Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013
ZZg / Zeister Zendingsgenootschap Zusterplein 20 3703 CB ZEIST www.zzg.nl
[email protected] (030) 692 71 80
ZZg jaarverslag 2013
1
Inhoudsopgave Voorwoord
3
1.
ZZg in het kort
4
2.
Fondsenwerving 2.1 donateurs 2.2 scholen 2.3 kerkelijke gemeenten 2.4 overige organisaties 2.5 nalatenschappen
7 8 9 9 10
3.
Besteding aan doelstelling 3.1 zending 3.2 diaconaat 3.3 ontwikkelingssamenwerking 3.3.1 gezondheidszorg 3.3.2 onderwijs 3.3.3 bestaanszekerheid
12 12 12 14 14
4
Educatie
19
5
Beleidslijnen buiten het primaire proces
20
6
Beheer en bestuur
21
7
Verantwoordingsverklaring ZZg
25
8.
Toekomstparagraaf
27
9.
Risicoparagraaf
28
10.
Toelichting op financieel resultaat
29
11.
Subsidiebeschikkingen 2013
31
17
Jaarrekening 2013
ZZg jaarverslag 2013
34
2
Voorwoord Geachte lezer, Met dit jaarverslag legt het ZZg-bestuur graag verantwoording aan u af over de werkzaamheden van het Zeister Zendingsgenootschap in 2013. Een jaar waarin we weer op de bijdragen van velen mochten rekenen en veel projecten konden ondersteunen. Wij bedanken iedereen die, op welke wijze dan ook, het ZZg in materiële of immateriële zin heeft gesteund. Een speciaal woord van dank gaat uit naar de vrijwilligers die ons helpen. Hun steun is zo tastbaar en direct dat die altijd weer inspireert. Voor een groot deel hebben we kunnen voldoen aan de voornemens in het beleidsplan. We hebben via regiobijeenkomsten actief contact gezocht met de EBG-achterban. Het was goed daar heel verschillende mensen te ontmoeten die allemaal het ZZg een warm hart toedragen. Het zijn momenten van onderling contact en bemoediging bij het werk. Helaas is het niet gelukt de neerwaartse lijn qua inkomsten ten positieve om te buigen. Ook het ZZg ondervindt de last van de economische recessie. Dit is zorgwekkend. Dit jaar hebben we als bestuur een zelfevaluatie uitgevoerd, op grond waarvan enkele voorstellen zijn uitgewerkt. Wij hebben gezamenlijk vastgesteld dat het belangrijk is elkaar mee te blijven nemen in het zoeken naar kansen en mogelijkheden en om daarbij gebruik te maken van ieders kwaliteiten. Draagvlak en vertrouwen blijven belangrijke pijlers van ons beleid. In 2014 werken wij verder. Wij staan nu voor een nog grotere uitdaging waarin beleidskeuzes nadrukkelijk voor het voetlicht gehouden zullen worden. Het moge duidelijk zijn dat wij uw morele en financiële ondersteuning ook dit jaar nodig hebben. Laten we als bestuur, medewerkers en leden van het ZZg elkaar steunen in ons belangrijke werk en elkaar blijven inspireren bij de doelen die we ons hebben gesteld.
Stanley H. Veldwachter Voorzitter Zeister Zendingsbestuur
ZZg jaarverslag 2013
3
1
ZZg in het kort
Wie zijn we? Het Zeister Zendingsgenootschap (ZZg) is de organisatie voor zending van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Het maakt deel uit van de Europese Continentale kerkprovincie en is daarmee onderdeel van de wereldwijde Broeder Uniteit. Opgericht in 1793, werkt het ZZg al meer dan twee eeuwen aan het bekend maken van Gods heil dat in Jezus Christus aan de wereld is verschenen.
Het unieke van het ZZg Het ZZg is de oudste zendingsorganisatie in Nederland die zich op het ondersteunen van landen of projecten in het Zuiden richt. Het verschil met een reguliere projectorganisatie is dat wij de relatie even belangrijk vinden als het resultaat. Door die relatie blijven we ook trouw aan onze partnerorganisaties als de resultaten tegenvallen; we maken ons dus afhankelijk van hun prestaties. Het ZZg wil donateurs in Nederland verbinden aan organisaties in het Zuiden die zich inzetten voor (kans)armen. Die onderlinge verbondenheid blijkt natuurlijk uit tastbare steun, maar als zendingsorganisatie weten we goed dat geld niet het enige belangrijke is in de relatie. Dat maakt ons extra gevoelig voor de geestelijke of mentale kant van ondersteuning en hulp. Vaak is een projectplan en de inzet van middelen niet genoeg om een duurzame verbetering van de situatie te laten ontstaan. Daarom vinden we het ook uitermate belangrijk dat onze partnerorganisaties zelf lobbyen bij hun overheid en zelf fondsenwerven voor hun projecten.
Beleidsdoelen De strategische speerpunten uit het beleidsplan 2011-2015: 1-Capaciteitsontwikkeling Onze partnerorganisaties vinden het belangrijk om niet meer afhankelijk te zijn van externe financiering vanuit het buitenland. Daarom ondersteunen we de Evangelische Broedergemeente in Suriname bij de capaciteitsversterking van hun Centraal Kantoor. Het is de bedoeling dat een versterkt kantoor beter kan functioneren, de eigen bijdragen van gemeenten kan innen, effectiever het onroerend goed kan exploiteren en succesvol kan lobbyen voor overheidssteun. In Tanzania bouwden we onze exploitatiesteun aan de Evangelische Broedergemeente af, maar we dragen meer geld bij aan projecten die gericht zijn op een combinatie van onderwijs en inkomensverwerving. In ons programma voor het Binnenland van Suriname, dat gefinancierd wordt met Nederlandse overheidssteun MFSII, vormt capaciteitsontwikkeling een sleutelrol, zowel in het onderwijsprogramma als in het economische programma. Het is de bedoeling dat de regionale organisaties in het Binnenland vanaf 2016 hun begeleiding zonder hulp vanuit Nederland uit kunnen voeren. 2-Sterkere projecten Het is voor onze werving van groot belang dat we sterke projecten voorhanden hebben, die we voor ondersteuning in beeld kunnen brengen bij onze donateurs. De gedachte is dat capaciteitsontwikkeling van partnerorganisaties zich zal vertalen in de aanbieding van sterkere projecten. 3-Fondsenwerving We leggen een groot accent op de fondsenwerving door de bestaande werving via bijvoorbeeld het ZZg- Nieuws effectiever te maken en door op zoek te gaan naar nieuwe donateurs, die eenmalig of regelmatig projecten willen ondersteunen.
Realisatie Jaarplan 2013 in samenvatting In 2013 heeft het ZZg met zo’n 60 subsidietoekenningen veelsoortig zendings-, diaconaal en ontwikkelingswerk ondersteund in landen waarin de Broedergemeente bestaat. De hoogste subsidie bedroeg € 80.000, de laagste € 400. Maar niet alleen met geld, maar ook met veel gesprekken, bezoeken en andere interventies is wereldwijd contact geweest om onze partners te versterken in hun professionaliteit, om te luisteren naar wat hen inspireert, om te delen wat ons bezighoudt.
ZZg jaarverslag 2013
4
Onze activiteiten, geordend als bijdragen aan onze beleidsdoelen: 1-Capaciteitsontwikkeling De Algemeen Secretaris van het ZZg had intensief overleg met de Algemeen Coördinator van de EBGS. We merkten verbetering op: -snellere afhandeling van projectaanvragen en –rapportages (dit kwam vooral door de aanstelling van een senior projectmedewerker, die de Algemeen Coördinator veel uitvoerend werk uit handen kon nemen); -er werd met succes gelobbyd voor overheidssubsidie voor kinderhuizen en internaten; -er werd een organisatiescan uitgevoerd om de processen op het kantoor gerichter te versterken; In Tanzania lijkt vooral de Evangelische Broedergemeente in de Zuid-Provincie de zaken organisatorisch goed op orde te hebben. We steunden diverse projecten, waaronder een weeskinderenprogramma en een Vakopleidingscentrum. In Tanzania werken we nauw samen met collega-organisaties uit Duitsland en Zwitserland. Capaciteitsontwikkeling bij de organisaties die steun ontvangen via MFSII gaf ook resultaat te zien: -betere en tijdiger rapportage; -betere samenwerking onderling; -betere en tijdiger indiening van plannen. We zien wel dat niet elke organisatie sterker wordt en realiseren ons ook dat we de kracht van een organisatie uiteindelijk af willen meten aan de effecten van hun activiteiten. 2-Sterkere projecten We waren van plan om met een aantal sterke projecten, vuurtorenprojecten genaamd, te gaan werven. Hier bleek onze afhankelijkheid van partnerorganisaties in het Zuiden. Soms bleek het lastig om een goed werfbaar project op te schalen (weeskinderen in Tanzania), soms bleek het lastig om een goed project over te brengen bij donateurs (Aflatoun), soms bleek dat de partnerorganisatie zelf al met succes fondsen had benaderd, terwijl wij in Nederland twee geïnteresseerde fondsen hadden gevonden. We zien ook dat het voor een kerk moeilijk is om grote en sterke projecten aan te bieden voor ondersteuning. Een kerk is nu eenmaal geen professionele projectorganisatie en zal dat ook niet worden. Hier blijkt dat een kerk zich wel met passie en bezieling kan inzetten voor armen, maar daarmee geen professionele projectorganisatie wordt. Eind 2012 sloten we een overeenkomst met de Stichting Trijntje Beimers waardoor we ons samen met hen inzetten voor de Missieposten Kilangala en Kantembo in de Rukwa-regio in ZuidwestTanzania. 3 Fondsenwerving Er waren enkele tegenvallers in 2013: de geplande veiling ging niet door en we zagen steeds duidelijker dat we een grotere variëteit aan projecten nodig hebben om succesvol geld te kunnen werven. Intussen werden er wel degelijk met succes grote gevers benaderd. Ook de werving via het ZZg-Nieuws ging door, maar daar kon de dalende tendens van de afgelopen jaren niet omgebogen worden.
Toekomst Bestuur en staf hebben tijd vrij gemaakt om zich te bezinnen op de toekomst. In 2015 loopt ons huidige beleidsplan af en houdt ook de Medefinanciering van de Nederlandse overheid voor onze programma´s voor het Binnenland van Suriname op. Dat betekent dat we ons fundamenteel bezinnen op onze legitimiteit: we proberen de laatste jaren steeds meer in te zetten op capaciteitsversterking en stimuleren dat onze partnerorganisaties de financiering in eigen land verhogen. Dat betekent in elk geval voor Suriname dat onze financiële bijdrage zal afnemen. Zeker, er is een rol als ondersteuner van projecten die de kerken zelf uitvoeren. En er zullen vragen om steun blijven komen, met name uit Tanzania. De tijd zal leren hoe breed onze basis zal zijn als fondsenwervende organisatie. In de loop van 2014 zullen we de beleidslijnen voor 2016 - 2020 schetsen, zodat het nieuwe beleidsplan in 2015 kan passeren in de Algemene Ledenvergadering. Welke de lijnen precies zijn staat nu nog niet vast, zeker is wel dat het ZZg na 2015 een drastische verandering zal ondergaan. Gelukkig is er beleidsruimte voor nieuwe ontwikkelingen dankzij het aanwezige eigen vermogen.
ZZg jaarverslag 2013
5
Enkele getallen Inkomsten 2013 Besteed in Suriname Besteed in Tanzania Besteed in overige landen Vrijgevallen verplichtingen Bestedingen aan de doelstellingen: ratio t.o.v. de totale baten ratio t.o.v. de totale lasten Medewerkers Vrijwilligers op kantoor Abonnees ZZg-nieuws Particuliere donateurs in 2013
€ 2.072.802 € 1.012.424 € 173.777 € 90.906 € 150.497 -/70.7% 77.4% 10 (7,6 FTE) 3 ca. 13.500 ruim 8.100
Bestuur Het ZZg kent een bestuur dat vijf keer per jaar bijeenkomt. De dagelijkse leiding berust bij de algemeen secretaris.
Normen 2013 Kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten fondsenwerving 16,2%. Onze eigen norm is: 15%; (CBF-norm is: 25%) Beheer en administratie ten opzichte van het totaal van de uitgaven: 10,9 % We zien dat het steeds lastiger wordt om te voldoen aan deze normen door teruglopende inkomsten en nemen beleidsmatige maatregelen in 2014/2015. Tot die tijd volgen we het huidige Beleidsplan 2011-2015.
Inspiratie We hebben ons dit jaar laten inspireren door de Dagtekst die we meekregen van de Evangelische Broedergemeente in Zeist: Wij zijn als een vogel ontsnapt uit het net van de vogelvangers, het net is gescheurd en wij, wij zijn ontkomen.(Ps 124, 7). De woorden van de psalmist hebben ons gestimuleerd om niet te verkrampen door de wellicht sombere toekomst voor het ZZg, maar door eerder een stapje terug te doen, ons te bezinnen op de waarde van ons werk en te kijken waar de scheur in het net zit. Daarnaast: te vertrouwen op de liefde van God die ook in moeilijke tijden bij ons zal blijven.
ZZg jaarverslag 2013
6
2
Fondsenwerving
Het ZZg is van oorsprong een zendingsorganisatie. Men steunde de zendelingen met bemoediging, gebed en geld. Die steun is sindsdien niet wezenlijk veranderd. We willen graag veel meer mensen bij ons werk betrekken en zien ons in een verbindende rol tussen de achterban in Nederland en de mensen voor wie ons werk bedoeld is. De betrokkenheid van onze achterban vertaalt zich uiteindelijk ook in donaties. We maakten bij onze werving van giften strategische keuzes in de hoeveelheid tijd die we per groep potentiële gevers inzetten. We onderscheiden in die groepen: -Donateurs Veel aandacht besteedden we aan onze trouwe achterban die vaak al tientallen jaren betrokken is bij het ZZg en reageert op onze mailings. Het gaat om een grote groep trouwe gevers, die relatief kleine giften geeft. Daarnaast richtten we ons op gevers die door andere redenen dan een mailing een relatief grote gift geven. Onze strategie kenmerkt zich door proactief contact maken, of blijven houden. Voorbeeld: bedankje per brief of telefoon bij opvallende giften. -Scholen Hier waren we eerder reactief dan proactief, omdat dit een weerbarstige groep geworden is. Wellicht zullen scholen in het nieuwe beleidsplan eerder onder draagvlakversterking dan onder werving vallen. -Kerkelijke gemeenten Beginnend in Zeist zijn we onze mogelijkheden om actief kerken te benaderen beter gaan benutten, al moet dat nog verder uitgebouwd worden. Een aanzet tot meer contacten met de kerken in Zeist vormde de jaarlijkse Aktiviteitenmarkt van 7 PKN-gemeenten, Ook op de Oecumenische Kerkendag in Zeist gaf het ZZg acte de présence. -Overige organisaties Ook deze groep kreeg veel aandacht, met name de vermogensfondsen. Hier dienden we onze inspanning om in beeld te komen bij fondsen echter wel goed af te stemmen op de projecten van onze partnerorganisaties waarvoor we steun vragen. Soms bleek het een knelpunt te zijn dat we te weinig goede projecten konden aanbieden aan een contact dat op zich welwillend tegenover het ZZg en onze werkwijze staat. -Nalatenschappen We hebben in 2013 een in tijdsinvestering gemeten bescheiden verkenning gedaan naar mogelijkheden om onze inkomsten op dit terrein te vergroten. We versterkten het contact met onze achterban ook door activiteiten die wel de betrokkenheid bij ons werk of bij onze organisatie vergroten, maar die niet direct in een gift vertaald worden. Deze activiteiten kunnen evengoed tot Educatie, draagvlakvergroting, gerekend worden. -We maakten een film in het kader van 150 jaar afschaffing van de slavernij in Suriname (KetiKoti), een follow-up van het boek Zoektocht in Vrijheid. -We profileerden ons als een organisatie die het geloof als drijfveer kent door in het ZZg-Nieuws regelmatig het thema Bezieling aan te snijden. -We hielden huiskamerbijeenkomsten en organiseerden samen met de EBG opnieuw het Zendingsfeest om de onderlinge band te versterken. Daarnaast heeft de Algemeen Secretaris zes keer in een EBG-gemeente in Nederland gepreekt.
