Verslag Yangtse River tsasin (China) verkenning door het Academisch Consortium en RWS / WINN: de institutionele bijeenkomsten Deelnerners: Prof. Dr, Toine Smits (RWS DON, Radboud Universitelt Nijrnegen en Erasmus Universiteit Rotterdarn (beiden RWS leerstoelen)) ('l-6 juni) Dhr. .!an Kuperus (RWS / WlNt,l) (1-9 juni) Dhr. Gabriël de Jonge (als consultant ingehuurd door het Acadenrisch Consortium, tevens adviseu,r RWS DON (voor o.a. Koude lnrnrobilisatie van baggerspecie) and RWS DZH (baggerspeciedepot Hollands Diep)/ Azië specialist) (1-9 juni)
1.
2. 3.
KAZAKHST
NGOLIA
ítl"'rï;E'.*= rlv^(f.1tJTG
rGftÀNIS ÍA
Gohl
alea thon PAKTS
PtatGsu
af ïfSct
.ÍIBÊ,ï
F--=----.
ïíí'anr
Xr,lehou'
.cuiysn$
Furhos.
Bijgevoegd: Biilage í: chronologisch verslag van de institutionele bijeenkonrsten langs de Yangtse river door Prof, Dr. Toine Srnits, Jan Kuperus en Gabriël de Jonge Biilage 2: verslag China-rels, waarvan deel naar het Yangtse River Basin. Specialisten sessies en veldverkenningen door Dr. Piet den Besten en Dr. Ralph Schielen - beiden WINN themaleiders (Yangtse verkenning: 9-13 juni 2005)
ë Inleiding: De aanleiding voor het innovatieprogramrna Waterinnovatiebron (WINN) orn een verkenning in China uit te voeren naar mogelijke voordelen die er voor RWS te behalen zijn aan een sarnenwerking met China inzake innovatie op het gebied van Waterrnanagement, is drieledig:
1.
2.
3.
Het verslagl van de het werkbezoek van de dg RWS van 30 oktober t/rn 5 november 2004, waarin wordt gesteld dat deze voordelen mogelijk gelegen kunnen zijn in het feit dat in China wellicht pilot projecten sneller en op grotere schaal kunnen worden uitgevoerd dan in Nederland mede gezien het feit dat rnen in China gewend is te leren via trial & error. Dat hier een koppeling met de innovatie prograrnma's WNT en WINN rnogelijk is en dat er sprake kan zijn van een kennisrnultiplier i.c. dat kennis opgedaan met pilot projecten in China kan dienen voor de uitvoering in Nederland. Het voorstel van de HlD2 van de Regionale Dienst Oost Nederland, ir. Th.F.J. van de Gazelle, in het WINN-bestuur om het programma Waterinnovatiebron een inbreng te laten leveren bij een internationaal symposiurn over de Yangtse en de Yellow River. Prof. Dr. T. Smits, tevens werkzaam bij DON is bij de organisatie betrokken via de Radboud Universiteit Nijrnegen en Erasmus Universiteit. Het symposium zal in China plaatsvinden. De inbreng van RWS/WINN zou gekoppeld moeten worden aan de bestaande MOU met China. Het WINN bestuur stemt hierrnee in onder voorvrraarde dat de dg RWS hierbij betrokken wordt, en dat kennis halen hierin een flinke plaats krijgt. Baggerexpertise van RWS zou hierin een plaats moeten krijgen. En rnarge van het DT-RWS van 22 april heeft de bestuursvoorzitter van WIN N, HID RIKZ, Mw. drs. I van der Hee, dit besproken met de DC RWS en gaat akkoord. Het verzoek van de voorzitter van de China Council for International Corporation for Education and Developrnent (CCICED) Task Force on Integraded River Basin Management, Prof. Dr. T. Smits, aan RWS/WINN om een inbreng te leveren tijdens een nog (in China) te organiseren China-Netherlands Conference on Water Management Innovations. Dit verzoek werd ín het WINN bestuur goedgekeurd d,d. 17 april2005 en en marge van het DT RWS 22 april2005 door de DG RWS geaccordeerd.
Bekend was dat de DG RWS van 6tlm 11 juni 2OO5 naar China zou reizenmet een RWS-delegatie in het kader van de bestaande MOU tussen Nederland en China op het gebied van watermanagement. Deze MOU heeft vooralsnog een focus op de Yellow River. Na overleg met de verantwoordelijken voor de voorbereiding van de reis van de DC RWS naar China (Dhr.drs. J. van Gent, en Mw. dr. ir. J. M, Starn) is besloten om een verkennende reis maken naar China, door een vertegenwoordiger van het WINN-programma tezamen met vertegenwoordigers van het academisch consortium. Tevens is besloten orn deze reis gedeeltelijk te laten overlappen met de reis van de DC RWS, opdat een snelle en adequate debriefing aan de DC zou kunnen plaatsvinden van de bevindingen alsmede dat er mogelijk synergie zou kunnen ontstaan tussen de verkennende reis van WINN en het officiële werkbezoek van de DG RWS. Op verzoek van Mw. J.M. Starn zijn twee specialistische medewerkers van WINN toegevoegd aan de delegatie van DG RWS (Dr. lr. P. den Besten (sedirnent) en Dr. lr. R. Schielen (rivierkunde). Deze twee specialisten hebben na afloop van de reis van de DG RWS nog een specialistische verkenning voor WINN uitgevoerd in China.
1
Verslag werkbezoek aan China olv dg L.H. Keijts en pdg L.H.M. Kohsiek van 30 oktober t/m 5 novernber 2004, + bijlage choronlogisch verslag, opgemaakt door dr. lr. J.M. Stam. 2 Notulen tiende Bestuursvergadering WINN d.d. 17 maart 2005.
ë Doelstellingen van de verkenning De doelstellingen van de institutionele verkenning waren: 1. het verkrijgen van een persoonlijk neh,rrerk op institutioneel niveau voor water en sediment rnanageme nt in novaties (i nstitutionele verken n ing) 2. het gezarnenlijk identificeren en vaststellen van onderwerpen voor water en sediment rnanageme nt in novaties (institutíonele verkenni ng) gerneenschappelijk vastgestelde kennisthema's in het kader van halen en brengen van water en sedirnent rnanagement ínnovaties (institutionele en specialistische verkenning) De doelstellingen van de specialistische verkenning waren: 4. het in kaart brengen van optionele locaties waar WINN pilots mogelijk uitgevoerd kunnen worden (specialistische verkenning) 5. hetverkrijgen van een persoonlijk netwerk op specialistisch niveau voor water en sediment rnanagerne nt in novaties (special istische verken nin g) 6, gerneenschappeli.ik vastgestelde kennisthema's in het kader van halen en brengen van water en sed i rn ent m an agement in novatíes (i nstitutionele en specialistische verkennin g)
3.
