®
WOONFRAUDE
een maatschappelijk probleem
Door S.S. van Kappel
Inhoudsopgave
Introductie
Introductie 3 Woonfraude, een maatschappelijk probleem
4
Gevolgen van woonfraude 6 Aanpak en bestrijding 7 Specialistische ondersteuning 10 Van Kappel Security Solutions BV 13 Duurzame samenwerking 16 Casus 17 Wie zijn wij? 18
De songtekst die ons land misschien wel het best omschrijft, is geschreven door Fluitsma en Van Tijn. 15 miljoen nuchtere mensen op dat hele kleine stukje aarde die zich de wet niet laten voorschrijven. Het typeert een aantal demografische en sociale bevolkingskenmerken en relateert aan stereotype burgeruitingen en gedachtegoed.
niet bepaald indruk. Het vrijwel ontbreken van sancties helpt al helemaal niet de problematiek aan te pakken. Oneigenlijk gebruik van een woning uit winstbejag of zelfs alleen maar om familie te helpen is daardoor laagdrempelig geworden. Dat het een ernstige wanprestatie is en beëindiging van de huurovereenkomst
Land van duizend meningen Het land wars van betutteling Het land van nuchterheid Geen uniform is heilig Met z’n allen op het strand Een zoon die noemt z’n vader Piet Beschuit bij het ontbijt Een fiets staat nergens veilig Het land vol groepen van protest Het land vol van verdraagzaamheid Geen chef die echt de baas is Alleen niet voor de buurman Gordijnen altijd open zijn De grote vraag die blijft altijd De lunch een broodje kaas is Waar betaalt-ie nou z’n huur van 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die schrijf je niet de wetten voor Die laat je in hun waarde
15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet het keurslijf in Die laat je in hun waarde
Fluitsma & Van Tijn
Elementen uit de tekst zijn van toepassing op woonfraudegerelateerde zaken en opvattingen. We zijn wars van betutteling en laten ons niet een keurslijf inhijsen vol regelgeving over het hoe, waar en wanneer we moeten wonen. Wachtlijst? Ik betaal toch gewoon de huur? Wat maakt het dan uit wie er woont en of er misschien wat hennepplantjes groeien? Geen uniform is heilig: bureau Zoeklicht, speciale woonfraudeconsulenten en zelfs interventie- en hennepteams maken meestal
rechtvaardigt, realiseren niet alle woonfraudeurs zich. In wijken waar woonfraude regelmatig voorkomt ontbreekt vaak de sociale controle door minimaal contact tussen buurtbewoners. Met als gevolg dat een wisseling van bewoner niet eens wordt opgemerkt en enscenering een fluitje van een cent is. Iedereen bemoeit zich met zijn eigen zaken, totdat de overlast te groot wordt of de brandweer voor de deur staat.
3
Woonfraude, een maatschappelijk probleem Op ons kleine stukje aarde kennen we al geruime tijd een op sociale leest geschoeide regelcultuur. We zijn doordrongen van ieders gelijkheid in woord, recht en wet. Onze grondwet stelt dat iedereen recht heeft op een dak boven zijn hoofd. Omdat we hieraan niet kunnen voldoen is een reguleringsbeleid in het leven geroepen, waaronder de woningwet. De doelstelling van deze wet wordt alleen bereikt als regulering geaccepteerd en de regels hieromtrent nageleefd worden. Helaas blijkt in te veel gevallen dat mensen het eigenbelang vooropstellen en regulering alleen naleven wanneer het om rechten gaat.
