Adviesraad Wmo Woudenberg
Verslag 2008 – 2010
Adviesraad Wmo W ou d e n b e r g
1
1. Inleiding Vanaf 1 januari 2007 is de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van haar inwoners op het gebied van wonen, zorg en welzijn. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) regelt dit. Het doel van de Wmo is dat elke burger, met of zonder een beperking, volwaardig aan de samenleving kan deelnemen. In de Wmo is ook opgenomen dat burgers inspraak hebben op het beleid van de gemeente. In Woudenberg is hiervoor de Adviesraad Wmo in het leven geroepen, die tot taak heeft het college van B & W gevraagd en ongevraagd te adviseren in beleidsaangelegenheden die de negen prestatievelden van de Wmo aangaan. De Adviesraad Wmo is op 8 april 2008 geïnstalleerd en functioneert inmiddels ruim tweeënhalf jaar. In dit ‘Verslag Adviesraad Wmo 2008 – 2010’ staat beschreven wat de werkwijze, de activiteiten en de samenstelling gedurende deze periode was.
2. Wat is de Wmo Het motto van de wet is: ‘Iedereen moet kunnen meedoen’. Voor mensen dit niet op eigen kracht kunnen, is er de Wmo, die - regelt dat mensen, die hulp nodig hebben in het dagelijkse leven, ondersteuning krijgen van de gemeente. Het gaat om voorzieningen als hulp bij het huishouden, een rolstoel of een woningaanpassing. - mensen ondersteunt, die zich inzetten voor medemensen of buurt. Het gaat bijvoorbeeld om mantelzorgers en vrijwilligers. - activiteiten stimuleert die de onderlinge betrokkenheid in buurten en wijken vergroten. - ondersteuning biedt om te voorkomen dat mensen later meer of zwaardere hulp nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om opvoedingsondersteuning en activiteiten tegen eenzaamheid. - de gemeente de opdracht geeft om hulp te verlenen aan verslaafden, dak- en thuislozen en mensen met psychische problemen. De onderscheiden deelgebieden van de Wmo zijn beschreven in de zogenaamde Prestatievelden: - Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. - Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen van opvoeden. - Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. - Het ondersteunen van mantelzorgers daar onder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen indien zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, alsmede het ondersteunen van vrijwilligers. - Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of chronisch psychisch problemen van mensen met een psychosociaal probleem. - Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer. - Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, en het voeren van beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. - Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen. - Het bevorderen van verslavingsbeleid. Een overzicht van deze Prestatievelden met voorbeelden staat in bijlage 1.
2
3. Doelstelling en taken van de Adviesraad Wmo In de ‘Verordening op de Adviesraad Wmo Gemeente Woudenberg’ staat de doelstelling als volgt beschreven: 1. Het doel van de Adviesraad Wmo is om het college gevraagd en ongevraagd te adviseren in beleidsaangelegenheden die de negen prestatievelden van de Wmo aangaan. 2. De Adviesraad Wmo houdt daarbij de belangen van de doelgroepen die behoren bij de relevante prestatievelden in het oog en behartigt hun belangen. 