Wispelweagen April 2013 Jaargang 42

Wispelweagen — April 2013—Jaargang 42 REDACTIE:

INHOUDSOPGAVE April 2013:

Voorzitter Jelle van der Meulen De Streek 33 tel. 466558 Secretariaat Bartsje van der Heide Smidte 50 tel. 463196 Financiën & advertenties Johannes Oppersma Mounesleat 2 tel. 464669 Layout Wiesje Eppinga Mounesleat 23

tel. 466482

Algemene zaken Morris Hofstra Kolderveen 3 tel. 851801 Drukwerk Foppe Terpstra Jan Idzerda

tel. 462716 tel. 462203

Abonnementsgeld € 7.50 Postabonnement € 26.50 Bankrekeningnummer: 32.29.07.527 Verschijnt 10 x per jaar Oplage: 475

Van de redactietafel Burgerlijke stand DVD “Historie Terwispel” Nijs út it Doarpshûs Nijs fan de Bouput, deel 12 Fertel my wat Column Sjamme Bûzeman Plaatselijk belang Brief Elkien De Klos Boer(in) in Beeld Terwispel Got Talent Poldermolens en turf rond Terwispel In nije hûsarts yn De Tynje? Historische Notulen Protestantse gem. Tijnje/Terwispel Hans Baron Volleybal toernooi 2013 LDODK nieuws Terwispel in het nieuws

-

1 2 2 3 4 5 6 7 9 10 11 13 14 18 21 22 23 25 26 27

Ambyld Nijs Pikehokje Nijs Kopij voor de volgende Wispelweagen: inleveren bij: Wiesje Eppinga, Mounesleat 23 - email naar [email protected]

KOPIJ INLEVEREN KAN TOT 13 mei 2013 t22

- De redactie is niet aansprakelijk voor fouten (data etc.) in de aangeleverde kopij. - Ingezonden stukken worden alleen geplaatst, wanneer naam en adres bekend zijn bij de redactie. - Wanneer de redactie het nodig acht, kan zij besluiten een ingezonden stuk niet te plaatsen. - Indien kopij niet tijdig ingeleverd wordt, kan de redactie genoodzaakt zijn voor de betreffende maand niet tot plaatsen over te gaan. - De redactie behoudt zich het recht voor ingeleverde kopij aan te passen ten behoeve van de opmaak van de krant. - Voor kopij met een winstoogmerk heeft de redactie het recht een financiële bijdrage te vragen. - De Wispelweagen wordt 1 maand na verschijnen geplaatst op www.terwispel.net, excl. Ambyld- en Pikehokje nijs.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wispelweagen april 2013 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

VAN DE REDACTIETAFEL

Met enige trots, want bescheidenheid siert de mens presenteren u weer deze editie van de Wispelweagen, voor en door Terwispelers. Ons dorp gonst weer van de activiteiten, ook tijdens de verbouwing van het dorpshuis. Maar de nieuwbouw ligt hartstikke stil. De plannen bij het Kolderveen gingen al niet door en nu heeft Elkien aangekondigd dat de nieuwbouw aan de Smidte ook is geschrapt. Onzeker is het plein etc. bij het dorpshuis. Dat is jammer, heel jammer want vernieuwing draagt mijns inziens bij aan de leefbaarheid van het dorp. Wellicht kan de gemeente toch een en ander vlot gaan trekken al dan niet met Plaatselijk Belang. En anders moeten de heren en dames notabelen maar even Fertel my wat de verhalenroute gaan lopen. Tijdens de kuiertocht van 8 kilometer moet er inspiratie worden opgedaan en dan graag niet alleen sprookjes maar gewoon keiharde actie. Wellicht tijd voor een burgerinitiatief. Maar misschien vinden de bewoners van De Smidte het wel best zo en hebben geen zin in een grote bouwput. Overigens zal het tussen de middag in het dorp wel een stukje stiller worden. Vanaf volgend schooljaar gaat ’t Ambyld over op het zogenoemde continurooster. Ik dacht eerst dat de kinderen in ploegendienst 24 uur per dag les kregen. Dat in het kader van de investering in de kenniseconomie. Lesgeven tot je er bij neer valt. Ik zie het al voor me. Om twee uur ’s-nachts nog even een praktijkles sterrekijken of de topografie van Bulgarije of het stratenplan van pakweg Snakkerburen. Maar het is wat anders: Yn geef Frysk: de bern bliuwe tussen de middei op skoalle. Dat zal de moeders een stuk rust geven. En tevens de mogelijkheid (vaders ook) wat meer of anders te werken. Niet meer heen en weer scheuren naar school. Goed voor school en goed voor het milieu. Maar zonder de laatste roddels bij het hek. Wilt u trouwens vast 21 september even noteren want dan stuitert er weer een pingpongbal. Wordt vervolgd. De boer in beeld is dit keer Wierd Berga van de Butewei. Vorige keer reeds aangekondigd maar nu echt, het lezenswaardig artikel van Snitser Hans de Vries over rond(om) Terwispel. Ook onze vaste vogelaar Hans Baron heeft weer zijn best gedaan. Veel leesplezier en heeft u nieuws, meld het ons op [email protected]. En bouwers, zet hem op. Red.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


APRIL 2013 Geboren 2 april : Matthijs Melchior zoon van Olaf Jacobs en Tamara Monsees Klidze Rjocht 3. Overleden 31 maart : Fimke Uithof 90 jaar weduwe van Jan Homans te Heerenveen, oud Terwispeler 13 april : Schelte Johannes Span 71 jaar gehuwd met Sjoerdje Veenstra Skarlânnen 2

DVD “Historie Terwispel” enthousiast ontvangen! Een 50 tal mensen hebben 10 april jl de presentatie van de dvd met film uit 1963 en historische foto’s van buurten in Terwispel bijgewoond. Er was veel herkenning wat ook wel bleek uit de informatie door aanwezigen (vooral Alie Bron) bij de film en de foto’s. De waardering voor de dvd samengesteld en gemaakt door Kees Bethlehem, Wim Buding, Jan Keidel, Arend Waninge en Danjel Idzerda was groot. De dvd wordt “gratis” aangeboden aan inwoners van Terwispel als daarvoor €10,= wordt gegeven voor het dorpshuis (na aftrek van kosten uiteraard). Maar ook degenen die buiten Terwispel wonen kunnen voor €10,= deze dvd aanschaffen waarbij uiteraard de winst ook naar het dorpshuis gaat. De verkoop loopt goed, maar er zijn nog genoeg exemplaren over om het dorpshuis te steunen! Bestellen kan bij Wim Buding per mail: [email protected] of telefoon 0513466521

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -2- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


NIJS UT US DOARPSHÛS Fleskebier It sil foar de measten fan jimme gjin nijs wêze dat nei 1 maaie de omset einliks te leech is om troch de wike trape bier te ferkeapjen. Der giet in protte bier ferlern. Dêrom hat it bestjoer besletten fan 1 maaie ôf oant de simmerfakânsje ta troch de wike bier yn fleskes te ferkeapjen. Op snein by fuotbalwedstriden wurdt der wol tape. Aktiviteiten yn en rûnom it doarpshûs 27 april jûns Klaverjassen 27 april jûns Bingo fuotbalferiening Wispolia 12 maaie middeis Fuotbaljen Wispolia 1 – Fochteloo 1 18 maaie jûns Terwispel Got Talent 19 maaie middeis Fuotbaljen Wispolia 1 - Sport Vereent 1 21 maaie middeis Jeu des boules Terwispel en De Gordyk 22 maaie jûns Ofsluten seizoen follybalferiening TVC 25 maaie Famyljedei fuotbalferiening Wispolia It bestjoer

