TS
A OR BO F D UP ERE C D RL POW O W LAR SO
E L L
E G N
R A L
O S Y
G N O
G R E
EN
D
infor
mat
ap m ie
A H C
14 0 2
Inhoud Introductie 3 Nieuwe elementen 2014 4 De wedstrijd 5 Prijzen 6 De nieuwe route 7 Deelnemers 2014 8 Praktische informatie 11 Facts & Figures 12 Wie is wie 13 Sponsoren en ondersteunende partijen 14
Introductie
DONG Energy Solar Challenge organiseert van 28
van deelname. De boten worden tijdens de bouw
juni t/m 5 juli 2014 voor de vijfde keer ‘s werelds
meerdere malen beoordeeld door onze Technische
grootste race met zonneboten. De route wijkt voor
Commissie. De prestaties van de teams in de
het eerst in de geschiedenis af van de route langs
zes fases van het bouwproces kunnen op de voet
de Friese elf steden. De race start in Blauwestad
worden gevolgd via
en voert langs Groningen, Drachten, Sneek en
www.dongenergysolarchallenge.nl. De
Harlingen en finisht in Leeuwarden. Deelname
Technische Commissie bestaat uit onder andere
aan de DONG Energy Solar Challenge staat
deskundigen van de T echnische Universiteit Delft,
open voor teams van hogescholen, universiteiten
onder voorzitterschap van Joris Melkert.
en g especialiseerde bedrijven uit Europa en ver daarbuiten. De DSC is een internationaal
Als een team het bouwproces met goed gevolg
evenement met deelnemers uit China, Indonesië,
doorloopt, mag zaterdag 28 juni 2014 gestart
Brazilië, USA, Turkije, Duitsland, Finland, België,
worden in de proloog. Daar moeten de deelnemers
Polen en Nederland. In totaal doen in 2014 veertig
laten zien dat hun boot een minimale snelheid
teams mee.
van 8 kilometer per uur kan halen. In de Topklasse moeten de deelnemers een snelheid van 12 km
De deelnemers moeten het traject in zes d agen
per uur kunnen halen. Pas dan is een startticket
afleggen in zelf ontwikkelde boten, die slechts
verdiend en kan de race met de zon beginnen.
worden voortgedreven door zonne-energie. Onderweg overnachten de teams langs de route op
In deze map vindt u de volgende informatie:
speciaal ingerichte campings. Voor de organisatie
• Nieuwe elementen 2014
is dat een logistieke krachttoer. De totale
• De wedstrijd
challenge-karavaan bestaat uit bijna 400 mensen.
• Prijzen • De nieuwe route
De deelnemers strijden tegen elkaar in vier
• Deelnemers 2014
verschillende klasses, de Challengeklasses (A en
• Praktische informatie
B) voor één- en twee persoonsboten, de Topklasse
• Facts & Figures
en de nieuwe V20-klasse. De A en B klassen maken
• Wie is wie?
gebruik van de z onnepanelen van The Sun Factory,
• Sponsoren en ondersteunende partijen
één van de hoofdsponsoren van de DONG Energy Solar Challenge. In de Topklasse is het ontwerp en
Door het grote succes van de vorige vier edities
het gebruik van zonnepanelen vrij. Wel wordt sinds
van de DONG Energy Solar Challenge heeft
2010 een maximum gesteld van 1750 Wp. De boten
het evenement de ondertitel ‘World Cup for
in de V20-klasse zijn speciaal ontworpen door
Powered Solar Boats’ gekregen. De DONG
jachtontwerpbedrijf Vripack. In deze klasse is het de
Energy Solar Challenge/World Cup for Powered
uitdaging om zich toch te onderscheiden op tactiek,
Solar Boats is de grootste zonnebootrace in de
want het ontwerp van alle boten is hetzelfde.
wereld. In Nederland is het één van de grootste duurzaamheidsevenementen.
De teams die zich voor de DONG Energy Solar Challenge inschrijven, zijn niet meteen zeker
3
Nieuwe elementen Young Solar
Aansluitend op de proloog zijn in Blauwestad de
Young Solar is een evenement speciaal voor
sprintwedstrijden, waar elke minuut een zonneboot
jongeren van het voortgezet onderwijs in N ederland.
de afstand van 150 meter op vol vermogen zal
Het richt zich op innovatie, duurzaamheid en
varen. De snelste boot per klasse wordt na afloop
techniek. Met Young Solar kunnen de jongeren
gehuldigd. In Sneek sprinten zowel de deelnemers
meeliften op de kennis en kunde die al bij de
van de DONG Energy Solar Challenge als de Young
deelnemers aan de ‘echte’ race aanwezig is.