Woonfraude staat een eerlijke en rechtvaardige woonruimteverdeling in de weg. Kwetsbare groepen worden als ‘onderhuurders’ financieel uitgebuit. Er ontstaat een negatieve invloed op de sociale cohesie omdat onderhuurders doorgaans anoniem door het leven gaan. Er is grote kans op verloedering en verwaarlozing van het gehuurde. En dat gaat dan weer ten koste van de leefbaarheid in de omgeving. Behalve sociaal-maatschappelijke schade levert woonfraude een forse financiële schade op. Voor de samenleving in het algemeen en voor woningcorporaties, commerciële verhuurders,
Spannende glijbaan... Huurder Bert is van plan zijn huisje te
Maar ach, Bert verdient er lekker aan.
gaan onderverhuren. Hij wordt totaal niet
Jammer voor Bert dat deze spannende
afgeschrikt door sancties en glijdt af naar
glijbaan meteen een verandering van status
het centrum van Woonfraudeland. De
en rechten inhoudt.
onderhuurder sjouwt zijn bankstel naar
En dat er ergens in een stoffig wetboek
binnen. Bij het passeren van het bellenbord
regeltjes staan die bepalen dat Bert beland
plakt-ie een sticker met zijn handgeschreven
is in de wereld van wanprestatie.
voornaam keurig scheef over het gedrukte naamplaatje van Bert. Die nieuwe bewoner
En dat hij daarmee ergens onderweg zijn
zal er moeilijk uit te krijgen zijn!
exclusieve woonrecht is kwijtgeraakt.
Het deel waarin de plichten aan bod komen wordt als betutteling afgewimpeld, weg met dat keurslijf! Met als gevolg dat er een scheefgroei is ontstaan die een directe invloed heeft op de stabiliteit van de woningmarkt.
4
energiebedrijven en gemeenten in het bijzonder.
5
Gevolgen van woonfraude In toenemende mate worden zowel woningcorporaties als particuliere verhuurders geconfronteerd met woonfraude van uiteenlopende aard. De meest voorkomende vormen zijn stelsel-matige onderverhuur, het kweken of drogen en knippen van hennep, dealpanden, overbewoning, verkamering, illegale prostitutie, huisvesting van criminelen. Regelmatig is ook sprake van zogenaamde randfraude zoals uitkerings- of hypotheekfraude. Ook al zijn de verschijningsvormen van uiteenlopende aard, ze tasten allemaal de leefbaarheid ernstig aan en veroorzaken veel schade.
Schadeposten die het gevolg zijn van woonfraude en afbreuk doen aan de leefbaarheid zijn onder te verdelen in twee hoofdcategorieën; Schade voor betrokken instellingen en instanties • Gemiste huurharmonisatie • Rentekosten bij uitgestelde verkoop • Onterecht verleende korting bij verkoop • Onterecht toegewezen verhuiskosten vergoeding • Extra kosten voor herstelwerkzaamheden aan de woning • Juridische kosten voor ontruiming van de woning van onderhuurders • Winstderving bij energieleveranciers • Kosten voor bijstand politie en brandweer. Schade voor de gemeenschap • Onterecht toegekende huurtoeslag • Onterecht verstrekte uitkeringen • Te hoge uitkeringen door samenwoning • Misgelopen inkomstenbelasting bij illegale pensionvorming • Gevaar voor omwonenden bij hennep plantages • Verloedering van de wijk • Uitbuiting van onderhuurders door de fraudeur • Onnodig lange wachtlijsten van woning zoekenden, oneerlijke woonruimteverdeling.
aanpak en bestrijding Voor een effectieve aanpak is het nodig algehele bewustwording en begrip van oorzaak en gevolg van woonfraude te laten inbedden. Deze aanpak bevindt zich nog in een winterslaap, bedekt onder een warme deken van bureaucratie en (privacy)wetgeving. En dat terwijl men er allang actief mee bezig zou moeten zijn. De gevolgen van de inmiddels stevig ingewortelde woonfraude worden meer en meer merkbaar. Maar de erkenning en de bestrijding wordt nog altijd niet evenredig efficiënter. Dat baart zorgen. Voordat een gerichte en efficiënte aanpak kan worden ingezet, moet men eerst doordrongen zijn van het werkelijke probleem. Erkenning van de problematiek met de sociale en financiële schade als gevolg zijn nuttige wetenswaardigheden, maar dit is niet waar de schoen het meest wringt. Plan van aanpak Een succesvolle aanpak van woonfraude start met het onderkennen van het probleem binnen de eigen organisatie. Gevolgd door de initiatie van een plan van aanpak, toegespitst op de eigen organisatie. Formulering, uitvoering en procesbewaking zijn taken voor een afdeling sociaal beheer binnen de organisatie. Medewerkers met kennis over de bevolkingstructuur van de wijken en betrokken bestuurders, handhavers, politie, bewoners, kunnen worden ingezet voor deze pittige maar dankbare taak. Het plan van aanpak beschrijft uiteenlopende maatregelen en processen. Het dient als leidraad voor de juridisch verantwoorde bestrijding van oneigenlijk gebruik van woonruimte, voorkomend binnen de verhuurportefeuille.