Gevonden voorwerpen Op zaterdag 11 mei komen de “gevonden” voorwerpen weer op een tafel te staan in het dorpshuis. Na deze datum verhuizen ze naar de container van het Leger des Heils Gr. Anja Minkes

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -3- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Nijs fan de bouput deel 12 In de vorige aflevering kon ik melden dat de firma Jonker al bezig was de bouwput uit te graven; welnu, die is inmiddels al weer dicht. De funderingspalen zijn geplaatst. Daarop is de bekisting voor de fundering geplaatst (op het moment van schrijven). Die is inmiddels waarschijnlijk volgestort met beton (op het moment van lezen). De afgelopen weekeinden heeft een legertje van maar liefst 32! vrijwilligers veel (grond)werk verzet. Voorlopig kunnen de spierballen even in de rust en de kruiwagens in de remise (tenzij uw eigen tuin nodig moet worden aangepakt, natuurlijk). Ondertussen heeft een drietal supertechneuten de berging verbouwingsklaar gemaakt, inclusief het ontmantelen van de lift. Bouwbedrijf de Haan kan nu eerst aan de slag. Wel kan er zo nu en dan door enkele vrijwilligers een opruimronde worden uitgevoerd. Eén en ander in overleg met bouwcoördinator Michiel Brouwer (tel: 464510). De opslagplek voor bouwmaterialen, op het voorste deel van de ijsbaan, is ook gereed. Daar vlak achter zijn de restanten van de walbeschoeiing opgeslagen. Deze zijn voor de liefhebber gratis af te halen. Op 16 april, tijdens de jaarvergadering van Us Doarpshûs, zijn de vorderingen en de verdere planning van de verbouwing op duidelijke wijze door Michiel Brouwer uiteengezet. Tot nu toe verloopt alles volgens planning. Als de inzet van vrijwilligers zo geweldig blijft, kunnen we met elkaar ongeveer een ton besparen! Dat is een fantastische prestatie voor zo'n klein dorp. Zoals u wellicht al heeft gehoord of gelezen, is het Project Wijkvernieuwing De Smidte door Elkien in verband met de regeringsmaatregelen volledig stopgezet. Dat kan gevolgen hebben voor de inrichting van de ruimte rondom Us Doarpshûs. Het bestuur voert daarover met Plaatselijk belang en andere betrokken verenigingen overleg met Gemeente en Elkien. Voor de verbouwplannen heeft het geen directe gevolgen. Tot de volgende bouputnijs, Het bestuur

Onderhoudsbedrijf

Arjan Willemsen verbouwingen, dakwerken, lekkages, lood- en zinkwerk, (scheeps)onderhoud 06-45192452 [email protected] www.willemsen-onderhoud.nl - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -4- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Fertel my wat

zes dorpsgenoten | smeuïge verhalen | bijzondere locaties "Mei de sturt rjocht omheeg en de earen plat op 'e kop daverje sy troch it lân" +++++ “Yn tsjerke spylje se Yahtzee mei de sifers op de lethargie. Somtiden helle ik ek de bonus fan 35 punten, dat fûn ik folle moaier as jezus dy’t oer it wetter rint. Dat kin dochs net?” +++++ “Verhalen uit een andere wereld….” +++++ “Wat is der, sa drok te wezen, seit Gryt. Jelle himet en raast: ‘Gosse, Gosse is net goed wurden. Ik euh, ik leau dat ‘r net mear sykhellet.” +++++ “Hé Joke, do bist it, no sjoch ik it oan de pûst neist dyn each…” * zaterdag 1 juni * 13.30 – 17.00 uur * een kuier van 8 kilometer

Lees (nog) meer in de Wispelweagen van volgende maand

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -5- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Het komt mij de strot uit. Vooral de talentenjachten. Een uitgemolken concept. Weer een aflevering kijken naar de nieuwste outfit van Wendy van Dijk. Of de inmiddels flauwe grapjes van Martijn Krabbé. Incestueus schuiven de sterren van de commerciële televisie elkaar de baantjes toe op de buis. De doodsmak van Patty Brard was voor mij het ultieme einde van de talentenjachten. Talentenjachten geven mensen het idee dat ze een ster kunnen worden. Je talent wordt ontdekt en de hele Nederlandse wereld ligt aan je voeten. Zelfs Gordon smacht naar je handtekening, dat werk. Een illusie. Bekend is dat de meeste programma’s strak gepland en uitgedacht worden. John de Mol wil spannende televisie en dat gaat niet altijd samen met de kijkers laten bepalen. Geruchten te over maar harde bewijzen voor manipulatie ontbreken. Ik hoor naast mij op de bank het pak chips kraken. Twee ogen zetten zich vast richting buis, de volgende kandidaat. Ik droom weg en merk dat ik in gedachten alsnog hunker naar Patty. Gillend zit Patty in een bobslee met Gordon hijgend achterin. Patty moet sturen maar weet niet hoe. Haar borsten zijn door de snelheid inmiddels uit de jurk ontsnapt en zwaaien zijwaarts naast de slee. Met donderend geraas dendert de bobslee richting finish, vlak langs Martijn die alleen oog heeft voor de nieuwe stagiaire van het programma. Hij mist het drama dat zich op de baan voltrekt. Het publiek juicht uitzinnig, zwaait en buldert de stemmen schor. Prachtig. Wat een programma en wat een sterren. Nee, de winter duurt te lang. Ik verlang naar een mooie lenteavond. De vuurkorf aan, een jas over de schouders. En dan turen naar de hemel. Kijk, zeg ik, dat zijn pas echte sterren. Sjamme Bûzeman

Column -

Deze winter duurt veel te lang. Dat merk ik aan de tv. Tot halverwege april verplicht binnenzitten. Eind maart vriest het nog en geen blaadje wil naar buiten. Te koud om buiten te zitten, zegt mijn vrouw. Elke avond voor de buis, gezellig.

Column

Sterren in de winter

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -6- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Notulen Ledenvergadering Plaatselijk Belang 2 april 2013

Plaatselijk Belang Bestuur: Keimpe Vlietstra – Voorzitter Yldau de Boer - Vice –voorzitter Ilse Koetsier - Secretaris Annegien Smit – Penningmeester André Bolhuis - Lid Vacature - Lid Contact: Ilse Koetsier Harnemoune 2 [email protected] Lidmaatschap: € 4,50 voor alleenstaanden € 5,50 voor gezinnen Website: www.terwispel.net Politie/Brandweer: Alarm : 112 Politie (geen spoed) : 0900 – 8844 Buurtagent : Henk Liemburg, bereikbaar via 0900 – 8844 Brandweer (geen spoed) : (0513) 481559 Gemeente: Gemeentehuis, Hoofdstraat 82, Beetsterzwaag. Tel. (0512) 386222 E-mail : [email protected] Website : www.opsterland.nl Openbaar vervoer (Buurtbus): Arriva, lijn 104, Allardsoog – Luxwoude, overstappen mogelijk in Gorredijk en Wijnjewoude. Richting Gorredijk, Jonkersland, Langezwaag en Luxwoude: Maandag t/m vrijdag : 8.13 10.13 - 12.13 - 14.13 - 16.13 en 18.13 uur. Om 20.13 alleen op verzoek. Zaterdag : 10.13 - 12.13 - 14.13 - 16.13 en 18.13 uur. Om 20.13 alleen op verzoek. Richting Gorredijk, Lippenhuizen, Hemrik, Wijnjewoude, Bakkeveen en Allardsoog: Maandag t/m zaterdag : 9.00 – 11.00 – 13.00 – 15.00 – 17.00 en 19.00 uur.

