Met De Nieuwe Jutter, Bouwgein, Buurtteams en Panoramix
Werk en dagbesteding Betaald werk leidt tot meer zingeving dan dagbesteding alleen
Zorg
Verschillende manieren om ervaringsdeskundigheid in te zetten
Verloting
10X Uit de Knoop-spel 100% BURGERSCHAP
ben je maar één uur per dag cliën t en de rest van de dag burger!’- Jan Berndsen, raad van bestuur SBWU
De SBWU in de wijk
SBWU JAARBERICHT 2012 Adviesprijs ‘B ij de SBWU
Zie de mens
Inhoud
Werk en dagbesteding 18 De SBWU en werk en dagbesteding 19 Groene vingers en timmermansogen 20 Portret Bryan Monkau 23 Initiatieven tot bloei 24 Een gewone baan, een buitengewoon effect 26 Particpatieladder 27 Actieve begeleiding naar werk
11 4
Voorwoord
In de wijk
11 11 12 13 15
Overvecht-Zuid Bouwgein is werkplezier Dromen werden waar Burgers aan zet De Nieuwe Jutter Wijkhuis ’t Dok
5 De SBWU in de wijk 6 Portret Lonnie Ploegmakers 9 Een schoon Griftpark; een plezier voor iedereen 10 Pilot buurtteams Krachtig Ondiep en Krachtig
36
31 32 35 36 38 39 40
Zorg De SBWU en zorg Portret Steven Scholtus Een ervaring rijker Zorgprogramma ASS Beeldcontact Intensieve ambulante zorg Baas van je eigen leven
Feiten en cijfers
41 Feiten en cijfers van de SBWU 42 Aantal medewerkers per 31 december 42 Ziekteverzuim in procenten 42 In- en uitstroom 43 Leeftijdopbouw per 31 december 43 Leeftijdopbouw percentage van totaal 44 Aanmelding en bezetting 44 Wachtlijst per 31 december 44 Toegelaten plaatsen Beschermd Wonen 45 Resultatenrekening 2011 en 2012
14 14 30 38 16 28
Advertenties Doelkaarten Zingevingswijzer Uit de Knoop Boek Een ervaring rijker
Extra Rondetafelgesprek CVR naadloos in de SBWU overgegaan Ecco uomo Zie de mens
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
3
Voorwoord
N
Natuurlijk boden wij in 2012 herstelondersteunende begeleiding aan cliënten met een psychiatrische kwetsbaarheid en/of verslavingsproblemen, die gebruikmaken van onze woningen of zelfstandig wonen. Ook gaven onze medewerkers hun organisatie weer een 8,2 in het medewerkerstevredenheidsonderzoek en het resultaat van het cliënttevredenheidsonderzoek was met een 7,9 weer iets hoger dan het jaar ervoor. Het bedrijfsresultaat stemde ook dit jaar tot tevredenheid. Daar zijn we trots op, maar het is niet waar dit jaarbericht over gaat.
Dit jaarbericht gaat over ons antwoord op de vraag van de samenleving naar meer ontwikkelings- en doelgerichte zorg. Zodanig dat mensen minder lang of een minder groot beroep doen op langdurige zorg. Dit is een uitdaging die de SBWU graag oppakt. Al enige jaren bieden wij zorg vanuit de herstelondersteunende visie. Juist in die visie staat de ontwikkeling – of zoals wij het noemen, het eigen herstelproces van mensen – centraal. Dat betekent dat wij niet stil kunnen staan. Meer nog dan voorheen moeten wij cliënten vanuit onze visie op herstel ondersteunen, stimuleren en faciliteren om mee te doen in de samenleving. Daarbij is ons doel dat cliënten zonder ons kunnen, binnen kortere of langere tijd. Meedoen in de samenleving en (weer) gekend en erkend worden door naasten, buren en collega’s bevordert het herstelproces. Meedoen in de samenleving stimuleren en faciliteren, was in 2012 het centrale thema in onze organisatie. Samen met gemeentes en (keten)partners werkten we aan dit thema. Daarbinnen paste ook de fusie met Centrum Vaartserijn, een organisatie die zich van oudsher inzet voor dak- en thuislozen en hen ondersteunt om weer een weg te vinden in de samenleving. Onder het motto ‘De juiste cliënt op de juiste plek gedurende de juiste periode’ zijn veel initiatieven ontplooid op het gebied van wijkgericht werken, werk en dagbesteding en natuurlijk ook zorginhoudelijk. In dit jaarbericht doen we van een aantal van die initiatieven verslag, aangevuld met ervaringen van medewerkers en van cliënten die vertellen hoe zij de begeleiding van de SBWU ervaren. Bent u na het lezen van dit jaarbericht geïnspireerd geraakt? Heeft u vernieuwende ideeën om de begeleiding van mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid en/of verslavingsproblemen te ontwikkelen? Schroom dan niet om contact met ons of met iemand van onze organisatie op te nemen.
Meer in forma tie
en
SBWU T 030 236 10 70
4
SBWU Ja arber icht 2012
Raad van bestuur SBWU
Zie de mens
In 2012 heeft de SBWU maximaal ingezet op het leggen van verbindingen in de wijken en buurten waar onze locaties zijn gevestigd. Elke locatie kreeg een uitdaging: initiatieven ontwikkelen gericht op meedoen in en bijdragen aan de wijk waarin cliënten wonen en medewerkers werken. Dit vanuit onze visie dat herstelondersteunende zorg cliënten moet uitdagen hun eigen kracht te (her)vinden en te gebruiken om weer grip te krijgen op hun aandoening en leven. Zo kunnen zij hun doelen verwezenlijken en rollen innemen die voor hen betekenisvol zijn. Daarbij realiseren wij ons dat wij cliënten niet kunnen empoweren, dat doen ze zelf. Empowerment gebeurt binnen de sociale context waarin cliënten leven. Een cliënt is meer dan alleen SBWU-cliënt. Juist de andere maatschappelijke rollen zijn van groot belang voor de eigenwaarde en het geloof in eigen mogelijkheden. Om het proces van empowerment te ondersteunen, scheppen wij randvoorwaarden en mogelijkheden waarbinnen cliënten in hun eigen tempo invulling kunnen geven aan die sociale rollen.
De SBWU in de wijk
Dat dit lukt blijkt duidelijk uit onze initiatieven en projecten, zoals wijkhuis ’t Dok en Bouwgein in Nieuwegein, Samen aan de Slag in Houten en buurthuis De Nieuwe Jutter in Utrecht. In de buurtteams en in het project Panoramix is geëxperimenteerd met verschillende manieren om kwetsbare mensen in de buurt te ondersteunen, zowel door intensieve samenwerking met reguliere zorg- en welzijnsorganisaties als door samenwerking met buurtbewoners. Deze samenwerking blijkt voor alle buurtbewoners én medewerkers mooie kansen op te leveren.
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
5
portret
P aspoort
Lonnie Ploegmakers (68) Alleenwonend in de Rivierenwijk. Heeft zoon en dochter. Oma van kleinzoon (14) en kleindochter (7) die in Zwitserland wonen. Wordt blij van een goed gesprek, mooie kunst, gezellige vriendinnen, lekker dansen. Houdt van zon, buiten zijn, maar ook van de stilte: in de natuur, in haarzelf of af en toe in de kerk. Doet mee aan yogales in De Nieuwe Jutter op dinsdag van 09.30-10.45 uur.
V
Vrijwilligster Lonnie Ploegmakers over hoe zij in buurthuis De Nieuwe Jutter beland is: ‘Ik ging op mijn zestigste met pensioen, nadat ik jaren als psychomotorisch therapeut in de zorg voor verstandelijk gehandicapten werkte. Absoluut niet van plan om achter de geraniums te gaan zitten, kwam ik in contact met buurtpastor Titus Schlatmann. Hij trok al jaren met buurtbewoners in de Rivierenwijk in Utrecht op en heeft de bijzondere gave om mensen met elkaar in contact te brengen. Hij inspireerde mij om mensen echt te zien en te erkennen. Dat ze
mogen zijn wie ze zijn. Toen welzijnsorganisatie Doenja uit dit pand aan de Amerhof 66 ging, kwam het na veel overleg in eigen beheer van de bewoners. Gewoon om de simpele reden dat De Nieuwe Jutter zo’n belangrijke functie in de wijk vervulde en nog steeds vervult. Dat is nu vijf jaar geleden. Vanaf die tijd ben ik als vrijwilliger bij De Nieuwe Jutter betrokken. Ik vind ook dat je wat met je kennis en talent moet blijven doen. Ook al ben je met pensioen.’
Veel activiteiten De Nieuwe Jutter is continu in beweging. De SBWU is een vaste partner van het buurthuis, samen met dansschool Petra-Moves en Saartje kinderopvang. Op dinsdag en donderdag organiseert de SBWU een eetcafé. ‘Ontmoeten staat voorop, dat is de insteek. Gastvrijheid voor iedereen. Voor de weduwnaar die met zijn rollator steeds meer de weg naar het buurthuis vindt, voor de Marokkaanse moeder die hier komt dansen en voor de cliënt van de SBWU die aanschuift bij onze buurtmaaltijd op maandag en woensdag. Net zoals bewoners van de Rivierenwijk aanschuiven bij het eetcafé van de SBWU op dinsdag en donderdag. Integratie ten top! Het mooie van De Nieuwe Jutter is dat de sfeer zo laagdrempelig en ongedwongen is. De centrale hal is het kruispunt; daar kom je altijd langs. Zo kan het zijn dat cliënten van de SBWU aan een kop koffie zitten als de mannen van de biljartclub binnenkomen. Hoe eenvoudig is het dan om even met elkaar die kop koffie te drinken. En nog gezellig ook.’
