WOON-, ZORG-, EN DIENSTENCENTRUM BETHANIË
‘ZORGVERNIEUWEND EN BETROUWBAAR’
meerjarenbeleidsplan 2009 - 2013
1
A. Poolen-van den Brink, Raad van Bestuur Stichting Hervormde Wooncentra Ede Platteellaan 1 6711 JN EDE tel. 0318-689999 september 2009 versie 2
2
1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Huidige situatie 4. Toekomstperspectief 5. Nieuwbouw /Strategisch Vastgoedbeleid Bethanië 6. SWOT analyse 7. Strategie Bijlage 1: bij meerjarenbeleidsplan 2009-2013 uit: Wonen met zorg 2009
4 5 6 8 11 12 13 15 15
3
1. SAMENVATTING Dit beleidsplan beschrijft de visie en het beleid van de Stichting Hervormde Wooncentra te Ede met haar verzorgingshuis Bethanië voor de komende 4 jaar. Bethanië biedt een hooggekwalificeerde woonfunctie, zorg in de nabijheid en servicediensten voor ouderen in Ede en omgeving. Bethanië heeft haar organisatie zo ingericht dat cliënten in een veilige en comfortabele omgeving oud kunnen worden in de laatste fase van hun leven. In de periode waarvoor dit meerjarenbeleidsplan is geschreven zullen meer ouderen een beroep gaan doen op de zorg van Bethanië en haar diensten gezien de vergrijzing die zich aan dient. In 2020 wonen er in de gemeente Ede naar verwachting 26.871 mensen van 60 jaar en ouder. Dit is 22,5% van de totale bevolking. Landelijk ligt het verwachte percentage 60-plussers in 2020 op 25,5%. In Ede Oost, de wijk waarin Bethanië haar verzorgingshuis heeft, wonen in 2020 naar verwachting 3.566 ouderen. Er wordt zowel in een snelle als in een langzame groeivariant een tekort van 100% (het dubbele aanbod is nodig) aan verzorgd wonen en 100% aan beschermd bovenwijks wonen verwacht in 2020 in de wijk Ede Oost (zie bijlage: Wonen met Zorg, 2009 Stichting Maat). Om aan het tekort van bovenwijks verzorgd wonen een bijdrage te leveren zal Bethanië zorg en diensten aanbieden aan oudere, niet verblijfs-geïndiceerden, rondom haar centrum en in de wijk. Tevens kan de dagverzorging / dagopvang er aan bijdragen dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Wanneer zelfstandig wonen niet meer mogelijk blijkt kan een wijkbewoner geïndiceerd worden voor intramurale, AWBZ-zorg. Het aantal intramurale appartementen wordt in de periode van 2009 - 2013 terug gebracht van 100 naar 60 door de realisatie van de nieuwbouw van Bethanië. Hierin komen 3 groepswoningen met 21 appartementen voor ouderen met een psychogeriatrische indicatie. Tevens zullen er 5 plaatsen voor palliatieve hospicezorg beschikbaar zijn ten opzichte van 3 plaatsen in de huidige situatie. De overige intramurale appartementen (34 stuks) zijn geschikt voor ouderen die minder of meer intensieve lichamelijke verzorging, al dan niet in combinatie met psychogeriatrische begeleiding, nodig hebben. Daarnaast worden er 54 huurappartementen op het terrein van Bethanië gebouwd voor ouderen die zelfstandig willen en kunnen wonen in de directe nabijheid van een zorgcentrum. Voorts beschrijft dit plan de visie van Bethanië in relatie tot haar identiteit en het uitbreiden van het aanbod van zorg en diensten in de toekomst. Daarnaast is er een SWOT-analyse gemaakt welke heeft geresulteerd in de volgende speerpunten: 1. Het behouden en waar mogelijk versterken van haar eigenheid (identiteit en kleinschaligheid). 2. Het vormen van een zorgketen door zelf meer diensten in de keten aan te bieden en samen te werken met andere zorgaanbieders. 3. Thuiszorg aanbieden aan zelfstandig wonende ouderen. 4. Een cultuur bewerkstelligen waarin het aanbod van zorg en diensten zo optimaal mogelijk wordt afgestemd op de verwachtingen en wensen van de cliënt. 5. In alle veranderingen continuïteit en kwaliteit waarborgen om de betrouwbare aanbieder te blijven. Per speerpunt zijn de activiteiten beschreven die ondernomen zullen worden om het toekomstbeeld van Bethanië in 2013 te realiseren.