Afmeldingen: Yldau de Boer, Bernard Smit Toehoorders: Joke van der Veen, gemeente Opsterland, Jan Niemeijer, VVN 1. Keimpe Vlietstra heet alle aanwezigen van harte welkom 2. Vaststellen agenda. Er zijn geen wijzigingen. 3. Notulen Algemene Ledenvergadering 29 oktober 2012. Rein Reitsema merkt op dat deze niet zoals aangekondigd op de website staan. Annegien Smit beaamt dit en zegt toe dit te herstellen. Wim Buding vraagt of er al een taakverdeling is binnen het bestuur. Ook dit is het geval. Wim Buding vraagt ook hoe het zit met de herinrichting van het gebied rond de brug. Annegien zegt toe in april een vergadering te beleggen. De notulen zijn goedgekeurd. 4. Mededelingen en ingekomen stukken 











De sloop en herbouw van de Smidte is stopgezet. De betrokken bewoners zijn hier per brief over geïnformeerd door Elkien. De reden is het stopzetten van alle subsidies van rijkswege. Omdat nu ook het nieuw aan te leggen dorpsplein gevaar loopt, zal Plaatselijk Belang verder met de gemeente en Elkien gaan praten. De verbouw van Us Doarpshûs is in voorbereiding en gaat binnenkort van start. Er zijn nog veel vrijwilligers nodig om de klus te klaren. Nieuwe bewoners van Terwispel kregen voorheen een welkomstbrief. Plaatselijk Belang is bezig om een informatiepakket samen te stellen met daarin informatie van alle verenigingen in Terwispel. De website is niet actueel, wij zoeken vrijwilligers om ons te helpen met het up to date houden van de informatie. Het adres van het secretariaat wordt een postbusnummer. Wij maken gebruik van het nummer van de sportvereniging. Op deze manier worden oud-secretarissen niet meer tot in lengte van dagen belast met post die niet meer voor hen bestemd is. Dit gaat in per 2 april 2013. De klok: deze is inmiddels binnen onze dorpsgrenzen, maar het slechte weer heeft ervoor gezorgd dat hij nog steeds niet is opgehangen. Er is inmiddels contact geweest met Stuy en er zijn vrijwilligers bereid gevonden die deze klus gaan klaren.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -7- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wispelweagen april 2013 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Terwispel was onlangs te zien in Hea van Omrop Fryslân. De Famkes van de Pôle zijn bezig om geld in te zamelen voor 4 fietsers die de Alpe d’Huez gaan beklimmen in het kader van Alpe d’HuZes. Via allerlei ludieke acties gaat dit ze zeker lukken. Koop allemaal de verjaardagskalender!

5. Jaarverslag 2012. Rein Reitsema refereert aan het verslag van het Gemeentebedrijf over de slechte bermen aan de Alde Dyk. Volgens hem is de gemeente niet consequent bezig: er is vorig jaar een grasberm gefreesd, met als resultaat dat er nu een braakliggend stuk is ontstaan waar nog meer gaten zijn gekomen. Plaatselijk Belang onderschrijft de zorgen van de aanwonenden en zegt toe de vinger aan de pols te houden bij de gemeente. Er is nu ook al bij B&W op aangedrongen om er iets structureels mee te doen (lees: graskeien voor de hele Alde Dyk) 6. Financieel verslag 2012. De kascommissie bestaande uit Roel Veenstra en Maria van Ginneken heeft de kas gecontroleerd en heeft geen verschillen gevonden. De penningmeester wordt décharge verleend. Roel Veenstra vraagt hoe het zit met de aansprakelijkheidsverzekeringen. Via de gemeente worden alle vrijwilligers verzekerd, maar het bestuur zal het nog eens nakijken. Als nieuw reservelid stelt Beke Hendriksma zich beschikbaar. 7. Verslagen speeltuincommissie. De kas is gecontroleerd en het financieel verslag wordt goedgekeurd. Brigitte leest het jaarverslag voor. Hierin staat dat er vorig jaar weer subsidie is verstrekt door de gemeente en dat de commissie heeft meegedaan met de actie NL Doet. 8. Bestuursverkiezing. Brigitte Eekhout treedt af en is niet herkiesbaar. Zij wordt bedankt voor 4 jaar dienst met een tegoedbon. Ilse Koetsier en André Bolhuis worden tot bestuurslid gekozen. Er blijft nog steeds een vacature die niet te vervullen lijkt. Het bestuur blijft zoeken naar een nieuw lid. 9. Rondvraag. Bernadet de Vries meldt dat de rotonde bij de Koaiboske erg gevaarlijk en onoverzichtelijk is voor vooral jonge fietsers. Verkeer komende vanaf de benzinepomp richting de rotonde is slecht te zien vanaf de Alde Dyk. Iets verderop is het landbouwpad, hier is niet duidelijk wie er voorrang heeft. Op het fietspad zijn nog haaientanden geplaatst, maar bij het landbouwpad weten veel weggebruikers niet hoe de voorrangsregels gelden. Dit wordt nagevraagd. Renske Woudstra vraagt wat er verder gaat gebeuren met de verkeersoverlast op de Streek. Keimpe stelt voor eerst de presentatie van VVN te doen. Wim Buding merkt op dat de gaten in de spaltenbrege steeds groter worden, Annegien antwoord dat het gemeentebedrijf ze gemeten heeft maar dat ze nog niet diep genoeg zijn. 10. Pauze. 11. Presentatie door de heer J. Niemeijer van Veilig Verkeer Nederland. Als eerste stelt de heer Niemeijer dat er uit landelijk onderzoek is gebleken dat de hardrijders voor 80% uit eigen dorp komen. Bij ons zal dat helaas niet anders zijn. Hij adviseert om hardrijders te melden aan de politie door middel van het kenteken door te geven. Pas dan kan er actie worden genomen. In onze dorpskern (30 kilometerzone) zijn er een aantal kruisingen waar niet duidelijk is hoe de voorrang is geregeld. Dit zou bij gelijke kruisingen moeten door middel van accenten aan te brengen op het wegdek. Als voorbeeld noemt hij de situatie bij de brug: hier zijn 6 plekken waar problemen kunnen ontstaan. Om de situatie te verbeteren stelt hij voor de ingang naar het Kolderveen om te bouwen tot in- en uitrit (dus met een verhoging van het wegdek). De heer Niemeijer stelt voor om iedere verkeeronveilige situatie te melden aan het meldpunt van VVN, van daaruit kan er pas actie worden genomen naar de gemeente. De vergadering is het hier mee eens, want op korte termijn doet de gemeente niets aan het wegdek op de Streek. Misschien is de weg via VVN sneller. 12. Om 22.10 uur sluit Keimpe de vergadering