Een aantal aanbevelingen die de bewustwording binnen de verhuurorganisatie vergroten en een basis vormen voor effectieve en duurzame bestrijding hiervan: • Bewustwording en onderkenning van het groeiende probleem en de noodzaak tot bestrijding • Bepaal beleid en beschrijf procedures en processen • Stem het beleid af met behulp van de vijf schakels van de veiligheidsketen: proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg als management- en kwaliteitsinstrument • Stel een budget samen om de strijd aan te kunnen gaan, neem deze op in de jaarbegroting • Bepaal een communicatiestrategie en maak duidelijke afspraken • Investeer in de opbouw van een netwerk en onderhoud dat zorgvuldig • Zorg voor een steeds geüpdate chronologische registratie van fraudedossiers • Treed actief en repressief op wanneer is vastgesteld dat er sprake is van woonfraude. • Geef goede instructies aan medewerkers in hun functies ten behoeve van signalering en aanpak • Wees consequent en behandel gelijkwaardig, treed op t.a.v. plichten maar respecteer ook rechten • Laat dossiers niet ‘dobberen’, met name externe meldingen snel oppakken en afronden • Geef terugkoppeling aan melders en betrokkenen. bron: F. Angel,afstudeersciptie intergrale veiligheidskunde
6
7
specialistische ondersteuning Kosten Wanneer een woningcorporatie of particuliere verhuurder overgaat tot een duurzaam beleid om woonfraude proactief en succesvol te bestrijden zijn investeringen onvermijdelijk.
Rechercheonderzoek en bewijsvoering. Terecht vat de rechter deze kosten op als schade. De huurovereenkomst is geschonden met de nodige negatieve gevolgen. Daarom is de verhuurder genoodzaakt hier op
Opleiding en trainingskosten Personeelskosten
Inhuur externe expertise
Onderzoekskosten
Kosten registeronderzoek
Bijkomende ontruimingskosten
Communicatiekosten Gerechtelijke kosten
Deze kosten hebben bij de ‘traditionele’ aanpak een eenzijdige primaire doelstelling, namelijk het verminderen van woonfraude binnen de verhuurportefeuille in repressieve zin. Baten De baten bij het succesvol bestrijden van woonfraude bestaan uit opbrengsten en besparingen. Een frauderende huurder die in aanmerking zou komen voor een verhuiskostenvergoeding vanwege sloop of renovatie van de woning, levert een besparing op. Wanneer is vastgesteld dat er sprake is van een onrechtmatige daad kunnen deze kosten worden geweigerd of teruggevorderd.
8
casusniveau tegen op te treden, gelet op de schadefactoren en andere risico’s waaronder zelfs de kans op een bestuurlijke boete. Opbrengsten en besparingen die bij iedere voor eerlijke verhuur vrijgekomen woning voorkomen, bestaan uit de volgende onderdelen: • Huurharmonisatie bij vrijgekomen woningen • Versnelling van renovatie of verkoop van woningen • Weigeren of terugvorderen van een verhuiskostenvergoeding • Opeisen van een boete bij het niet tijdig beëindigen van de illegale situatie • Schade, zoals recherchekosten, verhalen op frauderende huurder • Vergoeding van misgelopen huur- harmonisatie en/of • rentekosten bij uitgestelde verkoop van een woning.
