YUNNAN ten zuiden van de wolken
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
Yunnan, eeuwige lente Yunnan is een Chinese provincie gelegen in Zuidwest China die grenst aan Myamar, Thailand, Laos en Vietnam. Deze beslaat ongeveer 394.000 km2 en heeft een bevolking van bij benadering 50 miljoen inwoners. De hoofdstad van de provincie is Kunming
Yunnan ligt in een bergachtig gebied, met hoge hoogtes in het noordwesten en lage verhogingen in het zuidoosten. Het Han Rijk registreerde de eerste diplomatieke betrekkingen met de provincie aan het einde van de 2de eeuw voor Christus. Het werd de zetel van een Tibetaans-Birmaanse sprekende koninkrijk van Nanzhao in de 8ste eeuw na Christus. Nanzhao was multi-etnisch, maar de elite sprak waarschijnlijk een noordelijk dialect van Yi. De Mongolen veroverden de regio in de 13 de eeuw, met lokale controle uitgeoefend door krijgsheren tot de jaren 1930. Etnische minderheden in Yunnan zijn goed voor ongeveer 34 procent van de totale bevolking. Grote etnische groepen zijn Yi, Bai, Hani, Zhuang, Dai en Miao. Yunnan heeft de meeste etnische minderheden in China. Van China's 55 etnische minderheden is de provincie de thuisbasis van 51.0Dde populatie van 25 onder hen overschrijdt de 5.000. Deze etnische minderheden wonen samen over uitgestrekte gebieden in de regio, terwijl sommige leven in individuele geconcentreerde gemeenschappen in kleine gebieden. De woningen van de etnische minderheden zijn verschillend en karakteristiek. Hun kleren zijn kleurrijk en onderscheidend. Sommigen van hen hebben hun eigen taal en geschriften. Uitgegeven onder de auspiciën van de NUOD – Sector Financiën, Hardenvoort 15 te 2060 Antwerpen. Uitgegeven door vzw Stupef, Antwerpen. Overname van teksten mag enkel mits bronverwijzing.. Gedrukte exemplaren worden U toegezonden na betaling van 5,00 € per exemplaar op rekeningnummer BE69 6464 4728 3178 met vermelding ‘reisbrochure Yunnan’. Wettelijke Depot: D/2016/9241/2.
2
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
het vertrek dag 1 tot en met dag 3 Op een ochtend, eind februari, werden we thuis opgepikt door een minibus die ons naar de nationale luchthaven bracht. Ons reisgezelschap bestond uit een beperkt groepje van 5 personen, samen met onze Belgische gids en Chinakenner Mario. Een Airbus A330 van Hainan Airlines (de 4de grootste luchtvaartmaatschappij in China met bijna 200 toestellen) overbrugde de 4.944 mijl van Brussel naar Beijing in ongeveer 9 uur 30 minuten. In Beijing was het gevoelig kouder: - 2°C. Gelukkig konden we van terminal wisselen zonder buiten te moeten komen. Het was er een drukte van jewelste, blijkbaar nog de nasleep van Chinees Nieuwjaar. De volgende vlucht bracht ons met een Boeing B767, eveneens van Hainan Airlines van Beijing naar Kunming, de hoofdstad van Yunnan. Het was een zeer turbulente landing maar blijkbaar is de luchthaven omwille van haar ligging tussen heuvels hiervoor gekend. In Kunming was het een zeer aangename 23°C. Op de luchthaven, de 4de grootste van China, werden we opgewacht door onze plaatselijke gids Lucy die ons naar ons hotel begeleide. De internationale luchthaven Kunming Changshui ligt 24,5 km ten noordoosten van het stadscentrum en is verbonden met de stad door een tolweg. De luchthaven heeft twee start- en landingsbanen en één terminal. De terminal heeft een symmetrische opbouw en een opvallende vormgeving. Kunming Changshui werd geopend op 28 juni 2012, ter vervanging van de internationale luchthaven Kunming Wujiaba. Inmiddels was het middag en tijd om naast het hotel te eten. We werden er direct getrakteerd op enkele specialiteiten: geitenkaas met vlees, opgerolde varkensblaas met ei en aardappelen in folie. Dat laatste zag er niet uit maar smaakte wel lekker. Toen was het tijd voor een namiddagrust. ’s Avonds was het avondeten voorzien in het centrum van de stad waarna we een wandeling maakten naar de ‘plaza’. De volgende voormiddag bezochten we enkele bezienswaardigheden in Kunming (zie verslag in het laatste deel) om ‘s middags te vertrekken naar de luchthaven voor een korte vlucht naar Jinghong, de hoofdstad van Xishuangbana. China Eastern bracht er ons veilig naar toe, weliswaar met de nodige turbulentie. De in Shanghai gevestigde China Eastern Airlines vervoert jaarlijks 80 miljoen passagiers met 510 vliegtuigen.
3
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
xishuangbanna dag 3 tot en met dag 6 dag 3 – Jinghong Op de lichthaven van Jinghong werden we verwelkomt door Michael, onze plaatselijke gids voor Xishuangbnana. Jinghong is een stad gelegen in het uiterste zuiden van de provincie Yunnan en is de hoofdstad van de prefectuur Xishuangbanna. Na onze kamer in het hotel betrokken te hebben, was het tijd voor het avondeten. Onmiddellijk werd wederom een specialiteit voorgeschoteld: noedelsoep. We kregen een grote kom hete bouillon waarin we vlees, vis, groenten en noedels dropten. Nadat dit gaar was, konden we de soep oplepelen. Best lekker. Na het avondeten maakten we een wandeling naar en langs de Mekong. Deze rivier is 4.909 kilometer lang (sommige bronnen geven een kortere lengte van 4350 km) en wordt beschouwd als één van de belangrijke rivieren in Azië. De rivier loopt achtereenvolgens door China, Laos, Thailand, Cambodja en Vietnam en ontspringt in het Tanglagebergte in China. We wandelden terug langs de dagelijks avondmarkt om de avond veel te laat af te sluiten met enkele glazen plaatselijk bier of witte wijn in het Mei Mei café, uitgebaat door een Vlaming, Steven genaamd.
