Wonen in een monument
Uw woning, een
1. Uw pand een monument (?)
monument. En nu ? U woont in een rijksmonument of een gemeentelijk monument. Dit betekent dat uw woning een beschermde status heeft: het vertegenwoordigt een bepaalde stijl, periode of architectuur. Het doel is om uw pand, dat een verleden heeft, te bewaren voor de toekomst. Daartoe wordt extra gelet op onderhoud en eventuele veranderingen.
Waarom is uw pand bestempeld als ‘monument’?
gesloopt of op zodanige manier gewijzigd dat de
Waarom is uw pand bestempeld als ‘monument’?
Om zulke ontwikkelingen te (kunnen) voorkomen, heeft
Veel mensen denken bij een monument meteen aan
de gemeente Roosendaal een monumentenbeleid
een groot en oud gebouw. Dat is niet altijd juist. Niet
opgesteld. Aanleiding was onder meer de sloop van het
alle grote en oude gebouwen zijn monumentaal, terwijl
ABN-gebouw aan de Markt begin jaren ‘90. Sinds 2004
verleden verdienen het om bewaard te blijven.
veel andere bouwwerken dat wel zijn. Wanneer het gaat
is er daarom in Roosendaal een erfgoedverordening
Ze vertellen ons waar we vandaan komen, als
om cultuurhistorisch belangrijke objecten moet u bij het
en een subsidieverordening van kracht. Er zijn zo’n
begrip monument denken aan zaken (objecten), die van
300 panden aangewezen tot beschermd gemeentelijk
belang zijn vanwege hun schoonheid, hun betekenis
monument. Achterin deze brochure vindt u een lijst van
voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde.
alle monumenten in Roosendaal.
Uitgangspunt is dat het monument er langer is dan dat wij er zijn. Elke gebruiker is slechts een ‘voorbijganger’ in de tijd die het pand bestaat. Tastbare bewijzen van een rijk en divers
boodschappers uit het verleden. Ze houden
Inhoudsopgave
blz.
herinneringen levend, en geven reliëf aan ons beeld van wie wij tegenwoordig zijn.
1. Uw pand een monument (?)
3
Bovenal zijn het gemeenschappelijke herinneringen. Het is iets dat we delen en dat
Ook cultuurlandschappen en terreinen waar deze 2. Bescherming van uw monument
4
ons samenbindt. 3. Onderhoud van uw monument
6
objecten in de bodem aanwezig zijn, kunnen als monument worden aangemerkt. In dat laatste geval
Als eigenaar of beheerder heeft u een particulier
spreken we van archeologische monumenten.
belang bij uw monument. Maar monumenten hebben
Het woord monument is afgeleid van het Latijnse woord monumentum, “dat wat
ook een collectief belang als getuigen van ons 4. De monumentencommissie
8
herinnert”, van het werkwoord monere, “zich herinneren”.
5. Beoordeling vergunningaanvragen
9
Een monument is een overblijfsel van kunst, cultuur, architectuur of nijverheid
6. Subsidiemogelijkheden
10
dat van algemeen belang wordt geacht om de historische, volkskundige,
7. Meer informatie
13
artistieke, wetenschappelijke, industrieelarcheologische of andere sociaal-culturele
Monumentenlijst gemeente Roosendaal
waarde. Het gaat meestal om gebouwen.
Er is een onderscheid tussen rijksmonumenten,
gemeenschappelijke verleden en als waardevolle
provinciale monumenten en gemeentelijke
elementen in de leefomgeving. Dat collectieve
monumenten. Rijksmonumenten zijn van nationale
belang verklaart de betrokkenheid van overheden en
betekenis. Provinciale monumenten zijn meestal
organisaties die een rol spelen bij de bescherming en
landschappelijke objecten, zoals molens en dergelijke.
instandhouding van monumenten.
Deze zijn beperkt in aantal. Gemeentelijke monumenten
Het bezitten van een monument betekent dat u met
zijn in eerste instantie vooral plaatselijk of regionaal van
regels te maken heeft waarin de omgang met het
groot belang.
pand is vastgelegd. Maar dat betekent ook dat u niet
14
alleen staat in de zorg voor uw monumentale bezit. Roosendaal kent op dit moment 62 rijksmonumenten,
Tal van organisaties kunnen u met raad bijstaan,
De Monumentenwet (zie elders) kent
circa 300 gemeentelijke monumenten en één
zoals de gemeente, de Rijksdienst, de gemeentelijke
ook archeologische monumenten.
archeologisch rijksmonument. Daarnaast telt
Monumentencommissie, de Monumentenwacht,
de gemeente een groot aantal panden met een
de boerderijlijn, etc. Tevens zijn er diverse financiële
cultuurhistorische en beeldbepalende waarde.
regelingen die kunnen bijdragen om uw monument in
In de loop der jaren zijn veel van dit soort panden
stand te houden.
Daarnaast zijn er natuurmonumenten, landschapsmonumenten en aardkundige monumenten.
2
cultuurhistorische waarde veelal verloren is gegaan.
Aan de teksten in deze brochure kunt u geen rechten ontlenen
3
2. Bescherming van uw monument Monumentenwet, wat is een beschermd monument?
bescherming van rijksmonumenten is geregeld in de
Beschermde monumenten zijn (onroerende) zaken,
monumentale en cultuurhistorische waarden tot doel heeft.
die voldoen aan een aantal criteria waardoor ze van
Voor bijna iedere wijziging aan een RM is een monumenten
algemeen belang en onvervangbaar zijn. Volgens de
vergunning èn een bouwvergunning noodzakelijk.
Monumentenwet 1988, die de instandhouding van
Monumentenwet 1988 zijn monumenten: 1. alle vóór tenminste vijftig jaar vervaardigde zaken
Een gemeentelijk monument (GM) is van gemeentewege
welke van algemeen belang zijn wegens hun
beschermd; de bescherming is geregeld in de
schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of
gemeentelijke Erfgoedverordening. Deze gemeentelijke
hun cultuurhistorische waarde;
monumenten zijn van regionaal belang, en voor iedere
2. terreinen welke van algemeen belang zijn wegens daar aanwezige zaken als bedoeld onder 1; Bij monumenten gaat het meestal om gebouwen, maar
wijziging is eveneens een monumentenvergunning èn een bouwvergunning noodzakelijk. Voor deze categorie geldt geen ouderdomsgrens.
ook bruggen, waterpompen en straatmeubilair kunnen vallen onder het begrip ‘monument’.
