Parkstad naast economische motor
vastgesteld 10 juni 2013 door de gemeenteraad
WOONVISIE 2013-2020
2
INHOUDSOPGAVE Samenvatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Leeswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1. Het kader. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2. De Capelse Woningvoorraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3. Woningvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 4. Leefstijlen & leefbaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 5. Wonen & zorg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 6. Duurzaam wonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 7. Uitvoeringsprogramma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Voetnoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
3
SAMENVATTING Het beleidsveld wonen is de komende jaren erg dynamisch. Er spelen vele
MRQJHZRQLQJHQEHVWDDWLVHHQGHHONZHWVEDDU+HW]LMQNOHLQHJRHGNRSHHQ
ontwikkelingen. Zo verkeren we midden in een economische crisis waardoor
UHODWLHIRXGHZRQLQJHQGLHLQFRQFHQWUDWLHVLQHONDDUVQDELMKHLGVWDDQ'H]HZR
de woningmarkt is vastgelopen en is veranderd in een kopersmarkt, worden de
QLQJHQ]XOOHQGHNRPHQGHMDUHQVFKHUSLQGHJDWHQPRHWHQZRUGHQJHKRXGHQ
¿QDQFLHULQJVPRJHOLMNKHGHQYDQFRQVXPHQWHQEHSHUNWZLM]LJWGHZHWHQUH
om te voorkomen dat achteruitgang optreedt. Hierbij kan worden gedacht aan
JHOJHYLQJHQYUDDJWKHW5LMNHQRUPYHHORIIHUVYDQRQ]HEHODQJULMNVWHSDUWQHUV
goed onderhoud van de openbare ruimte, sociale en fysieke ingrepen al dan
LQGH]HVWDGGHZRQLQJFRUSRUDWLHV%LQQHQGH]HZLVSHOWXULJHFRQWH[WZDDUYDQ
niet in combinatie met de ontwikkeling van een nieuwbouwlocatie.
KHWYRRU]RZHOGHPDUNWDOVGHRYHUKHLGPRHLOLMNLVLQWHVFKDWWHQZHONHNRHUV JHYDUHQPRHWZRUGHQSUREHUHQZHYLDGH]H:RRQYLVLHHQLJKRXYDVWWHFUHs
'H&DSHOVHEHZRQHUVEOLMYHQODQJLQRQ]HJHPHHQWHZRQHQ+LHUGRRUNULMJHQ
ren en van Capelle een Parkstad te maken met een gevarieerde woningvoor
ZHWHPDNHQPHWHHQYHUJULM]LQJVJROI+LHUGRRURQWVWDDWHURSWHUPLMQHHQPLV
UDDGZDDUYDQ]HOIVSUHNHQGYRRULHGHUHHQSODDWVLV
match tussen behoefte en aanbod. Veel ouderen wonen alleen of met partner LQHHQHHQJH]LQVZRQLQJZDDULQ]H]LFKVWHHGVPRHLOLMNHUNXQQHQEHZHJHQ
Vanuit het gegeven dat de gemeente niet meer kan uitbreiden en dat het toevoegen/verbeteren van de kwaliteit de hoofdopgave is de komende jaren,
2Q]HZRQLQJYRRUUDDGEHYDWYROGRHQGHHHQJH]LQVZRQLQJHQGLHDDQWUHNNHOLMN
is de toekomstige richting al deels bepaald door de woningmarktafspraken met
]LMQYRRUPLGGHQLQNRPHQV'H]HZRUGHQHFKWHUEH]HWGRRUVHQLRUHQ:H]HWWHQ
stadsregio Rotterdam en de Prestatieafspraken met Havensteder.
LQRSKHWYHUOHLGHQYDQGHVHQLRUHQWRWYHUKXL]LQJGRRUDDQWUHNNHOLMNHZRQLQJHQ WHERXZHQKHQWHEHWUHNNHQLQKHWSURFHVHQ]RUJVHUYLFHWHYHUOHQHQ'LWRS
'HSHULRGHYDQJURHLNHUQ]LMQZHLQPLGGHOVJHSDVVHHUG,QGH]HZRRQYLVLH]DO
QLHXZERXZORFDWLHVHQELQQHQGHEHVWDDQGHZRQLQJYRRUUDDGLQZRRQ]RUJVHU
de nadruk op actief beheer en vernieuwing liggen. Dit betekent dat aandacht
YLFH]RQHV
moet uitgaan naar het versterken van de Capelse woonmilieus door de woon PLOLHXEDODQVWHKHUVWHOOHQ,QGHVWDGVUHJLRLVDIJHVSURNHQRPZRRQPLOLHXV
6WDUWHUVKHEEHQELQQHQGHZRRQUXLPWHYHUGHOLQJHHQJURWHVODDJNDQV,QGH
ZDDUYDQHHQRYHUVFKRWLVFRPSDFWVXEXUEDDQ WHYHUPLQGHUHQHQVFKDDUVH
toekomst bieden we starters vooral een kans om in de bestaande woningvoor
ZRRQPLOLHXVWRHWHYRHJHQODQGHOLMNGRUSVHQH[FOXVLHI 'DDURPKHEEHQZH
raad een woning te vinden, via de stadsregionale woonruimteverdeling, maar
PHWRQ]HSDUWQHUVWLFKWLQJ+DYHQVWHGHUDIJHVSURNHQRP'H+RYHQWHKHUVWUXF
ZHZLOOHQLQGHEXXUWHQZDDUKHUVWUXFWXUHULQJSODDWV]DOJDDQYLQGHQGHPR
tureren.
JHOLMNKHGHQRQGHU]RHNHQRPJURQGJHERQGHQVWDUWHUVZRQLQJHQWRHWHYRHJHQ +HWDDQSDVVHQYDQGHJURQGSULM]HQ]DOEHKRUHQWRWGHPRJHOLMNKHGHQ
1XZHHHQEHKHHUJHPHHQWH]LMQJHZRUGHQ]XOOHQZHRQVQRJDFWLHYHUPHW RQ]HVWDGJDDQEHPRHLHQ'HDFWLYLWHLWHQNXQQHQYDULsUHQYDQKHWRS]HWWHQ van sociale programma’s tot een gerichte fysieke ingreep. Vaak in combinatie PHWHONDDU+RHZHORQ]HZRQLQJYRRUUDDGYRRUQDPHOLMNXLWNZDOLWDWLHIJRHGH
4
LEESWIJZER ,QGH6WDGVYLVLHLVDDQJHJHYHQGDW&DSHOOHHHQ3DUNVWDGPRHWZRUGHQPHW
woonvisie wordt de nadruk gelegd op woonmilieus (een benadering van het
een gevarieerde woningvoorraad. Dit moet worden gerealiseerd, met duur
LQWHJUDOHJHKHHOGDWHHQZLMNRIEXXUWYRUPWHQHHQHLJHQJH]LFKWJHHIW
]DDPKHLGLQJHGDFKWHQGRRUKHWWRHYRHJHQYDQDQGHUHZRRQPLOLHXVHQ herontwikkeling van de bestaande woningvoorraad. Hierdoor wordt het mogelijk
'HVWDGZRUGWEHwQYORHGGRRUGHRQWZLNNHOLQJYDQGHEHYRONLQJ'H]HYHUJULMVW
RPJH]LQQHQHQPLGGHQLQNRPHQVDDQWHWUHNNHQ,QGH]H:RRQYLVLHZRUGW
HQKHHIWRRNYHUVFKLOOHQGHOHHIVWLMOHQHQZRRQZHQVHQ,QKHWGHUGHKRRIGVWXN
beschreven hoe we dat willen gaan bereiken.
ZRUGHQGHGHPRJUD¿VFKHRQWZLNNHOLQJEHVFKUHYHQDOVPHGHGHZRRQZHQVHQ
+HWWKHPD:RQHQLVHHQEHOHLGVYHOGZDWQXHQLQGHNRPHQGHMDUHQYRORSLQ
:DDUZRUGWJHZRRQGHQJHOHHIGERWVHQOHHIVWLMOHQRRNZHOHHQVPHWHONDDU
EHZHJLQJLV(U]LMQYHOHRQWZLNNHOLQJHQJDDQGH]RDOVKHWIHLWGDWZHPLGGHQ
,QKHWYLHUGHKRRIGVWXNZRUGWEHVFKUHYHQKRHZHLQ&DSHOOHRPZLOOHQJDDQ
in een economische crisis verkeren die grote invloed heeft op de woningmarkt,
PHWOHHIVWLMOHQHQOHHIEDDUKHLG(HQYHUJULM]HQGHEHYRONLQJKHHIWEHKRHIWHDDQ
GHZHWHQUHJHOJHYLQJGLHZRUGWJHZLM]LJGGH¿QDQFLHULQJVPRJHOLMNKHGHQYDQ
YRRU]LHQLQJHQRSKHWJHELHGYDQ]RUJLQGHQDELMKHLG+RRIGVWXNJDDWKLHURS
consumenten die is ingeperkt en van de belangrijkste partners van gemeenten
in. Hoofdstuk 6 bespreekt een belangrijk doel uit de Stadsvisie, namelijk duur
HQYDQGHZRQLQJFRUSRUDWLHVZRUGHQJURWHELMGUDJHQJHYUDDJG+HW]LMQRQWZLN
]DDPKHLG'HZRRQYLVLHZRUGWDIJHVORWHQPHWHHQXLWYRHULQJVSURJUDPPD
NHOLQJHQGLHKHWUHDOLVHUHQYDQRQ]HDPELWLHVQLHWJHPDNNHOLMNPDNHQHQZDDU we als gemeente helemaal geen invloed op kunnen uitoefenen. ,HGHUKRRIGVWXNZRUGWLQJHOHLGGRRUHHQRSJDYHGLHDINRPVWLJLVXLWGH6WDGV visie en wordt afgesloten met antwoorden op de gestelde vragen/doelen uit de stadsvisie en acties die uiteindelijk in een uitvoeringsprogramma worden gebundeld. ,QKHWHHUVWHKRRIGVWXNZRUGWGHLQYORHGYDQKHWRYHUNRHSHOHQGEHOHLGEHVFKUH YHQ6WDGYLVLHHQ6WUXFWXXUYLVLH DOVPHGHGHFRQWH[WZDDULQZHRQ]HGRHOHQ moeten realiseren. Omdat de stad al enkele decennia oud is en min of meer is volgebouwd, kunnen we niet blanco beginnen. De huidige staat van de stad is dan ook het vertrekpunt. Hierbij kan worden JHGDFKWDDQGHOHHIWLMGYDQGHZRQLQJYRRUUDDGKHWW\SHZRQLQJHQHWF,QGH]H
5
6
1 HET KADER Inleiding 'HHHUVWH:RRQYLVLHYDQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOLVYLMIMDDUJHOHGHQYDVWJH
YHLOLJHZRRQHQZHUNJHPHHQWHYDQFLUFDLQZRQHUVPRHVWEOLMYHQ'H
VWHOG,QLVGHVWLMGVHHQRPVODJJHPDDNWLQKHWGHQNHQ7RHQLVEHZXVW
YROJHQGHNHUQRSJDYHQ]LMQWRHQJHIRUPXOHHUG
de aandacht verlegd naar van kwantiteit naar kwaliteit. De ondertitel luidde:
Kiezen voor kwaliteit. Er werd gewerkt aan Fascinatio, de laatste uitlegloca
9HUVWHUNLQJLGHQWLWHLWYDQ&DSHOOHDOVJURHQHHQYHLOLJHZRRQHQ werkgemeente van circa 65.000 inwoners, met gedifferentieerde woonwijken en woonmilieus.
WLHYDQGH]HJHPHHQWHHQLHGHUHHQUHDOLVHHUGH]LFKGDWKHWRQWZLNNHOHQYDQ ZRQLQJHQQRRLWPHHURSJURWHVFKDDOYRRU]RXNRPHQ9RRU]LFKWLJZHUGKHU
2.
Passende huisvesting voor de verschillende doelgroepen, met
VWUXFWXUHULQJDDQJHNRQGLJG,QGH]H:RRQYLVLHZRUGWGHNHX]HYRRUNZDOLWHLW
ELM]RQGHUHDDQGDFKWYRRU&DSHOVHVWDUWHUVHQRXGHUHQ
verder uitgewerkt.
:RRQUXLPWHYHUGHOLQJVEHOHLGPHGHULFKWHQRSYHUVWHUNHQYDQVRFLDOH
Nu Fascinatio is afgerond rest stedelijke vernieuwing. Dit vereist bewuste
:DDUERUJHQYDQHHQEHUHLNEDUHZRQLQJYRRUUDDGHQYHUQLHXZLQJ
NHX]HVRYHULQJUHSHQLQKHWEHVWDDQGHJHELHGEHKRXGYDQEHVWDDQGHNZDOL
YDQYHURXGHUGZRQLQJEH]LW
teiten en toevoegen van kwaliteit in de openbare ruimte daar waar nodig. Dit
:RQHQ]RUJHQZHO]LMQRSPDDW
betekent dat het accent verschuift van groei naar actief beheer & vernieuwing.
(HQJHGLIIHUHQWLHHUGHQRSGRRUVWURPLQJJHULFKWQLHXZERXZ
structuren.
programma. ,QYLMIMDDUWLMGKHEEHQHUHHQDDQWDORQWZLNNHOLQJHQSODDWVJHYRQGHQGLH DDQOHLGLQJJHYHQRPGH:RRQYLVLHWHDFWXDOLVHUHQ'HZRQLQJPDUNWLVLQHHQ
$OVJHYROJYDQHHQDDQWDOGHPRJUD¿VFKHWUHQGV]RDOVRQGHUDQGHUHJH
FULVLVEHODQGGHZHWHQUHJHOJHYLQJLVDDQYHUDQGHULQJRQGHUKHYLJGHZR
]LQVYHUGXQQLQJPHHUHQSHUVRRQVKXLVKRXGHQV EHWHNHQGHGLWHHQIRUVH
ningcorporaties moeten fors inleveren en op Capels niveau is de Stadsvisie
ERXZRSJDYH+HWWRHQPDOLJZRQLQJERXZSURJUDPPDEHVWRQGXLW]R¶Q
2030 is vastgesteld en het uitgangspunt om minimaal 65.000 inwoners vast
woningen, voldoende om het inwonertal op 65.000 te houden. Het merendeel
WHKRXGHQORVJHODWHQ7RWVORWLVGRRUKHWPDNHQYDQZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQ
YDQGH]HSODQQHQEHWURIKRRJERXZ
met stadsregio Rotterdam en Prestatieafspraken met Havensteder al een YRRUVFKRWJHQRPHQRSGHWRHNRPVW,QGLWKRRIGVWXNZRUGWWHUXJJHEOLNWHQKHW
Daarnaast is vastgesteld dat gelet op de omvang van de aandachtsgroep
NDGHUYRRUGH:RRQYLVLH2013-2020 weergegeven.
ODJHLQNRPHQV HQGHLQUHJLRQDDOYHUEDQGJHPDDNWHDIVSUDNHQGLHQHQWRW EHUHLNEDUHZRQLQJHQDDQZH]LJWHEOLMYHQLQGH&DSHOVHZRQLQJ
De verschillen tussen de oude en de nieuwe woonvisie op hoofdlijn
YRRUUDDG(HQHYHQWXHOHYHUPLQGHULQJYDQGH]HRPYDQJQD
De vorige woonvisie is geschreven vanuit de visie Capelle 2020 en de in lijn
7HYHQVLVLQGHYRULJHZRRQYLVLHQDGUXNNHOLMNLQJH]HWRSHHQPHHUVSRUHQEH
daarmee in 2005 vastgestelde Structuurvisie en Nota Hoogbouw. Die woon
leid voor starters en aandacht gevraagd voor de effecten op de leefbaarheid
visie werd sterk beïnvloed door het uitgangspunt dat Capelle een groene en
in Capelse wijken/buurten als gevolg van Rotterdamse instroom.
7
De Woonvisie 2010-2015 'HKXLGLJH:RRQYLVLHLVJHVFKUHYHQYDQXLWHHQDQGHUEHOHLGVNDGHUGDQGH YRULJHQDPHOLMNGH6WDGVYLVLHKHWFROOHJHZHUNSODQHQGH FRQFHSWVWUXFWXXUYLVLH,QGH]HZRRQYLVLHNULMJHQYLHUWKHPD¶VQDGUXNNHOLMN aandacht:
betere spreiding van de sociale woningvoorraad over de stadsregio. Hierbij is het uitgangspunt dat gemeenten met een hoger aandeel sociale woning voorraad sneller mogen dalen dan gemeenten met een lager aandeel sociale woningvoorraad.
1
Actief beheren/Herstructurering
2
Herstel van de woonmilieubalans
3
Daling sociale woningvoorraad
Vergrijzing
9HUJULM]LQJ
'HVWDUWHUVKHEEHQLQRQ]HJHPHHQWHHHQKRJHVODDJNDQVELQQHQGHVRFLDOH
Herstructurering ,QGHYRULJHZRRQYLVLHLVGHDDQ]HWJHJHYHQWRWKHUVWUXFWXUHULQJ+HUVWUXFWX rering wordt in Capelle een werkwoord. Het varieert van sociale programma’s, goed onderhoud van openbare ruimte tot fysieke ingrepen. Dit is kostbaar. Daarom is in de nieuwe woonvisie aandacht gevraagd voor een deel van de woningvoorraad, namelijk de kwetsbare woningvoorraad. Herstel van de woonmilieubalans ,QGH6WDGVYLVLHHQKHWFROOHJHZHUNSODQLVKHWPLQLPXPDDQWDO LQZRQHUVORVJHODWHQ'DDURPZRUGWLQGHQLHXZH:RRQYLVLHJHHQUHNHQLQJ gehouden met een minimum inwoneraantal. Niet het ontwikkelen ten behoeve van bevolkingsgroei, maar het toevoegen van kwaliteit is leidend geworden. De omvang van het woningbouwprogramma is dan ook niet relevant geworden. ,QKHWZRQLQJERXZSURJUDPPDNRPWGHQDGUXNWHOLJJHQRSKHWWRHYRHJHQYDQ VFKDDUVHZRRQPLOLHXVGRUSVODQGHOLMNHQH[FOXVLHI HQKHWYHUPLQGHUHQYDQ SRUWLHNHQHWDJHZRQLQJHQFRPSDFWVXEXUEDDQ 'LWLVWHYHQVYDVWJHOHJGLQGH :RQLQJPDUNWDIVSUDNHQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDP Daling sociale woningvoorraad ,QGH:RQLQJPDUNWDIVSUDNHQPHWVWDGVUHJLR5RWWHUGDPLV
8
39% in 2010 tot 36% in 2015. Dit heeft te maken met het bevorderen van een
DIJHVSURNHQGDWGH&DSHOVHEHUHLNEDUHZRQLQJYRRUUDDG]DOJDDQGDOHQYDQ
ZRQLQJYRRUUDDG,QSULQFLSH]XOOHQVWDUWHUV]LMQDDQJHZH]HQRSGHVRFLDOH ZRQLQJYRRUUDDG%HWDDOEDUHJURQGJHERQGHQHHQJH]LQVZRQLQJHQ]LMQLQ RQ]HJHPHHQWHPLQGHUJRHGEHUHLNEDDUYRRUVWDUWHUV'DDURP]XOOHQZHLQ GHEXXUWHQZDDUKHUVWUXFWXUHULQJSODDWV]DOJDDQYLQGHQGHPRJHOLMNKHGHQ RQGHU]RHNHQRPJURQGJHERQGHQVWDUWHUVZRQLQJHQWRHWHYRHJHQ,QGH QLHXZH:RRQYLVLHJDDWGHDDQGDFKWYRRUDOXLWQDDURXGHUHQRPGDWZHWH PDNHQNULMJHQPHWHHQGXEEHOHYHUJULM]LQJHQRPGDWHHQJURWHJURHSRXGH UHQZRRQDFKWLJLVLQHHQJH]LQVZRQLQJHQ2XGHUHQNXQQHQZRUGHQYHUOHLGWRW YHUKXL]LQJ]RGDWGHHHQJH]LQVZRQLQJHQEHVFKLNEDDUNRPHQYRRUJH]LQQHQ HQPLGGHQLQNRPHQV'LWEHWHNHQWGDWELMKHUVWUXFWXUHULQJUHNHQLQJ]DOZRUGHQ JHKRXGHQPHWGHVSHFL¿HNHZRRQZHQVHQYDQRXGHUHQXLWGHEXXUW]RGDWKHW YRRUKHQDDQWUHNNHOLMNZRUGWRPWHYHUKXL]HQ
Een korte terugblik… ,QGHHYDOXDWLH:RRQYLVLHLVJHFRQFOXGHHUGGDW]HOIVPHWHHQWRH voeging van 1.500 woningen in de periode 2007 t/m 2012 het is gelukt om HHQJURHQHJHPHHQWHWHEOLMYHQ'H]HZRQLQJHQ]LMQYRRUDOLQGHYRUPYDQ hoogbouw ontwikkeld op locaties die al verstedelijkt waren. Er ontstond een wens naar andere woonmilieus met grondgebonden woningen, om balans te terug te brengen in de stad. De visie dat de gemeente Capelle bestaat uit een DDQWDORS]LFK]HOIVWDDQGHZLMNHQPHWLHGHUKXQHLJHQNDUDNWHUHQZRRQPLOLHX is inmiddels breed gedragen.
,QGHUDDGVQRWLWLH³6WDUWHUVZRQLQJHQHHQDQDO\VHHQDDQEHYHOLQJHQYRRU
DDQGHQ,-VVHODOVZRRQJHPHHQWH:HVWDDQYRRUGHXLWGDJLQJRPGH]H
EHOHLGXLWMXOL´LVVSHFL¿HNRQGHU]RFKWZDWGHPRJHOLMNKHGHQ]LMQYRRU
NZDOLWHLWHQWHEHKRXGHQHQWHYHUVWHUNHQ'DDUQDDVW]LMQHUSXQWHQGLHH[WUD
1
Starters op de Capelse woningmarkt. De afgelopen jaren is het niet mogelijk
DDQGDFKWEHKRHYHQ$DQGDFKWLVQRGLJYRRUGHNZDOLWHLWYDQZRQLQJHQ
JHEOHNHQRPZRQLQJHQYRRUGH]HGRHOJURHSWHUHDOLVHUHQ:HOKHHIWGH]H
woonomgeving in buurten en wijken en een evenwichtige sociale structuur.
doelgroep, via de woonruimteverdeling, voorrang gekregen op een deel van
Dit is vandaag de dag nog steeds actueel.
het gereguleerde woningaanbod. 9RRURXGHUHQ]LMQLQKHWJHUHJXOHHUGHVHJPHQWHQLQGHNRRSVHFWRUJH
Stadsvisie 2030
schikte en toegankelijk woningen toegevoegd en is een goede start gemaakt
De Stadsvisie 2030 is in juli 2012 vastgesteld door de raad en vormt het
PHWGHYHUQLHXZLQJYDQZRRQ]RUJFHQWUD2RNLVHHQGHHOYDQGHZRQLQJYRRU
NDGHUYRRUDOKHWEHOHLGZDWGDDUQDZRUGWRSJHVWHOG,QGH6WDGVYLVLH
UDDGDDQJHSDVWYRRUGH]HGRHOJURHS
ZRUGWDDQJHJHYHQGDWGHRQWZLNNHOLQJYDQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOYDQ dijkdorp tot een complete woonstad door de enorme bouw in de groeikernpe
%LQQHQGHEHSHUNWHPRJHOLMNKHGHQLVRSWLPDDOJHEUXLNJHPDDNWYDQKHWLQVWUX
riode heeft geleid tot een aantrekkelijke vestigingsplaats vanwege de kwaliteit
PHQWPDDWZHUN,QFRPSOH[HQPHWSUREOHPDWLHNRSKHWJHELHGYDQGHOHHIEDDU
van de woningen en van de openbare ruimte. Concreet staat in de Stadsvisie
heid is een aanvullend, breder, pakket van maatregelen genomen om te komen
2030 het volgende vermeld:
tot versterking van de sociale structuren en daarmee de leefbaarheid. “Capelle is in 2030 een welvarende en aantrekkelijke parkstad met Door subsidiering van de nieuwbouw van sociale huurwoningen is de omvang
een gedifferentieerd woonaanbod en substantiële werkgelegenheid.
van de sociale voorraad op peil gebleven. De gemiddelde leeftijd van de
Een stad waar vanzelfsprekend plaats is voor iedereen. Oude wijken
ZRQLQJYRRUUDDGLQRQ]HJHPHHQWHLVUHODWLHIMRQJWRFKLVHUGHQRRG]DDN
zijn kwalitatief hoogwaardig gerenoveerd of herontwikkeld. De open-
om maatregelen te treffen om de omvangrijke toevoeging uit de groeikern
bare ruimten zijn goed ingericht en onderhouden. In de herontwikke-
SHULRGHWRHNRPVWEHVWHQGLJWHKRXGHQ'HJURRWVWHZRQLQJFRUSRUDWLHLQRQ]H
ling is veel groen en water toegevoegd dat tevens dient als buffer om
gemeente,Stichting Havensteder, heeft inmiddels een omvangrijk project van
wateroverlast te voorkomen. Nieuwe gebouwen zijn duurzaam ont-
JURRWRQGHUKRXGLQJDQJJH]HWZDDUELMRRNJHULFKWZRUGWJHwQYHVWHHUGLQKHW
worpen dankzij zonnepanelen, groene daken, warmtekracht koppeling
HQHUJLH]XLQLJPDNHQYDQGHZRQLQJHQ
en aardwarmte. Zoveel als mogelijk werd bij ontwikkeling van nieuwe projectenrekening gehouden met de vraag naar woningen voor starters
2Q]HJHPHHQWHZRUGWGRRUYHOHQHUYDUHQDOVHHQJHPHHQWHZDDUKHWJRHG
en woningen voor ouderen. Het aandeel sociale woningen sluit aan bij
ZRQHQLV6WHUNHSXQWHQ]LMQKHWJURHQHNDUDNWHUHHQSULPDQLYHDXYDQ
de behoefte en de regionale afspraken die daarover zijn gemaakt. In de
YRRU]LHQLQJHQHQNLQGYULHQGHOLMNHHQYHLOLJHZLMNHQPHWHHQGXLGHOLMNHHLJHQ
praktijk komt dat in 2030 op basis van de huidige inzichten en analyses
LGHQWLWHLW'HJXQVWLJHOLJJLQJWHQRS]LFKWHYDQ5RWWHUGDP*URHQH+DUWHQ
neer op 25 tot 30 procent van het totale woningenbestand.”
