Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
ALGEMENE TOELICHTING BIJ MODEL COOPERATIE-MSB 1.
Inleiding
1.1.
Met dit model wordt uitvoering gegeven aan de veranderende positie van de medisch specialist vrij beroepsbeoefenaar met de invoering van integrale bekostiging 2015. Als deze uitwerking plaatsvindt door het medisch specialistisch bedrijf (het MSB) in een rechtspersoon zoals een coöperatie onder te brengen, wordt ook wel gesproken over een fiscaal niet transparant model. Deze Coöperatie-MSB is het uitvloeisel van de keuze van de betrokken medisch specialisten binnen hun instelling om gelijk gerichtheid vorm te geven en aldus in samenwerking met het ziekenhuis goede zorg te verlenen tegen beheersbare kosten.
1.2.
Het voorliggende model betreft een handreiking en is geen richtlijn vanuit de Orde van Medisch Specialisten. Dit geldt zowel voor de vorm als de inhoud van de overeenkomst en. Het verdient aanbeveling deze overeenkomsten aan te passen naar lokale wensen.
1.3.
Na oprichting gaat de Coöperatie-MSB een samenwerking aan met het ziekenhuis. In de samenwerkingsovereenkomst wordt geregeld dat de individuele toelatingsovereenkomsten van de Maten met het ziekenhuis vervallen. De Maten wikkelen hun oude maatschap op termijn af.
1.4.
De oprichting van de Coöperatie-MSB is onlosmakelijk verbonden met de samenwerkingsovereenkomst met het ziekenhuis. Eerst dient de Coöperatie-MSB te worden opgericht, dan pas kan de samenwerkingsovereenkomst worden gesloten. Met de oprichting van de Coöperatie-MSB dient de samenwerkingsovereenkomst wel in concept klaar te zijn. Net als voor de MSB-BV, is ook voor de Coöperatie-MSB de niet transparante samenwerkingsovereenkomst te hanteren.
2.
Voor- en nadelen van een coöperatie (zie tevens de factsheet maatschap-coöperatie-BV op www.integralebekostiging2015.nl)
2.1.
Meest in het oog springende kenmerken van een coöperatie zijn dat (1) de coöperatie een onderneming is, (2) functioneert ten behoeve van de leden door te voorzien in de economische behoeften van de leden en (3) juridisch de hoedanigheid heeft van een vereniging. Net als de BV is de coöperatie een rechtspersoon. De oprichting vereist een notariële akte, echter toe- en uittreding hoeft anders dan bij een BV niet via een notaris: leden treden –in dit model- toe en uit na een bestuursbesluit op voordracht van een organisatorische eenheid daartoe.
2.2.
Net als de BV wordt de Coöperatie door de belastingdienst bij wetsfictie als onderneming aangemerkt. Het ter goedkeuring aan de belastingdienst voorleggen van een niet-transparant model ziet (bij het ontbreken van een toets op ondernemersrisico’s) vooral op het toetsen van de samenwerkingsovereenkomst tussen MSB en ziekenhuis op het bestaan van een gezagsverhouding, op basis waarvan mogelijk een dienstverband kan worden geconcludeer d.
2.3.
Een voordeel van de Coöperatie-MSB ten opzichte van de maatschap is, dat de aansprakelijkheid van de leden aanzienlijk beperkt wordt. In dit model wordt een coöperatie met uitgesloten aansprakelijkheid opgericht. Daarbij wordt in de model Statuten bepaald (art. 11) dat de (voormalige) leden niet aansprakelijk zijn voor schulden van de Coöperatie -MSB en zij ook niet verplicht zijn om in enig ten tijde van de ontbinding van de Coöperatie -MSB blijkend tekort bij te dragen.
Pagina 1 van 6
Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
2.4.
Nadeel ten opzichte van de MSB-Maatschap is, dat de medisch specialist bij de CoöperatieMSB geen fiscale status heeft als IB-ondernemer. Voor de medisch specialist pakt dit fiscaal doorgaans nadelig uit, omdat het salaris dat de personal holding als gebruikelijk loon aan de medisch specialist (DGA) dient uit te keren minimaal 70% zal moeten bedragen van de managementvergoeding die de personal holding van de Coöperatie-MSB ontvangt. Hierdoor resteert voor de medische specialist een te lage netto winst in zijn personal holding om te komen tot een positief saldo ten opzichte van fiscale voordelen van het IB ondernemerschap. Deze fiscale voordelen zijn de MKB-winstvrijstelling en de zelfstandigenaftrek.
3.
Inrichting uitgewerkt model
3.1.
