Zelfperceptietest ‘teamrol’ dinsdag 12 november 2002
Deze test is ontwikkeld om op eenvoudige wijze je eigen teamrol te bepalen. Het jarenlange onderzoek naar teamrollen binnen managementteams is gedaan door prof. R.Meredith Belbin. Uit het onderzoek zijn acht teamrollen naar voor gekomen die nuttig kunnen zijn in teams. Je zult merken dat de score aangeeft dat je in meerdere teamrollen kunt performen maar vaak wel een duidelijke voorkeur hebt. Nadrukkelijk moet gesteld worden dat managers van kleine en grote bedrijven en instellingen gevonden worden in vrijwel alle rollen. Voor teams is het van groot belang dat meerdere teamrollen binnen een team aanwezig zijn. Aanwijzigingen voor gebruik van de test Verdeel 10 punten over de items van een vraag. Ga daarbij uit van het item dat het beste bij je gedrag past. Je kunt de punten verdelen over meerdere zinnen, maar je kunt in extreme gevallen ook alle punten bij één zin plaatsen . I.
Wanneer ik in een team zit, zou het volgende voor mij kunnen gelden :
a)
Ik merk nieuwe kansen snel op en maak daar goed gebruik van
b) 4
Ik kan met allerlei verschillende mensen goed samenwerken
c)
Een van mijn natuurlijke gaven is het produceren van ideeën
d)
Als ik iets in mensen zie wat van nut kan zijn voor de doelstellingen van de groep, weet ik het er altijd uit te halen Omdat ik zelf efficiënt ben, houd ik ervan dingen helemaal af te maken
e) 2 f) 2 g) 1 h) 1
II. a) b) c) 5 d) 5 e)
Ik vind het niet erg als mensen me een tijdlang niet aardig vinden, als ik maar goede resultaten behaal Ik voel snel aan wat werkt in een situatie die ik goed ken Ik kan objectief redeneren, en een bepaalde zaak onbevooroordeeld van verschillende kanten belichten
Als ik minder goed presteer in een team dan zou dat kunnen komen omdat : Ik mij pas op mijn gemak voel wanneer vergaderingen een duidelijke structuur hebben, in de hand worden gehouden en goed verlopen in het algemeen Ik vaak te veel toegeef aan teamleden die een waardevolle mening hebben die onvoldoende aan bod is gekomen Ik de neiging heb veel te praten wanneer er nieuwe ideeën in de groep worden besproken Ik het door mijn objectieve kijk op de dingen moeilijk vind om meteen enthousiast met mijn collega’s mee te praten Mensen me soms overheersend en autoritair vinden wanneer we iets klaar moeten krijgen
1
f) g) h)
III.
Ik het moeilijk vind om het voortouw te nemen, misschien omdat ik te gevoelig ben voor de sfeer in de groep Ik de neiging heb om helemaal op te gaan in de ideeën die ik krijg zodat ik niet meer in de gaten heb wat er gaande is Mijn collega’s vinden dat ik me te druk maak over details, en te veel denk aan wat er mis kan gaan
Wanneer ik met anderen samen aan een project werk :
a) 2
Ben ik er goed in mensen te beïnvloeden zonder hen onder druk te zetten
b)
Worden door mijn algemene waakzaamheid fouten uit onzorgvuldigheid of nalatigheid voorkomen Sta ik klaar om tot actie aan te sporen, om te zorgen dat in vergaderingen geen tijd verspild wordt en het hoofddoel niet uit het oog wordt verloren Zal ik vaak met een orgineel idee aankomen
c) 3 d) e) 3 f)
Ben ik altijd bereid een goed voorstel te steunen wanneer dat in het gemeenschappelijk belang is Ben ik steeds op zoek naar de nieuwste ideeën en laatste ontwikkelingen
g)
Wordt mijn vermogen om objectief te oordelen vast door anderen op prijs gesteld
h) 2
Kan men gerust aan mij overlaten om te zorgen dat al het noodzakelijke georganiseerd wordt
IV.
