Ziekten en aandoeningen bij dieren verzorgen
© H.DEGRAEN
• HOOFDSTUK 1 •
OORMIJT BIJ KONIJNEN
Ga nooit in het oor peuteren om de korsten los te krijgen!! De olie die je gebruikt ziet er vet uit, deze vette olie lost de korsten op!
© H.Degraen. Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
• De mijt zelf..... •
oormijt onder de microscoop
De oormijt Mijten zijn kleine spinachtigen die zich in de vacht of zelfs in de huid van een konijn kunnen bevinden. Een infectie lopen de dieren op via direct contact met andere konijnen, via besmet hooi, gras of de bodembedekking. Konijnen die buiten huis leven hebben meer kans op een Een ver gevorderde aantasting door oormijt. De kans op een onderliggende oorontsteking bij het konijn is reëel
Oormijt (Psoroptes); oormijten kunnen een oorontsteking veroorzaken. De mijten zitten niet stil! Ze kruipen rond in de oorschelp van het besmette konijn. De mijten groeien, vervellen en laten hun ontlasting gewoon achter in diezelfde oorschelp.
mijt- infectie. Meerdere soorten mijten kunnen problemen geven bij het konijn.
© H.Degraen. Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
2
• Diagnose en behandelen van oormijt• Een eerste herkenbaar symptoom is dan ook jeuk : herkenbaar doordat het konijn aan zijn oor krabt. Tweede symptoom is flapperen met de oren en/of schudden met de kop.
Samenstellen: Voeg aan 50 ml van deze wonderolie maceraat met hypericum: 5 druppels etherische olie van de roosgeranium ( Pelargonium X Egypte L.)toe. Schud het geheel goed én voorzie je flesje van een etiket! Deze etherische olie werkt insecten dodend, antibacterieel en huid herstellend.
Als je dan in de oorschelp korsten of een kleine aanslag van een okergele kleur, aantreft ben je zeker dat het om oormijt gaat. Tijdig ingrijpen is dan de boodschap! Door het afsluiten van de gehoorgang, kan er een middenoorontsteking ontstaan!
Toepassen: De samengestelde olie breng je met het knijpflesje aan in de oorschelp van het konijn. Je laat de olie als het ware in de oorschelp druppelen. Vervolgens masseer je de olie in. Dit doe je door lichtjes te masseren aan de basis van het oor met de schedel. Het konijn zal het masseren zelf toelaten. Onmiddellijk na dat je het diertje loslaat, gaat met zijn oren schudden uit reflex. Niets om je zorgen over te maken, telkens het konijn behandeld is, zal het met zijn kop schudden. Dat schudden stopt meestal binnen de 10 minuten. Je herhaalt de behandeling minstens 4 maal met 2 dagen pauze tussen iedere behandeling. Je zal na de eerste behandeling al een verbetering vaststellen! De korsten laten los, de huid wordt weer roze.
Diagnose: ! ! 1. Schudden met de kop van het konijn !
!
2. Zichtbare krabwonde en bruine korsten in het oor
Behandeling:
Mijten zijn goed te behandelen door wonderolie in te zetten. De plantaardige olie die geperst wordt van de vruchten van de wonderboom ( Ricinus communis L.), is een pijnstillende olie. Die olie zorgt er tevens voor dat alles wat in het oor zit dat er niet hoort , ook uitgescheiden wordt = expectorerend. Door aan deze olie twee extra ingrediënten toe te voegen, bekom je een natuurlijk middel dat prima werkt, zonder een trommelvlies te beschadigen. Door gebruik te maken van een basis wonderolie waarin de bloemetjes van Sint-janskruid gemacereerd (geweekt) zijn, krijg je een rode zenuwpijnstillende basisolie.
Sint- janskruid in bloei
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
3
Hoe maak je het sint-janskruid maceraat zelf?
Je overgiet de bloementjes tot ze volledig onder de wonderolie staan.
Bloementjes die boven de olie uitsteken gaan snel schimmelen, je preparaat is dan
Aankoop van de olie: De Ricinus olie is koudgeperst en aangekocht voor uitwendig gebruik bij de apotheek.