4
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
dag 4 – Verrassing in Manzhao - het dorpje van papier Na het ontbijt, met hoofdzakelijk Chinees voedsel, vertrokken we voor onze eerste dagtrip. Bij het buiten rijden van de stad werd er even gestopt om te melden waar we naartoe zouden rijden: de ochtendmarkt Manghai. Daarvoor moesten we wat hoogtemeters overwinnen van 500 tot ongeveer 1000 meter. Langs de weg voornamelijk bananen- en rubberboomplantages. In 1958 besliste Mao dat rubber moest geproduceerd worden en daarom werd het tropisch regenwoud van Yunnan gekapt om plaats te ruimen voor rubberbomen. In de periode 1958-1963 emigreerden daardoor miljoenen Han-Chinezen naar Yunnan. De overdekte ochtendmarkt in Manghai wordt vooral bezocht door Dai, een van de vele minderheden in Yunnan. Een eerste belevenis, deze kleurrijke markt met talrijke kruiden, groeten en fruit dat wij niet kennen. Bij het vlees en visgedeelte waanden we ons echter decennia terug in de tijd. Onze volgende bestemming was Manzhao maar onderweg hielden we even halt om van nabij het planten van rijst te bewonderen. Vooral kwebbelende vrouwen plantten de rijstplantjes in een onder water gelopen veld. Met botten maar die bleken van tijd tot tijd echter niet hoog genoeg te zijn. Vooraleer we het dorp binnenreden stopten we nog even bij een artisanale tegelfabriek. Er is steeds minder en minder vraag naar omdat meer en meer gekozen wordt voor modernere dakbedekking. De tegels worden nog vrij handmatig vervaardigd uit klei om daarna te bakken in met zand overdekte ovens. Manzhao is gekend omdat dit het enige dorp is waar papier vervaardigd wordt om thee te verpakken. Basisgrondstof is schors van de moerbeiboom. Deze schors wordt eerst gekookt en gereinigd. Daarna wordt in de brei een houten kader met een soort gaas gedompeld en gedroogd in de zon. Na een dag drogen is deze opgedroogde brei, papier geworden. In het dorp konden we de verschillende stappen zien. Eén blad bracht 0,5 yuan (= 0,08 €) op en gemiddeld werden er tot 400 bladen per dag per familie afgewerkt (dagopbrengst = 31 €). Toen we stilaan het dorp uitgingen, trok een geroezemoes onze aandacht. Onze lokale gids ging polshoogte nemen. Er vond een soort doopfeest plaats: wanneer een kind 1 maand oud is, worden familie, vrienden en buren uitgenodigd voor een feest met als hoogtepunt zijden draadjes wikkelen rond de polsjes van de baby. Dit brengt hem/haar voorspoed en geluk. We werden uitgenodigd en vooraleer we aan een ronde tafel zaten, stond deze vol met eten. De jonge vader bood ons sigaretten aan en we moesten ook de zelf gebrouwde sterke drank proeven. Uiteindelijk moesten we allen een zijden draadje rond de polsen van de baby
5
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China draaien: wat een eer en wat een gastvrijheid ! Om nooit te vergeten hoe het weinige dat deze mensen hebben, het zo gastvrij met ons, vreemden, deelden. Vol emoties zetten we onze trip verder in een landschap met steile hellingen naar Nannuo Shan. Via een smalle en soms steile weg werden we afgezet voor een wandeling door een hellend boslandschap met talrijke eeuwenoude theebomen. 400 jaar oude theebomen zijn hier geen uitzonderling. In het volgende dorp regelde onze plaatselijke gids een bezoek in een typische woning. Na snel enkele vissen gekocht te hebben als geschenk voor onze gastheer, mochten we zijn woning betreden. Het bleek een volledig houten huis te zijn. Onderaan bergplaats (vroeger stonden hier de dieren) en de mensen leefden op de eerste verdieping. In zo’n huis leeft men met vier generaties (grootouders, ouders, kind en kleinkinderen). Eén slaapkamer voor de vier generaties en de rest was leefruimte met een PC en flatscreen TV. Ook een ijskast was aanwezig. We kregen er thee aangeboden. De gastheer bleek een soort dorpsverantwoordelijke te zijn en was Hanchinees, dus geen minderheid. Hij exploiteerde een theeplantage en 7 ha rijstvelden. Zijn jaarinkomen bedroeg ongeveer 200.000 yuan (thee) (31.000 €). Toen we terug buiten gingen, arriveerde de zoon des huizes in een moderne terreinwagen. Blijkbaar waren een tweetal buren ook mee gaan winkelen want beide vrouwen verdwenen vliegensvlug huiswaarts. Al die westerlingen op het erf …
te gast bij de plaatselijke bevolking Na deze mooie onderbreking zetten we onze wandeling verder via een 800 jaar oude theeboom, de oudste uit de regio. Toen we het bos uitwandelden, konden we nog even binnenlopen bij een familie die theeblaadjes ging drogen in hun houten huis. Ze waren hun oven aan het aansteken. Overdag worden de theeblaadjes geplukt en ’s avonds worden ze dan gedroogd. Eerst worden ze gedurende ongeveer 15 minuten gekneed. Dat proces mochten we zelf ook eens uitproberen. Zo’n twee kilo niet gedroogde thee weegt gedroogd nog een 0,5 kilo. De prijzen bedroegen op dat moment 200 yuan (31 €) voor een kilo niet gedroogde thee en 800 yuan (123 €) voor een kilo gedroogde theebladeren. De Chinese economische boom is ook hier doorgedrongen want naast betonnen wegen naar de kleinste dorpen en gehuchten worden ook meer en meer oude traditionele huizen vervangen door stenen bunkerhuizen. Spijtig voor de toeristen maar begrijpbaar voor de plaatselijke mensen die onder betere levensomstandigheden willen leven. ’s Avonds stond er nog een maaltijd met Dai-specialiteiten op het programma. Zoals steeds lekker.
dag 5 – bezoek aan het plaatselijke schooltje en een dorpsfeest Ook vandaag staat een bezoek aan twee Dai-dorpen op het programma. Bij het buiten rijden van Jinghong was er vandaag geen controle. Onderweg weerom talrijke rubberboomplantages maar ook bananenplantages. We verlieten de hoofdweg en kwamen voorbij enkele visvijvers waarna we een riviertje volgden in een bijwijle smal dal. Het eerste dorp bevat nog veel traditionele houten woningen met onderaan een bergplaats en op de eerste verdieping de woonruimten. Ook hier mochten we een huis bezoeken en werden we verwelkomt met een borrel en een flesje water. Een jonge monnik trok onze aandacht en lokte ons naar de plaatselijke tempel. Later bleek dat hij er eigenlijk school volgde en na zijn opleiding terug deel zou uitmaken van de bevolking.
6
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China de trotse familie (vier generaties) in hun traditioneel Dai-huis Na de Mekong-rivier overgestoken te hebben met een veerpont en een nabijgelegen tempel bezocht te hebben, nuttigden we het middagmaal aan de rand van een visvijver. We vervolgden onze weg langs bananenplantages en stopten om het oogsten te volgen. Via een rail werden de zware trossen bananen aangevoerd om er gewassen, beschermd en verpakt te worden. Het tweede Dai-dorp omvatte modernere huizen maar nog steeds in traditionele stijl gebouwd. Om die traditionele bouwstijl te behouden subsidieert de regering de bouw ervan door de materialen ter beschikking te stellen. De plaatselijke bevolking bouwt hiermee haar huizen. Bij het verlaten van het dorp trok een plaatselijk schooltje onze aandacht. Het was er net speeltijd. Na de speeltijd mochten we ook nog eens de lessen in het 1ste en 6de leerjaar volgen. De 48 leerlingen van het 6de leerjaar dreunden een Chinees gedichtje voor ons op: een mooie ervaring. Op de terugweg vond in een plaatselijk dorp een dorpsfeest plaats ter inhuldiging van een tempel die voorbijgangers een veilige reis toewenste. We werden er onthaald als eregasten, dienden onmiddellijk plaats te nemen aan een uitgebreide dis en borreltjes weigeren was ‘not done’. Terwijl ik snel een optreden van een plaatselijke dansgroep filmde, zorgden enkele beschonken inwoners ervoor dat ik als zes borreltjes op had vooraleer ik ging zitten ! Ook hier was de gastvrijheid weer hartverwarmend. Tot slot stonden we erop om iets te doneren voor de bouw van de tempel en de plaatselijke monnik bedankte ons met zang en gebed.
verbroederen op het dorpsfeest Op de terugweg naar Jinghong stopten we nog aan een goudkleurige stoepa en een fruitstalletje waar we ons tegoed deden aan ananas. Bij het binnenrijden van Jinghong stopten we nog bij een drietal olifanten die de weg sierden en bezochten we nog de Gaozhuang (Xishuang) Grand Stupa. Een stoepa is een bouwwerk of tempel waar relieken van een boeddhistische heilige bewaard worden. de Gaozhuang (Xishuang) Grand Stupa De dag werd besloten met een Thaise maaltijd.