4
2. INLEIDING Het bestuur en het management van Woon-, Zorg-, en Dienstencentrum Bethanië willen met deze beleidsnotitie de hoofdlijnen uitzetten en richting geven aan zaken die van belang zijn voor het functioneren van de Stichting Hervormde Wooncentra Ede tussen 2009 en 2013. De afgelopen maanden hebben bestuur, management, de cliëntenraad en de ondernemingsraad hun gedachten over de toekomst van Bethanië laten gaan. Samen willen we in de komende jaren vorm geven aan onze zorgonderneming ter voorbereiding op de nieuwbouw van Bethanië. Nieuwbouw geeft veel mogelijkheden om onze visie en idealen concreet gestalte te geven. De visie op zorg van overheid en maatschappij is momenteel in een behoorlijke mate aan verandering onderhevig. De rol van de terugtredende overheid in de financiering van zorggebouwen is hier een concreet voorbeeld van. Daarnaast is er in de media regelmatig aandacht voor de onbeheersbare kosten van gezondheidszorg en AWBZ ten opzichte van het totale overheidsbudget. Deze druk zal de komende jaren verder toenemen. Dit dwingt ons tot nieuwe concepten aangaande zorg, wonen en overige diensten. Ons motto in dit alles is: ‘Zorgvernieuwend en Betrouwbaar’. Bij alle essentiële keuzes willen we de volgende afwegingen maken: Draagt de verandering bij aan zorgvernieuwing en daarbij aan verbetering van de kwaliteit van zorg? Zijn de consequenties van de vernieuwing in het voordeel van de cliënt? Blijven we een betrouwbare partner of draagt de vernieuwing zelfs bij aan versterking van de betrouwbaarheid? De ouder wordende mens is op zoek naar veiligheid voor de toekomst. Het is van groot belang een betrouwbare partner te zijn voor de cliënt. De organisatie wordt de schijnbaar onzichtbare motor achter het wonen, de zorg en overige diensten. Tegelijkertijd mogen we trots zijn op ‘die motor’ en dit uitdragen. De organisatie stelt zich op ten dienste van de cliënt. We bieden een kwalitatief hoogwaardig pakket van wonen, zorg en diensten aan. Bethanië is een protestants christelijk verzorgingshuis. Haar wortels liggen in de Hervormde Gemeente van Ede en nog steeds is er een sterke verbondenheid waardoor concreet gestalte wordt gegeven aan de christelijke identiteit. Woon-, Zorg- en Dienstencentrum Bethanië is een relatief kleine organisatie die op zelfstandige wijze functioneert. Onze christelijke identiteit, onze unieke locatie én het karakter van oud Ede zijn de ingrediënten voor een goede sfeer in ons huis. Hier zijn we zuinig op en dankbaar voor. Dit neemt niet weg dat op een aantal onderdelen het voordeel kan opleveren om samen te werken met organisaties die zich breder op de zorgmarkt manifesteren. Onze wens is dat deze notitie een leidraad is voor alle betrokkenen van Bethanië om te komen tot heldere keuzes in de komende vier jaren. Dit meerjarenbeleidsplan wordt geconcretiseerd in jaarplannen. We gaan mee in de stroom van zorgvernieuwing, maar varen hierin onze eigen koers. Het maken van bewuste en doordachte afwegingen staat centraal. We vernieuwen niet om het vernieuwen maar we vernieuwen daar waar het beter kan. We willen met gezamenlijke krachtsinspanning van alle medewerkers onze bijdrage leveren om ten dienste van ouderen uit Ede en omgeving een volwaardige plaats te behouden voor Woon-, Zorg- en Dienstencentrum Bethanië.