QDWLRQDOHLQIUDVWUXFWXXUGUDJHQ]HNHURRNELMDDQGHDWWUDFWLYLWHLWYDQ&DSHOOH
9
Uit de totale tekst van de Stadsvisie 2030, Parkstad naast economische mo
'DDURPZRUGWGHEHOHLGVOLMQXLWGH:RRQYLVLHZDDUGHWRHYRHJLQJYDQ
WRUNXQQHQZHGHYROJHQGHRSJDYHQGRHOHQYRRUGH]H:RRQYLVLHGHVWLOOHUHQ
hoogbouw de boventoon voerde en grondgebonden woningen waar het kon ZHUGHQWRHJHYRHJGQLHWODQJHUYRRUWJH]HW'HDDQGDFKW]DOXLWJDDQQDDUKHW
A
De grote uitdaging op het gebied van bouwen en wonen is het
WRHYRHJHQYDQJURQGJHERQGHQZRRQPLOLHXVRPPLGGHQKRJHLQNRPHQVHQ
behouden van de kwaliteit van de stad. De beleidsopties zijn: tijdig
JH]LQQHQDDQWHWUHNNHQ KHUVWUXFWXUHULQJHQDDQGDFKWYRRUKXLVYHVWLQJYDQ
en grootschalig herstructureren van verouderde stadsgebieden en
senioren.
het afstemmen van woonmilieus op draagkrachtig burgers. B
Zorg voor een variatie aan woonvormen en woonmilieus .
Regionale context
C
Het aantal sociale huurwoningen tussen 2010 en 2020 zal
2Q]HJHPHHQWHLVJHHQHLODQGPDDUPDDNWGHHOXLWYDQGHVWDGVUHJLR5RW
verminderen, zodat Capelle in de pas loopt met de regionale
WHUGDP%LQQHQVWDGVUHJLR5RWWHUGDPLVLQKHW9HUVWHGHOLMNLQJVVFHQDULR
ontwikkeling en er nog steeds sprake is van voldoende aanbod van
Regio Rotterdam geconstateerd dat er meer regiobewoners naar andere
bereikbare huurwoningen.
GHOHQYDQ1HGHUODQGYHUKXL]HQGDQRPJHNHHUG7HYHHOPHQVHQYHUODWHQGH
Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners met
UHJLRRPGDW]HEXLWHQGHUHJLRHHQJHVFKLNWHUHZRQLQJYLQGHQ'DW]LMQYRRUDO
uiteenlopende achtergronden en woonwensen.
VRFLDDOHFRQRPLVFKGUDDJNUDFKWLJHJH]LQQHQGHPLGGHQNODVVHHQKRJHU ,Q
Capelle vergrijst, houdt bij de ontwikkeling van nieuwe projecten
UHFHQWRQGHU]RHNLVGH]HOIGHXLWVRUWHULQJJHFRQVWDWHHUGLQGHVXEXUEDQHJH
rekening met de woonwensen van de grote groep ouderen.
ELHGHQXLWGHMDUHQ¶HQ¶ZDDUGUDDJNUDFKWLJHKXLVKRXGHQV]LMQYHUWURN
D E F
G
H
2
Capelle vergrijst, voor de grote groep ouderen zijn speciale
ken naar nieuwe ontwikkelingsgebieden als gevolg van ontevredenheid over
woonvormen, eventueel met verzorging en verpleging ruim voor
de woonomgeving en de sociale structuur . Hierdoor ontstaan er concentra
3
handen.
ties van grote groepen huishoudens met een laaginkomen. Dit proces wordt
Capelle is een stad waar plaats is voor iedereen, daarom is het
YHURRU]DDNWGRRUKHWHHQ]LMGLJHHQUHODWLHIJRHGNRSHZRQLQJYRRUUDDGGDW
beleid er op gericht om te werken aan onderling begrip, respect en
niet kan voldoen aan de behoefte. Daarom moet worden ingegrepen in het
verdraagzaamheid.
YHVWLJLQJVNOLPDDWGRRUZRRQPLOLHXVWHPDNHQGLHGHDDQWUHNNHOLMNKHLGÀLQN
Duurzaamheid: Nieuwe gebouwen zijn duurzaam ontworpen dankzij
verbeteren. Om dit voor elkaar te krijgen wenst men de vraag naar en het
zonnepanelen, groene daken, warmtekrachtkoppeling en
aanbod van woonmilieus in balans brengen, onder andere door het bouwen
aardwarmte.
YDQHHQJH]LQVZRQLQJHQLQHHQVWHGHOLMNHRIVXEXUEDQHVHWWLQJLQZLMNHQ die nu nog gedomineerd worden door kleine gestapelde huurwoningen, het
10
Vanuit het bovenstaande blijkt dat het hervinden van de balans in de stad
handhaven en verbeteren van de leefbaarheid in de woonwijken en een beter
door volledige aandacht te geven aan de kwaliteit van het wonen en woonom
evenwicht in de spreiding van sociaal bereikbare huurwoningen over de hele
JHYLQJLQRQ]HJHPHHQWHGHXLWGDJLQJGHPLVVLHLVYRRUGHNRPHQGHMDUHQ
regio.
2Q]HUHJLRQDOHDPELWLHV]LMQYHUWDDOGLQUHDOLVWLVFKHDIVSUDNHQGLH]LMQYDVWJH OHJGLQGHVWDGVUHJLRQDOH:RQLQJPDUNWDIVSUDNHQELMODJH De woningmarkt IJsseloevers 0HQVHQODWHQ]LFKQLHWEHSHUNHQGRRUJHPHHQWHJUHQ]HQLQKXQ]RHNWRFKW QDDUHHQZRQLQJGLHYROGRHWDDQKXQZRRQZHQVHQ,QGHVWDGVUHJLR5RWWHU dam kunnen 6 verschillende woningmarkten worden onderscheiden. 'HJHPHHQWHQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOGHHOJHPHHQWH3ULQV$OH[DQGHUHQ NULPSHQDDQGHQ,-VVHOYRUPHQppQZRQLQJPDUNWJHELHGJHQDDPGZRQLQJ PDUNW,-VVHORHYHUV0HWQDPH3ULQV$OH[DQGHUHQRQ]HJHPHHQWHYRUPHQ HHQKHFKWHHHQKHLG%HZRQHUVHUYDUHQKHWGDQRRNDOVppQUXLPWHOLMNJHELHG 'LWZRUGWJHwOOXVWUHHUGGRRUGHYHUKXLVVWURPHQ7XVVHQHQKHEEHQ GHPHHVWHYHUKXL]LQJHQWXVVHQ5RWWHUGDPHQ&DSHOOHSODDWVJHYRQGHQPHW GHHOJHPHHQWH3ULQV$OH[DQGHU&LUFDSHUVRQHQ]LMQYDQ&DSHOOHQDDU 3ULQV$OH[DQGHUYHUKXLVGHQSHUVRQHQ]LMQYHUKXLVGYDQ3ULQV$OH[DQ GHUQDDU&DSHOOH'HPLJUDWLHVWURPHQPHW.ULPSHQDDQGHQ,-VVHOOLJJHQ DDQPHUNHOLMNODJHU'HODDWVWHMDDU]LMQHUPHQVHQYDQ&DSHOOHYHUKXLVW naar Krimpen en 592 mensen van Krimpen naar Capelle. De woonmilieus ELQQHQGHZRQLQJPDUNW,-VVHORHYHUV]LMQYHUJHOLMNEDDUPHWHONDDUQDPHOLMN vooral suburbane woonmilieus. Er is dan ook de behoefte aan meer diversiteit LQZRRQPLOLHXVHQDDQHHQWUHQGEUHXNLQGHKHUVWUXFWXUHULQJYDQFRPSDFW VXEXUEDDQSRUWLHNHQHWDJHZRQLQJHQ QDDUJURQGJHERQGHQVXEXUEDDQULM WMHVZRQLQJHQWZHHNDSSHUVHWF ]LHRRNELMODJH ,QRQ]HJHPHHQWHZRUGW HHQRYHUVFKRWDDQKHWFRPSDFWVXEXUEDQHZRRQPLOLHXJHFRQVWDWHHUG Zuidplas
Figuur 1: Woningmarkt IJsseloevers
'HJHPHHQWH=XLGSODVJHHIWLQKDDU6WUXFWXXUYLVLHDDQGDW]HVWDDQYRRUHHQ enorme woningbouwopgave. Ze willen binnen vier dorpen woningen realise ren voor de eigen woningbehoefte en in het kader van de ontwikkelingsop
11
Economische context JDYHYRRUGH=XLGSODVSROGHUERXZHQYRRUGHERYHQ UHJLRQDOHEHKRHIWHZDW
,QKHWKHOHODQGVWHOOHQFRQVXPHQWHQGHDDQNRRSYDQHHQQLHXZHZRQLQJ
QDPRHWUHVXOWHUHQLQKHWµ9LMIGHGRUS'H5RGH:DWHUSDUHO¶*H]LHQGH
VWHHGVYDNHUXLW'LWLVHHQJHYROJYDQGHHFRQRPLVFKHFULVLVHHQ]ZDNNH
huidige ontwikkelingen op de woningmarkt geeft men prioriteit aan woning
FRQVXPHQWHQYHUWURXZHQHQYRRUJHQRPHQEH]XLQLJLQJHQYDQKHWNDELQHW
bouw in de vier bestaande dorpen. De gemeente Zuidplas wil landelijke en
Sinds de economische crisis is de verkooptijd van woningen toegenomen en
GRUSVHZRRQPLOLHXVUHDOLVHUHQHQULFKW]LFKELMGHERXZYDQQLHXZHZRQLQJHQ
KHWDDQWDOZRQLQJWUDQVDFWLHVJHGDDOG=RRRNLQRQ]HJHPHHQWH9RRUGDWGH
YRRUGHERYHQ UHJLRQDOHEHKRHIWHRSJH]LQQHQ
FULVLVRQWVWRQGZHUGHQMDDUOLMNV]R¶QZRQLQJHQYHUNRFKW'LWLVGHDIJH lopen paar jaar niet meer het geval, ieder jaar worden er nu ongeveer 600
0HWGH]HSODQQHQµFRQFXUUHHUW¶JHPHHQWH=XLGSODVRSWHUPLMQPHWRQ]HZR
woningen verkocht. De woningmarkt is veranderd in een kopersmarkt.
QLQJERXZORFDWLHV2HYHUULMN&RXZHQKRHNHQ¶V*UDYHQZHWHULQJSDUN$OVGH SODQQHQYDQGHJHPHHQWH=XLGSODVZRUGHQRQWZLNNHOG]DOGLWLQYORHGKHEEHQ
+RHZHOHUYHOHDDQWUHNNHOLMNHGDQZHOIXQFWLRQHHOJHVFKLNWHZRQLQJHQ]LMQ
RSGHYHUKXLVVWURPHQ9HHOGUDDJNUDFKWLJH &DSHOOHQDUHQ]XOOHQGDDUQDDU
YRRULHGHUW\SHKXLVKRXGHQLQRQ]HZRQLQJPDUNWLVHUGXVQDXZHOLMNVEHZH
WRHYHUKXL]HQ0HQLVLPPHUVJHPLGGHOGJHQRPHQEHUHLGHQLQVWDDWRP
ging. De crisis op de woningmarkt raakt dan ook een grote groep mensen,
LQHHQJURWHUJHELHGWH]RHNHQQDDUHHQZRQLQJGLHDDQDOOHZRRQZHQVHQ
slechts een kwart van de huishoudens in stadsregio Rotterdam merkt weinig
voldoet. Het is van belang dat de kwaliteit van de Capelse woonmilieus wordt
of niets. Hoewel door de crisis de bereidheid om een woning te kopen is
versterkt en dat er meer diversiteit aan woonmilieus wordt toegevoegd via de
afgenomen, geeft bijna de helft van de huishoudens in de stadsregio aan de
woningbouwlocaties.
NRPHQGHMDUHQZHOWHZLOOHQYHUKXL]HQ . Het is echter maar de vraag hoe
4
YHHOKXLVKRXGHQVGLWRRNGDDGZHUNHOLMNNXQQHQYHOHQ]XOOHQHHUVWGHHLJHQ ZRQLQJPRHWHQYHUNRSHQHQRIRQWEUHHNWKHWGH¿QDQFLsQ 7HJHOLMNHUWLMGKHEEHQYHHOZRQLQJHLJHQDUHQHHQWHKRJHK\SRWKHHNDIJHVOR WHQZDDUGRRU]HHHQWHKRJHSULMV]XOOHQYUDJHQRIDI]LHQYDQYHUNRRS'DDU naast is het besef bij de huidige woningeigenaren toch nog niet doorgedron gen dat de woningmarkt is veranderd. Sommigen verwachten nog winst te behalen op een woning die op het hoogtepunt van de woningmarkt is gekocht PDZZDDUPHQGXVGHKRRIGSULMVYRRUKHHIWEHWDDOG 'HKXLVKRXGHQVGLHZHONXQQHQYHUKXL]HQ]XOOHQNULWLVFK]LMQRSGHYROJHQGH woning. Ze beseffen dat de woningmarkt een kopersmarkt is geworden en dat HURRNGDDGZHUNHOLMNLHWVWHHLVHQYDOW:RQLQJHQ]XOOHQGDQSRWHQWLsOHNRSHUV
12
GDQRRNPHHUGDQRRLWPRHWHQDDQVSUHNHQ'HZRQLQJHQ]XOOHQVFKHUS JHSULMVGPRHWHQZRUGHQZLOOHQ]HVQHOYHUNRSHQ'LW]RUJWYRRUHHQÀLQNH KRXGJUHHSZDDUZHLQLJORNDOHPLGGHOHQWHJHQ]LMQRSJHZDVVHQ+HWKXUHQ YDQHHQZRQLQJVWLMJWGDQRRNLQSRSXODULWHLWQRRG]DDN
Het dilemma 5
,QGH]HZRQLQJPDUNWKHHIWGHULMWMHVZRQLQJHHQVOHXWHOSRVLWLH . De rijtjes ZRQLQJLVQDPHOLMNDDQWUHNNHOLMNYRRUPLGGHQLQNRPHQV,QWHJHQVWHOOLQJWRW DQGHUHZRQLQJW\SHVLVGHSULMVNZDOLWHLWVYHUKRXGLQJKRJHU'HPLGGHQLQNR PHQVGLHQLHWPHHUVRFLDDONXQQHQKXUHQZLOOHQJUDDJYHUKXL]HQQDDUHHQ HHQJH]LQVZRQLQJ ,QGH]HULMWMHVZRQLQJHQZRQHQYHHOVHQLRUHQ]LHKRRIGVWXN 'H]HVHQLRUHQ
Figuur 2: aantal woningtransacties per jaar Bron:
Gemeentebelastingen
]XOOHQPRHWHQZRUGHQYHUOHLGRPGHULMWMHVZRQLQJHQWHYHUODWHQ'LWNXQQHQ we doen door bij nieuwbouw of herstructurering naast middeninkomens ook aandacht te bieden voor senioren in de buurt. Het dilemma is dat de woningen van de middeninkomens niet eenvoudig NXQQHQZRUGHQYHUNRFKWGRRUGDWVWDUWHUVJHHQ¿QDQFLHULQJNXQQHQNULMJHQ en/of dat men teveel moet inleveren op de prijs van de woning. Als gemeente KHEEHQZHZHLQLJLQYORHGRSGHODQGHOLMNHZHWHQUHJHOJHYLQJ:H]XOOHQ QLHWDOOHHQVHQLRUHQPRHWHQYHUOHLGHQRPWHYHUKXL]HQPDDURRNPLGGHQLQNR PHQVPRHWHQRYHUWXLJHQGDWGHYHOHYRRUGHOHQJRHGHYRRU]LHQLQJHQJRHG RQGHUKRXGHQEXLWHQUXLPWHQYROGRHQGHVFKROHQVSRUWYRRU]LHQLQJHQHQZLQ NHOVHYHQDOVSDUNHHUJHOHJHQKHLGHWF YDQRQ]HVWDGGHUPDWHJRHG]LMQRP WRFKWHYHUKXL]HQ+HWDFWLHIEHKHUHQYDQGHVWDGHQFRPPXQLFHUHQRYHUGH VWDGFLW\PDUNHWLQJ ]DOGHNRPHQGHMDUHQHHQVWHHGVEHODQJULMNHUHUROJDDQ spelen. Het wordt steeds belangrijker om woningbouwplannen kleinschalig te RQWZLNNHOHQYRRUHHQVSHFL¿HNHGRHOJURHSNRUWRPPDDWZHUN
13
Veranderingen in de corporatiewereld :RQLQJFRUSRUDWLHV]LMQGHEHODQJULMNHSDUWQHUVYDQJHPHHQWHQGLHEHWURNNHQ
574,35) bij voorrang aan die huishoudens moeten verhuren die in aanmerking
]LMQELMKHWZRRQEHOHLG%LQQHQGHFRUSRUDWLHZHUHOG]LMQYHHO]DNHQLQEHZH
komen voor een huurtoeslag in de zin van die wet.
ging DOVJHYROJYDQGLVFXVVLHVRPWUHQWKXQWDNHQSDNNHWHQGH¿QDQFLHULQJ +HW¿QDQFLsOHWRH]LFKWRSGHFRUSRUDWLHV]RXZRUGHQRQGHUJHEUDFKWELMHHQ Kerntaken corporaties
QLHXZLQWHVWHOOHQ)LQDQFLsOH$XWRULWHLWZRQLQJFRUSRUDWLHVDOVRSYROJHUYDQ
Corporaties hebben een taak op het gebied van de volkshuisvesting.
KHW&HQWUDDO)RQGV9RONVKXLVYHVWLQJ,QPLGGHOVKHHIWPLQLVWHU%ORNRS
,QKHWNDGHUYDQGHKHU]LHQLQJYDQGHUHJHOVYRRUWRHJHODWHQLQVWHOOLQJHQ
maart 2013 in een brief aan het parlement laten weten, dat het kabinet het
ZRUGWGLWWDDNYHOGLQDUWLNHOYDQGHLQPLGGHOVGRRUGH7ZHHGH.DPHUDDQ
H[WHUQHWRH]LFKWRSGHFRUSRUDWLHVGLUHFWZLORQGHUEUHQJHQELMKHWULMN+HW
JHQRPHQZLM]LJLQJYDQGH:RQLQJZHWDOVYROJWDDQJHVFKHUSW
DOELMGH(HUVWH.DPHUDDQKDQJLJHZHWVYRRUVWHO]DOPHWHHQQRYHOOHZRUGHQ JHZLM]LJG
Het gebied van de volkshuisvesting omvat de werkzaamheden, voor
,QGHQLHXZHZHWVWHNVWYDQDUWLNHOZRUGWRQGHUGHKHWJHELHGYDQGH
zover deze worden verricht in wijken, buurten of buurtschappen waar woon-
volkshuisvesting ook nog genoemd het bijdragen aan de leefbaarheid binnen
gelegenheden in eigendom van toegelaten instellingen gelegen zijn, en voor
GHNDGHUV]RDOVKLHUYRRUDDQJHJHYHQ,QPLGGHOVKHHIWPLQLVWHU%ORNRRNDO
zover de gebouwen, die een maatschappelijke gebruiksbestemming hebben,
aangegeven, dat het kabinet dit niet langer een taak van de corporaties acht.
een op een zodanige wijk, buurt of buurtschap gerichte functie hebben.
'DDUPHHYDOWWHYHUZDFKWHQGDWGHLQ]HWRSOHHIEDDUKHLGHHQLQWHJUDOHWDDN van de gemeente wordt, ook in die wijken waar corporaties tot nu toe vanuit
Ongeveer 75% van de 3 miljoen huurwoningen in Nederland is van woning
hun eigendomspositie daaraan bijdragen.
FRUSRUDWLHV'HKXXUZRQLQJHQPHWHHQKXXUWRW¼GH]RJHQRHPGH VRFLDOHKXXUZRQLQJHQ]LMQYRRUDOEHGRHOGYRRUPHQVHQPHWHHQLQNRPHQ
Financiën
WRW¼LQ 'DWVWDDWLQGHWLMGHOLMNHUHJHOLQJYRRUVWDDWVVWHXQDDQ
+HWNDELQHW5XWWH,EHVORRWWRWKHWLQVWHOOHQYDQHHQYHUKXXUGHUVKHI¿QJYRRU
ZRQLQJFRUSRUDWLHV'LWZRUGWRRNJHUHJHOGGRRUGHKHU]LHQH:RQLQJZHWDU
alle corporaties voor het aandeel woningen met een huurprijs onder de
WLNHOHQHQ GLHRSMXOLGRRUGH7ZHHGH.DPHULVDDQJHQRPHQ
OLEHUDOLVDWLHJUHQV'HYHUKXXUGHUVKHI¿QJGLHQWYRRUKHWULMNDOVLQNRPVWHQEURQ
'DDUELMZRUGWELQQHQKHWWRWDOHEH]LWQRJEHSDDOGGDW
YRRUGH¿QDQFLHULQJYDQGHKXXUWRHVODJ%HRRJGZDVGDWGHYHUKXXUGHUVKHI ¿QJKHWULMNLQHHQEHGUDJYDQ(POQHQYDQDI(POQ]RX
Corporaties voorrang moeten geven aan het huisvesten of doen huisves-
RSOHYHUHQ,QKHW5HJHHUDNNRRUGYDQKHWNDELQHW5XWWH,,LVQRJHHQVHHQ
ten van personen die door hun inkomen of door andere omstandigheden
DDQPHUNHOLMNHYHUKRJLQJYDQGHYHUKXXUGHUVKHI¿QJRSJHQRPHQZDDUGRRUGH
moeilijkheden ondervinden bij het vinden van hun passende huisvesting en
YHUKXXUGHUVKHI¿QJLQ]DORSORSHQWRWFLUFDPOGSHUMDDU
hun woongelegenheden met een huurprijs van ten hoogste het in artikel 20, tweede lid, van de Wet op de huurtoeslag genoemde bedrag (maximaal €
14
Daarnaast krijgen de corporaties vanuit het Centraal Fonds Volkshuisvesting
de komende 10 jaar te maken met de verplichting om voor in totaal E 700
:RQHQYLQGHQZLMHHQSULPDLUHOHYHQVEHKRHIWH'DDURPKHEEHQZHDOVRYHU
mln bij te dragen in de saneringskosten van Vestia. De saneringsbijdrage
heid samen met de woningcorporatie een verantwoordelijkheid voor de groep
$OVJHYROJYDQKHW9HVWLDGHEDFOHKHHIWKHW&HQWUDDO)RQGV9RONVKXLVYHVWLQJ
KXLVKRXGHQVGLHRQYROGRHQGH¿QDQFLsOHPLGGHOHQKHHIWRPGHPDUNWSULMV
besloten dat de weerbaarheid van de corporaties vergroot moet worden door
YRRUKHWZRQHQWHEHWDOHQ9RRUGH]HGRHOJURHSLVKHWHHQWDDNYDQGHRYHU
GHMDDUOLMNVHVDQHULQJVELMGUDJHWHYHUKRJHQYDQQDDUZDDUGRRUGH]H
heid om bij schaarste van beschikbare woningen in de voorraad regulerend in
KHI¿QJMDDUOLMNVNDQOLJJHQWXVVHQFD(HQ(PLOMRHQ
te grijpen. De afgelopen jaren hebben we dan ook ruimschoots een bijdrage geleverd aan de regionale differentiatie, (terwijl andere gemeenten hierin 6
,QGLWNDGHUKHHIWGH6WLFKWLQJ:DDUERUJIRQGV6RFLDOH:RQLQJERXZ aange
DFKWHUEOHYHQ %LQQHQGHPRJHOLMNKHGHQZLOOHQZLMKHWDDQGHHOHUYDQLQGH
NRQGLJGGDW]HYRRUORSLJYDQDIJHHQJDUDQWLHVPHHU]DODIJHYHQYRRU
woningvoorraad geleidelijk verminderen en meer in overeenstemming bren
GH¿QDQFLHULQJYDQGHLQYHVWHULQJHQYDQZRQLQJFRUSRUDWLHV+LHUGRRUVWDDW
gen met de afnemende omvang van de doelgroep. Van 39% in 2011 tot 36%
de investeringscapaciteit van de corporaties onder druk en dit heeft gevolgen
in 2015 en 33% in 2020.
voor de activiteiten in de steden. Stichting Havensteder heeft onlangs een investeringsstop afgegeven.
