Wmo-krant
Inspiratie voor goede mantelzorgondersteuning en vrijwilligerszorg. Een uitgave van Mezzo, 2010
En verder in deze Wmo krant: Basisfuncties op een rij [4&7] Mantelzorgbeleid [6] Geluksbudget [8] Nieuwe energie opdoen [8] Proef met mantelzorgwoningen Waardevolle tijdsbesteding >> PAGINA 2
>> PAGINA 3
Samenwerking essentieel voor welzijn burgers >> PAGINA 4
Steun werkgever heel waardevol >> PAGINA 5
THeater als spiegel [10]
goed samenspel
De to ekomst va n de i nfor mele zorg
“Bloemen bloeien niet vanzelf” Professor opvoedkunde aan de Universiteit van Amsterdam, Jo Hermanns, heeft een vernieuwende toekomstvisie op de informele zorg. Hij vertelt bevlogen over ‘Wraparound Care’. Informele en formele zorg die samen werken rond een centrale persoon. Het is het uitgangspunt van de Wraparound Care waar Jo Hermanns zo enthousiast over is. “Mantelzorg en vrijwillige zorgverlening zijn de toekomst van de zorg in Nederland zegt Jo Hermanns.” Hij vindt dat er in de afgelopen jaren voldoende energie is gestoken in de professionele zorg. Nu verdient informele zorg die aandacht.
Een goed samenspel tussen informele zorg (mantelzorg en vrijwilligerszorg) en formele zorg (professionele zorg) is noodzakelijk om mensen in staat te stellen hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid zo lang mogelijk te bewaren. Het draagt in belangrijke mate bij aan de kwaliteit van het leven en is ook van belang om mantelzorgers, vrijwilligers én professionals in staat te stellen ‘hun’ taken goed en met voldoening te doen. Dit stelt voormalig staatsecretaris Bussemaker van VWS eind vorig jaar in haar brief naar de Tweede Kamer ‘Naast en met elkaar’. In diezelfde brief stelt Bussemaker dat informele zorg van essentiële waarde is. Niet alleen voor de mensen die zorg nodig hebben, maar zeker ook voor hen die die zorg verlenen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de sociale samenhang in buurt, dorp en maatschappij. Voor henzelf draagt deze inzet bij aan zingeving en gevoel mee te doen aan de samenleving. Met de invoering van de Wmo kregen gemeenten de regierol om informele zorg te stimuleren, te versterken en samenspel te bevorderen. Deze Wmo-krant biedt hier inspiratie voor.
Passieve solidariteit “In Nederland hebben wij een soort passieve solidariteit uit de jaren ’60, ’70 overgehouden”, zegt Hermanns. “De overheid biedt zorg aan, de beste specialisten lossen uw problemen op, in of vanuit instellingen en u bent niemand tot last.” Deze manier van zorgverlenen heeft wel een schaduwzijde volgens Hermanns. Het gewone leven wordt onderbroken, de zorgbehoevende verblijft soms ver van ons vandaan en het is onbetaalbaar geworden. Hermanns pleit dan ook voor een andere aanpak: het Wraparound Care Model Wraparound De naam zegt het al: er omheen gaan staan of inwikkelen met zorg. Informele zorg en formele zorg gecombineerd. Het uitgangspunt hiervan is één cliëntsysteem, één plan. Er is één centrale persoon, die expert is van het gewone leven, bijvoorbeeld de cliënt zelf, de mantelzorger, de vrijwilliger of de professional. Hermanns: “In dit systeem maak je optimaal gebruik van de krachten van de samenleving: er wordt specialistische hulp ingeschakeld waar nodig, er wordt gebruik gemaakt van natuurlijke (sociale) steunbronnen, het team werkt samen vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het gehele plan en er wordt community-based gewerkt. In ieder individueel geval wordt een plan van aanpak met concrete doelen en wegen daar naartoe opgesteld. De gestelde doelen kunnen op allerlei levensterreinen liggen”. Deze aanpak is activerend en niet probleemgericht. Het plan is resultaatgericht en wordt voortdurend gemonitord en geëvalueerd of de geformuleerde doelen gehaald
Bij de les blijven [10] Vrijwilliger met toekomst >> PAGINA 9
5e Nationale Mantelzorglezing Op donderdag 3 juni organiseren Het Expertisecentrum Mantelzorg en Mezzo de 5e Nationale Mantelzorglezing én de Werkconferentie Mantelzorg. Dit jaar is het thema de samenwerking tussen de formele en de informele zorg.
worden. Dat kan lang duren, maar de regie blijft bij de centrale persoon. Gemeenten kunnen klein beginnen. In een Amsterdams stadsdeel trokken bijvoorbeeld gemeenteambtenaren langs de deuren met de vraag: waar kan ik u mee helpen? Hermanns: “Het Wraparound Care Model heeft de potentie om mantelzorgers, vrijwilligers en professionals effectief en vraaggestuurd te laten werken. Gemeenten en professionele instellingen moeten zorgen voor een goede infrastructuur van overleg tussen instellingen. Zij moeten wraparound care modellen in verschillende sectoren organiseren en faciliteren en ervoor zorgen dat dit systeem nergens vastloopt, want bloemen bloeien niet vanzelf”.
Formele en informele zorg kunnen niet zonder elkaar. Zeker niet nu burgers een grotere eigen verantwoordelijkheid krijgen en steeds meer mensen een beroep doen op intensieve en langdurige zorg. De lezing wordt uitgesproken door Anton Westerlaken, lid Raad van Bestuur Erasmus Medisch Centrum. Meer informatie: www.leidscongresbureau.nl/mantelzorglezing.