Solar teams. De sprint in Harlingen vindt plaats tijdens The Tall Ships Races.
V20 Deze eenheidsklasse is nieuw in de DONG Energy
Solar Beach
Solar Challenge 2014. De V20 boten in deze klasse
Solar Beach is het meereizende culturele strand
zijn speciaal ontworpen door jachtontwerpbedrijf
tijdens de DONG Energy Solar Challenge in
Vripack. Het is een uitdaging voor de deelnemers
Blauwestad, Sneek en Leeuwarden. Het strand is
om zich in deze klasse te o nderscheiden, want elke
compleet met hangmatten, bar, zand, surfdudes,
boot is qua ontwerp hetzelfde.
water, cocktails en goed strandvoedsel. Op het strand is een podium voor muziek en comedy en er
Massastart
is ruimte voor experimentele digitale kunst en film.
Een spectaculair nieuw item in de editie van 2014. De deelnemers starten vanaf de wal waar ze zo snel
Samenwerking Tall Ship Races
mogelijk naar de bestuurder van de boot moeten
De DONG Energy Solar Challenge finisht op
rennen. Zodra ze daar zijn, mag deze vertrekken om
donderdag 3 juli in Harlingen tijdens de Tall
vervolgens twee rondjes van vijf kilometer te varen.
Ship Races. Vanwege de Tall Ship Races blijft de zonnebootrace een dag langer in de havenstad en
Sprintklassement
zijn er op vrijdag 4 juli sprintwedstrijden en een
Nieuw klassement dit jaar is ook het
criterium door de binnenstad van Harlingen.
sprintklassement. Op drie plaatsen zijn spectaculaire sprints te zien van de zonneboten; in Blauwestad (28 juni), Sneek (2 juli) en Harlingen (4 juli).
4
De wedstrijd De DONG Energy Solar Challenge is de grootste
Een zonneboot ontwerpen is een complexe
zonnebootrace ter wereld. In 2014 wordt de
uitdaging voor de deelnemers. De boot moet
race voor de vijfde keer gehouden. Hogescholen,
hydrodynamisch goed zijn zodat de boot weinig
universiteiten en innovatieve duurzame bedrijven
weerstand o ndervindt en het ontwerp moet
uit binnen- en buitenland kunnen meedoen aan
constructief veilig zijn uitgevoerd. En hij moet
de race. De deelnemers moeten de route van
elektrisch goed zijn gemaakt, want elektriciteit en
Blauwestad via Groningen, Drachten, Sneek en
water zijn geen vrienden van elkaar. Die combinatie
Harlingen naar de finish in Leeuwarden in zes d agen
maakt het lastig. Voor 2014 is de organisatie
tijd afleggen. Per dag wordt gemiddeld veertig
benieuwd naar de ontwerpen. In 2010 werd voor het
kilometer gevaren in zelf ontwikkelde boten, die
eerst door een aantal teams gebruik gemaakt van
varen op zonne-energie.
de zogenaamde draagvleugels en in 2012 breidde dit zich verder uit.
Voor deze vijfde editie hebben zich 41 teams ingeschreven. In 2012 verschenen veertig teams
Alle ingeschreven teams zijn verplicht om
aan de start, in 2010 waren dit 42 deelnemers,
voorafgaand aan de race het vaartuig te laten
in 2008 39 zonneboten en bij de eerste keer in
inspecteren. Vaartuigen worden onder andere
2006 waren dat er 27. Bij de DONG Energy Solar
gecontroleerd op het elektrisch systeem en
Challenge draait alles om het promoten van
veiligheid.
duurzame t echnologische energie. Hieronder volgt een korte samenvatting van het wedstrijdreglement.
Wubbo Ockels, oud-astronaut en hoogleraar aan
Het volledige reglement staat op
de TU Delft, was als ambassadeur nauw betrokken
www.dongenergysolarchallenge.nl.
bij de DONG Energy Solar Challenge. Onze ambassadeur Wubbo Ockels is op zondag 18 mei
De race staat open voor vier categorieën
2014 overleden. De race zal hij in onze gedachten
vaartuigen:
met ons mee varen.
• Vaartuigen met één opvarende (Challenge A) • Vaartuigen met twee opvarenden (Challenge B)
Andere a mbassadeurs die zich aan het evenement
• Topklasse
verbonden hebben, zijn onder andere Tim Dewhurst
• V20-standaardklasse
uit Amerika, Mohammed Al Ta’ani uit Jordanië, oud-minister Maria van der Hoeven en Alexander Rinnooy Kan van de Universiteit van Amsterdam.