Opzet van de Yangtse verkenning Het Nederlandse Academische Consortiurn, bestaande uit de universiteiten van Nijmegen (Radboud), Rotterdarn (Erasmus) en Enschede (Universiteit ïwente), is reeds enige jaren actief in het yangtse River Basin, rnet name middels academische samenwerking op het gebied van de ecologie van het riviersysteem. ïijdens eerdere bijeenkomsten is vaak benoemd dat er in het Yangtse River Basin zich een aantal 'onopgeloste problemen' voordoet waar zonder innovatieve ingrepen geen oplossing voor gevonden zal kunnen worden. De Nederlandse coórdinator van het Academisch Consortium, piof. Toine Srnits, heeft, rnede op voorspraak van RWS DON, hetWlNN programma benaderd om de innovatieve concepten die ze in Nederland uitdraagt ook in China te gaan delen met de Chinese wateren sedirn entbeheerders. Omdat het Yangtse River Basin voor RWS tamelijk nieuw is (de bestaande MOU richt zich voor wat betreft de waterparagraaf op de Yellow River) is besloten om de verkenning in tweeën te delen:een institutionele (van 'l t/rn 9 juni) en een specialistische verkenning (9 tlm 13 juni), waarbij er een week zou zitten tussen het eerste (institutionele) bezoek aan een partner en de specialistische vervolgsessie. Hierrnee uitdrukking gevend aan het serieuze karakter van de verkenning. De specialistische verkenning is pas gaande de rit tijdens de institutionele bijeenkomsten voorbereid en nader ingevuld. Zelfs op de weekenddagen bleken de Chinese partners bereid om serieus ínvulling te geven aan onze verzoeken hen te ontrnoeten en veldverkenningen te organiseren. Uitgangspunt in de gesprekken tijdens de verkennin g zou zijn het halen en brengen van innovaties op het gebied van water- en sedimentbeheer. Onder het halen van innovaties wordt in dit kader ook verstaan het kunnen inrichten van een proef van een WINN-idee enlof concept. Door schaalgrootte, snelheid van aanleggen en intensiteit kunnen sneller resultaten gemeten en effecten bekeken worden. Met die resultaten en effecten kunnen in Nederland vervolgens eigen pilots beter en effectiever opgezet en uitgevoerd worden. Kortom: china als proeftuin voor nieuwe water- en sedimentinnovaties. Dit resulteerde in de gevoerde gesprekken in een over en weer presenteren van water- en sedimentproblernen. Soms is daarbij de stap gezet naar het in kaart brengen van mogelijke oplossingsrichtingen. Dat daarbij baanbrekende concepten (bijvoorbeeld vanuit het WINN-programma) en bijgevolg innovatieve projecten genoemd en geshowd zijn. Resultaat van de Yangtse verkenning De institutionele verkenning heeft opgeleverd, dat een groep van betrokkenen partijen langs de Yangtse River en van onderzoeksinstituten in Beijing zich heeft uitgesproken om gezarnenlíjk (Chinese rnet Nederlandse partijen) te willen gaan werken aan innovatieve concepten voor water- en sedimentbeheer voor het Yangtse River Basin. Zij zouden dit graag uitgewerkt zien in een gemeenschappelijke conferentie over deze onderwerpen. De volgende instituten /partijen hebben Chinese belanghebbenden hun medewerking toegezegd: Chínese Hydraulic Engineering Society (CHES, Ministry of Water Resources (MWR)), Chinese Academy of Sciences (CAS), Synthesis Center of
7
Chinese Ecosystem Research Network, Institute of Ceographical Science and Natural resources Institute (ICSNRR), Yangtse Water Recources Centre (YWRC), State Envirenmental Protection Agency (SEPA), Aquatic Ecological Environmental protection institute (WVRC), Yangtse Flood Control l-leadquarter (YWRC), Bureau InternationalCooperation, Science and Technology (YWRC, MWR), WWF China en WWF China section Wuhan, Department Geotechnical Engineering, Department of Water Hazard Research (lwl-lR, MWR), Research Center on Flood and Drought Disaster Reduction (lWHR, MWR), Department of Technical Trainíng and Exchange (lWHR, MWR), Suzhou Water Conservancy Bureau, Suzhou Water Authority, Suzhou Municipality, Departrnent of Environmental Engineering of the Hohai
university. De zgn. 'Shared fields
of interests' zijn als volgt benoemd:
1) Institutional arrangement for water rnanagernent 2) Polluted sediment rnanagement / treatrnent 3) Wetland purification function 4) Urban planning and water management 5) Lake and aquaplant rehabilitation 6) Eutrophication 7) Flood forcasting information system 8) Tracking and tracing of sediment in the river bed
Naast het in kaart brengen van de shared fields of interests zijn tijdens de institutionele verkenning veldbezoeken gebracht aan projecten in de orngeving van Wuhan en Suzhou. Het gebied Wuhan Suzhou - Lake Taihu heeft in het kader van halen en brengen van kennis en innovaties het volgende beeld opgeleverd: l-let hergebruik van baggerspecie (kans 1) is in een aantal gevallen genoemd als mogelijkheid om oplossingen voor bestaande problemen te bieden. Zowel voor de omvorming van baggerspecie van afualstof naar bouwstof via bijvoorbeeld koude imrnobilisatie (Suzhou en Wuhan) als voor de mogelijkheid om terpen van baggerspecie te bouwen met gebiedseigen baggerspecie (Wuhan) is belangstelling getoond vanuít de Chinese partners. Probleem (en dus een kans voor samenwerking) is om de gehele keten van baggeren tot het hergebruik van baggerspecie in te richten in één beheersketen. Het integrale denken (kans 2) hierbij is nog geen gemeengoed in China, noch bij het baggeren noch bij het rivierbeheer in het algemeen. Voor eutrofiëring is de mogelijkheid besproken en bekeken van een kunstmatig ingericht wetlandgebied (kans 3) waar rnet behulp van waterplanten getracht wordt eutrofiëring en nnogelijk ook (chernische) verontreiniging van het watersysteem tegen te gaan. Voor wat betreft stedelijke planning / stadsfrontontwikkeling in relatie tot overstromingsrisico's zijn ook diverse kansrif ke sarnenwerkingsmogelijkheden verkend. Zo ziin in Wuhan het veiligheidsdenken m.b.t. overstromingsrisico's en het denken in kansen voor stadsfrontontwikkeling (kans 4) hand in hand samen gegaan. Dit heeft geleid tot een zeer aantrekkelijke, pragmatische inrichting van de oevers van de Yangtse River in Wuhan en Nanjing. Dit is rnet een veldbezoek verkend. Deze voorbeelden zouden het denken in Nederland over het omgaan met rivieren in stedelijke omgeving behoorlijk kunnen prikkelen. Dat dit leidt toteen andere inrichting van de stedelijke rivierzone behoeft hier geen betoog. Alleen al het denken in termen van vrijwaringszones in plaats van bouwen boven op de kademuren is daareen nnooi voorbeeld van. Datomdenken zou kunnen plaatsvinden in gesprekken tussen Chinezen en Nederlanders tijdens een te organiseren conferentie over water- en sedimentinnovaties. De kansen zijn hieronder nog even puntsgewijs sarnengevat:
1. 2. 3. 4.
hergebruik baggerspecie (van afvalstof naar bouwstoO hei denken in terrnen van ketenbenadering voor zowel het baggeren als voor het beheren van de nivien in al zijn aspecten kunstmatig innichten van natuurlijke waterzuiveringsgebieden in gebieden met (nagenoeg) stilstaand water stadsfroniontwikkeling, oftewel de relatie tussen ruimtelijke ordening en rivieren die door de steden stromen
Vervolgstappen
In overleg rnet de DC RWS is besloten om het vervolg van deze Yangtse verkenning, onder de inhoudelijke voonruaarden van de MOU, verder te laten verlopen via het academisch consortium o.l.v. Toine Srnib. Voor WINN betekent dit dat WINN voor wat betreft het Yangtse River Basin voorlopig in de wachtstand staat en geen activiteíten meer zal ontplooien. Het academisch consortium zal een vervolgvoorstel indienen bijhetAzie-faciliteit van de EVD (Min. EZ). Centraal in de aanvÍaag, zalstaan het idee orn een Chinees-Nederlandse conferentie over Water Managernent Innovaties gehouden zal worden in rnei 2006. Dit als eerste stap orn uitvoering te geven aan het verzoek van de Chinezen om door te gaan rnet de uitvoering van de CCICED recommendations van 2004. Tevens zal in het voorstel een sterke kennisuitwisselingcomponent worden opgenomen, Naast het bestaande Academische consontiurn zalhet IHE daarbijeen belangrijke rolgaan spelen.
Onveruacht vezoeken van Chinese zijde. De taak en rol van Dhr. Kuperus, als vertegenwoordiger van RWS/WINN tijdens de verkennende reis o.l.v. Prof. Dr. ï. Smits van het academisch consortium, was er een van waarnerner en verkenner. In casu bestond zijn taak uit het inventariseren van de interessevelden aan Chinese zijde, en het detecteren van kansen voor het halen van kennis en het peilen van de interesse aan Chinese zijde orn rnogelijke innovatieve pilots in gezarnenlijkheid rnet RWS op te zetten. Gedurende de reis van Dhr. Kuperus ís er van RWS/WINN zijde geen enkele toezegging gedaan inzake samenwerking, zijn er geen aftpraken gemaakt, noch zijn er vanuit RWS/WINN zijde suggesties gewekt dat mogelijke verzoeken, van welke aard dan ook, gehonoreerd zouden kunnen worden. l.la terugkeer in Nederland heeft dhr. Kuperus, geheel onverwachts, van Chinese zijde drie concrete verzoeken ontvangen. Het betreft hier: I Een verzoek orn voor de duul'van 6 maanden ervaren Chinese ingenieurs onder leiding van een Chinese hoofdingenieur binnen Rijkswaterstaat ervaring te laten opdoen, rnet name inzake de wijze waarop RWS rnet innovaties orngaat. De herkornst van dit verzoek is. Prof. Dr. Weng Lida van de Yangtse Water Resources Cornmission (YWRC) en van het State Ennvironmental Protection Agency (SEPA). Een verzoek van de Hohai Universiteit (Nanjing) en de autoriteiten uit Suzhou om nogmaals een bezoek aan China af te leggen, teneinde de mogelijkheden van een proef rnet een koude irnmobilisatie techniek voor verontreinigde baggerspecie nader te verkennen en eventueel later uit te voeren in Suzhou. De herkomst van dit verzoek is Mr. Jiang Xiao Xin, Deputy Director Suzhou Water Conservancy Bureau van de Suzhou Water Authority, en Prof. Ruan van de Hohai University. Een verzoek uit Wuhan orn nadere samenwerking teneinde het concept van hergebruik van baggerspecie (in kades of terpen) in een project concreet te gaan toepassen bij Hong Kong, rnet vervuild slib uit de Pearl River. De herkomst van dit verzoek is Mr. Yang Zhengbo, Division Chief Yangtse Water Resources Cornmission.
.
2.
3.
