ZICHT OP HEERHUGOWAARD
Auteur: Simone Bremer-Dijkhuis Datum: mei 2014
Z or g Op ti m al is at ie N oor d -H o l l an d W .M . Du do kwe g 6 9 | 1 7 0 3 D C H eerh u go wa a r d (0 7 2 ) 5 4 1 4 6 0 0 | w ww. z on h .n l | in f o@z on h .n l
Au teu rs : Z O NH : S im on e Bre mer - Di jkh u is Bij g este l d me i 2 0 1 4 © Z ONH Geb ru ik sre ch t en ex c lu s i ef vo o rb eh ou den a an Z ONH . H eerh u g ow a ar d 2 0 1 4 . Niet s u it de ze u it g a ve m a g wor den ver ve el vou d i g d en / of op en b a ar g em a akt doo r mi d de l v an d ru k, fot oko p ie, mi cr ofi l m o f op we l ke an der e w i jze ook , z o n der voo r af g a an d e sch rif t el i j ke t o est e m min g v an de au teu r.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
2
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE
3
INLEIDING
24
LEESWIJZER
26
1. DEMOGRAFIE
31
1.1 AANTAL INWONERS 1.2 LEEFTIJDSOPBOUW 1.2.1 Schrijverswijk 1.2.2 Schilderswijk 1.2.3 Planetenwijk 1.2.4 Bomen- en Recreatiewijk 1.2.5 Heemradenwijk 1.2.6 Edelstenenwijk 1.2.7 Stadshart 1.2.8 Molenwijk 1.2.9 Rivierenwijk 1.2.10 Bedrijventerrein 1.2.11 Butterhuizen 1.2.12 Oostertocht 1.2.13 Zuidwijk 1.2.14 Huygenhoek 1.2.15 Stad van de Zon 1.2.16 De Noord 1.2.17 Buitengebied Noord 1.2.18 ’t Kruis 1.2.19 Buitengebied Zuid 1.3 JEUGD: 0-14 JARIGEN 1.4 OUDEREN: 75-PLUSSERS 1.5 HERKOMST EN CULTURELE ACHTERGROND 1.6 SOCIALE STATUS 2. OPVOEDEN EN OPGROEIEN 2.1 WAAR WOONT VEEL JEUGD, WAAR WONEN VEEL KINDEREN? 2.2 HOE IS DE SAMENSTELLING VAN GEZINNEN? 2.2.1 Eenpersoonshuishoudens 2.2.2 Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen 2.2.3 Meerpersoonshuishoudens met kinderen 2.2.4 Eenouderhuishoudens 2.3 WAAR ZITTEN VOORZIENINGEN ALS PEUTERSPEELZALEN, KINDERDAGVERBLIJVEN EN SCHOLEN? 2.3.1 Kinderen 0-4 jaar 2.3.2 Kinderen 4-18 jaar 2.4 WAT IS DE LEEFSTIJL VAN JONGEREN/KINDEREN? 2.4.1 Kinderen 2.4.2 Jongeren 2.4.3 Tienermoeders 2.5 SAMENVATTING 3. INKOMEN EN WERK 3.1 ONDERWIJS EN OPLEIDING 3.2 INKOMEN Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
31 33 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 57 58 61 63 64 67 68 69 70 71 72 72 73 75 75 76 77 78 79 79 81 3
3.3 UITKERINGEN 3.3.1 Werkloosheid 3.3.2 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen binnen de gemeente Heerhugowaard 3.3.3 Sociale zekerheid van Gemeente Heerhugowaard 3.3.4 WWB uitkering 3.3.5 Langdurigheidstoeslag 3.4 VESTIGINGEN EN BANEN IN HEERHUGOWAARD 3.4.1 Vestigingen – 1 werkzame persoon 3.4.2 Vestigingen – 2 t/m 9 werkzame personen 3.4.3 Vestigingen – 10 of meer werkzame personen 3.5 SAMENVATTING
83 83 84 87 87 89 90 91 92 93 95
4. SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE
96
4.1 SOCIALE SAMENHANG 4.2 EENZAAMHEID 4.3 MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 4.3.1 Aandeel vrijwilliger 4.4 SAMENVATTING 5. GEZONDHEID 5.1 WELKE AANDOENINGEN KOMEN WAAR VEEL VOOR? 5.2 VOORKOMEN VAN AANDOENINGEN GERELATEERD AAN DE LEEFTIJDSVERDELING. 5.3 AANTAL AFGEGEVEN INDICATIES PERSOONLIJKE VERZORGING 5.4 ZORGFUNCTIES PERSOONLIJKE VERZORGING EN VERPLEGING GELEVERD DOOR DPRS, EVEAN EN MAGENTA. 5.5 LOCATIES ZORGVERLENERS 5.6 SAMENVATTING 6. GEESTELIJKE GEZONDHEID 6.1 LANGDURIGE ZORG EN BEGELEIDING VANUIT DE GGZ 6.2 WOONEENHEDEN GGZ 6.3 DEMENTIE 6.4 AANTAL CLIËNTEN MET DEMENTIE IN ZORG BIJ GERIANT 6.5 VERSLAVINGSPROBLEMATIEK HEERHUGOWAARD 6.5.1 Omvang 6.5.2 Verslavingsproblematiek in de wijk 6.5.3 Verslaving en leeftijd 6.5.4 Alcohol 6.5.5 Roken 6.5.6 Drugs 6.6 SAMENVATTING 7. WMO: ZZP EN ZORGFUNCTIES 7.1 HERINRICHTING VAN DE WMO 7.2 ZORG ZWAARTE PAKKETTEN (ZZP) 7.3 ZORGFUNCTIES 7.3.1 ZIN en PGB 7.4 VERBLIJF TIJDELIJK EN BEGELEIDING 7.4.1 Zorgfunctie begeleiding geleverd door DPRS, Evean en Magenta. 7.5 INDIVIDUELE VOORZIENINGEN IN DE WMO 7.6 AANGEPASTE WONINGEN VOOR OUDEREN EN GEHANDICAPTEN 7.6.1 Ouderenzorg 7.6.2 Gehandicaptenzorg 7.7 SAMENVATTING
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
96 99 101 101 104 105 105 108 109 111 113 117 118 119 121 122 123 124 125 126 127 127 129 129 131 132 132 133 135 135 138 140 141 144 145 146 147
4
8. VEILIGHEID 8.1 HOE WORDT DE VEILIGHEID BEOORDEELD IN DE VERSCHILLENDE WIJKEN? 8.2 WAT IS ER BEKEND OVER OVERLAST EN CRIMINALITEIT? 8.2.1 Vernielingen 8.2.2 Overlast Jeugd & baldadigheid 8.2.3 Burenruzie & huiselijke twist 8.2.4 Meldingen inbraken 8.3 SAMENVATTING 9. VRIJE TIJD 9.1 ONTMOETINGSPLAATSEN 9.1.1 De sportaccommodaties 9.1.2 Accommodaties voor cultureel vermaak 9.1.3 De buurthuizen 9.1.4 Speelpleinen 9.1.5 De Horeca faciliteiten 9.2 HUYGENPAS 9.3 VRIJWILLIGER IN SPORT/ CULTUUR 9.4 SAMENVATTING 10 WIJK 01 SCHRIJVERSWIJK 10.1 DEMOGRAFIE 10.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 10.1.2 Ouderen: 75+ 10.1.3 Allochtonen 10.1.4 Sociale Status 10.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 10.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 10.2.2 Huishoudensamenstelling 10.2.3 Scholen en opvang 10.3 INKOMEN EN WERK 10.3.1 Hoge/ lage inkomens 10.3.2 Uitkeringen 10.3.3 Banen en Bedrijven 10.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 10.4.1 Sociale samenhang 10.4.2 Eenzaamheid 10.4.3 Maatschappelijke participatie 10.4.4 Vrijwilligers 10.4.5 Mantelzorgers 10.5 GEZONDHEID 10.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 10.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 10.5.3 Zorgverleners 10.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 10.6.1 GGZ 10.6.2 Dementie 10.6.3 Verslavingsproblematiek 10.7 WMO 10.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 10.7.2 Extramurale zorg 10.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
148 148 149 150 151 153 154 158 159 159 160 162 163 163 164 165 165 166 167 167 168 168 168 168 169 169 169 169 169 169 170 170 170 170 172 172 173 173 173 173 173 174 174 174 174 174 175 175 175 175 5
10.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 10.8 VEILIGHEID 10.8.1 Beoordeling veiligheid 10.8.2 Vernielingen 10.8.3 Jeugdoverlast 10.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 10.8.5 Inbraken 10.9 VRIJE TIJD 10.9.1 Ontmoetingsplaatsen 10.9.2 Sportaccommodaties 10.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 10.9.4 Buurthuizen 10.9.5 Speelpleinen 10.9.6 Horecagelegenheden 10.9.7 Huygenpas 10.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 11 WIJK 02 SCHILDERSWIJK 11.1 DEMOGRAFIE 11.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 11.1.2 Ouderen: 75+ 11.1.3 Allochtonen 11.1.4 Sociale Status 11.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 11.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 11.2.2 Huishoudensamenstelling 11.2.3 Scholen en opvang 11.3 INKOMEN EN WERK 11.3.1 Hoge/ lage inkomens 11.3.2 Uitkeringen 11.3.3 Banen en Bedrijven 11.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 11.4.1 Sociale samenhang 11.4.2 Eenzaamheid 11.4.3 Maatschappelijke participatie 11.4.4 Vrijwilligers 11.4.5 Mantelzorgers 11.5 GEZONDHEID 11.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 11.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 11.5.3 Zorgverleners 11.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 11.6.1 GGZ 11.6.2 Dementie 11.6.3 Verslavingsproblematiek 11.7 WMO 11.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 11.7.2 Extramurale zorg 11.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 11.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 11.8 VEILIGHEID 11.8.1 Beoordeling veiligheid Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
175 176 176 176 177 177 177 179 179 179 179 179 180 180 180 180 183 183 184 184 184 184 185 185 185 185 185 185 186 186 187 187 188 189 189 189 189 189 190 190 190 190 190 191 191 191 191 191 192 192 192 6
11.8.2 Vernielingen 11.8.3 Jeugdoverlast 11.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 11.8.5 Inbraken 11.9 VRIJE TIJD 11.9.1 Ontmoetingsplaatsen 11.9.2 Sportaccommodaties 11.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 11.9.4 Buurthuizen 11.9.5 Speelpleinen 11.9.6 Horecagelegenheden 11.9.7 Huygenpas 11.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 11.10 SAMENVATTING 12 WIJK 04 PLANETENWIJK 12.1 DEMOGRAFIE 12.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 12.1.2 Ouderen: 75+ 12.1.3 Allochtonen 12.1.4 Sociale Status 12.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 12.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 12.2.2 Huishoudensamenstelling 12.2.3 Scholen en opvang 12.3 INKOMEN EN WERK 12.3.1 Hoge/ lage inkomens 12.3.2 Uitkeringen 12.3.3 Banen en Bedrijven 12.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 12.4.1 Sociale samenhang 12.4.2 Eenzaamheid 12.4.3 Maatschappelijke participatie 12.4.4 Vrijwilligers 12.4.5 Mantelzorgers 12.5 GEZONDHEID 12.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 12.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 12.5.3 Zorgverleners 12.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 12.6.1 GGZ 12.6.2 Dementie 12.6.3 Verslavingsproblematiek 12.7 WMO 12.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 12.7.2 Extramurale zorg 12.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 12.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 12.8 VEILIGHEID 12.8.1 Beoordeling veiligheid 12.8.2 Vernielingen 12.8.3 Jeugdoverlast Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
193 193 194 194 195 195 195 195 196 196 196 196 196 197 199 199 200 200 200 200 201 201 201 201 201 201 202 202 203 203 204 205 205 205 205 205 206 206 206 206 206 207 207 207 207 207 208 209 209 209 209 7
12.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 12.8.5 Inbraken 12.9 VRIJE TIJD 12.9.1 Ontmoetingsplaatsen 12.9.2 Sportaccommodaties 12.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 12.9.4 Buurthuizen 12.9.5 Speelpleinen 12.9.6 Horecagelegenheden 12.9.7 Huygenpas 12.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 12.10 SAMENVATTING
210 210 211 211 211 211 212 212 212 212 212 213
13 WIJK 06 BOMEN- EN RECREATIEWIJK
215
13.1 DEMOGRAFIE 13.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 13.1.2 Ouderen: 75+ 13.1.3 Allochtonen 13.1.4 Sociale Status 13.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 13.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 13.2.2 Huishoudensamenstelling 13.2.3 Scholen en opvang 13.3 INKOMEN EN WERK 13.3.1 Hoge/ lage inkomens 13.3.2 Banen en Bedrijven 13.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 13.4.1 Sociale samenhang 13.4.2 Eenzaamheid 13.4.3 Maatschappelijke participatie 13.4.4 Vrijwilligers 13.4.5 Mantelzorgers 13.5 GEZONDHEID 13.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 13.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 13.5.3 Zorgverleners 13.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 13.6.1 GGZ 13.6.2 Dementie 13.6.3 Verslavingsproblematiek 13.7 WMO 13.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 13.7.2 Extramurale zorg 13.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 13.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 13.8 VEILIGHEID 13.8.1 Beoordeling veiligheid 13.8.2 Vernielingen 13.8.3 Jeugdoverlast 13.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 13.8.5 Inbraken 13.9 VRIJE TIJD Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
215 216 216 216 217 217 217 217 218 218 218 219 219 219 221 221 222 222 222 222 222 222 223 223 223 223 223 223 223 224 224 225 225 225 225 226 226 227 8
13.9.1 Ontmoetingsplaatsen 13.9.2 Sportaccommodaties 13.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 13.9.4 Buurthuizen 13.9.5 Speelpleinen 13.9.6 Horecagelegenheden 13.9.7 Huygenpas 13.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 13.10 SAMENVATTING 14 WIJK 07 HEEMRADENWIJK 14.1 DEMOGRAFIE 14.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 14.1.2 Ouderen: 75+ 14.1.3 Allochtonen 14.1.4 Sociale status 14.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 14.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 14.2.2 Huishoudensamenstelling 14.2.3 Scholen en opvang 14.3 INKOMEN EN WERK 14.3.1 Hoge/ lage inkomens 14.3.2 Uitkeringen 14.3.3 Banen en bedrijven 14.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 14.4.1 Sociale samenhang 14.4.2 Eenzaamheid 14.4.3 Maatschappelijke participatie 14.4.4 Vrijwilligers 14.4.5 Mantelzorgers 14.5 GEZONDHEID 14.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 14.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 14.5.3 Zorgverleners 14.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 14.6.1 GGZ 14.6.2 Dementie 14.6.3 Verslavingsproblematiek 14.7 WMO 14.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 14.7.2 Extramurale zorg 14.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 14.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 14.8 VEILIGHEID 14.8.1 Beoordeling veiligheid 14.8.2 Vernielingen 14.8.3 Jeugdoverlast 14.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 14.8.5 Inbraken 14.9 VRIJE TIJD 14.9.1 Ontmoetingsplaatsen 14.9.2 Sportaccommodaties Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
227 227 228 228 228 228 229 229 229 231 231 232 232 232 233 233 233 233 234 234 234 234 235 235 235 236 237 237 237 238 238 238 238 238 238 239 239 239 239 239 240 240 241 241 241 241 242 242 243 243 243 9
14.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 14.9.4 Buurthuizen 14.9.5 Speelpleinen 14.9.6 Horecagelegenheden 14.9.7 Huygenpas 14.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 14.10 SAMENVATTING 15 WIJK 08 EDELSTENENWIJK 15.1 DEMOGRAFIE 15.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 15.1.2 Ouderen: 75+ 15.1.3 Allochtonen 15.1.4 Sociale status 15.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 15.2.1 Percentage Kinderen/ jeugd 15.2.2 Huishoudensamenstelling 15.2.3 Scholen en opvang 15.3 INKOMEN EN WERK 15.3.1 Hoge/ lage inkomens 15.3.2 Uitkeringen 15.3.3 Banen en bedrijven 15.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 15.4.1 Sociale samenhang 15.4.2 Eenzaamheid 15.4.3 Maatschappelijke participatie 15.4.4 Vrijwilligers 15.4.5 Mantelzorgers 15.5 GEZONDHEID 15.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 15.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 15.5.3 Zorgverleners 15.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 15.6.1 GGZ 15.6.2 Dementie 15.6.3 Verslavingsproblematiek 15.7 WMO 15.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 15.7.2 Extramurale zorg 15.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 15.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 15.8 VEILIGHEID 15.8.1 Beoordeling veiligheid 15.8.2 Vernielingen 15.8.3 Jeugdoverlast 15.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 15.8.5 Inbraken 15.9 VRIJE TIJD 15.9.1 Ontmoetingsplaatsen 15.9.2 Sportaccommodaties 15.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 15.9.4 Buurthuizen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
244 244 244 244 245 245 245 247 247 248 248 248 248 249 249 249 249 249 249 250 250 251 251 252 253 253 253 253 253 254 254 254 254 254 255 255 255 255 255 256 256 256 257 257 258 258 259 259 259 259 260 10
15.9.5 Speelpleinen 15.9.6 Horecagelegenheden 15.9.7 Huygenpas 15.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 15.10 SAMENVATTING 16 WIJK 09 STADSHART 16.1 DEMOGRAFIE 16.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 16.1.2 Ouderen: 75+ 16.1.3 Allochtonen 16.1.4 Sociale status 16.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 16.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 16.2.2 Huishoudensamenstelling 16.2.3 Scholen en opvang 16.3 INKOMEN EN WERK 16.3.1 Hoge/ lage inkomens 16.3.2 Uitkeringen 16.3.3 Banen en bedrijven 16.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 16.4.1 Sociale samenhang 16.4.2 Eenzaamheid 16.4.3 Maatschappelijke participatie 16.4.4 Vrijwilligers 16.4.5 Mantelzorgers 16.5 GEZONDHEID 16.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 16.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 16.5.3 Zorgverleners 16.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 16.6.1 GGZ 16.6.2 Dementie 16.6.3 Verslavingsproblematiek 16.7 WMO 16.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 16.7.2 Extramurale zorg 16.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 16.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 16.8 VEILIGHEID 16.8.1 Beoordeling veiligheid 16.8.2 Vernielingen 16.8.3 Jeugdoverlast 16.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 16.8.5 Inbraken 16.9 VRIJE TIJD 16.9.1 Ontmoetingsplaatsen 16.9.2 Sportaccommodaties 16.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 16.9.4 Buurthuizen 16.9.5 Speelpleinen 16.9.6 Horecagelegenheden Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
260 260 260 260 261 263 263 264 264 264 264 265 265 265 265 266 266 266 266 267 267 268 269 269 269 269 269 270 270 270 270 270 271 271 271 271 271 272 272 272 272 273 273 274 275 275 275 275 276 276 276 11
16.9.7 Huygenpas 16.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 16.10 SAMENVATTING 17 WIJK 10 MOLENWIJK 17.1 DEMOGRAFIE 17.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 17.1.2 Ouderen: 75+ 17.1.3 Allochtonen 17.1.4 Sociale status 17.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 17.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 17.2.2 Huishoudensamenstelling 17.2.3 Scholen en opvang 17.3 INKOMEN EN WERK 17.3.1 Hoge/ lage inkomens 17.3.2 Uitkeringen 17.3.3 Banen en bedrijven 17.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 17.4.1 Sociale samenhang 17.4.2 Eenzaamheid 17.4.3 Maatschappelijke participatie 17.4.4 Vrijwilligers 17.4.5 Mantelzorgers 17.5 GEZONDHEID 17.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 17.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 17.5.3 Zorgverleners 17.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 17.6.1 GGZ 17.6.2 Dementie 17.6.3 Verslavingsproblematiek 17.7 WMO 17.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 17.7.2 Extramurale zorg 17.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 17.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 17.8 VEILIGHEID 17.8.1 Beoordeling veiligheid 17.8.2 Vernielingen 17.8.3.Jeugdoverlast 17.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 17.8.5 Inbraken 17.9 VRIJE TIJD 17.9.1 Ontmoetingsplaatsen 17.9.2 Sportaccommodaties 17.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 17.9.4 Buurthuizen 17.9.5 Speelpleinen 17.9.6 Horecagelegenheden 17.9.7 Huygenpas 17.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
276 276 276 279 279 280 280 280 280 281 281 281 281 282 282 282 282 283 283 284 285 285 285 285 285 286 286 286 286 286 287 287 287 287 287 288 288 288 288 289 289 290 291 291 291 291 292 292 292 292 292 12
17.10 SAMENVATTING 18 WIJK 11 RIVIERENWIJK 18.1 DEMOGRAFIE 18.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 18.1.2 Ouderen: 75+ 18.1.3 Allochtonen 18.1.4 Sociale status 18.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 18.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 18.2.2 Huishoudensamenstelling 18.2.3 Scholen en opvang 18.3 INKOMEN EN WERK 18.3.1 Hoge/ lage inkomens 18.3.2 Uitkeringen 18.3.3 Banen en bedrijven 18.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 18.4.1 Sociale samenhang 18.4.2 Eenzaamheid 18.4.3 Maatschappelijke participatie 18.4.4 Vrijwilligers 18.4.5 Mantelzorgers 18.5 GEZONDHEID 18.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 18.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 18.5.3 Zorgverleners 18.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 18.6.1 GGZ 18.6.2 Dementie 18.6.3 Verslavingsproblematiek 18.7 WMO 18.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 18.7.2 Extramurale zorg 18.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 18.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 18.8 VEILIGHEID 18.8.1 Beoordeling veiligheid 18.8.2 Vernielingen 18.8.3 Jeugdoverlast 18.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 18.8.5 Inbraken 18.9 VRIJE TIJD 18.9.1 Ontmoetingsplaatsen 18.9.2 Sportaccommodaties 18.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 18.9.4 Buurthuizen 18.9.5 Speelpleinen 18.9.6 Horecagelegenheden 18.9.7 Huygenpas 18.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 18.10 SAMENVATTING 19 WIJK 12 BEDRIJVENTERREIN Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
292 295 295 296 296 296 296 297 297 297 297 298 298 298 298 299 299 300 301 301 301 301 301 302 302 302 302 302 303 303 303 303 303 304 304 304 305 305 305 306 307 307 307 307 308 308 308 308 308 308 311 13
19.1 DEMOGRAFIE 19.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 19.1.2 Ouderen: 75+ 19.1.3 Allochtonen 19.1.4 Sociale status 19.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 19.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 19.2.2 Huishoudensamenstelling 19.2.3 Scholen en opvang 19.3 INKOMEN EN WERK 19.3.1 Hoge/ lage inkomens 19.3.2 Uitkeringen 19.3.3 Banen en bedrijven 19.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 19.4.1 Sociale samenhang 19.4.2 Eenzaamheid 19.4.3 Maatschappelijke participatie 19.4.4 Vrijwilligers 19.4.5 Mantelzorgers 19.5 GEZONDHEID 19.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 19.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 19.5.3 Zorgverleners 19.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 19.6.1 GGZ 19.6.2 Dementie 19.6.3 Verslavingsproblematiek 19.7 WMO 19.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 19.7.2 Extramurale zorg 19.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 19.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 19.8 VEILIGHEID 19.8.1 Beoordeling veiligheid 19.8.2 Vernielingen 19.8.3 Jeugdoverlast 19.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 19.8.5 Inbraken 19.9 VRIJE TIJD 19.9.1 Ontmoetingsplaatsen 19.9.2 Sportaccommodaties 19.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 19.9.4 Buurthuizen 19.9.5 Speelpleinen 19.9.6 Horecagelegenheden 19.9.7 Huygenpas 19.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 19.10 SAMENVATTING 20 WIJK 13 BUTTERHUIZEN 20.1 DEMOGRAFIE 20.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
311 312 312 312 313 313 313 313 314 314 314 314 315 315 315 317 317 317 317 317 317 318 318 318 318 318 319 319 319 319 319 320 320 320 321 321 321 321 322 322 322 322 322 323 323 323 323 323 325 325 326 14
20.1.2 Ouderen: 75+ 20.1.3 Allochtonen 20.1.4 Sociale status 20.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 20.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 20.2.2 Huishoudensamenstelling 20.2.3 Scholen en opvang 20.3 INKOMEN EN WERK 20.3.1 Hoge/ lage inkomens 20.3.2 Uitkeringen 20.3.3 Banen en bedrijven 20.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 20.4.1 Sociale samenhang 20.4.2 Eenzaamheid 20.4.3 Maatschappelijke participatie 20.4.4 Vrijwilligers 20.4.5 Mantelzorgers 20.5 GEZONDHEID 20.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 20.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 20.5.3 Zorgverleners 20.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 20.6.1 GGZ 20.6.2 Dementie 20.6.3 Verslavingsproblematiek 20.7 WMO 20.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 20.7.2 Extramurale zorg 20.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 20.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 20.8 VEILIGHEID 20.8.1 Beoordeling veiligheid 20.8.2 Vernielingen 20.8.3 Jeugdoverlast 20.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 20.8.5 Inbraken 20.9 VRIJE TIJD 20.9.1 Ontmoetingsplaatsen 20.9.2 Sportaccommodaties 20.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 20.9.4 Buurthuizen 20.9.5 Speelpleinen 20.9.6 Horecagelegenheden 20.9.7 Huygenpas 20.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 20.10 SAMENVATTING 21 WIJK 14 OOSTERTOCHT 21.1 DEMOGRAFIE 21.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 21.1.2 Ouderen: 75+ 21.1.3 Allochtonen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
326 326 326 327 327 327 327 327 327 328 328 329 329 330 331 331 331 331 331 332 332 332 332 332 333 333 333 333 333 334 334 334 335 335 335 336 337 337 337 337 337 338 338 338 338 338 341 341 342 342 342 15
21.1.4 Sociale Status 21.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 21.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 21.2.2 Huishoudensamenstelling 21.2.3 Scholen en opvang 21.3 INKOMEN EN WERK 21.3.1 Hoge/ lage inkomens 21.3.2 Uitkeringen 21.3.3 Banen en Bedrijven 21.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 21.4.1 Sociale samenhang 21.4.2 Eenzaamheid 21.4.3 Maatschappelijke participatie 21.4.4 Vrijwilligers 21.4.5 Mantelzorgers 21.5 GEZONDHEID 21.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 21.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 21.5.3 Zorgverleners 21.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 21.6.1 GGZ 21.6.2 Dementie 21.6.3 Verslavingsproblematiek 21.7 WMO 21.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 21.7.2 Extramurale zorg 21.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 21.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 21.8 VEILIGHEID 21.8.1 Beoordeling veiligheid 21.8.2 Vernielingen 21.8.3 Jeugdoverlast 21.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 21.8.5 Inbraken 21.9 VRIJE TIJD 21.9.1 Ontmoetingsplaatsen 21.9.2 Sportaccommodaties 21.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 21.9.4 Buurthuizen 21.9.5 Speelpleinen 21.9.6 Horecagelegenheden 21.9.7 Huygenpas 21.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 21.10 SAMENVATTING 22 WIJK 15 ZUIDWIJK 22.1 DEMOGRAFIE 22.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 22.1.2 Ouderen: 75+ 22.1.3 Allochtonen 22.1.4 Sociale Status 22.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
343 343 343 343 344 344 344 344 345 345 345 346 347 347 347 348 348 348 348 348 348 349 349 349 349 349 350 350 351 351 351 351 352 352 353 353 353 354 354 354 354 354 355 355 357 357 358 358 358 358 359 16
22.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 22.2.2 Huishoudensamenstelling 22.2.3 Scholen en opvang 22.3 INKOMEN EN WERK 22.3.1 Hoge/ lage inkomens 22.3.2 Uitkeringen 22.3.3 Banen en Bedrijven 22.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 22.4.1 Sociale samenhang 22.4.2 Eenzaamheid 22.4.3 Maatschappelijke participatie 22.4.4 Vrijwilligers 22.4.5 Mantelzorgers 22.5 GEZONDHEID 22.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 22.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 22.5.3 Zorgverleners 22.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 22.6.1 GGZ 22.6.2 Dementie 22.6.3 Verslavingsproblematiek 22.7 WMO 22.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 22.7.2 Extramurale zorg 22.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 22.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 22.8 VEILIGHEID 22.8.1 Beoordeling veiligheid 22.8.2 Vernielingen 22.8.3 Jeugdoverlast 22.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 22.8.5 Inbraken 22.9 VRIJE TIJD 22.9.1 Ontmoetingsplaatsen 22.9.2 Sportaccommodaties 22.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 22.9.4 Buurthuizen 22.9.5 Speelpleinen 22.9.6 Horecagelegenheden 22.9.7 Huygenpas 22.9.8 Vrijwilliger insport/ cultuur 22.10 SAMENVATTING 23 WIJK 16 HUYGENHOEK
359 359 359 359 359 360 360 361 361 362 363 363 363 363 363 364 364 364 364 364 365 365 365 365 365 366 366 366 367 367 367 368 369 369 369 369 370 370 370 370 370 370 373
23.1 DEMOGRAFIE 23.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 23.1.2 Ouderen: 75+ 23.1.3 Allochtonen 23.1.4 Sociale status 23.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 23.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 23.2.2 Huishoudensamenstelling
373 374 374 374 374 375 375 375
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
17
23.2.3 Scholen en opvang 23.3 INKOMEN EN WERK 23.3.1 Hoge/ lage inkomens 23.3.2 Uitkeringen 23.3.3 Banen en bedrijven 23.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 23.4.1 Sociale samenhang 23.4.2 Eenzaamheid 23.4.3 Maatschappelijke participatie 23.4.4 Vrijwilligers 23.4.5 Mantelzorgers 23.5 GEZONDHEID 23.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 23.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 23.5.3 Zorgverleners 23.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 23.6.1 GGZ 23.6.2 Dementie 23.6.3 Verslavingsproblematiek 23.7 WMO 23.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten 23.7.2 Extramurale zorg 23.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 23.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 23.8 VEILIGHEID 23.8.1 Beoordeling veiligheid 23.8.2 Vernielingen 23.8.3 Jeugdoverlast 23.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 23.8.5 Inbraken 23.9 VRIJE TIJD 23.9.1 Ontmoetingsplaatsen 23.9.2 Sportaccommodaties 23.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 23.9.4 Buurthuizen 23.9.5 Speelpleinen 23.9.6 Horecagelegenheden 23.9.7 Huygenpas 23.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 23.10 SAMENVATTING
375 375 375 376 376 377 377 378 379 379 379 379 379 380 380 380 380 380 381 381 381 381 381 382 382 382 383 383 383 384 385 385 385 385 386 386 386 386 386 387
24 WIJK 17 STAD VAN DE ZON
389
24.1 DEMOGRAFIE 24.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 24.1.2 Ouderen: 75+ 24.1.3 Allochtonen 24.1.4 Sociale Status 24.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 24.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 24.2.2 Huishoudensamenstelling 24.2.3 Scholen en opvang 24.3 INKOMEN EN WERK
389 390 390 390 390 391 391 391 391 392
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
18
24.3.1 Hoge/ lage inkomens 24.3.2 Uitkeringen 24.3.3 Banen en Bedrijven 24.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 24.4.1 Sociale samenhang 24.4.2 Eenzaamheid 24.4.3 Maatschappelijke participatie 24.4.4 Vrijwilligers 24.4.5 Mantelzorgers 24.5 GEZONDHEID 24.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 24.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 24.5.3 Zorgverleners 24.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 24.6.1 GGZ 24.6.2 Dementie 24.6.3 Verslavingsproblematiek 24.7 WMO 24.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 24.7.2 Extramurale zorg 24.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 24.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 24.8 VEILIGHEID 24.8.1 Beoordeling veiligheid 24.8.2 Vernielingen 24.8.3 Jeugdoverlast 24.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 24.8.5 Inbraken 24.9 VRIJE TIJD 24.9.1 Ontmoetingsplaatsen 24.9.2 Sportaccommodaties 24.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 24.9.4 Buurthuizen 24.9.5 Speelpleinen 24.9.6 Horecagelegenheden 24.9.7 Huygenpas 24.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 24.10 SAMENVATTING 25 WIJK 20 DE NOORD
392 392 392 393 393 394 395 395 395 396 396 396 396 396 396 397 397 397 397 397 398 398 399 399 399 399 400 400 401 401 401 402 402 402 402 403 403 403 405
25.1 DEMOGRAFIE 25.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 25.1.2 Ouderen: 75+ 25.1.3 Allochtonen 25.1.4 Sociale status 25.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 25.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 25.2.2 Huishoudensamenstelling 25.2.3 Scholen en opvang 25.3 INKOMEN EN WERK 25.3.1 Hoge/ lage inkomens 25.3.2 Banen en bedrijven
405 406 406 406 406 407 407 407 407 408 408 408
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
19
25.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 25.4.1 Sociale samenhang 25.4.2 Eenzaamheid 25.4.3 Maatschappelijke participatie 25.4.4 Vrijwilligers 25.4.5 Mantelzorgers 25.5 GEZONDHEID 25.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 25.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 25.5.3 Zorgverleners 25.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 25.6.1 GGZ 25.6.2 Dementie 25.6.3 Verslavingsproblematiek 25.7 WMO 25.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 25.7.2 Extramurale zorg 25.7.3 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 25.8 VEILIGHEID 25.8.1 Beoordeling veiligheid 25.8.2 Vernielingen 25.8.3 Jeugdoverlast 25.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 25.8.5 Inbraken 25.9 VRIJE TIJD 25.9.1 Ontmoetingsplaatsen 25.9.2 Sportaccommodaties 25.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 25.9.4 Buurthuizen 25.9.5 Speelpleinen 25.9.6 Horecagelegenheden 25.9.7 Huygenpas 25.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 25.10 SAMENVATTING 26 WIJK 30 BUITENGEBIED NOORD 26.1 DEMOGRAFIE 26.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 26.1.2 Ouderen: 75+ 26.1.3 Allochtonen 26.1.4 Sociale Status 26.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 26.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 26.2.2 Huishoudensamenstelling 26.2.3 Scholen en opvang 26.3 INKOMEN EN WERK 26.3.1 Hoge/ lage inkomens 26.3.2 Uitkeringen 26.3.3 Banen en Bedrijven 26.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 26.4.1 Sociale samenhang 26.4.2 Eenzaamheid Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
409 409 410 411 411 411 411 411 412 412 412 412 412 413 413 413 413 414 414 414 415 415 415 416 417 417 417 417 418 418 418 418 418 419 421 421 422 422 422 422 423 423 423 423 424 424 424 424 425 425 426 20
26.4.3 Maatschappelijke participatie 26.4.4 Vrijwilligers 26.4.5 Mantelzorgers 26.5 GEZONDHEID 26.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 26.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 26.5.3 Zorgverleners 26.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 26.6.1 GGZ 26.6.2 Dementie 26.6.3 Verslavingsproblematiek 26.7 WMO 26.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 26.7.2 Extramurale zorg 26.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 26.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 26.8 VEILIGHEID 26.8.1 Beoordeling veiligheid 26.8.2 Vernielingen 26.8.3 Jeugdoverlast 26.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 26.8.5 Inbraken 26.9 VRIJE TIJD 26.9.1 Ontmoetingsplaatsen 26.9.2 Sportaccommodaties 26.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 26.9.4 Buurthuizen 26.9.5 Speelpleinen 26.9.6 Horecagelegenheden 26.9.7 Huygenpas 26.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 26.10 SAMENVATTING 27 WIJK 40 ‘T KRUIS 27.1 DEMOGRAFIE 27.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 27.1.2 Ouderen: 75+ 27.1.3 Allochtonen 27.1.4 Sociale Status 27.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 27.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 27.2.2 Huishoudensamenstelling 27.2.3 Scholen en opvang 27.3 INKOMEN EN WERK 27.3.1 Hoge/ lage inkomens 27.3.2 Uitkeringen 27.3.3 Banen en Bedrijven 27.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 27.4.1 Sociale Samenhang 27.4.2 Eenzaamheid 27.4.3 Maatschappelijke participatie 27.4.4 Vrijwilligers Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
427 427 427 427 427 428 428 428 428 428 429 429 429 429 429 430 430 430 431 431 431 432 433 433 433 433 434 434 434 434 434 434 437 437 438 438 438 438 438 438 439 439 439 439 440 440 440 440 442 442 443 21
27.4.5 Mantelzorgers 27.5 GEZONDHEID 27.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 27.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 27.5.3 Zorgverleners 27.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 27.6.1 GGZ 27.6.2 Dementie 27.6.3 Verslavingsproblematiek 27.7 WMO 27.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 27.7.2 Extramurale zorg 27.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 27.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 27.8 VEILIGHEID 27.8.1 Beoordeling veiligheid 27.8.2 Vernielingen 27.8.3 Jeugdoverlast 27.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 27.8.5 Inbraken 27.9 VRIJE TIJD 27.9.1 Ontmoetingsplaatsen 27.9.2 Sportaccommodaties 27.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 27.9.4 Buurthuizen 27.9.5 Speelpleinen 27.9.6 Horecagelegenheden 27.9.7 Huygenpas 27.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur 27.10 SAMENVATTING 28 WIJK 50 BUITENGEBIED ZUID 28.1 DEMOGRAFIE 28.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen 28.1.2 Ouderen: 75+ 28.1.3 Allochtonen 28.1.4 Sociale status 28.2 OPVOEDEN EN OPGROEIEN 28.2.1 Percentage kinderen/ jeugd 28.2.2 Huishoudensamenstelling 28.2.3 Scholen en opvang 28.3 INKOMEN EN WERK 28.3.1 Hoge/ lage inkomens 28.3.2 Uitkeringen 28.3.3 Banen en bedrijven 28.4 SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 28.4.1 Sociale samenhang 28.4.2 Eenzaamheid 28.4.3 Maatschappelijke participatie 28.4.4 Vrijwilligers 28.454 Mantelzorgers 28.5 GEZONDHEID Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
443 443 443 443 444 444 444 444 444 445 445 445 445 446 446 446 446 447 447 447 449 449 449 449 449 450 450 450 450 450 452 452 453 453 453 453 453 453 454 454 454 454 455 455 455 455 457 457 458 458 458 22
28.5.1 Meest voorkomende aandoeningen 28.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging 28.5.3 Zorgverleners 28.6 GEESTELIJKE GEZONDHEID 28.6.1 GGZ 28.6.2 Dementie 28.6.3 Verslavingsproblematiek 28.7 WMO 28.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) 28.7.2 Extramurale zorg 28.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO 28.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen 28.8 VEILIGHEID 28.8.1 Beoordeling veiligheid 28.8.2 Vernielingen 28.8.3 Jeugdoverlast 28.8.4 Burenruzie & huiselijke twist 28.8.5 Inbraken 28.9 VRIJE TIJD 28.9.1 Ontmoetingsplaatsen 28.9.2 Sportaccommodaties 28.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak 28.9.4 Buurthuizen 28.9.5 Speelpleinen 28.9.6 Huygenpas 28.9.7 Vrijwilliger in sport/ cultuur 28.10 SAMENVATTING
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
458 458 459 459 459 459 459 460 460 460 460 461 461 461 461 462 462 462 463 463 463 463 463 463 464 464 464
23
INLEIDING In het najaar van 2012 vroeg de gemeente Heerhugowaard of ZONH de bevolking van Heerhugowaard in beeld kon brengen aan de hand van beschikbare informatie en cijfers. ZONH heeft daartoe samen met de gemeente de volgende doelstelling opgesteld: Medio 2013 is voor geheel Heerhugowaard een analyse uitgevoerd op basis van bestaande (gekoppelde) databestanden, zodat actuele en relevante beleidskennis over de populatie op wijkniveau beschikbaar is. Concreet moest dit leiden tot het resultaat: Een rapportage/Wijkscan ‘Zicht op de bevolking van Heerhugowaard’ geeft zowel visueel als door middel van (begeleidende) tekst op diverse fronten inzicht in de bevolking van Heerhugowaard. Voor u ligt het resultaat, het rapport ‘Zicht op Heerhugowaard’. Wij hopen dat dit rapport bijdraagt aan een objectief en volledig beeld van Heerhugowaard, helpt bij het kiezen van de juiste focus in de huidige politieke en maatschappelijke ontwikkelingen en een naslag is voor het ontwikkelen van beleid voor Heerhugowaard. Naast bestaande en beschikbare gegevens werden gegevens verkregen van verschillende organisaties. Hiervoor werd samengewerkt met:
Zorgkantoor (vektis) Woonwaard Brijder GGZ NHN Evean De Pieter Raat Stichting Magentazorg
Geriant Politie Sportservice Noord Holland GGD Hollands Noorden Kamer van Koophandel UWV Alkmaar
De hoofdstukken uit het rapport zijn ontleend aan de domeinen uit de zelfredzaamheidsmatrix (voor nadere informatie, www.zelfredzaamheidsmatrix.nl) en zijn aangevuld met andere actuele onderwerpen:
Demografie Opvoeden en opgroeien Inkomen en werk Maatschappelijke participatie en sociaal netwerk Gezondheid Geestelijke gezondheid (GGZ, dementie, verslaving) WMO Veiligheid Vrije tijd
De analyse is gedaan door Simone Bremer Dijkhuis, epidemioloog en projectleider van ZONH. Het rapport heeft zij geschreven in nauw overleg met de gemeente Heerhugowaard. Hiervoor is binnen de gemeente Heerhugowaard een projectgroep samengesteld. Deelnemers aan de projectgroep zijn : Marja Comajta, Edith de Jonge-Boon, Alieke van Essen, Frans Trimpe en Cor Breg.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
25
LEESWIJZER Detailniveau informatie Het rapport bevat informatie op wijkniveau, postcodeniveau en op gemeenteniveau. De informatie wordt op een zo gedetailleerd mogelijk niveau (bij voorkeur op wijkniveau) weergegeven als daarover gegevens beschikbaar zijn. Waar mogelijk wordt ter vergelijking informatie over Nederland weergegeven. De nieuwe wijken De Draai en Broekhorn worden niet beschreven in dit rapport omdat gegevens niet of onvolledig beschikbaar waren. Onderwerpen en vragen De onderwerpen in deel 1 van het rapport zijn voor een deel afkomstig uit de zelfredzaamheidmatrix en zijn aangevuld met thema’s die interessant zijn voor de beleidsterreinen van de gemeente Heerhugowaard. De thema’s zijn bepaald tijdens een workshop waarbij diverse beleidsmedewerkers van de gemeente Heerhugowaard aanwezig waren. Per thema zijn vragen opgesteld en bijbehorende bronnen met informatie zijn geïnventariseerd. Niet alle vragen, die tijdens de workshop zijn gesteld, worden beantwoord in het rapport. In veel gevallen was geen informatie beschikbaar. Het was niet de bedoeling om nieuw onderzoek uit te voeren. Elk hoofdstuk begint met de vragen die in het betreffende hoofdstuk worden beantwoord. In bijlage 1 (pagina 465) worden alle vragen die zijn gesteld tijdens de workshop benoemd. In deel 2 wordt de informatie over de onderwerpen per wijk beschreven. Bronnen van informatie Veel organisaties hebben meegewerkt en hebben gegevens van de organisatie aangeleverd voor het rapport. Ik noem hier het Zorgkantoor, Woonwaard, Brijder, GGZ NHN, Evean, De Pieter Raat Stichting, Magentazorg, Geriant, Politie, Sportservice Noord Holland, GGD Hollands Noorden, Kamer van Koophandel en UWV Alkmaar. Ook is dankbaar gebruik gemaakt van informatie van de gemeente Heerhugowaard en de Wijkmonitor. Daarnaast werd gebruik gemaakt van data die beschikbaar is via de ROS-wijkscan van ZONH. Vergelijkbaarheid van informatie Er zijn veel verschillende bronnen gebruikt voor dit rapport. Deze bronnen zijn niet altijd één op één met elkaar te vergelijken door bijvoorbeeld verschillen in steekproef of verschil in jaar van herkomst van de data. Dit rapport beoogt een breed overzicht van de gemeente Heerhugowaard te geven, we pretenderen geen wetenschappelijke wijze van data te presenteren. Wijkmonitor Voor dit rapport is gebruik gemaakt van de Wijkmonitor 2011, een enquête onder de bevolking van de gemeente Heerhugowaad. Er is gesproken over verwerking van cijfers van de Wijkmonitor 2013 in het rapport. In overleg met de gemeente Heerhugowaard is gekozen om de Wijkmonitor 2011 te gebruiken omdat op het moment van uitkomen van de Wijkmonitor 2013 al veel gegevens verwerkt waren en omdat de vraagstelling van de Wijkmonitor 2013 verschilde van de Wijkmonitor 2011. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
26
Bij de analyse van de Wijkmonitor zijn een aantal wijken, vanwege het lage aantal respondenten in de betreffende wijken, er buiten gelaten. Het betreft de wijken Industrieterrein de Frans, Buitengebied Zuid ten opzichte van Spoorlijn en Zandhorst. Het totale aantal respondenten, exclusief eerder genoemde wijken, betreft 2679. Figuur 1 Postcodes in Heerhugowaard
Bron: ROS-Wijkscan
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
27
Figuur 2 Wijken in Heerhugowaard
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
28
Figuur 3 Gebiedsindeling Heerhugowaard
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
29
Tabel 1 Verdeling van de wijken over de postcodes
% adressen Bedrijventerrein Bomen- en Recreatiewijk Broekhorn Buitengebied Noord Buitengebied Zuid Butterhuizen De Noord Edelstenenwijk Heemradenwijk Huygenhoek Molenwijk Oostertocht Planetenwijk Rivierenwijk Schilderswijk Schrijverswijk Stad van de Zon Stadshart t Kruis Zuidwijk
1701 1,2% 10,3% 0,0% 0,0% 37,9% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 25,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
1702 1703 1704 1705 Totaal 10,4% 24,8% 63,7% 0,0% 100,0% 89,6% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% 10,3% 25,6% 26,1% 0,0% 100,0% 0,0% 1,9% 98,1% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 2,8% 0,0% 97,2% 100,0% 0,2% 99,8% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 1,8% 0,0% 98,2% 100,0% 75,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 78,3% 21,4% 0,4% 0,0% 100,0% 0,0% 1,3% 14,4% 84,2% 100,0% 1,3% 98,7% 0,0% 0,0% 100,0% 51,1% 48,9% 0,0% 0,0% 100,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0% 100,0%
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 2 verdeling van de postcodes over de wijken
% adressen Bedrijventerrein Bomen- en Recreatiewijk Broekhorn Buitengebied Noord Buitengebied Zuid Butterhuizen De Noord Edelstenenwijk Heemradenwijk Huygenhoek Molenwijk Oostertocht Planetenwijk Rivierenwijk Schilderswijk Schrijverswijk Stad van de Zon Stadshart t Kruis Zuidwijk Eindtotaal
1701 0,3% 6,4% 0,0% 0,0% 1,9% 0,0% 0,0% 0,0% 36,4% 0,0% 0,0% 0,0% 4,7% 0,0% 50,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 100,0%
1702 2,9% 52,0% 0,0% 0,0% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 13,3% 0,0% 0,0% 28,5% 0,0% 0,4% 2,6% 0,0% 100,0%
1703 4,6% 0,0% 0,0% 0,0% 0,8% 0,4% 0,0% 21,9% 0,0% 0,8% 20,4% 0,5% 0,0% 24,9% 0,0% 5,3% 0,3% 18,3% 1,7% 0,0% 100,0%
1704 1705 21,2% 0,0% 0,0% 0,0% 0,9% 0,0% 13,5% 0,0% 1,5% 0,0% 40,6% 0,0% 15,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 27,6% 0,0% 0,0% 0,0% 27,3% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% 0,0% 6,6% 21,2% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 23,9% 100,0% 100,0%
4,8% 10,1% 0,1% 1,9% 0,8% 6,0% 2,2% 5,6% 6,0% 7,4% 5,3% 7,3% 3,1% 6,4% 8,2% 6,4% 6,6% 4,8% 0,9% 6,2% 100,0%
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
30
1. DEMOGRAFIE 1.1 Aantal inwoners In 2013 telt Heerhugowaard 52.744 inwoners. De verwachting is dat het aantal inwoners groeit naar circa 61.000 inwoners in 2033. Figuur 4 Bevolking Heerhugowaard
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het inwonersaantal weergegeven en de ontwikkeling van de bevolking tot 2033. Op het Bedrijventerrein, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen weinig mensen. Schilderswijk, Bomen- en Recreatiewijk en Huygenhoek hebben de meeste inwoners. In de meeste wijken wordt verwacht dat er in 2033 minder mensen wonen dan in 2013. Uitzonderingen zijn het Stadshart, het Bedrijventerrein, Butterhuizen, De Noord en Buitengebied Zuid. Deze wijken laten overigens geen sterke stijging zien in de bevolkingsaantallen. De groei van de bevolking in Heerhugowaard wordt waarschijnlijk verklaard door de bouw van nieuwe wijken zoals De Draai en Broekhorn.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
31
Figuur 5 Bevolkingsontwikkeling per wijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 3 Bevolkingsontwikkeling per wijk
2013
2023
2033
Schrijverswijk
2.877
2.833
2.819
Schilderswijk
4.380
4.293
4.232
Planetenwijk
1.566
1.457
1.448
Bomen- Recreatiewijk
4.939
4.753
4.682
Heemradenwijk
2.635
2.546
2.574
Edelstenenwijk
3.579
3.391
3.341
Stadshart
1.452
1.604
1.538
Molenwijk
2.817
2.617
2.565
Rivierenwijk
3.475
3.454
3.427
856
848
902
Butterhuizen
3.413
3.971
3.919
Oostertocht
4.301
3.993
3.945
Zuidwijk
4.068
3.914
3.821
Huygenhoek
4.825
5.102
4.817
Stad van de Zon
3.994
4.095
3.920
De Noord
1.247
1.260
1.277
Buitengebied Noord
1.158
1.114
1.139
't Kruis
534
500
536
Buitengebied Zuid
628
652
706
Bedrijventerrein
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
32
1.2 Leeftijdsopbouw In onderstaande bevolkingspiramides van 2013, 2023 en 2033 wordt het aantal mannen en het aantal vrouwen getoond van de bevolking van Heerhugowaard in leeftijdsgroepen van vijf jaar. Deze histogrammen tonen dat de top, dat is het aantal ouderen, door de jaren heen steeds breder wordt. Met name het aantal ouderen boven de 80 jaar wordt steeds meer. In 2013 valt de breedte van de categorie 40-44 jarigen op welke met de jaren mee schuift naar boven. Figuur 6 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Figuur 7 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2023
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
33
Figuur 8 Leeftijdsopbouw Heerhugowaard 2033
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
34
In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsopbouw in 2012 weergegeven op wijkniveau. Elke kleur geeft een andere leeftijdscategorie aan. De wijken Stadshart en het Bedrijventerrein laten een heel ander beeld zien van de leeftijdsverdeling ten opzichte van de andere wijken. In het Stadshart woont relatief weinig jeugd t/m 19 jaar en de helft van de bevolking bestaat uit inwoners van 65 jaar en ouder. Op het Bedrijventerrein woont weinig jeugd t/m 14 jaar, maar is de groep van 14-29 jaar relatief ruim vertegenwoordigd. Deze ruime vertegenwoordiging zou mogelijk verband kunnen houden met het aantal instellingen op het Bedrijventerrein. In de wijken Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen naar verhouding veel kinderen (0-14 jaar). Figuur 9 Leeftijdsopbouw per wijk 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
35