Wmo-krant
Praktijk 2 waarde voll e invull ing van vr ij e tijd
Maatje van de Vriendendienst
De regie houden Wraparound schetst een beeld van inpakken, omarmen, een mantel zelfs. Warme, prettige associaties. Wat is er fijner dan over een netwerk van mensen te beschikken die zich belangeloos inzetten voor een ander. Jo Hermanns bepleit de ‘Wraparound Care’ als vernieuwende aanpak van de informele zorg. Hoe ziet Mezzo die toekomst en de bepleite methode? In zijn aanpak komen formele- en informele zorg samen, sterker nog; zijn gecentreerd rond een centrale persoon (diegene die zorg ‘vraagt’). Hermanns bepleit dat model als alternatief voor de formele zorg die hoe langer hoe meer onhoudbaar en onbetaalbaar blijkt. Het gevaar dreigt dat deze aanpak zorgvragers en hun naasten ziet als ‘object’ en zo toch weer plaatst in een afhankelijke rol. Als de formele zorg ook een rol heeft, is er sprake van een belang en zal de aanpak ‘formeel’ worden. Anders gezegd; als ik in de tandartsstoel ga liggen, ben ik niet meer directeur van Mezzo maar patiënt en ga mij zo gedragen. Dat is niet de schuld van de tandarts, ook niet van mij, maar zo werkt het systeem nu eenmaal. Het is daarom lastig om in een geformaliseerd systeem de regie in eigen hand te houden. Het verkrijgen en behouden van eigen regie is het kenmerk van de informele zorg. Hermanns analyseert dat we als samenleving op zoek moeten naar actieve solidariteit. Mezzo ziet dat ook als de kracht van de informele zorg. Dag in dag uit bewijzen mantelzorgers en zorgvrijwilligers dat dat kan. Hun positie is kwetsbaar, denk aan de gevolgen van de pakketmaatregelen AWBZ waarvan de rekening wordt gelegd bij het eigen netwerk van zorgvragers en gerekend wordt op de beschikbaarheid van vrijwilligers. Zie ook de vele mantelzorgers die de keuze moeten maken om minder of niet meer te werken en hun eigen perspectief opofferen voor hun naasten. Zij verdienen erkenning en ondersteuning. Is het model van Hermanns slecht? Zeker niet. Het biedt interessante perspectieven. Maar een succesvolle aanpak kan alleen dan als zorgvragers en hun naasten werkelijk de regie hebben en houden. Dat is de uitdaging van de informele zorg waar we de komende jaren aan moeten werken. Jancor de Boer, directeur Mezzo
Rik Peeters (27) werkt als vrijwilliger (maatje) bij Vriendendienst REAKT Vriendendienst Den Haag. Sinds een jaar bezoekt hij Preston Smeulders (29), een wat verlegen jongen die voor schizofrenie in behandeling is bij de Stichting Jak. Preston vindt het moeilijk om contacten te leggen. Naast zijn werk bij een drukkerij bij het Leerwerkproject van de gemeente Den Haag en zijn lessen beeldende vorming, ontmoet hij weinig mensen. Via REAKT kwam hij in contact met Rik, die met hem naar de film gaat, een jas gaat kopen of wat gaat drinken in een café. Dat doen ze zo’n drie maal per maand. Rik: “Ik nodig ook vaak wat van mijn eigen vrienden uit om samen met Preston en mij ‘Kolonisten van Catan’ te spelen. Preston: “Ja, dat vind ik hartstikke leuk. De eerste keer was ik een beetje nerveus voor al die nieuwe mensen, maar nu geeft het me het gevoel dat ik ook geliefd ben, ondanks mijn handicap.”
nodig. “Je hebt niet zoveel kosten. Wat wel meer gestroomlijnd zou kunnen worden, is dat Preston andere kortingen en voordelen krijgt op zijn ‘Ooievaarspas’ dan ik op mijn ‘Vrijwilligerspas’. Dat zou beter op elkaar mogen aansluiten. En vrijkaartjes zijn ook van harte welkom! We doen tenslotte dingen samen!” www.reaktvriendendienst.nl
kwalit eit v er beter en
Haags vrijwilligerswerk
“Rik heeft me laten inzien dat mensen me echt wel accepteren zoals ik ben!” Vrijwillig maar niet vrijblijvend Voor Rik is de omgang met Preston een waardevolle invulling van zijn vrije tijd. “Ik wilde iets nieuws nadat ik mijn studie had afgerond. Het is leuk dat je iets van jezelf aan een ander kunt geven. Vrijwilligerswerk vraagt echter wel om commitment. Het is wel vrijwillig maar zeker niet vrijblijvend. Preston rekent op me. Maar ik voel dat niet als een verplichting, het is erg vriendschappelijk.” Gemeentelijke inititatieven De initiatieven die de gemeente Den Haag heeft aangekondigd om vrijwilligerswerk meer op de kaart te zetten, spreken Rik zeker aan. “Trainingen en kennisverbreding zijn altijd nuttig. Laatst organiseerde REAKT een workshop over psychiatrie. Ik vind het heel interessant om daar meer over te leren en tips te krijgen hoe je met iemand met een psychiatrische aandoening kunt omgaan.” Ook het actiepunt voor meer contactmogelijkheden voor maatjes onderling, valt in goede aarde. Rik: “Uitwisselen van ervaringen is supernuttig. Dat zie je nu al op de terugkomdagen van REAKT.” Een onkostenvergoeding vindt Rik niet zo
De gemeente Den Haag wil de kwaliteit van het vrijwilligerswerk in de stad verbeteren. Vrijwilligers krijgen meer en betere ondersteuning en subsidieregelingen worden vereenvoudigd. Dit staat in de nota ‘Ruimte voor vrijwilligers’ van wethouder Bert van Alphen (Welzijn, Volksgezondheid & Emancipatie), die is vastgesteld door het college van B&W. Zorgvrijwilligers Extra aandacht gaat de komende jaren uit naar zorgvrijwilligers. Zij verzorgen bijvoorbeeld chronisch zieken, ouderen of gehandicapten. Deze groep vrijwilligers werkt vaak in complexere situaties en met kwetsbare doelgroepen. Actiepunten zijn onder andere extra trainingen en cursussen voor vrijwilligers in de zorg, ‘maatjes’ of koppelbijeenkomsten voor zorgvrijwilligers. Het keurmerk ‘Vrijwillige inzet; goed geregeld’ is vanaf 2010 voorwaarde voor subsidie. Vrijwilligers in de zorg komen ook in aanmerking voor een onkostenvergoeding, een speciaal kennisnetwerk voor vrijwilligers, via basisscholen worden jongeren in contact gebracht met vrijwilligerswerk, gehandicapten krijgen meer mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen en allochtonen worden meer betrokken bij vrijwilligerswerk.
Wmo-krant
3 Praktijk Pa ssende zorgvoorz ie ninge n
Arnhem start proef mobiele mantelzorgwoningen De gemeente Arnhem start dit jaar met een proef met drie mobiele mantelzorgwoningen. De gemeente doet dit in samenwerking met de Arnhemse woningcorporaties Vivare, Portaal en Volkshuisvesting. De tijdelijke woonunits van 6 bij 9 meter kunnen bij het huis van mantelzorgers geplaatst worden en bevatten passende zorgvoorzieningen voor mensen die zelfstandig willen blijven wonen maar wel zorg nodig hebben.