5
3. HUIDIGE SITUATIE Identiteit De Stichting Hervormde Wooncentra Ede heeft een protestants christelijke identiteit. De grondslag van de stichting is de Bijbel als Gods Woord, zoals verwoord in onze belijdenisgeschriften. Deze identiteit heeft grote invloed op de mensvisie en zorgvisie van de stichting. Wij willen helder vasthouden aan deze grondslag. Ook daarin onderscheiden wij ons van andere zorgaanbieders. Vele factoren komen op ons af en beïnvloeden ons; of we willen of niet. We zullen ons hierin actief opstellen, zodat we adequaat kunnen reageren, bewuste keuzes maken en de cultuur van continu verbeteren voortdurend onder de aandacht brengen. 3.1 Visie en Missie Organisatievisie: Bethanië is er op gericht cliënten in staat te stellen hun zelfstandige leefwijze te herstellen en/of zo lang mogelijk te handhaven in een comfortabele woonomgeving. Wanneer een zelfstandige leefwijze niet meer (volledig) mogelijk is, wordt er naar gestreefd deze leefwijze zoveel mogelijk te benaderen door hierbij ondersteuning te bieden. Medewerkers zijn er persoonlijk voor verantwoordelijk dat er zo optimaal mogelijk tegemoet wordt gekomen aan de verwachtingen en wensen van de cliënt, passend binnen financiële en professionele grenzen. Aan deze organisatievisie ligt ten grondslag een Mensvisie: Elk mens is een kostbaar geschenk uit Gods hand, naar Zijn beeld geschapen en voorwerp van Zijn liefde. Daarbij is ieder mens uniek, gelijkwaardig aan elk ander mens en blijvend kostbaar, hoe geschonden en zorgbehoevend deze mens ook is. De mens is geschapen om relaties aan te gaan en te onderhouden: een relatie tot God, tot zichzelf, tot de naaste en tot de natuur. Door de zonde zijn deze relaties van nature verstoord. Het grootste geschenk wat God ons gaf is zijn eigen Zoon: Jezus Christus, onze Verlosser. Het Ichthus teken, wat symbool staat voor Jezus Christus Gods Zoon Verlosser, is terug te vinden in ons logo. Voor de gelovigen vindt totale vernieuwing plaats bij de wederkomst van Christus. Onze Zorgvisie, die hier uit voortvloeit, is: Uitgangspunt van ons handelen is het ervaren zelfzorgtekort van de cliënt, waarvoor in samenspraak met de cliënt of diens wettelijke vertegenwoordiger een passend zorgleefbegeleidingsplan wordt opgesteld. De aangeboden zorg wordt aangepast aan de wensen van de oudere waarbij deze wordt ondersteund bij het in meer of mindere mate afhankelijk worden. Vanuit onze roeping tot dienst aan de medemens wordt, binnen de grenzen van de gegeven mogelijkheden, optimale zorg verleend. Aandachtpunten voor alle medewerkers hierbij zijn:
het onderkennen van de mogelijkheden en beperkingen van cliënten en vaststellen waar de grenzen liggen; cliënten leren noodzakelijke hulp en aandacht te vragen; het leren accepteren van een zekere afhankelijkheid door beide partijen zonder zichzelf helemaal te verliezen of zich voortdurend te blijven verzetten; samen nagaan van welke hulpmiddelen gebruik kan worden gemaakt.
Missie: Bethanië geeft onmiskenbaar invulling aan haar op protestants christelijke identiteit gebaseerde visie, zodat zij voor oudere mensen een betrouwbare zorgaanbieder in Ede blijft. We gebruiken daarbij wél de middelen en werkwijzen van deze tijd! Ons motto is daarom: “Bethanië: Zorgvernieuwend en Betrouwbaar”
6
3.2 Huidige vormen van zorg en productie Bethanië biedt zorg en diverse diensten aan 100 ouderen met een AWBZ-indicatie voor verblijf. Daarnaast heeft zij 2 tijdelijke opname appartementen en 3 hospice appartementen waar professionele palliatieve zorg rondom het levenseinde wordt geboden. Bethanië biedt dagverzorging aan ouderen die zelfstandig wonen en extra ondersteuning nodig hebben. Ook ouderen die in Bethanië wonen kunnen hier gebruik van maken. Verder is er groepsverzorging voor intramurale cliënten die intensief begeleiding nodig hebben om structuur aan de dag te geven. Pastorale zorg wordt vrijwillig aangeboden aan alle cliënten en bij werkgerelateerde situaties aan medewerkers door onze geestelijk verzorger. Ook vindt iedere zondag een kerkdienst plaats in de kerkzaal onder verantwoordelijkheid van de Hervormde Gemeente. Daarnaast worden er veel verschillende activiteiten georganiseerd voor ouderen onder leiding van professionele activiteitenbegeleiding en vele vrijwilligers. Ook kan men in Bethanië gebruik maken van meer bewegen voor ouderen, computerles, de kapper en dergelijke. Tussen januari en juli 2009 is de zorgzwaarte, dus de mate waarin en de manier waarop cliënten behoefte hebben aan zorg, uitgedrukt in Zorgzwaartepakketten (ZZP’s), toegenomen. Om een indicatie te geven van de verdeling van ZZP’s tonen wij hier een overzicht van de gemiddelde ZZP’s van januari tot juli 2009 met betrekking tot verpleging en verzorging. VV
‘Sectorvreemde’ ZZP’s: 2C GGZ 3C GGZ 4C GGZ 2 LG 5 VG Totaal
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
26,02 27,50 11,43 14,71 6,61 5,73 0,17 0,00 0,39 2,55
2 3 4 2 5
1,04 1,71 0,80 1,00 1,00 100,67
Ongeveer 65% van de indicaties valt onder ZZP 1 t/m 3, de lichte zorg. 35% Valt onder de categorie intensieve zorg vergelijkbaar met de zorg die geboden wordt in verpleeghuizen.