dag 6 – de pauwen Vandaag voorzag het reisprogramma een vrije dag in Jinghong. Relaxed ontbijt om daarna rustig
7
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China postzegels te kopen in een postkantoor en een paar koffiekoeken in de plaatselijke hypermarkt. Op voorstel van onze reisgids bezochten we in de namiddag het Xishuangbnana Virgin Forrest Park net buiten de stad. Het openbaar vervoer nemen bleek te moeilijk dus waren er taxi’s besteld. Maar daar liep het mis: de plaatselijke taxichauffeurs bijgestaan door een medewerker van het hotel wilde wel eens profiteren van die buitenlanders door het drievoud van de prijs te vragen. Dat was buiten onze gids gerekend die de taxichauffeurs liet voor hetgeen ze waren om 100 meter verder langs de weg twee taxi’s te vinden die ons voor de normale prijs naar het park brachten. Hij gaf zijn kaartje en hij zou ons ’s avonds komen ophalen na een telefoontje. In het park bleek een uit de kluiten gewassen golfkarretje het beste vervoermiddel om ons van attractie tot attractie te brengen. De twee interessantste attracties waren een wandeling door het tropisch regenwoud en de pauwenshow. Je kon er door een stuk bewaard gebleven tropisch regenwoud wandelen over een aangelegd pad deels over een bamboegevlochten verhoog. Voor de eerste maal maakten we kennis met het tropisch regenwoud: hoge bomen en ineengevlochten takken. Ook de pauwenshow bleek best aangenaam te zijn. Een vrouw in een witte sarong, vergezeld van een man in een geel pakje, kwamen dansend vanop een bamboevlot aan wal waarna er minstens 100 pauwen kwamen aangevlogen. Best indrukwekkend en onze gids werd er zelfs door ontroerd. Misschien verstond hij het verhaal wel want voor ons was dat Chinees. Het werd stilaan tijd om hotelwaarts te gaan want het park ging sluiten. Dus de taxichauffeurs gebeld maar die gebaarden van kromme haas en vertikten het om ons op te halen. Gelukkig vond ons gids de plaatselijke lijnbus waardoor we met enkele personeelsleden naar Jinghong konden terugkeren. De gastvrijheid van de buschauffeur, die ons spontaan een sigaret aanbood en die weigerde om ons te laten betalen voor de busrit, stond in schril contrast met de arrogantie van de taxichauffeurs. Na een veel te pikante Dai-maaltijd bij het Mei Mei café van onze Vlaming, sloten we ons verblijf in Jinghong af met een avondje uit in een bar met live muziek langs de oever van de Mekong. Toen één van onze reisgezellen ‘de lichtjes van de Schelde’ inzette, gingen de Chinezen overstag. Een te opdringerige en een te zatte Chinees wilde maar niet van onze tafel wijken. Zonder dorst keerden we terug naar ons hotel voor een te korte nacht.
8
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
De rijsterassen van yuanyang dag 7 tot en met dag 11 dag 7 – Pu’er thee Vandaag verlaten we Jonghong en rijden richting theeplantages. Eerst de plaatselijke pasja laten weten waar we naartoe rijden met een controle aan de grens van de prefectuur. We verlaten Xihuangbanna en volgen de autosnelweg omgeven door vrij hoge bergen vol rubberbomen. Wanneer we de autosnelweg verlieten, kronkelden we langs de flanken van de bergen omzoomd door het regenwoud dat geleidelijk overgaat in theeplantages. We draaien rechts een kleine weg op en daar opent voor ons een prachtig golvend landschap met theeplanten: een fotostop is onafwendbaar.
De theeplant De theeplant (Camellia sinensis) is een groenblijvende plant, struik of boom die van oorsprong voorkomt in Zuidoost-Azië. De boom kan zo'n 17 m hoog worden maar wordt tot onder de twee meter gesnoeid als het voor de bladeren wordt geteeld. De jonge scheuten van deze plant worden gebruikt om thee te produceren. Sinensis is Latijn voor Chinees. Tegenwoordig wordt thee over de gehele wereld in tropische en subtropische gebieden geteeld.
Theeplant, met een dwarsdoorsnede van de bloem (links onder) en de zaden (rechtsonder).
We reden verder door dit prachtig landschap en maakten halt voor een tweede stop en een korte wandeling door de theeplantages. Daar hadden we de gelegenheid om een babbeltje te slaan met een plaatselijke boer en zijn vrouw die theeblaadjes plukten. Ze waren eind jaren ’80 naar hier geëmigreerd om als arbeiders op staatsplantages te werken. Nu hebben alle families een stuk land en zijn vrij om hun theeblaadjes te verkopen aan
9
Verse jonge theebladeren bevatten op basis van het drogestofgewicht ongeveer 4% cafeïne, 25% polyfenolen, 2% eiwit, 27% ruwe celstof, 4% koolhydraten, 60% pectine en verder etherische olie. De top en het bovenste blad hebben het hoogste gehalte aan cafeïne en polyfenolen. Voor de productie van thee wordt bij voorkeur gebruikgemaakt van jonge lichtgroene bladeren. Deze hebben korte witte haren aan de onderzijde. Oudere bladeren zijn donkerder groen van kleur en leveren door een andere chemische samenstelling weer een andere theesmaak op. Zwarte thee is de bij ons meest gedronken thee. Deze thee is volledig geoxideerd.
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China een staatsbedrijf of aan een privéfirma.
PU’ER THEE Eén enkele theesoort, Pu-er thee, is echt gefermenteerd en niet geoxideerd. Fermentatie bestaat uit het uitwendig inwerken van bacteriën en gisten op de theebladeren, een beetje zoals de fermentatie bij wijn. Pu’er thee wordt zowel als groene en als zwarte thee uit de theestruik en wel uit de ondersoort de Qingmao. De Qingmao-theestruik wordt groter dan de normale theeplant en geldt als een der oudste vormen van theeplant. Deze planten stammen uit het gebied rondom de stad Pu'er. De thee wordt daar gedurende de afgelopen 1700 jaar reeds vervaardigd. Pu’er-thee doorloopt een speciaal rijpingsproces, fermentatie, waardoor de donkerrode kleur en de krachtige aardachtige smaak ontstaat. Een Pu’er thee die in de jaren 60 geproduceerd werd was een groene thee die niet geoxideerd was. Door inwerking van externe bacteriën en gisten fermenteren de theeblaadjes. Deze thee werd gestoomd, en in plakken, tegeltjes of kogeltjes samengeperst. Daarna werd de thee te drogen gelegd en opgeslagen om te rijpen. In die tijd duurde de rijping minstens vijf jaar. Eind jaren 60 en begin jaren 70 werd een nieuw rijpingsproces bedacht om het proces kunstmatig te versnellen. De thee kon hierdoor in een paar maanden drinkbaar gemaakt worden en werd voor de thee-industrie dus sneller verkoopbaar. Tegenwoordig worden beide methoden naast elkaar toegepast, waardoor er zowel ruwe groene thee als rijpe gekookte behandelde thee voorhanden is. Deze thee kan meer dan 50 jaar bewaard worden
Na deze aangename onderbreking vervolgden we onze weg naar de ‘Pu’er Thee Tuinen’ door vrij scherpe dalen. Gelegen aan het Yingpan gebergte, zijn deze tuinen een ideale plek om het kweken van Pu’er thee te bewonderen vanwege de geweldige omgeving. Een terrasvormige groen lintachtige route brengt ons naar de pittoreske theetuin. vlak voorbij de ingang werd een nederzetting opgericht, bestaande uit typische woningen van vijf minderheidsgroep en, zoals de Dai, Wa, Yi, Lahu en Hani, en waar je hun unieke theecultuur kan waarderen. We keken en luisterden vol bewondering naar een optreden van de LAHU bevolkingsgroep met etnische liederen en dansen. Vervolgens wandelden we langs de zigzag weg naar het top punt van de tuin, de “Tea Enquiry Tower”, een drie lagen gebouw met klassieke decoraties, waar we een prachtig zicht hadden over de omgeving. We bezochten ook het “Pu’er Tea Museum”, dat veel foto's en artefacten met betrekking tot de Pu’er theecultuur herbergt. Tot slot mochten we de plaatselijke thee proeven in de giftshop en konden het niet laten om enige voorraad in te slaan. Na het bezoek aan de theetuinen was het tijd voor het middagmaal. Het plaatselijke restaurant bevond zich in een garage en een echte Chinese WC maakte het avontuur compleet. Maar onze bezorgdheid bleek onterecht: de kok
10
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China serveerde ons het lekkerste eten van de reis!
restaurant in de garage
onze gids bestelt het eten
Na het middagmaal verplaatsten we ons via een prachtige weg door de bergen naar het einde van de zuidelijke zijderoute, een netwerk van handelsroutes voor karavanen die door Yunnan, Sichuan en Tibet liepen. Dé zijderoute bestaat eigenlijk niet. In de loop der eeuwen kwamen verschillende routes tot stand en er waren meerdere routes tegelijkertijd. De routes werden zo genoemd omdat ze liepen van en naar gebieden waar zijde gemaakt werd. De routes liepen van China naar Europa, maar niemand deed het hele traject. Alles werd verhandeld via tussenpersonen en de handelskaravanen legden telkens slechts een deel van de route af.
