Wispelweagen September 2013 Jaargang 42

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wispelweagen september 2013 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wispelweagen — September 2013—Jaargang 42 REDACTIE:

INHOUDSOPGAVE September 2013

Voorzitter Jelle van der Meulen De Streek 33 tel. 466558 Secretariaat Bartsje van der Heide Smidte 50 tel. 463196 Financiën & advertenties Johannes Oppersma Mounesleat 2 tel. 464669 Layout Wiesje Eppinga Mounesleat 23

tel. 466482

Drukwerk Foppe Terpstra Jan Idzerda

tel. 462716 tel. 462203

Abonnementsgeld € 7.50 Postabonnement € 26.50 Bankrekeningnummer: 32.29.07.527 Verschijnt 10 x per jaar Oplage: 475

Van de redactietafel - 1 Burgerlijke stand - 2 Terwispel denk om uw ballen - 2 Nijs út it Doarpshûs - 3 Dorpssteunpunt - 4 Nijs fan’e bouput - 5 Column Sjamme Bûzeman - 6 De Klos - 7 Plaatselijk belang - 8 Boer(in) in Beeld - 9 Simmerdei - 10 Historische notulen - 12 Protestantse gemeente Tijnje/Terwispel- 13 Er op uit met de Tuinclub - 15 Seniorweb Gorredijk - 17 Pikehokje XL - 18 Hans Baron - 19 LDODK nieuws - 22 Terwispel in het nieuws - 25 Ambyld Nijs Pikehokje Nijs Kopij voor de volgende Wispelweagen: inleveren bij: Wiesje Eppinga, Mounesleat 23 - email naar [email protected]

KOPIJ INLEVEREN KAN TOT 6 oktober 2013 t22

- De redactie is niet aansprakelijk voor fouten (data etc.) in de aangeleverde kopij. - Ingezonden stukken worden alleen geplaatst, wanneer naam en adres bekend zijn bij de redactie. - Wanneer de redactie het nodig acht, kan zij besluiten een ingezonden stuk niet te plaatsen. - Indien kopij niet tijdig ingeleverd wordt, kan de redactie genoodzaakt zijn voor de betreffende maand niet tot plaatsen over te gaan. - De redactie behoudt zich het recht voor ingeleverde kopij aan te passen ten behoeve van de opmaak van de krant. - Voor kopij met een winstoogmerk heeft de redactie het recht een financiële bijdrage te vragen. - De Wispelweagen wordt 1 maand na verschijnen geplaatst op www.terwispel.net, excl. Ambyld- en Pikehokje nijs.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


VAN DE REDACTIETAFEL We zijn er weer! Na een zinderende zomer met de barbecue roodgloeiend, de lege flessen naar de container en is het zwembadje weer opgeruimd. Fris en fruitig terug van vakantie en back in business. Met een nieuw kopieerapparaat, dus hopelijk voorlopig geen storingen meer. Het dorp is ook weer in actie. Op zaterdag 21 september vindt de pingpongballenrace plaats. Komt dat zien en doe mee want de opbrengst wordt besteed aan de verbouwing van het Doarpshus. Trouwens benieuwd hoe die race nu in zijn werk gaat. Er worden een paar duizend ballen de vaart in gedonderd en welke dan als winnaar wordt aangewezen is mij een volstrekt raadsel. De walcommentator krijgt het nog knap lastig, want met : “de witte bal gaat aan kop” in het wedstrijdverslag schiet het niet op. Ik kan mij ook nog wel wat gemanipuleerde ballen voorstellen, een magneet, een radiografisch bestuurde, een mini onderzeeër of met nanotechnologie, wie zal het zeggen. De happening wordt daarna voortgezet met diverse muzikale optredens waaronder onze “eigen” Healers. En als u dan de balletjes er ingooit kijk dan nog eens even naar onze brug. Want die wordt grotendeels vervangen, wanneer precies en hoe lang is ons nog niet bekend maar dat wordt dus omrijden met de auto. Lopend en met de fiets zullen we er neem ik aan wel langs kunnen met een noodvoorziening, want elke keer fierljeppen begint ook te vervelen. De verbouwing van het Doarpshûs is in volle gang en begint zich aardig af te tekenen. Ondanks alles acties en subsidies etc. is er nog wel een tekort met name voor de inrichting. We hebben als bestuur van Stichting De Wispelweagen besloten uit onze reserves een bedrag van € 5.000 te doneren aan het Doarpshus. Dit als bijdrage in de kosten van een nieuwe bar. Zo komt uw (financiële) bijdrage weer ten goede aan het dorp waar heel veel inwoners weer van kunnen genieten. Dank aan de lezers en adverteerders en al onze vrijwilligers die er voor hebben gezorgd dat we wat hebben kunnen sparen. En natuurlijk dank aan onze spaarzame penningmeester Johannes Oppersma. Overigens hadden we nog voorzichtig geïnformeerd of we niet konden gaan voor een hoogpolige skybox (waar blijven de bitterballen !) maar dat bleek letterlijk te hoog gegrepen. Noteert u ook vast de voorstelling In moaie jûn, van Tryater op 30 oktober, altijd leuk. Het heeft iets met Sinterklaas te maken, ik ben benieuwd. In deze editie een bijdrage van de Vereniging Tuinclub Terwispel met het verslag van verschillende tuinbezoeken. Wist u dat deze club al zo’n 90 leden heeft. Ik niet. Meer natuur van Hans Baron en nog meer natuur met onze boer in beeld Jan de Boer met jongste zoon Martijn. Proud to be a farmer staat op Jan’s shirt te lezen en zo is het maar net. Tenslotte nog een oproep aan twee actieve scholieren die nog hun maatschappelijk stage moeten vervullen. Onze digitalisering van het archief is nog niet klaar en daar zoeken we hulp voor. Veel leesplezier en heeft u nieuws, mooie foto’, tips, etc., stuur het naar [email protected] - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -1- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


JULI, AUGUSTUS, SEPTEMBER Huwelijk 50 jaar 16 Augustus: Willem en Hiltje Dotinga, De Streek 39, 30 Augustus: Kees en Afke Lezwijn, Mounesleat 8, Huwelijk 35 jaar 15 september: Aldert en Annet Koopmans, De streek 38, Overleden 25 Juni : Foeke van der Velde, 80 jaar gehuwd met Tine Faber ,De Duker 3, 20 Juli: Minke Post, 96 jaar weduwe van Wiep Burgy, te Berltsum, oud Terwispeler, 12 Augustus: Bruin de Roos 90 jaar, weduwnaar van Ietske Oosterwoud te Drachten oud Terwispeler Vertrokken Wouter Prins en Anna Romkema van Smidte 52 naar Gorredijk, Henk de Jong, Marike Kort en Ankie van Smidte 66 naar Olderberkoop Anja Dijksma, van Smidte naar Gorredijk Ingekomen Erik Mulder en Anke Hendriksma van Gorredijk naar Smidte 52, Jan de Vos uit Terwispel en Sietske Kort uit de Tijnje naar De Dûker 2a, Dineke v.d. Zee uit Beetsterzwaag naar Spaltenbrêge 4a,

Terwispel denk om uw ballen!! Vergeet niet de pingpongballen op 21 september tussen 18.00 en 19.00 in te leveren bij de vaart, alleen dan maak je kans op de prijs van maar liefst € 1.000,00 Er zijn nog ballen te koop in Us Doarpshûs maar op=op. Na afloop van de pingpongballen race is de prijsuitreiking in Us Doarpshûs met daarna het baldadig muziekspektakel met optredens van:

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -2- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