Nu deze activiteiten momenteel niet passen binnen het kadervan de MOU, met haar focus op de Yellow River, en tevens met de DC RWS is afgesproken datWlNN voorlopig, tot nader order,haar activiteiten in China zal bevriezen, ligt de vraag voor hoe RWS op deze verzoeken kan reageren. In overleg met de HID RIKZ, Mw. drs. I van der Hee, tevens bestuursvoorzitter WINN, de programmaleiding van WINN, het academisch consortium en de delegatie begeleiders van de reis van de DG RWS, Mw. J.M. Stam en Mw. T. Wouters-Slis, is het volgende voonste! tot stand gekomen: De vezoekers te berichten dat concrete vezoeken enlof voorstellen aan Rijkswaterstaat geplaatst dienen te worden door het Chinese Ministry of Water Resources (MWR). Tegelijkentijd is het academisch consortium bereid de nu ontstane contacten van RWS over te nemen, en het eventueel daarheen te geleiden dat zij terzake een verzoek doen aan het Chinese MWR om hun wensen door te geleiden naar Rijkswaterstaat.
ë Opgemaakt door: Jan Kuperus (RWS/ W INN) Tel: 070-3 1 1 4441, M-22976557 e - m ai { : i .kuperus@,rikz. tws. m i nvenw. nl Datum: Juli 2005
Bijlage 1: chronologisch verslag van de bezoeken en veldverkenningen in het kader van de WINN-Academisch Consortium verkenning langs de Yangtse River van juni 2005 Auteur: Jan Kuperus Woensdag 'l juni
-
Donderdag 2 juni
- ochtend - aankomst Beijing
eimde rniddag
-
vlucht Amsterdam
-
Beijing
Donderdag 2 jun[ - iRestaurant in centrum van Beijing Tijdens diner een werkhijeenkornst gehad met vertegenwoordigers van Yangtse Water Resources Commission (YWRC), Chinese Hydraulic Engineering Society (CHES), World Wildlife Fund China (WWF China), Nationall tlatunal Sciences Foundation of China (NNSFC) en Chinese Academy of Sciences (ClqS) Deelnerners:
Mr. Li Lifeng (director WWF China) Mrs. Gao Jing (Deputy Director Chinese Hydraulic Engineering Society Reso,urces Cornnrission (YWRC)
-
CHES, Yangtse Water
Mr. Jiang Luguang (lnstitute of Ceographical Science and Natural Íesources lnstitute (IGSNRR), Chlnese Academy of Sciences (CAS) Mr. Yu Xiabo (Synth,esis Center of Chinese Ecosystem Research Network, lnstitute of Geographical Science and Natural resources Institute (ICSNRR), Chinese Acaderny of Sciences (CAS), Associate Bijzonder hoogleraar
-
N
NSFC)
Mr. Lu Cai(Ph.D. student, Beijing University) Mr. C. de Jonge (consr.lltant in opdracht van Academisch Consortium) Mr. ï. Srnits (RWS DON, bijzonder hoogleraar Radboud University, bijzonder hoogleraar Erasmus University) J. Kuperus (RWS WINN synergator)
Mr.
Uitgangspunt van de werl
1. 2. 3. 4. 5. 6.
lnstjtutional arr,angernent for river basin management Polluted sedirnent management / treatment Wetlands purification Urban plannfng and water managernent Lake,/aqura-plamt rehabilitation
Eutrophication
Voorts is door de Chinezen aangegeven dat een onderverdeling van Up stream, Middle stream, Down stream voor de Yangtse noodzakelijk is omdat er grote regionale verschillen zijn, die niet met universele oplossingen aangepakt kunnen worden. Over de organisatie van zo'n workshop is men duidelijk: dat zou een Chinees-Nederlandse aangelegenhei rnoeten zijn, rnogelijk met ondersteuning van Duitse en Franse partners voor wat betreft de Rijn en Maas-inbreng. Zodoende kwam men op de volgende cosponsorlijst: Ministry of Water Resources (Mrs. Gao Jing) State Envirenmental Protection Agenry (SEPA) (Prof. Weng Lida) National Natural Sciences Foundation (NSFC) (Mr. Yu Xiubo / Mr. Li Lifeng) Yangtse Water Resource Commission Royal Dutch Embassy
Rijkswaterstaat / WINN Cerman Ernbassy
ë French Development Agency or French Embassy (Mr. Li Lifeng / Royal Dutch Embassy) Radboud University of Nijmegen (Toine will discuss this with Mr. Jos Brommer) Wuhan Municipality Government (Yangtse Commission) WWF China Programme (Mr. Li Lifeng)
Vrijdag 3 juni- ochtend
-
HMA in Beijing
Deelnemers: - Huub Lavooij (V&W attaché) Dave van den Nieuwenhof (1ste secretaris watersector)
-
Mr. G. de Jonge (consultant in opdracht van Academisch Consortium) Mr. T. Smits (RWS DON, bijzonder hoogleraar Radboud University, bijzonder hoogleraar
Erasmus
University) Mr. J. Kuperus (RWS WINN synergator)
De bijeenkomst op de Nederlandse ambassade had tot doel de agenda's te synchroniseren van het WINN-academisch consortium en de MOU agenda van de RWS delegatie. Afstemming tussen de twee groepen had reeds plaatsgevonden in Nederland op twee niveaus: Plannen van de Yangtse River verkenning zijn in een 3-tal bijeenkomsten doorgesproken met de coórdinatoren van de Chinareis, te weten Jean Marie Stam en John van Cent (alle 3 verslagen zijn beschikbaar) afstemming van de zogenaamde WINN-parels in de clusterpresentaties van de MOU-delegatie heeft in een 2-tal bijeenkomsten plaatsgevonden (alle 2 verslagen zijn beschikbaar) De volgende afspraken zijn gemaakt: WINN doet samen met het Academisch consortium een verkenning langs de Yangtse River op het gebied van water- en sediment rnanagement innovations, zowel op institutioneel niveau als
1.
2.
op specialistisch niveau De verkenning zal gedaan worden in het verlengde van de CCICED aanbevelingen van 2004 De verkenning zal zich o.a. richten op een te organiseren Chinees-Nederlandse conferentie op het gebied van water en sediment management innovations De te organiseren conferentie zal gehouden worden tussen de twee Yangtse River Forums in, dus in 2006 en in eerste instantie onder verantwoordelijkheid van het Academisch consortium staan
De HMA wordt betrokken bijeen te organiseren conferentie Bedrijfsleven zal uitgenodigd worden deelte nemen. Met name de (MKB) bedrijven die reeds in China zitten Vastgesteld is dat Toine Smits door de RWS DG Keijts uitgenodigd is aan het 6th Joint Steering Committee van de Yellow River deel te nemen. Dit impliceert, dat Toine Smits in Beijing vanaf 6juni zal switchen van de ene groep naar de andere en met de MOU-delegatie mee zal vliegen naar Zhengzou.
ë Vrijdag 3 juni
-
einde middag - vlucht Beijing - Wuhan
Vrijdag 3 juni
-
avond
-
Dinerbiieenkomst in Wuhan rnet Nederlands bedrijfsleven in China
Deelnemers:
-
Mr, H. Laboyrie (Royal Haskoning) Mr. B. Bink (Hofung) Mr. A. Rozerna (EARS) Mrs. Gao Jing (Deputy Director Chinese Hydraulic lEngineering Society - CH ES, Yangtse Water Resources Corn m ission (YWRC) Mr. G. de Jonge (consultant in opdracht van Academisch Consortium) Mr. T. Srnits (RWS DON, b'rjzonder hoogleraar Radboud University, bijzonder hoogleraar Erasmus University) Mr. J. Kuperus (RWS WINN synergator)
Hoofdonderwerp van gesprek is geweest het model voor continue afvoerhoogtevoorspelling dat de bedrijven Ears, Hofung en Royal Haskoning in opdracht van de Chinese overheid voor de Yellow river hebben ontwikkeld. Het verhaal klonk veelbelovend voor een eventuele toepasssing voor de Yangtse en in Nederland voor de Rijn. Een afgesproken demo op 6 juni in Beijing is echter op het laatste rnornent afgelast. Royal Haskoning heeft toegezegd na de zorner 2005 in Nederland alsnog een demo te organiseren rnet rnogelíjk geïnteresseerde partijen. Zijdelingse oprnerking bijditverhaal: de gesproken bedrijven hebben aangegeven dat ze in Nederland ook dit soort rvan innovaties zouden willen uitvoeren, maar dat ze bij offertetrajecten telkenmale om
redenen van grootte van bedrijven uit de boot vallen. Dit is voor hen o.a. aanleiding geweest contact te zoeken met geïnteresseerde Chinese bedrijven (Hofung is een samenwerking tussen het Nl- en Chinese bedrijfsleven). Hierdoor kwarn de Chinese rnarkt voor ze in beeld. Zaterdag 4 juni
-
eerste deel ochtend
-
Yangtse Water Resources Commission in Wuhan
Deelnemers: - Mrs. Lei aLin (DirectorYWRC) - Mr. Wang Li Da (DC YWRC and SEPA) - Mrs. Chen Cuirong (secretary YWRC, Bureau lnternational Cooperation) - Mrs. Ye Min (Director Aquatic tcological Environmental protection institute YWRC)
-
-
Mr. Mr. Mr. Mr.