3. Met de instelling van de Adviesraad Wmo beoogt het college meerwaarde te bereiken in de kwaliteit van de dienstverlening bij de uitvoering van de Wmo en wil het college recht doen aan haar streven naar integrale beleidsvorming, waarbij burgers en instellingen actief worden betrokken bij de bepaling, uitvoering en evaluatie van het beleid, zoals verwoord in haar Toekomstvisie Woudenberg 2015. De taken zijn: 1. De Adviesraad Wmo heeft tot haar taak het geven van advies en het doen van voorstellen aan het college uit eigener beweging of op verzoek van het college over beleidsaangelegenheden die de negen prestatievelden van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aangaan. 2. De Adviesraad Wmo treedt zo veel mogelijk op als een goede vertegenwoordiger en belangenbehartiger van de burger. 3. De Adviesraad Wmo is alert op ontwikkelingen en knelpunten binnen de voor Woudenberg relevante prestatievelden van de Wmo voor zover deze doelgroepen en/of individuen raken. 4. De Adviesraad Wmo geeft de in het derde lid van dit artikel bedoelde signalen door aan het college. 4. Samenstelling van de Adviesraad Wmo Bij de opzet van de Adviesraad Wmo was het uitgangspunt dat burgers mee kunnen denken en praten over beleidsontwikkelingen bij alle prestatievelden van de Wmo. Een belangrijk aspect is dan dat de raad voldoende breed is samengesteld. In Woudenberg is gekozen voor een Adviesraad Wmo die voor 50%, met een maximum van 7 personen, bestaat uit representanten van de beleidsterreinen van de Wmo (individuele leden): - Mantelzorgers en vrijwilligers - Ouderen - Jongeren - Mensen met een beperking Daarnaast bestaat de raad voor 50%, met een maximum van 7 personen, uit representanten uit instellingen en organisaties: - 2 afgevaardigden van het Platform Gehandicapten Overleg (PGW) - 2 afgevaardigden vanuit de ouderenbonden - 2 afgevaardigden vanuit de gezamenlijke kerken in Woudenberg - 1 afgevaardigde vanuit een jongerenorganisatie Bij de start was een selectiecommissie betrokken. Deze commissie bestond uit; - Mw. J. Ravenstein-van Endhoven, verantwoordelijk wethouder - Mw. A. Kamminga, Cliëntenbelang Utrecht - Mw. E. van Blokland-de Jong, gemeenteraadslid - Mw. D. Apeldoorn-van den Brandhof, gemeenteraadslid - Dhr. R. Hafkamp, beleidsmedewerker Maatschappelijke Zaken
3
De selectiecommissie voerde gesprekken met kandidaten die zich aanmeldden waarbij er met name gekeken werd of de kandidaten voldoende aansloten bij de profielen en daarnaast naar de mate waarop kandidaten voldeden aan gestelde competenties. Op 8 april 2008 vond de installatie van de Adviesraad Wmo plaats. Deze bestond uit de volgende leden: - dhr. F. Steeneveld, voorzitter - dhr. J.D. Heijns (individuele titel) - dhr. C.G. Haalboom (namens PGW) - mw. R. van Beek-Buchwalder (namens ANBO) - mw. E.G. Pauw (namens Platform van kerken) - mw. J. Voerman-van der Neut (namens PGW) - dhr. A.W. de Ronde (namens PCOB) - dhr. G. Veltman (mantelzorger/individuele titel) - dhr. R.C. Beumer (namens Platform van kerken) In de -
loop der tijd heeft een aantal mutaties plaatsgevonden vertrek van dhr. C.G. Haalboom, november 2008 vertrek dhr. H. van Ingen, september 2009 vertrek van dhr. J.D. Heijns, november 2009 vertrek van mw. E. Pauw, november 2009 vertrek van dhr. F. Steeneveld, december 2009 vertrek van dhr. G. Veltman, februari 2010 aanstelling 2008 aanstelling aanstelling aanstelling aanstelling aanstelling aanstelling
dhr. S.J.J. Bouman (namens jongeren/individuele titel), november dhr. H. van Ingen (namens PGW), november 2008 dhr. C.G. Haalboom (namens PGW), oktober 2009 mw. S.A. Veldhuizen (namens Platform van kerken), december 2009 mw. E.M. van de Fliert (vrijwilligster/individuele titel), september 2010 mw. I. Vaessen (vrijwilligster/individuele titel), september 2010 mw. A. Schaling (vrijwilligster/individuele titel), september 2010
