Analyse Ziekteverzuim

Analyse Ziekteverzuim Jaaroverzicht 2013

In het Agrarisch en Groen Bedrijf

pagina 1 | SAZAS HELPT U VERDER!

SAZAS HELPT U VERDER! | pagina 2

1.

INLEIDING Voor u ligt de analyse ziekteverzuim over het kalenderjaar 2013. In deze analyse vindt u de kengetallen ziekteverzuim van de agrarische en groene sectoren.

De verzuimanalyse heeft als doel trends te ontdekken zodat tijdig actie genomen kan worden op de juiste onderwerpen. De analyse is geen boekhoudprogramma om schade te berekenen omdat uitgegaan wordt van kalenderdagen (het weekend wordt meegerekend) en van fulltime werk. Hierdoor is vergelijking met de landelijke CBS overzichten mogelijk. De sector Land en Tuinbouw valt in Nederland op om zijn lage verzuimpercentage. In uitgaven van de overheid komt dit geregeld naar voren.


2.

ZIEKTEVERZUIMPERCENTAGE 2013 Het verzuimpercentage is het percentage werkbare dagen, dat verloren is gegaan wegens ziekteverzuim. Tabel 1 toont het eerste- en tweedejaars ziekteverzuimpercentage over 2013.

2012

2013

Agrarische sector 1e ziektejaar

3,1%

2,9%

Agrarische sector 2e ziektejaar

0,7%

0,6%

Agrarisch totaal

3,8%

3,5%

Nederland 1e ziektejaar*)

4,0%

3,9%

Tabel 1: Ziekteverzuim agrarische en groene sectoren eerste plus tweede ziektejaar *) Bron: CBS http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLnl&LA=nl&PA=80072NED&VW=T

Het verzuimpercentage (eerste plus tweedejaarsverzuim) daalt van 3,82% naar 3,49% (afgerond 3,5%), berekend volgens de CBS-standaard.

Verzuim agrarisch t.o.v. Nederland 4,5%

Verzuimpercentge eerste ziektejaar

4,0% 3,5% Agrarische sector eerste ziektejaar

3,0% 2,5% 2,0%

Nederland eerste ziektejaar

1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 2009

2010

2011

2012

2013

Verzuimjaar Figuur 1: Verzuim agrarisch t.o.v. Nederland

Niet loonvormende therapeutische werkzaamheden worden geteld als ziekteverzuim. Zodra werkzaamheden wel loonwaarde krijgen geeft de werkgever dit door aan SAZAS als percentage deelherstel. Een analyse, gericht op beheersing van de schadelast en waarbij gerekend wordt in gedeeltelijke kalenderdagen, toont een daling van het verzuimpercentage van ca. 3,20% naar 2,95%.


2.1

GEMIDDELDE ZIEKTEDUUR De gemiddelde ziekteduur eerste ziektejaar is in 2013 met 2,9 kalenderdagen gedaald ten opzichte van 2012. Het betreft hier zoals gebruikelijk de beëindigde ziektegevallen. De totale verzuimduur (eerste plus tweede ziektejaar) van de afgeronde verzuimgevallen komt uit op een gemiddelde van 46,5 kalenderdagen (2012 50,1 kalenderdagen en 2011 46,0 kalenderdagen). Inclusief deelherstel komt de gemiddelde verzuimduur over het eerste plus tweede ziektejaar uit op 36,9 kalenderdagen (2012 40,8 kalenderdagen en 2011 39,7 kalenderdagen). Het betreft hier een daling van 3,9 kalenderdagen ten opzichte van de gemiddelde verzuimduur in 2012. In paragraaf 4 van deze rapportage wordt verder ingegaan op langdurig zieke werknemers.