Samenwerking groeide vanzelf Eigenlijk is de samenwerking tussen De Nieuwe Jutter en de SBWU in de loop van de jaren vanzelf gegroeid. Lonnie is heel blij met de prima samenwerking: ‘Heel af en toe schuif ik aan bij een vergadering. Of wij helpen als vrijwilligers weer bij de paasbrunch of kerstlunch van de SBWU. Je merkt ook dat cliënten graag in De Nieuwe Jutter komen. Ook als ze een tijdje weg SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
7
zijn geweest. Dan komen ze terug als ze bijvoorbeeld wisselen van baan om op hun beurt vrijwilligerswerk te doen. Gewoon, voor het praatje met mensen en het zinvol bezig zijn met je leven. Voor mij persoonlijk is het belangrijk dat mensen hun verhaal mogen vertellen en dat we daar niets aan af doen, hoe die persoon het ook beleefd heeft. Daar draait het om in ieders leven, denk ik. Ook voor de SBWU-cliënten op weg naar herstel.’
Alle vertrouwen in de toekomst Lonnie Ploegmakers ziet de toekomst van De Nieuwe Jutter met vertrouwen tegemoet. ‘We hebben een goede relatie met de gemeente en lopen voorop als het gaat om werkwijze, idealen en gast-
8
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
vrijheid. Interessant is de dynamiek met elkaar. Natuurlijk, het botst weleens. Iedereen brengt zijn eigen karakter en talent mee. Maar zolang de mensen blij zijn om in De Nieuwe Jutter te komen, weet ik dat het goed komt. Niet krampachtig doen, maar vanuit vertrouwen werken. We zien het wel, maar blijven alert en steken onze voelhorens uit. Want De Nieuwe Jutter is er voor en door buurtbewoners en voor en door partners als de SBWU. Samen leren we van elkaar.’
In de wijk
Griftpark;
Een schoon een plezier voor iedereen Hostel Wittevrouwen heeft circa twee jaar geleden de samenwerking met het Griftpark gezocht. Het park, direct naast het hostel, leent zich voor activiteiten van bewoners en bood letterlijk en figuurlijk ruimte voor initiatieven. Bewoners van hostel Wittevrouwen dragen nu onder begeleiding van een voorman, ex-bewoner van hostel Wittevrouwen en nu beschermd wonend bij Wittevrouwen, bij aan een schoon en leefbaar Griftpark. Bewoners doen dat twee keer twee uur per week, gewapend met werkjassen, vuilniszakken en vuilprikkers. Al het vuil dat zij tegenkomen, wordt verzameld en weggegooid waar dit hoort. Voor hostel Wittevrouwen betekent zo’n activiteit dat samen met bewoners de stap ‘naar buiten’ is gemaakt. Vanuit het hostel kunnen ze nadrukkelijker in de samenleving meedoen, zonder het hostel los te hoeven laten. Op dit moment is begeleiding vanuit het hostel op afstand aanwezig tijdens de werkzaamheden. Actieve ondersteuning van de bewoners is vrijwel niet nodig: vanuit een op herstel gerichte attitude hebben de bewoners de afgelopen jaren
meer verantwoordelijk gekregen en zeer zeker ook genomen. Bewoners verstevigen nu zelf de positie van het hostel in de omgeving en dragen zo hun steentje bij aan de bestrijding van stigma jegens henzelf. Bovendien genieten nu alle wijkbewoners van een schoon en veilig park. De drie betrokken partijen; Parkbeheer, Stadswacht en het hostel, zijn erg tevreden over dit project en zijn resultaten. Binnen de SBWU kreeg dit initiatief navolging. Bewoners van hostel Maliehof zijn in 2012 ook de wijk ingetrokken om straten, plantsoen en stoepen te vrijwaren van afval. Ook hier zijn de resultaten, primair voor de bewoner(s) maar ook voor de relatie met de wijk, bijzonder indrukwekkend te noemen.
Meer in forma tie
Jimmy Hendriks E
[email protected] T 030 233 19 95
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
9
in de Wijk
Pilot buurtteams Krachtig Ondiep en Krachtig Overvecht-Zuid
U kent het vast wel vanuit uw eigen praktijk: mensen die het even niet meer redden om het eigen leven te organiseren en het risico lopen om van de ene crisis in de andere crisis verzeild te raken: schulden, dreigende huisuitzetting, relatieproblemen etc. Dat is precies waarmee zij aan de slag gaan. Zij stimuleren bewoners weer mee te doen.
Wie zijn ‘zij’? ‘Zij’ zijn de buurtteams Krachtig Ondiep en Krachtig Overvecht-Zuid. Het initiatief voor de buurtteams kwam van de gemeente Utrecht samen met de instellingen in de stad, waaronder de SBWU. De gemeente Utrecht heeft de regie over de buurtteams. In 2012 is gestart met een pilot voor één jaar. Inmiddels is deze pilot voor onbepaalde tijd verlengd en wordt het initiatief uitgerold in de stad Utrecht. De verwachting is dat er vijftien tot twintig buurttteams komen.
Wat doen de buurtteams? Buurtteams zijn er voor wijkbewoners die het (tijdelijk) niet meer redden. Bijvoorbeeld op het gebied van werk, gezondheid, inkomen, sociale contacten, wonen (en overlast) of opvoeden. Nieuw aan de werkwijze van buurtteams is dat
10
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
zij werken in de wijk, makkelijk bereikbaar zijn en wijkbewoners opzoeken. Het team stelt de bewoner centraal en gaat bij het zoeken naar een oplossing uit van eigen kracht en motivatie van de bewoner. Daarbij sluiten ze aan bij wat bewoners zelf denken nodig te hebben om weer mee te doen, al dan niet met ondersteuning van hun informele netwerk. Indien nodig ondersteunen professionals bij het samen zoeken naar de oplossing en/of met het bereiken van de oplossing. Dit alles gebeurt vanuit één loket. In de buurtteams zit veel deskundigheid (verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, activiteitenbegeleiders, buurtwerkers, kwartiermakers, etc.), waardoor ze met zeer uiteenlopende vragen van bewoners aan de slag kunnen. Ze sturen bewoners niet meer van het ene naar het andere loket, maar pakken dit zelf op. Op deze manier wordt ondersteuning effectiever en efficiënter georganiseerd. Daarbij is het uitgangspunt: één plan en één professional per huishouden.
Meer in forma tie Hans Veerbeek E
[email protected] T 030 292 04 98
In de wijk
Bouwgein is werkplezier
3000 vierkante meter avontuur, hutten bouwen en slingeren aan een touw. De speeltuin van bouwspeelplaats Bouwgein in Nieuwegein biedt veel plezier maar vraagt ook veel onderhoud. Daarvoor zocht Bouwgein vrijwilligers, terwijl SBWU-locaties in Nieuwegein juist op zoek waren naar werk, zodat cliënten werkervaring konden opdoen. Een ideale match, en daarom startten zij een productieve samenwerking. In augustus 2012 begonnen zes cliënten. Bouwgein zorgt voor werk en materiaal, de SBWU begeleidt en cliënten verzetten het werk. Mirjam de Groot, voorzitter van Bouwgein: ‘Wij zijn erg enthousiast. De begeleiding van de SBWU is professioneel en betrokken en de ervaringen met cliënten zijn positief. Naast de fijne sfeer worden er veel klussen geklaard!’
Meer in forma tie: www.bouwgein.nl
Dromen werden waar ‘Samen aan de Slag’ was een project waar dromen en wederkerigheid leidden tot bijzondere resultaten. Vier organisaties in Houten, Viveste, van Houten&co, de gemeente Houten en de SBWU, werkten samen aan de verbetering van de leefbaarheid en de sociale samenhang in de wijk Randhoeve.
Meer in forma tie Maud Goossensen
E
[email protected] T 030 638 10 85
Vanaf het begin was dit project een wisselwerking tussen buurtbewoners en organisaties. Buurtbewoners bepaalden zelf wat zij belangrijk vonden in hun leefomgeving. Samen met de betrokken organisaties ging de buurt aan de slag om hun dromen over de wijk te realiseren. Dit resulteerde in een buurtcommissie, een buurtfeest en het aanleggen en onderhouden van een aantal bloembakken in de wijk. Het resultaat is niet alleen een mooiere wijk maar ook aanzienlijk meer cohesie. Buren leerden elkaar kennen en waarderen, want iedereen droeg bij vanuit eigen kennis en kunde. SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 11
in de Wijk
Burgers aan ze t
Het Leger des Heils, De Stadsbrug, De Tussenvoorziening, Steunpunt GGZ, de Achterkant en Doenja Dienstverlening zijn belangrijke samenwerkingspartners van de SBWU in het innovatieve project Panoramix. Dit project, in de krachtwijk Kanaleneiland in Utrecht, stimuleert het nemen van meer regie over het eigen leven bij 200 burgers die ambulante begeleiding krijgen. De leiding van het project wordt fasegewijs overgenomen door vier ervaringscoaches; medewerkers die hun ervaringen in de psychiatrie inzetten als kennis.
Ik wil, ik kan In april 2012 inventariseerden de ervaringscoaches de hulpbehoefte van de burgers. Maar veel belangrijker nog, zij keken ook naar het hulpaanbod: wat heb jij anderen te bieden? Ook vroegen zij wat er moest gebeuren als de huidige hulpverlening verdwijnt. De output van deze inventarisatie leidde tot het koppelen van vraag en aanbod, zoals de klusjesman die zijn kwaliteiten inzet in ruil voor de groene vingers van de buurman.
12
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Uit de eerste inventarisatie werd bijvoorbeeld de behoefte aan een gezamenlijke woonkamer voor de buurt duidelijk. Die is direct gecreëerd in de inloopruimte van SBWU Utrecht West aan de Nansenlaan. De mensen in Kanaleneiland voelden zich door de ervaringscoaches gesteund en betrokken. Zij waren allemaal zelf aan zet. Dat levert uiteindelijk een passend aanbod van activiteiten en hulpverlening op, dat daadwerkelijk aansluit bij de behoefte en gedragen wordt door de gebruikers. In het voorjaar van 2013 wordt de projectorganisatie volledig overgenomen door ervaringscoaches. De mensen van de betrokken organisaties bieden dan alleen nog ondersteuning.