Een beeldbepalend pand (BBP) heeft geen juridische status; het betreft een beeldondersteunend pand in een
Bescherming, wat betekent dat?
beschermd stadsgezicht. Wel is een monumenten
Uitgangspunt bij een monument is dat het bouwwerk
vergunning alsmede een bouwvergunning nodig bij
zodanig wordt beheerd dat het nog zeer lange tijd mee
veranderingen aan de gevel.
kan. De huidige eigenaar is in dat proces maar een voorbijganger, een tijdelijk beheerder.
Beschermde stadsgezichten en Gevelwandwaarde /
Bij een verandering aan een monument of aan een
straatwandwaarde zijn groepen van onroerende zaken die
pand in een beschermd dorpsgezicht is daarom haast
van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun
altijd een vergunning nodig.
onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel
Dit betekent niet dat er niets veranderd mag worden.
hun wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde. In
Het betekent ook niet dat de eigenaar gedwongen
deze groepen bevinden zich één of meer monumenten.
De invloed van de status van gemeentelijk monument op de waarde van de woning
wordt onderhoud te plegen. Het betekent wel
Ook hier mag niet zonder vergunning worden veranderd.
Er is onderzoek gedaan naar de invloed van
dat als een monument gewijzigd wordt, er een
de aanwijzing van een woning tot gemeentelijk
vergunning nodig is, zodat getoetst kan worden of er
In de Monumentenwet 1988 en in de gemeentelijke
monument en de waarde van de woning. Hoewel
zorgvuldig met de cultuurhistorische waarden wordt
monumentenverordening is een aantal bepalingen
voor rijksmonumenten de waarde in sommige
omgegaan. Is dat zo, dan worden de benodigde
opgenomen.
gevallen toeneemt, blijkt de waarde van een woning
vergunningen meestal verleend. Bij een archeologisch
• ‘Het is verboden een beschermd monument te
die gemeentelijk beschermd is gelijk te blijven.
monument mogen er zonder vergunningen geen graafwerkzaamheden worden verricht.
beschadigen of te vernielen’ • ‘Het is verboden zonder of in afwijking van een vergunning:
Welke vormen van bescherming zijn er? De manier waarop een monument beschermd is, is afhankelijk van het type monument: een rijksmonument
4
a) een beschermd monument af te breken, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen; b) een beschermd monument te herstellen, te gebruiken
Waardevermindering lijkt in de praktijk niet voor te komen. De grote monumentgemeenten van Nederland concluderen steeds vaker dat investeren in een rijksmonument loont. De gemeente beveelt aan om van tevoren goed te informeren naar de subsidiemogelijkheden of andere aantrekkelijke
(RM) is van rijkswege beschermd; de zwaarste
of te laten gebruiken op een wijze, waardoor het wordt
financieringsopties als fiscale aftrekposten of
categorie bescherming voor gebouwen. De
ontsierd of in gevaar gebracht.’
(goedkope) geldleningen.
5
3. Onderhoud van uw monument
Kleine gebreken (zoals een afgewaaide dakpan, een gescheurde lei of een gaatje in de dakgoot) worden daarbij direct verholpen. Een abonnement kost € 55,- (prijspeil
Bouw en sloop
De steenhouwers hebben, tot slot, de Vereniging Restauratie
2010). Inspecties van Monumentenwacht worden apart en
Voor het bij- of aanbouwen bij een monument vraagt u ook
Steenhouwers.
per uur betaald. De kosten zijn € 27,- per uur. Gebruikelijk
een bouwvergunning aan. Voor sloopwerkzaamheden hebt u
is om de panden 1x per 2 à 3 jaar te laten inspecteren.
in sommige gevallen een sloopvergunning nodig. Indien de
De Monumentenwacht
Het inspectierapport kunt u tevens insluiten bij uw
sloopwerkzaamheden vergunningsvrij zijn, dient u toch altijd
Regelmatige inspecties en onderhoudsbeurten voorkomen
restauratieplan en is vereist wanneer u subsidie aanvraagt.
een monumentenvergunning aan te vragen.
hoge kosten door achterstallig onderhoud. De Monumentenwacht Noord-Brabant geeft raad over het
Monumentenwacht Noord-Brabant
Tip: Besef goed dat veel zaken als een wijziging worden
onderhoud van Monumenten. Onafhankelijke monumenten
Sparrendaalseweg 5, 5262 LR Vught
gezien. Zo kan wat onderhoud lijkt volgens de overheid een
specialisten inspecteren de monumenten en adviseren
tel.: 0411 - 643366 fax: 0411 - 643405
wijziging aan een pand zijn. Neem tijdig contact op met de
wanneer welke werkzaamheden aan een pand nodig zijn.
[email protected], www.monumentenwachtbrabant.nl
gemeente om te informeren welke vergunningen nodig zijn.
Uitgangspunten bij restauratie
constructiewijzen. Zij kunnen fysische en/of chemische reacties
Tip: Werk aan een monument is specialistisch. Het is
• Behoud gaat voor vernieuwen. De historische
veroorzaken die schade toebrengen aan het monument. De toe te
raadzaam om een ervaren restauratiearchitect en aannemer
bouwmaterialen, structuren en constructiewijzen
passen technieken mogen geen mechanische, fysische of
in de hand te nemen om ‘prutswerk’ te voorkomen.
vertegenwoordigen een belangrijke monumentale en historische
chemische schade toebrengen aan een monument.
Zo voorkomt u ook extra kosten achteraf. Vraag gerust naar
waarde. Deze waarde dient zoveel mogelijk te worden
referenties en eerdere door hen uitgevoerde restauratie-
gerespecteerd, opdat de geschiedenis en ontwikkeling van het
• Vernieuwen met oude materialen blijft vernieuwen.
werkzaamheden. Meer informatie: www.monumenten.nl
ambachtelijke bouwen alsmede het dagelijks gebruik van een
Hergebruik van historische bouwmaterialen verdient echter wel de
monument afleesbaar zijn. Door vervanging gaat deze
voorkeur.
RestauratieWijzer
afleesbaarheid voorgoed verloren.