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -8- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -9- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


DE KLOS Hallo dorpsgenoten, Over de schutting hebben wij de klos gevangen van onze fijne buren Appie en Jannie Zandstra, en zo is deze beland van de Streek naar de Visserwei. Eigenlijk vreemd dat wij het eerste huis (oneven) op de Visserwei zijn, en beginnen met nr. 3. Misschien kan iemand nog eens uitleggen waar nr. 1 is gebleven. Waarschijnlijk wonen hier de welbekende kraaien die momenteel hun thuisbasis weer hebben gevonden. Wij zijn Arnold en Marion Bolhuis en hebben 2 kinderen Dewi en Stan. Eind 2011 zijn wij vanuit Gorredijk in Terwispel komen wonen, en hier hebben we tot op de dag van vandaag nog geen dag spijt van gehad. Arnold is projectleider bij Wits Vastgoedonderhoud Nederland BV in Drachten, en begeleidt diverse projecten in Noord Nederland. Hij geeft leiding aan 25 vaklieden welke renovatiewerkzaamheden uitvoeren aan woningen en overige gebouwen. Marion is flexwerker op diverse afdelingen van verpleeghuis Ikenhiem te Beetsterzwaag. Na jaren van trouwe dienst bij de Thuiszorg in Groningen heeft zij gekozen voor een baan lekker dicht bij huis, en kwam zo terecht in Beetsterzwaag. In augustus 2008 te Gorredijk is onze dochter Dewi Melissa geboren. Momenteel zit Dewi in groep 1 van het Ambyld en heeft het hier enorm naar haar zin. Ze heeft al heel veel vriendinnetjes waar ze op school of na school graag mee speelt. Maart 2011 is onze zoon Stan geboren in Terwispel. Op het moment dat wij deze Klos schrijven gaat Stan voor het eerst naar de peuterschool, en dit is voor zowel Stan en ons op zijn zachts gezegd nog erg wennen. Alle begin is moeilijk zullen we maar zeggen, en dit komt vast wel goed. Arnold heeft als hobby voetbal, en gaat getrouw om de twee weken naar zijn club Sc Heerenveen. Tevens is hij momenteel weer actief lid bij vv Wispolia. Marion heeft ook plannen om weer actief in verenigingsverband wat te gaan doen (suggesties zijn van harte welkom………). Zoals jullie kunnen lezen hebben we een hectisch bestaan, maar zeker een leuk en afwisselend bestaan. Elke dag is weer een belevenis, en een verrassing wat hij gaat brengen. Het afgelopen jaar (dorpsfeest etc….) hebben wij veel nieuwe mensen leren kennen. Degene die we nog niet ontmoet hebben weten inmiddels na deze “Klos” een beetje wie we zijn, en wat we doen. Ongetwijfeld gaan de komende jaren meer van u ontmoeten en mooie momenten beleven in Terwispel, en daar kijken we naar uit! Dit was in het kort ons verhaal, en is het A4-tje alweer vol!!! De Klos rollen we door naar nr. 11 van de Visserwei. Groeten, Arnold, Marion, Dewi en Stan

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -10- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Boer(in) in Beeld

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -11- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Hallo jongens en meisjes, Op zaterdag 18 mei is het weer zover, de Terwispeler Got Talent avond. Alle kinderen vanaf groep 3 en tot en met klas 2 van het voortgezet onderwijs, die willen playbacken, toneelstukje, zingen, goochelen, dansen of wat anders. Meld je aan!!!!!!! Er komt weer een vakkundige jury en een enthousiaste presentator. Net als vorig jaar hebben we twee wisselbekers. Eentje voor de jongere talenten en een voor de oudere talenten.

Jullie kunnen jullie opgeven bij de juf of meester of bij Sijke en Akke

Naam: ____________________________________________________ Groep: ____________________________________ Wie of wat ga je doen:_______________________________________________

Strookje inleveren voor 8 mei

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -12- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Poldermolens en turf rond Terwispel in andere tijden Alvorens een poging te doen om de molens rond Terwispel in kaart te brengen moeten we eerst terugblikken naar het begin van de turfmakerijen, ongeveer 450 jaar terug in de geschiedenis.

TERWISPEL ROND 1664 (atlas Schotanus 1664)

We vinden hier op bovenstaand kaartje waarschijnlijk een korenmolen of eekmolen , genaamd De molen van Ter Wispel. Deze molen is vast geen poldermolen geweest. Schijnbaar wel een molen van betekenis in die tijd want “hij staat op de kaart”. De omgeving van Terwispel werd toen beheerst door hooilanden en woeste gronden. Waarschijnlijk werd er op kleine schaal turf gemaakt maar de grote turf winnerij moest nog beginnen in deze streek, en raakte na dit tijdstip in een stroomversnelling. Dat er bij Terwispel en omgeving in 1663 turf werd gegraven, vinden we in het boek van J.S. van der Molen, OPSTERLÂN schiedenis fan in Wâldgritenij, over het verkopen van klijnlanden luidt als volgt: omme de wateren daer door af te lossen ende sullende voornoemde coopers aen elcke egge een hage van twie voeten breedt stean, off onvergraven leggen laten”. Door de turfwinning ontstonden grote plassen met gevolg dat er in het najaar grote wateroverlast ontstond. Turfmaker Marten Jans van Lippenhuizen schreef in 1767 het volgende gedicht; “Terwispel, daar tussen de Wegen, Is gans geen ander land, als Sodden ,Putten, Hegen. En zo wy op den Dyk, wat verder westwaarts gaan, Daar vinden wy verscheurt, die schoonen Westerlaan. Èen veld almee vrij groot, dat eertyds plag te wesen, Zo schoonen land van Hooi, van wasdom uitgelezen, Daar men te dezer tyd , maar weinig anders ziet, Dan waterpoelen groot, omringt met wat riet” - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -13- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


De verveenders werden omstreeks 1800 door de overheid gesommeerd maatregelen te treffen om de wateroverlast in te perken doormiddel van bedijking en drooglegging. De grote overstromingen in 1825 hebben de droogmaak plannen versneld doen uitvoeren, maar wel in het tempo van die tijd. Fryslân stond toen voor een derde deel onder water. Dit was de aanzet tot het oprichten van kleine waterschappen en zo ontstonden grote en kleine polders met als doel een agrarische bestemming. Voor de bemaling van de poelen en plassen werden windwatermolens ingezet, die later werden vervangen door stoom- of motorgemalen met vijzel, centrifugaal- of schroefpomp als maalwerktuig. Een tussenfase is nog geweest de inzet van Amerikaanse windmotoren vanaf 1900 tot 1950. Vanaf de Spaltenbrug tot de Rolbrug hebben ongeveer een 6 tal Record windmotors gestaan. Deze molens maalden uit op de Nieuwevaart. Het maalwerktuig van deze molens was een horizontale vlinderdompelpomp met een opvoerhoogte van ongeveer 60 cm. Deze molens bemaalden de maad landen tussen de Nieuwevaart en de Boorn. De periode van turfmaken was rond 1935 afgelopen, de turf werd al enige jaren vervangen door steenkool en olie producten. De industriële revolutie vereiste veel en goede brandstoffen. Rond 1884 zijn de eerste drie windwatermolens afgebroken, in 1911 zijn de laats molens opgeruimd met uitzondering van de van der Walmoune bij de Ulesprong. Bemaling vond toe plaats door o.a. het Tripgemaal waar toen een tweede machine was bij geplaatst. In 1905 besloot het polderbestuur dit gemaal van een zuiggasmotor installatie te voorzien. Deze ombouw had nogal wat strubbelingen tot gevolg betreft de werking van deze motor. Polder voorzitter Hendrik Feddes van Dam schrijft daarover in zijn dagboek. Op 5 januari 1907 schrijft van Dam: “de zuiggasmotor wil niet zoals het hoort. Polderwater hoog! En zo gaat dat enige maanden door. Voor van Dam een hoofdpijn dossier.