De hierna volgende staafdiagrammen laten de procentuele ontwikkeling zien in de leeftijdsopbouw in de verschillende wijken in de gemeente Heerhugowaard. 1.2.1 Schrijverswijk In 2013 woonden er 2.877 mensen in de Schrijverswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.819 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schrijverswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schrijverswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 10 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de Schrijverswijk zal naar verwachting het aantal ouderen (75+) tot 2033 toenemen. De bevolking tussen 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Figuur 11 Leeftijdsverdeling Schrijverswijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
36
1.2.2 Schilderswijk In 2013 woonden er 4.380 mensen in de Schilderswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 4.232 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schilderswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schilderswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 12 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de Schilderswijk neemt naar verwachting het aantal ouderen (75+) toe tot 2033. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 35-74 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 13 Leeftijdsverdeling Schilderswijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
37
1.2.3 Planetenwijk In 2013 woonden er 1.566 mensen in de Planetenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 1.448 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Planetenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Planetenwijk relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen van 75+ en jeugd. Figuur 14 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de Planetenwijk wonen in 2013 relatief weinig ouderen (75+) maar het percentage ouderen neemt naar verwachting toe tot 2033. Het percentage inwoners tussen de 5-24 jaar neemt naar verwachting af evenals het percentage inwoners tussen 35- 74. Figuur 15 Leeftijdsverdeling Planetenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
38
1.2.4 Bomen- en Recreatiewijk In 2013 woonden er 4.939 mensen in de Bomen en Recreatiewijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 4.682 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Bomen en Recreatiewijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Bomen en Recreatiewijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 16 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal in de Bomen- en Recreatiewijk het percentage ouderen (75+) toenemen tot 2033. Daarentegen neemt het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 naar verwachting af. Figuur 17 Leeftijdsverdeling Bomen- en Recreatiewijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
39
1.2.5 Heemradenwijk In 2013 woonden er 2.635 mensen in de Heemradenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.574 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Heemradenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Heemradenwijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 18 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In Heemradenwijk neemt naar verwachting tot 2033 het percentage ouderen (75+) toe. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24 jaar neemt af evenals in de leeftijdscategorie 35-74 jaar. Figuur 19 Leeftijdsverdeling Heemradenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
40
1.2.6 Edelstenenwijk In 2013 woonden er 3.579 mensen in de Edelstenenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.341 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Edelstenenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Edelstenenwijk relatief minder ouderen, minder jeugd en relatief meer personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 20 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting neemt in de Edelstenenwijk het percentage ouderen (65+) tot 2033 toenemen, de categorie van 35-64 jaar neemt af evenals het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24. Figuur 21 Leeftijdsverdeling Edelstenenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
41
1.2.7 Stadshart In 2013 woonden er 1.452 mensen in het Stadshart. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 1.538 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Stadshart in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in het Stadshart relatief heel veel ouderen en zeer weinig jeugd. Figuur 22 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Het percentage ouderen (75+) blijft toenemen tot 2033, het percentage jeugd (0-24) zal verder blijven afnemen. Figuur 23 Leeftijdsverdeling Stadshart
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
42
1.2.8 Molenwijk In 2013 woonden er 2.817 mensen in de Molenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.565 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Molenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Molenwijk relatief meer personen tussen 50-64 jaar en relatief minder jeugd. Figuur 24 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In Molenwijk neemt het percentage ouderen (65+) toe naar 2033. De leeftijdscategorie jeugd t/m 24 jaar neemt af tot 2033 evenals de categorie 35-64 jaar. Figuur 25 Leeftijdsverdeling Molenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
43
1.2.9 Rivierenwijk In 2013 woonden er 3.475 mensen in de Rivierenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.427 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Rivierenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Rivierenwijk relatief weinig ouderen en meer personen tussen 25-34 jaar. Figuur 26 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de Rivierenwijk zal naar verwachting het aantal ouderen (65+) toenemen tot 2033. Het percentage jeugd (0-14) neemt naar verwachting af evenals het percentage 35-64 jarigen. Figuur 27 Leeftijdsverdeling Rivierenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
44
1.2.10 Bedrijventerrein In 2013 woonden er 856 mensen op het Bedrijventerrein. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 902 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Bedrijventerrein in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er op het Bedrijventerrein relatief veel ouderen en relatief weinig jeugd tussen 0-14 jaar. De leeftijdscategorie daarna, 15-24 jarigen, is relatief veel vertegenwoordigd op het Bedrijventerrein. Figuur 28 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Op het Bedrijventerrein neemt naar verwachting het percentage ouderen af tot 2033, evenals het percentage15-24 jarigen. De leeftijdscategorie 25-49 jarigen neemt daarentegen toe. Figuur 29 Leeftijdsverdeling Bedrijventerrein
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
45
1.2.11 Butterhuizen In 2013 woonden er 3.413 mensen in de wijk Butterhuizen. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 3.919 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Butterhuizen in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Butterhuizen relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen 50-64 jaar. Figuur 30 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal tot 2033 het percentage ouderen (65+) toenemen in Butterhuizen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 5-24 jaar en 35-64 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 31 Leeftijdsverdeling Butterhuizen
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
46
1.2.12 Oostertocht In 2013 woonden er 4.301 mensen in de wijk Oostertocht. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.945 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Oostertocht in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Oostertocht relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen 35-49 jaar. Figuur 32 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de wijk Oostertocht zal naar verwachting het percentages 0-24 jarigen en 35-49 jarigen afnemen tot 2033. Het percentage 25-34 jarigen en het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal naar verwachting stijgen. Figuur 33 Leeftijdsverdeling Oostertocht
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
47
1.2.13 Zuidwijk In 2013 woonden er 4.068 mensen in de Zuidwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.821 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Zuidwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Zuidwijk relatief weinig ouderen en relatief meer jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen 35-49 jaar. Figuur 34 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In de Zuidwijk wordt verwacht dat het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal stijgen, terwijl het percentage inwoners tussen 0-14 jaar en 35-49 jaar zal afnemen. Figuur 35 Leeftijdsverdeling Zuidwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
48
1.2.14 Huygenhoek In 2013 woonden er 4.825 mensen in de wijk Huygenhoek. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 5.102 inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot4.817 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Huygenhoek in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Huygenhoek relatief weinig ouderen en relatief veel jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen 35-49 jaar. Figuur 36 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Het percentage in de leeftijd 50 jaar en ouder zal tot 2033 toenemen. De leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25-49 jaar nemen procentueel af tot 2033. Figuur 37 Leeftijdsverdeling Huygenhoek
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
49
1.2.15 Stad van de Zon In 2013 woonden er 3.994 mensen in de wijk Stad van de Zon. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 4.095 inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot 3.920 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Stad van de Zon in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Stad van de Zon relatief weinig ouderen en relatief veel kinderen (0-4) en relatief veel personen tussen 24-35 jaar. Figuur 38 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Het percentage ouderen (50+) neemt tot 2033 toe. Het percentage kinderen van 0-4 jaar neemt af en ook de leeftijdscategorie 25-49 jaar neemt af. Figuur 39 Leeftijdsverdeling Stad van de Zon
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
50
1.2.16 De Noord In 2013 woonden er 1.247 mensen in De Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 1.277 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van De Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in De Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in De Noord relatief minder 25-49 jarigen. Figuur 40 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In De Noord neemt het percentage ouderen (65+) neemt wel toe tot 2033, maar deze toename is minder dan in andere wijken. De leeftijdscategorie 35-64 neemt af tot 2033. Figuur 41 Leeftijdsverdeling De Noord
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
51
1.2.17 Buitengebied Noord In 2013 woonden er 1.158 mensen in Buitengebied Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets af tot 1.139 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in Buitengebied Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Noord relatief meer 50-64 jarigen. Figuur 42 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In Buitengebied Noord neemt het percentage ouderen (75+) toe tot 2033 terwijl het percentage 3564 jarigen afneemt. Figuur 43 Leeftijdsverdeling Buitengebied Noord
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
52
1.2.18 ’t Kruis In 2013 woonden er 534 mensen in de wijk ‘t Kruis. Het aantal inwoners blijft redelijk stabiel tot 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk ’t Kruis in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk ‘t Kruis relatief meer ouderen en minder jeugd (0-14). Ook wonen er in de wijk relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 44 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
In ’t Kruis zal naar verwachting het percentage 0-14 jarigen, 25-34 jarigen en het percentage ouderen (75+) tot 2033 toenemen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 50-74 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 45 Leeftijdsverdeling ‘t Kruis
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
53
1.2.19 Buitengebied Zuid In 2013 woonden er 628 mensen in Buitengebied Zuid. Het aantal inwoners neemt toe tot 706 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Zuid in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Zuid relatief weinig jeugd (0-14) en relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 46 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25 -34 jaar toenemen, het percentage in de categorie 35-64 jaar neemt naar verwachting af. In het percentage ouderen wijzigt relatief weinig tot 2033. Figuur 47 Leeftijdsverdeling Buitengebied Zuid
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
54
1.3 Jeugd: 0-14 jarigen In onderstaande kaart wordt het percentage 0-14-jarigen in 2012 zichtbaar per wijk. Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1%. In de volgende staafdiagram kunnen de verschillende wijken binnen de gemeente Heerhugowaard qua percentage 0-14-jarigen vergeleken worden met elkaar. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. Figuur 48 0-14 jarigen per wijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
55
Onderstaande lijngrafiek laat de verwachte ontwikkeling zien in het percentage 0-14-jarigen van gemeente Heerhugowaard, vergeleken met Nederland in de periode van 2013-2033. Het percentage 0-14 jarigen in Heerhugowaard is 2-3 % hoger dan het percentage in Nederland. Dit verschil neemt langzaam iets af naar 2033, maar het percentage 0-14-jarigen blijft boven het landelijke gemiddelde. Tot 2033 neemt het percentage 0-14-jarigen af in gemeente Heerhugowaard. Van 20% in 2013 tot 17,7% in 2033. Figuur 49 Percentage 0-14 jarigen 2013-2033
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
56
1.4 Ouderen: 75-plussers In het volgende staafdiagram worden de verschillende wijken binnen de gemeente Heerhugowaard qua percentage 75-plussers vergeleken. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. Figuur 50 75+ per wijk 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
57
Onderstaande lijngrafiek laat de verwachte ontwikkeling zien in het percentage 75-plussers van gemeente Heerhugowaard, vergeleken met Nederland in de periode van 2013-2033. In 2013 ligt het percentage 75-plussers in Heerhugowaard onder het Nederlandse percentage. Tot 2033 neemt het percentage 75-plussers, net als in Nederland, toe in gemeente Heerhugowaard van 4,8% in 2013 tot 10,5% in 2033. In Nederland neemt het percentage toe van 7,3% in 2013 tot 12,5% in 2033. Figuur 51 Percentage 75+ 2013-2033
Bron: Gemeente Heerhugowaard
1.5 Herkomst en culturele achtergrond In het volgende staafdiagram is het percentage allochtonen (niet westers + westers) weergegeven in gemeente Heerhugowaard ten opzichte van Nederland. Het totale percentage allochtonen ligt lager in vergelijking met Nederland en dit geldt zowel voor het aandeel niet-westerse als westerse allochtonen in Heerhugowaard. Figuur 52 Percentage allochtonen 2012 - Gemeente Heerhugowaard
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
58
Het percentage allochtonen (niet westers+westers) in Heerhugowaard is 18,2%, in Nederland ligt dit percentage op 20,9%. In het volgende staafdiagram is het percentage allochtonen (niet westers + westers) weergegeven per wijk in de gemeente Heerhugowaard. In de Rivierenwijk en Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. Figuur 53 Percentage allochtonen, westers / niet-westers
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
59
In onderstaand staafdiagram wordt het percentage niet westerse allochtonen onderverdeeld in de verschillende landen van herkomst. Vanwege de kleine aantallen in Buitengebied Zuid en de wijk ’t Kruis zijn de percentages onderverdeeld in de verschillende landen van herkomst niet bekend. Figuur 54 Percentage allochtonen, niet westers
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten, 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
60
1.6 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Indicatoren voor verschillen in SES tussen mensen zijn meestal gerelateerd aan kennis, arbeid en/of bezit. Personen met een lage SES hebben een minder gezonde leefstijl: roken en drinken meer, eten minder groenten en fruit en bewegen minder. Ook zijn materiële omstandigheden (woon- en werkomstandigheden) vaak minder gunstig voor de gezondheid. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om: het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt Figuur 55 Factorscore sociale status 2010 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
61
Tabel 4 Factorscore sociale status 2010 - Gemeente Heerhugowaard
Factorscore soc. status Postcode 1701
0,54
Postcode 1702
0,4
Postcode 1703
-0,03
Postcode 1704
0,63
Postcode 1705
1,22
Gemiddelde Heerhugowaard
0,57
Gemiddelde Noord Kennemerland
0,60
Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau
Bovenstaande kaart en tabel illustreren de verdeling van de SES. Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 heeft de laagste SES (-0,03) van Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. De gemeente Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 1 Demografie
62
2. OPVOEDEN EN OPGROEIEN Het jeugdbeleid en jeugdgezondheidsbeleid hebben betrekking op complexe vraagstukken waar verschillende partijen bij betrokken zijn. In dit hoofdstuk worden in dit kader de volgende vragen besproken:
Waar woont veel jeugd, waar wonen veel kinderen? Hoe is de samenstelling van de gezinnen? Waar zitten voorzieningen als peuterspeelplaatsen, kinderopvang en scholen? Wat kunnen we zeggen over leefstijl van jongeren/ kinderen?
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor opvoeden en opgroeien gericht dient te zijn.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
63
2.1 Waar woont veel jeugd, waar wonen veel kinderen? Jeugd/kinderen wordt onderverdeeld in drie categorieën. De eerste categorie is de 0-4 jarigen. Dit zijn de kinderen die nog niet schoolplichtig zijn en eventueel gebruik maken van peuterspeelzalen en kinderopvang. In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard is het percentage 6.6% van de totale bevolking van deze gemeente. Relatief weinig 0-4 jarigen zijn te vinden in de wijken Bedrijventerrein (1,2%) en Buitengebied Zuid (1,3%). In de wijken Rivierenwijk (8,5%), Zuidwijk (9,6%), Huygenhoek (9,6%) en Stad van de Zon (13,1%) wonen procentueel veel 0-4 jarigen. Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 56 Percentage 0-4 jarigen per wijk 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 5 Percentage 0-4 jarigen wijken van Heerhugowaard 2013
Schrijverswijk
4,6% Butterhuizen
5,2%
Schilderswijk
5,6% Oostertocht
4,8%
Planetenwijk
6,2% Zuidwijk
9,6%
Bomen- Recreatiewijk
4,7% Huygenhoek
9,6%
Heemradenwijk
4,1% Stad van de Zon
Edelstenenwijk
5,3% De Noord
4,8%
Stadshart
3,4% Buitengebied Noord
5,7%
Molenwijk
5,0% 't Kruis
2,8%
Rivierenwijk
8,5% Buitengebied Zuid
1,3%
Bedrijventerrein
1,2% Heerhugowaard
6,6%
13,1%
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
64
De tweede categorie is de 5-14 jarigen, ook wel de schoolgaande/ leerplichtige kinderen genoemd. Deze kinderen zijn verplicht gebruik te maken van basisonderwijs en voortgezet onderwijs. In Heerhugowaard is het percentage kinderen van 5-14 jaar 13,5 % van de totale bevolking van deze gemeente in vergelijking met 11,8% landelijk. Relatief weinig 5-14 jarigen zijn te vinden in het Stadshart (2,6%), Bedrijventerrein (6,1%), Heemradenwijk (9,1%), Buitengebied Noord (7,8%) en Buitengebied Zuid (7,8%). Er wonen relatief veel 5-14 jarigen in Oostertocht (16,3%), Zuidwijk (18,2%) en Huygenhoek (20,3%). Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 57 Percentage 5-14 jarigen per wijk 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 6 Percentage 5-14 jarigen wijken van Heerhugowaard 2013
Schrijverswijk
10,9% Butterhuizen
14,7%
Schilderswijk
12,7% Oostertocht
16,3%
Planetenwijk
12,1% Zuidwijk
18,2%
Bomen- Recreatiewijk
12,4% Huygenhoek
20,3%
Heemradenwijk Edelstenenwijk Stadshart
9,1% Stad van de Zon 12,8% De Noord 2,6% Buitengebied Noord
14,3% 13,8% 7,8%
Molenwijk
11,6% 't Kruis
Rivierenwijk
12,5% Buitengebied Zuid
7,8%
6,1% Heerhugowaard
13,5%
Bedrijventerrein
11,2%
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
65
De laatste categorie omvat de 15-24 jarigen, ook wel de jongvolwassenen genoemd. Deze jongeren zijn deels verplicht gebruik te maken van voortgezet onderwijs of het beroepsonderwijs. In Heerhugowaard is het percentage jongvolwassenen 11,6 % van de totale bevolking van deze gemeente in vergelijking met 12,2% landelijk. Relatief veel 15-24 jarigen wonen op het Bedrijventerrein (24,9%), in Butterhuizen (13,3%), De Noord (14,4%), Buitengebied Noord (13,4%), ’t Kruis (14%) en het Buitengebied Zuid (13,4%). Een mogelijke verklaring van het hoge percentage op het Bedrijventerrein zou de vestiging van instellingen in deze wijk kunnen zijn. In het Stadshart (5,5,%), Zuidwijk (9,5%) en Stad van de Zon (8,4%) wonen juist relatief weinig 15-24 jarigen. Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van deze leeftijdscategorie binnen de gemeente Heerhugowaard. Figuur 58 Percentage 15-24 jarigen per wijk 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 7 Percentage 15-24 jarigen wijken van Heerhugowaard 2013
Schrijverswijk
12,0% Butterhuizen
13,3%
Schilderswijk
11,3% Oostertocht
11,3%
Planetenwijk
10,9% Zuidwijk
Bomen- Recreatiewijk
11,8% Huygenhoek
Heemradenwijk
10,9% Stad van de Zon
Edelstenenwijk
12,8% De Noord
Stadshart
5,5% Buitengebied Noord
9,5% 10,3% 8,4% 14,4% 13,4%
Molenwijk
12,2% 't Kruis
14,0%
Rivierenwijk
12,2% Buitengebied Zuid
13,4%
Bedrijventerrein
24,9% Heerhugowaard
11,6%
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
66
2.2 Hoe is de samenstelling van gezinnen? In 2012 telt de gemeente Heerhugowaard in totaal 21.252 huishoudens. Ongeveer 28.3% van de huishoudens, ofwel 6006 huishoudens, bestaat uit één persoon. 41,1% van de huishoudens is samenwonend met een of meer kinderen of eenoudergezinnen (8725 huishoudens) en 30,7% van de huishoudens woont samen en heeft geen kinderen, dit zijn 6521 huishoudens in Heerhugowaard. Figuur 59 Samenstelling huishoudens Gemeente Heerhugowaard 2012
Bron: CBS – Huishoudensstatistiek Tabel 8 Samenstelling huishoudens 2012 - Gemeente Heerhugowaard
Gemeente Heerhugowaard aantal Hh. totaal
Nederland
%
%
21.252
100%
100%
Hh. alleenstaand totaal
6.006
28,3%
36,8%
Hh. samenwonend zonder kinderen totaal
6.521
30,7%
29,2%
34,2% 34, 6,9% 1%
27,4%
Hh. samenw met kind Samenwonend met kind en eenoudergez totaal Eenoudergezinnen
8.72 5
7263 1462
41,1 %
6,8%
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek
In vergelijking met Nederland zijn er relatief veel huishoudens met kinderen namelijk 41,1% in vergelijking met 34,1%. Dit hoge percentage wordt voornamelijk bepaald door de huishoudens samenwonend met kinderen. Het percentage eenoudergezinnen in Heerhugowaard komt overeen met het percentage in Nederland. Om verder in te zoomen op de huishoudens binnen de wijken van Heerhugowaard worden deze categorieën huishoudens afzonderlijk belicht in de volgende kaarten. Overigens is het bekend dat er een patroon te zien is in het aandeel huishoudens in relatie tot het bouwjaar van wijken: in jonge wijken wonen veel jonge gezinnen en stellen zonder kinderen, in de eerste jaren van een nieuwbouwwijk worden er veel kinderen geboren en worden het kinderrijke wijken. Weer een paar jaar later neemt, als gevolg van scheidingen, het aantal eenouderhuishoudens toe. Hoe ouder de wijk is hoe meer gemêleerd de samenstelling van de bevolking is ten aanzien van de huishoudensamenstelling. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
67
2.2.1 Eenpersoonshuishoudens Eenpersoonshuishoudens omvatten alle alleenstaande inwoners van de gemeente Heerhugowaard. Deze groep heeft de leeftijd van 18 jaar en ouder. In Heerhugowaard is 28,3% van de huishoudens alleenstaand; dit percentage ligt onder het Nederlandse percentage van 36,8%. In Heerhugowaard zijn er in totaal 6006 alleenstaande inwoners. In onderstaand staafdiagram worden de percentages alleenstaanden voor de wijken in Heerhugowaard getoond. In het Stadshart (54%) en het Bedrijventerrein (39%) wonen relatief de meeste alleenstaanden. Een mogelijke verklaring voor het hoge percentage op het Bedrijventerrein zou de aanwezigheid van instellingen kunnen zijn. In de Planetenwijk (20%), Edelstenenwjik (21%), Buitengebied Noord (18%), ’t Kruis (16%), Buitengebied Zuid (18%), Zuidwijk (22%) en Huygenhoek (21%) wonen relatief weinig alleenstaanden. Figuur 60 Percentage huishoudens alleenstaand per wijk 2012
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 9 Percentage huishoudens alleenstaand totaal 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
% huishoudens alleenstaand totaal 29 Butterhuizen
% huishoudens alleenstaand totaal 25
Schilderswijk
24 Oostertocht
30
Planetenwijk
20 Zuidwijk
22
Bomen- en Recreatiewijk
27 Huygenhoek
21
Heemradenwijk
29 Stad van de Zon
27
Edelstenenwijk
21 De Noord
23
Stadshart
54 Buitengebied Noord
18
Molenwijk
37 t Kruis
16
Rivierenwijk
34 Buitengebied Zuid
18
Bedrijventerrein
39 Nederland
Schrijverswijk
36,8
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
68
2.2.2 Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens bestaan uit niet-gehuwde paren of echtparen zonder kinderen, en overige huishoudens (bijvoorbeeld samenwonende broers). In Heerhugowaard zijn er in totaal 6521 huishoudens die aan deze criteria voldoen. De wijken met de hoogste percentages meerpersoonshuishoudens zonder kinderen zijn Planetenwijk (41%), Heemradenwijk (42%), ’t Kruis (46%). Wijken met een laag percentage meerpersoonshuishoudens zonder kinderen zijn Rivierenwijk (20%), Molenwijk (25%) en Huygenhoek (20%). Onderstaand staafdiagram illustreert de verdeling van de meerpersoonshuishoudens zonder kinderen per wijk in de gemeente Heerhugowaard. Figuur 61 Percentage huishoudens samenwonend zonder kinderen per wijk 2012
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 10 Percentage huishoudens samenwonend - kinderen totaal 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
% huishoudens. samenwonend zonder kinderen totaal
% huishoudens samenwonend zonder kinderen totaal
Schrijverswijk
36 Butterhuizen
30
Schilderswijk
36 Oostertocht
27
Planetenwijk
41 Zuidwijk
30
Bomen- en Recreatiewijk
37 Huygenhoek
20
Heemradenwijk
42 Stad van de Zon
26
Edelstenenwijk
35 De Noord
35
Stadshart
38 Buitengebied Noord
36
Molenwijk
25 t Kruis
46
Rivierenwijk
20 Buitengebied Zuid
33
Bedrijventerrein
33 Nederland
29,2
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
69
2.2.3 Meerpersoonshuishoudens met kinderen Meerpersoonshuishoudens bestaan uit niet-gehuwde paren met kinderen, echtparen met kinderen, en overige huishoudens. In Heerhugowaard zijn er in totaal 8725 huishoudens die aan deze criteria voldoen. In de wijken Huygenwijk (59%), Zuidwijk (48%) en Buitengebied Zuid (49%) zijn relatief veel meerpersoonshuishoudens met kinderen. In het Stadshart (9%) wonen relatief weinig meerpersoonshuishoudens met kinderen. Figuur 62 Percentage huishoudens samenwonend met kinderen per wijk 2012
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek Tabel 11 Percentage huishoudens samenwonend met kinderen totaal 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
% huishoudens samenwonend met kinderen totaal 34 Butterhuizen
% huishoudens samenwonend met kinderen totaal 45
Schilderswijk
40 Oostertocht
43
Planetenwijk
39 Zuidwijk
48
Bomen- en Recreatiewijk
36 Huygenhoek
59
Heemradenwijk
29 Stad van de Zon
47
Edelstenenwijk
45 De Noord
42
Schrijverswijk
Stadshart
9 Buitengebied Noord
47
Molenwijk
38 t Kruis
39
Rivierenwijk
45 Buitengebied Zuid
49
Bedrijventerrein
27 Nederland
27,3
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
70
2.2.4 Eenouderhuishoudens Een eenouderhuishouden is samengesteld uit een of meerdere kinderen en een ouder. De ouder is 18 jaar of ouder. In Heerhugowaard zijn er in totaal 1462 eenouderhuishoudens. Net als op landelijk niveau bestaat 7% van de huishoudens van de Gemeente Heerhugowaard uit eenouderhuishoudens. Over eenouderhuishoudens zijn geen gegevens op wijkniveau beschikbaar. Hieronder wordt daarom het percentage eenouderhuishoudens per postcode weergegeven, waarna op detailniveau (5-positie postcodeniveau, 1234X) de verdeling van het percentage eenoudergezinnen in Heerhugowaard in de kaart van Heerhugowaard wordt weergegeven (de blauwe kleuren geven de gebieden aan met relatief veel eenoudergezinnen). Met name in postcodegebied 1702, 1703 en 1705 komen relatief veel eenoudergezinnen voor. In de kaart zijn 8 gebieden donkerblauw gekleurd en komen overeen met de 5-positiepostcodes 1702E, 1702L, 1703G, 1703J, 1703M, 1705A, 1705E en 1705R. In deze gebieden ligt het percentage eenoudergezinnen boven 10%. Tabel 12 Percentage huishoudens éénouder 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Postcode 1701
% huishoudens éénouder 5,8
Postcode 1702
7,6
Postcode 1703
7,5
Postcode 1704
6
Postcode 1705
7,2
Heerhugowaard Nederland
7 6,8
Bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek Figuur 63 Percentage éénoudergezinnen 5-positie postcodeniveau 2012
Bron: CBS - Centraal Bureau voor de Statistiek
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
71
2.3 Waar zitten voorzieningen als peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen? 2.3.1 Kinderen 0-4 jaar In totaal heeft Heerhugowaard 15 peuterspeelzalen en 24 kinderopvangcentra, zie afbeelding 2. De meeste peuterspeelzalen bevinden zich in de wijk Huygenhoek en in de Stad van de Zon. De meeste kinderopvangcentra zijn gevestigd op het Bedrijventerrein. De verdeling van de peuterzalen en kinderdagverblijven komt niet overeen met de verdeling van het percentage 0-4 jarigen in Heerhugowaard. Zo wonen er in de Rivierenwijk relatief veel 0-4 jarigen maar zijn hier geen locaties van peuterspeelzalen en kinderdagverbljven. In de Bomen en Recreatiewijk wonen relatief weinig 0-4 jarigen en zijn 5 locaties voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. In Stad van de Zon en Huygenhoek zijn veel kinderen en relatief veel peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de kinderopvangcentra en de peuterspeelzalen. Figuur 64 Kinderopvangcentra en Peuterspeelplaatsen, Heerhugowaard 2013
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Tabel 13 Kinderopvangcentra en Peuterspeelplaatsen, Heerhugowaard 2013
Schrijverswijk
Peuterspeelzalen 1
Kinderdagverblijven 1
% 0-4 jarigen 4,6%
Schilderswijk
1
1
5,6%
Planetenwijk
0
0
6,2%
Bomen- en Recreatiewijk Heemradenwijk
2
3
4,7%
0
0
4,1%
Edelstenenwijk
2
1
5,3%
Stadshart
0
0
3,4%
Molenwijk
1
1
5,0%
Rivierenwijk
0
0
8,5%
Bedrijventerrein
0
9
1,2%
Butterhuizen
0
0
5,2%
Oostertocht
0
0
4,8%
Zuidwijk
1
1
9,6%
Huygenhoek
3
3
9,6%
Stad van de Zon
3
2
13,1%
De Noord
1
1
4,8%
Buitengebied Noord
0
0
5,7%
t Kruis
0
1
2,8%
Buitengebied Zuid
0
0
1,3%
Totaal
15
24
6,6%
Bron: TotaalROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
72
2.3.2 Kinderen 4-18 jaar De kinderen van deze leeftijdscategorie maken gebruik van verschillende schoolvoorzieningen. De jongste kinderen maken gebruik van de basisschool en buitenschoolse opvang. De oudere kinderen maken voornamelijk gebruik van voortgezet onderwijs. Onderstaande figuren illustreren de verdeling en het aantal schoolvoorzieningen. In totaal heeft Heerhugowaard 24 basisscholen en 24 buitenschoolse opvangcentra. De meeste basisscholen bevinden zich in de wijk Huygenhoek. De meeste buitenschoolse opvangcentra zijn gevestigd in Huygenhoek, Stad van de Zon en op het Bedrijventerrein. In Oostertocht, waar relatief veel 5-14 jarigen wonen, zijn geen scholen of buitenschoolse opvang. In Zuidwijk en Huygenhoek , waar ook relatief veel 5-14 jarigen wonen, is er wel een goede bezetting van scholen en opvang. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de scholen en centra. Figuur 65 Buitenschoolse opvang en Basisscholen, Heerhugowaard 2013 NB: elk vierkant geeft een locatie aan van Buitenschoolse opvang of Basisschool. De grootte van het vierkant heeft geen betekenis.
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Tabel 14 Buitenschoolse opvang en Basisscholen, Heerhugowaard 2013
Schrijverswijk
Buitenschoolse Basis- % 5-14 opvang scholen jarigen 10,9% 1 1
Schilderswijk
1
2
12,7%
Planetenwijk
0
1
12,1%
Bomen- en Recreatiewijk
3
2
12,4%
Heemradenwijk
0
2
9,1%
Edelstenenwijk
2
2
12,8%
Stadshart
0
0
2,6%
Molenwijk
1
3
11,6%
Rivierenwijk
0
0
12,5%
Bedrijventerrein
4
1
6,1%
Butterhuizen
1
2
14,7%
Oostertocht
0
0
16,3%
Zuidwijk
1
0
18,2%
Huygenhoek
4
4
20,3%
Stad van de Zon
4
2
14,3%
De Noord
1
1
13,8%
Buitengebied Noord
0
0
7,8%
't Kruis
1
1
11,2%
Buitengebied Zuid
0
0
7,8%
Totaal
24
24
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
In de nieuwe wijk De Draai wordt een nieuwe basisschool gebouwd. Deze school gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
73
Heerhugowaard heeft 3 scholen voor voortgezet onderwijs, het Huygens College, Trinitas College en Praktijkschool Focus, met samen 5 vestigingen. Het meerderdeel van deze vestigingen bevinden zich op het Bedrijventerrein. Er zijn geen gegevens beschikbaar over de capaciteit van de scholen. Figuur 66 Voortgezet Onderwijs, Heerhugowaard, 2013
Tabel 15 Voortgezet onderwijs, 2013, Gemeente Heerhugowaard
Voortgezet onderwijs Bomen- en Recreatiewijk
1
Molenwijk
1
Bedrijventerrein
3
Totaal
5
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
NB: elk vierkant geeft een locatie aan van Buitenschoolse opvang of Basisschool. De grootte van het vierkant heeft geen betekenis.
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
74
2.4 Wat is de leefstijl van jongeren/kinderen? GGD gegevens over leefstijl van jongeren zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. Hieronder wordt ingegaan op de leefstijl van jongeren en kinderen in Heerhugowaard. 2.4.1 Kinderen In 2011 liet de GGD Hollands Noorden de Kindermonitor 0-12 jaar uitvoeren. In Heerhugowaard woonden op dat moment 8.473 kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar. 2.236 ouders zijn aangeschreven, hiervan vulden 1.049 ouders de vragenlijst in (respons 47%). Gegevens zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. In Heerhugowaard beoordeelden 95% van de ouders de gezondheid van hun kind (zowel lichamelijk als geestelijk) goed of heel goed (t.o.v. 95% in Noord-Holland Noord). Uit de kindermonitor kwam naar voren dat 98% van de kinderen minimaal vijf keer per week ontbeet. 48% van de kinderen at niet dagelijks fruit en 66% at niet dagelijks groente. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) voor kinderen is dagelijks 60 minuten matige intensieve lichamelijke activiteit, die bovendien gericht is op het verbeteren van de lichamelijke fitheid. In 2011 Heerhugowaard voldeed 74% van de kinderen van 4-12 jaar aan deze beweegnorm en was 72% lid van een of meer sportverenigingen. Dit komt overeen met de percentages in Noord Holland Noord. Tabel 16 Voeding en beweging
Voeding en beweging Minimaal vijf keer per week ontbijten Onvoldoende groente Onvoldoende fruit Voldoet aan de NNGB
NHN 98% 64% 45% 75%
Heerhugowaard 98% 66% 48% 74%
Bron: GGD Hollands Noorden
In Heerhugowaard heeft 7% van de kinderen van 8-12 jaar wel eens alcohol gedronken, hierin wordt een slokje alcohol meegerekend. 37% van de ouders in Heerhugowaard vindt 16 jaar een geschikte leeftijd van het drinken van alcohol . Dit percentage ligt een stuk lager dan het percentage in NoordHolland Noord. 41% vindt dat kinderen vanaf 18 jaar alcohol mogen drinken. 6% van de ouders keurt het goed als kinderen jonger dan 16 jaar alcohol drinken. Tabel 17 Geschikte leeftijd waarop kinderen alcohol mogen drinken volgens ouders
Leeftijd Jonger dan 16 jaar Vanaf 16 jaar Vanaf 18 jaar
NHN 6% 48% 33%
Heerhugowaard 6% 37% 41%
Bron: GGD Hollands Noorden
In Heerhugowaard gaf 4% van de ouders aan dat er in huis gerookt wordt in het bijzijn van kinderen. Deze kinderen staan dus direct bloot aan schadelijke rook. Enkele van 8-12 jarigen hebben weleens gerookt volgens de Kindermonitor 2011. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
75
2.4.2 Jongeren Vier GGD’s uit Noord Holland hebben samen tussen 2009 en 2010 een groot onderzoek gedaan onder jongeren op het voortgezet onderwijs: EMOVO. Het betreft leerlingen van 2e en van 4e klassen. Voor de gemeente Heerhugowaard waren vragenlijsten van 830 jongeren bruikbaar voor analyse. Het gaat om jongeren die in Heerhugowaard wonen en zowel in als buiten Heerhugowaard op school zitten. Uit het EMOVO onderzoek kwam dat 16% van de jongeren in Heerhugowaard minimaal 2x per week zijn of haar ontbijt oversloeg. Tabel 18 Percentage dat minimaal 2x per week zijn of haar ontbijt overslaat
Jongeren totaal Meisjes Jongens VMBO leerlingen Havo/vwo leerlingen Autochtone jongeren Niet westerse allochtone jongeren Westerse allochtone jongeren
Heerhugowaard 16% 20% 12% 23% 10% 13% 27% 26%
NHN 16% 19% 13% 21% 10% 14% 33% 23%
Bron: GGD Hollands Noorden
67% van de jongeren in Heerhugowaard gaf aan niet dagelijks groente te eten en 62% gaf aan niet dagelijks fruit te eten (t.o.v. NHN 63%). 83% van de jongeren voldeed niet aan de aanbevolen norm van dagelijks 2 stuks fruit (t.o.v. NHN 85%). Van de jongeren bewoog 34% onvoldoende. Ruim een kwart van de jongeren (28%) gaf aan geen lid te zijn van een sportvereniging (t.o.v. NHN 30%). 60% van de jongeren in Heerhugowaard zat dagelijks ≥ 2 uur achter de computer of tv (t.o.v. NHN 60%). Jongeren die minstens een keer per week roken, worden als regelmatige rokers beschouwd. Met name in de hogere klassen en op het VMBO werd er veel gerookt. Tabel 19 Regelmatig roken
Totaal Jongens Meisjes Klas 2 Klas 4 VMBO Havo/ vwo
Heerhugowaard 11% 13% 10% 7% 17% 20% 4%
NHN 14% 14% 14% 7% 20% 21% 7%
Bron: GGD Hollands Noorden
De gemiddelde leeftijd waarop jongeren in Heerhugowaard voor het eerst alcohol dronken was 12 jaar en 8 maanden. Dit komt overeen met de leeftijd in Noord Holland Noord. 59% van de jongeren in Heerhugowaard had wel eens alcohol gedronken en 45% had actueel alcohol gebruikt. Met name de hogere klassen drinken meer. 30% van de jongeren heeft in de afgelopen maand overmatig alcohol gebruikt (> 5 glazen op een gelegenheid), dit wijkt in positieve zin af van Noord Holland Noord (37%). Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
76
Tabel 20 Alcoholgebruik in de afgelopen maand
Totaal Jongens Meisjes Klas 2 Klas 4 VMBO Havo/ vwo
Heerhugowaard 45% 46% 43% 24% 70% 54% 37%
NHN 50% 51% 49% 25% 73% 54% 45%
Bron: GGD Hollands Noorden
In Heerhugowaard had een vijfde van de jongeren (20%) ervaring met geslachtsgemeenschap(t.o.v. NHN 21%). Met name hogere klassen en vmbo leerlingen hebben vaker geslachtsgemeenschap gehad. Tabel 21 Ervaring met geslachtsgemeenschap
Totaal Jongens Meisjes Klas 2 Klas 4 VMBO Havo/ vwo
Heerhugowaard 20% 22% 17% 7% 35% 28% 13%
NHN 21% 21% 21% 8% 33% 28% 15%
Bron: GGD Hollands Noorden
35% van de jongeren vree niet altijd met een condoom (t.o.v. NHN 46%). Meisjes vreeën vaker onveilig dan jongens (46% versus 26%). Van de jongeren die (wel eens) zonder condoom vrijden, dacht 80% ten onrechte geen risico te lopen op een soa. De helft van de jongeren in Heerhugowaard (51% t.o.v. NHN 50% ) stond negatief ten opzicht van homoseksualiteit. Jongens waren vaker negatief dan meisjes. 2.4.3 Tienermoeders In Heerhugowaard waren er in de periode 2006-2010 gemiddeld 10 meisjes van 19 jaar of jonger met een kind (tienermoeders). In dezelfde periode zijn er gemiddeld genomen ieder jaar 6 kinderen geboren met een moeder jonger dan 20 jaar. In heel Noord-Holland Noord waren er gemiddeld genomen 95 tienermoeders en zijn er gemiddeld 59 kinderen per jaar geboren met een moeder jonger dan 20 jaar.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
77
2.5 Samenvatting In Oostertocht, Butterhuizen, Zuidwijk en Huygenhoek woont de meeste jeugd en daarmee zijn hier ook hoge percentages huishoudens met kinderen te vinden. Deze wijken liggen dicht bij elkaar en liggen met name in de postcodegebieden 1704 en 1705. Relatief veel eenoudergezinnen zijn te vinden in postcodegebied 1702 ,1703 en 1705. In het Stadshart zijn weinig kinderen en jeugd, en wonen veel alleenstaanden. In de Rivierenwijk wonen relatief veel 0-4 jarigen maar hier zijn geen locaties van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. In de wijken Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-4 jarigen en hier zijn respectievelijk 6 en 5 locaties voor peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Basisscholen in gebieden met veel kinderen zijn veel te vinden in Huygenhoek en Butterhuizen, deze basisscholen bedienen waarschijnlijk ook de wijken Oostertocht en Zuidwijk waar veel kinderen wonen in de basisschoolleeftijd, maar waar geen basisscholen zijn gevestigd. De verdeling van de middelbare scholen in Heerhugowaard volgt niet de verdeling van de jeugd in de wijken in Heerhugowaard, omdat de middelbare school een regionale functie heeft. Bijna alle kinderen (4-12 jaar) in Heerhugowaard ontbeten minimaal vijf keer per week, slechts de helft at elke dag fruit en minder dan de helft at elke dag groente. 74% van de kinderen voldeed in 2011 aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. In Heerhugowaard vonden de meeste ouders 18 jaar een geschikte leeftijd om alcohol te mogen drinken (41% i.v.m. 33% NHN). In heel Noord Holland vinden de meeste ouders 16 jaar een geschikte leeftijd om alcohol te mogen drinken (48% i.v.m. 37% Heerhugowaard). Van de jongeren (2e en 4e klas voortgezet onderwijs) gaf 16% aan minimaal twee keer per week het ontbijt over te slaan. 67% at niet dagelijks groente en 62% at niet dagelijks fruit. 34% van de jongeren bewoog onvoldoende. Met name in de hogere klassen en op het VMBO wordt er veel gerookt. In de hogere klassen wordt ook meer alcohol gedronken. 30% van de jongeren had in de afgelopen maand overmatig alcohol gebruikt (i.v.m. 37% in Noord Holland Noord). Met name in de hogere klassen en op het VMBO hadden leerlingen vaker geslachtsgemeenschap gehad. 35% van de jongeren gebruikte geen condoom. In de periode 2006-2010 waren er gemiddeld 10 meisjes van 19 jaar of jonger met een kind in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 2 Opvoeden en opgroeien
78
3. INKOMEN EN WERK In dit hoofdstuk worden verschillende onderwerpen rondom inkomen en werk besproken. Daarbij komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Onderwijs en opleidingsniveau Heerhugowaard Inkomensverdeling Uitkeringen Vestigingen en banen
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor inkomen en werk gericht dient te zijn.
3.1 Onderwijs en opleiding In Heerhugowaard gaan de meeste leerlingen op het voortgezet onderwijs naar het VMBO. In vergelijking met Nederland gaan relatief weinig leerlingen naar het VWO. Onderstaande figuur laat zien dat het merendeel van de leerlingen na de middelbare school, het middelbaar beroepsonderwijs volgt. Een klein aantal leerlingen neemt vervolgens deel aan wetenschappelijk onderwijs. Figuur 67 Verdeling voortgezet onderwijs in Heerhugowaard 2011/2012
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 11-10-2013
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
79
Tabel 22 Onderwijssoorten in Heerhugowaard 2010/2011
Leerlingen en studenten; onderwijssoorten in Heerhugowaard aantal Leerlingen-studenten Perioden
2010/'11
Onderwijssoorten
aantal Leerlingen-studenten 2011/'12*
Heerhugowaard
NL
aantal
NL
Totaal voortgezet onderwijs
3025
100,0%
100,0%
3101
100,0%
100,0%
Vo algemene leerjaren 1-3
1311
43,3%
41,9%
1341
43,2%
42,3%
Vwo 3-6
393
13,0%
17,5%
410
13,2%
17,3%
Havo 3-5
530
17,5%
16,1%
502
16,2%
16,1%
Vmbo theoretische-gemengde leerweg 3-4
336
11,1%
10,8%
336
10,8%
10,9%
Vmbo basis-kaderberoeps 3-4
363
12,0%
10,9%
417
13,4%
10,5%
92
3,0%
2,8%
95
3,1%
2,8%
Praktijkonderwijs Vavo
41
41
Totaal middelbaar/ hoger beroeps en WO
2977
100,0%
100,0%
3052
100,0%
100,0%
Totaal middelbaar beroepsonderwijs
1625
53,7%
44,5%
1668
54,7%
43,9%
Hoger beroepsonderwijs
1038
34,3%
35,1%
1084
35,5%
35,5%
314
10,4%
20,4%
300
9,8%
20,6%
Wetenschappelijk onderwijs Bron: CBS
De beroepsbevolking en de werkzame beroepsbevolking hebben met name een middelbaar opleidingsniveau (zie tabel 23). Tabel 23 Onderwijsniveau van de beroepsbevolking 2010/2011
Beroepsbevolking Heerhugowaard 2010/2012
Bevolking (15 tot 65 jaar) Bevolking (15 tot 65 jaar) Bevolking (15 tot 65 jaar) Onderwijsniveau: Onderwijsniveau: laag Onderwijsniveau: hoog middelbaar x 1 000 x 1 000 x 1 000
Bevolking (15 tot 65 jaar)
10,1
16,3
7,1
Beroepsbevolking
6,4
12,6
6,1
Werkzame beroepsbevolking
5,9
12,0
5,9
Bron: CBS
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
80
3.2 Inkomen Van de inwoners van 15-65 jaar in Heerhugowaard heeft 69% een inkomen uit arbeid. Dit is meer dan landelijk (64%) en dan de hele regio Noord-Holland Noord (66%). Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner is in Heerhugowaard 14.300 euro. Dit is lager dan in Noord-Holland Noord (14.900 euro) en landelijk (14.700 euro). Er zijn in Heerhugowaard echter relatief minder huishoudens die moeten rondkomen van een inkomen rond of onder het sociaal minimum, namelijk ruim 5,5% ten opzichte van 6,4% regionaal en 7,8% landelijk (Gezondheidsprofiel Heerhugowaard 2011). Onderstaande afbeelding toont de inkomensverdeling in Heerhugowaard in 2009 in vergelijking met de 20%- inkomenscategorieën in Nederland. In de eerste categorie vallen de huishoudens met een inkomen dat tot de groep 20% laagste inkomens in Nederland behoort. In de tweede groep vallen de huishoudens met een inkomen dat tot de volgende 20% inkomens in Nederland behoort enzovoort. Figuur 68 toont dat Heerhugowaard relatief minder lage inkomens en relatief meer hoge inkomens heeft dan Nederland. Figuur 68 Inkomensverdeling naar 20% groepen 2009
Bron: CBS - Regionaal InkomensOnderzoek (RIO)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
81
In onderstaande figuur wordt het percentage huishoudens met lage inkomens en het percentage huishoudens met hoge inkomens voor de verschillende postcodes weergegeven. Met de huishoudens met lage inkomens worden de huishoudens bedoeld die vallen onder de inkomens behorende bij de 40% laagste inkomens in Nederland. Met de huishoudens met hoge inkomens worden de huishoudens bedoeld die vallen onder de inkomens behorende bij de 20% hoogste inkomens in Nederland. Figuur 69 % laagste en hoogste inkomens Heerhugowaard 2009
Bron: CBS – Regionaal InkomensOnderzoek (RIO) Tabel 24 Percentage huishoudens 2009 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Postcode 1701
% Huishoudens met laag inkomen 33,1
% Huishoudens met hoog inkomen 18,6
Postcode 1702
32,3
19,3
Postcode 1703
36,9
16,4
Postcode 1704
26,9
32
Postcode 1705
28,3
24,9
Postcodes Heerhugowaard
31,8
21,5
40
20
Nederland Bron: CBS - Regionaal InkomensOnderzoek (RIO)
Postcode 1701 en 1703 zijn de postcodegebieden met de hoogste percentages huishoudens met lage inkomens, hoewel deze percentages zich nog onder het Nederlandse percentage bevinden. In postcodegebied 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
82
3.3 Uitkeringen In deze paragraaf worden de inwoners van Heerhugowaard die een uitkering ontvangen in kaart gebracht. De percentages per wijk zijn afkomstig uit de stapelingsmonitor van KING en zijn op basis van CBS gegevens van 2011. 3.3.1 Werkloosheid Het aantal werklozen fluctueert door de jaren heen binnen de gemeente Heerhugowaard. De hoogste piek met werklozen was in het jaar 1998. In 2002 was de werkloosheid het laagst. Deze dalende en stijgende trend in het aantal werklozen is terug te zien in het percentage WW-uitkeringen ten opzichte van de potentiële beroepsbevolking in figuur 70 en loopt evenwijdig aan de landelijke trend. In 2011 ontvangt 1,4% van de potentiële beroepsbevolking een WW-uitkering, in Nederland ligt dit percentage op 2,4%. Figuur 70 Percentage WW uitkeringen als percentage van de potentiële beroepsbevolking 1998-2011
3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 hhw
nl
Bron: CBS statline
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
83
In figuur 71 wordt het aantal WW-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011 weergegeven. Gemiddeld heeft 6,7% van de huishoudens een WW-uitkering. Dit percentage schommelt in de wijken tussen de 4% en 8%. De Rivierenwijk toont een uitschieter met 11,4% huishoudens met een WW-uitkering. Op het Bedrijventerrein en De Noord zijn geen huishoudens met WW-uitkeringen. Figuur 71 WW-uitkeringen Heerhugowaard 2011
Bron: CBS/ KING
3.3.2 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen binnen de gemeente Heerhugowaard In het eerste kwartaal van 2013 ontvingen 3220 personen in Heerhugowaard een uitkering op basis van de arbeidsongeschiktheidswetten (CBS). Binnen de arbeidsongeschiktheidswetten worden er in deze rapportage vier verschillende uitkeringen op gemeenteniveau belicht namelijk:
WAO-uitkering: voor werknemers die langdurig ziek of gehandicapt zijn en daardoor niet meer (volledig) in hun onderhoud kunnen voorzien. De WAO geldt niet voor jonggehandicapten en zelfstandige ondernemers.
