weer mislukt contact te leggen, is school verplicht Leerplicht in te schakelen. Alles wat met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige wordt besproken, is strikt vertrouwelijk. De JGZ medewerker kan alleen advies aan de school geven met toestemming van ouders of verzorgers. Wel zal de JGZ medewerker de school altijd berichten of er contact met de leerling is geweest en wat de vervolgafspraken zijn.

Naam leerling

: _______________________________________ Naam melder

Geboortedatum

: _______________________________________ Functie melder

: _______________________________________

Geslacht

: _______________________________________ Telefoon melder

: _______________________________________

Adres

: _______________________________________ E-mail melder

: _______________________________________

Telefoonnummer

: _______________________________________

Klas

: _______________________________________

Mentor/leerkracht

: _______________________________________

Typering verzuim (frequent, langdurig, bijzondere gevallen; N.B. verzuimstaat bijvoegen):

Door school reeds ondernomen acties (b.v. contact met ouders) en resultaten daarvan:

Overige relevante gegevens (b.v. thuissituatie, pesten, etc.):

Specifieke vraag van de school:

(Dit gedeelte in te vullen door de JGZ-medewerker) Naam JGZ-medewerker : Telefoon

Het JGZ team voor onze school bestaat uit … (namen en functies: jeugdarts, jeugdverpleegkundige en doktersassistente) Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de leerkracht/mentor.

: _______________________________________

E-mail Soort contact:

Functie: _______________________________________

: _______________________________________ : _______________________________________

H gesprek leerling

H gesprek leerling en ouder(s)/verzorgers

Datum contact: ______ / ______ / 20 ___

H telefonisch met leerling H telefonisch met ouder H anders

H contactpogingen niet geslaagd Bevindingen:

H somatisch probleem

ondernomen actie:

H gezinsprobleem

H vervolggesprek

H psychisch probleem

H advies gegeven

H leerprobleem

H verwezen naar: ___________________________________________

H sociaal probleem H geen zorgingang

H overleg met: _____________________________________________

H anders nl: _____________________________

H anders nl: ________________________________________________

Advies aan de school:

Toestemming terugkoppeling extra informatie aan school: paraaf ouder/verzorger/leerling

18



19

Bijlage 4 - Voorbeeldtekst voor een uitnodigingsbrief Aan:

Bijlage 5 - Een bijlage uit de handleiding “Strafrechtelijke aanpak schoolverzuim” van het OM t.b.v. leerplichtambtenaren 2009 Controle ziekteverzuim (bijlage IV) bij de handleiding “Strafrechtelijke aanpak schoolverzuim” is op initiatief van het OM samen met Ingrado, de vereniging voor leerplichtambtenaren, geschreven ten behoeve van leerplichtambtenaren belast met de opsporing en parketmedewerkers belast met de vervolging van schoolverzuim).

Op grond van gegevens die de school vastlegt over afwezigheid van leerlingen, maak ik me zorgen over het (ziekte)verzuim van uw zoon/dochter. Daarom wordt uw zoon/dochter [naam leerling] uitgenodigd voor een gesprek hierover. Dit gesprek zal plaatsvinden op:

……………………………………………… om ………………….uur in het gebouw van de GGD, Hanzeplein 120 in Groningen / op school. U bent als ouder/verzorgers welkom om bij dit gesprek aanwezig te zijn. Alles wat in het gesprek besproken wordt, is strikt vertrouwelijk. De JGZ medewerker kan alleen advies aan de school geven met uw toestemming. Wel zal de JGZ medewerker de school altijd berichten of er contact met (naam leerling) is geweest en wat de vervolgafspraken zijn.

Wanneer dit tijdstip u niet schikt, wilt u dit dan zo spoedig mogelijk aan mij doorgeven op telefoonnummer..…………. U krijgt dan een nieuwe uitnodiging.