Gedurende de gehele periode was er een vacature van secretaris. Deze werd ten dele ingevuld door aanstelling van mw. M.E. van Ravenhorst in de functie van notulist en door administratieve ondersteuning van het secretariaat van de gemeente Woudenberg. Vanaf het vertrek van de voorzitter, dhr. F. Steeneveld, wordt het voorzitterschap bij toerbeurt waargenomen door dhr. A.W. de Ronde en dhr. R.C. Beumer. Per 31 december 2010 ziet de samenstelling van de Adviesraad Wmo er als volgt uit: - dhr. A.W. de Ronde, wnd. voorzitter (namens PCOB) - dhr. R.C. Beumer, wnd. voorzitter (namens Platform van kerken) - mw. R. van Beek-Buchwalder (namens ANBO) - mw. S.A. van Veldhuizen (namens Platform van kerken) - dhr. S.J.J. Bouman (namens jongeren/individuele titel) - mw. I. Vaessen (vrijwilligster/individuele titel) - dhr. C.G. Haalboom (namens PGW) - mw. J. Voerman-van der Neut (namens PGW) - mw. A. Schaling (vrijwilligster/individuele titel) - mw. E.M. van de Fliert (vrijwilligster/individuele titel) De notulen worden verzorgd door mw. M.E. van Ravenhorst. Plaatsvervangende leden zijn: - dhr. R.J. van Schaik (namens PCOB) - mw. I. Eltingh (namens ANBO) - dhr. F. Crouwell (namens PGW) - mw. B. van Norden (namens PGW)
4
De plaatsvervangende zijn ter vergadering aanwezig als een van die organisatie betreffende leden niet aanwezig kan zijn.
5. Werkwijze en activiteiten Adviesraad Wmo Vergaderingen. De Adviesraad Wmo komt eenmaal per maand plenair bij elkaar, de maanden juli en augustus uitgezonderd. Daarnaast wordt in werkgroepen onderzoek gedaan, adviezen voorbereid of thema’s uitvoeriger besproken. Overleg met de wethouder en/of beleidsambtenaar. Gedurende de periode waarin er een voorzitter was vond regelmatig overleg met de wethouder en de beleidsambtenaar plaats. Daarna heeft dit overleg sporadisch plaatsgevonden. Aangezien dit overleg belangrijk is zal dit weer regulier moeten plaatsvinden. Het node missen van een vaste voorzitter komt de communicatie niet ten goede. Beide waarnemend (roulerende) voorzitters zijn niet in staat om meer te doen dan de vergaderingen voor te bereiden, deze voor te zitten en eventueel nawerk uit te voeren. Het eveneens node missen van een secretaris beperkt eveneens de kwaliteit van de Adviesraad Wmo. Inspreken bij raadscommissies. Veelal lukt het, zij het onder tijdsdruk, om aangeleverde stukken van een advies te voorzien. Op het moment dat daarvoor niet voldoende tijd en/of gelegenheid is maakt de Adviesraad Wmo gebruik van het inspreekrecht tijdens de commissievergadering. Deskundigheidsbevordering. Direct na de start heeft de Adviesraad Wmo gebruik gemaakt van de diensten van Cliëntbelang Utrecht. Met name het zich eigen maken van de materie, het samenwerken en ontdekken wie op welk gebied zijn/haar sterke kanten en dus ook mogelijke inbreng heeft kwamen aan de orde. Leden hebben diverse informatiebijeenkomsten bijgewoond. Het uitwisselen van eigen ervaringen blijkt telkens weer een goede mogelijkheid van kennisdeling. Bijeenkomsten elders. Gedurende de gehele periode bezochten leden diverse bijeenkomsten van o.a. - Cliëntbelang Utrecht - Voorzittersoverleg Adviesraden Wmo - Totstandkoming CJG Website De Adviesraad Wmo publiceert op de website van de Gemeente Woudenberg de verslagen van de gehouden vergaderingen. Eveneens staan de samenstelling en andere relevante informatie hierop vermeld.