Chen Jin (Ph.D. bijzonder hoogleraar YWRC) Yang Zhengbo (Division Chief Senior Economist YWRC) Hong Wei (Yangtse Flood Control Headquarter) Qiu Liang (YWRP Bureau)
Mrs. Cao Jing (Deputy Director Chinese Hydraulic Engineering Society - CHES, Yangtse Water Resources Cornmission (YWRC) ) Mr. G. de.longe (consultant in opdracht van Academisch Consortium) Mr. T. Srnits (RWS DON, bijzonder hoogleraar Radboud University, bijzonder hoogleraar Erasmus University) Mr. J. Kuperus (RWS WINN synergator)
De bijeenkomst had tot doel om kennis te nemen van elkaars werkzaamheden teneinde te komen tot een shortlist van 'comrnon fields of interests'. Allereerst werd de presentatiefilm over de Yangtse River
getoond. Kort samengevat kwa:nen de problernen van de Yangtse ríver neer op de volgende vier punten: het kunnen tracken en tracen van de hoeveelfieden slib in de Yangtse river h ergebruikrnogelij kheden van gebaggerd slib integrated management van de Yangtse river Daarnaast ziin ook de waterinnovaties benoemd die mogelijk iets kunnen betekenen voor Nederland RWS
/
WINN
/
rivierbeheer in stedelijke omgevingen: het ontwikke[en van geavanceerde stadsfronten: bescherrnen van de steden en het omliggende (agrarische) land staat centraal bij de stadsfrontontwikkeli n gen natuurlijke vornen van waterzuivering in de rnerengebieden rondom Wuhan andere vormen van landgebruik Vanuit het WINN programrna zijn die zaken aangedragen die ingaan op de genoemde problematieken
en kansen, zoals: terpen van baggenspecíe (thema slib en schip van WINN) koude immobilisatíe van baggerspecie: van afvalstof tot bouwstof omvormen van vervuilde baggerspecie (therna slib en schip van WIN[\) bouwen met/op/naast/in het water (thema water en wonen van wlNN) overslagdijk, waterkeren in de breedte - het Comcoast-concept (thema kust van WINN) dijkversterkingstechnieken in stedelijke omgeving of gebieden met hoge landschappelijk culturele waarde: INSIDE-concept (thema rivíeren van WINN) Als shared fields of interests zijn vastgesteld tijdens de bijeenkomst: hergebruik baggerspecie stadsf ron ton'rtwi kkeli n gen
waterkeren in de breedte Afgesproken is dat beide partijen bij hun eigen overheid de samenwerking tussen China en Nederland zullen bepleiten voor de Yangtse river. Daarnaast gaan beide delegaties werken aan het verkrijgen van intern draagvlak voor een te organiseren conferentie rond water Ínanagement innovations. Ditln het kader van het versterken van de bestaande banden tussen beide overheden. Werktitel van de conferentie zou rnoeten zijn: "Change unsolved problems into challenges by innovations" Zaterdag 4 juni Wuhan
-
tweede deel ochtend
-
YWRC
-
Division of Technology and Economic affairs in
Deelnemers:
-
Mr. Yang Zhengbo (Division Chief Senior Economist yWRC) Mr. Wang Li Da (DG YWRC and SEpA) Mrs. Chen Guirong (secretary YWRC, Bureau lnternational Cooperation) Mrs. Ye Min (Director Aquatic Ecological Environmental protection institute YWRC)
ë Mr. Qiur Liang (YWRP Bureau) Mrs. Cao Jing (Deputy Director Chinese Hydraulic Engineering Society Resou rces Cornmission (YWRC))
-
CHE5, Yangtse Water
Mr. 6. de Jonge (consultant inr opdracht van Academisch Consortium) Mr. ï. Smits (RWS DON, bijzonder hoogleraar Radboud University, bijzonder hoogleraar
Erasmus
niversity) Mr. J. Kuperus (RWS WINN synergator) U
-
Het 2u deel van de ochtend is doorgebracht in een onderzoeksinstituut van h,et YWRC, narnelijk de afdeling
die zich bezighoudtmetde econornische effecten van bepaalde ingrepen en maatregelen. Ongeveerde helft van de deelnemers van het 1" deel van de ochtend is meegereisd naar dit instituut. Hierdoor is een speciÍieke introductie van WINN niet meer nodig en kan direct ingegaan worden op 2 pilots die dit instituut met name initieert en waarmee men zich profileert. Het 1" proeÍproject is bi.i de Han river, die in Wuhan in de Yangtse stroornt. De eutrofiëring van de Han river is naast de enorme hoeveelheid slib het grootste probleern van die rtivier. Hierrnee wordt de Yangtse belast, zodra de Han in de Yangtse stroornt. Men probeert upstream de Han river een aantal maatregelen uit die rnoeten leiden tot minder eutrofiëring. Hierbij wordt samengewerkt rnethet Ministry of Science and Technology. Voordit project hebben ze in augustus2OO4 de 1" prijs gewonnen van de Water Econorny Cornpetition. Het 2" proefproject is in het kader van het zogenaamde 'refreshen van het merengebied'. Water pollution control gebeurt in Wuhan rniddels het aanleggen van enorme velden van planten in de merengebieden, waarbij men ervan uitgaat dat de verschillende planten met hun wortels bepaalde verontreinigingen aan zich binden, die na verwijdering van die planten na een half jaar uit het watersysteem verwijderd zullen zijn.
Mrs. Ye Min (DirectorAquatic Ecological Environmental protection institute YWRC) heeft in een presentatie over hergebruik van water in de stad (Reuse and natural purfification of rain water) aangegeven dat in
ë Wuhan gewerkt wordt aan het (op kleine schaal nog wel) hergebruiken van regenwater voor fonteinen, sprinklerinstallaties en grasveldjes, zoals hieronder is te zien.
Mrc. Ye Min vertelde voorts dat Wuhan een proeÍgebied heeft ingericht voor het op een natuurlijke wijze zuiveren van verontreinigd water. Dit gebied wordt vervolgens 's rniddags bezocht op het veldbezoek. Een verclag hiervan later bijde veldverkenning.
Opmerking: Mr. Yang Zhengbo heeft als directeur van de econornische afdeling van de Yangtse Water Resources Commission tijdens het eerste deel van het zaterdagbezoek aangegeven dat hij erg geihteresseerd is in de hergebruikrnogelijkheden van baggerspecie die WINN gepresenteerd heeft (rn.n. koude immobilisatie). Ziin werkgebied gaat het yangtsegebied te boyen .Zo ziethij mogelijkheden om K.l. toepassing te doen bij de aanleg van een nieuwe stad aan de monding van de Pearl river achter Hong Kong. Afgesproken is dat hij achteraf contact op zal nemen met Dhr.be Jonge. Zaterdag 4 iuni
-
middag
-
veldverkenningen Wuhan en orngeving o.l.v. Prof Weng Lida
De door de YWRC en Wuhan Water Authority & Flo'od Control office georganiseerde veldverkenning was opgedeeld in twee thema's: natuurlijke waterzuivering en stedelijke ontwikkeling in relatie tot waterbeheer.
Deel 1
-
Veldverkenning'Natuurlijke waterzuivering': teneinde eutrofiëring van de vele meren die in
en rondorn Wuhan liggen tegen te gaan is men overgegaan tot het aanleggen van enorme plantenvelden in de meren, Vele soorten planten zijn in een soort van bed door elkaar heen gezet. Het beoogde effect is dat er vele nutriënten aan het water onttrokken worden door de wortels van de
planten die die nutriënten aan zich binden, Er wordt sterk geëxperimenteerd met verschillende soorten planten om zoveel mogelijk nutriënten uit het water te kunnen onttrekken. De verontreínigde planten worden twee- en soms driejaarlijks uit de meren gehaald en verbrand tot sintels. Direct na het verwijderen van de verontreinigde planten worden nieuwe plantenbedden ín het meer neergelegd. Naast het rnilieutechnisch aspect van deze plantenbedden heeft het ook een esthetische kwaliteit. De vele kleuren geven een prachtig beeld.
ë
Een andenevorm van'natuurlijke waterzuivering'bestaat uit hetaanleggen van een aantal plantenvelden in betonnen bakken, zogenaarnde kunstrnatige wetlands. Door het water van het ernaast liggende meer in deze bakken te pornpen en dit een tijdje in die bakken te laten staan kunnen de nutriënten aan het water onttrokken worden. Na zuivering wordt het water weer teruggepornpt in het meer. Ook hier wordt stevig geëxperirnenteerd met plantensoorten om de verschillende nutriënten aan het water te kunnen onttrekken.