Dit realiseren we ondermeer middels de verkoop van huurwoningen, huurhar PRQLVDWLHHQGHVORRSYDQ'H+RYHQ'DDUELM]XOOHQZHRRNJHEUXLNEOLMYHQ
Woonvisie 2013-2020
maken van de in regionaal verband overeengekomen regels over de woon
Met het vaststellen van de Stadsvisie Capelle 2030 is het bouwen voor
ruimteverdeling in een Regionale Huisvestingsverordening op basis van de
PLQLPDDOLQZRQHUVYHUODWHQHQLVHUJHNR]HQYRRUKHWWRHYRHJHQYDQ
+XLVYHVWLQJVZHW:HO]XOOHQZLMKLHUELM]RHNHQQDDUHHQORNDOHLQYXOOLQJGLH
NZDOLWHLW'H]HDPELWLHZRUGWYHUWDDOGLQGH6WUXFWXXUYLVLHHQLQ
UHFKWGRHWDDQRQ]HLQZRQHUVGLHYDQKHWORNDOHDDQERGJHEUXLNZHQVHQWH
GH]HZRRQYLVLHJHFRQFUHWLVHHUGLQGHZRQLQJERXZRSJDYHQ+HWLVRQ]H
PDNHQ]RQGHUGDDUELMKHWUHFKWRSYULMHYHVWLJLQJWHVFKDGHQHQGHLQVWURRP
DPELWLHRPHUYRRUWH]RUJHQGDWRQ]HJHPHHQWHHHQDDQWUHNNHOLMNHZRRQ
YDQHOGHUVLQRQ]HZRQLQJYRRUUDDGWHEHOHPPHUHQ
plaats is voor iedereen. Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor EHZRQHUVPHWXLWHHQORSHQGHDFKWHUJURQGHQHQZRRQZHQVHQHQGLW]DORQ]H
,QGHNRPHQGHMDUHQLVDDQGDFKWQRGLJYRRUGHNZDOLWHLWYDQZRQLQJHQ
gemeente ook blijven. De woonkwaliteit die we de afgelopen jaren hebben
woonomgeving in buurten en wijken en een evenwichtige sociale structuur.
opgebouwd, kan alleen behouden blijven als we ons blijven vernieuwen. Al
Het is van groot belang dat er een breed aanbod van woningen en woonvor
OHHQ]RNDQZRUGHQYRRUNRPHQGDWRXGHUHZLMNHQLQHHQQHHUZDDUWVHVSLUDDO
PHQEHVFKLNEDDUEOLMIWYDULsUHQGYDQEHWDDOEDDUWRWPLGGHOGXXUHQGXXUYDQ
WHUHFKWNRPHQHQGHJURRWVWHGHOLMNHSUREOHPHQ]LFKXLWEUHLGHQRYHUGHJHKHOH
NOHLQHUHZRQLQJHQYRRUDOOHHQVWDDQGHQWRWJURWHZRQLQJHQYRRUJH]LQQHQ
VWDG:HOHJJHQGHQDGUXNRSKHWUHDOLVHUHQYDQJURQGJHERQGHQZRRQPLOL
woningen in gestapelde bouw tot grondgebonden woningen.
eus in plaats van hoogbouw en we hebben binnen herstructureringsgebieden QDGUXNNHOLMNDDQGDFKWYRRUZRRQYRUPHQGLHJHVFKLNW]LMQYRRUGHKXLVYHVWLQJ voor ouderen uit de omgeving.
15
&ŝFiguur ϯ3: De Capelse ů ŝůŝ woonmilieus
16
2 DE CAPELSE WONINGVOORRAAD Inleiding
De Capelse woonmilieus
&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOLVLQNRUWHWLMGJHJURHLGYDQHHQGRUSWRWHHQPLGGHO
+HWZRRQPLOLHXLVHHQRSHHQVWDSHOLQJYDQIDFWRUHQ]RDOVGHGLFKWKHLGYDQ
JURWHVWDGPHWLQZRQHUV'H&DSHOVHZRQLQJYRRUUDDGEHVWDDWXLW]R¶Q
de bebouwing, de woningtypen en de menging daarvan, de nabijheid van
ZRQLQJHQZDDUYDQGHKHOIWLVJHERXZGQD%LMQDGHKHOIWYDQ
YRRU]LHQLQJHQHQGHNZDOLWHLWHUYDQGHVRFLDOHVDPHQKDQJKHWLPDJRGH
de woningvoorraad bestaat uit grondgebonden woningen, de rest bestaat uit
woonsfeer, de ligging en het groen rond de woning. Kortom: het woonmilieu
SRUWLHNÀDWVPHWOLIWHQ]RQGHUOLIW'HSRUWLHNÀDWVHQGHJDOHULMÀDWV]LMQYRRUQD
is een benadering van het integrale geheel dat een wijk of buurt vormt en een
PHOLMNJHERXZGLQGHMDUHQµGH+RYHQGH:LHNVODJHQGH)ORUDEXXUWYDQ
HLJHQJH]LFKWJHHIW . De Capelse woningvoorraad is onderverdeeld in vier
GH5RQGHOHQGH+RHNHQHQGH'RWWHUOHL ,QPLGGHOVLVGHJHPHHQWHYROJURHLG
YHUVFKLOOHQGHZRRQPLOLHXV6XEXUEDDQFRPSDFW6XEXUEDDQJURQGJHERQGHQ
en is uitbreiding niet meer wenselijk. Daarentegen kan inbreiding nog wel
6XEXUEDDQH[FOXVLHIHQ'RUSV]LHRRNELMODJH
7
SODDWVYLQGHQ,QGH6WDGVYLVLHLVGLWHYHQHHQVJHFRQVWDWHHUGWHQEHKRHYH van de toekomst de volgende opgaven geformuleerd:
'HZRQLQJYRRUUDDGEHVWDDWYRRUHHQJURRWGHHO XLWVXEXUEDDQFRP SDFWHZRRQPLOLHXV'LW]LMQYRRUQDPHOLMNNOHLQHÀDWZRQLQJHQ]RZHOSRUWLHN
De grote uitdaging op het gebied van bouwen en wonen is het behouden van
DOVJDOHULMZRQLQJHQ GLHLQEHSDDOGHZLMNHQ]LMQJHFRQFHQWUHHUG)LJXXUODDW
de kwaliteit van de stad. De beleidsopties zijn: tijdig en grootschalig herstruc-
GHYHUGHOLQJ]LHQYDQKHWDDQWDOZRQLQJW\SHQRYHUGHZLMNHQ2SYDOOHQGLV
tureren van verouderde stadsgebieden en het afstemmen van woonmilieus
KHWKRJHDDQWDOÀDWVWHQRS]LFKWHYDQGHUHVWYDQGHZRQLQJYRRUUDDGHQGH
op draagkrachtig burgers.
concentratie in de wijken Middelwatering en Oostgaarde Noord.
Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners met uiteenlopende achtergronden en woonwensen. Zorg voor een variatie aan woonvormen en woonmilieus.
Woonmilieu 8000 7000 6000
Het aantal sociale huurwoningen tussen 2010 en 2020 zal verminderen,
5000
zodat Capelle in de pas loopt met de regionale ontwikkeling en er nog steeds
4000
sprake is van voldoende aanbod van bereikbare huurwoningen.
3000
suburbaan-exclusief Stedelijk - levendig suburbaan-compact suburbaan-grondgebonden Landelijk Dorps
Vrijstaand
2000 1000
,QGLWKRRIGVWXNZRUGWJHNHNHQQDDUGHNHQPHUNHQYDQRQ]HZRQLQJYRRUUDDG
% 5% 4% 41% 42% 2% 7%
Twee-onder-een-kap Flat/appartement Eengezinswoning Benedenwoning
0
RQ]HDPELWLHVHQ]RZHOQDDUGHNDQVHQDOVGHRSJDYHQYRRUGHNRPHQGH jaren. Figuur 4: Woningtypen per wijk
17
Zoals in het eerste hoofdstuk is vermeld is in de stadsregio Rotterdam afge
JHERQGHQGRUSVODQGHOLMNHHQH[FOXVLHYHZRRQPLOLHXVWRHWHYRHJHQDDQGH
sproken om de kwaliteit van het wonen in de stadsregio Rotterdam te verbe
VWDG%LQQHQVWDGVUHJLR5RWWHUGDPLVHUHHQJURWHZHQVLVQDDUODQGHOLMNH
teren door de woonmilieubalans te herstellen. Dit houdt in dat woonmilieus
ZRRQPLOLHXVHU]LMQHFKWHUZHLQLJZRRQFRQVXPHQWHQGLHGDWRRNGDDGZHUNH
worden gerealiseerd waar een tekort aan is en dat de woonmilieus waar een
OLMNNXQQHQEHWDOHQ:RQLQJHQLQGLWW\SHZRRQPLOLHXVKHEEHQYDDNHHQSULMV
overschot aan is worden onttrokken aan de woningvoorraad.
klasse vanaf E 350.000. De vraag naar woningen in landelijke woonmilieus QHWRQGHU(LVYHHOJURWHU8LWRQGHU]RHNEOLMNWGDWGHHLVHQDDQHHQ
,QRQ]HJHPHHQWHZLOOHQZHKHWZRRQPLOLHXVXEXUEDDQFRPSDFWYHUPLQGH
woning hoger worden vanaf E 250.000. Huishoudens wensen dan een meer
ren. Dit is onder andere mogelijk door onttrekkingen aan de woningvoorraad
³LQGLYLGXHOHUSURGXFW´]RDOVHHQYULMVWDDQGHZRQLQJERHUGHULMEXQJDORZHHQ
middels samenvoegingen , renovaties en uiteindelijk sloop mogelijk te maken,
WZHHNDSSHUHWF*H]LHQGHKXLGLJHVLWXDWLHRSGHZRQLQJPDUNWNRSHUVPDUNW
PDDURRNGRRUQLHXZHZRQLQJHQWRHWHYRHJHQ(HQJURRWGHHOYDQGH]H
is het dus van belang dat de kwaliteit van de nieuwe woonmilieus erg hoog is,
ZRQLQJYRRUUDDGEHYLQGW]LFKLQGHVRFLDOHZRQLQJYRRUUDDG
HQJRHGLQYHUKRXGLQJVWDDQWRWGHYUDDJSULMV]LHRRNKRRIGVWXN
Met Havensteder is afgesproken dat de daling van de sociale woningvoorraad van 39% in 2011 tot 36% in 2015 tot stand komt door de sloop van De Hoven
,QKHWHHUVWHKRRIGVWXNLVDOJHVFKHWVWGDWZRRQFRQVXPHQWHQGLHZLOOHQHQ
IDVH KHWUHVWDQW YDQGHGDOLQJNRPWYRRUWXLWGHYHUNRRSYDQ
NXQQHQYHUKXL]HQHUJNULWLVFK]LMQLQELMODJHVWDDQYDQLHGHUZRQLQJW\SH
huurwoningen en huurharmonisatie bij mutatie. Daarnaast worden nadere
GHNHQPHUNHQZHHUJHJHYHQZDDUPLQLPDDODDQPRHWZRUGHQYROGDDQ 'H
DIVSUDNHQRYHUGHWRHNRPVWEHVWHQGLJKHLGYDQKHWFRPSOH[GH:LHNVODJ
KXLGLJHPDUNWRQWZLNNHOLQJPDDNWGDQRRNÀH[LELOLWHLWLQKHWZRQLQJERXZSUR
gemaakt die moeten leiden tot een voorstel tot aanpak in 2016.
JUDPPDQRRG]DNHOLMNYDULDEHOWLMGVSDGHQSURJUDPPD RPWHYRRUNRPHQ dat woningen worden ontwikkeld waar geen vraag naar is. De komende jaren
Nieuwbouw
]XOOHQGHYROJHQGHXLWJDQJVSXQWHQZRUGHQJHYROJG
Nieuwbouwwoningen bieden de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan
1
Er wordt met name gebouwd voor de hogere inkomensgroepen,
KHWFUHsUHQYDQµVFKDDUVH¶ZRRQPLOLHXV]RDOVVXEXUEDDQJURQGJHERQGHQ
VHQLRUHQHQ]RPRJHOLMNYRRUVWDUWHQGHJH]LQQHQ
VXEXUEDDQH[FOXVLHIODQGHOLMNHQGRUSVHZRRQPLOLHXV+HWKXLGLJHZRQLQJ
2
De woningtypen, aantallen en oplevering afstemmen op de
ERXZSURJUDPPDEHVWDDWXLWZRQLQJHQ]LHELMODJH +HWZRQLQJERXZ
PDUNWVLWXDWLH
SURJUDPPDEHVWDDWXLW]RZHODSSDUWHPHQWHQDOVJURQGJHERQGHQZRQLQJHQ
(UZRUGWJHULFKWRSNOHLQHVQHOOHZRQLQJERXZSODQQHQRPGDWGH]H
'HKXLGLJHKRRJERXZSODQQHQYHUULM]HQRSORFDWLHVLQKHWFHQWUXPQDELM29
in de huidige markt, meer kans hebben op uiteindelijke realisatie en
YRRU]LHQLQJHQ
invulling geven aan de doelstelling om suburbaan grondgebonden woonmilieus toe te voegen.
,QGHWRHNRPVWZRUGWGHQDGUXNQRJPHHUJHOHJGRSKHWFUHsUHQYDQJURQG
gebonden woonmilieus. De grondgebonden woningen geven de mogelijkheid om op verschillende locaties invulling te geven aan de ambitie om de grond
18
%LMVRFLDOHHQKHUVWUXFWXUHULQJVSURMHFWHQZRUGWJHULFKWJHNHNHQQDDU kwaliteitsverbetering die een project voor de buurt kan opleveren.
'HFDSDFLWHLWZRUGWSULPDLULQJH]HWRSZRQLQJERXZSODQQHQZDDUGH
JHPHHQWH]HOIVWXULQJDDQNDQJHYHQ
Figuur 5: Capelse woningbouwlocaties (statusbesluiten)
19
Van groeikern naar beheergemeente ,QKHWHHUVWHKRRIGVWXNLVDOKHWEHHOGJHVFKHWVWGDWZRRQFRQVXPHQWHQGLH
dynamisch proces waarbinnen woningen en woonomgeving steeds worden
ZLOOHQYHUKXL]HQVWHHGVNULWLVFKHUZRUGHQ+HWZRUGWVWHHGVEHODQJULMNHURP
DDQJHSDVWDDQGHYHUDQGHUHQGHYUDDJ'LWJHOGWYRRULHGHUHJURHLRIJURRW
JRHGHYRRU]LHQLQJHQHHQJRHGHRSHQEDUHUXLPWHHQHHQJRHGHDDQWUHN
VWHGHOLMNHJHPHHQWHHQULFKW]LFKVWHHGVPHHURSKHWELQQHQVWHGHOLMNJHELHG
kelijke/courante woningvoorraad te hebben om woonconsumenten te kunnen
+HWLVHHQSURFHVYDQODQJHDGHPHQGDDURPLVEOLMYHQGHLQ]HWLQGHNZHWV
YHUOHLGHQLQRQ]HJHPHHQWHWHNRPHQZRQHQ+RHZHOGH&DSHOVHZRQLQJ
bare buurten van de gemeente belangrijk.
voorraad een jonge leeftijd heeft, raakt na een aantal jaar ook ‘op leeftijd’ en verliest het aansluiting met de markt als onderhoud en beheer achterwege
'HLQYHVWHULQJHQNXQQHQYDULsUHQYDQLQYHVWHULQJHQLQGHRSHQEDUHUXLPWH
EOLMIW7LMGHQVKHWRXGHUZRUGHQGRRUORRSWRQ]HZRQLQJYRRUUDDG]RDOVLHGHU
investeringen in sociale cohesie en uiteindelijk in investeringen in gebouwen
product verschillende ‘levensfases’ (introductie, groei, volwassenheid en
VORRSQLHXZERXZ 2PGHGLYHUVHLQJUHSHQLQ]LFKWHOLMNWHKRXGHQZRUGW
8
DFKWHUXLWJDQJ ,QLHGHUHµOHYHQVIDVH¶]XOOHQLQPHHURIPLQGHUHPDWHLQYHV
gebruik gemaakt van vier metaforen uit de tandartsenpraktijk: gebit OK,
teringen moeten plaatsvinden om de woningvoorraad courant te houden en
tandsteen verwijderen, vullingen vernieuwen en tanden trekken . Per ingreep
de stad of buurt leefbaar te houden c.q. de levensduur te verlengen. Als dit
]LMQGHLQVWUXPHQWHQRSKHWWHUUHLQYDQI\VLHNVRFLDDOHFRQRPLHHQYRRU]LH
JRHGHQWLMGLJJHEHXUWLVYHURXGHULQJYDQGHZRQLQJYRRUUDDGRS]LFKJHHQ
ningen benoemd.
9
probleem. Dit verandert als veroudering samengaat met een achterblijvende kwaliteit YDQ]RZHOGHZRQLQJDOVGHZRRQRPJHYLQJ$OVGDDULQHHQJHELHGVSUDNH van is, moet op bepaald moment een ingreep plaatsvinden in de ruimtelijke RPJHYLQJ'LWNDQYDULsUHQYDQRQGHUKRXGYDQGHRSHQEDUHUXLPWHWRWVORRS QLHXZERXZ9RRUGDWGHVWDSVORRSQLHXZERXZZRUGWJHPDDNW]LMQHUQRJ diverse mogelijkheden om de leefbaarheid te verbeteren door sociale investe ULQJHQ%XXUWHQPHWXLW]LFKW(URSDIWHDPVDDQOHJVSHHOYHOGMHV HQRIUXLPWH OLMNHLQYHVWHULQJHQRQGHUKRXGRSHQEDUHUXLPWHWRHYRHJLQJYDQJUDVYHOG Op dit moment bevindt de Capelse woningvoorraad in een volwassen fase en LVKHWJURWHQGHHOVFRXUDQWPHWXLW]RQGHULQJYDQ'H+RYHQ 2PWHYRRUNR men dat er in de toekomst een mismatch ontstaat tussen aanbod en woon ZHQVHQ]DOGHVWDGDFWLHIPRHWHQZRUGHQEHKHHUGRPFRXUDQWWHEOLMYHQ Als dit niet gebeurd neemt de courantheid en de leefkwaliteit af. Het is een
20
Figuur: 6: Productenlevenscyclus
'ĞďŝƚK<͕ ƌĞŐĞůŵĂƚŝŐƉŽĞƚƐĞŶ ŽŶƚŝŶƵĞƌĞŶ 'ĞďŝĞĚĨƵŶĐƚŝŽŶĞĞƌƚ ŶĂĂƌďĞŚŽƌĞŶ͘
dĂŶĚƐƚĞĞŶǀĞƌǁŝũĚĞƌĞŶ
sƵůůŝŶŐĞŶǀĞƌŶŝĞƵǁĞŶ
dĂŶĚĞŶƚƌĞŬŬĞŶ
KŶĚĞƌƐƚĞƵŶĞŶ /ŶƚĞŶƐŝǀĞƌŝŶŐǀĂŶĨLJƐŝĞŬĞŶ ƐŽĐŝĂĂůďĞŚĞĞƌ͘
sĞƌĂŶĚĞƌĞŶ &LJƐŝĞŬĞĞŶƐŽĐŝĂůĞƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƚŝĞŝŶ ĞĞŶĂŶĚĞƌǁŽŽŶŵŝůĞƵ;ŽŽŬ ƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƚŝĞŵĞƚ ĨƵŶĐƚŝĞǀĞƌĂŶĚĞƌŝŶŐϰΎͿ͘
sŐů͘ĨĂĐĞůŝĨƚ͗ŽƉĞŶďĂƌĞ ƌƵŝŵƚĞ͕ ďĞƉĞƌŬƚĞͬƐƚƌĂƚĞŐŝƐĐŚĞ ƌĞŶŽǀĂƚŝĞ͕ǀĞƌŬŽŽƉ ŚƵƵƌǁŽŶŝŶŐĞŶ͕ ƚŽĞǀŽĞŐŝŶŐĞŶ ǀŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶ͕ŝŶǀƵůůĞŶ ůĞŐĞƉůĞŬŬĞŶ͘
ĐŽŶŽŵŝĞ
<ůĞŝŶĞĂĂŶƉĂƐƐŝŶŐĞŶ ĞŶƚŽĞǀŽĞŐŝŶŐĞŶ͕ ǀĞƌŬŽŽƉ ŚƵƵƌǁŽŶŝŶŐĞŶ͕ďǀ͘ KŶĚĞƌŚŽƵĚ ŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞ͕ ƉůĂŶŵĂƚŝŐ ŽŶĚĞƌŚŽƵĚ ǁŽŶŝŶŐĞŶ͘ ĞŚŽƵĚĞŶƐŽĐŝĂůĞ ƐƚĂďŝůŝƚĞŝƚ͗ ŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶĞŶ ďƵƌŐĞƌŝŶŝƚŝĂƚŝĞǀĞŶ
hƉŐƌĂĚĞŶ hƉŐƌĂĚĞǀĂŶĚĞ ďĞƐƚĂĂŶĚĞǀŽŽƌƌĂĂĚĞŶ ƐŽĐŝĂůĞƐĂŵĞŶŚĂŶŐŵĞƚ ŚƵŝĚŝŐĞǁŽŽŶŵŝůŝĞƵĂůƐ ƵŝƚŐĂŶŐƐƉƵŶƚ͘ sŐů͘ƌĞǀŝƚĂůŝƐĂƚŝĞ͕ĂĂŶƉĂŬ ŽƉĞŶďĂƌĞƌƵŝŵƚĞ͕ ŝŶĨƌĂƐƚƌƵĐƚƵƵƌ͕ ƐůĞƵƚĞůƉƌŽũĞĐƚĞŶ͘ ĞƉĞƌŬƚĞ ƐƚƌĂƚĞŐŝƐĐŚĞͬĐŚŝƌƵƌŐŝƐĐŚĞ ƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƚŝĞ͘
sŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶ
&LJƐŝĞŬ
^ŽĐŝĂĂů
/ŶnjĞƚƚĞŶŽƉƐŽĐŝĂůĞƐƚĂďŝůŝƚĞŝƚ͗ƵƵƌƚĞŶŵĞƚƵŝƚnjŝĐŚƚ͕ ƌŽƉĂĨƚĞĂŵƐ͕ĞƚĐ͘
&ƵŶĐƚŝĞǀĞƌĂŶĚĞƌŝŶŐͬƚƌĂŶƐĨŽƌŵĂƚŝĞ͕ ƐĂŵĞŶǀŽĞŐĞŶ͕ƐůŽŽƉͲŶŝĞƵǁďŽƵǁ͕ ƐƵďƐƚĂŶƚŝĞĞůĚĞĞů͕ŶŝĞƵǁĞ ĚŽĞůŐƌŽĞƉĞŶ͘
^ŽĐŝĂůĞƐƚĂďŝůŝƚĞŝƚŽƉŶŝĞƵǁĐƌĞģƌĞŶ͘
ŝũǀŽŽƌďĞĞůĚ͗,ƵŝƐǀĞƐƚŝŶŐĞŶĐŽĂĐŚŝŶŐũŽŶŐĞŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ͕ ŐƵŶƐƚŝŐĞƌĞŐĞůŝŶŐĞŶǀŽŽƌŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ͕ĐĞŶƚƌĂĂů ŽŶƚŵŽĞƚŝŶŐƐƉƵŶƚ͕ŽŶĚĞƌŶĞŵĞƌƐ͕ĐƌĞģƌĞŶĂĂŶƚƌĞŬŬĞůŝũŬĞ ƵŝƚŐĂĂŶƐŐĞůĞŐĞŶŚĞĚĞŶ͘ ŝũǀŽŽƌďĞĞůĚ͗KƉƐƚĂƌƚĞŶƐĐŚŽŽůƐƉŽƌƚǀŽŽƌnjŝĞŶŝŶŐĞŶ͕ ũŽŶŐĞƌĞŶĐĞŶƚƌĂ͕ŬŝŶĚĞƌĐĂŵƉƵƐ͕ƐĐŚŽŽůƵŝƚǀĂůƚĞŐĞŶŐĂĂŶ͘
Figuur: 7
fasen van actief beheer & vernieuwing
Bron:
Maaskoepel atlas van woonmilieus en ontwikkelrichtingen
21
De Capelse opgave
HHQHHQ]LMGLJHZRQLQJYRRUUDDGHQFRQFHQWUDWLHVYDQJHVWDSHOGHZRQLQJHQLQ
De Capelse woningvoorraad is jong en verkeerd nog in een goede staat c.q.
de goedkope huursector, kunnen leiden tot concentraties van kwetsbare groe
LVFRXUDQW+HWKHHIWHFKWHURRNHHQHHQ]LMGLJNDUDNWHUZDWPHWQDPHKHW
SHQ2PGDWWHYRRUNRPHQ]DOHUPRHWHQZRUGHQJHwQYHVWHHUGLQGHZLMNHQ
vroeg naoorlogse deel, kan leiden tot wijken die in de toekomst niet meer
In geval van sloop-nieuwbouw van woningen krijgen bewoners een urgentie-
kunnen voldoen aan de woonwensen van de consument.
YHUNODULQJZDDUELM]H]HOINXQQHQDDQJHYHQZHONUHJLRGHHOLQKXQ]RHNSUR¿HO moet worden opgenomen. Dat kan dus altijd Capelle aan den IJssel zijn.