Standplaats en oogst van de bloementjes: De bloemetjes van het Sint-Janskruid ( Hypericum perforatum L.) staan vanaf half mei in de groentetuin te pronken, tot de oogst.
Op die plaats staan de bloemetjes veilig, om niet per ongeluk met een beurt van één of ander bestrijdingsmiddel besproeit te worden. Op een zonnige, droge dag vanaf half juni kan je de bloementjes dagelijks oogsten en in een glazen schone bokaal verzamelen.
Het plukken van de bloementjes zelf doe je best met latex handschoenen aan, de verkleuring op je handen is nogal heftig.
Die rode kleurstof maakt je huid ook lichtgevoeliger, wat kan leiden tot zonnebrand. Handschoenen aan dus!←B
onbruikbaar!
Het bokaaltje wordt in de zon gezet. Het macereren kan beginnen. Tijdens de maceratie, gaan de inhoudsstoffen van het Hypericumbloemetje over in de olie. De hypericine ( actieve stof) van het Sint-Janskruidbloemetje, dat zenuwpijnstillend werkt, heeft een rode kleur, die als snel zichtbaar wordt. De witte, doorzichtige olie, wordt iedere dag een beetje roder.
Twee dagen na de eerste oogst staan er meestal terug wat bloementjes open op de plant, terug oogsten en bloementjes aanvullen samen met een nieuwe laag wonderolie in het zelfde potje is dan de boodschap.
Eerste oogst van bloementjes met de Ricinus olie ernaast. © H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
4
De onderste bloementjes geven hun actieve stof “hypericine” vrij. Dit kan je goed herkennen aan de rode kleur die afgegeven wordt aan de kleurloze wonderolie.
Voorzie de fles met de uitgefilterde olie van een etiket. Berg de fles op (donkere standplaats). De basis die je nu hebt kan je op diverse vlakken
Na een nieuwe oogst, opnieuw een laagje wonderolie over de bloementjes, het geheel terug in de zon zetten. Tot de pot vol is.
inzetten.
In de praktijk gebruik je liefst zo weinig mogelijk glazen flesjes. Het is veiliger en makkelijker in gebruik om de bereiding in een plastic PET flesje doen. Een knijpflesje waarbij het de samenstelling perfect in het oor van het dier kan druppelen. Na 3 à 4 weken is het maceraat klaar om af te filteren.
Het recept om oormijten te behandelen: 50 ml hypericum- ricinus maceraat 5 druppels eo van Pelargonum graveolens
Het maceraat giet je dan door een fijne kaasdoek die je in de trechter plaatst. De stroperige olie wordt zo ontdaan van de bloemhoofdjes en eventueel aanwezige zaadjes. De pulp mag bij het groenafval voor de composthoop. © H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
5
2. Behandelen van een verkouden konijn
2.2.Behandeling: A: Aangepaste voeding Met het voeren van bijzondere wilde planten, waarvan hun geneeskrachtige werking bewezen is kan je ervoor
2.1. Diagnose: Belangrijk is de dagelijkse observatie van de dieren. Dit hoeft niet veel tijd in beslag te nemen. De dieren moeten alle dagen gevoerd worden, goed en snel leren observeren of je dier in optimale conditie is, is dus maar een kleine moeite. Merk je op dat het konijn tranende ogen, een natte neus met eventueel neusloop heeft... wel dat zijn de meest herkenbare verkoudheidssymptomen die ook bij de mens aanwezig zijn. Twijfel niet en onderneem actie. Als er na 5 dagen geen beterschap optreed, ga je alsnog naar de dierenarts.
brede weegbree
zorgen dat de slijmen loskomen , de eventuele koorts zakt, de infectie verdwijnt en de immuniteit of de weerstand van je konijn weer toeneemt én je dus na enkele dagen terug een gezond konijn in huis hebt. Het is aangeraden op snel in actie te schieten. Een virale infectie ( te herkennen aan de witte slijmafscheiding) wordt vaak heel snel opgevolgd door een bacteriële infectie ( te herkennen aan de groene slijmafscheiding). De bacteriële infectie gaat vaak gepaard met koorts en is moeilijker te behandelen dan de virale infectie.