We wandelden een eindje over deze oude thee- en paardenroute van Zuid-West China. Na een kort bezoek aan Nagali, een dorp waar vroeger de handelskaravanen rustten, bereikten we de stad Pu’er waar we afscheid dienden te nemen van Michael na wederom een smakelijke avondmaal waar het vuur uit de wokpan zeker een meter hoog ging.
een echte Chinese WC
Pu-er Pu'er (Chinees: 普洱) is een stad in het zuiden van de provincie Yunnan. De naam Pu'er dateert uit 1729, maar werd veranderd in Simao in 1950 na de communistische revolutie. In 2007 werd de oorspronkelijke naam hersteld. Deze verandering had een effect op de omvang van de officiële Pu'er thee productie, een belangrijk regionaal product.
dag 8 – rijstterrassen van Yuanyang De volgende ochtend was het een blij weerzin met onze Kumning gids Lucy. Zij zou ons tijdens de rest van de reis vergezellen. Vandaag stond er een zes uur durende reis op het programma van Pu’er naar Yuanyang. Over de snelweg door een mooi berglandschap gaat het naar Yuanyiang voor het middagmaal. Na de lunch hielden we halt in een plaatselijk dorpje voor een korte wandeling om verder kennis te maken hoe de plaatselijke bevolking leeft. We vervolgden onze weg tot een fotostop aan een uitzichtpunt over de ‘Red River’-kloof. Deze rivier ontspringt in Yunnan en vloeit verder naar Vietnam. Het roodbruine met zwaar slib beladen water geeft de rivier zijn naam.
11
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China Red River kloof Even verder verlaten we de hoofdweg om de klim aan te vatten naar Yuanyang, gelegen op een hoogte van 1.570 meter. De oude stad is een nederzetting van de Hani minderheid bovenop een bergkam van het Ailao gebergte. Het is een populaire bestemming bij fotografen vanwege de uitgestrekte terrasvormige rijstvelden in de nabijgelegen bergen die de afgelopen 1300 jaar tot stand kwamen door de Hani mensen. Ondanks het overweldigend natuurschoon van het landschap en de kleurrijke lokale minderheden, is het massatoerisme nog niet ontwikkeld in deze regio. Volgens onze reisgids was dit voornamelijk te wijten aan de afgelegen ligging, het ontbreken van een nabijgelegen vliegveld en de relatieve ontoegankelijkheid vanwege de slechte toestand van de wegen. Het was echter behoorlijk druk op de rijstterrassen. De belangrijkste terrassen zijn vooral te vinden tussen 1000 en 2000 meter boven de zeespiegel. De temperaturen in de winter, alhoewel er geen vorst voorkomt, zijn zodanig dat alleen één rijstoogst per jaar mogelijk is. Na de oogst van half september tot half november, afhankelijk van de hoogte, worden de terrassen opnieuw gevuld met water tot april, wanneer het planten begint. De overgrote meerderheid van de allochtone vrouwen dragen in deze streek nog dagelijks traditionele kleding. De belangrijkste etnische groep is de Hani, die de regio met een aantal andere minderheden, zoals de Yi en Miao delen. Na het avondeten bezochten we de zonsondergang bij de rijstterrassen van LAOHUZUI (muil van de tijger). De kleuren zijn alsof ze door een kunstenaar geschilderd te zijn, terwijl de terrasvormige hellingen meer robuust zijn. Het laagste deel van het terras is de meest aantrekkelijke en de omtrek zou op een galopperend paard moeten lijken.
12
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
dag 9 – nog meer rijstterrassen Om 5 uur ’s morgens werden we gewekt om een half uur later te kunnen vertrekken om de zonsopgang te kunnen bewonderen over de DUOYISHU rijstterrassen. Duoyishu wordt aanzien als het mooiste natuurlijke en culturele landschap van de terrassen in Yuanyang. De beste plek om de zonsopgang te fotograferen. De terrassen liggen in een schilderachtige omgeving en de zonsopgang biedt het mooiste zicht wanneer de ochtend de overtreffende trap van dit dynamische landschap benadrukt. Door de steeds veranderende kleur van het water in de vroege ochtend is de visuele impact overweldigend.
Na het spektakel was het tijd voor ons eerste tasje koffie in het plaatselijke restaurant vooraleer we vertrokken naar een dorp voor een wandeling tussen de rijstterrassen. Dit liet ons toe om het ingenieuze systeem van de HANI te bewonderen. Hier en daar waren rijstboeren bezig met het onderhoud van hun rijstterrassen al dan niet ondersteund door een waterbuffel. Na de middag hadden we enkele uren vrij wat ons toeliet om de plaatselijke bevolking in Yuanyang te observeren. Een reisgezel liet ons weten dat op de plaatselijke markt honden geslacht werden voor consumptie maar dit spektakel lieten we toch maar links liggen. Om 16.00 uur vertrokken we naar Qingkou Folk Village, een toeristisch uitgebouwd dorp in de rijstterrassen. Wat ons hier vooral opviel waren een aantal vrouwen, van alle leeftijden, die een mand vol stenen die ze via een band om hun voorhoofd optilden en versjouwden. Zelfs twee zakken cement bleken geen probleem. In het dorp bevonden zich ook een aantal HANI-gebouwen zoals een offerhuis, watermolen, een paddenstoelenkamer, door water aangedreven trappen, … .
13
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China Bij het verlaten van het dorp kochten we een aantal sieraden bij een plaatselijke venter. Met de hulp van onze gids konden we de prijs laten zakken en hij was blijkbaar niet echt gelukkig met zijn transactie. Tevreden verlieten we het dorp in de waan ten minste één Chinees in het zak gezet te hebben. Hij had de plaatselijke vrouwen maar niet met stenen moeten laten rondlopen!
vrouw sjouwen stenen het dorp in ! Na het bezoek was het tijd om de zonsondergang te bewonderen bij de BADA rijstterrassen. Bada is het grootste terrascomplex en hier is de zonsondergang het mooist. De Bada terrassen vormen een voortdurend veranderende kleurenpallet en geeft het gevoel van een magisch koninkrijk. Tot slot werd de dag afgesloten met een maaltijd in het Large Fishpond Folk Village.
BADA rijstterrassen bij zonsondergang
De Yuanyang rijstterrassen zijn een meesterwerk van de vindingrijkheid van de Hani. De voorouders van de Hani kwamen 2500 jaar geleden naar dit steil berggebied. In hun strijd tegen het moeilijke terrein ontwikkelden ze succesvol terrassen, waar ze rijst kweekten om van te leven. De creativiteit van de Hani vormde dit berggebied om in één van artistieke schoonheid. De goede reputatie werd doorgegeven van generatie op generatie. Op dit moment zijn de terrasvormige velden officieel erkend door UNESCO als een cultureel en natuurlijk erfgoed site. De Hani terrasvormige velden zijn prachtig en op een grote schaal uitgebouwd. Ze zijn terug te vinden in vele steden langs de zuidelijke oever van de Red River. Ze hebben hellingsgraad variërend van 15 graden tot 75 graden. De terrassen die tot 3.000 stappen kunnen stijgen, vormen een zeldzaam mooi landschap. In Yuanyang worden drie grote natuurgebieden onderscheiden: Duoyishu, Bada en Laohuzui.