Deel 2 - Veldverkenn[ng 'stedelijke ontwikkeling in relatie tot waterbeheer': Wuhan ligt op de sarnenkomst van 2 rivieren, de Yangtse en de Han rivier. Dit verdeelt de stad in 3 delen die rnet bruggen nauw rnet elkaar verbonden zijn.3 Een groot deel van de problematiek was dat er veel mensen in Wuhan woonden op en pal achter de dijken van de Yangtse river (veelal in kleine woningen) in 1998 toen er een bijna catastrofe zich aandiende: tot enkele centimeters onder de dijktop kwam het water na een 6e hoogwaterpiek in enkele dagen tijd. De aanleg en het beheer van de waterkering vallen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Wuhan, in samenwerking met de staat. De verantwoordelijken hebben na de bijna-ramp gezamenlijk geconcludeerd dat het alleen maar hoger maken van de dijken geen duurzarne oplossing is voor de hoogwaterproblematiek van de Yangtse. ln 1998 al ís vlak na de bijna-ramp een nieuw plan voor het nieuwe stadsfront gemaakt: 200 ha is vrijgernaakt. Mensen hebben elders in de stad een nieuwe wonin g aangeboden gekregen. Een nieuw stadsfront meteen lengte van 7 km en een breedte van 200 meter is in7 jaar gepland en aangelegd. De krachtvan de nieuwe rivierfront is datde dijkversterking van de stad gekoppeld is aan de stedelijke functie van het waterfront. Beschrijving van het rivierfront: - het rivierfront is een scherpe grens voor de bebouwing en is een hoofdweg langs het centrum
3
Een goede analyse van het probleem 'stedelijke ontwikkeling in relatie tot waterbeheer in Wuhan' is te Iezen in het reisverslag van de reis in het kader van het project De Rode delta's genaarnd 'Water en Ruirntelijke Ordening in het buitenland' - Camiel van Drirnmelen, Willem Oosterberg, Maarten van der Vl ist (allen RIZA), febru ari- rna art 2005.
ë op de dijk staat een kerende rnuur die de stad beschermt, rnet soms enorme gebouwen hierin geïntegreerd hoog parkdeel van zo'n 80-í0O meter breed met veel aa'ndacht voor inrichting. Dit wordt intensief gebruikt (overstnorningskans '1:30 tot 50 jaar) het lage deel overstoomt vaker. Dit is een getrapt gedeelte van zo'n 1O0 meter dat bij overstromingen fasegewíjs ontruimd kan worden. Er is gebruik gemaakt van robuuste materialen, steen, die tegen een stootje kunnen. Na hoog water kan het sediment verwijderd worden en krijgt het z'n normalle functie weer terug strandstrook rivier
De ruimtelijke kwaliteit van de openbare ruimte (maat-schaal-materialen) is erg belangrijk geweest bij het ontwerpen van het waterfront. Mijn indruk is dat dit zeer indnukwekkend gedaan is en voor Nederland een goed voorbeeld hoe orn te gaan met stadsfronten in relaiie tot rivieren en hoogwaters. Voor wlNN liggen hier zeker kansen als het gaat om het halen van innovaties.
ë Zondag 5 juni - ochtend - veldverkenningen wuhan en omgeving o.l.v. samenwerking rnet Frof. Weng Lida
wwF china in
Deelnerners
-
Mr. Wang Limin (WWF China, section Wuhan, senior program officefl Mr. Liao Guochao MWF China, section Wuhan, program coordinatofl Mr. Weng LiDa (YWRC) Mrs. Gao Jing (Deputy Director Chinese Hydraulic Engineering Society - CHES, Yangtse Water
-
Mr. C, de Jonge Mr. ï. Srnits Mr. l. Kuperus
Resou rces Corn mission (YWRC))
Het WWF Chína heeft een 5 jarige samenwerking rnet de HSBC (Hongkong Shanghai Banking Corporation) opgezet. Deze sarnenwerking is gericht op het herstellen van het ecosysteern van het Yangtse river basin voor het jaar 2O2Q, Hierdoor is een ambitieus programma neergezet dat 'The Yangtse River - Restoring the web of life' heet. Het middle strearn gedeelte van de Yangtse river is altijd een gebied geweest dat bepaald is door de vele aanwezige rneren. Vroeger vorrnden de rivier rnet de meren een ingewikkeld wetlandnetwerk dat een aantal natuurlijke functies vervulde, zoals paaimogelijkheden en voedsel voor vis. De laatste 50 jaar hebben darnrnen en 1OoO-den kilometers díjk ervoor gezorgd de meeste aftakkingen afgesloten zijn geworden van de rivier. Hierdoor kon makkelijk agrarisch landgebruik en andere vormen van landgebruik, zoals stadsuitbreidingen, z'n intrede doen. Deze gebieden hebben steeds rneer van hun natuurlijke functie van overstromingsgebied verloren. Hierdoor zijn de binnenmeren steeds sterker verontreinigd geraakt. In het kader van het'Restoring the web of life' prograrnma zijn eraantal pilots opgezet orn het zogenaarnde 'omdenken' gestalte te geven. Het heeft veel tijd gekost maar de bevolking accepteert steeds rneer de nieuwe aanpak, zeker omdat er ook aan de inkomstenkant betere opbrengsten te noteren vallen. Doel van de nieuwe aanpak is de bevolking over te laten gaan op activiteiten op het land die bestendig zijn tegen tijdelijke wateroverlast. Het WWF programma kent 3 demonstratielocaties waarvan we er twee hebben bezocht. Voorbeeld 1 Zhangdu Lake, wat gesitueerd is in het Xingzhou district van Wuhan is sinds 1954inomvang geslonken van 155 krn2 naar 40 km2. Dit is gebeurd nadat deZhangdu-dam was gebouwd om het meer van de rivier af te schermen, puur voor de economische ontwikkeling van het gebied. Nu wonen er 30.000 mensen rondom het meer, Door het stelselrnatig gebruik van chemische fertilizers en pesticiden is het meer nog een beetje bruikbaar gebleven voor fishfarming. Maar de keerzijde is duidelijk: het gebied is zonder ornslag in denken en doen economisch ten dode opgeschreven. Samen rnet het WWF heeft de bevolking de omkeer rneegemaakt van 100% fishfarrning naar bambooteelt en nog een beetje fishfarrning. Bamboe is ecologisch meer verantwoord en het levert op de rnarkt 4x de prijs op van de vis. Het is zelfs zo interessant voor mensen orn dit te gaan verbouwen, dat ernu mensen uitde grotesteden naarhetplatteland trekken om bamboetegaan telen. Bij hoogwaterpieken op de Yangtse is het echter nog steeds erg lastig deze gebieden ook daadwerkelijk te gebruiken omdat er inmiddels duizenden mensen zich permanent hebben gevestigd. Er wordt door de overheid gewerkt aan een programma voor tijdig waarschuwen en verplaatsen van de daar aanwezige bewoners en boeren. Dit valt echter niet onder de verantwoordeliikheid van het WWF.
ë
Voorbeeld
2
De Tian'e Zhou U-bocht in de Yangtse river kent een andere problematiek. Dit gebied is voor de regering een belangrijk gebied (200 km2) om hoogwater in op te vangen. Door het beleid van de afgelopen jaren (aanleggen van allerlei verbindingswegen dwars door de wetlands heen) zijn de vele rneren en kanalen rondom Wuhan niet meer rnet elkaar verbonden. Mede hierdoor is het zijn natuurlijke functie van retentiegebied verloren. Bovendien is er veel stilstaand water ontstaan met alle negatieve effecten van dien, zoals eutrofiëring. Studie in de afgelopen jaren heeft aangetoond dat de wetlandkwaliteit van het gebied drastisch gedaald is.
7 Het WWF heeft deze problennatiek onderkend en probeert samen met 27 partners. waaronder de bevolking te komen tot een alternatief. Enezijds is het begonnen orn weer doorbraken te krijgen tussen een aantal rneren. Door voorts het openingsregime van de sluizen af te stemrnen op de hoogwaters van de Yangtse river krijgt vis de kans om van deze U-bocht weer gebruik te maken. Bovendien kan het water nu weer geborgen worden in ongeveer í5O krn2rnerengebied. Dit is een interessant project orndat de cornbinatie laat zien van water Flood nnanagement en bescherming van bedreigde diersoorten (zoals de Yangtse river dolfijn), gebaseerd op een evenwichtige ecosysteern benadering en econo mische ontwikkelin g voor de gerneenschap. Zondag 5 juni
-
einde middag
Zondag 5 iuni
-
avond - Diner met RWS delegatie o.l.v. DG Keijts in Beijing
-
vlucht Wuhan - Beijing
Zondag 5 juni -avond - Afstemmingsoverleg WINN en de MOU-delegatie van DG Keijts in Kernpinski Hotel te Beijing
WINN heeft op navraag van Bert Keijts aangegeven dat het samen met het academisch consortiurn van Ïoine Smits een verkenning langs de Yangtse river doet naar mogelijkheden orn eventuele sites voor WINN pilots te bekijken en met verantwoordelijken te spreken over het organiseren van een conferentie over water managernent innovations, gebaseerd op zgn. shared fields of interests. Tevens is aangegeven dat deze verkenning voorbereíd is in overleg metJean Marie Stam (coórdinator China-reis) en John van Cent (afd. buitenland van staf DG) enerzijds (3x bij elkaar geweest) en in aÍsternrning rnet de MOU clusterleiders (2x bij elkaar geweest). Tevens is er zowel ichriftelijk alsmede mondeling een toelichting op de wlNN-reis gegeven aan de attaché Huub Lavooij. De opzet van de WINN-verkenning is rnet Bert Keijts besproken: eerst een institutionele verkenning en kort daarna (binnen één week) een specialisten verkenning. Afgesproken met Bert Keljts is dat gewerkt wordt binnen de afspraken van de MOU (als het gaat om de onde'narerpen). Mocht er een verzoek kornen vanuit China orn het aandachbveld van de MOU van de Yellow river te verruimen naar de Yangtse river dan zal daar opnieuw een afweging gemaakt gaan worden door Bert Keijts.