Kenmerkend voor mijn houding tegenover groepswerk is dat :
a)
Ik het eigenlijk graag doe omdat ik mijn collega’s beter wil leren kennen
b)
Ik niet aarzel om de denkbeelden van anderen aan te vallen, of zelf een minderheidsstandpunt in te nemen Ik gewoonlijk niet verlegen zit om argumenten waarmee ik een redenatie die niet klopt, kan weerleggen Ik denk dat ik er goed in ben te zorgen dat een plan ook slaagt, wanneer eenmaal is besloten dat het moet worden uitgevoerd Ik de neiging heb om voor de hand liggende opmerkingen te vermijden en met onverwachte ideeën aan te komen Mijn perfectionisme iets toevoegt aan iedere taak in het team waaronder ik mijn schouders zet Ik graag gebruikmaak van contacten met mensen buiten de groep
c) 1 d) 2 e) 4 f) g) h) 3
Hoewel ik graag ieders mening wil horen, ben ik besluitvaardig wanneer dat nodig is
2
V. a)
Ik vind bevrediging in mijn werk omdat :
b) 2
Ik er plezier in heb situaties te analyseren en de verschillende keuzemogelijkheden tegen elkaar af te wegen Ik het interessant vind praktische oplossingen voor problemen te bedenken
c) 5
Ik voel dat ik bijdraag aan goede werkverhoudingen
d) 3
Ik veel invloed kan uitoefenen op de besluitvorming
e)
Ik mensen kan ontmoeten die misschien iets nieuws te bieden hebben
f)
Ik mensen kan overtuigen van de noodzaak dat iets moet gebeuren
g)
Ik me in mijn element voel wanneer ik me volledig op één bepaalde taak kan concentreren Ik graag een werkterrein vind dat mijn fantasie prikkelt
h)
VI. a)
Wanneer ik plotseling in weinig tijd met onbekende mensen een moeilijke taak moet uitvoeren :
e) 3
Trek ik mij het liefst ergens in een hoekje terug, zodat ik rustig kan bedenken hoe ik het moet aanpakken Zou ik bereid zijn samen te werken met de persoon die van de meest positieve aanpak blijk geeft, zelfs als dit een lastig iemand lijkt Zou ik een manier vinden om de taak minder omvangrijk te maken door te kijken wie wat het beste kan doen Zijn mijn aangeboren urgentiebesef ervoor zorgen dat we niet achter raken op het schema Denk ik dat ik mijn hoofd koel en mijn hersenen bij elkaar zou weten te houden
f) 2
Zou ik recht op mijn doel afgaan en mij niet laten opjagen
g) 5
Zou ik bereid zijn het voortouw te nemen wanneer ik het gevoel had dat de groep geen voortuitgang boekte Zou ik een discussie op gang brengen met de bedoeling nieuwe gedachten te stimuleren en dingen in beweging te zetten
b) c) d)
h)
VII.
Als ik problemen heb met groepswerk, zou het waarschijnlijk gaan om :
a) 10
Mijn neiging ongeduldig te reageren op mensen die de voortgang belemmeren
b)
Kritiek van anderen dat ik te analytisch ben en onvoldoende intuïtief
3
c)
Mijn nauwgezetheid waardoor ik soms de boel ophoudt
d)
Het feit dat ik al snel verveeld raak en een of twee stimulerende groepsleden nodig heb om me enthousiast te maken De moeite die ik heb om op gang te komen tenzij ik precies weet wat het doel is
e) f)
Mijn onvermogen soms om ingewikkelde kwesties die ik me bedenk ook duidelijk uit te leggen Mijn gebrek aan durf om van anderen dingen te vragen die ik zelf niet kan
g) h)
Mijn aarzeling om mijn standpunt te verdedigen wanneer ik op duidelijke weerstand stuit
Puntentabel voor de zelfperceptietest Sectie
Item a
b
c
d
`4
e 2
f 2
g 1
h 1
I 5
5
II 2
3
3
2
4
3
III 1
2
5
5
IV 2 V 3
2
5
12
4
6
VI 10 VII 12
6
14
12
4
6
Analysetabel voor de zelfperceptietest Neem de scores uit de puntentabel item voor item over in de analysetabel. Tel vervolgens de punten in iedere kolom bij elkaar op, en je krijgt de totaalscores die laten zien hoe de teamrollen in jouw geval verdeeld zijn. Sectie
BM
VZ
VM
PL
BO
MO
GW
ZD
I
g
d
f
c
a
h
b
e
II
a
b
e
g
c
d
f
h
III
h
a
c
d
f
g
e
b
IV
d
h
b
e
g
c
a
f
V
b
f
d
h
e
a
c
g
VI
f
c
g
a
h
e
b
d
VII
e
g
a
f
d
b
h
c
Totaal
5
Interpretatie van de totaalscores en opmerkingen De hoogste score geeft aan in welke teamrol je het best zal kunnen functioneren in een team. De daaropvolgende scores geven de teamrollen aan waar je op terug kunt vallen wanneer in de groep om welke reden dan ook minder behoefte is aan je primaire teamrol. De twee laagste scores geven aan wat waarschijnlijk je zwakke kanten zijn. In plaats van te proberen deze te verbeteren kun je beter op zoek gaan naar een collega met een compenserende rol. De namen van de teamrollen zijn zo gegroeid. Soms geven ze aanleiding tot misverstanden. De teamrol Voorzitter bijvoorbeeld duidt op een rij kenmerken die je veelal aantreft bij voorzitters van bedrijven. In het bedrijfsleven zijn allerlei geslaagde voorzitters die niet de typische houding van een Voorzitter hebben maar zich als Vormer onderscheiden in een omgeving waar snelle , rigoureuze acties aan de orde van de dag zijn, of als Plant, wanneer de voorzitter vooral een strategische rol heeft. De rollen van Bedrijfsman en Groepswerker werden vaak ondergewaardeerd omdat mensen de benaming niet aantrekkelijk vonden. Daarom zouden we de Bedrijfsmannen liever Implementer noemen of Bedrijfsmaker. Voor de Groepswerker wordt ook wel de term Teambuilder gebruikt. Onder de leiders van grote ondernemingen treft men regelmatig typische Bedrijfsmannen en Groepswerkers aan. Hun gedrag vertoont dan vaak bepaalde aspecten van de Voorzitter die zij hebben aangeleerd, maar hun primaire rol is nog duidelijk te zien in andere aspecten van hun managementstijl. Gebleken is dat de rol van Vormer het meest populair is bij het hoger management en die van Zorgdrager het minst. Toch zien we in de praktijk dat ook Zorgdragers heel goede managers kunnen zijn en is voorzichtigheid met betrekking tot vooroordelen gewenst.
6