Toelichting
Goed onderhoud is belangrijk voor elk gebouw. Wilt u iets
U gaat restaureren? Maak dan gebruik van de
wijzigen aan een monument? Dan is een monumenten
RestauratieWijzer. Met deze speciale dienstverlening van
• Bouwhistorie eerbiedigen. Het transformatieproces, door
• Onderdelen of elementen mogen niet worden vervangen als
vergunning én vaak een bouwvergunning nodig. Denk
Nationaal Restauratiefonds krijgt u professionele begeleiding,
verandering van het gebruik of functie, dat een gebouw door de
herstel mogelijk is. Indien een onderdeel of element, ondanks
daarbij niet alleen aan aanbouw of het plaatsen van
voor en tijdens uw restauratie. Ook bij aankoop krijgt u
tijd heen ondergaat, heeft een grote historische waarde. Een
kwaliteitsverlies, zijn functie nog vervult is vervanging geen optie.
dakramen. Ook voor veranderingen in uw huisindeling of
deskundig advies. De RestauratieWijzer is speciaal ontwikkeld
monument ontleent veelal zijn waarde aan de bouwgeschiedenis.
Indien een toevoeging nodig is om een onderdeel of element naar
de kleur van de buitenkant van het pand (en in sommige
voor (toekomstige) eigenaren van rijksmonumentale woon
Latere wijzigingen of toevoegingen kunnen van groot belang zijn
behoren te laten functioneren is dit te prevaleren boven een volledig
gevallen zelfs binnen!) neemt u contact op met de
huizen of boerderijen zonder agrarische functie. Eigenaren
omdat de bouwgeschiedenis van een gebouw daaraan afleesbaar
nieuw onderdeel of element.
gemeente. Daarnaast is tijdig onderhoud van belang. Als
van andere monumenten worden in contact gebracht met de
is. Door reconstructie wordt deze afleesbaarheid verstoord.
dit niet gebeurt - bijvoorbeeld door gebrek aan aandacht,
afdeling Voorlichting en Advies van het Restauratiefonds.
In een reconstructie wordt weliswaar getracht een historisch beeld
• De bestaande situatie is dwingend ten opzichte van een
op te roepen, maar daarvoor moeten vaak historisch waardevolle
eventuele wijziging of aanpassing. Indien de bestaande situatie niet
onderdelen uit een latere tijdsperiode wijken.
de oorspronkelijke situatie is, kan in overleg met de
kennis of geld - ontstaat al gauw een achterstand. Hierdoor worden herstel en restauratie nog kostbaarder.
Gecertificeerde vakmensen
Daarom is de beste én goedkoopste aanpak: regelmatig
Heeft u restauratieplannen en bent u op zoek naar goede
inspecteren en tijdig onderhoud plegen.
partners? Steeds meer partijen zijn bezig met certificering.
• Toevoegingen en veranderingen aan monumenten moeten
oorspronkelijke situatie worden hersteld mits er geen historisch
Zo wordt het voor u als eigenaar makkelijker een goede keus
reversibel zijn. De verandering moet in beginsel een toevoeging
relevante onderdelen ten behoeve van dit herstel worden
Regulier onderhoud
te maken in het aanbod van partijen. Inmiddels zijn er al
zijn die weer ongedaan kan worden gemaakt, zonder de
verwijderd.
In sommige gevallen is voor het uitvoeren van ‘reguliere’
erkenningsregelingen voor de aannemers, verenigd in de
monumentale waarden aan te tasten.
onderhoudswerkzaamheden geen vergunning nodig.
Vakgroep Restauratie, maar ook architecten zijn verenigd in
De regels hiervoor zijn specifiek en gebonden aan
de Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie
• Nieuw toe te passen materialen moeten compatibel zijn.
een monument. Materialen of technieken moeten hun toepas
voorwaarden. Bij twijfel vraagt u informatie bij de
(VAWR). Dan is er de Vereniging Adviesbureaus
Historische materiaaltoepassingen en/of constructiewijzen zijn
baarheid door attest of ervaring aantonen. In geval van twijfel kan
gemeente. Voor de benodigde gegevens bij een
Monumentenzorg (VAM).
niet altijd verenigbaar met de hedendaagse bouwmaterialen of
een materiaal of techniek geweigerd worden.
monumentenambtenaar en/of de Monumentencommissie de
• Noviteiten mogen niet zonder meer toegepast worden in of bij
monumentenvergunning: zie bijlage B.
6
7
4. De monumentencommissie
5. Beoordeling vergunningaanvragen
Sinds 1990 kent Roosendaal een gemeentelijke
Elke wijziging aan beschermde monumenten of stads
Gratis monumentenvergunning
monumentencommissie. Deze onafhankelijke commissie
gezichten (verbouw, verbetering zowel aan de binnenkant
De gemeente Roosendaal draagt haar steentje bij aan
adviseert het college van burgemeester en wethouders
als aan de buitenkant) wordt voorgelegd aan de
het stimuleren van de bewoning van monumenten.
over aangevraagde monumentenvergunningen.
gemeentelijke monumentencommissie voor advies. Bij
Bewoning van een monument zorgt ervoor dat het
Ook geeft de commissie het college (gevraagd en
iedere wijziging is een monumentenvergunning vereist.
waardevolle erfgoed voor de toekomst blijft behouden.
ongevraagd) advies over alle zaken die al dan niet
Soms is het wijzigen van een monumentenpand
Omdat voor aanpassingen aan monumenten, naast de
rechtstreeks met de monumentenzorg te maken
bouwvergunningplichtig. In dat geval vraagt u ook een
bouwvergunning ook een monumentenvergunning
hebben. Daarbij laat de commissie zich primair leiden
Werkwijze
bouwvergunning aan. Ook bij onderhoud aan uw
noodzakelijk is, heeft het college besloten geen leges te
door overwegingen van geschiedkunde, volkskunde,
Elke dorpskern heeft zijn eigen karakteristieke plekken
monument kan sprake zijn van vergunningplichtige
heffen op het in behandeling nemen van een aanvraag
wetenschap of schoonheid.
en gebouwen en het is jammer als die verdwijnen.
werkzaamheden. Wanneer u (onderhouds)werkzaam
voor een monumentenvergunning.
