Symposium Ouderen & Alcohol
Workshop 9 “En morgen gezond weer op” Complementair werken in de zorg voor ouderen
Yildiz Gecer Tactus Henk Snijders Carintreggeland
23 april 2012
Voorstellen Wie zijn wij?
Wie bent u?
Innovatie
Wat doet Carintreggeland? VVT instelling (verpleeghuizen, verzorgingshuizen, thuiszorg) 1 e lijnsfuncties, maatschappelijke dienstverlening, preventieprogramma’s Twente + Deventer 6000 medewerkers 8000 cliënten (excl. maatschappelijke dienstverlening) Budget bijna 200 miljoen euro
Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan bijvoorbeeld alcohol, drugs, medicijnen, gokken of eten in de problemen komen, bieden wij hulp. We willen verslavingsproblemen voorkomen, herkennen en doorbreken. Daarnaast geven wij voorlichting en advies over omgaan met gebruik. Aantal medewerekrs: ruim 1.000 Vestigingen: 40 waarvan 7 klinisch Aantal cliënten per jaar: ruim 10.000 Werkgebied Tactus:
Hoe is het met uw alcoholgebruik? TEST!
Innovatie
Audit C 1 Hoe vaak drinkt u alcohol?
Nooit (0)
Maandelijks of minder (1)
2-4 keer per maand (2)
2-3 keer per week (3)
4 of vaker per week (4)
2 Hoeveel drinkt u op een typische dag dat u alcohol gebruikt? 1-2 (0)
3-4 (1)
5-6 (2)
7-9 (3)
10 of meer (4)
3 Hoe vaak drinkt u meer dan 6 glazen per gelegenheid? Nooit (0)
Minder dan 1 per mnd (1)
Maandelijks (2)
Totaal score: tel de scores van elke vraag op
Wekelijks (3)
(bijna) Dagelijks (4)
Aanleiding samenwerking Tactus-Carintreggeland
Innovatie
1. Prevalentie Nederland Prevalentie alcohol en drugsgebruik NMD 2007
Gebruik
Verslaafd (A) of ProbleemGebruiker (B)
Verslavingszorg
Alcohol
10.000.000
A 380.000 A+B 820.000
35.400
Nicotine
3.700.000
900.000
nihil
Cannabis
360.000
30- tot 80.000
11.700
Cocaïne
meer dan 32.000
Meer dan 20.000
17.500
Heroïne
32.000
24.000
15.200
XTC
meer dan 40.000
?
900
Amfetamine
meer dan 21.000
?
2000
Hoe vaak komt het voor? Het aantal 55-plussers met een alcoholhulpvraag is sinds 1998 met 130% gestegen (89% gecorrigeerd voor vergrijzing). Het aandeel alcoholcliënten van 55 jaar en ouder stijgt in deze periode van 14% naar 22%. De stijging is het sterkst in de laatste 5 jaar.
Het aandeel vrouwen blijft groeien.
alcohol 50+ 10000
8000
6000
alcohol 50+ 4000
2000
0 1995
1997
1999
2001
2003
2005
2007
2009
Cijfers Tactus
Face-to-face therapie Nu al is 25% van de patiënten in behandeling bij Tactus 50 jaar en ouder 19% tussen 50-59 jaar 6% 60 jaar en ouder
Face-to-face versus internetbehandeling Internet nog grotere groep! Percentage cliënten per leeftijdsgroep Face to face behandeling
Internet behandeling
0-20
3
0
21-30
13
7
31-40
25
24
41-50
34
34
51-60
19
29
61+
6
6
Leeftijd
2. Aanleiding samenwerking 55+: 5,1% van alle problemen: alcoholgerelateerd
verpleeg-/verzorgingshuizen: 9,6% (!) alcoholgerelateerd
Benzodiazepineverslaving: 2/3 gebruikers = vrouw en ouder dan 65 jaar! evenwichtsproblemen (vallen) / psychosociale problemen
3. Verantwoord alcoholgebruik 1 á 2 glz. per dag voor een volwassen man 1 glas per dag voor een volwassen vrouw 2 á 3 dagen per week geen alcohol
Niet meer dan max 5 (3) glz per gelegenheid Voor ouderen (65+) geldt 1 glas per dag
Aanleiding samenwerking 4. Onderzoek bij Carintreggeland door UT/Tactus (2007) “Problematisch middelengebruik onder ouderen en omgang daarmee door hulpverleners: (Annemieke Konijnendijk) Aard, ernst, omvang middelenproblematiek onder ouderen in zorg (thuis, verz.-/verpleeghuizen) Hoe gaan hulpverleners ermee om? Aan welke ondersteuning hebben hulpverleners behoefte?