Meer in forma tie
Machteld van Raalte E
[email protected] T 030 236 10 70
In de wijk
De Nieuwe
Ju tter
Met gedreven energiecoaches, volgeboekte vergaderruimtes en een drukbezocht eetcafé timmert buurthuis De Nieuwe Jutter flink aan de weg. Niet dankzij subsidies maar dankzij mensen; een mooi voorbeeld van wijkkracht en zelfbeheer. Het afgelopen jaar leidden diverse nieuwe initiatieven tot een buurthuis dat nagenoeg zelfonderhoudend is.
Wie heeft de touwtjes in handen? Buurtbewoners, de gemeente, woningcorporatie Bo-ex, Doenja Dienstverlening en de SBWU dragen bij aan dit project. De Nieuwe Jutter in de Rivierenwijk in Utrecht wordt gerund door een beheergroep bestaande uit buurtbewoners en gebruikers. Deze groep is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken. Een bestuur kijkt op afstand mee.
‘He t eetcafé word t goed bezocht. A anvankelijk alleen door SBWUcliën ten maar inmiddels schuiven ook buurt bewoners aan. D aarmee is het succes van het buurthuis voor de wijk en onze cliën ten bewezen.’ – Henk van Rees, bestuurslid De Nieuwe Ju tt er
Meer in forma tie
Henk van Rees
E
[email protected] T 030 267 30 78
Wat is er te doen? In 2012 groeide het aantal partijen dat gebruik maakt van het buurthuis sterk. Dat maakte een commerciële verhuur mogelijk. In een smaakvol eetcafé schuiven buurtbewoners en cliënten aan voor een lekkere hap. Van activiteiten zoals kaarten en biljarten wordt door alle buurtbewoners dankbaar gebruikgemaakt, SBWUcliënt of niet. Sinds februari 2012 faciliteert het buurthuis energiecoaches die buurtbewoners advies geven over energiebesparing en met het buurthuis plannen maken om het eerste duurzame buurthuis van Utrecht te zijn. Alle kosten worden inmiddels gefinancierd door eigen inkomsten (slechts de huur is gesubsidieerd). Drie SBWU-cliënten werken als vrijwilliger voor het centrum. Hoewel buurtcentra in Utrecht wegens bezuinigingen onder druk staan, is de toekomst van De Nieuwe Jutter verzekerd. De bedrijfsvorm, zelfbeheer en zelfonderhoud, sluit namelijk volledig aan bij de gemeentelijke doelstellingen. SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 13
Advertenties
Doelkaarten WAT gaat goed, wat kan beter? Kijken naar wat goed gaat en wat beter kan. Het is lastig om dat als cliënt en begeleider samen zorgvuldig te (blijven) doen. De Doelkaarten helpen daarbij en maken de activiteit een stuk gemakkelijker! Een set Doelkaarten bevat kaarten met inzichtgevende vragen over dertien leefgebieden zoals sociale contacten en dagbesteding. Maar er is ook een aparte kaart over de begeleiding. De Doelkaarten helpen bij gesprekken over het eigen herstel. Wil jij de Doelkaarten ook gebruiken? Bestel ze op www.sbwu.nl/doelkaarten.
www.zinwijzer.nl Dé website over zingeving en omgaan met verlies, voor cliënten en hulpverleners binnen de (o)ggz en maatschappelijke opvang.
Op de hoogte blijven van Zinwijzer nieuws? Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief op www.zinwijzer.nl
Zinwijzer is een initiatief van de Stedelijke Werkgroep Zingeving en omgaan met verlies in Utrecht. Deze werkgroep wil dat de thema’s zingeving en omgaan met verlies de aandacht krijgen die ze verdienen binnen de maatschappelijke opvang, psychiatrie en verslavingszorg in Utrecht.
€mpowered by de SBWU en de gemeente Utrecht
14
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
In de wijk
’t Dok
Wijkhuis
Cliënten van de SBWU geven, samen met ondersteunend personeel, een nieuwe bestemming aan voormalig buurtcentrum ’t Dok in de Nieuwegeinse wijk De Fokkesteeg. Het met sluiting bedreigde buurtcentrum wordt dankzij de doorstart een plek waar cliënten meedoen in de samenleving, simpelweg omdat het een wijkhuis voor en door de samenleving wordt.
Het reilen en zeilen Al tijdens het voorbereiden van de doorstart bleek dit initiatief een belangrijke bron te zijn in het herstelproces van cliënten. Zij hebben de leiding in de organisatie. Daardoor leren zij zaken als verantwoordelijkheid nemen, afspraken nakomen, plannen, rekening houden met anderen, meedenken en meedoen. ’t Dok wil diverse activiteiten organiseren. Cliënten en vrijwilligers uit de wijk werken in werkgroepen aan het opzetten van activiteiten én aan het opknappen van het gebouw. Door al deze werkzaamheden komen cliënten langzaam terug in het werkritme en uit een sociaal isolement. ‘We doen praktijkervaring op, versterken onze eigenwaarde en voelen dat we weer
ergens bij horen’, geven zij zelf aan. Nadat ’t Dok een tijdje draaide bleek er behoefte aan meer kaders. Die kaders worden nu met elkaar en in onderling overleg aangebracht.
De toekomst De officiële opening van ’t Dok is komende zomer. Het wijkhuis krijgt dan ook een nieuwe naam. Nu al maken verschillende sociaal-maatschappelijke organisaties gebruik van de ruimtes in het wijkhuis om activiteiten te organiseren. Er zijn concrete plannen om de horeca uit te breiden. Gasten kunnen in de toekomst naast een kop koffie of thee ook lunchen in het restaurant. Daarvoor wordt een volwaardige horecakeuken geïnstalleerd. Om gasten ook buiten te kunnen bedienen, wordt in overleg met de gemeente het plein voor de deur omgebouwd tot terras. Kortom, er wordt alles aan gedaan om een plek te maken voor en door de buurt.
Meer in forma tie
Wijkhuis ’t Dok E
[email protected] T 030 606 10 63
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 15
Rondetafelgesprek
CVR naadloos in de SBWU overgegaan Ruim honderd dagen na de fusie tussen Centrum Vaartserijn (CVR) en de SBWU blikken we terug op een succesvol traject dat één duidelijk hoofddoel had: medewerkers en cliënten van voormalig CVR een omgeving bieden met blijvende garantie op werk en goede zorg. Marlies van Loon en Jan Berndsen, raad van bestuur van de SBWU, praten na met Jaap Broers, voormalig directeur van CVR over de fusie die op 1 januari 2013 een feit was. Waarom de fusie? Jaap: ‘Het initiatief ging uit van Centrum Vaartserijn. Door de externe ontwikkelingen, met name de transitie AWBZ/Wmo, voorzag ik grote veranderingen met gevolgen voor CVR en haar cliënten en medewerkers. Ik vroeg mij af of CVR voldoende slagkracht had om de uitdaging aan te gaan. Ik dacht van niet. De gemeentelijke bezuinigingen waren voelbaar in de 24-uurs opvang voor dak- en thuislozen. Zo ook de wens om de opvang te extramuraliseren. Kortom, een aanmerkelijk deel van CVR werd opgeheven.’ Jan: ‘De gemeente wil niet bezuinigen, maar ombuigen. Dus vooral begeleiding van cliënten in hun thuissituatie, herstelondersteunend, in plaats van langdurig wonen in een instelling. Er moest drie miljoen euro omgezet worden. De stad Utrecht had drie opvanghuizen, dus sluiting van van het CVR-opvanghuis, het Vaartse Rijn Huis gaf een miljoen lucht.’
16
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Jaap: ‘Klopt. Er werden in een klap dus 60 intramurale plekken opgeheven om dit extramuraal te borgen. Voor mijzelf was de fusie een noodzaak door de inhoudelijke veranderingen, maar ook de veranderingen in functieprofielen, de daarin te spelen rollen van medewerkers en de competenties die daaraan verbonden werden. Dit alles was zo anders dan de bestaande situatie. Een complete herijking op extramurale begeleiding dus.’
Hoe is het fusieproces gegaan? Marlies: ‘We hadden al eerder over een fusieverzoek nagedacht. Toen CVR stopte met de daklozenopvang en verder ging met alleen ambulante woonbegeleiding was de fusie met de SBWU een logische stap.’ Jan: ‘We garandeerden dat geen enkele van de 90 CVR-medewerkers ontslag kregen. Als ik terugkijk, zijn beide bedrijfsvoeringen naadloos in elkaar overgegaan. Natuurlijk moest men wennen aan een grotere organisatie. Dat heeft nadelen, maar ook voordelen.’
Fusie SBWU/CVR
Marlies: ‘Het is goed dat wij, vanuit de SBWU, de laatste maanden van 2012 hebben benut om – los van de zorginhoudelijke integratie – de ondersteunende bedrijfsprocessen alvast te integreren. Voordat het 1 januari 2013 was, had iedereen zijn werkplek, arbeidsvoorwaarden en salaris. Kortom, heel belangrijk: er was duidelijkheid.’
Had het nog beter gekund? Jaap: ‘Procedureel gezien ging alles op de snelst mogelijke manier. Al was het voor mij persoonlijk wel een merkwaardig einde om zo mijn pensionering in te gaan.’
Jan: ‘Dit merken we elke dag. Ik zat vanmorgen bij de gemeente en het is goed dat wij meer inspraak hebben. Voor de hele doelgroep, maar ook om gewoonweg productieafspraken te kunnen maken. Zeker voor straks, als de gehele ambulante zorg overgaat naar de gemeente. Dat wij als SBWU zicht houden op wat er gebeurt in het gemeentelijke domein, wat de regels zijn etc. Feit is dat we steeds meer richting maatschappelijk gerichte zorg gaan, de herstelondersteunende zorg. Daar maken wij ons als SBWU natuurlijk al een tijd sterk voor.’
Jaap: ‘CVR was financieel nog gezond. En ik dacht: Als het dan toch moet, dan liever nu. Ik had nog een partij op het oog, maar qua cultuur liggen de SBWU en CVR veel dichter bij elkaar.’