NIJS UT US DOARPSHÛS Tryater Tryater spilet it stik “In moaie jûn” yn Us Doarpshûs op: woansdei 30 oktober 2013 Kaarten reservearje: www.tryater.nl tel. 0513-461636 / 0513-463196 [email protected] In moaie jûn (Sinteklaas)jûn, in dream en de takomst Annelys fiert foar it earst sûnt har skieding Sinteklaas. Yn har âlderlik hûs, mei har heit en har soantsje, dy’t noch oan Sinteklaas leaut. It liket in moaie jûn te wurden: De heit sil foar Sinteklaas spylje en twa stúdzjefreonen fan Annelys komme ek gesellich lâns. Al gau docht bliken dat se alle fjouwer dwaande binne harren libben in nije rjochting te jaan. Allegearre wolle se fierder of tinke se fierder te moatten. Allinne, hoe witte je dat je fierder geane en net achterút? De personaazjes binne hiel werkenbere minsken. Ien ding ha se lyk: se binne op ‘e syk nei lok en wurdearring en ha dêrom de wil om te feroarjen. Dizze syktocht, mei alle hobbels dy't der by nommen wurde moatte, foarmet de basis foar sawol pynlik werkenbere, as hilaryske tafrelen. tekst en regy Ira Judkovskaja; spilers Joop Wittermans, Nynke Heeg, Lysbeth Welling en Wouter van Oord; foarmjouwing Maria Dourron; kostúms Linda Eijssen; ljochtûntwerp Henk van der Kooi; muzyk Laurens van der Meulen gedichten Peter Sijbenga oersetting Bouke Oldenhof

Aktiviteiten yn en rûnom it doarpshûs 21 septimber

balsjerace yn de feart; oanslutend muzyk yn it doarpshûs. De muzyk wurdt fersoarge troch: Siep Grotenhuis, De Sadelrûkers, Healers en Skraal

12 oktober

jûns

bingo fuotbalferiening Wispolia

28 oktober

jûns

ledegearkomste Pleatslik Belang

It bestjoer. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -3- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


September, de zomer voorbij, maar wát een heerlijke zomer was het!! In elk geval waren we het natte voorjaar daardoor vergeten.. Inmiddels zijn de scholen weer begonnen en de werkgroep Dorpssteunpunt heeft de eerste vergadering er ook weer opzitten. Noteert u even een verandering op de lijst van de buurtcontactpersonen: Juul Smit van buurtvereniging “Om é bocht” wordt opgevolgd door: Ilse Koetsier Harnemoune 2 8407AC Terwispel. Tel.nr. 0513461507 Juul, bedankt! Ilse, welkom!

DVD “Historisch Terwispel” Film uit 1963 en unieke foto’s per buurt uit vroegere tijden! Er zijn al veel verkocht, maar er zijn nog een aantal exemplaren van deze bijzondere dvd over! De DVD kost maar €10,=. De opbrengst is voor de verbouw van ons Dorpshuis! Wilt u deze bijzondere dvd ook hebben dan kunt u deze bestellen bij: Wim Buding Spaltenbrêge 15, mail [email protected] ,telefoon 0513466521 of Kees Bethlehem Alde Dyk 19, mail [email protected] ,telefoon 0651879162

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -4- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Nijs fan de Bouput Deel 14 De nieuwbouw staat er, er is gas, water en stroom, bouwbedrijf De Haan heeft het gebouw opgeleverd op vrijdag 13 september. Vrijdag 6 september vond de laatste bouwvergadering onder leiding van bouwcoördinator Michiel Brouwer plaats. Alle partijen gaven te kennen erg tevreden te zijn met het resultaat. Wat is er hard gewerkt door heel veel vrijwilligers. Naast het bestuur en de bouwcommissie (ook allemaal vrijwilligers!) zijn er ruim 60 vrijwilligers al actief geweest om deze eerste fase af te ronden. Daarbij rekenen wij dan ook de mannen die het hele dorpshuis buitenom in de verf hebben gezet, maar ook de schoonmaakploeg die zich een slag in de rondte heeft gewerkt om de grote zaal in week 36 weer schoon te krijgen, zodat verenigingen daar weer terecht konden. Als ik schrijf dat fase 1 is afgerond, houdt dat in dat fase 2 er aan staat te komen: de nieuwe kantine en keuken moeten nog worden ingericht. Dat betekent: schilderen, vloerbedekking leggen, een mooie bar timmeren, tegelzetten, betimmeren. Dat geldt natuurlijk ook voor de andere ruimtes die zijn gecreëerd en die een ander functie gaan krijgen, zoals de kantine en de keuken in de ' oude ' situatie. Voor al deze zaken is er slechts een uiterst beperkt budget, dus ook nu doet het bestuur weer een beroep op alle Terwispelers die enige vaardigheid in bovengenoemde activiteiten bezitten: meld je aan bij bestuurslid Evert Wind : evert_wind @hotmail.com. Overleg met de gemeente heeft opgeleverd dat het verharde deel van de ijsbaan, dat tot nu toe werd gebruikt voor opslag van bouwmaterialen, voorlopig dienst kan doen als parkeerterrein. Over de verdere invulling van de ruimte rondom het dorpshuis worden nu plannen ontwikkeld. In overleg met de gemeente worden eerst acceptabele aansluitingen met het nieuwe deel van het dorpshuis gerealiseerd. Ook al heeft bouwbedrijf De Haan "de put der út" , voor ons als vrijwilligers wordt het inrichten van de nieuwbouw nog een "hiele put". Wij rekenen op u en houden u via de Wispelweagen op de hoogte! Het bestuur.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -5- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


“Je weet dat het goed voor je is, al dat bewegen. En kijk naar je navel, net een popnagel in een te grote spoiler. Dat moet er af”. Ik probeer heldhaftig in gedachten een verdediging op te bouwen maar daar is geen beginnen aan. De vrouw zet haar beslissende slag in. “Hou er rekening mee dat ik er elke dag naar moet kijken, doe het dan voor mij”. Plotseling zie ik mijn uitweg. Ik leg mijn handen op de leuning van mijn stoel en kijk de vrouw weemoedig aan. “Ik wil wel maar het heeft geen enkel nut. Natuurkunde”, eindig ik triomfantelijk. “Natuurkunde”? Het wiebelen merk ik op.

rokje

begint

ongeduldig

te

“Jazeker. Walter Lewin heeft het zelfs berekend. Hij is professor aan het MIT in Amerika. Per dag verbranden wij 2 miljoen calorieën, vooral om warm te blijven. Daarom moeten we dit ook weer eten, deze 2 miljoen calorieën. Maar nu komt het, vijf keer per dag traplopen naar de derde etage verbrand maar 1000 calorieën extra. Dus alle martelwerktuigen van bijvoorbeeld Tel-Sell is pure oplichting. Zelfs het korte blokje om wat jij nu gaat lopen zet geen zoden aan de dijk. Pure natuurkunde.” Het rokje stopt met wiebelen. Overdonderd door dit korte college natuurkunde draait de vrouw zich om. De linkerhand pakt de klink van de buitendeur en ik hoor de verdediging weerklinken in de kamer: “Dat zal best maar doe het dan voor mij”. Verslagen door de psychologie van de vrouw denk ik dat natuurkunde mij beter ligt. Waar zijn ook al weer mijn wandel-schoenen? Sjamme Bûzeman

Column -

“Gjist ek mei een blokje om?” De vrouw staat al klaar in de gang in haar nieuwe wandeloutfit. Mooie wandelschoenen, een flitsend kort rokje en glad gestreken Gaastra jasje. Koude drukte. “Alweer?” stamel ik. “Vorige week net geweest”.