Vaak is het echter niet meer nodig als je onderstaande tips opvolgt. Die
Stap één : ga op zoek achter weegbree. Zowel de smalle weegbree ( Plantago lanceolata L.), als de brede weegbree ( Plantago major L.) zorgen ervoor dat de slijmen, die op de longen én eventueel in de hoofdholtes zitten, opgelost worden. Als de slijmen weg zijn, kan er ook geen bacteriële infectie optreden.
tips kosten enkel moeite en tijd, weinig geld....
verkouden konijn, makkelijk te herkennen aan het niezen en de te natte neus
De plaatst waar je oogst is belangrijk! ! ! ⛔ smalle weegbree
dit boek vind je in dierenzorg, neem er eens een kijkje in ←
Niet oogsten naast : → een drukke weg
!
!
!
→ een honden uit laat route
!
!
!
→ een plaats waarvan je denkt dat er
!
pesticiden gebruikt zijn → .......
!
!
De gevonden weegbree mag je onbeperkt voeren! Dit gedurende 10 dagen. Uiteraard, mag je de wilde planten preventief voeren gedurende heel het jaar! © H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
6
B.Voeding supplementen: In de natuurgeneeskunde, die perfect aanvullend werkt op de klassieke dierenen mensengeneeskunde, kan je bij dieren aan de slag met twee middelen uit de gemmotherapie = bladknoptherapie. Het eerste middel bij acute verkoudheid zijn druppels van de zwarte els ( Alnus glutinosa L.). Deze zorgt er snel voor dat de neusloop en de productie van slijmen stopt. Je voegt 5 druppels toe aan een half gevulde drinkfles! Het is belangrijk dat je dit middel geeft tijdens de eerste 48 uren na het vaststallen van de verkoudheid. Later verliest het middel zijn werkzaamheid!
Bebladerde en kale twijgen van witte wilg
Een tweede plant die je kan oogsten en voeren is de witte wilg ( Salix alba L.). Zowel de bebladerde twijg als de kale twijgen kan je aanbieden. De salicine in wilg heeft ontstekingswerende, pijnstillende en koortswerende eigenschappen.
Het tweede middel is de zwarte bes of cassis ( Ribes nigrum L.). Dit middel werkt antibacterieel en heeft een cortison -achtige werking. De cassis versterkt de werking van de zwarte els. Voeg bij de zwarte els aan hetzelfde drinkwater 5 druppels van de zwarte bes toe.
In de periode dat je dier ziek is mag je dit dagelijks aanbieden. nadien maar één of twee maal per week. Dit omwille van de bloed verdunnende eigenschappen.
Dit gedurende een week. De gemmotherapeutische middelen kan je terug vinden in de natuurvoedingswinkel.
Je kan de bebladerde twijgen eind mei, begin juni oogsten en drogen. Stokkeer ze op een donkere droge plaats, zo ben je zeker van je wintervoorraad.
Een extra plant die wat moeilijker te vinden is: de moerasspirea ( Spirea ulmaria), bevat ook de actieve stof salicine. Als je deze plant tijdens de zomer in een vochtige weide vindt,
moerasspirea
loont het de moeite om er wat van te drogen en onder het winterhooi te mengen. © H.Degraen. Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
7
3. Behandelen van ontstoken ogen: 3.1. Diagnose:
Je kan ook een kant en klare oplossing van deze bloemetjes kopen bij de apotheek.
De ogen van het konijn zijn waterig, plakken dicht in de hoeken....
Deze geconcentreerde vloeistof , kan je verdunnen met water, naargelang de te behandelen kwaal. De naam van dit fythotherapeutisch ( middel uit de plantengeneeskunde) middel heet: Kamillosan.
Als dit van korte duur en éénmalig is kan je het zelf behandelen. Als het probleem, opnieuw opduikt op korte termijn, raadpleeg dan best een dierenarts. Er kan dan een onderliggend probleem met het gebit zijn.
