Zet hier een achtergrondafbeelding neer De laag hieronder is een masker, verplaats de afbeelding dus met rechtermuisknop > schikken > naar achtergrond naar de achtergrond.
Hoe dure leningen te voorkomen
Voorstellen Robert Berendsen:
Recreatie = investeren
Onderwerpen • Renteontwikkelingen en de vooruitzichten • Wat is uw rentevisie • Hoe wordt renteopslag bepaald? • Kwaliteit (rating) van uw bedrijf • Benchmark
Onderwerpen • Hoe kijkt de bank op dit moment • Specifieke financieringsproducten
– Lease – Crowdfunding • • • •
Heeft u uw kredietbehoefte in beeld Kredietaanvraag Uit de praktijk Tips
Rente ontwikkeling en vooruitzichten
Rente ontwikkeling en vooruitzichten
Renteverwachting
Renteverwachting
Uw Rentevisie? (Hoe) anticipeert u daarop?
Rente-risico’s • Hoe is het huidige renterisico binnen de onderneming? • Hoge rekening-courantlimiet? • Veel gefinancierd o.b.v. variabele rente? • Is rendement van de onderneming toereikend om renterisico op te vangen? • Nu moment om (deel)financiering vast te zetten? MAAK BEWUST EEN AFWEGING
Hoe rente-risico beperken • Variabele rente vastzetten • Renterisico indekken door: – Cap – Swap (????!!!!) – (let op: opslagen kunnen mogelijk aangepast worden)
• Looptijd vaste renteperiode beoordelen en mogelijk nu voor langere termijn vastzetten (huidige contract openbreken en rentemiddeling of boeterente (voor lief nemen)!)
Hoe rente-risico beperken LET OP: • Heeft u op korte termijn investeringsplannen? • Wilt u de vrijheid houden om makkelijk van financier te veranderen? • Heeft u verkoop- of overnameplannen? • Wees dan terughoudend met het vastzetten van rente!! – Verschillende leningen => verschillende looptijden
• Risico minder flexibel om van financier te wisselen • Hoge boeterente bij vervroegde aflossing (OOK bij VERKOOP onderneming)
Renterisico’s • Dekt u uw renterisico (nog) niet af: • Volg maandelijks de ontwikkelingen van de Euribor-renten MAAR OOK • Rente met langere looptijden
Hoe wordt renteopslag bepaald Onderdelen van rente-samenstelling
Onderhandelingsmarge
Prijs %
Kapitaalkosten
Verw achte verliezen
Operationele kosten
1
2
3
4
5
6
Kredietrisico
7
8
Financieringskosten
Kwaliteit (rating) van uw bedrijf Kent u de KWALITEIT (RATING) van uw onderneming? • Dun & Bradstreet • Graydon • Coface • Euler Hermes • …………….. Belangrijkste componenten voor de rating • Betalingsgedrag • Jaarrekening
De juiste focus?
Balanseffecten op de rating Kenmerken: 1. Momentopname 2. Bezittingen – Schulden – Eigen Vermogen Vorm weergave:
Bezittingen
Eigen Vermogen
Schulden ACTIVA
PASSIVA
Balans Onroerende zaken
1000 Eigen Vermogen
200
Inventaris
500 Langlopende schulden
750
Debiteuren/vorderingen
450 Rekening courant bank
250
Liquide middelen
50 Lening familie Crediteuren 2000
Eigen Vermogen Kort vordering/kort schuld
10,00%
0,48
500 300 2000
Balans Onroerende zaken
1000 Eigen Vermogen Lening familie
200 500
Inventaris
500 Langlopende schulden
750
Debiteuren/vorderingen
450 Rekening courant bank
250
Liquide middelen
50 Lening familie Crediteuren 2000
Eigen Vermogen Kort vordering/kort schuld
300 2000
35,00% 10,00% 0,91
500
0,48
Rating van uw bedrijf Bedrijfsresultaat heeft meeste effect op rating Dit komt doordat: - Bedrijfsresultaat komt terug in V&W en Balans - Bedrijfsresultaat telt altijd mee in rating (negatief bedrijfsresultaat telt zwaar mee) - Eigen Vermogen telt altijd mee (o.a. solvabiliteit) (bedrijfsresultaat geeft mutatie in EV)
Rating van uw bedrijf Hoe kunt u de Rating van uw onderneming verbeteren? • Voeg maximaal toe aan het Eigen Vermogen • Verkort de balans – Debiteuren incasseren --- lagere rekening-courant – Overtollige middelen aanwenden voor: • Verlaging rekening courantsaldo bank • Betaling crediteuren • Aflossen schulden
• Kortlopende schulden omzetten naar lang – Rek.crt DGA, Lening door groepsmaatschappijen, familie-leningen
Rating van uw bedrijf • Goede financieringsstructuur – Investeringen financieren met lang vermogen – Lease, Crowdfunding • Balanspresentatie – Overwegen presenteren commerciële balans – Bewustere keuze in welke BV wordt geïnvesteerd / geleend – Dividend uitkeren of toch zorgen dat de werk-BV zelf een goede rating heeft/houdt