Wajong-uitkering: voor jonggehandicapten die al arbeidsongeschikt zijn wanneer zij 17 jaar worden en studerenden zonder arbeidsverleden die al 17 jaar zijn, maar die tijdens de studie arbeidsongeschikt worden.
WAZ (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen)-uitkering: voor zelfstandigen die vóór 1 augustus 2004 arbeidsongeschikt werden.
WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)-uitkering: voor werknemers die na 2 jaar ziekte minder of niet meer kunnen werken.
De meeste uitkeringsgerechtigden in Heerhugowaard ontvangen een WAO uitkering (1400x). Slechts 60 inwoners hebben in 2013 een WAZ uitkeringen gekregen. Deze uitkering loopt langzaam af, aangezien deze in 2004 is afgeschaft. In Heerhugowaard worden meer arbeidsongeschiktheidsuitkeringen uitgekeerd in vergelijking met Nederland, dit is met name te zien bij de WAO en Wajong-uitkeringen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
84
Figuur 72 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Heerhugowaard 1e kwartaal 2013
Bron: CBS statline Tabel 25 Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen Heerhugowaard 1e kwartaal 2013
Heerhugowaard aantal 1e kwartaal 2013 Totaal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkeringen WAZ-uitkeringen IVA-uitkeringen (WIA) WGA-uitkeringen (WIA)
3220 1400 1070 60 170 530
Bron: CBS statline
NL
% huis% huishoudens houdens 15,7% 11,2% 6,8% 5,5% 5,2% 3,1% 0,3% 0,3% 0,8% 0,6% 2,6% 1,7% Onderkant formulier
In figuur 73 wordt het aantal WAO-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens een WAO-uitkering. In de wijken Bomen en Recreatiewijk (9,4%), Molenwijk (9,1%), Rivierenwijk (9,3%), Butterhuizen (9,1%) en Edelstenenwijk (8,9%) is het aantal huishoudens met een WAO-uitkering relatief hoog. In de wijken Stadshart (4,6%), Bedrijventerrein (4,4%), De Noord (4,5%), Buitengebied Noord (2,3%) en ’t Kruis (0%) liggen deze aantallen relatief laag.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
85
Figuur 73 WAO uitkeringen Heerhugowaard 2011
Bron: CBS/ KING
In figuur 74 wordt het aantal Wajong-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens een Wajong-uitkering. In de wijken Planetenwijk, De Noord en ’t Kruis zijn geen huishoudens met deze uitkering. Buitengebied Zuid toont een uitschieter van 18,8%. Mogelijk wordt dit verklaard door een vestiging van EsdégéReigersdaal in dit gebied. Figuur 74 Wajong uitkeringen Heerhugowaard 2011
Bron: CBS/ KING
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
86
In figuur 75 wordt het aantal WIA-uitkeringen als percentage van het aantal huishoudens per wijk in 2011weergegeven. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens een WIA-uitkering. In een aantal wijken is er geen enkel huishouden met deze uitkering. De Edelstenenwijk (3,5%) en Rivierenwijk (4,0%) hebben de hoogste percentages huishoudens met een WIA-uitkering. Figuur 75 WIA uitkeringen Heerhugowaard 2011
Bron: CBS/ KING
3.3.3 Sociale zekerheid van Gemeente Heerhugowaard Sociale zekerheid is een publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen of gezinnen die, tijdelijk of blijvend, niet (langer) in staat worden geacht om zelf in (voldoende) inkomen en/of verzorging te voorzien. De WWB, langdurigheidstoeslag, IOAW en IOAZ maken hiervan onderdeel uit. De IOAW is voor oudere werkloze werknemers bedoeld. In Heerhugowaard zijn er slechts 16 personen die deze uitkering ontvangen. De IOAZ is voor de oudere werkloze zelfstandige en wordt in Heerhugowaard slechts aan 4 personen uitgekeerd. Hieronder wordt de WWB-uitkering en de langdurigheidstoeslag nader in kaart gebracht. 3.3.4 WWB uitkering De WWB uitkering is de bijstandsuitkering volgens de Wet Werk en Bijstand (WWB), en is een vangnet dat bedoeld is om de sociale zekerheid in Nederland te waarborgen. Inwoners die niet kunnen voorzien in hun eigen levensonderhoud, kunnen deze WWB uitkering krijgen. Niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien wil zeggen, geen geld hebben voor eten, drinken, kleding, woonlasten en ziektekosten. Onderstaande kaart toont de verdeling van WWB uitkeringen op wijkniveau. De Rivierenwijk heeft de meeste WWB uitkeringen van Heerhugowaard, in totaal 110 uitkeringen. Ook de omliggende wijken, Bomen en Recreatiewijk en Oostertocht, ontvangen een groot aantal WWB uitkeringen (58/59 uitkeringen). De inwoners van de noordelijke wijken van Heerhugowaard ontvangen nauwelijks of geen WWB uitkeringen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
87
Figuur 76 Aantal personen met WWB in Heerhugowaard 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 26 Aantal personen met WWB 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
WWB
WWB
Schrijverswijk
42
Butterhuizen
39
Schilderswijk
41
Oostertocht
59
Planetenwijk
5
Zuidwijk
33
Bomen- en Recreatiewijk
58
Huygenhoek
20
Heemradenwijk
18
Stad van de Zon
21
Edelstenenwijk
28
De Noord
6
Stadshart
19
Buitengebied Noord
0
Molenwijk
38
't Kruis
0
Rivierenwijk
110
Buitengebied Zuid
7
Bedrijventerrein
6
Totaal
550
Bron: Gemeente Heerhugowaard Divisie Samenlevingszaken
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
88
3.3.5 Langdurigheidstoeslag De langdurigheidstoeslag is een eenmalige uitkering voor wie langdurig heeft moeten rondkomen van een laag inkomen. Net als bij het aantal WWB uitkeringen, heeft de Rivierenwijk ook het grootste aantal langdurigheidtoeslagen ontvangen (47 toeslagen). De omliggende wijken hebben gemiddeld 18 toeslagen ontvangen. Figuur 77 Aantal personen met langdurigheidstoeslag in Heerhugowaard 2013
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 27 Aantal personen met langdurigheidstoeslag 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Langdurigheidtoeslag
Langdurigheidtoeslag
Schrijverswijk
22
Butterhuizen
17
Schilderswijk
13
Oostertocht
18
Planetenwijk
4
Zuidwijk
9
Bomen- en Recreatiewijk
18
Huygenhoek
5
Heemradenwijk
8
Stad van de Zon
2
Edelstenenwijk
9
De Noord
1
Stadshart
4
Buitengebied Noord
0
Molenwijk
18
't Kruis
0
Rivierenwijk
47
Buitengebied Zuid
1
Bedrijventerrein
2
Totaal
198
Bron: Gemeente Heerhugowaard Divisie Samenlevingszaken
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
89
3.4 Vestigingen en banen in Heerhugowaard In Heerhugowaard zijn 4.177 bedrijven gevestigd en er zijn 23.216 banen. Meer dan de helft van alle vestigingen in Heerhugowaard zijn eenmanszaken. In totaal zijn er 2590 vestigingen met slechts één werkzame persoon. Kleine vestigingen vormen daarna de meerderheid, 1281 personen werken in een vestiging met 2 tot 9 werknemers. Tabel 28 Aantal vestigingen en werkzame personen in Heerhugowaard
Aantal werkzame personen per vestiging
Aantal vestigingen
1 werkzame persoon
2.590
2 t/m 9 werkzame personen
1.281
10 t/m 49 werkzame personen
252
50 t/m 99 werkzame personen
28
100 werkzame personen of meer
26
totaal aantal vestigingen
4.177
Bron: Lisa 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
90
3.4.1 Vestigingen – 1 werkzame persoon De verdeling van de ondernemers die alleen werken is in de onderstaande figuur aangegeven. De meeste eenmanszaken bevinden zich op het Bedrijventerrein (317 personen), Huygenhoek ( 251 personen) en de Schilderswijk ( 187 personen). In het Buitengebied Zuid , de Noord en ’t Kruis zijn de minste eenmanszaken werkzaam ( respectievelijk; 47, 36, 55). Dat zijn wijken die voornamelijk een agrarische grondslag hebben. Figuur 78 Aantal vestigingen met 1 werkzame persoon 2012
Bron: Lisa 2012 Tabel 29 Aantal vestigingen met 1 werkzame persoon 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Vest. - 1 werkzame persoon Schrijverswijk
108 Butterhuizen
Vest. - 1 werkzame persoon (incl. <12 uur) 121
Schilderswijk
187 Oostertocht
158
Planetenwijk
56 Zuidwijk
171
Bomen- en Recreatiewijk
173 Huygenhoek
251
Heemradenwijk
147 Stad van de Zon
176
Edelstenenwijk
173 De Noord
Stadshart
55
72 Buitengebied Noord
110
Molenwijk
110 't Kruis
36
Rivierenwijk
122 Buitengebied Zuid
47
Bedrijventerrein
317 Totaal
2.590
Bron: Lisa 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
91
3.4.2 Vestigingen – 2 t/m 9 werkzame personen De verdeling van kleine ondernemingen (2 t/m 9 werkzame personen) zijn in de onderstaande figuur weergegeven. De kleine ondernemingen bevinden zich ook op het Bedrijventerrein (407 ondernemingen), in het Stadshart ( 142 ondernemingen) en in het Buitengebied Noord ( 97 ondernemingen). In de Molenwijk, Planetenwijk en ’t Kruis zijn de minste kleine ondernemingen ( respectievelijk 20,7,9) Figuur 79 Aantal vestigingen met 2 t/m 9 personen 2012
Bron: Lisa 2012 Tabel 30 Vestigingen met 2 t/m 9 werkzame personen 2012 - wijken uit Gemeenten Heerhugowaard
Schrijverswijk
Vest. - 2 t/m 9 werkzame personen 58 Butterhuizen
Vest. - 2 t/m 9 werkzame personen 32
47 Oostertocht
34
Schilderswijk Planetenwijk
7 Zuidwijk
34
Bomen- en Recreatiewijk
54 Huygenhoek
49
Heemradenwijk
93 Stad van de Zon
54
Edelstenenwijk
41 De Noord
35
Stadshart
142 Buitengebied Noord
97
Molenwijk
20 't Kruis
19
Rivierenwijk
21 Buitengebied Zuid
37
Bedrijventerrein
407 Totaal
1.281
Bron: Lisa 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
92
3.4.3 Vestigingen – 10 of meer werkzame personen De verdeling van middengrote/grote ondernemingen in de wijken is in onderstaande figuur weergegeven. Deze ondernemingen bevinden zich met name op het Bedrijventerrein (193 ondernemingen), in het Stadshart ( 26 ondernemingen) en in het Buitengebied Noord ( 21 ondernemingen). In Zuidwijk, Planetenwijk en Oostertocht zijn er nauwelijks middelgrote/grote vestigingen aanwezig ( respectievelijk 1,1,0). Figuur 80 Aantal vestigingen met 10 of meer werkzame personen 2012
Bron: Lisa 2012 Tabel 31 Vestigingen met 10 of meer werkzame personen 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Vest. - 10 werkzame personen of meer 3 Butterhuizen
Vest. - 10 werkzame personen of meer 3
Schilderswijk
5 Oostertocht
0
Planetenwijk
1 Zuidwijk
1
Schrijverswijk
Bomen- en Recreatiewijk
10 Huygenhoek
7
Heemradenwijk
10 Stad van de Zon
5
Edelstenenwijk Stadshart
2 De Noord 26 Buitengebied Noord
5 21
Molenwijk
4 't Kruis
4
Rivierenwijk
2 Buitengebied Zuid
4
Bedrijventerrein
193 Totaal
306
Bron: Lisa 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
93
Onderstaande kaart illustreert het aantal banen per wijk. Veruit de meeste banen zijn in Heerhugowaard te vinden op het Bedrijventerrein (12.339). Veel minder, maar toch relatief veel banen zijn verder te vinden in Stadshart en in Buitengebied Noord. Weinig banen worden gevonden in Planetenwijk, Rivierenwijk en Oostertocht. Figuur 81 Aantal banen per wijk in Heerhugowaard 2012
Bron: Lisa 2012 Tabel 32 Totaal aantal banen 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Banen totaal
Banen totaal
Schrijverswijk
378 Butterhuizen
322
Schilderswijk
572 Oostertocht
246
Planetenwijk
112 Zuidwijk
305
Bomen- en Recreatiewijk
777 Huygenhoek
609
Heemradenwijk
927 Stad van de Zon
572
Edelstenenwijk
351 De Noord
336
Stadshart
2.202 Buitengebied Noord
1.254
Molenwijk
330 't Kruis
416
Rivierenwijk
245 Buitengebied Zuid
923
Bedrijventerrein
12.339 Totaal
23.216
Bron: Lisa 2012
Op het Bedrijventerrein zijn veruit de meeste banen en de meeste vestigingen. Daarna zijn de meeste banen te vinden in het Stadshart en Buitengebied Noord met relatief veel vestigingen van bedrijven met 2 of meer werkzame personen. Relatief weinig banen zijn te vinden in de Planetenwijk, Rivierenwijk en Oostertocht. Relatief weinig vestigingen van bedrijven zijn er in Planetenwijk, De Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
94
3.5 Samenvatting Opleidingsniveau gemeente Heerhugowaard In het Voortgezet onderwijs zitten ten opzichte van Nederland veel leerlingen op het VMBO en weinig leerlingen op het VWO. Ten opzichte van Nederland zitten relatief veel leerlingen op het middelbaar beroepsonderwijs en relatief weinig studenten op wetenschappelijk onderwijs. Het percentage leerlingen op het hoger beroepsonderwijs komt overeen met het Nederlandse percentage. De beroepsbevolking in Heerhugowaard heeft voornamelijk een middelbaar opleidingsniveau. Inkomens Relatief weinig lage inkomens (t.o.v. NL) in Heerhugowaard Relatief veel lage inkomens (t.o.v. Heerhugowaard) in postcodegebied 1701 en 1703 Relatief veel hoge inkomens (t.o.v. NL en Heerhugowaard) in postcodegebied 1704 en 1705 Uitkeringen Relatief minder WW-uitkeringen (t.o.v. NL) in Heerhugowaard Relatief meer arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (t.o.v. NL) in Heerhugowaard, met name WAO en WAJONG –uitkeringen WWB uitkeringen: o Veel: Rivierenwijk (110) Bomen en Recreatiewijk (58) Oostertocht (59)’ o Weinig/ geen: De Noord (6) Buitengebied Noord (0) ’t Kruis (0) Langdurigheidstoeslag: o Veel: Rivierenwijk (47) Schrijverswijk (22) o Weinig/ geen: Stad van de Zon (2) Industriegebied (2) De Noord (1) Buitengebied Zuid (1) Buitengebied Noord (0) ’t Kruis Vestigingen en Banen In Heerhugowaard zijn veel vestigingen van bedrijven met 1 werkzame persoon (2.022) en 2 -9 werkzame personen (1.281). Veel banen en veel vestigingen worden gevonden op het Bedrijventerrein en in mindere mate, maar nog steeds relatief veel in het Stadshart. Relatief weinig vestigingen en banen worden gevonden in de Planetenwijk en de Rivierenwijk. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 3 Inkomen en werk
95
4. SOCIAAL NETWERK EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE Het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) beschrijft sociale samenhang als volgt: “sociale samenhang is de mate waarin mensen in hun gedrag en beleving uitdrukking geven aan hun betrokkenheid bij maatschappelijke verbanden in hun persoonlijke leven, als burger in de maatschappij en als lid van de samenleving" (Schnabel et al., 2008). Maatschappelijke participatie omvat alle activiteiten buiten de privésfeer en de economie, ofwel het betaalde werk. Er is een onderscheid tussen passieve maatschappelijke participatie, zoals lid zijn van verenigingen en het (financieel) ondersteunen van organisaties, en actieve participatie, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk en deelnemen aan politieke acties (SCP). In dit hoofdstuk worden de volgende vragen beantwoord:
Hoe is de sociale samenhang in de verschillende wijken in Heerhugowaard? Waar ervaren mensen eenzaamheid? Hoe is de maatschappelijke participatiegraad verdeeld over Heerhugowaard? Wat is het aandeel vrijwilligers binnen de bevolking? Welke belemmeringen ervaren mensen voor het verrichten van vrijwilligerswerk of verlenen van mantelzorg?
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor gezondheid gericht dient te zijn.
4.1 Sociale samenhang In onderstaande kaart wordt de sociale samenhang, zoals gemeten in de leefbarometer, weergegeven voor de verschillende wijken in Heerhugowaard. Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De gele gebieden geven een lage sociale samenhang weer, de blauwe gebieden geven een hoge sociale samenhang weer. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. NB De Noord krijgt een negatieve waarde voor sociale samenhang terwijl deze wijk in andere cijfers er juist positief uitspringt voor sociale samenhang, er is dus enige twijfel bij de waarde voor deze wijk. Voor Buitengebied Zuid is geen waarde bekend voor sociale samenhang.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
96
Figuur 82 Sociale samenhang zoals gemeten in de leefbarometer 2012
Bron: BZK/WWI – Leefbarometer Tabel 33 Score sociale samenhang 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Score sociale samenhang (0=landelijk gemiddelde)2012 Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Schrijverswijk
Score soc. samenhang (0=landelijk gemiddelde) -4 Butterhuizen
Score soc. samenhang (0=landelijk gemiddelde) -12
Schilderswijk
9 Oostertocht
-4
Planetenwijk
3 Zuidwijk
13
Bomen- en Recreatiewijk
13 Huygenhoek
Heemradenwijk
19 Stad van de Zon
Edelstenenwijk Stadshart
-16 De Noord 40 Buitengebied Noord
Molenwijk
-15 't Kruis
Rivierenwijk
-10 Heerhugowaard
Bedrijventerrein
16 Noord Kennemerland
0 -10 -10 19 17 0 5
Bron: BZK/WWI - Leefbaarometer
In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
97
Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 34 Vragen over sociale samenhang Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk
48,8%
De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. Tabel 35 Vragen over contact met buurtbewoners Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd.
20,4%
Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden.
39,2%
Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In bovenstaande tabel ziet u het percentage, dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen over contacten met buurtbewoners. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. De scores voor beide cijfers laten een zelfde patroon zien. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
98
Figuur 83 Rapportcijfer voor sfeer in de wijk
Bron: wijkmonitor 2011 Figuur 84 Rapportcijfers voor mensen in de wijk
Bron: wijkmonitor 2011
4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van `de anderen`. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het item ‘te weinig contacten’ relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
99
Figuur 85 Antwoord ‘te weinig sociale contacten’
Bron: wijkmonitor 2011
Van de respondenten in de wijkmonitor geeft 15,5% aan dat ze voldoende sociale contacten hebben maar dat ze graag meer contacten zouden willen. Onderstaande tabel geeft een aantal onderwerpen weer waarin naar voren komt of men een sociaal netwerk om zich heen ervaart. Tabel 36 Onderwerpen met betrekking tot het hebben van een sociaal netwerk
Ik mis een echt goede vriend of vriendin.
13%
Ik ervaar een leegte om mij heen.
8%
Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid op terug kan vallen.
89%
Ik mis gezelligheid om mij heen.
12%
Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt. Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan. Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen.
16%
Ik heb veel mensen met wie ik mij nauw verbonden voel.
66%
83% 72%
Ik mis mensen om mij heen.
9%
Vaak voel ik me in de steek gelaten.
6%
Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht.
90%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
100
4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. In onderstaande tabel staan de scores weergegeven voor Heerhugowaard. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. Tabel 37 Aandeel respondenten die een rol willen spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten
Wil geen actieve rol spelen
49,1%
door activiteiten te organiseren
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
29,8%
Bron: wijkmonitor 2011
4.3.1 Aandeel vrijwilliger Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het aandeel vrijwilligers relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. Figuur 86 Aandeel vrijwilligers in de wijken
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
101
Het grootste deel van de vrijwilligers doet vrijwilligerswerk in de ouderenzorg (18.4%), sporterverenigingen (25.6%), godsdienstorganisaties (13,8%) en in het onderwijs (13,8%). De meeste vrijwilligers ondervinden geen problemen of knelpunten bij het verrichten van het vrijwilligerswerk (83.7%). Van de vrijwilligers geeft 7,1% aan dat vrijwilligerswerk lastig is te combineren met andere dagelijkse bezigheden. 4.3.2 Aandeel mantelzorgers
Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van alle respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg, dit is ongeveer de helft van alle mantelzorgers. In onderstaand staafdiagram wordt per wijk het aandeel mantelzorgers relatief in beeld gebracht. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Figuur 87 Aandeel mantelzorgers per wijk in Heerhugowaard
Bron: wijkmonitor 2011
Van de mantelzorgers ervaart 67.2% geen problemen of knelpunten bij het verrichten van mantelzorg. 14,8% van de mantelzorgers geeft aan dat de zorg lastig is te combineren met andere dagelijkse bezigheden en 7,4% van de mantelzorgers vindt de zorg fysiek erg zwaar. Voor mantelzorgers zijn diverse vormen van ondersteuning mogelijk, zie tabel 5. Er wordt vooral gebruik gemaakt van individueel advies (17,9%), informatie over voorzieningen en regelingen (22,6%), informatie over de ziekte van degene die zorg ontvangt (20,9%), emotionele ondersteuning of persoonlijk gesprek (14,7%) en hulp bij het invullen van aanvraagformulieren (12,3%).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
102
Tabel 38 Gebruik van diverse vormen van ondersteuning bij mantelzorg.
Individueel advies.
17,9%
Informatie over voorzieningen/regelingen.
22,6%
Hulp bij het invullen van aanvraagformulieren e.d.
12,3%
Emotionele ondersteuning of persoonlijk gesprek
14,7%
Informatie over de ziekte van degene die ik help.
20,9%
Themabijeenkomsten over het geven van zorg.
8,7%
Cursus over het verlenen van mantelzorg.
2,9%
Lotgenotencontact.
6,2%
Regelmatige overname van hulp.
6,5%
Incidentele overname hulp voor een weekend weg of een korte vakantie.
6,7%
Bron: wijkmonitor 2011
Van de mantelzorgers is 28,2% bekend met mantelzorgondersteuning Heerhugowaard, en slechts 12,9% is bekend met de mantelzorgmakelaar.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
103
4.4 Samenvatting Met name in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard, in de Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon, wordt laag gescoord op sociale samenhang. Wijkmonitor: Mening over de wijk Meest positief: De Noord, Buitengebied Noord en Bomen en Recreatiewijk Meest negatief: Rivierenwijk en Zuidwijk Wijkmonitor: contacten met buurtbewoners Meest positief: Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord Meest negatief: Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart Rapportcijfers voor sfeer en mensen in de wijk Hoogste cijfers: bijna alle cijfers liggen dicht rond de gemiddelden (sfeer: 7,16 en mensen: 7,18) Laagste cijfers: Rivierenwijk Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Met name in het Stadshart, de Rivierenwijk en Huygenhoek wonen relatief veel respondenten met weinig sociale contacten. Van de respondenten geeft 15,6% dat ze voldoende contacten hebben maar dat ze graag meer contacten zouden willen. Wijkmonitor: bijdragen aan leefbaarheid Meest positief: De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk Meest negatief: Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 39,5% aan vrijwilligerswerk te doen. In De Noord, Buitengebied Noord en ’t Kruis wonen relatief veel respondenten die vrijwilligerswerk doen. Het aandeel vrijwilligers is relatief het laagst in Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon. Van de personen die vrijwilligers doen ondervindt 83,7% geen problemen of knelpunten bij het verrichten van het vrijwilligerswerk. Van de respondenten van de wijkmonitor geeft 20,3% aan mantelzorg te geven. Relatief veel respondenten in de Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Van de personen die mantelzorg geven ondervindt 67,2% geen problemen of knelpunten.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 4 Sociaal netwerk en maatschappelijke participatie
104
5. GEZONDHEID De WHO (1948) beschrijft gezondheid als een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken. In dit hoofdstuk wordt met name de fysieke gezondheid belicht en worden de volgende vragen beantwoord:
Welke aandoeningen komen waar veel voor? Is het voorkomen van aandoeningen te koppelen aan de leeftijdsverdeling van de populatie? Hoeveel mensen in de wijk ontvangen persoonlijke verzorging en verpleging(extramuraal) Waar zijn de locaties van zorgverleners?
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor gezondheid gericht dient te zijn.
5.1 Welke aandoeningen komen waar veel voor? LINH is het Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg. In deze database staat veel informatie over het voorkomen van aandoeningen op basis van het aantal huisartsenepisodes. Een huisartsenepisode omvat alle contacten van een patiënt met de huisarts in een kalenderjaar over hetzelfde gezondheidsprobleem/ diagnose. Onderstaande gegevens zijn afkomstig uit LINH en zijn terug vertaald naar de bevolking van Heerhugowaard. In de terugvertaling van LINH is onder andere de leeftijdsverdeling van de bevolking meegenomen, daarnaast wordt in het model rekening gehouden met etniciteit, huishoudensamenstelling en inkomen. De gegevens worden uitgedrukt in het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen. In Heerhugowaard ligt het aantal huisartsenepisodes voor al deze aandoeningen lager dan in Nederland. Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD, voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
105
Tabel 39 Aantal huisartsenepisodes per 1.000 inwoners 2012 - Gemeente Heerhugowaard
Gemeente Heerhugowaard
Nederland
Artrose
13,05
15,49
Anemie
10,4
11,86
Staar
4,16
5,23
Doofheid
4,77
5,59
Acuut myocardinfarct
5,25
6,17
Andere/chronische ischemische hartziekte
5,01
5,91
Angina Pectoris
9,92
12,06
Cerebrovasculair accident (CVA)
5,6
6,9
Decompensatio cordis
6,08
8,33
Hartritmestoornissen
9,54
11,7
Perifere ziekten van de slagaderen
4,76
5,6
Osteoporose
5,84
7,22
Dementie / alzheimer
1,65
2,42
Chr. bronchitis, emfyseem, COPD
14,78
17,46
Diabetes mellitus
37,67
43,59
Urine-incontinentie
6,59
7,92
Prostaatklachten
3,05
3,5
Benigne prostaathypertrofie
3,65
4,27
Verlies / overl. partner of ziekte prt.
4,71
5,44
Depressie
19,04
20,51
Verhoogde bloeddruk
91,36
104,67
Bron: CBS LINH
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
106
In onderstaand staafdiagram worden de meest voorkomende aandoeningen getoond voor de verschillende postcodegebieden. Voor alle aandoeningen geldt dat de aandoeningen het meeste voorkomen in 1701 en 1702. Figuur 88 Aantal verwachte huisartsenepisodes per 1000 inwoners in Heerhugowaard, 2012
Bron: CBS LINH
De komende jaren zal het aantal huisartsenepisodes voor de aandoeningen artrose, chronische bronchitis, emfyseem en COPD, depressie, diabetes mellitus en verhoogde bloeddruk verder stijgen. In onderstaand lijndiagram wordt de groei uitgedrukt in indexcijfers waarbij het jaar 2012 op 100% wordt gesteld. De daarop volgende tabel geeft de raming in absolute groei in het aantal huisartsenepisodes weer. De ramingen naar de toekomst zijn berekend op basis van de bevolkingsontwikkeling in leeftijd en inkomen. De toename in het aantal episodes per 1000 inwoners kan worden verklaard door de vergrijzing.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
107
Figuur 89 Toekomstraming in indexcijfers voor het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen in de gemeente Heerhugowaard 2012-2040
Bron: CBS LINH Tabel 40 Toekomstraming voor het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in Gemeente Heerhugowaard 2012-2040
2012
2015
2020
2025
684,79
759,31
877,40
775,57
858,28
999,10
Huisartsenepisodes Diabetes mellitus Huisartsenepisodes Verhoogde bloeddruk
Huisartsenepisodes Artrose Huisartsenepisodes Chr. bronchitis, emfyseem, COPD Huisartsenepisodes Depressie
2030
2035
2040
983,34
1055,12
1102,19
1139,68
989,98
1105,89
1183,25
1232,82
1274,66
1043,24
1123,61
1182,12
1217,54
1231,61
1245,34
1976,70
2163,82
2450,80
2703,17
2879,62
2990,61
3070,90
4794,02
5210,26
5861,44
6393,78
6754,20
6970,99
7131,23
Bron: CBS LINH
5.2 Voorkomen van aandoeningen gerelateerd aan de leeftijdsverdeling. Gegevens over aandoeningen zijn afkomstig uit LINH. In de berekeningen van LINH wordt al uitgegaan van een verband tussen leeftijd en aandoeningen. Vanuit de literatuur mogen we er ook van uit gaan dat hoe ouder de bevolking is hoe meer aandoeningen er voorkomen. Onderstaande tabel laat het aantal huisartsenepisodes per 1000 inwoners zien ten opzichte van het percentage 75 plussers in de bevolking in 2012. In de postcodes met de hoogste percentages 75 plussers (1701 en 1702) worden ook de meeste huisartsenepisodes verwacht.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
108
Tabel 41 Percentage 75+ en aantal huisartsenepisodes per 1.000 inwoners 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
1701
7,3
Huisartsenepisodes totaal [per 1.000 inwoners] 346,56
1702
7,1
348,41
1703
6,1
288,95
1704
3,5
248,75
1705
1,4
169,47
Gemiddelde
4,7
266,88
% bevolking lft. 75+ jaar [%]
Bron: CBS – Bevolkingsstatistiek
5.3 Aantal afgegeven indicaties persoonlijke verzorging Bij persoonlijke verzorging gaat het om ondersteunen of overnemen van de zelfzorg bij mensen met een aandoening of beperking. Ook het stimuleren om deze activiteiten zelf te doen en het aanleren ervan behoren tot de functie persoonlijke verzorging (College voor Zorgverzekeraars). Hoewel deze indicatie eerst onder de verantwoordelijkheid zou komen van de gemeenten is recentelijk toch besloten om deze verantwoordelijkheid neer te leggen bij de verzekeraar. In onderstaande kaart wordt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging in 2012 uitgedrukt per 1000 inwoners en komt deze relatief het meeste voor in de postcodegebieden 1702 en 1703. Figuur 90 Aantal indicaties/1000 inwoners voor Persoonlijke Verzorging per postcodegebied in Heerhugowaard, 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
109
Tabel 42 Aantal indicaties/1000 inwoners voor Persoonlijke Verzorging per postcodegebied in Heerhugowaard, 2012
Persoonlijke verzorging
Persoonlijke verzorging 75+ aantal per 1000 aantal per inwoners 1000 75+ 1701 196 23 125 203 1702
257
31
151
257
1703
369
29
231
297
1704
119
18
65
274
1705
169
10
77
338
Totaal
1.110
21
649
263
Bron: Vektis/ gemeente HHW
In onderstaande tabel wordt het percentage weergegeven van personen van 75 jaar en ouder die de indicatie persoonlijke verzorging hebben. In Heerhugowaard heeft ongeveer een kwart van de personen van 75 jaar en ouder persoonlijke verzorging. In postcode gebied 1701 nemen relatief weinig ouderen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af (20,3%) in vergelijking met de andere postcodegebieden. In postcodegebied 1705 maken de meeste ouderen van 75 jaar en ouder gebruik van de zorgfunctie persoonlijke verzorging (33,8%) Tabel 43 Percentage persoonlijke verzorging 75+ 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
% persoonlijke verzorging 75+ + [% van de totale 75+ populatie] 1701
20,3%
1702
25,7%
1703
29,7%
1704
27,4%
1705
33,8%
Gemiddelde
26,3%
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
110
5.4 Zorgfuncties persoonlijke verzorging en verpleging geleverd door DPRS, Evean en Magenta. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren voor circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging de zorg uit. In onderstaande kaart wordt weergegeven in welke wijken de persoonlijke verzorging wordt gegeven door deze organisaties. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Dit wordt mogelijk verklaard door het relatief hoog aantal inwoners in de Bomen en Recreatiewijk en het relatief hoge percentage ouderen in het Stadshart. Figuur 91 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met persoonlijke verzorging per wijk in Heerhugowaard 2012
Bron: Evean, Magenta, DPRS
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
111
Tabel 44 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met persoonlijke verzorging per wijk in Heerhugowaard 2012
Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS [personen], 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Schrijverswijk
Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS
Cliënten persoonlijke verzorging Evean, Magenta en DPRS
63 Butterhuizen
50
Schilderswijk
94 Oostertocht
63
Planetenwijk
17 Zuidwijk
16
Bomen- en Recreatiewijk Heemradenwijk Edelstenenwijk Stadshart
162 Huygenhoek
11
65 Stad van de Zon
55
35 De Noord
40
151 Buitengebied Noord
16
Molenwijk
75 't Kruis
8
Rivierenwijk
23 Buitengebied Zuid
3
Bedrijventerrein
4 Totaal
951
Bron: Evean, Magenta, DPRS
Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Onderstaande kaart geeft weer waar deze organisaties de functie verpleging bieden. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). Figuur 92 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met verpleging per wijk in Heerhugowaard 2012
Bron: Evean, Magenta, DPRS
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
112
Tabel 45 Cliënten van Evean, Magenta, DPRS met verpleging per wijk in Heerhugowaard 2012
Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS [personen], 2012 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS
Cliënten verpleging Evean, Magenta en DPRS
Schrijverswijk
35 Butterhuizen
35
Schilderswijk
43 Oostertocht
43
Planetenwijk
8 Zuidwijk
16
Bomen- en Recreatiewijk
92 Huygenhoek
Heemradenwijk
39 Stad van de Zon
24
Edelstenenwijk
20 De Noord
21
Stadshart
83 Buitengebied Noord
6
Molenwijk
37 't Kruis
1
Rivierenwijk
16 Buitengebied Zuid
1
Bedrijventerrein
9
5 Totaal
534
Bron: Evean, Magenta, DPRS
5.5 Locaties Zorgverleners Voor het aantal zorgverleners en de locaties van de zorgverleners worden in deze paragraaf tabellen en kaarten gebruikt. In de kaarten worden de locaties van de zorgverleners met stippen aangegeven. In onderstaande tabel wordt het aantal zorgverleners per 1000 inwoners getoond voor Heerhugowaard en voor Nederland. In vergelijking met Nederland zijn er veel verloskundigen en veel oefentherapeuten in Heerhugowaard. Het hogere aantal geboorten per 1000 inwoners in vergelijking met Nederland kan een deel van hogere aantal verloskundigen per 1000 inwoners in Heerhugowaard verklaren. Het aantal apothekers, huisartsen en logopedisten komt overeen met de aantallen per 1000 inwoners in Nederland. In Heerhugowaard zijn er minder psychologen per 1000 inwoners in vergelijking met Nederland. Tabel 46 Aantal eerstelijnszorgverleners per 1.000 inwoners 2013
Heerhugowaard
Heerhugo Nederland -waard
Nederland Voorschriften geneesmiddelen
Apothekers
0,14
0,15 totaal [per 1.000 inwoners]
Huisartsen
0,55
Verloskundigen
0,23
0,56 inwoner) huisartsenpraktijk 0,14 Geboorten (per 1.000 inwoners)
Contacttijd (in minuten per
% inwoners contact fysiotherapeut 1,06 totaal % inwoners contact 0,11 oefentherapeut totaal
Fysiotherapeuten
0,9
Oefentherapeuten
0,21
Diëtisten
0,08
0,11 niet bekend
Logopedisten
0,16
0,16 niet bekend
Psychologen
0,02
0,19 niet bekend
5678
6570
33,1
35,9
14
11
19,6
20,3
1,7
1,7
Bron: ROS'en
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
113
In Heerhugowaard zijn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In onderstaande kaart wordt de spreiding van huisartsen en fysiotherapeuten in Heerhugowaard weergegeven. NB de huisartsen die nu nog gevestigd zijn op de Taxuslaan zullen zomer 2015 verhuizen naar de Van Foreeststraat. In de nieuwe wijk De Draai is een nieuw gezondheidscentrum gepland. Figuur 93 Locaties van huisartsen en fysiotherapeuten in Heerhugowaard 2013
NB: elke stip geeft een locatie aan van huisartsen of fysiotherapeuten. De grootte van de stip heeft geen betekenis. Bron: ROS’en Tabel 47 Huisartsen en fysiotherapeuten per wijk in Heerhugowaard 2013
Gebieden
Huisartsen Fysiotherapeuten
Schrijverswijk
0
3
Schilderswijk
0
4
14
11
Stadshart
3
4
Rivierenwijk
2
1
Bedrijventerrein
0
9
Butterhuizen
2
1
Huygenhoek
5
1
Stad van de Zon
2
8
De Noord
0
2
't Kruis
0
2
Totaal
28
46
Bomen- en Recreatiewijk
Bron: ROS'en
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
114
Als er wordt gekeken naar het aantal huisartsen en aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in de verschillende postcodegebieden, dan zien we dat er zich veel huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners in postcodegebied 1702 bevinden.
Huisartsen
Fysiotherapeuten
Tabel 48 Aantal huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Postcode 1701
0,12
0,95
Postcode 1702
1,6
1,97
Postcode 1703
0,39
0,78
Postcode 1704
0,3
0,45
Postcode 1705
0,46
0,59
Heerhugowaard
0,55
0,9
Nederland
0,56
1,06
Bron: ROS'en
Aan de hand van de huisartsenepisodes, het aantal inwoners en het aantal huisartsen kan de werkdruk van de huisarts in minuten worden berekend. De rol van de praktijkondersteuner is niet meegenomen. Op basis van deze berekening blijkt dat de huisartsen in Heerhugowaard minder contactminuten hebben per jaar in vergelijking met Nederland en er verhoudingsgewijs meer huisartsen zijn in Heerhugowaard in vergelijking met Nederland. Er is ook gekeken naar de werkdruk in 2016 op basis van de bevolkingsontwikkeling tot 2016 en het aantal huisartsen (in 2011, bij gebrek aan prognosecijfers van het aantal huisartsen). Naar verwachting loopt de werkdruk op bij de huisartsen en ligt de werkdruk boven het Nederlandse gemiddelde. Naar verwachting zijn er in 2016 minder huisartsen op het aantal bewoners in Heerhugowaard in vergelijking met Nederland. De toename in het aantal contactminuten is in lijn met de toename in het aantal huisartsenepisodes voor de verschillende aandoeningen in figuur 89. Tabel 49 Afstemming huisartsenzorg (aantal) 2011 - Gemeente Heerhugowaard
Gemeente Heerhugowaard Werkdruk in contactminuten per FTE Meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem. Toekomstraming 2016 aantal contactminuten per FTE Toekomstraming 2016 verschil FTE tov landelijk gem.
Nederland
75.832
77.058
0,33
-
83.321
77.058
-1,69
-
Bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
115
Evenals voor de huisartsen kan de werkdruk voor de fysiotherapeuten worden berekend. In onderstaande tabel wordt weergegeven dat de werkdruk voor de fysiotherapeuten uitgedrukt in zittingen hoger ligt dan het gemiddelde aantal zittingen per fysiotherapeut in Nederland. Op het aantal inwoners zijn er dus minder fysiotherapeuten dan gemiddeld in Nederland. Naar 2016 neemt de werkdruk alleen maar toe. Tabel 50 Afstemming fysiotherapie (aantal) 2011 - Gemeente Heerhugowaard
Gemeente Heerhugowaard
Nederland
Werkdruk in zittingen per FTE
5753
4454
Meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem.
-8,09
0
Toekomstraming 2016 werkdruk in zittingen per FTE
6478
4454
Toekomstraming 2016 meer/minder FTE aanwezig dan landelijk gem.
-12,6
0
Bron: Vraag Aanbod Analyse Monitor (VAAM)
In onderstaande kaart worden de locaties van apothekers, verloskundigen, oefentherapeuten, logopedisten, diëtisten en psychologen weergegeven. Geen van deze disciplines bevinden zich in De Noord. Figuur 94 Locaties van diverse zorgverleners in Heerhugowaard 2013
NB: elk stip geeft een locatie aan van een zorgverlener. De grootte van de stip heeft geen betekenis.
Bron: ROS’en
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
116
Tabel 51 Aantallen zorgverleners 2013 - Gemeente Heerhugowaard
Heerhugowaard Apothekers Verloskundigen
6 13
Oefentherapeuten
9
Logopedisten
7
Diëtisten
4
Psychologen
1
Bron: ROS'en
5.6 Samenvatting Bij ouderen worden meer gezondheidsproblemen verwacht. De ouderen in Heerhugowaard wonen met name in postcodegebied 1701 en 1702. De meest voorkomende aandoeningen komen ook het meest voor in 1701 en 1702 en zijn:
Artrose Chronische bronchitis, emfyseem en COPD Depressie Diabetes Mellitus Verhoogde bloeddruk
In de komende jaren zal het aantal huisartsenepisodes voor de verschillende aandoeningen groeien. De vergrijzing van de samenleving is hiervoor een waarschijnlijke verklaring. Van de bovengenoemde aandoeningen groeit het aantal huisartsenepisodes voor artrose het snelst. Wat betreft indicaties voor persoonlijke verzorging, deze komen het meeste voor in postcodegebied 1702 en 1703. In postcodegebied 1705 maken de meeste 75 plussers gebruik van persoonlijke verzorging (33,8% van de 75 plussers). De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta voeren voor circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging de zorg uit. Het aandeel in de verpleging is niet bekend, maar we verwachten dat hun aandeel in deze zorgfunctie hoog zal zijn. Voor zowel persoonlijke verzorging als begeleiding als verpleging geldt dat De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta met name de zorgfuncties bieden in de Bomen en Recreatiewijk en in Stadshart. In vergelijking met Nederland zijn er relatief veel verloskundigen en oefentherapeuten gevestigd. Het aantal huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners is het hoogste in postcodegebied 1702. De gemiddelde werkdruk van de huisartsen in Heerhugowaard is lager in vergelijking met de gemiddelde werkdruk in Nederland. Tot 2016 neemt de werkdruk echter toe en zal de gemiddelde werkdruk van de huisarts in Heerhugowaard stijgen boven de gemiddelde werkdruk van de huisarts in Nederland. De gemiddelde werkdruk van de fysiotherapeut in Heerhugowaard ligt al boven de gemiddelde werkdruk in Nederland en zal naar 2016 toe nog verder stijgen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 5 Gezondheid
117
6. GEESTELIJKE GEZONDHEID De geestelijke gezondheid gaat over de psychische gesteldheid van de mens. Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) helpt mensen met een psychische stoornis. Psychische stoornissen zijn bijvoorbeeld schizofrenie, angststoornissen of een depressie. In dit hoofdstuk worden de onderwerpen GGZ, dementie en verslaving behandeld. Daarvoor worden gegevens van de GGZ Noord-Holland-Noord (GGZ NHN), Geriant, GGD en Brijder gebruikt. De volgende vragen worden in dit hoofdstuk beantwoord:
Hoeveel mensen en in welke wijken ontvangen langdurige zorg en begeleiding vanuit de GGZ? Waar zijn de wooneenheden voor GGZ- cliënten gevestigd? Waar wonen mensen die dementeren in Heerhugowaard en wat is de prognose voor wijken op dit vlak? Hoeveel dementerenden ontvangen zorg en begeleiding? Hoe omvangrijk is de verslavingsproblematiek in Heerhugowaard Is de verslavingsproblematiek uit te splitsen naar wijk?
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor geestelijke gezondheid gericht dient te zijn.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
118
6.1 Langdurige zorg en begeleiding vanuit de GGZ Binnen de GGZ NHN worden cliënten onderverdeeld in de divisies maatschappelijke psychiatrie, kortdurende behandeling en ouderen (=specialistische centra), divisie intensieve behandeling en forensische psychiatrie. In onderstaande kaart wordt weergegeven hoe de zorg van GGZ NHN is verdeeld in Heerhugowaard. Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). Figuur 95 Totaal aantal clienten GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard
Bron: GGZ Tabel 52 Totaal aantal clienten GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard
GGZ Totaal [personen], Bevolking 2013 - Postcodes uit GGZ Totaal totaal Gemeente Heerhugowaard 1701
123
1702 1703
% GGZ
8.445
1,5%
156
8.260
1,9%
304
12.740
2,4%
1704
76
6.785
1,1%
1705
249
16.250
1,5%
Totaal
908
52.480
1,7%
Bron: GGZ
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
119
In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%) In onderstaande kaart wordt de verdeling van cliënten in de maatschappelijke psychiatrie weergegeven in postcodegebieden. Figuur 96 Totaal aantal cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie GGZ NHN per postcode in Heerhugowaard
Bron: GGZ Tabel 53 Totaal aantal cliënten GGZ DMP - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
GGZ DMP [personen], 2013 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard 1701
GGZ DMP
Bevolking totaal % GGZ DMP
32
8.445
0,38%
1702
23
8.260
0,28%
1703
66
12.740
0,52%
1704
15
6.785
0,22%
1705
45
16.250
0,28%
Totaal
181
52.480
0,34%
Bron: GGZ
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
120
6.2 Wooneenheden GGZ Verschillende zorgorganisaties bieden passende wooneenheden aan mensen met een geestelijke stoornis. Onderstaande kaart toont de spreiding van de locaties van GGZ NHN en Nehemia Zorg. Elk huisje in de kaart geeft een locatie aan, de grootte van het huisje heeft geen betekenis en zegt dus niets over de capaciteit. In het postcodegebied 1702 en 1705 bevinden zich de meeste wooneenheden voor de mensen met een geestelijke stoornis. Figuur 97 Wooneenheden van GGZ NHN en Nehemia Zorg in Heerhugowaard
Bron: gemeente Heerhugowaard
NB: elk huisje geeft een locatie aan. De grootte van het huisje heeft geen betekenis.
GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. 70% van deze locaties bevinden zich in de Heemradenwijk en 20% in de Schrijverswijk. Onderstaande tabel toont het gedetailleerde aantal huisvestigingsplekken binnen de gemeente Heerhugowaard. Tabel 54 Locaties Nehemia en GGZ NHN - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Locaties , 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Bomen- en Recreatiewijk
14
MGW GGZ NHN 0
Huygenhoek
12
3
Stad van de Zon
0
1
Oostertocht
0
1
Butterhuizen
0
1
Rivierenwijk
0
4
Molenwijk
0
1
Heemradenwijk
0
79
Schilderswijk
0
1
MGW Nehemia
Schrijverswijk
0
22
Totaal
26
113
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
121
6.3 Dementie De getallen van dementie zijn afgeleid op basis van het onderzoek van Ott et al., 1996-19981 waar ook de Gezondheidsraad en TNO mee rekenen. Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In onderstaand staafdiagram wordt verdeling in postcodegebieden weergegeven. De verwachting is dat met name in postcodegebieden 1701 en 1703 personen met dementie voorkomen. Dit zijn beide gebieden met een hoog percentage ouderen, met name in postcodegebied 1701. Figuur 98 Verwacht aantal personen met dementie 2010 per postcode in Heerhugowaard
Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, 574-580
Tabel 55 Verwacht aantal personen met dementie 2010 per postcode in Heerhugowaard
absoluut % 65+ in 2010 1701
118
19,6%
1702
101
18,7%
1703
135
13,1%
1704
49
9,8%
1705
53
4,6%
Totaal 456 12,1% Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, 574-580
1
Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, 574-580 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
122
In onderstaand lijndiagram wordt de prognose weergegeven voor de verschillende postcodegebieden in Heerhugowaard volgens Ott et al. Met name in postcodegebied 1705 wordt een sterke toename in het aantal personen met dementie verwacht, deze toename is mogelijk te verklaren door de toename van het aantal ouderen. In postcodegebied 1703 zijn relatief veel mensen met dementie en naar verwachting blijft dit ook het gebied met de meeste personen met dementie. Figuur 99 Prognose dementie 2010-2040
Bron: Ott, A., Breteler, M.,.M.B., Harskamp, F. van, Stijenen, T., Hofman, A., Incidence and risk of dementia: the Rotterdam Study, American Journal of Epidemiology, 1998, 147, 6, 574-580
6.4 Aantal cliënten met dementie in zorg bij Geriant In Heerhugowaard zijn 242 cliënten in zorg bij Geriant. In onderstaande kaart wordt het aantal cliënten per 1000 inwoners in de verschillende postcodegebieden weergegeven. Een groot deel van de cliënten (99 van de 242 cliënten: 41%) is woonachtig in postcodegebied 1703, in dit gebied is ook het aantal cliënten per 1000 inwoners hoog in vergelijking met Heerhugowaard, terwijl het percentage 65 plussers gemiddeld is. In 1701 ligt het aantal cliënten per 1000 ook hoog maar wordt er ook een hoog percentage 65 plussers gevonden, terwijl in 1702 waar ook veel 65 plussers wonen het aantal cliënten per 1000 inwoners weer heel gemiddeld is.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
123
Figuur 100 Aantal cliënten per 1000 inwoners in zorg bij Geriant 2012 per postcode in Heerhugowaard
Bron: Stichting Geriant Tabel 56 Cliënten bij Geriant in zorg 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Cliënten bij Geriant in zorg , 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard 1701 1702 1703 1704 1705 Totaal
Cliënten bij Geriant in zorg [personen] 57 38 99 17 31 242
per 1.000 inwoners [/1000inwoners] 6,7 4,6 7,8 2,5 1,9 4,6
% 65+ 19,6% 18,7% 13,1% 9,8% 4,6% 12,1%
Bronnen: Stichting Geriant/ CBS
6.5 Verslavingsproblematiek Heerhugowaard Een verslaving is een gewenning aan een bepaald middel of een gewoonte. Bijvoorbeeld alcohol, gokken, sigaretten of drugs ( gezondheidsprofiel, GGD 2012). NB Een deel van de gegevens betreft alleen Brijder cliënten, personen met een verslaving die niet in zorg zijn bij Brijder blijven buiten beeld. Het hoofdstuk geeft zo geen volledig beeld van de absolute aantallen maar de spreiding en verdeling naar soort problematiek van deze cliënten wordt inzichtelijk gemaakt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
124
6.5.1 Omvang Brijder is gespecialiseerd in verslavingszorg. Deze stichting is er voor mensen met een lichte of een ernstige verslaving. In 2013 zijn er 170 cliënten uit Heerhugowaard bij Brijder Heerhugowaard geregistreerd. Naast langdurig verslaafden zijn jongeren en mensen met lichte verslavingsproblemen benoemd tot belangrijke doelgroepen in de zorgvisie van Brijder. Figuur 101 Verdeling van Clienten Brijder in Heerhugowaard naar verslavingsproblematiek in percentages
Bron: Brijder
Bovenstaand cirkeldiagram laat globaal zien dat de verdeling van alcohol – en drugsverslaving evenredig is. De meeste cliënten van Brijder vallen in de categorie overige problemen. Hierbij kan men denken aan verslavingsproblemen zoals gokken en roken. Er zijn iets meer inwoners met alcoholproblemen dan inwoners met drugsproblemen. In dit rapport wordt ingezoomd op de verslavingsproblematiek rondom alcohol, drugs en roken.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
125
6.5.2 Verslavingsproblematiek in de wijk In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. In ’t Kruis en in het Buitengebied Zuid wonen geen inwoners die aangemeld zijn bij Brijder. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk. De verhouding tussen alcoholproblemen en drugsproblemen is gelijk verdeeld. Ook in de Molenwijk, Schrijverswijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel cliënten die een van deze verslavingsproblemen hebben. Een mogelijke verklaring voor het aantal cliënten op het Bedrijventerrein is de locatie van een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen. Figuur 102 Cliënten Brijder per wijk in Heerhugowaard
Bron: Brijder
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
126
6.5.3 Verslaving en leeftijd De minderheid van de cliënten bij Brijder is jonger dan 23 jaar ( 28 cliënten). Het merendeel van de cliënten met een verslavingsprobleem is volwassen ( 142 cliënten). Er wonen relatief veel jongere cliënten van Brijder op het Bedrijventerrein wat mogelijk weer wordt verklaard door een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen. Onderstaande kaart illustreert de leeftijdsverdeling (jongere/ volwassene) van cliënten met verslavingsproblemen op wijkniveau. Figuur 103 Cliënten Brijder per leeftijdscategorie per wijk in Heerhugowaard
Bron: Brijder
6.5.4 Alcohol GGD gegevens over gebruik van alcohol zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. In Heerhugowaard drinkt 85% van de inwoners van 19 jaar en ouder wel eens alcohol. Dit is vergelijkbaar met Noord-Holland Noord (87%) en landelijk (82%). Ouderen (65+) drinken even vaak (84%) alcohol als volwassenen jonger dan 65 jaar (86%). De meest populaire dranken zijn wijn (65%) en bier (56%), gevolgd door jenever (26%), likeur (23%), mixdrankjes (19%) en licht alcoholische drankjes (10,0%). Een zware drinker houdt in: minimaal 1 keer per week 6 of meer glazen alcoholhoudende drank per dag. Van de volwassenen in Heerhugowaard is 8,4% een zware drinker (t.o.v. 13% in NHN en 10% landelijk).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
127
Overmatige drinkers drinken meer dan 21 glazen alcohol per week (mannen) of meer dan 14 glazen per week (vrouwen). In Heerhugowaard drinkt 6,4% van de volwassenen overmatig alcohol (NHN 10%, landelijk 8,4%). In onderstaande tabel worden de cijfers voor alcohol gebruik, zware drinkers en overmatige drinkers uitgesplitst naar volwassen (19-65 jaar) en ouderen (≥ 65 jaar). Tabel 57 Gebruik Alcohol in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland
ALCOHOL Drinkt wel eens alcohol Zware drinker Overmatige drinker
Heerhugowaard 19-65 jaar ≥ 65 jaar 19-65 jaar ≥ 65 jaar 19-65 jaar ≥ 65 jaar
Geschat aantal 27.500 6.000 2.900 420 1.900 620
% 86 84 9 5,8 6,0 8,6
Noord Holland Noord % 88 83 14 7,2 10 8,5
Nederland % 84 77 12 5,8 8,4 8,2
Bron: GGD Hollands Noorden
In onderstaande kaart wordt het absolute aantal cliënten van Brijder met alcoholproblemen aangegeven. In de Rivierenwijk en in de Schrijverswijk wonen de meeste mensen (9) met een alcoholprobleem die bij Brijder in behandeling zijn. In het Buitengebied Zuid en in ’t Kruis wonen geen cliënten van Brijder. Figuur 104 Aantal Cliënten Brijder met Alcoholprobleem per wijk in Heerhugowaard 2012
Bron: Brijder
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
128
6.5.5 Roken GGD gegevens over roken zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. Van de volwassenen in Heerhugowaard rookt 17% en 2,2% is een zware roker (rookt per dag 20 of meer sigaretten). Dit is lager dan regionaal (22% rokers) en landelijk (23% rokers). Het percentage zware rokers in Heerhugowaard is vergelijkbaar met Noord-Holland Noord (3,3%) en landelijk (4,1%). Inwoners van 65 jaar en ouder in Heerhugowaard roken minder vaak dan inwoners jonger dan 65 jaar. Volgens de gezondheidsmonitor is het percentage rokers onder 65-plussers in heel Noord-Holland Noord gedaald van 15% (2009) naar 11% (2012). Onder inwoners van 19-65 jaar is het aandeel rokers in de regio gedaald van 28% (2006/2007) naar 25%. Ook in Heerhugowaard is het aantal rokers onder inwoners van 19-65 jaar gedaald van 26% in 2006 naar 18%. Onder 65-plussers is de daling niet significant (van 13% in 2009 naar 10%). In onderstaande tabel worden de cijfers over rokers en zware rokers uitgesplitst naar volwassen (1965 jaar) en ouderen (≥ 65 jaar). Tabel 58: Rokers in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland
Roken
Rokers Zware rokers
Heerhugowaard 19-65 jaar ≥ 65 jaar 19-65 jaar ≥ 65 jaar
Geschat aantal 5.800 720 770 80
% 18 10 2,4 1,1
Noord Holland Noord % 25 11 3,9 1,5
Nederland % 26 13 4,7 2,0
Bron: GGD Hollands Noorden
6.5.6 Drugs GGD gegevens over drugsgebruik zijn afkomstig uit de gezondheidsmonitor GGD 2012 en zijn alleen beschikbaar op gemeenteniveau. Er kunnen dan ook geen uitspraken worden gedaan op wijkniveau. 2,0% van de inwoners van 19 jaar en ouder in Heerhugowaard heeft in het afgelopen jaar wel eens harddrugs (inclusief GHB) gebruikt. Dit is vergelijkbaar met regionale cijfers (2,2%). De ondervraagde inwoners van 65 jaar en ouder in Heerhugowaard geven aan (bijna) geen harddrugs en softdrugs te hebben gebruikt. In de vier weken voorafgaand aan het onderzoek heeft 2,2% van alle volwassenen van 19 jaar en ouder in Heerhugowaard cannabis gebruikt (Noord-Holland Noord 2,1%) en 3,6% heeft in het afgelopen jaar wel eens cannabis gebruikt (Noord-Holland Noord 3,9%). Voor de gemeenten in regio Alkmaar zijn er geen gegevens over drugsgebruik uit de vorige monitor onder inwoners van 19-65 jaar.(GGD gezondheidsmonitor 2012) In onderstaande tabel worden de cijfers over drugsgebruik uitgesplitst naar volwassen (19-65 jaar) en ouderen (≥ 65 jaar).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
129
Tabel 59 Drugsgebruik in Heerhugowaard, Noord Holland Noord en Nederland
Drugs
Afgelopen jaar harddrugs (incl. GHB) gebruikt Afgelopen jaar cannabis gebruikt Afgelopen maand cannabis gebruikt
Heerhugowaard
19-65 jaar ≥ 65 jaar 19-65 jaar ≥ 65 jaar 19-65 jaar ≥ 65 jaar
Noord Holland Noord
Nederland
Geschat aantal
%
%
%
770 20 1.400 20 840 0
2,4 0,3 4,3 0,3 2,6 0,0
2,7 0,4 4,8 0,5 2,6 0,3
-
Bron: GGD Hollands Noorden
In onderstaande kaart wordt het absolute aantal cliënten van Brijder met drugsproblemen weergegeven. In de Rivierenwijk (10) en in het Bedrijventerrein (7) wonen de meeste mensen met een drugsprobleem die bij Brijder in behandeling zijn. Figuur 105 Aantal Cliënten Brijder met drugsprobleem per wijk in Heerhugowaard 2012
Bron: Brijder
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
130
6.6 Samenvatting Zowel voor GGZ (o.a. divisie maatschappelijke psychiatrie) als voor Geriant geldt dat de meeste cliënten voorkomen in postcodegebied 1703, zowel absoluut als relatief. Op basis van studies (Ott et al.) wordt verwacht dat in postcodegebied 1703 de meeste personen met dementie voorkomen en naar de toekomst toe (2040) blijft dit het gebied met de meeste personen met dementie. Het grote aantal mensen met dementie zal grotendeels ook te maken hebben met het percentage ouderen dat hier woont maar ook met andere factoren. Naar de toekomst toe wordt verwacht dat in postcodegebied 1705 een sterke stijging zal plaatsvinden in het aantal personen met dementie, deze toename is mogelijk te verklaren door de toename van het aantal ouderen. In de Heemradenwijk en Schilderwijk zijn de meeste wooneenheden voor GGZ-cliënten te vinden. De meeste cliënten van Brijder die woonachtig zijn in Heerhugowaard komen uit de wijken Schrijverswijk, Rivierenwijk en Molenwijk. Een groot deel van deze wijken valt onder het postcodegebied 1703 met de laagste SES in Heerhugowaard. Zowel de meeste cliënten met een alcoholprobleem als met een drugsprobleem komen uit de Rivierenwijk. Het aandeel jongeren (jonger dan 23 jaar) is klein onder cliënten van Brijder, maar zij wonen voornamelijk op het Bedrijventerrein. Dit is waarschijnlijk te verklaren door een behandelcentrum in dit gebied voor jongeren met gedragsproblemen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 6 Geestelijke gezondheid
131
7. WMO: ZZP en zorgfuncties 7.1 Herinrichting van de WMO De overheid zet in op langer zelfstandig thuis wonen en de overheveling van delen van de AWBZ naar de WMO en de ZVW. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen in het gehele sociale domein op grond van de WMO, Jeugdwet en de Participatiewet. Gemeenten krijgen per 1 januari 2015 op grond van de WMO een brede verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van burgers die beperkt kunnen participeren. De aanspraken op extramurale zorg in de AWBZ komen te vervallen, de WMO wordt aangepast en de bijbehorende budgetten worden overgeheveld naar gemeenten.2 Consequenties van deze maatregelen zijn dat intramurale instellingen moeten krimpen, mensen langer thuis blijven wonen en als gevolg daarvan meer extramurale ondersteuning en begeleiding wordt gevraagd. Daarnaast wordt er een grote inzet gevraagd van de eerstelijnsvoorzieningen om extramurale zorg en/of behandeling te geven. Tegelijkertijd zullen professionals uit intramurale instellingen, zoals Specialisten Ouderen Geneeskunde, zich op extramurale markt begeven. Dit is overigens een positieve ontwikkeling omdat deze capaciteit, kennis en kunde hard nodig zal zijn om de toename van extramurale zorg op te vangen. Omdat er in dit hoofdstuk veel afkortingen worden gebruikt staan in onderstaande tabel de afkortingen voluit geschreven. Tabel 60 Afkortingen
AWBZ
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
WMO
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
ZVW
Zorgverzekeringswet
ZZP
Zorg Zwaarte Pakketten
VV
Verpleging en verzorging
VG
Verstandelijke handicap
GGZ
Geestelijke gezondheidszorg
LG
Lichamelijke handicap
ZG
Zintuiglijke handicap
PGB
Persoons Gebonden Budget
ZIN
Zorg in Natura
Bron: VWS/ CIZ
In dit hoofdstuk wordt de omvang van de WMO belicht en worden de volgende vragen beantwoord:
Hoeveel mensen hebben een licht zorgzwaartepakket (ZZP 1-4) en waar wonen deze mensen? Hoeveel mensen in de wijk ontvangen extramurale zorgfuncties: persoonlijke verzorging, begeleiding en kortdurend verblijf Hoeveel personen maken gebruik van individuele voorzieningen in de WMO Waar is beschikbare huisvesting voor ouderen en gehandicapten
2
Uit de bijlage ‘Hervorming van de langdurige ondersteuning en zorg’ behorende bij de brief ‘Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst’ van 25 april 2013 van Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. M.J. van Rijn Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
132
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor het WMO gericht dient te zijn.
7.2 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In de herinrichting WMO worden in fases de lichte ZZP’s overgeheveld naar de WMO en ZVW. Hoe deze verdeling wordt tussen WMO en ZVW is momenteel niet duidelijk.
In onderstaande kaart wordt de verdeling van ZZP’s in de postcodes weergegeven. In totaal zijn er in Heerhugowaard 467 personen met een van de genoemde indicaties in het kader hiernaast, de meeste indicaties worden gevonden in postcodegebied 1701 en 1703.
Met de huidige kennis weten we dat de volgende cliëntengroepen overgeheveld worden naar WMO en ZVW1: Per 1-1-2013 gaan over: Nieuwe cliënten vanaf 23 jaar met ZZP VV1, VV2, GGZ1, GGZ2 en VG1, VG2. In 2012 hadden in Heerhugowaard 132 personen een van deze indicaties Per 1-1-2014 gaan over: nieuwe cliënten met ZZP VV3. In 2012 hadden in Heerhugowaard 93 personen deze indicatie Per 1-1-2015 gaan over: naar verwachting 50% van de nieuwe cliënten met ZZP VG3 en alle (nieuwe + bestaande) cliënten met GGZ3. In 2012 hadden in Heerhugowaard 155 personen deze indicatie Per 1-1-2016 gaan over: nieuwe cliënten met ZZP LG1, LG3, ZG1 en naar verwachting 50% van de nieuwe cliënten met VV4. In 2012 hadden in Heerhugowaard 88 personen deze indicatie
Figuur 106 Aantal ZZP’s per postcode in Heerhugowaard 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
133
Tabel 61 Aantal ZZP’s per postcode in Heerhugowaard 2012
ZZP 2012 [aantal], 2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard 1701
Lichte ZZP 2012 130
1702
70
1703
170
1704
19
1705
78
Totaal
467
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
134
7.3 Zorgfuncties De extramurale AWBZ-zorg is ingedeeld in zorgfuncties, te weten:
Persoonlijke Verzorging (PV);
Verpleging (VP);
Begeleiding (BG);
Behandeling (BH);
Kortdurend Verblijf (KVB).
De functies verpleging, persoonlijke verzorging en behandeling in de lichte ZZP’s gaan naar de zorgverzekeringswet toe.
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op begeleiding en kortdurend verblijf. Bij het aanvragen van AWBZ-zorg kiest de cliënt welke leveringsvorm zijn voorkeur heeft: persoonsgebonden budget (PGB) of zorg in natura (ZIN). 7.3.1 ZIN en PGB In staafdiagrammen wordt de verdeling in ZIN en PGB weergegeven van het totaal aan zorgfuncties (begeleiding groepsverband, begeleiding individueel, ondersteunende begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) voor de postcodegebieden van Heerhugowaard. De leveringsvorm is voor het grootste deel zorg in natura, het persoonsgebonden budget maakt slechts een klein deel uit van de zorgfuncties. Absoluut zijn er de meeste zorgfuncties voor zowel ZIN als PGB in postcodegebied 1703. Als we kijken naar de zorgfuncties per 1000 inwoners ligt dit voor ZIN in 1702 relatief het hoogste. Dit is mogelijk deels te verklaren door een relatief hoog percentage ouderen in dit postcodegebied.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
135
Figuur 107 Verdeling ZIN - PGB in aantallen per postcode in Heerhugowaard 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW Figuur 108 Verdeling ZIN-PGB in aantallen per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
136
In onderstaande tabel wordt het totaal (ZIN+PGB) aan zorgfuncties (begeleiding groepsverband, begeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) weergegeven voor de postcodegebieden van Heerhugowaard. Van het totaal aantal personen met zorgfuncties is tussen 40% en 50% 75 jaar en ouder, behalve in postcode gebied 1705. In dit postcodegebied ligt dit percentage lager, namelijk 24,7% van het aantal personen is 75 jaar en ouder. Dit lage percentage is mogelijk te verklaren door het feit dat er relatief weinig ouderen en veel jongeren in dit postcodegebied wonen. Als er wordt gekeken naar de ouderen, de groep personen van 75 jaar en ouder, zien we dat tussen de 40% en de 50% van alle ouderen ZIN of PGB hebben, behalve in postcode gebied1701 daar hebben relatief minder ouderen ZIN of PGB, namelijk 30,7%. Tabel 62 Totaal zorgfuncties voor de postcodegebieden van Heerhugowaard 2012
Totaal ZIN+PGB [personen]
totaal %ZIN + PGB 75+ % ZIN + PGB % 75+ (2012) ZIN+PGB [% van totale 75+ [% van de 75+ populatie met totale 75+ [personen] ZIN+PGB] populatie]
1701
378
189
50,0%
30,7%
7,3%
1702
564
258
45,7%
44,0%
7,1%
1703
806
385
47,8%
49,5%
6,1%
1704
223
97
43,5%
40,8%
3,5%
1705
493
122
24,7%
53,6%
1,4%
Totaal
2464
1.051
42,7%
42,6%
4,7%
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
137
7.4 Verblijf tijdelijk en begeleiding In onderstaande tabel staat de onderverdeling voor de zorgfuncties begeleiding in groepsverband en individueel. De zorgfunctie verblijf tijdelijk wordt niet in de tabel genoemd, omdat deze slechts 14 x voorkomt in Heerhugowaard. Voor de begeleiding geldt dat deze absoluut het meest worden afgenomen in postcodegebied 1703. Per 1000 inwoners worden de functies het meest afgenomen in postcodegebied 1702 en 1703. Voor de inwoners van 75 jaar en ouder zien we dat het gebruik van de zorgfuncties begeleiding per 1000 75 plussers flink hoger ligt ten opzichte van de totale populatie. De functies worden dus met name afgenomen door de 75 plussers. De begeleiding in groepsverband en individueel per 1000 inwoners in de groep 75 + ligt het hoogst in postcodegebieden 1702, 1703 en 1705. Tabel 63 Onderverdeling zorgfuncties in postcodes van Heerhugowaard
Begeleiding in groepsverband aantal
per 1000 inwoners
Begeleiding in groepsverband 75+ aantal
per 1000 75+
Begeleiding individueel aantal
Begeleiding individueel 75+
per 1000 inwoners
aantal
per 1000 75+
1701
99
12
46
75
81
10
18
29
1702
186
23
72
123
117
14
34
58
1703
257
20
117
151
172
14
35
45
1704
60
9
22
93
43
6
10
42
1705
180
11
32
141
138
8
13
57
Totaal
782
15
289
117
551
10
110
45
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
138
In onderstaand kaart wordt het aantal functies voor begeleiding in groepsverband uitgedrukt per 1000 inwoners. Begeleiding in groepsverband komt relatief het meeste voor in postcodegebieden 1702 en 1703. Figuur 109 Begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW Tabel 64 Begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012
2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard
Begeleiding in groepsverband [personen]
Begeleiding in groepsverband per 1.000 inwoners [/1000inwoners]
1701
99
11,7
1702
186
22,5
1703
257
20,2
1704
60
8,8
1705
180
11,1
Totaal
782
14,9
Bron: Vektis/ gemeente HHW
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
139
In onderstaande kaart wordt het aantal functies voor begeleiding individueel uitgedrukt per 1000 inwoners. Begeleiding individueel komt relatief het meeste voor in postcodegebieden 1702 en 1703. Figuur 110 Begeleiding individueel per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012
Bron: Vektis/ gemeente HHW Tabel 65 Begeleiding individueel per 1000 inwoners per postcode in Heerhugowaard 2012
2012 - Postcodes uit Gemeente Heerhugowaard 1701 1702 1703 1704 1705 Totaal
Begeleiding individueel [personen]
Begeleiding individueel per 1.000 inwoners [/1000inwoners]
81 117 172 43 138 551
9,6 14,2 13,5 6,3 8,5 10,5
Bron: Vektis/ gemeente HHW
7.4.1 Zorgfunctie begeleiding geleverd door DPRS, Evean en Magenta. DPRS, Evean en Magenta bieden slechts een deel van de begeleiding in Heerhugowaard omdat deze functie ook vaak wordt aangeboden door grote instellingen als GGZ en Esdégé-Reigersdaal. Van laatst genoemde organisaties zijn de aantallen voor de functie begeleiding niet bekend. De functie begeleiding wordt door DPRS, Evean en Magenta het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (45x) en Stadshart (31x).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
140
7.5 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. Voor de meeste WMOvoorzieningen, behalve voor rolstoelen, moet een eigen bijdrage worden betaald. De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van het inkomen. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen er gebruik maakten van de tegemoetkoming. In de wijken Stadshart en Bomen en Recreatiewijk wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. Figuur 111 Aantal personen per wijk met vergoeding voor taxi/ vervoer 2012
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 66 Aantal personen per wijk met vergoeding voor taxi/ vervoer 2012
taxi/ vervoer
personen taxi/ vervoer
personen
Schrijverswijk
55 Butterhuizen
48
Schilderswijk
40 Oostertocht
34
Planetenwijk
5 Zuidwijk
52
Bomen- en Recreatiewijk
98 Huygenhoek
8
Heemradenwijk
32 Stad van de Zon
Edelstenenwijk
10 De Noord
6
Stadshart
93 Buitengebied Noord
4
Molenwijk
34 t Kruis
6
Rivierenwijk
21 Buitengebied Zuid
Bedrijventerrein
10 Totaal
32
42 630
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
141
In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen een rolstoel kregen. In de wijken Stadshart, Bomen en Recreatiewijk en Schilderswijk wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. Figuur 112 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een rolstoel 2012
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 67 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een rolstoel 2012
Rolstoel
personen Rolstoel
personen
Schrijverswijk
27 Butterhuizen
29
Schilderswijk
46 Oostertocht
40
Planetenwijk
12 Zuidwijk
27
Bomen- en Recreatiewijk
55 Huygenhoek
12
Heemradenwijk
13 Stad van de Zon
23
Edelstenenwijk
30 De Noord
7
Stadshart
49 Buitengebied Noord
5
Molenwijk
19 t Kruis
0
Rivierenwijk
12 Buitengebied Zuid
3
Bedrijventerrein
10 Totaal
419
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken
In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In onderstaande kaart wordt per wijk aangegeven hoeveel personen een scootmobiel kregen. In de wijken Stadshart en de Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
142
Bomen en Recreatiewijk wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. Figuur 113 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een scootmobiel 2012
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken Tabel 68 Aantal personen per wijk die in aanmerking kwamen voor een scootmobiel 2012
Scootmobiel
personen Scootmobiel
personen
Schrijverswijk
26 Butterhuizen
19
Schilderswijk
26 Oostertocht
31
Planetenwijk
13 Zuidwijk
11
Bomen- en Recreatiewijk
43 Huygenhoek
6
Heemradenwijk
10 Stad van de Zon
9
Edelstenenwijk
17 De Noord
4
Stadshart
68 Buitengebied Noord
0
Molenwijk
24 t Kruis
2
Rivierenwijk
8 Buitengebied Zuid
Bedrijventerrein
2 Totaal
4 323
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
143
7.6 Aangepaste woningen voor ouderen en gehandicapten Woonwaard is de woningcorporatie van Heerhugowaard. Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen. In onderstaande tabel worden de gelijkvloerse woningen weergegeven, 35% van het totaal aantal woningen van Woonwaard. Een deel van de woningen van Woonwaard zijn toegankelijk voor rollators en een daar weer een deel van is toegankelijk voor rolstoelen. Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn het met name te vinden in de wijken Rivierenwijk, Oostertocht en Butterhuizen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart, Oostertocht en Stad van de Zon. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in de Schilderswijk, Heemradenwijk, Stadshart en Zuidwijk. Tabel 69 Aantal aangepaste woningen voor ouderen en gehandicapten in Heerhugowaard
Schrijverswijk
aantal woningen aantal van gelijkvloerse woonwaard woningen toegankelijk van voor woonwaard rollator 98 98
aantal woningen van woonwaard toegankelijk voor rolstoelen 0
Schilderswijk
50
50
50
Planetenwijk
0
0
0
185
52
3
Heemradenwijk
42
6
6
Edelstenenwijk
0
0
0
Stadshart
169
213
32
Molenwijk
181
21
0
Rivierenwijk
357
0
0
66
66
0
Bomen- en Recreatiewijk
Bedrijventerrein Butterhuizen
237
94
0
Oostertocht
272
159
0
Zuidwijk
175
53
6
97
60
0
163
105
0
11
23
0
Buitengebied Noord
0
0
0
't Kruis
0
7
0
Buitengebied Zuid
0
0
0
2103
1007
97
Huygenhoek Stad van de Zon De Noord
Heerhugowaard Bron: Woonwaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
144
7.6.1 Ouderenzorg Binnen de ouderenzorg bestaat de huisvestiging voornamelijk uit bejaardenwoningen en verpleeghuizen. Onderstaande kaart toont de spreiding van de bejaardenwoningen met zorgteam, bejaardenwoningen beschermd of beschut wonen en ‘gewone’ bejaardenwoningen. Bij beschut wonen is sprake van nabijheid van zorg waarbij zo nodig enig toezicht kan worden geboden. De zorgverlening wordt volgens afspraak geleverd of is direct oproepbaar. Indien noodzakelijk is de zorgverlening voortdurend in de nabijheid van de cliënt. Bij beschermd wonen is sprake van een veilige en afgeschermde woon- en leefomgeving waarbij cliënten fysieke en/of sociale veiligheid wordt geboden en/of waarbij vanuit de omgeving structurering wordt geboden. In totaal zijn 431 woningen voor de doelgroep ouderen. Binnen de Gemeente Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevinden zich in de wijk Oostertocht en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk, Butterhuizen en Molenwijk. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart, Stad van de Zon en Schilderswijk. Er zijn 3 verpleeghuizen in de gemeente. Tabel 70 Locaties ouderen 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Bejaardenwoningen beschermd of beschut wonen (Woonwaard)
Stadshart
23
0
Bejaardenwoningen met zorgteam (Woonwaard) 21
Bomen- en Recreatiewijk
18
45
0
De Noord
15
0
0
't Kruis
11
0
0
Bejaardenwoningen
Stad van de Zon
0
0
36
Oostertocht
0
128
0
Butterhuizen
0
58
0
Molenwijk
0
28
0
Schilderswijk
0
0
48
67
259
105
Totaal Bron: Gemeente Heerhugowaard/ Woonwaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
145
7.6.2 Gehandicaptenzorg Verschillende zorgorganisaties in Heerhugowaard bieden passende huisvesting aan aan mensen met een beperking. Onderstaande kaart toont de spreiding van deze locaties. In het postcodegebied 1703 bevinden zich de meeste huisvestigingslocaties voor de mensen met een beperking. Figuur 114 Huisvestingslocaties voor mensen met een beperking in Heerhugowaard 2013
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
De organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia hebben samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken bevinden zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. Onderstaande tabel toont het gedetailleerde aantal wooneenheden binnen de gemeente Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
146
Tabel 71 Locaties mensen met een beperking - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Locaties , 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard Edelstenenwijk
De Waerden 1
EsdégéReigersdaal
‘s Heeren Philadelphia Loo 0 0 0
Heliomare 0
Stad van de Zon
0
61
0
0
9
Huygenhoek
0
0
0
0
4
Zuidwijk
0
12
0
0
3
Butterhuizen
0
6
0
0
0
Bedrijventerrein
0
0
18
0
0
Rivierenwijk
0
30
0
2
0
Stadshart
0
1
0
0
0
Heemradenwijk
0
3
0
1
0
Bomen- en Recreatiewijk
0
1
0
0
7
Schrijverswijk
0
0
0
0
1
Totaal
1
114
18
3
24
Bron: ROS'en/ gemeente Heerhugowaard
7.7 Samenvatting De ZZP’s die in fases worden overgeheveld naar de WMO worden in Heerhugowaard het meeste gevonden in postcodegebieden 1701 en 1703. ZIN + PGB wordt absoluut het meeste afgenomen in postcodegebied 1703, relatief (per 1000 inwoners) het meeste in postcodegebied 1702. 40%-50% van de personen met ZIN of PGB is 75 jaar en ouder, een uitzondering vormt postcodegebied 1705 waar slechts 24,7% 75 jaar of ouder is. Dit kan mogelijk worden verklaard door het lage percentage ouderen en hoge percentage jongeren in dit gebied. In postcodegebied 1701 maken relatief weinig ouderen van 75 jaar en ouder (30,7%) gebruik van zorgfuncties in vergelijking met andere postcodegebieden in Heerhugowaard. De zorgfuncties, begeleiding individueel en in groepsverband worden het meeste afgenomen in postcodegebieden 1702 1703 en 1705. Individuele voorzieningen in het kader van de WMO, zoals vervoer, rolstoelen en scootmobiels worden het meeste afgenomen in het Stadshart en de Bomen en Recreatiewijk. In Heerhugowaard zijn 431 woningen speciaal voor ouderen beschikbaar. Voor mensen met een beperking zijn 160 plekken beschikbaar. De meeste wooneenheden voor ouderen (128) zijn beschikbaar in de wijk Oostertocht. In de Stad van de Zon bevinden zich de meeste wooneenheden voor mensen met een beperking (70).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 7 WMO: ZZP en zorgfuncties
147
8. VEILIGHEID Veiligheid is een breed en complex terrein. Breed omdat veiligheid vele verschillende onderwerpen omvat, variërend van overlast in wijken en jeugdcriminaliteit tot verkeersveiligheid en huiselijk geweld. Complex, omdat voor een effectieve aanpak van veiligheidsvraagstukken de samenwerking en inzet van tal van partijen essentieel is ( integraal veiligheidsplan Heerhugowaard 2013-2017). De gegevens uit dit hoofdstuk zijn afkomstig uit de Veiligheidsanalyse 2012 en de Wijkmonitor 2011. Omdat de gegevens uit de Veiligheidsanalyse niet beschikbaar zijn op wijkniveau worden hierover alleen uitspraken gedaan op gemeenteniveau. Recent kwam de gebiedsscan BT Hhw 2013 uit. De informatie uit deze scan is niet opgenomen in dit hoofdstuk omdat deze scan kwalitatieve data bevat en er in dit rapport gericht is op kwantitatieve data. De volgende vragen worden in dit hoofdstuk behandeld:
Hoe wordt de veiligheid beoordeeld in de verschillende wijken? Wat is er bekend over overlast en/ of criminaliteit?
In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor veiligheid gericht dient te zijn.
8.1 Hoe wordt de veiligheid beoordeeld in de verschillende wijken? In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. In onderstaand diagram wordt het rapportcijfer per wijk weergegeven. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. Figuur 115 Beoordeling veiligheid in de wijk
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
148
8.2 Wat is er bekend over overlast en criminaliteit? Overlast en criminaliteit worden in deze paragraaf onderverdeeld in de onderwerpen vernielingen, jeugdoverlast en baldadigheid, burenruzie en huiselijke twist en inbraken. In de wijkmonitor wordt voor deze onderwerpen, behalve burenruzie en huiselijke twist, gevraagd naar de mate dat deze onderwerpen een probleem vormen volgens de respondenten, tezamen met andere problemen. De uitkomst voor de veiligheidsgerelateerde onderwerpen staan in onderstaand diagram voor Heerhugowaard weergegeven. Van de onderwerpen vernielingen, overlast jeugd en inbraak wordt de overlast van jeugd het meest als een groot probleem ervaren op de voet gevolgd door vernielingen. Figuur 116 Beoordeling overlast en criminaliteit in Heerhugowaard
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
149
8.2.1 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. Tabel 72 Aantal meldingen vernielingen in Heerhugowaard
Melding aantallen
Politie 2008
vernielingen
Politie 2009 220
Politie 2010 159
Politie 2011 133
132
Bron: veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard
In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Figuur 117 In hoeverre is vandalisme/ vernielzucht een probleem
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
150
8.2.2 Overlast Jeugd & baldadigheid In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden3 in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Overall wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. Figuur 118 Overlast en baldadigheid in Heerhugowaard 2008-2011
Bron: veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard
In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem is in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is.
3
Baldadigheid omvat een overtreding door zich in het openbaar tegen personen of goederen zodanig ruw en onbezonnen te gedragen dat daardoor nadeel kan ontstaan.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
151
Figuur 119 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
152
8.2.3 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Figuur 120 Burenruzie en huiselijke twisten in Heerhugowaard 2008-2011
Bron: Veiligheidsanalyse 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
153
8.2.4 Meldingen inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. Figuur 121 Aantal woninginbraken en diefstal van/uit auto in Heerhugowaard 2008-2011
Bron: Veiligheidsanalyse 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
154
In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. Figuur 122 In hoeverre is woninginbraak een probleem
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
155
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. Figuur 123 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
156
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. Figuur 124 In hoeverre is diefstal/ beschadiging van auto’s een probleem
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
157
8.3 Samenvatting Het gemiddelde rapportcijfer voor veiligheid in Heerhugowaard is 6,9 (wijkmonitor). De Rivierenwijk en Buitengebied Noord hebben het laagste cijfer met respectievelijk 6,1 en 6,3. In Heerhugowaard wordt overlast door jeugd als grootste probleem ervaren wat betreft overlast en criminaliteit. Het aantal meldingen bij de politie voor vernielingen is tussen 2008 en 2011 afgenomen met 40%, van 220 naar 132 meldingen. In de wijkmonitor geven respondenten in het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%) het meeste aan dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Het aantal meldingen bij de politie voor overlast van jeugd en baldadigheid is tussen 2008 en 2011 licht afgenomen. In de wijkmonitor geven respondenten in het Stadshart (35%) , in de Rivierenbuurt (24%) en de Schrijverswijk (22%) het meeste aan dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten tonen een sterke afname, een afname van respectievelijk 60% en 80%. Het aantal meldingen voor woninginbraak in Heerhugowaard nam af tussen 2008 en 2011 maar nam daarna weer sterk toe. De meldingen van diefstal uit auto’s en diefstal van auto’s nam toe tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor geven respondenten in de Schrijverswijk (12%) , in de Bomen en Recreatiewijk (15%), in de Planetenwijk (13%) en in de Rivierenbuurt (13%) het meeste aan dat woninginbraak een groot probleem is in vergelijking met andere wijken. Voor diefstal uit de auto geven respondenten van de wijkmonitor in de Planetenwijk (14%), in de Edelstenenwijk (8%) en in de Rivierenbuurt (8%) het vaakste aan dat het een groot probleem is. Voor beschadiging van auto’s en/ of diefstal van auto’s wordt in de Planetenwijk (16%), in de Rivierenbuurt (8%) en in de Bomen en Recreatiewijk (12%) het vaakst aangegeven dat een groot probleem is.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 8 Veiligheid
158
9. VRIJE TIJD Vrije tijd is de tijd die men niet hoeft te besteden aan verplichte of noodzakelijke activiteiten zoals (huishoudelijk) werk, zorg en studie. Toerisme, recreatie, sport en spel kunnen gezien worden als vormen van vrijetijdsbesteding. In dit hoofdstuk worden met name de voorzieningen voor sport en cultuur in beeld gebracht en worden de volgende vragen beantwoord: Waar is ontmoeting in de verschillende wijken: o Waar zijn de sportaccommodaties o Waar zijn accommodaties voor cultureel vermaak o Waar zijn de buurthuizen (welzijnsaccommodaties) o Waar zijn speeltuinen (recreatieve voorzieningen) o Waar zijn horecafaciliteiten Hoeveel inwoners bezitten een huygenpas? In de samenvatting wordt beschreven op welke gebieden/ groepen het beleid voor vrije tijd gericht dient te zijn.
9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. Tabel 73 Belangrijke plekken in de wijk om mensen te ontmoeten
Belangrijke plekken in de wijk om mensen te ontmoeten Buurthuis
17,3%
Speelplek
17,3%
Horeca
21,2%
Winkels
59,3%
Op straat
78,1%
Anders
17,2%
%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
159
9.1.1 De sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. Tabel 74 Op welke manier doet u aan sport?
Op welke manier doet u aan sport? sportvereniging
33,3%
sportschool/ fitnesscentrum 33,7% op eigen gelegenheid
43,8%
anders
15,2%
Bron: Wijkmonitor 2011
De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. Figuur 125 Sportaccommodaties in Heerhugowaard 2013
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
160
De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. Ook zijn er twee maneges in Buitengebied Zuid. Onderstaande figuur toont het aantal sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard. De wijken die niet over sportaccommodaties beschikken worden niet in de figuur vermeld. Geen enkele wijk beschikt over alle soorten accommodaties. Het Bedrijventerrein en de Bomen en Recreatiewijk hebben de grootste diversiteit, zij beschikken over drie van de vier soorten accommodaties. Figuur 126 Sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard
Bron: Gemeente Heerhugowaard Tabel 75 Sportaccommodaties per wijk in Heerhugowaard
Gebieden
Sporthallen
Sportvelden Zwembaden
Overig sport
Maneges
Schrijverswijk
0
0
0
0
1
Schilderswijk
1
0
1
0
0
Bomen- en Recreatiewijk
1
2
1
0
0
Heemradenwijk
0
0
0
0
1
Rivierenwijk
2
0
0
0
0
Bedrijventerrein
3
7
0
0
3
Huygenhoek
0
1
0
0
0
Stad van de Zon
1
0
1
0
1
De Noord
1
3
0
0
0
t Kruis
0
2
0
0
0
Buitengebied Zuid
0
0
0
2
0
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
161
9.1.2 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. Tabel 76 Bezoek accommodaties voor cultureel vermaak
Hoe vaak gaat u naar? vaak
soms
bioscoop
6,2%
47,8%
theater
7,3%
41,2%
museum
5,8%
29,6%
popconcert/ musical
4,3%
26,4%
Bron: Wijkmonitor 2011
In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks, ArtFarm (ateliers professionele kunstenaars/ beeldentuin) en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In onderstaande kaart worden de locaties van de culturele voorzieningen en de evenemententerreinen weergegeven. In het Stadshart zijn de meeste voorzieningen en evenemententerreinen gelegen. NB de Artfarm staat niet weergegeven in onderstaand figuur. Figuur 127 Locaties culturele voorzieningen en evenemententerreinen
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
162
9.1.3 De buurthuizen Buurthuizen bieden diverse vormen van ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft zes buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 9.1.4 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. In onderstaand staafdiagram wordt het aantal speelpleinen in de wijken weergegeven. Bij de wijken wordt het percentage kinderen 5-14 jaar benoemd. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. Figuur 128 Aantal speelpleinen in Heerhugowaard
Bron: ROS’en/ gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
163
9.1.5 De Horeca faciliteiten Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecafaciliteiten bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecafaciliteiten. Tabel 77 Horeca 2013 - Wijken uit Gemeente Heerhugowaard
Horeca Schrijverswijk
2
Schilderswijk
2
Bomen- en Recreatiewijk
1
Heemradenwijk
10
Stadshart
17
Molenwijk
0
Rivierenwijk
2
Bedrijventerrein
5
Stad van de Zon
4
De Noord
2
Buitengebied Noord
1
't Kruis
2
Totaal
49
Bron: ROS’en/ Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
164
9.2 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk, in’t Kruis en in Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. Figuur 129 Aantal Huygenpassen per wijk Heerhugowaard (2013)
Bron: Gemeente Heerhugowaard Civision Samenlevingszaken
9.3 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
165
9.4 Samenvatting De belangrijkste plaatsen voor ontmoeting zijn ‘winkels ‘ en ‘op straat’ volgens de respondenten van de wijkmonitor. De gemeente Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties zoals sportvelden en sporthallen. De meeste van deze accommodaties zijn gevestigd op het Bedrijventerrein. In het Stadshart zijn de meeste culturele voorzieningen en evenemententerreinen gelegen. In Heerhugowaard zijn zes buurthuizen, deze liggen in de Edelstenenwijk, Molenwijk, ’t Kruis, Schilderswijk, de Bomen en Recreatiewijk en in de Noord. De meeste speelpleinen liggen in de Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderswijk. Horeca gelegenheden worden met name gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecafaciliteiten. In de Rivierenwijk, Bomen en Recreatiewijk en Oostertocht wonen de meeste personen met een Huygenpas.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 9 Vrije Tijd
166
10 WIJK 01 SCHRIJVERSWIJK 78,3% van de adressen in Schrijverswijk valt in postcodegebied 1702. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Schrijverswijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Schrijverswijk (=28,5% van 1702).
10.1 Demografie In 2013 woonden er 2.877 mensen in de Schrijverswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.819 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schrijverswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schrijverswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 130 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In de Schrijverswijk zal naar verwachting het aantal ouderen (75+) tot 2033 toenemen. De bevolking tussen 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Figuur 131 Leeftijdsverdeling Schrijverswijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
167
10.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Schrijverswijk is 15,4% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 16% van de populatie. 10.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Schrijverswijk is 6,7% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 13,6% van de populatie. 10.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Schrijverswijk is 19% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 11 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 78 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Schrijverswijk Heerhugowaard 1% 1,2%
Nederland 2,2%
1% 1% 3% 5%
0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
1,1% 1,6% 2% 4%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
10.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt.
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
168
10.2 Opvoeden en opgroeien 10.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Schrijverswijk 4,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Schrijverswijk op 10,9%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nederland op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Schrijverswijk op 12%. Tabel 79 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Schrijverswijk 4,6% 10,9% 12%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: Heerhugowaard
10.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Schrijverswijk 29%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Schrijverswijk 36%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Schrijverswijk 34%. Tabel 80 Gezinssamensteling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Schrijverswijk 29%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
36%
30,7%
29,2%
34%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 10.2.3 Scholen en opvang In de Schrijverswijk is een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
10.3 Inkomen en werk 10.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
169
inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 81 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1702 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 32,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 19,3% 21,5% 20%
Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
10.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 8,7%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 5,9%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%. Tabel 82 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Schrijverswijk 6,3% 8,7% 5,9% 2,8%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS/ KING
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Schrijverswijk ontvangen 42 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Schrijverswijk ontvangen 22 personen een langdurigheidstoeslag. 10.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Schrijverswijk zijn 378 banen. In Schrijverswijk zijn 108 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 58 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 3 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
10.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 10.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
170
met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 tot -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Schrijverswijk ligt de score voor sociale samenhang op -4. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Schrijverswijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 83 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Schrijverswijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
77,2%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
4,0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
12,5%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
55,5%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
24,5%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
23,2%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
49,0%
48,8%
56,5%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Schrijverswijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 84 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Schrijverswijk Heerhugowaard 87,8% 87,2%
Ik groet onbekenden op straat.
19,8%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
50,0%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
4,0%
5,8%
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
171
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,5%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
11,9%
10,2%
22,9%
20,4%
32,2%
39,2%
15,8%
16,0%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. Bron: Wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Schrijverswijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,95 en voor de mensen in de wijk 7,01. 10.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. De Schrijverswijk komt overeen met het percentage in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Schrijverswijk en Heerhugowaard. Tabel 85 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Schrijverswijk 78,7% 14,4% 6,9%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
10.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53% van de respondenten uit de Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
172
Schrijverswijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 86 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Schrijverswijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
53%
49,1%
door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
2%
3,7%
15,3%
19,0%
30,2%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
10.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 39,6% van de respondenten in de Schrijverswijk doet vrijwilligerswerk. 10.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 28,2% van de respondenten in de Schrijverswijk geeft mantelzorg.