3.2. Behandelen: Oogst de bloemetjes van Roomse kamille ( Anthemis nobilis flore pleno L.), je kan de bloemetjes vers gebruiken, maar ook drogen als ze volop in bloei staan. Zodat je ook in de winter een voorraad hebt waarop je kan terug vallen. De gedroogde bloemen berg je best op in een bruine glazen bokaal, zodat het licht geen invloed op de bewaring heeft.
Enkel uitwassen van het ontstoken of geïrriteerde oog, is onvoldoende. Na het uitwassen, breng je best een oogzalf aan die ontstekingsremmend , genezend en pijnstillend werkt. De zalf die je daarvoor gebruikt is, zalf verkrijgbaar bij de apotheek. Je kan kiezen uit een klassieke zalf die ook voor mensen gebruikt wordt of een zalf die voor knaagdieren en konijnen verkocht wordt. De zalf voor dieren is duurder en heeft dezelfde werkzaamheid.
De bloemetjes met je verwerken in een infusie= in de volksmond: een thee Zo ga je te werk: water koken met de waterkoker het gekookte water 3 minuten afkoelen het gekookte water over een 3--tal bloemetjes gieten volledig laten afkoelen bloemetjes verwijderen Behandelen van de ontstoken ogen:
De keuze van de zalf, die je wil gebruiken is aan jou
een steriel kompres bovenaan* in de infusie doppen, zodat het compres nat wordt © H.Degraen. Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
8
Aanbrengen van de oogzalf:
3.3. Extra: Kamille kan je ook inzetten bij klachten bij mensen
! 1. sper de te behandelen oog open, dit kan je met wijsvinger en duim uitvoeren. Je kan het onderste ooglid ook voorzichtig naar beneden trekken zoals te zien op de onderstaande illustratie
! → een oogaandoening ! → aften ! → maag – darm –aandoeningen ! → huid irritatie gedroogde kamillebloemetjes
2. breng vanuit de ooghoek, die zich het dichtste bij de neus bevind zalf aan op het randje van het onderste ooglid. Dit doe je door zachtjes op de achterkant van de zalftube te duwen
Je maakt steeds een infusie. Bij de oogaandoening ga je hetzelfde aan het werk als bij het ontstoken oog van het konijn. aften: gorgelen met de infusie maag – darm –aandoeningen: Maak een infusie met 3 kamillebloemen, waar je pepermuntkruid en citroenmelisse aan toevoegt.
Je kan de infusie warm of koud opdrinken met kleine slokjes. Ook voor dieren kan je deze infusie toevoegen aan hun drinkfles.
3. Sluit zelf met je vingers het oog, zodat de zalf de kans krijgt op zich te verspreiden in het ontstoken oog en aan zijn genezende werking kan beginnen.
huidirritatie: Hierbij maak je de infusie direct in de badkuip met water en doe enkele kamillebloemetjes in een washandje, leg dit in bad. Na een 5-tal minuten kan je in bad. De infusie heeft hier een jeukstillende werking. Je kan op een niet behaarde huid ook een zalf, crème of gel waarin kamille verwerkt is aanbrengen.
Frequentie van de behandeling: Het uitwassen met de kamille oplossing en het aanbrengen van de zalf doe je één maal per dag tot het oog genezen is. ! ! ! ! !
Zorg ervoor dat jezelf niet besmet wordt of dat je de besmetting niet zelf verspreid! Gebruik wegwerphandschoenen én was voor en na de behandeling goed je handen met een ontsmettende zeepoplossing!
© H.Degraen. Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
9
5. Ontwormen van neerhofvogels:
Mest observeren is één stap tot vaststelling van een mogelijke worminfectie, luisteren naar je hoen is een andere mogelijkheid. Als het dier reutelende, rochelende geluiden maakt, “niest” en met de kop schud tijdens dit niezen of met de bek open staat om te ademen, dan heb je te maken met gaapwormenof zelfs maagwormen. Ook deze wormen
Wormbesmettingen bij de meeste dieren en mensen leiden tot een verslechtering van de conditie met ziekte en vaak de dood tot gevolg. Het behandelen van de besmette dieren is één stap om het dier te helpen herstellen. Het infectiegevaar, voor andere levende wezens die in aanraking komen met de besmette dieren, is reëel. Kippen, kalkoenen, eenden en ganzen raken vaak besmet met diverse soorten wormen door eksters, wilde duiven, kauwen...