Focus op: Huiskamerbijeenkomst In december 2012 vond in Zeist de eerste huiskamerbijeenkomst plaats bij een bevriende dominee, inmiddels emeritus, die het ZZg een warm hart toedraagt. Hij had enkele vrienden en bekenden in zijn huiskamer uitgenodigd om hen in contact te brengen met het werk van het ZZg. Het gesprek ging over historie, werkwijze en projecten van het ZZg. Donaties werven was niet het doel, maar contact maken, mensen bevragen naar hun mening en mogelijkheden/kansen die ze zien voor het ZZg. Meedenken dus. Het was een plezierige avond, maar het werd meer dan dat alleen. Via het netwerk van een van de aanwezigen kregen we de kans om een project voor te dragen als actiedoel voor de jaarlijkse Aktiviteitenmarkt van de Zeister PKN kerken. Dat hadden we op eigen houtje al wel eens geprobeerd, zonder succes, maar nu lukte het wel. Resultaat in 2013: aandacht voor het ZZg in de zeven Zeister PKN-kerken en in de lokale media, plus ruim € 4.125 voor het weeskinderenproject in Tanzania.
ZZg jaarverslag 2013
7
2.1 Donateurs We maken in de jaarrekening een onderscheid in de giften van onze donateurs: -Giften die we direct kunnen koppelen aan een mailingactie (ZZg-Nieuws, Nieuwsbrieven). Hier hebben we gezocht naar betere selecties van potentiële gevers die dan een toegespitste begeleidende brief kregen. Daarmee hebben we de te verwachten daling in de respons beperkt weten te houden. Maar door hoge leeftijd en sterfte raken we jaarlijks een paar honderd trouwe donateurs kwijt. De aanwas van en inkomsten uit nieuwe donateurs blijven daar bij achter. De economische crisis en de aangekondigde bezuinigingen noodzaakten mensen om hun giften te herzien, zo hoorden wij regelmatig aan de telefoon. Diverse mensen voegden daar het woord “helaas” aan toe. Aan de kostenkant zijn we er in geslaagd om ondanks stijgende prijzen goedkoper te kunnen werken, door kritisch te kijken naar wie we wel en wie we geen post sturen. -Grote giften (meer dan € 1.000) die we niet direct kunnen koppelen aan mailingacties. Hier gaat het om Vaste Toezeggingen, Schenkingen, Overige Giften van Particulieren en Extra Bestemde Bijdragen. In dit aandachtsgebied hebben we geprobeerd nieuwe groepen mensen bij het werk van ZZg te betrekken. Het plan was bijvoorbeeld om een veiling te organiseren om nieuwe potentiële gevers te leren kennen. Deze veiling is uiteindelijk niet doorgegaan omdat de te verwachten opbrengst in deze tijd van recessie niet op zou wegen tegen de benodigde investeringen in tijd en geld. Wel organiseerden we een apart gastenprogramma tijdens het Zendingsfeest, wat door de genodigden zeer werd gewaardeerd. Hoewel het maken van vrienden niet vanzelf en onmiddellijk doorloopt in het ontvangen van giften, kunnen we zeker een bedrag van € 20.000 koppelen aan onze inspanningen op het gebied van Friendraising. Bij het vrienden maken concentreren we ons op Zeist en omgeving vanuit de gedachte dat men verschillende keren in diverse contexten van ons gehoord moet hebben om de stap naar ons toe te zetten. Een verbeterpunt voor de toekomst: we willen bij het inboeken van giften proberen na te gaan dankzij welke actie of uiting van ons de gift is gekomen.
Zendingsfeest 2013 in Zeist
ZZg jaarverslag 2013
8
2.2 Scholen Onze inkomsten uit scholen lopen elk jaar verder terug. Scholen hebben een steeds groter aanbod aan goede doelen om uit te kiezen en de keuze valt steeds vaker op een doel waar een van de leerkrachten of ouders een persoonlijke band mee heeft. Ook het aantal kindgerichte projecten binnen Nederland is enorm toegenomen en staat dichterbij de belevingswereld van scholieren dan een ZZg/Twinkids-doel aan de andere kant van de wereld. Daar komt nog bij dat voor christelijke scholen de keuze voor een christelijk goed doel allang geen gemeengoed meer is. Toch zijn we op scholen actief gebleven, met een zeer bescheiden inzet aan tijd en geld. Educatie is daarbij eigenlijk van groter belang dan fondsenwerving. Van 37 scholen ontvingen we dit jaar € 12.468 (in 2012: € 22.523 van 51 scholen). Grote scholenacties waren er ditmaal niet bij. We hebben een begin gemaakt met het opbouwen van nieuwe contacten met scholen in Zeist en omgeving, maar de resultaten daarvan zijn pas in volgende jaren te verwachten.
Enthousiasme voor een TwinKids-actie op deze basisschool in Oldemarkt.
2.3 Kerkelijke gemeenten We maken in de jaarrekening een onderscheid tussen de inkomsten van EBG-kerken en die van overige, meestal protestantse kerken. De EBG-kerken hebben zich in principe verplicht tot een vaste jaarlijkse bijdrage en collecteren regelmatig voor projecten van het ZZg. Van de gezamenlijke EBGgemeenten kwam dit jaar € 49.302 binnen, € 2.030 minder dan in 2012. Kerkelijke gemeenten buiten de Broedergemeente ondersteunen soms het werk van het ZZg met een jaarlijkse vaste bijdrage, maar ook zijn er kerken die eenmalig geven voor een project of een tijdlang een project steunen. Van deze gemeenten ontvingen we € 55.149 (€ 3.41 meer dan in 2012). Ten opzichte van 2012 is een lichte stijging te zien van inkomsten uit kerkelijke gemeenten.
Delen doen we samen! Dat is de boodschap van TwinKids op basisscholen. ZZg jaarverslag 2013
9
2.4 Overige organisaties Hieronder vallen kleine stichtingen maar ook vermogensfondsen. We hebben goede relaties met enkele fondsen die ons als het ware door dik en dun steunen, maar veel fondsen hebben te maken met krimpende inkomsten, waardoor ze scherpere keuzes maken. Onze steunaanvragen vallen soms af omdat de projecten niet aansprekend genoeg of onvoldoende onderbouwd zijn. Er werden 7 concrete aanvragen naar fondsen gestuurd, waarvan er 6 zijn afgewezen. -Een aparte positie heeft de Stichting Trijntje Beimers (STB). Deze stichting ondersteunt al jarenlang de Kilangala Missiepost in Tanzania. Sinds 2013 werkt het ZZg nauw samen met STB. De stichting garandeert bekostiging van het werk van de Kilangala en Kantembo Missieposten tot minstens 2015.
Vanuit de missiepost van Kilangala vindt het evangelisatiekrantje Nuru zijn weg naar mensen in de wijde omtrek tot zelfs ver over de landsgrenzen. Ook wordt gewerkt aan basisonderwijs, vaktraining, gezondheidszorg,opvang van kwetsbare baby’s en landbouw.
2.5 Nalatenschappen In 2013 hebben we twee keer in het ZZg Nieuws gerefereerd aan de mogelijkheid van nalatenschappen. Daarnaast hebben we op twee bijeenkomsten waar nogal wat ouderen kwamen, dit thema besproken. Het voelt voor ons nog steeds vreemd om het hier expliciet over te hebben, maar we werden wel gestimuleerd door onze gesprekspartners. Toch kregen we dit jaar zonder veel gerichte activiteiten te ontplooien 16 erfstellingen (in 2012:18) met een gemiddelde waarde van € 14.463 (in 2012: € 18.653).
Uit ZZg-Nieuws Maart 2013: Nalaten Sommige ZZg-donateurs zijn zo trouw dat ze het zendingswerk ook na hun overlijden nog willen steunen. Ze nemen het ZZg op in hun testament. Soms voor een aanzienlijk bedrag, soms heel bescheiden. We zijn er hoe dan ook blij mee. We waren altijd terughoudend, maar we hebben geleerd dat het tegenwoordig geen onbehoorlijke vraag meer is: zou u er eens over na willen denken of u in uw testament na uw kinderen en familie ook een gift wilt nalaten aan het ZZg? Geven na je dood is een zeer persoonlijke zaak. We kunnen ons voorstellen dat u daar met iemand over wilt praten. Onze algemeen secretaris, Age Kramer, gaat graag met u in gesprek over de vorm die het best past bij uw situatie en uw wensen.
[email protected] of (030) 692 71 80.
ZZg jaarverslag 2013
10
Focus op: Opvolgen! Elk jaar zijn er activiteiten en kleine evenementen waarbij we in aanraking komen met nieuwe mensen die interesse tonen voor projecten/het werk van het ZZg. In 2013 bijvoorbeeld bij de reüniebijeenkomst van oud-pupillen van het Soendar Singh internaat, bij het zendingsfeest, bij EBGcatechisantenbijeenkomsten en bij de adventsactie ‘Een Lichtje hier voor een Lichtje daar’. De kunst is om die mensen op maat te bedienen en in kleine stappen steeds dichter bij het ZZg te laten komen. Daar werken we ook aan, maar het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het vraagt om goed bij te houden wat je doet, wat de respons is, wat de vervolgactie wordt; per doelgroep vaak een eigen traject met een individuele benadering en dito communicatie. We kunnen prima een geïnteresseerde persoon, school, kerk of fonds informeren over ons werk en onze mogelijkheden, maar een meer gestructureerde aanpak over een langere periode schiet er nog wel eens bij in. We kunnen ons op dit terrein dus nog verbeteren, zeker als de technische mogelijkheden voor zo’n systematische aanpak door vernieuwing van de database in 2014 beschikbaar komen.
De hernhutter adventsster brengt verbinding tot stand.
ZZg jaarverslag 2013
11
3
Besteding aan doelstelling
3.1
Zending
Via verschillende activiteiten en in de begeleiding van projecten hebben we gewerkt aan capaciteitsontwikkeling, betere projecten en dus een verbetering van onze fondsenwerving. Soms was capaciteitsontwikkeling een toegespitst project zoals bij de EBGS, waar we personele versterking van het kantoor bekostigden. Soms was er veel meer sprake van regelmatige gesprekken om duidelijk te maken wat een backdonor nodig heeft om een project te steunen of wat een donateur nodig heeft om zijn betrokkenheid gestalte te geven. We zagen echter wel dat activiteiten en projecten in het aandachtsveld Zending niet gemakkelijk te werven zijn. Zending was ook in 2013 een begrip waar uiteenlopende activiteiten onder vielen: -Podium voor inspiratie bieden: we startten in september een pagina op onze website waar mensen uit de Broedergemeente wereldwijd hun favoriete verhaal over Jezus vertellen. Zo kwamen we op een nieuwe manier met onze partners in gesprek en lieten we ook zien dat Christus de verbindende kracht is in de gemeente. -We gingen inhoudelijk in gesprek met de EBGS over Bevrijdingspastoraat en maakten een film van de interviews. Bevrijdingspastoraat (door gebed mensen helpen vrij te worden van belemmeringen) is in Suriname relatief sterk uitgewerkt en kan voor de Europese Kerkprovincie van de Broedergemeente informatief zijn. Zo assisteren we in uitwisseling van inspiratie. -We bleven intermediair tussen het Theologisch Seminarie in Paramaribo en de backdonor ICCO/KerkinActie. Het resultaat van deze driehoekssamenwerking was dat de kwaliteit van rapporteren sterk vooruit ging. Intussen groeit de omvang en betekenis van de training voor kerkelijk kader. -We waren ook in 2013 intensief in contact met het bureau van de EBGS rond het project capaciteitsontwikkeling. In goed overleg kon een senior projectmedewerker worden aangesteld waardoor projectaanvragen en –rapportages sneller bij ons kwamen. Daarnaast bekostigden we een Organisatie Scan en een Financial Health Check. De uitkomsten daarvan zullen het management en het bestuur beter in staat stellen verbeteringen in het functioneren van het apparaat door te voeren. -In Tanzania is vooral de interne organisatie van het kantoor van de Moravian Church Tanzania in de Zuid-Provincie op orde. We ondersteunen hun weeskinderenprogramma en een VakTrainingsCentrum. De Moravian Church Tanzania in de Rukwa-Provincie ontving in 2013 een laatste bijdrage voor Exploitatiesteun. Hiermee zijn alle blockgrants aan partnerorganisaties afgebouwd.
Uitreiking van de certificaten aan de geslaagden van de kadertraining op het Theologisch Seminarie.
3.2
Diaconaat
We maken onderscheid tussen Diaconaat en Ontwikkelingssamenwerking. Diaconaat is de kerkelijke bewogenheid met de samenleving. De kerk ontfermt zich namens God over mensen die geen helper hebben.
ZZg jaarverslag 2013
12
Het doel van deze barmhartigheid is niet zozeer dat er ontwikkeling komt en de situatie duurzaam verbetert, maar dat de liefde van God gestalte krijgt : naastenliefde. Het ZZg steunt diaconale projecten van kerken en draagt dan dus in principe aanzienlijk minder bij dan die kerken zelf: de kerken dienen zelf de eigenaar te blijven. Daardoor zullen diaconale projecten meestal een bescheiden karakter hebben als het gaat om de omvang. Enkele voorbeelden: -Het ZZg ondersteunde tientallen jaren de exploitatiekosten van de kinderhuizen Leliëndaal en Sukh Dhaam en diverse incidentele projecten van internaten. In 2013 besloot de Surinaamse overheid om kinderhuizen en internaten te subsidiëren, waardoor de bijdrage van het ZZg voor dit doel kan worden afgebouwd. In overleg met het Centraal Bureau van de Evangelische Broedergemeente in Suriname werken de kinderhuizen en internaten aan het vervullen van de voorwaarden om voor deze subsidie in aanmerking te komen (zoals onder andere het op orde hebben van de administratie). -Onze steun aan het gemeenschappelijke Broederuniteitsproject Star Mountain in de Palestijnse Gebieden bleef mogelijk dankzij de giften van een paar trouwe donateurs. -Veel donateurs, kerken en stichtingen steunden het weeskinderenprogramma van de Broedergemeente in Zuid-Tanzania. Ondanks ons aanbod om onze steun te verhogen lukte het in Tanzania niet om het aantal kinderen uit te breiden. In 2014 zullen twee studentes onderzoek doen naar de hulpverlening aan weeskinderen, zodat we goede afwegingen kunnen maken over uitbreiding van het reeds ondersteunde werk en/of samenwerking met andere organisaties in die regio.
Focus op: Cuba De kleine Broedergemeente in Cuba (met een paar honderd leden) zet zich actief in voor verkondiging van het Woord, maar ook voor diaconale diensten aan de samenleving. In het bijzonder wil men kinderen uit probleemgezinnen in de hoofdstad Havana opvangen en begeleiden. Om een eigen plek te bouwen had men geld nodig voor de aankoop van een stukje grond. Het ZZg heeft mede dankzij de opbrengst van het Zendingsfeest van 2013 ruim € 8.000 beschikbaar kunnen stellen aan de EBG op Cuba om de grond te kopen en daarop een eenvoudig centrum voor kinderen neer te zetten. In het centrum is er ruimte en tijd om te spelen, zullen kinderen het evangelie horen, krijgen ze hulp en begeleiding en ook voeding omdat ze thuis te weinig eten krijgen.
Cuba
Haïti
Focus op: Haïti De kleine Broedergemeente in Haïti (met een paar duizend leden) is bezig zich te ontwikkelen, deels via het starten van huisgemeenten op verschillende plaatsen op het eiland, maar ook door diaconale hulp aan kwetsbare groepen zoals kinderen. In het kleine plaatsje Treuil, een flink eind ten noorden van de hoofdstad, vangt men onder andere kinderen op die de hoofdstad ontvluchtten na de grote aardbeving van 2010. Velen hebben geen ouders meer, maar ze moeten wel naar school. Er is echter een tekort aan scholen op het platteland en de EBG heeft zelf een zeer eenvoudig schooltje neergezet met wat leerkrachten, om toch iets te doen voor die ongeveer 300 kinderen. Met de opbrengst van de Adventsbazaar van de EBG in Zeist (€ 3.131) hebben we dit schoolproject voor de kinderen in dit plattelandsgebied zonder voorzieningen kunnen financieren.