Column

Natuurkunde

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -6- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


DE KLOS

Hallo Wispelweagen lezers, De Klos is naar ons toe gekomen door de buren van Visserwei 13. Wij zijn Elisangela, Richard, Natali en Willem de Weerd en wij wonen in Terwispel al 6 jaar ,aan de Visserwei 10. Ik ben Elisangela en probeer een goede tekst te schrijven. Ik kom uit Brazilië en spreek Portugees. Mijn Nederlands is een beetje beter geworden, want ik volg nu een Nederlandse cursus. Ik ben heel enthousiast met die cursus, want er gaat een nieuwe wereld voor mij open. Nu heb ik ook een vriendin met wie ik elke zaterdag Nederlands oefen. Ik krijg steeds meer Nederlandse vrienden en daarom spreek ik nu een stuk beter Nederlands en ook een klein beetje Fries. Zodra ik goed genoeg ben in het Nederlands, dan zou ik graag weer willen werken Toen wij in Terwispel kwamen, waren we met z’n vijven. Helaas is mijn man overleden in 2011. Maar het is nu goed, want de dood is deel van het leven. Het hoort bij ons vreemde lot op de aarde, omdat alles wat leeft, sterft. Willem is mijn jongste zoon. Hij heeft op de basisschool O.B.S.’t Ambyld gezeten. Hij is in groep 3 begonnen. Dus hij schreef af en toe in de Wispelweagen in het deel de school. Hij is nu 14 jaar oud en zit op het OSG Sevenwolden in Heerenveen. Hij vindt het weer in Nederland nog steeds slecht, maar hij is er al aan gewend. Omdat hij elke dag naar Heerenveen moet fietsen om naar school te gaan. Natali is negentien jaar oud. In het begin, toen wij hier kwamen, speelde ze heel veel in Terwispel. Tegenwoordig gaat ze van huis naar school en van school weer naar huis. Zij heeft op de BHS in Gorredijk gezeten en nu volgt zij een opleiding bij ROC de Friese Poort. Zij houdt van thuis blijven en een goed boek lezen. Richard is 21 jaar oud. Hij studeert in Leeuwarden. De hobby’s van Richard zijn games spelen en muziek luisteren, hij houdt ook van films en boeken. Dit was ons korte verhaal met kleine details uit ons leven. We gaan het stokje door aan nr. 46 van de Visserwei.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -7- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Plaatselijke Belang Terwispel

Plaatselijk Belang Bestuur: Keimpe Vlietstra – Voorzitter Yldau de Boer - Vice –voorzitter Ilse Koetsier - Secretaris Annegien Smit – Penningmeester André Bolhuis - Lid Vacature - Lid Contact: Ilse Koetsier Harnemoune 2 [email protected] Lidmaatschap: € 4,50 voor alleenstaanden € 5,50 voor gezinnen

De Spaltenbrêge Dit najaar wordt begonnen met de renovatie aan de Spaltenbrêge. Dit betekent dat de brug van oktober t/m maart dicht zal zijn voor verkeer. Voor voetgangers en fietsers zal er een planton geplaatst worden zodat men toch kan oversteken. Zodra alle plannen en tekeningen klaar zijn, wordt er een informatieavond georganiseerd. Speeltuinen in Terwispel Na een recentelijke controle in de speeltuinen zijn er verschillende speeltoestellen afgekeurd en dus weggehaald. Graag zouden wij, samen met de speeltuincommissie, zien dat we deze toestellen kunnen vervangen maar dit kost veel geld. We gaan hiermee bezig en hopen weer mooie en stevige toestellen te kunnen plaatsen in de speeltuinen.

Website: www.terwispel.net Politie/Brandweer: Alarm : 112 Politie (geen spoed) : 0900 – 8844 Buurtagent : Henk Liemburg, bereikbaar via 0900 – 8844 Brandweer (geen spoed) : (0513) 481559 Gemeente: Gemeentehuis, Hoofdstraat 82, Beetsterzwaag. Tel. (0512) 386222 E-mail : [email protected] Website : www.opsterland.nl Openbaar vervoer (Buurtbus): Arriva, lijn 104, Allardsoog – Luxwoude, overstappen mogelijk in Gorredijk en Wijnjewoude. Richting Gorredijk, Jonkersland, Langezwaag en Luxwoude: Maandag t/m vrijdag : 8.13 10.13 - 12.13 - 14.13 - 16.13 en 18.13 uur. Om 20.13 alleen op verzoek. Zaterdag : 10.13 - 12.13 - 14.13 - 16.13 en 18.13 uur. Om 20.13 alleen op verzoek. Richting Gorredijk, Lippenhuizen, Hemrik, Wijnjewoude, Bakkeveen en Allardsoog: Maandag t/m zaterdag : 9.00 – 11.00 – 13.00 – 15.00 – 17.00 en 19.00 uur.

Gemeentebedrijf en College van B&W Binnenkort komen het gemeentebedrijf en het college van B&W weer voor hun jaarlijkse bezoeken naar Terwispel. Wij hebben al een aantal punten die we willen bespreken maar horen graag wat er verder nog speelt binnen ons doarp. Dus wanneer er klachten of vragen zijn, geef ze aan ons door, dan kunnen wij deze meenemen. Vacature Plaatselijk Belang En dan nogmaals een oproep vanuit ons bestuur want wij zoeken (nog steeds) nieuwe bestuursleden! Lijkt het je leuk om in een leuk team mee te denken over ons dorp, meld je bij ons aan! We kunnen hard wat hulp gebruiken.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -8- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Boer(in) in Beeld

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -9- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Simmerdei It wurd in broeiske dei. De sinne stiet moarns al betiid heech oan de himel. Yn 't nijs wie it al, dat it in brodziche dei wurde soe, mei op 'e neidei in tongerkop oan 'e loft. Drokte op wei nei it strân. Auto's mei heiten en memmen en in stikmennich bern op 'e efterbank skowe meiinoar it parkearplak op. It parkearplak rint al fol. Doaren fleane iepen en bern, foarsjoen fan skeppen en ammerkes, stowe om en tusken de auto's troch. Heit brult in kear fan "hjir komme", lykwols net ien heart him, sa great is de langstme nei sân en wetter. Op it brede paad nei see, tusken de dùnen troch, drommen minsken, der beweecht him in keakelbont selskip yn ien rjochting nei de greate plasse. In âlder echtpear sit op in bankje de optocht oan te sjen en de man seit tsjin syn oare helte "it liket hjoed wol merke". Dùtske froulje mei te lange koarte broeken, foarsjoen fan wytte sokjes, âlderwetske gympies en ôfdekt mei in greate simmerhuod, geane dy kant ut. Bluisteriche jonges yn in pikant swembroekje giselje der op 'e fyts tusken troch. Heiten lûke in strânkarre ôfladen mei wynskerms, draken, kuolboxen, hjir en der sit der in lyts bern tusken . Memmen pûste en hymje der efteroan mei in gesicht fan wiene we der mar. Gesichten ljochtsje op, dan is dêr ynienen it grutte wetter. Bern smite skuon en sokken yn ‘e rjochting fan de âlders en fleane nei it wetter, heit en mem fortwiveljend efterlittend. Heit giet der plat foar om de strânkarre mei ynhâld troch it rulle sân te lûken, hoopjende, dat der net te fier mear hoecht. Opsketten jonges sjogge wyld om harren hinne nei safolle bleat spul. Guonnen minsken sitte al yn ’t sân en ha de thermosflesse foar it ljocht helle en jitte de kofje yn de kopkes. Bern grave grutte gatten en rinne mei ammerkes om wetter te heljen. Elsenien beaket syn eigendom as gebied ôf, kom dêr nea binnen, sa binne se dat thûs ek went. De lytse fan twa jier hat it beagje oan krigen, mei in lang touw oan in pinne yn ’t sân, lyk as in bolle oan ’t spit. Lytse bern wurde ontdien fan hun ruften en waggelje neaken om,wol sa maklik foar mem. De dei foardert en ongemurkende kleurje de ynwitte hûden nei in fjurrich read. Een inkeling kriget it yn ‘e rekken en is dwaende mei in flacon sinnebrânje, dat dit oan de lette kant is ha se net yn ‘e rekken, een sliepelease nacht folget. Mânlju sjogge hun kâns, binne behelpsum en smarre it frouljusfleis yn, leafst dat fan de buorfrou , de efterkant wurdt hun foarhâlden, de tinsen geane út nei de foarkant. Nei dizze operaesje wurdt de geast kuolle mei in kâld pilske út ‘e box. Elsenien wie de hiele dei al luieftich dwaende, mar de wurgens komme om'e hoeke, in knipperke leit yn it foarútsjoch.De âlderrol wurdt fordield. Ien hâld de bern bij it wetter yn ‘e gaten. De oare jouwt him del. Foar de lytse komt de tiid fan sliepen yn it skaed fan de opsette parasol. It bêdsje wurdt klearmakke yn de strânkarre.