Aanleiding samenwerking Aantal resultaten: ± 72% van de hulpverleners vermoeden van probleemmiddelen-gebruik (gedurende 1 jaar) Daarvan 92% alcohol 32% medicijnen (vooral benzo’s en pijnstillers) 1,5% soft- / harddrugs 65% van de hulpverleners zekerheid van probleemmiddelen-gebruik (80% intramuraal / 46% extramuraal) Bij vermoeden/vaststelling: hulpverleners gaan in gesprek met cliënt en teamoverleg weinig verwijzing naar GGZ/Tactus Behoefte aan voorlichting: signalering, welke risico’s, hoe hulp bieden, wanneer verwijzen + preventie
Vraag a:
Herkent u deze bevindingen?
Vraag b:
Wat zou u doen als bestuurder Tactus?
Vraag c:
Wat zou u doen als bestuurder Carintreggeland?
N.a.v. deze cijfers/resultaten onderzoek
Complementair werken Tactus-Carintreggeland
Wat is / wordt opgestart? Succesfactoren? Faalfactoren?
Complementair werken “Werkconferentie preventie per plaats/gemeente” Delen preventie-activiteiten / doel integraal preventiebeleid per plaats/gemeente / overlap + witte vlekken signaleren Vb. Borne: huisartsen, Stichting Welzijn, Gemeente, Tactus, Carintreggeland, GGD Uitkomst ondermeer: “project lang leve zelfstandig” “Halt! U valt “(ondermeer) via Stichting Welzijn
Complementair werken “Project Lang Leve Zelfstandig” Signalering / advisering / evt. doorverwijzing door • Medewerkers thuiszorg/dagvoorzieningen • Consulenten preventieprogramma gezondheidsconsultatie 55+ Methodiek / inbouwen in eigen werkprocedures thuiszorg Start Borne > opschalen
Gezond leven
Maatregelen gericht op omgeving
bevorderen eigen kracht
Voorlichting en Bewustwording
Er Op tijd bij
Signaleren en adviseren
Bijsturen met hulp
Preventie interventies
Behandelen/ coachen
Voorkomen van erger
Behandeling (na)zorg/care
Complementair werken Preventieprogramma Halt! U valt Eén van de 5 preventieprogramma’s Carintreggeland Voorlichting intermediairen (bv. Stichting Welzijn Ouderen, vrijwilligers, alg. maatschappelijk werk, thuisbegeleiding) Methodiek Consument en Veiligheid + inbouw signalering middelenmisbruik (vooral Benzo’s)
Valpreventiebeleid via zorgverleners thuiszorg/ verzorging- en verpleeghuizen Inbouw signalering middelengebruik
Complementair werken Via afd. opleiding Carintreggeland / Kenniscentrum
Themabijeenkomst(en) Inbouw in lesprogramma interne opleidingen (bv. BBL-Carrousel verpleeghuis nivo 4)
Interne werkconferentie N.A.H.
Complementair werken Gezamenlijke opleiding GZ-psychologie (vanaf 2013) Psycholoog i.o. doet opleiding in beide instellingen Praktijkopleider centraal (Tactus) Werkbegeleider bij Tactus en Carintreggeland
Complementair werken Succesfactoren Visie/overstijgend kunnen denken/verbinden Innovatieve drive beide organisaties “Click” tussen personen Start Kenniscentrum Carintreggeland 2011 Expertise enz. inbouwen in werkprocessen / activiteiten Carintreggeland
Faalfactoren Nog te veel afhankelijk van personen > inbouwen in beleid/ convenant (samenwerking bekrachtigen)
Teveel afhankelijk van incidentele financiering (subsidie/fondsen)
VRAGEN / DISCUSSIE
