Workability Conferentie ONVZ 17 februari 2009
Programma 10.00 – 10.15 uur Welkom en opening door Klaas Wilting 10.15 – 10.40 uur Presentatie Lex Burdorf (Erasmus Medisch Centrum) 10.40 – 11.05 uur Presentatie Erik Visser (MarketConcern Van Spaendonck) 11.05 – 11.30 uur Presentatie Duco Molenaar (PreventNed) 11.30 – 11.45 uur Vragenronde 11.45 – 12.15 uur Bekendmaking winnaars 12.15 – 13.00 uur Informele lunch
Werkvermogen en duurzame inzetbaarheid Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam
1. Het probleem
Volksgezondheid in bedrijven:
Ministerie van Voksgezondheid, Welzijn en Sport "Langer gezond leven"
Bedrijven "Langer werken in goede gezondheid" - gezond blijven - werkvermogen behouden - arbeidsproductiviteit behouden
5
1. Het probleem
6
2. Wat is de rol van gezondheid in arbeidsparticipatie ?
Werken in Europese Unie na 50ste levensjaar Gemiddelde bijdrage vroegpensioen werkloosheid Mindere gezondheid
8%
12%
Ongezonde leefstijl
6%
16%
6%
10%
(20%)
(38%)
(overgewicht, gebrek aan bewegen)
Slechte arbeidsomstandigheden (tijdsdruk, fysieke belasting)
Bron: Burdorf A, Mackenbach PJ. De invloed van gezondheid op vervroegde uittreding uit het arbeidsproces. Zoetermeer, Raad voor Volksgezondheid en Zorg, 2006
7
2. Wat is de rol van gezondheid in arbeidsparticipatie ?
proportie arbeidsdeelname
Effect van preventie op arbeidsdeelname onder mannen die op 50-jarige leeftijd nog werken 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
huidige arbeidsdeelname preventie werkloosheid extra preventie vut
50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 leeftijd
8
2. Wat is de rol van gezondheid in arbeidsparticipatie ? Figuur 3 Effect van preventie op arbeidsdeelname onder vrouwen die op 50-jarige leeftijd nog werken 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
proportie arbeidsdeelname
huidige arbeidsdeelname preventie werkloosheid extra preventie vut
50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 leeftijd
9
2. Wat is de rol van gezondheid in arbeidsparticipatie ? Theoretisch effect van preventieve maatregelen op gemiddelde leeftijd van uittreding uit het arbeidsproces (vanaf 50ste levensjaar ) Gemiddelde leeftijd mannen
vrouwen
Daadwerkelijke uittreding 2004
61,1
58,4
Interventie gezondheid
61,3
58,8
Interventie leefstijl
61,3
58,8
Interventie arbeidsomstandigheden
61,3
58,7
Gecombineerd effect
61,8
59,4 10
3. Gezondheid en duurzame inzetbaarheid Finse model
11
3. Werkvermogen
Werkvermogen-index (7 dimensies): Huidig werkvermogen in relatie tot maximaal werkvermogen Werkvermogen in relatie tot fysieke en mentale belasting Aanwezige ziekten gediagnosticeerd door medicus Ervaren beperkingen in het werk door gezondheidsproblemen Ziekteverzuim in afgelopen jaar Prognose van werkvermogen in komende jaren Algemene mentale capaciteiten Score: Uitstekend (44-49), goed (37-43), matig (28-36), slecht (7-27) 12
3. Werkvermogen onder 30.000 bouwvakkers
50 45 werkvermogen
40 gemiddelde werkvermogen
35 30
5-percentiel werkvermogen
25 20
95-percentiel werkvermogen
15 10 5 0 16
22
28
39
44
leeftijd
49
54
59 13
3. Werkvermogen onder 30.000 bouwvakkers
Op welke dimensies is werkvermogen verminderd ? Factor Aparte dimensies van werkvermogen 1. Huidig werkvermogen (0-10) 2. Lichamelijke/geestelijke eisen werk (2-10) 3. Aandoeningen (1-7) 4. Beperkingen door aandoeningen (1-6) 5. Ziekteverzuim in laatste jaar (1-5) 6. Toekomstverwachting (1,4,7) 7. Mentale capaciteiten (1-4)
Score op dimensie gemid % 8,3 8,2 5,0 5,4 4,2 6,3 3,4
83% 82% 71% 90% 84% 90% 85%
Zijn aandoeningen het belangrijkste om aan te pakken ? 14 NB: hogere score is beter, bv dimensie 3 score = 7 betekent geen ziekte of aandoening
4. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ?