De genoemde Arnhemse woningcorporaties nemen de aanschaf en de verhuur van de units voor hun rekening. De gemeente betaalt de plaatsingskosten tot een maximum van 20.000 euro per woning. De gebruiker van de woning betaalt een huur van rond de 650 euro per maand en kan, als dat nodig is, in aanmerking komen voor huurtoeslag. Tijdens de proefperiode van vijf jaar wordt bekeken of de mobiele mantelzorgwoningen in een behoefte voorzien en of het haalbaar is er een structureel vervolg aan te geven.
Verantwoordelijk wethouder Barth van Eeten: “Dit is een mooi voorbeeld van hoe de Wmo in Arnhem bedoeld is. Mensen die zelfstandig willen blijven wonen, kunnen we als gemeente de ondersteuning bieden die zij daarvoor nodig hebben. We zoeken dan bij voorkeur een manier van ondersteuning die past bij de persoon en
wo ne n i n achte rt u in
Mantelzorgwoningen nog niet in elke gemeente vanzelfsprekend
bij de situatie. Ik kan me voorstellen dat niet iedereen zit te wachten op een mantelzorgwoning in de tuin, maar de mogelijkheid is er en dat vind ik heel goed. Als mensen prettig wonen, voelen zij zich over het algemeen beter en hoeven zij minder beroep te doen op de reguliere zorg. Het mes snijdt dan aan twee kanten.”
Handreiking Woonbeleid en Mantelzorg Om mantelzorg makkelijker te maken door middel van goed woonbeleid heeft Mezzo samen met gemeenten, woningcorporaties en andere belangenorganisaties een handreiking Woonbeleid en Mantelzorg voor gemeenten gemaakt. Deze handreiking geeft steun bij het zoeken naar een oplossing voor de problematiek van mantelzorgers en zorgvragers. De handreiking staat op www.mezzo.nl
Mevrouw Ballegooij uit Lent, bij Nijmegen, woont sinds juni 2009 in een mobiele mantelzorgwoning. Sinds elf jaar lijdt zij aan spierdistrofie, waardoor zij niet meer kan lopen en ook haar armen en hand slecht kan bewegen. Tot vier jaar geleden zorgde haar echtgenoot voor haar, maar sinds zijn overlijden woonde mevrouw Ballegooij alleen. “Mijn dochter kwam regelmatig langs, maar
met haar werk en haar gezin was dat best druk. Mijn twee zoons wonen te ver weg om voor me te zorgen.”
Nadat er een aantal keren bij mevrouw Ballegooij was ingebroken, vond haar dochter het echter welletjes. Zij trok met haar hele gezin bij haar moeder in en nam de mantelzorg op zich. “Dat was natuurlijk heel lief, maar niet ideaal. Toen vertelde een kennis me over de mobiele woningen van PasAan. Dat leek me wel wat. We hebben helaas drieënhalf jaar met de gemeente moeten ‘vechten’, maar nu woon ik dus in mijn eigen achtertuin!”
Gemeentelijke bezwaren De woonunit bevalt prima. “Ik heb mijn huis aan mijn dochter verkocht. Zo zijn zij en haar gezin wel dichtbij, maar ze worden niet belast; want ik heb gewoon thuiszorg in mijn eigen huisje. Alles is gelijkvloers, en de keuken is aangepast voor mijn rolstoel. In de zomer zitten we samen op het terras en spelen we gezellig een potje Rummikub.” Waarom de gemeente zoveel problemen maakte over de installatie van de mobiele woonunit, weet mevrouw Ballegooij niet. “Er kwamen steeds weer nieuwe mensen met nieuwe bezwaren, en uiteindelijk heeft iemand van de CDA-fractie het voor elkaar gekregen. We zijn ook met andere gemeentes gaan praten om ze te vertellen over mijn goede ervaringen met de zorgwoning. Sommigen zijn heel enthousiast en anderen willen het pertinent niet. Iets met bestemmingsplannen, geloof ik… Ik vind dat jammer, je kunt families bij elkaar houden zonder ze te zwaar te belasten. Wat is daar nu op tegen?”
Wmo-krant
BELEID 4
Ver e n i g i n g Ko epe l Wmo -rad en
“Samenwerking essentieel voor welzijn burgers”
Basisfuncties mantelzorgondersteuning De meeste gemeenten hebben de basisfuncties ondersteuning mantelzorg en vrijwilligerswerk in beeld en hebben hier beleid op ontwikkeld. De basisfuncties zijn gemaakt op initiatief van voormalig staatssecretaris Bussemaker om gemeenten te stimuleren en te faciliteren om mantelzorgondersteuning en ondersteuning van vrijwilligers vorm te geven. De basisfuncties bieden organisaties voor mantelzorgondersteuning en intensieve vrijwilligerszorg en de platforms belangenbehartiging mantelzorg een kans om met gemeenten in gesprek te gaan over het ondersteuningsaanbod. De basisfuncties op een rijtje:
1. Informatie Mantelzorgers worden geïnformeerd hoe mantelzorg is in te passen in het leven (combinatie met werk), over ziekten en beperkingen, over het aanbod van hulp, ondersteuning en zorg en over regelingen. Omdat mantelzorgondersteuning nog steeds weinig bekend is, is een uitnodigende benadering nodig, via het Wmoloket én via lokale en regionale samenwerkingspartners.
2. Advies en begeleiding Mantelzorgers kunnen een luisterend oor vinden en ondersteuning en begeleiding krijgen bij het vinden van de weg in allerlei mogelijkheden, het zetten van stappen naar instanties en het maken van keuzes. Waar mogelijk is de benadering preventief, bijvoorbeeld preventief ouderenbezoek.