In veel gevallen is de inzet van eigen personeel en middelen van de verhuurorganisatie afdoende om adequaat repressief op te kunnen treden tegen woonfraude. Vooropgesteld dat het personeel (de woonconsulent) over voldoende kennis, vaardigheden en vooral tijd beschikt. Maar soms betreft de casus een ‘hoofdpijndossier’ waarbij ingehuurde expertise onontbeerlijk is. Van een woonconsulent kan en mag niet worden verwacht dat deze voldoende kennis, vaardigheid en gelegenheid heeft om iedere voorkomende fraude met woningen binnen de verhuurportefeuille adequaat op te lossen. Woonfraude blijkt steeds lucratiever en winstbejag trekt mensen met een meer of mindere criminele inslag. Daardoor worden de omstandigheden niet alleen grimmiger maar ook ingewikkelder. Om alle fraudedossiers van begin tot eind te onder-zoeken en goed af te ronden is specialistische onder-steuning noodzakelijk. Hiertoe bestaan meerdere effectieve ‘inrichtingen’, ieder met eigen voor- en nadelen. De drie meest voorkomende beleidsmatige inrichtingen onderstaand op een rij. 1. Interne onderzoeker of onderzoeksteam Een voorbeeld van dit type inrichting betreft het TOBY-team van de conform artikel 70 toegelaten corporatie Ymere. Gezegd moet worden dat het betreffende team opvallend succesvol is gebleken in de afgelopen jaren. Ieder teamlid is bijzonder bekwaam in de gerichte bestrijding van woonfraude. Groot voordeel van deze inrichting is dat alle casusinformatie en methodieken binnenshuis blijven of gereguleerd naar buiten worden gebracht. Nadeel is dat deze extra mensen permanent op de loonlijst van de corporatie staan, echter is het inmiddels gebleken dat
het TOBY-team zichzelf terugverdient. Het betreft de meest efficiënte maar ook de meest duurzame aanpak van woonfraude, mits goed geleid en bemand. 2. Interne onderzoeksconsulenten ondersteund door ingehuurde expertise De meest groeiende onderzoeksvorm. De consulenten worden opgeleid om hun kennis en vaardigheden aangaande woonfraudeaanpak te vergroten. Deze didactische aanpak wordt ook wel ‘training on the job’ genoemd. Deze vorm heeft als doelstelling dat het overgrote deel van de voorkomende woonfraude door de corporatie zelf kan worden opgelost. Zaken met een gevaarsetting of die vanwege hun complexiteit de nodige recherche-technische inzet behoeven, worden door ingehuurde expertise aangepakt, ondersteund door de onderzoeks consulent. 3. Aanpak volledig verzorgd door ingehuurde expertise Bij deze onderzoeksvorm heeft de verhuurder alleen een informatieve rol. De voordelen van vorm 2 gelden ook voor deze aanpak. Daar staat tegenover dat de overdracht van kennis, vaardigheden en bewustzijnsniveau aan de eigen gelederen minimaal is. De corporatie zit als het ware vast aan de ingehuurde expertise. Dat zal een duurzame aanpak van woonfraude in de weg staan. Het is daarom vaak de relatief duurste en tegelijk minst duurzame vorm. Voor kleinere woningcorporaties met kwantitatief minder woonfraude is deze aanpak juist het meest geschikt. Het lage aantal zaken rechtvaardigt geen investering in een consulent. Met slagkrachtig optreden van de ingehuurde expertise wordt een krachtig signaal afgegeven met een sterk preventieve werking. 9
Aanpak woonfraude door woningcorporaties Duurzame en effectieve aanpak van woonfraude heeft als primair doel: verbetering van leefbaarheid, veiligheid en cohesie in buurten en wijken, waarbij de kosten laag worden gehouden. Genoemde doelstelling is bij de meeste woningcorporaties statutair opgenomen en is in artikel 70 WW sociale woningbouw door VROM als wettelijke verplichting gesteld. Het bereiken van de beoogde doelstelling wordt op casusniveau gekenmerkt door de volgende slagingscriteria: • de fraude stopt • de schade is beperkt gebleven • de aanpak met beoogd resultaat is niet