De gebouwen dragen immers bij aan de identiteit van
heden aan uw monument wilt (laten) doen is het
De monumentenvergunning moet u wel aanvragen, maar
De roosendaalse commissie is recent uitgebreid
een dorp en maken het herkenbaar voor bewoners en
raadzaam om vroegtijdig, dus ruim voor de start van
is kosteloos. Als extra service wordt uw aanvraag voor
vanwege het afstoten door de Rijksdienst van
bezoekers. Omdat de commissie het belangrijk vindt
de werkzaamheden, contact op te nemen met de
uw monumentenvergunning door een speciale
adviesplicht en telt acht leden, een ambtelijk adviseur
dat die cultuurhistorische waarden bewaard blijven,
monumentenambtenaar. In overleg kan dan worden
adviescommissie behandeld, die zowel eigenaar als
en een ambtelijk secretaris. Gekozen is voor leden die
worden bouwvergunningsaanvragen van monumenten
bekeken of voor de werkzaamheden een vergunning
college van B&W adviseert over de voorgestelde
elk vanuit hun eigen invalshoek belangstelling voor
op een andere manier bekeken dan de gemiddelde
nodig is.
ingrepen. Deze onafhankelijke commissie bestaat uit
en kennis van cultuurhistorie hebben. Mensen met
bouwaanvraag. Het uitgangspunt is altijd dat de
kennis van bouwkunde, techniek, architectuur, historie
commissie de plannen van een eigenaar serieus neemt.
Wanneer u de aanvraag voor een monumentenvergunning
landgoederen en welstand. Voor het in behandeling
en de inrichting van het landschap. Bovendien zijn
Een eigenaar weet meestal heel goed wat de waarde
hebt ingediend, bekijkt de gemeente of alle noodzakelijke
nemen van een bouwaanvraag -en in de meeste gevallen
zowel mensen van buiten de gemeente en mensen
van zijn pand is en welke elementen belangrijk zijn
gegevens zijn ingeleverd. Bij een gemeentelijk monument
voor het in behandeling nemen van een sloopaanvraag
uit de gemeente zelf benoemd. Vooral deze laatsten
voor het karakter. De commissie bekijkt kritisch of de
is de procedure anders dan bij een rijksmonument. Het
- worden wel leges in rekening gebracht.
hebben veel parate kennis over de geschiedenis van
voorgestelde wijzigingen passen bij de monumentale
verschil is dat bij een rijksmonument ook de Rijksdienst
de verschillende wijken en dorpen waaruit Roosendaal
waarden van het pand, ze beoordeelt of het pand
voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een advies uitbrengt,
bestaat.
ook na de verbouwing nog voldoet aan de redenen
waardoor de procedure langer duurt. Per 1 oktober 2010
waarom het beschermd is. Dat betekent niet dat er
is de monumentenvergunning onderdeel van de landelijk
Taken
niets meer mag. De monumentencommissie streeft
ingevoerde omgevingsvergunning (Wabo). Meerdere
Waar houdt de commissie zich zoal mee bezig?
steeds naar een positief advies. Een advies waarover de
vergunningaanvragen, die betrekking hebben op uw
Tijdens de maandelijkse vergaderingen worden
monumentencommissie, maar vooral ook de eigenaar of
monument, kunnen dan tegelijk worden behandeld.
verbouwingsplannen van monumenten besproken.
gebruiker van het pand tevreden is!
Daarnaast werkt de commissie aan de uitwerking van
Het is handig om de commissie, vooruitlopend
Principeverzoek of pre-advies
het gemeentelijk monumentenbeleid.
op de aanvraag, alvast de plannen voor te leggen
Het is mogelijk om voorafgaand aan een aanvraag voor
De monumentencommissie vergadert één keer per
(vooroverleg). De commissie ziet dan wat er staat te
monumentenvergunning en bouwvergunning een
Praktijkvoorbeeld
vier weken op woensdagavond vanaf 19.30 uur.
gebeuren, u als eigenaar krijgt dan meer gevoel voor wat
pre-advies te vragen. Dit kunt u doen als het gaat om
Schilderwerk is iets dat onder het reguliere onderhoud
De vergaderingen zijn openbaar en de aanvragers
de commissie belangrijk vindt. Vaak worden suggesties
ingrijpende wijzigingen aan een rijks- en gemeentelijk
valt. Alléén voor schilderwerk waarbij hetzelfde
en ontwerpers kunnen er hun plannen toelichten.
gedaan om het plan op punten aan te passen. In overleg
monument, maar ook wanneer u betwijfelt of uw
verfsysteem wordt gebruikt en dezelfde kleur -en waarbij
Kom gerust een keer luisteren om een indruk van de
met eigenaren zal dat steeds gebeuren met respect voor
plannen worden goedgekeurd door de monumenten
eventueel aanwezige oude verflagen blijven behouden- is
werkwijze te krijgen. Tevens bestaat de mogelijkheid om
het monument, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt
commissie én de RCE. Hierover vindt dan een
ook geen monumentenvergunning nodig. In andere
bij aanvang van de vergadering in te spreken. Op de
gehouden met de eisen van de moderne gebruiker. In
voorbeoordeling plaats, waarbij gekeken wordt naar
gevallen kan wel een monumentenvergunning nodig zijn.
gemeentelijke website, www.roosendaal.nl vindt u het
het verdere traject wordt hierdoor tijd gewonnen en ook
aspecten op het gebied van monumentenzorg.
Uitzonderingen daarop is binnenschilderwerk dat van
vergaderschema van de monumentencommissie.
vaak kosten bespaard door tijdige bijsturing/advisering.
Dit kan tijd en kosten sparen.
bijzondere waarde is. Infomeer vooraf hier goed naar.
8
experts op het gebied van monumenten, architectuur,
9
6. Subsidiemogelijkheden Sommige onderhoudswerkzaamheden aan een
De lening is bedoeld voor eigenaren van woonhuizen,
subsidiabele kosten is ook afhankelijk van de Brim-
monument zijn omvangrijker en duurder dan bij niet-
boerderijen zonder agrarische functie en bewoonde
categorie van het monument.
monumenten. Bijvoorbeeld vanwege de historische
monumenten die aanvankelijk een andere functie
bouwstijl, bijzondere constructies of bewerkelijke
hadden maar nu als woning in gebruik zijn (denk aan
Periodiek instandhoudingplan
materialen. Een goede verzorging van monumenten
een herbestemde kazerne, school, of watertoren).
Om in aanmerking te komen voor een subsidie,
vereist daarom meer financiële middelen en
Deze lening, de zogeheten Restauratie-hypotheek,
moet de eigenaar van een monument bij het
specialistische kennis.
wordt verstrekt door het Nationaal Restauratiefonds.
aanvraagformulier een periodiek instandhoudingsplan
Subsidie aanvragen
De subsidie is bedoeld voor alle andere rijksmonu
(pip) voor zes jaar indienen. Het pip moet:
Als u subsidie aanvraagt, moet een aantal gegevens en
menten (kerkgebouwen, kastelen, buitenplaatsen,
• gebaseerd zijn op een bouwkundig inspectierapport
documenten worden ingeleverd:
landhuizen, gebouwen van liefdadigheid, molens en
(niet ouder dan twee jaar en opgesteld door
kwaliteitsniveau van deze ingrepen worden verbonden.