3. Emotionele steun Mantelzorgers kunnen in individuele gesprekken of groepsbijeenkomsten emotionele ondersteuning krijgen. Dit is nodig omdat zorg, ziekte en snel veranderende perspectieven emoties met zich meebrengen die het moeilijk maken mantelzorg te verlenen zonder overbelast te raken
4. Educatie Sinds september 2009 is Hans-Martin Don voorzitter van de Vereniging Koepel Wmo-raden. “Bijna elke gemeente in Nederland heeft inmiddels een inspraakorgaan ten behoeve van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Daar kunnen burgers hun mening laten gelden.” Met zijn 147 leden (Wmo-raden) beslaat de Koepel ruim 9 miljoen inwoners. “Veel Wmoraden hebben al een goede positie in hun gemeente”, meent Don. ”Deze raden adviseren het College van B&W over wat er leeft bij de achterban en er wordt naar hen geluisterd. Zo krijgen alle burgers een stem. In andere
“Veel Wmo-raden hebben al een goede positie in hun gemeente” gemeenten hebben Wmo-raden nog moeite om bij de wethouders binnen te komen. Enerzijds maken de wethouders niet voldoende ruimte voor hen, anderzijds moeten de betreffende Wmo-raden zelf ook emanciperen. De Koepel wordt gesubsidieerd door het ministerie van VWS om Wmo-raden te ondersteunen om zich lokaal te organiseren en hun positie te verstevigen. Wij signaleren problemen, beantwoorden vragen, geven adviezen en zorgen voor publicitaire ondersteuning om de Wmo-raad lokaal bij het College van B&W op de kaart te zetten. Verder brengen we de onderlinge contacten tussen
de Wmo-raden in het land op gang. Bijvoorbeeld via onze website of de Koepel Wmoradengroep op LinkedIn. Hier kunnen raden hun vragen en ervaringen online met elkaar delen. Een werkwijze die perfect aansluit bij de Wmo-gedachte: de Koepel bevordert de zelfredzaamheid van de lokale Wmo-raden.” Gemeenten zijn klaar voor de Wmo Don vindt dat de meeste gemeenten klaar zijn voor hun nieuwe takenpakket, waarin een groot aantal verantwoordelijkheden vanuit de AWBZ naar de gemeenteraden zijn doorgeschoven. Ook is er voldoende animo vanuit de burgers om zitting te nemen in de raden. Wel moeten sommige Wmo-raden zich nog verder ontwikkelen. Don: “De ideale Wmo-raad is een zo goed mogelijke afspiegeling van de lokale bevolking. De meeste expertisevelden, zoals mantelzorg en vrijwilligerszorg, zijn wel vertegenwoordigd. Maar ik zie bijvoorbeeld nog weinig afgevaardigden vanuit de allochtone gemeenschap. De Koepel zal zich ervoor sterk maken dat de lokale Wmo-raden, voor al hun burgers, een stevige positie krijgen in de zorgontwikkelingen in hun gemeente.”
Mantelzorgers kunnen voorlichting en training krijgen. Dit gaat verder dan informatie en advies. Het kan groepsgewijs maar ook individueel. De educatie kan gericht zijn op zorg en ziekte, bijvoorbeeld instructie voor het gebruik van hulpmiddelen, tiltraining of cursussen over het omgaaan met ziektes. Educatie kan ook gericht zijn op de mantelzorger zelf, bijvoorbeeld cursussen empowerment of time management.
5. Praktische hulp Mantelzorgers kunnen praktische hulp krijgen. Vaak is praktische hulp gericht op de zorgbehoevende, maar het is beter voor het hele systeem (huishouden, familie) om de specifieke situatie in kaart te brengen en te bekijken welke praktische hulp ook de taken van de mantelzorg verlicht. Dat kan bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, vrijwillige hulp, een gemaksdienst of administratieve hulp zijn.
6. Respijtzorg Mantelzorgers kunnen gebruik maken van respijtzorg, en worden actief uitgenodigd om er gebruik van te maken. Respijtzorg is een verzamelbegrip voor voorzieningen die de mantelzorg tijdelijk overnemen, zodat de mantelzorger weer eigen activiteiten kan ontplooien (werk, opleiding, ontspanning). Er is respijtzorg aan huis (vrijwillig en professioneel) en buitenshuis (bijvoorbeeld dagvoorzieningen, logeerhuizen, vakantiemogelijkheden).
7. Financiële tegemoetkoming Mantelzorgers kunnen een tegemoetkoming in de kosten krijgen als ze vanwege de zorg in financiële problemen komen. Dit kan onder meer via fiscale aftrek van buitengewone uitgaven en bijzondere bijstand. Het UWV kan mantelzorgers die een WW- of bijstandsuitkering hebben vrijstellen van sollicitatieplicht. Het persoonsgebonden budget biedt mogelijkheden om een mantelzorger te betalen voor verleende geïndiceerde zorg. Het Mantelzorgcompliment is er voor mantelzorgers die voldoen aan landelijk vastgestelde criteria.
8. Materiële hulp Mantelzorgers kunnen materiële hulp krijgen. Deze is meestal gericht op de zorgbehoevende, maar het is van belang ook de mantelzorg te betrekken bij de toewijzing. Het kan bijvoorbeeld gaan om woningaanpassing, mantelzorgwoning of -kamer, parkeerkaart, hulpmiddelen (praktisch en ICT) en aangepast vervoer.
Wmo-krant
7 BELEID
Basisfuncties vrijwilligerswerk 1. Vertalen maatschappelijke ontwikkelingen De gemeente kan een visie op vrijwilligerswerk ontwikkelen die aansluit op maatschappelijke ontwikkelingen. Het vrijwilligerswerk kan daardoor inspelen op bijvoorbeeld vergrijzing of op verkleuring van wijken. Ook is er aansluiting op trends als maatschappelijke stages, werknemersvrijwilligerswerk en maatschappelijk betrokken ondernemen.
belang enbeharti g er
Wil van Spaendonck, Wmo-raad Naarden-Bussum:
‘De Wmo mag bij gemeenteraadsleden nog meer gaan leven’
2. Verbinden en makelen De gemeente kan de verschillende maatschappelijke spelers met elkaar verbinden. Dit leidt tot netwerken van bijvoorbeeld scholen, vrijwilligersorganisaties, woningcorporaties, kerken en welzijnsorganisaties, die afhankelijk van het thema samenwerken in hun aanbod. Makelen gaat verder: daarbij worden de vraag naar en het aanbod van vrijwiligers actief bij elkaar gebracht.
3. Versterken In de gemeente is een infrastructuur voor ondersteuning en versterking van het werk van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Er wordt bijvoorbeeld tijdig informatie verstrekt over nieuwe regelingen, (organisatie-)advies gegeven aan vrijwilligersorganisaties en zorg gedragen voor deskundigheidsbevordering. En organisaties krijgen desgewenst praktische hulp, faciliteiten en ondersteuning voor het verwerven van financiering buiten geijkte subsidiestromen.
4. Verbreiden De gemeente kan vrijwilligerswerk promoten en uiting geven aan de waardering voor vrijwilligerswerk. Promotie kan bijvoorbeeld door een vrijwilligersdag, een vrijwilligersprijs, of deelname aan NL Doet. Waardering uiten kan bijvoorbeeld door de naam van de gemeente te verbinden aan een promotieactiviteit van een vrijwilligersorganisatie.