onopgemerkt gebleven bij buurt/wijk/ agglomeratie • beëindiging huurovereenkomst, al dan niet met juridische procedure • de woning komt vrij voor eerlijke verhuur, dus ook beëindiging onderhuur. De kans van slagen is het grootst als men kan rekenen op ondersteuning van ketenpartners zoals gemeente, politie, energiebedrijven en sociale dienst. Een aantal woningcorporaties zijn als voortrekker actief binnen diverse samenwerkingsverbanden die ten dienste staan van de leefbaarheid, een voorbeeld hiervan betreft stichting thuisvester te Oosterhout. De woonconsulenten zijn over het algemeen opvallend goed ingevoerd in de materie van woonfraude. Zij weten waar hun mogelijkheden liggen en zijn inventief in hun aanpak. Maar het is van groot belang dat zij zich ook bewust zijn van de grens tot waar hun expertise reikt. De mate van overlast, huurachterstand, schade aan de woning, gerelateerde randfraude, criminele 10
achtergronden van betrokkenen, agressie, angst bij buren en gevaarsetting zijn bepalend voor de categorisering van de woonfraude. Aanpak woonfraude met een externe expert Een objectieve en vooral onbevooroordeelde aanpak is in strategisch maar ook in juridisch opzicht meest optimaal. Een externe rechercheur staat niet op de loonlijst van de opdrachtgever en heeft de licentie in huis om in opdracht van derden als onbevooroordeelde rechercheur als getuige deskundige op te treden. Door jarenlange ervaring in de opsporing en aanpak van woonfraude beschikken medewerkers van de woonfraudedivisie van Van Kappel Security Solutions BV over de nodige expertise om een woningcorporatie bij woonfraude van dienst te kunnen zijn. De speciaal ontwikkelde methodiek is gebaseerd op de lering die is getrokken uit de relatie tussen de gekozen aanpak en de uiteindelijke uitkomst, een huuropzegging en soms een uitspraak van een rechter.
Van kappel Security Solutions bv Woonfrauderechercheur S. van Kappel heeft de afgelopen twee decennia een groot aantal woonfraudegerelateerde zaken behandeld. Veruit de meeste projectmatige opdrachten worden verstrekt door woningcorporaties in de randstad. Daarnaast geven particuliere woningverhuurbedrijven opdrachten, meestal op casusniveau. Deze combinatie verschafte Van Kappel een unieke positie om woonfraude in al haar facetten te leren kennen. De overeenkomsten en verschillen in bestaansvormen op geografisch, demografisch en sociaal niveau boden een uniek holistisch en compleet inzicht in het algehele probleem woonfraude. De mate en ernst van woonfraude is in de loop der jaren steeds verder toegenomen.
1. Inventarisatie van het probleem en (bewoners)dossieronderzoek 2. Registeronderzoek in de door VKSS te raadplegen registers 3. Analyse van alle verkregen (voor)informatie 4. Overleg betrokken partijen 5. Strategisch plan van aanpak 6. Rechercheonderzoek in het veld d.m.v. buurtonderzoek, interview getuigen, observatie 7. Rapportage van gebleken feiten en compilatie bewijsmateriaal 8. Overleg met opdrachtgever en advocaat 9. Confrontatiegesprek met fraudeur 10. Juridische procedure, vaak een bodem- procedure met getuigenverklaringen onder ede.
De expertise van Van Kappel Security Solutions BV (VKSS) wordt op het gebied van de aanpak van woonfraude gekenmerkt door efficiënt en juridisch verantwoord recherchewerk. Bovendien treedt VKSS op als betrouwbaar intermediair tussen bijvoorbeeld buren, politie, gemeente en corporatie. Samenwerking tussen corporatie en een sociale dienst is wenselijk als de woonfraude gepaard gaat met steunfraude. Ook informatie-uitwisseling en samenwerking met de politie of andere opsporingsdiensten in geval van bijvoorbeeld hennep of prostitutie is kenmerkend voor de werkwijze van VKSS. Een rechtmatig verkregen dossierdeel van de politie versterkt het civiele woonfraudedossier.