Een deel van de woningvoorraad typeren we als kwetsbaar. Het betreft onge YHHUZRQLQJHQ]LMQNOHLQHUGDQPPLQLPDDOMDDURXGHQKHEEHQ
De gemeente en Havensteder hebben in de Prestatieafspraken afgesproken
HHQ:2=ZDDUGHRQGHUGH(XUR,QRQ]HJHPHHQWHEHVWDDWGH
GDW'H+RYHQIDVH]DOZRUGHQJHKHUVWUXFWXUHHUGHQGDWHUQDGHUHDIVSUD
NZHWVEDUHZRQLQJYRRUUDDGYRRUQDPHOLMNXLWSRUWLHNHQHWDJHZRQLQJHQLQGH
NHQZRUGHQJHPDDNWRYHUGHWRHNRPVWEHVWHQGLJKHLGYDQKHWFRPSOH[GH
VRFLDOHZRQLQJYRRUUDDG(HQDDQWDOZRQLQJHQ]LMQLQSDUWLFXOLHUHHLJHQGRP
:LHNVODJGDWPRHWOHLGHQWRWHHQYRRUVWHOWRWDDQSDNLQ
=H]LMQJHFRQFHQWUHHUGLQ'H+RYHQGH:LHNVODJ%RQJHUG6FKHQNHOGH µFRPSOH[HQ¶5XEHQVVLQJHO6WDGVFHQWUXPOndanks het feit dat De Hoe
Verbetering particuliere woningvoorraad
ken niet aan alle drie criteria voldoet, geeft Stichting Havensteder aan dat de
61% van de Capelse woningvoorraad is in eigendom van particulieren of
woningen in De Hoeken ook tot de kwetsbare voorraad behoort. Zeker vanuit
ZRUGWYHUKXXUGGRRUSDUWLFXOLHUHYHUKXXUGHUV3DUWLFXOLHUHHLJHQDUHQ]LMQ]HOI
het sociaal oogpunt.
verantwoordelijk voor het onderhoud van hun woning. Doorgaans worden GH]HZRQLQJHQJRHGRQGHUKRXGHQRPGDWKHWUHVXOWHHUWLQZDDUGHEHKRXG
22
'HZRQLQJHQYHUNHUHQYDQGDDJGHGDJLQSULPDVWDDWPDDULQ]LMQ
9HHOZRQLQJHLJHQDUHQ¿QDQFLHUHQKHWJURRWYDDNGRRUPLGGHOYDQGHRYHU
GH]HZRQLQJHQMDDU+HWLVQRJPDDUGHYUDDJRIGH]HZRQLQJHQGDQ
ZDDUGHYDQKXQZRQLQJ'LW]DOLQGHWRHNRPVWJH]LHQGHHFRQRPLVFKHFUL
aan de woningbehoefte kunnen voldoen.
VLV PRHLOLMNHUZRUGHQ:RQLQJHLJHQDUHQ]XOOHQLQGHWRHNRPVWKHHOEHZXVW
$OVGHZRQLQJHQQLHWFRXUDQW]LMQRQWVWDDWOHHJVWDQG'HZRQLQJHQ]LMQDOOHHQ
moeten nadenken over het onderhoud van hun woning en spaargeld hier voor
DDQWUHNNHOLMNYRRUKXLVKRXGHQVPHWODJHLQNRPHQVGLHZHLQLJWRWJHHQNHX]H
moeten reserveren. Dit is niet voor iedereen mogelijk waardoor onderhoud
KHEEHQRSGHZRQLQJPDUNW+HW]LMQKXLVKRXGHQVGLHQRRGJHGZRQJHQ
wordt uitgesteld en er uiteindelijk achterstallig onderhoud ontstaat.
NLH]HQYRRUHHQGDNERYHQKHWKRRIGHQQLHWYRRUGHZRRQEHOHYLQJYDQHHQ
$FKWHUVWDOOLJRQGHUKRXGYRUPWHHQPDDWVFKDSSHOLMNSUREOHHPDOVRSWHUPLMQ
stad, wijk of buurt. Het onderhoud heeft geen prioriteit wat leidt tot achter
GHYHLOLJKHLGRIJH]RQGKHLGYDQEHZRQHUVLQJHYDDUNRPWRIGHOHHIEDDUKHLG
stallig onderhoud en uiteindelijk achteruitgang. Dit wordt vooral een probleem
LQHHQEXXUWKLHURQGHUOLMGWHQGLWRQGHUKRXGQLHWGRRUHLJHQDUHQ]HOIZRUGWRI
als het samengaat met een achterblijvende van de woonomgeving. Als
kan worden aangepakt .
HHQPDDOGHQHHUJDQJLVLQJH]HWNDQVHOHFWLHYHXLWVWURRPHQHFRQRPLVFKH
'H]HSUREOHPHQNXQQHQELQQHQGHVRFLDOHZRQLQJYRRUUDDGZRUGHQYRRUNR
DFKWHUXLWJDQJOHLGHQWRWHHQVQHOOHYHUORHGHULQJ:LMNHQZDDUVSUDNHLVYDQ
PHQGRRUSUHVWDWLH DIVSUDNHQWHPDNHQPHWGHZRQLQJVWLFKWLQJ'H]HRS
10
gave is veel lastiger als het gaat om de particuliere woningvoorraad vanwege
de verschillende eigenaren en kleine VVE’s.
KHWYHUOHLGHQYDQSDUWLFXOLHUHZRQLQJHLJHQDUHQGRRUPLGGHOYDQ duurzaamheidsacties (zie hoofdstuk 6),
KHWDDQVFKULMYHQYDQHLJHQDUHQ
'HPRWLHYHQYDQGHJHPHHQWHYHLOLJKHLGJH]RQGKHLGRIOHHIEDDUKHLG RP onderhoud te plegen kunnen in contrast staan tot de individuele belangen van
2PGHUJHOLMNHDFWLYLWHLWHQWHRUJDQLVHUHQ]DOGHRUJDQLVDWLHJUDDGELQQHQHHQ
particuliere woningeigenaren.
wijk moeten worden vergroot.
Niet iedere particuliere woningeigenaar is bereid evenveel te investeren in het RQGHUKRXGYDQGHZRQLQJRPGDWGHLQYHVWHULQJ]LFKQLHWGLUHFWODDWYHUWDOHQ in een waardestijging van de woning. De bereidheid om onderhoud te plegen LVDIKDQNHOLMNYDQGH¿QDQFLsOHPRJHOLMNKHGHQHQGHZRRQGXXU%HZRQHUV ]LMQJHQRRG]DDNWDQGHUHDIZHJLQJHQPDNHQ'HLQYHVWHULQJVEHUHLGKHLGLQGH ZRQLQJLVODDJDOVHUVSUDNHLVYDQHHQNRUWHZRRQGXXU]RDOVELMVWDUWHUVZR ningen en senioren die vanwege de verwachte woonduur minder snel bereid ]LMQWHLQYHVWHUHQ Er moet worden voorkomen dat er gebieden ontstaan waar op grote schaal sprake is van achterstallig onderhoud omdat dit leidt tot maatschappe OLMNHSUREOHPHQRSKHWJHELHGYDQYHLOLJKHLGJH]RQGKHLGHQOHHIEDDUKHLG (HQNOHLQGHHOYDQKHW&DSHOVHSDUWLFXOLHUHEH]LWEHKRRUWWRWGHNZHWVEDUH ZRQLQJYRRUUDDGLQGH]HJHELHGHQPRHWHQZHH[WUDDOHUW]LMQ(U]LMQZHLQLJ mogelijkheden om woningverbetering binnen de particuliere woningvoorraad YDQXLWGHJHPHHQWHPRJHOLMNWHPDNHQ(HQDDQWDODFWLYLWHLWHQGLHRQGHU]RFKW PRHWHQZRUGHQ]LMQ
GHPRJHOLMNKHGHQYDQDIVWHPPLQJYDQGHRSHQEDUHUXLPWHPHWKHW
GHPRJHOLMNKHGHQYDQZLMNEXXUWVWUDDWDGRSWLHGRRUGH
KHWRSVWDUWHQYDQHHQFRPPXQLFDWLHWUDMHFW
KHWDFWLYHUHQYDQ99(¶V
groot onderhoud van particuliere woningvoorraad, woningcorporatie,
23
Drie kansgebieden ,QGH6WUXFWXXUYLVLH]LMQGULHNDQVJHELHGHQDDQJHZH]HQ (Centraal Capelle,
PLOLHXVHQWHYHUYDQJHQGRRUVFKDDUVHZRRQPLOLHXV]RDOVGRUSVHODQGHOLMNH
’Landelijk Capelle HQ'H%RQJHUG:LQJHUG 'H+RYHQHQGH:LHNVODJELQ
HQH[FOXVLHYHZRRQPLOLHXV'H]HZRRQPLOLHXVZRUGHQRRNYLDKHWZRQLQJ
nen Centraal Capelle HQ'H%RQJHUG:LQJHUGYUDJHQGHPHHVWHXUJHQWLH
bouwprogramma op de nieuwbouwlocaties toegevoegd als dat mogelijk is.
'H]HZRQLQJHQEHKRUHQWRWGHNZHWVEDUHZRQLQJYRRUUDDG+HWKHHIWQXDO
&RQFUHHWLVDIJHVSURNHQGDWGH+RYHQIDVHZRQLQJHQ ZRUGWRQWWURN
HHQZHHUVODJRSGHOHHIEDDUKHLG8LWHLJHQRQGHU]RHNEOLMNWGDWGHDVSHFWHQ
NHQDDQGHZRQLQJYRRUUDDG'H+RYHQEHKRRUWWRWKHWFRPSDFWVXEXUEDQH
als woning, sociale samenhang en bevolking niet goed scoren in vergelijking
ZRRQPLOLHX'H]HLQ]HWYDVWJHOHJGLQGHZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQGLHJHPDDNW
11
met andere buurten in de stad .
]LMQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDPYRRUGHSHULRGHWP
De combinatie van nieuwbouwlocaties en kwetsbare woningvoorraad biedt
Actie:
NDQVRPKHWWRWDOHJHELHGHHQLPSXOVWHJHYHQ(U]LMQDODIVSUDNHQJHPDDNW
:HRUJDQLVHUHQMDDUOLMNVHHQELMHHQNRPVWPHWPDUNWSDUWLMHQ
PHW6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHURPHHQDDQWDOZRRQFRPSOH[HQLQKHW&HQWUXP
PDNHODDUVRQWZLNNHODDUVZRQLQJFRUSRUDWLHVHWF RPRQV woningbouwprogramma te kunnen afstemmen op de behoefte
JHELHGWHKHUVWUXFWXUHUHQ'H+RYHQ HQWHJDDQVWXGHUHQRSGHWRHNRPVW EHVWHQGLJKHLGYDQ'H:LHNVODJ+HWNDQVHQJHELHGKHW¶V*UDYHQZHJJHELHG
ELQQHQGHNDGHUVYDQGH:RRQYLVLH
JHHIWRQVGHPRJHOLMNKHLGRPVFKDDUVHZRRQPLOLHXVWRHWHYRHJHQ]LH
:HJHYHQXLWYRHULQJDDQGHJHSULRULWHHUGHVWDWXVEHVOXLWHQ
KRRIGVWXN
ZDDURQGHUKHUVWUXFWXUHULQJVSURMHFWHQ]RDOV'H+RYHQ ]RDOVLV
$OVGH]HNDQVJHELHGHQLQVDPHQKDQJZRUGHQEHQDGHUGNXQQHQGHERXZ
YDVWJHVWHOG2YHUGHYRRUWJDQJYDQGH]HSURMHFWHQZRUGWMDDUOLMNV
:HEHVWXGHUHQLHGHUHYULMNRPHQGH ORFDWLHLQRQ]HJHPHHQWHRPHU
gerapporteerd.
SODQQHQLQGDWJHELHG]RUJHQYRRUHHQEHODQJULMNHNZDOLWHLWVYHUEHWHULQJLQ GHVWDG'HZRQLQJERXZSURJUDPPHULQJ]DOGDQRRNYRRUDOJHULFKW]LMQRSGH RQWZLNNHOLQJYDQGH]HGULHJHELHGHQ9RRUGHSHULRGHWRW]LMQCentraal
achter te komen of de locatie een bijdrage kan leveren in het herstel
Capelle en Landelijk CapelleJHELHGYDQEHODQJGDDUQD]DOKHWGHUGHNDQ
van de woonmilieubalans.
VHQJHELHGGH%RQJHUG:LQJHUGZRUGHQDDQJHSDNW
Conclusies & acties ,QGLWKRRIGVWXNLVDQWZRRUGJHJHYHQRSGHYROJHQGHRSJDYHQXLWGH6WDGVYLVLH Zorg voor een variatie aan woonvormen en woonmilieus.
,QVWDUWHQGHJHVSUHNNHQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDPRYHU
GH:RQLQJPDUNWDIVSUDNHQYRRUGHSHULRGHWPZDDUELM
ZHLQ]HWWHQRSKHWKHUVWHOOHQYDQGHZRRQPLOLHXEDODQVHQGHGDOLQJ van de sociale woningvoorraad.
De grote uitdaging op het gebied van bouwen en wonen is het behouden van de kwaliteit van de stad. De beleidsopties zijn: tijdig en grootschalig herstruc-
24
De woonmilieubalans wordt hersteld door woonmilieus waar een overschot
tureren van verouderde stadsgebieden en het afstemmen van woonmilieus
DDQLVWHRQWWUHNNHQDDQGHZRQLQJYRRUUDDG]RDOVFRPSDFWVXUEDQHZRRQ
op draagkrachtig burgers.
Een deel van de woningvoorraad heeft een kwetsbaar karakter en kan in
Het aantal sociale huurwoningen tussen 2010 en 2020 zal verminderen,
combinatie van een achterblijvende omgeving leiden tot een uitsortering
zodat Capelle in de pas loopt met de regionale ontwikkeling en er nog steeds
ZDDUGUDDJNUDFKWLJH&DSHOOHQDUHQGHVWDG]XOOHQYHUODWHQ'LWLVRQZHQVHOLMN
sprake is van voldoende aanbod van bereikbare huurwoningen.
'DDURPPRHWGHNZDOLWHLWFRXUDQWKHLGYDQGH]HZRQLQJHQZRUGHQRQGHU ]RFKW]RGDWNDQZRUGHQEHSDDOGRIHQLQGLHQQRGLJZHONHHULQJUHSHQQRGLJ
'HRPYDQJYDQGHVRFLDOHZRQLQJYRRUUDDG]DOLQGHWRHNRPVWDIQHPHQ,QGH
]LMQ,QRQ]HVWDG]LMQGULHJHELHGHQZDDUZRQLQJERXZSODQQHQHQHHQGHHO
woningmarktafspraken met de stadsregio is afgesproken dat het aandeel van
YDQGHNZHWVEDUHZRQLQJYRRUUDDGJHFRQFHQWUHHUG]LMQ(U]DOHHQLQWHJUDDO
GHVRFLDOHZRQLQJYRRUUDDG]DOGDOHQYDQLQWRWLQ'H]H
SODQZRUGHQRQWZLNNHOGYRRUGH]HJHELHGHQZDDUXLWGXLGHOLMNZRUGWZDWGH
afspraak is in de prestatieafspraken met Stichting Havensteder verwerkt. De
WRHNRPVWZDDUGHLVYDQGH]HJHELHGHQRSZHONHZLM]HZHRPJDDQPHWGH]H
GDOLQJ]DOSODDWVYLQGHQGRRURQWWUHNNLQJKXXUKDUPRQLVDWLHHQYHUNRRS
drie gebieden en welk stappenplan moet worden gevolgd. Concreet is in de SUHVWDWLHDIVSUDNHQPHW+DYHQVWHGHUDIJHVSURNHQGDW'H+RYHQIDVH]DO
Actie:
worden geherstructureerd en dat er nadere afspraken worden gemaakt over
:HKDQGKDYHQGLWGRHOELMGHWRWVWDQGNRPLQJYDQGHQLHXZH
SHULRGH
:HPRQLWRUHQMDDUOLMNVYDQGHRQWZLNNHOLQJYDQGHRPYDQJYDQGH
woningmarktafspraken met de Stadsregio Rotterdam voor de
GHWRHNRPVWEHVWHQGLJKHLGYDQKHWFRPSOH[GH:LHNVODJOHLGHQGWRWHHQ voorstel tot aanpak in 2016. Actie:
sociale woningvoorraad en rapporteren hierover.
:HJDDQVDPHQPHWRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHUHHQYLVLH
PDNHQRYHUGHWRHNRPVWEHVWHQGLJKHLG'H:LHNVODJYRRU]LHQYDQ
:HJDDQRQGHU]RHNHQLQZHONHPDWHGHNZHWVEDUHZRQLQJYRRUUDDG
WRHNRPVWEHVWHQGLJLVHQPHWRQ]HSDUWQHUVHHQSODQYDQDDQSDN
een plan van aanpak 2016 en rapporteren hierover in 2015
ontwikkelen om het niveau van dit deel van de woningvoorraad op
SHLOWHKRXGHQGLWNDQOHLGHQWRWLQ]HWRSVRFLDOHSURJUDPPD¶V activering VVE’s, opknappen openbare ruimte, etc..
:HJDDQRQGHU]RHNHQZDWGHRPYDQJHQXUJHQWLHLVRPSDUWLFXOLHUH
ZRQLQJYHUEHWHULQJWHUHDOLVHUHQHQZDWGHPRJHOLMNKHGHQ]LMQRPGDW
:HJDDQSHUEXXUWGHFRXUDQWKHLGYDQGHZRQLQJYRRUUDDGOHHIWLMG
ZRQLQJFRXUDQWKHLGZRQLQJW\SHDDQWDONDPHUVHWF RQGHU]RHNHQ
HQGHGDDUELMEHKRUHQGHOHHIVWLMOHQVDPHQVWHOOLQJHQOHHIWLMGKXLV
KRXGHQ PHWDOVGRHOKHWLQEDODQVEUHQJHQYDQOHHIVWLMOHQLQGHZLMNHQ
te realiseren.
25
ϯϬϬϬ
ϮϱϬϬ
ϮϬϬϬ
ϱϱͲϲϰ ϭϱϬϬ
ϲϱͲϳϰ ϳϱͲϴϰ хϴϱ
ϭϬϬϬ
ϱϬϬ
Ϭ ϮϬϭϭ
&ŝ
26
ϮϬϭϮ
ϵ
ϮϬϭϯ
K
ϮϬϭϰ
ϮϬϭϱ
ϮϬϭϲ
ϮϬϭϳ
ϮϬϭϴ
ϮϬϭϵ
ϮϬϮϬ
ϮϬϮϭ
ϮϬϮϮ
ϮϬϮϯ
ϮϬϮϰ
ϮϬϮϱ
ϮϬϮϲ
ϮϬϮϳ
ϮϬϮϴ
ϮϬϮϵ
ϮϬϯϬ
ŝŬŬ ůŝ
Figuur 8
Bevolkingsprognose Capelle aan den IJssel 2011-2030
Figuur 9
Ontwikkeling alleenstaande huishoudens ouder dan 55 jaar
Bron:
Primosprognose 2011, ABF Research te Delft
Bron:
Primosprognose 2011, ABF Research te Delft
3 WONINGVRAAG Inleiding De omvang van de woningvraag wordt bepaald door de ontwikkeling van
MDDUVWLMJWÀLQNWHUZLMOKHWDDQWDOKXLVKRXGHQVWPMDDUGDDUHQWHJHQIRUVDI
KXLVKRXGHQVHQKHWPRWLHIRPWHZLOOHQJDDQYHUKXL]HQKDQJWVDPHQPHWGH
QHHPW'H]HVWLMJLQJWUHNW]HOIVGRRUWRWLQ+HWDDQGHHODOOHHQ
samenstelling en de leeftijd van een huishouden. De jongste huishoudens
VWDDQGHKXLVKRXGHQVVWLMJWHYHQHHQVIRUVYDQWRWLQ
KHEEHQYDDNHHQSUDNWLVFKHUHGHQRPWHZLOOHQYHUKXL]HQDOVJHYROJYDQHHQ
HYHQDOVKHWDDQGHHOKXLVKRXGHQVLQYHU]RUJRIYHUSOHHJKXL]HQLQWUDPXUDOH
YHUDQGHULQJLQGHJH]LQVVLWXDWLH7RHQRQ]HJHPHHQWHLQGHMDUHQµHQ¶
KXLVYHVWLQJ .RUWRPZHNULMJHQWHPDNHQPHWHHQWRHQDPHYDQDOOHHQVWDDQ
EHJRQWHJURHLHQWURNKHWYRRUQDPHOLMNMRQJHJH]LQQHQDDQ,QPLGGHOVWRW
GHKXLVKRXGHQVRXGHUGDQMDDU+LHUERYHQRSNULMJWGHVWDG]HOIVWHPDNHQ
MDDUODWHUZRRQWQRJVWHHGVHHQJURRWDDQWDOYDQGH]HEHZRQHUVLQ&D
PHWHHQGXEEHOHYHUJULM]LQJRPGDWKHWDDQWDO¶HUVWRHQHHPWGHRXGHUHQ
SHOOHDDQGHQ,-VVHO$OOHQHHQSDDUMDDURXGHUHQYHOHQLQPLGGHOVRXGHUGDQ
YHURXGHUHQ ZDDUGRRUDQGHUHHLVHQJHVWHOGZRUGHQDDQKHWW\SHYRRU]LHQLQ
MDDU.RUWRP&DSHOOHLVDDQKHWYHUJULM]HQ,QGLWKRRIGVWXNZRUGWLQJHJDDQ
gen .
13
op de bevolkingsontwikkeling en de daaruit voortkomende woningbehoefte. Dit hoofdstuk geeft antwoord op de opgaven uit de Stadsvisie:
+RHZHOSURJQRVHVQRRLWGHH[DFWHZDDUKHLGZHHUJHYHQNDQZHOJHFRQ FOXGHHUGZRUGHQGDWGHVWDGXLWEDODQVGUHLJWWHUDNHQDOVGHYHUJULM]LQJ
Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners met uiteenlo-
onverminderd toeneemt. Met het ouder worden veranderen de eisen die
pende achtergronden en woonwensen.
ZRUGHQJHVWHOGDDQGHZRQLQJHQYRRU]LHQLQJHQ+LHUGRRURQWVWDDWHUHHQ PLVPDWFKWXVVHQGHKXLGLJHZRQLQJYRRUUDDGGHDDQZH]LJHYRRU]LHQLQJHQHQ
Capelle vergrijst, houdt bij de ontwikkeling van nieuwe projecten rekening met
GHEHKRHIWHYDQGHLQZRQHUV2PGHVWDGLQEDODQVWHKRXGHQ]XOOHQYRRUDO
de woonwensen van de grote groep ouderen
JH]LQQHQPRHWHQZRUGHQDDQJHWURNNHQ
'HPRJUD¿VFKHRQWZLNNHOLQJWP De omvang van de Capelse bevolking blijft stabiel. Het aantal Capellenaren ]DOWPVFKRPPHOHQWXVVHQGHHQLQZRQHUV+RHZHOGH RPYDQJVWDELHOEOLMIWZLM]LJWGHVDPHQVWHOOLQJYDQGHEHYRONLQJ
12
De bevol
king t/m 64 jaar neemt af, terwijl het aantal mensen vanaf 65 jaar toeneemt. 1DDUYHUZDFKWLQJJURHLWKHWDDQWDOSOXVVHUVLQ&DSHOOHWRWPHWRQJH YHHUHQLQ]LMQHU]HOIVELMQDPHHURXGHUHQGDQQX De woningvraag wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal huishou GHQV0HWGHYHUJULM]LQJQHHPWRRNKHWDDQWDOKXLVKRXGHQVWRHYDQ huishoudens in 2011 tot 30.800 in 2030. Het aantal huishoudens vanaf 65
27
28
)LJXXU
9HUKXLVPRWLHYHQ
Bron:
De Grote Woontest 2012
Woonwensen 2PGHVWDGOHYHQGLJHQYLWDDOWHKRXGHQLVKHWEHODQJULMNGDWJH]LQQHQHHQ
]RHNHQLQGHKXXUVHFWRUQDDUHHQJH]LQVZRQLQJHQ2XGHUHQGLHKXUHQ]RHNHQ
JHVFKLNWHZRQLQJNXQQHQYLQGHQLQ&DSHOOH:HZLOOHQJH]LQQHQDDQGHVWDG
PHWQDPHQDDUKXXUDSSDUWHPHQWHQGLH]LMQYRRU]LHQYDQHHQOLIW,QGH
blijven binden en aantrekken. Dit houdt in dat binnen de voor hen aantrek
NRRSVHFWRUVWDDQYRRUDOHHQJH]LQVZRQLQJHQLQGHEHODQJVWHOOLQJYDQNOHLQH
NHOLMNHZRRQPLOLHXVJHwQYHVWHHUGPRHWZRUGHQLQHHQJRHGYRRU]LHQLQJHQ
KXLVKRXGHQVWRWMDDU+DOI YULMVWDDQGHHHQJH]LQVZRQLQJHQ]LMQSRSXODLUELM
QLYHDXHQHHQSUHWWLJHZRRQHQOHHIRPJHYLQJ+HWLVYDQEHODQJRSGH
alle huishoudens tot 55 jaar.