Ziekteduur naar leeftijd in het eerste ziektejaar

Gemiddelde ziekteduur

50 45 40

2011

35

2012

30 25

2013

20 15 10 5 0 t/m 25 jaar

26-35 jaar

36-45 jaar

46-55 jaar

56 jaar en ouder

Figuur 3: Ziekteduur in kalenderdagen naar leeftijd

De gemiddelde ziekteduur in het eerste ziektejaar daalt in elke leeftijdscategorie. Opvallend is de daling van de gemiddelde ziekteduur over het eerste ziektejaar in de leeftijdscategorie 56 jaar en ouder van 43,4 naar 31,9 kalenderdagen. De griepgolf heeft relatief veel kortdurend verzuim veroorzaakt. (Betreft hier 1.148 ziekmeldingen in het jaar 2012 en 1.361 ziekmeldingen in het jaar 2013). Mogelijk is de daling van de verzuimduur in de oudste leeftijdcategorie een gevolg van de bijzondere aandacht voor deze leeftijdscategorie in 2013. Voor de leeftijdscategorie 55 jaar en ouder is namelijk afgesproken het 1e werkhervattingsgesprek altijd te laten plaatsvinden bij de bedrijfsarts om zo een diagnose vast te kunnen stellen. Daarnaast is een lijst met indicatoren voor verwacht langdurig verzuim opgesteld.


2.2

MELDINGSFREQUENTIE De meldingsfrequentie (MF), ook wel verzuimfrequentie genoemd, is het gemiddeld aantal ziekmeldingen per werknemer. In 2013 bedroeg deze 0,29. In 2012 was deze 0,28. De meldingsfrequentie is laag. De werkelijke meldingsfrequentie zal in de agrarische sector wat hoger liggen omdat werkgevers niet alle ziektegevallen doorgeven.

Meldingsfrequentie

0,50 0,40

2011 2012

0,30

2013

0,20 0,10 0,00 kwartaal 1

kwartaal 2

kwartaal 3

kwartaal 4

Figuur 2: Meldingsfrequentie per kwartaal 2011-2013

De meldingsfrequentie is laag maar valt als gevolg van de griepgolf begin 2013 (0,29) iets hoger uit ten opzichte van het jaar 2012 ( 0,28). In het tweede kwartaal nam de griepgolf af en stabiliseerde de meldingsfrequentie. Een lage verzuimfrequentie is een teken dat de werknemers zich niet snel ziek melden.


3

VERZUIM PER AGRARISCHE BEDRIJFSTAK Hieronder wordt een overzicht gegeven van het eerstejaars ziekteverzuim van de belangrijkste agrarische deelsectoren, voor zover bij SAZAS aangesloten.

Ziekteverzuimpercentage

Meldingsfrequentie

Ziekteverzuimduur

2012

2013

2012

2013

2012

2013

Mechanisch loonwerk

2,8%

2,8% 

0,20

0,20 

34,5

36,7 

Glastuinbouw

3,1%

2,9% 

0,26

0,28 

32,1

28,7 

Veehouderij

2,9%

2,8% 

0,24

0,25 

34,1

32,3 

Hoveniers, groenvoorziening

3,9%

3,4% 

0,45

0,43 

24,6

22,6 

Paddenstoelenteelt

2,6%

2,5% 

0,18

0,13 

35,9

36,5 

Akkerbouw

2,5%

2,4% 

0,24

0,22 

29,5

27,5 

Bollenteelt

2,2%

2,2% 

0,17

0,17 

32,1

32,8 

Bollenhandel

3,0%

3,1% 

0,36

0,40 

24,3

20,6 

Fruitteelt

1,2%

1,8% 

0,10

0,10 

34,7

45,0 

Gemengd bedrijf

3,1%

3,0% 

0,26

0,28 

32,1

30,0 

Bos en Natuur

4,9%

4,0% 

0,54

0,61 

26,9

17,5 

Vollegrondsteelt

2,0%

2,0% 

0,11

0,12 

45,2

41,0 

Boomkwekerijen

2,3%

2,1% 

0,18

0,20 

37,2

28,2 

Bedrijfsverzorging

4,5%

3,6% 

0,51

0,50 

22,8

20,5 

Overige bedrijven

5,7%

4,6% 

0,48

0,51 

35,2

25,4 

Totaal

3,1%

2,9% 

0,28

0,29 

30,0

27,1 

Tabel 2: Ziekteverzuim eerste ziektejaar agrarische deelsectoren in 2012 en 2013

De Fruitteelt heeft het laagste verzuimpercentage in 2013 (1,8%). Het hoogste ziekteverzuimpercentage komt voor bij de Overige bedrijven (4,6%), gevolgd door Bos en Natuur (4,0%) en de Bedrijfsverzorging (3,6%). Het ziekteverzuim in de grotere sectoren zoals Glastuinbouw en Hoveniers, groenvoorziening valt in 2013 lager uit dan in 2012. De meldingsfrequentie in de sector Bos en Natuur is tweemaal het gemiddelde en verdient daarom aandacht.