Een oproep in huis-aan-huisblad de Naarder Koerier was voor
5. Verankeren
Wmo-raad van Naarden-Bussum.
De gemeente kan de opgedane kennis en ervaring in het vrijwilligerswerk borgen en vastleggen. Dit kan bijvoorbeeld via een informatiepunt dat vrijwilligersorganisaties ondersteunt en door een trainingsaanbod. Dit hoeft niet per se op lokaal niveau, het kan ook op regionaal niveau worden aangeboden. Mezzo heeft een uitwerking voor basisfuncties intensieve vrijwilligerszorg gemaakt. Deze publicatie is te downloaden via www.mezzo.nl – themadossier Wmo, relevante documenten.
Op weg met de Wmo Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) heeft in opdracht van het ministerie van VWS onderzoek gedaan naar de Wmo. Drie jaar na de invoering van de wet laat het evaluatieonderzoek zien dat het Wmo-beleid van gemeenten nog sterk in ontwikkeling is. Enkele uitkomsten zijn: ● In 2007 had 55% van de gemeenten beleid voor specifieke doelgroepen, zoals mensen met langdurige psychiatrische klachten. In 2008, na de invoering van de Wmo is dit gedaald tot 31%. ● Veel mantelzorgers van Wmo-aanvragers (87%) zijn betrokken geweest bij de Wmo-aanvraag. Van hen zegt 81% dat er tijdens de aanvraagprocedure niet aan hen is gevraagd of ze zelf ondersteuning nodig hebben. ● Ongeveer eenvijfde (21%) van de mantelzorgers van Wmo-aanvragers ervaart beperkingen bij de vrijetijdsbesteding buitenshuis als gevolg van de mantelzorg die zij verlenen. Eveneens eenvijfde (19%) geeft aan dat zij moeite hebben hun huishouden te doen. Een op de zes mantelzorgers (15%) ontmoet door de mantelzorg minder familie, vrienden en kennissen of komt minder aan hobby’s toe. Betaald werk en mantelzorg kunnen elkaar in de weg zitten. 47% van de werkende mantelzorgers neemt vrij voor mantelzorgtaken (meestal door het opnemen van reguliere vrije dagen, maar ook via verlofregelingen). ● De meeste mantelzorgers met ondersteuning (92%) vinden dat deze ondersteuning positieve effecten heeft. Zij kunnen de zorg beter aan (83%), oordelen positiever over de zorg (76%) en voelen zich minder belast (75%). Bijna twee derde van de mantelzorgers ziet effecten bij degene aan wie zij hulp geven, zoals uitstel van een tehuisopname.
Wil van Spaendonck aanleiding om zich als belangenbehartiger voor mantelzorg en vrijwilligerszorg aan te melden bij de
“De raad zocht mensen met een maatschappelijke betrokkenheid en kennis en ervaring op een van de terreinen van de Wmo. Ik doe al ruim dertig jaar vrijwilligerswerk en ben zeer geïnteresseerd in de Wmo. Ik ben eerst eens gaan luisteren en heb toen zitting genomen in de raad. Na jaren van vooral praktische inbreng, wil ik nu graag meedenken op beleidsniveau.” De Wmo-raad Naarden-Bussum is goed bezet met zo’n 18 leden en plaatsvervangende leden die samen de expertisevelden van de Wmo vertegenwoordigen. Van Spaendonck: “Samen met een collega vertegenwoordig ik mantelzorg en vrijwilligerszorg. Zij is mantelzorger en kent veel mantelzorgers, ik ben vrijwilliger met goede contacten in het vrijwilligerswerk. Wij vullen elkaar mooi aan.” Gevraagd en ongevraagd advies De Wmo-raad adviseert, gevraagd en ongevraagd, het college van Burgemeester en Wethouders over de Wmo. “Onze adviezen gaan bijvoorbeeld over een nieuwe verordening omtrent individuele voorzieningen, of contracten in verband met huishoudelijke hulp. Zo adviseerden we bijvoorbeeld over de notitie informele zorg, een uitwerking van het beleidsplan Wmo. Wij vroegen onder andere aandacht voor een meer persoonlijke benadering bij de indicatiestelling. We willen liever dat er huisbezoeken worden gedaan, dan dat de zorgvrager per e-mail of telefonisch wordt geadviseerd en geïndiceerd.”
Communiceren met de burgers Wil van Spaendonck merkt dat er wel meer aandacht is voor wat de Wmo-raad inbrengt. “Hoewel ik ook vind dat de Wmo nog te weinig leeft bij gemeenteraadsleden. Als ons advies geen directe financiële of beleidsmatige consequenties heeft, komt het vaak niet verder dan het college van B&W. Dat is jammer: de politiek laat haar stem hier niet horen. Wij doen er alles aan om dat te verbeteren.” Binnen de Wmo-raad wordt daarom nu samen met beleidsmedewerkers van de gemeente gewerkt aan een Wmo-communicatieplan. “Het is belangrijk dat onze achterban en de burgers duidelijk weten waar we naartoe werken en waarom. Zeker nu veel landelijke voorzieningen vanuit de awbz zijn verschoven naar de Wmo. We moeten duidelijk maken dat daar een visie achter zit. De Wmo is bij uitstek een wet die lokaal vorm moet krijgen. Binnen gemeentes kan maatwerk worden geleverd. Daar wil ik graag een bijdrage aan leveren!” Mezzo geeft informatie en advies aan iedereen die opkomt voor de belangen van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Om deze belangen zo effectief mogelijk te behartigen, stelt Mezzo materialen beschikbaar zoals advieskaarten, handreikingen en een handboek voor belangenbehartigers. Deze materialen staan op: www.mezzo.nl/belangen.
Wmo-krant
S A M E N W E RKI N G 8
co ntact met i nwone rs
‘Geluksbudget stimuleert mensen sociaal actief te zijn’ Margriet de Jager is wethouder Wmo en Sociale Zaken in Deventer. “Wij willen een sociale gemeente zijn. Daarvoor werken we nauw samen met andere partijen binnen de gemeente en spelen we in op de zorgvragen van onze inwoners. In de Wmo-benchmark van vorig jaar stonden we in de top 10 van gemeenten die de Wmo het beste op orde hadden. Daar ben ik zeer trots op.” We hebben verder een aparte vrijwilligersprijs en een mantelzorgprijs, waarin we de mantelzorger van de week kiezen. Deze wint dan een weekendje weg, dat betaald wordt uit het mantelzorgbudget. En we hebben het Kleintje Wmo, een aanjaagbudget van maximaal 30.000 euro per jaar om onder andere inzet vrijwilligers en mantelzorgers te ondersteunen ”
Sociaal isolement Waarin de gemeente ook vooroploopt, is het Geluksbudget, dat dient om mensen sociaal te activeren. “Vroeger was er het pgb Welzijn, maar daar bleef altijd budget van over. Nu kan iedereen in de gemeente met een langdurige ziekte, lichamelijke of verstandelijke beperking of psychosociale problemen die in een so-
dat mensen zelf, eventueel met hulp van een professioneel consulent, een activiteit bedenken die hen weer plezier geeft in het leven. “Het gaat om het krijgen van nieuw perspectief.”