• het aanvraagformulier
gemalen).
een deskundige, architect of bijvoorbeeld de
Hiermee wordt ook de kwaliteit van een monument
• een bouwplan
geborgd en verhoogd.
• een technisch opnamerapport van het te restaureren
Lening
Er zijn drie soorten van (co)financiering van restauratie
object (opgesteld door de Monumentenwacht of
Het Restauratiefonds verstrekt de hypotheken voor de
gelijkwaardig).
kosten van instandhouding van het monument.
De subsidiebijdrage wordt toegekend onder een aantal
De fiscale onderhoudskosten worden vastgesteld door
• een omschrijving bevatten van de beoogde resultaten;
voorwaarden. Welke voorwaarden dat zijn vindt u in de
Bureau Monumentenpanden van de Belastingdienst
• een meerjarenplan bevatten van de werkzaamheden;
bijlage van deze brochure.
waaruit moet blijken of de eigenaar, en voor
• een meerjarenbegroting bevatten van de verwachte
Bij de subsidiëring van restauratie en instandhouding van monumenten kunnen voorwaarden aan het
of instandhouding van een monument; 1. Subsidie (voor rijks-, provinciale en gemeentelijke monumenten) 2. Een hypotheek tegen gunstige voorwaarden
Welke mogelijkheden een eigenaar van een rijksmonument heeft, is afhankelijk van juridische status en type monument. Particuliere eigenaren van woonhuizen en boerderijen zonder agrarische functie
het uit te voeren werk; • een overzicht geven van de aard en omvang van de voorgenomen werkzaamheden;
welk bedrag, recht heeft op fiscale aftrek van de
kosten voor de komende zes jaar.
Nog niet beginnen voor subsidiebeschikking!
onderhoudskosten. Als er geen aftrek mogelijk is
Zowel voor het meerjarenplan als de
Belangrijk bij het indienen van een subsidieaanvraag is
dan kan een eigenaar tot 100% van de vastgestelde
meerjarenbegroting zijn modellen opgesteld die u kunt
dat u nog niet met de werkzaamheden mag beginnen
onderhoudskosten lenen. Heeft de eigenaar wel
raadplegen op de website van de Rijksdienst voor het
voordat aan u subsidie is verleend. Op het moment
recht op fiscale aftrek is maximaal 70% te lenen. De
Cultureel Erfgoed: www.cultureelerfgoed.nl.
dat u dit wel doet, wordt de subsidieaanvraag niet
hypotheek kan maximaal € 300.000,- per monument
Op de site vindt u ook het aanvraagformulier subsidie
toegekend.
bedragen en heeft een looptijd van maximaal
Brim, een model instandhoudingplan en de toelichting
dertig jaar. De hypotheek heeft een veel lager (vast)
hierop. Voor de aanvraag van een lening kunt u terecht
rentepercentage dan gebruikelijk.
op www.restauratiefonds.nl.
(restauratiefondshypotheek (RFH)), 3. Fiscale aftrek (voor rijksmonumenten)
Monumentenwacht) met een nulmeting en foto’s van
komen alleen in aanmerking voor fiscale aftrek en een RFH. Alle andere eigenaren van rijksmonumenten
Rijksmonument
komen in principe in aanmerking voor subsidie en
Het ‘Besluit rijkssubsidiëring instandhouding
een RFH.
Monumenten’ stelt goed en planmatig onderhoud van
Subsidie
Nog niet beginnen voor subsidiebeschikking!
rijksmonumenten centraal, zodat restauratie slechts
Een eigenaar krijgt alléén subsidie voor kosten voor
Belangrijk bij het indienen van een Brim-aanvraag is
incidenteel nodig is. De uitvoering van dit Brim is in
instandhouding van het rijksmonument. Welke kosten
dat nog niet met de werkzaamheden wordt begonnen
handen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
dit zijn, is vastgesteld in een ministerieel besluit: de
voor subsidie is verleend, anders wordt de aanvraag
‘Leidraad Brim subsidiabele instandhoudingkosten’.
voor de al uitgevoerde werkzaamheden niet toegekend.
Gemeentelijke monument De raad stelt jaarlijks een subsidieplafond vast voor de in de erfgoedsubsidieverordening beschreven
Lening of subsidie en voor welke monumenten?
Subsidie wordt toegekend op basis van een periodiek
beoordeeld in de aanvraag. Bij dringende redenen is
Via het Brim kunt u voor uw rijksmonument in
instandhoudingplan voor zes jaar. Sommige eigenaren
overleg met de RCE nodig.
is bedoeld voor geregistreerde gemeentelijke
aanmerking komen voor een subsidie of lening,
kunnen de onderhoudskosten fiscaal verrekenen via de
monumenten. De gemeente Roosendaal heeft een
al dan niet in combinatie met fiscale aftrek van
Inkomstenbelasting of de Vennootschapbelasting. Kunt
Lening of subsidie nodig?
eigen subsidieverordening.
onderhoudskosten.
u dat niet, dan komt u in aanmerking voor een hoger
Voor het aanvragen van een lening is het een vereiste
subsidiepercentage. De hoogte van het maximum aan
dat u vooraf over de benodigde vergunning(en) beschikt.
subsidie. De restauratiebijdrage bedraagt 20% van de subsidiabele kosten, waarbij een maximum per object wordt vastgesteld. Deze subsidieregeling
10
Alleen de niet-uitgevoerde werkzaamheden worden dan
11
7. Meer informatie Of u vergunningen nodig hebt, en welke dat zijn, kunt u
Fiscale aftrekmogelijkheden
In deze brochure vindt u veel informatie. Toch kan het zijn dat
nagaan bij de gemeente. Het toezicht, de eventuele
Bij onderhoud en restauratie van rijksmonumenten
u nog vragen heeft, of dat u meer informatie wilt over uw
begeleiding en de handhaving tijdens de uitvoering van de
bestaan voor eigenaren fiscale aftrekmogelijkheden.
eigen specifieke situatie. Daarom kunt u altijd voor meer
werkzaamheden berust in eerste instantie bij de
Voordat met de uitvoering van de plannen begonnen kan
informatie over monumenten contact opnemen.
gemeente. Tevens fungeert de gemeente als loketfunctie
worden, is een beschikking van het Bureau
U kunt de afdeling telefonisch bereiken via (0165) 579 433.
voor de aanvraag van een eventuele monumenten
Monumentenpanden van de Belastingdienst nodig.