Het fiscaal niet transparantie model is in vele vormen denkbaar, bijvoorbeeld ook als BV. De coöperatie is niet als een van de archetypen samenwerkingsmodel besproken met het ministerie van Financiën. Toch is besloten tot uitwerking daarvan vanwege diverse voordelen van de coöperatie ten opzichte van zowel maatschap (vooral: aansprakelijkheidsaspect) als de BV (vooral: eenvoudiger toe- en uittreding). Met dit model sluiten wij aan op zowel het fiscaal transparante als het BV-model door hierin vergelijkbare keuzes te maken. Bijvoorbeeld is ook in dit model gekozen voor inbreng van de praktijken vanwege het gelijk richten van belangen.
3.2.
Schematisch ziet het uitgewerkte model er als volgt uit:
3.3.
De bijbehorende model (hoofd-) documenten zijn: - Statuten van de Coöperatie-MSB: hiermee wordt de rechtspersoon opgericht - Ledenovereenkomst: hierin maakt de Coöperatie-MSV (voor alle leden gelijke) afspraken met de individuele leden, dus met de Personal Holding BV’s - Samenwerkingsovereenkomst: regelt afspraken tussen Coöperatie-MSB en ziekenhuis
Pagina 2 van 6
Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
4.
Toelichting uitgewerkte model
4.1.
Het uitgewerkte model gaat uit van een vergelijkbare samenwerking als de eerder gepresenteerde MSB-maatschap en de MSB-BV.
4.2.
Net als in de MSB-maatschap en de MSB-BV, brengen de betrokken medisch specialisten hun bestaande praktijken in. Dat wil zeggen: zij richten een personal holding op, die lid wordt van de Coöperatie-MSB. Het praktijkaandeel wordt eerst ingebracht in de personal holding en vervolgens in de Coöperatie-MSB.
4.3.
In het uitgewerkte model wordt het praktijkaandeel inclusief onderhanden werk maar exclusief goodwill ingebracht vanuit de PH-BV in de Coöperatie-MSB. Aan te raden is met de belastingdienst af te stemmen of hierdoor de inbreng van de praktijk geruisloos, dus zonder nu af te rekenen, kan plaatsvinden. Als dit niet kan, is af te wegen alsnog af te rekenen en de goodwill voor te behouden, ófwel de goodwill alsnog in te brengen vanuit de PH-BV in de Coöperatie-MSB. In dat laatste geval, zal goodwill worden geactiveerd in de Coöperatie in ruil voor de uitreiking van participaties.
4.4.
Zoals blijkt uit toelichting 4.2., gaat dit model uit van lidmaatschap in de Coöperatie-MSB uitsluitend via personal holdings. Alle leden sluiten een zelfde ledenovereenkomst. Tot aanpassingen van de ledenovereenkomsten wordt door de Algemene Vergadering besloten, waarna alle ledenovereenkomsten dienovereenkomstig worden aangepast.
4.5.
In het model is ervoor gekozen dat toe- en uittreding plaatsvindt via de Coöperatie-MSB. Hierdoor hoeven vertrekkers en nieuwkomers niet met elkaar te onderhandelen en houdt de Coöperatie-MSB een directe grip op krimp en uitbreiding en op de keuze van nieuwe leden.
4.6.
Net als in de MSB-maatschap en MSB-BV, wordt het stemrecht in de Coöperatie-MSB gebaseerd op gewerkte dagdelen in de Coöperatie-MSB. Het stemrecht wordt in de Algemene Vergadering uitgeoefend.
4.7.
Net als in de MSB-maatschap wordt gedifferentieerd beloond. Dit vindt plaats via de vergoeding voor dienstverlening. Blijkens de Statuten art. 3. lid 3 wordt ervan uitgegaan dat geen winst wordt gemaakt. Voor zover dat wel gebeurt, wordt de winst volgens a rt. 29 lid 13 b van de Statuten toegevoegd aan de reserves. Bedoeling is dus dat het resultaat zoveel mogelijk wordt uitgekeerd op basis van vergoeding uit dienstverlening, behoudens daar waar reserves nodig zijn om te voorzien in de kapitaalbehoefte van de Coöperatie-MSB.
4.8.
De gedifferentieerde vergoeding komt als volgt tot stand. De Coöperatie-MSB sluit een samenwerkingsovereenkomst met het ziekenhuis. Daarin wordt overeengekomen dat de Coöperatie-MSB medisch specialistische werkzaamheden in het ziekenhuis verricht, en dat de Coöperatie-MSB daarvoor een vergoeding ontvangt. De Coöperatie-MSB sluit met de individuele leden (personal holdings) een ledenovereenkomst waarin wordt afgesproken dat de medisch specialist werkzaamheden verricht in het ziekenhuis ten behoeve van de Coöperatie-MSB. De Coöperatie-MSB betaalt het Lid daarvoor een vergoeding. Het Lid (de personal holding) heeft een arbeidsovereenkomst met de medisch specialist (DGA) en betaalt hem een salaris.