“Het gaat om het krijgen van nieuw perspectief” ciaal isolement dreigt te raken, eenmaal per jaar aanspraak maken op het budget. Er is dan per aanvraag maximaal 500 euro beschikbaar, voor bijvoorbeeld een cursus, een theaterbezoek of een camera om een fotografiehobby te realiseren.” De Jager benadrukt dat het belangrijkste punt echter niet het geld is. Dat is het feit
Door het geluksbudget kan de gemeente in contact komen met inwoners die ze anders nauwelijks bereikt. Het zorgt er ook
Nieuwe energie opdoen
In logeerhuis Twente worden naast de verzorgden ook mantelzorgers in de watten gelegd.
voor dat de gemeente en de uitvoeringspartners op een - voor welzijn - bijzondere wijze te werk gaan, namelijk vraaggestuurd. De gemeente stelt zich dan ook zeer actief op om het Geluksbudget onder de aandacht te brengen. Voor Wouter Bevers heeft het Geluksbudget al veel opgeleverd. “Ik heb gekozen om van het geld een cursus glas-in-lood maken te volgen. Het is fijn om je gedachten even helemaal op iets anders te focussen. Bovendien leer je iets, waar je nog heel lang van kunt genieten, niet alleen op de korte termijn. En ik heb veel leuke, nieuwe mensen ontmoet, waar ik ook buiten de cursus om contact mee heb. Liefst beginnen we een bedrijfje! Als je het zo bekijkt, heeft het Geluksbudget mij dus eigenlijk weer zicht gegeven op een toekomst!”
EFFECTEN RESPIJTARRANGEMENTEN Mezzo heeft onderzoek laten uitvoeren naar de effecten van de respijtarrangementen. (rapport ITS Radboud Universiteit). Van de deelnemers levert 60% meer dan 17 uur per week mantelzorg. 63% is partner van de hulpbehoevende en 25% kind. Deelnemers verwachten tijdens het arrangement vooral ontspanning en uit te kunnen rusten. Hierin voorzien de respijtarrangementen. Na afloop is 65% van de deelnemers ‘zeer tevreden’ en 29% tevreden: totaal 94%. Na het arrangement voelen mensen zich minder belast door de zorg dan voor het arrangement. Ook het zelfvertrouwen is duidelijk gestegen. 75% vindt na het arrangement dat ‘men het goed doet’.Voor het arrangement was dat maar 41%. De respijtarrangementen leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan het kunnen blijven zorgen voor de ander.
Mantelzorger Annie Smit (71): “Het is heerlijk als iemand een kopje thee voor je inschenkt.” Annie vindt de zorg voor haar manischdepressieve man Herman (75) steeds zwaarder worden: “Als ik er niet ben, eet hij niet en neemt hij zijn tabletjes niet in. Door de week komt er iemand voor de verzorging, maar in het weekeinde doe ik dat zelf. Dat is zwaar.” Ontspanning is dus hoognodig. Annie: “Je denkt: ik kan het wel alleen, maar na verloop van tijd word je kriebelig. Dat heeft geen goede invloed op je partner. Boven-
dien loop je het risico dat je zelf onderuit gaat. Ik probeer dus goed op mijzelf te passen.” Een verblijf in Logeerhuis Twente helpt daarbij. Na zo’n korte vakantie is de accu weer opgeladen. “Ik moest nodig mijn kasten eens opruimen. Toen ik terugkwam van het Logeerhuis, zei ik: ‘Nou gaat het gebeuren!’ Ik had eindelijk weer energie.”
Samenwerking Logeerhuis Twente is een uniek netwerk van professionele organisaties als MEE Twente en Steunpunten Informele Zorg in Twente. Het biedt respijtzorg voor mantelzorgers, mensen die op basis van een persoonlijke band gedurende een lange periode een naast familielid of vriend verzorgen. Directeur Marcel Garritsen: “We hebben altijd in het idee geloofd. Het kost veel tijd en het loopt soms vast, maar met
doorzettingsvermogen en vertrouwen is het toch van de grond gekomen.” Gedeputeerde Gert Ranter van de provincie Overijssel vindt dat respijtzorg de professionele zorg ontlast. “De overheid moet respijtzorg niet zien als extra kostenpost, maar juist als investering. Anders komen mensen terecht in duurdere vormen van AWBZ-zorg. De provincie heeft de eerste (financiële) klap gegeven, nu moeten de gemeenten het overnemen.
9 S A M E N W E RKI N G maatsc h appel i j ke Stage
Wmo-krant Mezzo samenwerkingspartner
Stagiair van nu is vrijwil- voor mantelzorgondersteuning liger van de toekomst en vrijwilligerszorg Gemeentes ontvangen financiële middelen van het Rijk om een brede makelaarsfunctie voor het vrijwilligerswerk en maatschappelijke stage (MaS) te realiseren. In de gemeente Assen wordt dit geld ondergebracht bij de Vrijwilligerscentrale die onder andere de rol van stagemakelaar vervult. Deze makelaar verzorgt basisdiensten aan de scholen, maatschappelijke organisaties en burgers, zodat de stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. De gemeente Assen vindt MaS een positieve ontwikkeling als de
inzet van jongeren gekoppeld kan worden aan projecten die het meedoen van kwetsbare groepen mogelijk maken. Beleidsmedewerker Vrijwilligersbeleid Claire Rellum: “Als gemeente faciliteren wij de nodige stedelijke afstemming tussen scholen en maatschappelijke organisaties, zodat bijvoorbeeld niet elke school op dezelfde stageplekken mikt. Daarom is er ook een digitale stagebank in gebruik genomen (www.stagerage.nl). Hier kunnen alle scholen gebruik van maken.”