Productiviteitsverlies op het werk
Verzuim
Tijd Ziek
Herstel 15
4. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Voorspellend vermogen van werkvermogen voor verzuim (1 jarige follow-up studie onder 5677 bouwvakkers in Nederland)
Werkvermogen
verzuim < 2 weken
2 weken - 3 maanden
> 3 maanden
RR
RR
RR
Uitstekend
1,00 referentie
1,00 referentie
1,00 referentie
Goed
1,21*
1,65*
1,43*
Matig
1,39*
2,00*
2,90*
Slecht
0,91
1,51*
3,18*
* Statistisch significant, gecontroleerd voor andere variabelen Bron: Alavinia et al Scand J Work Environ Health 2009, in press
16
4. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Tussen-boodschappen: 1. Werkvermogen heeft voorspellend vermogen voor verzuim 2. Slechter werkvermogen voorspelt vooral langerdurend verzuim (werkvermogen voorspelt verzuim beter dan alle andere factoren) 3. Dimensies binnen werkvermogen met grootste effect op verzuim: * mentale capaciteiten * beperkingen door aandoeningen * ziekteverzuim in afgelopen jaar * lichamelijke en geestelijke eisen van het werk 4. Dimensies binnen werkvermogen met kleinste effect op verzuim: * aanwezigheid van gediagnosticeerde aandoeningen * toekomstverwachting 17
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Verlies aan productiviteit op het werk Gezondheid
negatief effect (aantal studies)
Allergie/astma
7
Artrose
6
Depressie
6
Diabetes
3
Darmklachten
3
Pijnklachten
2
⇒ Voor veel gezondheidsproblemen schattingen tussen 8% en 15% verlies 18
19
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Verlies aan productiviteit op het werk Leefstijlfactoren
negatief effect (aantal studies)
geen effect
Gebrek aan fysieke fitheid
1
2
Gebrek aan lichamelijke act.
2
1
Overgewicht / obesitas
4
4
Roken
1
0
⇒ Voor veel leefstijl-factoren nog niet goed bekend
20
Leefstijl belangrijk ?
21
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Verlies aan productiviteit op het werk (dwarsdoorsnede-onderzoek onder 2252 werknemers in Nederland - Preventned) Werkvermogen
Productiviteitsverlies op het werk (OR)
Leeftijd 18-39 j
1,00
40-49 j
0,90
50-65 j
0,78*
Gebrek aan regelmogelijkheden
1,36*
Beperkingen door aandoeningen matige functionele beperkingen
1,28*
ernstige functionele beperkingen
1,63*
* Statistisch significant, gecontroleerd voor andere variabelen Bron: Alavinia et al Am J Ind Med 2009
22
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Tussen-boodschappen: 1. Gezondheidsklachten leiden vooral tot productiviteits-verlies als: *
er sprake is van functionele beperkingen
*
er geen mogelijkheden zijn om werk zelf te plannen
23
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Verlies aan productiviteit op het werk (dwarsdoorsnede-onderzoek onder 2252 werknemers in Nederland - Preventned) Werkvermogen
Productiviteitsverlies op het werk
Goed
-7,1% tov excellent
Matig
-16,6% tov excellent
Slecht
-26,4% tov excellent
24
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Verlies aan productiviteit op het werk (dwarsdoorsnede-onderzoek onder 2252 werknemers in Nederland - Preventned) Branche
Productiviteitsverlies op het werk werkvermogen →
goed
matig
slecht
Commerciële dienstverlening (204)
-0,4%
-5,9%
-4,4%
Overheid (119)
-6,3%
-11,0%
-8,5%
Ziekenhuis (421)
-3,4%
-4,8%
-26,1%
Industrie Productie (205)
-4,1%
-17,5%
-18,2%
Drukkerijen (152)
-3,4%
-10,6%
-26,4% 25
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ? Tussen-boodschappen: 1. Veel (chronische) ziekten veroorzaken productiviteitsverlies op het werk 2. Effect van leefstijl op productiviteit op het werk is niet consistent 3. Gezonde, oudere werknemer heeft minder kans op productiviteitsverlies ! 4. Belangrijkste factoren voor productiviteitsverlies (ja/nee): * beperkingen door aandoeningen (dimensie 5 van werkvermogen) * gebrek aan regelmogelijkheden (arbeid !) 5. Associaties werkvermogen met productiviteitsverlies op werk: * slechter werkvermogen, meer productiviteitsverlies op werk * grote variatie tussen bedrijfssectoren 26
5. Wat zijn consequenties van verminderd werkvermogen ?
27
5. Werkvermogen en kosten-effectiviteit
Slechter werkvermogen heeft invloed op: *
ziekteverzuim (stel 5% verzuimpercentage)
*
productiviteitsverlies op werk (stel elke dag)
In de gehele werknemerspopulatie: Ziekteverzuim:
productiviteitsverlies 100% op verzuimdagen 5% van 160 werkdagen = 8 dagen per werknemer
Productiviteitsverlies productiviteitsverlies 10% op werkdagen 48% van werknemers heeft productiviteitsverlies 10% van 48% van 160 werkdagen = 8 dagen per wn. 28
5. Werkvermogen en kosten-effectiviteit
Ruwe rekensom: * Verzuimpercentage (5%) =
5% van de loonsom
* Productiviteitsverlies
5% van de loonsom
=
Slecht werkvermogen (3%) = 26,6% minder productiviteit op werk * Nominale loonsom Nederland = €30.000 / jaar * Return on investment (per jaar): €3.000 per zieke werknemer met 100% eliminatie van verzuim €300 per zieke werknemer met 10% reductie van verzuim €7980 per werknemer met slecht werkvermogen met 100% effect €798 per werknemer met slecht werkvermogen met 10% effect 29
De uitdagingen om werkvermogen te bevorderen 1.
Ontwikkelingen van effectieve interventies om werkvermogen van (oudere) werknemers te behouden (in afnemend belang): * arbeidsomstandigheden (arbo!) en -inhoud (HRM !) verbeteren * sociaal-medische begeleiding verbeteren * leefstijl-beïnvloeding
2.