4.9.
De vergoeding die de Coöperatie-MSB aan het Lid betaalt kan gedifferentieerd zijn, bijvoorbeeld per Organisatorische Eenheid en per fte, conform een overeengekomen verdeelmodel. De vergoeding is dus geen winstuitkering door de Coöperatie-MSB, maar een betaling door de Coöperatie-MSB voor verleende diensten.
Pagina 3 van 6
Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
De vergoeding volgens dit model komt als volgt tot stand. De Algemene Vergadering stelt verdeelafspraken vast in een Reglement Verdeelafspraken, op basis waarvan omzet en kosten worden toegerekend aan de verschillende organisatorische eenheden. Vervolgens wordt de vergoeding per Lid bepaald op basis van dit Reglement. Op basis van het begrote resultaat wordt per Organisatorische Eenheid en per fte het voorschot op de managementvergoeding bepaald. Op basis van de jaarrekening wordt achteraf de definitieve vergoeding vastgesteld volgens dezelfde systematiek. 5.
Geen individuele overeenkomst met ziekenhuis
5.1
Gebleken is dat er behoefte bestaat vanuit diverse ziekenhuizen aan meer instrumenten tot aansturing van medisch specialisten vrij beroepsbeoefenaren om zo effectiever eindverantwoordelijkheid van zorg te kunnen leveren. Deze behoefte wordt mede ingegeven door de concept Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).
5.2
Artikel 4 lid 1b van de Wkkgz bepaalt: Indien de zorgaanbieder een instelling is, doet hij slechts zorg verlenen door zorgverleners of opdrachtnemers met wie hij, tenzij sprake is van een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke dienstbetrekking, een schriftelijke overeenkomst heeft gesloten die waarborgt dat zij zich bij hun werkzaamheden laten leiden door de op de zorgaanbieder rustende wettelijke verplichtingen en de regels die de zorgaanbieder heeft vastgesteld omtrent de zorgverlening.
5.3
Aan dit schriftelijkheidsvereiste is in het model tegemoet gekomen middels artikel 1.10 van de model samenwerkingsovereenkomst fiscaal niet transparant. Met artikel 5.5 van de Model Ledenovereenkomst worden de leden gebonden aan de in de samenwerkingsovereenkomst gemaakte afspraken.
5.4
Wij adviseren vooralsnog naast de Samenwerkingsovereenkomst geen individuele overeenkomst aan te gaan met het ziekenhuis, omdat wij nog geen zekerheid hebben over de fiscale beoordeling daarvan.
6.
Reglement praktijkwaardering
6.1.
Zoals is vermeld in 4.2 brengt ieder (toekomstig) Lid zijn praktijkaandeel in in een Personal Holding en vervolgens (vooralsnog) exclusief goodwill in de Coöperatie. Voor iedere Euro die een Lid bij aanvang van het Lidmaatschap inbrengt, reikt de Coöperatie één (1) participatie uit. Bij einde Lidmaatschap geven de participaties recht op de nominale waarde. De participaties geven geen recht om te stemmen in de Algemene Vergadering. Immers, stemrecht vloeit voort uit gewerkte dagdelen (zie art. 23.1 Statuten en art. 1.4 Model Ledenovereenkomst).
6.2.
Het bepaalde in 6.1 lijdt uitzondering ten aanzien van goodwill. Als deze wel/alsnog wordt ingebracht, wordt de waarde daarvan opgenomen op de ledenrekening.
6.3.
Volgens artikel 3 van de Ledenovereenkomst, bepaalt het Reglement Praktijkwaardering de wijze waarop de waardering van inbreng bij oprichting plaatsvindt. Een reglement is noodzakelijk ter bepaling van het aantal participaties per Lid. Daarnaast kan in dit Reglement worden bepaald hoe goodwill gewaardeerd wordt indien goodwill (alsnog) wordt ingebracht in de Coöperatie MSB. Hierdoor hebben de leden grip op de bepaling van in dat kader te bepalen goodwill.
6.4.
Wij adviseren dat – ook bij voorbehoud van de goodwill in de Personal Holding - bij toetreding en uitttreding verrekening van goodwill plaatsvindt via de Coöperatie-MSB opdat de leden grip hebben op bepaling van de hoogte daarvan. Wij adviseren dan ook in het Reglement Pagina 4 van 6
Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
Praktijkwaardering een hoofdstuk goodwill op te nemen. Dat hoofdstuk voorziet erin dat toetreders (en leden die een hogere fte factor krijgen) - naast de prijs voor het lidmaatschap een goodwillsom aan de Coöperatie-MSB betalen, en dat uittreders (en leden die een lagere fte factor krijgen) - naast de prijs voor het lidmaatschap - tevens een goodwillsom ontvangen van de Coöperatie-MSB. 6.5.