Rating van uw bedrijf Praktische tips voor alle dag Voor externe partijen • Betaal de rekeningen BINNEN de afgesproken betalingstermijn Voor de bank • Bankier BINNEN de limiet • Gebruik limiet telt mee / laat saldo fluctureren • Zuiver ontstane overstanden direct weer aan
Goede rating heeft tot gevolg: -
Lagere tarieven Makkelijker/sneller verkrijgen kredieten Betere betalingscondities Hogere korting (gemakkelijker) Verkrijgen van opdrachten Mogelijk beperken aansprakelijkheid (tussen)-holding of privé Betere marktpartij
Hoe kijkt de bank? Bijv. ABN: Visie op verblijfsrecreatie https://insights.abnamro.nl/visie-op-sector/2015/verblijfsrecreatie/
Hoe kijkt de bank? • Ondernemer • Financiering op basis van rendement / cash flow • Goodwill (geactiveerd) wordt gecorrigeerd op vermogen • Solvabiliteitseis minimaal 20%-30% • Hantering interne (lagere) normen • Interne rekenrente thans 5% • Alle leningen moeten in 30 jaar afgelost kunnen worden
Hoe kijkt de bank? Gevolgen voor uw onderneming, zonder dat er in principe iets verandert t.o.v. verleden: • Solvabiliteit wordt uitgehold door: – Correcties goodwill – Overige correcties door de bank (r.c. directie) – Lagere waardering onroerende zaken
• Dekkingspositie wordt uitgehold door: – Goodwill - Rechten hebben geen waarde – Onroerende zaken hebben minder dekkingswaarde
Hoe kijkt de bank? Onderschat effecten niet!! • correctie op Eigen Vermogen van € 250.000,-• Solvabiliteit ineens veel lager • Dekking ineens veel lager Bedrijf valt misschien nu buiten “normen”
Specifieke financieringsproducten LEASE • Object financiering • Meestal 100% te financieren
– Afhankelijk van uw kredietwaardigheid en het object (-/- aanbetaling/inruil) • Vaste rente • 100% aflossing in (economische) levensduur van het object
Specifieke financieringsproducten Crowdfunding • • • • •
Bijvoorbeeld via www.geldvoorelkaar.nl Financieren “buiten bank om”. Veel financieren weinig Meerdere partijen Eén overeenkomst Plan via bijv geldvoorelkaar, derden kunnen participeren
Kredietbehoefte in beeld? Investeringen: - Investeringbedrag is vaak duidelijk = Kredietvraag? - Is er (tijdelijk) extra werkkapitaal nodig? - BTW voorfinanciering? - Bankgarantiefaciliteit - Vooruitbetalingen, betalingstermijn van uw afnemer - Inkoop materialen -
-
Let op voorwaarden opnemen krediet. Wanneer wordt krediet uitgeboekt en hoe. Vooral bij investering met langere looptijd (bijvoorbeeld nieuwbouw) Kosten kunnen fors oplopen (kredietprovisie voor niet opnemen (deel)lening of renteverlies door 100% opnemen lening en weer op spaarrente zetten)
Kredietbehoefte in beeld? Ontstaan van liquiditeitsbehoefte Hoe te merken? • Meer gebruik maken van de limiet • Crediteurendruk loopt op (er moet later betaald worden) • Verhouding korte vorderingen t.o.v. korte schulden <1 • Seizoenspatroon (winterperiode en zomervakantie) - nota’s moeilijker/niet betaald worden. • Eenmalige ontvangsten / meevallers zijn nodig om liquiditeit rond te zetten
Kredietbehoefte in beeld? • Breng liquiditeitsbehoefte (werkkapitaal) TIJDIG goed in beeld door opstellen liquiditeitsbegroting. • Werk met scenario’s (bij welke omzet/marge/projecten is er welke behoefte) Werkkapitaalfinanciering zonder investering is moeizaam!! Rekening houden met lange doorlooptijd, goede onderbouwing nodig, goede documentatie Naast uitbreiding krediet/werkkapitaal mogelijke oplossing door: - Aanpassen aflossingsschema (structureel) - Uitstel van aflossing (incidenteel)
Kredietaanvraag opstellen INEENS GOED • KredietVRAAG goed onderbouwen • Invulling krediet • Aanbieden zekerheden • Complete aanvraag inclusief: – Jaarcijfers – Periode cijfers – Prognose / Cash flow met scenario’s – Bedrijfsplan (toekomstvisie) – Balans NA kredietverlening
Kredietaanvraag opstellen Goede kredietaanvraag betekent: • Betere onderbouwing voor de contactpersoon bij de bank • Snellere fiattering • Meer kans van slagen • Betere voorwaarden • Lagere tarieven
Tips • • • • • • • •
Inzicht in eigen financiële positie (dagelijks) Goed cash flow management Overweeg opstellen bancaire-/commerciële balans Vorm goede visie Beoordeel huidige financieringsstructuur Signaleer tijdig liquiditeitstekorten Beoordeel renterisico’s Houdt rekening met uw toekomstwensen (investeringen/bedrijfsoverdracht etc.)