6. Uitgebrachte adviezen en overige besproken onderwerpen -
-
5
Nota Mantelzorgwoningen, mei 2008 Gesproken is over de financiering. Voorstellen tot aanpassing zijn gedaan en aan het college verzonden. Verordening Wmo, mei 2008 Het compensatiebeginsel is aan de orde gekomen. Vanuit de VNG is hierover een notie gemaakt; deze is besproken en van advies voorzien.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Nieuwe verordening Wmo, vanaf juni 2008 Deze nota is besproken en van commentaar voorzien. Zorgloket De Kleine Schans, vanaf juni 2008 Bijzondere aandacht is er voor het functioneren hiervan m.b.t. de kwaliteit van de zorgverlening (hoe worden mensen te woord gestaan en geholpen). Signalen van gebruikers zullen worden opgevangen en meegenomen. Beleidsvisie Maatschappelijke Ondersteuning, vanaf september 2008 Beleid m.b.t. mantelzorg, vanaf november 2008 Er blijkt in Woudenberg weinig bekendheid met de problematiek van mantelzorgers en mogelijkheden hier verbetering in te brengen. Diverse adviezen hieromtrent worden gegeven. Dit mede naar aanleiding van de notitie mantelzorg die begin 2009 verscheen. Perspectiefnota Wmo, vanaf december 2008 Een eerste poging om op coöperatieve wijze, gemeente en Adviesraad, een nota tot stand te brengen. Er is vooral gediscussieerd over verantwoordelijkheden, aanbesteding van diensten en zorg, het wegvallen van de ondersteunende begeleiding uit de AWBZ en de opvulling daarvan door de gemeente. De Adviesraad Wmo gebruikte de nota ‘Agenda 22’als inspiratie en uitgangspunt bij de bespreking en advisering. Nota Woonvisie, februari 2009 Vanuit de Adviesraad Wmo zijn afgevaardigden vertegenwoordigd bij de forumdiscussie RSW fusie, vanaf mei 2009 De fusie van de gemeente Woudenberg, Scherpenzeel en Renswoude zal mogelijk voor de Adviesraad Wmo gevolgen hebben. Te denken is aan samenstelling en werkwijze. Ook de bestaande verordeningen en uitvoeringsbeleid zullen afgestemd moeten worden. In een vroegtijdig stadium is door de Adviesraad Wmo aan het college gevraagd hiervoor de nodige aandacht te hebben. Aanbesteding integrale hulp en ondersteuning bij het huishouden, vanaf juni 2009 Zowel m.b.t. de voorbereiding als de uitvoering heeft de Adviesraad Wmo nadrukkelijk geparticipeerd in het proces om te komen tot aanbieders van huishoudelijke ondersteuning. Nota Sport- en beweegbeleid Woudenberg, december 2009 De termijn waarbinnen gereageerd kon worden was te kort. Daarom is verlenging van de termijn aangevraagd. Dit was helaas niet mogelijk. Daarom is een korte reactie geven op basis van de beschikbare mogelijkheden. Strooibeleid gemeente Woudenberg, vanaf januari 2010 Het strooibeleid bij met name woonvoorzieningen voor ouderen is enkele malen aan de orde geweest. Vanuit de Adviesraad Wmo is naar de gemeente woudenberg actie ondernomen om te komen tot verbetering van het strooibeleid. Enquête Kwaliteitstevredenheidsonderzoek Wmo, februari 2010 De conceptenquête is besproken en van advies voorzien. Ook voor komende onderzoeken zijn adviezen meegegeven aan de beleidsmedewerker. NL Doet, februari 2010 Het voor de MADD in de plaats gekomen actie ‘NL Doet’ is in de Adviesraad Wmo positief ontvangen m.b.t. de activiteiten in woudenberg Senioren voor Woudenberg, februari 2010 Deze activiteit, waarvoor 1350 mensen waren uitgenodigd, leverde een beperkte respons op. Vooral mensen die al vrijwilligerswerk deden kwamen op de bijeenkomst af. Desondanks meldden enkelen zich aan om vrijwilligerswerk te gaan doen. Verordening individuele voorzieningen Wmo, vanaf maart 2010. De Adviesraad Wmo heeft hierover diverse adviezen uitgebracht. Zij constateert echter dat deze adviezen in onvoldoende mate zijn overgenomen.