moeten bestreden worden. In alle dode wormen die in de mest zijn achtergebleven of zijn uitgescheiden, kunnen de er levensvatbare eitjes zitten. Om bij de volgende gastheer, na het oppikken opnieuw tot een ontwikkeling te komen en dus tot een nieuwe besmetting over te gaan. De eitjes van de wormen kunnen ook terecht komen in de eieren die als menselijke consumptie gebruikt worden. Op die manier kunnen ze mensen infecteren= zoönose.
Vaststellen van de besmetting: Goed observeren van de dieren die je verzorgd is de basisstap, zowel naar preventie als naar behandeling. Bij het uitmesten van het nachthok kan je in de
Een zoönose is een ziekte die kan overgaan van dier op mens.
ontlasting/mest al veel vaststellen. Is de vorm of geur afwijkend dan moet je alert zijn. Als er zich rode “draden” in de mest bevinden, kan je zeker zijn dat het om een wormbesmetting gaat. Wees ook alert tijdens een wandeling in de ren, kijk regelmatig naar de mest op de grond. Kippen en kalkoenen ontlasten zich niet enkel in hun nachthok, kijk dus ook naar de mest die op de grond ligt in de loopren.
extra: Er is sprake van antropozoönose,als er een ziekte van de mens wordt overgedragen naar op dieren . ! Anthropos betekent mens. Behandelen van de wormbesmetting: 1. behandelen van het hoen, zodat de wormen het lijf verlaten 2. versterken van het hoen met een vitaminekuur en extra groenvoer 3. wegnemen van de infectiebron !
spoelwormen bij kippen © H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
10
gaapwormen, in de luchtpijp
5.1.Behandeling van het hoen: Je kan bij de apotheek een poeder aankopen dat je gedurende 10 dagen, dagelijks in vers drinkwater oplost. Er zijn diverse nadelen aan dit poeder verbonden.
Werkwijze: de tinctuur op basis van alcohol heb je nodig om de etherische oliën kunnen laten op te lossen in water. De geconcentreerde oplossing die gemaakt wordt, lossen we later op ! in het drinkwater.
- kostprijs - tijdens het gebruik van het poeder tot enkele dagen erna, moet je de geraapte eieren vernietigen m.a.w. ze zijn niet geschikt voor consumptie - regelmatig sterven hoenders tijdens of vlak na de behandeling
Bij een zware infectie, kunnen de druppels ook rechtstreeks via de bek worden toegediend.
Je kan ook zelf een middel samenstellen om je hoenders en kalkoenen veilig te ontwormen. Benodigdheden: ! ! ! ! ! ! ! ! !
- tinctuur of kruidenaftreksel op basis van alcohol - etherische olie van oregano ( Oregano compactum) - etherische olie van kaneel ( Cassia cinnamonum) - flesje van 100 ml voorzien van een pipet/druppelteller
info: beide etherische oliën hebben een wormdodende / anti-parasitaire en antibiotische werking. De eo’s doden dus de wormen maar ook niet gewenste bacteriën. Er is tegen deze middelen nog geen resistentie*.
! ! ! ! !
Op 100ml basistinctuur voeg je - 1 ml eo van oregano (Oregano compactum) toe, dat zijn 20 druppels - 0,5 ml eo van kaneel ( Cassia cinnamonum) toe, dat zijn 10 druppels - flesje goed afsluiten ! - schudden
!
!
! !
! !
!
De kuur herhaal je zo’n 6 à 8 keer per jaar.
- voorzien van een etiket ( ontwormingsmiddel voor hoen en kalkoen) - 100 druppels op 1 liter drinkwater gedurende 10 dagen - 10 druppels rechtstreeks in de bek, gedurende 10 dagen
Resistent*: het middel werkt niet meer tegen de parasieten, wormen of bacteriën, daar de te bestrijden organismen een gewenning aan het product hebben. !