Langskomen kan natuurlijk ook, maar dan kunt u het beste
vergunning. Daarom is het verstandig om, voordat u een
Belastingdienst Particulieren Amersfoort,
vooraf een afspraak maken. Stadskantoor aan het Stadserf 1
aanvraag voor subsidie of een lening indient, altijd contact
Bureau Monumentenpanden.
te Roosendaal. Hier kunt u ook folders ophalen.
op te nemen met de gemeente.
www.belastingdienst.nl (033) 4505222
Meer informatie? Meer informatie
NRF
Bezoek de gemeentelijke website www.roosendaal.nl
Wilt u meer informatie over het Brim, dan kunt u terecht bij
Het Nationaal Restauratiefonds (NRF) biedt eigenaren van
of neem contact op via (0165) 579 433 of mail naar
de Stichting Nationaal Restauratiefonds, of bij de
rijksmonumenten verschillende financiële producten aan,
[email protected].
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
zoals een restauratiehypotheek met lage rente. De te maken kosten moeten wel ten goede komen aan de
Op de hoogte blijven?
Adresgegevens:
monumentale waarde. Cascoherstel bijvoorbeeld is
Dat kan via de voorlichtingspagina in de Roosendaalse Bode
Stichting Nationaal Restauratiefonds
subsidiabel, maar een luxe keuken weer niet. In principe
en via de website www.roosendaal.nl.
Postbus 15, 3870 DA Hoevelaken, te.: (033) 253 94 39
zijn instandhoudingkosten de belangrijkste soort kosten
www.restauratiefonds.nl
die kunnen worden gefinancierd, maar ook
Vraag indien u wilt restaureren of verbouwen naar de
restauratiekosten kunnen worden opgegeven.
uitgebreide richtlijnen of kijk op www. roosendaal.nl
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
NRF www.restauratiefonds.nl (033) 2539439
Postbus 1001, 3700 BA Zeist, tel.: (030) 698 32 11 www. cultureelerfgoed.nl
Cultuurfonds-hypotheek Bij restauratie van een gemeentelijk monument kunt u in aanmerking komen voor een Cultuurfonds-hypotheek: een laagrentende lening uit één van de provinciale
Financieringsmogelijkheden voor monumenten
Cultuurfondsen voor Monumenten.
Er zijn vele vormen van financiële tegemoetkoming
hypotheek aan (zie www.restauratiefonds.nl). U heeft een
voor het restaureren en onderhouden van
verklaring van de gemeente nodig om uw aanvraag
monumenten. Voor actuele informatie is het
compleet te maken.
raadzaam om de verschillende websites en
Let op: jaarlijks wordt een budget vastgesteld. Is dit op,
instellingen te raadplegen. Hieronder een beknopt
dat wordt uw aanvraag niet gehonoreerd.
Met een aanvraagformulier vraagt u een Cultuurfonds-
overzicht van fondsen en regelingen.
Belangrijk om te weten Rijkssubsidiëring
Start nooit met de werkzaamheden voordat schriftelijk
Sinds 2006 hanteert de rijksoverheid een nieuw systeem
bericht is ontvangen. Het recht op subsidie,
voor het subsidiëren van rijksmonumenten, Brim. Deze
belastingaftrek of een laagrentende hypotheek kan anders
regeling is vooral gericht op de instandhouding van
verspeeld worden.
monumenten, volgens de gedachte ’voorkomen is beter dan genezen’. www.cultureelerfgoed.nl (033) 421 74 56.
12
13
Monumentenlijst Gemeente Roosendaal R = Rijksmonument, G = gemeentelijk monument
Akkerstraat 11 Wouw Akkerstraat 15 Wouw Akkerstraat 16 Wouw Ambrozijnberg 202 Amerikalaan 10 Azurietdijk 89 Azurietdijk 91 Badhuisstra at 39 Badhuisstraat 40 Badhuisstraat 41 Badhuisstraat 42 Badhuisstraat 43 Badhuisstraat 44 Bergsebaan 39 Wouw Bergsebaan 57 Heerle Bergsebaan 57 Heerle Bergsebaan 71 Wouw Bergsestraat 18 Wouw Bergsestraat 27 Wouw Bergsestraat 28 Wouw Bergsestraat 30 Wouw Bergsestraat 45 Wouw Bergsestraat 47 Wouw Bergsestraat 56 Wouw Bloemenmarkt 1 Bloemenmarkt 2 Bloemenmarkt 12 Bloemenmarkt 14 Bloemenmarkt 16 Boomgaardstraat 1 Boomhoefstraat 26 Wouw Bosstraat 24 Boulevard 57 Boulevard 59 Boulevard 2 Boulevard 55 Boulevard 74 Boulevard 75 Boulevard 78 Boulevard 142 Boulevard 144 Boulevard 147 Boulevard 165 Boulevard Antverpia 2 Boulevard Antverpia 4 Boulevard Antverpia 6 Boulevard Antverpia 12 G Boulevard Antverpia 14 G Boulevard Antverpia 16 G Boulevard Antverpia 22 G Boulevard Antverpia 24 G Boulevard Antverpia 26 G Boulevard Antverpia 28 G Bredaseweg ong Brugstraat 1 a Brugstraat 1 Brugstraat 17 Brugstraat 19 Brugstraat 21 Brugstraat 23 Brugstraat 25 Brugstraat 26
14
R G G G R G G G G G G G G G G G G G G G G R R G G G R R G G G R G G G G G G G G G G G R G G
G R G G G G R G G