KRRJWHWH]LMQYDQGHZRRQZHQVHQ,QGH]HSDUDJUDDIJDDQZHNRUWLQRS
+XLVKRXGHQVGLHJHQHLJG]LMQRPELQQHQMDDUWHYHUKXL]HQ]LMQYRRUQDPHOLMN
ZRRQZHQVHQ'H]HSDUDJUDDILVJHEDVVHHUGRSGHUHVXOWDWHQYDQ'H*URWH
RS]RHNQDDUDSSDUWHPHQWHQPHWHHQOLIWHQHHQKRHNRIWXVVHQZRQLQJ'LW
:RRQWHVW'LWRQGHU]RHNULFKW]LFKRSGHPDWHYDQDIVWHPPLQJWXVVHQZRRQ
JHOGWRRNYRRUKXLVKRXGHQVGLHLQRQ]HJHPHHQWHHHQZRQLQJ]RHNHQ'H
milieus, identiteit & imago, leefstijlen en woonconcepten. De uitkomsten van
woonconsument is bereid tussen de 140.000 en 210.00 te betalen voor een
GLWRQGHU]RHNSDVVHQZHWRHELMSODQYRUPLQJ(UKHEEHQKXLVKRXGHQV
DSSDUWHPHQWPHWHHQOLIW9RRUHHQJH]LQVZRQLQJHQKHEEHQZRQLQJ]RHNHUV
PHHJHGDDQDDQGLWRQGHU]RHNZDDUYDQ&DSHOOHQDUHQ
WXVVHQGHRYHU
8LWGLWRQGHU]RHNEOLMNWGDWELMQDGHKHOIWYDQGHKXLVKRXGHQVXLWGHVWDGVUH
De interesse in het huren van een woning is momenteel groter dan het kopen
JLR5RWWHUGDPGHNRPHQGHMDUHQPLVVFKLHQZHO]RXZLOOHQYHUKXL]HQ
YDQHHQZRQLQJ'LWZRUGWZDDUVFKLMQOLMNYHURRU]DDNWGRRUKHWHFRQRPLVFK
UHVSRQGHQWHQKHEEHQDDQJHJHYHQGDW]HELQQHQHHQ,-VVHORHYHUJHPHHQWH
NOLPDDWZDDUGRRU¿QDQFLHULQJVYRRUZDDUGHQYRRUHHQZRRQFRQVXPHQWVWUHQ
]RXGHQZLOOHQZRQHQLQ3ULQV$OH[DQGHULQ&DSHOOHDDQGHQ
JHU]LMQJHZRUGHQRPHHQK\SRWKHHNWHNXQQHQYHUOHQHQHQRIHUYDDNHHUVW
,-VVHOLQ.ULPSHQDDQGHQ,-VVHO ,QRQ]HJHPHHQWHLVGHYRRUNHXUYRRU
HHQZRQLQJPRHWZRUGHQYHUNRFKWYRRUGDWPHQNDQYHUKXL]HQ)LJXUHQ
HHQHHQJH]LQVZRQLQJULMRIKRHNZRQLQJ KHWJURRWVWNRUWJHYROJGGRRUHHQ
PDNHQLQ]LFKWHOLMNZDWHHQKXLVKRXGHQRYHUKHHIWYRRUHHQEHSDDOG
DSSDUWHPHQWPHWHHQOLIW+HW]HOIGHJHOGWLQ.ULPSHQDDQGHQ,-VVHO,Q3ULQV
woningtype en welke woningtype gewenst is.
$OH[DQGHU]RHNWPHQYRRUDOQDDUDSSDUWHPHQWHQPHWHHQOLIW Vrijwel iedereen wenst wel ‘een stap te maken op de woonladder’, bijvoor 'HYHUKXLVPRWLHYHQYDQGHKXLVKRXGHQV]LMQGLYHUVHQ]LMQDIKDQNHOLMNYDQGH
EHHOGYDQSRUWLHNÀDWQDDUHHQDSSDUWHPHQWPHWHHQOLIWRIHHQHHQJH]LQV
OHHIWLMGZDDUPHQLQYHUNHHUG'HJHQHGLHZLOYHUKXL]HQGRHWGDWYDDNRPGDW
ZRQLQJRIYDQHHQERYHQEHQHGHQZRQLQJ]RQGHUHLJHQHQWUHHQDDUHHQ
de huishoudensamenstelling is veranderd. Naarmate de leeftijd op loopt,
woning met een eigen entree, etc.. Er worden hoge eisen gesteld aan de
ZRUGWGHYHUKXLVZHQVNOHLQHUHQ]DOPHQSDVYHUKXL]HQDOVKHWPRHWEYDOV
woningen. Met andere woorden, verhuisgeneigden willen waar voor hun geld
JHYROJYDQJH]RQGKHLGVUHGHQHQ¿JXXU
HQOLMNHQWHEHVHIIHQGDWPHQQXGDDGZHUNHOLMNLHWVNDQHLVHQ,QGHELMODJHLV aangegeven aan welke woonwensen de ideale woning vandaag de dag aan
De samenstelling van het huishouden heeft echter meer invloed op het ge
moet voldoen.
ZHQVWHZRQLQJW\SH0HWQDPHMRQJHJH]LQQHQHQMRQJHNOHLQHKXLVKRXGHQV
29
)LJXXU9RRUNHXUYRRUZRRQW\SH
30
Figuur 13: Prijscategorie waarin men een koopwoning zoekt
31
Figuur 14: Prijscategorie waarin men een huurwoning zoekt
32
Senioren 1LHXZERXZZRQLQJHQ]LMQJHZLOG8LWKHWRQGHU]RHNEOLMNWGDWYDQDOOH
2SGLWPRPHQW]LMQHUKXLVKRXGHQVLQRQ]HJHPHHQWHZRRQDFKWLJ
bewoners in de regio het liefste een nieuwbouwwoning wil hebben. Onder de
GLHMDDURIRXGHU]LMQYDQGH]HKXLVKRXGHQVZRQHQLQHHQDSSDUWH
verhuisgeneigde huishoudens is dat 34%. Er is een groep huishoudens dat
PHQWÀDWERYHQZRQLQJGHDQGHUHQZRQHQLQHHQHHQJH]LQVZRQLQJ
het heft graag in eigen handen houdt en via particulier opdrachtgeverschap
Ongeveer 44% van de huishoudens vanaf 65 jaar huurt een woning van de
HHQZRQLQJERXZW'H]HJURHSLVQLHW]RJURRWHQEHGUDDJW8LW¿JXXU
ZRQLQJFRUSRUDWLHKHWPHUHQGHHOYDQGH]HKXXUGHUVZRRQWLQHHQDSSDUWH
YDOWDIWHOH]HQGDWSDUWLFXOLHURSGUDFKWJHYHUVFKDSSRSXODLUGHULVYDQDIHHQ
PHQWÀDWERYHQZRQLQJ
koopprijs van E 250.000. 0HWQDPHGHVHQLRUHQGLHLQHHQHHQJH]LQVZRQLQJZRRQDFKWLJ]LMQZRQHQLQ
HHQZRQLQJGLHJURWHULVGDQQRRG]DNHOLMNHQGLHQDDUPDWHPHQRXGHUZRUGW 13%
5%
7%
VWHHGVPLQGHUWRHJDQNHOLMNZRUGW]LMQ!MDDUHQ]LMQ
18%
6%
11%
MDDU VHQLRUHQRXGHUGDQMDDU]LMQRISHUVRRQVKXLVKRXGHQVHQ
17%
6%
16%
19%
16%
15%
20%
22%
29%
8%
20%
10%
2P&DSHOOHLQEDODQVWHKRXGHQ]XOOHQGH]HHHQJH]LQVZRQLQJHQEHVFKLNEDDU
4%
17%
7%
PRHWHQNRPHQYRRUDQGHUHGRHOJURHSHQ]RDOVJH]LQQHQPHWPLGGHQLQNR
1%
6%
3%
1%
4%
3%
ZRQHQLQHHQHHQJH]LQVZRQLQJ
PHQV)LJXXUODDWGHYHUGHOLQJYDQGHVHQLRUHQRYHUHHQJH]LQVZRQLQ
JHQ]LHQZDDUYDQGH:2=ZDDUGHQ]LMQZHHUJHJHYHQ+LHUXLWEOLMNWGDW PRPHQWHHO]R¶QZRQLQJHQEHWDDOEDDU]LMQYRRUPLGGHQLQNRPHQVPDDU
Figuur 15
De prijscategorie waarin men een koopwoning zoekt
GLHQXEH]HW]LMQGRRUVHQLRUHQRXGHUGDQMDDU,QZRQLQJHQZRQHQ
Bron:
De Grote Woontest 2012
¶HUV,QGHWRHNRPVWNRPHQGH]HZRQLQJHQRRNEHVFKLNEDDUYRRUPLG deninkomens. ^ŽĐŝĂůĞŬŽŽƉ ƚͬŵϭϰϬ
>ĂĂŐŵŝĚĚĞŶ ŝŶŬŽŵĞŶ ϭϰϬͲϮϬϬ
,ŽŽŐŵŝĚĚĞŶ ŝŶŬŽŵĞŶ ϮϬϬͲϯϱϬ
,ŽŐĞŝŶŬŽŵĞŶƐ хϯϱϬ
dŽƚĂĂů
ϱϱũĂĂƌƚͬŵϲϰũĂĂƌ
ϭϵϮ
ϭ͘ϴϴϱ
ϯ͘Ϭϰϳ
ϲϱϴ
ϱ͘ϳϴϮ
ϲϱũĂĂƌƚͬŵϳϰũĂĂƌ
ϭϰϲ
ϭ͘ϬϵϬ
ϭ͘ϰϯϰ
ϰϰϲ
ϯ͘ϭϭϲ
ϳϱũĂĂƌĞŶŽƵĚĞƌ
ϭϱϭ
ϲϲϬ
ϰϳϱ
ϭϳϮ
ϭ͘ϰϱϴ
ϰϴϵ
ϯ͘ϲϯϱ
ϰ͘ϵϱϲ
ϭ͘Ϯϳϲ
ϭϬ͘ϯϱϲ
tK',
ϲ
Figuur 16:
^
ŝ
ŝ
ŝ
ŝ
Senioren in een eengezinswoning
Bron: bewerking bestand belastingen & GBA (aantal inwoners en leeftijden)
33
=RDOVDOXLW¿JXXUEOHHNGDDOWGHYHUKXLVJHQHLJGKHLGDOVPHQRXGHUZRUGW
2YHUGHZRQLQJHQZDDURXGHUHQJUDDJQDDUWRHZLOOHQYHUKXL]HQ]LMQGHYRO
Senioren willen graag blijven wonen in hun eigen woning (die eigenlijk te
gende woonwensen bekend :
JURRWLVRPGDWGHNLQGHUHQDOJHUXLPHWLMGKHWKXLVKHEEHQYHUODWHQ 7RFK
(HQRYHUJURWHPHHUGHUKHLGYDQGHRXGHUHQZLOHHQZRQLQJPHW
YHUKXLVWPHQQLHWJUDDJRPGDW]HHUJ]LMQJHKHFKWDDQGHNZDOLWHLWYDQKXQ
NDPHUVRIPHHU
woning, de woningomgeving, en de mensen in de buurt. Senioren vervullen
$OVRXGHUHQNOHLQHUZLOOHQJDDQZRQHQZLOOHQ]LMGDWSDVRS]HHU
een belangrijke sociale functie in wijken en buurten en daarmee een grote rol
KRJHOHHIWLMG
WDYGHOHHIEDDUKHLG+HWLVGDQRRNHQHU]LMGVYDQEHODQJGDWVHQLRUHQ]R
+XUHQGHRXGHUHQZLOOHQJUDDJEOLMYHQKXUHQHLJHQDDUEHZRQHUV
ODQJPRJHOLMNLQKXQZRQLQJNXQQHQEOLMYHQZRQHQHQ]HOIUHG]DDP]LMQLQKXQ
ZLOOHQRYHUKHWDOJHPHHQSDVQDGDW]HGH]LMQJHSDVVHHUG
HLJHQEXXUWRIZLMNDQGHU]LMGVRQWVWDDWGRRUVWURPLQJDOV]HGHPRJHOLMNKHLG
HYHQWXHHOQDDUHHQKXXUZRQLQJYHUKXL]HQHQ]HOIVGDQQLHWLQ
14
groten getale.
NULMJHQWHYHUKXL]HQQDDUHHQYRRUKHQPHHUJHVFKLNWHUHZRQLQJ(HQRSORV VLQJLVZRQLQJHQWHERXZHQLQGHZLMNRIEXXUWZDDUYHUJULM]LQJSODDWVYLQGW
0HHUGDQGHKHOIWYDQGHRXGHUHQZLOHHQQXOWUHGHQZRQLQJ'H]H
die voldoen aan de woonwensen van de senioren uit die wijk of buurt.
ZHQVORRSWRSPHWGHOHHIWLMGYDQGHSOXVVHUVZLOPHHUGDQ
6HQLRUHQ]XOOHQHHQYHUKXL]LQJSDVRYHUZHJHQDOVHUHHQQRRG]DDNYRRULV
$IKDQNHOLMNYDQGHOHHIWLMGZLOYDQGHRXGHUHQ³YHU]RUJG
RPGDW]HELMYRRUEHHOGGHWUDSQLHWPHHURSNXQQHQ8LW'H*URWH:RRQWHVW
ZRQHQ´GXVZRQHQPHW]RUJLQGHQDELMKHLG+HWJURRWVWHGHHO
blijkt dat senioren steeds meer behoefte hebben aan andere woningtypen
GDDUYDQZLOQRJZHO]HOIVWDQGLJYRRU]LHQLQGHGDJHOLMNVH
6OHFKWVHHQNOHLQGHHOZLOXLWVOXLWHQGWXVVHQRXGHUHQZRQHQ
een nultredenwoning.
levensbehoeften.
¿JXXU 'LWLVORJLVFKRPGDWGHWRHNRPVWLJHJHQHUDWLHVVHQLRUHQJHZHQG ]LMQDDQNHX]HYULMKHLG+RHZHOHHQJURRWDDQGHHOVHQLRUHQEHKRHIWHKHHIW aan een appartement met lift, neemt het aandeel senioren dat interesse heeft in een grondgebonden woning toe. Hierbij valt te denken aan patiowoningen,
,QGHWRHNRPVW]DOLQGHEXXUWHQZDDUYHUJULM]LQJQDGUXNNHOLMNVSHHOWRI]DO
YULMVWDDQGHZRQLQJHQDDQOHXQZRQLQJHQHWF%LMGHRQWZLNNHOLQJYDQQLHXZH
JDDQVSHOHQZRUGHQRQGHU]RFKWRIHUZRQLQJHQJHUHDOLVHHUGNXQQHQZRUGHQ
ZRQLQJHQ]DOGXVPHHUDDQGDFKWPRHWHQZRUGHQEHVWHHGDDQSURGXFWGLIIH
GLHYROGRHQDDQGHZRRQZHQVHQYDQGHVHQLRUHQXLWGHEXXUW'LW]DOJHGR
rentiatie.
seerd plaats vinden in de bestaande woningvoorraad en/of in nieuwbouw
$OVVHQLRUHQYHUKXL]HQQDDUHHQDSSDUWHPHQW]LMQJURWHUHJHOLMNYORHUVHZR
SODQQHQ]RGDWGHRXGHUHVHQLRUHQLQKXQHLJHQRPJHYLQJNXQQHQEOLMYHQ
QLQJHQPHWUXLPHUR\DOHNDPHUVZDDU]RUJHQHHQJRHGYRRU]LHQLQJHQQLYHDX
wonen en er woningen beschikbaar komen voor midden en hoge inkomens.
nabij is, maar waar niet alleen ouderen in de buurt wonen het meest favoriet.
2PGLWWHEHUHLNHQ]DOKHWQLHXZHDDQERGYDQJHOLMNZDDUGLJQLYHDXPRHWHQ
+HWFHQWUXPGH,-VVHOHQGHUDQGYDQKHW+LWODQGJHELHG]LMQSRWHQWLsOHORFD
]LMQGDWVHQLRUHQZRUGHQYHUOHLGRPKXQKXLGLJHZRQLQJWHYHUODWHQHQ]XOOHQ
WLHVYRRUGH]HVHQLRUHQJURHS
ZHGHGUHPSHO]RODDJPRJHOLMNPRHWHQPDNHQGRRUKHQWHRQW]RUJHQHQKHQ vroegtijdig mee te nemen in het planvormingsproces.
34
Figuur 17:
Gewenste woningtypen naar leeftijd
Bron:
De Grote Woontest 2012
35
Middeninkomens Huishoudens met een inkomen tussen 33.614 en 62.000 Euro per jaar be
PLGGHQLQNRPHQVXLWPD[LPDDOZRQLQJHQ,Q&DSHOOHDDQGHQ,-VVHO
horen tot de middeninkomens, hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen
OLMNWHUGXVYROGRHQGHSRWHQWLHHODDQERGWH]LMQRPGHPLGGHQLQNRPHQVWH
ODJHPLGGHQLQNRPHQV HQKRJHPLGGHQLQNRPHQV
KXLVYHVWHQ]RZHOYRRUODJHUHQKRJHUPLGGHQLQNRPHQV $OVZHQRJPHHU
%LQQHQGH]HLQNRPHQVJURHSYDOOHQYHHOEHURHSHQGLHYDQPDDW
activiteiten willen ontplooien om middeninkomens aan te trekken, is het vol
VFKDSSHOLMNEHODQJ]LMQ]RUJRQGHUZLMVSROLWLHGHWDLOKDQGHO =H]LMQGDQRRN
gende te overwegen:
goed voor de vitaliteit van de stad.
KXXUZRQLQJHQGLHZRUGHQYHUNRFKWJHULFKWDDQELHGHQDDQ
KXLVKRXGHQVPHWPLGGHQLQNRPHQV
+HWZRUGWYRRUGH]HKXLVKRXGHQVPRHLOLMNHURPHHQZRQLQJWHYLQGHQDOV]H
NOHLQHZRQLQJHQVDPHQYRHJHQWRWJURWHUHZRQLQJHQPHWHHQ
ZLOOHQRIPRHWHQYHUKXL]HQ'H]HJURHSNDQQLHW]RJHPDNNHOLMNPHHUWHUHFKW
ULFKWKXXUWXVVHQ(HQ(
op de sociale woningmarkt en krijgt te maken met strengere hypotheekvoor
DDQELHGHQYDQJRHGNRSHNDYHOVYRRUSDUWLFXOLHUHRSGUDFKWJHYHUV
ZDDUGHQHQDDQJHVFKHUSWHQRUPHQYRRUGH1DWLRQDOH+\SRWKHHN*DUDQWLH
RYHUOHJJHQPHWPDUNWSDUWLMHQRYHUKHWVWLPXOHUHQYDQQLHXZERXZ aanbod direct boven de grens van de sociale huursector.
Het kopen van een woning is dan ook moeilijker geworden evenals het huren van een sociale huurwoning. Het enige dat rest is de particuliere woningver
9ULMVSHOHQYDQWXVVHQZRQLQJHQGRRURXGHUHZRQLQJEH]LWWHUV
huur
YHUOHLGHQWRWYHUKXL]LQJPLGGHOVDDQWUHNNHOLMNDDQERGLQQLHXZERXZ
'HJH]LQQHQRQGHUGH]HPLGGHQLQNRPHQVZRQHQYHHODOQRJ LQHHQJHVWD
Starters
SHOGHZRQLQJ'HHQLJHVWDSGLH]LMZLOOHQGRHQLVHHQYHUKXL]LQJQDDUHHQ
(HQVWDUWHULVHHQMRQJHUHWXVVHQGHHQMDDUGLHYRRUKHWHHUVWHHQ]HOI
JURWHUHZRQLQJFTHHQHHQJH]LQVZRQLQJ:DQQHHUGH]HQLHWDDQZH]LJLV
standige woning betrekt of die vanuit een goedkope huurwoning doorstroomt
]XOOHQ]HLQGHKXLGLJHZRQLQJEOLMYHQ]LWWHQHQEHSHUNHQGDDUPHHGHWRHJDQJ
naar een eerste koopwoning 'HJURHSVWDUWHUVNXQQHQLQRQ]HJHPHHQWH
15
17
tot een sociale huurwoning voor anderen 7HJHOLMNHUWLMGEOLMNWXLW'H*URWH
YHUGHUZRUGHQXLWJHVSOLWVWLQHHQJURHSMRQJHUHQWRWMDDUGLH]HOIVWDQGLJ
:RRQWHVWGDWVHQLRUHQPHWHHQPLGGHQLQNRPHQGLHLQHHQVRFLDOHHHQJH
ZLOOHQZRQHQHQLQHHQJURHSWXVVHQMDDUGLH]LFKPLQRIPHHUGH¿QLWLHI
]LQVZRQLQJ]LWWHQPRHLOLMNYHUOHLGNXQQHQZRUGHQPHWHHQGXXUGHUHQNOHL
wil gaan settelen.
QHU DSSDUWHPHQW=LMRHIHQHQJHHQHIIHFWLHYHYUDDJXLWQDDUDSSDUWHPHQWHQ HQKRXGHQGHNRVWEDUHHQEHUHLNEDUHWXVVHQZRQLQJEH]HW
,QGHWRHNRPVW]DOKHWDDQWDOKXLVKRXGHQVWPMDDUGDOHQYDQKXLV 18
houdens in 2011 t/m 4.600 huishoudens in 2030 . Het aantal huishoudens %LQQHQVWDGVUHJLR5RWWHUGDPEOLMNWXLWRQGHU]RHNGDWLQ&DSHOOHDDQGHQ,-V
van 15 t/m 24 jaar blijft licht schommelen rond 1.000 huishoudens, het aantal
VHORQJHYHHUKXLVKRXGHQVPHWHHQPLGGHQLQNRPHQJUDDJ]RXGHQ
huishoudens vanaf 24 t/m 34 jaar daalt echter van 4.200 in 2011 tot 3.700
16
ZLOOHQYHUKXL]HQ +HWSRWHQWLsOHDDQERGZDDUODJHPLGGHQLQNRPHQVHHQ EHURHSRSNXQQHQGRHQEHVWDDWXLWPD[LPDDOZRQLQJHQHQYRRUKRJH
36
huishoudens in 2030. Het aantal starters daalt dus.
=RDOVDOHHUGHUEHVFKUHYHQJDDWYRRUGH]HJURHSGHSULPDLUHZHQVXLWQDDU
,QGHEHVWDDQGHZRQLQJYRRUUDDG]LMQHQEOLMYHQHUYRRUVWDUWHUVYROGRHQGH
een grondgebonden koopwoning. Het aanbod van betaalbare grondgebonden
mogelijkheden om een woning te verkrijgen (o.a. via de woonruimteverde
koopwoningen in de prijscategorie tot 175.000 Euro is in de regio en dus ook
OLQJ
in Capelle schaars. +HWVWDUWHUVSUREOHHPLVGDWEXLWHQ¿QDQFLHULQJKHWDDQERGQLHWDDQVOXLWELM ,QGHVWDGVYLVLHLVYDVWJHVWHOGGDWHU]RYHHODOVPRJHOLMNUHNHQLQJPRHW
GHYUDDJYDQGHGRRUVQHHVWDUWHU*URQGJHERQGHQNRRSZRQLQJHQ]LMQLQ
worden gehouden met de vraag naar woningen voor starters en woningen
RQ]HJHPHHQWHUXLPVFKRRWVWHYLQGHQPDDU]LMQRQEHWDDOEDDUYRRUVWDUWHUV
voor ouderen bij ontwikkeling van nieuwe projecten. Het doel is dat starters
,QLWLDWLHYHQ]RDOVVWDUWHUVOHQLQJHQOHYHUHQWHZHLQLJUHQGHPHQW'HKXLGLJH
RSGHZRQLQJPDUNWELQQHQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOYHUVFKLOOHQGHVWDSSHQRS
woningbouwlocaties bieden weinig ruimte om dergelijke starterswoningen toe
GHZRRQODGGHUNXQQHQPDNHQ2PGLWPRJHOLMNWHPDNHQ]XOOHQHUELQQHQGH
WHYRHJHQ]LHRRNKRRIGVWXN
ZRRQPLOLHXVGLYHUVHPRJHOLMNKHGHQPRHWHQ]LMQ9RRUVWDUWHUVVSHOHQWZHH aspecten, de betaalbaarheid en daaraan gerelateerd het type woning dat voor
+RHZHOXLWGLYHUVHRQGHU]RHNHQEOLMNWGDWGHVWDUWHUHHQJURWHYRRUNHXUKHHIW
starters geschikt is.
voor een koopwoning, blijft dat voor velen in de huidige periode van strenger ZRUGHQGH¿QDQFLsOHHLVHQYDQGHEDQNHQHHQRQEHUHLNEDUHZHQV6RFLDOH
8LW'H*URWH:RRQWHVWEOLMNWGDWVWDUWHUVGRRUJDDQVYRRUQDPHOLMNLQWHUHVVH
KXXUZRQLQJHQ]LMQHULQ&DSHOOHJH]LHQYDQXLWGHEHKRHIWHYDQGHVWDUWHU
LQKXXUDSSDUWHPHQWHQ,QUHJLRJHPHHQWHQ]RDOV&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOLVGH
YROGRHQGHDDQZH]LJ:DWRSYDOWLVGDWYHHO&DSHOVHVWDUWHUVWDPHOLMNNULWLVFK
ZHQVQDDUKXXUHQHHQJH]LQVZRQLQJHQLHWVJURWHUGDQLQ5RWWHUGDP'DQN]LM
staan tegenover het aanbod in Capelle in de bestaande voorraad huurwo
HHUGHUORNDDORQGHU]RHNYDQGH6WDUWHUVPDULQLHULVEHNHQGGDWGHSULPDLUH
QLQJHQ,QKHWELM]RQGHUGHFDWHJRULHVWDUWHUVGLHZDWODQJHUWKXLV]LMQEOLMYHQ
ZHQVYDQGHVWDUWHUVLQRQ]HJHPHHQWHGLH]LFKZLOOHQJDDQµVHWWHOHQ¶XLWJDDW
ZRQHQHQGDQVDPHQPHWHHQSDUWQHURS]RHNJDDQQDDUHHQ]HOIVWDQGLJH
naar goedkope grondgebonden woningen in een rustige woonomgeving.