Ontwikkelen van individueel georiëntieerde interventies
3.
Werknemers met functionele beperkingen in het arbeidsproces houden: * arbeidsbelasting aanpassen aan functionele capaciteiten * systematiek van tijdelijke voorzieningen creeren
30
De uitdagingen voor kennisontwikkeling 1.
Inzicht nodig in determinanten van slechter werkvermogen: * van arbeidsomstandigheden redelijk beeld in beperkt aantal beroepsgroepen * leefstijl-factoren nog onduidelijk * onderzoek naar organisatie, cultuur en HRM-beleid ontbreekt
2.
Effectieve interventies om werkvermogen van (oudere) werknemers te behouden cq te bevorderen: * nagenoeg geen inzicht in kosten-effectiviteit * monitoren van huidige interventie-activiteiten cruciaal * verantwoord onderzoek nodig naar inhoud van effectieve interventies 31
32
LEREN VAN DE FINNEN: DUURZAME INZETBAARHEID MET BEHULP VAN DE WORKABILITY INDEX ONVZ 17 februari 2009
33
© MarketConcern
GEVOLGEN STELSELHERZIENING OP DE ARBEIDSMARKT (I)
Liberalisering Arbodienstverlening
Meer prikkels
Wet Verlengde Loondoorbetaling bij Ziekte
Eigen verantwoordelijkheid
Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen
Arbeidsmarktparticipatie
Wet Werk & Bijstand
Arbeidsproductiviteit
Basisverzekering
Behoud van inkomen
Ontslagrecht op de helling/WIA privaat?
Doorwerken tot 65 en langer?
De De eigen eigen verantwoordelijkheid verantwoordelijkheid voor voor arbeidsomstandigheden arbeidsomstandigheden en en gezondheid gezondheid wordt wordt voelbaar voelbaar voor voor werkgever werkgever én én werknemer werknemer 34
© MarketConcern
GEVOLGEN STELSELHERZIENING OP DE ARBEIDSMARKT (II)
Meer risico’s werkgever én werknemer Van re-integratie naar preventie Werknemer moet langer doorwerken en presteren
Vraag naar Employee Benefits
Duurzaam krappe arbeidsmarkt (na recessie) Van baanzekerheid naar werkzekerheid Arbeidsvoorwaarden nieuwe stijl in CAO’s In In een een na na de de recessie recessie structureel structureel krapper krapper wordende wordende arbeidsmarkt, arbeidsmarkt, ontstaat ontstaat de de behoefte behoefte aan aan geïntegreerde geïntegreerde concepten concepten van van preventiepreventieinterventie-inkomen-zorg-pensioen: interventie-inkomen-zorg-pensioen: arbeidsvoorwaarden arbeidsvoorwaarden nieuwe nieuwe stijl. stijl. 35
© MarketConcern
GEVOLGEN STELSELHERZIENING IN DE ZORG Macht verwijzers, huisarts, e 1 lijnspsycholoog, bedrijfsartsen
Macht zorgverzekeraars, financiers
Nieuwe (interne) concurrentie: ziekenhuizen/ specialisten
Macht toetreders, substituten: zbc’s, arbocuratieve centra
Macht van de patiënten (organisaties) en collectiviteiten
Omslag Omslag van van een een aanbodaanbod- naar naar een een vraagmarkt vraagmarkt door door de de macht macht van van de de collectiviteiten: collectiviteiten: de de opmaat opmaat naar naar nieuwe nieuwe integrale integrale concepten: concepten: zorgverzekeringen zorgverzekeringen die die de de zorgconsument zorgconsument als als werknemer werknemer faciliteren. faciliteren. Dus Dus het het faciliteren faciliteren van van gezondheidsmanagement gezondheidsmanagement als als opmaat opmaat naar naar inzetbaarheid. inzetbaarheid.