Marlies: ‘In de komende aanbestedingsrondes kunnen we veel beter aanhaken bij de ontwikkeling van de buurtteams bijvoorbeeld. Omdat we nu zelf Wmo-partij zijn en dus meedenken bij de ontwikkelingen. Niet alleen de SBWU als externe zorgleverancier, maar als deelgenoot en medevormgever van de buurtteams. Ook merken wij intern dat we als SBWU van de CVR-medewerkers kunnen leren door verschil in werkwijze. CVR was gewend om meer in doorstroom te werken. Heel doelgericht, in trajecten. Dat is goed om te zien en te delen met elkaar.’
Marlies: ‘We wilden dat CVR een warm onthaal kreeg. Ik zeg voor de grap wel eens tegen Jan dat we de 90 CVRmedewerkers het afgelopen jaar meer gezien en gesproken hebben dan de SBWU-medewerkers. Gelukkig merkten we in de gesprekken dat men zich vanaf het begin welkom voelde bij de SBWU.’
Jaap: ‘De laatste jaren zijn de doelgroepen behoorlijk door elkaar heen gaan lopen. Verschillen zijn minimaal. Nu is het zaak elkaars leemte op te vullen en elkaars sterkte te verdubbelen. Met name wat traditioneel benoemd wordt in termen van het medische model en het maatschappelijke model.’
Jan: ‘Het belangrijkste is dat de zorg gecontinueerd werd. Het was een grote operatie, want we moesten een voorziening met 60 plaatsen sluiten en voor al die mensen moest kleinschalige woonruimte gezocht worden. Met name het gevoel van ‘de wereld om ons heen verandert, maar laten wij er nou voor zorgen dat het voor de CVR-medewerkers en -cliënten het minst verandert’ was belangrijk. En dat is gelukt.’
Jan: ‘Vanuit de maatschappelijk opvang wordt naar ons gekeken alsof wij staan voor een meer medisch model, dat bestrijd ik. Wij leveren zorg voor mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid die wonen in de wijk.’
Jan: ‘Dat snap ik. CVR had nog prima een of twee jaar door kunnen gaan. Toch wist je dat er op termijn een probleem voor medewerkers en cliënten zou ontstaan. Het is goed dat je handelde.’
Marlies: ‘En alle cliënten hebben nog steeds dezelfde ambulante begeleiders. Dat is fijn.’
Wat betekent de fusie voor de SBWU? Marlies: ‘We zijn dichterbij de gemeente gekomen. De SBWU is volledig AWBZ gestoeld en door de fusie met CVR is het Wmo-werkveld dichterbij gekomen. We hebben onze betrokkenheid vergroot.’
Marlies: ‘De werkwijze is wellicht anders, maar de doelgroep is wel redelijk hetzelfde. CVR pakt alleen psychosociale, financiële en sociaaleconomische problemen aan, terwijl de deskundigheid van de SBWU-medewerker zich vooral richt op het ziektebeeld.’ Jan: ‘En daarom zijn wij blij met de fusie, zeker met de toekomstige veranderingen. Dat we elkaar aanvullen en dat we van elkaar kunnen leren. Dat een werkwijze altijd anders kan. Anders, met voormalig CVR en de SBWU. Kortom, met alle 750 medewerkers van de SBWU.’
Jaap: ‘En daarmee een verbetering in de politiek-bestuurlijke arena van de gemeente.’
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 17
De SBWU en Werk en dagbesteding
Werk en dagbesteding zijn een cruciaal onderdeel van meedoen in de samenleving. Betaald werk en/ of dagbesteding vinden en behouden geeft zin aan iemands leven. Alleen daardoor draagt het al bij aan iemands persoonlijk herstel. Ervaring leert ons inmiddels dat betaald werk leidt tot meer zingeving dan dagbesteding alleen. We rekenen het ondersteunen van cliënten om betaald werk te vinden en te houden dan ook steeds meer tot onze taken. De afgelopen jaren heeft de SBWU hard gewerkt aan het invullen en vormgeven van werk en dagbesteding binnen de eigen organisatie. Begin 2012 was de centrale afdeling Werk en Dagbesteding op sterkte, zowel qua menskracht als beleidsmatig. Daarnaast heeft een groot aantal locaties aandachtsfunctionarissen Werk en Dagbesteding of zelfs een projectmedewerker Werk en Dagbesteding. Zij voeren op locatie lokale en kleinschalige projecten uit en ondersteunen collega’s bij het
18
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
vinden van passend werk en/of dagbesteding voor cliënten.
De SBWU kiest er heel bewust voor om werk en dagbesteding niet alleen binnen de eigen organisatie te organiseren, maar juist de samenwerking met andere partijen te zoeken. Bijvoorbeeld binnen de taskforce Aan de Slag in Utrecht, waarvan de SBWU voorzitter is. Projecten als de participatieladder en het 50-banenplan zijn voorbeelden van resultaten van dit samenwerkingsverband. We zoeken nadrukkelijk de samenwerking met andere non-profit- en profitorganisaties. Veel cliënten moeten immers hun weg (weer) buiten de zorg vinden. In 2012 is een aantal van deze samenwerkingsprojecten gestart, zoals het leer-/ werktraject groen en onderhoud gebouwen, De Stadsbrug en het samenwerkingsproject met UW Reïntegratie.
Werk en dagbesteding
Groene vingers en timmermansogen Talenten benutten. Dat was voor het Wellantcollege en de SBWU aanleiding om in 2012 een opleiding aan te bieden voor ‘groene vingers en timmermansogen’. Cliënten die in de tuinen werkten – en andere cliënten die bij de SBWU woonden of een dagbestedingsindicatie hadden – kregen de kans om hun vaardigheden uit te breiden en vakmatig in te zetten. Twaalf deelnemers startten een mbo-opleiding op het gebied van groenvoorziening en onderhoud van gebouwen. In een jaar tijd konden de deelnemers het mbo-diploma Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent in groenvoorziening en onderhoud gebouwen halen, plus getuigschriften voor bepaalde onderdelen.
Leren en werken Per week kregen de deelnemers bij de SBWU een dag les van een docent van het Wellantcollege in Houten. Daarnaast liepen zij twee dagen per week stage, bijvoorbeeld in de tuinen van de SBWU-woningen, op Fort bij Vechten of op Landgoed Wickenburgh. In zes modules van ieder zes weken leerden zij schilderen, eenvoudig timmer- en herstelwerk verrichten, de basis van gras- en groenonderhoud, bosbeheer en het verwerken van materialen als hout of kunststof.
Wegens succes verlengd In juni 2013 halen naar verwachting zeven deelnemers hun diploma. Daarmee hebben ze een startkwalificatie waarmee ze kunnen doorstromen naar een vervolgopleiding of een baan. Het succes is voor de SBWU aanleiding om het opleidingstraject een jaarlijks vervolg te geven. Deelnemers kunnen het hele jaar door van start gaan met de opleiding.
Meer in forma tie
Caroline van Stegeren E
[email protected] T 030 236 10 78
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 19
20
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
portret
P aspoort
Bryan Monkau (44) Woont in Lunetten met goede vriend Roy. Grote broer van Vance en Svea. Vader van drie prachtige dames Latasha, Abigail en Afahaisa. Trotse grootvader van Evalysha (17.04.2013 - 15.16 uur - 3680 gram). Vindt het leuk om 24 uur per week sport- en spelbegeleider bij Castellum en Kervelhof Houten te zijn en op vrijdag portier bij het Centraal Bureau op het Furkaplateau: lekker afwisselend. Draait graag muziek, vooral reggae. Vindt het leuk om contact te hebben met mensen. Heeft een hekel aan niet-georganiseerd, niet netjes, onhygiënisch.
I
‘In 2009 ging het roer om. Geen straatleven meer. Ik miste mijn kinderen, mijn roots, mijn vrienden van vroeger. Ik kwam in contact met de SBWU, kreeg een CIZ-indicatie en casemanager. Dat zette de weg naar herstel voor mij in. Ik vind ‘herstel’ een moeilijk woord. Ik zie het meer als een dosis kracht vanuit mezelf om een beter pad in te slaan. Ik ben er namelijk van overtuigd dat ik dit pad moest bewandelen om te staan waar ik nu sta. Om te komen tot het ultieme geluk. Ook al voelde het soms als oneerlijk.’ Bryan Monkau was vijf jaar toen hij naar Nederland kwam. Ondanks dat hij er al bijna veertig jaar woont, voelt hij zich nog steeds meer Surinamer dan Nederlander. ‘De normen en waarden zijn in de Surinaamse cultuur belangrijker, meer respectvol.’ Op 15-jarige leeftijd overleed zijn moeder, zes weken na de geboorte van zusje Svea. Vanaf dat moment werd alles anders. ‘Ik was boos op de wereld. Heel boos. Ik kreeg meer ruzie met mijn stiefvader. Ik blowde al, hield wel eens wat voor mensen vast en, voor je het weet, ben je zelf drugsdealer. Ik was eigenlijk een goede leerling, maar stopte met school en liep van huis weg.’ ‘Ik was thuisloos, maar voelde mij nooit dakloos. Als je geld hebt, ben je namelijk nooit dakloos. Ik kocht mensen om in ruil voor een slaapplek. Het was een heftige tijd, maar ik kon gaan en staan waar ik wilde. In militaire dienst tekende ik zelfs bij, maar het leven was te mooi om in het leger te blijven. Zelfs daar ging het straatleven door. Ik ben uiteindelijk oneervol ontslagen, dat begreep ik. Na 25 jaar realiseerde ik mij SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 21
22
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
dat het genoeg was. Waar ik ook wakker werd − bij een drugsvriend of in de gevangenis − ik miste mijn kinderen, miste oprecht de mensen die mij dierbaar waren.’
met de SBWU. Iedereen die binnen deze stichting woont en werkt, heeft niets te klagen. Er wordt naar je geluisterd en je wordt op vele vlakken gesteund en geholpen.’