6
-
-
-
-
-
-
Uitvoeringsplan Wmo Openbare geestelijke gezondheidszorg c.a., vanaf maart 2010. Het plan is diverse keren besproken en van uitgebreid advies voorzien. Ontwerpnota CJG, vanaf juni 2010. De Adviesraad Wmo is uiterst ontevreden over de gevolgde procedure. Vooral omdat in vakantietijd gereageerd kon en moest worden. Daarom is besloten slechts in te spreken tijdens de vergadering van de Raadscommissie en daar zowel de procedurele als inhoudelijke bezwaren te ventileren. Aanbesteding Buurt Maatschappelijk Werk, vanaf oktober 2010 De Adviesraad Wmo heeft geparticipeerd in de selectiecommissie voor de aanbesteding van het Buurt maatschappelijk Werk. Mantelzorgondersteuning, vanaf november 2010. Naar aanleiding van een bijeenkomst bij Steunpunt Vrijwilligerswerk, waar een presentatie was van Steunpunt Mantelzorg Leusden, zijn enkele leden op onderzoek uitgegaan. Het doel hiervan is om e.e.a. van Woudenberg in kaart te krijgen, waaraan behoefte is en wat de mogelijkheden daartoe zijn. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 2011 hierover gesproken en gepubliceerd zal worden. Evaluatie functioneren Adviesraad Wmo, vanaf november 2010 Het voorstel is gedaan om door een extern bureau een evaluatie over het functioneren van de Adviesraad Wmo uit te laten voeren. Verwacht wordt dat in het eerste half jaar van 2011 uitgevoerd wordt. Vrijwilligerswerk, vanaf november 2010. Enkele leden van de Adviesraad Wmo onderzoeken de bestaande situatie m.b.t. vrijwilligerswerk in Woudenberg. Dit mede met het oog op mogelijkheden voor maatschappelijke stages. Rapportage zal begin 2011 plaatsvinden.
7. Aandachtspunten Gedurende de beschreven periode heeft de commissie incidentele en structurele oneffenheden ervaren. Met name de structurele problemen ervaart zij van zodanige aard dat het de kwaliteit vermindert. Deze punten zijn: - Het verkrijgen van een ruime planning voor de adviesaanvragen zodat de adviesfunctie adequaat kan worden uitgeoefend - Het vinden en benoemen van een permanente voorzitter - Het vinden en benoemen van een permanente (ambtelijk) secretaris - Het verbeteren van de invloed van de adviezen van de Adviesraad Wmo
8. Tenslotte De Adviesraad Wmo hoopt met het verschijnen van dit verslag een beeld te geven van haar vele activiteiten. Dit zowel voor burgers als politici. Daarnaast zijn alle verslagen van de vergaderingen op de website (www.woudenberg.eu) gepubliceerd. Mocht e.e.a. vragen hebben oproepen of aanleiding zijn tot het maken van opmerkingen, neemt u dan contact op met
[email protected].
7
Bijlage 1 Afkortingen ANBO AWBZ CJG MADD PGW PCOB RSW Wmo WVG
Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Centrum voor Jeugd en Gezin Make A Difference Day Platform Gehandicaptenbeleid Woudenberg Protestants-christelijke Ouderenbond Renswoude Scherpenzeel Woudenberg Wet maatschappelijke ondersteuning Wet voorzieningen gehandicapten
8
9
Bijlage 2 De negen prestatievelden
In de Wmo zijn negen prestatievelden beschreven voor gemeentelijk beleid. Per prestatieveld staan hieronder enkele voorbeelden die duidelijk maken om wie of wat het gaat.