Training on the job Tot een bepaalde grens is een woonconsulent goed in staat een woonfraudedossier op te lossen. Training on the job in methodiek, onderzoek en dossieropbouw kan deze grens naar boven toe bijstellen. De woonconsulent wordt volledig betrokken bij de behandeling van een dossier en maakt hierbij aan den lijve mee hoe de meest effectieve aanpak werkt en welke criteria gehanteerd worden bij de keuze van methodiek. Denk hierbij aan dossieropbouw, tactische opsporing, gesprekstechnieken en het onderhouden van contacten. VKSS is bevoegd de beroepspraktijkvorming voor het vak particulier rechercheur te verzorgen en is daarin al jaren actief. En succesvol.
Het woonfraudeonderzoek kan in de doorsnee woonfraudecasus uit de volgende chronologische fasen bestaan: 11
Adequate informatie en advies Het merendeel van de door Van Kappel Security Solutions BV verrichte woonfraudeonderzoeken wordt beslist zonder tussenkomst van de rechter. In samenwerking met VKSS wordt fraudesituatie door de corporatie beëindigd. Veelal is een confrontatiegesprek met de frauderende huurder voldoende om tot een huuropzegging te komen, mits daar een goed dossier ter grondslag ligt. Of, als de corporatie deze mogelijkheid aan de huurder biedt, de huursituatie te herstellen conform de huurovereenkomst. De huurder wordt met zijn neus op de feiten gedrukt en geconfronteerd met de consequenties van zijn handelen. Toch komt de corporatie er niet altijd zo makkelijk van af. Dan moet een juridische procedure worden gevoerd. VKSS informeert en adviseert de advocaat en volgt de procedure nauwlettend. De corporatie, advocaat en de VKSS-rechercheur treden op als kernteam. Niet zelden heeft bemoeienis van VKSS tot jurisprudentie geleid en is de fraudeur door de rechter bovendien veroordeeld tot het betalen van de onderzoekskosten als onderdeel van de schade. In de meer grimmige zaken, waarvan bepaalde elementen van de in casu voorkomende
12
fraudegevallen in het strafrecht zijn opgenomen, is het van belang dat rapportage en getuigenis onder ede door een ‘onafhankelijke’ en objectieve professional wordt verzorgd. Het signaal dat door deze aanpak wordt afgegeven heeft een sterk preventief karakter vanwege gebleken slagkracht en efficiëntie. Vorderingsonderzoek In zware woonfraudezaken is het uiteindelijk zullen afstaan van de fraudewoning meestal ingecalculeerd door de fraudeur. Hoe langer hij het volhoudt de woning te exploiteren, des te hoger het rendement. Gepakt worden en alleen de woning kwijtraken, waar hij per slot van rekening zelf niet eens woont, is zo schokkend niet. Toch bestaat de opgelegde sanctie vaak uit niet meer dan dat. Reden hiervoor is dat de gedupeerde moet aantonen dat de fraude-elementen duur, opzet en winstbejag aan de orde zijn. Hiertoe is door Van Kappel Security Solutions BV het ‘vorderings-onderzoek’ geïmplementeerd. Als sprake is van de drie fraude-elementen, wordt gericht gerechercheerd naar relevante aantoonbare feiten, maar ook naar voor inbeslagname vatbare goederen. Een stapje verder dus.