Bryan is een pietje-precies. In 2009 komt hij via het SBWU terecht in een hostel in de Utrechtse wijk Wittevrouwen. Dat is niets voor hem. Hij wil het netjes hebben, maar dat lukt niet in een groep. Hij doet allerlei klusjes, krijgt een begeleidingsplan en vertrekt al na zeventien maanden naar een meer zelfstandig appartement in Lunetten. Het vele sporten in de gevangenis komt nu goed van pas. ‘Ik ben sport- en spelbegeleider bij de SBWU en begeleid mensen met een autistische en psychiatrische achtergrond, die wat meer motivatie nodig hebben. Op vrijdag ben ik portier op het Centraal Bureau. Ik realiseer mij dat ik geluk heb gehad dat ik in aanraking ben gekomen
Nu voelt Bryan vooral rust. Hij heeft prima contact met zijn dochters. Een Facebook-account, met hulp van Mandy van de SBWU, zorgde voor 199 vrienden waarvan 189 van vroeger. Mensen die Bryan nodig heeft. Vrienden die hem van vroeger kennen en begrijpen hoe zijn leven zo’n wending nam. En die hem dat kunnen vergeven. Het enige schuldgevoel is tegenover de moeders van zijn kinderen. Dat gaat hij goedmaken door heel veel tijd aan zijn kersverse kleindochter te besteden. Als hij over haar praat, verschijnt er een brede lach op zijn gezicht!
Werk en dagbesteding
Initiatieven tot bloei
Iedereen heeft de samenleving wa t te brengen
De Stadsbrug is dé plek waar cliënteninitiatieven tot bloei komen. Deze stichting, een samenwerkingsverband van de SBWU in een bedrijfsverzamelgebouw in Utrecht, verbindt cliënten met inwoners van de stad en andere bedrijven. De SBWU begeleidt en faciliteert er perspectiefvol werk middels projecten die stuk voor stuk dienen als opstart naar een eventueel zelfstandig ondernemerschap.
Zelfsturing In een oriënterend gesprek met de cliënt kijkt De Stadsbrug naar de potentie van een ondernemersidee. Heeft het toekomst, dan krijgt een cliënt begeleiding op maat bij het schrijven van een ondernemersplan. Het bestuur beoordeelt of dat plan binnen de voorwaarden van De Stadsbrug past. Zelfsturing en zelfonderhoud zijn twee van die voorwaarden: ieder project is zelfsturend en heeft een verdienmodel. Bij het opstarten van het project is er ondersteuning van een projectmedewerker van De Stadsbrug.
Dicht bij de maatschappij Irene van Rijs, projectmedewerker van De Stadsbrug en medewerker van de SBWU: ‘Met verdienmodellen en ons nuttig maken voor de samenleving, proberen we zo dicht mogelijk bij de maatschappij te staan en zelfstandig te zijn.’ Daarbij kijken we naar het individu: wat heeft iemand nodig om een eigen idee tot een succesvolle onderneming te maken? Vaak ontstaat zo’n ondernemersdroom in de eigen woonomgeving. Irene: ‘De mogelijkheden van een wijk zijn enorm. Neem alleen al de ‘hoicontacten.’ Het gevoel dat je ergens onderdeel van bent, geeft zo’n fijn gevoel!’ Dat is burgerschap en dat kan zomaar de plek zijn waar dromen ontstaan.
Meer in forma tie De Stadsbrug
Koningin Wilhelminalaan 6 3527 LD Utrecht www.destadsbrug.nl SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 23
Een gewone baan, een buitengewoon effect Alle partijen die deelnemen aan het samenwerkingsverband ‘Aan de Slag in Utrecht’
(ADSU) hebben zich in juni 2010 gecommitteerd aan de uitvoering van het convenant ‘Naar burgerschap en baan’. De ADSU-instellingen hebben in het kader van het convenant de intentie uitgesproken om 50 reguliere banen te creëren voor cliënten binnen hun eigen organisaties. Voor de SBWU betekende dat in ieder geval acht reguliere banen in 2012.
24
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Werk en dagbesteding
Het experiment ‘50-banenplan’ wordt in samenwerking met de gemeente Utrecht uitgevoerd. De SBWU heeft zich in juni 2011 ten doel gesteld om acht reguliere banen van tenminste zestien uur per week te creëren. Inmiddels is dit aantal ruimschoots gehaald. Tien mensen hebben inmiddels een baan binnen de SBWUorganisatie. Ook zijn cliënten van de SBWU aan de slag gegaan bij ketenpartners.
Begeleiding is noodzakelijk Het hebben van betaald werk geeft zin aan iemands leven en draagt bij aan iemands individuele herstelproces. Voor veel cliënten blijkt de afstand tot de arbeidsmarkt echter groot. Weer aan het werk gaan is een grote stap, waarbij goede begeleiding van zowel de kandidaat als de werkgever van groot belang is. Binnen de SBWU verzorgt de adviseur Werk deze begeleiding. ‘Vaak kiezen we voor een toeleidingstraject waarbij eerst een vrijwilligerscontract of proefplaatsing wordt ingezet. Als dat naar tevredenheid van beide partijen verloopt, gaan we daadwerkelijk over tot een arbeidsovereenkomst.’ Het weer hebben van werk betekent veel voor de nieuwe collega’s. Wennen aan het werkritme en nieuwe vaardigheden opdoen kost energie, maar levert ook wat op. Eén van onze nieuwe collega’s verwoordt dat als volgt: ‘Ritme en regelmaat maken dat ik geleidelijk meer aan kan op een dag. Mijn vertrouwen in de toekomst groeit. Ik hoor er weer bij. Ik kan vertellen dat ik ergens werk, dat ik meedraai in de maatschappij.’
ADSU is een samenwerkingsverband dat bestaat uit de gemeente Utrecht, SBWU, Leger des Heils, Centrum Vaartserijn, Abrona, Victas, Reinaerde, Tussenvoorziening, Altrecht Talent
Begeleiding van een jobcoach en een leidinggevende die structuur biedt en oog heeft voor de ontwikkeling van de medewerker blijken belangrijke ingrediënten om werkhervatting te laten slagen.
Armoedeval voorkomen Veel cliënten lopen door het weer aangaan van betaald werk het risico om minder te verdienen dan voorheen in hun uitkeringssituatie. Met (hoge) vrijwilligersvergoedingen en allerlei stimuleringsregelingen is hun inkomen vaak hoger dan in een betaalde baan. De adviseur Werk bekijkt samen met de cliënt wat de financiële consequenties zijn van weer aan het werk gaan. Vaak worden er oplossingen gevonden. Er zijn ook kandidaten die willen investeren in hun toekomst en bereid en in staat zijn om in te leveren qua inkomen.
Meer in forma tie
Therese Venema E
[email protected] T 030 236 10 78 SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 25
Werk en dagbesteding
Participatieladder De SBWU is in 2011 gestart met het invoeren van de participatieladder. De participatieladder is een methode om de participatie van mensen te meten. Participatie betekent actief meedoen in de samenleving, bijvoorbeeld door werk, dagbesteding, studie of vrijwilligerswerk. Maar ook deelname bij activiteiten op locatie, in een buurthuis of bij een sportproject hoort bij participatie. De ladder is onderverdeeld in zes treden: van sociaal geïsoleerd tot werkend zonder ondersteuning. In 2011 vond een 0-meting plaats, in 2012 vond een volgende meting plaats. Ook andere zorginstellingen in de stad Utrecht voeren de meting uit. De participatieladder is namelijk ook een initiatief van Aan de Slag in Utrecht (ADSU).
Waarom een participatieladder? Door met meerdere instellingen het instrument
van de participatieladder te gebruiken ontstaat er voor de stad Utrecht inzicht in hoeverre mensen al meedoen in de samenleving. De SBWU gebruikt de uitkomsten om te bepalen of er extra inspanningen nodig zijn. De meting vindt dan ook jaarlijks plaats op alle SBWU-locaties. Doordat de cliënt samen met de persoonlijk begeleider een korte vragenlijst invult, kan hij of zij eigen ideeën kenbaar maken over een goede invulling van de dag. Op basis van de ingevulde gegevens wordt het participatie niveau vastgesteld.
Resultaten In 2012 hebben 1282 cliënten samen met hun persoonlijk begeleider de vragenlijst ingevoerd. Na de 0-meting hebben vanaf 2011 veel locaties ingezet op activering en werk. Er is in veel gevallen een plan van aanpak geschreven om de participatie van cliënten op locatie te verbeteren. Daarnaast zijn de resultaten van de participatieladder en de ideeën van cliënten over een goede invulling van de dag verwerkt in het begeleidingsplan van de cliënt. Gedurende het jaar wordt aan de verwezenlijking van die ideeën gewerkt. Dit heeft ertoe geleid dat in vergelijking met de 0-meting het participatieniveau van 23% van de cliënten is gestegen. Helaas is ook 23% van de cliënten gedaald op de participatieladder. De last die iemand heeft van een psychiatrische aandoening en/of een verslavingsprobleem kan verschillen per levensfase. Een terugval heeft vaak grote en langdurige gevolgen voor iemands vermogen om mee te doen in de samenleving. Dat neemt niet weg dat de SBWU blijft inzetten op het stimuleren van de mogelijkheden van cliënten, ook na een terugval.
Meer in forma tie Cris Bergmans E
[email protected] T 030 236 10 78
26
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Werk en dagbesteding
Ac tieve begeleiding naar werk De SBWU werkt vanaf juni 2012 nauw samen met UW Reïntegratie om cliënten met een Wajonguitkering te helpen richting de arbeidsmarkt. Zij worden actief begeleid naar betaald werk. In dit traject kunnen ze zich oriënteren en ervaring opdoen in functies als medewerker groenvoorziening, productiemedewerker, pakketten sorteren, medewerker Jumbo, postbezorger en facilitair medewerker ISS. Ter plekke worden zij gecoacht. Doel is uitstroom naar betaald werk.
maken van de werkzaamheden. Persoonlijk begeleiders van de SBWU werken intensief mee om cliënten te ondersteunen bij de toeleiding naar werk, maar ook tijdens de opstart van het traject. Als alles naar tevredenheid gaat van zowel werkgever als werknemer krijgt de kandidaat een regulier detacheringscontract. UW Reïntegratie heeft voor de plaatsing van deelnemers afspraken gemaakt met bedrijven zoals Jumbo en TNT.