>>

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -10- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Wispelweagen september 2013 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - (Vervolg Simmerdei)

De loft begjint te wurkjen, kopkes komme oan de horizon,it wurd wat breinroer,in inkeling sjocht alris nei boppen. De loft wurd hjir en der hwat swarter. De earsten brekke al op, tinke oan it slimste. De mennichte bliuwt lizzen, hat wolris heard dat in tongerbui boppe de see hingjen bliuwt en meitsje hun noch net drok. It driigjen giet troch, hommels falle der dikke drippen op it strân. Algemiene paniek brekt út. Alle attributen wurde yn sawn haasten bijelkoar fandele, klean wurde oanstrûpt of yn ‘e karre mitere. Bern krije in hândoek op ‘e kop om droech te bliuwen, mekkerje of gûle en wurde oan de hân meiskuort. It leger strânminsken giet massaal, lykas flechtlingen yn in oorlog fordreaun wurde, rjochting útgong. Nei amper in heal ûre is it strân leech en de buie oer. It is wer it domein fan de seefûgels, die ’t hjir en der noch wat fine.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -11- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Historisch Plaatselijk Belang Terwispel Notulen Plaatselijk Belang De meest spraakmakende onderwerpen van Plaatselijk Belang Terwispel door de jaren

Vergadering op 23 Maart ’38 bij W. Brink Aanwezig waren A. de Boer, T. de Bos, J.H. Dijkstra, G.v.d. Berg, S. Hempkes, C. Meijer, W. Brink, G. Knol, G. de Vos en D.J. Vos. De voorzitter heet de leden welkom en opent de vergadering. De notulen worden gelezen en goedgekeurd. Betreffend ’t pad naar Kolderveen deelt de Bos mede, dat het polderbestuur afwijzend heeft beschikt. Gediscuseerd wordt over ’t verkeer langs de weg naar de draai. Daarna komt de verontreiniging van het vaatwater in behandeling. De discussie is ietwat verward. Hempkes wil ’t bestuur der boterfabriek vragen of ’t zwavelzuur en al wat uit het laboratorium komt in een zinkpunt wordt gegooid. Besloten wordt een schriftelijk verzoek bij ’t bestuur in te zenden. De voorzitter merkt op dat geen begroting is ingekomen omtrent ’t plantsoen. De Vos merkt op dit nog even aan P. de Bos te vragen. Verder acht hij betonnen paaltjes gewenst. Besloten wordt nog ’t plaatselijk belang van Gorredijk te vragen of die er ook iets voor over hebben. De Vos zal ´t verder eens met de burgemeester bepraten. Betreffende de lantaarns wordt nog opgemerkt, dat Terwispel het slechtst verlicht is. ……………………. Na de gebruikelijke rondvraag sluit de voorzitter deze vergadering. Vergadering van 22 november 1938 bij G Velde ……………………….. Bespreking plantsoen. De Vos zegt met de gemeentearchitect de zaak te hebben besproken. Voorlopig nog geen resultaat. De kosten zijn ± ƒ100,-. De voorzitter leest het ingekomen antwoord voor omtrent ´t vaartwater. De fabriek zegt medewerking toe. Visser merkt op dat zwavelzuur niet verontreinigd, maar omgekeerd werkt. Oostwoud deelt mee, dat onder Leeuwarden ´t water ook niet schitterend is. De Boer zegt, dat het de laatste tijd minder is met ´t water, vooral als er veel eiwitstoffen in komen. Oostwoud zegt, dat de doorstroming ook minder is. Vos dringt in dezen op samenwerking aan. Visser adviseert: Niet te veel in deze questie roeren. De Boer wenst dat de betrokken personen zoveel mogelijk samenwerken. Verkoop batting. De voorzitter licht dit punt toe. De batting wordt bij afslag verkocht aan J. Dijkstra voor ƒ 3,25. Daarna wordt ´t plantsoen nog eens besproken en de verlichting. De Vos merkt op, dat de burgemeester bij avond rond is geweest en gezegd heeft dat Terwispel weinig licht had. De contributie wordt vastgesteld op 75 cent per lid. Er wordt besloten een feestelijke vergadering te houden. ´t Bestuur heeft de vrije hand. Rondvraag. Als niemand meer iets te berde brengt, sluit de voorzitter deze geanimeerde vergadering.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -12- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Protestantse Gemeente Tijnje/Terwispel Rolbrêgedyk 6 8406 AN Tijnje Predikant :

Ds. Corrie Pronk

Kerkdiensten 8 september 15 september 22 september 29 september 6 oktober 13 oktober 20 oktober

9.30 uur 9.30 uur 9.30 uur 9.30 uur 9.30 uur 9.30 uur 9.30 uur

Ds C.K.J. Ds C.K.J. CMAD Ds C.K.J. Ds C.K.J. Ds C.K.J. CMAD

Pronk Pronk Pronk Pronk Pronk

Vredesweek Startzondag Kerkschooldienst

Terwispel Tijnje Tijnje Terwispel Tijnje Tijnje Terwispel

Momenteel wordt er geoefend door het Adhoc Mannenkoor o.l.v Anton van der Meulen voor een uitvoering die plaats gaat vinden op vrijdagavond 4 oktober a.s in de kerk van Terwispel. Aanvang is 20.00 uur

Het gelegenheids mannen ensemble op 4 okt. 2013 De activiteiten commissie van de kerk Terwispel heeft het gelegenheids mannen ensemble uitgenodigd voor:

vrijdag 4 oktober ’s avonds 19.45 uur in de kerk Terwispel Dit ensemble o. l. v. Anton van der Meulen bestaat uit een wisselende bezetting van mannen uit Boornbergum, Tijnje en Oude- en Nieuwe Horne. Ze zingen al een aantal jaren op gelegenheids basis. Er worden zowel geestelijke als algemene liederen gezongen. Het afwisselend programma bestaat uit: koorzang, solozang, muzikaal intermezzo en er is ruimte voor samenzang. Na afloop wordt u koffie/thee aangeboden. Ter bestrijding van de kosten wordt een collecte gehouden. Gezien het succes van vorig jaar is een bezoek aan dit 4-stemmige ensemble zeker de moeite waard. Namens de commissie Joh. Bergma.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -13- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Startweekend van een Nieuw Seizoen 2013-2014 Zaterdagmiddag 28 september 2013 13.30

Hartelijk aanbevolen

22.00 - 24.00

Fietstocht (start bij de Útkomst) langs hobbyisten

see joe! Op zolder (Útkomst)

Deze zolderruimte heeft nog geen naam, verzin een naam en win een prijs (voor de jeugd). mail to: [email protected]

Zondagmorgen 29 september 2013 in de Útkomst 8.30

Naar

hartelust ontbijten maar de tafel moet nog worden gevuld!