‘Licht’
‘Gemiddeld’
‘Zwaar’
hulp aan ‘inwonend’ familielid
onderhuur aan een derde
bedrijfsmatige exploitatie
tijdelijke aard
onbepaalde tijd met (onder)huurcontract
misleiding en uitbuiting
geen winst, alleen onkosten
winst is ‘minimaal’ en eenmalig
telkens terugkerende winst
geen overlast
anonimiteit, cohesie verslechterd
overlast en anonimiteit
wel onderhoud
staat woning/tuin verslechterd
grote schade aan woning
niet bewust van fraude
willens en wetens fraude
fraude t.b.v. winstbejag
GBA correcte weergave
GBA gedeeltelijk correct
GBA strookt met enscenering
geen enscenering
enscenering na ontdekking
enscenering op voorhand
geen instructie aan betrokkenen
instructie aan onderhuurder en buren
dwingende enscenering, dreigend
geen gevaar
kan explosief uitpakken
gevaar reëel aanwezig
onregelmatige huurbetalingen
regelmatige betalingen huurbetalingen
betaling automatische incasso
13
duurzame samenwerking De verschillende consequenties, opvattingen en beoordelingen van alle betrokken partijen, van onderhuurder tot rechter en van woningcorporatie tot energiebedrijf, zijn een graadmeter voor de al dan niet juiste aanpak. Toch is er meer nodig is dan een pragmatische aanpak alleen. Er missen namelijk drie ingrediënten: • Structurele voorlichting • Structurele samenwerking • Gepaste sancties. Structurele voorlichting Woonfraude kan in het gunstigste geval ook voorkomen worden door het verstrekken van gerichte informatie. Een campagne of een spotje van postbus 51 met gerichte voorlichting over het wat en waarom zou verhelderend kunnen werken. Een dergelijke campagne, mits goed gebracht, kan repressief maar ook preventief positief uitpakken. Enerzijds zal het aantal meldingen stijgen en anderzijds zullen potentiële fraudeurs de knoop misschien toch maar niet doorhakken. Structurele samenwerking Op een kruispunt halverwege het traject zal een andere weg gekozen moeten worden. De te kiezen weg leidt tot duurzame samenwerking tussen betrokken personen, instanties en overheden die direct of indirect te maken hebben met woonfraude in het algemeen of op casusniveau. De potentiële ketenpartners hebben een aspect gemeen dat op zich al reden genoeg is om te komen tot een duurzame samenwerking. Iedere partij heeft namelijk belang bij een effectieve bestrijding van woonfraude: ten 14
einde direct en indirecte schade te voorkomen. En daaruit voortvloeiend de schadepost van anders bedoeld gemeenschaps-geld en ontwrichting van de leefbaarheid. Gepaste sancties Juridische consequenties voor een huurder die onderverhuurt: • beëindiging huurcontract • vergoeden van misgelopen huurharmonisatie • afdracht van genoten winst • vergoeden van gemaakte recherchekosten • beslag op uit het onderzoek bekend geworden liquide middelen. Als sprake is van ernstiger strafbare feiten zoals steunfraude, overlast, het kweken van hennep, ligt de strafmaat anders en vaak ook de beoordeling van de bewijslast. De kracht van een goede particulier rechercheur is het vermogen dit gegeven tot zijn voordeel te kunnen wenden. Met name gemeenten hebben zich hiertoe tot VKSS gewend, het beoogde resultaat is dan ook altijd behaald. Casus Deze op werkelijkheid gebaseerde woonfraudecasus deed zich enige jaren geleden voor. Het hierna volgend gesprek vind plaats op straat, tussen twee vrienden die zijn geboren en getogen in een wijk waar woonfraude een zeker bestaansrecht begint te krijgen. Het hierbedoelde onderzoek is uitgevoerd door een woonfauderechercheur die werd bijgestaan door de destijds betrokken woonconsulente.