ZZg jaarverslag 2013
13
3.3
Ontwikkelingssamenwerking
Aparte aandacht verdient de steun aan de Kilangala Missie, een project waarvoor het ZZg sinds januari 2013 nauw samenwerkt met de Stichting Treintje Beimers. Al tientallen jaren wordt vanuit Nederland zendingswerk ondersteund in het zuidwesten van Tanzania, de Rukwa-regio. In 1966 stichtte de Friese Trijntje Beimers (1921-2006) in het dorpje Kilangala een kleine zendingspost. Later volgde de dependance in Kantembo, 100 km verderop. Sinds 1997 worden Kilangala en Kantembo gerund door lokale mensen, financieel bijgestaan vanuit Nederland en Canada. De Stichting Trijntje Beimers (STB) is jarenlang nauw betrokken geweest bij dit zendingswerk en deelt deze verantwoordelijkheid sinds 2013 met het ZZg. Het ZZg verzorgt sindsdien de nieuwsbriefmailing (drie maal per jaar) en begeleidt de ontwikkeling naar financiële zelfstandigheid van de missiepost. Kilangala heeft een ziekenhuisje, een kinderhuis, een vakopleidingscentrum, een kleuterschool en een groeiende lagere school (gerealiseerd door de Stichting ProTanz in samenwerking met het ZZg) en natuurlijk het evangelisatiewerk. In 2013 stelden we een extra bijdrage van € 1.000 ter beschikking om een van de evangelisatiemedewerkers een tweejarige opleiding aan het Theologisch Seminarie in Sumbawanga te laten volgen. De laatste jaren werkt men ook gericht aan de ontwikkeling van de landbouw, in nauwe samenwerking met een aantal Friese boeren verenigd in de stichting SOLKO (Stichting Ontwikkeling Landbouw Kilangala en Omgeving). De landbouw is zich aan het ontwikkelen tot een serieus onderdeel van de Kilangala Missiepost maar draagt nog niet echt financieel bij aan het in stand houden van het totale werk van de zendingspost. Ook op de Kantembo-post is men op een kleinschalige manier bezig met landbouwontwikkeling, via de methode Farming God's Way. De drukkerij in Sumbawanga, die onderdeel is van het Kilangala netwerk, levert nu voldoende op om de salarissen van de drukkerijmedewerkers te betalen, maar zou met wat meer inspanning winst kunnen maken ten bate van het totale zendingswerk. Hiervoor is een investering in betere machines nodig, maar ook training van het personeel. We zijn hierover in contact met een drukkerij in Nederland.
3.3.1 Gezondheidszorg Hoewel het ZZg in 2013 geen projectsubsidies beschikbaar stelde aan de Medische Zending en het Diakonessenhuis in Suriname –bij gebrek aan aanvragen hiervoor-, werd er wel tijd en aandacht besteed aan inkoopbemiddeling voor de Medische Zending Primary Health Care en het Diakonessenhuis. Voor beide partners werd onder andere bij de inkoop van medicamenten, medische benodigdheden en een rolstoelbus bemiddeld. Deze dienstverlening leverde de partners financieel voordeel, een snellere levering en ook lagere invoerrechten op.
Servicedienst van het ZZg: bemiddeling bij aankoop van een rolstoelbus.
3.3.2. Onderwijs & Vakopleiding Tanzania Het ZZg financierde, samen met de Stichting ProTanz, de uitbreiding van de Ineke Alberda Lagere school op de Kilangala Missie. Zie kader volgende pagina.
ZZg jaarverslag 2013
14
Het VakTrainingsCentrum (van de Evangelische Broedergemeente) in het afgelegen Illeje district is bezig met een inhaalslag. De afgelopen jaren functioneerde het niet goed. In zo’n afgelegen gebied is het moeilijk om goede docenten aan te trekken en bij dit VTC zijn geen huisvestingsmogelijkheden voor de studenten, die vaak uit de wijde omgeving komen. Maar het VTC is het enige in deze regio en biedt toekomstmogelijkheden aan jongeren die anders kansloos zouden zijn op de arbeidsmarkt. Met de gevolgde vakopleiding kunnen jongeren als zelfstandig timmerman of naaister aan de slag en hebben zij de mogelijkheid een redelijk inkomen te verdienen. Inmiddels is er een nieuwe directrice aangesteld, plus een aantal leerkrachten en is het Centrum (naast de opleidingen tot kleermaker en timmerman) uitgebreid met een opleiding tot elektricien. Zo hoopt men meer studenten aan te trekken, waardoor het VTC op termijn kostendekkend kan worden. In 2013 heeft het ZZg bijgedragen aan de inrichting van een lokaal voor de tweede klas kleding maken (inclusief naaimachines voor de lessen) en de aanschaf van naaimachines en gereedschapskisten als startgereedschap voor de gediplomeerden. In 2014 zullen er weer twee lokalen bijgebouwd worden. Het ZZg zal de verbouwing en de inrichting bekostigen.
Focus op: de Ineke Alberda Shule ya Msingi In 2005 gingen Herman Hendricks (emeritus-predikant) en Ineke Alberda (lerares) naar Kilangala met de bedoeling er een aantal jaren te blijven en een kleuterschool op te zetten. Die waren er toen in Tanzania nog nauwelijks, waardoor kinderen pas vanaf e hun 7 naar school gingen. De kinderen van Kilangala moesten naar het volgende dorp en kwamen terecht in een lokaal met ongeveer 90 anderen, met als gevolg veel zittenblijvers en vroegtijdige uitvallers. In januari 2006 startte de kleuterschool, gesteund door de daarvoor in het leven geroepen stichting ProTanz. Helaas overleed Ineke in maart 2006 plotseling, maar de kleuterschool ging door en sinds drie jaar worden er lokalen gebouwd voor de lagere school, zodat steeds meer kinderen in hun eigen dorp naar school kunnen. (De kinderen die nog wel in het buurdorp naar school gaan maar eerst in Kilangala de kleuterschool bezochten hebben overigens aantoonbaar betere schoolresultaten.) Van meet af aan is er overlegd met de Afdeling Onderwijs van de Regionale Overheid. ProTanz wil de complete school met dienstwoningen voor de leerkrachten financieren en kwam met de overheid overeen dat die zou zorgen voor de aanstelling en betaling van de leerkrachten. Helaas moest daar een heel jaar op gewacht worden. Uiteraard is er toen gedacht aan het zelf inhuren van leerkrachten maar het bestuur van ProTanz besloot dit niet te doen en de overheid regelmatig aan te spreken op hun toezegging. Deze stevige lobby van ProTanz en de Kilangala Missie werkte: begin 2013 kwamen er twee leerkrachten en kon de lagere school beginnen. Maximaal 45 kinderen zitten er nu in een lokaal, en dat betekent meer individuele aandacht. De Ineke Alberdaschool biedt kinderen in dit afgelegen gebied de kans op beter onderwijs en daardoor op een betere toekomst.
Suriname Het onderwijs in het binnenland van Suriname is nog altijd onvoldoende. De kwaliteit is onder de maat en de resultaten van de scholen in 2013 waren zeer slecht. Het ZZg voelt hier een speciale betrokkenheid omdat een groot deel van het onderwijs in het binnenland nog in handen is van zending en missie. Een belangrijke reden waarom het onderwijs niet verbetert is het gebrek aan bevoegde leerkrachten in het binnenland. In Paramaribo zijn er voldoende afgestudeerde leerkrachten, maar die willen niet naar het binnenland omdat vooral de fysieke voorzieningen slecht zijn: dienstwoningen die niet goed zijn onderhouden, gebrek aan stromend water en gebrek aan elektriciteit. In het verleden financierde het ZZg renovatieprojecten van partnerorganisaties maar de uitvoeringskosten liepen erg ZZg jaarverslag 2013
15
hoop op. Om toch op een betaalbare manier iets aan het probleem van de dienstwoningen te doen heeft het ZZg professionele vrijwilligers uit Nederland ingezet om drie dienstwoningen in het binnenland te renoveren: 1 in het dorpje Pelgrimkondre in Marowijne, behorende bij de school van de Wesleyaanse Gemeente (project 13.047) en 2 (onder 1 kap) in het dorp Ligorio in het BovenSuriname gebied waar het Rooms Katholiek Bijzonder Onderwijs (RKBO) verantwoordelijk is voor het basisonderwijs (project 13.059). De twee projecten zijn goed uitgevoerd, mede dankzij de inzet van de vrijwilligers en die van lokale krachten. De drie woningen zijn in redelijk korte tijd opgeknapt en binnen het beschikbare budget van € 15.000 per project. Dankzij de renovaties lukte het om drie nieuwe bevoegde leerkrachten uit de hoofdstad aan te trekken. Helaas is het in Ligorio tot een conflict gekomen tussen de gemeenschap en de leerkrachten waardoor die zijn vertrokken. Wel zijn ze in het binnenland gebleven. Het ZZg is in overleg met de onderwijsinstelling en de gemeenschap om te kijken of er twee andere bevoegde leerkrachten naar het dorp kunnen komen.
De twee dienstwoningen in Ligorio
MFS II - BE (Basic Education) 2013 was een jaar van gemengde resultaten in het grote onderwijsprogramma dat het ZZg met financiële steun van de Nederlandse overheid uitvoert in het binnenland van Suriname in zo’n 34 gemeenschappen. Het lukte helaas niet de stijgende lijn van de voorgaande jaren vast te houden in betere resultaten op de EBG en RK lagere scholen in het binnenland. Het aantal leerlingen dat de school met een diploma verlaat zakte dramatisch in. Onze partnerorganisaties zijn op zoek naar verklaringen hiervoor. Het aantal zittenblijvers bleef onveranderd hoog (25%). Het aantal bevoegde leerkrachten daalde van 62% naar 56%, waarschijnlijk omdat er voor bevoegde leerkrachten uit Paramaribo niet genoeg geschikte woonruimte is in de dorpen. Positief is dat onze partnerorganisaties steeds meer centra voor andere vormen van onderwijs openen: voorscholen voor jonge kinderen van 2,5 - 4 jaar die hierdoor al vroeg Nederlands leren, centra voor naschoolse begeleiding en vooral ook centra voor volwasseneneducatie waar volwassenen alsnog leren lezen, schrijven en rekenen (velen konden in hun jeugd vanwege de Binnenlandse Oorlog niet naar school) In totaal gaan er nu bijna 600 kinderen/volwassenen naar deze centra die in 2012 nog niet bestonden. Positief is ook dat de partnerorganisaties steeds sterker worden. Scoorden ze in 2011 gemiddeld maar een 3 (op een schaal van 10) op een organisatietoets, in 2013 was dat een 6. We zien dat ze steeds beter in staat zijn te plannen, uit te voeren en daar goed over te rapporteren, zowel inhoudelijk als economisch. De Surinaamse overheid biedt steeds meer ruimte voor ondersteuning en samenwerking met het bijzonder onderwijs en heeft waardering voor het werk van onze partnerorganisaties uit het binnenland.
ZZg jaarverslag 2013
16
Focus op: Voorscholen Marowijne Een zeer succesvol onderdeel van het grotere Basic Education programma is het werk van onze partnerorganisatie Kow Taki Makandi in Marowijne die in een jaar tijd met onze steun drie nieuwe centra voor voorschoolse educatie heeft opgericht. We hebben deze centra bezocht en waren aangenaam verrast door de vrolijke, kindvriendelijke uitstraling. Men maakt gebruik van bestaande lokalen; nieuwbouw is niet nodig en dat scheelt weer bouwkosten. De lokalen worden in frisse kleuren geschilderd en voorzien van geschikt meubilair en spel- en leermateriaal. Voor de inrichting krijgt men advies van een professionele organisatie uit Paramaribo. Men maakt gebruik van moeders uit de lokale gemeenschappen die tenminste een maar liefst meerdere jaren middelbaar onderwijs hebben gevolgd. Die worden door de organisatie uit Paramaribo getraind en ook wordt lesmateriaal ontwikkeld. Dat is tweetalig, zowel in het Nederlands als in het Aucaans, de taal die de kinderen thuis spreken. De vorderingen van de kinderen worden goed en systematisch bijgehouden. Kow Taki Makandi, geleid door de dynamische Berryl Tempo, oorspronkelijk uit het gebied, maar gewoond en gewerkt in Nederland, zorgt er ook nog eens voor dat de centra erkend worden door onderwijsaanbieders zoals de Stichting Onderwijs der EBGS en RKBO en door de overheid die nu ook een kleine subsidie geeft voor een aantal medewerkers. Daarnaast vraagt KTM de ouders om een maandelijkse bijdrage voor de exploitatiekosten. We zijn ervan overtuigd dat door het nuttige werk van Kow Taki Makandi de kinderen van de voorscholen straks beter zullen presteren op de lagere school en dus betere toekomstmogelijkheden hebben.
3.3.3 Bestaanszekerheid Tanzania Tijdens het veldbezoek in juni zijn de problemen rond de leningen aan de zogeheten SACCO’s (Saving and Credit Cooperation Organisation) van de Broedergemeente besproken. Focus op: SACCO’s Het systeem van SACCO’s is een in Tanzania al jaren goed functionerend model van microfinanciering voor organisaties met betaalde medewerkers. Het is een waterdicht systeem omdat de verstrekte leningen worden terugbetaald via inhoudingen op het salaris. Bij de start moet elke deelnemer een klein bedrag inleggen en daarna kan hij/zij een kleine lening krijgen. Die wordt vaak gebruikt om het schoolgeld voor de middelbare school van de kinderen te betalen, maar sommige mensen gaan er ook echt mee ondernemen. Ze ontginnen een stuk landbouwgrond, starten een klein winkeltje, handelen in maïs etc. Wie snel terugbetaalt kan daarna een hogere lening krijgen. Zo is een chauffeur van de kerk na diverse leningen nu gestart met een eigen taxibedrijfje (waarvoor hij iemand anders inhuurt) en maakt een schoonmaakster na diverse leningen veel winst met haar handel in maïs. Weer anderen hebben geld geïnvesteerd in een eigen moestuin met avocado’s. Ook de Evangelische Broedergemeente in de Zuid-Provincie en de Zuidwest-Provincie hebben SACCO’s, dankzij leningen van het ZZg die zorgden voor het startkapitaal. Beide kerken hebben honderden medewerkers in dienst, waaronder uiteraard veel pastors, maar ook kantoorpersoneel en docenten aan middelbare scholen en Vaktrainingscentra. Een probleem ontstond doordat de kerken de op het salaris ingehouden bedragen niet overboekten op de bankrekening van de SACCO’s. Hierdoor konden er geen nieuwe leningen worden uitgegeven en werd er ook niet afgelost op de lening van het ZZg. In een gesprek met de kerkleiding is afgesproken dat de ingehouden bedragen voortaan regelmatig overgeboekt moeten worden naar de SACCO-rekening, zodat nieuwe leningen gegeven kunnen worden aan medewerkers en een begin kan worden gemaakt met het terugbetalen van de lening aan het ZZg. Eind 2013 hebben beide SACCO’s (van de Zuid- en Zuidwest-Provincie) vervolgens een eerste terugbetaling gedaan.
ZZg jaarverslag 2013
17
De landbouwcoöperatie Tushikamane, die in 2011 een lening kreeg van het ZZg, worstelde met tegenvallende oogsten (vooral bij de avocado’s, waar een ziekte in kwam) en koos onder andere daarom voor het kweken van diverse soorten jonge boompjes die afgezet worden via een overheidsprogramma dat het aanplanten van bomen bevordert. Maar doordat andere buitenlandse organisaties geld géven aan soortgelijke groepen (in plaats van uitlenen) is de concurrentie gegroeid, zijn de prijzen gedaald en is de winst minimaal. Terugbetalen van de lening zat er in 2013 daarom niet in. MFS II – FED (Fair Economic Development) Met Suriname en met het binnenland, dus ook met de kleine producenten die wij daar ondersteunen, gaat het goed. Suriname kent de afgelopen jaren een economische groei van rond de 4% en dat is ook in het binnenland te merken: de wegen en telecommunicatienetwerken worden steeds beter. Daardoor kunnen kleine producenten in het binnenland hun landbouwproducten makkelijker afzetten in de hoofdstad. Maar ook lokaal groeit de koopkracht en daarmee de behoefte aan groente en fruit. Zodanig zelfs dat de lokale boeren hier niet aan kunnen voldoen en er nog veel ‘geïmporteerd’ wordt uit Paramaribo. De kleine producenten in het binnenland moeten nog beseffen dat de markt vraagt om andere producten dan hetgeen men altijd voor eigen gebruik heeft geteeld. Ook partnerorganisaties die de kleine producenten begeleiden moeten leren vanuit de markt te redeneren: is er vraag naar een bepaald product en is er winst te halen voor de kleine producenten? Ook moeten partners leren werken met het concept van de ‘waardeketen’: hoe krijg je een product zo efficiënt en dus zo goedkoop mogelijk van de producent naar de consument? Armoede bestrijden door machines te schenken en mensen constant te trainen werkt aantoonbaar niet, dus moeten de partners leren om anders te denken en om de kleine producenten in het binnenland anders te begeleiden. ICCO helpt het ZZg en de partners in Suriname met het nadenken over het stimuleren van economische ontwikkeling van achtergebleven gebieden zoals het binnenland. Het ZZg vraagt de partners nu ook te meten wat de resultaten van hun inspanningen zijn: gaan de kleine producenten er nu op vooruit dankzij hun inspanningen? Ook dat is nieuw voor de partners. En verandering kost tijd. Uit de nieuwe manier van werken komt naar voren dat enkele producten in het binnenland vrij gunstige marktperspectieven hebben: podosiri, groenteteelt in kassen en pomtayer. Met deze producten kunnen boeren in het binnenland goed verdienen.