36
© MarketConcern
VERSCHUIVING AANDACHT VAN VERZUIM NAAR INZETBAARHEID
Inzetbaarheidsbeleid
Na 2010
Alles is er opgericht de organisatie duurzaam goed te laten functioneren
Verzuimbeheersing
2002 - 2010
Verantwoordelijk voor gezondheidsbeleid verankerd in de organisatie
Verzuimreductie
1998 - 2002
Tot 1998
Gezondheidsbeleid nog niet op de agenda
Verzuimbegeleiding
Wat de wetgever voorschrijft
Sociale Sociale innovatie innovatie wordt wordt een een ondernemingsdoel ondernemingsdoel in in de de 21ste 21ste eeuw: eeuw: Vitaliteit Vitaliteit en en leeftijdsbewust leeftijdsbewust personeelsbeleid personeelsbeleid komen komen nu nu op op de de agenda agenda 37
© MarketConcern
THEMA’S DIE BIJ DE “VOORLOPERS” ZICHTBAAR WORDEN IN HUN VISIE OP DE ORGANISATIE People
Pride Planet Doelen Voorkomen uitval Plezier in het werk Gezonde balans werk/privé Vitale organisatie
Profit Acties Meten werkvermogen: WAI Gezondheids promotie Gezonde inrichting van werk Werk gerelateerde life style
In In deze deze visie visie wordt wordt leeftijdsbewust leeftijdsbewust personeelsbeleid personeelsbeleid een een belangrijk belangrijk stuurinstrument stuurinstrument 38
© MarketConcern
DE NOODZAAK VAN PREVENTIE WORDT ZICHTBAAR OM DE OUDERE WERKNEMER VITAAL TE HOUDEN
Meldingsfrequentie
2
<25
1,9 1,8
26-35
1,7
<25
1,6
36-45
26-35
Gemiddeld 2003
46-55
1,5
Gemiddeld 2007
36-45
1,4
46-55
1,3
>56
1,2 1,1
>56
1 3
4
5
6
Verzuim in %
7
Oudere Oudere werknemers werknemers verzuimen verzuimen minder, minder, maar maar als als ze ze verzuimen verzuimen duurt duurt dit dit langer. langer. Bedrijven moeten rekening houden dat men ze niet meer “kwijt kan in de Bedrijven moeten rekening houden dat men ze niet meer “kwijt kan in de WAO”. WAO”. Leeftijdsbewust Leeftijdsbewust personeelsbeleid personeelsbeleid zal zal dus dus op op de de agenda agenda komen komen Bron: Vernet
39
© MarketConcern
DE VEROORZAKERS VAN VERZUIM
Leeftijdsopbouw 35%
56+ 8%
<25 11%
26 t/m 35 jaar 24%
46 t/m 55 jaar 27%
36 t/m 45 jaar 30%
Bijdrage in verzuim naar leeftijdsopbouw 41%
56+ 10%
<25 8%
26 t/m 35 jaar 20% 46 t/m 55 jaar 31%
36 t/m 45 jaar 31%
Het Het verzuimvolume verzuimvolume zit zit vooral vooral in in de de oudere oudere leeftijdscategorieën leeftijdscategorieën en en stijgt stijgt substantieel substantieel in in de de groep groep 56+. 56+. Dit Dit duidt duidt op op de de noodzaak noodzaak te te sturen sturen op op leeftijdsbewust leeftijdsbewust personeelsbeleid personeelsbeleid Bron: Vernet
40
© MarketConcern
OORZAKEN VAN LANGVERZUIM
Overig 23% Zwangerschap 2%
Psyche 39%
Letsel 5% Hart-/vaatziekten 3%
Bewegingsapparaat 28%
Om Om duurzame duurzame inzetbaarheid inzetbaarheid te te verbeteren verbeteren zijn zijn de de terreinen terreinen waarop waarop met met preventie preventie en en interventie interventie gestuurd gestuurd moet moet worden worden zeer zeer voor voor de de hand hand liggend liggend Bron: UWV
41
© MarketConcern
WORKABILITY INDEX De Workability Index meet het fysieke, psychische en sociale arbeidsvermogen. Eenvoudige door werknemer zelf af te nemen vragenlijst. De meting bestaat uit het beantwoorden van een vragenlijst op zeven aspecten: 1. Werkvermogen nu vergeleken met zoals die op zijn best was 2. Werkvermogen ten opzichte van de taakeisen 3. Aantal aandoeningen/ziekten op dit moment, vastgesteld door de bedrijfsarts 4. Geschatte belemmeringen in het werk veroorzaakt door deze aandoeningen 5. Verzuim gedurende het laatste jaar 6. Ingeschatte werkvermogen voor de komende twee jaar 7. Mentale capaciteiten Besluit Besluit Aboutaleb: Aboutaleb: de de markt markt de de komende komende twee twee jaar jaar aan aan zet zet om om de de WAI WAI nationaal nationaal in in te te zetten zetten 42
© MarketConcern
WORKABILITY INDEX
WAI Klasse Uitstekend Goed Matig Slecht
Het Het blijkt blijkt dat dat aandacht aandacht voor voor het het arbeidsvermogen arbeidsvermogen in in alle alle leeftijdscategorieën leeftijdscategorieën van van belang belang is. is. Al Al vanaf vanaf 20-jarige 20-jarige leeftijd leeftijd komen komen er er medewerkers medewerkers voor voor in in de de WAI-klasse WAI-klasse 'gemiddeld' 'gemiddeld' 43
© MarketConcern
WERKVERMOGENINDEX 2007 BOUWSECTOR Naar leeftijd Score van werknemers op de werkvermogensindex naar leeftijd (%) 75 59
57
53
50
50 33
30
25
26
19 7
0
46
42 42
38
35
34
47
1 15-19 jaar
7 2 20-24 jaar
3 25-19 jaar
14
10
10 2
30-34 jaar
22
3 35-44 jaar
4 45-54 jaar
6
Score: Slecht Matig Goed Uitstekend
55 jaar e.o.
De De ouder ouder wordende wordende werknemer werknemer in in de de bouw bouw loopt loopt een een voorspelbaar voorspelbaar risico risico op op een een matig matig tot tot slecht slecht werkvermogen. werkvermogen. Hierop Hierop moet moet een een actief actief preventie preventie en en interventie interventie beleid beleid worden worden gevoerd, gevoerd, waar waar de de werknemer werknemer ook ook zelf zelf partij partij in in is. is. Bron: Arbouw+Burdorf-ErasmusMC.
44
© MarketConcern
MATE WAARIN BEDRIJVEN ACTIEF BEZIG ZIJN MET VITALITEIT Voert u een actief beleid op het terrein van vitaliteit, gericht op het gezond houden van uw werknemers? Naar branche 30
Totaal
69
25
Dienstverlening
74
34
Zorg
Naar grootteklasse
Bouw
30
68
1
2 1
74 61
38 0
2-4 wkn.