5
Prijzen Ook dit jaar zijn bij de DONG Energy Solar
Deze prijs wordt uitgereikt aan het team dat een
Challenge verschillende prijzen te winnen. Allereerst
aanmoediging verdient. Dit kan om allerlei redenen
is er de Innovation Award, voor het team waarbij
zijn, zoals een steuntje in de rug na veel pech.
innovatie de grootste rol speelt. De Innovation Award wordt dit jaar g esponsord door Strukton.
Als laatste is er de Vripack Speed Battle Award. Een prijs voor het team dat over alle klassen de
Voor de mooiste zonneboot is er de Design Award.
massastart en 10 kilometer afstand in Sneek het
Ook is er de Fair Play Prize, voor de deelnemers
snelst aflegt op w oensdag 2 juli.
die het beste teamwork laten zien. Het team dat het meeste pech heeft tijdens de race krijgt de Bad Luck Prize. De Encouragement Award wordt gesponsord door Waterschap Noorderzijlvest.
6
De nieuwe route
Etappes
De race start in 2014 buiten Friesland. De route
• Zondag 29 juni
wijkt daardoor voor het eerst in de geschiedenis van
Blauwestad – Groningen
de zonnebootrace af van de traditionele route langs de Friese elf steden.
• Maandag 30 juni Groningen – Zoutkamp – Drachten
Kwalificatie
Proloog • Dinsdag 1 juli
Zaterdag 28 juni staat de proloog op het
Drachten – Sneek
programma. De ingeschreven boten van de klassen Challenge A en Challenge B moeten laten zien dat
• Woensdag 2 juli
er over een afstand van 10 kilometer een minimale
Sneek: sprint, massastart, Young Solar
snelheid van 8 kilometer per uur kan worden gehaald. De boten uit de Topklasse dienen 12
• Donderdag 3 juli
kilometer per uur te kunnen halen. Bij Blauwestad
Sneek – Harlingen
worden na de proloog, de sprintwedstrijden gehouden. De uitslag telt niet mee voor het
• Vrijdag 4 juli
eindresultaat maar bepaalt voor de echte wedstrijd
Harlingen: sprint en endurance
de startvolgorde van de zonneboten.
• Zaterdag 5 juli Harlingen - Leeuwarden
7
Deelnemers 2014
8
Challenge A (1 opvarende) Num. Teamnaam Naam instelling/school Gevestigd A01
Solar Team Antwerp Maritime Hogere Zeevaartschool Antwerpen
Antwerpen, België
Academy A02
SolarTeam Lindenborg
RSG De Borgen / Lindenborg
Leek, Nederland
A03
Ús Boat Friesland College
Friesland College Technolyceum
Leeuwarden, Nederland
A04
HAN Solar Team
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Arnhem, Nederland
A06
Stenden Solarteam
Stenden Hogeschool Emmen
Emmen, Nederland
A07
Whisperpower Racing
WhisperPower BV
Drachten, Nederland
A08
Solarteam Friese Poort Sneek
ROC Friese Poort Sneek
Sneek, Nederland
A09
Marine Solar Boat Team
ITS Campus Keputih, Sukolilo,
Surabaya, Indonesië
Surabaya, East Java A10
China Dragon
Liyang Specialized Secondary School
Liyang, China
A11
YTU Solar Boat Team
Yildiz Technical University
Istanbul, Turkije
A12
Equipe Solar Brasil
Federal University of Rio de Janeiro
Rio de Janeiro, Brazilië
A13
Uantwerp Solar Boat Team
Universiteit van Antwerpen
Antwerpen, België
A14
Avans Solar Mariteam
Avans Hogeschool
Breda, Nederland
A15
Solarteam Skipper
ROC Friese Poort Leeuwarden
Leeuwarden, Nederland
A16
Dutch Solar Boat Team
Stichting Dutch Solar Boat
Leeuwarden, Nederland
A18
VHL Nordwin zonnebootteam
Hogeschool VHL
Leeuwarden, Nederland
A19
NHL Solarboat Racing
NHL Sol arboat Racing
Leeuwarden, Nederland
A20
Sinnergy Solar
ROC Friese Poort
Drachten, Nederland
A21
ZSC Solar Boat Team
Zeldenrust Steelantcollege
Terneuzen, Nederland
A22
Scigrip Solar Boat Team
Cree Yacht
Gdynia, Polen
A23 Team Sunrise Team Sunrise Terneuzen, Nederland A24
University of Bahrain
University of Bahrain
Isa Town, Bahrain
Challenge B (2 opvarenden) Num. Teamnaam Naam instelling/school Gevestigd B41
Solarboot Team Emden
Hochschule Emden Leer
Emden, Duitsland
B42
Marne Solar Team
Marne College
Bolsward, Nederland
B43
Midnight Sun MAMK
Mikkeli University of Applied Sciences
Mikkeli, Finland
B44
Solarteam ROCvA
ROC van Amsterdam
Amsterdam, Nederland
B45
HvA Solarteam
Hogeschool van Amsterdam
Amsterdam, Nederland
B46
GUT SOLAR
Gdansk University of Technology
Gdansk, Polen
9
Topklasse Num. Teamnaam Naam instelling/school Gevestigd T61
Carnegie Mellon Solar Racing
Carnegie Mellon University
San Diego, Amerika
T62 Solarteam Windesheim Windesheim Zwolle, Nederland T63
Private Energy Solar
Stichting Furia One
Leeuwarden, Nederland
Boat Team
T64
Midnight Sun KYAMK
KYAMK University of Applied Sciences
Kotka, Finland
T65
TU Delft Solar Boat Team
TU Delft
Delft, Nederland
T66
Team Gowrings Energy
Gowrings Continental B.V.