,,Hé joh! Heb je ‘t gehoord van dikke Piet?’’ ,,Wat, Piet Wiet, die een beetje aan onderhuur doet aan de Sijslaan en een paar wietplantjes op zolder heeft bij zijn vriendin Riet? Doen ze al jaaaaren! Ze doen niemand kwaad toch? Het wordt toch gewoon gedoogd, iedereen weet het toch?’’ ,,Nou mooi niet, ze hebben zwaar gelazer! Piet was gisteravond aardig opgefokt in de kroeg. De Woonstichting heeft onderzoek gedaan. Hij raakt zijn huisje kwijt waar die Pool in zit en dat jaar ervoor die andere Pool met die blonde meid. En Riet mag ook haar huis inleveren door de plantjes Nedergras! Het waren er volgens Pietje toevallig net op die dag door een of andere wisseling ofzo niet een paar maar een boel! En iemand van de stroomboer zei dat de transformators er halfgesmolten bijhingen, ze hadden de stroom gejat. Mehoela met die wisseling!’’ ,,Nou ik denk dat ze dan aardig moeten dokken, het is dus allemaal erger dan we dachten.’’ ,, Ja joh geen boete maar een soort schadevergoeding ofzo!, ze zijn erachter gekomen dat Piet allang niet meer op de Sijs woont maar hokt met Riet. Die Pool wist van geen kwaad en heeft alles opgebiecht,
hahaha! Die gozer dacht dat-ie legaal zat, hij moet over een maand daar weg. Maar Riet is ook de pisang, schijnt levensgevaarlijk te zijn geweest voor dat Marokkaanse gezin met 4 kids. Mo, de oudste, zit bij mijn Kees in de klas. Bloedlink man, de boel dreigde ieder moment in de fik te vliegen. Echt erg dit, ze zullen nu ook wel weten dat Riet een uitkering heeft....’’ ,,Eigenlijk wel asociaal dit, dat hele blok aan de Sijs had in de fik kunnen gaan met dat gezin eronder! Ook die uitkering man, van mijn belastingcenten! Door zulke gasten zijn die wachtlijsten zo lang. Mijn oudste staat al 4 jaar ingeschreven en is nog steeds niet opgehoepeld!’’ ,,Ja man. Wij hebben recht op goedkope woningen, maar zo’n Piet houdt een woning vast waar-ie niet eens woont maar wel dik aan verdient! Zulke lui helpen de maatschappij mooi naar de sodemieter. Die rechercheur en die griet van de Woonstichting hebben een mooi klussie gedaan, ze weten alles. Als ik mijn hokkie zou onderverhuren kapte ik er gisteren mee! Maar Piet is erbij, na een kort geding moet-ie iets van 12.000 Euri dokken! En z’n huis uit.’’
15
Wie zijn wij? Van Kappel Security Solutions BV, afgekort VKSS, is een in Huizen gevestigde rechercheonderneming dat beschikt over een licentie die is afgegeven door het Ministerie van Justitie als bedoeld in artikel 1 WPBR. Hiermee is VKSS bevoegd recherchewerkzaamheden te verrichten in opdracht van derden. Voor alle medewerkers van VKSS geldt dat zij in het bezit zijn van het diploma particulier rechercheur. Bovendien zijn zij door de korpschef van de politie Gooi & Vechtstreek in het bezit gesteld van een legitimatiebewijs particulier rechercheur. De woonfraudedivisie van VKSS staat onder leiding van S. Van Kappel, directeur operationele zaken. Sinds 1993 is Van Kappel actief in de opsporing. De afgelopen jaren bestaat zijn werkveld voor ongeveer 90 procent uit de opsporing en aanpak van woonfraude.
alleen slaagt als deze is gebaseerd op fair play. Vandaar dat alle onderzoeken niet alleen juridisch verantwoord maar ook maatschappelijk meer dan geaccepteerd zijn, uitgaand van het proportionaliteitsbeginsel met respect voor ieders persoonlijke levenssfeer, rechten en vrijheden.
Contact Van Kappel Security Solutions BV Adres Hellingstraat 22 1271 VA Huizen Telefoon 035-5233134 E-mail
[email protected] Internetsite www.vkss.nl
De recherchemedewerkers van VKSS zijn verplicht zich naast de algemeen geldende regelgeving te houden aan een beroepsgeheimhoudingsplicht als gesteld in artikel 13 WPBR. De werkzaamheden en handelswijzen dienen te allen tijde te zijn afgestemd op het gestelde in de WPBR en de WBP. Sociale en maatschappelijke instelling Een van de doelstellingen van Van Kappel Security Solutions BV is het werken aan een veilige maatschappij. Aangezien woonfraude ten koste gaat van de leefbaarheid in de omgeving is het bestrijden hiervan een dankbare aangelegenheid. VKSS is zich ervan bewust dat de aanpak van woonfraude
®