SITUATIE ROND TERWISPEL IN 1680 ( Uit binnendijken en slaperdijken Rienks en Walter)

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -14- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


KAART NA DE VERVEENINGEN (Uit opstand in de turf van Kerst Huisman) A-Hannemoune, B- Marten Pjittersmoune, C- Piertsjemoune. D- Van der Walmoune, F- naam onbekend, E-Spinnekop in de Bouwerspolder, G-watermolen op de Hals van de Wispel.

Voor kleine bemalingen werden Tjaskers ingezet. Dit was een klein type molen waarbij de vijzel rechtstreeks door het wiekenkruis word gedreven. De molen wordt op een paal geplaatst onder een hoek van 32 graden. Het onderstuk van de vijzel wordt in een rondgaande goot geplaatst en kan 360 graden worden gedraaid om de molen op de wind te zetten. Deze molens werden in de veenderijen veel ingezet. Er werd veel met deze molens “gesleept” dus geen vaste plaatsen

MOLENS ROND HET 6de en 7de VEENDISTRICT (eigen collectie)

SPINNEKOPMOLEN BOUWERSPOLDER

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -15- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Zo kennen we rondom Terwispel het vroegere waterschap, “De vier polders” tussen Gorredijk en Terwispel, Waterschap De Dulft, Tingwouden, Oude polder van Dam, Polder de Boer en Bouwerspolder. Deze polders zijn later na de grote verveningen opgegaan in de polder van het 6de en 7de Veendistrict. Van de spinnekop die in de Bouwerspolder heeft gestaan is bekend dat die in 1876 is gebouwd en na 50 jaar dienst in 1926 is afgebroken en verkocht. In 1926 is het waterschap “Nieuw Kolderveen “ opgericht en is er een elektrisch gemaal gebouwd. Navolgende fusies zijn al deze polders opgenomen in Wetterskip Frieslân. De bemaling wordt nu uitgevoerd door elektrische gemalen op afstand bediend.

KAART MET DE MOLENS VAN DE VIER POLDERS in 1849/1859 (atlas Eekhof) Molen I-Romkemamolen, II-Kooimolen, III-Kleinemolen, IV-Schoolmolen. De enig overgebleven molen is de van der Walmoune, nabij de Ulesprong, welk al jaren geleden is “ontwiekt” maar tegenwoordig wel wordt bewoond. Dat was toen de molens nog in bedrijf waren bij meerdere molens het geval. Heden zijn er plannen de van der Walmolen weer in volle luister te herstellen. In de “mole wereld” is nu een discussie aan de gang met voor en tegenstanders van herbouw of, het monument in zijn huidige vorm laten voortbestaan. DE VAN DER WALMOUNE in 2013. Ja, daar kan je verschillend over denken. Van Hannemoune is bekend dat die door brand is verwoest. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -16- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Na inbedrijfstelling van het Tripgemaal in 1876 en het Stoomgemaal bij Terband werden vele molens overbodig en zijn langzamerhand afgebroken, verkocht of elders weer opgebouwd. In de Leeuwarder Courant van 25-03-1884 las ik het volgende citaat in de rubriek: Aanbestedingen: “het afbreken van een grooten windwatermolen te Tjalbert, en het weder opbouwen te Terkaple”. J.W. Dragstra te Terwispel voor f. 4880,--. R.A. van Veen te Terwispel voor f. 4476,--. Verder kwam ik tijdens mijn zoektocht tegen, Hendrik Koelstra en Goaitsen Burgy e.a. Allen timmerlieden en molenbouwers te Terwispel.

HANNEMOUNE. Pentekening van Jan Ringenoldus Gorredijk 1870? Al enige jaren ben ik op zoek naar de oorzaak en tijdstip van de molenbrand Hannemoune, gebouwd in 1856, moet een grote molen zijn geweest, deze molen was uitgevoerd met een dubbele schroef ( vijzel). Nabij de molen was een woonhuis met veestalling. Door een brand in 1914 is het polderhuis van het 6de en 7de Veendistrict op de Tynje met de inventaris van het polderarchief verloren gegaan. De secretaris van de polder was toen O. de Vries. De voorzitter van de polder was oud Terwispeler Hendrik Feddes van Dam. Tot zover polders, molens en turf. Hâns de Vries Snits maart 2013

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -17- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


In nije hûsarts yn De Tynje? Ik hear jo tinken “Och heden, mar dokter Hoekstra stoppet der dochs noch net mei?” Ei nee, ju! Der komt allinne in nije hûsarts by. “Dochs net wer in nij gesicht?” Nee hear, foar in protte minsken in bekend gesicht. Mar dokter Vervoorn is no krekt klear mei de hûsartsoplieding en sy bliuwt oan it wurk as hûsarts in de praktyk fan dokter Hoekstra. “Ach sa!” Goed nieuws dus, Andries Hoekstra is nog lang niet van plan te stoppen! En ik (Inge Vervoorn) werkte al als huisarts in opleiding in de praktijk en ben inmiddels afgestudeerd huisarts.

Buluitreiking UMCG, februari 2013 (foto: H. van der Heijden, van Veldhoven Fotografie, Vught)

Voor de één al een bekend gezicht, voor sommigen nog nieuw. Ik vind het ontzettend leuk dat ik in de praktijk hier in De Tynje kan blijven werken. Vanaf april doe ik spreekuur op maandag en donderdag. Mocht u me nog niet kennen, dan zal ik me hierbij kort even voorstellen. Ik ben van oorsprong Brabantse en woon sinds 2007 in het Noorden van het land. In 2008 ben ik afgestudeerd als basisarts. Na 1,5 jaar als arts in het Martini Ziekenhuis in Groningen te hebben gewerkt, ben ik in 2010 begonnen met de huisartsopleiding aan het UMCG. Vanaf januari 2012 heb ik in het kader van het laatste jaar van de opleiding spreekuren gedaan en visites gereden in de praktijk van Andries Hoekstra hier in De Tynje. U kunt bij mij, net als bij dokter Hoekstra, met al uw vragen terecht. Ik spreek zelf geen Fries, maar heb dit het afgelopen jaar goed leren verstaan. Dat sadwaande kinne jo rêstich Frysk prate hear. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -18- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


In nije hûsarts yn De Tynje? Met dit stukje in de Wispelweagen willen we ook maar direct van de kans gebruik maken om uw aandacht te vragen voor ons nieuwe spoednummer. U weet inmiddels dat u voor spoed in de avond, nacht en in het weekend terecht kunt bij de Dokterswacht Friesland, telefoonnummer 0900-1127112 Voor het maken van afspraken of voor andere vragen, bel: 0513-571224 (maandag t/m vrijdag 8:00 – 17:00 uur) Als de lijn bezet is en er is sprake van spoed, bel dan: 0513-571555 (LET OP, dit is een nieuw nummer! Het oude nummer vervalt.) Deze informatie is ook altijd terug te vinden op onze website: www.praktijkhoekstra.nl of in de praktijkfolder, die u kunt ophalen in de praktijk aan de Breewei 31.