7
4. TOEKOMSTPERSPECTIEF De toenemende vergrijzing, een afname van de beroepsbevolking, de schaalvergroting op velerlei gebied en nieuwe wet- en regelgeving vanuit de overheid maken dat er in de komende jaren een grote mate van inzicht, doorzettingsvermogen en flexibiliteit in het aansturen van een zorgonderneming nodig is. Macro beleid Het Ministerie van VWS spoort verblijfsinstellingen aan om zich zoveel mogelijk te richten op de individuele wensen van de bewoners. Ook stimuleert het Ministerie van VWS verblijfsinstellingen tot het leveren van zorg en diensten buiten de deur. Zodoende kunnen mensen langer thuis wonen in hun eigen huis en omgeving. Wonen is naast zorg een belangrijke factor in de AWBZ-sector. Zorgondernemers moeten zich terdege bewust zijn van het feit dat de overheid zich meer en meer terugtrekt uit haar rol als zijnde verzorgingsstaat waardoor zorgondernemers in toenemende mate verantwoordelijkheid moeten nemen. Ook medewerkers en cliënten kunnen zich niet onttrekken aan de gevolgen hiervan of het nou toegejuicht of betreurd wordt. We zullen het spel actief mee moeten spelen op onze eigen wijze. Een bepaalde mate van concurrentie maakt dat er een natuurlijke drive ontstaat om goed te presteren. Verhoging van eigen bijdrages aan de overheid, het zo efficiënt mogelijk afstemmen van zorg maar ook het zelf bijkopen van extra zorg etc. zijn zaken die dan aan de orde zullen komen. We zullen de menselijke maat goed in het oog moeten houden en aan de bel moeten trekken wanneer dat nodig is. Hoe dan ook: vooruitzien en verandering zijn onvermijdelijk en noodzakelijk. Hiervan zijn de medewerkers zich bewust. Cliënten en medewerkers Cliënten ervaren dat de zorg zakelijker wordt. Er worden concrete afspraken gemaakt in zorgleefbegeleidingsplannen en die moeten worden ondertekend en nagekomen. Echter, voor extraatjes, zoals een keer een gezellig kopje koffie drinken of een wandelingetje maken, is er binnen de AWBZ weinig ruimte meer. Om dit op te vangen kan gebruik worden gemaakt van vrijwilligers maar onze, doorgaans traditionele, cliënten willen, begrijpelijk, graag af en toe ook wat extra aandacht van professionele medewerkers. De overheid en maatschappij kiezen ervoor de zorg te verzakelijken daar de kosten van de gezondheidszorg en AWBZ uit de hand dreigen te lopen. Medewerkers komen hierdoor nogal eens in een ethisch dilemma: ze gunnen hun cliënten meer dan ze op basis van de indicaties kunnen bieden. Aan de andere kant, soms zit het ervaren van échte aandacht voor de cliënt hem in een klein gebaar of in subtiele woorden. Het is belangrijk om in de komende jaren aan dit onderdeel van het vak nadrukkelijk aandacht te schenken door het geven van praktische workshops. Zo ervaren cliënten oprechte aandacht en betrokkenheid én kunnen medewerkers met liefde hun vak blijven uitoefenen. Bethanië zal zich richting haar cliënten niet in een ‘slachtofferrol’ (door het gevoel van tekort schieten) gaan opstellen. Wij leveren voor het budget dat we krijgen van de overheid optimale, kwalitatief hoogwaardige zorg en diensten en daar zijn we trots op! Financiën / samenwerking Woon-, Zorg- en Dienstencentrum Bethanië is een relatief kleine organisatie die op zelfstandige wijze functioneert. Onze christelijke identiteit, onze unieke locatie én het karakter van oud Ede zijn de ingrediënten voor een goede sfeer in ons huis. Hier zijn we zuinig op en dankbaar voor. Gezien de wijzigingen in zorg en diensten in de nieuwbouw, de bekostiging in ZZP’s en de invoering van een normatieve huisvestingscomponent is het belangrijk dat we een goede financiële positie behouden om tegenvallers zelf op te kunnen vangen. Daarom zullen we met de aan ons toebedeelde middelen zeer efficiënt om moeten gaan. Omdat Woon-, Zorg- en Dienstencentrum Bethanië een kleine organisatie is gaat er 8