10.5 Gezondheid 10.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 10.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
173
In de Schrijverswijk wonen 63 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Schrijverswijk wonen 35 cliënten met verpleging. 10.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Schrijverswijk zijn geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
10.6 Geestelijke gezondheid 10.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). 10.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 10.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Schrijverswijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in het Schrijverswijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
174
10.7 WMO 10.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP’s op 70. 10.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 87 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1702 22,5
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 14,2 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
10.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Schrijverswijk maakten 55 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Schrijverswijk werd aan 27 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Schrijverswijk werd aan 26 personen een scootmobiel verstrekt. 10.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
175
zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Schrijverswijk zijn 98 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Schrijverswijk zijn van de gelijkvloerse woningen (98) alle woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In de Schrijverswijk zijn (voor zover bekend) geen woningen van Woonwaard die rolstoeltoegankelijk zijn. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Schrijverswijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Schrijverswijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de Schrijverswijk heeft Woonwaard geen bejaardenwoningen met zorg beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Schrijverswijk is één huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking.
10.8 Veiligheid 10.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Schrijverswijk is het gemiddelde cijfer 6,6. 10.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
176
vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 88 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Schrijverswijk Groot 11% Niet groot/ niet klein 44% Klein 45%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
10.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 89 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Schrijverswijk Groot 22% Niet groot/ niet klein 33% Klein 45%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
10.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 10.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
177
2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 90 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Schrijverswijk Groot 12% Niet groot/ niet klein 33% Klein 55%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 91 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Schrijverswijk Groot 4% Niet groot/ niet klein 20% Klein 76%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 92 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Schrijverswijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 29% Klein 61%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
178
10.9 Vrije tijd 10.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 10.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Schrijverswijk is SV Heerhugowaard gevestigd. 10.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Schrijverswijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 10.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
179
verwachting eind 2015 begin 2016 open. 10.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Schrijverswijk zijn 9 speelpleinen. 10.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Schrijverswijk zijn 2 horecagelegenheden. 10.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Schrijverswijk zijn 14 Huygenpassen aangevraagd. 10.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
10.10 Samenvatting In 2013 had de Schrijverswijk 2.877 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Schrijverswijk ligt iets hoger in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 19% (8% westers + 11% niet westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Schrijverswijk zich bevindt, is gemiddeld en ligt onder de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
180
In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Schrijverswijk veel huishoudens zonder kinderen (eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens), en met name veel meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In postcodegebied 1702E, in de Schrijverswijk, is meer dan 10% van de huishoudens een eenoudergezin. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Heemradenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard.Ten opzichte van Heerhugowaard hebben meer mensen in de Schrijverswijk enige uitkering. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net onder de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. De Schrijverswijk behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard geven veel respondenten (28,2%) mantelzorg. Dit kan worden verklaard door het hoge percentage ouderen waarvan wellicht een deel een zorgvraag heeft. De Schrijverswijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied worden ook veel indicaties persoonlijke verzorging afgegeven. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er in de Schrijverswijk geen huisartsen en slecht drie fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Schrijverswijk zich in een groter postcodegebied (1702) met relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Schrijverswijk 22 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis en de Schrijverswijk behoort daarmee, samen met de Heemradenwijk, tot de wijken met de meeste woningen voor deze categorie inwoners. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Schrijverswijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Schrijverswijk zijn voornamelijk ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief vaker afgenomen dan in Heerhugowaard. De Schrijverswijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In de Schrijverswijk zijn (voor zover bekend) 98 gelijkvloerse woningen aanwezig die ook aangepast zijn voor rollators. In de Schrijverswijk zijn geen specifieke woningen voor ouderen terwijl de Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
181
ouderen wel een groot aandeel van de bevolking zijn. In de Schrijverswijk is geen specifieke huisvesting voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid in Schrijverswijk iets lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt in de Schrijverswijk met name overlast door jongeren en woninginbraak vaker als een groot probleem gezien. In de Schrijverswijk zijn Sport Vereniging Heerhugowaard, een buurthuis, 9 speelpleinen, 2 horecagelegenheden gevestigd.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 10 Wijk 01 Schrijverswijk
182
11 WIJK 02 SCHILDERSWIJK 100% van de adressen in Schilderswijk valt in postcodegebied 1701. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Schilderswijk informatie over postcodegebied 1701 beschreven. Postcodegebied 1701 bevat echter een groter gebied dan alleen de Schilderswijk (=50,3% van 1701).
11.1 Demografie In 2013 woonden er 4.380 mensen in de Schilderswijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 4.232 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Schilderswijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Schilderswijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 132 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heehrugowaard
In de Schilderswijk neemt naar verwachting het aantal ouderen (75+) toe tot 2033. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 35-74 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 133 Leeftijdsverdeling Schilderswijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
183
11.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Schilderswijk is 18,4% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 17,5% van de populatie. 11.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Schilderswijk is 7,1% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 12,9% van de populatie. 11.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Schilderswijk is 16% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 8 % niet-westeers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst.In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 93 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Schilderswijk 2% 1% 1% 1% 3%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
11.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt.
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1701 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,54). Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
184
11.2 Opvoeden en opgroeien 11.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Schilderswijk 5,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 12,7%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Schilderswijk op 10,9%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Schilderswijk op 11,3%. Tabel 94 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Schilderswijk 5,6% 10,9% 11,3%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: Heerhugowaard
11.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Schilderswijk 24%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Schilderswijk 36%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Schilderswijk 40%. Tabel 95 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Schilderswijk 24%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
36%
30,7%
29,2%
40%
41,1%
34,1%
Bron: CBS - huishoudensstatistiek
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 11.2.3 Scholen en opvang In de Schilderswijk is een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
11.3 Inkomen en werk 11.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
185
nederlandse percentage. In 1701 behoort 33,1% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1701 behoort 18,6% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 96 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1701 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 33,1% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 18,6% 21,5% 20%
Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
11.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 8,3%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Schilderswijk ligt dit percentage op 1,7%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Schilderwijk ligt dit percentage op 2,8%. Tabel 97 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Schilderswijk 6,3% 8,3% 1,7% 2,8%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS/KING
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Schilderswijk ontvangen 41 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Schilderswijk ontvangen 13 personen een langdurigheidstoeslag. 11.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Schilderswijk zijn 572 banen. In Schilderswijk zijn 187 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 47 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 5 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
186
11.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 11.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Schilderswijk ligt de score voor sociale samenhang op 9. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Schilderswijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 98 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Schilderswijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
85,8%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
1,8%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
7,4%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
61,2%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
17,5%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
22,8%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
52,5%
48,8%
60,6%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Schildersbuurt Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
187
Tabel 99 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Schilderswijk Heerhugowaard 87,8% 93,3%
Ik groet onbekenden op straat.
26,6%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
59,2%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
8,1%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
15,4%
14,7%
12,0%
10,2%
24,5%
20,4%
45,0%
39,2%
8,1%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Schilderwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,24 en voor de mensen in de wijk 7,20. 11.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Schilderwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Schilderswijk en Heerhugowaard. Tabel 100 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Schilderswijk 83,6% 12,4% 4,0%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
188
11.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 49,8% van de respondenten uit de Schilderswijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 101 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Schilderswijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
49,8%
49,1%
door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
2,2%
3,7%
17,9%
19,0%
30,0%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
11.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 40,5% van de respondenten in de Schilderswijk doen vrijwilligerswerk. 11.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 19,2% van de respondenten in de Schilderswijk geeft mantelzorg.
11.5 Gezondheid 11.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
189
11.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1701 worden er 23 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Relatief weinig ouderen (75+) in 1701 nemen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af namelijk 20,3% in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Schilderswijk wonen 94 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Schilderswijk wonen 43 cliënten met verpleging. 11.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Schilderwijk zijn geen huisartsen en vier fysiotherapeuten. In postcodegebied 1701 zijn gemiddeld 0,12 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1701 zijn 0,95 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
11.6 Geestelijke gezondheid 11.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1701 wonen 123 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1701 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1701 wonen 32 cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Schilderswijk is één wooneenheid. 11.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
190
personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1701 is dit aantal 118 personen. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 sterk toe tot 297 personen met dementie. In postcodegebied 1701 zijn 57 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 6,7 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 11.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Schilderswijk wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de Schilderwijk die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
11.7 WMO 11.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 11.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1701 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 50% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 11,7 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 9,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 102 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1701 11,7
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 9,6 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
11.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
191
In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Schilderwijk maakten 40 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Schilderswijk werd aan 26 personen een scootmobiel verstrekt. 11.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Schilderswijk zijn 50 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Schilderwijk zijn van de gelijkvloerse woningen (50) alle woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Schilderswijk zijn 48 woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Schilderswijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Schilderswijk zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
11.8 Veiligheid 11.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
192
de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Schilderswijk is het gemiddelde cijfer 7,1. 11.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 103 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Schilderswijk Groot 12% Niet groot/ niet klein 39% Klein 49%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
11.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 104 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Schilderswijk Groot 13% Niet groot/ niet klein 38% Klein 49%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
193
11.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 11.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 105 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Schilderswijk Groot 4% Niet groot/ niet klein 31% Klein 65%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schilderswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 106 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Schilderswijk Groot 2% Niet groot/ niet klein 25% Klein 73%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
194
Schilderswijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 107 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Schilderswijk Groot 6% Niet groot/ niet klein 31% Klein 63%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
11.9 Vrije tijd 11.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 11.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Schilderswijk is één sporthal en één zwembad gevestigd. 11.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
195
kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Schilderwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 11.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 11.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Schilderswijk zijn 19 speelpleinen. 11.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Schilderswijk zijn 2 horecagelegenheden. 11.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Schilderswijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd. 11.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
196
11.10 Samenvatting In 2013 had de Schilderswijk 4.380 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Schilderswijk ligt iets lager in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 16% (8% westers + 8% niet westers). De SES van postcodegebied 1701 (0,54), waarin de Schilderswijk zich bevindt, is gemiddeld- hoger, en is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Schilderswijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen De inkomensverdeling in postcodegebied 1701, het gebied waarin de Schilderswijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt iets lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt nagenoeg overeen met het percentage voor Heerhugowaard evenals het percentage mantelzorgers. De Schilderswijk ligt in het postcodegebied (1701) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er in de Schilderswijk geen huisartsen en slechts vier fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Schilderswijk zich in een groter postcodegebied (1701) waarin relatief ongeveer evenveel huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners zijn als in Nederland In postcodegebied 1701 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de Schilderswijk één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1701 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1701 ligt iets hoger in vergelijking met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Schilderswijk wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Schilderswijk zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1701 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
197
De Schilderswijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. Wel werden er in vergelijking met andere wijken veel aanvragen gedaan voor een rolstoel. In de Schilderswijk zijn (voor zover bekend) 50 gelijkvloerse woningen aanwezig die ook aangepast zijn voor rollators en rolstoelen. In de Schilderswijk zijn 48 woningen die expliciet voor ouderen zijn. In de Schilderswijk is geen specifieke huisvesting voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid iets hoger dan de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto’s minder vaak als een groot probleem gezien. In de Schilderswijk is een sporthal, een zwembad, een buurthuis, 19 speelpleinen, 2 horecagelegenheden gevestigd.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 11 Wijk 02 Schilderswijk
198
12 Wijk 04 Planetenwijk 75% van de adressen in Planetenwijk valt in postcodegebied 1702. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Planetenwijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Planetenwijk (=13,3% van 1702).
12.1 Demografie In 2013 woonden er 1.566 mensen in de Planetenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 1.448 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Planetenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Planetenwijk relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen van 75+ en jeugd. Figuur 134 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In de Planetenwijk wonen in 2013 relatief weinig ouderen (75+) maar het percentage ouderen neemt naar verwachting toe tot 2033. Het percentage inwoners tussen de 5-24 jaar neemt naar verwachting af evenals het percentage inwoners tussen 35- 74. Figuur 135 Leeftijdsverdeling Planetenwijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
199
12.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Planetenwijk is 18,3% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 17,6% van de populatie. 12.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Planetenwijk is 3,6% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 11,3% van de populatie. 12.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Planetenwijk is 17% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 108 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Planetenwijk 1% 1% 1% 3% 5%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten 2012
12.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
200
12.2 Opvoeden en opgroeien 12.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Planetenwijk 6,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Planetenwijk op 12,1%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Planetenwijk op 10,9%. Tabel 109 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Planetenwijk 6,2% 12,1% 10,9%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: Heerhugowaard
12.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Planetenwijk 20%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Planetenwijk 41%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Planetenwijk 39%. Tabel 110 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Planetenwijk 20%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
41%
30,7%
29,2%
39%
41,1%
34,1%
Bron: CBS - huishoudensstatistiek
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 12.2.3 Scholen en opvang In de Planetenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang maar wel een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
12.3 Inkomen en werk 12.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
201
nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 111 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1702 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 32,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 19,3% 21,5% 20%
Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
12.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 5,5%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 7,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 0%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Planetenwijk ligt dit percentage op 2,4%. Tabel 112 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Planetenwijk 5,5% 7,1% 0% 2,4%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Planetenwijk ontvangen 5 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Planetenwijk ontvangen 4 personen een langdurigheidstoeslag. 12.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Planetenwijk zijn 112 banen. In de Planetenwijk zijn 56 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 7 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 1 bedrijf met meer dan 10 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
202
12.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 12.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Planetenwijk ligt de score voor sociale samenhang op 3. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Planetenwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 113 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Planetenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
76,6%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
17,4%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
68,8%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
29,8%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
20,5%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
54,2%
48,8%
57,4%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Planetenwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
203
Tabel 114 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Planetenwijk Heerhugowaard 87,8% 83,7%
Ik groet onbekenden op straat.
8,2%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
58,8%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
2,0%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
4,1%
14,7%
4,3%
10,2%
14,3%
20,4%
32,6%
39,2%
17,1%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Planetenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,27 en voor de mensen in de wijk 7,30. 12.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Planetenwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Planetenwijk en Heerhugowaard. Tabel 115 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Planetenwijk 82,4% 13,3% 4,3%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
204
12.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 47,1% van de respondenten uit de Planetenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 116 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Planetenwijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
47,1%
49,1%
door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
3,7%
3,7%
22,2%
19,0%
28,6%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
12.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 44,1% van de respondenten in de Planetenwijk doet vrijwilligerswerk. 12.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 26,3% van de respondenten in de Planetenwijk geeft mantelzorg.
12.5 gezondheid 12.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
205
12.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Planetenwijk wonen 17 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Planetenwijk wonen 8 cliënten met verpleging. 12.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Planetenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten.In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
12.6 Geestelijke gezondheid 12.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Planetenwijk zijn geen woningen voor mensen met een geestelijke stoornis. 12.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
206
dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 12.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Planetenwijk wonen 6 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten inde Planetenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
12.7 WMO 12.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP’s op 70. 12.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 117 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1702 22,5
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 14,2 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
12.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
207
In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Planetenwijk maakten 5 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Planetenwijk werd aan 12 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Planetenwijk werd aan 13 personen een scootmobiel verstrekt. 12.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In de Planetenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen en dus ook geen woningen toegankelijk voor rollators en/of rolstoelen. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Planetenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Planetenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de Planetenwijk heeft Woonwaard geen bejaardenwoningen met zorg beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Planetenwijk zijn geen huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
208
12.8 Veiligheid 12.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Planetenwijk is het gemiddelde cijfer 6,9. 12.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 118 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Planetenwijk Groot 13% Niet groot/ niet klein 29% Klein 58%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
12.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 119 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Planetenwijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 32% Klein 57%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
209
12.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 12.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 120 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Planetenwijk Groot 14% Niet groot/ niet klein 32% Klein 53%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 121 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Planetenwijk Groot 14% Niet groot/ niet klein 32% Klein 55%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
210
de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Planetenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 122 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Planetenwijk Groot 16% Niet groot/ niet klein 33% Klein 51%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
12.9 Vrije tijd 12.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 12.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Planetenwijk zijn geen sportaccommodaties. 12.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
211
worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Planetenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 12.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Planetenwijk heeft geen buurthuis. 12.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Planetenwijk zijn 6 speelpleinen. 12.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 12.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 12.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
212
vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
12.10 Samenvatting In 2013 had de Planetenwijk 4.380 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer jonge ouderen (65-74) en minder ouderen (75+) en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorie 5-24 jaar en de categorie 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers) ligt lager dan het percentage in Heerhugowaard en is 17% (10% westers + 7% niet-westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Planetenwijk zich bevindt, is gemiddeld en is lager dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Planetenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Planetenwijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Planetenwijk komt overeen met Heerhugowaard behalve dat er in de Planetenwijk geen Wajong uitkeringen zijn. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt iets lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Planetenwijk behoort tot de wijken met de hoogste percentages. De Planetenwijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Hoewel er zich in de Planetenwijk geen huisartsen en geen fysiotherapeuten bevinden, bevindt de Planetenwijk zich in een groter postcodegebied (1702) met relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Planetenwijk geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
213
aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Planetenwijk wonen 6 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Planetenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Planetenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In de Planetenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig of woningen die aangepast zijn voor rollators en rolstoelen. In de Planetenwijk is ook geen specifieke huisvesting ouderen of voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid in de Planetenwijk even hoog als de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto’s vaker als een groot probleem gezien. In de Planetenwijk zijn geen sportaccommodaties, culturele voorzieningen of horecagelegenheden. Wel zijn er 6 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 12 Wijk 04 Planetenwijk
214
13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk 89,6% van de adressen in Bomen en Recreatiewijk valt in postcodegebied 1702. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Bomen en Recreatiewijk informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de Bomen en Recreatiewijk (=52% van 1702).
13.1 Demografie In 2013 woonden er 4.939 mensen in de Bomen en Recreatiewijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 4.682 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Bomen en Recreatiewijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Bomen en Recreatiewijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 136 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal in de Bomen- en Recreatiewijk het percentage ouderen (75+) toenemen tot 2033. Daarentegen neemt het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 en 25-49 naar verwachting af.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
215
Figuur 137 Leeftijdsverdeling Bomen- en Recreatiewijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
13.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Bomen en Recreatiewijk is 17,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 15,3% van de populatie. 13.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Bomen en Recreatiewijk is 6,9% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 15,7% van de populatie. 13.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Bomen en Recreatiewijk is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 123 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard 1,2% 3% 1,1% 1% 1,6% 1% 2% 2% 4% 3%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
216
13.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4).
13.2 Opvoeden en opgroeien 13.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Bomen en Recreatiewijk 4,7%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Bomen en Recreatiewijk op 12,4%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 11,8%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Bomen en Recreatiewijk op 12%. Tabel 124 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Bomen en Recreatiewijk 4,7% 12,4% 11,8%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
13.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Bomen en Recreatiewijk 27%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Bomen en Recreatiewijk 37%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Bomen en Recreatiewijk 36%.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
217
Tabel 125 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling
Bomen en Recreatiewijk 27%
Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens 37% zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens 36% met kinderen
Heerhugowaard
Nederland
28,3%
36,8%
30,7%
29,2%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 13.2.3 Scholen en opvang In de Bomen en Recreatiewijk zijn twee peuterspeelzalen, drie kinderdagverblijven, drie locaties voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is een locatie voor voortgezet onderwijs.
13.3 Inkomen en werk 13.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 126 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1702 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 32,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 19,3% 21,5% 20%
Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 6,9%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 9,4%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 4,4%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%.Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Bomen en Recreatiewijk ligt dit percentage op 2,5%.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
218
Tabel 127 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Bomen en Recreatiewijk 6,9% 2,5% 4,4% 2,8%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Bomen en Recreatiewijk ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag. 13.3.2 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 777 banen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 173 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 54 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 10 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
13.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 13.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Bomen en Recreatiewijk ligt de score voor sociale samenhang op 13. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Bomen en Recreatiewijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
219
Tabel 128 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
80,1%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
3,0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
5,2%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
67,4%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
19,3%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
28,3%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
58,0%
48,8%
65,1%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Bomen en Recreatiewijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 129 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet onbekenden op straat.
Bomen en Recreatiewijk Heerhugowaard 87,8% 88,2% 24,5% 28,7%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
64,2%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
8,4%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
14,4%
14,7%
9,1%
10,2%
20,9%
20,4%
42,6%
39,2%
13,2%
16,0%
Ik groet bekenden op straat.
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Bomen en Recreatiewijk Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
220
scoorde voor sfeer in de wijk 7,33 en voor de mensen in de wijk 7,28. 13.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Bomen en Recreatiewijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Bomen en Recreatiewijk en Heerhugowaard. Tabel 130 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Bomen en Recreatiewijk 81,4% 15,9% 2,7%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
13.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 45,9% van de respondenten uit de Bomen en Recreatiewijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 131 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten Wil geen actieve rol spelen door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
Bomen en Heerhugowaard Recreatiewijk 45,9% 49,1% 4,9%
3,7%
19,5%
19,0%
29,3%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
221
13.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 43,6% van de respondenten in de Bomen en Recreatiewijk doet vrijwilligerswerk. 13.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 17,9% van de respondenten in de Bomen en Recreatiewijk geeft mantelzorg.
13.5 gezondheid 13.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 13.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). 13.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn 14 huisartsen en 11 fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
222
1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
13.6 Geestelijke gezondheid 13.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn 14 wooneenheden. 13.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 13.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Bomen- en Recreatiewijk wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Bomen- en Recreatiewijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
13.7 WMO 13.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP’s op 70. 13.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
223
ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 132 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1702 22,5
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 14,2 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
13.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten.In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. 13.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn 185 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Bomen en Recreatiewijk zijn van de gelijkvloerse woningen 52 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijk beschikbaar: in de Schilderswijk (50x), Stadshart (32x), Heemradenwijk (6x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 63 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
224
deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 8 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
13.8 Veiligheid 13.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Bomen en Recreatiewijk is het gemiddelde cijfer 6,7. 13.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 133 In hoeverre is vandalisme / vernielzicht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Bomen en Recreatiewijk Groot 14% Niet groot/ niet klein 40% Klein 47%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
13.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
225
2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 134 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Bomen en Recreatiewijk Groot 12% Niet groot/ niet klein 36% Klein 51%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
13.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 13.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen en Recreatiewijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 135 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Bomen en Recreatiewijk Groot 15% Niet groot/ niet klein 35% Klein 50%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
226
dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Schrijverswijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 136 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Bomen en Recreatiewijk Groot 3% Niet groot/ niet klein 33% Klein 65%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Bomen- en Recreatiewijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 137 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Bomen en Recreatiewijk Groot 12% Niet groot/ niet klein 29% Klein 60%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
13.9 Vrije tijd 13.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 13.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
227
Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Bomen en Recreatiewijk is een sporthal, twee sportvelden en een zwembad. 13.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen.Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Bomen en Recreatiewijk is het Ateliers amateurkunstenaars en het jongerencentrum Kompleks en twee evenemententerreinen gevestigd voor Misctream popfestival en evenementen op de ijsbaan. 13.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de Bomen en Recreatiewijk is geen buurthuis. 13.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Bomen en Recreatiewijk zijn 18 speelpleinen. 13.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
228
dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Bomen en Recreatiewijk is 1 horecagelegenheid. 13.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 13.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
13.10 Samenvatting In 2013 had de Bomen- en Recreatiewijk 4.939 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-14 jaar en 25-49 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers) in de Bomen – en Recreatiewijk komt nagenoeg overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (8% westers + 10% niet westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de Bomen- en Recreatiewijk zich bevindt, is gemiddeld en is lager dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Bomen- en Recreatiewijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de Bomen- en Recreatiewijk zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Bomen- en Recreatiewijk komt overeen met Heerhugowaard behalve dat er in de Bomen- en Recreatiewijk minder WAO uitkeringen zijn. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
229
percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Bomen- en Recreatiewijk ligt lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Bomen- en Recreatiewijk ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken waar de meeste persoonlijke verzorging en verpleging wordt gegeven door De Pieter Raat Stichting, Evean en Magenta. In de Bomen- en Recreatiewijk bevinden zich 14 huisartsen en 11 fysiotherapeuten, dit is een behoorlijk deel van het totale aantal huisartsen en aantal fysiotherapeuten in de Bomen- en Recreatiewijk. De Bomen- en Recreatiewijk ligt in een groter postcodegebied (1702) en zorgt voor relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten in dit hele postcodegebied. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Bomen- en Recreatiewijk 14 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Bomen- en Recreatiewijk wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Bomen- en Recreatiewijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Bomen- en Recreatiewijk behoort tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn (voor zover bekend) 185 gelijkvloerse woningen aanwezig waarvan 52 ook aangepast zijn voor rollators. In de Bomen- en Recreatiewijk zijn 63 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en 8 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid iets minder als de veiligheid in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wordt met name woninginbraak vaker als een groot probleem gezien. In de Bomen- en Recreatiewijk is een sporthal, twee sportvelden, een zwembad, is het Ateliers amateurkunstenaars en jongerencentrum Komplex en twee evenemententerreinen en een horecagelegenheid. Daarnaast zijn er 18 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 13 Wijk 06 Bomen- en Recreatiewijk
230
14 Wijk 07 Heemradenwijk 100% van de adressen in Heemradenwijk valt in postcodegebied 1701. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Heemradenwijk informatie over postcodegebied 1701 beschreven. Postcodegebied 1701 bevat echter een groter gebied dan alleen de Heemradenwijk (=36,4% van 1701).
14.1 Demografie In 2013 woonden er 2.635 mensen in de Heemradenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.574 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Heemradenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Heemradenwijk relatief meer ouderen en minder jeugd. Figuur 138 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In Heemradenwijk neemt naar verwachting tot 2033 het percentage ouderen (75+) toe. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24 jaar neemt af evenals in de leeftijdscategorie 35-74 jaar.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
231
Figuur 139 Leeftijdsverdeling Heemradenwijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
14.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Heemradenwijk is 13,2% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 13,3% van de populatie. 14.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Heemradenwijk is 9,6% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 17,2% van de populatie. 14.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Heemradenwijk is 14% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 5 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 138 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Heemradenwijk Heerhugowaard 1,2% 1% 1,1% 1% 1,6% 1% 2% 1% 4% 1%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
232
14.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1701 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,54).
14.2 Opvoeden en opgroeien 14.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Heemradenwijk 4,1%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Heemradenwijk op 9,1%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Heemradenwijk op 10,9%. Tabel 139 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Heemradenwijk 4,1% 9,1% 10,9%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
14.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Heemradenwijk 29%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Heemradenwijk 42%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Heemradenwijk 29%. Tabel 140 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Heemradenwijk 29%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
42%
30,7%
29,2%
29%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
233
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 14.2.3 Scholen en opvang In de Heemradenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang maar wel twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
14.3 Inkomen en werk 14.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1701 behoort 33,1% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1701 behoort 18,6% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 141 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1701 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 33,1% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 18,6% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
14.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 5,2%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 6,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 1,7%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Heemradenwijk ligt dit percentage op 2,2%. Tabel 142 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Heemradenwijk 5,2% 6,1% 1,7% 2,2%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
234
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Heemradenwijk ontvangen 18 personen een WWB uitkering.In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Heemradenwijk ontvangen 8 personen een langdurigheidstoeslag. 14.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Heemradenwijk zijn 927 banen. In de Heemradenwijk zijn 147 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 93 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 10 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
14.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 14.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Heemradenwijk ligt de score voor sociale samenhang op 19. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Heemradenwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 143 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Heemradenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
80,6%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
0,6%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
8,2%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
65,7%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
23,6%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
29,6%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
52,9%
48,8%
56,1%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
235
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de HEemradenwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 144 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Heemradenwijk Heerhugowaard 87,8% 90,9%
Ik groet onbekenden op straat.
27,4%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
60,0%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
9,1%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis. Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
17,7%
14,7%
13,9%
10,2%
23,1%
20,4%
39,2%
39,2%
14,6%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Heemradenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,29 en voor de mensen in de wijk 7,25. 14.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Heemradenwijk iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Heemradenwijk en Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
236
Tabel 145 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Heemradenwijk 78,3% 14,3% 7,4%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
14.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 47,7% van de respondenten uit de Heemradenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 146 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Heemradenwijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
47,7%
2,3% door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling 20,5% van de wijk 27,3% door de woonomgeving schoon en veilig te houden
49,1% 3,7% 19,0% 29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
14.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 48,8% van de respondenten in de Heemradenwijk doet vrijwilligerswerk. 14.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 21,9% van de respondenten in de Heemradenwijk geeft mantelzorg.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
237
14.5 gezondheid 14.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 14.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1701 worden er 23 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Relatief weinig ouderen (75+) in 1701 nemen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af namelijk 20,3% in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Heemradenwijk wonen 65 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Heemradenwijk wonen 39 cliënten met verpleging. 14.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Heemradenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1701 zijn gemiddeld 0,12 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1701 zijn 0,95 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
14.6 Geestelijke gezondheid 14.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1701 wonen 123 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1701 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
238
gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1701 wonen 32 cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). 14.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1701 is dit aantal 118 personen. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 sterk toe tot 297 personen met dementie. In postcodegebied 1701 zijn 57 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 6,7 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 14.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Heemradenwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de Heemradenwijk die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
14.7 WMO 14.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 14.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1701 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 50% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 11,7 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 9,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
239
Tabel 147 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1701 Aantal personen met 11,7 begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 9,6 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
14.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Heemradenwijk maakten 32 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Heemradenwijk werd aan 13 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. In de Heemradenwijk werd aan 10 personen een scootmobiel verstrekt. 14.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Heemradenwijk zijn 42 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Heemradenwijk zijn van de gelijkvloerse woningen 6 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Heemradenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Heemradenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
240
wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Heemradenwijk zijn 4 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
14.8 Veiligheid 14.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Heemradenwijk is het gemiddelde cijfer 7,0. 14.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 148 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Heemradenwijk Groot 9% Niet groot/ niet klein 33% Klein 58%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
14.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
241
een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 149 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Heemradenwijk Groot 15% Niet groot/ niet klein 34% Klein 51%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
14.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). 14.8.5 Inbraken Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 150 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Heemradenwijk Groot 5% Niet groot/ niet klein 26% Klein 69%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
242
dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 151 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Heemradenwijk Groot 3% Niet groot/ niet klein 27% Klein 70%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Heemradenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 152 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Heemradenwijk Groot 7% Niet groot/ niet klein 309% Klein 62%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
14.9 Vrije tijd 14.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 14.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
243
gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Heemradenwijk is de FM Healthclub. 14.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Heemradenwijk zijn geen culturele voorzieningen maar wel een evenemententerrein (Raadhuisplein). 14.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Heemradenwijk heeft geen buurthuis. 14.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Heemradenwijk zijn 8 speelpleinen. 14.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
244
zijn geen horecagelegenheden. In de Heemradenwijk zijn 10 horecagelegenheden. 14.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Heemradenwijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd. 14.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
14.10 Samenvatting In 2013 had de Heemradenwijk 2.635 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer ouderen en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en 35-74 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Heemradenwijk is lager dan in Heerhugowaard en is 14%. Met name het percentage niet-westers is lager in vergelijking met Heerhugowaard, namelijk 5% in vergelijking met 10,2% in Heerhugowaard. De SES van postcodegebied 1701 (0,54), waarin de Heemradenwijk zich bevindt, is gemiddeld- hoger en is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Heemradenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In postcodegebied 1701, het gebied waarin de Heemradenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. Het percentage uitkeringen in de Heemradenwijk is iets lager in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De Heemradenwijk behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt iets hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Heemradenwijk ligt iets hoger dan het percentage in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
245
De Heemradenwijk ligt in het postcodegebied (1701) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets lager dan voor Heerhugowaard. In de Heemradenwijk bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De Heemradenwijk ligt in een groter postcodegebied (1701) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt redelijk overeen met het aantal in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1701 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Heemradenwijk 79 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis en de Heemradenwijk behoort daarmee, samen met de Schrijverswijk, tot de wijken met de meeste woningen voor deze categorie inwoners. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1701 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1701 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Heemradenwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Heemradenwijk zijn allemaal ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1701 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De Heemradenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Heemradenwijk zijn (voor zover bekend) 42 gelijkvloerse woningen aanwezig waarvan 6 ook aangepast zijn voor rollators. In de Heemradenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en 4 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Heemradenwijk beoordelen de veiligheid nagenoeg gelijk als de veiligheid in Heerhugowaard. In de Heemradenwijk is de FM-healthclub, een evenemententerrein en er zijn 10 horecagelegenheden. Daarnaast zijn er 8 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 14 Wijk 07 Heemradenwijk
246
15 Wijk 08 Edelstenenwijk 100% van de adressen in Edelstenenwijk valt in postcodegebied 1703. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Edelstenenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Edelstenenwijk (=21,9% van 1703).
15.1 Demografie In 2013 woonden er 3.579 mensen in de Edelstenenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.341 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Edelstenenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Edelstenenwijk relatief minder ouderen, minder jeugd en relatief meer personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 140 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting neemt in de Edelstenenwijk het percentage ouderen (65+) tot 2033 toenemen, de categorie van 35-64 jaar neemt af evenals het percentage inwoners in de leeftijdscategorie 5-24. Figuur 141 Leeftijdsverdeling Edelstenenwijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
247
15.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Edelstenenwijk is 18,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 16,3% van de populatie. 15.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Edelstenenwijk is 2,4% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 9,7% van de populatie. 15.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Edelstenenwijk is 17% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 8 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 153 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Edelstenenwijk 0% 1% 2% 1% 4%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
15.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
248
15.2 Opvoeden en opgroeien 15.2.1 Percentage Kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Edelstenenwijk 5,3%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Edelstenenwijk op 12,8%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Edelstenenwijk op 12,8%. Tabel 154 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Edelstenenwijk 5,3% 12,8% 12,8%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
15.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Edelstenenwijk 21%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Edelstenenwjk 35%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Edelstenenwijk 45%. Tabel 155 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Edelstenenwijk 21%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
35%
30,7%
29,2%
45%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 15.2.3 Scholen en opvang In de Edelstenenwijk zijn twee peuterspeelzalen, een kinderdagverblijf, twee locaties voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
15.3 Inkomen en werk 15.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
249
nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 156 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1703 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 36,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 16,4% 21,5% 20%
Bron: CBS - Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
15.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 7,1%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 8,9%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 2,1%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Edelstenenwijk ligt dit percentage op 3,5%. Tabel 157 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Edelstenenwijk 7,1% 8,9% 2,1% 3,5%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Edelstenenwijk ontvangen 28 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Edelstenenwijk ontvangen 9 personen een langdurigheidstoeslag. 15.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Edelstenenwijk zijn 351 banen. In de Edelstenenwijk zijn 173 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 41 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 2 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
250
15.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 15.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Edelstenenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -16. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Edelstenenwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 158 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Edelstenenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
76,0%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
0,6%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
10,5%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
51,6%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
24,7%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
25,2%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
46,0%
48,8%
60,6%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Edelstenenwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
251
Tabel 159 Vragen over contact met buurtbewoners - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Edelstenenwijk Heerhugowaard 87,8% 92,8%
Ik groet onbekenden op straat.
24,2%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
57,2%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
6,0%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
8,6%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,0%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd.
16,6%
20,4%
42,0%
39,2%
14,8%
16,0%
Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Edelstenenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,23 en voor de mensen in de wijk 7,27. 15.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Edelstenenwijk lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Edelstenenwijk en Heerhugowaard. Tabel 160 Percentage voldoende contacten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Edelstenenwijk 73,8% 20,7% 5,5%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
252
15.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 43,9% van de respondenten uit de Edelstenenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 161 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Edelstenenwijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
43,9%
49,1%
door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
3,0%
3,7%
26,8%
19,0%
34,8%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
15.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 37,6% van de respondenten in de Edelstenenwijk doet vrijwilligerswerk. 15.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 20% van de respondenten in de Edelstenenwijk geeft mantelzorg.
15.5 Gezondheid 15.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
253
15.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Edelstenenwijk wonen cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Edelstenenwijk wonen 20 cliënten met verpleging. 15.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Edelstenenwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
15.6 Geestelijke gezondheid 15.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Edelstenenwijk zijn geen wooneenheden. 15.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
254
inwoners in Heerhugowaard. 15.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Edelstenenwijk wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Edelstenenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
15.7 WMO 15.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 15.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 162 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1703 20,2
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 13,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
15.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Edelstenenwijk maakten 10 personen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
255
aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Edelstenenwijk werd aan 30 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Edelstenenwijk werd aan 17 personen een scootmobiel verstrekt. 15.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In de Edelstenenwijk zijn geen gelijkvloerse woningen, en dus ook geen woningen toegankelijk voor rollator en/ of rolstoel. In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Edelstenenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Edelstenenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Edelstenenwijk is één huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking.
15.8 Veiligheid 15.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
256
en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk is het gemiddelde cijfer 7,1. 15.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 163 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Edelstenenwijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 40% Klein 50%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
15.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 164 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Edelstenenwijk Groot 13% Niet groot/ niet klein 36% Klein 50%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
257
15.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 15.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 165 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Edelstenenwijk Groot 9% Niet groot/ niet klein 19% Klein 72%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Edelstenenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 166 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Edelstenenwijk Groot 8% Niet groot/ niet klein 17% Klein 75%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
258
Edelstenenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 167 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Edelstenenwijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 26% Klein 64%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
15.9 Vrije tijd 15.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 15.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Edelstenenwijk zijn geen sportaccommodaties. 15.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
259
kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 15.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 15.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Edelstenenwijk zijn 22 speelpleinen. 15.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 15.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Edelstenenwijk zijn 5 Huygenpassen aangevraagd. 15.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film). Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
260
15.10 Samenvatting In 2013 had de Edelstenenwijk 3.579 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief minder ouderen, minder jeugd, en relatief meer personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en 35-64 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Edelstenenwijk is lager dan in Heerhugowaard en is 17% (9% westers + 8% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Edelstenenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn er in de Edelstenenwijk veel huishoudens meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Edelstenenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Edelstenenwijk zijn, met uitzondering van Wajong uitkeringen, iets hoger in vergelijking met Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk behoort tot de wijken die het meest positief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Edelstenenwijk is nagenoeg gelijk aan het percentage in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De Edelstenenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Edelstenenwijk geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
261
vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Edelstenenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Edelstenenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Edelstenenwijk zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig, en ook geen woningen toegankelijk voor rollator en/of rolstoel. In de Edelstenenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er is één wooneenheid voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Edelstenenwijk beoordelen de veiligheid nagenoeg gelijk als de veiligheid in Heerhugowaard. In de Edelstenenwijk zijn geen sportaccommodaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel is er in de Edelstenenwijk een buurthuis en er zijn 22 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 15 Wijk 08 Edelstenenwijk
262
16 Wijk 09 Stadshart 98,7% van de adressen in het Stadshart valt in postcodegebied 1703. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de het Stadshart informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen het Stadshart (=18,3% van 1703).
16.1 Demografie In 2013 woonden er 1.452 mensen in het Stadshart. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 1.538 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Stadshart in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in het Stadshart relatief heel veel ouderen en zeer weinig jeugd. Figuur 142 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Het percentage ouderen (75+) blijft toenemen tot 2033, het percentage jeugd (0-24) zal verder blijven afnemen. Figuur 143 Leeftijdsverdeling Stadshart
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
263
16.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In het Stadshart is 6% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 4,4% van de populatie. 16.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In het Stadshart is 32,2% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 37,6% van de populatie. 16.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In het Stadshart is 13% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 6% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 168 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Stadshart 0% 1% 1% 1% 3%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en buurten (2012)
16.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
264
16.2 Opvoeden en opgroeien 16.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in het Stadshart 3,4%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in het Stadshart op 2,6%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in het Stadshart op 5,5%. Tabel 169 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Stadshart 3,4% 2,6% 5,5%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
16.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in het Stadshart 54%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in het Stadshart 38%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in het Stadshart 9%. Tabel 170 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Stadshart 54%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
38%
30,7%
29,2%
9%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 16.2.3 Scholen en opvang In het Stadshart is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
265
16.3 Inkomen en werk 16.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 171 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1703 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 36,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 16,4% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
16.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In het Stadshart ligt dit percentage op 4,6%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 4,6%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 2,3%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In het Stadshart ligt dit percentage op 0%. Tabel 172 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Stadshart 4,6% 4,6% 2,3% 0,0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In het Stadshart ontvangen 19 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In het Stadshart ontvangen 4 personen een langdurigheidstoeslag. 16.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In het Stadshart zijn 72 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 142 bedrijven Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
266
met 2-9 werkzame personen en 26 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
16.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 16.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In het Stadshart ligt de score voor sociale samenhang op 40. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en het Stadshart weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 173 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Stadshart
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
76,6%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
0,0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
17,4%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
68,8%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
29,8%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
20,5%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
54,2%
48,8%
57,4%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor het Stadshart. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
267
Tabel 174 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Stadshart Ik groet bekenden op straat.
83,7%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
8,2%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
58,8%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
2,0%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
4,1%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
4,3%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
14,3%
20,4%
32,6%
39,2%
17,1%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Het Stadshart scoorde voor sfeer in de wijk 7,24 en voor de mensen in de wijk 7,29. 16.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor het Stadshart en Heerhugowaard. Tabel 175 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Stadshart 70,6% 17,6% 11,8%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
268
16.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 57,1% van de respondenten uit het Stadshart geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 176 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Stadshart
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
57,1%
49,1%
door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk door de woonomgeving schoon en veilig te houden
2,0%
3,7%
22,4%
19,0%
22,4%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
16.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 26,5% van de respondenten in het Stadshart doet vrijwilligerswerk. 16.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 27,1% van de respondenten in het Stadshart geeft mantelzorg.
16.5 gezondheid 16.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
269
16.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). 16.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In het Stadshart zijn drie huisartsen en vier fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
16.6 Geestelijke gezondheid 16.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In het Stadshart zijn geen wooneenheden. 16.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
270
16.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In het Stadshart woont 1 client van Brijder met een alcoholprobleem. Alle cliënten in het Stadshart die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
16.7 WMO 16.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 16.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 177 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1703 20,2
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 13,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
16.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
271
Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. 16.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In het Stadshart zijn 169 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). Voor de doelgroep ouderen zijn in Heerhugowaard 431 woningen beschikbaar. In het Stadshart zijn 23 woningen beschikbaar voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In het Stadshart zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In het Stadshart is een huisvestinglocatie beschikbaar voor mensen met een beperking.
16.8 Veiligheid 16.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In het Stadshart is het gemiddelde cijfer 6,6. 16.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
272
(27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Stadshart aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 178 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Stadshart Groot 31% Niet groot/ niet klein 38% Klein 31%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
16.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 179 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Stadshart Groot 35% Niet groot/ niet klein 38% Klein 27%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
16.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
273
16.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 180 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Stadshart Groot 0% Niet groot/ niet klein 24% Klein 76%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 181 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Stadshart Groot 5% Niet groot/ niet klein 22% Klein 73%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in het Stadshart aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
274
Tabel 182 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Stadshart Groot 5% Niet groot/ niet klein 29% Klein 66%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
16.9 Vrije tijd 16.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 16.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In het stadshart zijn geen sportaccommodaties. 16.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In het Stadshart is een bibliotheek, de artotheek, Cool kunst en cultuur en de bioscoop gevestigd en evenemententerreinen Coolplein, Stadsplein en het stadspark. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
275
16.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. Het Stadshart heeft geen buurthuis. 16.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Stadshart zijn 4 speelpleinen. 16.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In het Stadshart zijn 17 horecagelegenheden. 16.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In het Stadshart zijn 7 Huygenpassen aangevraagd.
16.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
16.10 Samenvatting In 2013 had het Stadshart 1.452 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief heel Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
276
veel ouderen en zeer weinig jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. Het percentage ouderen (75+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 034 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in het Stadshart is lager dan in Heerhugowaard en is 13% (7% westers + 6% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin het Stadshart zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn er in het Stadshart relatief zeer veel huishoudens eenpersoonshuishoudens en veel meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en relatief zeer weinig meerpersoonshuishoudens met kinderen. Dit is mogelijk te verklaren door het hoge percentage ouderen in de wijk. In postcodegebied 1703, het gebied waarin het Stadshart zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in het Stadshart liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard. Dit is mogelijk weer te verklaren door het hoge percentage ouderen in de wijk die vanwege de leeftijd niet meer deelnemen aan het arbeidsproces. Het Stadshart behoort tot de wijken met de meeste banen. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. Het Stadshart behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt net boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten in het Stadshart dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ behoort tot de hoogste percentages van de wijken in Heerhugowaard. Dit is mogelijk te verklaren door het hoge percentage alleenstaanden en het hoge percentage ouderen in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is laag in vergelijking met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in het Stadshart is hoger dan het percentage in Heerhugowaard. Dit is ook weer te verklaren door het hoge percentage ouderen waarbij partners wellicht mantelzorg bieden. Het Stadshart ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken waar de meeste persoonlijke verzorging en verpleging wordt gegeven door De Pieter Raat Stichting, Evean en Magenta. In het Stadshart zijn drie huisartsen en vier fysiotherapeuten. Het Stadshart ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
277
In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in het Stadshart geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In het Stadshart woont 1 cliënt van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in het Stadshart zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. Het Stadshart behoort tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, rolstoel of een scootmobiel. In het Stadshart zijn (voor zover bekend) 169 gelijkvloerse woningen aanwezig, 213 woningen zijn geschikt voor rollators en 32 woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen. In het Stadshart zijn 431 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er is één wooneenheid voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in het Stadshart beoordelen de veiligheid lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. Vandalisme/ vernielzucht en overlast door jongeren wordt relatief veel als een groot probleem ervaren in het Stadshart. In het Stadshart zijn geen sportaccommodaties, maar wel culturele voorzieningen als de bibliotheek, de artotheek, Cool kunst en cultuur en een bioscoop en evenementterreinen : Coolplein, Stadsplein en het stadspark. Ook zijn er 17 horecagelegenheden en 4 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 16 Wijk 09 Stadshart
278
17 Wijk 10 Molenwijk 99,8% van de adressen in Molenwijk valt in postcodegebied 1703. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Molenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Molenwijk (=20,4% van 1703).
17.1 Demografie In 2013 woonden er 2.817 mensen in de Molenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 2.565 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Molenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Molenwijk relatief meer personen tussen 50-64 jaar en relatief minder jeugd. Figuur 144 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In Molenwijk neemt het percentage ouderen (65+) toe naar 2033. De leeftijdscategorie jeugd t/m 24 jaar neemt af tot 2033 evenals de categorie 35-64 jaar. Figuur 145 Leeftijdsverdeling Molenwijk
Bron: Gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
279
17.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Molenwijk is 16,6% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 14,1% van de populatie. 17.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Molenwijk is 5,2% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 11,7% van de populatie. 17.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Molenwijk is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 9% westers en 9% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 183 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Molenwijk 1% 1% 2% 1% 4%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
17.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
280
17.2 Opvoeden en opgroeien 17.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Molenwijk 5%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Molenwijk op 11,6%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Molenwijk op 12,2%. Tabel 184 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Molenwijk 5,0% 11,6% 12,2%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
17.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Molenwijk 37%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Molenwijk 25%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Molenwijk 38%. Tabel 185 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Molenwijk 37%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
25%
30,7%
29,2%
38%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 17.2.3 Scholen en opvang In de Molenwijk is een peuterspeelplaats, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en drie basisscholen. Er is een locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
281
17.3 Inkomen en werk 17.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 186 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1703 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 36,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 16,4% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
17.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Molenwijk ligt dit percentage op 8%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 9,1%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 5,9%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Schrijverswijk ligt dit percentage op 2,8%.Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Molenwijk ligt dit percentage op 3%. Tabel 187 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Molenwijk 8,0% 9,1% 5,7% 3,0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Molenwijk ontvangen 38 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Molenwijk ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag. 17.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Molenwijk zijn 330 banen. In Schrijverswijk zijn 110 bedrijven gevestigd met 1 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
282
werkzame persoon, 20 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 4 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
17.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 17.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Molenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -15. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Molenwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 188 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Molenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
67,8%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
3,2%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
14,1%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
50,3%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
29,6%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
22,0%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
42,8%
48,8%
50,3%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Molenwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
283
wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 189 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Molenwijk Ik groet bekenden op straat.
88,6%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
25,4%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
58,0%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,8%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
19,6%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
9,8%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
18,4%
20,4%
37,9%
39,2%
11,4%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Molenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,80 en voor de mensen in de wijk 6,79. 17.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Molenwijk iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Molenwijk en Heerhugowaard. Tabel 190 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Molenwijk 75,3% 17,5% 7,2%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
284
17.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 52,6% van de respondenten uit de Molenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 191 Rol spelen om leefbaarheid te vergroten
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Molenwijk
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
52,6%
49,1%
door activiteiten te organiseren
2,6%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
15,3%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
32,1%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
17.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 28,3% van de respondenten in de Molenwijk doet vrijwilligerswerk. 17.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 18,1% van de respondenten in de Molenwijk geeft mantelzorg.