Maasdam, Nederland
T67
Het Zonneteam Liandon
Liander N.V.
Arnhem, Nederland
T68
SDOG Racing Team
Stichting Duurzame
Groningen, Nederland
Ontwikkeling Groningen
V20-klasse Num. Teamnaam Naam instelling/school Gevestigd V81
Koninklijke Marine Solar Team Koninklijke Marine
Den Helder, Nederland
Technische Opleidingen V83 Achterhoek Graafschap College Doetinchem, Nederland V84 DC Solar Team Drenthe College Emmen, Nederland
10
Praktische info Zaterdag 28 juni | Blauwestad
Camping Pasveer
• Sprintwedstrijden: Havenkwartier Blauwestad
Korte Veemarktstraat
Redersplein 6 | Blauwestad
Pasfeardyk 6 8601 EV Sneek
Zondag 29 juni | Etappe 1: Blauwestad-
8631 SK Loënga
Groningen • Start: Havenkwartier Blauwestad Redersplein 6 | Blauwestad • 1e finish/herstart: Groninger Motorboot Club Eemshaven Nz 70 | Groningen • 2e finish: Roeivereniging De Hunze Praediniussingel 32 | Groningen
Woensdag 2 juli | Etappe 4: Dagprogramma Sneek • Massastart alle klassen: 2 ronden Waterpoort - Kolk - De Geeuw • Slalom Young Solar en sprint: Westersingel | Sneek
Parkeren Finish:
Donderdag 3 juli | Etappe 5: Sneek-Harlingen
Q-park Westerhaven
• Start: Sneek- Waterpoort
Westerhaven 17 9718 AC Groningen
Waterpoortsgracht | Sneek • 1e finish/herstart: Camping Zeehoeve Campus Harlingen
Maandag 30 juni | Etappe 2: Groningen-
Westerzeedijk 45 | Harlingen
Electra-Zoutkamp
Camping De Zeehoeve
• Start: Roeivereniging De Hunze
• 2e finish: Harlingen, Davidsdokje
Praediniussingel 32 | Groningen • 1e finish/herstart: Electra (voor openstaand sluis) • 2e finish: Zoutkamp, bij haven Strandweg 17 | Zoutkamp
Westerzeedijk 45 Simon Vestdijksingel | Harlingen 8862 PK Harlingen Parkeren is een drama tijdens Tall Ship Races! Goede afstemming noodzakelijk
Avondetappe naar Drachten • Start: De Leyen/Campus De Leyen Bildreed 3 | Rottevalle • Finish: Slingepark Drachten
Vrijdag 4 juli | Dagprogramma Harlingen • Endurance Start bij Singelbrug, Noordoostersingel, Noordergracht, Van Harinxmakanaal,
Dinsdag 1 juli | Etappe 3: Drachten-Sneek
Verbindingsknaal, Franekertrekvaart,
• Start: De Leyen/ Campus De Leyen
Noordoostersingel
• 1e finish/herstart: Kruiswater (voor Pr.