niet veel geld op aan allerlei projecten, stafdiensten etc. Beleid maken en beschrijven we kort en krachtig om richting te geven aan ons dagelijkse werk. Op verschillende onderdelen kan het voordelen opleveren om samen te werken met organisaties die zich breder op de zorgmarkt manifesteren. Dit kunnen medezorgaanbieders zijn maar bijvoorbeeld ook woningbouwcorporaties of welzijnsorganisaties. Samenwerken kan heel goed in de back office (zoals inkoop of ICT). Op dienstverlening richting de cliënt moeten we juist onderscheidend zijn! ZZP’s / intramurale zorg De overheid wil niet meer verantwoordelijk zijn voor de huisvestingscomponent in de AWBZ. Dit is een begrijpelijke en in zichzelf een positieve ontwikkeling die zich concretiseert in de normatieve huisvestingscomponent in de ZZP’s per zorgvrager vanaf 2011. Het brengt met zich mee dat leegstand voor de eigenaar van het gebouw tot lagere opbrengsten leidt. Dit dwingt zorgorganisaties om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor haar gebouwen en exploitatie. Organisaties hebben hierdoor zelf invloed op de invulling van hun gebouwen. Ze willen daardoor graag voldoen aan de wensen van de cliënt. Hierdoor ontstaat in zekere zin marktwerking. De gelimiteerde productieafspraken met zorgkantoren echter staan hierbij in de weg. Ook medewerkers en cliënten kunnen zich niet onttrekken aan de gevolgen hiervan. Verhoging van eigen bijdrages aan de overheid maar ook het zelf bijkopen van extra zorg etc. zijn zaken die dan aan de orde kunnen zijn. Verandering is noodzakelijk en daar moet een ieder in de zorg zich van bewust zijn. Bethanië realiseert zich dat vooral burgers met een psychogeriatrisch of een complex somatisch probleem in de toekomst de intramurale zorg zullen gaan kleuren. Er zal sprake zijn van toenemende zwaarte van zorg en begeleiding intramuraal. Daarom zal Bethanië d.m.v. haar nieuwbouw ook de functie behandeling willen verkrijgen. In de afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar het welbevinden van ouderen met een psychogeriatrische aandoening die wonen in een kleinschalige woonvorm. De resultaten zijn voor deze categorie ouderen overwegend positief. Ook Bethanië wil in haar nieuwbouw 3 woongroepen realiseren. Hiervoor zal in de komende jaren op afdelingsniveau met medewerkers visie en beleid moeten worden ontwikkeld.
Zorg thuis Het is een gegeven dat ouderen het liefst in hun eigen woonomgeving blijven wonen waar men veelal een sociaal netwerk heeft. Wijkgericht werken is een manier van werken die hierop inspeelt. Bethanië heeft primair een functie voor geheel Ede en de omliggende dorpen, maar wil ook speciaal in de wijk Ede Oost een actieve bijdrage leveren aan ouderen. Vooral ook vanwege de genoemde aantallen ouderen en het gebrek aan passende verzorgde woonvormen voor deze categorie in 2020. In Ede Oost wonen in 2020 naar verwachting 8.579 ouderen. Er wordt een groot tekort aan bovenwijks verzorgd en beschermd wonen verwacht (-100%) in 2020 in de wijk Ede Oost. Ouderen die nog zelfstandig kunnen wonen kunnen een appartement huren nabij Bethanië. Daar gaat Bethanië thuiszorg op maat leveren. Tevens kunnen deze ouderen gebruik maken van alle activiteiten en diensten van het woon- zorg- en dienstencentrum. Domotica zal een belangrijk hulpmiddel worden om aan de stijgende vraag van ouderen naar zorg te kunnen voldoen. Het is een kunst om die domotica aan te schaffen die echt meerwaarde geeft voor cliënt en medewerkers. Uit onderzoeken is gebleken dat met name de gebruiksvriendelijkheid van domotica van doorslaggevend belang is voor het werkelijk gebruik maken van domotica en het ondervinden van de voordelen.