17.5 Gezondheid 17.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
285
17.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Molenwijk wonen 75 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Molenwijk wonen 37 cliënten met verpleging. 17.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Molenwijk zijn geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
17.6 Geestelijke gezondheid 17.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Molenwijk is een wooneenheid. 17.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
286
17.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Molenwijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Molenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
17.7 WMO 17.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 17.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 192 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1703 20,2
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 13,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
17.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Molenwijk maakten 34 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
287
Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Molenwijk werd aan 19 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Molenwijk werd aan 24 personen een scootmobiel verstrekt. 17.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Molenwijk zijn 181 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Molenwijk zijn van de 21 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Molenwijk zijn 28 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Molenwijk zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
17.8 Veiligheid 17.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Molenwjk is het gemiddelde cijfer 6,7. 17.8.2 Vernielingen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
288
In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 193 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Molenwijk Groot 12% Niet groot/ niet klein 36% Klein 52%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
17.8.3.Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 194 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Molenwijk Groot 16% Niet groot/ niet klein 30% Klein 54%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
17.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
289
17.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 195 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Molenwijk Groot 9% Niet groot/ niet klein 22% Klein 69%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 196 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Molenwijk Groot 6% Niet groot/ niet klein 22% Klein 71%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Molenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
290
Tabel 197 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Molenwijk Groot 9% Niet groot/ niet klein 24% Klein 67%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
17.9 Vrije tijd 17.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 17.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Molenwijk zijn geen sportaccommodaties. 17.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Molenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
291
17.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 17.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Molenwijk zijn 16 speelpleinen. 17.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 17.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Molenwijk zijn 15 Huygenpassen aangevraagd. 17.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
17.10 Samenvatting In 2013 had de Molenwijk 2.817 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief meer personen tussen 50-64 jaar en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
292
inwoners in de categorieën 0-24 jaar en 35-64 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Molenwijk komt nagenoeg overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (9% westers + 9% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Molenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Molenwijk relatief veel eenpersoonshuishoudens. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Molenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Molenwijk liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt onder de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Molenwijk is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Molenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Molenwijk bevinden zich geen huisartsen en drie fysiotherapeuten. De Molenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de Molenwijk één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Molenwijk wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Molenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan in Heerhugowaard. De Molenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
293
In de Molenwijk zijn (voor zover bekend) 181 gelijkvloerse woningen aanwezig, 21 woningen zijn toegankelijk voor rollators. In de Molenwijk zijn 28 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Molenwijk beoordelen de veiligheid iets lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. In de Molenwijk zijn geen sportaccommodaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel is er in de Molenwijk een buurthuis en er zijn 16 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 17 Wijk 10 Molenwijk
294
18 Wijk 11 Rivierenwijk 100% van de adressen in Rivierenwijk valt in postcodegebied 1703. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Rivierenwijk informatie over postcodegebied 1703 beschreven. Postcodegebied 1703 bevat echter een groter gebied dan alleen de Rivierenwijk (=24,9% van 1703).
18.1 Demografie In 2013 woonden er 3.475 mensen in de Rivierenwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.427 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Rivierenwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Rivierenwijk relatief weinig ouderen en meer personen tussen 25-34 jaar. Figuur 146 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In de Rivierenwijk zal naar verwachting het aantal (jonge) ouderen (65+) toenemen tot 2033. Het percentage jeugd (0-14) neemt naar verwachting af evenals het percentage 35-64 jarigen. Figuur 147 Leeftijdsverdeling Rivierenwijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
295
18.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Rivierenwijk is 21% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 18,5% van de populatie. 18.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Rivierenwijk is 0,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 7,3% van de populatie. 18.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Rivierenwijk is 27% van de inwoners allochtoon, waarvan 10% westers en 17 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 198 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Rivierenwijk 2% 2% 2% 3% 8%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
18.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
296
18.2 Opvoeden en opgroeien 18.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Rivierenwijk 8,5%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Rivierenwijk op 12,5%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Rivierenwijk op 12,2%. Tabel 199 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Rivierenwijk 8,5% 12,5% 12,2%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
18.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Rivierenwijk 34%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Rivierenwijk 20%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Rivierenwijk 45%. Tabel 200 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Rivierenwijk 34%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
20%
30,7%
29,2%
45%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 18.2.3 Scholen en opvang In de Rivierenwijk is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
297
18.3 Inkomen en werk 18.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1703 behoort 36,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1703 behoort 16,4% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 201 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1703 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 36,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 16,4% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
18.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Rivierenwijk vinden we een uitschieter van 11,4%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 9,3%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 6,5%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de Rivierenwijk ligt dit percentage op 4%. Tabel 202 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Rivierenwijk 11,4% 9,3% 6,5% 4,0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). 18.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Rivierenwijk zijn 245 banen. In de Rivierenwijk zijn 122 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 21 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 2 bedrijven met meer dan Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
298
10 werkzame personen.
18.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 18.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Rivierenwijk ligt de score voor sociale samenhang op -10. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Rivierenwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 203 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rivierenwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
40,5%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
9,1%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
26,5%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
16,0%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
33,1%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
17,8%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
31,5%
48,8%
41,2%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Rivierenwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
299
Tabel 204 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Rivierenwijk Heerhugowaard 87,8% 81,2%
Ik groet onbekenden op straat.
21,4%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
50,0%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
3,6%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
13,2%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,2%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
18,2%
20,4%
42,9%
39,2%
11,0%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Rivierenwijk scoorde voor sfeer in de wijk 6,26 en voor de mensen in de wijk 6,43.
18.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Rivierenwijk en Heerhugowaard. Tabel 205 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Rivierenwijk 70,4% 18,9% 10,7%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
300
18.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 55,3% van de respondenten uit de Rivierenwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 206 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Rivierenwijk Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
55,3%
49,1%
door activiteiten te organiseren
2,9%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
18,8%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
25,3%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
18.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 32,7% van de respondenten in de Rivierenwijk doet vrijwilligerswerk. 18.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 19,6% van de respondenten in de Rivierenwijk geeft mantelzorg.
18.5 Gezondheid 18.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1703 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen hoger in vergelijking met Heerhugowaard en lager in vergelijking met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
301
18.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1703 heeft 29,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Rivierenwijk wonen 23 cliënten met persoonlijke verzorging.Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Rivierenwijk wonen 16 cliënten met verpleging. 18.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Rivierenwijk zijn twee huisartsen en een fysiotherapeut. In postcodegebied 1703 zijn gemiddeld 0,39 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1703 zijn 0,78 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
18.6 Geestelijke gezondheid 18.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Rivierenwijk zijn 4 wooneenheden. 18.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1703 is dit aantal 135 en heeft daarmee het hoogste aantal personen met dementie van alle postcodegebied. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 423 personen met dementie. In postcodegebied 1703 zijn 99 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 7,8 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
302
inwoners in Heerhugowaard. 18.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen met alcohol of drugs hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). Het grootste deel van alle cliënten in de Rivierenwijk die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
18.7 WMO 18.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 18.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1703 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 47,8% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 20,2 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 13,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 207 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1703 Aantal personen met 20,2 begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 13,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
18.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Rivierenwijk maakten 21 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
303
Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Rivierenwijk werd aan 12 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen. In de Rivierenwijk werd aan 8 personen een scootmobiel verstrekt. 18.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Rivierenwijk zijn geen woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Rivierenwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Rivierenwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden.
18.8 Veiligheid 18.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
304
18.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 208 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Rivierenwijk Groot 27% Niet groot/ niet klein 44% Klein 28%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
18.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 209 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Rivierenwijk Groot 24% Niet groot/ niet klein 43% Klein 33%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
18.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
305
werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 18.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 210 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Rivierenwijk Groot 13% Niet groot/ niet klein 35% Klein 52%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 211 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Rivierenwijk Groot 8% Niet groot/ niet klein 29% Klein 63%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Rivierenwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
306
Tabel 212 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Rivierenwijk Groot 14% Niet groot/ niet klein 34% Klein 52%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
18.9 Vrije tijd 18.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 18.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Rivierenwijk zijn twee Sporthallen. 18.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
307
18.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden diverse vormen van ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. De Rivierenwijk heeft geen buurthuis. 18.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Rivierenwijk zijn 34 speelpleinen. 18.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de Rivierenwijk zijn 2 horecagelegenheden. 18.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 18.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
18.10 Samenvatting In 2013 had de Rivierenwijk 3.475 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig ouderen (75+) en meer personen tussen 25-34 jaar en minder jeugd. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-14 jaar en 35-64 jaar neemt naar verwachting af. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
308
Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Rivierenwijk ligt hoog in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 27% (10% westers + 17% niet westers). De SES van postcodegebied 1703 (-0,03), waarin de Rivierenwijk zich bevindt, is gemiddeld- lager en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Rivierenwijk relatief veel eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1703, het gebied waarin de Rivierenwijk zich bevindt, zijn relatief iets meer huishoudens met een laag inkomen en relatief iets minder huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Rivierenwijk liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor staan een aantal vragen over sociale samenhang. De Rivierenwijk behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt laag in vergelijking met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten in de Rivierenwijk dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ behoort tot de hoogste percentages van de wijken in Heerhugowaard. De Rivierenwijk behoort tot de wijken die het meest negatief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet is lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Rivierenwijk is iets lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Rivierenwijk ligt in het postcodegebied (1703) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners hoger ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging hoger dan in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk bevinden zich twee huisartsen en één fysiotherapeut. De Rivierenwijk ligt in een groter postcodegebied (1703) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1703 is 2,4% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Rivierenwijk 4 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1703 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1703 ligt hoger dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Rivierenwijk wonen 19 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem en de Rivierenwijk is daarmee de wijk met de meeste cliënten. Cliënten van Brijder in de Rivierenwijk zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1703 relatief meer afgenomen dan Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
309
in Heerhugowaard. De Rivierenwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Rivierenwijk zijn (voor zover bekend) 357 gelijkvloerse woningen aanwezig, Rivierenwijk behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de Rivierenwijk zijn (voor zover bekend) geen woningen toegankelijk voor rollators en/ of rolstoel. In de Rivierenwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 32 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Rivierenwijk beoordelen de veiligheid lager dan de veiligheid in Heerhugowaard. Vandalisme/ vernielzucht, overlast door jeugd, woninginbraak, diefstal uit auto en diefstal/ beschadiging van auto’s worden in de Rivierenwijk vaker als een groot probleem ervaren als gemiddeld in Heerhugowaard. In de Rivierenwijk zijn twee sporthallen en twee horecagelegenheden. In de Rivierenwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenementterreinen. Wel zijn er 34 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 18 Wijk 11 Rivierenwijk
310
19 Wijk 12 Bedrijventerrein 63,7% van de adressen op het Bedrijventerrein valt in postcodegebied 1704. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor het Bedrijventerrein informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen het Bedrijventerrein (=21,2% van 1704).
19.1 Demografie In 2013 woonden er 856 mensen op het Bedrijventerrein. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 902 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van het Bedrijventerrein in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er op het Bedrijventerrein relatief veel ouderen en relatief weinig jeugd tussen 0-14 jaar. De leeftijdscategorie daarna, 15-24 jarigen, is relatief veel vertegenwoordigd op het Bedrijventerrein. Figuur 148 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Op het Bedrijventerrein neemt naar verwachting het percentage ouderen af tot 2033, evenals het percentage15-24 jarigen. De leeftijdscategorie 25-49 jarigen neemt daarentegen toe.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
311
Figuur 149 Leeftijdsverdeling Bedrijventerrein
Bron: Gemeente Heerhugowaard
19.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In het Bedrijventerrein is 7,2% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 6% van de populatie. 19.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. Op het Bedrijventerrein is 14,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,2% van de populatie. 19.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. Op het Bedrijventerrein is 29% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 22% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 213 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Bedrijventerrein 4% 4% 6% 2% 6%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
312
19.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,63).
19.2 Opvoeden en opgroeien 19.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en op het Bedrijventerrein 1,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en op het Bedrijventerrein op 6,1%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en op het Bedrijventerrein op 24,9%. Tabel 214 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Bedrijventerrein 1,2% 6,1% 24,9%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
19.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en op het Bedrijventerrein 39%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en op het Bedrijventerrein 33%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en op het Bedrijventerrein 27%.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
313
Tabel 215 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Bedrijventerrein 39%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
33%
30,7%
29,2%
27%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 19.2.3 Scholen en opvang Op het Bedrijventerrein is een peuterspeelplaats, negen kinderdagverblijven, vier locaties voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er zijn drie locaties voor voortgezet onderwijs.
19.3 Inkomen en werk 19.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 216 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1704 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 26,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 32,0% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
19.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. Op het Bedrijventerrein zijn geen huishoudens met WW-uitkeringen. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 4,4%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 6,6%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. Op het Bedrijventerrein ligt dit percentage op 0%.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
314
Tabel 217 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Bedrijventerrein 0,0% 4,4% 6,6% 0,0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). Op het Bedrijventerrein ontvangen 6 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). Op het Bedrijventerrein ontvangen 2 personen een langdurigheidstoeslag. 19.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. Op het Bedrijventerrein zijn 317 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 407 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 193 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
19.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 19.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. Op het Bedrijventerrein ligt de score voor sociale samenhang op 16. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
315
Tabel 218 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
48,8% 58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend. Tabel 219 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard
Ik groet bekenden op straat.
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
20,4% 39,2% 16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Voor het Bedrijventerrein zijn de scores niet bekend.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
316
19.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegegevens beschikbaar. 19.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor het Bedrijventerrein. 19.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. Er zijn geen gegevens bekend over het Bedrijventerrein. 19.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor het Bedrijventerrein.
19.5 Gezondheid 19.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
317
19.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). Op het Bedrijventerrein wonen 4 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). Op het Bedrijventerrein wonen 5 cliënten met verpleging. 19.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn geen huisartsen en negen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
19.6 Geestelijke gezondheid 19.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%).In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). Op het Bedrijventerrein zijn geen wooneenheden. 19.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
318
postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 19.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). Op het Bedrijventerrein wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten op het Bedrijventerrein die in behandeling zijn bij Brijder is jonger dan 23 jaar.
19.7 WMO 19.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP’s op 19. 19.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 220 Aantal personen met beleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1704 Aantal personen met 8,8 begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 6,3 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
19.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
319
aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. Op het Bedrijventerrein maakten 10 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. Op het Bedrijventerrein werd aan 10 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.Op het Bedrijventerrein werd aan 2 personen een scootmobiel verstrekt. 19.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Op het Bedrijventerrein zijn 66 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Op het Bedrijventerrein zijn van de gelijkvloerse woningen 66 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden.
19.8 Veiligheid 19.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
320
gemiddelde van Heerhugowaard. Voor het Bedrijventerrein is geen cijfer bekend. 19.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn hierover geen gegevens bekend. 19.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn hierover geen gegevens bekend. 19.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 19.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend. Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend. Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
321
diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. Voor het Bedrijventerrein zijn geen gegevens bekend.
19.9 Vrije tijd 19.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 19.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. Op het Bedrijventerrein zijn drie sporthallen, zeven sportvelden, Olympiawaard (fitnesscenrum), AS familiy fitnesscenter en Ski Run Indoor Bergsport. 19.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein is een balletschool maar er zijn geen evenemententerreinen. 19.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
322
Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. Het Bedrijventerrein heeft geen buurthuis. 19.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. 19.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. Op het Bedrijventerrein zijn 5 horecagelegenheden. 19.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. Op het Bedrijventerrein is één Huygenpas aangevraagd. 19.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
19.10 Samenvatting In 2013 had het Bedrijventerrein 856 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief veel ouderen (75+) , veel personen tussen 15-24 jaar en relatief minder jeugd tussen 0-14 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. Het percentage ouderen (75+) neemt af tot 2033 evenals het percentage inwoners in de categorieën 15-24 jaar en 35-64 jaar neemt naar verwachting af. De leeftijdscategorie 25-49 jaar neemt toe tot 2033 Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in het Bedrijventerrein ligt hoog in vergelijking Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
323
met het percentage in Heerhugowaard en is 29% (7% westers + 22% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63), waarin het Bedrijventerrein zich bevindt, is gemiddeldhoger en ligt iets lager dan de SES score van Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in het Bedrijventerrein relatief veel eenpersoonshuishoudens. In postcodegebied 1704, het gebied waarin het Bedrijventerrein zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen op het Bedrijventerrein liggen laag in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van de Wajong uitkeringen. Het Bedrijventerrein behoort tot de wijken met de meeste banen. Het Bedrijventerrein ligt in het postcodegebied (1704) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein zijn geen huisartsen en negen fysiotherapeuten. Het Bedrijventerrein ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn op het Bedrijventerrein geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. Op het Bedrijventerrein wonen 10 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in het Bedrijventerrein zijn voor het grootste deel jonger dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. Het Bedrijventerrein behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. Op het Bedrijventerrein zijn (voor zover bekend) 66 gelijkvloerse woningen aanwezig welke ook toegankelijk zijn voor rollators, Op het Bedrijventerrein zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 18 wooneenheden van Heliomare voor mensen met een beperking. Op het Bedrijventerrein zijn zijn drie sporthallen, zeven sportvelden, Olympiawaard (fitnesscenrum), AS familiy fitnesscenter en Ski Run Indoor Bergsport. Voor Cultureel vermaak is er op het Bedrijventerrein een balletschool en er zijn 5 horecagelegenheden.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 19 Wijk 12 Bedrijventerrein
324
20 Wijk 13 Butterhuizen 98,1% van de adressen in de wijk Butterhuizen valt in postcodegebied 1704. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de wijk Butterhuizen informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk Butterhuizen (=40,6% van 1704).
20.1 Demografie In 2013 woonden er 3.413 mensen in de wijk Butterhuizen. Het aantal inwoners neemt naar verwachting toe tot 3.919 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Butterhuizen in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Butterhuizen relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen 50-64 jaar. Figuur 150 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal tot 2033 het percentage ouderen (65+) toenemen in Butterhuizen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 5-24 jaar en 35-64 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 151 Leeftijdsverdeling Butterhuizen
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
325
20.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk Butterhuizen is 19,9% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 18,8% van de populatie. 20.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Butterhuizen is 3% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,1% van de populatie. 20.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Butterhuizen is 14% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 7 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 221 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Butterhuizen 1% 1% 1% 1% 3%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
20.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,63).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
326
20.2 Opvoeden en opgroeien 20.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de wijk Butterhuizen 5,2%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk Butterhuizen op 14,7%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Butterhuizen op 13,3%. Tabel 222 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Butterhuizen 5,2% 14,7% 13,3%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
20.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Butterhuizen 25%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Butterhuizen 30%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Butterhuizen 45%. Tabel 223 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Butterhuizen 25%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
30%
30,7%
29,2%
45%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alle en beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 20.2.3 Scholen en opvang In de wijk Butterhuizen is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en twee basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
20.3 Inkomen en werk 20.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
327
nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 224 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1704 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 26,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 32,0% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
20.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 9%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 2,4%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Butterhuizen ligt dit percentage op 2,7%. Tabel 225 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Butterhuizen 6,3% 9,0% 2,4% 2,7%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Butterhuizen ontvangen 39 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Butterhuizen ontvangen 17 personen een langdurigheidstoeslag. 20.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Butterhuizen zijn 322 banen. In de wijk Butterhuizen zijn 122 bedrijven gevestigd met 121 werkzame persoon, 32 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 3 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
328
20.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 20.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Butterhuizen ligt de score voor sociale samenhang op -12. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de wijk Butterhuizen weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 226 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Butterhuizen
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
89,6%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
1,3%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
4,4%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
79,7%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
25,0%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
17,1%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
52,1%
48,8%
62,1%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Butterhuizen. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
329
Tabel 227 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Butterhuizen Ik groet bekenden op straat.
83,7%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
19,8%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
50,6%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
3,0%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
13,5%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
8,3%
10,2%
20,6%
20,4%
37,1%
39,2%
8,1%
16,0%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Butterhuizen scoorde voor sfeer in de wijk 7,39 en voor de mensen in de wijk 7,33. 20.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in de wijk Butterhuizen iets lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk Butterhuizen en Heerhugowaard. Tabel 228 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Butterhuizen 79,6% 14,0% 6,4%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
330
20.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53,2% van de respondenten uit de wijk Butterhuizen geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 229 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Butterhuizen
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
53,2%
49,1%
door activiteiten te organiseren
3,0%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
15,0%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
27,5%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
20.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 39,5% van de respondenten in de wijk Butterhuizen doet vrijwilligerswerk. 20.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 20,3% van de respondenten in de wijk Butterhuizen geeft mantelzorg.
20.5 gezondheid 20.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
331
20.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Butterhuizen wonen 50 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk Butterhuizen wonen 35 cliënten met verpleging. 20.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Butterhuizen zijn twee huisartsen en een fysiotherapeut. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
20.6 Geestelijke gezondheid 20.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Butterhuizen is een wooneenheid. 20.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
332
dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 20.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Butterhuizen wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de Butterhuizen die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
20.7 WMO 20.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP’s op 19. 20.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 230 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1704 8,8
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 6,3 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
20.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
333
In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Butterhuizen maakten 48 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Butterhuizen werd aan 29 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de wijk Butterhuizen werd aan 19 personen een scootmobiel verstrekt. 20.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x).Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de wijk Butterhuizen zijn 94 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Butterhuizen zijn 58 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk Butterhuizen zijn 6 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
20.8 Veiligheid 20.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
334
en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen is het gemiddelde cijfer 7,2. 20.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 231 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Butterhuizen Groot 9% Niet groot/ niet klein 37% Klein 54%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
20.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 232 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Butterhuizen Groot 12% Niet groot/ niet klein 36% Klein 52%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
20.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
335
huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 20.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 233 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Butterhuizen Groot 6% Niet groot/ niet klein 26% Klein 68%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 234 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Butterhuizen Groot 2% Niet groot/ niet klein 18% Klein 81%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Butterhuizen aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
336
Tabel 235 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Butterhuizen Groot 6% Niet groot/ niet klein 24% Klein 70%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
20.9 Vrije tijd 20.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 20.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Butterhuizen zijn geen sportaccommodaties. 20.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 20.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
337
activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de wijk Butterhuizen is geen buurthuis. 20.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de wijk Butterhuizen zijn 12 speelpleinen. 20.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 20.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de wijk Butterhuizen zijn 10 Huygenpassen aangevraagd. 20.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
20.10 Samenvatting In 2013 had de wijk Butterhuizen 3.413 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig ouderen (75+) en meer personen tussen 50-64 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting toe. Het percentage (jonge) ouderen (65+) neemt toe tot 2033 en het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
338
percentage inwoners in de categorieën 5-24 jaar en 35-64 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Butterhuizen ligt lager in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 14% (7% westers + 7% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63), waarin de wijk Butterhuizen zich bevindt, is gemiddeldhoger en ligt net boven de gemiddelde gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Butterhuizen relatief minder eenpersoonshuishoudens en relatief meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1704, het gebied waarin de wijk Butterhuizen zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de wijk Butterhuizen liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WAO uitkeringen. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De wijk Butterhuizen behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt lager dan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet komt overeen met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Butterhuizen komt overeen met het percentage in Heerhugowaard. De wijk Butterhuizen ligt in het postcodegebied (1704) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen bevinden zich twee huisartsen en één fysiotherapeut. De wijk Butterhuizen ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de wijk Butterhuizen één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen wonen 5 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Butterhuizen zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
339
De wijk Butterhuizen behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Butterhuizen zijn (voor zover bekend) 237 gelijkvloerse woningen aanwezig, Butterhuizen behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de wijk Butterhuizen zijn (voor zover bekend) 94 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Butterhuizen zijn 58 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 6 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de wijk Butterhuizen beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Butterhuizen zijn geen sportlocaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel zijn er 12 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 20 Wijk 13 Butterhuizen
340
21 Wijk 14 Oostertocht 98,2% van de adressen in de wijk Oostertocht valt in postcodegebied 1705. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de wijk Oostertocht informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk Oostertocht (=27,3% van 1705).
21.1 Demografie In 2013 woonden er 4.301 mensen in de wijk Oostertocht. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.945 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Oostertocht in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Oostertocht relatief minder ouderen en relatief meer personen tussen 35-49 jaar. Figuur 152 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In de wijk Oostertocht zal naar verwachting het percentage 0-24 jarigen en 35-50 jarigen afnemen tot 2033. Het percentage 25-34 jarigen en het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal naar verwachting stijgen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
341
Figuur 153 Leeftijdsverdeling Oostertocht
Bron: gemeente Heerhugowaard
21.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk Oostertocht is 21,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 15,9% van de populatie. 21.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Oostertocht is 3% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 9,7% van de populatie. 21.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Oostertocht is 18% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 10 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 236 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Oostertocht 1% 1% 2% 1% 5%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
342
21.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde.
21.2 Opvoeden en opgroeien 21.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de wijk Oostertocht 4,8%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk Oostertocht op 16,3%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Oostertocht op 11,3%. Tabel 237 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Oostertocht 4,8% 16,3% 11,3%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
21.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Oostertocht 30%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Oostertocht 27%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Oostertocht 43%. Tabel 238 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Oostertocht 30%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
27%
30,7%
29,2%
43%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
343
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 21.2.3 Scholen en opvang In de wijk Oostertocht is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
21.3 Inkomen en werk 21.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1705 behoort 28,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1705 behoort 24,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 239 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1705 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 28,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 24,9% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
21.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 7,9%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 6,8%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 2,2%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Oostertocht ligt dit percentage op 2,2%. Tabel 240 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Oostertocht 7,9% 6,8% 2,2% 2,2%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
344
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Oostertocht ontvangen 59 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Oostertocht ontvangen 18 personen een langdurigheidstoeslag. 21.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Oostertocht zijn 246 banen. In de wijk Oostertocht zijn 158 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 34 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 0 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
21.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 21.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Oostertocht ligt de score voor sociale samenhang op -4. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de wijk Oostertocht weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 241 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Oostertocht Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
72,2%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
3,0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
10,2%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
58,9%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
29,2%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
19,5%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
47,0%
48,8%
56,8%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
345
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Oostertocht. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 242 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Oostertocht Heerhugowaard 87,8% 81,7%
Ik groet onbekenden op straat.
21,3%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
52,3%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,7%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,5%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,4%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
12,9%
20,4%
45,3%
39,2%
16,3%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Oostertocht scoorde voor sfeer in de wijk 7,19 en voor de mensen in de wijk 7,22. 21.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in de wijk Oostertocht iets hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
346
meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk Oostertocht en Heerhugowaard. Tabel 243 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Oostertocht 73,6% 18,5% 7,9%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
21.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53,8% van de respondenten uit de wijk Oostertocht geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 244 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Oostertocht Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
53,8%
49,1%
door activiteiten te organiseren
4%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
15,0%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
27,7%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
21.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 42,5% van de respondenten in de wijk Oostertocht doet vrijwilligerswerk. 21.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 18,4% van de respondenten in de wijk Oostertocht geeft mantelzorg.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
347
21.5 Gezondheid 21.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1705 ligt het aantal huisartsepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen het laagst in vergelijking andere postcodegebieden in Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 21.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1705 worden 10 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1705 heeft 33,8% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Oostertocht wonen 63 cliënten met persoonlijke verzorging.Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk Oostertocht wonen 43 cliënten met verpleging. 21.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Oostertocht zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1705 zijn gemiddeld 0,46 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 zijn 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
21.6 Geestelijke gezondheid 21.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1705 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1705 wonen 45 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
348
GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Oostertocht is één wooneenheid. 21.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1705 is dit aantal 53 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 336 personen met dementie. In postcodegebied 1705 zijn 31 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 1,9 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 21.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Oostertocht wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de wijk Oostertocht die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
21.7 WMO 21.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1705 ligt het aantal ZZP’s op 78. 21.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1705 zijn 493 personen met ZIN of PGB. 42,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1705 ontvangt 11,1 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 8,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
349
Tabel 245 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1705 Aantal personen met 11,1 begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 8,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
21.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Oostertocht maakten 34 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Oostertocht werd aan 40 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de wijk Oostertocht werd aan 31 personen een scootmobiel verstrekt. 21.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Oostertocht zijn 128 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). In de wijk Oostertocht heeft Woonwaard geen behaardenwoningen met zorg Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
350
beschikbaar. Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk Oostertocht zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
21.8 Veiligheid 21.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht is het gemiddelde cijfer 7,3. 21.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 246 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Oostertocht Groot 7% Niet groot/ niet klein 27% Klein 66%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
21.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
351
probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 247 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Oostertocht Groot 9% Niet groot/ niet klein 32% Klein 58%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
21.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 21.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 248 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Oostertocht Groot 7% Niet groot/ niet klein 26% Klein 67%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
352
Tabel 249 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Oostertocht Groot 3% Niet groot/ niet klein 20% Klein 77%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Oostertocht aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 250 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Oostertocht Groot 10% Niet groot/ niet klein 25% Klein 66%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
21.9 Vrije tijd 21.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 21.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Oostertocht zijn geen sportaccommodaties.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
353
21.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen.Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 21.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de wijk Oostertocht is geen buurthuis. 21.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de wijk Oostertocht zijn 13 speelpleinen. 21.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 21.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
354
heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 21.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
21.10 Samenvatting In 2013 had de wijk Oostertocht 4.301 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief minder (jonge) ouderen (65+) en meer personen tussen 35-49 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting af. Het percentage inwoners van 50 jaar en ouder en het percentage 25-34 jarigen nemen toe tot 2033 en het percentage inwoners in de categorieën 0-24 jaar en 35-49 jaar neemt naar verwachting af. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Oostertocht komt overeen met het percentage in Heerhugowaard en is 18% (8% westers + 10% niet westers). De SES van postcodegebied 1705 (1,22), waarin de wijk Oostertocht zich bevindt, is hoog en ligt hoger dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard en Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Oostertocht relatief iets minder meerpersoonshuishoudens zonder kinderen en relatief iets meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In de postcodegebieden 1705A en 1705E ligt het percentage eenoudergezinnen boven 10%. In postcodegebied 1705, het gebied waarin de wijk Oostertocht zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de wijk Oostertocht liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WW- uitkeringen. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt iets hoger dan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Oostertocht is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De wijk Oostertocht ligt in het postcodegebied (1705) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners het laagste ligt in Heerhugowaard. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De wijk Oostertocht Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
355
ligt in een groter postcodegebied (1705) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners iets lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt overeen met het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en ligt iets lager dan het aantal per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de wijk Oostertocht één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1705 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1705 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht wonen 9 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Oostertocht zijn voor het grootste deel ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1705 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De wijk Oostertocht behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Oostertocht zijn (voor zover bekend) 272 gelijkvloerse woningen aanwezig, Oostertocht behoort daarmee tot de wijken met de meeste gelijkvloerse woningen. In de wijk Oostertocht zijn (voor zover bekend) 159 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Oostertocht zijn 128 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in Oostertocht beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Oostertocht zijn geen sportlocaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel zijn er 13 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 21 Wijk 14 Oostertocht
356
22 Wijk 15 Zuidwijk 100% van de adressen in Zuidwijk valt in postcodegebied 1705. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Zuidwijk informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de Zuidwijk (=23,9% van 1705).
22.1 Demografie In 2013 woonden er 4.068 mensen in de Zuidwijk. Het aantal inwoners neemt naar verwachting af tot 3.821 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de Zuidwijk in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de Zuidwijk relatief weinig ouderen en relatief meer jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen 35-49 jaar. Figuur 154 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In de Zuidwijk wordt verwacht dat het percentage inwoners van 50 jaar en ouder zal stijgen, terwijl het percentage inwoners tussen 0-14 jaar en 35-49 jaar zal afnemen. Figuur 155 Leeftijdsverdeling Zuidwijk
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
357
22.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Zuidwijk is 27,8% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 22,5% van de populatie. 22.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de Zuidwijk is 0,7% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 6,6% van de populatie. 22.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de Zuidwijk is 21% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 13 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 251 Herkomst allochtonen
Zuidwijk % Marokko
1%
% Nederlandse Antillen en Aruba
2%
% Suriname
2%
% Turkije
2%
% Niet-westers overig
6%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
22.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
358
22.2 Opvoeden en opgroeien 22.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de Zuidwijk 9,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Zuidwijk op 18,2%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de Zuidwijk op 9,5%. Tabel 252 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Zuidwijk 9,6% 11,8% 9,5%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
22.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de Zuidwijk 22%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de Zuidwijk 30%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de Zuidwijk 48%. Tabel 253 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Zuidwijk 22%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
30%
30,7%
29,2%
48%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 22.2.3 Scholen en opvang In de Zuidwijk is een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
22.3 Inkomen en werk 22.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
359
Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1705 behoort 28,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1705 behoort 24,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 254 Percentage huishoudens met laat en hoog inkomen
Postcode 1705 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 28,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 24,9% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
22.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Zuidwijk ligt dit percentage op 8,5%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Zuidwijk ligt dit percentage op 6,9%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de Zuidwijk ligt dit percentage op 6,3%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de Zuidwijk ligt dit percentage op 3,1%. Tabel 255 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Zuidwijk 8,5% 6,9% 6,3% 3,1%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de Zuidwijk ontvangen 33 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de Zuidwijk ontvangen 9 personen een langdurigheidstoeslag. 22.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de Zuidwijk zijn 305 banen. In de Zuidwijk zijn 171 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 34 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 1 bedrijf met meer dan 10 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
360
22.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 22.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de Zuidwijk ligt de score voor sociale samenhang op 13. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Zuidwijk weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 256 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Zuidwijk Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
73,2%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
3,8%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
11,8%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
51,9%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
32,7%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
10,3%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
39,6%
48,8%
53,4%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de Zuidwijk. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
361
Tabel 257 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Zuidwijk Ik groet bekenden op straat.
88,9%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
22,2%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
53,3%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,6%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
5,6%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
3,8%
10,2%
10,6%
20,4%
31,8%
39,2%
13,8%
16,0%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc. Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Zuidwijk scoorde voor sfeer in de wijk 7,20 en voor de mensen in de wijk 7,13. 22.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in de Zuidwijk hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Zuidwijk en Heerhugowaard. Tabel 258 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Zuidwijk 79,6% 11,1% 9,3%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
362
22.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 53,8% van de respondenten uit de Zuidwijk geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 259 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Zuidwijk
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
53,8%
49,1%
door activiteiten te organiseren
1,9%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
18,9%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
30,2%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
22.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 37,4% van de respondenten in de Zuidwijk doet vrijwilligerswerk. 22.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 13,6% van de respondenten in de Zuidwijk geeft mantelzorg.
22.5 Gezondheid 22.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1705 ligt het aantal huisartsepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen het laagst in vergelijking andere postcodegebieden in Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
363
22.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1705 worden 10 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1705 heeft 33,8% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de Zuidwijk wonen 16 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de Zuidwijk wonen 16 cliënten met verpleging. 22.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de Zuidwijk zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1705 zijn gemiddeld 0,46 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 zijn 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
22.6 Geestelijke gezondheid 22.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1705 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1705 wonen 45 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de Zuidwijk zijn geen wooneenheden. 22.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1705 is dit aantal 53 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 336 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
364
postcodegebied 1705 zijn 31 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 1,9 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 22.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de Zuidwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de Zuidwijk die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
22.7 WMO 22.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1705 ligt het aantal ZZP’s op 78. 22.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1705 zijn 493 personen met ZIN of PGB. 42,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1705 ontvangt 11,1 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 8,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 260 Aantal personen met beleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1705 11,1
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 8,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
22.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de Zuidwijk maakten 52 personen aanspraak Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
365
op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de Zuidwijk werd aan 27 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de Zuidwijk werd aan 11 personen een scootmobiel verstrekt. 22.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de Zuidwijk zijn 175 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de Zuidwijk zijn 53 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de Zuidwijk zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de Zuidwijk zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de Zuidwijk zijn 15 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
22.8 Veiligheid 22.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
366
en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Zuidwijk is het gemiddelde cijfer 7,3. 22.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zuidwijk aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 261 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Zuidwijk Groot 4% Niet groot/ niet klein 30% Klein 66%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
22.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zuidwijk aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 262 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Zuidwijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 34% Klein 56%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
22.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
367
huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 22.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zuidwijk aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 263 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Zuidwijk Groot 3% Niet groot/ niet klein 13% Klein 84%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zuidwijk aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 264 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Zuidwijk Groot 2% Niet groot/ niet klein 8% Klein 90%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Zuidwijk aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
368
Tabel 265 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Zuidwijk Groot 10% Niet groot/ niet klein 13% Klein 77%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
22.9 Vrije tijd 22.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 22.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondent en die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de Zuidwijk zijn geen sportaccommodaties. 22.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Zuidwijk zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
369
22.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de Zuidwijk is geen buurthuis. 22.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Zuidwijk zijn 9 speelpleinen. 22.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 22.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Zuidwijk zijn 9 Huygenpassen aangevraagd. 22.9.8 Vrijwilliger insport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
22.10 Samenvatting In 2013 had de Zuidwijk 4.068 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig personen van 50 jaar en ouder en dus weinig ouderen en relatief meer personen tussen 0-14 jaar en 35-49 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting af. Het percentage percentage Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
370
inwoners van 50 jaar en ouder neemt toe en het percentages 0-14 jarigen en 35-49 jarigen nemen af tot 2033. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Zuidwijk ligt hoger dan het percentage in Heerhugowaard en is 21% (8% westers + 13% niet westers). De SES van postcodegebied 1705 (1,22), waarin de Zuidwijk zich bevindt, is hoog en ligt hoger dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard en Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de Zuidwijk relatief meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1705, het gebied waarin de Zuidwijk zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de Zuidwijk liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WAO - uitkeringen. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners en naar sociale samenhang. De Zuidwijk behoort voor beide items tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk komen nagenoeg overeen met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de Zuidwijk is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De Zuidwijk ligt in het postcodegebied (1705) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners het laagste ligt in Heerhugowaard. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de Zuidwijk bevinden zich geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. De Zuidwijk ligt in een groter postcodegebied (1705) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners iets lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt overeen met het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en ligt iets lager dan het aantal per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de Zuidwijk geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1705 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1705 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de Zuidwijk wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de Zuidwijk zijn allen ouder dan 23 jaar. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
371
Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1705 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De Zuidwijk behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Zuidwijk zijn (voor zover bekend) 175 gelijkvloerse woningen aanwezig, In de Zuidwijk zijn (voor zover bekend) 53 woningen toegankelijk voor rollators en 6 woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de Zuidwijk zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 15 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Zuidwijk beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de Zuidwijk zijn geen sportlocaties, geen culturele voorzieningen of evenementterreinen en geen horecagelegenheden. Wel zijn er 9 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 22 Wijk 15 Zuidwijk
372
23 Wijk 16 Huygenhoek 97,2% van de adressen in de wijk Huygenhoek valt in postcodegebied 1705. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Huygenhoek informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk Huygenhoek (=27,6% van 1705).
23.1 Demografie In 2013 woonden er 4.825 mensen in de wijk Huygenhoek. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 5.102 inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot4.817 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Huygenhoek in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Huygenhoek relatief weinig ouderen en relatief veel jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen 35-49 jaar. Figuur 156 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Het percentage in de leeftijd 50 jaar en ouder zal tot 2033 toenemen. De leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25-49 jaar nemen procentueel af tot 2033. Figuur 157 Leeftijdsverdeling Huygenhoek
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
373
23.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk Huygenhoek is 29,9% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 20% van de populatie. 23.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Huygenhoek is 0,4% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 6,9% van de populatie. 23.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Huygenhoek is 21% van de inwoners allochtoon, waarvan 7% westers en 14 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 266 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Huygenhoek 1% 1% 2% 5% 5%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
23.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
374
23.2 Opvoeden en opgroeien 23.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de de wijk Huygenhoek 9,6%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk Huygenhoek op 20,3%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Huygenhoek op 10,3%. Tabel 267 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Huygenhoek 9,6% 20,3% 10,3%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
23.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Huygenhoek 21%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Huygenhoek 20%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Huygenhoek 59%. Tabel 268 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Huygenhoek 21%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
20%
30,7%
29,2%
59%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 23.2.3 Scholen en opvang In de Huygenhoek zijn 3 peuterspeelzalen, 3 kinderdagverblijven, 4 locaties voor buitenschoolse opvang en 4 basisschoolen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
23.3 Inkomen en werk 23.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
375
Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1705 behoort 28,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1705 behoort 24,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 269 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1705 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 28,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 24,9% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
23.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Huygenhoek ligt dit percentage op 8%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk Huygenhoek ligt dit percentage op 5,4%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Huygenhoek ligt dit percentage op 2,6%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Huygenhoek ligt dit percentage op 3,2%. Tabel 270 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Huygenhoek 8,0% 5,4% 2,6% 3,2%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Huygenhoek ontvangen 20 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Huygenhoek ontvangen 5 personen een langdurigheidstoeslag. 23.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Huygenhoek zijn 609 banen. In de wijk Huygenhoek zijn 251 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 49 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 2 bedrijven met meer dan 7 werkzame personen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
376
23.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 23.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Huygenhoek ligt de score voor sociale samenhang op 0. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de wijk Huygenhoek weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 271 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Huygenhoek
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
71,3%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
4,3%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
10,8%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
52,1%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
28,7%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
20,4%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
47,9%
48,8%
62,4%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Huygenhoek. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
377
Tabel 272 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Huygenhoek Ik groet bekenden op straat.
86,5%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
18,8%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
59,6%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,2
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
8,5%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
1,1%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
20,4%
20,4%
28,7%
39,2%
17,1%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Huygenhoek scoorde voor sfeer in de wijk 7,15 en voor de mensen in de wijk 7,11. 23.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk Huygenhoek en Heerhugowaard. Tabel 273 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Huygenhoek 66,3% 21,1% 12,6%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
378
23.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 50,5% van de respondenten uit de wijk Huygenhoek geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 274 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Huygenhoek
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
50,5%
49,1%
door activiteiten te organiseren
4,3%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
18,3%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
33,3%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
23.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 33% van de respondenten in de wijk Huygenhoek doet vrijwilligerswerk. 23.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 17,4% van de respondenten in de wijk Huygenhoek geeft mantelzorg.
23.5 Gezondheid 23.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1705 ligt het aantal huisartsepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen het laagst in vergelijking andere postcodegebieden in Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
379
23.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1705 worden 10 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1705 heeft 33,8% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Huygenhoek wonen 11 cliënten met persoonlijke verzorging.Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk Huygenhoek wonen 9 cliënten met verpleging. 23.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Huygenhoek zijn vijf huisartsen en een fysiotherapeut. In postcodegebied 1705 zijn gemiddeld 0,46 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 zijn 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
23.6 Geestelijke gezondheid 23.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1705 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1705 wonen 45 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Huygenhoek zijn 15 wooneenheden. 23.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1705 is dit aantal 53 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 336 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
380
postcodegebied 1705 zijn 31 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 1,9 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 23.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Huygenhoek wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Alle cliënten in de wijk Huygenhoek die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
23.7 WMO 23.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1705 ligt het aantal ZZP’s op 78. 23.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1705 zijn 493 personen met ZIN of PGB. 42,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1705 ontvangt 11,1 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 8,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 275 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1705 11,1
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 8,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
23.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Huygenhoek maakten 8 personen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
381
aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Huygenhoek werd aan 12 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de wijk Huygenhoek werd aan 6 personen een scootmobiel verstrekt. 23.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de wijk Huygenhoek zijn 97 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de wijk Huygenhoek zijn 60 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x) In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Huygenhoek zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de wijk Huygenhoek zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk Huygenhoek zijn 4 huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
23.8 Veiligheid 23.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
382
en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de Huygenhoek is het gemiddelde cijfer 7,3. 23.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Huygenhoek aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 276 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Huygenhoek Groot 5% Niet groot/ niet klein 35% Klein 60%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
23.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Huygenhoek aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 277 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Huygenhoek Groot 7% Niet groot/ niet klein 37% Klein 56%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
23.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
383
huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 23.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Huygenhoek aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 278 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Huygenhoek Groot 4% Niet groot/ niet klein 14% Klein 82%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Huygenhoek aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 279 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Huygenhoek Groot 1% Niet groot/ niet klein 9% Klein 90%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Huygenhoek aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
384
Tabel 280 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Huygenhoek Groot 4% Niet groot/ niet klein 17% Klein 79%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
23.9 Vrije tijd 23.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 23.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Huygenhoek is een sportveld. 23.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk Huygenhoek zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
385
23.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. In de wijk Huygenhoek is geen buurthuis. 23.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de wijk Huygenhoek zijn 19 speelpleinen. 23.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. 23.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de wijk Huygenhoek zijn 4 Huygenpassen aangevraagd. 23.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
386
23.10 Samenvatting In 2013 had de wijk Huygenhoek 4.825 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Huygenhoek relatief weinig ouderen en relatief veel jeugd (0-14) en relatief veel personen tussen 35-49 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting toe. Het percentage in de leeftijd 50 jaar en ouder zal tot 2033 toenemen. De leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25-49 jaar nemen procentueel af tot 2033. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Huygenhoek ligt hoger in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 21% (7% westers + 14% niet westers). De SES van postcodegebied 1705 (1,22), waarin de wijk Huygenhoek zich bevindt, is hoog en ligt hoger dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard en Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Huygenhoek relatief veel meerpersoonshuishoudens met kinderen en relatief weinig meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In de postcodegebied 1705R in Huygenhoek ligt het percentage eenoudergezinnen boven 10%. In postcodegebied 1705, het gebied waarin de wijk Huygenhoek zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen voor WAO en wajong in de wijk Huygenhoek liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, de percentages WW-uitkeringen en WIA-uitkeringen liggen hoger in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners. De wijk Huygenhoek behoort tot de wijken die hierop het meest negatief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk liggen nagenoeg gelijk aan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten in Huygenhoek dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ behoort tot de hoogste percentages van de wijken in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Huygenhoek is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De wijk Huygenhoek ligt in het postcodegebied (1705) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners het laagste ligt in Heerhugowaard. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In de wijk Huygenhoek bevinden zich 5 huisartsen en één fysiotherapeut. De wijk Huygenhoek ligt in een groter postcodegebied (1705) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners iets lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt overeen met het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en ligt iets lager dan het aantal per 1000 inwoners in Nederland. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
387
In postcodegebied 1705 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de wijk Huygenhoek 15 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1705 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1705 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Huygenhoek wonen 7 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Huygenhoek zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1705 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De wijk Huygenhoek behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Huygenhoek zijn (voor zover bekend) 97 gelijkvloerse woningen aanwezig, In de wijk Huygenhoek zijn (voor zover bekend) 60 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Huygenhoek zijn geen woningen beschikbaar specifiek voor ouderen en er zijn 4 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de wijk Huygenhoek beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Huygenhoek is een sportveld. Er zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen en er zijn geen horecagelegenheden. Wel zijn er 19 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 23 Wijk 16 Huygenhoek
388
24 Wijk 17 Stad van de Zon 84,2% van de adressen in de wijk Stad van de Zon valt in postcodegebied 1705. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de Stad van de Zon informatie over postcodegebied 1705 beschreven. Postcodegebied 1705 bevat echter een groter gebied dan alleen de Stad van de Zon (=21,2% van 1705).
24.1 Demografie In 2013 woonden er 3.994 mensen in de wijk Stad van de Zon. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 4.095 inwoners in 2023 maar neemt daarna weer af tot 3.920 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk Stad van de Zon in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk Stad van de Zon relatief weinig ouderen en relatief veel kinderen (0-4) en relatief veel personen tussen 24-35 jaar. Figuur 158 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Het percentage ouderen (50+) neemt tot 2033 toe. Het percentage kinderen van 0-4 jaar neemt af en ook de leeftijdscategorie 25-49 jaar neemt af. Figuur 159 Leeftijdsverdeling Stad van de Zon
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
389
24.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de Stad van de Zon is 27,4% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 19,4% van de populatie. 24.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk Stad van de Zon is 1,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 7,3% van de populatie. 24.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk Stad van de Zon is 20% van de inwoners allochtoon, waarvan 8% westers en 12 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 281 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Stad vd Zon 1% 1% 2% 4% 3%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
24.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
390
24.2 Opvoeden en opgroeien 24.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de de wijk Stad van de Zon 13,1%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Stad van de Zon op 14,3%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk Stad van de Zon op 8,4%. Tabel 282 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Stad vd Zon 13,1% 12,2% 8,4%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
24.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk Stad van de Zon 27%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk Stad van de Zon 26%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk Stad van de Zon 47%. Tabel 283 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Stad vd Zon 27%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
26%
30,7%
29,2%
47%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 24.2.3 Scholen en opvang In de wijk Stad van de Zon zijn 3 peuterspeelzalen, twee kinderdagverblijf, 4 locaties voor buitenschoolse opvang en 2 basisscholen. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
391
24.3 Inkomen en werk 24.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1705 behoort 28,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1705 behoort 24,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 284 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1705 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 28,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 24,9% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
24.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk Stad van de Zon ligt dit percentage op 7,7%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de Stad van de Zon ligt dit percentage op 4,8%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk Stad van de Zon ligt dit percentage op 3,5%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In de wijk Stad van de Zon ligt dit percentage op 1,9%. Tabel 285 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Stad vd Zon 7,7% 4,8% 3,5% 1,9%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk Stad van de Zon ontvangen 21 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk Stad van de Zon ontvangen 2 personen een langdurigheidstoeslag. 24.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk Stad van de Zon zijn 572 banen. In de wijk Stad van de Zon zijn 176 Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
392
bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 54 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 5 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
24.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 24.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk Stad van de Zon ligt de score voor sociale samenhang op -10. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de Stad van de Zon weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 286 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Stad vd Zon Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
67,3%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
2,9%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
10,6%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
58,0%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
32,8%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
16,7%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 44,4% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 57,0% om
48,8% 58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk Stad van de Zon. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
393
hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 287 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Stad vd Zon Heerhugowaard 87,8% 84,3%
Ik groet onbekenden op straat.