• Tjerk Hiddesluis
Margrietkanaal)
• Sprint: Willemshaven
• 2e finish: Sneek, Waterpoort Waterpoortsgracht | Sneek
Zaterdag 5 juli | Etappe 6: Harlingen-Leeuwarden • Start: Singelbrug
Parkeren finish Campus Sneek Parkeerplaats “Veemarktplein”
• 1e finish/herstart: Harlingervaart WTC Heliconweg 52 | Leeuwarden • 2e finish: Prinsentuin, Groeneweg Leeuwarden
11
Facts & Figures Achtergrond
Twee jaar later was het zover: de eerste editie
Van een enkel idee in 2004 tot een internationaal
van de Frisian Nuon Solar Challenge. Van de 24
bekende World Cup for Solar Powered Boats in
startende deelnemers finishten vier teams binnen
2014. Dat is in één zin de geschiedenis en de
24 uur vaartijd. Grote stappen zijn sindsdien
ontwikkeling van de DONG Energy Solar Challenge.
gemaakt. In 2008 bij de tweede editie van de
Dit is alweer de vijfde editie. Door de jaren heen zijn
zonnebootrace, verschenen 39 boten aan de
veel innovatieve ontwikkelingen te zien.
start. Maar liefst 24 teams slaagden er toen in om binnen 24 uur te finishen. In 2010 werd een nieuwe
Wat in Australië met de World Solar Challenge op
hoofdsponsor aangetrokken en veranderde de naam
de weg kan, kan in Friesland ook op het water. Dat
in de DONG Energy Solar Challenge.
moet medewerker Energiebeleid Bouwe de Boer van de provincie Fryslân/gemeente Leeuwarden
Waar in 2006 de snelste zonneboot nog bijna 17
gedacht hebben toen hij in 2004 de eerste ideeën
uren deed over de ruim 220 kilometer, werd deze
bedacht voor een Friese zonnebootrace. Samen met
afstand in 2010 in minder dan 11,5 uren afgelegd
professor Wubbo Ockels van de TU Delft en Andries
en in 2012 daalde dit verder naar 10 uren en 40
van Weperen van organisatiebureau Noordplan
minuten. Ook dit jaar staan de ontwikkelingen
dacht hij die ideeën verder uit en werd het
niet stil en is de verwachting dat er door nog meer
opgeschaald tot een volwaardige Elfstedentocht.
boten, nog sneller gevaren gaat worden.
Winnaars 2012 Topklasse Challenge A Challenge B
Gowrings Continental BV, Maasdam Solarteam ROC Friese Poort, Sneek Solarteam HVA, Amsterdam
10:40 uren 14:44 uren 16:26 uren
2010 Topklasse Challenge A Challenge B
Private Energy Solar Boat Team, Leeuwarden Team Sunrise, Terneuzen Energa Solar II, Gdansk, Polen
11:26 uren 16:06 uren 19:25 uren
Delta Lloyd Solar Boat Team, Delft Hanze Solar Team, Groningen BOB Solar Team, Joure
12:05 uren 17:39 uren 22:30 uren
TU Delft Solar Boat Team, Delft Solar Team, Rijkswijk Final Six Racing Team, Zwolle
16:50 uren 19:57 uren 21:42 uren
2008 Topklasse Challenge A Challenge B 2006 Topklasse Challenge A Challenge B
12
Wie is wie Wedstrijdorganisatie • Projectdirecteur: Albert Bosscha • Hoofd Wedstrijdorganisatie: Natasja Kesteloo • Hoofd Technische Commissie: Joris Melkert • Hoofd Jury: Jos Spijkerman • Hoofd Uitslagen: Nita de Jong • Hoofd Communicatie: Christel Pieper Bestuur • Fedde Pronk (voorzitter) • Henk de Jager • Karen de Jong • Jan Hoekstra • Andre Feddema • Fokke Martini • Rommie van der Heide (secretariaat) Adviseurs • Bouwe de Boer, adviseur • Andries van Weperen, adviseur • Siem Jansen, adviseur Ambassadeurs • Wubbo Ockels
Wubbo Ockels is op zondag 18 mei 2014 overleden. De race zal hij in onze gedachten met ons mee varen. • Tim Dewhurst uit Amerika • Mohammed Al Ta’ani uit Jordanië • Alexander Rinnooy Kan van SER • Maria van der Hoeven, voormalig minister EZ
13
Sponsoren en ondersteunende partijen De volgende organisaties steunen de DONG Energy Solar Challenge 2014.
Hoofdsponsoren
Etappesponsoren
Sponsoren
14
Prijzen
Innovation Award
Encouragement Award
Suppliers
De snijtekens geven de MINIMALE WITRUIMTE OM HET LOGO aan; hier binnen mag niets staan
PMS CYAAN
Mediapartners
15
TS
A OR BO F D UP ERE C D RL POW O W LAR SO
E L L
E G N
R A L
O S Y
RG
G N O
E N E
D
2
U J 8
T I N
/M
5
I
L U J
A H C
14 0 2