9
Bethanië richt zich op bovenstaande ontwikkelingen. Centraal hierin staat dat we cliënten in staat stellen hun zelfstandige leefwijze te herstellen en/of zo lang mogelijk te handhaven in een comfortabele woonomgeving. Wanneer een zelfstandige leefwijze niet meer (volledig) mogelijk is, wordt er naar gestreefd deze leefwijze zoveel mogelijk te benaderen door hierbij ondersteuning te bieden. De kwaliteit van leven wordt vooral bepaald door factoren die niet met zorg te maken hebben, zoals de mate waarin iemand zichzelf kan en mag zijn, zelf kan verwoorden wat men nodig heeft, goede relaties kan onderhouden met familie en vrienden, veiligheid ervaart, mee kan doen aan activiteiten én steun ervaart vanuit het geloof.
10
5. NIEUWBOUW /STRATEGISCH VASTGOEDBELEID BETHANIË Bethanië wil haar eigen (zorg)vastgoed, zolang de bedrijfsvoering financieel gezond te noemen is, graag behouden. Overwegingen hiervoor zijn dat in een situatie van eigendom er sprake is van volledige zeggenschap over het vastgoed. Tevens is bekend dat vastgoed op de lange termijn gezien, bij een courant gebouw, een hoge restwaarde heeft (dit geldt in ieder geval voor de grondwaarde). Daarnaast kan men uitgaan van een gemiddeld (bescheiden) rendement van vastgoed van 6% op iedere geïnvesteerde euro. Wanneer men huisvesting huurt van een woningbouwcorporatie of vastgoedhandelaar blijft men voor de exploitatie geheel afhankelijk van de AWBZ-budgetten. Door de schaarste van bouwgrond is vastgoed een middel om invloed uit te oefenen. Dit versterkt de positie naar overheden, politiek en woningcorporaties etc. Vastgoed heeft ook een marketingeffect: je bent in staat goed in te spelen op de specifieke smaak van onze huidige en toekomstige doelgroep. Hierdoor wordt de kans vergroot om de investeringen terug te verdienen. Onvoldoende investering in vastgoed door een partij waarvan men afhankelijk is, heeft nadelige consequenties voor het primaire proces. Het nieuwbouwplan van Bethanië is een goed plan waar we met elkaar in geloven. Zoals het er nu voorstaat is de verwachting dat de gemaakte plannen op de lange termijn kapitaalgroei gaan veroorzaken. In de plannen is sprake van het aanbod van gevarieerde gezondheids- en welzijnsdiensten (verschillende activiteiten, grand café / restaurant en een winkel) met daarbij een gevarieerd woningaanbod voor intra- en extramurale huisvesting. Een breed zorgpakket kan worden aangeboden van lichte huishoudelijke zorg tot zware psychogeriatrische en somatische zorg met behandeling. De verwachting is dat er de komende 10 jaar ruim voldoende aanbod van klanten is. In 2050 is de vergrijzing over haar hoogtepunt heen. Ook het intramurale vastgoed wordt dus zo gebouwd dat het gemakkelijk overgedaan kan worden aan de vrije markt voor huur of verkoop. Verder is de duurzaamheid waarmee het gebouw is gebouwd een zeer belangrijk aspect. Soms moeten eenmalig zwaardere investeringen worden gedaan (zoals bijvoorbeeld het gebruik van duurdere materialen zoals natuursteen, of een koude-warmte installatie voor wat betreft een zuinig energieverbruik) om het rendement voor de lange termijn te vergroten. Met dergelijke investeringen wordt de levensduur van het gebouw vergroot tot minstens 50 jaar. Een levensduur van minder dan 40 jaar heeft namelijk een aanzienlijke invloed op het directe en indirecte rendement. Duurzaam renderend zorgvastgoed zal moeten voldoen aan een hoge mate van functionaliteit, logistiek en esthetiek. De cliënt, die zelf het wonen moet betalen, stelt van zelfsprekend ook eisen aan de kwaliteit. Cliënten die ter kennismaking op bezoek komen vragen zich als eerste af; “hoe ziet mijn appartement er uit?” Het is belangrijk om in de beleving van de doelgroep te kruipen om dit tot uiting te brengen in de eisen die we aan het gebouw stellen. We richten ons daarbij niet op cliënten die in hun eigen wijk willen blijven wonen, maar op cliënten die beschermd, verzorgd, verpleegd willen wonen, die een mooi appartement willen en niet willen vereenzamen. Rondom het gebouw is van alles te zien, te beleven en te bewegen. Bethanië wordt bij het ontwikkelen van haar nieuwbouw door een extern bureau begeleid wat de nodige expertise en ondersteuning biedt. Op dit moment verkeert Bethanië in de fase van ontwerpen. Cliënten, medewerkers en management worden nauw betrokken bij het vormen van ons nieuwe zorgcentrum, ieder met zijn eigen kennis, kunde en mogelijkheden. We hebben met elkaar de belangrijke opdracht om een nieuw zorgcentrum te realiseren dat flexibel, doordacht en duurzaam is. Alle medewerkers en cliënten worden bij de steeds specifiekere concretisering betrokken zodat we straks in een gezamenlijk ontworpen nieuwbouw ons zo optimaal mogelijk kunnen wijden aan onze cliënten!