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
11
5.2. Vitaminekuur toedienen bij neerhofvogels: Na iedere aantasting van een parasiet kan het geplaagde dier in kwestie wel wat extra vitaminen gebruiken. De extra vitaminen kan je aanbieden door extra vers groen aan te bieden maar ook door een supplement van vitaminen in het drinkwater van je dieren toe te voegen. Er bestaan diverse supplementen voor typische kwalen te ondersteunen. Kijk bij je volgend bezoek aan een dierenwinkel eens goed in de rekken bij de keuze van de vitaminesupplementen. 3. Wegnemen van de infectiebron. Het heeft weinig zin om je dier te ontwormen als je de infectiebron ( besmette mest) niet weghaalt. De meeste neerhofvogels, laten immers hun mest vallen waar ze staan en stappen. Bi het scharrelen, pikken ze ook hun eigen ( mogelijk besmette) mest en die van soortgenoten weer op. Regelmatig omspitten van de complete loopren is daarom noodzakelijk. Als er een worminfectie is vastgesteld, spit je de ren om om het moment dat je begint te behandelen. Door de grond in de ren minstens één spade diep om te spitten, zorg je ervoor dat de eitjes onder de grond terecht komen. De neerhofvogels kunnen er niet meer aan. De levenskracht van de eitjes gaat verloren, opnieuw infecteren is uitgesloten. Bij het beëindigen van de ontwormkuur, spit je de ren nogmaals om. Op dat moment kan je als extraatje een dunne laag houtsnippers aanbrengen. Deze binden de extra stikstof ( N) die in de mest zit, op die manier kan je een te hoog N-gehalte in je bodem voorkomen, met de bijhorende brandnetelgroei.
wormen in het maag-darm-stelsel bij een kip.
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
12
4. Behandelen van kalkpoten bij kippen.... !
!
!
Natuurlijke zalf om kalkpoten te behandelen:
Wat zijn kalkpoten?
Hoeveelheid voor een potje van 60 ml Benodigdheden : ! - 7 g bijenwas - 50 g plantaardige olie - 25 druppels etherische olie van citroeneucalyptus ! ! (Eucalyptus citriodora L. )
!
Materiaal : ! ! - kookplaat ! - kleine kookpan ! - warmte bestendige maatbeker
!
! ! ! ! !
Kalkpoten worden veroorzaakt door een kleine mijt. Een mijt die met het blote
oog niet waarneembaar is. Deze mijt bouwt, hoornachtige uitstulpingen op de poot van je kip of kooivogel. Het gekriebel van deze spinachtige zorgt voor veel stress. Stress zorgt ervoor dat de weerstand of immuniteit van je dier verlaagt. Met andere woorden, door de stress wordt je dier vatbaarder voor allerlei ziekten en aandoeningen. Ingrijpen is de boodschap!
- water - precisieweegschaal - glazen roerstokje - hittebestendige thermometer - glazen pot/ etiket
Werkwijze : 1. Weeg in de glazen maatbeker de hoeveelheid olie en bijenwas af 2. Vul een bodempje in de kookpan met water 3. Plaats de kookpan met water én de maatbeker in de pan op de kookplaat ( aanzetten) 4. Verwarm de olie + bijenwas in het warmwaterbad tot ca. 50°c 5. Als de bijenwas volledig is opgelost; laten afkoelen tot ca. 40 graden 6. Voeg al roerend de 25 druppels etherische olie toe 7. het geheel onmiddellijk in het glazen potje gieten 8. etiket erop : klaar.... 9. De deksel mag er pas op als de zalf gestold is!
De makkelijkste manier om de diertjes snel te bestrijden is het aanbrengen van een zalf, zodat de spinachtige stikken. Ze verstoppen zich achter de hoornachtige, dikke uitsteeksels. Het is dus bijna onmogelijk om ze doeltreffend “zo maar “ eventjes te bespuiten met een spray uit een spuitbus. We maken een natuurlijke zalf op basis van olijfolie, bijenwas en etherische olie van citroeneucalyptus. De toevoeging van de citroeneucalyptus zorgt ervoor dat de mijten sneller doodgaan.