ë Maandag 6 juni
-
ochtend
-
v,ertrek JVIOU-delegatie, aÍscheid van Toine Smits
Maandag 6
-
ochtend
-
Biieenkomst bij het Chinese In,stitute of Water Resources and
ju,rni
hyd ropower res,earch (IWHR)
Deelnerners:
-
Mr. Xu Zeping (Director departrnent Geotechnical Engin,eering, professor, IWHR, /VIWR) Mr. Cheng Xiaotao (Director department of Water Hazard Research, IWHR, MWR) Mr. Ding Liuquan Mice-Director Research Center on Flood and Drought Disaster Reduction, professor, senior engineer)
Mr. l-{uang Jinchi(Directon Department of Technical T ainllrg and Exchange, Research Center on Flood and Drouglht Disaster Reduction, MWR, professor, senior engineer) Mr. Lu Cai Mrs. Gao Jing Mr. G. de Jonge Mr. J. Kuperus
Deze bijeenkornst nret 3 d[recteuren en 1 vice-directeur van verchillende onderzoekscentra van het IWHR heeft tot doel gehad elkaarc werkvelden wat verder uit te diepen en te komen tot een opsomming van de gerneenschappelijke aandachtsgebieden voor een nadere gespreksronde. Allen zijn vaak en graag gezien gasten in Nederland (o.a. op het lHE, bij WL en bijv. bij de hoogwaterconferentie in mei2005 te Nijmegen, waardeze afspraak ook uit voortgevloeid is). Ze kennen de Nederllandse rivierproblernatieken en vindem de gepresenteerde Wll\N aanpak (het orndenken t.a.v. een aantal kernproblematieken) daarbij getuigen van een aanpak die iets voor de Chinezen kan betekenen.
l'iuang Jinchi toonde vanurit zijn achtergrond (Technical training en exchange) belangstelling voor zaken als p'rocesmanagernent van innovaties. Juist omdat die p,roceskant door decennialange centrale sturing geen rol van betekenis is geweest ís daar nu, nu China ook iets opener wordt in zijn buitenlandse conrtacten, wel belangstelling voor. Cheng Xiaotao (Water Hazard Research) toonde belangstelling voor een uitwisseling op werkniveau en nietop PhD niveau. Mensen vanuitde Chinese onderzoekspraktijk in Nederland bij een regionale dienst rnee laten draaien en rnensen van een regionale dienst van RWS op een Chinees onderzoeksinstituut. Afgesproken is dat dit verzoek in Nededand bij de juiste rnensen terecht zal komen. Xu Zeping (Geotechnical Engineering) toonde interesse in het verhaal dat Geodelft bij WINN heeft neergelegd om geotubes te willen gebruiken voor de oeveÍs van de 2'Maasvlakte. f n de bijeenkornst is ons niet zo helder geworden waar zij in hun onderzoeksgebied nu echt vooruitgang in hebben gernaakt in de afgelopen 10 jaar. tn elk geval is er te weinig inzicht om echt te konnen tot een volwaardige lijst van cornmon fields of interests.Mochten contacten met deze instituten gelhtensiveerd worden, dan zal nog eens extra tijd genomen moeten worden om die veóinding te leggen.
7 Dinsdag 7 juni
-
ochtend
-
vlucht Beijing
-
Nanjing
Dinsda6 7 juni - lunchbijeenkomst met Mrs. Xiaodan (PhD student Hohai University) in opdracht van Prof. Ruan (Hohai University) Kennismaking met Mrs, Xiaodan. Mrs. Xiaodan is kandidaat voor een PhD-plek in het uitwísselingsprograrnma rnet de Radboud universiteit. Zij is voor ons de gids en tevens de tolk tijdens het gesprek morgen in Suzhou City. Het gesprek is een voortzetting van het bezoek dat de gemeente Suzhou City samen rnet Prof. Ruan begin dit jaar hebben gebracht aan Nederland. Tijdens dat bezoek is naast een bezoek aan RWS DON een locatie bezocht waar apparatuur stond opgesteld voor toepassing van Koude lmmobilisatietechniek. Tijdens dat bezoek is de Chinese delegatie onder de indruk geraakt van die techniek als vorm van hergebruik van baggerspecie. Dinsdag 7 juni
-
rniddag
Woensdag 8 juni
-
-
treinreis Nanjing
ochtend
-
-
Suzhou City
bijeenkomst bij de gemeente Suzhou City
Deelnerners:
Mr. Jiang Xiao Xin (Duputy Director, Suzhou Water Conservancy Bureau, Suzhou Water Authority, Suzhou Municipality, senior engineer) Mr. Nan K. Lung (Physical planning, Suzhou Water Conservancy Bureau, Suzhou Water Authority, Suzhou Mu nicipality, senio r engineer) Mrs. Professor Dr. Ruan Xiaohong - Department of Environmental Engineering, Hohai University
Mrs. Xiaodan (Ph.D. student Hohai University) Mr. C. de Jonge
Mr. J. Kuperus Als vervolg op het bezoek dat een aantal aÍgevaardigden uit Suzhou City in het voorjaar 2005 aan de Koude lrnmobilisatie-installatie in Markelo hebben gebracht is er nu een gesprek gearrangeerd tussen de verantwoordelijke mensen van de gemeente Suzhou City (portefeuilles Financiën en Physical Planning) en Gabriël de Jonge, als consultant betrokken bij de K.l. installatie in Markelo en Jan Kuperus, als vertegenwoordiger van het WINN-prograrnrna dat K.l. ziet als één van de kansrijke manieren om grote hoeveelheden baggerspecie op een zinvolle manier te recyclen en om te vormen tot bouwstof. Een dergelijke grote verwerkingsproef zou voor het WINN thema slib en schip wel eens dermate veel inforrnatie en resultaten kunnen opleveren dat een grootchalige toepassing in Nederland daar wel eens beter rnee toegerust zal kunnen worden.
Dat de Chinezen geïnteresseerd zijn bleek wel uit de rnanler waarop het gesprek íngestoken is, namelijk niet alleen informatief, maar heel duidelijk ook al voorwaardenscheppend en zowel condities als hoeveelheden en bedragen aftastend. Uit het gesprek bleek dat Suzhou City grote hoeveelheden
7
onverwerkt baggerspecie aangevoerd krijgt (om en nabij de paar rniljoen kuub per jaar). De talrijke bouwprojecten in de stad vragen om de aanvoer van grote hoeveelheden bouwstoffen. Zij zien het verwerken van vervuilde baggerspecie (klasse 3-4) middels K.l. tot bouwstof als zeer kansrijk omdat er tegelijkertijd twee problemen met een en dezelfde handeling worden opgelost: het verwijderen van baggerspecie uit de waterketen terwijl aan de andere kant bruikbare bouwstof ontstaat voor bouwprojecten, zoals wegtaluds en railtaluds. Afgesproken is dat als Suzhou City op korte termijn laat weten of een nieuw bezoek gewenst is om te komen tot meer concrete business case stappen. Woensdag 8 juni
-
rniddag -Suzhou
Woensdag 8 juni
-
avond
Donderdag 9 juni
-
ochtend - YWRC vertegenwoordiger
-
-
Shanghai per auto
vlucht Shanghai
-
Beijing
-
Beijing
Deelnerners:
-
Lu Cai - Peking Universíty Chen Cuírong - YWRC Jan Kuperus
Korte evaluatie van de gevoerde gesprekken en de gemaakte afspraken. Chen Guirong (vanuit haar secretarisschap Yangtse River Com mission) concludeerde het vol ge nde: De verkenningsdelegatie is overal zeer serieus genomen, gezien het niveau van de verschillende Chinese delegaties, Vooral de combinatie van institutioneel met specialistisch erachteraan is goed overgekomen De ingehouden, bíjna nederige houding van de verkenningsdelegatie is goed gevallen bij de Chinese gesprekspartners De houding van zowel halen als brengen is de Chinese gastheren goed bevallen. l.t.t. al die andere landendelegaties was onze houding er één van: 'wij willen graag leren van jullie innovaties' in plaats van alleen maar producten te koop aanbieden. Het uitgangspunt om te werken met'cornmon fields of ínterests' is ook goed aangeslagen bij
1.