Wat neemt u mee? (voor koffie, thee etc. wordt gezorgd.) Geeft u even door met hoeveel personen u komt! Pietha: 571869 mail: [email protected]

9.00

Koffiedrinken voor gemeenteleden die thuis hebben gegeten.

9.30

Dienst met ds. C. Pronk kerk Tijnje

10.30

Hapje en drankje

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -14- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Er op uit met de Tuinclub Terwispel Wanneer het zomerseizoen is aangebroken organiseert de Tuinclub verschillende tuinbezoeken. Zaterdag 22 juni vertrokken we om 9.45 uur vanaf de carpool met 8 dames. Gelukkig was het weer ons goed gezind. De eerste tuin die we gingen bezoeken was in Oranjewoud, een tuin van ca. 1400 m², veel vaste planten, éénjarigen , kuipplanten en een groentetuin. Er is een houtgestookte hottub in de tuin waar we even over worden bijgepraat. Het duurt een dag voor je het water op een lekkere temperatuur hebt, maar dan kun je genieten! Bubbels toevoegen kon ook nog, slang aan de compressor in de hottub, klaar! Als je eens op de belvedère staat kun je de familie Liemburg misschien zien zitten. We drinken hier even een kop koffie. Daarna naar de volgende tuin 15 km. verder in Sintjohannesga. We zijn op de Streek 68 waar ruim 200 verschillend rozen staan, op stam, struik en klim. Er is hier ook een Bed & Breakfast, je kunt er zelfs slapen in een bedstee! Ook is er een jacuzzi, een druk op de knop en het borrelt aan alle kanten en het water is natuurlijk heerlijk warm. Er lopen nog een oude geit en een paar eenden. Als we alles hebben bekeken gaan we een eindje verderop naar de Streek 80, de oude schoolmeesterswoning. We krijgen een rondleiding van de eigenaresse. Alle borders hebben een naam, we beginnen bij de “hotborder”. Dan naar de oude knotwilg van 90 jaar, in de “droge” border, waar vroeger het schoolplein was. We komen achter het huis waar borders op kleur zijn en een kas. Aan de zijkant een kleine groentetuin met zeer aparte groenten. We kopen nog wat plantjes en vertrekken dan naar Joure voor de lunch. We strijken neer in de Orangerie. Onder de palmen en passiebloem genieten we van onze soep, pannenkoeken en broodjes. Wat leuk om daar te zitten. Het is alleen een beetje jammer dat het weer omslaat, het gaat regenen, zelfs binnen,zodat we van stoel moeten wisselen om droog te blijven. Na de lunch gaan we naar de Omkromte 3 in Joure. Met zo nu en dan de paraplu op gaan we onder begeleiding van de heer Bergsma door de tuin die rondom het huis is. Van zijn gekweekte bloemen en planten heeft hij stekjes te koop, er is weer klandizie, hij blij wij blij! Vervolgens ook nog maar even naar Omkromte 12, wederom een meneer Bergsma, zijn broers dus! Hier is een grote tuin van maar liefst 3000 m². De heer Bergsma leid ons rond, we zien veel vaste plantenborders, heesterborders, een bos gedeelte met veel schaduwplanten en een prachtige beplanting van de oever, een mooi geheel. Als we rond zijn geweest vragen we of hij nog wel tijd heeft om iets anders te doen dan in de tuin werken. (Wij denken dat hij daar alleen woont). Nergens tijd voor dus en hij kon nog geen eitje bakken, alleen maar nachts slapen. Enkelen denken hem wel eens eerder gezien te hebben. Ja dat kon, hij was eigenaar van Bergsma Garage Joure en had al gezien wie er klant bij hem waren geweest! Gelukkig zien we op dat moment zijn vrouw in de deur opening, die gaat nog even een foto van ons maken. Nu kunnen we hem met een gerust hart het doosje kwarteleitjes overhandigen wat iedere andere tuin bezitter, waar we op bezoek waren ook heeft gekregen. De regen gaat het nu winnen van de zon en wij gaan terug richting Terwispel, met dit weer kunnen gelijk de gekochte plantjes de grond in. Een geslaagde dag.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -15- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


(vervolg verslag tuinclub) Verslag 18 juli 2013 Met 13 dames en 3 heren zijn we op bezoek bij de heer Walter Poldervaat ( 83) en mevrouw Hanna Poldervaart (78) in Oudehorne. Bij de ingang van de tuin staat een welkoms bord voor de leden van de tuinclub Terwispel. Het is prachtig weer, de zon schijnt nog volop als we daar aankomen om 18.30 uur. We worden hartelijk welkom geheten door mevr. Poldervaart en zij vertelt hoe en waarom de woningen aan weerzijden van de vaart zijn ontstaan. Hoe ze de naam van de tuin hebben bedacht “Walhanna” ,samengesteld uit hun beide voornamen. Ze geeft haar man de bestelling door hoeveel thee en hoeveel koffie er moet komen, zodat hij daarvoor kan zorgen. Dan begeleidt zij ons door de tuin die 1 ha. groot is en vertelt ondertussen allerlei prachtige verhalen. Hoe ze alles zelf heeft ontworpen, waar ze alles heeft gekocht en hoe ze dat dan gingen halen. We weten nu o.a. hoe het komt dat de heksen vroeger op bezems konden vliegen. Hoe je met een stofzuiger de spreeuwen uit de kersenboom houdt! Een klein beetje van het geheim hoe de heer Poldervaart ( tijdens zijn werkzaam leven, chemicus) zijn composthoop op 73 ˚C krijgt! In de tuin zijn heel veel bijzondere bomen, bij elke boom hoort een verhaal! Zelf gezaaid of van ver laten komen. Zal een paar noemen: moseik en verschillende soorten walnotenbomen zelf gekweekt, Canadese esdoorn , Noorse esdoorn, zuileik, els met puntbladeren, tulpenboom, beverboom met zeer grote bladeren en vele soorten dennen , sparren en coniferen o. a. de Sequoia. Ook zijn er veel aparte en bijzondere planten o.a. Paris quadrifolia, die na de bloei één paarse bes krijgt, dat was het dessert voor de merel! Overal weet mevr. Poldervaart de Latijnse naam van en vaak bijpassende verhalen. Bomen moet je laten groeien is het idee van mevr. Poldervaart, dus ze heeft medelijden met de bomen die pas gesnoeid zijn door een hoveniersbedrijf, maar weet ook dat het wel weer goed komt en dat het echt nodig was! We wandelen door de prachtige tuin, noem het maar een park. De verhalen gaan maar door. We komen bij een kweektuintje waar vele planten eerst worden “getest” ook de zaailingen, die ze in de vensterbank voorkweekt komen voordat ze uitgeplant worden, hier eerst in de koude kas. Veel plantjes zijn nog steeds niet uitgeplant omdat de groei langzaam op gang kwam door het koude voorjaar. Op het terras is door de heer Poldervaart intussen alles in gereedheid gebracht voor de nazit. We zoeken een stoel en drinken nog gezellig een paar kopjes thee of koffie met cake. Wij bedanken de fam. Poldervaart voor de fijne avond en overhandigen een doosje kwarteleitjes. Wat een geweldige tuin!