25
50
27 24
10-19 wkn.
33
20-49 wkn.
71
25
Landbouw
0
75
72
1
75
0
2
72
29
Industrie
1
64
26
Handel/horeca
69
0
49
36
Transport
30
5-9 wkn.
57
49
Overheid
Totaal
66
43
Onderwijs
1
24
50-99 wkn.
0
75
33
100-199 wkn.
1
67
0
Ja
1
200-499 wkn.
1
>500 wkn.
100(%)
67
63
36
40 0
60 25
50
1 1
75
Nee Weet niet
100 (%)
Als Als men men er er gericht gericht naar naar vraagt, vraagt, voert voert op op dit dit moment moment al al 1/3e 1/3e van van de de bedrijven bedrijven een een beleid beleid op op het het inzetbaar inzetbaar houden houden van van medewerkers medewerkers Bron: ArbodienstenMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
45
© MarketConcern
BUDGETTEN OM VITALITEITSBELEID VORM TE GEVEN Indien men een actief beleid op het terrein van vitaliteit voert: Heeft u voor dit beleid ook een budget vrijgemaakt?
Naar branche 33
Totaal
Naar grootteklasse
66
40
Dienstverlening
58
47
Zorg
44 34 90
Overheid
2
2-4 wkn.
71
1
Handel/horeca
26
73
1
Bouw
24
76
0
49
Industrie Landbouw
40
0
60
50
20-49 wkn.
59
50-99 wkn.
58
0
75
100 (%)
39
2
36
6
83
100-199 wkn.
14
75
21 86
>500 wkn.
81 25
2
69
31
10-19 wkn.
2
71
200-499 wkn.
51
19 0
27
5-9 wkn. 1
66
33
8 2
29
Transport
Totaal
10
66
Onderwijs
2
0
25
3 5
12 3 50
75
Ja Nee Weet niet
100 (%)
Vooral Vooral de de grote grote bedrijven bedrijven hebben hebben dat dat vertaald vertaald in in het het investeren investeren in in hun hun organisatie. organisatie. Ook Ook per per sector sector zien zien we we grote grote verschillen verschillen Bron: ArbodienstenMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
46
© MarketConcern
AANSPREKEN WERKNEMERS OP ONGEZOND GEDRAG Ziet u het als een taak van de werkgever om de werknemer aan te spreken op ongezond gedrag? Naar branche
Naar grootteklasse
Totaal
56
41
3
Totaal
56
41
3
Dienstverlening
54
43
3
2-4 wkn.
57
41
3
5-9 wkn.
56
41
3
Zorg
57
42
2
Onderwijs
57
40
3
69
Overheid
30
64
Transport
Bouw
44
54
Industrie Landbouw
25
3
34 50
75
59
20-49 wkn.
3
1
200-499 wkn.
3
>500 wkn.
100 (%)
39
67
50-99 wkn.
63
100-199 wkn.
44
63 0
3
39
61
49
1
34
52
Handel/horeca
49
10-19 wkn.
75
25
31
3
36
1 23
54 0
2
39 50
75
2 7
Ja Nee Weet niet
100 (%)
Opvallend Opvallend is is dat dat werkgevers werkgevers hier hier voor voor zichzelf zichzelf een een taak taak zien. zien. In In de de beeldvorming beeldvorming lijkt lijkt dit dit een een omslag omslag Bron: ArbodienstenMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
47
© MarketConcern
AANDACHT VOOR ACTUELE THEMA’S OP HET TERREIN VAN ARBEID In welke mate is in uw organisatie het volgende thema een belangrijk aandachtspunt?: Gezonde leefstijl van werknemer Naar branche 53
Totaal
50
Dienstverlening
Naar grootteklasse 45
2
Totaal
53
45
2
49
1
2-4 wkn.
54
45
2
Zorg
45
55
Onderwijs
43
56
48
Overheid
5-9 wkn. 0
52
52
45
3
Handel/horeca
52
46
2
53
Industrie Landbouw
45 34
64 0
25
50
75
46
53
20-49 wkn.
45
55 58
50-99 wkn. 100-199 wkn.
44
56
10-19 wkn.
1
1
Transport
Bouw
2
41
58
2
200-499 wkn.
2
>500 wkn.
100 (%)
41
42
59 67
25
Ja 33 28
72 0
1
50
75
1
Nee Weet niet
100 (%)
De De gezonde gezonde levensstijl levensstijl is is een een zorg zorg van van de de werkgever werkgever aan aan het het worden; worden; om om werknemers werknemers op op aan aan te te spreken spreken Bron: ArbodienstenMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
48
© MarketConcern
AANDACHT VOOR ACTUELE THEMA’S OP HET TERREIN VAN ARBEID In welke mate is in uw organisatie het volgende thema een belangrijk aandachtspunt?: Werken met oudere werknemers Naar branche
Naar grootteklasse
Totaal
40
58
2
Totaal
Dienstverlening
38
60
1
2-4 wkn.
47
Zorg
53 70
Onderwijs
30
62
Overheid
39
Bouw
45
Industrie Landbouw
56
2
61
0
69 25
42
10-19 wkn.
44
2
56
1
55
50
75
62
100-199 wkn. 200-499 wkn.