3.1

VERZUIM NAAR ZIEKTEBEELD Uit het oogpunt van preventie is het belangrijk om inzicht te hebben in de gezondheidsklachten die leiden tot ziekteverzuim. Kortdurend verzuim komt doorgaans niet bij de bedrijfsarts maar bij de re-integratieadviseur en krijgt daardoor geen diagnosecode. Figuur 5 laat zien hoe het verzuimpercentage van 2,9% is opgebouwd. Het gaat niet om een onderlinge verhouding van de ziektebeelden maar om het aantal ziektedagen dat elke diagnose heeft gekost. Klachten aan rug en ledematen bepalen voor 41,2% het totale verzuim. (2012: 43,6% en 2011: 42,3%) In onderstaande figuur wordt uitgebeeld wat het aandeel is van elke diagnose groep aan het ziekteverzuimpercentage.

1,0%

2011

0,8%

2012

0,6%

2013

0,4% 0,2%

Andere diagnoses

Luchtwegen

Hartvaatstelsel

Psychische klachten

Rugklachten

0,0% Overige klachten bewegingsapparaat

Ziekteverzuimpercentage 1e ziektejaar

1,2%

Figuur 5: Ziekteverzuim naar diagnose 2011 - 2013

41,2% van alle ziektedagen in het eerste ziektejaar hebben te maken met klachten aan rug en ledematen. Dit onderstreept het belang van het tijdig inzetten van ergonomische hulpmiddelen, het doorbreken van het machogedrag bij zwaar lichamelijk werk, het bewust maken van jonge medewerkers, het motiveren van middenkader om toe te zien op naleving, het belang van voorlichting en van het gericht werkplekonderzoek en –advies op het moment dat fysieke klachten de oorzaak zijn van het (dreigend) verzuim.


Eerstejaars ziekteverzuimpercentage

Eerstejaars ziekteverzuimpercentage naar leeftijd 6,0% 5,0%

2012

4,0%

2013

3,0% 2,0% 1,0% 0,0% t/m 25 jaar

26-35 jaar

36-45 jaar

46-55 jaar

56 jaar en ouder

Figuur 7: Eerstejaars ziekteverzuimpercentage naar leeftijd in 2012 en 2013

In elke leeftijdscategorie daalt in 2013 het ziekteverzuimpercentage over het eerste ziektejaar. Van de totale SAZAS populatie is in 2013 11,4% van de werknemers 56 jaar en ouder. In 2012 was dat 10,4% en in 2011 bedroeg dat 10,1%. De gemiddelde leeftijd van de SAZAS verzekerde werknemers was in 2010 36,7 jaar, in 2011 37,1 jaar en in 2012 37,4 jaar. In het jaar 2013 komt de gemiddelde leeftijd uit op 37,9 jaar.


90% 80%

56 jaar >

70%

46 - 55 jaar

60% 50%

36 - 45 jaar

40%

26 - 35 jaar

30%

t/m 25 jaar

20% 10% Totaal

Overige bedrijven

Bedrijfsverzorging

Boomkwekerijen

Vollegrondsteelt

Bos en Natuur

Gemengd bedrijf

Fruitteelt

Bollenhandel

Bollenteelt

Akkerbouw

Paddenstoelenteelt

Hoveniers, groenv.

Veehouderij

Glastuinbouw

0% Mechanisch loonwerk

Leeftijdverdeling werknemers per deelsector

100%

Figuur 8: Leeftijdsverdeling werknemers per deelsector in 2013

In deze tabel wordt de leeftijd van de werknemers per deelsector in 2013 aangegeven. In de Bos en Natuur sector en in de groep ‘overige bedrijven’ (waaronder KI-bedrijven, weefselkweekbedrijven en sorteerbedrijven), werken minder dan 10% jonge werknemers. In deze twee sectoren werken ook relatief gezien meer oudere werknemers. Dit heeft uiteraard zijn invloed op de verzuimcijfers. Aandacht voor leeftijdsbewust personeelsbeleid en de zwaarte van het werk in deze twee sectoren lijkt van groot belang en wordt ook opgepakt door deze sectoren.


