Workshop Lustrumcongres DSRG 3 november 2011 Drie rollen in ontwerpgericht onderzoek: onderzoeker, ontwerper en veranderaar Sanne Akkerman, Larike Bronkhorst & Ilya Zitter
Programma workshop 14:00 – 14:50 • Doelstelling workshop: inzicht krijgen waarom ontwerpgericht onderzoek complex van aard is • 14:00 – 14:10 Korte inleiding drie claims/stellingen • 14:10 – 14:40 Werken aan een compacte casus vanuit drie rollen • 14:40 – 14:50 Korte theoretische afsluiting
Korte inleiding Drie claims/stellingen: 1. Drie rollen of motieven: – – –
Onderzoeker: wetenschappelijke kennis Ontwerper: bruikbaar ontwerp Veranderaar: duurzame verandering
2. Motieven staan voor drie verschillende culturen 3. Drie rollen of motieven conflicteren tijdens ontwerpgericht onderzoek
Compacte case • Doel: het inrichten van een kindvriendelijke speelplaats in de buurt • Start individueel of in tweetallen: maak een 3-punts plan vanuit motief/rol van onderzoeker OF ontwerper OF veranderaar indeling vooraf maken • Presenteer 3-punts plan in je groep • Bespreek hoe deze 3-punts plannen botsen • Presenteer discussie op flip-over aan hele groep met ‘1-minuut-presentatie’
CC Copyright License: Attribution Non-Commercial No Derivatives Taken from Michiel Schwarz & Joost Elffers, Sustainism Is the New Modernism, 2010 / www.sustainism.com.
Korte theoretische beschouwing • Drie motieven ten grondslag aan ontwerponderzoek
• Motieven ingebed in verschillende epistemologische tradities • Motieven kunnen conflicteren
Onderzoeksmotief Instrumenten Theorieën, concepten, wetenschappelijke methoden
Subject Onderzoeker
Regels Zichtbaarheid, begrijpelijkheid, accepteerbaarheid (bijv. betrouwbaarheid en validiteit) onderzoeksethiek
Object Probleemstelling
Gemeenschap Wetenschappelijke gemeenschap in een bepaald domein
Uitkomst Theorie, kennis Publicaties
Arbeidsverdeling Horizontaal: (sub)discipline specialisatie Verticaal: promovendi voeren onderzoek uit onder supervisie
Onderzoeksmotief Instrumenten Theorieën, concepten, wetenschappelijke methoden
Wetenschappelijke kennis! Subject Onderzoeker
Regels Zichtbaarheid, begrijpelijkheid, accepteerbaarheid (bijv. betrouwbaarheid en validiteit) onderzoeksethiek
Object Probleemstelling
Gemeenschap Wetenschappelijke gemeenschap in een bepaald domein
Uitkomst Theorie, kennis Publicaties
Arbeidsverdeling Horizontaal: (sub)discipline specialisatie Verticaal: promovendi voeren onderzoek uit onder supervisie
Ontwerpmotief Instrumenten Ontwerptheorie, ontwerptools
Subject Ontwerper
Object Ontwerp
Gemeenschap Regels Ontwerp gemeenschap Creativiteit Bruikbaarheid Geschikt voor de context
Uitkomsten Ontwerp oplossingen Ontwerp principes
Arbeidsverdeling Verandert gedurende en tussen ontwerpcycli
Ontwerpmotief Instrumenten Ontwerptheorie, ontwerptools
Bruikbaar ontwerp! Subject Ontwerper
Object Ontwerp
Gemeenschap Regels Ontwerp gemeenschap Creativiteit Bruikbaarheid Geschikt voor de context
Uitkomsten Ontwerp oplossingen Ontwerp principes
Arbeidsverdeling Verandert gedurende en tussen ontwerpcycli
Veranderaar Instrumenten Tijd, geld, autoriteit; Veranderkundig domein
Subject Veranderkundige
Regels Duurzaamheid Verankerd in praktijk (culturele) verandering
Object Lokaal probleem
Gemeenschap Lokale gemeenschap
Uitkomst Verandering, Duurzame oplossing
Arbeidsverdeling Formele organizatie informele allianties en cultuur
Veranderaar Instrumenten Tijd, geld, autoriteit; Veranderkundig domein
Duurzame verandering! Subject Veranderkundige
Regels Duurzaamheid Verankerd in praktijk (culturele) verandering
Object Lokaal probleem
Gemeenschap Lokale gemeenschap
Uitkomst Verandering, Duurzame oplossing
Arbeidsverdeling Formele organizatie informele allianties en cultuur
Lineair? Instrumenten
Subject
Object
Uitkomst als instrument
onderzoek Regels Gemeenschap Arbeids- Subject verdeling
Object
Uitkomst als instrument
ontwerp
Regels Gemeenschap Arbeids- Subject verdeling
Object
Uitkomst
verandering
Regels Gemeenschap Arbeidsverdeling
Tegelijkertijd! Conflicterend! Theorieën, onderzoek methodologie
Instrumenten Wetenschappelijke en praktijk theorieën, ontwerp instrumenten
onderzoeker
Ontwerp(en), tijd en geld
probleemstelling Theorieën, kennis, publicaties
Objecten
Ontwerp-onderzoeker
Uitkomsten ontwerper veranderkundige ontwerp Betrouwbaarheid,validiteit onderzoek
Regels Creativiteit, bruikbaarheid
Duurzaamheid, inbedding
Gemeenschappen ontwerp
lokaal
Lokaal probleem horizontaal & verticaal
Arbeidsverdelingen wisselend
Ontwerp oplossingen en principes
Formeel & informeel
Verandering, duurzame oplossing
Conflicten • Managen van timing en volgordelijkheid • Mate van participatie of distantie
• Verkrijgen van autoriteit • Reconstructie van de conceptontwikkeling • Bedienen van verschillende doelgroepen
Mate van participatie of distantie •
Onderzoekstraditie van afstand bewaren
•
Echter.....
•
Participatieve rolopvatting
• •
Nauwe samenwerking met docenten/coördinatoren/management cruciaal
•
Informele contacten en wederzijds vertrouwen
•
Ontwikkelen engagement en eigenaarschap
•
Wederzijds erkennen van expertise
Oplossingsrichtingen • (H)erkennen van drie motieven
• Werken in een team • Een gemeenschappelijk kader (CIMO-logica) • Vooraf inschatten en flexibel inrichten voor • tussentijds bijsturen
Ervaringen delen?
[email protected]
[email protected] [email protected]