Brugstraat 30 Brugstraat 35 Brugstraat 39 Brugstraat 44 a Brugstraat 44 Brugstraat 53 a Brugstraat 53 Brugstraat 70 Brugstraat 79 Bulkenaarsestraat 10 Bulkenaarsestraat 12 Burg Schoonheijtstraat 1 Burgerhoutsestraat 1 Burgerhoutsestraat 3 Burgerhoutsestraat 5 Burgerhoutsestraat 8 Burgerhoutsestraat 9 Burgerhoutsestraat 10 Burgerhoutsestraat 12 Burgerhoutsestraat 51 Damastberg 110 Damstraat 33 Damstraat 38 Damstraat 40 Damstraat 43 Damstraat 45 De Lind 2 Nispen De Nieuwenberg 15 Deurlechtsestraat 5 Diefhoekstraat 12 Moerstraten Doctor Schaepmanlaan 90 Dominéstraat 1 Dominéstraat 3 Dominéstraat 9 Dominéstraat 11 Dominéstraat 13 Dominéstraat 15 Dominéstraat 19 Dorpsstraat 26 bij Nispen Dorpsstraat 26 Nispen Dorpsstraat 50 Nispen Grensstraat 2 Nispen Grensstraat 17 Nispen Heijbeeksestraat 30 Nispen Heilig Hartplein 28 Heilig Hartplein 29 Hellegatsestraat 19 Moerstraten Hellegatsestraat 31 Moerstraten Herelsestraat 100 Heerle Herelsestraat 124 Heerle Herelsestraat 134 Heerle Herelsestraat 155 Heerle Herelsestraat 163 Heerle Herelsestraat 165 Heerle Herelsestraat 173 Heerle Herelsestraat 185 Heerle Herelsestraat 198 Heerle Herelsestraat 215 Heerle Herelsestraat 215 Heerle Hoekstraat 1 Hoogstraat 14 Hoogstraat 110
G G R G G G G G G G G G G G G G G G R G G G G R G G G G R G G G G G G G G G R G G G G G R G G G R G G R R G G G R G G G R G
Hoogstraat 112 G Huijbergseweg 38 R Huijbergseweg 45 G Hulsdonksestraat 56 R Hulsdonksestraat 58 R Hulsdonksestraat 60 R Hulsdonksestraat 62 R Hulsdonksestraat 71 G Hulsdonksestraat 73 G Kade 11 G Kade 21 R Kade 23 G Kade 25 G Kade 27 G Kade 29 G Kade 37 G Kade 45 G Kade 65 G Kade 78 G Kalsdonksestraat 1 G Kerkplein 1 Nispen G Kloosterstraat 9 b Wouw G Kloosterstraat 11 Wouw G Krampenloop 31 G Ludwigstraat 1 R Ludwigstraat 2 R Ludwigstraat 3 R Ludwigstraat 5 G Ludwigstraat 7 a R Ludwigstraat 7 R Ludwigstraat 15 G Ludwigstraat 32 R Lyceumlaan 1 G Lyceumlaan 3 G Lyceumlaan 10 G Marconistraa 46 G Marconistraat 48 G Marconistraat 50 G Marconistraat 52 G Marconistraat 54 G Marconistraat 56 G Marconistraat 58 G Marconistraat 60 G Marconistraat 62 G Marconistraat 64 G Marconistraat 66 G Marconistraat 68 G Marconistraat 70 G Marconistraat 72 G Marconistraat 74 G Marconistraat 76 G Marconistraat 78 G Marconistraat 80 G Marconistraat 82 G Marconistraat 61 G Marconistraat 63 G Marconistraat 65 G Marconistraat 67 G Marconistraat 69 G Marconistraat 71 G Marconistraat 73 G Marconistraat 75 G
Marconistraat 77 G Marconistraat 79 G Marconistraat 81 G Marconistraat 83 G Marconistraat 85 G Marconistraat 87 G Marconistraat 89 G Marconistraat 91 G Marconistraat 93 G Marconistraat 95 G Marconistraat 97 G Marconistraat 99 G Marconistraat 101 G Marconistraat 103 G Marconistraat 105 G Markt 1 R Markt 1 Wouw G Markt 2 R Markt 2 R Markt 2 Wouw G Markt 3 G Markt 7 R Markt 8 G Markt 14 bij Wouw R Markt 16 R Markt 17 G Markt 18 G Markt 20 G Markt 21 Wouw R Markt 24 bij R Markt 24 G Markt 27 Wouw R Markt 30 G Markt 31 R Markt 45 G Markt 54 R Markt 62 G Markt 64 G Markt 69 R Meirestraat 66 G Moerstraatsebaan 1 Moerstr. G Moerstraatsebaan ong. Moerstr. G Moerstraatseweg 14 Heerle G Moerstraatseweg 83 Moerstr. G Moerstraatseweg 85 Moerstr. G Molenstraat 2 R Molenstraat 2 R Molenstraat 7 G Molenstraat 8 R Molenstraat 9 a G Molenstraat 9 G Molenstraat 10 R Molenstraat 12 G Molenstraat 18 G Molenstraat 21 a G Molenstraat 21 c G Molenstraat 21 d G Molenstraat 21 G Molenstraat 29 G Molenstraat 42 G Molenstraat 48 G Molenstraat 50 G
Molenstraat 52 Molenstraat 90 Molenstraat 106 Molenstraat 174 Nieuwstraat 1 Nieuwstraat 2 Wouw Nieuwstraat 3 Nieuwstraat 5 Nieuwstraat 7 Nieuwstraat 9 Nieuwstraat 11 Nieuwstraat 13 Nieuwstraat 13 Wouw Nieuwstraat 15 a Nieuwstraat 15 Nieuwstraat 17 Nieuwstraat 19 Nieuwstraat 26 Nieuwstraat 28 Nieuwstraat 35 Nieuwstraat 37 Nieuwstraat 41 Nispensestraat 22 Nispensestraat 24 Nispensestraat 26 Nispensestraat 27 Nispensestraat 32 Nispensestraat 34 a Nispensestraat 58 Nispensestraat 74 Nispensestraat 79 Nispensestraat 81 Nispensestraat 83 Nispensestraat 87 Nispenseweg 10 Passenberg 29 Passenberg 49 Plantage Centrum 1 W.Pl. Plantage Centrum 2 bi W.Pl. Plantage Centrum 2 to W.Pl. Plantage Centrum 2 W.Pl. Plantage Centrum 2 W.Pl. Plantage Centrum 3 W.Pl. Plantage Centrum 4 bij W.Pl. Plantage Centrum 4 bij W.Pl. Plantage Centrum 4 W.Pl. Plantage Centrum 5 W.Pl. Plantage Centrum 6 bij W.Pl. Plantage Centrum 6 W.Pl. Plantage Centrum 7 W.Pl. Plantage Centrum 8 W.Pl. Plantage Centrum 10 W.Pl. Plantage Centrum 10 W.Pl. Plantage Centrum 10 W.Pl. Plantage Centrum 11 bij W.Pl. Plantage Centrum 11 W.Pl. Plantage Centrum 12 W.Pl. Plantage Centrum 13 W.Pl. Plantage Centrum 14 W.Pl. Plantage Centrum 14 W.Pl. Plantagebaan 75 Wouw Plantagebaan 98 W.Pl.