11
6. SWOT ANALYSE Meerdere medewerkers hebben in de afgelopen periode in samenwerking met collega’s en management een SWOT-analyse opgesteld o.a. vanwege opleidingsopdrachten. De hoofditems hiervan zijn in onderstaand schema weergegeven.
Sterkte
de protestants christelijke identiteit van Bethanië kleinschalige karakter van Bethanië aanbieden van totaalaanbod voor ouderen in samenwerking met andere organisaties
Zwakte
Kansen
aanboren nieuwe markt: thuiszorg inzet domotica t.b.v. kwaliteit en veiligheid tegen lagere kosten onderscheiden door identiteit en extra comfort in nieuwbouw
afhankelijk van wisselende overheidsregelingen veranderingscapaciteit van de organisatie is beperkt doorgroeimogelijkheden voor medewerkers zijn beperkt
Bedreigingen
Discussie over financiering / normatieve huisvestings component Heldere afstemming in de ketenzorg nodig Sturing overheid leidt tot beperking productie AWBZ en verzakelijking in bejegening
Uit deze SWOT analyse zijn de volgende speerpunten gekozen die richting geven aan het beleid in de komende jaren: 1. Het behouden en waar mogelijk versterken van haar eigenheid (identiteit en kleinschaligheid). 2. Het vormen van een zorgketen door zelf meer diensten in de keten aan te bieden en samen te werken met andere organisaties. 3. Thuiszorg aanbieden aan zelfstandig wonende ouderen in de situatie van nieuwbouw. 4. Een cultuur bewerkstelligen waarin het aanbod van zorg en diensten zo optimaal mogelijk wordt afgestemd op de verwachtingen en wensen van de cliënt. 5. In alle veranderingen continuïteit en kwaliteit waarborgen om de betrouwbare aanbieder te blijven.
12
7. STRATEGIE Bethanië heeft in de vorige hoofdstukken beschreven hoe zij er over vier jaar uit wil zien op organisatorisch, inhoudelijk en financieel gebied. Rekening houdend met de veranderingen en wensen van de cliënten in de toekomst, de SWOT-analyse, kan nu een strategie bepaald worden om dit toekomstbeeld te realiseren. De gekozen speerpunten vormen daarbij een leidraad voor de keuzes die op afdelingsniveau moeten worden gemaakt bij de te ondernemen activiteiten. In de jaarplannen wordt hier concreet invulling aangegeven. 1. Het behouden en waar mogelijk versterken van haar eigenheid (identiteit en kleinschaligheid). - Doeltreffende PR in Ede en omgeving; wij blijven doen waar we goed in zijn. - Blijvend investeren in goede banden met de Hervormde Gemeente en andere kerkelijke gemeenten. - Inbedden pastorale zorg in de totale zorg. De kerkzaal krijgt in de nieuwbouw een prominente plaats. - Zolang voldoende cliënten graag bij ons willen wonen en dit financieel en kwalitatief haalbaar is zal Bethanië zelfstandig blijven. 2. Het vormen van een zorgketen door zelf meer diensten in de keten aan te bieden en samen te werken met andere zorgaanbieders. - Aanbieden van groepswonen voor ouderen met een psychogeriatrischeindicatie. - Medewerkers ontwikkelingsgericht opleiden in nieuwe vormen van zorg. - Echtparen kunnen op hetzelfde terrein blijven wonen bij veranderende zorgvraag. - Zoeken naar samenwerking met organisaties die effectief zijn en efficiëntie bewerkstelligen in de back office. Een servicecentrum gedeeld met andere zorgaanbieders behoort tot de mogelijkheden. 3. Bethanië gaat thuiszorg aanbieden aan zelfstandig wonende ouderen. - Gemotiveerde medewerkers opleiden en begeleiden in deze vorm van zorg verlenen. - Vormen van een combinatieteam van intramuraal en extramuraal werkende verzorgenden. - Het wijksteunpunt verdergaand profileren. 