Het traject In de eerste zes weken van het traject worden de kandidaten intensief getraind in hun werkhouding en vaardigheden. Ook hebben zij een beroepskeuzetraject en lopen zij stages bij bedrijven. Na zes weken wordt er een match gemaakt met een werkgever. Daar gaan de kandidaten drie maanden op proef werken. Ter plekke krijgen ze begeleiding bij het zich eigen
De SBWU was de eerste zorginstelling waarmee de samenwerking is opgestart. Inmiddels volgen andere zorgpartijen.
Samenwerking
Meer in forma tie
Therese Venema E
[email protected] T 030 236 10 78
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 27
Ecco uomo
Zie de mens Op 29 december 2013 bestaat de SBWU 30 jaar. In die 30 jaar is veel gebeurd. Anti-psychiatrie versus pensionhuizen, kleinschalig wonen in de wijk, vanaf 2004 het herstelondersteunend begeleiden en nu staat ‘empowerment’ hoog in het vaandel: zorgen dat cliënten hun burgerrol in de maatschappij oppakken. Zat dit niet altijd al in het dna van de SBWU? We blikken met vier medewerkers terug, die de SBWU zeker in hun dna hebben zitten, alleen al qua dienstjaren!
Grootste verschil ‘toen en nu’ ‘Toen de SBWU startte op de Monseigneur van de Weteringstraat was alles heel kleinschalig’, vertelt Hans Dunnebier. ‘Autonome locaties, meer eilanden en minder cliënten. In de locaties hing de sfeer van de voormalige pensionhuizen’, aldus Ton van den Elsen. ‘Een soort moederhuizen’, voegt Wilma van Burken toe. ‘Mensen stroomden wel uit, maar kwamen op zondag langs voor een kop koffie. Daarna volgde het kleinschalig wonen in de wijk. Het ons-kent-ons-gevoel ging wat verloren. We moesten extra opletten dat cliënten niet vereenzaamden. Toch was het goed, want vroeger draaide het uitsluitend om ‘overnemen.’ Alleen wij wisten wat goed was voor de cliënt. We deden veel vóór hem, maar weinig mét hem. Ik ben 38 jaar geleden gestart in een zusteruniform! De psychiater kwam een keer per maand langs, geld werd beheerd en medicijnen uitgegeven. Het is goed dat cliënten door de jaren heen meer zeggenschap over hun eigen leven gekregen hebben.’
28
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
GESCHIEDENIS SBWU
Hans D. en Ton werkten destijds in het Bogermanhuis in Utrecht. Dit huis was vooruitstrevend in zijn tijd. Hans: ‘Eigenlijk waren we al herstelondersteunend bezig. Niet overnemen, laat de regie bij de bewoners: zij koken. Als de maaltijd er niet helemaal uitziet zoals je dat als begeleider voor ogen had maar cliënten zijn tevreden, prima, dan laat je het zo.’ Ton vult aan: ‘Frans Heijnen was hoofd van het Bogermanhuis en is later directeur de SBWU geworden. Wellicht heeft hij met de ervaring van het Bogermanhuis de herstelondersteuning enorm gepromoot. Jan Berndsen heeft die promotie vervolgens succesvol overgenomen.’
Herstel en empowerment Herstellen gaat over het hervinden van eigen kracht, over empowerment. In 2004 was de SBWU pionier op dit gebied. Wilma vindt dat de doortastende cliënten van de SBWU zelf de herstelgedachte op de kaart hebben gezet. ‘Absoluut! De cliënt stond en staat centraal. En, omdat je dat doet, blijf je goed kijken en ontwikkelt hij zich vanuit eigen kracht.’ Wat meespeelde volgens Ton is dat soortgelijke organisaties destijds groter, dus logger waren. ‘De SBWU was een kleine organisatie, waar dingen snel konden veranderen. Had je een idee, dan kon dat morgen doorgevoerd zijn. Dat heeft zeker bevorderend gewerkt op de herstelondersteuning.’ Voor Hans D. is herstel het wakker maken van de SBWUmedewerkers richting cliënt: ‘Kijk ik naar de zieke mens of kijk ik naar de mogelijkheden? Als dat doordringt bij de cliënt, wordt hij zelfstandiger en haalt hij sneller zijn eigen kracht naar boven.’ Hans Veerbeek vult aan: ‘Eigenlijk was de herstelgedachte er al begin jaren 70; toen de klassieke psychiatrische cliënten in de pensionhuizen terechtkwamen. Toen werd de cliënt al op een andere wijze serieus genomen.’
‘Wij wisten vroeger wa t goed was voor de cliën t. We deden veel vóór hem, maar weinig mét hem.’ Cliënt - burger - mens! Voor de toekomst is het belangrijk om de mens achter de beperking te zien en te blijven zien, vindt Wilma. ‘Je hebt iets, maar je bent het niet.’ Hans D. vindt dat je vooral de hele dag mens bent. Voor hem hoeft dat etiket ‘cliënt’ en ‘burger’ niet. Dat beaamt Hans V.: ‘In de
gezondheidszorg moet je er altijd van uitgaan dat je een mens tegenover je hebt zitten. Het is zo makkelijk om iemands leven over te nemen, veel efficiënter en sneller denk je, maar daardoor voelt een cliënt zich minder waard.’ ‘Kortom, Ecco uomo, Latijns voor Zie de mens’, zegt Wilma. ‘Heel belangrijk, zeker ook voor de jongere garde van de SBWU.’ Jan Berndsen verwoordt het mooi: ‘Bij de SBWU ben je maar een uur per dag cliënt en de rest van de dag burger!’ ‘Haal dat ene uur er ook nog maar vanaf’, vindt Ton: ‘Want je bent 24 uur per dag, 7 dagen per week burger en daarnaast kún je cliënt zijn.’
Welke van de 5 B’s? Be trouwbaar, Be trokken, Bekwaam, Bewust of Betekenisgevend? Hans Dunnebier (57), begeleider locatie SBWU Rivierenwijk, team Amstelstraat en herstelambassadeur: ‘BEWUST van bewust werken en je continu bewustzijn van wat je doet. Dat is volgens mij de basis voor alles wat je erna gaat doen.’ Ton van den Elsen (59), persoonlijk begeleider locatie SBWU Rivierenwijk, team Amstelstraat: ‘BETROUWBAAR! Hiermee valt of staat je relatie met cliënten, collega’s, met iedereen. Als je niet betrouwbaar bent, houdt voor mij alles op.’ Wilma van Burken (57), plaatsingscoördinator afdeling Zorgtoewijzing en Expertise, team Voordeur: ‘Als je BETROKKEN bent, kun je je ook inleven in andermans situatie.’ Hans Veerbeek (58), locatiehoofd SBWU Utrecht Noord en hoofd ANW-hoofden: ‘Je hebt echt ALLE B’s nodig; dat is mijn werkattitude, maar net zo goed kun je dit toepassen in je persoonlijke leven. Soms heb je meer van het een, dan van het ander nodig. Ik heb zelf wellicht ook meer van het een dan van het ander.’ SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 29
10 x
Verloting
De SBWU verloot tien Uit de Knoop-spellen onder de lezers van dit jaarbericht! Wil jij kans maken op zo’n prachtig gratis spel? Wacht niet langer! Vul je gegevens in en stuur de bon vóór 2 augustus 2013 in een gefrankeerde envelop naar: SBWU Centraal Bureau, team Communicatie, Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht. De winnaars ontvangen het spel voor 7 september 2013.
Ja,
ik wil kans maken op zo’n prachtig spel!
Naam*
Straat*
Postcode* Plaats* E-mail
* Verplicht in te vullen
30
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
De samenleving verwacht van de zorg een meer ontwikkelings- en doelgerichte aanpak. Dit heeft consequenties voor de zorg die wij als ggz-instelling leveren. Bij de veranderingen in die zorg blijft onze herstelondersteunende visie leidend. Vanuit die visie gaan wij altijd uit van eigen kracht, eigen regie en mogelijkheden van de cliënt. In 2012 hebben we op verschillende manieren onderzocht en getest hoe wij met onze zorg nog beter aan kunnen sluiten bij de zorgbehoefte van cliënten. We hebben een nieuwe werkwijze Intensieve Ambulante Zorg (IAZ) ontwikkeld en getest. Met deze werkwijze kunnen we in korte trajecten beter aansluiten bij de intensieve zorgbehoefte van zelfstandig wonende cliënten. Medio 2013 implementeren we deze werkwijze in alle teams die mensen thuis begeleiden. In 2012 hebben we een intern onderzoek naar de inzet van ervaringsdeskundigheid afgerond. Ervaringsdeskundigheid blijkt van positieve invloed op het herstelproces van individuele cliënten. Maar een goede inzet van ervaringsdeskundigheid blijkt in het dagelijks werk veel te vragen van de ervaringsdeskundige begeleider, teamleiders en collega’s.
De inzet van ervaringsdeskundigheid beperken wij niet tot de dagelijks begeleiding van cliënten. De SBWU startte afgelopen jaar met het in de VS ontwikkelde Wellness Recovery Action Plan (WRAP). Cliënten die een van de drie trainingen volgden, maken grote stappen in hun eigen herstel- en ontwikkelingsproces. Ook in de zorg aan cliënten met specifieke problematiek hebben we in 2012 stappen gezet. Daarmee kwamen we tot een geïntegreerde aanpak, gericht op ontwikkeling. Dit konden en kunnen we niet alleen. Voor de specialistische zorg is nauwe samenwerking met ketenpartners noodzakelijk. Mede daarom is de SBWU, samen met de behandelaars van Altrecht, de samenwerking aangegaan met het Leo Kannerhuis Nederland om nog betere zorg te bieden aan ASS-cliënten. De SBWU zal ook de komende jaren inzetten op een nog betere kwaliteit van zorg. Deze ontwikkeling vergt veel van de bekwaamheid van onze medewerkers. Het vergroten van hun bekwaamheid is komende jaren een centraal thema binnen onze organisatie.