Met vriendelijke groet,

(Naam+ handtekening Iber of schooldirecteur)

Ziek zijn is lastig aan te tonen, niet voor alles ga je naar een dokter. De wetgever heeft daar in de leerplichtwetgeving rekening mee gehouden. Een mededeling is voldoende (art 12 LPW69: een bericht binnen twee dagen na het ontstaan van de verhindering). Doet de leerplichtige of zijn ouder dat niet, dan verschuift de bewijslast: degene die zich beroept op de verhindering moet dan bewijzen dat hij door ziekte verhinderd was deel te nemen aan het onderwijs. Meestal neemt de school de mededeling voor kennisgeving aan, ook als deze te laat komt. Problemen ontstaan pas als veelvuldig ziekmeldingen gedaan worden, waar een luchtje aan hangt. Is de jongere wel echt ziek of wordt de absentie, misschien wel spijbelen, afgedekt door de ouders / verzorgers? Daar is een rol weggelegd voor de arts van de GGD, deze kan optreden als controlerend arts – op verzoek van de school, maar ook op verzoek van de leerplichtambtenaar. Voor een goed begrip is het van belang te beseffen dat niet alle artsen ziekteverzuim kunnen of mogen controleren. Een behandelend arts mag geen mededelingen aan derden doen over de aandoening en/of de behandeling van zijn patiënten: hij kan zelfs tuchtrechtelijk worden aangesproken als hij zich daarover uitlaat. Een briefje van de huisarts of van een specialist mag de school of de leerplichtambtenaar dan ook niet vragen of gebruiken. Aan elke school is een jeugdarts van de GGD verbonden. Deze schoolarts kan de jongere en eventueel de school adviseren over eventuele problemen en de aanpak daarvan. Indien de schoolarts de jongere al vaker heeft gezien, kan het zijn dat er een vertrouwenspositie ontstaat, die zich niet verdraagt met controle. Dit is aan de arts zelf om te beoordelen. Een andere arts, niet zijnde de schoolarts, maar wel verbonden aan de GGD, kan de rol van controlerend arts op zich nemen. Zijn rol en positie is te vergelijken van een bedrijfsarts: hij kan informatie opvragen bij de behandelend arts. Aan zijn opdrachtgever kan de controlerend arts zijn opinie geven over de ‘arbeidsgeschiktheid’ van de leerling, op basis van de mededelingen van die behandelend arts en zijn eigen deskundigheid. De controlerend arts wordt slechts gevraagd zich uit te laten over al dan niet terechte verhindering van de schoolgang van de leerplichtige jongere. Is naar zijn deskundige mening sprake van een gegronde verhindering, dan is daarmee het verzuim rechtmatig. Is er geen sprake van een verhindering op basis van een fysieke of psychische ongeschiktheid dan is er sprake van een vermoeden van ongeoorloofd verzuim. De controlerend arts heeft uiteraard toestemming van de gecontroleerde nodig om contact op te mogen nemen met de behandelend arts. Ontbreekt die toestemming of wordt die toestemming onder voorwaarden (bijvoorbeeld dat de jongere zelf uiteindelijk een fiat wil geven aan de informatie die de controlerend arts aan zijn opdrachtgever verstrekt) gegeven dan kan de controlerend arts zijn taak niet vervullen. Voor de school en de leerplichtambtenaar ontstaat dan het vermoeden van ongeoorloofd verzuim. Daarop kunnen de jongere en zijn ouder aangesproken worden, eventueel zelfs voor de kantonrechter gedagvaard.

20



21

De wetgever heeft gekozen voor de school als eerstverantwoordelijke voor het tegengaan van ongeoorloofd verzuim. De school is ook de eerste die vraagtekens kan gaan zetten bij ziekmeldingen. Als een advies van de schoolarts niet leidt tot stoppen van het verzuim en er een vermoeden rijst dat de jongere en/of zijn ouders de boel aan het oplichten zijn, dan kan de school de jongere en zijn ouders opdracht geven duidelijkheid te verschaffen in de oorzaken van het ziekteverzuim (de omkering van de bewijslast ex art 12 LPW69). Weigert een jongere of zijn ouders de medewerking aan die controle, dan weet de school dat een melding van ongeoorloofd verzuim op zijn plaats is. De leerplichtambtenaar kan dan in de tweede ronde een zelfde insteek kiezen: uitgaan van de mededeling dat de jongere ziek (is geweest), maar dat zulks controleerbaar moet worden gemaakt door een bezoek aan de arts, die over de oorzaak van de verhindering en de gegrondheid van die verhindering mededelingen kan doen aan de school of de leerplichtambtenaar.