De vissers komen bovendrijven De vogels vallen uit de lucht De maan verdwijnt achter de wolken Bloemen verwelken Als jij voorbijkomt Chinees gedicht voor een geliefde
14
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
dag 10 – de kleurrijke markt van Jiujiaozhalixiang Vandaag verlaten we Yuanjang, dat deze ochtend gehuld is in de mist. Gelukkig waren de voorbije dagen mistloos zodat we konden genieten van de prachtige zonsondergangen en –opgangen. Na het afscheid aan de rijstterrassen via een bezoek aan terrassen gelegen boven de wolken rijden we terug naar beneden met een prachtig zicht op de ‘sea of clouds’ (een zee van wolken) om een bezoek te brengen aan de kleurrijke ochtendmarkt van Jiujiaozhalixiang. Op zo’n markt wordt zowat alles te koop aangeboden: gebruiksvoorwerpen, groenten, fruit, specerijen, dieren, vlees, … . Enige verontwaardiging in onze reisgroep als we een aantal dode honden ontdekten. Filmen werd niet in dank afgenomen. Ook levende varkens werden te koop aangeboden in originele verpakking. De kleurrijk geklede plaatselijke bevolking maakte alles nog wat indrukwekkender. Tot slot stopten we nog even waar buffels te koop werden aangeboden.
ook levende varkens werden te koop aangeboden in originele verpakking De rest van de voormiddag bestond uit een lange rit langs de Rode River via een nauwe kloof met hoge bergen die langzaam overging in een breder landschap. Via het mijnstadje Gezhou bereikten we de moslimstad Gejiu voor ons middagmaal met traditionele moslimgerechten. Hier geen alcohol (bier) of varkensvlees. De moslimgemeenschap is ook gekend als HUI, wat zoveel betekent als terugkeren. Ze werden eeuwen geleden ingezet om tegen de Mongolen te vechten maar hen werd wel gezegd ‘zorg dat je terugkeert’. Na het middagmaal rijden we via een bredere vlakte, omgeven door bergen, naar Tuashan voor een bezoek aan Zhang’s Family Garden. Tuanshan wordt vaak aangeduid als Family Zhang's Garden, omdat de Zhang familie naar hier immigreerde sinds de Ming-dynastie en voorspoed bracht. Toch was Tuanshan oorspronkelijk een Yi minderheid dorp. 80 % van de gezinnen, die in goede harmonie met de lokale Yi leven, dragen de achternaam van "Zhang". In het dorp zijn een groot aantal oude en traditionele gebouwen bewaard gebleven.
oost poort De belangrijkste ingang naar Tuanshan is de Oostpoort (1904). Het werd als een natuurlijke barrière gebruikt tegen bandieten. De twee verdiepingen tellende gewelfde poort is ontworpen met schietgaten en omvat een woning. Andere gebouwen die we bezochten waren het 38 kamers tellende herenhuis van Generaal Zhang (1905), het 21 binnenplaatsen en 119 kamers tellende ‘Zhang Jia Garden’ (1905), de ‘Garden Ancestral Temple’ (1905), de ‘Geomantic Tree’, een 2,15 meter ronde ficus (deze boom werd met drie verwachtingen geplant achter de voorouderlijke tempel. Ten eerste kon met de bijbehorende poel de boze geest uitgedreven worden. Ten tweede verwees de immer groene boom naar geluk en welvaart in het het gezin en de carrière. Ten slotte zegende het de familie voor een ziektevrij leven) en de restanten van een
15
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China tempel en klooster teruggaand tot 1723. In een grote zaal staan een aantal grote beelden met achteraan een aantal muurtekeningen, overblijfsels van de communistische revolutie. Naast de tempel was een man wortels aan het zoeken in het slijk terwijl we in één van de gebouwen een pas gehuwd echtpaar ontmoetten. De bruid was gehuld in een mooie paars kleed en haar talrijke volwassen bruidsmeisjes in groen. Het contrast kon niet groter zijn. Voor we in Jianshui aankwamen, bezochten we nog de ‘Tweedrakenbrug’. De brug is gelegen aan de samenvloeiing van de Lushui en Tacun rivier, die net als dubbele kronkelende draken het land doorklieven. Het is de grootste van de oude bruggen in de provincie Yunnan en heeft de meest artistieke waarde. Deze oude brug werd gebouwd in de jaren van de keizer Qianlong (1711-1799), en in de jaren van de keizer Guangxu (1871-1908) werd deze herbouwd en aangevuld met 14 bogen, zodat het brug werd met 17 bogen. In totaal is de brug 153 meter lang, 3 meter breed en geplaveid met zwart marmer. Er zijn drie prachtige en elegante paviljoens op de brug. Onder hen is de met gekrulde daken van het drie verdiepingen tellende paviljoen in het midden van de brug de meest majestueuze en prachtigste. Staande op de brug krijg je een prachtig uitzicht, zowel van de buurt als in de verte, met inbegrip van eindeloze groene velden, majestueuze blauwe bergen en helder water.
in ons hotel, met een enorme inkomhal, ontmoetten we weer ons getrouwd koppel. Het avondfeest vond blijkbaar plaats in ons hotel.
dag 11 – Jianshui Jianshui, een oude stad in de Honghe prefectuur van de provincie Yunnan, is één van de beroemdste, historische en culturele steden van China. Met een geschiedenis van ongeveer 1200 jaar en een overvloedig cultureel erfgoed heeft de oude stad een grote reputatie als een 'museum van oude gebouwen en residentiële huizen'. Het meest indrukwekkende gebouw van Jianshui is de uit de 14de eeuw daterende poort van de zonsopgang, de voormalige oostelijke stadspoort ook wel de Chaoyang Tower (de toren naar de zon) genoemd. Deze, enig overgebleven originele stadspoort, werd gebouwd als de oostelijke poort van de oude stad in de Ming-dynastie (in 1389). De poort is 24,5 meter hoog, 12,31 meter
16
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China lang en 26,8 meter breed en telt drie verdiepingen. Hij werd opgericht in de traditionele bouwstijl met grote stokken, een drie-dakranden zadel dak en hout gesneden deuren. Onder de dakrand hangen horizontale planken, bewerkt door beroemdheden, zoals de kalligraaf Tu Rizhao uit de Qing-dynastie en Zhang Xu (658- 747) uit de Tang-dynastie. Een andere attractie is de bel op de toren, meer dan 2 meter hoog en 1,4 kilo zwaar die op het moment van zonsondergang door de hele stad klinkt.
In en rond deze poort is het altijd druk en levendig. De plaatselijke bevolking, al dan niet in traditionele klederdracht, danst er op muziek die uit verschillende boxen klinkt. ’s Morgens laten de (meestal bejaarde) mannen hun vogeltje uit op het plein voor de poort. Ze staan er allemaal, mooi op een rijtje, op de rand van de bloembak in hun kooitje. Ook de vogels genieten
ervan want ze tjilpen erop los dat het een lieve lust is. Ik maak ook van de gelegenheid gebruik om mijn schoenen te laten poetsen voor 0,50 €. De schoenpoetser was in de wolken toen ik hem een briefje van 10 yuan gaf in plaats van de voorziene 3 yuan. Omwille van
17
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China vrouwendag was een groep DAI afgezakt naar Jianshui om in traditionele klederdracht enkele dansen uit te voeren. Daar maakten we uiteraard wat tijd voor vrij. We bezochten er ook de tuin van de familie Zhu, Zhu Family Garden, gebouwd in de late Qing dynastie. Deze tuin was de residentie en de voorouderlijke tempel van de rijke man Zhu Weiqing en zijn broer. Het complex werd gebouwd in het jaar van de keizer Guangxu (1871-1903), op een terrein van meer dan 20.000 m2. Zhu’s familietuin heeft 218 paviljoenen en torens met steile randen, geschilderde dwarsbalken en ingewikkelde beschilderde plafonds, evenals 42 Tianjin (de ruimte tussen de huizen en muren of twee aparte huizen in een binnenplaats). Elk gebouw op de binnenplaatsen heeft een elegante en unieke naam, zoals Hanyu Tower, Lan (Orchid) Paviljoen en Xufang Paviljoen. De elkaar opvolgende binnenplaatsen en paviljoenen vormen samen met de fraai bewerkte windschermen, maanporten, schermmuren en ramen met gedecoreerde lateien een ware stoet aan schoonheid. Het herenhuis werd in 1999
prachtig gerestaureerd. Je kan er ook overnachten. Toch enig spijt dat hier geen overnachting voorzien was, ondanks de veel te kleine bedden. Een heel bijzondere attractie is de Confuciustempel. Hij werd gebouwd tijdens de Yuan-dynastie (1285) en was op dat moment de grootste Confuciustempel. Nu is het de tweede grootste. De tempel heeft een traditionele Chinese
18
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China bouwstijl, is gericht op het zuiden, 625 meter diep en het 7,6 ha grote terrein omvat 31 gebouwen. Wandelend door verschillende poorten komt men bij de Master Ancestral Hall, het belangrijkste gebouw van de tempel. Hier worden regelmatig offer rituelen gehouden als een vorm van respect aan Confucius.