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
13
• Natuurlijke cosmetica • Beknopte basisinfo over de ingrediënten: Kort overzicht plantaardige oliën, bruikbaar als draagolie:
•etherische olie= vluchtige olie die verkregen is door waterdampdestillatie of door C02 - extractie. De gebruikte delen van de plant en de herkomst voor de destillatie bepalen het grotendeels het chemotype (juiste type wordt bepaald door een meting). •essentiële olie = olie die verkregen wordt door een koude persing vb.
Iedere plantaardige olie, heeft specifieke eigenschappen die bepalen of je samenstelling kan slagen voor welk doel het ingezet wordt. Vaak wordt er in een recept een samenstelling gemaakt van verschillende plantaardige oliën in de vetcomponent die voorzien is in het recept.
Citrus zestes ( citroen schil). uitz. Kruidnagel eo kan zowel geperst worden als gedestilleerd! •Hydrolaat of bloesemwater: dit is het waterige gedeelte dat verkregen wordt bij het distilleren. De werking ervan is identiek doch véél zachter dan die van de bijhorende etherische olie. Een hydrolaat kan je zonder problemen inwendig gebruiken of in de buurt van ogen of slijmvliezen. In tegenstelling tot een etherische olie! Van redelijk wat etherische oliën zijn er bijhorende hydrolaten: rozenwater,
Ricinus olie: wonderolie/castoroil is een vette, huidherstellende,voedende olie. Die tevens pijnstillend is, expectorerend ( zorgt ervoor dat onreinheden de huid verlaten: etter, doorn...) en zelfs virusdodend. Deze olie trekt heel diep in de huid. Avocado-olie/oliifolie: rijk aan vitaminen A,C, E en aminozuren rijk aan phytosterinen waardoor de olie goed kan verdeeld worden over de huid. Maakt de vetarme huid glad en zacht; voedend en vochtregulerend Bevat een natuurlijke beschermingsfactor 4. !Avocado best niet gebruiken bij normale/vette huid, uitsluitend bij zeer droge huid en dan nog liefst met andere olie vermengd
lavendelwater, oranjebloesem, engelenwater.... •1ml etherische olie: is ca. 20 druppels •Labrafyl: veresterde maïsolie maakt eo’s oplosbaar in water •Xanthaangom: plantaardige emulgator om oa. gel mee te maken •Tefose: plantaardige emulgator van palmvetten, geschikt voor verwarming. Zachte emulgator in te zetten bij het maken van crèmes •Plantaardige olie, vaak vegetale olie genoemd: dient als draagolie/ oplosmiddel voor je etherische en essentiële oliën.
Abrikozenpitolie: bevat herstellende en voedende bestanddelen Cocosvet: beschermend, mild en koelend voor de huid; trekt langzaam in. Deze olie is ook bruikbaar om haren te beschermen op het strand tegen de uitdrogende effecten van zon en wind.
Opgepast: •Etherische en essentiële oliën zijn niet inzetbaar op lichaamsdelen waar er slijmvliezen bevinden, noch in de ogen! •Eerste hulp bij etherische en essentiële oliën, die in ogen gespat zijn is onmiddellijk uitspoelen met plantaardige olie tot het branden stopt.
14
Kiezen uit: zalf, crème, gel of een plantaardige olie:
monoï-olie: is cocosvet gearomatiseerd met de thiarrebloem(Gardenia tahitensis) de zalige geur wordt veel verwerkt in zonneproducten (= bloemengeur).
Het verschil tussen een zalf en een crème : een zalf bevat enkel vette componenten
Jojoba-olie: ideale “olie” ( is strikt gezien een was !) voor vette, maar vochtarme huid. Is een natuurlijke beschermingsfactor 4.
een crème bestaat uit een vetcomponent én een watercomponent. •Een zalf is daardoor stugger bij het uitsmeren, terwijl een crème veel smeuïger is. De crème hydrateert dus ook beter. •Afhankelijk van je doel kies je dus voor een zalf of een crème.
