Fietsersbond vzw Afdeling Kontich
De Missing Link op de Groene Ring ten zuiden van Antwerpen
De zuidrand van Antwerpen is een dicht bevolkt gebied. Gelukkig zijn er toch nog enkele groene gebieden. Tussen Hemiksem en A12 ligt Cleydaal. Het centrale gebied met de Edegemse Hoek en de Pannenbossen is geselecteerd als locatie voor het toekomstige Stadsrandbos. Ten zuiden van Boechout ligt het Bos van Moretus. Drie beken vormen de verbindingen tussen deze groene ruimten. De Edegemse Beek kruist de E19 ter hoogte van het Molenbos (in Edegem beter bekend als de Zandbergen of als Edegemse Bergen). Dit gebied is aangeduid als een speelbos (zowel op Vlaams niveau als in de gemeentelijke plannen van Edegem en Kontich). Aan de westzijde ligt het toekomstige Stadsrandbos. Recreatiezone Kattenbroek net ten noorden van het Molenbos is geselecteerd als hoofdpoort voor dit Stadsrandbos.
Fietsersbond vzw afdelingen Kontich, Edegem en Hove stellen deze groene verbindingen voor als een nieuwe bovenlokale hoofdfietsroute, een ‘Groene Ring’ ten zuiden van Antwerpen. Het ontbreken van een fietsbrug over of fietstunnel onder de E19 vormt een belangrijke ‘Missing link’ voor fietsers in Vlaanderen.
Gemeentelijke plannen Edegem
Het mobiliteitsplan van Edegem voorziet een fietstunnel ter hoogte van de kruising van de Edegemse Beek onder de E19.
Het gemeentelijke ruimtelijke structuurplan van Edegem voorziet eveneens een groene wandelen fietsverbinding die de E19 kruist ter hoogte van de Edegemse Beek.
Gemeentelijke plannen Kontich
Ook het Kontichse Gemeentelijke Structuurplan en Mobiliteitsplan voorziet in een groene corridor die de E19 kruist ter hoogte van de beekvallei van de Edegemse Beek.
Het gemeentelijk mobiliteitsplan van Kontich stelt een uitbreiding van het Bovenlokale Functionele Fietsroutenetwerk met een bijkomende alternatieve fietsroute voor in de beekvallei van de Edegemse Beek.
Fietsroutenetwerken Kontich heeft een stervormig wegennet geconcentreerd op de knopen aan beide zijden van de Molenstraat. Dit net wordt duidelijk door de paarse functionele routes op deze kaart. Ten noorden van de as Edegem – Hove – Boechout werd er wel een alternatieve fietsroute voorzien. De alternatieve routes worden oranje ingekleurd.
Op de kaart valt ook duidelijk de afwezigheid op van alternatieve fietsroutes op het grondgebied van Kontich. Tussen de functionele oost-westroutes doorheen het centrum van Kontich en doorheen het centrum van Edegem werden er dan ook geen alternatieve oost-westroutes opgenomen. Dit gemis is eigenlijk al ontstaan einde 2000. Bij de opmaak van dit Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk wenste het Kontichse gemeentebestuur niet deel te nemen aan overleg met de Provincie. De Provincie is nog niet bereid om de oost-westroute op te nemen als een bijkomende alternatieve route. Ook in het Recreatieve Fietspuntennetwerk, beter bekend als het knooppuntennetwerk, kan deze fietsbrug/fietstunnel (rode lijn) ervoor zorgen dat het traject doorheen de verschillende woonwijken aan de oostzijde van de E19 vervangen kan worden door een open ruimte tracé aan de westzijde. Ook een ander gedeelte van de groene fietsring ten zuiden van Antwerpen, kan zorgen voor een verkleining van een maas in het recreatieve fietsroutenetwerk. Recent werd de route tussen knooppunt 9 en 10 echter aangepast. Hierdoor wordt de drukke toegangsweg naar sporthal Kattenbroek en de slechte wegbedekking in de Boerenlegerstraat ontweken. Enkele mooie stukjes werden hierdoor wel weggeknipt. De fietsbrug/fietstunnel met een bijkomend een fietsweg langs de Edegemse Beek kan een mooi alternatief bieden voor de door de auto verdrongen oorspronkelijke route. Gemeente Edegem voorziet bijkomend een fietsbrug over de Edegemse Beek tussen sporthal Kattenbroek en het speelbos Molenbos/Zandbergen.
Een brug …
Een brug kan goed geïntegreerd worden in het landschap. Aan de linkerzijde sluit de brug aan op de nieuwe berm aangelegd bij de verbreding van de Antwerpse ring. Net ten westen van deze berm ligt de Vuile Plas. Aan de rechterzijde wordt de brug verlengd tot op de Zandbergen. Aan beide zijden kunnen er fietswegen lopen in drie windstreken. Sommigen kunnen zelfs een stukje in de hoogte of in de flank van de berghelling aangelegd worden. Een brug vormt ook een duidelijk merkteken van op de E19. Het Stadsrandbos wordt hierdoor beter zichtbaar. Het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan omtrent de afbakening van het grootstedelijk gebied Antwerpen gaat zelfs iets verder en vernoemt een mogelijke ecoduct op deze plaats. Anderzijds ligt de E19 op deze plaats al hoger dan het omliggende maaiveld. Een fietsbrug dreigt hierdoor wel erg hoog uit te vallen. … of een tunnel? De Edegemse Beek stroomt zelf in natuurlijk verval onder de E19 door. Een tunnel moet dus niet eens diep aangelegd worden. De E19 is wel breed. Een tunnel mag dus geen lange donkere pijp worden. We stellen daarom voor om een brede tunnel aan te leggen die tegelijk ook dienst kan doen als koker voor de Edegemse Beek en voor verschillende kleinere dieren.
De missing link in een ruimer geheel
Op het gewestplan werd er een strook gereserveerd voor de aanleg van pijpleidingen. Op een ouder gewestplan was deze strook ooit zelfs gereserveerd voor een autosnelweg rond Antwerpen, beter gekend als de Grote Ring. We wensen deze Grote Ring om te vormen tot een Groene Ring toch zeker ten zuiden van Antwerpen. Door de drie groene gebieden (Cleydaal, Stadsrandbos en Bos van Moretus) via de beekvalleien met elkaar te verbinden ontstaat er een echte Groene Ring ten zuiden van Antwerpen. Deze gordel dient in de eerste plaats als natuurverbindingsgebied, maar kan daarnaast ook een belangrijke rol spelen in het fietsroutenetwerk. We stellen voor een nieuwe hoofdroute voor aansluitend op de hoofdroute Lier – Kontich via deze Groene Ring tot aan de Schelde-oevers van Hemiksem ter hoogte van het veerpont. Deze hoofdroute heeft een belangrijke potentieel aan functionele en aan recreatieve fietsers. De hoofdroutes langs de spoorlijnen trekken in elk geval fietsers aan die omrijden om langs deze aangename weg te fietsen. En er zijn zelfs meerdere nieuwe fietsers bij die vroeger een andere vervoerswijze gebruikten.
Bart Van der Spiegel Fietsersbond vzw Afdeling Kontich