3
>500 wkn.
37
71
2 29
76
23
25
Ja 1
50
(%)
75
Nee Weet niet
38
62 0
100
53
47
50-99 wkn.
2
53
28 0
5-9 wkn.
20-49 wkn.
50
42
Handel/horeca
2
61
37
38
50
Transport
0
2
58
40
100 (%)
Vergrijzing Vergrijzing wordt wordt mede mede door door alle alle publiciteit publiciteit een een onderwerp onderwerp om om op op de de agenda agenda te te zetten zetten Bron: ArbodienstenMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
49
© MarketConcern
ROL BRANCHEORGANISATIE IN TOTSTANDKOMING KETEN ARBO-INKOMEN-ZORG Ziet u een rol weggelegd voor uw organisatie bij de totstandkoming van de zogenaamde preventie - interventie - reintegratieketen?
Totaal brancheorganisaties
56
In % bij brancheorganisaties aangesloten leden
87
In % werknemers werkzaam bij leden brancheorg.
92
0
25
50
75
100
(% ja)
Brancheorganisaties Brancheorganisaties van van enige enige omvang omvang en en importantie importantie zien zien hierin hierin veelal veelal rol rol voor voor zich zich weggelegd. weggelegd. Dus Dus daar daar waar waar sprake sprake is is van van een een sterke sterke organisatiegraad organisatiegraad is is dit dit vaak vaak ook ook en en taak taak van van de de betreffende betreffende brancheorganisaties. brancheorganisaties. Bron:BrancheMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
50
© MarketConcern – Van Spaendonck
ROLLEN DIE BRANCHEORGANISATIES SPELEN IN KETEN Indien men zich richt op één of meerdere onderdelen uit deze keten (bv. infovoorziening of afsluiten van mantelovereenkomsten arbo, re-integratie en verzekeringen). Hoe ziet deze rol eruit?
Informatievoorziening via ledenbladen, nieuwsbrieven, internet
79
(Raam)overeenkomsten afgesloten met arbodiensten/verzekeraars
70
Helpdesk ingericht voor vragen op terrein arbeid en inkomen
55
(Verzuim)loket opgericht dat onderdelen keten kan verzorgen
36
Nemen gehele (verzuim)traject uit handen (casemanagement)
11 0
25
50
75
100(%)
De De groeipotentie groeipotentie voor voor providers providers zit zit dus dus met met name name in in het het “ontwikkelen” “ontwikkelen” van van de de brancheorganisaties, brancheorganisaties, die die het het onderwerp onderwerp zorg zorg en en zekerheid zekerheid op op de de agenda agenda hebben hebben staan. staan. Providers Providers van van deze deze diensten diensten doen doen er er dus dus goed goed aan aan “meer “meer te te doen doen dan dan alleen alleen een een raamovereenkomst raamovereenkomst af af te te sluiten”. sluiten”. Bron: BrancheMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck
51
© MarketConcern – Van Spaendonck
OVERZICHTSPAGINA AANBOD OP TERREIN ARBO EN VERZEKEREN
Wordt aangeboden Arbodienstverlening
Totaal brancheorganisaties
Verzuimverzekering
70
In % leden bij brancheorganisatie aangesloten
78
82
In % werknemers bij leden werkzaam
25
75
100 0
25
75
100 0
25
77
78
75
50
Zorgverzekering
46
74
79
50
WGA-eigenrisicodragerschap
61
97
78
0
WGA-hiaat of excedentverzekering
92
63
50
75
100 0
25
79
50
75
100 0
25
50
75
100 (%)
Als Als de de brancheorganisatie brancheorganisatie als als distributiekanaal distributiekanaal optreed optreed doet doet men men dat dat in in principe principe voor voor alle alle diensten. diensten. Dit Dit geldt geldt met met name name voor voor de de grote grote goed goed georganiseerde georganiseerde brancheorganisaties. brancheorganisaties. Bron: BrancheMonitor 2008; MarketConcern Van Spaendonck Basis: brancheorganisaties die arbodienstverlening en/of verzuim- inkomens- of zorgverzekeringen aan de leden aanbieden
52
© MarketConcern – Van Spaendonck
WerkVermogensMonitor® van Verzuimaanpak naar Vitaliteit en Inzetbaarheid Argumenten voor Gezondheidsmanagement Duco Molenaar
53
Visie PreventNed
• Van een re-actieve naar een pro-actieve aanpak • Van verzuim- naar gezondheidsmanagement!