KXXUZRQLQJEOLMNHQ]HNHUQLHWGHHHUVWHGHEHVWHZRQLQJWHDFFHSWHUHQ
Figuur 18:
Gewenste woningtypen starters
Bron:
De grote woontest 2012
37
De sociale doelgroep Desondanks vinden starters veelal hun eerste woning via de stadsregionale
Huishoudens die een inkomen hebben tot 33.000 behoren tot de sociale
woonruimteverdeling. Hun eerste woning is dan een sociale huurwoning.
doelgroep ,QRQ]HJHPHHQWHEHKRRUWWRWGH]HGRHOJURHS+LHUYDQ
,QRQ]HJHPHHQWHLVKHWDDQGHHOVWDUWHUVGDWLQRQ]HJHPHHQWHKDDUHHUVWH
woont 78% in een huurwoning met een huurprijs tot de liberalisatiegrens (E
ZRQLQJYLQGJURRW=REHVWRQGKHWDDQWDOJHVODDJGHZRQLQJ]RHNHUVLQ
LQHHQGXXUGHUHKXXUZRQLQJHQLQHHQNRRSZRQLQJ
YRRU[DDQWDO XLWVWDUWHUV9DQGHJRHGNRRSVWHZRQLQJHQHQND
PHWHHQ:2=ZDDUGHKRJHUGDQ(2SGLWPRPHQW]LMQHUYRRUGH
20
19
PHUZRQLQJHQ JLQJHQHU]HOIVPHHUQDDU&DSHOVHVWDUWHUVGDQYDQHOGHUV .
GRHOJURHSGXVPD[LPDDOEHUHLNEDUHKXXUZRQLQJHQQRGLJ%LQQHQGH VWDGVUHJLR5RWWHUGDPLVRQGHU]RFKWRIGHRPYDQJYDQGHEHUHLNEDUHZRQLQJ 21
,QGHWRHNRPVWELHGHQZHVWDUWHUVYRRUDOHHQNDQVRPLQGHEHVWDDQGH
voorraad voldoende aansluit bij de omvang van de sociale doelgroep . Uit
woningvoorraad een woning te vinden, via de stadsregionale woonruimtever
GHRQGHU]RHNHQEOLMNWGDWGHWRWDOHRPYDQJYDQGHEHUHLNEDUHZRQLQJYRRU
GHOLQJPDDUZHZLOOHQLQGHEXXUWHQZDDUKHUVWUXFWXUHULQJSODDWV]DOJDDQ
raad in de stadsregio met 317.000 woningen 12.000 woningen groter is dan
YLQGHQGHPRJHOLMNKHGHQRQGHU]RHNHQRPJURQGJHERQGHQVWDUWHUVZRQLQJHQ
ZDDUYDQHHUVWZHUGXLWJHJDDQHQGDWGH]HH[WUDZRQLQJHQYHUVSUHLG]LMQRYHU
WRHWHYRHJHQ+HWDDQSDVVHQYDQGHJURQGSULM]HQ]DOEHKRUHQWRWGHPRJH
de regiogemeenten. Er is in de regio dus meer ruimte voor de doelgroep dan
lijkheden.
eerst werd gedacht.
^ĐŚŝĞĚĂŵ ZŽƚƚĞƌĚĂŵ sůĂĂƌĚŝŶŐĞŶ ZŝĚĚĞƌŬĞƌŬ ZŽnjĞŶďƵƌŐ ĂƉĞůůĞĂĂŶĚĞŶ /:ƐƐĞů ^ƉŝũŬĞŶŝƐƐĞ >ĂŶƐŝŶŐĞƌůĂŶĚ ĞƌŶŝƐƐĞ tĞƐƚǀŽŽƌŶĞ DĂĂƐƐůƵŝƐ ƌŝĞůůĞ ůďƌĂŶĚƐǁĂĂƌĚ ,ĞůůĞǀŽĞƚƐůƵŝƐ ĂƌĞŶĚƌĞĐŚƚ <ƌŝŵƉĞŶĂĂŶĚĞŶ /:ƐƐĞů
ŽƌƉŽƌĂƚŝĞ фϲϱϮ ϭϮ͘ϰϳϴ ϭϯϳ͘ϵϬϯ ϭϲ͘ϱϴϴ ϴ͘ϭϳϯ Ϯ͘ϮϴϮ ϭϭ͘ϲϬϮ
WĂƌƚŝĐƵůŝĞƌ фϲϱϮ ϯ͘Ϯϱϳ Ϯϵ͘ϲϭϴ ϭ͘ϭϰϱ ϲϭϵ ϱϵ ϭ͘ϭϳϮ
<ŽŽƉ фϭϰϬ͘ϬϬϬ ϱ͘ϰϰϵ ϯϯ͘ϵϲϯ ϯ͘Ϯϲϯ ϭ͘ϰϯϮ ϯϭϰ ϭ͘ϯϴϲ
^ŽĐŝĂĂů ƚŽƚĂĂů Ϯϭ͘ϭϴϰ ϮϬϭ͘ϰϴϰ ϮϬ͘ϵϵϲ ϭϬ͘ϮϮϰ Ϯ͘ϲϱϱ ϭϰ͘ϲϭϬ
йŬŽŽƉŽƉ ƐŽĐŝĂĂů Ϯϱ͕ϳ ϭϲ͕ϵ ϭϱ͕ϱ ϭϰ͕Ϭ ϭϭ͕ϴ ϵ͕ϴ
ϭϯ͘ϬϮϱ ϰ͘Ϭϴϰ ϭ͘ϯϯϮ ϭ͘ϭϭϮ ϲ͘Ϭϰϰ ϭ͘ϴϵϯ Ϯ͘ϱϰϴ ϱ͘ϯϮϵ ϯ͘ϵϯϲ ϰ͘ϯϱϭ
ϲϬϴ ϳϮ ϯϭ ϴϰ ϭϳϲ ϴϰ ϱϮ ϯϬ ϯϮ ϱϵ
ϵϬϮ ϭϴϳ ϱϳ ϯϱ ϭϰϯ Ϯϳ Ϯϴ ϱϭ ϯϰ ϯϬ
ϭϰ͘ϱϯϱ ϰ͘ϯϰϯ ϭ͘ϰϮϬ ϭ͘Ϯϯϭ ϲ͘ϯϲϯ Ϯ͘ϬϬϰ Ϯ͘ϲϮϴ ϱ͘ϰϭϬ ϰ͘ϬϬϮ ϰ͘ϰϰϬ
ϲ͕Ϯ ϰ͘ϯ ϰ͕Ϭ Ϯ͕ϴ Ϯ͕Ϯ ϭ͕ϯ ϭ͕ϭ Ϭ͕ϵ Ϭ͕ϴ Ϭ͕ϳ
ů
38
Ě
Figuur 19:
ontwikkeling van jonge huishoudens
Figuur 20
Omvang sociale woningvoorraad
Bron:
Primosprognose 2011, ABF Research te Delft
Bron:
C.O.S. Rotterdam
,Q&DSHOOHDDQGHQ,-VVHORPYDWGHEHUHLNEDUHZRQLQJYRRUUDDG
HQRUPHYHUJULM]LQJHQHHQJURWHJURHSYDQVHQLRUHQGLHJHZHQGLVRPWHNXQ
woningen. Hiertoe worden sociale en particuliere huurwoningen met een huur
QHQNLH]HQ'LWOHLGWWRWHHQJURWHUHEHKRHIWHDDQGLYHUVLWHLWLQZRQLQJW\SHQHQ
22
tot 664,66. Euro gerekend alsmede koopwoningen tot 140.000 Euro . Dit
YRRU]LHQLQJHQNRUWRPPDDWZHUN9HHOVHQLRUHQ]LMQZRRQDFKWLJLQZRQLQJHQ
aanbod is binnen stadsregio Rotterdam fors. De omvang van de sociale doel
GLHLQWHUHVVDQW]LMQYRRUPLGGHQLQNRPHQV+HWLVYDQEHODQJGHRXGHUHQWH
JURHSLQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOEHGUDDJWSHUMDQXDUL&DSHOOH
YHUOHLGHQRPGH]HZRQLQJHQWHYHUODWHQ]RGDWZHPLGGHQLQNRPHQVNXQQHQ
bevat dus voldoende bereikbare woningen om de doelgroep op te vangen.
DDQWUHNNHQ6HQLRUHQZRUGHQDOOHHQYHUOHLGWRWHHQYHUKXL]LQJDOVGHNZDOLWHLW YDQGHZRQLQJPLQLPDDOHYHQKRRJLVDOVGHZRQLQJGLH]HDFKWHUODWHQ
Conclusies & acties Dit hoofdstuk geeft antwoord op de volgende opgaven uit de Stadsvisie: Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners met uiteenlo-
Acties:
6DPHQPHWRQ]HSDUWQHUVVWLFKWLQJ+DYHQVWHGHUHQRQWZLNNHODDUV
JDDQZHGHEHKRHIWHHQPRJHOLMNKHGHQRQGHU]RHNHQRP
pende achtergronden en woonwensen.
woningen te realiseren voor ouderen uit de buurt. Hierbij houden we nadrukkelijk rekening met de veranderende woonwensen van
,QGLWKRRIGVWXNLVHHQEHHOGYHUNUHJHQYDQGHZRRQZHQVHQ(UNDQZRUGHQ
RXGHUHQGRRUGH]HWHWZHHMDDUOLMNVWHRQGHU]RHNHQYLDHQTXrWHHQ
JHFRQFOXGHHUGGDWGHPHQVHQJHZHQG]LMQRPWHNXQQHQNLH]HQHQGLWRRN
LQWHUYLHZVHQEHQDGHUHQZHRXGHUHEHZRQHUVDFWLHIRP]HWH
YHUZDFKWHQELMGHDDQNRRSYDQHHQZRQLQJ7HYHQVLVJHEOHNHQGDWHULQ
YHUOHLGHQWRWYHUKXL]LQJKLHUELMZRUGHQFUHDWLHYHPLGGHOHQ
SULQFLSHYROGRHQGHZRQLQJHQ]LMQRPGHVRFLDOHGRHOJURHSHQPLGGHQLQNR
RQGHU]RFKWHQLQGLHQPRJHOLMNJHKDQWHHUG]RDOVELMYRRUEHHOG
mens te huisvesten.
woningruil.
Acties:
:HRQGHU]RHNHQLQGHEXXUWHQZDDUYHUJULM]LQJQDGUXNNHOLMNVSHHOW of er levensloopbestendige woningen gerealiseerd kunnen worden
%LMGHSODQYRUPLQJEHWUHNNHQZHGHEHRRJGHGRHOJURHSHQ
QDGUXNNHOLMNLQKHWSURFHV'H:RRQYLVLHJHOGWGDDUELMDOV
de oudere senioren in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen en
toetsingskader waarbij we bij planvorming houden rekening met
er doorstroming ontstaat.
LQGHEHVWDDQGHZRQLQJYRRUUDDGHQRILQQLHXZERXZSODQQHQ]RGDW
leefstijlen en woonmilieus. Capelle vergrijst , houdt bij de ontwikkeling van nieuwe projecten rekening met de woonwensen van de grote groep ouderen. ,QGLWKRRIGVWXNLVJHFRQVWDWHHUGGDWZHWHPDNHQJDDQNULMJHQPHWHHQ
39
40
4 LEEFSTIJLEN EN LEEFBAARHEID Inleiding $OVKHWJDDWRPZRQHQKHEEHQPHQVHQYHUVFKLOOHQGHYRRUNHXUHQVRPPLJH
aan worden gesteld¶,QGHSUDNWLMNNRPWKHWHURSQHHULQGDWOHHIEDDUKHLG
mensen willen privacy in een rustige omgeving, terwijl anderen sociale contro
betrekking heeft op de waardering van de fysieke en de sociale aspecten van
OHHQOHYHQGLJKHLGRSSULMVVWHOOHQ'H]HYRRUNHXUHQZRUGHQLQZRQLQJPDUNW
de leefomgeving. Onder fysieke aspecten wordt het volgende verstaan: de
DQDO\VHV³OHHIVWLMOHQ´JHQRHPG'HOHHIVWLMOEHSDDOWKRHLHPDQG]LMQRPJHYLQJ
staat van het onderhoud van de openbare ruimte, de mate van verloedering
HUYDDUW,Q]LFKWLQOHHIVWLMOHQNDQKHOSHQRPGHMXLVWHZRQLQJERXZSODQQHQWH
en vervuiling ervan, maar ook de uitstraling van de woongebouwen en de
UHDOLVHUHQHQGHOHHIEDDUKHLGLQHHQZLMNRIEXXUWSRVLWLHIWHEHwQYORHGHQ,Q
EXXUWRIZLMNDOVJHKHHO%LMVRFLDOHDVSHFWHQJDDWKHWHURPRIGHVRFLDOH
de Stadsvisie is het volgende geformuleerd:
contacten met de directe buren en andere bewoners binnen een woonbuurt ZHOQLHWSUHWWLJLV'HNZDOLWHLWYDQGH]HFRQWDFWHQLVEHSDOHQGYRRUPDWH
Capelle is een stad waar plaats is voor iedereen, daarom is het beleid er op
van leefbaarheid in een buurt. Dit komt omdat het gedrag van bewoners de
gericht om te werken aan onderling begrip, respect en verdraagzaamheid.
woonbeleving van anderen beïnvloed. Daarom is het belangrijk dat bewoners HONDDUNHQQHQ,PPHUVDOVMHZHHWZLHHUQDDVWMHZRRQWHQMHNHQWKHWYDQ
Leefbaarheid
JH]LFKWYDQPHGHÀDWEHZRQHUVRISRUWLHNEHZRQHUVVSUHHNMHGH]HPDNNHOLMNHU
:DQQHHUPHQVHQPHWYHUVFKLOOHQGHOHHIVWLMOHQGLFKWRSHONDDUZRQHQNXQQHQ
aan op ongewenst woongedrag.
GH]HPHWHONDDUJDDQERWVHQDOVJHYROJYDQRQEHJULSRIHUJHUQLV 'LWNRPW GHOHHIEDDUKHLGLQHHQEXXUWQLHWWHQJRHGH'RRUJDDQV]LMQEHZRQHUVYDQ
'LW]DOJHEHXUHQDOVHUVSUDNHLVYDQRYHUHHQVWHPPLQJWXVVHQEXXUWEHZR
YURHJQDRRUORJVHZLMNHQGHPLGGHOKRRJERXZEXXUWHQXLWGHMDUHQ¶HQµ
ners over de collectieve buurtbelangen (bijvoorbeeld een schone en veilige
minder vaak tevreden over het wonen in hun buurt en ervaren vaker overlast
VWUDDWSRUWLHN HQKXQEHUHLGKHLGRP]LFKKLHUYRRULQWH]HWWHQ2QGHUOLQJH
dan bewoners van andere buurttypen. Veel huishoudens met lage inkomens,
sociale controle speelt hierbij een belangrijke rol. Mensen in een buurt kun
HHQDIEURNNHOHQGHVRFLDOHFRKHVLHHQYHUORHGHULQJYDQGHRPJHYLQJ]RUJHQ
nen nieuwe bewoners bekendmaken met de ongeschreven regels over het
er voor problemen.
JHEUXLNYDQGHZRQLQJHQGHFROOHFWLHYHUXLPWHVLQGHVWUDDWGHÀDWRIKHW
Capellenaren beoordelen hun buurt in het algemeen gemiddeld met een
portiek (‘de rommel op straat’ of juist ‘de netjes onderhouden tuin van de bu
7,2
23
. Desondanks geven 3 op de 10 bewoners aan in meer of minder mate
UHQ¶ HQ]HOILQJULMSHQELMHQHONDDUDDQVSUHNHQRSRYHUODVWJHYHQGJHGUDJ'LW
overlast te ondervinden van omwonenden. Hierdoor wordt het woongenot
LVHHQFRQWLQXHSURFHV2SGHODQJHUHWHUPLMQUHVXOWHHUWGLWLQHHQVSHFL¿HN
verminderd en het primaire veiligheidsgevoel rondom de woning verlaagd.
soort sociaal klimaat binnen een buurt.
,QGH/HHIEDDURPHWHULVOHHIEDDUKHLGJHGH¿QLHHUGDOVµde mate waarin de
Het wordt lastiger om een goed sociaal klimaat c.q. leefbaarheid op te bou
leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens
wen en in stand te houden als te veel bewoners een andere leefstijl hebben
41
en van elkaar verschillen qua waarden, normen en opvattingen met betrek king tot het wonen. Dat kan leiden tot verschillen in woongedrag, onbegrip of ergernis die vervolgens tot irritaties tussen bewoners kunnen leiden en soms ]HOIVWRWFRQÀLFWHQ Om te voorkomen dat leefstijlen teveel met elkaar botsen is het Actieplan :RRQRYHUODVWRQWZLNNHOGHQZRUGWHUDOOHVDDQJHGDDQRPZRRQIUDXGH te voorkomen. Daarnaast wordt rekening gehouden met de verschillende leefstijlen van de Capelse bewoners binnen de woonruimteverdeling van de sociale woningvoorraad en bij de ontwikkeling van nieuwbouwlocaties. Actieplan woonoverlast Het Actieplan woonoverlast is ontwikkeld om woonoverlast terug te drin JHQ]RGDWGHOHHIEDDUKHLGZRUGWYHUEHWHUG0HWEHKXOSYDQKHW$FWLHSODQ woonoverlast wordt bereikt dat gemiddeld niet meer dan twee van de tien EHZRQHUVLQ YLQGHQGDWRYHUODVWYDQRPZRQHQGHQYDDNRIVRPV Het leefstijlenmodel van SmartAgent is een versimpelde weergave van
voorkomt. Met andere woorden 80% van de Capellenaren ervaart dan geen
de werkelijkheid. Aan hand van 4 leefstijlen geeft het model weer hoe een
ZRRQRYHUODVW'LWLVHHQYHUPLQGHULQJPHWWHQRS]LFKWHYDQ9DQ
individu zich verhoudt tot de samenleving.
ZRRQRYHUODVWLVVSUDNHDOVHHQLQGLYLGXHOHEHZRQHU]LFKUHJHOPDWLJRIVWUXF
Bron: De Grote Woontest 2012 in de Regio Rotterdam
WXUHHO]RGDQLJJHGUDDJWGDWGH]HSHUVRRQGDDUPHHLQLHGHUJHYDORPZRQHQ den in hun woongenot stoort en/of in hun vrijheid belemmert en daarnaast HYHQWXHHORRN]LFK]HOIVFKDGHWRHEUHQJW*HOXLGVRYHUODVWEHGUHLJLQJKDQJHQ LQGHSRUWLHNODVWLJYDOOHQEXUHQUX]LHHQRYHUODVWJHYHQGJHGUDJYDQNLQGHUHQ YDQEXUHQ]LMQKLHUYRRUEHHOGHQYDQ Woonfraude 2QUHFKWPDWLJHEHZRQLQJZRRQIUDXGH WDVWGHOHHIEDDUKHLGDDQLQJHYDOYDQ overlast en overbewoning. Het leidt tot verminderde binding van huurders,
42
minder sociale cohesie en frustreert de stadsregionale woonruimteverde OLQJ,QDOOHJHYDOOHQZRUGHQUHJHOVRYHUWUHGHQ:RRQIUDXGHNDQZRUGHQ JHGH¿QLHHUGDOVDOOHYRUPHQYDQRQUHFKWPDWLJHEHZRQLQJRQUHFKWPDWLJH doorverhuur, onrechtmatig gebruik en overbewoning van de woning. Samen met Stichting Havensteder wordt structureel gewerkt aan het voorkomen van woonfraude.
Conclusie & Acties :RQHQGRHWPHQLQHHQKXLVHQOHYHQGRHWPHQLQGHRPJHYLQJZRRQPL OLHX :RRQJHQRWZRUGWPHGHEHSDDOGGRRUGHRPJHYLQJHQGLUHFWHEXUHQ,Q RQ]HJHPHHQWHZRUGWKDUGJHZHUNWRPLHGHUH&DSHOOHQDDUHHQ]R¶QRSWLPDDO mogelijk woongenot te laten ervaren. Dit is een permanent proces. Een aantal DFWLHV]LMQDOLQJH]HWRPKHWZRRQJHQRWHQGHOHHIEDDUKHLGWHRSWLPDOLVHUHQ Acties:
0HWRQ]HSDUWQHUV6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHU3ROLWLH KHEEHQZHKHW
UHJXOLHUHZHUN]DDPKHGHQ
actieplan aanpak woonoverlast wat nu deel uit maakt van de
0HWRQ]HSDUWQHUVLVHHQRQGHU]RHNQDDUZRRQIUDXGHRSJHVWHOG
YDQZDDUXLWGHLQWHUQHSURFHVVHQ]LMQYHU¿MQG+LHUPHHZRUGWQX
:HVWLPXOHUHQRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHURPWH
H[SHULPHQWHUHQPHWOHHIVWLMOHQELMZRRQUXLPWHYHUGHOLQJ
gewerkt.
43
44
5 WONEN EN ZORG Inleiding
Aanpasbaar bouwen
'HGXEEHOH YHUJULM]LQJRIWHZHOGHWRHQDPHYDQKHWDDQWDO¶HUV YUDDJW
Uit het derde hoofdstuk is al duidelijk geworden dat het grootste deel van de
RQ]HDDQGDFKW'HEHKRHIWHDDQLQWUDPXUDDORIEHVFKHUPGZRQHQZDDU
VHQLRUHQOLHYHUQLHWZLOYHUKXL]HQRPGDWPHQ]RODQJPRJHOLMN]HOIVWDQGLJZLO
XXUVYHU]RUJLQJHQWRH]LFKWDDQZH]LJLV]DOLQGHWRHNRPVWWRHQHPHQ
blijven wonen. De woning wordt verlaten als het niet anders kan, omdat men
+HWJURHLHQGDDQWDO³RXGHUHRXGHUHQ´EHwQYORHGWGDQRRNGHEHKRHIWHDDQ
bijvoorbeeld de trap niet meer op kan lopen. Dit houdt in dat senioren steeds
EHVFKLNEDUHYRRU]LHQLQJHQGLHHUPRHWHQ]LMQYRRUGHJHQHQGLHKHWQLHWPHHU
YDNHUKXQZRQLQJ]XOOHQJDDQDDQSDVVHQRPHUWHNXQQHQEOLMYHQZRQHQ
GHQNHQWH UHGGHQLQKXQ³JHZRQHZRQLQJ´:RQLQJDDQSDVVLQJHQHQJRHG
JHVFKLNWZRQHQ DOGDQQLHWPHW]RUJFRPSRQHQWYHU]RUJGZRQHQ .
LQJHULFKWHZRRQ]RUJVHUYLFH]RQHV]XOOHQEHODQJULMNHUZRUGHQ+HWQHWZHUN
'LWLVLQSULQFLSHHHQZHQVHOLMNHRQWZLNNHOLQJRQGHUDQGHUHRPGDWGH]RUJ
YDQPHQVHQLVRRNEHODQJULMNELMKHWODQJHU]HOIVWDQGLJZRQHQ,QGH6WDGVYL
kosten steeds verder stijgen, maar staat haaks op het doel om senioren juist
VLHZRUGWDDQGDFKWJHYUDDJGYRRUGHYHUJULM]LQJ
WHYHUOHLGHQRPKXQHHQJH]LQVZRQLQJWHYHUODWHQ0DDWVFKDSSHOLMNJH]LHQ
24
KHHIWKHWGHYRRUNHXUGDWLHPDQGGDQN]LMHHQSDDUXXURQGHUVWHXQLQJSHU &DSHOOHYHUJULMVWYRRUGHJURWHJURHSRXGHUHQ]LMQVSHFLDOHZRRQYRUPHQ
week thuis in de vertrouwde omgeving kan blijven wonen in plaats van een
HYHQWXHHOPHWYHU]RUJLQJHQYHUSOHJLQJUXLPYRRUKDQGHQ
LQWUDPXUDOHSODDWVPHWXXUV]RUJ]RDOVLQHHQYHU]RUJLQJVRIYHUSOHHJKXLV WHEH]HWWHQ+HWDDQWDOZRQLQJHQGDWDDQJHSDVW]DOZRUGHQRPGHYHUKXL]LQJ
Woonzorgservicezones
QDDUHHQLQWUDPXUDOHYRRU]LHQLQJXLWWHVWHOOHQ]DOJH]LHQGHWRHQHPHQGH
'HYHUJULM]LQJHQGHZHQV]RODQJPRJHOLMN]HOIVWDQGLJWHZRQHQ]RUJWHUYRRU
YHUJULM]LQJWRHQHPHQ&DSHOVHEHZRQHUV]XOOHQEHZXVWPRHWHQZRUGHQYDQ
GDWKHWEHODQJYDQHHQJRHGHDIVWHPPLQJWXVVHQ]RUJEHKRHIWHHQ]RUJDDQ
GHYHUDQGHULQJHQGLHRXGHUGRPPHW]LFKPHHEUHQJWHQGDDUYURHJWLMGLJRS
ERGJURWHUZRUGW0HWQDPHLQZLMNHQZDDUGHYHUJULM]LQJKHWKDUGVW]DO
moeten inspelen, of door tijdig hun woning aan te passen of door te verhui
SODDWVYLQGHQLVHHQJRHGHDIVWHPPLQJYDQEHODQJ'LWJHEHXUWLQ:RRQ]RUJ
]HQRPGDWZRQLQJYRRU]LHQLQJHQ]RDOVWUDSOLIWHQKHWZHJEUHNHQYDQGUHP
VHUYLFH]RQHV(HQZRRQ]RUJVHUYLFH]RQHLVHHQJHELHGZDDUZRQHQZHO]LMQ
SHOVGRXFKHEHXJHOVHWFQLHWPHHUZRUGHQYHUJRHGYLDGH:HW0DDWVFKDS
HQ]RUJ]LFKQDELMHONDDUEHYLQGHQJHULFKWRSKHWEHYRUGHUHQYDQGH]HOIUHG
pelijke Ondersteuning.