Walnootolie: wordt als kleur veel in de cosmetica gebruikt, helpt de huid bruinen. Deze olie is verzachtend, gaat veroudering tegen, houdt de bruine kleur goed vast.
Een andere optie is het oplossen van etherische oliën in een plantaardige draagolie. Dit kan je perfect in een (deo)roller doen, zodat je niet steeds je handen vet hoeft te maken. Super om te gebruiken bij een vette huid of een aandoening die een “droge”
Calendula- of goudsbloemolie: als zonbescherming of als aftersun: zeer verzachtend, herstellend en verzorgend voor de huid! Wortelolie: bevat carotine (bevordert het bruinen), vit. A en C, beschermt
aanpak vergt,is het inzetten van een gel.
tegen het ultraviolet licht. Geeft de huid een gezonde teint als de olie in een lage dosis verwerkt wordt in het recept. Bij overmaat, krijgt de gebruiker een bijna oranje teint en laat de olie vlekken achter op de kledij.
Daar kan je kiezen uit watercomponenten ( hydrolaat naar keuze of aloë vera sap) waar je een kleine hoeveelheid xanthaangom aan toevoegt, mengt, daarna mixt en enkele druppels etherische olie aan toevoegt met eventueel propolis.
Cacaoboter: voedt de huid uitstekend en laat een zachte glans (film) na op de huid, bij het maken van een crème kan het drie dagen duren voor de vastigheid is bereikt, nadien niet meer gevoelig voor ranzig worden; (vers koel bewaren.) Sheabutter: verhindert uitdrogen van de huid, maakt zacht en heeft een natuurlijke beschermingsfactor 3, omwille van zijn verzorgende eigenschappen kan shea butter overal ingezet worden. Geeft wel vettiger crème.
!
gel van de Aloë vera
lepel de gel uit het Aloë-blad
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
15
Maken van een natuurlijke hydraterende handcrème:
Nadenkertje: De waterbasis kies je best uit een gamma van bloesemwaters of hydrolaten. Een waterbasis met actief werkende stoffen is een meerwaarde in je gel. Als je voor kwaliteit kiest ga je voor een hydrolaat in plaats van gedestilleerd water, dat geen enkel mineraal bevat.
Benodigdheden: - 30 g plantaardige olie (zonnebloem- of druivenpitolie) - 10 g tefose ( emulgator van palmvet) - 25g hydrolaat naar keuze - 25 g Aloë vera sap - 20 druppels huidvriendelijke etherische olie, naar keuze Materiaal: - 2 vuurvaste bekers en een kookpan + hittebestendige vaatdoek - precisieweegschaal -
glazen roerstok/ mini-garde hittebestendige thermometer potjes om het product in af te vullen etiket
TIP: Betrouwbare literatuur om je op weg te zetten: Aromatherapie is in de fythotherapie ( planten geneeskunde), hét krachtigste middel dat je kan inzetten. Wees er voorzicht mee, hou je aan de voorgeschreven dosis! Raadpleeg een aromatherapeut met een goede achtergrondkennis. Een basisboekje om op pad te gaan is dat van aromatoloog- apotheker D. Badoux. Helaas zijn nog maar enkele van zijn werken vertaald in het Nederlands. 2000 jaar ontdekkingen in aromatherapie ISBN 2-919905-13-9
Werkwijze: - voeg de plantaardige olie én de tefose samen in één beker - verwarm dit in een warm water bad tot ca. 70 °C - warm het hydrolaat+ het Aloë vera sap ook in een warm - waterbad tot 70°C - giet rustig de watercomponent al roerend bij de olie - blijf roeren terwijl de crème afkoelt tot 40 ° C - voeg al roerend de huidvriendelijke etherische olie toe - verdeel in de potjes - laat afkoelen - afsluiten na volledige afkoeling
!
!
url met de meest voorkomende etherische oliën http://www.pranarom.com/ meest_gebruikte_cgeo/FAM00100/SSF00110 © H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
16
url met de meest voorkomende etherische oliën http://www.pranarom.com/ meest_gebruikte_cgeo/FAM00100/SSF00110
17