Focus op: Uitvoering marktanalyses Suriname Partnerorganisaties in Suriname hebben de neiging om veel dingen tegelijk op te pakken ‘omdat het nodig is’. Men maakt van te voren geen overwegingen wat men het beste wél en wat men beter níet kan doen. Bovendien hebben de organisaties niet de ervaring om de voortgang van hun eigen werk meetbaar vast te leggen. Het ZZg heeft met technische hulp van ICCO een instrument ontwikkeld dat partners leert om voor een bepaald product eerst de marktkansen in beeld te brengen en de mogelijkheden voor (veel) kleine producenten om met dat product een goed inkomen te verdienen. Normaal gesproken is het uitvoeren van zo’n analyse 1-2 maanden werk: cijfers verzamelen, enquêtes uitvoeren, de cijfers vooral goed analyseren (onder andere kosten en baten goed berekenen om de winst te bepalen) en de analyse helder en overtuigend te presenteren naar derden. Van te voren hebben we het format met de partners doorgenomen en bij de helpdesk konden ze altijd terecht met hun vragen. Uiteindelijk kostte het de partnerorganisaties 4-5 maanden(!) om hun analyse op papier te zetten. Maar de kwaliteit van deze analyses was helaas onvoldoende om onafhankelijke experts te overtuigen. De organisaties zijn daarna aan de slag gegaan met de gedetailleerde reacties van de deskundigen en zijn weer 2-3 maanden bezig geweest met een nieuwe versie. Ook die werd in e de meeste gevallen helaas weer afgekeurd. Na een 3 ronde, en met steun van studenten van Windesheim die veldwerk voor de organisaties deden, is het toch gelukt om een product met potentie te kiezen. Het ZZg zal deze producten extra ondersteunen in 2014. Maar het echte veldwerk, de dagelijkse steun aan kleine producenten in het binnenland, lag jammer genoeg al die tijd stil. Deze ervaring geeft aan dat de capaciteit van de partnerorganisaties met name op economisch-financieel gebied nog zeer beperkt is. Hetzelfde geldt voor hun uitvoeringscapaciteit. Deze kennis zal het ZZg in 2014 verder gebruiken bij de gerichte ondersteuning van deze organisaties.
ZZg jaarverslag 2013
18
4
Educatie
Het ZZg is als zendingsgenootschap per definitie gericht op attitudeverandering, op verandering van levenshouding. En groot deel van de op educatie gerichte activiteiten wordt uitgevoerd door onze partners, die met woord en daad actief zijn. Ver weg, waar de boodschap van een kerkgemeenschap bouwstenen levert voor verzoening tussen buren of leidt tot meer begrip voor dorpsgenoten met Hiv/Aids. Of dicht bij huis, want educatie is geen ver-van-mijn-bed-show. Het ZZg is ook in Nederland actief en organiseert spreekbeurten tijdens kerkdiensten in Nederland en catechesebijeenkomsten over de geschiedenis van de Hernhutters en de waarde van een christelijke levensovertuiging. Het ZZg is betrokken bij educatieve bijeenkomsten voor ouderen en schrijft via Fringo leerzame verhalen als lesstof voor het basisonderwijs. Met het scholenprogramma TwinKids.nl worden lesmappen en spreekbeurtpakketjes ingezet met de boodschap “Delen doen we samen”. Ook via website ZZgNieuws worden films en verhalen gedeeld die je blik op de wereld of je eigen leven kunnen veranderen. In 2013 werd veel aandacht gegeven aan Keti Koti, de afschaffing van de slavernij in Suriname in e 1863. Vanwege de 150 verjaardag van deze emancipatie, werd een dvd geproduceerd en een boek “Zoektocht in vrijheid” uitgegeven. Met diverse bijeenkomsten rond dit thema werd benadrukt dat onvrijheid en gebondenheid nog steeds vragen om een tegengeluid.
Focus op: Zoektocht in Vrijheid Op 1 juli 2013 was het 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft in Suriname en de Antillen. In aanloop naar dit bijzondere moment verscheen in 2012 het boek 'Zoektocht in Vrijheid', gemaakt in opdracht van het ZZg en de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Hierin interviewt Mildred Uda-Lede leden van de Broedergemeente, allen nazaat van slaafgemaakten of contractarbeiders. In 2013 vertelden vijf geïnterviewden hun verhaal ook voor de camera. Het ZZg verwerkte dit tot een korte documentairefilm die net als het boek helpt om het gesprek over slavernij op gang te brengen. Voor het eerst in 150 jaar werd er openlijk en breed over dit gevoelige onderwerp gesproken. Film en boek zijn nog verkrijgbaar via www.zzg.nl/shop.
ZZg jaarverslag 2013
19
5
Beleidslijnen buiten het primaire proces
5.1 Omvang en functie van de reserves en fondsen Het ZZg heeft naast bestemmingsfondsen ook bestemmingsreserves. Dit vermogensbestanddeel is gevormd om onze activiteiten te continueren, ook als onze inkomsten gedurende enkele jaren ernstig tegenvallen. Het ZZg is in het verleden langdurende financiële verplichting aangegaan en ook waar onze steun de vorm heeft van projectsubsidies, weten we dat een aantal organisatie op onze steun rekent en in de problemen zou kunnen komen als die plotseling stopt. Het ZZg streeft ernaar om de langlopende verplichtingen af te bouwen. Zo is op het Beleidsoverleg met de EBGS in 2012 bepaald dat de exploitatiesteun vervangen zal worden door ondersteuning van projecten met een eindige looptijd. Het ZZg voorziet dat aan de inkomstenkant steeds meer donateurs zullen kiezen voor gerichte ondersteuning van projecten en dat de ongeoormerkte giften een steeds kleiner aandeel in onze inkomsten zullen hebben. We voorzien daarnaast dat we ook in de toekomst activiteiten zullen willen uitvoeren waarvoor we moeilijk geld kunnen werven. Bekostiging via het rendement van het vermogen is dan een mogelijke oplossing. Beslissingen daarover worden genomen in het kader van ons Beleidsplan 2016-2020.
5.2 Beleggingsbeleid Het vermogen van het ZZg is grotendeels belegd. Het bestuur heeft bepaald dat het risicioprofiel van de beleggingen defensief moeten zijn. Daarbij is bepaald dat uitsluitend duurzaam belegd mag worden en ethische waarden gelden. Het ZZg besteedt het beheer van de beleggingen uit aan een professionele vermogensbeheerder (ABNAMRO MeesPierson). Het rendement van de beleggingen komt ten goede aan de algemene middelen en wordt verder niet geoormerkt.
5.3 Vrijwilligersbeleid Het ZZg ziet een toenemend belang bij de inschakeling van vrijwilligers bij ons werk. De vitale processen blijven belegd bij professionele krachten, maar er zijn steeds meer mogelijkheden om ons werk op twee manieren uit te breiden: ten eerste kunnen we meer uitvoerend werk aan als we geholpen worden door betrokken vrijwilligers; ten tweede neemt de betrokkenheid bij ons werk toe naarmate we meer vrijwilligers inschakelen, want zij zijn ambassadeurs van het werk waar ze trots op zijn. Een ander zal verder uitgewerkt worden in het Beleidsplan 2016-2020.
5.4 Beleid m.b.t. communicatie belanghebbenden Het ZZg streeft ernaar om steeds duidelijker in beeld te komen bij de achterban, de Broedergemeente in Nederland. Niet alleen om steun te verwerven voor de projecten, maar ook om goed in beeld te krijgen wat onze bijdrage als zendingsorganisatie voor de kerk kan zijn. Opvallende giften van donateurs vormen een goede aanleiding om nadere informatie te krijgen over de motivatie en drijfveren van donateurs. Naast het ZZg-Nieuws is onze website de voornaamste bron van informatie, waarbij we ons presenteren als een organisatie die uitgaat van geloofsmatige drijfveren. Op dezelfde manier gaan we in gesprek met de zuidelijke partners, vooral met de kerkelijke partners rond de vraag wat onze betekenis (als Europese zendingsorganisatie) voor hen is, afgezien van de financiële ondersteuning van hun projecten. Ook dit zal verder uitgewerkt worden in ons Beleidsplan 2016-2020.
ZZg jaarverslag 2013
20
6
Beheer en Bestuur
De statutaire naam van het ZZg luidt ‘Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente’, gevestigd te Zeist. De verenigingstatuten zijn voor het laatst gewijzigd op 3 december 2008.
Organisatieschema:
Algemene Ledenvergadering
Bestuur Commissie Financiën Algemeen Secretaris
Bureau
De Algemene Ledenvergadering is het hoogste orgaan van het ZZg: zij kiest het bestuur en houdt toezicht op het bestuur. Zij bestaat uit alle leden van de Oudstenraden (= kerkenraden) en Werkgroepen van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Daarnaast zijn er een aantal door het bestuur voorgedragen leden. De Algemene Ledenvergadering telde aan het einde van het verslagjaar 156 leden. Statutair wordt tenminste eens per jaar een ledenvergadering gehouden. Het bestuur van het ZZg bestaat statutair uit negen leden, allen onbezoldigd vrijwilliger. Zij hebben een zittingstermijn van vier jaar die eenmaal kan worden verlengd. Het bestuur legt verantwoording af aan de leden over het gevoerde inhoudelijke en financiële beleid en presenteert de beleidsplannen. Het bestuur laat zich adviseren door een Commissie Financiën. Bestuursleden ontvangen een reiskostenvergoeding; geen vacatiegeld. Het ZZg-bureau geeft onder leiding van de Algemeen Secretaris (directeur) uitvoering aan het beleid van de organisatie. Het directiestatuut regelt de manier waarop de Algemeen Secretaris leiding geeft en welke verantwoordelijkheden hij heeft jegens het bestuur. Algemene Ledenvergadering De Ledenvergadering van 15 juni keurde het Jaarverslag over 2012 goed en gaf het bestuur haar fiat en decharge voor het gevoerde inhoudelijke en financiële beleid over 2012. De vergadering koos mevrouw Uda-Lede tot lid van het bestuur en nam afscheid van mevrouw Bouwe-Day, die aan het einde van haar eerste termijn gekomen was en aangaf dat zij het lidmaatschap van het bestuur niet kon blijven combineren met andere bezigheden. De termijn van dhr. Bernhard werd verlengd. Bestuur Het bestuur kent een vaste adviescommissie voor financiële zaken, de Commissie Financiën. Deze commissie houdt namens het bestuur toezicht op de financiën en adviseert het bestuur over het te voeren financiële beleid. De commissie kwam daartoe in 2013 twee keer bijeen. Voorzitter is dhr. J.M. Stam, die als adviseur ook deelneemt aan de bestuursvergaderingen. Namens het bestuur neemt dhr. R. Jonas deel aan de vergaderingen van de Commissie Financiën. Op 19 april overleed commissielid dhr. R.E. Louz. Het ZZg is dankbaar voor zijn langjarige betrokkenheid op het werk van het ZZg, voor zijn deskundige inbreng en hartelijke persoonlijkheid. ZZg jaarverslag 2013
21
In het licht van de doordenking van het bestuursmodel wordt het zoeken naar nieuwe leden voor de Commissie aangehouden. Er functioneerden drie commissies: De Commissie Arbeidsvoorwaarden, bestaande uit de heren A. Kleinhans, C. Koren en de Algemeen Secretaris. Deze commissie werd gedechargeerd op de vergadering van 29 mei. De commissie werd ingesteld om te doordenken wat mogelijke krimp zou betekenen voor het personeel. Enerzijds constateerde de commissie dat het niet mogelijk is om aan te geven waar de krimp zal plaatsvinden zonder dat het beleidsplan 2016-2020 is geschreven en anderzijds stelde de commissie vast dat het eigen vermogen van het ZZg voldoende omvang heeft om de afvloeiingsregelingen waartoe het ZZg zich heeft verplicht uit te voeren. De Commissie Juridisch Advies, bestaande uit de heren R. Jonas, L, Dragtenstein, R. Ho Ten Soeng en de Algemeen Secretaris. Deze commissie hield zich bezig met een geval van vermeende fraude, dat in maart 2012 werd geconstateerd en voerde diverse gesprekken met betrokkenen. Het onderzoek loopt nog. De Commissie Statuten en Reglementen, bestaande uit de heren L. Dragtenstein en R. Jonas. Het bestuur maakte een begin met het nieuwe beleidsplan door in een aantal sessies grondig te kijken naar de bestaansgronden van het ZZg. Geconstateerd werd dat de statuten voldoende ruimte bieden voor beleidswijzigingen die eventueel nodig zijn voor een stabiele toekomst. Het bestuur voerde op 7 september een zelfevaluatie uit onder leiding van H. Fernandes Mendes. In de vergadering van 25 september 2013 trad dhr. S. Bernhard terug als lid van het DB; in zijn plaats werd dhr. L. Dragtenstein gekozen tot vicevoorzitter.
Bureau De Algemeen Secretaris voert de directie over het bureau. Per einde 2013 telde het bureau tien personen met een betaalde functie. Een overzicht van de directie, medewerkers en functies vindt u op een volgende pagina. De rechtspositie en arbeidsvoorwaardenregeling van alle medewerkers is conform de regelingen van de Protestantse Kerk in Nederland. Het bruto salaris van de Algemeen Secretaris (0,89 fte, 32 uur per week) bedroeg € 60.910, inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Samen met pensioenpremie (€ 7.345) en sociale verzekeringspremies (€ 8.487) bedroegen de werkgeverslasten € 76.742. .
ZZg jaarverslag 2013
22
Samenstelling bestuur en directie Per 31 december 2013 bestonden (dagelijks) bestuur en directie uit de personen als hierna genoemd. De vermelding van de (neven)functies is op basis van eigen opgave tot stand gekomen. Bestuursleden: naam dhr. S.H. Veldwachter (voorzitter, lid DB)
(neven)functie(s), datum van aftreden docent voortgezet onderwijs, Almere voorzitter St. Flevoland voor Suriname aftredend per juni 2016 (tweede termijn)
dhr. L.M. Dragtenstein (vice-voorzitter, lid DB)
advocaat docent Recht Hogeschool INHolland Rotterdam aftredend juni 2016 (eerste termijn)
dhr. R. Jonas (per 26 juni) (lid DB)
senior controller van de voorziening tot samenwerking Politie Nederland (vtsPN) Nevenwerkzaamheden: accountants- en advieswerk aftredend per juni 2014 (eerste termijn)
dhr. E.S. Bernhard
predikant in de Evangelische Broedergemeente NoordHolland lid van de provinciale Raad van Kerken Noord-Holland aftredend per juni 2017 (tweede termijn)
mevr. G. ten Hoeve
lid ledenraad Rabo Beilen-Assen buurtbemiddelaar aftredend per juni 2016 (tweede termijn)
dhr. C. Koren
aftredend per juni 2016 (eerste termijn)
dhr. A.G. Kleinhans
stafmedewerker financiële dienstverlening aftredend per juni 2014 (eerste termijn)
dhr. K.R. Ho Ten Soeng
mediator rechtbank Haarlem en Alkmaar mediator-trainer secretaris Stichting Vriendschapsbanden Nederland Suriname (VNS) voorzitter van de VNC (Vereniging Nederland China) aftredend per juni 2015 (tweede termijn)
mevr. M. Uda-Lede
zelfstandig ondernemer in de welzijnssector aftredend per juni 2017 (eerste termijn)
algemeen-secretaris / directie: dhr. A.A. Kramer
geen
Commissie Financiën (adviesorgaan van het ZZB) per 31 december 2013 dhr. M. Albers dhr. C. Blok dhr. L.C.R. Ferrier dhr. R.A. Schermel dhr. P. van Oosten dhr. J.M. Stam voorzitter Bestuurs- en commissieleden werken allen onbezoldigd.