Oant sjen! Inge Vervoorn

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -19- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Historisch Plaatselijk Belang Terwispel Notulen Plaatselijk Belang De meest spraakmakende onderwerpen van Plaatselijk Belang Terwispel door de jaren

Vergadering op 16 Maart 1935 bij J. Heida De voorzitter A. de Boer opent met een toepasselijk woord de vergadering. Daarna worden de notulen der vorige vergadering voorgelezen en onveranderd goedgekeurd. 2. Bij punt twee deelt de secretaris mede dat op het verzoek om sintels afwijzend is beschikt. 3. De penningmeester brengt verslag uit. …………………… Blijft ƒ 35,70. 4. Vos geeft een overzicht van de licht-actie. Er gaat een adres naar Ged. Staten van het hoofdcomité. 5. Bij de rondvraag zegt Pool, dat het aanleggen der fietspaden in versneld tempo moet geschieden. De voorzitter beantwoord deze opmerking. Pool zegt dat het voorheen is aangevraagd en toegezegd. Bij avond slechte plaatsen bij de Tolhekslaan en bij Heida bij de kerk. De hele linkerkant is slecht. Besloten een verzoekschrift bij B en W. in de dienen. Vergadering van 10 October 1935 van Pl. Belang …………………………. Bij punt twee de mededelingen, wordt het antwoord betreffende de rijwielpaden voorgelezen. Hierop is afwijzend beschikt. Verder werd er gediscussieerd over de feestavond van Pl. Belang te Kortezwaag dat zijn 50 jarig jubileum vierde. De uitgenodigden vereerden de jubileerende vereeniging met een bloemstuk. ’t Was een gezellige avond waar druk gespeecht werd. Burgemeester en Wethouders waren er aanwezig. In de tent waren ± 700 man. De uitgenoodigden behoefden niet te betalen, maar voor de vrouw wel. 3. Contributie wordt vastgesteld op 50 ct. 4. Bij dit punt wordt gepraat over de feestavond b.v. ‘de Swealtsjes’. Bergsma zegt dat de voetbaljongens ook toneelspelen en misschien de avond kunnen vullen. Tenslotte wordt het aan het bestuur overgelaten, hoe de avond te vullen. Bij de rondvraag merkt Vlietstra op dat de lantaarns ’t zomers een uur te gauw op zijn en bij licht branden. Hierop zal de aandacht eens worden gevestigd. Verder geen nieuws. De voorzitter sluit met een toepasselijk woord de vergadering.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -20- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Protestantse Gemeente Tijnje/Terwispel Rolbrêgedyk 6 8406 AN Tijnje Predikant :

Ds. Corrie Pronk

Kerkdiensten 14 april 21 april 28 april 5 mei 9 mei 12 mei 19 mei 26 mei 2 juni

9.30 uur Ds R. Pluim 9.30 uur Da C.K.J. Pronk 11.00 uur Da D.J. v d Ley 11.00 uur Ds W. Schot 9.30 uur Da C.K.J. Pronk 9.30 uur Dhr A. Westra 9.30 uur Da C.K.J. Pronk 9.30 uur Da C.K.J. Pronk 9.30 uur CMAD

Drachten Rottevalle Heerenveen Hemelvaart Nijehorne Pinkster. Belijdenis. H A Bevestiging ambtsdragers

Terwispel Tijnje Terwispel Tijnje Tijnje Terwispel Tijnje Terwispel Tijnje

De Skâns—Gorredijk Sinds kort heeft De Skâns Cultuur en Sport in Gorredijk een nieuwe website. Na een periode van invullen en het zoveel mogelijk toegankelijk maken voor alle gebruikers willen wij graag van U weten hoe u onze nieuwe website ervaren. Neem even een kijkje op www.skans.nl En laat ons weten hoe U onze site ervaarte….. Alvast dank voor de genomen moeite…. Henk Mulder