Bijlage 6 - De medische verklaring De leerplichtambtenaar vraagt aan de onafhankelijke GGD arts een medische verklaring. Hiervoor wordt het aanvraagformulier (Zie bijlage 7) ingevuld waarin ook de toestemming van ouders/voogd en/of leerling voor het onderzoek en het opvragen van (medische) informatie wordt geregeld. De onafhankelijke GGD arts zal tegen kostprijs dit onderzoek vervolgens uitvoeren voor de gemeente. Het is de uiteindelijk de verantwoordelijkheid van ouders en leerling zelf om aan de totstandkoming van een medische verklaring mee te werken. De onafhankelijke GGD arts, deze arts verleent geen preventieve zorg aan de school die door de jongere wordt bezocht, zal beoordelen of er sprake (geweest) is van aantoonbare medische gronden die ten grondslag liggen aan het schoolverzuim. Het onderzoek van de GGD arts bestaat onder meer uit de volgende verrichtingen: • Een spreekuurcontact met leerling en ouders/voogd waarin een onderzoeksgesprek en, voor

zover relevant, eigen onderzoek. • Het opvragen van medische informatie bij huisarts en/of specialist. • Het, zo nodig, opvragen van aanvullende informatie bij derden (bijv. school, maatschappelijk

werk, GGZ, ....) • Het analyseren en vergelijken van alle onderzoeksbevindingen met elkaar en het trekken van een conclusie. • Het schrijven van een rapport aan de leerplichtambtenaar met daarin een gemotiveerde conclusie: de eigenlijke medische verklaring • Administratieve afhandeling. N.B. Het onderzoek zal alleen plaats hebben als eerst het traject met de JGZ medewerker, c.q. jeugdarts/jeugdverpleegkundige is doorlopen. In uitzonderingsgevallen kan worden overwogen, ten behoeve van het onderzoek, een huisbezoek bij de leerling af te leggen. Ouders en /of leerling worden door de arts op de hoogte gesteld van de conclusie en hebben de mogelijkheid om hiertegen in bezwaar en beroep te gaan tegen. Ook om deze reden wordt de medische verklaring gegeven door een onafhankelijke GGD arts met ervaring in sociaal medische advisering (SMA) op verzoek van het bevoegd gezag.

22



23

Bijlage 7 Aanvraagformulier Medische Verklaring Inzake Schoolverzuim

Toestemming uitwisseling gegevens: 1. Geeft u de GGD toestemming voor het, indien nodig, raadplegen van behandelende artsen

Opsturen naar: GGD Groningen Afdeling PGZ&W

Meestal heeft de GGD, naast de gegevens die het van de leerling krijgt, medische informatie

Postbus 400

nodig van de huisarts, specialist of paramedicus

9700 AK Groningen Datum

: H Ja H Nee

en/of paramedici en het gebruik maken van de daar aanwezige relevante medische gegevens?

2. Geeft u de GGD toestemming voor het, indien nodig, gebruik maken van relevante gegevens van

: H Ja H Nee

derden zoals scholen of van zorg of hulpverlenende instellingen of personen?

: ______ / ______ / 20 ___

Het kan ook zijn dat de GGD contact wil opnemen met personen of instellingen die zorg of hulp

Basisgegevens leerling: Naam en voorletters : _______________________________________ Telefoon

: _______________________________________

Adres

: _______________________________________ Telefoon (mobiel)

: _______________________________________

Postcode

: _______________________________________ Burgerservicenummer: _______________________________________

Woonplaats

: _______________________________________ Geboortedatum Geslacht

: _______________________________________

: H man

H vrouw

aan u verlenen. Dat kan zijn om te praten over de zorg of hulp die de leerling krijgt. 3. Geeft u de GGD toestemming voor het doorgeven van de bevindingen en conclusies van het medisch

: H Ja H Nee

onderzoek, de zgn. medische verklaring aan de ambtenaar leerplicht van de aanvragende gemeente Het niet verlenen van toestemming kan gevolgen hebben voor het verdere verloop van de aanvraag.