ZZg jaarverslag 2013
23
Medewerkers in loondienst (in totaal 7,2 FTE) per 31 december 2013 Dhr. D. van Barneveld stafmedewerker financiën, IT & beheer Dhr. J.D. Claas medewerker communicatie & fondsenwerving Mw. D. Donze stafmedewerker programma’s, projecten & beleid Mw. J. Kelholt medewerker communicatie & fondsenwerving Dhr. drs. A.A. Kramer algemeen secretaris Dhr. B. Prins stafmedewerker fondsenwerving Dhr. drs. F.A. Schalkwijk stafmedewerker programma’s, projecten & beleid Mw. W. Schmohl-Dijkland medewerker financiële administratie Mw. J.G. Wels medewerker communicatie & fondsenwerving Mw. I.C. van Wielink-de Zeeuw medewerker financiële en projectadministratie
Vrijwilligers per 31 december 2013 Voor het ZZg zijn naast de bestuurs- en commissieleden ook als vrijwilliger actief: Dhr. J.W.Th. Rapparlié archiefwerkzaamheden Dhr. G. van Ommering archiefwerkzaamheden Mevrouw D.A. Dingemans-de Lugt notuleren bestuur Daarnaast kent het ZZg nog een aantal incidentele vrijwilligers.
ZZg-medewerkers begin 2013
ZZg jaarverslag 2013
24
7
Verantwoordingsverklaring ZZg 2013
7.1 Besturen en toezicht houden Maak onderscheid tussen toezicht, bestuur en uitvoering Het ZZg is een vereniging. In de statuten van het ZZg is vastgelegd dat de ledenvergadering toezicht houdt op het door het bestuur vastgestelde beleid en beheer, dat het bestuur dat beleid vaststelt en dat de algemeen secretaris leiding geeft aan de uitvoering daarvan. De ledenvergadering van het ZZg stelde de jaarstukken vast en dechargeerde het bestuur voor het gevoerde beleid en beheer. Ook koos de ledenvergadering, op voordracht van het bestuur, een nieuw bestuurslid en verlengde de termijn van een tweede bestuurslid. Het Zeister Zendingsbestuur kwam in 2013 vijf maal in vergadering bijeen. Het besprak en nam besluiten over vele uiteenlopende onderwerpen. De algemeen secretaris woont deze vergadering bij, evenals de voorzitter van de Commissie Financiën. Een afvaardiging van drie bestuursleden vormt met de algemeen secretaris het dagelijks bestuur (DB). Dit DB heeft geen eigenstandige bevoegdheden. In dit orgaan vindt de afstemming plaats tussen bestuur en beleidsuitvoering. Het DB vergadert telkens voorafgaand aan bestuursvergaderingen om de agenda en de besluitvorming voor te bereiden. De algemeen secretaris tenslotte, geeft leiding aan de uitvoering van de werkzaamheden door de werkorganisatie. Van de voortgang van de werkzaamheden wordt per kwartaal schriftelijk aan het bestuur verslag gedaan. Sinds januari 2013 gebeurt dit na 4 en na 8 maanden. Werk aan een optimale bestuurssamenstelling Statutair is bepaald dat tenminste vijf van de negen bestuursleden lid zijn van de Evangelische Broedergemeente in Nederland. Daarnaast bezetten twee door de Protestantse Kerk in Nederland aangewezen bestuursleden een zetel. Voor de twee overige zetels gelden geen specifieke eisen. Een bestuurslid kan maximaal twee aaneengesloten termijnen van vier jaren zijn bestuurlijke functie vervullen. Deze termijnen worden zo goed mogelijk gespreid, opdat ervaring en continuïteit gewaarborgd blijven. Er wordt gestreefd naar een gelijke man/vrouw verhouding. Getracht wordt om relevante kennis en ervaring in het bestuur vertegenwoordigd te laten zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om theologische, medische of pedagogische kennis of ervaring in een ontwikkelingsland of op het terrein van zending, diaconaat of ontwikkelingssamenwerking. In dit verband is het nuttig de bestuurlijke Commissie Financiën te noemen, een college van deskundigen dat het bestuur van financiële en organisatorische adviezen voorziet. Deze commissie komt in de regel in het voor- en najaar bijeen. De adviezen worden steeds schriftelijk uitgebracht. Evalueer het functioneren van directie en bestuur Het bestuur voerde op 7 september een zelfevaluatie uit, die per mail werd voorbereid. Daaruit is onder meer naar voren gekomen dat de taken, functies en bevoegdheden binnen de organisatie van het ZZg beter op elkaar af kunnen worden afgestemd. Inmiddels zijn er voorstellen uitgewerkt om tot harmonisatie te komen van de statuten, directiestatuut, het huishoudelijk reglement en het treasury statuut.
7.2 Besteding van de middelen, resultaten Richtinggevende doelstellingen op relevante gebieden Het subsidiebeleid is gedifferentieerd naar de aandachtsgebieden Zending, Diaconaat, Ontwikkelingssamenwerking en Educatie. Er is beleid geformuleerd voor de bestedingen op de deelgebieden daarvan. Ook het beleid ten aanzien van Werving van Baten richt zich op concrete doelstellingen. Het wervingssucces, met name van de eigen fondsenwerving, is echter voor een belangrijk deel van externe factoren afhankelijk. In de huidige beleidsperiode 2011 – 2015 zullen deze doelstellingen worden herijkt. In de loop van 2011 werd een belangrijke stap gezet op weg naar betere fondsenwerving door de ontwikkeling van een strategisch plan dat moet leiden tot het vinden van nieuwe geversgroepen. In 2012 werd een begin gemaakt met de uitvoering van dit strategisch plan, onder andere door een ZZg jaarverslag 2013
25
Fondsenwerver aan te trekken die zich speciaal richt op het vinden van de zogenoemde Grote Gevers. In 2013 werden gegevens verzameld om in het jaarverslag gericht te kunnen kijken naar kwantitatieve resultaten. Monitoren, evalueren en aanpassen van de activiteiten en (interne) processen Aan de verdere inbouw van monitoring- en evaluatieprocedures wordt gewerkt. In 2013 is een vervolgstap gezet in het proces om het werk beter volgbaar te maken voor het management en het bestuur. De 4- en 8-maandsrapportages werden opgebouwd op Logical Frameworks, waarin de activiteiten verbonden werden aan verwachte resultaten, doelstellingen en impact. Hierdoor werd inzichtelijker wat het ZZg per aandachtsgebied wil bereiken, welke middelen worden ingezet en wat we daadwerkelijk bereiken. De jaarverslaggeving over 2012 werd duidelijker aangesloten op de begroting voor 2012.
7.3 Omgaan met belanghebbenden Inhoud en kwaliteit van de aan belanghebbenden verstrekte informatie Het ZZg verstrekt informatie aan belanghebbenden zowel op vraag als op aanbod. De informatie is gericht op: -verbreding en verdieping van kennis over de realisatie van de doelen die het ZZg en zijn partners zich gesteld hebben en die gericht is op een verandering van houding (de educatie) -het verstrekken van informatie en handelingsperspectief aan (potentiële) donateurs -het verkrijgen en behouden van steun (de werving) voor de doelen van het ZZg Manier waarop wordt gecommuniceerd en hoe deze communicatie is vormgegeven Wijze van communicatie. Het ZZg kent geen communicatiestatuut, maar volgt de heersende conventies. Zo onthoudt het ZZg zich van intimiderende benaderingen en van beweringen over realiteiten die niet aannemelijk gemaakt kunnen worden. Daarnaast streeft het ZZg zowel vanuit zijn missiestatement als vanuit zijn maatschappelijke aanspreekbaarheid naar een zo groot mogelijke transparantie, in het bijzonder ook inzake zijn bedrijfsvoering. Overigens werd op 13 december 2012 een Commissie Statuten en Reglementen ingesteld die ook tot taak heeft om een Communicatiestatuut te ontwerpen. Vormgeving. De communicatie geschiedt zowel openbaar als niet-openbaar. De openbare communicatie geschiedt via de eigen ZZg-media en ingekochte ruimte/tijd via media van derden. Daarnaast worden media en organisaties geïnformeerd via persberichten en mededelingen. De nietopenbare communicatie is interpersoonlijk en vindt plaats via (digitale) correspondentie en gesprek. Omgang met ideeën, wensen en klachten van belanghebbenden Het ZZg kent een klachtenreglement, dat belanghebbenden zoals aanvragers van subsidie, donateurs, werknemers en vrijwilligers de mogelijkheid biedt om te klagen of wensen te uiten. Van klachten wordt een register bijgehouden. Buiten het reglement om heeft zich één persoon gemeld om een klacht neer te leggen. We nodigden deze persoon uit om de klacht schriftelijk in te dienen; antwoord op dit verzoek kwam niet voor het einde van het jaar. Daarnaast meldden zich enkele donateurs die uit teleurstelling over onze berichtgeving (die soms de taal en stijl van de verhalen betrof) hun financiële betrokkenheid opzegden. Voor ideeën of wensen is geen procedure beschreven. Zeister Zendingsbestuur,
S.H. Veldwachter voorzitter
ZZg jaarverslag 2013
A.A. Kramer algemeen secretaris
26
8
Toekomstparagraaf
Perspectief voor de lange termijn: 2016-2020 De inkomsten van het ZZg zijn in de huidige beleidsperiode voor een substantieel deel afhankelijk van het Medefinancieringsstelsel van de overheid (MFS2). Het jaar 2014 zal gebruikt worden om keuzes te maken aan de hand van drie scenario’s. Deze keuzes worden verder uitgewerkt in een nieuw Concept Beleidsplan 2016-2020. De gevolgen van dit beleidsplan worden uitgewerkt in 2015. In dat jaar wordt het ook aan de Algemene Ledenvergadering aangeboden ter vaststelling. Perspectief voor de middellange termijn: 2014-2015 Onze verwachting is dat de fondsenwerving het peil van 2010 moeilijk zal halen. Dit zal gevolgen hebben voor de omvang van de organisatie vanaf 2016. Zolang we nog de beschikking hebben over de MFS2 middelen is er weinig risico dat we de norm die het CBF hanteert voor haar keurmerk van Goede Doelen Organisaties niet halen. Er is dus –strikt genomen- een klein risico in onze bedrijfsvoering tot 2015. Tot eind 2015 volgen we het beleidsplan en veranderen we zo weinig mogelijk aan de organisatie. Perspectief voor de korte termijn: kalenderjaar 2014 Er is een klein risico dat de begroting niet gehaald wordt en dat er een groot negatief resultaat komt. We passen namelijk de zogenoemde 80% regel toe. Na acht maanden, dus bij de achtmaandsrapportage, mag slechts 80% van de begrote middelen zijn toegekend. Vervolgens wordt vanaf september –door bij de toekenningen specifiek te letten op de beschikbaarheid van de middelengericht toegestuurd naar een resultaat dat overeenkomt met de begroting. De laatste jaren vormden de inkomsten uit beleggingen een groter risico dan de afstemming van uitgaven op inkomsten.
ZZg jaarverslag 2013
27
9
Risicoparagraaf
Samenvatting van mogelijke risico’s Na 2016 valt de overheidsfinanciering weg. Er wordt op beleidsniveau geanticipeerd op deze mogelijkheid; oplossingen voor deze uitdaging worden in het nieuwe beleidsplan verwerkt. Het ZZg heeft een continuïteitsreserve, zodat partnerorganisaties hun werk kunnen blijven doen, ook als er geen directe oplossing voor het wegvallen van overheidsfinanciering is gevonden. Er zal wel een oplossing gevonden moeten worden voor de ratio van bestedingen aan fondsenwerving en administratie ten opzichte van de bestedingen aan de doelstellingen. Deze moet binnen de 25% blijven om het CBF-keurmerk te kunnen behouden. Deze ratio zal in de uit te werken oplossingen voor het wegvallen van overheidsfinanciering een aandachtspunt zijn. De omzet groei blijft achter ten opzichte van de prognose 2014–2015. In periodieke rapportages is de omzet (projectbestedingen en wervingsinkomsten) een aandachtspunt. De trend in omzetgroei zal bepalend zijn voor het beleidsplan 2016–2020. We richten ons in 2014 op het ontwikkelen van één of meer grote projecten, waarvoor vermogensfondsen benaderd kunnen worden. De inkomsten in 2014 zijn lager dan begroot. Na de achtmaandsrapportage wordt bekeken of de aangegane verplichtingen in 2014 binnen de 80% van de begrote bestedingen vallen. In de regel zijn de inkomsten in de laatste vier maanden van het kalenderjaar hoog. Vanaf september worden toezeggingen nauwkeurig afgestemd op inkomsten. -De ontwikkeling van een nieuw beleidsplan zorgt voor grote onrust bij de medewerkers. We garanderen zoveel mogelijk rust tot eind 2015 en hebben dus veel tijd om de organisatie voor te bereiden op veranderingen. We streven ernaar om de grote lijnen van beleidsmatige veranderingen in de herfst vastgesteld te hebben, zodat medewerkers snel duidelijkheid krijgen over hun eigen toekomst.
ZZg jaarverslag 2013
28
10
Toelichting op financieel resultaat
Baten en lasten Hoewel de begroting 2013 zowel qua baten als lasten werd overtroffen, waren de baten uit de eigen fondsenwerving opnieuw aanzienlijk lager dan in 2012. Deze daling geldt zowel de particuliere donateurs als de scholen. De van kerkelijke gemeenten ontvangen giften en collecten overtroffen de opbrengst van 2012, maar dit was uitsluitend te danken aan een eenmalige, bestemde bijdrage. Het ZZg ontving in het laatste kwartaal van 2013 een aanvullende subsidie ten behoeve van het MFS II – FED programma, dat in Suriname wordt uitgevoerd. Het daarmee gemoeide bedrag € 174.000 landenbudget, werd gereserveerd voor besteding in 2014. Na 2012 bleek ook 2013 ook een goed jaar om te beleggen. Het beleggingsbeleid dat door de vermogensbeheerder werd gevolgd, leidde tot goede resultaten. Vanwege de waardestijging van de effectenportefeuille, moest de continuïteitsreserve Risico waardeverandering beleggingen worden verhoogd met € 26.000. De organisatiekosten bleven over de hele linie onder de begroting. Reserves en fondsen, bezittingen en schulden Naast onttrekkingen aan bestemmingsfondsen en –reserves, vormde het ZZg nog drie bestemmingsfondsen. In 2013 ontving het ZZg namelijk drie erfstellingen die een clausule voor specifieke besteding bevatten. Na aftrek van de verplichte reserveringen, werd een bedrag van € 22.402 aan de continuïteitsreserve toegevoegd.