De SBWU en zorg
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 31
P aspoort
Steven Scholtus (46) Geboren op 4 oktober 1966 in de toenmalige Emmakliniek bij het Diakonessenhuis. Woont nu in een leuk huis in de wijk Zuilen, Utrecht. Had goed contact met overbuurvrouw Gerrie; is helaas onlangs verhuisd. Zus: 1 Caroline (44) - Broer: 1 Robbert (42). Oudste zoon van Hans en Greet Scholtus uit Breukelen. Oom van Nienke (15).
32
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Portret
Steven Scholtus had een onbezorgde jeugd, woonde in zijn jonge jaren in Maarssenbroek en bezocht een kleine middelbare school. Toch raakte hij eind 1986 uit balans. De overstap naar de universitaire opleiding geschiedenis – en dus een grote, drukke school – is voor Steven de enige denkbare reden dat hij uit het niets stemmen ging horen in zijn hoofd. Veel stemmen.
N
Na een eerste psychose volgt in 1990 een tweede. Reden dat Steven besluit hulp te zoeken. Vooral medicijnen onderdrukken vervolgens de continue stroom van stemmen in zijn hoofd. Steven woont in die tijd weer bij zijn ouders thuis. Hij kan zich er nog weinig van herinneren. ‘Gelukkig is mijn herstel vanaf 1993–1994, met hulp van de SBWU, ingezet. Mijn ouders vonden dat het tijd werd om weer op eigen benen te gaan staan. Ik ging Beschermd Wonen in
Oog en Al. Ondertussen deed ik vrijwilligerswerk bij Stadsomroep Utrecht (nu RTV Utrecht) en zat in de redactie van een praatprogramma. Heel belangrijk, want ik leerde dingen die ik tijdens de psychose verleerde. Gewone dingen, zoals normaal contact met mensen onderhouden, een praatje maken en vriendschappen opbouwen. Na Joost volgden Wil, Elles en Susanne en nu houdt Cor al jaren een vinger aan de pols. Ik heb van elke begeleider wat
‘I emand zei ooit tegen mij: I s het eigenlijk erg om stemmen te horen? Da t ze tte mij aan het denken.’ Lunetten met André en Ronald en vond in de SBWU vooral een klankbord. Mijn eerste persoonlijk begeleider was Joost en samen met hem kon ik na een kleine twee jaar doorstromen naar Zelfstandig Begeleid Wonen in een laagbouwflat in
opgepikt, maar Cor is erg tof. Hij is mijn luisterend oor waartegen ik kan spuien maar waarmee ik ook kan lachen. Hij pakte met mij het ‘voor mezelf koken’ onlangs weer op. Weer een stap.’
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 33
In de periode 2003–2012 werkt Steven voor Cliëntenbelang Utrecht. Na de grotendeelse sluiting van deze stichting denkt hij: wat nu? Geschiedenis zag hij niet zitten. ‘Ik solliciteerde op de bonnefooi bij Altrecht en mocht twee weken meelopen op proef. Ik wilde wel zeker weten dat de functie niet te zwaar was. Ik voelde mij direct helemaal op mijn plek en werk nu als ervaringswerker op twee gesloten opnameafdelingen. Ik laat de cliënten praten, want ik weet zelf hoe belangrijk dat is. Ik luister naar hun verhalen en interview cliënten die in de separeercel hebben gezeten.’ Steven is vol plannen. Natuurlijk hoopt hij dat het psychisch goed met hem blijft gaan. ‘Met mijn broer Robbert naar Nepal! Ik ga vaker met hem weg. Onze laatste trip was naar Lissabon, heerlijk. Een andere wens is om mijn werk bij Altrecht uit te breiden. Dat ik mijzelf vooral wat actiever opstel op de afdelingen. En ik ga binnenkort meedoen met de WRAP-cursus van de SBWU. Dat staat voor Wellness Recovery Action Plan. Wie ben je, wat wil je; dat soort vragen. Daar heb ik zin in. Ik heb veel met de SBWU. Ik voel mij ook welkom. Omdat ik voor de cliëntenraad werkte, kennen veel mensen mij bij naam. Ik vind het geweldig als iemand mij dan begroet met ‘Hallo Steven.’ Mensen hebben soms geen idee hoe belangrijk dat voor mij is.’
34
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Zorg ‘De ervaringsdeskundige legt st erk de nadruk op eigen veran twoordelijkheid. Je moe t zelf naar de huisarts gaan. Ze help t je nie t meer afhankelijk te zijn van begeleiding maar ook steun in je eigen netwerk te zoeken.’
Een
ervaring rijker
Ruim twee jaar heeft de SBWU gewerkt met begeleiders met ervaringsdeskundigheid. Daarmee zijn we een enorme ervaring rijker. De inzet van ervaringsdeskundigheid is een belangrijk onderdeel van een herstelondersteunende organisatie. Initiatieven op dit gebied binnen de ggz groeiden de laatste jaren dan ook sterk. Toch ontbreekt veelal de kennis en visie om ervaringsdeskundigheid op een gedegen wijze in te zetten. De SBWU vond dit voldoende aanleiding voor een uitgebreide studie. Ze volgden het inzetten van begeleiders met ervaringsdeskundigheid bij SBWU De Shelter en SBWU Wittevrouwen en onderzochten de mogelijkheden, onmogelijkheden en valkuilen. Resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt in het boek Een ervaring rijker; ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie. Het proces van integratie van de ervaringsdeskundige is grillig en roept veel vragen op. Wat kan ik met mijn ervaringen? Hoe profileer ik me ten opzichte van het team en cliënten? Hoe vervlecht ik de rol van hulpverlener en ervaringsdeskundige? Voor cliënten betekende de inzet van ervaringsdeskundigen dat zij herkenning vonden, gestimuleerd werden in empowerment en een voorbeeldfiguur hadden.
Maar het delen van eigen ervaringen is niet voldoende bij de inzet van ervaringsdeskundigheid. Ervaringsdeskundigen zitten, zo blijkt uit ons onderzoek, met een driedubbel leertraject van: gezond leren werken (herintreden), ervaringsdeskundigheid ontwikkelen (het eigen maken van de principes van herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid) en tenslotte de ervaringsdeskundigheid leren in te zetten in het vak van hulpverlener. Dat vraagt ruimte in de functie voor ontwikkeling en begeleiding. Ook verlangt de inzet van ervaringsdeskundigen goede afstemming van verwachtingen tussen de ervaringsdeskundige, collega’s en leidinggevenden.
Meer in forma tie
Miranda Posthouwer E
[email protected] T 030 236 10 70 Het boek Een ervaring rijker; ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie www.swpbook.com SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 35
Zorgprogramma ASS
De SBWU biedt zorg en begeleiding aan mensen met een specialistische zorgvraag, zoals mensen met ASS, jongeren, mensen met forensische problematiek en mensen met gecombineerde psychiatrische en verslavingsgerelateerde problematiek. Voor deze groepen cliënten ontwikkelen we speciale zorglijnen. De zorglijn voor mensen met ASS is er daar één van. In deze zorglijn is ondermeer beschreven wat onze herstelgerichte visie betekent voor de zorg en begeleiding van mensen met autisme en hoe we dat vormgeven en uitvoeren binnen de SBWU en met ketenpartners. In 2012 is de zorglijn verder uitgewerkt in het zorgprogramma ASS. De belangrijkste accenten waren de samenwerking met het Leo Kannerhuis Nederland (LKHN) en de invulling en uitwerking van de functie gedragskundige. 36
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Zorg
Samenwerking Leo Kannerhuis Nederland Het Leo Kannerhuis in Doorwerth is een voorloper op het gebied van autisme. Deze organisatie kreeg in 2007 het verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om een landelijke dekking van behandeling te organiseren. Dat had tot gevolg dat cliënten te maken kregen met lange wacht- en reistijden. Het Leo Kannerhuis heeft daarom het initiatief genomen om een geografisch samenwerkingsverband op te zetten met de naam Leo Kannerhuis Nederland. Het doel van LKHN is: de beste autismebehandeling en -begeleiding binnen Nederland te bieden. Om dat te bereiken zijn de speerpunten van het LKHN: onderzoek naar en ontwikkeling van het behandelings- en begeleidingsaanbod, opleidingen voor medewerkers, effectmeting bij cliënten met ASS, en innovatie. In Midden Nederland is gekozen voor samenwerking met een behandelinstituut (Altrecht) en een RIBW (SBWU). Een RIBW vanwege het belang van de samenwerking in de keten, de SBWU vanwege onze herstelondersteunende visie op zorg. Dit partnerschap heeft een positieve impuls gegeven aan de samenwerking met Altrecht ASS, met als uitgangspunt de herstelvisie. Samen optrekken, proactief zijn, direct kunnen acteren indien nodig en heldere onderlinge afstemming en regie, geven de cliënt en naastbetrokkenen meer ruimte om een leven te kunnen leiden zoals zij dat wensen. Autisme is immers levenslang aanwezig. Het komt veel voor dat behandeling en begeleiding gedurende het leven in meer of mindere mate nodig zijn, maar dan begeleiding waar het kan en behandeling waar het nodig is.
2013 en verder Een belangrijk punt van aandacht voor de komende tijd is zorgdifferentiatie en de daarbij behorende cliënt- en locatieprofielen. Dit kan niet losgezien worden van de team- en medewerkerscompetenties. De kennis over begeleiding van mensen met ASS binnen de SBWU willen we niet beperken tot de huidige drie locaties. In 2013 willen we vormgeven aan het delen van deze kennis binnen de SBWU, onder andere door consultatiefuncties. Daarnaast werken we aan een SBWU-brede implementatie van het naastbetrokkenenbeleid, methodisch werken en wijkgericht werken, specifiek voor ASS.