Na het bezoek aan deze twee oorden van rust in een steeds chaotischer wordende stad wandelden we via de (nagebouwde westelijke poort) de oude stad voorbij en verlieten we het moderne China en kwamen we terecht in het oude China op zoek naar waterputten. Smalle straatjes en oude vervallen huisjes, waar arme Chinezen dagdagelijks trachten te overleven met het verzamelen en selecteren van recycleerbaar afval, herstellingen uitvoeren van naaimachines, kleding en vooral het maken van tofu. We wandelden naar de beste bron waar de plaatselijke bevolking water komt halen. Het water wordt met emmers uit een ronde put geschept en naar huis vervoerd met de onvermijdelijke triporteur, of brommer of gewoon te voet via een houten stok, gedragen over de schouder met aan beide einden een emmer. Het is een komen en gaan van plaatselijke bewoners en een enkele groep toeristen. Aan de bron wordt ook de was gedaan, groenten gewassen, … . Het water heeft een bijzondere smaak waardoor het ideaal is voor
19
Een wandeling in het oude stadgedeelte van Jianshui op een zondagnamiddag Schuin tegenover ons hotel leidt een poort naar één van de hoofdstraten uit het oude centrum van Jianshui: een winkel wandelstraat op zijn Chinees. Naast wandelaars wordt de straat ook gebruikt door toeterende scooters, meestal elektrisch aangedreven maar ook met benzinemotoren, tripoteurs en zelfs auto’s wat voor ons een onmogelijke verkeerschaos lijkt. De Chinezen lijken er echter blindelings hun weg in te vinden. Alle Chinezen lijken deze hete zondagnamiddag wel afgezakt naar het oude centrum. Een overgroot aantal Chinezen is zeer modern en kleurrijk gekleed zeker de jonge meisjes en vrouwen van middelbare leeftijd. De jongens wat extraverter, sommige meisjes zelfs uitdagend. Gelet op het warme weer is het niet verwonderlijk dat de minirok hier de mode is. Het oude centrum is een aaneensluiting van kleine nieuwbouw winkeltjes in klassieke Chinese bouwstijl. Gezien het aantal schoenwinkels kan het niet anders of de meeste Chinezen moeten over een hele verzameling schoenen beschikken. Ook kleding en sieraden zijn blijkbaar populair. Eénmaal de poort van de zonsopgang bereikt, liepen we door de poort naar het achterliggende plein. Een nieuwe verrassing: een groep kleurrijk geklede dames voerden dansen uit begeleid door een aantal mannen met voor ons vreemde muziekinstrumenten. De groep werd omringd door een groot aantal oudere Chinezen die zichtbaar genoten van hun zondagnamiddag en het optreden. Anderen waren aan het kaarten of speelden een voor ons onbekend spel. Hun grootste attractie was echter een lange Europeaan in korte broek. Door hun nieuwsgierigheid te beantwoorden met een opgestoken duim was de zondag voor deze gastvrije Chinezen meer dan geslaagd.
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China het maken van de fameuze stinkende tofu van Jianshui. Recht tegenover de bron bevindt dan ook het bekendste tofu-fabriekje van Jianshui. Dames rollen er 2 tot 3.000 tofurolletjes per dag. Door ze te laten rusten worden ze gefermenteerd en krijgen ze hun stinkende geur. Wanneer ze in de restaurants aankomen is de geur echter verdwenen. Overal zie je de plaatselijke inwoners genieten van de gebakken en stinkende tofu. Na enig zoekwerk vonden we ook nog een kleine artisanale stokerij waar men op basis van boekweit pure alcohol aan het distilleren was. In de namiddag verlaten we Jianshui en rijden via de autosnelweg naar Shilin. Op het einde van de autosnelweg splitst de weg: een gedeelte gaat naar Gelui, een gebied met veel moslims en het andere gedeelte gaat richting Vietnam. Tijd voor een grondige controle volgens de Chinese politie. Ditmaal met paspoortcontrole en voor alle zekerheid een gewapende politieagent als escorte. Na een gedeelte over gewone wegen kunnen we het laatste gedeelte afleggen over een autosnelweg. Geleidelijk aan verandert het landschap en komen steeds meer rotsen voor. Een voorproefje van het stenen woud van morgen. We nemen onze intrek in het 500 kamers tellende Yinruilin hotel.
Het stenen woud in SHILIN (letterlijk shi = steen en lin = woud)
20
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
Kunming dag 3 en dag 12 tot en met dag 14 dag 12 – Het stenen woud De hotelbediende bleek te behoren tot de SANI minderheidsgroep (die op zich deel uitmaakt van de YI). Het bijzondere aan die bevolkingsgroep is dat men aan het hoofddeksel kan zien of een vrouw getrouwd, verloofd of nog vrij is. Deze, niet onaantrekkelijke, bediende bleek nog vrij te zijn. Met die wetenschap vertrokken we naar het stenen woud. Het stenen woud was ongeveer 270 miljoen jaar een ondiepe zee. Toen het water zich terugtrok ontstonden deze kalksteenrotsen die door water en wind verder erodeerden. Deze formaties strekken zich uit zo ver het oog kan zien, als een uitgestrekt bos van steen, vandaar de naam "het Stenen Woud". In het 80 ha grote gebied vindt men een wirwar aan stenen pilaren waar verschillende wandelingen over verharde wegen doorheen gemaakt kunnen worden. In elke steen kan men verschillende gedaantes herkennen, zoals: moeder met kind, neushoorn die naar de maan kijkt of een olifant. Sommige zijn duidelijk te zien, maar soms is enige fantasie noodzakelijk. Bij het verlaten van het eigenlijke woud komen we langs een aangelegde weide met daarbij een rotssculptuur van Ashima, genoemd naar de bezielster van de Sani. Het vertelt het romantische verhaal van een Sani meisje genaamd Ashima, wiens naam letterlijk kostbaarder dan goud betekent. Het gedicht zelf is onder de Sani bekend als "het lied van onze ethiek” en weerspiegelt het nationaal karakter van de Sani door aan te tonden dat licht uiteindelijk duisternis zal overwinnen en dat goedheid en schoonheid uiteindelijk zal zegevieren over schande. Ashima, een slim, vriendelijk, mooi en ijverig plattelands meisje wordt verliefd op een moedige en goedhartige herder genaamd AHEI. Echter, Azhi, de zoon van een machtige grootgrondbezitter, bewondert ook Ashima en wil met haar trouwen. Ze houdt niet van hem en wijst hem uiteindelijk af. Daarna stuurt Azhi iemand om Ashima te dwingen om met hem te trouwen maar ze weigert opnieuw, Wanneer AHEI niet thuis is, ontvoert Azhi haar als ze op weg naar huis is. Wanneer AHEI het nieuws hoort, rent hij om haar te redden. Wanneer hij Azhi ontmoet bij zijn vesting, stelt hij voor om met een raadsel-zangwedstrijd het lot van Ashima te bepalen. Na drie dagen van zingen, wint AHEI de wedstrijd. Wanneer Ashima en AHEI wegrijden, opent Azhi een sluisdeur waardoor een rivier wordt afgeleid in de vallei. AHEI overleeft, maar Ashima verdrinkt. Op het einde van het verhaal roept AHEI de naam van Ashima. Ze is echter veranderd in een groot stenen standbeeld.