De voorwaarden waaronder dergelijke goodwillbetalingen plaatsvinden, dienen uiteraard zorgvuldig te worden geformuleerd. Daarbij dient onder meer rekening te worden ge houden met het risico dat er in één keer een groot aantal goodwillsommen moet worden uitbetaald. Voor dat geval dient de goodwillregeling een beschermingsclausule te bevatten op grond waarvan de goodwillbetalingen kunnen worden aangepast of opgeschort, zodat de CoöperatieMSB niet in moeilijkheden komt.
6.6.
Goodwill kan of ineens worden verrekend of op basis van een in- en uitverdienregeling. Zie voor in- en uitverdienen de gelijknamige factsheet op www.integralebekostiging2015.nl. Bij goodwillverrekening ineens zal ofwel een rekenmethode moeten worden opgenomen, ofwel de instantie moeten worden vermeld, die de waarde telkens bepaalt. Als een rekenmethode wordt opgenomen, kan het bestuur de goodwill telkens op basis daarvan bepalen. Als geen rekenmethode wordt opgenomen, kan de bepalende instantie niet het bestuur zijn of een ander orgaan vanuit de Coöperatie-MSB. Dit kan bijvoorbeeld via bindend advies door de OMS plaatsvinden.
7.
Fiscale gevolgen coöperatie model Zie bijgevoegd memo.
8.
Vrijwaring De Orde van Medisch Specialisten heeft de grootst mogelijke zorg besteed aan de samenstelling van het model met de toelichting. Desondanks accepteert de Orde van Medisch Specialisten geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden in het model en deze toelichting, voor schade, overlast of ongemak noch voor andersoortige gevolgen die voortvloeien uit of samenhangen met het gebruik van deze toelichting.
Pagina 5 van 6
Algemene toelichting bij Model Coöperatie-MSB. Versie d.d. 10 oktober 2014
Bijlage Memo fiscale gevolgen Model Coöperatie-MSB Inleiding In dit memo worden de voornaamste fiscale gevolgen beschreven van een niet transparant samenwerkingsmodel. In dit model participeren de medisch specialisten via persoonlijke houdstermaatschappijen ( PHBV) in een Specialisten Coöperatie, die een samenwerkingsovereenkomst sluit met het ziekenhuis. Het verdient aanbeveling deze gevolgen af te stemmen met de Belastingdienst. Specialisten Coöperatie De coöperatie is net als de besloten vennootschap integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting omdat zij geacht wordt met haar gehele vermogen een onderneming te drijven. De voornaamste bate bestaat uit de vergoeding die de coöperatie ontvangt van het ziekenhuis. De voornaamste kosten bestaan uit de vergoedingen die de coöperatie betaalt aan de medisch specialisten voor de geleverde medische diensten. Voor zover de coöperatie winst maakt is deze tot een winst van € 200.000 belast met 20% vennootschapsbelasting, het tarief bedraagt 25% voor winsten van meer dan € 200.000. Medisch specialisten De medisch specialisten kunnen hun onderneming in 2014 geruisloos omzetten in een PHBV. Na de omzetting zijn de medisch specialisten niet langer ondernemer voor de inkomstenbelasting en kunnen zij derhalve ook geen gebruik meer maken van de ondernemersfaciliteiten zoals de zelfstandigenaftrek en de MKB winstvrijstelling. De medisch specialist is in dienst bij zijn PHBV. Het loon van de medisch specialist wordt vastgesteld door toepassing van de gebruikelijk loonregeling en is belast in box 1 tegen een tarief van maximaal 52%. Dividenden die door de PHBV worden uitgekeerd aan de medisch specialist zijn belast met 25% aanmerkelijk belangbelasting. PH-BV De PH-BV ontvangt van de coöperatie vergoedingen voor de geleverde medische zorg. Deze vergoeding behoort tot de omzet van de PH-BV. In aftrek op de omzet komt het salaris van de medisch specialist en de overige kosten van de PH-BV. Winst van de PH-BV is belast met 20% vennootschapsbelasting (25% voor zover de winst hoger is dan € 200.000). Winstuitkeringen van de coöperatie aan de PH-BV zijn bij de PH-BV niet belast door toepassing van de zogenaamde deelnemingsvrijstelling. Omzetbelasting De vergoedingen die de coöperatie van het ziekenhuis ontvangt zijn vrijgesteld van omzetbelasting voor zover de vergoedingen betrekking hebben op diensten die vallen onder de vrijstelling van artikel 11 lid 1 letter g Wet op de Omzetbelasting.
Pagina 6 van 6