Prestatieveld Wmo 1. Sociale samenhang en leefbaarheid van wijken, dorpen en buurten
Voorbeelden Club-en buurthuizen, inloopcentra, wijkactiviteiten, sport, hangplekken, jeugdhonken, speelplekken, sociaal cultureel activiteiten, culturele activiteiten, bevorderen van contacten, verenigingsleven, werk met migrantengroepen, welzijnwerk ouderen, subsidieverlening voor door burgers te starten acties, integraal veiligheidsbeleid, bevordering sportdeelname
2. Preventie en Opvoedingsondersteuning Jeugd met problemen
Peuter– en Kinderopvang, buitenschoolse opvang, spijbelen, gezinscoaches, netwerken voor jongeren, trapveldjes, jongeren- en straathoekwerk, algemene jeugdvoorzieningen, jeugdcriminaliteit, HALT-projecten (projecten ter bestijding van vandalisme), Centrum voor Jeugd en Gezin, opvoedingsondersteuning, aanpak voortijdig schoolverlaten, alcoholpreventie enz.
3. Informatie, advies en cliëntondersteuning, waaronder één loket
Één loket, voorlichtingsmateriaal, ouderenadviseurs, MEE, meldpunt discriminatie, meldpunt zorg en overlast. Het ene loket vormt de toegang tot alle voorzieningen (Wmo, AWBZ, wonen, welzijn). Hier wordt ook de indicatiestelling geregeld. Vrijwillige hulpdiensten, klussendienst, steunpunt mantelzorg, respijtzorg, Steunpunt vrijwilligerswerk Woudenberg en vacaturebank, cursussen voor vrijwilligers, buddy- en maatjesprojecten, verzekering voor vrijwilligers, subsidiëring verenigingen die zich met vrijwilligerswerk bezig houden.
4. Ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligerswerk
5. Bevorderen van deelname aan maatschappelijk verkeer en het zelfstandig functioneren van: - Mensen met een beperking; - Mensen met een chronisch psychisch probleem; - Mensen met een psychosociaal probleem.
Maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, minimabeleid, voorzieningen voor ouderen Stichting welzijn Ouderen, Programma sport- en beweegbeleid, subsidiëring activiteiten Stichting Welzijn ouderen, volwassen educatie. Het gaat hier vooral om algemene voorzieningen. Soms zal een relatie worden gelegd met de Wet werk en inkomen en is sociale activering een stap in de richting van arbeid/participatiebanen.
6. Verlenen van voorziening aan mensen met een fysieke of psychosociale
Huishoudelijke ondersteuning, rolstoelen, scootmobielen, vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen, begeleiding, maaltijd-voorziening, hulpverlening van maatschappelijk
10
beperking zodat zij zelfstandig kunnen meedoen
7. Maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, steunpunt huiselijk geweld 8. Openbare geestelijke gezondheidszorg 9. Ambulante verslavingszorg
werk. Het compensatiebeginsel verplicht de gemeenten om mensen met beperkingen, door het treffen van voorzieningen, een gelijkwaardige uitgangspositie ter verschaffen zodat zij zelfredzaam zijn en in staat tot maatschappelijke participatie. Advies- steunpunten en opvang i.v.m. huiselijk geweld, dag- en nachtopvang voor dak- en thuislozen, zwerfjongeren, crisisopvang. Regionale aanpak huiselijk geweld, Veiligheidshuis, nazorg ex-gedetineerden. (Grotendeels functies van de regiogemeente Amersfoort). Meldpunt voor signaleren van crisis (zorg en overlast); hulp aan sociaal kwetsbaren, maatschappelijk werk. Verslavingszorg en/preventie, GGD, alcohol, drugs, medicijnen, gokverslaving, activiteiten om overlast te bestrijden, gebruikersruimten. (Dit is een functie van de regiogemeente Amersfoort).
Zie voor een completer overzicht de Perspectiefnota Wmo.
11