21
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
dag 2, 3 en 13 – Kunming Nadat we bij aanvang van onze reis van Beijing naar Kunming gevlogen waren en onze kamers in het hotel betrokken hadden, was het tijd voor het middagmaal in een restaurant gelegen naast het hotel. Er stonden specialiteiten op het menu zoals geitenkaas met vlees, opgerold varkensvlees met ei en aardappelen in folie (ze zagen er niet uit maar smaakten wel lekker).
Golden Horse and Jade Cock (Jinma Biji) Memorial Archways Na wat rust en het avondeten in het centrum werd de dag besloten met een wandeling naar de ‘plaza’, een modern stadgedeelte met veel neon en hoogbouw. Talrijke (meestal blinde) masseurs boden hun diensten aan. De oude omwallingen en stadspoorten werden spijtig genoeg afgebroken.
We troffen er een poort met 3 bogen aan, genaamd ‘Golden Horse and Jade Cock (Jinma Biji) Memorial Archways’ Volgens een meer algemeen aangenomen legende zijn ‘het gouden paard’ en de ‘jade haan’ de goden van de zon en de maan. Als de zon opkomt ziet het hete glinsterend gouden paard eruit als een galopperend paard. Als de zon ondergaat ziet de mistige jade haan eruit als een dansende pauw. Het fenomeen van de overlappende schaduw van beide bogen verscheen tijdens het bewind van keizer Daoguang (1821-1851). De huidige bogen werden herbouwd in de jaren 1960, strikt volgens de oorspronkelijke grootte. Het is te hopen dat het spektakel van overlappende schaduw van beide bogen op een dag in de toekomst opnieuw zullen verschijnen.
Yuantong tempel De Yuantong Tempel is een alom bekende bestemming voor Boeddhistische pelgrims en toeristen. Deze tempel, ook wel de tempel van het Alomvattende Inzicht genaamd, werd meer dan 1.000 jaar geleden gebouwd en ligt aan de rand van de ‘Luo Feng Shan Mountain’. Het is het grootste en meest belangrijk boeddhistisch tempelcomplex van Yunnan. De Yuantong tempel werd gebouwd in het Nanzhao koninkrijk in de late 8ste en begin 9de eeuw in de Tang-dynastie. Ons bezoek aan de tempel start door de voorste poort, "Yuantong Shenjing" (Wonderland) genaamd, met een schilderachtige uitzicht op de tuin van de hele tempel. Na de tuin bevindt zich de hal van de “Vier Hemelse Beschermers” (Tian Wang Bao Dian), een heiligdom gebouwd voor de Lachende Boeddha en de "Vier Hemelse Wachters" (Deva Kings). De Lachende Boeddha wordt genoteerd als de meest indrukwekkende Boeddha in het
22
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China Mahayana boeddhisme. In het centrale gedeelte bevindt zich een vijver met een achthoekig overdekt paviljoen dat dient als de tempel voor Guanyin, de Godin van Genade met Duizend Armen. De grote zaal, een heiligdom voor Dharmakaya (belichaming van het boeddhisme), Sambhagiya (belichaming van beloning ) en Nirmanakaya (belichaming van reïncarnatie), is het hoogtepunt van de tempel. Achter de hal bevindt zich een 3,5meter hoog koperen Boeddhabeeld, genaamd Sakyamuni, een geschenk van Thailand.
Smaragdmeer Na het bezoek aan de Yuantong-tempel wandelden we naar het Smaragdmeer, gelegen in het gelijknamig park. Hier strijken Siberische kokmeeuwen neer, die in Kunming komen overwinteren. Een wandeling langs het meer om te kijken naar de kokmeeuwen is een interessante activiteit voor zowel de lokale bevolking als de toeristen. We ontsnapten er dan ook niet aan. De kokmeeuwen zijn ’s ochtends op zoek naar voedsel op het Dianmeer. Einde maart vliegen ze terug naar het noorden. Fraai maar … ooit zal de vogelpoep roet in het eten gooien. Het meer en park ligt aan de voet van de Luo Feng berg en aan de westelijke helling van Wuhua berg in het centrum van Kunming. Het park beslaat een gebied van 21,6
KUNMING Kunming is de hoofdstad van Yunnan en is gelegen op een hoogte van 2.000 meter. Het dankt zijn naam ‘stad van eeuwige lente’ aan haar gematigd klimaat. In de 4e eeuw v.Chr. stond de regio bekend als het koninkrijk van Dian. De stad zelf werd gesticht in 765 als Tuodong. In 1276 werd de stad door de Mongoolse heersers van de Yuandynastie omgedoopt tot Kunming. In de 14e eeuw werd de nog bestaande stadsmuur aangelegd. Tussen 1858 en 1868 werd de stad meerdere keren aangevallen en belegerd door de islamitische rebellenleider Du Wenxiu.
23
hectare, waaronder het meer van 15 hectare. Het meer is omgeven door groene bomen, met kabbelend water en paviljoens verspreid over het meer. Deze elegante en mooie omgeving is ook bekend als "de Jade van de Stad".
Vogel en bloemenmarkt Van de originele markt is weinig overgebleven. Het is een markt met bloemen, levende dieren (ook insecten) en curiosa (vooral souvenirs).
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
de ‘Yunnan Impression minderheden in Yunnan
Show”
en
de
We sloten ons bezoek aan Yunnan af met een optreden: de ‘Yunnan Impression Show”. Het is een show over het leven van de etnische minderheden in Yunnan. ‘Dynamic Yunnan’, ook wel ‘Yunnan Impression Show’ genaamd, is een prachtige en originele zang en dansvoorstelling georganiseerd door de beroemde Chinese danseres, mevrouw Yang Liping. In de show worden verschillende soorten dansen uitgevoerd om de kenmerken van de verschillende minderheden in de provincie Yunnan te tonen. Met het kleurrijk licht op het podium in combinatie met een energetisch uitvoeren van traditionele dansen is de show zowel levendig als prachtig. Het hoogtepunt is de pauw dans. De dans imiteert de levensechte beweging van de pauw met de flexibele ledematen van de danseres. De pauw is een totem van aanbidding voor de Dai mensen, die hem de zonvogel noemen. Het is ook een symbool van de liefde. De show is erop gericht het publiek te vertellen dat het universum de natuur en de cultuur met elkaar kunnen worden verweven en we een sterke hoop moeten koesteren om ons leven zodanig te leiden.