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -16- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


(vervolg verslag tuinclub) Verslag 29 augustus 2013 We gaan deze avond naar de tuin van Sjouke en Bea Raggers in Noordwolde. Het was handig dat iedereen een Tom Tom in de auto had, allemaal komen we uiteindelijk bij de tuin, maar allemaal wel van een andere kant! Nadat we de ingang hebben gevonden( was ook even zoeken!) heetten de heer en mevrouw Raggers ons welkom en vertelden ons waarom ze hier waren komen wonen. Toen ze de boerderij met bijgebouwen betrokken, zijn de dakpannen vervangen door riet. De oude dakpannen zijn verwerkt in de tuin om hoogteverschillen te maken. Nu huizen er allerhande beestjes tussen de opgestapelde pannen die op hun beurt weer veel vogels aantrekken. Er hebben dit jaar wel een 40 tal vogels gebroed. Mevrouw Raggers gaat met ons de tuin door, er zijn diverse pergola`s met o.a. druiven en zelfs een met kiwi`s. We kijken bij de vijver waarvan het water erg helder is, we zien er veel kikkers, in diverse kleuren groen. In de tuin zijn veel hoge planten, hier en daar zijn ze bezig de tuin te veranderen, zodat sommige stukken wat rommelig ogen! We bewonderen allemaal de prachtige struik Aralia californica, het is bijna niet te geloven dat het familie is van de duivelswandelstok. Er is een mooi struikje (Caryopteris x clandonensis, heavenly blue) die de bijen even gevangen houdt in zijn bloem, heel bijzonder. Prachtige Ligularia, hoge Aland en de Zonnekroon met haar typische vierkante stengels. We komen weer uit bij het beginpunt waar we plaats nemen op een van de leuke zitjes, in deze theetuin en drinken nog even gezellig een kop thee of koffie. Dit was ons laatste uitje van het zomerseizoen. We starten nu weer met het geven van workshops, in de maanden september, oktober en december, in november gaan we een kerstfair of kerstmarkt bezoeken. Zo zie je maar, bij de tuinclub valt van alles te beleven! Namens de Tuinclub, Grietje Tr. de Wal-Terpstra

Informatiemorgen computerleercentrum Gorredijk. Op zaterdag 21 september a.s. houdt SeniorWeb een informatiemorgen in de bibliotheek, Schansburg 1 in Gorredijk over de laatste computerontwikkelingen en het nieuwe cursusaanbod. Iedereen is van harte welkom van 10.00 tot 12.00 uur. Het nieuwe cursusseizoen start alweer op 30 september a.s. Zowel de oudere als de nieuwe Windows versies komen aan de orde. Ook wordt er aandacht besteed aan tablets (IPad en Androïd) en uiteraard internet en e-mail. Fotobewerken blijft een belangrijk onderdeel, daarnaast beleeft u veel plzier aan het maken van een foto album. Op zaterdag 21 sept. staat de koffie klaar, terwijl onze docenten u verder informeren. SeniorWeb Gorredijk, Schansburg 1, Gorredijk. Tel. 0513 464632. www.seniorwebgorredijk.nl - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -17- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Jeugdhonk Pikehokje XL

Terwispel, september 2013

Beste ouders en/of verzorgers. Zoals bij velen al bekend is werd er de afgelopen jaren voor de leerlingen van groep 7 en 8 en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs activiteiten georganiseerd door jeugdhonk Pikehokje XL. Afgelopen jaar hebben we de groepen samengevoegd en dit is prima gegaan ,dus willen we dit komend jaar weer doen. Het is de bedoeling dat er 1 keer in de 6 weken een activiteit plaats vindt. Voor activiteiten staat het IJsclubgebouwtje (jeugdhonk Pikehokje XL) tot onze beschikking. Bij deelname aan de activiteiten wordt er een bijdrage gevraagd. De hoogte van de bijdrage is afhankelijk van de activiteit en wordt aangegeven in de uitnodiging. We hopen weer een gevarieerd programma aan te kunnen bieden. De uitnodigingen van het jeugdhonk worden verstuurd per mail. Daarom vragen wij dan ook aan de ouders van leerlingen van groep 7 om hun e-mailadres door te geven op: [email protected] Mocht uw zoon/dochter zelf ook graag de uitnodiging ontvangen via mail dan kan dit ook doorgegeven worden. We willen graag de e-mailadressen van de ouders hebben, zodat zij op de hoogte zijn van de activiteiten en de begin- en eindtijden van de avonden. Graag willen wij van alle ouders zowel het telefoonnummer van thuis als een mobiel nummer (zie regels jeugdhonk). Mochten er vragen of opmerkingen zijn, schroom niet en neem contact op met een van de volgende personen: Sijke Jorna 465790 of 0681395260 Ina Verloop 461445 of 0623488235 Lutske de Boer 462723 of 0615367285 Anita Cuperus 465346 of 0653735263 Annemarie Berga 0613914644 Bouke de Grouw 462101 of 0643365454

Het mag natuurlijk ook via de mail.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -18- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Jonge jonge wat een zomer, maar die is zo weer voorbij September, de maand dat de herfst inzet, maar de weer mannen en vrouwen voorspellen dat we na de warmste dagen sinds jaren nog wat zomerse dagen zullen krijgen Wel verdiend dus na de winter die teleurstelde aan sneeuw en ijs. Ik had met het opruimen van de zolder mijn schaatsen vooraan gezet om niet hoeven de zoeken als er ijs is om over de vaarten en Friese meren te zwieren. Maar helaas, dat was er niet bij Ook het voorjaar was niet zoals je het zo graag zou willen beleven. Nu staan we voor de herfst, en dan kan het ook mooi zijn met een mengeling van kleurende bladeren aan bomen en struiken. Elk jaargetijde heeft zijn mooie kanten in de natuur. Maar in de natuur is de zomer nog niet voorbij al zijn de eerste vogels al een poosje weer vertrokken naar het zonnige zuiden, naar hun gebieden waar ze overwinteren Voor sommige een lange reis. Maar ondanks dat het tegen de herfst loopt zijn er nog waarnemingen die aan de zomer doen denken. Zo vond ik een week geleden op zwarte toortsen die uitgebloeid waren witte rupsen met zwarte spikkels en grijze koppen van ongeveer vijf centimeter lang. Die had ik nog nooit eerder gezien en ik wist niet van welke vlinder ze zijn. Dus eerst een gids er bij waar bijna alle rupsen van dag en nachtvlinders die in ons land voorkomen in afgebeeld en beschreven zijn. Ook de voedselplanten van de meeste worden daar in genoemd. Dus de zwarte toorts waar we op een paar plaatsen enkele hebben staan er ook in, zo had ik de rups waar het me om ging al gauw gevonden. Maar dan de naam. Een Nederlandse naam heeft deze niet, ze worden beschreven dat het geen Nederlandse soort is, en alleen onder de wetenschappelijke naam worden beschreven. Ik was blij met die vondst en heb er ook foto’s van gemaakt. Ze komen meer in zuidelijke landen voor, het zijn nachtvlinders. Ik heb er ook een Engels rupsenboek op na geslagen, maar ook daarin worden ze wel beschreven, maar ook geen Engelse naam. Ik ben toen ook naar een andere plek op ons erf gaan kijken waar zwarte toortsen staan, ook daar kropen de zelfde rupsen op de grote bladeren. Voor ons een zeldzame soort. Ze zullen vast ook in andere tuinen in ons dorp voorkomen, tenminste als daar ook zwarte toortsen groeien. Het bladgroen is zo langzaam aan zo ver tussen de nerven weg gevreten dat die grote bladeren op gaas lijken. Zwarte toortsen zijn forse planten, het zijn grote bladeren en hoge stengels met veel, meestal gele bloemen rondom de stengel. Ze leveren veel zaadjes die heel klein zijn, het lijkt wel op stof. Ik sta versteld dat er zulke forse planten uit zo’n zaadje kunnen groeien. Maar de natuur is toch wonderbaarlijk, uit sporen die met het blote oog niet te zien zijn van paddenstoelen groeien ook grote vruchtlichamen, de paddestoelen, ook die mooie rood met witte stippen, vliegenzwamen, en die grote witte bollen die je soms in weilanden kunt vinden of in bermen langs de wegen, reuzenbovisten. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -19- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