2. 3. 4, 5.
de Chinezen Orn het serieuze karakter te benadrukken zou het goed zijn als er een snelle opvolging komt van deze verkenning
Donderdag 9 juni
-
middag
- vlucht Beijing -
Amsterdam
Samenvattend:
9 dagen, 6 vliegreizen, één treinreis, één autorit, 5 steden, 6 aangeboden (werk)diners, 7 aangeboden (werk)lunches, 3 verschillende hotels, 9 formele bijeenkomsten, ontelbare informele contacten, vele nachtelijke werkuren i.v.m. de voorbereiding van de specialistenreis: kortom een zeer vruchtbare reis voor WINN en het academisch consortiurn, dat feld een vervolg zal gaan kri
ë Bijlage 2: verslag China-reis - Piet den Besten en Ralph Schielen Begin juni 2005 heeft een RWS delegatie een werkbezoek aan China gebracht. Deelnemers aan dit werkbezoek waren: Bert Keijts, Titia Wouters-Slis (SDG dossier China), Jean-Marie Stam (RWS coórdinator China), Albert de Haas (clusterleider MOU-MWR), Harry Stefess (clusterleider MOUMWR), Pieter Janssen (clusterleider MOU-MWR), Ralph Shielen (WINN), Piet den Besten (WtNN), Wim van Leussen (adviseur DON - Universiteit Twente), Toine Smits (adviseur DON - Radbout Universiteit) en Thijs van Praag (NWP-NEDECO). Vanuit HMA Beijing werd de missie begeleid door Huub Lavooij (V&W attaché) en Dave van den Nieuwenhof (1ste secretaris watersector). Belangrijkste doel was orn in de 6-de vergadering van stuurgroep (Joint Steering Committee, JSC) van de Chinees-Nederlandse MOU de sarnenwerking tussen beide landen verder vorrn te geven. Vanuit het WaterlNNovatieprogramma (VVINN; zie www.waterinnovatiebron.nl) hebben Piet den Besten en Ralph Schielen deelgenomen aan deze vergadering. Daarna zijn beide doorgereisd naar Wuhan en Shuzou om middels veldbezoeken aan de Yangtze rnogelijk interessante locaties voor WINN-pilots en verkenningen te onderzoeken. Dit bezoek was voorbereid door Jan Kuperus (ook WINN) en Toine Smits (RWS-DON en Radbout Universiteit).
Biieenkomst van de Joint Steering Cornrnittee in Zhengzhou Het eerste deel van het prograrnrna (de JSC), bestond uit een serie presentaties van Nederlandse en Chinese kant waarin de stand van zaken van de verschillende clusters van hetJSC werd toegelicht. Deze clusters zijn: River basin info systems Integrated systems in rivers Ríver and Sediment transport regulations
o o o o
Flood control
De kern van de presentaties werd gevorrnd door een wederzijdse kennisuitvraag over de clusters, waarin het kennis halen en kennis brengen (van Nederland naar China en andersom) centraal stond. Vanuit het innovatieprogramma hebben Piet en Ralph de presentaties aangescherpt en voorzien van informatie over aansprekende WINN-pilots. fllededand probeerde te focussen op kennis uitwisselen (liefst halen), en zodoende onderwerpen te identificeren waar Nederland gebruik kan maken van opgedane Chinese kennis. Tijdens de 6e JSC zijn de vier clusters inhoudelijk besproken en is een 'long list' van potentiële onderwerpen gernaakt die voor bei e zijden interessant zijn. Uit deze 'long list' zijn drie onderwerpen als eerste gekozen voor concrete samenwerking: Flood forecasting (o,a. radarlsatelliettechnologie en river basin information systems). Hiervoor is al een wederzijds geaccordeerde opzet voor sarnenwerking. Uitwerking van het concept "healthy rivers' (i.e. integraal rivier beheer). Technische aspecten van flood control (b.v. dijkinspectie, wave overtopping). Hiervoor is een eerste opzet voor samenwerking gemaakt. Nuttig hergebruik van sediment in relatie tot bescherming tegen hoogwater zou hier ook onder kunnen vallen. Meer details van de JSC, de clusters, en de bereikte resultaten (de onderzoeksvelden waarop nu concrete voorstellen gedaan worden) zijn te vinden inr het officiële verslag van de missie.
o o o
ë
Plenaire deel van de JSC te Zhengzhou, in het hoofdkantoor v-an de
y
nver commtsston
De_JSC werd gehouden in de stad Zhengzhou, langs de Gele Rivier. Deze locatie is gekozen omdat de MOU zich concentreerde op de Gele Rivier, vanwege het feit dat het Ministerie van O.ntwikkelingrsamenwerking hier goede mogelijkhed en zag. De MOU is in principe echter voor heel China bedoeld, en dus.zijn ook de Yangtze en bijvooóeeld de Pearl River in'het zuiden potentieel interessant. Het bezoek van Piet en Ralph sluit in die zin dan ook aan bij de intenties van de MOU, maar maakte overigens geen deel uit van het officiële deel van de missie. Voor WINN is de yangtze interessanter dan de Gele Rivier, omdat de Yangtze meer overeenkomsten heeft met de Nederlàndse grote rivieren. De sedimentlast in de Gele Rivier is dusdanig groot dat dat de Gele Rivier tot een unieke rivier in de wereld maakt. Mogelijk dat in de toekomst de aandacht van de MOU zich richting de Yangtze gaat verleggen, en dan zijn de verkenningen uitgevoerd door Winn ook heel bruikbàar om een goede start te maken. In de week van 15 mei 20O6 zal de 7-de vergadering van het JSC plaatsvinden in Nederland.
Flood-defence langs de Yellow River Het grote probleem van de Yellow River is natuurlijk de enorme sediment-last. De Gele rivier stroomt door een enorrn Lóss-plateau met lagen tot 200 meter dik. Daar dankt de rivier zijn naam aan, alhoewel hij ook al voor dat plateau Gele rivier heet. Ter plekke van Zhengzou is áe rivier 10 kilometer breed. ln het midden slechts enkele tientallen centimeters diep, aan de kanten zijn geulen van enkete meters diep. Het beeld van de Gele rivier komt nog het meest overeen met dat van ae Waddenzee. Tijdens een oorlog hebben in 1928 de Japanners bijZhengzou de dijken doorgestoken, waardoor 890.000 mensen omkwamen. Die dijk is uiteraard hersteld, en is nu 150 meter (l) breed. verder benedenstrooms is de rivier op te delen in 'two suspended rivers', enerzijds het zomerbed (of wat daar voor moet doorgaan), en dan de uiterwaarden. Beide zijn hoog opgeslibt, en het zomerbed ligt tot a rneter hoger dan de uiterwaarden. In die zin is het dus wel te vergelllken met de Nederlandse situatie.
ë De afuoercapaciteit van het'rnain channel' is teruggelopen van 8000 m3/s naar 300O m3/s , Doel is om dit weer te vergroten naar 4O0o rn3ls . Het idee is om dat te doen door de uiterwaarden vaker gericht onder water te zetten, zodat daar sedimentatie kan plaatsvinden in plaats van in het zomerbed. Daardoor wordt ook het hoogteverschil tussen zomerbed en uiterwaarden verminderd. Wat verder niet te vergelijken is met de Nededandse situatie, is dat er 1.8 miljoen mensen in die uiterwaarden wonen, die allemaal geëvacueerd moeten worden indien de Gele rivier de lagere zomerkades overstroomt. Hiervoor zijn wel evacuatieplannen beschikbaar, en ook cornpensatieregelingen. Desondanks is men zeer terughoudend om die evacuatie uit te voeren vanwege de enorrne schaal en impact. Op een peilschaal langs de 'general dike' (de winterdijk) is te zien dat lagere afvoeren leiden tot hogere waterstanden doon de opslibbing. Tijdens een van de presentaties werd gevraagd wat de kans van overstromen was van de winterdijk. Resoluutwerd gezegd dat deze dijk nooit kan en mag overstromen ('the main dikes along the Yellow River are not allowed to break'). Die dijk beschermd namelijk een achterland van 25O.00O vierkante kilometer en 100 miljoen mensen ! De chinezen vertelden verder dat het concept van op terpen wonen van oudsher wordt toegepast, en dan met name benedenstrooms in de delta van de gele rivier, Hoewel het sediment van de gele rivier vooral uit fijn materiaal bestaat, wordt op bepaalde plaatsen ook zandig sedirnent afgezet, en waarschijnlijk is dit het materiaal dat voor ophogingen is gebrui kt.
De Yellow river nabij de stad Tengzhou
Het probleem van de hoge sedinentlast speelt ook een rol bij de stuwmeren die langs de gele rivier zijn aangelegd. Die verzanden narnelijk in een hoog tempo. En verwacht wordt dat de eerst aangelegde stuwmeren over 2O jaar vol zitten. Men erkent dit probleem, maar ziet ook dat het feitelijk onoplosbaar is. Men vertrouwt op de teclrníek om de problemen die rnen dan tegenkomt weer op te lossen. Eén van de oplossingen is het zg" "flushen'. Bij hoog water wordt water en sediment uit het stuwmeer gespuid, en zo in het volgende 'bakje' gedeponeerd. De reeks stuwmeren moeten door dit flushen uiteindelijk het sedirnent is zee krijgen, waar overigens een landaangroeivan 25-30 vierkante kilometer
ë per jaar plaats vindt. Tot nu toe lijkt deze methode te werken, alhoewel men wel ziet dat er toch slib sedimenteent in de rneren. Door consolidatie wordt het steeds rnoeilijker om hier van af te komen.
Daarom heeft rnen ook op verschillende hoogtes flush-gaten in de stuwdammen aangelegd.