]DDPKHLGYDQEHZRQHUVHQGHVDPHQZHUNLQJWXVVHQGH]HYRRU]LHQLQJHQ 'HWRHQHPHQGHYHUJULM]LQJOHLGWWRWHHQWRHQHPHQGHEHKRHIWHDDQµOHYHQV 'HEHVWDDQGHZRRQ]RUJVHUYLFH]RQHVLQGHZLMNHQ6FKROOHYDDU
loopbestendige woningen of woningen die levensloopbestendig te maken
0LGGHOZDWHULQJ:HVWHQ2RVWJDDUGH]XOOHQZRUGHQYHUVWHUNWGRRUPLGGHOYDQ
]LMQ,Q&DSHOOH]LMQHUYROGRHQGHHWDJH ZRQLQJHQ DDQZH]LJGLHQXDO
JHPHHQWHEUHGHLQJH]HWRSHHQJRHGHVRFLDOHLQIUDVWUXFWXXU'HJHPHHQWH
JHVFKLNW]LMQRIJHVFKLNWJHPDDNWNXQQHQZRUGHQRPDDQGHKXLGLJHHQWRH
bekijkt samen met maatschappelijke partners en marktpartijen de mogelijkhe
komstige behoefte van ouderenhuisvesting te voldoen . Dergelijke woningen
den tot het versterken van de samenwerkingsverbanden. Daar waar bij ruim
]LMQZHOLVZDDUJHVFKLNWWHPDNHQPDDUNXQQHQYHUPRHGHOLMNQLHWYROGRHQDDQ
telijke ontwikkelingen samenwerking ontstaat tussen partijen op het gebied
GHZRRQZHQVHQYDQGHRXGHUHQGLHJHZHQG]LMQDDQHHQJURWHµOX[H¶ZRQLQJ
25
YDQZRQHQZHO]LMQHQ]RUJ]XOOHQZLMGDWSRVLWLHIRQGHUVWHXQHQ
45
en die een minimaal gelijkwaardige woning terug willen. Als de gelegenheid
'RRUZLM]LJLQJHQLQKHWODQGHOLMNHEHOHLG]XOOHQHULQGHWRHNRPVWVWHHGVPLQ
]LFKYRRUGRHWZRUGWELQQHQRQ]HJHPHHQWHLQJH]HWRSKHWµRSSOXVVHQ¶YDQ
GHULQWUDPXUDOHZRRQSOHNNHQLQYHUSOHHJKXL]HQHQYHU]RUJLQJVKXL]HQ EH
GHHWDJH ZRQLQJHQGLHLQGHZRRQ]RUJ]RQHVOLJJHQ'DWKRXGWLQGDWGH]H
VFKLNEDDUNRPHQGDQPRPHQWHHOKHWJHYDOLV+LHUGRRU]XOOHQPHHUPHQVHQ
geschikt gemaakt worden voor bewoning door ouderen, bijvoorbeeld door de
PHWHHQEHSHUNLQJRS]LFK]HOIPRHWHQEOLMYHQZRQHQ'HJHPHHQWHYHUYXOW
ZRQLQJUROODWRURIUROVWRHOWRHJDQNHOLMNWHPDNHQ'DWNDQLQKRXGHQGDWFRP
ELMGHWRHZLM]LQJYDQZRQLQJHQDDQGH]HELM]RQGHUHGRHOJURHSHQRSGLWPR
SOH[HQZRUGHQXLWJHUXVWPHWHHQOLIWHQGDWGUHPSHOVXLWGHZRQLQJZRUGHQ
PHQWQDXZHOLMNVHHQURO0HGHYDQZHJHGH]HRQWZLNNHOLQJHQLVHUEHKRHIWH
verwijderd.
DDQHHQJHPHHQVFKDSSHOLMNYLVLHPHWEHWUHNNLQJWRWGHKXLVYHVWLQJELM]RQGH UHGRHOJURHSHQ,QGH3UHVWDWLHDIVSUDNHQWXVVHQJHPHHQWHHQ+DYHQVWHGHULV
,QGHWRHNRPVW]DOELMRQWZLNNHOLQJHQLQGHEXXUWHQZDDUYHUJULM]LQJQDGUXNNH
daarom opgenomen dat die visie wordt ontwikkeld. Uitgangspunt hierbij is dat
OLMNVSHHOWRQGHU]RFKWZRUGHQRIHUOHYHQVORRSEHVWHQGLJHZRQLQJHQJHUHDOL
HUYRRUGH]HGRHOJURHSHQYROGRHQGHPRJHOLMNKHGHQPRHWHQ]LMQRP]HOIVWDQ
seerd kunnen worden in de bestaande woningvoorraad en/of in nieuwbouw
GLJWHZRQHQHQGDWHU]RZHLQLJPRJHOLMNRYHUODVWRQWVWDDW
SODQQHQ]RGDWGHRXGHUHVHQLRUHQLQKXQHLJHQRPJHYLQJNXQQHQEOLMYHQ wonen en er doorstroming ontstaat.
'RRUPHHUEHWURNNHQWH]LMQELMGHKXLVYHVWLQJYDQELM]RQGHUHGRHOJURHSHQ willen we het volgende bewerkstelligen:
Huisvesting bijzondere doelgroepen
]HOIHHQZRQLQJ=LMYUDJHQHHQ:RRQSDVDDQHQUHDJHUHQRSDGYHUWHQWLHV LQGH:RRQNUDQW(HQGHHOYDQGH&DSHOOHQDUHQLVHFKWHUQLHWLQVWDDW]HOI
]RUJLQVWHOOLQJ
HHQZRQLQJWH]RHNHQHQRIPRHWEHJHOHLGZRQHQ=LMZRUGHQDDQJHGXLG DOVµELM]RQGHUHGRHOJURHSHQ¶+HWJDDWRPPHQVHQGLHLQHHQEHVFKHUPGH
huiselijk geweld of jongeren die begeleid moeten wonen.
46
*RHGHLQEHGGLQJLQGHZLMNHQZHGHU]LMGVHFRQWDFWHQELM]RQGHUHGRHO JURHSHQHQRYHULJHZLMNEHZRQHUVJH]DPHQOLMNHYRRU]LHQLQJHQ
praktijk hebben we het over mensen met een lichte verstandelijke beperking RIPHWHHQSV\FKLDWULVFKHEHSHUNLQJRYHUH[JHGHWLQHHUGHQVODFKWRIIHUVYDQ
'HDDQZH]LJKHLGYDQYROGRHQGHEHJHOHLGLQJYRRUELM]RQGHUHGRHOJURH SHQGLH]HOIVWDQGLJJDDQZRQHQ
ZRRQYRRU]LHQLQJZRQHQHQNXQQHQXLWVWURPHQQDDU]HOIVWDQGLJZRQHQRI RPPHQVHQGLHGRRURPVWDQGLJKHGHQQLHWPHHUWKXLVNXQQHQZRQHQ,QGH
0HHU]LFKWHQVWXULQJRSZDDUELM]RQGHUHGRHOJURHSHQJDDQ ZRQHQ (bijvoorbeeld in individuele woningen nabij een groepslocatie van een
&DSHOOHQDUHQGLHYRRUHHQVRFLDOHKXXUZRQLQJLQDDQPHUNLQJNRPHQ]RHNHQ
=RYHHOPRJHOLMNDDQVOXLWHQELMEHVWDDQGHVWUXFWXUHQHQYRRU]LHQLQJHQ GRRUKHWOHJJHQYDQYHUELQGLQJHQ
5HJHOPDWLJRYHUOHJWXVVHQJHPHHQWH+DYHQVWHGHUHQ]RUJLQVWHOOLQJHQ over dit onderwerp.
Conclusies & acties 8LWGH6WDGVYLVLHZRUGWDOGXLGHOLMNGDWGHYHUJULM]LQJHHQQDGUXNNHOLMNHURO JDDWVSHOHQLQRQ]HJHPHHQWH(ULV]HOIVVSUDNHYDQHHQGXEEHOHYHUJULM]LQJ De woonwensen en behoeften veranderen naar mate men ouder wordt. Het DDQSDVEDDUPDNHQYDQGHHLJHQZRQLQJ]DOEHODQJULMNHUZRUGHQHYHQDOV KHWFUHsUHQYDQZRQLQJHQZDDURXGHUHQJHHQKLQGHUQLVVHQ]XOOHQHUYDUHQ ,QGHEHVWDDQGHZRQLQJYRRUUDDGNDQGLWGRRUHWDJH ZRQLQJHQDDQWHSDV VHQ$OVZHLQ]HWWHQRSKHWDDQSDVEDDUPDNHQYDQGH]HZRQLQJHQELQQHQ :RRQ]RUJ]RQHVRQWVWDDWHUHHQVWHUNHFRPELQDWLHYDQI\VLHNHHQVRFLDOH YRRU]LHQLQJHQGLHZHOOLFKWDDQWUHNNHOLMNJHQRHJLVRPRXGHUHQWRWYHUKXL]LQJ te verleiden en we middeninkomens kunnen aantrekken. ,QGLWKRRIGVWXNLVDQWZRRUGJHJHYHQRSGHYROJHQGHRSJDYHQXLWGH6WDGVYL sie: &DSHOOHYHUJULMVWYRRUGHJURWHJURHSRXGHUHQ]LMQVSHFLDOHZRRQYRUPHQ HYHQWXHHOPHWYHU]RUJLQJHQYHUSOHJLQJUXLPYRRUKDQGHQ Acties
%LQQHQRQ]HJHPHHQWHZRUGWLQVDPHQVSUDDNPHWRQ]HSDUWQHU
6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHULQJH]HWRSKHWµRSSOXVVHQ¶YDQGHHWDJH
ZRQLQJHQGLHLQGHZRRQ]RUJ]RQHVOLJJHQPHWDOVGRHOZRQLQJHQWH
FUHsUHQGLHDDQWUHNNHOLMN]LMQYRRURXGHUHQ
6DPHQPHWRQ]HSDUWQHUVZRUGWHUHHQYLVLHRSGHKXLVYHVWLQJYDQ
ELM]RQGHUHGRHOJURHSHQRQWZLNNHOG
47
48
6 DUURZAAM WONEN Inleiding ,QGH6WDGVYLVLHKHHIWGHUDDGDDQJHJHYHQGDWZHHUQDDUVWUHYHQRPLQ
voorspellingen kan dit aandeel in 2025 oplopen tot wel 85% van de woon
HHQ&2QHXWUDOHHQGXXU]DPHJHPHHQWHWH]LMQ2PGLWWHEHUHLNHQ
ODVWHQ+HWLQ]HWWHQRSHQHUJLHEHVSDULQJGLHQW]RZHOKHWPDDWVFKDSSHOLMNH
is de regionale klimaatagenda ondertekend en is het gemeentelijk Milieube
PLQGHU&2XLWVWRRW DOVKHWLQGLYLGXHOHEHODQJGLNNHUHSRUWHPRQQHH
OHLGVSODQYHUOHQJG:RQHQOHYHUWHHQEHODQJULMNHELMGUDJHLQKHWGXXU]DPHU PDNHQYDQGHVWDG2SUHJLRQDDOQLYHDX]LMQDIVSUDNHQJHPDDNWRYHUKHW
,Q]HWRSHQHUJLHEHVSDULQJLVYDQEHODQJRPGDWLQLHGHUJHYDOHHQJURRWGHHO
reduceren van de CO2 via de woningvoorraad. Daarnaast is het mogelijk
van de huurders van corporatiewoningen ervaart dat de huidige woonlasten
RPGXXU]DDPWHERXZHQWHVWLPXOHUHQ'HUJHOLMNHDPELWLHVZRUGHQSDVUHsHO
HUJKRRJ]LMQ'HKHOIWYDQGHKXXUGHUVKHHIWKRJHUHZRRQODVWHQGDQGHULFKW
DOV]HRSORNDDOQLYHDXFRQFUHHWZRUGHQXLWJHZHUNW%LQQHQ&DSHOOHDDQGHQ
lijn van het Nibud, bij de primaire doelgroep ligt dit percentage nog veel hoger.
,-VVHOZHUNHQZHDDQZLMNYLVLHVHQYRHUHQZHKHW0LOLHXEHOHLGVSODQXLW'XXU
2SGHNRUWHWHUPLMQ]DOGH]HJURHSKHWPRHLOLMNHUNULMJHQGRRUGHQHJDWLHYH
]DDPKHLGHQHQHUJLHEHVSDULQJZRUGHQXLWHLQGHOLMNFRQFUHHWXLWJHZHUNWLQKHW
NRRSNUDFKWHIIHFWHQYDQGHHFRQRPLVFKHFULVLVWRHQHPHQGHZHUNORRVKHLG
0LOLHXEHOHLGVSODQHQGH:LMNYLVLHV'XXU]DDPKHLGLVHHQEHODQJULMNWKHPDLQ
HQEH]XLQLJLQJHQELMYVWLMJHQGHHLJHQULVLFRLQGH]RUJ 2SGHODQJHWHUPLMQ
de Stadsvisie:
YRUPWGHYHUZDFKWHVWLMJLQJYDQGHHQHUJLHSULM]HQHHQH[WUDULVLFR
Duurzaamheid: Nieuwe gebouwen zijn duurzaam ontworpen dankzij zonnepanelen, groene daken, warmtekrachtkoppeling en aardwarmte.
Bestaande woningvoorraad Het verminderen van de CO2 uitstoot heeft een directe relatie met de woning YRRUUDDG,HGHUHNHHUGDWPHQNRRNWHHQGRXFKHQHHPWRIGHWKHUPRVWDDW HHQVWDQGMHKRJHUZRUGWJH]HWYHUEUXLNWPHQHQHUJLHHQNRPWHU&2YULM
WĞƌŝŽĚĞ ϮϬϭϯͲϮϬϭϱ ϮϬϭϲͲϮϬϮϬ ϮϬϮϭͲϮϬϮϱ ϮϬϮϲͲϮϬϯϬ ϮϬϯϭͲϮϬϯϱ ϮϬϯϲͲϮϬϰϬ ϮϬϰϭĞ͘ǀ͘
'LWJDDWWHQNRVWHYDQKHWPLOLHX9RRUDOGHHQHUJLHGLHQLHWGXXU]DDPZRUGW JHZRQQHQ]RDOVELM]RQQHHQHUJLHZLQGHQHUJLHRIPHWZDUPWHGLHYULMNRPWELM huisvuilverbranding. Energiekosten maken een groot deel uit van de woonlasten. Het aandeel van GHHQHUJLHNRVWHQLQGHZRRQODVWHQ]DOLQGHWRHNRPVWÀLQNJDDQVWLMJHQ¿ 26
JXXU ,QEHGURHJGDWDDQGHHOJHPLGGHOGYROJHQVVRPPLJH
/ŶĚĞdžĞƌŝŶŐ'ĂƐ ϲ͕ϭй ϱ͕ϰй ϰ͕ϲй ϯ͕ϵй ϯ͕ϭй Ϯ͕ϰй Ϯ͕Ϯй
/ŶĚĞdžĞƌŝŶŐůĞŬƚƌĂ ϱ͕ϴй ϱ͕ϭй ϰ͕ϰй ϯ͕ϳй ϯ͕Ϭй Ϯ͕ϯй Ϯ͕Ϯй
Figuur 21
jaarlijkse % stijging gas en elektra prijzen 2013-2041
Bron:
woonlastenbeleid Metropoolregio
49
De gemeenten binnen de stadsregio hebben afspraken gemaakt over de
op termijn het voordeel dat er minder hoeft te worden betaald aan energiever
SHULRGHGLHGH&2XLWVWRRWYDQXLWGHZRQLQJYRRUUDDGPRHWHQ
bruik.
JDDQYHUPLQGHUHQPHWLQWHQRS]LFKWHYDQ'HUHDOLVDWLH van dit doel is sterk afhankelijk van de sociale woningvoorraad. Particuliere
%HKDOYHHQHUJLHEHVSDULQJYLQGHQZHKHWRRNEHODQJULMNGDWHUGXXU]DPHPD
ZRQLQJHLJHQDUHQ]LMQQDPHOLMNHUJPRHLOLMNWHVWLPXOHUHQRPKXQZRQLQJGXXU
terialen gebruik worden bij renovatie. Het gebruik hiervan stimuleren wij.
]DPHUHQHQHUJLH]XLQLJHUWHPDNHQ'LWGRHQZHGRRUYRRUOLFKWLQJWHJHYHQ over energiebesparend gedrag aan de Capelse burger en willen we gaan
Nieuwbouw
doen door een soepelere benadering van benodigde vergunningen voor de
%LMQLHXZERXZRQWZLNNHOLQJHQVWLPXOHUHQZHKHWJHEUXLNYDQGXXU]DPH
27
ZLQQLQJYDQ]RQQHHQZLQGHQHUJLH 'H¿QDQFLsOHEHVSDULQJ]RXLQSULQFLSH
materialen. Het gaat dan niet alleen om de levensduur, maar ook om de
YROGRHQGHSULNNHOPRHWHQ]LMQRPGHZRQLQJWHLVROHUHQWHYRRU]LHQYDQ]RQ
ecologische en economische consequenties in hun ruimste betekenis. Het
nepanelen, etc. Vaak vinden andere kostenposten die op korte termijn spelen
gaat dan niet alleen over natuurlijke en hernieuwbare bronnen, maar ook
XUJHQWHU+HW¿QDQFLsOHUHQGHPHQWYDQHQHUJLHEHVSDULQJPHUNWPHQSDVRS
over het energieverbruik bij de productie, het transport, de verwerking, de
langere termijn.
gevolgen voor de energieprestaties van de woning, de levensduur, etc. 'DDUQDDVW]XOOHQZHELMQLHXZERXZGHHQHUJLHSUHVWDWLHHLVHQKDQGKDYHQHQ
Het meeste effect valt te behalen via de grote verhuurders van woningen
het aanscherpen. Zo moet conform recente Europese richtlijnen vanaf 2020
]RDOVZRQLQJFRUSRUDWLHV RPGDW]LMHLJHQDDU]LMQYDQHHQJURRWDDQWDOZR
DOOHQLHXZERXZNOLPDDWQHXWUDDO]LMQ%LMQLHXZERXZZRQLQJHQVWUHYHQZHELM
QLQJHQ%RYHQGLHQLVPHWGHNRHSHORUJDQLVDWLH$HGHVRSQDWLRQDDOQLYHDX
bouwprojecten van minimaal 50 woningen naar een EPL van 8 of 9. Of te wel
DIVSUDNHQJHPDDNWRYHUGHUHGXFWLHYDQ&2,QKHW&RQYHQDQW(QHUJLHEH
een EPC die minimaal 20 % lager ligt dan die van het bouwbesluit en bij het
sparing woningcorporaties is afgesproken het gebouwgebonden gasverbruik
UHDOLVHUHQYDQXWLOLWHLWVJHERXZHQHHQYHUVFKHUSWHHQHUJLHSUHVWDWLHHLV
28
LQGHSHULRGHWHUXJWHGULQJHQPHW . Dit komt neer op een
WHQRS]LFKWHYDQYLJHUHQGEHOHLG
JHPLGGHOGH&2UHGXFWLHYDQSHUMDDU1DKHULMNLQJYDQKHWFRQYHQDQW ]LMQGHGRHOHQQRJH[SOLFLHWHUJHIRUPXOHHUGHQLVKHWVWUHYHQRPLQ
Conclusies & acties
JHPLGGHOGODEHO%WHEHUHLNHQ,QEHVSDULQJVSHUFHQWDJHVNRPWGLWQHHURSFD
,QGLWKRRIGVWXNLVDQWZRRUGJHJHYHQRSGHYROJHQGHRSJDYHQXLWGH6WDGVYL
GHKHOIWPHHUGDQGHPHHVWHFRUSRUDWLHVYRRU]LHQKHEEHQ
sie:
'HZRQLQJFRUSRUDWLHVHQGHRYHUKHLG]LMQEHLGHQHUJEHWURNNHQELMKHWWHUXJ
Duurzaamheid: Nieuwe gebouwen zijn duurzaam ontworpen dankzij zonne-
GULQJHQYDQGH&2XLWVWRRW:LMKHEEHQGHDIVSUDNHQELQQHQGHVWDGVUHJLR
panelen, groene daken, warmtekrachtkoppeling en aardwarmte.
5RWWHUGDPGRRUYHUWDDOGQDDURQ]HSUHVWDWLHDIVSUDNHQPHW6WLFKWLQJ+DYHQ VWHGHU+LHUGRRUHUYDDUWGH&DSHOVHKXXUGHUPHWHHQNOHLQHSRUWHPRQQHH
50
Acties
,QGHZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDPLV
WHUXJZRUGWJHGURQJHQPHW'H]HDIVSUDNHQZRUGHQ
HIIHFWXHUHQGRRUFRQFUHWHDIVSUDNHQWHPDNHQPHWRQ]HSDUWQHU
6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHURYHUGHZLM]HZDDURSGLWZRUGWWRHJHSDVWHQ
%LMGHRQWZLNNHOLQJYDQQLHXZERXZSDVVHQELMERXZSURMHFWHQ
afgesproken dat het gebouwgebonden gasverbruik in de periode
uitgevoerd. bouwprojecten van minimaal 50 woningen naar een EPL van 8 of 9. Of te wel een EPC die minimaal 20 % lager ligt dan die van het bouwbesluit en bij het realiseren van utiliteitsgebouwen een 25%
YHUVFKHUSWHHQHUJLHSUHVWDWLHHLVWHQRS]LFKWHYDQYLJHUHQGEHOHLG
%LMQLHXZERXZSURMHFWHQNOHLQHUYDQZRQLQJHQZRUGWGH
KDDOEDDUKHLGRQGHU]RFKWHQLQGLHQPRJHOLMNWRHJHSDVW
:LMVWLPXOHUHQKHWJHEUXLNYDQGXXU]DPHPDWHULDOHQELMUHQRYDWLHHQ nieuwbouw.
51
UITVOERINGSPROGRAMMA 'H:RRQYLVLHOHYHUWHHQELMGUDJHDDQGH6WDGVYLVLHRPKHWPRJHOLMNWHPDNHQRPYDQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOHHQ 3DUNVWDGQDDVWHFRQRPLVFKHPRWRUWHPDNHQ'LWZLOOHQZHEHUHLNHQLQHHQSHULRGHYDQRQ]HNHUKHLGGHHFRQRPLH]LW WHJHQGHZHWHQUHJHOJHYLQJJDDWZLM]LJHQHQYDQRQ]HEHODQJULMNVWHSDUWQHUVZRUGHQJURWH¿QDQFLsOHELMGUDJHQJHsLVW GRRUKHW5LMN,HGHUWKHPDXLWGH]HZRRQYLVLHLVEHsLQGLJGPHWHHQDDQWDODFWLHVWHQHLQGHGH6WDGVYLVLHWHUHDOLVHUHQ 2SGH]HPDQLHUYRRUNRPHQZHGDWGH:RRQYLVLHHHQSDSLHUHQWLMJHUZRUGW,QGHZHWHQVFKDSGDWPHWKHWRQGHUWHNHQHQ YDQGHVWDGVUHJLRQDOHZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQHQGHSUHVWDWLHDIVSUDNHQPHW6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHUDOHHQÀLQNHULFKWLQJLV JHJHYHQ]XOOHQHUQRJHHQDDQWDODFWLHVPRHWHQZRUGHQRQGHUQRPHQRPGHMXLVWHNRHUVWHEOLMYHQYDUHQ De onderstaande tabel vat de activiteiten samen.
Doel (Stadsvisie)
Actie
Planning
:HRUJDQLVHUHQMDDUOLMNVHHQELMHHQNRPVWPHWPDUNWSDUWLMHQPDNHODDUVRQWZLNNHODDUVZR QLQJFRUSRUDWLHVHWF RPRQVZRQLQJERXZSURJUDPPDWHNXQQHQDIVWHPPHQRSGHEHKRHIWH ELQQHQGHNDGHUVYDQGH:RRQYLVLH
:HJHYHQXLWYRHULQJDDQGHJHSULRULWHHUGHVWDWXVEHVOXLWHQZDDURQGHUKHUVWUXFWXUHULQJV SURMHFWHQ]RDOV'H+RYHQ ]RDOVLVYDVWJHVWHOG2YHUGHYRRUWJDQJYDQGH]HSURMHFWHQ wordt jaarlijks gerapporteerd..