In de herfst vind je vaak rupsen op hun voedselplanten, dat kunnen ook vaak bladeren aan bomen zijn, of planten op hei of op de heidestruiken zelf. Er zijn verschillende vlinders waarvan de rupsen van blaadje van de hei eten. Kort geleden vond ik nog een hele mooie rups van de nachtpauwoog, Een grote lange, dikke groene rups die ook van de blaadjes van de heide eet. Maar ook van bladeren van de bomen en andere planten. Deze kroop op een kaal stukje grond waardoor hij opviel. Meestal zitten ze in de struiken van de heide van de blaadjes te eten. Dan hebben ze zo’n mooie schutkleur waardoor ze in al het groen niet opvallen. Deze had zich al vet gegeten en was op zoek naar een beschut plekje om zich tot een pop in te spinnen, de winter door te komen en in mei de schuilplaats weer als volwassen nachtpauwoog te verlaten om als prachtige vlinder de hei over te fladderen. Als je in deze tijd over de hei loopt, alleen al langs een pad door de hei en het is mooi weer, het liefst met zonneschijn, ontwaar je verschillende soorten vlinders van klein tot groot in diverse kleuren. Opvallend zijn de witjes waarvan verschillende soorten voorkomen. Eén van de bekendste zijn de koolwitjes, in de tuinen rond huizen tot midden in de steden. De rupsen van deze soort zijn berucht in de groentetuin vanwege hun geduchte vraat aan de planten van verschillende koolsoorten. De planten kunnen zo goed als kaal gevreten worden. Alleen de bladstengels en nerven blijven aan de harde steel zitten. Sommige mensen gebruiken giftige bestrijdingsmiddelen om ze te doden, maar daar vernietig je ook leven mee wat net tegenovergesteld is, dus nuttig in de tuin. Doe dat alstublieft voor de natuur dus niet. In heidevelden, in bossen in mindere mate, zie je vaak wat kleiner blauwe vlinders, de blauwtjes. Sommige dragen zelfs de naam zoals heideblauwtje of boomblauwtje. Er komen bij ons veel soorten van die familie voor, wereldwijd nog veel meer, in Amerika ook van noord tot zuid. We zagen blauwtjes in Alaska, maar ook in Vuurland, helemaal in het zuiden van Zuid Amerika. Het is vaak heel moeilijk om de verschillende soorten te onderscheiden, ze lijken zo veel op elkaar, en in het buitenland lukt het me vaak niet, dan blijven het bij mij gewoon blauwtjes.

Heideblauwtje

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -20- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Er zijn verschillende soorten insecten en op insecten lijkend klein gedierte die vanuit het zuiden ons land binnen komen. De oorzaak is dat het bij ons ook steeds warmer wordt. Ik noemde de rupsen die bij ons op de zwarte toorts af komen. Maar er zijn ook insecten bij waar we voorzichtig mee moeten zijn. In sommige bladen wordt gewaarschuwd voor de tijgermug die door zijn steken ziekten kunnen verspreiden. Denk verder aan de muskieten die Malaria veroorzaken. Ik ben daar in India mee besmet, en heb er veel last van gehad. Een geluk dat Meintje er bij was, anders had ik het waarschijnlijk niet overleefd. Toen ik daar zo ver was opgelapt dat ik vervoerd kon worden, en hier direct in het ziekenhuis in Heerenveen terecht kwam zei de arts die me hier behandeld had bij de laatste controle dat ik twee keer op het randje was dat ik het niet kon overleven, maar toch overleefd had. Eerder had ik het ook eens in Tanzania gehad maar ben daar middel van medicijnen door een manager van een lodge vanaf geholpen. Dat was dus niet ernstig, maar wel heel vervelend. Dan is er een hele mooie spin die langzaam vanuit het zuiden ons land is binnen gekomen. Ik vond hem slechts één keer in het zuidoosten van Friesland. Het is de tijgerspin en die naam draagt hij ook terecht. Ik ken mensen die wel vaker een hebben gezien. Langzamerhand zullen er meer soorten insecten, dieren en planten met het opwarmen van onze aarde naar onze streken komen. Dat houdt in dat er ook soorten uit onze streken zullen verdwijnen wat eigenlijk nu al gebeurt. Deze week stond er een verhaaltje in de krant over spreeuwen die dronken waren waarvan twee waren gestorven. De oorzaak waren het eten van vlierbessen. Alcoholisten komen niet alleen voor onder de mensen dus maar ook onder de vogels. Ook onder dieren heb ik wel eens gelezen` Ik ben de zelfde dag nog gaan kijken op ons eigen erf. Rondom hebben we veel vlierstruiken waarvan verschillende vol zitten met bessen, sommige takken worden zo zwaar dat ze naar de grond doorbuigen. Maar spreeuwen zijn er nu maar weinig, en de meeste bessen zijn nog groen. Andere jaren als de bessen rijp zijn leeft het hier van de spreeuwen. Zelf gebruiken we geen alcohol. Heb ik ook nog nooit gehad en zal het ook nooit gebruiken, en ik hoop dat de spreeuwen zich daar bij aan zullen passen. Hans Baron

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -21- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


LDODK NIEUWS

Seizoen is weer los Het veldseizoen 2013-2014 is begonnen. Na weken van trainingen, oefenwedstrijden en selecties ging de competitie in het eerste weekend van september los. LDODK/AH Gorredijk heeft 30 teams in competitie. Dat betekent voorafgaand aan het seizoen veel werk voor de jeugdcommissie en de technische commissie. Om alle teams van trainers en coaches te voorzien is ieder jaar weer een hele klus. Maar ook op het veld in Gorredijk betekent zoveel teams dringen. De verhouding uit- en thuiswedstrijden is dit seizoen een beetje scheef. In het eerste weekend speelden op zaterdag 6 ploegen thuis, een week later waren dat er 16. Dat betekent van ’s ochtends 10 uur tot ’s avonds 20.00 uur onafgebroken korfbal. Voor de liefhebber natuurlijk genieten. Maar in de ochtenduren bij de jeugdwedstrijden is het dringen. Wanneer er ook nog rugby is, betekent dat soms uitwijken naar het voetbalveld. Verre van ideaal. Hopelijk komt er dit seizoen meer helderheid in de accommodatieplannen. Stroeve start LDODK/AH Gorredijk De eerste selectie wilde het veldseizoen beter starten dan vorig jaar, maar De Hoeve zette direct een streep door de rekening. De debutant won terecht en zonder schroom de openingswedstrijd van het seizoen. Een week later in Amsterdam herstelde de ploeg van Jan Sjoerd Pool zich direct met een overwinning op kampioenskandidaat AW/DTV. Van de acht ploegen in de Hoofdklasse A komen er 4 uit Friesland: LDODK, Mid Fryslân, SCO en De Hoeve. Veel derby’s dus en dat zijn altijd bijzondere en vaak onvoorspelbare wedstrijden. Het kan een bijzondere competitie worden. Digitalisering Ook bij LDODK/AH Gorredijk gaat de digitalisering steeds verder. Met ingang van dit seizoen is het clubblad De Koernijtsjes volledig gedigitaliseerd. Dat betekent dus niet langer een gedrukt blaadje, maar iedere twee weken een online magazine met al het verenigingsnieuws en mededelingen. Met volop plek voor fotogaleries en video’s. Bovendien met directe doorlinkmogelijkheden naar de websites van de sponsoren.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -22- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