• Focus op: Werkvermogen
54
Visie PreventNed
Werkvermogen? De mate waarin een medewerker zowel lichamelijk als geestelijk in staat is arbeid te verrichten
55
Visie op Preventie Productiviteit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 --> tijd
Verlies bij verzuim 56
Visie op Preventie Productiviteit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 --> tijd
Verzuimbegeleiding / Arbodienstverlening
57
Visie op Preventie Productiviteit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 --> tijd
Verzuimpreventie 58
Visie op Preventie Productiviteit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 --> tijd
Gezondheidsmanagement 59
Visie PreventNed
Focus op werkvermogen! Behoud van: Gezondheid, Inzetbaarheid en Productiviteit
Daarmee tool voor: Arbo, HRM en management 60
Stappenplan Stap Fase
Handelingen
Uitvoering
1
Voorbereiding
Opzet intern communicatieplan Informeren medewerkers
Bedrijf en PreventNed
2
Afname lijsten
Via internet of vragenlijsten Controle 100%
Coördinator bedrijf en PreventNed
3
Verwerking
Wetenschappelijke analyse Resultaten en risico’s
Erasmus Universiteit
4
Rapportage
Weergave resultaten (ind/bedrijf) Conclusies en aanbevelingen
PreventNed
Bespreking rapport: Implementatie bedrijfsgerichte aanbevelingen Aanpak persoonlijke terugkoppeling en aanvullend onderzoek. 61
WerkVermogensMonitor® Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
Individueel rapport
Individueel aanvullend onderzoek
Plan van aanpak
Plan van aanpak 62
WerkVermogensMonitor® • Vragenlijst voor iedere werknemer • 7 Items:
1 werkvermogen (WAI)
+ 2 productiviteit 3 zelfstandigheid in werk 4 afwisseling in werk 5 werktempo en werkhoeveelheid 6 fysieke belasting 7 leefstijl (BRAVO Thema’s)
WerkVermogensMonitorØ Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
Individueel rapport
Individueel aanvullend onderzoek
Plan van aanpak
Plan van aanpak
• Digitaal in te vullen (evt. op papier) 63
S
Startpagina Vragenlijst
64
QuickTime™ en een TIFF (LZW)-decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
65
Rapportage Individueel
Onderdelen
WerkVermogensMonitorØ Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
a. Uitslag werkvermogen b. Uitslag monitor factoren
Individueel rapport
Individueel aanvullend onderzoek
Plan van aanpak
Plan van aanpak
Conclusies en aanbevelingen algemeen
66
QuickTime™ en een TIFF (LZW)-decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
67
Aanvullend onderzoek Individueel Onderzoek naar werkvermogen Interview via Protocol met AO deskundige Vaststellen belangrijkste oorzaken
WerkVermogensMonitorØ Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
Individueel rapport
Individueel aanvullend onderzoek
Individueel Plan van Aanpak Doel: Herstel van werkvermogen
Plan van aanpak
Plan van aanpak
Groepsrapportage na meerdere AO (> 10) 68
Aanvullend onderzoek Individueel plan van aanpak GEZONDHEID
OPLEIDING & COMPETENTIES
Fysieke Capaciteit Vaardigheden
Motivatie Arbeids satisfactie
Mentale eisen
Kennis Waarden
Productiviteit
Sociale omgeving
HUMAN RESOURCES
Mentale Capaciteit
Sociaal functioneren
WERK
WERKVERMOGEN Fysieke omgeving Inzetbaarheid
Normen
Fysieke eisen
69
Effecten Individueel Preventief Werkvermogen na interventie 49 42 35 28 21 14 7 0
2005 2006 2007
werkvermogen 70
Effecten Individueel mét verzuim 40 36
# Verzuimdagen
35 30
25
25
17
14 11
20 15 11
10
Alle medewerkers Zonder interventie
5 0
Met interventie 1-1-2005 1-1-2006
Periode Met interventie Zonder interventie Alle medewerkers
71
Rapportage bedrijf
Onderdelen
WerkVermogensMonitorØ Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
Individueel rapport
Individueel aanvullend onderzoek
a. Uitslag werkvermogen b. Leeftijdanalyse en benchmark c. Uitslag andere factoren d. Samenhang met werk. (welke opties heeft u in de organisatie) Plan van aanpak
Conclusies en aanbevelingen
Plan van aanpak
72
Rapportage bedrijf Uitslag werkvermogen Uitslag werkvermogen 2004; n=375 300
278
250
Aantal
200 Groen 150
Oranje Rood
100
76
50 21 0 Groen
Oranje Oordeel
Rood
73
WerkVermogensMonitor® Verzekeringsadviseurs ONVZ
74
WerkVermogensMonitor® Verzekeringsadviseurs ONVZ
• • • •
Mannen: Vrouwen: Gemiddelde leeftijd: Gemiddelde BMI:
n=30 n=7 47 jaar 27
75
WerkVermogensMonitor® Verzekeringsadviseurs ONVZ
Totaal
Werkvermogen
Zelfstandigheid
Afwisseling
Werkdruk
Fysieke belasting
Productiviteit
44
Gunstig
Gunstig
Gemiddeld
Gunstig
90%
Percentage
Relatieve score
68%
Gemiddeld [65-85]
84%
Gemiddeld [78-92]
Alcohol
84%
Gemiddeld [65-90]
Meer dan 10 glazen alcohol per week
32%
Ongunstig [>29]
Roken
22%
Gemiddeld [17-40]
Meer dan 20 sigaretten per dag
5%
Gemiddeld [1-9]
Minimaal 30 minuten per dag bewegen of sporten Voldoende slaap
62%
Gemiddeld [47-71]
89%
Gemiddeld [72-86]
Leefstijl Fruit of vruchtensap meer dan 5 dagen/per week Groenten meer dan 5 keer per week
76
Rapportage bedrijf Uitslag overige factoren
77
Werkvermogensmonitor® Fysieke belasting
Fysieke belasting correleert wel met werkvermogen. Dat betekent dat met verbetering van de fysieke belasting tevens de gezondheid, inzetbaarheid en productiviteit van de gehele groep verbeterd kan worden.