3
:HEHVWXGHUHQLHGHUHYULMNRPHQGH ORFDWLHLQRQ]HJHPHHQWHRPHUDFKWHUWHNRPHQRIGH locatie een bijdrage kan leveren in het herstel van de woonmilieubalans.
2013
4
,QVWDUWHQGHJHVSUHNNHQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDPRYHUGH:RQLQJPDUNWDIVSUDNHQ YRRUGHSHULRGHWPZDDUELMZHLQ]HWWHQRSKHWKHUVWHOOHQYDQGHZRRQPLOLHXED lans en de daling van de sociale woningvoorraad.
1
2 Zorg voor een variatie aan woonvormen en woonmilieus.
52
Doel (Stadsvisie) 5
6
7
De grote uitdaging op het gebied van bouwen en wonen is het behouden van de kwaliteit van de stad. De beleidsopties zijn: tijdig en grootschalig herstructureren van verouderde stadsgebieden en het afstemmen van woonmilieus op draagkrachtig burgers.
12
13
:HJDDQVDPHQPHWRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHUHHQYLVLHPDNHQRYHUGHWRHNRPVWEH VWHQGLJKHLG'H:LHNVODJYRRU]LHQYDQHHQSODQYDQDDQSDNHQUDSSRUWHUHQKLHURYHULQ 2015.
:HJDDQRQGHU]RHNHQLQZHONHPDWHGHNZHWVEDUHZRQLQJYRRUUDDGWRHNRPVWEHVWHQGLJLV HQPHWRQ]HSDUWQHUVHHQSODQYDQDDQSDNRQWZLNNHOHQRPKHWQLYHDXYDQGLWGHHOYDQGH ZRQLQJYRRUUDDGRSSHLOWHKRXGHQGLWNDQOHLGHQWRWLQ]HWRSVRFLDOHSURJUDPPD¶VDFWLYHULQJ VVE’s, opknappen openbare ruimte, etc. :HJDDQRQGHU]RHNHQZDWGHRPYDQJHQXUJHQWLHLVRPSDUWLFXOLHUHZRQLQJYHUEHWHULQJWH UHDOLVHUHQHQZDWGHPRJHOLMNKHGHQ]LMQRPGDWWHUHDOLVHUHQ
2014
,QGHVWUXFWXXUYLVLH]LMQGULHNDQVJHELHGHQEHQRHPG9RRULHGHUNDQVJHELHG]DOHUHHQJH ELHGVYLVLHZRUGHQJHPDDNWZDDULQGHJHPHHQWHOLMNHDPELWLHVZRUGHQYHUZRRUG'H]HYLVLHV ]XOOHQLQWHJUDDOZRUGHQDIJHVWHPG2PYRRULHGHUHORFDWLHELQQHQGH]HNDQVJHELHGHQRSKHW JHELHGYDQZRQHQHHQSDVVHQGHLQYXOOLQJWHEHSDOHQ]DOHHQDIZHJLQJVNDGHUZRUGHQRSJH steld.
Het aantal sociale huurwoningen tussen 2010 en 2020 zal verminderen, zodat Capelle in de pas loopt met de regionale ontwikkeling en er nog steeds sprake is van voldoende aanbod van bereikbare huurwoningen.
:HKDQGKDYHQGLWGRHOELMGHWRWVWDQGNRPLQJYDQGHQLHXZHZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQPHWGH 6WDGVUHJLR5RWWHUGDPYRRUGHSHULRGH
:HPRQLWRUHQMDDUOLMNVYDQGHRQWZLNNHOLQJYDQGHRPYDQJYDQGHVRFLDOHZRQLQJYRRUUDDGHQ rapporteren hierover.
continue
Capelle is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bewoners met uiteenlopende achtergronden en woonwensen.
%LMGHSODQYRUPLQJEHWUHNNHQZHGHEHRRJGHGRHOJURHSHQQDGUXNNHOLMNLQKHWSURFHV'H :RRQYLVLHJHOGWGDDUELMDOVWRHWVLQJVNDGHUZDDUELMZHELMSODQYRUPLQJKRXGHQUHNHQLQJPHW leefstijlen en woonmilieus.
continue
9
11
Planning
:HJDDQSHUEXXUWGHFRXUDQWKHLGYDQGHZRQLQJYRRUUDDGOHHIWLMGZRQLQJFRXUDQWKHLGZR QLQJW\SHDDQWDONDPHUVHWF RQGHU]RHNHQHQGHGDDUELMEHKRUHQGHOHHIVWLMOHQVDPHQVWHOOLQJ HQOHHIWLMGKXLVKRXGHQ PHWDOVGRHOKHWLQEDODQVEUHQJHQYDQOHHIVWLMOHQLQGHZLMNHQ
8
10
Actie
Capelle vergrijst , houdt bij de ontwikkeling van nieuwe projecten rekening met de woonwensen van de grote groep ouderen.
6DPHQPHWRQ]HSDUWQHUVVWLFKWLQJ+DYHQVWHGHUHQRQWZLNNHODDUV JDDQZHGHEHKRHIWH HQPRJHOLMNKHGHQRQGHU]RHNHQRPZRQLQJHQWHUHDOLVHUHQYRRURXGHUHQXLWGHEXXUW+LHUELM KRXGHQZHQDGUXNNHOLMNUHNHQLQJPHWGHYHUDQGHUHQGHZRRQZHQVHQYDQRXGHUHQGRRUGH]H WHWZHHMDDUOLMNVWHRQGHU]RHNHQYLDHQTXrWHHQLQWHUYLHZVHQEHQDGHUHQZHRXGHUHEHZRQHUV DFWLHIRP]HWHYHUOHLGHQWRWYHUKXL]LQJKLHUELMZRUGHQFUHDWLHYHPLGGHOHQRQGHU]RFKWHQLQGLHQ PRJHOLMNJHKDQWHHUG]RDOVELMYRRUEHHOGZRQLQJUXLO
5 53
Doel (Stadsvisie) 14
:HRQGHU]RHNHQLQGHEXXUWHQZDDUYHUJULM]LQJQDGUXNNHOLMNVSHHOWRIHUOHYHQVORRSEH stendige woningen gerealiseerd kunnen worden in de bestaande woningvoorraad en/of in QLHXZERXZSODQQHQ]RGDWGHRXGHUHVHQLRUHQLQKXQHLJHQRPJHYLQJNXQQHQEOLMYHQZRQHQ en er doorstroming ontstaat.
15
16
Capelle is een stad waar plaats is voor iedereen, daarom is het beleid er op gericht om te werken aan onderling begrip, respect en verdraagzaamheid.
17
18 Capelle vergrijst, voor de grote groep ouderen zijn speciale woonvormen, eventueel met verzorging en verpleging ruim voor handen. 19
20 Duurzaamheid: Nieuwe gebouwen zijn duurzaam ontworpen dankzij zonnepanelen, groene daken, warmtekrachtkoppeling en aardwarmte. 21
54 4
22
Actie
Planning
2013
0HWRQ]HSDUWQHUV6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHU3ROLWLH KHEEHQZHKHWDFWLHSODQDDQSDNZRRQ RYHUODVWZDWQXGHHOXLWPDDNWYDQGHUHJXOLHUHZHUN]DDPKHGHQ
continue
0HWRQ]HSDUWQHUVLVHHQRQGHU]RHNQDDUZRRQIUDXGHRSJHVWHOGYDQZDDUXLWGHLQWHUQH SURFHVVHQ]LMQYHU¿MQG+LHUPHHZRUGWQXJHZHUNW
continue
:HVWLPXOHUHQRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHURPWHH[SHULPHQWHUHQPHWOHHIVWLMOHQELM woonruimteverdeling.
2013
%LQQHQRQ]HJHPHHQWHZRUGWLQVDPHQVSUDDNPHWRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ+DYHQVWHGHULQJH ]HWRSKHWµRSSOXVVHQ¶YDQGHHWDJH ZRQLQJHQGLHLQGHZRRQ]RUJ]RQHVOLJJHQPHWDOVGRHO ZRQLQJHQWHFUHsUHQGLHDDQWUHNNHOLMN]LMQYRRURXGHUHQ
2013
6DPHQPHWRQ]HSDUWQHUVZRUGWHUHHQYLVLHRSGHKXLVYHVWLQJYDQELM]RQGHUHGRHOJURHSHQ ontwikkeld.
2014
,QGHZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQPHWGHVWDGVUHJLR5RWWHUGDPLVDIJHVSURNHQGDWKHWJHERXZ JHERQGHQJDVYHUEUXLNLQGHSHULRGHWHUXJZRUGWJHGURQJHQPHW'H]H DIVSUDNHQZRUGHQHIIHFWXHUHQGRRUFRQFUHWHDIVSUDNHQWHPDNHQPHWRQ]HSDUWQHU6WLFKWLQJ +DYHQVWHGHURYHUGHZLM]HZDDURSGLWZRUGWWRHJHSDVWHQXLWJHYRHUG
%LMGHRQWZLNNHOLQJYDQQLHXZERXZSDVVHQELMERXZSURMHFWHQERXZSURMHFWHQYDQPLQLPDDO 50 woningen naar een EPL van 8 of 9. Of te wel een EPC die minimaal 20 % lager ligt dan die van het bouwbesluit en bij het realiseren van utiliteitsgebouwen een 25% verscherpte HQHUJLHSUHVWDWLHHLVWHQRS]LFKWHYDQYLJHUHQGEHOHLG%LMQLHXZERXZSURMHFWHQNOHLQHUYDQ ZRQLQJHQZRUGWGHKDDOEDDUKHLGRQGHU]RFKWHQLQGLHQPRJHOLMNWRHJHSDVW
continue
:LMVWLPXOHUHQKHWJHEUXLNYDQGXXU]DPHPDWHULDOHQELMUHQRYDWLHHQQLHXZERXZ
continue
VOETNOTEN ,QGHUDDGVQRWLWLH³6WDUWHUVZRQLQJHQHHQDQDO\VHHQDDQEHYHOLQJHQYRRUEHOHLGMXOL 2009” wordt onder starter verstaan: een jongere tussen de 18 en 30 jaar die voor het HHUVWHHQ]HOIVWDQGLJHZRQLQJEHWUHNWRIGLHYDQXLWHHQJRHGNRSHKXXUZRQLQJGRRU stroomt naar een eerste koopwoning.
&265RWWHUGDPMXQL0RQLWRUZRQLQJPDUNWSRVLWLHPLGGHQLQNRPHQV VWDGVUHJLR5RWWHUGDPLRY6WDGVRQWZLNNHOLQJDIG:RQHQ 0DDVNRHSHOHQVWDGVUHJLR Rotterdam. 6WDUWHUVZRQLQJHQHHQDQDO\VHHQDDQEHYHOLQJHQYRRUEHOHLGMXOL
2SZHJQDDUHHQJH]RQGHZRQLQJPDUNW9HUVWHGHOLMNLQJVVFHQDULR5HJLR5RW terdam, stadsregio Rotterdam , augustus 2010 6PDUWDJHQW'HJURWHZRRQWHVW
3ULPRVSURJQRVH$%)5HVHDUFKWH'HOIW &265RWWHUGDP0RQLWRUZRRQUXLPWHYHUGHOLQJLRY*HPHHQWH&DSHOOHDDQ GHQ,-VVHORNWREHU
6PDUWDJHQW'HJURWHZRRQWHVW :RRQVLWXDWLHLQNRPHQVJURHSHQVUU&26RQGHU]RHN 6PDUWDJHQW'HJURWHZRRQWHVW DSULODIURQGLQJZRQLQJPDUNWDIVSUDNHQ +HW:DDUERUJIRQGV6RFLDOH:RQLQJERXZ:6: ]RUJWHUYRRUGDWZRQLQJERXZFRU SRUDWLHVWHJHQJXQVWLJHUHQWHWDULHYHQJHOGNXQQHQOHQHQ$OVRUJDQLVDWLHGRHQ]HGLW GRRUJDUDQWLHVWHYHUVWUHNNHQDDQKXQ¿QDQFLHUV'HFRUSRUDWLHVERXZHQKLHUGRRU WHJHQ]RODDJPRJHOLMNHNRVWHQVRFLDOHZRQLQJERXZSURMHFWHQHQPDDWVFKDSSHOLMNYDVW JRHGGH¿QDQFLHUVNULMJHQPD[LPDOH]HNHUKHLG
(ULVXLWJHJDDQYDQHHQLQNRPHQYDQURQGGH¼SMGDWRRNJHKDQWHHUG wordt bij het huurbeleid. Op basis daarvan is de grens van E 140.000 berekend (4 – 4,5 PDDO PD[LPDOHK\SRWKHHN %HZRQHUVHQTXrWH&DSHOOHDDQGHQ,-VVHO3HLOGDWXP
2NWREHU0DDVNRHSHODWODV9DQZRRQPLOLHXVHQRQWZLNNHOULFKWLQJHQ0DDVNRH SHOIHGHUDWLHYDQ:RQLQJFRUSRUDWLHV
*HVFKLNWZRQHQKRXGWLQHHQZRQLQJPHWERXZNXQGLJHDDQSDVVLQJHQ9HU]RUJG ZRQHQZRQHQPHW]RUJRSDIURHS
3URGXFWOHYHQVF\FOXV 2NWREHU0DDVNRHSHODWODVYDQZRRQPLOLHXVHQRQWZLNNHOULFKWLQJHQ0DDVNRH SHOIHGHUDWLHYDQ:RQLQJFRUSRUDWLHV (VVD\:RQLQJ]RHNWRQGHUKRXGSDUWLFXOLHUHZRQLQJYHUEHWHULQJLQHHQYHUDQGHUHQG speelveld, kei kenniscentrum stedelijke vernieuwing, mei 2012
&RPSDQHQ2QGHU]RHNKXLVYHVWLQJRXGHUHQQRWDYDQEHYLQGLQJHQLRY Rekenkamer :RRQODVWHQEHOHLG0HWURSRROUHJLR(HQRQGHU]RHNQDDUQRRG]DDNHQPRJHOLMNKH GHQ%XLOG'HVN%HQHOX[%9$UQKHPGHFHPEHU 'LWLVHHQGRHOXLWGH6WDGVYLVLH
%XXUWLQGH[HLJHQRQGHU]RHN 3ULPRVSURJQRVH$%)5HVHDUFKWH'HOIW
9HUVWHGHOLMNLQJVVFHQDULR5HJLR5RWWHUGDP³2SZHJQDDUHHQJH]RQGHZR QLQJPDUNW´ YDQMXOL
&RPSDQHQ2QGHU]RHNKXLVYHVWLQJRXGHUHQQRWDYDQEHYLQGLQJHQLRY Rekenkamer 95206HQLRUHQRSGHZRQLQJPDUNW'HQ+DDJ 6PDUWDJHQW'HJURWHZRRQWHVW
55
BIJLAGE 1
Convenant woningmarktafspraken 2010-2015 stadsregio Rotterdam
56
57
BIJLAGE 2
Prestatieafspraken
58
59
60
61
62
BIJLAGE 3 Woonmilieus Suburbaan-compact
Suburbaan-exclusief
9URHJ QDRRUORJVHZLMNPHWHHQKRRJSHUFHQWDJHDSSDUWHPHQWHQ9HHO
9LOODZLMNHQRIZLMNHQPHWHHQPL[YDQYLOOD¶VWZHHRQGHUppQNDSZRQLQJHQ
RSHQEDDUJURHQPRQRWRQHEHERXZLQJVW\SRORJLH9RRU]LHQLQJHQLQZLQNHO
en appartementen. Vaak kleine buurtjes met veel groen, soms gekoppeld aan
VWULSVRIHHQJURRWZLQNHOFHQWUXP(U]LMQYHHO]RUJYRRU]LHQLQJHQ9HHOEHZR
ELM]RQGHUHYRRU]LHQLQJHQ]RDOVHHQMDFKWKDYHQRIJROIEDDQ6RPVJHGHHO
QHUV]LMQDOOHHQVWDDQGHQUHODWLHIODDJRSJHOHLG%HZRQHUVYLQGHQYHLOLJKHLG
telijk vooroorlogs en geleidelijk gegroeid. Parkeren op eigen kavel en weinig
geborgenheid en bescherming belangrijk.
YRRU]LHQLQJHQ%HZRQHUV]LMQYDDNZDWRXGHUHQHU]LMQYHHOWZHHSHUVRRQV
'LWZRRQPLOLHXZRUGWDDQJHWURIIHQLQ0LGGHOZDWHULQJ2RVW2RVWJDDUGH1RRUG
KXLVKRXGHQV*URHQZDWHUOX[HHQDXWREHUHLNEDDUKHLG]LMQYDQEHODQJQHW
en de Rondelen.
als vrij wonen.
Suburbaan-grondgebonden
%HUPZHJHQELMKHW5LQJYDDUWSDUNHQKHW=DQGUDN
'LWZRRQPLOLHXZRUGWDDQJHWURIIHQODQJVZHJHQDOVGH¶V*UDYHQZHJHQ 8LWOHJORFDWLHVYDQQD=RZHO³EORHPNRROZLMNHQ´DOV9,1(;ORFDWLHV+HW grootste gedeelte van de wijk bestaat uit rijwoningen, en auto’s domineren
Dorps
KHWVWUDDWEHHOGHQGHZLMNHQ]LMQGDQRRNVWHUNDXWRJHRULHQWHHUG%DVLVYRRU
Kleine kernen met een sterke eigen identiteit. Veel verbondenheid met de
]LHQLQJHQ]LMQJHFHQWUHHUGLQHHQFHQWUDDOZLQNHOFHQWUXP%HZRQHUVKHEEHQ
OHHIRPJHYLQJHQPHGHEHZRQHUV*HYDULHHUGHEHERXZLQJHQKLVWRULVFK
ZLVVHOHQGHLQNRPHQVHQ]LMQYDDNJH]LQQHQ(HQJURRWJHGHHOWHEHVWDDWXLW
gegroeid. Kleine winkels voor basisbehoeften, soms ook bedrijvigheid achter
koopwoningen. Netheid en sociale orde worden belangrijk gevonden.
GHZRQLQJHQ%XLWHQJHELHGPHHVWDOGLFKWELM9HHORXGHUHWZHHSHUVRRQVKXLV
'LWZRRQPLOLHXZRUGWDDQJHWURIIHQLQ6FKROOHYDDU6FKHQNHO0ROHQEXXUW
KRXGHQVPDDURRNJH]LQQHQ9RRUQDPHOLMNNRRSZRQLQJHQ9ULMZRQHQLVKLHU
2RVWJDDUGH=XLG0LGGHOZDWHULQJ:HVW¶V*UDYHQODQG&DSHOOH:HVWHQ
belangrijk.
Fascinatio.
Dit woonmilieu wordt aangetroffen in Schenkel en rond de Dorpsstraat.
63
BIJLAGE 4
Verdeling woningtypen over de wijken
BIJLAGE 5
Woningbouwplanning tŽŶŝŶŐďŽƵǁƉůĂŶŶŝŶŐ
ϭĂĂƉĞůůĞͲtĞƐƚ
ϴϵϱ
ϵ͕Ϯй
ϴϭ͕ϭй
ϰ͕ϳй
ϱ͕Ϭй
ϭďΖƐ'ƌĂǀĞŶůĂŶĚ
Ϯ͘ϴϲϭ
ϭϮ͕Ϯй
ϲϭ͕ϰй
Ϭ͕Ϭй
ϮϮ͕ϲй
ϯ͕ϴй
ϮDŝĚĚĞůǁĂƚĞƌŝŶŐtĞƐƚ
ϯ͘ϲϵϱ
ϯ͕ϰй
Ϯϵ͕Ϭй
ϭϬ͕ϱй
ϱϳ͕Ϭй
Ϭ͕Ϭй
ϯDŝĚĚĞůǁĂƚĞƌŝŶŐKŽƐƚ
ϯ͘ϵϯϵ
ϯ͕Ϯй
Ϯϰ͕ϲй
ϯϯ͕ϱй
Ϯϵ͕ϵй
ϴ͕ϴй
ϰKŽƐƚŐĂĂƌĚĞƵŝĚ
ϯ͘ϲϰϴ
ϳ͕ϵй
ϰϳ͕ϰй
ϵ͕ϵй
Ϯϳ͕ϱй
ϳ͕ϯй
ϱKŽƐƚŐĂĂƌĚĞEŽŽƌĚ
Ϯ͘ϵϯϲ
Ϯ͕ϲй
ϭϳ͕ϭй
Ϭ͕Ϭй
ϳϳ͕Ϯй
ϯ͕ϭй
ϲ^ĐŚĞŶŬĞů
Ϯ͘ϳϰϴ
ϭϯ͕ϭй
Ϯϴ͕ϲй
Ϯϯ͕Ϭй
ϯϰ͕Ϯй
ϭ͕Ϭй
ϳ^ĐŚŽůůĞǀĂĂƌͲƵŝĚ
ϲ͘ϳϰϯ
ϱ͕ϯй
ϰϬ͕ϱй
ϯϰ͕ϲй
ϭϯ͕Ϯй
ϲ͕ϯй
ϴ^ĐŚŽůůĞǀĂĂƌͲEŽŽƌĚ
ϭ͘Ϯϲϲ
ϵ͕ϯй
ϲϬ͕Ϯй
ϭϵ͕ϰй
ϭϭ͕Ϭй
Ϭ͕ϭй
ϵ&ĂƐĐŝŶĂƚŝŽͬZŝǀŝƵŵ
ϳϮϭ
ϭϲ͕ϲй
ϳϱ͕ϱй
Ϭ͕Ϭй
ϳ͕ϵй
Ϭ͕Ϭй
Ϯϵ͘ϰϱϮ
ϲ͕ϴй
ϯϵ͕ϯй
ϭϴ͕ϭй
ϯϭ͕ϱй
ϰ͕ϯй
dŽƚĂĂů ƌŽŶ͗ƵƵƌƚŵŽŶŝƚŽƌϮϬϭϬ
64
ƚĂŐĞͲ ƚĂŐĞͲ ZŝũĞŶͲ ^ĞŶŝŽƌĞŶͲ tŽŶŝŶŐĞŶ ;,ĂůĨͿǀƌŝũƐƚĂĂŶĚĞ ǁŽŶŝŶŐĞŶ ǁŽŶŝŶŐĞŶ ǁŽŶŝŶŐĞŶ ǁŽŶŝŶŐĞŶ ƚŽƚĂĂů ǁŽŶŝŶŐĞŶ;ĂďƐ͘Ϳ njŽŶĚĞƌ ŵĞƚůŝĨƚ ;ĂďƐ͘Ϳ ;ĂďƐ͘Ϳ ůŝĨƚ;ĂďƐ͘Ϳ ;ĂďƐ͘Ϳ Ϭ͕Ϭй
tŽŶŝŶŐďŽƵǁƉůĂŶŶĞŶŵĞƚƉƌŝŽƌŝƚĞŝƚ KĞǀĞƌƌŝũŬ EĂƌĐŝƐƐƚƌĂĂƚ DĞĞƵǁĞŶƐŝŶŐĞů ǀĞƌƚƐĞŶƐƚƌĂĂƚ ŵĂŶĚĞůŚŽĨŽƌŐ sŝũǀĞƌŚŽĨ DĞƌĞůůĂĂŶ ŽƵǁĞŶŚŽĞŬƐĞǁĞŐ ͛Ɛ'ƌĂǀĞŶǁĞŐͬWƌŝŶƐůĞdžĂŶĚĞƌůĂĂŶ Ğ,ŽǀĞŶĨĂƐĞϮ ͛Ɛ'ƌĂǀĞŶǁĞƚĞƌŝŶŐƉĂƌŬͬ<ĂŶĂĂůǁĞŐΎ ĞDŝĞŶƚΎ dĞŶŶŝƐƉĂƌŬ͚Ɛ'ƌĂǀĞŶǁĞŐ dŽƚĂĂů tŽŶŝŶŐďŽƵǁƉůĂŶŶĞŶnjŽŶĚĞƌƉƌŝŽƌŝƚĞŝƚ ŵĂŶĚĞůŚŽĨtŽŶĞŶ ĞŶƚƌƵŵΎ ĂƉĞůƐĞǁĞŐͬĞƌŵǁĞŐΎΎ ŽŶŐĞƌĚͬ^ĐŚĞŶŬĞů ĞůŝŶŬĞƌƚ ,ŽůůĂŶĚƐŝĞƉ ĂƉĞůƐĞƌƵŐ W^ŝŶŐĞů zsůďĂƚƌŽƐ ĂƉĞůƐĞǁĞŐKŽƐƚ ZƵďĞŶƐƐŝŶŐĞů
ĂŶƚĂůŶŽŐŽƉƚĞůĞǀĞƌĞŶǁŽŶŝŶŐĞŶ ϴϬ ϱϱ ϭϲϳ ϭϱ ϭϰϯ ϮϮϵ Ϯϯ ϳϭ Ϯ Wŵ ϳϴ Wŵ ϯ ϴϲϲ
BIJLAGE 6
Gewenste woningtype & kenmerken
65
66
67
COLOFON Afdeling Stadsontwikkeling -XQL