Mezzo is de landelijke vereniging voor mantelzorgers en zorgvrijwilligers en zet zich in voor mensen die langdurig en onbetaald voor een ander zorgen. Als familielid, vriend, buur of gewoon uit solidariteit. Als mantelzorger of als vrijwilliger. Samen geven zij 80% van de zorg thuis in Nederland. Mezzo en haar 244 lidorganisaties komen voor hen op en ondersteunen hen. Mantelzorg In Nederland zorgen 3,5 miljoen mensen voor een ander, 1,7 miljoen mensen (10.3% van de bevolking) doet dat in ernstige zorgsituaties, onbetaald en veelal langdurig en intensief, voor hun chronisch zieke of gehandicapte partner, ouder, kind, vriend of buur. Bijna alle mantelzorgers geven emotionele steun, praktische hulp en houden toezicht op de zorgvrager. Een kwart van de mantelzorgers geeft persoonlijke verzorging of neemt verpleegkundige taken op zich. Het aantal overbelaste mantelzorgers is gestegen naar circa 450.000 (SCP, 2010). Mantelzorgers worden in hun eigen omgeving ondersteund door Steunpunten Mantelzorg.
Assen loopt voorop Maatschappelijke stages (MaS) worden vanaf 2011 in het voortgezet onderwijs (VO) verplicht. Mezzo maakt zich er sterk voor dat ook de informele zorg als stageplaats wordt benut. In Assen is de MaS in ieder geval geen nieuw fenomeen meer. Vanaf schooljaar 2002/2003 zijn in pilots de eerste ervaringen opgedaan. Voorlopers waren het Dr. Nassau College en AOC Terra. Vrijwilligerscentrale Assen speelt al jaren een actieve rol rondom vrijwilligerswerk door jongeren. Tijdens Make a Difference Day 2009 (MADD) organiseerde stagemakelaar Margit Akkerman een lenteactiviteit waarbij de leerlingen van alle zes Assense VO-scholen lentebloemen en mandjes brachten in de zes verzorgings- en verpleeghuizen in Assen en Beilen: “De leerlingen vonden het spannend, maar ook erg leuk. Het is mooi om dit met weinig middelen (de activiteit werd uit het welzijnsbudget van de gemeente Assen, zo’n € 2.600, bekostigd) en enkele sponsors te realiseren.” www.vrijwilligerscentrale-assen.nl
Intensieve vrijwilligerszorg Ook zijn er ruim 420.000 vrijwilligers actief in de zorg. Ongeveer 25.000 hiervan bieden intensieve vrijwilligerszorg. Zij bieden hulp en steun aan mensen die een handicap hebben of chronisch ziek zijn, aan mensen die psychische of psychiatrische problemen hebben of mensen op hoge leeftijd. Voor deze kwetsbare groepen burgers vormen de 1-op-1 contacten met de intensieve vrijwilligerszorg een belangrijke – soms de enige – schakel om te kunnen meedoen aan de samenleving. Intensieve vrijwilligerszorg vindt plaats vanuit een professionele ondersteuningsstructuur. Deze organisaties voor intensieve vrijwilligerszorg zijn: Vrijwillige Thuishulp, Buddyzorg en Vriendendiensten. De samenwerking tussen gemeenten, zorg- en welzijnsorganisaties en Mezzo levert veel op: Mantelzorgers en zorgvrijwilligers versterken: • Deelname aan de maatschappij • Doorbreken van eenzaamheid • Saamhorigheid in de wijken • Persoonlijke groei
Informele zorg bespaart de samenleving veel geld: • Mensen kunnen langer zelfstandig blijven wonen • Per uur is de mantelzorger tussen de 8 en 17 euro waard (Erasmus Universiteit, 2005). De economische waarde van de zorg die mantelzorgers verlenen ligt tussen de 4 en 7 miljard euro (SCP, 2007). • Zorgvrijwilligers zijn gemiddeld een dagdeel per week bij de cliënt en hun betrokkenheid is langdurig en zetten zich gemiddeld een dagdeel per week in. Informele zorg is dus ook onbetaalbaar. Mee doen: • Steunpunten Mantelzorg ondersteunen mantelzorgers, zodat zij de eigen regie over hun leven houden en bijvoorbeeld zorgtaken kunnen combineren met betaalde arbeid. • Organisaties in de intensieve vrijwilligerszorg (Vrijwillige Thuishulp, Vriendendiensten en Buddyzorg) vormen voor veel kwetsbare mensen een belangrijke - en soms de enige - schakel om mee te kunnen doen. Dit geld bijvoorbeeld voor mensen die psychische of psychiatrische problemen hebben, mensen die ernstig of chronisch ziek zijn of mantelzorgers met een dementerende partner. Zij hebben veel behoefte aan praktische, sociale en emotionele ondersteuning. • Platforms belangenbehartiging mantelzorg- in provinciale en regionale platforms zijn mantelzorgers actief die opkomen voor de belangen van medemantelzorgers en zorgvrijwilligers. Praktische ondersteuningsproducten en informatiemateriaal kunt u downloaden uit de bibliotheek op ons kennisplein op www.mezzo.nl.
Wmo-krant Rotterdam: Hoogvliet goed voorbeeld De gemeente Rotterdam heeft een folder uitgebracht met goede voorbeelden. De folder wijst kwetsbare burgers op initiatieven en activiteiten die hun zelfredzaamheid en sociale netwerken versterken. Een van de goede voorbeelden is de Vriendendienst Hoogvliet. Marit de Bruijn, projectleider bij de Vriendendienst, zegt in de folder: “Iedereen is maatje. Iedereen betekent iets voor de ander. We merkten een paar jaar geleden dat mensen erg in hun rol bleven zitten. De vrijwilliger gaf, de deelnemer nam. Dat is veranderd. We gaan nu uit van de kwaliteiten van iedereen. Want iedereen heeft een betekenisvol leven.” www.sozawe.rotterdam.nl
Jong zorgen De Wmo-prestatievelden 4 (ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers) en 2 (op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden) hebben gemeenten een taak gegeven in de ondersteuning van Jonge mantelzorgers. Mezzo kan daarbij uw gesprekspartner zijn. Op www.mezzo.nl vindt u meer informatie. De site www.jong-zorgen.nl is de informatiesite voor jongeren zelf.