24,5%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
52,9%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
4,2%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,8%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
11,0%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
23,3%
20,4%
45,3%
39,2%
30,1%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk Stad van de Zon scoorde voor sfeer in de wijk 7,16 en voor de mensen in de wijk 7,28. 24.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in de Stad van de Zon hoger dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de Stad van de Zon en Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
394
Tabel 288 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Stad vd Zon 72,4% 17,7% 9,9%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
24.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 46,3% van de respondenten uit de wijk Stad van de Zon geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 289 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Stad vd Zon
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
46,3%
49,1%
door activiteiten te organiseren
4,5%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling 25,0% van de wijk 25,8% door de woonomgeving schoon en veilig te houden
19,0% 29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
24.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 26,6% van de respondenten in de wijk Stad van de Zon doet vrijwilligerswerk. 24.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 15,4% van de respondenten in de Stad van de Zon geeft mantelzorg.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
395
24.5 Gezondheid 24.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1705 ligt het aantal huisartsepisodes per 1000 inwoners voor de meest voorkomende aandoeningen het laagst in vergelijking andere postcodegebieden in Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 24.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1705 worden 10 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1705 heeft 33,8% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk Stad van de Zon wonen 55 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). 24.5.3 Zorgverleners In de wijk Stad van de Zon wonen 24 cliënten met verpleging. In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk Stad van de Zon zijn twee huisartsen en 8 fysiotherapeuten. In postcodegebied 1705 zijn gemiddeld 0,46 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 zijn 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
24.6 Geestelijke gezondheid 24.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1705 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1705 wonen 45 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
396
psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk Stad van de Zon is één wooneenheid. 24.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1705 is dit aantal 53 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 336 personen met dementie. In postcodegebied 1705 zijn 31 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 1,9 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 24.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk Stad van de Zon wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Het grootste deel van alle cliënten in de wijk Stad van de Zon die in behandeling zijn bij Brijder is ouder dan 23 jaar.
24.7 WMO 24.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1705 ligt het aantal ZZP’s op 78. 24.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1705 zijn 493 personen met ZIN of PGB. 42,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1705 ontvangt 11,1 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 8,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
397
Tabel 290 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1702 Aantal personen met 11,1 begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 8,5 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
24.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk Stad van de Zon maakten 32 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk Stad van de Zon werd aan 23 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de wijk Stad van de Zon werd aan 9 personen een scootmobiel verstrekt. 24.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de wijk Stad van de Zon zijn 163 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk Stad van de Zon zijn 36 woningen specifiek voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de wijk Stad van de Zon zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
398
bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden.
24.8 Veiligheid 24.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk Stad van de Zon is het gemiddelde cijfer 7,2. 24.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Stad van de Zon aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 291 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Stad vd Zon Groot 4% Niet groot/ niet klein 27% Klein 68%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
24.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
399
probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Stad van de Zon aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 292 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Stad vd Zon Groot 5% Niet groot/ niet klein 27% Klein 68%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
24.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 24.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Stad van de Zon aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 293 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Stad vd Zon Groot 2% Niet groot/ niet klein 12% Klein 86%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Stad van de Zon aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
400
Tabel 294 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Stad vd Zon Groot 1% Niet groot/ niet klein 13% Klein 86%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk Stad van de Zon aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 295 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Stad vd Zon Groot 6% Niet groot/ niet klein 15% Klein 79%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
24.9 Vrije tijd 24.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 24.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk Stad van de Zon is een sporthal, een zwembad en Skeef voor waterskien en wakeboarden. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
401
24.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de Stad van de Zon zijn geen culturele voorzieningen maar wel een evenemententerrein aan het Strand van Luna. 24.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 24.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In de Stad van de Zon zijn 6 speelpleinen. 24.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de wijk Stad van de Zon zijn 4 horecagelegenheden.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
402
24.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Stad van de Zon zijn 5 Huygenpassen aangevraagd. 24.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
24.10 Samenvatting In 2013 had de Wijk Stad van de Zon 3.994 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er relatief weinig personen van 50 jaar en ouder en dus weinig ouderen en relatief veel kinderen (0-4) en relatief veel personen tussen 24-35 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting toe. Het percentage inwoners van 50 jaar en ouder neemt toe en het percentages 0-4 jarigen en 2549 jarigen nemen af tot 2033. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de wijk Stad van de Zon ligt hoger dan het percentage in Heerhugowaard en is 20% (8% westers + 12% niet westers). De SES van postcodegebied 1705 (1,22), waarin de wijk Stad van de Zon zich bevindt, is hoog en ligt hoger dan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard en Nederland. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk Stad van de Zon relatief meer meerpersoonshuishoudens met kinderen. In postcodegebied 1705, het gebied waarin de wijk Stad van de Zon zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in de wijk Stad van de Zon liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard, met uitzondering van WW - uitkeringen. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk komen nagenoeg overeen met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in de wijk Stad van de Zon is lager dan het percentage in Heerhugowaard. De wijk Stad van de Zon ligt in het postcodegebied (1705) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners het laagste ligt in Heerhugowaard. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
403
Heerhugowaard. In de wijk Stad van de Zon bevinden zich twee huisartsen en acht fysiotherapeuten. De wijk Stad van de Zon ligt in een groter postcodegebied (1705) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners iets lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten komt overeen met het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en ligt iets lager dan het aantal per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1705 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er is in de wijk Stad van de Zon één wooneenheid voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1705 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1705 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk Stad van de Zon wonen 4 cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in de wijk Stad van de Zon zijn voornamelijk ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1705 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De wijk Stad van de Zon behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de wijk Stad van de Zon zijn (voor zover bekend) 163 gelijkvloerse woningen aanwezig, In de wijk Stad van de Zon zijn (voor zover bekend) 105 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de wijk Stad van de Zon zijn 36 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn 70 wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de wijk Stad van de Zon beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk Stad van de Zon is een sporthal, een zwembad en Skeef voor waterskien en wakeboarden. Er zijn geen culturele voorzieningen maar er is wel een evenemententerrein aan het Strand van Luna. In de wijk Stad van de Zon is een buurthuis en er zijn 4 horecagelegenheden. Verder zijn er in de wijk Stad van de Zon 6 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 24 Wijk 17 Stad van de Zon
404
25 Wijk 20 De Noord 100% van de adressen in De Noord valt in postcodegebied 1704. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor De Noord informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen De Noord (=15,5% van 1704).
25.1 Demografie In 2013 woonden er 1.247 mensen in De Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets toe tot 1.277 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van De Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in De Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in De Noord relatief minder 25-49 jarigen. Figuur 160 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In De Noord neemt het percentage ouderen (65+) neemt wel toe tot 2033, maar deze toename is minder dan in andere wijken. De leeftijdscategorie 35-64 neemt af tot 2033. Figuur 161 Leeftijdsverdeling De Noord
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
405
25.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In De Noord is 18,6% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 19,6% van de populatie. 25.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In De Noord is 5,8% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,4% van de populatie. 25.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In De Noord is 6% van de inwoners allochtoon, waarvan 3% westers en 3% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 296 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
De Noord 0% 0% 0% 0% 3%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: CBS Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
25.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
406
gemiddeld- hogere SES score (0,63).
25.2 Opvoeden en opgroeien 25.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in De Noord 4,8%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in De Noord op 13,8%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in De Noord op 14,4%. Tabel 297 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
De Noord 4,8% 13,8% 14,4%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
25.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in De Noord 23%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in De Noord 35%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in De Noord 42%. Tabel 298 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
De Noord 23,0%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
35,0%
30,7%
29,2%
42,0%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 25.2.3 Scholen en opvang In De Noord is een peuterspeelplaats, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
407
25.3 Inkomen en werk 25.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 299 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1704 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 26,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 32,0% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. Op het Bedrijventerrein zijn geen huishoudens met WW-uitkeringen. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In De Noord ligt dit percentage op 4,5%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In De Noord ligt dit percentage op 0%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In De Noord ligt dit percentage op 0%. Tabel 300 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
De Noord 0,0% 4,5% 0,0% 0,0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In De Noord ontvangen 6 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In De Noord ontvangt 1 persoon een langdurigheidstoeslag. 25.3.2 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In De Noord zijn 336 banen. In De Noord zijn 55 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 35 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 5 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
408
25.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 25.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In De Noord ligt de score voor sociale samenhang op -10. NB De Noord krijgt een negatieve waarde voor sociale samenhang terwijl deze wijk in andere cijfers er juist positief uitspringt voor sociale samenhang, er is dus enige twijfel bij de waarde voor deze wijk. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en De Noord weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 301 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
De Noord
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
92,5%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
1,0%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
1,0%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
72,8%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
0,9%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
78,3%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk 76,6% De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar 89,9% om
48,8% 58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor De Noord. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
409
Tabel 302 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
De Noord Ik groet bekenden op straat.
93,7%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
42,3%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
68,5%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
8,3%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
30,0%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
21,3%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd.
32,7%
20,4%
Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden.
34,6%
39,2%
Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
26,2%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De Noord scoorde voor sfeer in de wijk 7,86 en voor de mensen in de wijk 7,81. 25.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in De Noord lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor De Noord en Heerhugowaard. Tabel 303 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
De Noord 89,2% 8,1% 2,7%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
410
25.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 39,1% van de respondenten uit De Noord geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 304 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
De Noord
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
39,1%
49,1%
door activiteiten te organiseren
11,8%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
11,8%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
39,1%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
25.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 62,7% van de respondenten in De Noord doet vrijwilligerswerk. 25.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 24,1% van de respondenten in De Noord geeft mantelzorg.
25.5 Gezondheid 25.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
411
25.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In De Noord wonen 40 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In De Noord wonen 21 cliënten met verpleging. 25.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In De Noord zijn geen huisartsen en twee fysiotherapeuten. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
25.6 Geestelijke gezondheid 25.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In De Noord zijn geen wooneenheden. 25.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
412
postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 25.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In De Noord woont 1 client van Brijder met een alcoholprobleem. Alle cliënten in de De Noord die in behandeling zijn bij Brijder zijn ouder dan 23 jaar.
25.7 WMO 25.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP’s op 19. 25.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 305 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1704 8,8
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 6,3 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In De Noord maakten 6 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
413
(55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In De Noord werd aan 7 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In De Noord werd aan 4 personen een scootmobiel verstrekt. 25.7.3 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In De Noord zijn 11 gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In De Noord zijn 23 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In De Noord zijn 15 woningen specifiek voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In De Noord zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In De Noord zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
25.8 Veiligheid 25.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In De Noord is het gemiddelde cijfer 7,3. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
414
25.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in De Noord aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 306 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? De Noord Groot 0% Niet groot/ niet klein 22% Klein 78%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
25.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in De Noord aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 307 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? De Noord Groot 2% Niet groot/ niet klein 14% Klein 83%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
25.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
415
Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 25.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in De Noord aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 308 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? De Noord Groot 5% Niet groot/ niet klein 21% Klein 74%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in De Noord aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 309 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? De Noord Groot 1% Niet groot/ niet klein 7% Klein 91%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in De Noord aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
416
Tabel 310 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? De Noord Groot 1% Niet groot/ niet klein 8% Klein 91%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
25.9 Vrije tijd 25.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 25.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In De Noord is een sporthal en zijn er drie sportvelden. 25.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In De Noord is een bibliotheek en wordt het Annaplein gebruikt als evenemententerrein.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
417
25.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 25.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In De Noord zijn 5 speelpleinen. 25.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In De Noord zijn 2 horecagelegenheden. 25.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In De Noord is een Huygenpas aangevraagd. 25.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
418
25.10 Samenvatting In 2013 had de Noord 1.247 inwoners De leeftijdsverdeling in De Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in De Noord relatief minder 25-49 jarigen. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. In De Noord neemt het percentage ouderen (65+) neemt wel toe tot 2033, maar deze toename is minder dan in andere wijken. De leeftijdscategorie 35-64 neemt af tot 2033. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in De Noord ligt laag in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 6% (3% westers + 3% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63)), waarin De Noord zich bevindt, is gemiddeld- hoger en ligt net boven de gemiddelde gemiddelde SES score van Heerhugowaard. De verdeling van de gezinssamenstelling in De Noord komt redelijk overeen met de verdeling in Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in De Noord relatief iets meer meerpersoonshuishoudens zonder kinderen. In postcodegebied 1704, het gebied waarin De Noord zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in De Noord liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor wordt gevraagd naar contact met buurtbewoners en naar sociale samenhang. De Noord behoort voor beide items tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk zijn hoog in vergelijking met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt laag in vergelijking met het percentage voor Heerhugowaard. De Noord behoort tot de wijken die het meest positief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt hoog in vergelijking met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in De Noord ligt hoger dan het percentage in Heerhugowaard. De Noord ligt in het postcodegebied (1704 ) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In De Noord zijn geen huisartsen en twee fysiotherapeuten. De Noord ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
419
Heerhugowaard. Er zijn in De Noord geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In De Noord woont 1 cliënt van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Cliënten van Brijder in De Noord zijn allen ouder dan 23 jaar. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De Noord behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In De Noord zijn (voor zover bekend) 11 gelijkvloerse woningen aanwezig, In De Noord zijn (voor zover bekend) 23 woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In De Noord zijn 15 woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in De Noord beoordelen de veiligheid hoger dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In De Noord is een sporthal en er zijn drie sportvelden, er is een bibliotheek en het Annaplein wordt gebruikt als evenemententerrein , er is een buurthuis en er zijn twee horecagelegenheden. Verder zijn er 5 speelpleinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 25 Wijk 20 De Noord
420
26 Wijk 30 Buitengebied Noord 100% van de adressen in Buitengebied Noord valt in postcodegebied 1704. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor Buitengebied Noord informatie over postcodegebied 1704 beschreven. Postcodegebied 1704 bevat echter een groter gebied dan alleen Buitengebied Noord (=13,5% van 1704).
26.1 Demografie In 2013 woonden er 1.158 mensen in Buitengebied Noord. Het aantal inwoners neemt naar verwachting iets af tot 1.139 inwoners in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Noord in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. De leeftijdsverdeling in Buitengebied Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Noord relatief meer 50-64 jarigen. Figuur 162 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In Buitengebied Noord neemt het percentage ouderen (75+) toe tot 2033 terwijl het percentage 3564 jarigen afneemt. Figuur 163 Leeftijdsverdeling Buitengebied Noord
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
421
26.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In Buitengebied Noord is 18,8% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 18,3% van de populatie. 26.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In Buitengebied Noord is 2,9% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 8,4% van de populatie. 26.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In Buitengebied Noord is 6% van de inwoners allochtoon, waarvan 5% westers en 1 % niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Tabel 311 Herkomst allochtonen
% Marokko % Nederlandse Antillen en Aruba % Suriname % Turkije % Niet-westers overig
Buitengebied Noord 0% 0% 0% 0% 1%
Heerhugowaard 1,2% 1,1% 1,6% 2% 4%
Nederland 2,2% 0,9% 2,1% 2,3% 4,1%
Bron: Kerncijfers Wijken en Buurten (2012)
26.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt.
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
422
Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1704 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,63).
26.2 Opvoeden en opgroeien 26.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in Buitengebied Noord 1,3%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de Buitengebied Noord op 7,8%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in Buitengebied Noord op 13,4%. Tabel 312 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Buitengebied Noord 1,3% 7,8% 13,4%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
26.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in Buitengebied Noord 18%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in Buitengbied Noord 36%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in Buitengebied Noord 47%. Tabel 313 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Buitengebied Noord 18%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
36%
30,7%
29,2%
47%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 26.2.3 Scholen en opvang In Buitengebied Noord is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
423
26.3 Inkomen en werk 26.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1704 behoort 26,9% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1704 behoort 32% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens. Tabel 314 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1704 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 26,9% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 32% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
26.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de Buitengebied Noord ligt dit percentage op 2,3%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In Buitengebied Noord ligt dit percentage op 2,3%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In Buitengebied Noord ligt dit percentage op 1,5%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In Buitengebied Noord ligt dit percentage op 0%. Tabel 315 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Buitengebied Noord 2,3% 2,3% 1,5% 0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Buitengebied Noord ontvangen 0 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In Buitengebied Noord ontvangen 0 personen een langdurigheidstoeslag. 26.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In Buitengebied Noord zijn 110 bedrijven gevestigd met 971 werkzame persoon, 21 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 21 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
424
26.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 26.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In Buitengebied Noord ligt de score voor sociale samenhang op 19. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en Buitengebied Noord weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 316 Vragen over sociale samenhang - Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Buitengebied Noord
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
93,7%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
6,5%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
11,5%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
67,2%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
6,3%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
65,1%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
79,7%
48,8%
87,5%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor Buitengebied Noord. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
425
Tabel 317 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Buitengebied Noord Heerhugowaard 87,8% 90,6%
Ik groet onbekenden op straat.
35,9%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
57.1%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
3,1%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
30,2%
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
6,3%
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
27,9%
20,4%
39,1%
39,2%
37,9%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Buitengebied Noord scoorde voor sfeer in de wijk 7,37 en voor de mensen in de wijk 7,56. 26.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in Buitengebied Noord iets lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor Buitengebied Noord en Heerhugowaard. Tabel 318 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
Buitengebied Noord 82,8% 10,9% 6,3%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
426
26.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 24,6% van de respondenten uit Buitengebied Noord geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 319 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
Buitengebied Noord
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
53%
49,1%
2% door activiteiten te organiseren door mee te denken en te praten over de ontwikkeling 15,3% van de wijk 30,2% door de woonomgeving schoon en veilig te houden
3,7% 19,0% 29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
26.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 58,1% van de respondenten in Buitengebied Noord doet vrijwilligerswerk. 26.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 19% van de respondenten in Buitengebied Noord geeft mantelzorg.
26.5 Gezondheid 26.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1704 ligt het aantal huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen lager in vergelijking met Heerhugowaard en met Nederland. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
427
26.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1704 worden 18 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1704 heeft 27,4% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In Buitengebied Noord wonen 16 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In Buitengebied Noord wonen 6 cliënten met verpleging. 26.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In Buitengebied Noord zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1704 zijn gemiddeld 0,3 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1704 zijn 0,45 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
26.6 Geestelijke gezondheid 26.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1704 wonen 76 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1704 is 1,1% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZcliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1704 wonen 15 cliënten (0,22%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In Buitengebied Noord zijn geen wooneenheden. 26.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1704 is dit aantal 49 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 239 personen met dementie. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
428
postcodegebied 1704 zijn 17 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 2,5 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 26.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In Buitengebied Noord woont 1 client van Brijder met een alcoholprobleem.
26.7 WMO 26.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In 1704 ligt het aantal lichte ZZP’s op 19. 26.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1704 zijn 223 personen met ZIN of PGB. 43,5% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1704 ontvangt 8,8 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 6,3 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 320 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1704 8,8
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 6,3 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
26.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In Buitengebied Noord maakten 4 personen Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
429
aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Buitengebied Noord werd aan 5 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. 26.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In Buitengebied Noord werden geen scootmobiels verstrekt. Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In Buitengebied Noord zijn geen gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In Buitengebied Noord zijn geen woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In Buitengebied Noord zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In Buitengebied Noord zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In Buitengebied Noord zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
26.8 Veiligheid 26.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
430
gemiddelde van Heerhugowaard. In Buitengebied Noord is het gemiddelde cijfer 6,3. 26.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in Buitengebied Noord aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 321 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? Buitengebied Noord Groot 4% Niet groot/ niet klein 23% Klein 73%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
26.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de Buitengebied Noord aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 322 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? Buitengebied Noord Groot 4% Niet groot/ niet klein 21% Klein 75%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
26.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
431
Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 26.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in Buitengebied Noord aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 323 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? Buitengebied Noord Groot 4% Niet groot/ niet klein 32% Klein 64%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in Buitengebied Noord aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 324 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? Buitengebied Noord Groot 0% Niet groot/ niet klein 5% Klein 95%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in Buitengebied Noord aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
432
Tabel 325 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? Buitengebied Noord Groot 0% Niet groot/ niet klein 10% Klein 90%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
26.9 Vrije tijd 26.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 26.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In Buitengebied Noord zijn geen sportaccommodaties. 26.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In buitengebied Noord zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
433
26.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open. 26.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. 26.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In Buitengebied Noord is één horecagelegenheden. 26.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. In de Buitengebied Noord is één Huygenpas aangevraagd. 26.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
26.10 Samenvatting In 2013 had Buitengebied Noord 1.158 inwoners. De leeftijdsverdeling in Buitengebied Noord komt redelijk overeen met Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Noord relatief meer 50-64 jarigen. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets af. In Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
434
Buitengebied Noord neemt het percentage ouderen (75+) toe tot 2033 terwijl het percentage 35-64 jarigen afneemt. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in de Buitengebied Noord ligt laag in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 6% (5% westers +1% niet westers). De SES van postcodegebied 1704 (0,63)), waarin Buitengebied Noord zich bevindt, is gemiddeldhoger en ligt net boven de gemiddelde gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in het Buitengebied Noord relatief weinig eenpersoonshuishoudens.. In postcodegebied 1704, het gebied waarin Buitengebied Noord zich bevindt, zijn relatief minder huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een hoog inkomen in vergelijking met Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in Buitengebied Noord liggen lager in vergelijking met Heerhugowaard. In de wijkmonitor staan een aantal vragen over sociale samenhang. Buitengebied Noord behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk zijn hoog in vergelijking met de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Buitengebied Noord behoort tot de wijken die het meest positief scoren op het bijdragen aan leefbaar in de wijk. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt hoog in vergelijking met het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat mantelzorg geeft in Buitengebied Noord ligt lager dan het percentage in Heerhugowaard. Buitengebied Noord ligt in het postcodegebied (1704 ) waarin het aantal huisartsenepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen per 1000 inwoners lager ligt dan in Heerhugowaard en lager dan in Nederland. In dit gebied ligt het aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging lager dan in Heerhugowaard. In Buitengebied Noord zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. Buitengebied Noord ligt in een groter postcodegebied (1704) en in dit gebied is het aantal huisartsen per 1000 inwoners lager in vergelijking met Heerhugowaard en Nederland, en het aantal fysiotherapeuten is ook lager dan het aantal fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en Nederland. In postcodegebied 1704 is 1,1% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in Buitengebied Noord geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1704 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1704 ligt lager dan het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In Buitengebied Noord woont 1 cliënt van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1704 relatief minder afgenomen dan Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
435
in Heerhugowaard. Buitengebied Noord behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In de Buitengebied Noord zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig, en geen woningen toegankelijk voor rollators en geen woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen. In de Buitengebied Noord zijn geen woningen specifiek beschikbaar voor ouderen en er zijn geen wooneenheden voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor in de Noord beoordelen de veiligheid lager dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. De Noord behoort hiermee tot de laagste scores is Heerhugowaard. In Buitengebied Noord zijn geen sportaccommodaties, zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen en er zijn geen speelpleinen. In Buitengebied Noord is wel een buurthuis en er is één horecagelegenheid.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 26 Wijk 30 Buitengebied Noord
436
27 Wijk 40 ‘t Kruis 51,1% van de adressen in de wijk ‘t Kruis valt in postcodegebied 1702. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor de wijk ‘t Kruis informatie over postcodegebied 1702 beschreven. Postcodegebied 1702 bevat echter een groter gebied dan alleen de wijk ‘t Kruis (=2,6% van 1702). De gegevens op postcodeniveau dienen met voorzichtigheid te worden geinterpreteerd voor ‘t Kruis.
27.1 Demografie In 2013 woonden er 534 mensen in de wijk ‘t Kruis. Het aantal inwoners blijft redelijk stabiel tot 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van de wijk ’t Kruis in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk ‘t Kruis relatief meer ouderen en minder jeugd (0-14). Ook wonen er in de wijk relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 164 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
In ’t Kruis zal naar verwachting het percentage 0-14 jarigen, 25-34 jarigen en het percentage ouderen (75+) tot 2033 toenemen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 50-74 jaar zal naar verwachting afnemen. Figuur 165 Leeftijdsverdeling ‘t Kruis
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
437
27.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In de wijk ‘t Kruis is 14% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 17,4% van de populatie. 27.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In de wijk ‘t Kruis is 5,2% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 9% van de populatie. 27.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In de wijk ‘t Kruis is 7% van de inwoners allochtoon, waarvan 5% westers en 2% niet-westers. Vanwege de kleine aantallen is de herkomst van de niet-westerse allochtonen voor de wijk ’t Kruis niet bekend. 27.1.4 Sociale Status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1702 heeft een gemiddelde SES score (0,4).
27.2 Opvoeden en opgroeien 27.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in de wijk ‘t Kruis 2,8%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in de wijk ‘t Kruis op 11,2%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Heerhugowaard op 11,6% en in de wijk ‘t Kruis op 14%. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
438
Tabel 326 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
‘t Kruis 2,8% 11,2% 14%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
27.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in de wijk ‘t Kruis 16%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in de wijk ‘t Kruis 46%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in de wijk ‘t Kruis 39%. Tabel 327 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
‘t Kruis 16%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
46%
30,7%
29,2%
39%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 27.2.3 Scholen en opvang In de wijk ‘t Kruis is geen peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf, een locatie voor buitenschoolse opvang en een basisschool. Er is geen locatie voor voortgezet onderwijs.
27.3 Inkomen en werk 27.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1702 behoort 32,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1702 behoort 19,3% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
439
Tabel 328 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1702 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 32,3% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 19,3% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
27.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In de wijk ‘t Kruis ligt dit percentage op 5,6%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In de wijk ‘t Kruis ligt dit percentage op 0%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In de wijk ‘t Kruis ligt dit percentage op 0%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIA-uitkering. In de wijk ‘t Kruis ligt dit percentage op 0%. Tabel 329 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
‘t Kruis 5,6% 0% 0% 0%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In de wijk ‘t Kruis ontvangen 0 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In de wijk ‘t Kruis ontvangen 0 personen een langdurigheidstoeslag. 27.3.3 Banen en Bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In de wijk ‘t Kruis zijn 416 banen. In de wijk ‘t Kruis zijn 36 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 19 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 4 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
27.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 27.4.1 Sociale Samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
440
sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. In de wijk ‘t Kruis ligt de score voor sociale samenhang op 17. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en de wijk ‘t Kruis weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Tabel 330 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
‘t Kruis
Heerhugowaard
De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
83,9%
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
3,1%
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
6,7%
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
71,9%
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
9,4%
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
50,0%
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
69,7%
48,8%
75,8%
58,0%
Bron: wijkmonitor 2011
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor de wijk ‘t Kruis. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Tabel 331 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
‘t Kruis Ik groet bekenden op straat.
93,9%
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
24,2%
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
65,6%
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
6,1%
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
22,6%
14,7%
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
441
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes. Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
12,5%
10,2%
18,8%
20,4%
15,6%
39,2%
7,7%
16,0%
Bron: wijkmonitor 2011
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. De wijk ‘t Kruis scoorde voor sfeer in de wijk 7,39 en voor de mensen in de wijk 7,55. 27.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Het percentage respondenten met ‘te weinig sociale contacten’ ligt in de wijk ‘t Kruis iets lager dan in Heerhugowaard. In onderstaande tabel wordt het percentage voldoende contacten, voldoende contacten maar ik zou meer contact willen en niet voldoende contacten weergegeven voor de wijk ‘t Kruis en Heerhugowaard. Tabel 332 Percentage voldoende contacten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Voldoende contacten? Ja zeker Ja, maar ik zou wel meer contact willen Nee, ik vind dat ik te weinig contacten heb
‘t Kruis 75,8% 18,2% 6,1%
Heerhugowaard 77,6% 15,% 6,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
27.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. 51,5% van de respondenten uit de wijk ‘t Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
442
Kruis geeft aan geen actieve rol te willen spelen. Tabel 333 Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Rol spelen om leefbaarheid in de wijk te vergroten
’t Kruis
Heerhugowaard
Wil geen actieve rol spelen
51,5%
49,1%
door activiteiten te organiseren
3,0%
3,7%
door mee te denken en te praten over de ontwikkeling van de wijk
18,2%
19,0%
door de woonomgeving schoon en veilig te houden
21,2%
29,8%
Bron: Wijkmonitor 2011
27.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%.Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. 48,5% van de respondenten in de wijk ‘t Kruis doet vrijwilligerswerk. 27.4.5 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. 22,6% van de respondenten in de wijk ‘t Kruis geeft mantelzorg.
27.5 Gezondheid 27.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 27.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1702 en 1703 worden de meeste aantal indicaties per 1000 inwoners voor persoonlijke verzorging gegeven namelijk respectievelijk 31 en 29 indicaties per 1000 inwoners in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners voor Heerhugowaard. In 1702 heeft 25,7% van de 75 plussers een indicatie voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
443
bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In de wijk ‘t Kruis wonen 8 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In de wijk ‘t Kruis woont 1 client met verpleging. 27.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In de wijk ‘t Kruis zijn geen huisartsen en twee fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 zijn per 1000 inwoners de meeste huisartsen en fysiotherapeuten gevestigd. In postcodegebied 1702 zijn gemiddeld 1,60 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1702 zijn 1,97 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
27.6 Geestelijke gezondheid 27.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1702 wonen 156 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1702 is 1,9% van de bevolking client bij GGZ NHN. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1702 wonen 23 cliënten (0,28%) in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In de wijk ‘t Kruis zijn geen wooneenheden. 27.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1702 is dit aantal 101 personen met dementie. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 toe tot 280 personen met dementie. In postcodegebied 1702 zijn 38 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 4,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 27.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In de wijk ‘t Kruis wonen geen cliënten van Brijder. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
444
27.7 WMO 27.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). In postcodegebied 1702 ligt het aantal lichte ZZP’s op 70. 27.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1702 zijn er 564 personen met ZIN of PGB. 45,7% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1702 ontvangen 22,5 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 14,2 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard Tabel 334 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1702 22,5
Heerhugowaard 14,9
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 14,2 individuele begeleiding per 1000 inwoners
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
27.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In de wijk ‘t Kruis maakten 6 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In de wijk ‘t Kruis werden geen rolstoelen verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In de wijk ‘t Kruis werd aan 2 personen een scootmobiel verstrekt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
445
27.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In de wijk ‘t Kruis zijn geen gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In de wijk ‘t Kruis zijn 7 woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In de wijk ‘t Kruis zijn 11 woningen voor ouderen. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In de wijk ‘t Kruis zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In de wijk ‘t Kruis zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
27.8 Veiligheid 27.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. In de wijk ‘t Kruis is het gemiddelde cijfer 6,7. 27.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk ‘t Kruis aangegeven dat Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
446
vandalisme/ vernielzucht een klein, een niet groot/ niet klein, of groot probleem vindt. Tabel 335 In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem?
In hoeverre is vandalisme / vernielzucht een probleem? ‘t Kruis Groot 0% Niet groot/ niet klein 23% Klein 77%
Heerhugowaard 11% 35% 55%
Bron: wijkmonitor 2011
27.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk ‘t Kruis aangegeven dat jongeren die overlast veroorzaken een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 336 In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleem?
In hoeverre zijn jongeren die overlast veroorzaken een probleeem? ‘t Kruis Groot 0% Niet groot/ niet klein 30% Klein 70%
Heerhugowaard 13% 49% 54%
Bron: wijkmonitor 2011
27.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 27.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
447
2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk ‘t Kruis aangegeven dat woninginbraak een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 337 In hoeverre is woninginbraak een probleem?
In hoeverre is woninginbraak een probleem? ‘t Kruis Groot 8% Niet groot/ niet klein 28% Klein 64%
Heerhugowaard 8% 26% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk ‘t Kruis aangegeven dat diefstal uit auto een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 338 In hoeverre is diefstal uit auto een probleem?
In hoeverre is diefstal uit auto een probleem? ’t Kruis Groot 0% Niet groot/ niet klein 25% Klein 75%
Heerhugowaard 4% 21% 75%
Bron: wijkmonitor 2011
Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. In onderstaande tabel wordt het percentage respondenten in de wijk ‘t Kruis aangegeven dat diefstal van of beschadiging van auto’s een klein, een niet groot/ niet klein, of een groot probleem vindt. Tabel 339 In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem?
In hoeverre is diefstal / beschadiging van auto’s een probleem? ’t Kruis Groot 0% Niet groot/ niet klein 29% Klein 71%
Heerhugowaard 9% 25% 66%
Bron: wijkmonitor 2011
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
448
27.9 Vrije tijd 27.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 27.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, te wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In de wijk ‘t Kruis zijn twee sportvelden. 27.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen.Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In de wijk ‘t Kruis zijn geen culturele voorzieningen of evenemententerreinen. 27.9.4 Buurthuizen Buurthuizen bieden - naast educatieve, emancipatorische en samenlevingsopbouw gerichte activiteiten - diverse vormen van ontmoeting en ontspanning zoals Klaverjassen, Bingo en diverse cursussen.Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 3,1% aan vaak en 9,4% soms naar een buurthuis te gaan. Gemeente Heerhugowaard heeft acht buurthuizen. Deze zijn gevestigd in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk , ’t Kruis, Schilderswijk, de Schrijverswijk, Stad van de Zon, Buitengebied Noord en in de Noord. In de nieuwe wijk De Draai wordt ook een buurtcentrum gebouwd. Deze gaat naar verwachting eind 2015 begin 2016 open.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
449
27.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. In ‘t Kruis zijn 2 speelpleinen. 27.9.6 Horecagelegenheden Het bezoek van een café of restaurant is ook een vorm van vrijetijdsbesteding. Van de respondenten op de wijkmonitor geeft 5,5% aan vaak en 25,2% soms naar het café te gaan. Op basis van gegevens vanuit de gemeente Heerhugowaard zijn er 49 verschillende horecagelegenheden bekend in Heerhugowaard. Hierbij wordt gerealiseerd dat dit gegeven dynamisch is en het aantal inmiddels gewijzigd kan zijn. Op basis van de bekende gegevens worden de meeste horecagelegenheden gevonden in het Stadshart en Heemradenwijk. In de Planetenwijk, Edelstenenwijk, Molenwijk, Butterhuizen, Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Buitengebied Zuid zijn geen horecagelegenheden. In de wijk ‘t Kruis zijn 2 horecagelegenheden. 27.9.7 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 27.9.8 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
27.10 Samenvatting In 2013 had de wijk ‘t Kruis 534 inwoners. . In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in de wijk ‘t Kruis relatief meer ouderen en minder jeugd (0-14). Ook wonen er in de wijk relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Het aantal inwoners blijft tot 2033 redelijk stabiel. Het percentage 0-14 jarigen, het percentage 25-34 jarigen en het percentage ouderen (75+) zal naar verwachting tot 2033 toenemen. Het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 50-74 jaar zal naar verwachting afnemen. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers)in Buitengebied Zuid ligt laag in vergelijking met het percentage in Heerhugowaard en is 4% (4% westers + 0% niet westers). De SES van postcodegebied 1702 (0,4), waarin de wijk ‘t Kruis zich bevindt, is gemiddeld en ligt onder de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn in de wijk ‘t Kruis veel meerpersoonshuishoudens zonder Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
450
kinderen. De inkomensverdeling in postcodegebied 1702, het gebied waarin de wijk ‘t Kruis zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. Ten opzichte van Heerhugowaard hebben meer mensen een uitkering. n de wijkmonitor staan een aantal vragen over sociale samenhang. De wijk ‘t Kruis behoort tot de wijken die hierop het meest positief scoren. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt boven de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat aangeeft ‘niet voldoende contacten te hebben’ ligt iets lager dan het percentage voor Heerhugowaard. Het percentage respondenten dat vrijwilligerswerk doet ligt hoger dan het percentage voor Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard geven relatief meer respondenten (22,6%) mantelzorg. De wijk ‘t Kruis ligt in het postcodegebied (1702) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied worden ook veel indicaties persoonlijke verzorging afgegeven. Hoewel er in de wijk ‘t Kruis geen huisartsen en slecht twee fysiotherapeuten bevinden, bevindt de wijk ‘t Kruis zich in een groter postcodegebied (1702) met relatief veel huisartsen en fysiotherapeuten. In postcodegebied 1702 is 1,9% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in de wijk ‘t Kruis geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1702 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1702 komt overeen met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In de wijk ‘t Kruis wonen geen cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1702 relatief vaker afgenomen dan in Heerhugowaard. De wijk ‘t Kruis behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In de Wijk ‘t Kruis zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig, er zijn wel 7 woningen die toegankelijk zijn voor rollators. In de wijk ‘t Kruis zijn 11 woningen specifiek voor ouderen en er is geen huisvesting voor mensen met een beperking. Respondenten van de Wijkmonitor beoordelen de veiligheid in ’t Kruis iets lager dan de gemiddelde veiligheid in Heerhugowaard. In de wijk ‘t Kruis zijn twee sportvelden, een buurthuis en twee horecagelegenheden. Verder zijn er nog twee speelpleinen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 27 Wijk 40 ‘t Kruis
451
28 Wijk 50 Buitengebied Zuid 37,9% van de adressen in Buitengebied Zuid valt in postcodegebied 1701. Indien informatie alleen beschikbaar was op postcodeniveau wordt voor Buitengebied Zuid informatie over postcodegebied 1701 beschreven. Postcodegebied 1701 bevat echter een groter gebied dan alleen Buitengebied Zuid (=1,9% van 1701). De gegevens op postcodeniveau dienen met voorzichtigheid te worden geinterpreteerd voor Buitengebied Zuid.
28.1 Demografie In 2013 woonden er 628 mensen in Buitengebied Zuid. Het aantal inwoners neemt toe tot 706 in 2033. In onderstaand staafdiagram wordt de leeftijdsverdeling van Buitengebied Zuid in 2013 vergeleken met de leeftijdsverdeling van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Zuid relatief weinig jeugd (0-14) en relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Figuur 166 Leeftijdsverdeling 2013
Bron: gemeente Heerhugowaard
Naar verwachting zal het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25 -34 jaar toenemen, het percentage in de categorie 35-64 jaar neemt naar verwachting af. In het percentage ouderen wijzigt relatief weinig tot 2033. Figuur 167 Leeftijdsverdeling Buitengebied Zuid
Bron: gemeente Heerhugowaard
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
452
28.1.1 Jeugd: 0-14 jarigen Het gemiddelde percentage 0-14-jarigen in gemeente Heerhugowaard is 20,1 % in 2033 is dit naar verwachting 17,7%. In de wijken Stadshart en Bedrijventerrein wonen relatief weinig 0-14 jarigen. In de wijken Oostertocht, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief veel 0-14 jarigen. In Buitengebied Zuid is 9,1% van de populatie tussen 0 en 14 jaar, in 2033 is dit naar verwachting 15,6% van de populatie. 28.1.2 Ouderen: 75+ Het percentage 75+ in de gemeente Heerhugowaard is 4,8%, in 2033 is dit naar verwachting 10,5%. In de Edelstenenwijk, Rivierenwijk, Zuidwijk, Huygenhoek en Stad van de Zon wonen relatief weinig 75-plussers. Daarentegen ligt het percentage 75-plussers in Stadshart en Bedrijventerrein relatief hoog. In Buitengebied Zuid is 6,7% 75+, in 2033 is dit naar verwachting 6,5% van de populatie. 28.1.3 Allochtonen In Heerhugowaard is18,2% van de inwoners allochtoon (8% westers + 10,2% niet westers). In de Rivierenwijk en op het Bedrijventerrein wonen relatief veel allochtonen. In de wijken De Noord, Buitengebied Noord, ’t Kruis en Buitengebied Zuid wonen relatief weinig allochtonen. In Buitengebied Zuid is 4% van de inwoners allochtoon, waarvan 4% westers en 0% niet-westers. In onderstaande tabel wordt het percentage niet-westers uitgesplitst naar herkomst. Vanwege de kleine aantallen is de herkomst van de niet-westerse allochtonen voor de wijk ’t Kruis niet bekend. 28.1.4 Sociale status De sociaaleconomische status (SES) staat voor de positie van mensen in de sociale stratificatie, met het daaraan verbonden aanzien en prestige. Er wordt een viertal variabelen gebruikt bij het bepalen van de status. Het gaat om:
het gemiddelde inkomen het percentage mensen met een laag inkomen het percentage laag opgeleiden het percentage mensen dat niet werkt
Heerhugowaard heeft een gemiddeld tot hogere SES (0,57). Postcodegebied 1705 heeft de hoogste SES score (1,22) van Heerhugowaard en postcodegebied 1703 (-0,03) heeft de laagste SES in Heerhugowaard en ligt net onder het Nederlandse gemiddelde. Postcodegebied 1701 heeft een gemiddeld- hogere SES score (0,54).
28.2 Opvoeden en opgroeien 28.2.1 Percentage kinderen/ jeugd In Nederland ligt het percentage 0-4 jarigen op 7,5%, in Heerhugowaard op 6,6% en in Buitengebied Zuid 1,3%. Het percentage 5-14 jarigen ligt in Nederland op 11,8%, in Heerhugowaard op 13,5% en in Buitengebied Zuid op 7,8%. Het percentage 15-24 jarigen ligt in Nedelrand op 12,2%, in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
453
Heerhugowaard op 11,6% en in Buitengebied Zuid op 13,4%. Tabel 340 Percentage kinderen/ jeugd
% kinderen/ jeugd 0-4 jaar 5-14 jaar 15-24 jaar
Buitengebied Zuid 1,3% 7,8% 13,4%
Heerhugowaard 6,6% 13,5% 11,6%
Nederland 7,5% 11,8% 12,2%
Bron: gemeente Heerhugowaard
28.2.2 Huishoudensamenstelling In Nederland bestaat 36,8% van de huishoudens uit een persoon, in Heerhugowaard is dit percentage 28,3% en in Buitengebied Zuid 18%. In Nederland is 29,2% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen, in Heerhugowaard is dit 30,7% en in Buitengebied Zuid 33%. In Nederland is 34,1% een meerpersoonshuishouden met kinderen, in Heerhugowaard is dit 41,1% en in Buitengebied Zuid 49%. Tabel 341 Gezinssamenstelling
Gezinssamenstelling Eenpersoonshuishoudens Meerpersoonshuishoudens zonder kinderen Meerpersoonshuishoudens met kinderen
Buitengebied Zuid 18%
Heerhugowaard 28,3%
Nederland 36,8%
33%
30,7%
29,2%
49%
41,1%
34,1%
Bron: CBS – huishoudensstatistiek 2012
Informatie over eenoudergezinnen is alleen beschikbaar op 5- positiepostcodeniveau. Het percentage eenoudergezinnen ligt hoog (>10%) in de 5-positiepostcodes 1702E (in Schrijverswijk), 1702L (in Bomen en Recreatiewijk), 1703G en 1703M (in Rivierenwijk), 1705A en 1705E (Oostertocht) en in 1705R (in Huygenhoek). 28.2.3 Scholen en opvang In Buitengebied Zuid is geen peuterspeelzaal, geen kinderdagverblijf, geen locatie voor buitenschoolse opvang en geen basisschool. Er is ook geen locatie voor voortgezet onderwijs.
28.3 Inkomen en werk 28.3.1 Hoge/ lage inkomens 1701 en 1703 zijn de postcode gebieden met de hoogste percentages huishoudens in Heerhugowaard met lage inkomens, hoewel deze percentages nog steeds lager zijn dan het nederlandse percentage. In 1701 behoort 33,1% van de huishoudens tot de groep huishoudens met een laag inkomen. In postcodegebieden 1704 en 1705 zijn de percentages huishoudens met hoge inkomens het hoogst in Heerhugowaard. In 1701 behoort 18,6% van de huishoudens tot de groep huishoudens met hoge inkomens.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
454
Tabel 342 Percentage huishoudens met laag en hoog inkomen
Postcode 1701 Heerhugowaard Nederland
% Huishoudens met laag inkomen 33,1% 31,8% 40%
% Huishoudens met hoog inkomen 18,6% 21,5% 20%
Bron: CBS- Regionaal Inkomens Onderzoek (RIO) 2009
28.3.2 Uitkeringen Het percentage huishoudens WW- uitkeringen schommelt in Heerhugowaard tussen de 4% en 8%. In Buitengebied Zuid ligt dit percentage op 2,8%. Gemiddeld heeft 7,2% van de huishoudens in Heerhugowaard een WAO uitkering. In Buitengebied Zuid ligt dit percentage op 5,7%. Gemiddeld heeft 4,1% van de huishoudens in Heerhugowaard een Wajong-uitkering. In Buitengebied Zuid ligt dit percentage op 18,8%. Gemiddeld heeft 2,5% van de huishoudens in Heerhugowaard een WIAuitkering. In Buitengebied Zuid ligt dit percentage op 1,7%. Tabel 343 Percentage uitkeringen
WW-uitkeringen WAO-uitkeringen Wajong-uitkering WIA-uitkering
Buitengebied Zuid 2,8% 5,7% 18,8% 1,7%
Heerhugowaard Schommelt tussen 4-8% 7,2% 4,1% 2,5%
Bron: CBS 2011
WWB uitkeringen komen in Heerhugowaard het meeste voor in de Rivierenwijk (110x), Bomen en Recreatiewijkwijk (58x) en Oostertocht (59x). In Buitengebied Zuid ontvangen 7 personen een WWB uitkering. In Heerhugowaard krijgen 198 personen een langdurigheidstoeslag. Van de wijken wonen in de Rivierenwijk de meeste personen met een langdurigheidstoeslag (47x). In Buitengebied Zuid ontvangt 1 persoon een langdurigheidstoeslag. 28.3.3 Banen en bedrijven Op het Bedrijventerrein (12.339), Stadshart (2202) en Buitengebied Noord (1254) zijn de meeste banen te vinden. In Buitengebied Zuid zijn 923 banen. In Buitengebied Zuid zijn 47 bedrijven gevestigd met 1 werkzame persoon, 37 bedrijven met 2-9 werkzame personen en 4 bedrijven met meer dan 10 werkzame personen.