ZZg jaarverslag 2013
29
ZZg jaarverslag 2013
30
Nummer Omschrijving 13061 13018 13016 13031 13049
Land
Ondersteuning Lutherse Broedergemeente Jongerenkamp Moravian Church DR Congo Bijdrage UMDF Evangelisatiewerk Brass Bands in Eastcape
ALBANIË DEM. REP. CONGO OVERIGE NEDERLAND ZUID AFRIKA
Thema
Uitgevoerd door
Toegekend
BDM MCT-Ruka Province Unity Board EBGA ZO Brass band Union SA
€ € € € € €
5.000 1.100 2.065 10.000 4.686 22.851
€ € € €
26.000 12.555 1.000 39.555
€ € € € € € € €
1.300 22.893 750 4.500 2.998 6.000 5.000 43.441
€ €
1.250 1.250
€ € € € € € € € €
10.000 10.000 2.300 2.300 2.000 15.000 600 8.000 50.200
Evangelieverkondiging
13032 Theologisch Seminarie 13042 Theologische Opleiding Persaud 13035 Theologische Opleiding Aron
SURINAME SURINAME TANZANIA
EBGS EBGS Kilangala Mission Theologische vorming
13043 13039 13050 13064 13071 13003 13053
Ondersteuning muziek Broedergemeente Capaciteitsversterking EBGS Cursus lokaal fondsenwerven O-scan en F-check Rentevergoeding derdengelden Steun aan de kerk in Rukwa Training vrouwenleidsters Rukwa
NEDERLAND SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME TANZANIA TANZANIA
BDML EBGS PB der EBG Suriname PB der EBG Suriname ZZg MCT Rukwa Province MCT-RP Steun aan lokale kerken
13057 Bijbels onderwijs EBG scholen
SURINAME
St. Onderwijs der EBGS Steun identiteit onderwijs
13002 13033 13044 13045 13054 13063 13069 13070
Kinderhuis Leliëndaal Kerstgeschenkenactie Moestuin Sukh Dhaam Plafond meisjeshuis Riolering Sukh Dhaam Sukh Dhaam Douches/toiletten Soender Singh meisjes Weeskinderen Hurumagroup
SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME TANZANIA
EBGN EBGS Sukh Dhaam Sukh Dhaam EBGS EBGS Stg Suriname jaarkalender MCT Southern Province Kinderhuizen en internaten
ZZg jaarverslag 2013
31
Nummer Omschrijving
13026 Kinderen met een handicap Star Mountain
Land
Thema
PALESTIJNSE GEBIEDEN
Uitgevoerd door
Toegekend
Star Mountain
€ €
7.500 7.500
€ € €
5.000 15.000 20.000
€ € € € €
8.700 2.300 17.000 20.000 48.000
€ € € € € € € € € €
35.750 60.970 32.540 35.000 65.800 38.550 79.850 79.700 30.900 28.260
€ € € € € € € €
18.000 15.500 21.500 15.000 3.150 30.000 3.500 400
Gehandicaptenzorg
13015 Kamers Huize Albertine 13036 Lift Huize Albertine
SURINAME SURINAME
Huize Albertine Huize Albertine Ouderenzorg
13051 13046 13068 13025
Diaconale steun kinderen Havana Diaconale steun kinderen Haïti Verbetering pensioenen 2012/2013 Weeskinderen
CUBA HAITI NEDERLAND TANZANIA
Iglesia Morava en Cuba L'Eglise Morave du Haiti ZZg MCT Southern Province Overig diakonaal werk
13004 13005 13007 13010 13014 13019 13023 13029 13034 13037
Techn. bijstand BE 2013 Budget KTM Marowijne BE 2013 Budget BE St. Marronage 2013 Budget BE Teeifuka 2013 Budget PCOS BE 2013 Budget Equalance BE 2013 Budget RKBO BE 2013 Institutioneel en act budget St. Onderwijs Inst. en Act. budget BE MKM 2013 Inst en act. budget VSG BE 2013
SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME
13041 13047 13048 13059 13060 13027 13028 13040
Renovatie Karmel school Watervoorziening en dienstwoning Leitzel Bus St. Marronage Brokopondo Renovatie RK school Ligorio Solarlampen leerkrachten Boven-Suriname Meer lokalen voor Ineke Alberdaschool Naaimachines tweede klas VTC Illeje Afbouw ruimte voor vrouwentraining
SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME TANZANIA TANZANIA TANZANIA
Jaarrekening ZZg 2013
MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE MFS II BE
ZZg KTM St. Marronage St. Teeifuka St. PCOS St. Equalance RKBO St. Onderwijs der EBGS Mau ku Mau VSG St. Zorg Samen voor Suriname ZZg St. Marronage Wan Mama Pikin ZZg ProTanz MCT Southern Province MCT-Ruka Province
pag. 32
Nummer Omschrijving 13056 Schoolpakketjes en uniformen 13062 Gereedschapskisten VTC Isongole Naaimachines en Timmerkisten voor 13066 Kilangala
Land
Thema
Uitgevoerd door
Toegekend
SURINAME TANZANIA
PCOS MCT Southern Province
€ €
5.537 2.560
TANZANIA
Kilangala Mission
€ €
1.800 604.267
€ € € € € € € € € € €
35.000 37.000 39.750 28.800 25.700 38.550 41.150 31.900 4.300 29.252 311.402
€ €
60.000 60.000
Draagvlakversterking
€ €
10.000 10.000
Extra bestemde bijdragen
€ €
58.641 58.641
Vrijval subsidies
€ €
-150.497 -150.497
Eindtotaal
€ 1.126.610
Onderwijs en vakopleiding
13006 13008 13011 13012 13013 13020 13030 13038 13065
Technische bijstand FED Suriname Budget Equalance FED 2013 Budget FED BFN 2013 Budget HUS FED 2013 Budget WMP FED 2013 Budget PAS FED 2013 Inst. en act. budget NVB FED 2013 Inst. en Act. budget MKM FED 2013 Farming God's Way Kantembo Voorz oninbaarheid / koersverschil leningen
SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME SURINAME TANZANIA TANZANIA
MFS II FED MFS II FED MFS II FED MFS II FED MFS II FED MFS II FED MFS II FED MFS II FED
ZZg St. Equalance BFN HuS Wan Mama Pikin PAS NVB Mau ku Mau Kantembo Mission Inkomensverwerving
13022 Kilangala Missie
TANZANIA
Kilangala Mission Overig ontwikkelingswerk
13001 Museum Het Hernhutter Huis
NEDERLAND
Het Hernhutter Huis
Extra bestemde bijdragen en goederen
Vrijval subsidieverplichtingen voorgaande jaren
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 33
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 34
Jaarrekening 2013
ZZg / Zeister Zendingsgenootschap Zusterplein 20 3703 CB Zeist www.zzg.nl
[email protected]
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 35
Inhoudsopgave jaarrekening pagina Inleiding
37
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
39
Balans per 31 december 2013
40
Staat van baten en lasten over 2013
42
Kasstroomoverzicht
43
Toelichting op de balans
44
Toelichting op de staat van baten en lasten
50
Overige gegevens: - Verdeling van het saldo van baten en lasten - Relevante gebeurtenissen na balansdatum - Controleverklaring
57
Bijlage 1: Begroting 2014 Bijlage 2: Organisatiekosten 2013
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 36
Inleiding De jaarrekening van het ZZg over 2013 is onderdeel van het Jaarverslag 2013 van het Zeister Zendingsgenootschap. In het jaarverslag legt het Zeister Zendingsbestuur (ZZB) verantwoording af inzake het in 2013 gevoerde beleid. Ten aanzien van de financiën en het ter zake gevoerde beleid en beheer wordt in dat verslag op hoofdlijnen gerapporteerd. Deze jaarrekening biedt het complete financiële overzicht over 2013. Het ZZg draagt het CBF-Keur. Het heeft de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de Richtlijn Jaarverslaggeving voor Fondsenwervende Organisaties (RJ650 aangepast 2011). Het Zeister Zendingsbestuur (ZZB) heeft de jaarrekening over 2013 op 9 april 2014 opgemaakt en vastgesteld.
Baten en lasten Hoewel de begroting 2013 zowel qua baten als lasten werd overtroffen, waren de baten uit de eigen fondsenwerving opnieuw aanzienlijk lager dan in 2012. Deze daling geldt zowel de particuliere donateurs als de scholen. De van kerkelijke gemeenten ontvangen giften en collecten overtroffen de opbrengst van 2012, maar dit was uitsluitend te danken aan een eenmalige, bestemde bijdrage. Het ZZg ontving in het laatste kwartaal van 2013 een aanvullende subsidie ten behoeve van het MFS II – FED programma, dat in Suriname wordt uitgevoerd. Het daarmee gemoeide bedrag € 174.000 landenbudget, werd gereserveerd voor besteding in 2014. Na 2012 bleek ook 2013 ook een goed jaar om te beleggen. Het beleggingsbeleid dat door de vermogensbeheerder werd gevolgd, leidde tot goede resultaten. Vanwege de waardestijging van de effectenportefeuille, moest de continuïteitsreserve Risico waardeverandering beleggingen worden verhoogd met € 26.000. De organisatiekosten bleven over de hele linie onder de begroting. Reserves en fondsen, bezittingen en schulden Naast onttrekkingen aan bestemmingsfondsen en –reserves, vormde het ZZg nog drie bestemmingsfondsen. In 2013 ontving het ZZg namelijk drie erfstellingen die een clausule voor specifieke besteding bevatten. Na aftrek van de verplichte reserveringen, werd een bedrag van € 22.402 aan de continuïteitsreserve toegevoegd. Op de pagina’s hierna is ZZg’s jaarrekening over 2013 weergegeven. Daarin is de verdeling van het resultaat verwerkt. Bezittingen en schulden, baten en lasten: de geldelijke weergave van visie, inzet en gewoon werk, waar nodig toegelicht.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 37
Grondslagen voor waardering en bepaling van het resultaat Algemeen De jaarrekening is opgesteld op basis Richtlijn 650 voor “Richtlijn Fondsenwervende Instellingen” van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Doel van deze Richtlijn is inzicht te geven in de kosten van de organisatie en besteding van de gelden in relatie tot het doel waarvoor die fondsen bijeengebracht zijn. De jaarrekening is opgesteld in Euro’s.
Vergelijkende cijfers De jaarrekening over 2013 is ingericht overeenkomstig de Richtlijn Fondsenwervende Instellingen. De cijfers over 2012 zijn waar relevant aangepast om vergelijkbaarheid met het verslagjaar mogelijk te maken.
Grondslagen van waardering Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs.
Materiële vaste activa De materiële vaste activa benodigd voor de doelstelling en voor de bedrijfsvoering worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met de op basis van de geschatte levensduur bepaalde afschrijvingen, met inachtneming van een eventuele restwaarde. De afschrijvingen bedragen een percentage van deze verkrijgingsprijs.
Financiële vaste activa De vorderingen onder de financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de nominale waarde ofwel de lagere realiseerbare waarde. Deelnemingen waarin het ZZg geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid uitoefent, worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, dan wel de lagere realiseerbare waarde. Het dividend wordt in de staat van baten en lasten verantwoord.
Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen beurswaarden per 31 december.
Vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva De vorderingen, liquide middelen, schulden en overlopende activa en passiva zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs; waardering geschiedt onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid, gebaseerd op een individuele beoordeling van de vorderingen. Subsidieverplichtingen zijn opgenomen op basis van een besluit ter zake, welke schriftelijk is kenbaar gemaakt aan de ontvanger van de subsidie.
Bestemmingsreserves en -fondsen Reserves betreffen gelden ter vrije besteding van de Vereniging. Door het bestuur kunnen bestemmingsreserves worden aangehouden voor aanwending aan een specifiek doel. Bestemmingsfondsen betreffen gelden die besteed moeten worden in het kader voor de doelstelling waarvoor deze ter beschikking zijn gesteld. Dit betreft het niet bestede deel van toegekende donaties en andere fondsen en gelden die vastliggen in vaste activa.
Overige activa en passiva Alle overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 38
Grondslagen van resultaatbepaling Het resultaat is bepaald als het verschil tussen de baten en alle hiermee verbonden kosten en andere aan het verslagjaar toe te rekenen lasten, met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.
Baten De baten zijn gevormd door alle aan het verslagjaar toe te rekenen opbrengsten. Nalatenschappen worden opgenomen in het verslagjaar waarin de omvang van de nalatenschap betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorschotten worden verantwoord in het boekjaar waarin zij worden ontvangen. Giften in natura worden gewaardeerd tegen de reële waarde.
Lasten Financiële baten en lasten betreffen de op de verslagperiode betrekking hebbende renteopbrengsten en –lasten.