Tips • • • • • •
Start kredietaanvraag vroegtijdig op Zorg voor voldoende werkkapitaal Denk aan externe partijen/uw rating Renteopslagen zullen in de toekomst meer fluctueren Wees zuinig op uw huisbankier Stel goede kredietaanvraag op
Jaarrekening specifiek
Kengetallen Anders kijken naar de gegevens uit de jaarrekening.
Kengetallen Prestatie-indicatoren -
Activiteitsratio’s Liquiditeitsratio’s Solvabiliteitsratio’s Rentabiliteitsratio’s Productiviteitsratio’s
Diverse ratio’s waarbij gebruik wordt gemaakt van de gegevens uit de balans en de Winst & Verliesrekening. Daarbij kunnen gegevens van de balans gekoppeld worden aan de gegevens van de Winst & Verlies.
Kengetallen Welke kennen we? ALGEMEEN - Solvabiliteit - Cashflow - Omzetsnelheid - Brutomarge - Debiteurentermijn - Crediteurentermijn - Current Ratio - Quick Ratio - Rentabiliteit Eigen Vermogen - Rentabiliteit Vreemd Vermogen
RECREATIE SPECIFIEK - Aantal jaarplaatsen / seizoensplaatsen - Omzet per plaats - Omzet horeca
Wat kunnen we ermee? Kengetallen zeggen iets over de onderneming. Ze hebben een algemeen aanvaarde norm. Kengetallen kunnen daarnaast jaarlijks vergeleken worden. Met die van de eigen onderneming, maar ook met andere ondernemingen. Kunnen gebruikt worden voor toekomst-bepaling / begrotingen.
Solvabiliteitsratio’s Solvabiliteit -
EV tov Totale Vermogen:
EV / TV = …… %
-
EV tov Vreemd Vermogen:
EV / VV = …… %
Meest gebruikt solvabiliteit: EV / TV
Algemeen aanvaarde norm: solvabiliteit minimaal 30% = gezond
Rentabiliteitsratio’s -
Rentabiliteit Totale vermogen
(Nettowinst + rente + belasting / gemiddeld totale vermogen) x 100%
-
Rentabiliteit Eigen Vermogen
(Nettowinst / Gem Eigen Vermogen) x 100%
-
Rentabiliteit Vreemd Vermogen (Betaalde interest / Gem Geinv Vreemd Verm) x 100%
-
Brutowinstmarge
Brutowinst / Omzet x 100%
-
Operationele winstmarge
Bedrijfsresultaat / omzet x 100%
Liquiditeitsratio’s -
Current ratio
Vlottende activa / Kort Vreemd vermogen
-
Quick ratio:
Vlottende activa – voorraden / Kort Vreemd Verm.
-
Debt ratio:
Vreemd Vermogen / Totaal Vermogen
Meest gebruikt: Current Ratio en Quick Ratio Algemeen aanvaarde norm: - Current ratio: tussen de 1,2 en 1,5 is gezond; te hoog is teveel liquide middelen waar te weinig mee wordt gedaan. - Quick ratio: Minimaal 1
Vragen? We horen ze graag… Alfa Accountants en Adviseurs Anders Celsiusstraat 3 7442 PB NIJVERDAL
Contactpersoon recreatie: Wim Kappers T: 088-2532804
[email protected]
Financieren: Robert Berendsen T: 088-2532654
[email protected]