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -21- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Hongerwinter Dit geldt vooral voor de vogels, vooral de weidevogels, moeras en watervogels. En wat vogels aangaan is de streek waar wij wonen waar die vogels graag en veel voorkomen. Ga je meer naar het oosten en het zuiden kom je meer in bosgebieden op zandgronden wat meer de streken zijn van bosvogels Meer naar het merengebied zijn het dan vooral water en moerasvogels die graag in waterrijke gebieden leven. Dat wil niet zeggen als je langs de vaarten naar Appelscha gaat geen eenden zult zien, o nee, daar vind je ook meerkoeten, waterhoentjes en meer vogels die graag in waterrijke gebieden leven. Maar alle vogels hebben het in de afgelopen winter moeilijk gehad, en het is een lange winter geweest. Nu is het wel zo dat veel vogels sinds jaren in aantal en soorten achteruit gingen. Een grote boosdoener van de achteruitgang in de natuur is de lage stand van het water. Vooral de ouderen zullen het zich net zo als mij nog herinneren, ik hoor zo langzamerhand ook bij die groep, hoe rijk het hier was aan weidevogels. In februari, vooral in de tweede helft kwamen veel vogels al terug uit de landen waar ze overwintert hadden. De eersten waren wel de kieviten, maar daarna kwamen ook de grutto’s terug. En wat was het een prachtig geluid om de kievit in zijn baltsvlucht te horen, maar ook om ze in de lucht hun rondjes te zien draaien. Ook de grutto’s zijn mooi in hun vlucht, en daarbij dan hun schrille geluide laten horen. Dan de tureluur, en vergeet niet de watersnip als die met hun zagend geluid in schuine duikvlucht naar beneden scheren, Wat moeten we toch veel missen van het eens zo rijke vogelleven van toen. Ik vond mijn laatste nest met eieren van een snip op IJsland. Ze zijn er nog wel in ons land, maar in die gebieden kun je beter niet komen. De verstoring die wij daar teweeg brengen wanneer we daar door heen gaan is erg schadelijk. Dat hindert niks zei iemand kort geleden toen ik hem daar op wees, als je maar goed uitkijkt waar je loopt. Maar de waarheid is anders. Als iemand door het land loopt laat hij of zij een spoor achter, en niet alleen het spoor wat wij zichtbaar achter laten, maar ook voor ons een onzichtbaar geurspoor. De vos wordt vaak als een nestrover aangezien, die moet dus uitgeroeid worden is van Tureluur velen de mening. Nee, hij of zij die een spoor in een natuurgebied achter laat is de schuldige. Een vos is een nieuwsgierig beest, zij zullen het spoor wat mensen door het veld maken volgen en komen zo bij de nesten van de vogels. Dat is handig voor het beest, dus volgt hij het volgende spoor weer, en komt zo weer bij een nest. Zo leren de mensen de dieren om hun prooi te vinden. De doppen laten ze achter in het veld. Iedereen zal ze wel eens gevonden hebben. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -22- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Je kunt aan de manier hoe de doppen kapot gemaakt zijn meest wel zien door wat voor diersoort het gebeurd is, of door een vogel. Ook eksters, zwarte kraaien, kauwen en gaaien roven eieren. Roeken doen dat niet, maar velen zien het verschil niet tussen een roek en een kraai, en daardoor krijgen die onschuldige vogels ook vaak de schuld. Het verschil tussen het kraken van een ei in een nest is ook duidelijk te zien als het door een vos gebeurd is, een marterachtige of een vogel. Onrust in de natuur trekt vaak predators aan. Rust, vooral in de broedperiode is zeer belangrijk. Er is een poosje geweest dat er veel ganzen in de weilanden waar we het zicht op hebben verbleven. Als maar voedsel zoekend kuierden ze soms tot vlak aan de Alde Dyk toe.’s Morgens kwamen ze met veel kabaal aangevlogen, aan het einde van de middag vertrokken ze luid gakkend weer naar hun slaapplaatsen. Het was een prachtig gezicht. Tot op een dag, het was in het begin van de middag we een paar harde knallen hoorden en de ganzen massaal de lucht in gingen. In paniek vlogen ze een poos in groepjes rond en langzamerhand zijn ze verdwenen. Het zal een paar weken later zijn geweest, toen kwam er een groepje terug. Op een zondagmiddag liepen Meintje en ik langs de Alde Dyk naar de Koaibosk. Daar waren de ganzen niet ver vandaan. Maar later gingen ze de lucht in. Iemand op een tractor met giertank er achter jaagde de ganzen weg. Ik heb ze daar niet weer gezien. Ik zou niet graag een gans willen zijn want je wordt dan bijna overal belaagd en verjaagd. Begin maart hadden we een paar prachtige zonnige dagen met een aangename temperatuur. Velen dachten, ha het begin van de lente, ik ook, maar de weerberichten voorspelden het wel anders. Nu zijn weerberichten ook niet altijd geloofwaardig, nee bij lange na niet. Maar ik zag in die paar mooie dagen toch de eerste dagvlinders, dat waren als eersten de kleine vos, en later op de dag een citroentje. Dat waren de eersten, en dat bleven ze vooreerst ook want het werd weer echt Kleine Vos winter. Wees maar niet bang dat ze dood zijn gegaan, ze hebben de grillige winter vast wel overleefd. De meeste jaren is het een andere soort die ik voor het eerst zie, dat is dan de dagpauwoog, ook zo’n mooie kleurige vlinder met grote ogen op de vleugels. Deze drie soorten die ik noem kunnen we tot laat in de herfst zien in onze streken maar het zijn niet steeds de zelfde. Tijdens een mooie periode in de winter onderbreken vlinders vaak even hun winterslaap en kun je ze zien rondvliegen. Maar als de mooie dagen voorbij zijn, en de winter slaat weer toe, zoeken ze weer een veilig beschut plekje om weer tevoorschijn te komen als het echt lente wordt. Dan zie je ze vooral langs de bloeiende wilgenstruiken trekken. Deze struiken zijn voedselrijk voor veel insectensoorten. Rond ons dorp zijn verschillende bosjes waar wilgen groeien en bloeien, ook wel in de wallen langs de slootkanten.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -23- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Dan zie je op mooie zonnige lentedagen veel insecten langs de voedselrijke katjes trekken om weer op te sterken na de lange winterslaap. Het vrouwtje van de kleine vos zet haar eitjes in grote aantallen af aan de onderkant van de bladeren van brandnetels wat voor veel vlindersoorten de waardplanten zijn. De kleine vos komt in heel Europa voor van het zuiden, zelfs in het Noordwesten van Afrika, tot het uiterste noorden, tot de kust van de Noordelijke IJszee. Een paar keer vond ik een paar keer een kleine wintervlinder op het water drijven met de vleugels uitgespreid in een waterton achter ons huis. Toen ik de eerste vond zocht ik een stukje stevig karton wat ik onder het vlindertje in het water schoof, en zo schepte ik het er uit. Ik legde het in huis bij de verwarming. Mijn bedoeling was om het zo mooi te laten drogen en het nadien bij andere vondsten uit de natuur te leggen. Meintje ging later even kijken, kwam terug en zei, het leeft nog, het bewoog. Toen ik later ging kijken was hij al weg. Ja, het was een hij, vrouwtjes kunnen niet vliegen, ze hebben geen vleugels, wel kleine stompjes op de plaats van de vleugels. Wintervlinders zijn actief van de herfst tot het voorjaar Wie met een auto bij duisternis onderweg is zal ze dikwijls in het licht zien. Ook houden ze zich bij avond en nacht vaak op bij Kleine wintervlinder het licht van een raam. Dat zijn dus de mannetjes. Deze vlinders houden zich op in boomrijke streken. De vrouwtjes leggen de eitjes in een spleet of een ander verborgen plekje in een boom dicht bij de knoppen waar in het voorjaar de bladeren uit zullen komen. Dicht bij het voedsel waar de jonge rupsen van eten, en dat zijn dus de jonge malse bladeren Soms worden de takken kaal gevreten. Alleen de kale nerven zie je dan nog aan de takken, het enige wat er van de bladeren over blijft. De rupsen vreten zich zat en laten zich dan naar de grond zaken of vallen, nestelen zich in de bodem en gaan zich verpoppen. In de herfst komen ze als vlinder uit, mannetjes vliegen uit, de vrouwtjes lijken op een spinnetje en kruipen tegen een stam omhoog waar ze wachten bij de knoppen van een tak waar in het voorjaar de bladeren uit zullen komen op een mannetje wat haar van ver kan vinden aan de geur wat ze verspreidt om bevrucht te worden. En zo is de cirkel rond. De kaal gevreten takken aan de bomen langs de wegen, in de bossen of misschien de vruchtbomen in de tuin zal door ieder wel eens opgevallen zijn. Wintervlinders horen bij de familie van de spanner. Probeer maar niet om zo’n vrouwtje te zien, ze zijn maar klein en hebben een perfecte schutkleur om niet op te vallen. Hans Baron