G G G G R G R R R R R R G R R R R G G G G G G G G R G G G G G G G G G G G R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R G G
Plantagebaan 194 W.Pl. Plantagebaan 219 W.Pl. Plantagebaan 221 W.Pl. Plantagebaan 222 W.Pl. Plantagebaan 224 W.Pl. Plantagebaan 225 W.Pl. President Kennedylaan 71 Raadhuisstraat 1 Raadhuisstraat 3 Raadhuisstraat 5 Raadhuisstraat 9 a Raadhuisstraat 9 Raadhuisstraat 10 Raadhuisstraat 11 Raadhuisstraat 18 Raadhuisstraat 26 Raadhuisstraat 26 Raadhuisstraat 43 Raadhuisstraat 45 Raadhuisstraat 49 Raadhuisstraat 51 Raadhuisstraat 53 Raadhuisstraat 59 Raadhuisstraat 62 Raadhuisstraat 63 Raadhuisstraat 74 Raadhuisstraat 82 Raadhuisstraat 104 Raadhuisstraat 106 a Raadhuisstraat 106 Rector Hellemonsstraat 1 Rector Hellemonsstraat 3 Roosendaalsestraat 14 Wouw Roosendaalsestraat 25 Wouw Roosendaalsestraat 42 Wouw Roosendaalsestraat 43 Wouw Roosendaalsestraat 44 Wouw Roosendaalsestraat 45 Wouw Roosendaalsestraat 46 Wouw Roosendaalsestraat 59 Wouw Roosendaalsestraat 64 Wouw Rozenvendreef 1 Scholtensboslaan 1 Scholtensboslaan 1 Schoolstraat 1 Wouw Schoolstraat 3 Wouw Sint Josephsstraat 2 Sint Josephsstraat 4 Sophiastraat 40 Spellestraat 44 bij Wouw Spellestraat 45 Wouw Spellestraat 51 Wouw Spoorstraat 10 Spoorstraat 12 Spoorstraat 51 Spoorstraat 80 Spoorstraat 84 Spoorstraat 144 Spoorstraat 7 Stationsplein 1 Stationsplein 1 Stationsplein 1
G G R G G G G G G G R R G G G R R G R G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G R G R G R R G R G R G G G G R G G G R R R R
Stationsplein 3 d Stationsplein 4 Stationsplein 5 Stationsstraat 3 Stationsstraat 4 Stationsstraat 14 Stationsstraat 15 Stationsstraat 16 Stationsstraat 18 Stationsstraat 19 Steenbergsestraat 6 Moerstr. Steenovenstraat 32 Steenovenstraat 32 Thorbeckelaan 215 Tongerloplein ong. Tongerloplein ong. Torenplein 1 Wouw Valkenburgstraat 34 van Gilselaan 1 van Gilselaan 3 van Gilselaan 5 van Gilselaan 32 van Gilselaan 45 van Gilselaan 47 van Gilselaan 51 van Gilselaan 53 van Gilselaan 80 van Gilselaan 82 van Gilselaan 84 Vijfhuizenberg 103 c Vincentiusstraat 3 a Vincentiusstraat 3 Vincentiusstraat 7 Vincentiusstraat 51 Vincentiusstraat 53 Vinkenbroeksestraat 33 Visdonkseweg 40 Vleetweg ong W.Pl. Vroenhoutseweg 3 Vroenhoutseweg 12 Vroenhoutseweg 15 Vroenhoutseweg 15 Vroenhoutseweg 21 Vughtstraat 5 Vughtstraat 7 Vughtstraat 8 a Vughtstraat 8 Vughtstraat 9 Vughtstraat 10 Vughtstraat 12 Vughtstraat 24 Vughtstraat 25 Vughtstraat 27 Vughtstraat 29 Waterstraat 4 Wouw Waterstraat 10 Heerle Westelaarsestraat 23 W.Pl. Westelaarsestraat 26 W.Pl. Westelaarsestraat 35 W.Pl. Westelaarsestraat 56 W.Pl. Westelaarsestraat 58 W.Pl. Wilhelminastraat 1 a
G G G G G G G G G G G G G G G G R G G G G G G G G G G G G G R R R G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G G R G G G G G G R
Wilhelminastraat 10 Wilhelminastraat 12 Willem Elsschotlaan 41 Wouwseweg 1 Wouwseweg 3 Wouwseweg 9 Wouwseweg 21 Wouwseweg 36 Wouwseweg 56 Wouwseweg 62 Zonnelandstraat 4 Zoomvlietweg 5 Heerle
G G R G G G G G G G G G
15
Wat wordt tijdens de vakantie meestal gefotografeerd (behalve onszelf of de familie)? Dat zijn de oude panden, straten, gevels en bijzondere bouwwerken. Waarom eigenlijk? Is het de sfeer? De bijzonderheid? De oudheid ervan? Waarom bezoeken we oude binnensteden en ervaren we deze als sfeervol en gezellig? En wat hebben we ervan in onze eigen woonplaats? De Roosendaler is zich er steeds meer van bewust dat het cultureel erfgoed een kostbaar bezit is. Er worden veel vragen gesteld over de monumentale status van de panden en naar de consequenties hiervan. Bewust wordt gekozen voor een pand met een uitstraling en sfeer dat bij hen past, waarbij de stijlvastheid en de geschiedenis van een monument als zeer waardevol wordt ervaren. Het behouden van de monumentale status is zeker niet strijdig met goede gebruiksmogelijkheden van een pand, mits vooraf wordt nagegaan of het pand zich hiervoor leent zonder dat er ingrijpende veranderingen moeten worden aangebracht. Het aanpassen van een monument dient zorgvuldig te gebeuren met behulp van een restauratiedeskundige. Een goede aanpassing, met een passend gebruik van het pand, zal de levensloop van het monument aanzienlijk verlengen. Veelal zijn minder ingrijpende veranderingen ter verhoging van het “woon”genot, die eventueel later weer ongedaan gemaakt kunnen worden, bijna altijd mogelijk omdat de monumentale waarde niet wordt aangetast. Meer ingrijpende veranderingen aan een pand zijn alleen mogelijk met goedkeuring van de gemeentelijke monumentencommissie en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, waarbij de cultuurhistorische aspecten dienen te worden gerespecteerd en de uitvoering zeer zorgvuldig gebeurt. Hiervoor is wel een monumentenvergunning vereist en zijn er subsidies die bijdragen in de extra kosten voor het in standhouden van de monumentale aspecten. U leest er alles over in deze brochure.