Productiviteit
Productiviteit correleert in deze groep wel met werkvermogen. Medewerkers met een verminderd werkvermogen laten een lagere productiviteit zien. De gemiddelde zelfgerapporteerde productiviteit is 87%. De loopt van 6% tot 23%. De deelnemers met een slechte of matige score zijn verantwoordelijk voor 51% van het productiviteitsverlies. Score werkvermogen Uitstekend Goed Matig Slecht
Gemiddelde productiviteit 93% 89,5% 81,6% 66,4%
Tabel 1: Score op werkvermogen en productiviteit
78
Rapportage bedrijf Uitslag functies
Scores op functiegroep
Werkvermogen
Zelfstandigheid
Afwisseling
Werktempo
Fysieke belasting
Poductiviteit
Algemeen Schoonmaker Alg. Schoonmaker sleutelpand Glas/Gevelreiniger Rayonleiding Overig
79
Rapportage bedrijf Uitslag afdelingen
Scores op Afdeling
Werkvermogen
Zelfstandigheid
Afwisseling
Werktempo
Fysieke belasting
Poductiviteit
Afdeling A Afdeling B Afdeling C Afdeling D Afdeling E Afdeling F Afdeling G
80
Rapportage bedrijf Conclusies en aanbevelingen
Conclusies en aanbevelingen
WerkVermogensMonitorØ Vragenlijst werkvermogen
Anoniem groepsrapport
Individueel rapport
> mogelijkheden bespreken ten aanzien van de zelfstandigheid in het werk > fitheidtest ter identificatie oorzaak BMI > rode (oranje) scores oproepen voor aanvullend onderzoek
Individueel aanvullend onderzoek
Plan van aanpak
Plan van aanpak
81
WerkVermogensMonitor® • Voorkomen van (langdurige) uitval Individueel • Samenhang en aanbevelingen Organisatieniveau • Verbetering op het gebied van gezondheid, inzetbaarheid en productiviteit
82
Casus 1000 medewerkers Omschrijving
Kostenoptimalisatie
• Loonkosten en leeftijdsopbouw optimaliseren • Optimaliseren planning met 2% • Voorkomen uitval medewerkers • Productiebeleving positief beïnvloeden • Optimalisering personeelsbezetting
• 376.770
P vo rak or tijk be eld
• 550.000 • 300.000 • 555.000 • 400.000 83
Kosten vs besparingen • Situatie 2: schoonmaak- en glazenwasbedrijf 50 werknemers Eén medewerker valt langdurig uit. Deze medewerker werkt 38 uur per week en verdient € 10,28 b.p.u. Kosten verzuim 1e jaar : Kosten verzuim 2e jaar : Kosten vervanging jaar 1 + 2 : Kosten arbo + reïntegratie : Totale kosten
€ 25.313,- (incl. werkgeverslasten) € 25.313,€ 50.626,€ 5.000,€ 106.252,-
Extra kosten wegens verzuim: vervangingskosten + arbo en reïntegratiekosten: € 55.626,-
84
Kosten vs besparingen Besparing situatie 2 De WVM kost bij 50 werknemers ( x € 22,-) = € 1100,Stel:aanvullend onderzoek bij 3 werknemers. (a € 345,-) = € 1035,Uitvoering 3 x individuele plan van aanpak interventie (a € 1.500) = € 4.500,Totale kosten = € 6.635,Stel dat van de 3 “rode”scores er 1 niet uitvalt: Besparing bij 1 verzuimgeval minder (€ 55.626,- - € 6.635,-)
= € 48.991,-
Stel dat deze persoon niet 2 jaar, maar “slechts”1 jaar zou zijn uitgevallen: Besparing dan: (€ 30.313,- - € 6.635,-)
= € 23.678,85
Rendement
Productiviteit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 --> tijd
86
Rendement
87
Rendement
88
Opdrachtgevers 135 projecten op dit moment IBM Scania HAGO E-on KLM Careport TCPM Joustra Philips Medical Systems Romaro Roto Smeets Deventer OSB Ariëns Zorgpalet Interface KLM Health Services InHome Veendam Amphia, Interne GE Plastics NFI Gemeente Buitenpost Achmea Arbo Ministerie van Financiën Molier Finishing&Specials Amphia, Chirurgie/Orthopaedie Philips Lighting Werkgeversvereniging Zorgsector ICTRO
Securitas Ahold Nieuwegein Medisch Centrum Alkmaar Tigra Wulfse Groep B.V. FloraHolland Friesland Foods Care for Human MGG Bergen Vos Bouwgroep Sanquin Thuiszorg NWT Koppel Hofkamp CSU AGIS Road Air Woningstichting De Wieren Fontys Pabo NavTeq Projectbureau Gemeente Amsterdam JCDecaux Interface Laboratorium Enschede Océ Lyaemer MGG Tegelen Xonar
Krehalon R. Janssen Klaver Drie Deventer groen bedrijf van de Pol Dienstverlening Antonio Gebouwenhygiëne Arnhem Manon Bedrijfsdiensten Clean Vision SpilAdvies Brinks Geldverwerking Ahold Geldermalsen Medische Microbiologie Toekomst schoonmaakbedrijven Aktief Schoonmaakdiensten AMC Amsterdam RotoSmeets Utrecht Mitsubishi Elevator Europe
89
Vragen?