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -24- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Volleybal toernooi 2013 Organisatie: T.V.C. - Terwispeler Volleybal Combinatie Evenals de voorgaande 30 jaar organiseert T.V.C. ook nu weer het jaarlijkse volleybaltoernooi en wel op Woensdag 19 juni a.s. Aanvang 19.00 uur exact. Voorwaarden voor deelname zijn: 1 - Ieder team bestaat uit 3 dames en 3 heren. Er mogen in een team wel meer dames zitten, maar niet meer heren. 2 - Inschrijfgeld bedraagt 15 euro per ploeg, te betalen bij opgave of voor aanvang toernooi. 3 - ledere ploeg levert 1 scheidsrechter. 4 - Deelname vanaf 12 jaar of groep 8 van de lagere school. 5 - Deelname is geheel op eigen risico. 6 - Ook wanneer men niet meespeelt, maar wel kan fluiten, graag opgeven! 7 – Deelname is alleen toegestaan voor personen die woonachtig zijn of gewoond hebben in Terwispel of op een of andere manier een binding hebben met Terwispel (werkzaam of lid van één van de verenigingen) 8 – Jeugdteams mogen alleen spelers bevatten uit groep 8 of ouder, maar tot 16 jaar. De poule-indeling is er op gebaseerd dat alle ploegen de gehele avond spelen. Wij vragen ieders medewerking voor het verzamelen van de wedstrijdgegevens, zodat de doorloop naar de volgende serie vlot kan verlopen. De ploegen worden om 18.45 uur verwacht op het sportveld "De Puster". Het inschrijfgeld dient bij opgave of uiterlijk voor de start door de contactpersoon betaald te worden. Opgave van de ploegen, onder vermelding van contactpersoon kan tot en met 23 mei 2012. bij: Arie Steenwijk 0513 – 461507 of via de mail: [email protected]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -25- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


LDODK NIEUWS

LDODK/AH Gorredijk weer los op het veld Na het succesvolle zaalseizoen concentreert de selectie van Jan Sjoerd Pool zich nu op de tweede helft van de veldcompetitie. Daarin heeft de ploeg nog iets goed te maken. De eerste seizoenshelft werd afgesloten met maar drie punten, goed voor de een na laatste plaats op de ranglijst. LDODK/AH Gorredijk pakt de draad echter voortvarend weer op. De eerste wedstrijd tegen hekkensluiter Oost Arnhem werd met 25-18 gewonnen. De middenmoot komt weer in zicht. Eigenlijk mag na een handhaving in de League, handhaving in De Hoofdklasse ook geen probleem zijn. Er zat ook nog een bijzonder Terwispeler tintje aan de overwinning. Laura Noordenburg maakte haar debuut. Ze wordt door trainer/coach Pool in de krant omschreven als een talent. Spelregelavond voor scheidsrechters Het vinden van voldoende scheidsrechters is voor veel sportverenigingen een probleem. Dat is voor LDODK/AH Gorredijk niet anders. Bovendien is de vereniging groot en dat betekent dat er ook veel wedstrijden gefloten moeten worden. LDODK/ AH Gorredijk zet sinds een aantal jaren dan ook volop in op de opleiding en begeleiding van scheidsrechters. De junioren zijn bijvoorbeeld verplicht wedstrijden te fluiten. Een goede spelregelkennis is dan natuurlijk belangrijk. Vandaar dat Ale Visser, voormalig topscheidsrechter, op 17 april naar Gorredijk kwam om met de scheidsrechters over spelregels te discussiëren. WK onder 19 jaar Eind maart werd in Leeuwarden het officieuze WK voor korfballers onder 19 jaar gehouden. Aan het toernooi deden 16 teams mee, waaronder voor het eerst de nationale selecties van Marokko, China en Turkije. De Marokkaanse ploeg werd begeleid door Alco en Lotte Smorenburg van LDODK/AH Gorredijk. De Marokkaanse ploeg kreeg onderdak bij leden van LDODK en de selectie was ook aanwezig bij een thuiswedstrijd van LDODK/AH Gorredijk in de Korfbal League. De heren van de tweede selectie van LDODK speelden bij de opening van het toernooi een korfbal/ basketbal wedstrijd tegen de basketballers van Aris Leeuwarden. Korfbalkamp voor de jeugd Het jaarlijkse korfbalkamp voor de jeugd van LDODK/AH Gorredijk start dit jaar op vrijdag 28 juni 2013. Het vertrek is rond 17.00 uur. De B's en C's gaan op de fiets. De reis gaat dit keer weer naar een nieuwe boerderij, namelijk De Hullen te Roden. Op de zaterdagavond staat dit keer The act of LDODK op het programma. Verzin dus al vast iets leuks met je team! Opgeven moet voor 30 april.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -26- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


TERWISPEL IN HET NIEUWS

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -27- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


TERWISPEL IN HET NIEUWS

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -28- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


“Út de skoalle klapt” April 2013 In de maand maart heeft de school drie weken lang proefgedraaid met het zogenaamde continurooster. Dat wil zeggen dat de kinderen tussen de middag op school overblijven en samen met de leerkrachten lunchen. Daarna volgt een pauze van een half uur en om half één gaan we weer beginnen. Om half drie komen de kinderen uit school. De proef is de meesten goed bevallen en uit de enquête na afloop bleek dan ook dat het overgrote deel van de leerlingen, leerkrachten en ouders vóór invoering zijn. Dus volgend schooljaar blijft het rond twaalf uur stil in de straten van Terwispel, want dan eten de kinderen allemaal op school. Over de straten in Terwispel gesproken; deze zien er weer spic en span uit. Tijdens de himmeldei op donderdag 18 april jl. hebben de kinderen het dorp ontdaan van zwerfafval. Behalve lezen, taal en rekenen (en nog veel meer vakken) gebeuren er tussendoor ook wel eens wat andere activiteiten: Zo was er onlangs het schriftelijk verkeersexamen voor groep 8. De kinderen hadden goed geoefend, zowel thuis als op school. En dat bleek; alle leerlingen slaagden in één keer. In juni volgt nog het praktisch verkeersexamen en dan krijgen ze hun verkeersdiploma. ’t Ambyld was ook dit jaar weer van de partij tijdens het jaarlijkse schoolvoetbaltoernooi. Jongens en meisjes uit groepen 7 en 8 vormden voor onze school een hecht team, dat met goed samenspel niet te verslaan bleek door andere scholen. Na twee gelijke spelen en twee overwinningen eindigde ons elftal als tweede in hun poule. Daarmee misten ze net de finaleronde, maar dat mocht de pret niet drukken. Op school hebben we bezoek gehad van gastsprekers in de groepen 7 en 8 in het kader van de geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog. Schrijver/verhalenverteller Mindert Wijnstra speelde de voorstelling “De dag dat Tommy drie werd” in de klas, over het leven in doorgangskamp Theresiënstadt door de ogen van een jongetje van drie jaar. Daarnaast hebben de heer en mevrouw Postma uit Jonkerslân in de klas verteld over hun belevenissen in de oorlogsjaren. Dat blijkt de kinderen iedere keer weer opnieuw te boeien. Op vrijdag 26 april doet ’t Ambyld mee aan de Koningsspelen. Vrijwel alle basisscholen in heel Nederland geven gehoor aan de oproep van het landelijke organisatiecomité om deze dag in het teken te stellen van sport en spel. We maken er een gezellige en sportieve dag van. Tot slot hebben diverse groepen excursies gehad naar o.a. de bibliotheek en Museum Opsterlân. Bernepraat * “Juf, ik vind het erg jammer dat het ‘broodrooster’ voorbij is …..” aldus een leerling van groep 4. * Tijdens een oefening voor woordenschat komt de vraag voorbij: wat is een handicap? Antwoord van een leerling: “Dat is een soort verdoving.” * “Juf, deze rits doet het niet voor kinderen, alleen voor grote mensen.” * “Juf, mijn shirt zakt steeds naar boven.” Met vriendelijke groet, Willem Vlietstra

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -29- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wispelweagen April 2013 Jaargang 42

Recommend Documents