4.

ONTWIKKELING TWEEDEJAARS ZIEKTEVERZUIMPERCENTAGE Het langdurig verzuim in de sector Bollenhandel is sinds 2011 het sterkst gedaald van 0,90% naar 0,24% in 2013. Het gaat hierbij om kleine getallen, 10 werknemers in 2013. Het totale verzuimpercentage in het tweede ziektejaar is na een lichte stijging vorig jaar nagenoeg gelijk aan het niveau van 2011.

Bedrijfstak

2011

2012

2013

Mechanisch loonwerk

0,48%

0,65%

0,60% 

Glastuinbouw

0,70%

0,85%

0,75% 

Veehouderij

0,54%

0,53%

0,46% 

Hoveniers, groenvoorziening

0,63%

0,84%

0,66% 

Paddenstoelenteelt

1,16%

1,56%

0,76% 

Akkerbouw

0,85%

0,69%

0,48% 

Bollenteelt

0,59%

0,66%

0,65% 

Bollenhandel

0,90%

0,46%

0,24% 

Fruitteelt

0,20%

0,25%

0,30% 

Gemengd bedrijf

0,60%

0,47%

0,57% 

Bos en Natuur

0,75%

0,32%

0,71% 

Vollegrondsteelt

0,74%

0,55%

0,58% 

Boomkwekerijen

0,34%

0,41%

0,41% 

Bedrijfsverzorging

1,07%

0,97%

0,91% 

Overige bedrijven

0,68%

1,25%

1,13% 

Totaal

0,63%

0,70%

0,62% 

Tabel 5: Ontwikkeling tweedejaars ziekteverzuimpercentage per deelsector


5.

BEDRIJFSONGEVALLEN Soms leiden bedrijfsongevallen tot ziekteverzuim. In de onderstaande overzichten wordt inzicht gegeven in het aandeel dat bedrijfsongevallen hebben op het ziekteverzuim. Dodelijke ongevallen, ongevallen met zelfstandigen en met gezinsleden en ongevallen zonder ziekteverzuim maar met bedrijfsschade vallen hier buiten dit overzicht.

5.1

ZIEKTEVERZUIM ALS GEVOLG VAN EEN BEDRIJFSONGEVAL

Doorlopende verzuimgevallen uit voorgaande jaren

Bedrijfsongevallen met eerste ziektedag in 2013

Totaal aantal lopende verzuimgevallen in 2013

Bedrijfsverkeersongevallen

6

7

13

Overige bedrijfsongevallen

57

142

199

Totaal

63

149

212

Soort ongeval

Tabel 6: Totaal aantal verzuimgevallen als gevolg van bedrijfsongevallen in 2013



In 2013 hebben er in totaal 149 ernstige bedrijfsongevallen met ziekteverzuim, plaatsgevonden. In 2012 waren dat er 113.

 

6 bedrijfsongevallen uit 2011 zijn beëindigd in het tweede ziektejaar in 2013. 57 bedrijfsongevallen gebeurden in 2012 maar droegen bij aan het ziekteverzuim in 2013.



Deze ernstige bedrijfsongevallen gebeurden in de sectoren zoals in tabel 7 aangeven.


Jaar 2013 Bedrijfstak Mechanisch loonwerk Glastuinbouw Veehouderij Hoveniers, groenvoorz. Paddestoelenteelt

Aantal Bedrijfsongevallen Doorlopende verzuimgevallen uit voorgaande jaren

Bedrijfsongevallen die ontstaan zijn in 2013

11

18

4

16

7

23

20

31

3

6

Akkerbouw

4

Bollenteelt

2

7

Bollenhandel

2

2

Fruitteelt

2

Gemengd bedrijf

5

12

Bos en Natuur

2

3

Vollegrondsteelt

1

4

Boomkwekerijen

2

7

Bedrijfsverzorging

4

7

Overige bedrijven Totaal

7 63

Tabel 7: Aantal lopende en nieuwe bedrijfsongevallen met verzuim per deelsector in 2013


149

Analyse Ziekteverzuim

Recommend Documents