Verkenning langs Yangtze river Het tweede deel van de China missie bestond voor Piet den Besten en Ralph Schielen uit bezoeken aan Wuhan en Shuzou, langs de Yangtze. Daar hebben zi! 4 aandachtsvelden onderscheiden:
-
Flood defence
Stadsfrontontwikkeling Orngaan rnet sediment Waterzuivering Híerna worden deze onderwerpen kort toegelicht. Stadsfrontontwikkeling en flood defense in en om Wuhan Wuhan is een stad in China met ruim 7 miljoen inwoners. De stad wordt door de Yangtze en de Hanshui river (een van de grotere toestromen van de Yangtze) im drieën gedeeld. De laatste 1Q jaar heeft de stad een enorrne ontwikkeling doorgemaakt. Er is heelveel bijgebouwd, en daardoor ook heel veel 'opgeruirnd'. De stad heeft zich ook enorm uitgehreid. l'let stadsfront aan de Yangtze heeft een nnetarnorfose ondergaan. Waar er eerst nog veel rnensen bijna direct aan het water woonden in niet al te grote huisjes, ligt er nu een grote kilometerslange boulevard die verworden is tot ontrnoetingsplaats. Veel rnensen hebben daarvoor moeten wijken, en zijn gecompenseerd met woningruimte elders. De boulevard ís grotendeels een stenen constructie, in lagen opgebouwd. Aan de oevers van de Yangtze staat vegetatie, dieduseen grootdeelvan het jaarin hetwaterstaat. Hetverschilin hoogte tussen het faagste en hoogste niveau is ongeveer 10-15 meter. Blijkbaarkande rivierzo sterk stijgen. Bovenaan de boulevard staan nu grote woonflats. Verder naar het centrum is geprobeerd om de oude jaren twintig bebouwing te integreren met de nieuwe aanbouw. Dat is redelijk gelukt.
ë
Boulevard van Wuhan, kijkend van het middelste naar het laagste, ondergelopen niveau
De kering in het centrum bestaat ook nog deels uit een aarden dijk. Daar waar de Hanshui en de Yangtze samenkomen is blijkbaar altijd een kritiek punt geweest, dat men scherp in de gaten houdt in het geval van hoge afvoeren. Mooi is te zien hoe het heldere water van de Hanshui in de Yangtze stroomt, alhoewel het ook kan voorkornen dat de Yangtze minder sedirnent heeft dan de Hanshui. Dat komt dan weer doordat veel sedirnent achter blijft in de 3-Kloven dam, en daardoor moet de Yangtze op zoek naar een nieuw evenwicht. De constructie van de 3-Kloven dam heeft benedenstroomse erosie tot gevolg, hetgeen de bevaarbaarheid bemoeilijkt en op termijn de stabiliteit van de dijken kan verrninderen. Een deel van de problemen zou wellicht weer kunnen worden opgelost door te spuien vanuit de 3-Kloven dam. Echter, spuien is weer slecht voor de visstand. De vissen gaan ofwel dood door de bellen (hoog spuien), of door de koude onderstromen (laag spuien). Ondanks de problemen die Wuhan in1879,1931 (toen de bevolking met zandzakken de stad heeft drooggehouden), 1954 en 1998 heeft gehad, is men van mening dat met de drie-Klovendarn een grootdeelvan de overstrorningsrisico's binnen de perken gehouden kunnen worden. Alleen het stuk tussen de drie-Klovendam en Wuhan ís nog een probleem (in geval van extreme regenval in dat deel van het stroomgebied). Vroeger lagen in dit gebied een groot aantal grote meren die als natuurlijke retentiegebieden dienden. Die zijn in de loop der jaren grotendeels afgesloten van de rivier en gedraineerd voor landbouw. Daardoor is het areaal overstromingsgebied drastisch afgenomen, en rnen probeert dat nu weer stukje bij beetje terug te draaien. Het WWF speelt daarbij een grote rol, en wordt na een lastige aanloopperiode ook steeds meer door de bevolking en regering gewaardeerd en ondersteund. Men probeert de bevolking over te laten gaan op bronnen van inkomsten die minder nadelig worden beïnvloed door tijdelijke wateroverlast. Zo wordt gepoogd het ruimtegebruik voor o.a. visfarming om te buigen in de richting van bamboeteelt. Bij een betere doorstroming van het water ontstaan ook mogelijkheden voor het fokken van eenden, Er is beperkte aandacht voor waterkwaliteit, maatregelen om eutrofiëring tegen te gaan staan nog in de kinderschoenen (rnet name omschakeling
7
van fishfanns naar bamboeteelt levert een positieve bijdrage). Het herstellen van de natte habitat en het gebruiken van die gebieden voor retentie blijft wel nog steeds moeilijk, ook al omdat er vele tientallen duizenden mensen wonen. Ecologisch herctel van de meren in Wuhan 2Q7. van het oppervlak van de stad Wuhan bestaat uit water; de stad is bekend van haar vele meren. Veel rneren zijn sterk geëutrofiëerd. Sliblaag (opwoeling) en algen zorgen voor vertroebeling. Beheerders zitten al jaren met de vraag hoe meer algen uit water onttrokken kunnen worden (bv met kunstmatige riffen met mosselen) en of visstand net als in Nederland actief zou moeten worden beheerd, Duidelijk is dat er alleen perspectief is voor verbeteríng als de eutrofiëringsbronnen worden aangepakt. Kleinschalig wordt wel gebaggerd, waarschijnlijk vooral om bevaarbaarheid te bevorderen. Het opgebaggerde materiaal wordt vervoerd naar stortplaatsen. De chinezen toonden grote interesse voor bagger-rijpings en bewerkingstechnieken (landfarming, koude imrnobilisatie) die in Nederland worden toegepast. Dit zou in eerste instantie "kennis brengen" ziin, maar mogelijk is het interessant voor Nederland (en RWS) om ervaring op te doen rnet toepassing van deze technieken op grotere schaal. De uitvoering van pilots kan in China naar verwachtíng veelsneller dan in Nederland. Bovendien zou uitvoering in China vanuit kostenoverweging interessant kunnen zijn. Het moet gaan om ideeën die ook in Nederland acceptabel geacht worden, dus waarbij verantwoord wordt omgegaan rnet milieuhygiënische risico's. Pilots zouden moeten worden begeleid met ondezoeksprogrammat waarin dit aangetoond wordt.
Verbetering waterkwaliteit in Suzhou city Belangrijkste probleem in de stad Suzhou city zijn afgesloten kanalen. Deze kanalen rnaakten vroeger deel uit van een netwerk van waterlopen die in contact stonden met Taihu lake en de yangtze. Inmiddels zijn de kanalen afgesloten en heeft de stad te kampen rnet de gevolgen van stagnant water (waarop geloosd wordt door m.n. huishoudens) en opslibbing. Om iets te doen aan deze problemen is door de universiteit in Nanding een project opgezet waarin een kunstmatig wetland is gebouwd. In dit wetland (een betonnen constructie waarin water gepompt wordt en waarin planten worden geteeld) worden nutriënten aan het water onttrokken. Cezuiverd water wordt verderop in een kanaal gebracht, waardoor enige doorstroming op gang wordt gebracht. Uit het kunstrnatige weUand kunnen áoor omwonenden groenten worden geoogst. Er is geen aandacht voor het gedrag van contaminanten. Voor Nederland (en wellicht RWS) is dit een interessant project om in mee te kijken en ervaring op te doen. Voor de Nederlandse universiteiten liggen hier rnogelijkheden om in onderzoek samen te werken met counterparts in China.
Kunstmatig moeras
Lake Taihu
In dit zwaar geUtrofiëerde meer ligt ca 1.6 miljard m3 slib. Het lijkt een onrnogelijke opgave om dit slib weg te halen. Kleinschalig wordt wel gebaggerd, waarschijnlijk vooral om bevaarbaarheid te bevorderen. In de orngeving van het meer (in ermee in verband staande meertjes/kanalen) hebben we zelf gezien dat geconsolideerde bagger met een knijper omhoog werd gehaald. Het slib leek rijk aan organisch materiaal, en is wellicht veenachtig. Medewerkers van de universiteit vertelden dat naast eutroÍiëring met name organische contaminanten een probleern spelen. Het denken in ketens als "baggeren) bewerkenà besternrnen" speelt in China nog geen rol. Daarom zou via een studie (bijvoorbeeld vanuit sarnenwerkende universiteiten) allereerst hieraan aandacht besteed moeten worden. Er bestaat verder interesse voor toepassing van koude imrnobilisatie. Deze techniek is ontwikkeld orn zware rnetalen in slib te binden, zodat het rnateriaal geschikt is als constructiernateriaal (bv in wegen), Het is niet duidelijk welke metalen in lake Taihu een rol spelen. Voor hetWinn programrna worden hier kansen gezien om met de chinezen samen te werken op het vlak van nuttig hergebruik van sediment. In het komende jaar wordt verder verkend hoe Rijkswaterstaat, univensiteiten in Nederland en China, en waterbeheerders langs de Yangtze rivier gezamenlijk pilots zouden kunnen opstarten. Uitgangspunt is dat het gaat om ideeën die ook in Nederland acceptabel geacht worden. Dit levert o.m. de randvoorwaarde op dat bij hergebruik van sediment verantwoord wordt omgegaan met miJieuhygiënische risico's. Pilots zouden moeten worden begeleld met onderzoeksprogramma's waarin dit aangetoond wordt, Hiermee zouden mogelijkheden kunnen worden verkend die ook voor RWS interessant zijn.
Zicht op Lake Taihu. ln de verte is delfstofwinning te zien, een van de weinige industriële activiteiten langs het meer