28.4 Sociaal Netwerk en Maatschappelijke Participatie 28.4.1 Sociale samenhang Om de sociale samenhang te bepalen is naar de volgende dimensies gekeken: samenstelling van huishouden (oud,jong, alleenstaand, gezinnen, jonge kinderen, oudere kinderen), het aandeel huiseigenaren en het aantal verhuizingen. De sociale samenhang voor Heerhugowaard komt overeen met de sociale samenhang voor Nederland en heeft de waarde 0, in de wijken lopen de scores uiteen van +40 to -16. Vooral in het zuidelijk gebied van Heerhugowaard wordt er lager gescoord op Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
455
sociale samenhang, vooral in de wijken Edelstenenwijk, Molenwijk, Rivierenwijk, Butterhuizen en Stad van de Zon. Voor Buitengebied Zuid is geen waarde bekend voor sociale samenhang. In de wijkmonitor staan een aantal vragen opgenomen die te maken hebben met de ervaren sociale samenhang. Zo worden er vragen gesteld over de mening over de wijk. In onderstaande tabel worden de scores voor de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ voor Heerhugowaard en Buitengebied Zuid weergegeven. De onderwerpen ‘de mensen gaan in deze wijk op een prettige manier met elkaar om’, ‘als je in deze wijk woont heb je het getroffen’, en ‘de mensen in de wijk blijven hier graag wonen’ scoren hoog in Heerhugowaard. Voor de afzonderlijke wijken wordt op onderstaande onderwerpen goed gescoord in het kader van een hoge sociale samenhang door de wijken de Noord, Buitengebied Noord en ‘t Kruis. De Rivierenwijk en Zuidwijk scoren van alle wijken het slechtste in het kader van sociale samenhang op onderstaande items. Voor Buitengebied Zuid zijn de scores niet bekend. Tabel 344 Vragen over sociale samenhang – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Heerhugowaard De mensen in deze wijk blijven hier graag wonen
71,6%
Het is vervelend om in deze wijk te wonen
2,8%
Indien mogelijk verhuis ik uit deze wijk
9,8%
Als je in deze wijk woont, heb je het getroffen
56,8%
De mensen in de wijk kennen elkaar nauwelijks
23,2%
Dit is een wijk met veel saamhorigheid
24,1%
Ik voel me thuis bij de mensen in deze wijk De mensen gaan in deze wijk op een prettige wijze met elkaar om
48,8% 58,0%
Een andere vraag in de wijkmonitor gaat over een goed contact met buurtbewoners. Een dergelijk contact draagt bij aan een hogere sociale samenhang. Het contact wordt gemeten aan de hand van onder andere het groeten op straat, helpen bij buurtbewoners, en deelname aan buurtfeesten. In onderstaande tabel ziet u het percentage dat in de wijkmonitor heeft gereageerd met ‘vaak’ op vragen overcontacten met de buurtbewoners voor Heerhugowaard en voor Buitengebied Zuid. Vooral de onderwerpen, ‘ bekenden groeten’, ‘ een praatje maken met een bekende’ scoren vrij hoog. In de Heemradenwijk, Bomen en Recreatiewijk en de Noord (dorpskern) wordt een (redelijk) goed contact met buurtbewoners ervaren. In de wijken Butterhuizen, Zuidwijk, Huygenhoek en Stadshart wordt het contact als minst goed ervaren. Voor Buitengebeid Zuid zijn de scores niet bekend.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
456
Tabel 345 Vragen over contact met buurtbewoners – Wijkmonitor Heerhugowaard 2011
Ik groet bekenden op straat.
Heerhugowaard 87,8%
Ik groet onbekenden op straat.
24,5%
Ik maak op straat een praatje met een bekende.
56,5%
Ik raak op straat aan de praat met een onbekende.
5,8%
Ik kom bij andere buurtbewoners thuis.
14,7%
Ik help mijn buurtbewoners wel eens, met bv. boodschappen/andere klusjes.
10,2%
Ik kijk in huis-aan-huis bladen welke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Ik help mee de straat/ woonomgeving schoon en netjes te houden. Ik doe mee aan buurtfeestjes/ straatbarbecues etc.
20,4% 39,2% 16,0%
In de wijkmonitor konden de respondenten een rapportcijfer geven voor de sfeer in de wijk en voor de mensen in de wijk waar ze woonden. Het gemiddelde rapportcijfer voor de sfeer in de wijk in Heerhugowaard was 7,16 en voor de mensen in de wijk was de gemiddelde score 7,18. Rivierenwijk ontving het laagste cijfer voor zowel sfeer als voor de mensen in de wijk. Voor Buitengebied Zuid zijn geen scores beschikbaar. 28.4.2 Eenzaamheid Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, geïsoleerd te zijn van ‘de anderen‘. Onderzoekers omschrijven eenzaamheid als het ervaren verschil tussen gewenste en aanwezige contacten (definitie van De Jong-Gierveld). Het weinig hebben van sociale contacten is een kenmerk van eenzaamheid. Van de respondenten in Heerhugowaard in de wijkmonitor geeft 6,8% aan dat ze te weinig sociale contacten hebben. Relatief veel respondenten in Stadshart, Rivierenwijk en in Huygenhoek ervaren dat ze te weinig contacten hebben. Gegevens over Buitengebied Zuid zijn niet beschikbaar. 28.4.3 Maatschappelijke participatie Onderdeel van maatschappelijke participatie is de bijdrage die men wil leveren aan de leefbaarheid in de buurt. In de wijkmonitor wordt hiernaar gevraagd. Bijna de helft van de respondenten van de wijkmonitor wil geen actieve rol spelen om de leefbaarheid in de wijk te vergroten. Als men al een rol wil spelen is dit met name in het schoon en veilig houden van de woonomgeving. De wijken De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en Edelstenenwijk scoren het meest positief in relatie tot een mogelijke bijdrage aan leefbaarheid. De wijken Schrijverswijk, Stadshart, Rivierenwijk, Butterhuizen en Oostertocht scoren het meest negatief. Gegevens over Buitgengebied Zuid zijn niet beschikbaar.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
457
28.4.4 Vrijwilligers Het aandeel vrijwilligers maakt ook deel uit van de maatschappelijke participatie. Het aandeel vrijwilligers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Relatief veel respondenten in De Noord (dorpskern), Buitengebied Noord en ’t Kruis doen vrijwilligerswerk. In de wijken Stadshart, Molenwijk en Stad van de Zon doen relatief weinig respondenten vrijwilligerswerk. Voor Buitengebied Zuid zijn geen gegevens beschikbaar. 28.454 Mantelzorgers Het aandeel mantelzorgers volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 20,3%. Van de respondenten geeft 10,1% enkele keren per week zorg. Relatief veel respondenten in Schrijverswijk, Stadshart en Planetenwijk geven mantelzorg. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor Buitengebied Zuid.
28.5 Gezondheid 28.5.1 Meest voorkomende aandoeningen Het aantal huisartsenepisodes ligt in Heerhugowaard het hoogste voor artrose, voor chronische bronchitis, emfyseem, COPD , voor depressie, voor diabetes mellitus, en met name voor verhoogde bloeddruk. In postcodegebied 1701 en 1702 zijn er de meeste huisartsepisodes voor de meest voorkomende aandoeningen in vergelijking met Heerhugowaard. Er is een verband zichtbaar tussen het percentage ouderen en het aantal huisartsenepisodes: hoe meer ouderen hoe hoger het aantal episodes. 28.5.2 Persoonlijke verzorging en verpleging In postcodegebied 1701 worden er 23 indicaties per 1000 inwoners gegeven voor persoonlijke verzorging in vergelijking met 21 indicaties per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Relatief weinig ouderen (75+) in 1701 nemen de zorgfunctie persoonlijke verzorging af namelijk 20,3% in vergelijking met 26,3% in Heerhugowaard. De grootste leveranciers van de zorgfunctie persoonlijke verzorging in Heerhugowaard zijn De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Zij voeren samen voor 951 cliënten , circa 86% van de personen met de functie persoonlijke verzorging, de persoonlijke verzorging uit. De organisaties bieden veel persoonlijke verzorging in de wijken Bomen en Recreatiewijk (162x) en Stadshart (151x). In Buitengebied Zuid wonen 3 cliënten met persoonlijke verzorging. Voor de zorgfunctie verpleging is niet bekend hoe vaak deze is afgenomen in Heerhugowaard. We mogen echter wel verwachten dat deze functie veelal wordt geleverd door De Pieter Raat Stichting (DPRS), Evean en Magenta. Ook deze functie wordt het meeste geboden in de Bomen en Recreatiewijk (92) en Stadshart (83). In Buitengebied Zuid woont 1 client met verpleging.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
458
28.5.3 Zorgverleners In Heerhugowaard zijjn 28 huisartsen en 46 fysiotherapeuten gevestigd. In Buitengebied Zuid zijn geen huisartsen en geen fysiotherapeuten. In postcodegebied 1701 zijn gemiddeld 0,12 huisartsen per 1000 inwoners in vergelijking met 0,55 huisartsen per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 0,56 huisartsen per 1000 inwoners in Nederland. In postcodegebied 1701 zijn 0,95 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in vergelijking met 0,90 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Heerhugowaard en 1,06 fysiotherapeuten per 1000 inwoners in Nederland.
28.6 Geestelijke gezondheid 28.6.1 GGZ Absoluut gezien wonen de meeste cliënten van GGZ NHN in Heerhugowaard in postcodegebieden 1703 (304x) en 1705 (249x). In postcodegebied 1701 wonen 123 cliënten . Procentueel gezien wonen in postcodegebied 1703 de meeste GGZ cliënten (2,4%). In postcodegebied 1701 is 1,5% van de bevolking client bij GGZ NHN. In de divisie maatschappelijke psychiatrie (DMP) ontvangen personen langdurige zorg. Het gaat om personen met ernstige psychiatrische aandoeningen met invloed op meerdere levensterreinen. De divisie maatschappelijke psychiatrie omvat circa 20% van de GGZ- cliënten. Ook voor de divisie maatschappelijke psychiatrie geldt dat de meeste cliënten in postcodegebieden 1703 (66x) en 1705 (45x) wonen. Procentueel worden de meeste cliënten gevonden in postcodegebied 1701 (0,38%) en 1703 (0,52%). In postcodegebied 1701 wonen 32 cliënten in de divisie Maatschappelijke psychiatrie. GGZ NHN en Nehemia Zorg hebben samen 139 wooneenheden in Heerhugowaard. GGZ NHN heeft 113 wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. De meeste eenheden worden gevonden in de Heemradenwijk (79x) en de Schrijverswijk (22x). In Buitengebied Zuid zijn geen wooneenheden. 28.6.2 Dementie Op basis van de samenstelling van de bevolking is de verwachting dat in 2010 in Heerhugowaard 456 personen met dementie voorkwamen. In postcodegebied 1701 is dit aantal 118 personen. Naar verwachting neemt dit aantal tot 2040 sterk toe tot 297 personen met dementie. In postcodegebied 1701 zijn 57 cliënten bij Geriant in zorg, dit is 6,7 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 4,6 personen die in zorg zijn per 1000 inwoners in Heerhugowaard. 28.6.3 Verslavingsproblematiek In totaal volgen 61 inwoners van Heerhugowaard een traject rondom alcoholverslaving en 51 inwoners een traject rondom drugsverslaving. De meeste mensen die verslavingsproblemen hebben wonen in de Rivierenwijk (19x). In Buitengebied Zuid wonen geen cliënten van Brijder.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
459
28.7 WMO 28.7.1 Zorg Zwaarte Pakketten (ZZP) In Heerhugowaard zijn in 2012 467 indicaties voor lichte ZZP’s afgegeven. Van de lichte ZZP’s die worden overgeheveld naar WMO en ZVW zijn de meeste indicaties te vinden in 1701 (130x) en 1703 (170x). 28.7.2 Extramurale zorg De extramurale zorg (begeleiding groepsverband, gebegeleiding individueel, ondersteunend begeleiding algemeen, persoonlijke verzorging, verblijf tijdelijk) is onderverdeeld in persoonsgebonden budget (PGB) of in zorg in natura (ZIN). PGB wordt veel minder afgenomen dan ZIN. In postcodegebied 1701 zijn 378 personen met ZIN of PGB. 50% van deze personen met ZIN of PGB is 75 jaar of ouder. In postcodegebied 1701 ontvangt 11,7 personen op de 1000 inwoners begeleiding in groepsverband in vergelijking met 14,9 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard.Voor individuele begeleiding ligt dit op 9,6 personen per 1000 inwoners in vergelijking met 10,5 personen per 1000 inwoners in Heerhugowaard. Tabel 346 Aantal personen met begeleiding in groepsverband en individuele begeleiding per 1.000 inwoners
1701 11,7
Aantal personen met begeleiding in groepsverband per 1000 inwoners Aantal personen met 9,6 individuele begeleiding per 1000 inwoners
Heerhugowaard 14,9
10,5
Bron: Vekstis/ gemeente Heerhugowaard
28.7.3 Individuele voorzieningen in de WMO Door een ziekte, handicap of ouderdom kan het zijn dat het verplaatsen voor een persoon een probleem is. In dergelijke situaties kan de gemeente een individuele voorziening toewijzen aan inwoners zoals vervoer met taxi, een rolstoel of een scootmobiel. In Heerhugowaard maakten in 2012 630 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi / vervoer. In de wijken Stadshart (93x) en Bomen en Recreatiewijk (98x) wonen de meeste personen die aanspraak maakten op tegemoetkoming in de kosten. In Buitengebied Zuid maakten 42 personen aanspraak op tegemoetkoming in de kosten voor gebruik van een taxi/ vervoer. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 419 personen een rolstoel verstrekt. In de wijken Stadshart (49x), Bomen en Recreatiewijk (55x) en Schilderswijk (46x) wonen de meeste personen die een rolstoel kregen. In Buitengebied Zuid werd aan 3 personen een rolstoel verstrekt. In Heerhugowaard werd in 2012 aan 323 personen een scootmobiel verstrekt. In de wijken Stadshart (68x) en de Bomen en Recreatiewijk (43x) wonen de meeste personen die een scootmobiel kregen.In Buitengebied Zuid werd aan 4 personen een scootmobiel verstrekt.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
460
28.7.4 Huisvesting voor bijzondere doelgroepen Woonwaard heeft verschillende aangepaste woningen en bezit 2103 gelijkvloerse woningen in Heerhugowaard. Sommige woningen zijn toegankelijk voor rollators (1007x) en sommige woningen zijn toegankelijk voor rolstoelen (97x). Overigens is niet van alle woningen bekend of ze toegankelijk zijn voor rollators en/ of rolstoelen. Gelijkvloerse woningen van Woonwaard zijn met name te vinden in de wijken Rivierenwijk (357x), Oostertocht (272x) en Butterhuizen (237x). In Buitengebied Zuid zijn geen gelijkvloerse woningen. Woningen die toegankelijk zijn voor rollators zijn (voor zover bekend) met name te vinden in de wijken Stadshart (213x), Oostertocht (159x) en Stad van de Zon (105x). In Buitengebied Zuid geen woningen toegankelijk voor rollators. Woningen die toegankelijk zijn voor rolstoelen zijn (voor zover bekend) slechts in vier wijken beschikbaar: in Schilderswijk (50x), Heemradenwijk (6x), Stadshart (32x) en Zuidwijk (6x). In Heerhugowaard zijn 431 woningen beschikbaar voor de doelgroep ouderen. In Buitengebied Zuid zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn. Van de woningen voor ouderen in Heerhugowaard zijn 259 woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. De helft van deze woningen bevindt zich in de wijk Oostertocht (128x) en de andere helft wordt gevonden in de wijken Bomen en Recreatiewijk (45x), Butterhuizen (58x) en Molenwijk (28x). In Buitengebied Zuid zijn geen woningen van Woonwaard voor ouderen die beschermd of beschut wonen. Daarnaast heeft Woonwaard in Heerhugowaard 105 plekken beschikbaar voor ouderen die een bejaardenwoning nodig hebben met zorg. Deze woningen staan in het Stadshart (21x), Stad van de Zon (36x) en Schilderswijk (48x). Voor personen met een beperking (verstandelijk en/of lichamelijk) hebben de organisaties De Waerden, Esdégé-Reigersdaal, Heliomare, ’s Heerenloo en Philadelphia samen 160 plekken beschikbaar in Heerhugowaard; deze zijn met name te vinden in Stad van de Zon (70) en Rivierenwijk (32). Esdégé-Reigersdaal heeft 114 plekken beschikbaar voor mensen met een beperking. De helft van deze plekken (61) bevindt zich in de Stad van de Zon. Heliomare beschikt over 18 plekken voor mensen met een beperking, die zich uitsluitend op het Bedrijventerrein bevinden. In Buitengebied Zuid zijn geen huisvestinglocaties beschikbaar voor mensen met een beperking.
28.8 Veiligheid 28.8.1 Beoordeling veiligheid In de wijkmonitor worden de respondenten gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in de wijk. Voor heel Heerhugowaard is het gemiddelde cijfer voor veiligheid 6,9. De Rivierenwijk (6,1) en Buitengebied Noord (6,3) scoren relatief laag, de overige wijken schommelen rond het gemiddelde van Heerhugowaard. Voor Buitengebied Zuid is geen cijfer bekend. 28.8.2 Vernielingen In het jaar 2008 kreeg de politie Heerhugowaard 220 meldingen van vernieling, in 2011 zijn dit er 132. Dit is een afname van 40% tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre vandalisme/ vernielzucht een probleem is in de wijk. In het Stadshart (31%) en in de Rivierenbuurt (27%)wordt het meest aangegeven dat vandalisme/ vernielzucht een groot probleem is. Voor Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
461
Buitengebied zijn geen cijfers bekend. 28.8.3 Jeugdoverlast In 2009 daalde zowel de jeugdoverlast als het aantal vernielingen/baldadigheden in de gemeente Heerhugowaard. Vanaf 2010 lijkt het aantal meldingen weer richting de cijfers van het jaar 2008 te gaan. Nadere analyse liet zien dat het aantal voor 2008 ook rond de 500 a 600 meldingen per jaar zat en de daling in 2009 hoogstwaarschijnlijk het gevolg is van de overstap van het registratiesysteem bedrijfsprocessensysteem (BPS) naar het systeem Basisvoorziening Handhaving (BVH). (Veiligheidsanalyse 2012 Heerhugowaard). Over het geheel wordt een lichte daling gezien tussen 2008 en 2011. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre jongeren die op straat overlast veroorzaken een probleem zijn in de wijk. In het Stadshart (35%), in de Rivierenbuurt (24%) en in de Schrijverswijk (22%) wordt het meest aangegeven dat jongeren die op straat overlast veroorzaken een groot probleem is. Vor Buitengebied Zuid zijn geen gegevens bekend. 28.8.4 Burenruzie & huiselijke twist Huiselijke twisten en huisvredebreuken behoren tot de psychische huiselijk geweld meldingen. Bij huiselijke twisten is er sprake van relatieproblemen met onenigheden binnenshuis. Het aantal meldingen voor burenruzies en huiselijke twisten toont een sterke dalende lijn. In 2008 werden er nog 310 burenruzies gemeld in Heerhugowaard, in 2011 waren dit er 59 (- 80%). Het aantal huiselijke twisten is in dezelfde periode met 60 % afgenomen. 28.8.5 Inbraken Het aantal inbraken in de gemeente Heerhugowaard laat een stijgende lijn zien. Dit is conform de stijging op landelijk niveau (Veiligheidsanalyse 2012). Het aantal woninginbraken nam tussen 2008 en 2010 af maar neemt sterk toe tussen 2010 en 2011. Deze toename is landelijk in meerdere gemeenten een knelpunt (Veiligheidsanalyse 2012). De economische crisis zou een mogelijke oorzaak kunnen zijn. In de wijkmonitor is gevraagd in hoeverre woninginbraak een probleem is in de wijk. In de Schrijverswijk (12%), in de Bomen en Recreatiewijk (15%), de Planetenwijk (14%) en in de Rivierenwijk (13%) wordt het meest aangegeven dat woninginbraak een groot probleem is. Voor buitengebied Zuid zijn geen gegevens bekend. Ook wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre diefstal uit auto een probleem is in de wijk. In de Edelstenenwijk (8%), in de Rivierenwijk (8%) en de Planetenwijk (14%) wordt het meest aangegeven dat diefstal uit auto een groot probleem is. Voor Buitengebied Zuid zijn geen gegevens bekend. Naast diefstal uit auto’s wordt in de wijkmonitor gevraagd in hoeverre beschadiging van auto’s en/of diefstal van auto’s een probleem is in de wijk. In de Planetenwijk (16%), in de Rivierenwijk (14%) en de Bomen en Recreatiewijk (12%) wordt het meest aangegeven dat beschadiging en / of diefstal van auto’s een groot probleem is. Voor Buitengebied Zuid zijn geen gegevens beschikbaar.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
462
28.9 Vrije tijd 28.9.1 Ontmoetingsplaatsen In de wijkmonitor werd gevraagd wat de belangrijke plaatsen waren om mensen te ontmoeten. De respondenten van de wijkmonitor gaven aan dat ‘winkels’ en ‘op straat’ belangrijke plaatsen zijn voor ontmoeting. Bij de antwoordcategorie’ anders’ werd vaak sport of buren/ vrienden genoemd. 28.9.2 Sportaccommodaties Sport is een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor geeft 66,1% van de respondenten aan dat ze aan sport doen. Het grootste deel van deze personen sport op eigen gelegenheid en zijn niet lid van een vereniging of club. Van de respondenten die antwoorden met de categorie ‘anders’ gaf een groot deel aan te fietsen, wandelen of te zwemmen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende soorten sportaccommodaties. De accommodaties worden in dit rapport onderverdeeld in: sportvelden, sporthallen, zwembaden en overige sport (zoals de roeivereniging, een fitnesscentrum of bergsport). Heerhugowaard heeft 34 sportaccommodaties. In totaal zijn er 15 sportvelden en 9 sporthallen gevestigd. Op het Bedrijventerrein zijn de meeste sportvelden (7, dit zijn o.a. 3 sportvelden op De Vork) en sporthallen (3) aanwezig. De gemeente beschikt over drie zwembaden, één in de Schilderswijk, één in Bomen en Recreatiewijk en één in Stad van de Zon. In Buitengebied Zuid zijn twee maneges maar verder geen sportaccommodaties. 28.9.3 Accommodaties voor cultureel vermaak Het gebruik van culturele voorzieningen is een vorm van recreatie en daarmee een vorm van vrijetijdsbesteding. In de wijkmonitor wordt gevraagd hoe vaak gebruik wordt gemaakt van bepaalde culturele voorzieningen. Van de respondenten geeft 4-7% aan vaak naar de bioscoop of theater of museum of een popconcert of musical te gaan. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt tussen culturele voorzieningen en evenemententerreinen. Onder culturele voorzieningen worden musea en theaters verstaan. Op de evenemententerreinen worden diverse evenementen georganiseerd zoals markten, muziekfeesten of kermissen. De gemeente Heerhugowaard heeft verschillende culturele voorzieningen: bibliotheken, artotheek, Cool kunst en cultuur, JT bioscoop, Het Poldermuseum, Ateliers amateurkunstenaars, Jongerencentrum Kompleks en de balletschool. Daarnaast zijn er evenemententerreinen in Heerhugowaard. In buitengebied Zuid is het Poldermuseum, er zijn geen evenemententerreinen. 28.9.4 Buurthuizen In Buitengebied Zuid is geen buurthuis. 28.9.5 Speelpleinen Speelpleinen bieden een plek in de wijk voor kinderen om te spelen. De gemeente Heerhugowaard heeft in totaal 202 speelpleinen verdeeld over de wijken. De Rivierenwijk, Edelstenenwijk, Huygenhoek en de Schilderwijk hebben de meeste speelpleinen in Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
463
de wijk. In de Buitengebieden Noord en Zuid en op het Bedrijventerrein zijn geen speelpleinen. 28.9.6 Huygenpas De Huygenpas is voor inwoners van de gemeente Heerhugowaard met een minimum inkomen. Met deze pas krijgen inwoners korting op bijvoorbeeld sporten, de bibliotheek en theater. De gemeente heeft in 2013 in totaal 148 Huygenpassen uitgegeven. In de Rivierenwijk ( 26), Bomen en Recreatiewijk (21) en Oostertocht (19) wonen de meeste personen die een Huygenpas ontvingen. In de Planetenwijk , in ’t Kruis en Buitengebied Zuid zijn geen Huygenpassen aangevraagd. 28.9.7 Vrijwilliger in sport/ cultuur Het aandeel vrijwilligers in de bevolking volgens de steekproef van de wijkmonitor is in Heerhugowaard 39,5%. Van de vrijwilligers is 25,6% vrijwilliger bij sportverenigingen en 6,1% vrijwilliger in culturele sector (muziek/ toneel/ zang/ dans/ film).
28.10 Samenvatting In 2013 had Buitengebied Zuid 628 inwoners. In vergelijking met Heerhugowaard wonen er in Buitengebied Zuid relatief weinig jeugd (0-14) en relatief veel personen in de leeftijdscategorie 50-64 jaar. Het aantal inwoners neemt tot 2033 naar verwachting iets toe. Naar verwachting zal het percentage inwoners in de leeftijdscategorieën 0-14 jaar en 25 -34 jaar toenemen, het percentage in de categorie 35-64 jaar neemt naar verwachting af. In het percentage ouderen wijzigt relatief weinig tot 2033. Het percentage allochtonen (westers + niet-westers) ligt iets lager dan het percentage in Heerhugowaard. De SES van postcodegebied 1701 (0,54), waarin Buitengebied Zuid zich bevindt, is gemiddeld- hoger, en is nagenoeg gelijk aan de gemiddelde SES score van Heerhugowaard. In vergelijking met Heerhugowaard zijn we in het Buitengebied Zuid veel huishoudens meerpersoonshuishoudens met kinderen De inkomensverdeling in postcodegebied 1701, het gebied waarin de Buitengebied Zuid zich bevindt, komt overeen met de inkomensverdeling in Heerhugowaard. De percentages uitkeringen in het Buitengebeid Zuid liggen onder de percentages in Heerhugowaard, met uitzondering van Wajonguitkeringen die een uitschieter van 18,8% laat zien in Buitengebied Zuid. De beoordeling van de respondenten in de wijkmonitor voor sfeer in de wijk en voor mensen in de wijk ligt nagenoeg gelijk aan de gemiddelde beoordeling in Heerhugowaard. De Buitengebied Zuid ligt in het postcodegebied (1701) met het hoogst aantal huisartsenepisodes voor veel voorkomende aandoeningen. In dit gebied ligt het aantal indicaties voor persoonlijke verzorging iets hoger dan in Heerhugowaard. Beide gegevens kunnen verband houden met het hoge percentage ouderen. Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
464
Hoewel er in de Buitengebied Zuid geen huisartsen en geen fysiotherapeuten bevinden, bevindt het Buitengebied Zuid zich in een groter postcodegebied (1701) waarin relatief ongeveer evenveel huisartsen en fysiotherapeuten per 1000 inwoners zijn als in Nederland In postcodegebied 1701 is 1,5% van de inwoners cliënt van GGZ in vergelijking met 1,7% voor Heerhugowaard. Er zijn in het Buitengebied Zuid geen wooneenheden voor mensen met een geestelijke stoornis. Het aantal personen met dementie neemt in postcodegebied 1701 toe, dit is een gevolg van vergrijzing. Het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in 1701 ligt iets hoger in vergelijking met het aantal cliënten in zorg van Geriant per 1000 inwoners in heel Heerhugowaard. In Buitengebied Zuid wonen geen cliënten van Brijder met een alcohol of drugsprobleem. Begeleiding in groepsverband en begeleiding individueel wordt in 1701 relatief minder afgenomen dan in Heerhugowaard. De Buitengebied Zuid behoort niet tot de wijken met de meeste aanvragen voor individuele voorzieningen zoals vervoer met taxi of een scootmobiel. In Buitengebied Zuid zijn (voor zover bekend) geen gelijkvloerse woningen aanwezig en ook geen woningen die aangepast zijn voor rollators en/of rolstoelen. In de Buitengebied Zuid zijn geen woningen die expliciet voor ouderen zijn en geen specifieke huisvesting voor mensen met een beperking. In Buitengebied Zuid is een sporthal, een zwembad, een buurthuis, 19 speelpleinen, 2 horecagelegenheden gevestigd. In het Buitengebied Zuid zijn twee maneges en het poldermuseum gevestigd.
Zicht op Heerhugowaard – mei 2014
Hoofdstuk 28 Wijk 50 Buitengebied Zuid
465
Bijlage 1: Rapportage vraagverheldering ‘Zicht op Heerhugowaard’ De gemeente Heerhugowaard heeft ZONH gevraagd of zij beschikbare gegevens wil bundelen zodat er een totaalbeeld ontstaat van de bevolking van Heerhugowaard. Er is veel informatie beschikbaar. Om niet te verzanden in de informatie maar tot een bruikbaar eindproduct te komen was het belangrijk om focus aan te brengen en de centrale vragen naar boven te halen. Om deze opdracht integraal te benaderen zijn beleidsmedewerkers van verschillende afdelingen betrokken. Op 3 december vond er een bijeenkomst plaats voor beleidsmedewerkers van de gemeente Heerhugowaard. Tijdens een interactieve bijeenkomst kregen beleidsmedewerkers de mogelijkheid aan te geven welke onderwerpen belangrijk waren en welke vragen er speelden. Uit de aangedragen onderwerpen kregen de volgende onderwerpen de hoogste prioriteit: Inkomen, ‘overig’ (de vragen in deze categorie zijn onderverdeeld in de bestaande onderwerpen), vrije tijd, opvoeden/ opgroeien, veiligheid, maatschappelijke participatie, sociaal netwerk, verslaving, fysieke gezondheid In onderstaande tabellen worden de vragen/ stellingen weergegeven, zo mogelijk wordt daarbij een bron vermeld die informatie kan geven over de vraag. Per vraag is gekeken of het realiseerbaar is een antwoord te geven. De vragen die ‘realiseerbaar zijn op voorwaarden’ moeten worden besproken. In deze categorie zitten met name de vragen waarbij geen bron is vermeld. Indien informatie beschikbaar is kunnen dergelijk vragen worden beantwoord. De vragen die ‘niet realiseerbaar’ zijn, kunnen niet worden beantwoord in dit traject. Dit betreffen met name vragen waarover geen informatie voorhanden is en/of waarnaar uitgebreid onderzoek zou moeten worden gedaan.
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
466
Demografie Het onderwerp demografie is beperkt aan de orde gekomen tijdens de sessie op 3 december. Echter dit onderwerp is de basis waaruit verder kan worden gegaan op de verschillende onderwerpen en is daarom onmisbaar. Demografische informatie is beschikbaar via de ROS-wijkscan en het GBA.
Beleidsterrein
Bron
bevolkingssamenstelling; o.a. leeftijd, ouderen/ jongeren op postcode/ wijk/ buurtniveau
ROS-wijkscan
Verdeling naar herkomst
Ros-wijkscan
X
Verdeling huishoudens
Ros-wijkscan
X
Prognoses
ROS-wijkscan
X
SES
ROS-wijkscan
X
Inkomensverdeling
ROS-wijkscan/ wijkmonitor
X
Mening over woning, woonomgeving, leefbaarheid en mening over vooorzieiningen per wijk
Wijkmonitor
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Demografie Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking
X
x
467
Inkomen en werk Tijdens de sessie op 3 december werd onder deze categorie alleen ‘inkomen’ genoemd. Echter, dit onderwerp is direct gerelateerd aan werk. Omdat een aantal vragen ook over werk ging is later besloten om de categorie te wijzigen in ‘inkomen en werk’. De belangrijkste vragen die naar boven kwamen zijn ‘waar wonen de mensen met een uitkering’, ‘welke opleiding heeft men’, ‘wat is de SES’. Er wordt ook gevraagd naar de Huygenpas, dit onderwerp komt echter naar voren binnen de categorie ‘vrije tijd’.
Voorstel:
-
Hoe is de SES en het opleidingenniveau verdeeld in Heerhugowaard waar wonen de inwoners met een uitkering (zo mogelijk opgesplitst naar soort uitkering) (actie gemeente) waar wonen de mensen met een hoge werkloosheidsduur (indien informatie beschikbaar) (UWV) (actie gemeente) Zijn er opvallende bevindingen/ gebieden te onderscheiden waar extra aandacht voor moet zijn? Op welke gebieden moet het beleid van de afdeling inkomen zijn gericht, en welke bevolkingsgroepen behoeven extra aandacht?
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
468
Beleidsterrein
Bron
Waar zitten de mensen met een uitkering? (WW, bijstand
Inkomen, veiligheid, welzijn
UWV; Wajong; WSW; PGB (CIS)
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Inkomen en werk Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking Gegevens zijn voor ons beschikbaar op gemeenteniveau. Is via de gemeente informatie beschikbaar op een lager niveau?
X Civision WIZ (SOZA en MAZA) Hoeveel mensen wensen actief te zijn of willen nog werken na hun persioen?
?
Werkloosheidsduur
Voorzieningen
Arbeidssituatie
Voorzieningen
Gebruik Huygenpas (huygenpas voor hen met max. 110% bijstandsuitkering, hoeveel gebruik wordt er van de pas gemaakt)
Vrije tijd
Waar zit de lage SES in HHW? (lage SES geeft sociaal economische gezondheidsverschillen
Volksgezondheid
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
?
X
UWV
X ?
X
Sociale zaken
ROS-wijkscan
X
Wat wordt bedoeld met arbeidssituatie? Wat wil men exact weten? Hoe ziet men de huygenpas gerelateerd aan het inkomen/ werk?
x
469
Opleidingsniveau
Voorzieningen
Onderwijs/ speciaal onderwijs
Armoedebeleid
?
Gemeente HHW: MAZA
?
?
Vestigingsklimaat: war in de wijk zijn kleine en grotere bedrijven gevestigd:
o o o o
Creatieve industrie High tech Welness/vrijetijds industrie Lichaam en geest dienstverlening
CBS/ wijkmonitor
Maakt onderdeel uit van SES
X
Wat is de vraag: welke soorten onderwijs zijn beschikbaar in Heerhugowaard?
X
Welke informatie is nodig voor armoedebeleid?
KvK
Hoe kan vestigingsklimaat worden gemeten?
?
x
(afdeling vastgoed en SRO betrekken!)
Innovatieontwikkeling a.g.v. digitalisering.
Hier is geen informatie over ?
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
?
X
470
Vrije Tijd Het onderwerp vrije tijd is tijdens de sessie op 3 december toegevoegd omdat daaraan veel behoeft was. Centrale vragen in dit onderwerp zijn: ‘welke voorzieningen zijn er op het gebied van vrije tijd (sport en cultuur) en waar zitten ze, deelname aan sport of cultuur. Of de vragen in deze categorie kunnen worden beantwoord is afhankelijk van de informatie die voorhanden is. Er zijn weinig bronnen genoemd. Voor een goede benadering van dit onderwerp is het daarom van belang na te gaan welke bronnen beschikbaar zijn. Voorstel: In de rivierenwijk en in de schrijverswijk wonen de meeste mensen (9) met een alcoholprobleem die bij de Brijder in behandeling zijn. De inwoners van het Buitengebied Zuid en in ’t Kruis volgen geen traject bij Brijder.
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
471
Beleidsterrein
Inkomen en opleidingsniveau: is van invloed op sporten en bewegen, cultuur en kunst, ontmoeting en participatie Waar zijn de voorzieningen (wijkniveau; per sector/ beleidsthema; voor doelgroepen);
VT / Welzijn
Wie zijn de partners in het aanbod? Aanbod: hotel, restaurant , cafe , musea, theater, galerie, attractie, sportorganisaties, fitnesscentra, sportscholen, wellnesscentra, retail enz. Hoeveel vrijwilligers zijn actief in sport/ cultuur
Holland Health : leisure combi; bewegen in vrije tijd
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
ROS-wijkscan/ wijkmonitor
Specificeren welke voorzieningen GIS/ wijkmonitor
?
?
MIW/ VT/ welzijn en vrijwilligerswerk
wijkmonitor
GGD; sportservice
Wat wordt er verstaan onder zinvolle vrijetijdsbesteding: dagrecreatieve en zaklijk toeristische activiteiten
X
wijkmonitor
?
Volksgezondheid
Opmerking
X
Voorzieningen
Voldoende voorzieningen voor iedereen (toegankelijk) voor vrijetijdsbesteding Deelname aan verenigingen of ongeorganiseerd
Bron
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Vrije Tijd Realiseerbaar
Onderwerp:
X
Met name ongeorganiseerd lastig, staat in de wijkmonitor Eerst specificeren wat wordt verstaan onder het aanbod
x
x
472
Beleidsterrein
Relatie economie/ ondernemen tov tourisme vrije tijd
Bron
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Vrije Tijd Realiseerbaar
Onderwerp:
?
?
x
?
?
X
Invloed van digitalisering op vrije tijd
Opmerking
(literatuur) onderzoek noodzakelijk Trendrapport toerisme en vrije tijd 2012 H4
Invulling van de vrije tijd:
o o o o
Sport Cultuur Recreatie in openbare ruimte Georganiseerd/ongeorganiseerd
Ontmoeting, sociale samenhang, participatiegraad
?
MiW/ VT/ welzijn
Wijkmonitor (evt aangevuld met beheergegeven s)
Gekeken kan worden naar de mate van geschiktheid van de openbare ruimte voor bewegen.
x
(hoeveel zitplaatsen, afvalbakken, de aanwezigheid van beweegvriendelijke route)
Sociale samenhang: ros wijkscan/ wijkmonitor
Participatiegraad?deelnemen aan activiteiten maar ook zelf betrokken zijn bij organiseren van activiteiten , zorg voor anderen, versterken van sociale samenhang , betrokken zijn bij de verbetering van de leefbaarheid en inrichting van de wijk.
x
overlap met onderwerpen maatschappelijke participatie, sociaal netwerk Vorming & scholing
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
S/C/MiW/ VT
?
X
Specificering van de vraag
473
Beleidsterrein
Bron
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Vrije Tijd Realiseerbaar
Onderwerp:
Relatie gezondheid en vrije tijd
?
?
Indeling buurt/ wijk/ centrum / regio vooraf bepalen
?
?
Dit moet per onderwerp worden bepaald
?
X
Wat wil men weten over loopbaanontwikkeling in relatie tot vrije tijd? Past dit niet onder ‘inkomen en werk’ ?
?
X
Loopbaanontwikkeling
Inzet vrijwilligers ter ondersteuning van mantelzorgers met name bij dementerenden / psychische problemen
X
Opmerking
S/C/MiW
?
Aantal jongeren die sporten of muziek maken VT
Registratie Huygenpas
(literatuur) onderzoek
X
GGD
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
474
Opvoeden/ opgroeien Bij opvoeden/ opgroeien wil men weten waar de jeugd met name woont, en of de locaties van scholen, kinderopvang e.d. hier op is afgestemd. Daarnaast is er interesse voor het opleidingsniveau/IQ en leefstijl.
Voorstel:
-
Waar woont veel jeugd/ wonen veel kinderen? Hoe is de samenstelling van gezinnen? Hoe is de SES en het opleidingenniveau verdeeld in Heerhugowaard Waar zitten voorzieningen als PSZ, KO, scholen etc. (actie gemeente) Wat kunnen we zeggen over leefstijl van jongeren/ kinderen Op welke gebieden moet het beleid van voor opvoeden/ opgroeien zijn gericht, en welke bevolkingsgroepen behoeven extra aandacht?
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
475
Beleidsterrein
Bron
Leeftijdsopbouw , voor bepaling voorzieningen als PSZ, KO, scholen, voorzieningen
Jeugd/ onderwijs
GBA, ros wijkscan
Hoe leren we burgerschap aan onze kinderen
Welzijn, jeugd, onderwijs
Hoe zijn ontmoetingen?
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Opvoeden/ opgroeien Realiseerbaar
Onderwerp:
X
?
X
Welzijn
Integer/ emotioneel Sociale netwerken, daar maken ook kinderen deel van uit Sociale veerkracht van de wijk
(literatuur)onderzoek, basisscholen zijn verplicht aan burgerschapsvorming te doen, de inspectie toetst hierop. Sociale netwerken, sociale veerkracht komt terug onder maatschappelijke participatie/ sociale netwerken
?
Peuterspeelbezoek, gebruik kinderopvang
Jeugd/ onderwijs/SOZA
Opleidingsniveau
Jeugd/ onderwijs
Gebruik aanbod scholing w.o. ROC
Jeugd/ onderwijs
?
X
Specificering van de vraag
In transitie jeugdzorg willen we toe naar pedagogische society.
Jeugd/ onderwijs
?
X
Specificering van de vraag: welke
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
Gemeente HHW, WOC
Opmerking
CBS?
Mogelijk op basis van inventarisatie
X X
476
Waar is extra ondersteuning nodig in PSZ/ KO/ PO
ondersteuning wordt bedoeld?
Meeste beleid niet op wijkniveau nodig, maar op gemeenteniveau. Hulp zelf wel bieden in eigen omgeving
Jeugd/ onderwijs
Kinderen / jongeren met een laag IQ
Veiligheid
Beschikbaarheid kinderopvang
SOZA
MTS betrokkenheid van jongeren
VT
Leefstijl: gezonde voeding/ bewegen
Volksgezondheid
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
Geen vraag
Uitstroomgege vens van po naar vo.
X
Registratie IQ? Inventarisatie bij basisscholen?
?
X
? GGD
Inventarisatie X
MTS = maatschappelijke betrokkenheid van jongeren: vrijwilligerswerk. Geen bron
X
477
Veiligheid Bij veiligheid is men geïnteresseerd in ‘diverse soorten overlast’, ook wordt de veiligheidsbeleving belangrijk gevonden. Informatie is beschikbaar in de wijkmonitor, cijfers politie en gebiedsscan politie. De onderwerpen drugsgebruik en alcoholgebruik komen ook naar voren onder het onderwerp verslaving. Voorstel:
-
Hoe wordt de veiligheid beoordeeld in de verschillende wijken van Heerhugowaard Hoe is de sociale samenhang in de verschillende wijken in Heerhugowaard? Wat is er bekend over overlast en/ of criminaliteit Op welke gebieden/ groepen moet het beleid voor veiligheid zijn gericht?
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
478
Beleidsterrein
Feitelijk overlast
Vernieling/ baldadigheid Jeugdoverlast
Veiligheid, wijkbeheer, welzijn, jeugd
Subjectieve overlast:
Burengerucht/ -ruzies hangjongeren
Veiligheid, wijkbeheer, welzijn, jeugd
Criminaliteit:
Slachtoffer misdrijf Incident misdrijven en overlast Meldingen huiselijk geweld Diefstal uit woning/ auto Bedreiging Mishandeling
Beleving van veiligheidsgevoel/ veiligheidsbeleving, effect op sociale samenhang
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
Bron
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Veiligheid Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking
Wijkmonitor cijfers politie x Gebiedsscan politie Wijkmonitor cijfers politie x Gebiedsscan politie Wijkmonitor cijfers politie
Veiligheid
Volksgezondheid / welzijn
Gebiedsscan politie
GGD
x
X
479
Wijkmonitor Ros-wijkscan Relatie overlast/ onveiligheid en aanpak/ directe maatregelen Drugsgebruik (soft/ hard) Keten/ hokken waar alcohol wordt gedronken
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
? Volksgezondheid
? Brijder GGD
X
X
Onderzoek Afhankelijk van beschikbaarheid gegevens, komt ook bij onderwerp ‘verslaving’ aan de orde
480
Maatschappelijke participatie en sociaal netwerk In de sessie van 3 december waren de onderwerpen maatschappelijke participatie en sociaal netwerk verdeeld in twee onderwerpen. Omdat we binnen de onderwerpen dezelfde vragen terug zien komen is besloten om deze onderwerpen samen te benaderen. Voorstel:
-
Hoe is de sociale samenhang in de verschillende wijken in Heerhugowaard Hoe is de maatschappelijke participatiegraad verdeeld over Heerhugowaard Wat is het aandeel vrijwilligers binnen de bevolking Welke belemmeringen ervaren mensen voor het verrichten van vrijwilligerswerk of verlenen van mantelzorg? Welke mensen zijn lid van een vereniging Waar ervaren mensen eenzaamheid
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
481
-
Beleidsterrein
Waar is de maatschappelijke participatiegraad hoog/laag?
Volksgezondheid, welzijn, vrijwillighersbeleid, sociale zaken
Bron
Wijkmonitor
x
Deelname als vrijwilliger Welzijn, vrijwilligersbeleid
Wijkmonitor
Mate van deelname in relatie tot welbevinden
Sociale veerkracht, ongebonden vrijwilligerswerk en meer traditioneel vrijwilligerswerk: Hoe is de verdeling in de wijk van vrijwillige inzet zowel in georganiseerd verband als individueel Wat is de sociale veerkracht van de wijk?
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
?
?
Welzijn/ vriwjilligersbeleid
wijkmonitor
Welzijn
x
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Maatschappelijke participatie en sociaal netwerk Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking Relatie met o.a. het hebben van werk, volgen van onderwijs, verrichten van vrijwilligerswerk.
Wordt hier bedoeld: welke mensen vrijwilligerswerk vervullen binnen de gemeente Heerhugowaard? Vraag komt terug bij Vrije Tijd Wordt hier bedoeld: is er een relatie te vinden tussen de maatschappelijke participatiegraad en het welbevinden van inwoners in de gemeente Heerhugowaard?
?
482
Beleidsterrein
Bron
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Maatschappelijke participatie en sociaal netwerk Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking
Sociale veerkracht = sociale samenhang, participatie, ontmoeting, mogelijkheid tot zichzelf ontwikkelen Welke belemmeringen ervaren mensen voor het verrichten van vrijwilligerswerk of verlenen van mantelzorg?
Voorzieningen, welzijn, vrijwilligersbeleid
Kennisdeling jong/oud op alle terreinen Sociale samenhang, participatie, sociale stijging
Welke mensen zijn lid van een vereniging?
Voorkomen van eenzaamheiddepressieve klachten: Welke mensen hebben depressieve klachten?
? Welzijn
Welzijn, vrijwilligersbeleid Volksgezondheid
Wijkmonitor
x
?
Wat is de vraagstelling precies?
Ros –wijkscan, wijkmonitor
Wat is de vraagstelling precies?
Wijkmonitor
Vraag komt ook terug bij Vrije tijd
x
GGD/GGZ NHN/ wijkmonitor
x
Verslaving Onder de rubriek verslaving is met name behoefte aan informatie over het aantal mensen met een verslaving. Voorstel:
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
483
-
Hoe omvangrijk is de verslavingsproblematiek in Heerhugowaard Is de verslavingsproblematiek uit te splitsen naar wijk? Hoe verhouden deze problematiek tot SES/ werkgelegenheid en overige kenmerken? Op welke gebieden/groepen moet het beleid voor verslaving zijn gericht?
Beleidsterrein
Bron
Aantal mensen met verslavingsproblematiek uitgesplitst naar soort verslaving en leeftijd (roken, alcohol, drugs, gokken, internet)
Volksgezondheid/V eiligheid
GGD/Brijder
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Verslaving Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking
x
Wat is de relatie tussen verslavingsproblematiek en
-
Werkgelegenheid Vrije tijd
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
?
?
484
Fysieke gezondheid Voor de fysieke gezondheid is het interessant om te weten welke ziekten (veel) voorkomen. DE ROS-wijkscan kan voorzien in informatie voor veel voorkomende aandoeningen. De items die zijn genoemd onder deze categorie behoeven extra uitleg om tot specifieke vragen te komen. Ook is niet duidelijk waar informatie is te vinden over deze genoemde items. Voorstel:
-
Welke aandoeningen komen waar veel voor? Hoeveel mensen in de wijken persoonlijke verzorging voor extramurale cliënten (aantal afgegeven indicaties)? (in overleg met Marja toegevoegd) Is het voorkomen van aandoeningen te koppelen aan de leeftijdsverdeling van de populatie Waar zijn de locaties van zorgverleners? Is er een verband waarneembaar tussen locaties van sport en leefstijl van populaties? Op welke gebieden/groepen moet het beleid voor fysieke gezondheid zijn gericht?
Beleidsterrein
Bron
Het voorkomen van (chronische) ziekten
Volksgezondheid
GGD/ROSWijkscan
Is specificatie van welke (chronische) ziekten bedoeld worden mogelijk?
Wat is de relatie tussen de fysieke gezondheid van mensen en
?
?
Wat wordt precies bedoeld?
-
Niet realiseerbaar
Vraag
Realiseerbaar op voorwaarden
Fysieke gezondheid Realiseerbaar
Onderwerp:
Opmerking
Vrije tijd Participatie
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
485
In welke mate voldoen mensen aan de beweegnorm? De afstand van huis tot zorglocatie.
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
Voorzieningen
Wijkmonitor GIS/ ros wijkscan
x Van belang voor woonservicegebieden
486
In overleg met Marja worden de volgende onderwerpen/vraagstellingen toegevoegd (april 2013) Huisvesting
-
Wat is de beschikbare huisvesting voor bijzondere doelgroepen (wat is er en waar) Bron: Stefan de Nijs (gemeente HHW)/GBA/Kadaster/Woningbouwcorporaties
-
Hoeveel mensen hebben een zorgzwaartepakket 1 t/m 4 en waar wonen deze mensen? Bron: Zorgkantoor (actie Marja) Dagbesteding: Hoeveel mensen hebben dagbesteding via de AWBZ (per vorm uitgesplitst) (=begeleiding in een groep en dit omvat ouderen en mensen met een verstandelijke beperking en GGZ-cliënten) Bron: deels rapport HHM/deels zorgkantoor/CIZ
WMO
-
GGZ
-
Hoeveel mensen in welke wijken ontvangen langdurige zorg en begeleiding vanuit de GGZ Bron: GGZ NHN/Actiezorg en Evean (specifieke thuiszorg?) Waar wonen mensen die dementeren in Heerhugowaard en wat is de prognose voor wijken op dit vlak? Hoeveel dementerenden ontvangen zorg en begeleiding? Bron: Geriant/Magenta Zorg, DPRS, Evean ed./secretaris Platform Dementie (Hanneke Bonfrer)
Zicht op Heerhugowaard – april 2014
487