COLOFON De Wmo-krant is een uitgave van Mezzo, Postbus 179, 3980 CD Bunnik. Telefoon (030) 659 22 22 E-mail:
[email protected] www.mezzo.nl Teksten: Melinda Braaksma (Edit Value, Utrecht), Irma Ooijevaar, VIT-Oost Gelderland, Breeduit (gemeente Den Haag), Audrey Friedel (Mezzo) Fotografie: Joost van Velsen, Hans Krudde, Roelof Pot, Peter van Oosterhout, Studio Kastermans, PasAan Vormgeving: Wrikontwerp (BNO), Utrecht Druk: Libertas, Bunnik Oplage: 5000 exemplaren Eindredactie: Mezzo / april 2010
Bi j d e les b li j ve n
Gemeenten hebben steeds meer aandacht voor jonge mantelzorgers Het Achterhoekse project ‘Bij de les blijven’ wil jongeren ervan bewust maken wat het betekent om mantelzorger te zijn. VIT-OostGelderland ontvangt drie jaar lang subsidie van de deelnemende gemeenten om alle middelbare scholen in de regio te bezoeken met gastlessen en workshops voor docenten en mentoren. VIT Oost-Gelderland is de koepelorganisatie voor vrijwillige thuiszorgorganisaties in Oost-Gelderland. Naast bovengenoemde gastlessen voor leerlingen worden ook de zorgcoördinatoren binnen de school betrokken bij het project Jonge mantelzorgers en zijn er workshops voor docenten en mentoren. Deze laatsten hebben een belangrijke signalerende functie en kunnen in een vroeg stadium extra maatregelen treffen die overbelasting kunnen voorkomen, zoals extra huiswerkbegeleiding of afspraken over uitstel van toetsen. Via de GGD’s en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) zoeken de gemeenten tegelijkertijd naar wegen om jonge mantelzorgers te bereiken. VIT Oost-Gelderland zou bijvoorbeeld graag een extra vraag laten opnemen in de vragenlijst waarmee de schoolverpleegkundige van de GGD leerlingen van groep 7 en hun ouders bezoekt. Naast vragen over slapen, voeding en gezinssituatie, zouden jonge mantelzorgers via een vraag over mantelzorg direct in contact kunnen worden gebracht met het Steunpunt Mantelzorg.
Gastlessen Jonge mantelzorgers De gastlessen zijn een groot succes. “Als je vader ernstig ziek zou worden, zeg je dan dat je geen zin hebt om hem te helpen?”, vraagt Vera Hoffman, projectmedewerker Jonge mantelzorgers bij VIT Oost-Gelderland. “Nee”, antwoorden de 3-vmbo leerlingen van het Assink Lyceum in Eibergen volmondig. “Het is toch je vader?”
Wanneer ben je eigenlijk mantelzorger? “Als je je familielid helpt zonder dat je daar een opleiding voor hebt”, vermoedt een leerling. “Als je er niet voor betaald krijgt”, meent een ander. De klas concludeert dat vooral de hoeveelheid hulp die je biedt tijdens een langere periode maakt dat je mantelzorger bent. Grenzen stellen en praten De meeste kinderen vinden het normaal om veel en langdurig voor een zieke ouder, broertje of zusje te zorgen. “Je laat je ouders toch niet stikken?” Eén leerling maakt bezwaar. “Je moet wel kind kunnen zijn.” Jonge mantelzorgers verzuimen nog al eens van school, of komen niet aan huiswerk maken toe. In het lespakket is een film opgenomen over een puberbroer en zus die samen de zorg hebben voor hun moeder met een dwarslaesie. Indrukwekkend. De leerlingen bedenken dat grenzen stellen belangrijk is, maar erover praten nog belangrijker. Met een vriendin, een buurvrouw of docent, of de consulenten van het Steunpunt Mantelzorg, bijvoorbeeld. Vera: “Deze consulent kan samen met de jongere inventariseren aan welke ondersteuning hij of zij behoefte heeft. Bovendien brengt zij jonge mantelzorgers met elkaar in contact. Iedere maand organiseren we een activiteit, van survival tot de bios. Het doel is iets leuks met elkaar doen en daarnaast je verhaal bij elkaar kwijt kunnen, en dat helpt!”
Theater als spiegel van ggz-problematiek De Firma Zorgbehang maakt theater op maat rondom thema’s in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De spelers zijn zelf ervaringsdeskundigen. Door de Firma Zorgbehang in te huren, kunnen gemeenten de ontmoeting tussen zorgvragers, hulpverleners en gemeenteambtenaren op toegankelijke wijze organiseren. Ellen Spanjers, een van de oprichters van De Firma Zorgbehang: “De theatergroep wil een creatieve bijdrage leveren aan de positieve beeldvorming over de ggz. Zorgbelang Gelderland heeft dit project samen met de spelers opgezet. Nu blijkt er ook veel vraag te zijn vanuit de ‘markt’. Op congressen en studiedagen wordt vaak ter illustratie een theatergroep ingehuurd. Die slaat soms de plank mis, of gebruikt stereotypen van ggz’ers. Wij spelen uit ervaring, spiegelen het gedrag van ons publiek en vergroten situaties uit. Zo maken we op ludieke wijze de beeldvorming rondom de ggz bespreekbaar.”
“Wij durven best ver te gaan” John van de Ven is acteur bij De Firma Zorgbehang. Hij speelde in februari op het Mezzo-congres Informele Zorg op de Kaart. “Als ik scènes speel over manische depressiviteit speel ik vanuit mijn eigen ervaring. Het voordeel is dat wij verder durven te gaan dan andere toneelgroepen. Ik merk dat onze cynische humor wordt gewaardeerd. Maar ook ons spel in serieuzere stukken. Zowel cliënten als hulpverleners komen na afloop vaak zeggen hoeveel ze herkenden. “Jullie slaan de spijker op de kop”. John werkt twee dagen als beleidsmedewerkers Jeugdbeleid bij de gemeente Arnhem. Wmo-beleid is dus dagelijkse kost voor hem: “Gemeentes kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld voor de groep mantelzorgers. Zij kunnen veel steun hebben aan elkaar. Dat weet ik omdat ik zelf mantelzorger ben van een manischdepressief iemand die is opgenomen in een psychiatrisch centrum, maar ook omdat ik
mantelzorgers ken die voor mij klaarstonden, toen ik dat nodig had. Als gemeente moet je die ontmoeting organiseren. Bijvoorbeeld door trainingen te geven over het omgaan met een psychiatrische ziekte. Gemeenten hebben daar subsidiegelden voor beschikbaar. Gemeenten moeten laten zien dat ze het menen, in woord en daad!” www.defirmazorgbehang.nl
A04 04 10 005
VRIE ND E ND I E NSTen
S A M E N W E RKI N G 10