Bobby Sieckers, SBWU Houten Castellum, Kasteel Haarzuilens
Meer in forma tie Margreet Bonouvrie
E
[email protected] T 030 638 10 85 SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 37
Zorg
Beeldcon tac t
Beeldcontact is een vorm van e-health. Met een Skypeverbinding wordt face tot face contact tot stand gebracht. In 2012 heeft de SBWU samen met de Tussenvoorziening de werkwijze en methodiek beschreven en onderzoek uitgevoerd. Cliënten en begeleiders zijn gevraagd of de inzet van dit extra begeleidingsinstrument herstel bevordert. 82% van de geïnterviewden geeft aan dat beeldcontact een positief effect had op het herstel. Niet in de laatste plaats doordat alle 31 deelnemende cliënten door het project beschikken over een computer. Voor sommige van hen was dit een heel nieuw medium. Het aanleren van computervaardigheden draagt enorm bij aan hun verzelfstandiging. Want wat voer je nu niet meer digitaal in? Al is het maar je watermeterstand. In 2013 krijgen op twee locaties alle cliënten ook begeleiding met beeldcontact aangeboden. ‘Bring your own device’ wordt daarbij gestimuleerd.
ADVERTENTIE
38
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Meer in forma tie Machteld van Raalte
E
[email protected] T 030 236 10 70
Zorg
Intensieve ambulante zorg De SBWU verwacht een toename van het aantal zelfstandig wonende cliënten dat intensieve zorg thuis nodig heeft. Daarom is het project intensieve ambulante zorg (IAZ) gestart. De projectgroep ontwikkelde een werkwijze voor (tijdelijke) intensieve begeleiding die het mogelijk maakt dat cliënten met complexe en urgente problematiek in hun eigen huis kunnen blijven wonen. Onze visie op herstelondersteunende zorg en de bestaande begeleidingsinstrumenten waren daarbij het uitgangspunt. Tegelijkertijd is echter de ruimte genomen om af te wijken van bestaande werkwijzen en protocollen om zo te zoeken naar de elementen die tot een succesvolle aanpak leidden. De beschreven werkwijze van intensieve ambulante zorg betekent vanaf de aanmelding een andere aanpak. Centraal in deze aanpak staan: • Direct concreet aan de slag met een screening die de cliënt koppelt aan het juiste aanbod binnen de SBWU. • Nauwe samenwerking met behandelaar en andere betrokkenen. • Korte doorlooptijden (binnen drie weken na aanmelding het eerste zorgoverleg met behandelaar en andere betrokkenen). Deze aanpak leidt tot een snelle toename van zorg en begeleiding in de eigen woonomgeving, zo bleek in 2012. Bovendien bleek dat IAZ tegemoet komt aan de behoefte van cliënten met complexe en urgente problematiek om thuis te blijven wonen. Voor medewerkers en cliënten is het fijn dat de zorg nu geboden wordt samen met naastbetrokkenen en ketenpartners. In 2013 werkt de projectgroep IAZ verder aan de implementatie van de werkwijze voor cliënten met een intensieve en ambulante zorgvraag binnen de ambulante teams van de SBWU.
Meer in forma tie Machteld van Raalte
E
[email protected] T 030 236 10 70
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 39
Zorg
Baas van je
eigen leven
In 2012 introduceerde HEE/Trimbos/Phrenos het in de VS ontwikkelde Wellness Recovery Action Plan (WRAP) in Nederland. Speciaal voor de SBWU zijn vier ervaringsdeskundigen als WRAP-trainer opgeleid. Zij hebben bij de SBWU inmiddels drie trainingen verzorgd. De trainingen werden gevolgd door cliënten, ervaringsdeskundigen en begeleiders met cliëntervaring. Alle deelnemers leerden tijdens acht bijeenkomsten hun eigen ‘herstelplan’ te maken; een geheel andere werkwijze dan het gebruikelijke begeleidingsplan. WRAP biedt cliënten een praktisch instrument om grip op hun leven te krijgen en (weer) baas over het eigen leven te zijn. Deelnemers stellen stapsgewijs een persoonlijk plan samen waarin staat hoe zij invloed hebben op hun eigen welbevinden. De WRAP werkt met vijf kernbegrippen van herstel: hoop, persoonlijke verantwoordelijkheid, persoonlijke ontwikkeling, opkomen voor jezelf en steun. Die onderdelen verleggen de blik van ‘klacht naar kracht’.
40
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
WRAP werkt De WRAP geeft herstel een enorme slinger. De 33 deelnemers die de training volgden, maken grote stappen in hun herstel- en ontwikkelingsproces. Vooral de eigen regie, hoop en kracht nemen duidelijk toe. Door op een gestructureerde manier met het eigen welbevinden bezig te zijn, ontstaat ruimte voor dingen die mensen écht belangrijk vinden. Deelnemers voelen zich minder afhankelijk van hulpverlening en beter in staat om voor zichzelf te zorgen. De hulpvraag wordt duidelijker en er is meer zicht op behoeften en wensen buiten de zorg. De WRAP gaat daarom in 2013 door. Van de deelnemers aan de WRAP-training in 2012 worden in 2013 dertien mensen opgeleid tot WRAP-trainer.
Meer in forma tie Roos Scholten
E
[email protected] T 030 236 10 88
Feiten en cijfers van de SBWU
De vraag vanuit de samenleving naar zorg die meer ontwikkelings- en doelgericht is, vergt niet alleen nieuwe zorgtrajecten, maar ook een kwaliteits- en efficiencyslag van de organisatie. Qua medewerkers is afgelopen jaar gestuurd op de aanname van hoger gekwalificeerde medewerkers en op een kwaliteitsverbetering van interne leertrajecten op de gebieden van herstelondersteunende zorg en werk en dagbesteding. De komende jaren staat het vergroten van de bekwaamheid van onze medewerkers en de ontwikkeling van hun talenten op allerlei manieren centraal. Naast investeringen in medewerkers vinden wij dat cliënten een woning verdienen, waarin iedereen graag wil wonen. Daarom is fors geïnvesteerd in een kwaliteitsverbetering van woningen van cliënten. Deze kwaliteitsslag is nog niet klaar. Ook in 2013 en 2014 verwachten we deze investeringen voort te kunnen zetten. Ten slotte vergt ook de SBWU-organisatie onderhoud, zodat de kwaliteit van de bedrijfsvoering kan worden verhoogd. Dit jaar is veel geïnvesteerd in nieuwe hard- en software. Ons doel daarbij is zowel de effectiviteit als de efficiency van ons werk te verbeteren.
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 41
Feiten en Cijfers*
* De feiten en cijfers zijn uitsluitend van de SBWU. Over 2012 heeft CVR nog een eigen jaarverslag.
Aan tal medewerkers per 31 december procent van totaal
2011 2012
2011
Begeleidend
529 550
Ondersteunend
100 128
Begeleidend
Totaal
629
Ondersteunend
678
2012
15,9%
18,88%
84,1%
81,12%
In- en uitstroom Ziekteverzuim in procenten* 2011
5,84%
2012
5,56%
* Excl. zwangerschaps- en bevallingsverlof
42
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
2011 68
Uit dienst In dienst
2012
168
112 172
Feiten en Cijfers
Leeftijdopbouw per 31 december 2012 < 25 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 59 jaar > 60 jaar Totaal
Man % Man Vrouw % Vrouw Totaal 6 13,95% 37 86,05% 43 67 25,97% 191 74,03% 258 53 32,92% 108 67,08% 161 63 48,46% 67 51,54% 130 29 51,79% 27 48,21% 56 14 46,67% 16 53,33% 30 232 446 678
2011 < 25 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 59 jaar > 60 jaar Totaal
Man % Man Vrouw % Vrouw Totaal 13 20% 52 80% 65 63 28,12% 161 71,88% 224 54 35,06% 100 64,94% 154 61 48,03% 66 51,97% 127 19 47,50% 21 52,50% 40 9 47,37% 10 52,63% 19 219 410 629
Leeftijdopbouw percen tage van totaal 2011
2012 40
40
35
35
30
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
< 25 jaar 25 - 34 jaar
35 - 44 jaar 45 - 54 jaar
55 - 59 jaar > 60 +
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 43
Feiten en Cijfers
Aanmelding en beze tting Plaatsing nieuwe cliënten BW BZW Totaal
cliënten PER 31 DECEMBER BW BZW Totaal
2011 218
139
357
2011 627
814
1441
2012 92
258
353
2012 638
922
1560
Wachtlijst per 31 december Plaatsing nieuwe cliënten 2011
Gemiddelde wachttijd 2011
Nieuw Intern Totaal
BW 145 13 158 BZW 38
4
42
Plaatsing nieuwe cliënten 2012
BW 212 dagen
BZW 27 dagen
Gemiddelde wachttijd 2012
Nieuw Intern Totaal
BW 128 10 138 BZW 50
5
55
BW 245 dagen
BZW 34 dagen
Toegelaten plaa tsen Beschermd Wonen
44
Totaal
Individueel verblijf
GROEPsverblijf
2011
301
385
686
2012
301
385
686
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
Exploita tie
Bedrijfsopbrengsten
2012 2011 47.252.905 42.371.518
Bedrijfslasten Personeelskosten 32.544.775 27.643.456 Afschrijving materiële vaste activa 1.964.405 907.096 Overige bedrijfskosten 11.838.003 11.594.500 Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat
905.722 2.226.466 62.974
-30.770
968.696 2.195.696
Balans per 31 december Activa Vaste activa Vlottende activa Totaal activa Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva
2012 2011 11.686.910 14.728.679
10.803.474 14.007.855
26.415.589
24.811.329
17.011.698 2.111.410 2.075.943 5.216.538 26.415.589
16.043.002 2.014.956 2.222.642 4.530.729 24.811.329
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens 45
Colofon Dit jaarbericht is een uitgave van de SBWU, juni 2013 Concept en realisatie Team Communicatie SBWU Interviews Anneke Pastoor, Tekstbureau de Pastorie
Fotografie Willem Mes, Utrecht Marc Driessen, Amsterdam (pagina 4, 13, 19, 26, 42, 44) Druk Libertas, Bunnik Oplage 3500 exemplaren
46
SBWU Ja arber icht 2012
Zie de mens
SBWU Centraal Bureau Furkaplateau 15 3524 ZH Utrecht T 030 236 10 70 F 030 236 10 99 E
[email protected] www.sbwu.nl