Huisarts: Naam

: _______________________________________ Telefoon

Adres

: _______________________________________

Postcode

: _______________________________________

Woonplaats

: _______________________________________

: _______________________________________

Aldus naar waarheid ingevuld Datum

Contactpersoon: Het is mogelijk om een contactpersoon aan door te geven. Hierbij is de keuze uit de volgende mogelijkheden:

: ______ / ______ / 20 ___

Plaats

: ______________________________________

Plaats

: ______________________________________

Handtekening ouder/verzorger* : _____________________________

H Om alle post naar toe te zenden

H Om afspraken zoals huisbezoeken/spreekuren mee af te spreken H Beide bovenstaande mogelijkheden H Overig

Datum

: _______________________________________

: ______ / ______ / 20 ___

Handtekening leerling** : ____________________________________

(door ambtenaar leerplicht in te vullen) Naam en voorletters : _______________________________________ Telefoon

: _______________________________________

Adres

: _______________________________________ Relatie tot cliënt

: _______________________________________

Postcode

: _______________________________________

Woonplaats

: _______________________________________

Datum

: ______ / ______ / 20 ___

*

Te tekenen door een ouder/verzorger bij leerlingen tot 16 jaar

**

Ook te tekenen door leerlingen van 12 tot 16 jaar bij leerlingen tot 16 jaar

**

Te tekenen door leerlingen vanaf 16 jaar, handtekening ouder/verzorger is niet noodzakelijk

Handtekening contactpersoon : ______________________________

De aanvraag is ingediend door: Naam

: _______________________________________ Functie

Aanmelder

: _______________________________________ Gemeente

: _______________________________________

Adres

: _______________________________________ Telefoon

: _______________________________________

Plaats

: _______________________________________

Leerling bekend met de aanvraag? Ouder/verzorger bekend met de aanvraag?

: _______________________________________

Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld, conform de bepalingen die zijn opgesteld op grond van de Wet Bescherming Persoonsgegevens en de privacy-verordening van de gemeente Groningen.

: H Ja H Nee

: H Ja H Nee

Toelichting aanvraag: (eventueel bijlage)

24



25

Bijlage 8 MODULAIRE SYSTEMATIEK BIJ KOSTENOPBOUW MEDISCHE VERKLARING DOOR GGD ARTS Tarieven 2012/2013 (sociaal) medische advisering

Tarief arts In principe bestaat elk tarief uit in behandeling nemen, Onderzoek, Verslag en Advies. Als er medische informatie opgevraagd wordt, komt dit er nog extra bij

In behandeling nemen van de vraag

€ 49,64 Registreren, dossier, bevestigen, routebepalen, voortgangsbewaking en -correspondentie, resultaat retourneren.

Onderzoek

€ 33,13 Telefonisch/administratief onderzoek, 10 minuten € 60,02 Telefonisch/administratief onderzoek, 20 minuten € 86,90 Telefonisch/administratief onderzoek, 30 minuten € 119,08 Spreekuur € 78,75 Spreekuur, cliënt zonder bericht niet verschenen

Verslag van het onderzoek (excl. advies)

€ 94,10 Standaard verslag

Advies

€ 52,82 Conclusie en motivering

(Sociaal) medische informatie

€ 52,82 Inwinnen en bewaken

€ 40,33 Verkort verslag

€ 40,33 Beoordelen € 107,54 Idem bij niet objectiveerbare aandoeningen -NOA(dan ook overleg tussen twee artsen divers De door de behandelaar in rekening gebrachte kosten voor schriftelijke informatieverstrekking worden aan de opdrachtgever in rekening gebracht € 19,21 De door de behandelaar in rekening gebrachte kosten voor telefonische informatieverstrekking worden aan de opdrachtgever in rekening gebracht

NB Jaarlijks zal het modulaire tarief worden bijgesteld op basis van het dan geldende prijspeil

26



27

28



Informatie over uw lokale CJG:

Hanzeplein 120 Postbus 584 9700 AN Groningen ggd.groningen.nl/cjg T (050) 367 49 90 E [email protected]


Ziekteverzuim van leerlingen

Recommend Documents