4. Cultuur bewerkstelligen waarin de verwachtingen en wensen van de cliënt zo optimaal afgestemd worden t.o.v. het aanbod. - Gastvrijheid staat bij Bethanië hoog in het vaandel in het besef zelf gast te zijn hier op aarde. Echter onze cliënten zijn niet slechts op bezoek in ons huis maar wónen hier. Cliënten en medewerkers maken samen het gastvrije Bethanië tot een thuis. Vertrekpunt is dat de organisatie zich aanpast aan de wens van de cliënt in plaats van andersom. Medewerkers tonen in de praktijk respect voor de privacy van de cliënt bijvoorbeeld door niet zomaar een appartement binnen te lopen. - Alle medewerkers zijn binnen hun eigen mogelijkheden en taakgebied persoonlijk verantwoordelijk voor de inhoud van hun werk. Dit daagt uit tot ontwikkeling en ontplooiing én vergroot de betrokkenheid bij de organisatie. - Er is aandacht voor het plezierig kunnen uitoefenen van ‘ambachtelijk’ vakmanschap in alle functies. Om voldoende medewerkers te behouden is 13
-
aantrekkelijk werkgeverschap van belang (zie ook het Personeelsbeleid opgesteld in 2009). Duidelijk managen van verwachtingen door medewerkers naar cliënt toe. Doe geen beloften die niet waargemaakt kunnen worden maar beloof dat je binnen de gegeven mogelijkheden zo optimaal mogelijk zult handelen.
5. In alle veranderingen continuïteit en kwaliteit waarborgen om de betrouwbare aanbieder te blijven. - Bethanië blijft zichzelf; een zorgaanbieder voor ouderen die hulp nodig hebben. - De expertise, in 60 jaar opgebouwd, wordt niet overboord gegooid maar wordt verder ontwikkeld. Onze markt verbreedt zich door zwaardere intramurale zorg aan te bieden en lichtere extramurale zorg. - Zorg en diensten leveren aan ouderen is onze core business en moet dat blijven. We beogen met bovenstaande activiteiten een gezonde organisatie waarin cliënten, medewerkers en vrijwilligers op een goede en open manier met elkaar omgaan en ieder zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt. In de komende vier jaar zal de organisatie veelal gericht zijn op het komen tot de nieuwbouw van Bethanië. Dit betekent voor alle betrokkenen een grote verandering. Veranderingen brengen voor veel mensen een bepaalde spanning met zich mee. Een voordeel is dat iedereen begrijpt dat bij het realiseren van een nieuw gebouw verandering onvermijdelijk is. Daarnaast is het fijn om in een nieuw, mooi gebouw waaraan door veel mensen is meegewerkt te leven en / of te werken. Nieuwbouw biedt naast tijdelijke onzekerheden ook kansen voor medewerkers en vrijwilligers. Met gezamenlijke inspanning kunnen we deze kansen ten volle benutten. Laten we er samen op gericht zijn om binnen het gestelde budget optimale ruimtes te creëren om te leven voor zorgbehoevende ouderen én te werken voor medewerkers en vrijwilligers.
14
BIJLAGE 1: BIJ MEERJARENBELEIDSPLAN 2009-2013 UIT: WONEN MET ZORG 2009 Er zijn 3 hoofdcategorieën: 1. Beschermd wonen: kernwoorden zijn: onzelfstandig, geclusterd en intensieve zorgbehoefte. Binnen deze categorie wordt vervolgens onderscheid gemaakt tussen kleinschalig wonen in de wijk en grootschalig (ofwel bovenwijks) wonen. 2. Verzorgd wonen: kernwoorden zijn: zelfstandig, geclusterd en intensieve tot minder intensieve zorgbehoefte. Hieronder vallen alle vormen van zelfstandig wonen in woonzorgcomplexen voor ouderen (ook verzorgingshuizen) en kleinschalig verzorgd begeleid wonen (veelal voor overige zorgbehoevenden). Een klein deel is bovenwijks, het merendeel is gericht op de behoefte vanuit de wijk. 3. Gewoon wonen: kernwoorden zijn: zelfstandig, ongeclusterd en in de wijk wonen met zorg aan huis. Hieronder vallen de standaard(kwaliteit)woning, de rollatorwoning of de rolstoelwoning, eventueel in de aanwezigheid van voorzieningen (rolstoelpluswoning).
15