DAI
HANI
YI
De Dai mensen vormen een van de 56 etnische groepen die officieel erkend worden door de Volksrepubliek China, en zijn nauw verwant aan de Lao en Thai, die een meerderheid in Laos en Thailand vormen. Oorspronkelijk waren de Tai, of Dai nauw verwant tot politieke chaos en oorlogen op het einde van de Tang en Song-dynastie en diverse nomadische volkeren sommigen noodzaakten om zich verder naar het zuiden te verplaatsen Dai culturele verschillen, omvatten een alfabetisch schrijfsysteem apart van het op karakters gebaseerde Chinese schrift. De Dai hebben ook een sterke focus op dans, met inbegrip van hun beroemde pauwendans en zijn boeddhisten. Traditionele Dai huizen zijn vierkant of rechthoekig en hebben twee verdiepingen. De bovenste van deze verdiepingen doet dienst als een familiale leefruimte, terwijl de onderste onderdak biedt aan het vee en voedsel of opslag. Het kan slechts gedeeltelijk worden afgesloten. De familiale leefruimte omvat meestal een eetkamer, een kamer voor het werk, een ruimte voor de ontvangst van de gasten evenals slaapkamers. Het grootste voordeel van deze verhoogde woonstijl is de bescherming tegen overstromingen. Omdat de Dai leven in een zeer vochtig klimaat lopen
Een andere minderheid vormen de Hani mensen. Ze zijn voornamelijk werkzaam in de landbouw. De Hani taal is een tak van Yi taal en wordt gesproken in drie verschillende dialecten. Elk Hani dialect verschilt enorm van een ander, zodat mensen die verschillende Hani dialecten spreken niet met elkaar kunnen communiceren in hun moedertaal. Bijna alle Hani mensen aanbidden de natuur, spoken en geesten en hun voorouders en volgen een geloof dat stelt dat alles in de wereld een ziel heeft. De voorouders aanbidden is een belangrijk Hani geloof. Zij geloven dat de geesten van hun voorouders in graven wonen, Mameluke, die de toegang vormen tot de hemel of de plaats waar het voorouderlijke heiligdom wordt vereerd. Daarom moeten regelmatig offers worden gedaan om de gunsten en de bescherming te verkrijgen van God en hun voorouders. Zwart is de favoriete kleur van de Hani. Voor deze boeren en bewoners op grote hoogte houden zware en duurzame kleding de mensen warm.
De Yi etnische minderheidsgroep bestaat uit bijna 7,8 miljoen personen, voornamelijk wonende in de provincies Sichuan, Yunnan, Guizhou en de Guangxi Zhuang autonome regio. De meeste Yi wonen in bergachtige gebieden op grote hoogte. De Yi etnische groep heeft zijn eigen spreek- en schrijftaal. Uit historische gegevens blijkt dat de voorouders van de Yi mensen nauw verwant waren met oude Qiang mensen in West-China. De activiteiten van de oude Yi mensen waren gecentreerd rond Dianchi meer in de provincie Yunnan en werden later uitgebreid naar andere delen van de provincie Yunnan. Traditionele kostuums variëren in verschillende regio's. Vrouwen dragen geborduurde jasjes en geplooide lange rokken omzoomd met meerdere lagen. Zij maken gebruik van tulbanden om hun haar te wikkelen. Vrouwen van middelbare leeftijd dragen zwarte tulbanden, terwijl jonge vrouwen liever geborduurd vierkante hoofddoeken dragen. Hun accessoires zijn oorbellen, armbanden, ringen, kraag,
24
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China hun huizen risico op hoge waterstanden en woonruimtes op de begane grond kon ongemakkelijk en zelfs gevaarlijk zijn. Andere problemen, zoals vocht, kou uit de grond en een insecten invasie zijn zo ook gemakkelijker te voorkomen. De beroemde Peacock Dance (pauwendans) is opmerkelijk voor zijn golvende arm en romp bewegingen, evenals verschillende stappen die pauwgedrag imiteren. Deze omvatten wandelen, op zoek naar water, het baden, het drogen van de vleugels en het verspreiden van de staartveren. Deze bewegingen worden meestal afgewisseld met vrije dansbewegingen.
Hani mannen dragen strakke shirts, losse broeken en een zwarte sjaal, terwijl de vrouwen een jurk dragen met complexe decoratie. De oude Hani hadden geen schoenen en sokken. Ze droegen een soort speciale klompen, waarvan de zolen niet glad waren en dus goed voor het lopen op het modderige rijstveld.
enzovoort. Bij het buiten gaan dragen mannen en vrouwen dragen een donkere wollen cape met lange kwasten tot aan de knieën.
Sani, ondergroep van de Yi
Deze reis werd georganiseerd en begeleid door:
www.yingyingtravel.eu
25
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
dag 14 – Peking eend Er was heel wat tijd tussen onze vlucht van Kunming naar Beijing en van Beijing naar Brussel. Daarom reden we met de metro naar het centrum om in een restaurant gelegen aan het Bei Hai meer de specialiteit van de Chinese hoofdstad te eten: Peking eend. Dit voormalig keizerlijk gerecht wordt geserveerd met lente-ui in reepjes, gestoomde flensjes, komkommerstengels, witte rijst en heerlijke Peking Eendsaus. Peking Eend is een feestmaaltijd voor de Chinezen.
www.nuod.be
www.defiscalegids.be
www.nuod-financien.be
26
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
Confucius Confucius (Qufu, 551 v.Chr. - aldaar, 479 v.Chr.) was een denker en sociaal filosoof uit het oude China en wordt gezien als "Wanshishibiao”, een voorbeeld voor alle leraren. Hij werd geboren als Kong Qiu in de stad Qufu in 551 v. Chr. en overleed aldaar in 479 v. Chr.. In de ‘Gesprekken van Confucius’ zijn 499 uitspraken die Confucius zou hebben gedaan, bewaard gebleven. Confucius werd. geboren, in een periode waarin het Keizerlijke gezag in China onder toenemende druk stond van elkaar bekampende feodale staatjes. Het China van die tijd werd geplaagd door immoreel gedrag Confucius kreeg verschillende ambten aan hoven maar reisde 13 jaar lang China rond in de hoop de lokale heersers deugdzaamheid bij te brengen. Toen dat niet lukte, trok hij zich terug in zijn geboortestreek waar hij zich de rest van zijn leven in dienst stelde van zijn leerlingen. Ook richtte hij een school op. Hij stelde meer dan 3000 gedragsregels op, die ‘riten’ genoemd worden. Zijn denken stelde de mens centraal. Hij ging ervan uit dat het politieke en maatschappelijke leven slechts een verlengde was van de individuele moraal. Indien de leider moreel hoogstaand was zou het beleid vanzelf het volk ten goede komen. Hij stierf zonder erkenning maar zijn leerlingen en latere denkers zorgden voor een grote invloed op de cultuur van China en omringende landen. Tot de 20ste eeuw vormde het confucianisme de basis van het examensysteem van ambtenaren, een belangrijke horde voor een bestuurlijke carrière.
Citaten van Confucius Alleen de allerwijste mensen en de allerdwaaste mensen veranderen nooit van mening. Mensen struikelen niet over bergen, alleen over molshopen. Een wijs man zoekt het in zichzelf, de dwaas zoekt het in anderen. Een leeuw joeg me een boom in en ik genoot van het uitzicht. Een mens heeft twee oren en één mond om twee keer zoveel te luisteren dan te praten. Als de rijken vermageren, zijn het de armen die van honger omkomen. Het is beter een mijl te reizen dan om duizend boeken te lezen. Wie met mensen omgaat als met pionnen, ziet spoedig dat zijn schaakbord leeg is. Het maakt niet uit hoe langzaam je gaat, zolang je maar niet stopt. Als je een vraag stelt ben je één minuut dom, als je niets vraagt ben je de rest van je leven dom. Aan hij die alle antwoorden weet zijn nog niet alle vragen gesteld. Als bij iemand de natuur het wint van de cultuur, heb je een lomperd. Wanneer de cultuur de overhand heeft over de natuur, heb je een betweter. Alleen als natuur en cultuur elkaar in evenwicht houden, dan pas heb je een hoogstaand mens. In een goed geregeerd land is armoede iets om je over te schamen. In een slecht geregeerd land is rijkdom iets om je voor te schamen.
Chinese karaktertrekken als matigheid, ijver en eerbied voor De morele mens houdt van zijn ziel, de gewone van zijn bezit. het gezin zijn merendeels aan het confucianisme te danken
27
Yunnan
eeuwige lente
op zoek naar het dagelijkse en authentieke leven in Zuidwest China
hartelijk dank aan Mario, onze Belgische gids en aan onze aangename reisgezellen voor deze prachtige reis
Jeannine
François
28