Personeelsbeloning Salarissen en sociale lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarin deze verschuldigd zijn, in overeenstemming met de arbeidsovereenkomsten. Het ZZg hanteert een toegezegde bijdrage pensioenregeling. De toegezegde bijdragen worden afgedragen aan de pensioenverzekeraar op basis van het pensioencontract.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 39
Balans per 31 december na verdeling van het resultaat 1) Materiële vaste activa Kantoorinrichting/-inventaris
2) Financiële vaste activa Deelname Oikocredit Leningen aan partnerorganisaties
3) Vorderingen en overlopende activa Partnerorganisaties Overige vorderingen
4) Effecten Obligaties Aandelen en alternatieve beleggingen Te (her)beleggen geldmiddelen
5) Liquide middelen Spaartegoeden Bank- en girotegoeden
Jaarrekening ZZg 2013
2013 €
2012 €
3.246 3.246
6.878 6.878
43.461 15.117 58.578
42.617 50.342 92.959
18.374 474.815 493.189
32.820 596.281 629.101
1.514.815 1.515.891 380.164 3.410.870
1.488.927 1.431.937 295.723 3.216.587
335.812 235.385 571.197
517.462 111.738 629.200
4.537.080
4.574.725
pag. 40
Balans per 31 december na verdeling van het resultaat 6) Reserves en fondsen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen
7) Langlopende schulden Gelden in beheer voor derden 8) Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen Partnerorganisaties Overige schulden
Jaarrekening ZZg 2013
2013 €
2012 €
2.818.377 337.250 3.155.627 630.100 3.785.727
2.769.975 467.050 3.237.025 369.514 3.606.539
162.539
164.641
285.743 108.034 195.037 588.814
378.936 223.700 200.909 803.545
4.537.080
4.574.725
pag. 41
Staat van Baten en Lasten
Werkelijk 2013 €
Baten: Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen Overige baten Som der baten
Begroting 2013 €
Werkelijk 2012
1.004.915 26.000 808.438 221.008 12.441 2.072.802
945.000 51.000 704.000 81.000 7.000 1.788.000
1.222.773 60.779 628.271 290.052 7.526 2.209.401
-107.097 -125.700
-100.000 -70.000
-88.426 -134.250
-210.499 -487.320 -277.850 -10.000 -58.641 150.497 -163.423 -175.265 -1.465.298
-150.000 -532.500 -177.500 -5.000
-192.000 -171.000 -1.398.000
-161.580 -597.185 -252.070 -19.000 -11.945 164.746 -155.922 -179.220 -1.434.852
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden en subsidies Kosten van beleggingen Kosten werving baten
-163.108 -33.967 -25.584 -222.659
-201.000 -38.000 -25.000 -264.000
-157.862 -34.425 -24.218 -216.505
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie
-205.657
-205.000
-211.558
-1.893.614
-1.867.000
-1.862.915
179.188
-79.000
346.486
Besteed aan de doelstellingen: Zending Diaconaat Ontwikkelingssamenwerking: Eigen bestedingen MFS II Basic Education MFS II Fair Economic Development Voorlichting en educatie door derden Overige bestedingen Vrijgevallen subsidieverplichtingen Organisatiekosten voorlichting en educatie Organisatiekosten programma's en projecten Besteed aan de doelstellingen
Som der lasten Saldo van baten en lasten
Resultaatbestemming
2013 €
Toevoeging / onttrekking aan: Continuïteitsreserve Uitvoerings- en organisatiekosten Risico waardeverandering beleggingen Bestemmingsreserve Bestemmingsfondsen
Jaarrekening ZZg 2013
2012 €
22.402 26.000 -129.800 260.586 179.188
111.865 96.000 138.102 519 346.486
pag. 42
Kasstroomoverzicht Kasstroomoverzicht bedragen x € 1.000
Kasstroom uit activiteiten Totaal baten Totaal lasten Exploitatieresultaat Afschrijvingen Cash flow
2013
2012
€
€
2.073 -1.894 179 3 182
2.209 -1.863 346 3 349
136 -194 -214
-88 -205 -11
-272
-304
A Totaal kasstroom uit activiteiten
-90
45
Kasstroom uit investeringen Investeringen in materiële vaste activa Mutaties financiële vaste activa
34
-4 17
B Totaal kasstroom uit investeringen
34
13
Kasstroom uit financieringen Mutaties langlopende schulden
-2
-7
C Totaal kasstroom uit financieringen
-2
-7
Totale kasstroom (A + B + C)
-58
51
Saldo liquide middelen begin Totale kasstroom
629 -58
578 51
Saldo liquide middelen eind
571
629
Mutaties in: Overige vorderingen en activa Effecten Kortlopende schulden
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 43
Toelichting op de balans per 31 december 2013 1) Materiële vaste activa € 3.246 Alle materiële vaste activa zijn nodig voor de bedrijfsvoering. De afschrijvingslasten van het kantoormeubilair en het computernetwerk werden als Kantoor-, reis- en algemene kosten opgenomen. Het totaal in deze activa vastgelegde bedrag wordt als vastgelegd vermogensbestanddeel gerubriceerd als Bestemmingsreserve ‘Financiering activa bedrijfsvoering’. 2) Financiële vaste activa € 58.578 De financiële vaste activa zijn aangewend in het kader van de doelstellingen van het ZZg. Deelname Oikocredit € 43.461 Met deze deelname wendt het ZZg een deel van zijn geldmiddelen aan om microkredietverlening in mogelijk te maken. De deelname in het aandelenkapitaal van Oikocredit is gericht op de uitvoering van ZZg’s doelstellingen en wordt daarom niet als belegging beschouwd. Het in 2013 ontvangen dividend (€ 844) werd herbelegd. Het ZZg heeft geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid van Oikocredit. Leningen aan partnerorganisaties € 15.117 De in 2014 verwachte aflossingen (€ 15.000) kunnen als kortlopende vorderingen worden beschouwd. De voorziening voor oninbaarheid en valutakoersverschillen werd verhoogd. Leningen aan partnerorganisaties
hoofdsom
saldo
verstrekt
aflossing
saldo
1-1-2013
1-1-2013
in 2013
in 2013
31-12-2013
€ MCT, South Province - SACCO MCT, South West Province - SACCO EBGNA, uitbreiding Multi Purpose Centre EBGS, jeugdcentrum Tushikamane, avocadoplantage Voorziening oninbaarheid
€ 15.000 15.000 10.000 15.570 20.000 75.570
€
€
15.000 15.000 6.000 9.342 20.000 -15.000
-25.000
50.342
-25.000
€ -3.737 -2.374 -1.000 -3.114
11.263 12.626 5.000 6.228 20.000 -40.000
-10.225
15.117
3) Vorderingen en overlopende activa € 493.189 Partnerorganisaties. De nominaal gewaardeerde vorderingen op partnerorganisaties zijn als volgt te specificeren: Partnerorganisaties Stichting Pensioenfonds van het ZZg, Zeist MFS II partners, Suriname ECP, Bad Boll / Zeist EBG, Zeist
31-12-2013 31-12-2012 € € 5.757 15.855 6.444 10.111 4.175 3.143 1.998 3.711 18.374
32.820
Het ZZg verricht de betalingen voor de Stichting Pensioenfonds van het ZZg en voert haar administratie. De betaalde pensioentoelagen en kosten worden via een rekening courantverhouding voldaan.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 44
Overige vorderingen 31-12-2013 31-12-2012 € € 436.737 543.482 30.620 36.185 7.097 3.748 3.593 12 12 3.698 5.912 474.815 596.281
Erfenissen en legaten (Coupon)rente Toegezegde giften van derden Vooruitbetaalde bedragen Debiteuren Overige posten
4) Effecten € 3.410.870 Het ZZg belegt het niet direct benodigde deel van zijn geldmiddelen. De daaruit voortkomende opbrengsten worden aan de doelstellingen van het ZZg besteed. Het doelrisicoprofiel van de effectenportefeuille is defensief. Om onderscheid te kunnen maken tussen geldmiddelen voor de bedrijfsvoering en die voor beleggingen, worden de aan- en verkopen van effecten via een aparte bankrekening geadministreerd. Het saldo daarvan is als ‘Te (her)beleggen geldmiddelen’ in de balansrubriek ‘Effecten’ opgenomen. 31-12-2013
Waarde beleggingen €
31-12-2012 €
Obligaties
1.514.815
1.488.927
Aandelen en alternatieve beleggingen Te (her)beleggen geldmiddelen
1.515.891 380.164
1.431.937 295.723
Totaal
3.410.870
3.216.587
5) Liquide middelen € 571.197 Een deel van de liquide middelen (€ 428.244) is beschikbaar voor subsidiëring wegens het MFS II programma. De overige geldmiddelen staan geheel ter vrije beschikking.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 45
6) Reserves en fondsen € 3.785.727 Na verdeling van het resultaat Reserves en fondsen Na verdeling van het resultaat Continuïteitsreserve Uitvoerings- en organisatiekosten Risico waardeverandering beleggingen Subsidieverlening programma's en projecten
01-01-2013 onttrokken toegevoegd 31-12-2013 € € € € 764.975 505.000 1.500.000 2.769.975
0
6.900 108.000 206.400 145.750 467.050
-3.600 -49.000 -69.600 -10.000 -132.200
2.400
11.278 52.995 5.165 1.778 23.626 46.701 1.500 3.500 3.000 18.500 3.000 8.400 4.300
-1.000 -12.530 -500 -1.300 -20.000
1.475 14.000 758 1.200 1.800
Bestemmingsreserves Financiering activa bedrijfsvoering Financiering activa doelstellingen MFS II Suriname (2011 - 2015) eigen bijdrage Nieuwe initiatieven in Tanzania
Bestemmingsfondsen Kwekkeboom studiefonds Van Raalte studiefonds Nelly Artist Spierfonds Ben van den Boschfonds Kinderhuizen EBG, Suriname Medisch werk, Suriname Kinderen en muziek, Zuid Afrika Gehandicaptenzorg voor kinderen Ouderenzorg, Suriname Kilangala school, Tanzania Voorschoolse opvang, Suriname Weeskinderen, Tanzania Renovatie Elim Home, Zuid Afrika H.B. Philippfonds (2013) G.E. Knolfonds (2013) Diakonessenhuis Suriname (2013) MFS II BE Suriname (2011 - 2015) MFS II FED Suriname (2011 - 2015) Onderwijs voor Werk (2007-2010)
Recapitulatie Totaal toegevoegd Totaal onttrokken Resultaat boekjaar
22.402 26.000 48.402
2.400
787.377 531.000 1.500.000 2.818.377
3.300 59.000 139.200 135.750 337.250
28.714 82.080 74.977 369.514
-487.320 -277.850 -3.325 -805.325
1.065.911
11.753 54.465 5.423 1.678 5.426 46.701 0 3.500 3.000 18.500 3.000 8.400 4.300 45.000 60.000 9.000 44.968 233.334 71.652 630.100
3.606.539
-937.525
1.116.713
3.785.727
-1.500
45.000 60.000 9.000 503.574 429.104
€ 1.116.713 -937.525 179.188
Continuïteitsreserve Deze reserve dient ter dekking van financiële risico’s op korte termijn en om zeker te stellen dat het ZZg ook in de toekomst aan zijn verplichtingen kan voldoen. De continuïteitsreserve Uitvoerings- en organisatiekosten bedraagt maximaal de jaarlast aan organisatiekosten, vermenigvuldigd met de factor 1,5. Dit maximum bedraagt € 1,15 miljoen. Het neerwaartse koersrisico van de beleggingen in aandelen en alternatieve beleggingen is door het ZZB gesteld op 30%, dat voor beleggingen in obligaties op 5%. Daarom is een reserve Risico waardeverandering beleggingen gevormd ter grootte van 30%, respectievelijk 5% van de balanswaarde van deze beleggingscategorieën.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 46
Daarnaast is voor de continuïteit van de subsidieverstrekking een reserve Subsidieverlening programma's en projecten ter hoogte van minimaal € 1,5 miljoen gevormd. Het maximum van deze reserve bedraagt de jaarlast van de subsidieverstrekking, vermenigvuldigd met de factor 1,5. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves hebben een specifieke bestemming die door het ZZB is bepaald. De bestemmingsreserves Financiering activa bedrijfsvoering en Financiering activa doelstellingen geven weer welke geldmiddelen zijn vastgelegd in bijvoorbeeld kantoorinventaris of leningen aan partnerorganisaties. Gedurende de jaren 2011 – 2015 maakt het ZZg deel uit van de ICCO-alliantie en ontvangt het MFS II subsidies.Het ZZg is overeengekomen jaarlijks een eigen bijdrage te leveren aan het onderwijsprogramma (BE) in Suriname. Voor de jaren 2013 – 2015 is deze bijdrage gereserveerd uit het saldo van het boekjaar. De reservering FED programma in Tanzania is uit eigen middelen gevormd en is bestemd voor de financiering van een fair economic development programma in dat land Bestemmingsfondsen Het doel van de bestemmingsfondsen is door de donateur bepaald. Besteding vindt uitsluitend plaats in overeenstemming met de specifieke bestemming van het fonds. Het Kwekkeboom studiefonds is bestemd voor theologische opleidingen. Het Van Raalte Studiefonds wordt gevormd uit dotaties van derden en van het ZZB. Het fonds is bestemd voor theologische opleidingen van kerkelijk werkers van de EBGS. Het Nelly Artist Spierfonds wordt aangewend voor ondersteuning van kinderen die in Suriname in een kinderhuis of internaat verblijven. Het Ben van den Boschfonds is in 2011 ingesteld tot steun voor muziekontwikkeling binnen de Broedergemeente wereldwijd. Het fonds voor de kinderhuizen van de EBGS is bestemd voor onderhoud en renovatie van de kinderhuizen. Bij de opheffing van de Stichting Wilhelminafonds heeft het ZZg het resterende saldo ontvangen, met het oormerk dit te besteden aan medisch werk in Suriname. Het fonds Kinderen en muziek is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Gehandicaptenzorg voor kinderen is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Ouderenzorg is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Kilangala school is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds is met name bestemd voor de instandhouding en uitbreiding van de Ineke Alberdaschool in Kilangala. Het fonds Voorschoolse opvang is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. Het fonds Weeskinderen is in 2012 gevormd met de hoger dan benodigde wervingsresultaten voor dit doel. De renovatie van Elim Home verloopt gefaseerd. Het is de verwachting dat de hiervoor gereserveerde middelen in 2014 worden besteed.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 47
Het H.B. Philippfonds is in 2013 gevormd bij de aanvaarding van het legaat van mevrouw H.B. Philipp. Daarmee werd ook de verplichting aanvaard om uitsluitend de rendementen van dit fonds in Suriname te besteden aan projecten op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. Het G.E. Knolfonds is in 2013 gevormd bij de aanvaarding van het erfdeel van de nalatenschap van mevrouw G.E. Knol. Het fonds kan uitsluitend worden aangewend voor het Star Mountain Rehabilitation Centre, gelegen in de Palestijnse Gebieden. Het bestemmingsfonds Diakonessenhuis Suriname is gevormd uit het legaat van mevrouw G. Visser dat deze bestemming heeft. Gedurende de jaren 2011 – 2015 maakt ZZg deel uit van de ICCO-alliantie en ontvangt het MFS II subsidies ten behoeve van programma’s gericht op onderwijs (BE) en economische ontwikkeling (FED) in Suriname. De bedragen die per eind 2013 zijn gereserveerd bestaan uit de nog niet geheel bestede bijdrage over 2013 en ontvangen rente. ICCO subsidieerde het programma Onderwijs voor Werk van 2007 – 2010. Het resterende bedrag zal in overleg met ICCO worden besteed. Periodiek wordt het realiteitsgehalte van de bestemmingsfondsen en –reserves door het ZZB getoetst. 7)
Langlopende schulden € 162.539 Het ZZg beheert geldmiddelen die door partnerorganisaties of donateurs aan het genootschap zijn toevertrouwd. Langlopende schulden Project Boxel/Stichting Jakin, Suriname Stg Pensioenfonds der EBGS, pensioenverbetering Herfinanciering Tushikamane landbouwgroep
31-12-2013
31-12-2012
€
€ 96.473 52.566 13.500
94.581 56.560 13.500
162.539
164.641
8) Kortlopende schulden € 588.814 Het ZZg verbindt zich in de meeste gevallen voor de subsidie voor één jaar. Het hier gerubriceerde bedrag subsidieverplichtingen (€ 285.743) bestaat uit toegezegde, maar nog niet (volledig) afgeroepen subsidies, waarvan de afroep en besteding binnen een jaar worden verwacht. Partnerorganisaties Medische Zending, Suriname Museumstichting Het Hernhutter Huis HMH, Duitsland
Overige kortlopende schulden Crediteuren Opgebouwde verlofrechten en vakantietoeslag Diverse betalingen voor derden Loonheffing, sociale premies Vooruitontvangen bijdragen Accountantskosten Overige schulden
31-12-2013 31-12-2012 € € 41.170 149.171 66.864 66.853 7.676 108.034 223.700 31-12-2013
31-12-2012
€
€ 17.902 32.421 9.254 25.311 85.398 10.000 14.751
19.214 31.809 4.767 28.865 84.739 12.000 19.515
195.037
200.909
Een deel van de voor 2015 bestemde MFS II bijdrage werd vooraf uitgekeerd en werd als vooruit ontvangen bijdrage gerubriceerd. Jaarrekening ZZg 2013
pag. 48
Niet uit de balans blijkende verplichtingen - Het ZZg huurt een kantooretage in Zeist, het huurcontract loopt tot en met 30 april 2015. De huursom wordt jaarlijks geïndexeerd en bedraagt in 2014 € 53.046 - Het ZZg leaset een kopieerapparaat/printer tot 1 oktober 2014. De gebruiksvergoeding wordt jaarlijks aangepast en bedraagt in 2014 € 6.556.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 49
Toelichting op de staat van baten en lasten over 2013 Baten uit eigen fondsenwerving € 1.004.915 Baten uit eigen fondsenwerving
Donateurs * Scholen Kerkelijke gemeenten Overige organisaties Nalatenschappen Goederen / diensten / verkopen
* Bijdragen van donateurs
Mailingacties ZZg-Nieuws Vaste toezeggingen Schenkingen Overige giften van particulieren Extra bestemde bijdragen
Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € € 439.190 520.000 487.867 12.468 25.000 22.523 104.452 100.000 102.740 198.768 200.000 185.237 247.807 100.000 422.952 2.230 0 1.454 1.004.915 945.000 1.222.773 Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € € 263.358 300.000 279.217 13.623 20.000 16.341 44.657 50.000 49.548 95.746 100.000 122.844 21.806 50.000 19.917 439.190 520.000 487.867
Bijdragen van donateurs € 439.190 In 2013 maakten ruim 8.100 particuliere donateurs een of meerdere giften over aan het ZZg. Dat is een daling van ruim 4% ten opzichte van 2012, toen dat er ruim 8.500 waren. De opbrengst daalde met 9,9%. Bijdragen van scholen € 12.468 Via het scholenprogramma TwinKids.nl wordt educatief en wervend materiaal aan daarin geïnteresseerde scholen ter beschikking gesteld en worden deze bij hun acties begeleid. In totaal werd van 37 scholen (2012: 51) een bijdrage ontvangen. De opbrengst bleef achter bij zowel de begroting als de realisatie in 2012. Deze teruggang lijkt onomkeerbaar en wordt toegeschreven aan de economische neergang en de afnemende actiebereidheid van scholen. Bijdragen van kerkelijke gemeenten € 104.452 Vanuit de diverse Evangelische Broedergemeenten in Nederland en Duitsland werd in totaal € 49.302 (2012 = € 51.332) ontvangen. Van de overige, voornamelijk protestantse kerkelijke gemeenten ontving het ZZg € 55.149 (2012 = € 51.408). Bijdragen van overige organisaties € 198.768 Niet alle organisaties stellen vermelding op prijs. Hun bijdragen worden hierna bij ‘Overige bijdragen’ vermeld.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 50
Organisatie Stichting Treintje Beimers Stichting Treintje Beimers Stichting Zorg Samen voor Suriname Ds. J. van Dijk Stichting Brink Houtman Stichting Overige bijdragen
Bedrag Bestemd voor € 48.500 13.022 1.800 13.066 9.000 13.041 9.000 13.027 7.500 122.968 198.768
Land Kilangala Missie Gereedschapskisten Renovatie Karmelschool Ineke Albedaschool algemene bijdrage
Tanzania Tanzania Suriname Tanzania
Nalatenschappen € 247.807 In 2013 werden 16 erfstellingen (2012 = 19) ontvangen, met een gemiddelde opbrengst van € 14.463 (2012 = € 18.653). Goederen en diensten in natura en verkopen € 2.230 Incidenteel ontvangt het ZZg hulpgoederen. De hulpgoederen werden in alle gevallen naar Suriname gezonden. Baten uit acties van derden € 26.000
Organisatie
Bedrag
Bestemd voor
Land
€ Kerk in Actie PKN
26.000
13.032 Theologische opleidingen
Suriname
26.000
Subsidies van overheden
MFS II landenbudget (excl. akv en pme) Vergoeding uitvoeringskosten
Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € 733.246 635.000 546.454 75.192 69.000 81.817 808.438 704.000 628.271
Rentebaten en baten uit beleggingen € 221.008 Bruto resultaat van beleggingen
Rente Contant dividend Gerealiseerde waardeverschillen Niet gerealiseerde waardeverschillen Rentebaten en baten uit beleggingen
Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € € 55.617 55.000 71.249 23.105 15.000 19.634 24.010 22.539 118.276 11.000 176.630 221.008 81.000 290.052
De lage rentestand zet het rendement op obligatiebeleggingen onder neerwaartse druk. De beleggingen in aandelen presteerden boven verwachting.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 51
Netto resultaat van beleggingen
Rentebaten en baten uit beleggingen Kosten van beleggingen Netto beleggingsresultaat
Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € € 221.008 81.000 290.052 -25.584 -21.000 -24.219 195.425 60.000 265.833
Overige baten € 12.441
Gebruik kantoor- en vergaderruimte Overige dienstverlening Overige lasten / baten
Werkelijk Begroting Werkelijk 2013 2013 2012 € € 8.069 7.000 6.792 4.760 540 -388 194 12.441 7.000 7.526
Besteed aan de doelstellingen Het ZZg onderscheidt deelgebieden van de hoofdthema’s Zending, Diaconaat en Ontwikkelingssamenwerking. Daarnaast kent het een aantal kernlanden waarin meer intensief met partners wordt samengewerkt. In de onderstaande tabel is de financiële omvang per (sub)thema en (kern)land weergegeven. In 2013 is besloten tot vrijval van € 109.060 aan vervallen subsidieverplichtingen, waarvan € 83.882 t.b.v. MFS II. Een gedetailleerde specificatie van de in 2013 toegekende project- en programmasubsidies is in het bestuursverslag opgenomen.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 52
Subsidieverstrekking 2013
Aandachtsveld 1 ZENDING 1.1 Evangelieverkondiging 1.2 Theologische vorming 1.4 Hulp aan lokale kerken 1.9 Overige subsidies 2 DIACONAAT 2.1 Kinderhuizen & Internaten 2.2 Gehandicaptenzorg 2.3 Ouderenzorg 2.9 Overige subsidies
Suriname
38.555 31.141 1.250 70.946 42.200
Zuid Afrika
1.100 1.000 11.000
4.686
13.100
4.686
Cuba
Albanie
Letland
Pal. gebieden
5.000
Overige regio's 2.065
10.000
2.065
1.300
Jaarrekening ZZg 2013
9,5%
17.000 17.000
50.200 7.500 20.000 48.000 125.700
11,2%
10.000 10.000
116.947 487.320 33.552 277.850 60.000 975.669 10.000 10.000
8.000
78.687 487.320
20.000 28.000
8.700 8.700
7.500
2.300 2.300
38.260 33.552
277.850 60.000 131.812
4 EDUCATIE DOOR DERDEN
6 OVERIG 6.1 Bijdragen in goederen / diensten 6.2 Extra bestemde bijdragen
10.000
1.300 5.000
-19.708 -125.319 -145.027
-470
-5.000
-470
-5.000
750 34.671 35.421
865 865
10.145 10.145
23 23
2.500 2.500
867.397
173.307
14.831
8.723
7.500
77,0%
15,4%
1,3%
0,8%
0,7%
Totaal 22.851 39.555 43.441 1.250 107.097
20.000
843.857
5 VRIJVAL SUBSIDIEVERPLICHTINGEN 5.1 ZZg 5.2 MFS II
Nederland
7.500
62.200 3 ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 3.1 Gezondheidszorg 3.2a Onderwijs & Vakopleiding 3.2b MFS II Basic Education 3.3a Bestaansverwerving 3.3b MFS II Fair Economic Development 3.9 Overige subsidies
Tanzania
86,6% 0,9%
-25.178 -125.319 -150.497
4.537 4.537
150 150
5.000 5.000
750 57.891 58.641
5,2%
-3.700
12.037
4.515
42.000
1.126.610
100,0%
-0,3%
1,1%
0,4%
3,7%
100,0%
pag. 53
De verhouding tussen de bestedingen aan de doelstellingen en de totale baten bedraagt 69,5%. De totale bestedingen krachtens de doelstellingen bedragen 77,1% van de totale lasten. Werkelijk Begroting 2013 2013 70,7% 78,2% 77,4% 74,9%
Bestedingspercentage baten Bestedingspercentage lasten
Werkelijk 2012 64,9% 77,0%
Organisatiekosten De eigen organisatiekosten zijn voor een deel rechtstreeks toe te rekenen aan de doelstellingen. Waar dit niet het geval is, wordt een verdeelsleutel gebruikt. Voor de berekening van de kosten van beheer & administratie zijn de aanbevelingen van de VFI (Vereniging Fondsenwervende Instellingen) gevolgd. Relatieve verdeling van gemengde organisatiekosten Taakgroep Organisatiekosten zending, diaconaat etc. Organisatiekosten educatie en voorlichting Kosten eigen fondsenwerving Kosten werving acties derden Kosten van beleggingen Kosten beheer en administratie
Alg secr 20% 20%
Bestuur
C&F 43% 57%
10% 50%
PPB 75% 10%
FIB 8%
15% 3% 89%
100%
De bestuurs- en commissieleden van het ZZg hebben een onbezoldigde functie. Aantoonbaar voor een juiste functievervulling gemaakte kosten, zoals reiskosten, worden vergoed. De bestuurskosten zijn in de kosten van Beheer en Administratie opgenomen. Kostenpercentage eigen fondsenwerving en kostenpercentage administratie en beheer Het kostenpercentage eigen fondsenwerving is berekend uit het totaal van de baten uit eigen fondsenwerving en de kosten daarvan. Het ZZB heeft vastgesteld dat dit percentage idealiter maximaal 15 mag bedragen. Het CBF staat een maximum van 25 toe. Daarnaast beveelt de VFI aan dat een verhoudingscijfer wordt weergegeven van de kosten van Beheer en Administratie en het totaal van de lasten. Het ZZB heeft hiervoor een maximum percentage gesteld van 10. Beide verhoudingsgetallen staan onder opwaartse druk vanwege de afnemende omzet.
Kostenpercentage eigen fondsenwerving (norm 15%) Kostenpercentage admin. en beheer (norm 10%)
Jaarrekening ZZg 2013
Werkelijk 2013 16,2% 10,9%
Begroting 2013 21,3% 11,0%
Werkelijk 2012 12,9% 11,4%
pag. 54
Toelichting lastenverdeling Model C
Doelstellingen ZDO
SUBSIDIEVERSTREKKING Zending Diaconaat Ontwikkelingssamenwerking MFS II programma's Educatie door derden Vrijval subsidieverplichtingen Overig ORGANISATIEKOSTEN Salaris Sociale lasten Pensioenpremie Overige Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor-, reis- en algemene kosten Publiciteit en communicatie
Totaal
€
Educatie €
Fondsenwerving €
Acties derden €
€
€
10.000
10.000
99.084 14.764 12.167 6.377 132.392 15.240 27.601 33 175.265
81.695 7.775 9.355 5.709 104.534 13.367 9.053 36.470 163.423
77.954 5.889 8.671 5.481 97.996 13.640 12.502 38.971 163.108
22.150 3.301 2.752 1.431 29.633 3.248 1.086
1.291.875
173.423
163.108
begroot
2013
€
-150.497 58.641 1.116.610
Werkelijk
Beleggingen
107.097 125.700 210.499 765.170
In de personeelskosten is de waarde van de per 31 december 2013 bestaande verlof- en vakantiegeldrechten inbegrepen; Het gemiddeld aantal fte bedroeg in 2013 7,5 (2012 = 7,9): AS 0,9; PPB 1,8; C&F 3,3; FIb 1,5 Per 31 december 2013 bedraagt het aantal werknemers 10 (5 man / 5 vrouw) en het aantal fte 7,6 (4,4 man / 3,2 vrouw); De pensioenregeling is ondergebracht bij PFZW. Het ZZg is uitsluitend verplicht tot betaling van de jaarlijks vastgestelde premies. Er is in geen geval een verplichting tot bijstorting. Er is geen sprake van recht op teruggave / premiekorting.
Jaarrekening ZZg 2013
Beheer & admin
Werving baten
werkelijk
2013 €
2012 €
107.097 125.700 210.499 765.170 10.000 -150.497 58.641 1.126.610
100.000 70.000 150.000 710.000 5.000
1.035.000
88.426 134.250 161.580 849.255 19.000 -164.746 11.945 1.099.710
33.967
2.478 302 230 231 3.241 17 22.313 12 25.584
103.969 13.215 10.493 9.495 137.171 24.345 43.097 1.044 205.657
387.329 45.246 43.668 28.724 504.967 69.856 115.651 76.530 767.004
413.200 56.000 49.800 35.300 554.300 64.000 114.000 100.000 832.300
391.582 56.795 43.008 26.002 517.387 69.048 105.062 71.708 763.205
33.967
25.584
205.657
1.893.614
1.867.300
1.862.915
De gemiddelde kosten per fte (salaris, sociale lasten en pensioenpremie) bedroegen in 2013 € 62.664 (2012 =€ 62.200)
pag. 55
Directiesalaris Het ZZB heeft de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. De arbeidsvoorwaarden van de PKN (kerkelijke medewerkers) zijn integraal van toepassing. Bezoldiging directie Functionaris Naam Functie
Drs. A.A. Kramer Algemeen secretaris
Dienstverband Contract PKN salarisschaal / periodieke verhoging Uren (voltijds werkweek) Parttime percentage Periode in 2012
vast 12 / 10 36 88,9% 1 jan - 31 dec
Jaarinkomen Bruto loon/salaris Vakantiegeld Eindejaarsuitkering Variabel jaarinkomen Totaal jaarinkomen
€ € € € €
52.373 4.190 4.347 60.910
SV lasten (werkgeversdeel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (werkgeversdeel) Overige beloningen op termijn Uitkeringen beëindiging dienstverband Totaal overige lasten en vergoedingen
€ € € € € €
8.487 7.345 15.832
Totaal bezoldiging 2013
€
76.742
Totaal bezoldiging 2012
€
85.287
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 56
Overige gegevens Verdeling van het saldo van baten en lasten over 2013 Het boekjaar werd afgesloten met een positief exploitatiesaldo van € 179.188. Wegens onderbestedingen van geoormerkte baten werden bedragen toegevoegd aan bestemmingsfondsen. Ook werd onttrokken aan eerder gevormde fondsen en reserves. De specificatie van de vermogensmutaties is weergegeven op pagina 42. Resultaatbestemming
2013 €
Toevoeging / onttrekking aan: Continuïteitsreserve Uitvoerings- en organisatiekosten Risico waardeverandering beleggingen Bestemmingsreserve Bestemmingsfondsen
22.402 26.000 -129.800 260.586 179.188
Relevante gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen voor deze jaarrekening relevante gebeurtenissen na balansdatum.
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 57
accountants in non-profit
Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente Postbus 19 3700 AA ZEIST
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2013 van Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente te Zeist gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 (met een balanstotaal van € 4.537.080) en de staat van baten en lasten over 2013 (met een resultaat van € 179.188 positief) met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beiden in overeenstemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Vereniging. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de door het bestuur van de Vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Vereniging Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Verklaring betreffende andere voorschiften Wij melden dat het bestuurs- en directieverslag voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen. Was getekend, Sliedrecht, 9 april 2014. WITh accountants B.V. P. Alblas RA
Correspondentie-adres Postbus 2150 - 2400 CD - Alphen aan den Rijn T 0172-750175 | www.withaccountants.nl |
[email protected] | Twitter: @withaccountants IBAN: NL71 INGB 0667 8301 62 | KVK: 28112484
Bijlage 1
Begroting 2014 Staat van Baten en Lasten
Begroot 2014 €
Baten: Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Resultaat van beleggingen Overige baten Som der baten
Werkelijk 2013 €
855.000 24.000 650.000 101.000 10.000 1.640.000
1.004.915 26.000 808.438 221.008 12.441 2.072.802
-97.000 -88.000
-107.097 -125.700
-110.000 -415.000 -525.000 -5.000 94.000 -168.000 -168.000 -1.482.000
-210.499 -487.320 -277.850 -58.641 -10.000 150.497 -163.423 -175.265 -1.465.298
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Kosten werving baten
-172.000 -37.000 -30.000 -239.000
-163.108 -33.967 -25.584 -222.659
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie
-210.000
-205.657
-1.931.000
-1.893.614
-291.000
179.188
291.000
937.525 -1.116.713
Besteed aan de doelstellingen: Zending Diaconaat Ontwikkelingssamenwerking: Eigen bestedingen MFS II BE MFS II FED Overige bestedingen Voorlichting en educatie door derden Vrijgevallen subsidieverplichtingen Uitvoeringskosten voorlichting en educatie Uitvoeringskosten programma's en projecten Besteed aan de doelstellingen
Som der lasten (Verwacht) exploitatiesaldo Onttrekken aan fondsen en reserves Toevoegen aan fondsen en reserves
Jaarrekening ZZg 2013
pag. 59
Bijlage 2
Specificatie organisatiekosten A B
ORGANISATIEKOSTEN
1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 99
Salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Overige verzekeringen Reiskosten wonen/werken Kantinekosten Overige personeelskosten PERSONEEL
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Telecommunicatiekosten IT voorzieningen incl afschrijving Kantoorbenodigdheden, incl afschrijving Printen en kopiëren Porto Vergaderen & representatie, bestuurskosten Betalingsverkeer Controle & Advies Lectuur & abonnementen Contributies Verzekeringen & belastingen Overige kantoorkosten KANTOOR
3.931 6.993 3.462 6.356 3.283 6.072 5.982 15.339 1.749 13.263 2.782 664 69.876
6.000 7.500 3.000 6.500 3.000 7.500 5.000 21.500 1.000 10.000 3.000
4.600 1.978 2.579 6.362 2.698 7.705 6.092 24.501 1.758 4.433 2.995
74.000
65.701
3 1 3 2 3 3 3 4 3 99
Autokostenvergoeding zakelijk OV-vergoedingen zakelijk Buitenlandse reizen incl verblijf Overige reis- en verblijfkosten REIZEN EN VERVOER
4.711 226 18.079 913 23.929
5.000 15.000
4.979 36 14.820
20.000
19.835
4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 99
ZZg-Nieuws TwinKids projectenkrant Nieuwsbrief STB Nieuwsbrief Kinderprogramma Overige mailingacties Weblokatie ZZg.nl / TwinKids.nl Audio-visueel & foldermateriaal Advertenties Bestandsbeheer Vrijwilligers Materialen en -ontwikkeling Overige voorlichtings- en wervingskosten EDUCATIE, VOORLICHTING & WERVING
36.428 2.068 5.321 377 2.061 1.205 7.450 7.382 11.408 862 1.655 312 76.529
30.000 3.000 3.000 1.000 11.000 5.000 9.500 2.500 12.000 1.000 2.000 20.000 100.000
37.345 2.015
5 5 5 5 5
1 2 3 4 5 99
Huur Zeist/Langbroek Afschrijving interieur Zeist Service & energie Onderhoud & schoonmaken Overige huisvestingskosten HUISVESTING
52.786
45.800 1.000 10.000 7.200
51.624
1 Kosten vermogensbeheer 2 Transactiekosten en bewaarloon 99 BELEGGINGEN
21.847
20.000
21.847
20.000
19.321 205 19.526
767.004
832.000
763.205
6 6
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 99
9 99 TOTAAL ORGANISATIEKOSTEN
Jaarrekening ZZg 2013
REALISATIE BEGROTING REALISATIE 2013 2013 2012 € € € 387.329 413.000 390.468 45.246 56.000 56.759 43.668 49.800 43.008 13.409 14.000 12.461 8.295 8.600 7.296 533 1.000 1.039 6.487 11.600 6.356 504.967 554.000 517.387
9.475 6.792 803 69.856
64.000
759 1.453 3.350 6.184 1.745 12.167 512 6.178 71.708
9.501 6.524 1.399 69.048
pag. 60