Trekharmonicavereniging zoekt nieuwe leden Paulus Jakje te Jubbega heeft voor komend seizoen nog plaats voor nieuwe leden die trekharmonica (trekzak ) willen leren spelen. De trekzak is een traditioneel instrument voor volksmuziek. Een trekzak is kleiner dan een accordeon en heeft minder knoppen. Noten lezen is niet echt nodig. De lessen worden gegeven in kleine groepjes o.l.v. een ervaren docent. De lessen worden gegeven op dinsdagavond ( eens in de twee weken) in MFG de Kompenije te Jubbega. Een instrument kan gehuurd worden. Ook voor oud-leden en liefhebbers is er nog plaats in één van de groepen. De lessen beginnen in september en eindigen in april. Voor info en opgave kunt u bellen naar een van de bestuursleden. Tel: 0513 463320 of 0513 465417

SAMEN UIT!! Samen ergens naar toe vinden de meeste mensen leuker dan alleen te gaan. Bijvoorbeeld een expositie of theater bezoeken en je ervaringen kunnen delen, of uit eten gaan en samen genieten. Misschien houdt u wel van fietsen maar vindt u het gezelliger als er iemand meegaat? Dan is Samen Uit misschien iets voor u. Samen Uit wordt ondersteund door het Ouderenwerk van Timpaan Welzijn en biedt de mogelijkheid om op een ongedwongen manier met anderen in contact te komen om samen iets te ondernemen of zomaar gezelligheid te delen. Samen Uit is bedoeld voor (alleenstaande) mannen en vrouwen in Opsterland die 55 jaar of ouder zijn en die door omstandigheden weinig of geen sociale contacten hebben. Dus bent u op zoek naar gezelschap om mee uit te gaan? Of wilt u gewoon zo nu en dan eens samen een kopje koffie drinken? Dan kunt u zich aanmelden bij Ouderenwerk Timpaan Welzijn, Korrie Kooistra of Geertje Miedema. Bereikbaar op dinsdag en donderdag. Tel. 0512-303221 of 0512-384058. U kunt ook een email sturen naar: [email protected] of [email protected].

Henkie fan de Polderdyk Diel II

It boekje fan Henkie fan de Polderdyk Diel II is ek te ferkrijen by Kees Bethlehem oan de Alde dyk 19 As der noch minsken binne dy’t it earste boekje noch ha wolle, kinne dat kenbar Meitsje troch efkes mei my te skiljen 058-2572704 Hendrik Liemburg út Britsum - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -23- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -24- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


TERWISPEL IN HET NIEUWS

Atletiek: Jan Sytze Jonker wint Nannewijdloop OPSTERLAND – Jan Sytze Jonker uit Terwispel heeft afgelopen weekend de 10 kilometer van de Nannewijdloop bij Heerenveen op zijn naam gebracht. Hij deed dat in 36.29 minuten

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -25- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


TERWISPEL IN HET NIEUWS TERWISPEL – Natuurgebied Van Oordts Mersken tussen Terwispel en Beetsterzwaag is definitief aangewezen als Natura 2000-gebied. Dit is deze week bekend gemaakt door het Ministerie van Economische Zaken. Van Oordts Mersken was eerder al aangemeld bij de Europese Unie die het op de lijst van te beschermen gebieden zette. In Nederland werden 162 gebieden aangemeld om onderdeel uit te maken van het Nederlandse deel van het Natura 2000-netwerk. In een aanwijzingsbesluit door de staatssecretaris van Economische Zaken wordt vervolgens de status van een gebied definitief vastgelegd. In het vaststellingsbesluit staat welke natuurwaarden (vogels, planten, dieren en hun leefgebieden) moeten worden beschermd evenals de exacte begrenzing van het gebied. Na deze vastlegging moet een beheerplan worden opgesteld door het bevoegd gezag in het betreffende gebied, in Van Oordts Mersken is dat Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat. Dit gebeurt in samenspraak met alle betrokken partijen in en om het gebied. Dit is vastgelegd in de Natuurbeschermingswet van 1998. Van Oordt’s Mersken ligt in de benedenloop van de Boorne (Koningsdiep) op de overgang van zandgronden naar laagveen en op de overgang van de laterale gradiënt van het beekdal. Het terrein kent een kleinschalige afwisseling van diverse typen grasland en moerassen. Het gebied is vooral van belang vanwege de aanwezige blauwgraslanden, daarnaast komen dotterbloemhooilanden en grote zeggenvegetaties voor. Het laagste deel is een belangrijke ganzenpleisterplaats. Van enig belang als broedgebied voor soorten van kruidenrijke graslanden (paapje).

Droomdag voor familie Steenwijk uit Terwispel TERWISPEL – Arie, Ilse, Tijn, Jasper en Marin Steenwijk uit Terwispel beleefden zaterdag een mooie droomdag in Oudega. Stichting Droomdag was met twee gezinnen uitgenodigd voor de Piratendag van Stichting Opkikker. De dag was speciaal bedoeld voor gezinnen waarvan een van de ouders kankerpatiënt is. Stichting Droomdag heeft zich tot doel gesteld om deze gezinnen een zorgeloze en geheel verzorgde dag aan te bieden. En dat is goed gelukt zaterdag. Samen met kapitein Aad mochten de jonge piraten op pad om een schat te veroveren. De droomdag werd verder gevuld met verschillende activiteiten waaronder kanon schieten, munten zoeken, klimwand en een tochtje in een snelle boot. Bron: www.dewoudklank.nl / geplaatst door Renske Woudstra 6/9/2013

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -26- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


“Út de skoalle klapt” Juni 2013 Leerlingen nemen afscheid Aan het eind van het jaar zijn er weer kinderen die na 8 jaren basisonderwijs afscheid nemen van ‘t Ambyld. Ze doen dat met een afscheidsfeest op woensdag 3 juli a.s. Samen met hun ouders en juf Leentje zijn ze al druk bezig met de organisatie. Hoe en wat is nog niet bekend, maar het zou best kunnen dat u als inwoners van Terwispel er iets van mee krijgt. Na de zomervakantie zetten zij dan een volgende stap in hun leven en gaan naar de ‘grote school’. Ieder heeft de schoolkeuze al gemaakt en weet ook al in welke klas hij/zij komt. Ze gaan naar scholen van voortgezet onderwijs in Gorredijk, Drachten en Heerenveen. Wij wensen hen allen heel veel succes op de nieuwe school en in hun latere carrière. En uiteraard hopen we dat ze nog regelmatig even langskomen bij ons op de oude, vertrouwde basisschool. Buitenschoolse activiteiten Het einde van het schooljaar is altijd de periode van toetsen, oudergesprekken en rapporten, maar ook van veel buitenschoolse activiteiten. Sportieve, ontspannende of leerzame uitjes. En soms hoeft het niet eens ver weg te zijn. Zo is groep 5 onlangs bij Afke Jager langs geweest om samen met vogelkenner Jan de Jong uit Joure jonge zwaluwen te ringen. Een geweldige ervaring voor de kinderen. Groep 7 en 8 hebben een bezoek gebracht aan Kamp Westerbork in het kader van geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog. Indrukwekkend kan deze excursie worden genoemd en dat geldt voor zowel de kinderen als de ouders die mee waren. Ook op cultureel gebied vonden er activiteiten plaats. De bovenbouwgroepen zijn naar een concert geweest van het Noord Nederlands Orkest in De Lawei te Drachten. En er waren enkele spelers van het Iepenloftspul Opsterlân op school om een voorproefje te geven van “De Reade Loper”, dat momenteel in Nijbeets wordt opgevoerd. Wist u trouwens dat er ook enkele leerlingen van onze school meespelen in het iepenloftspul? Foto’s van allerlei activiteiten en de schoolreisjes zijn op de website van de school te zien. Sponsorkliks Denkt u nog aan ons als u iets online bestelt bij een webwinkel? Als u via de website van school klikt op SponsorKliks, dan kunt u kiezen uit een waslijst aan webwinkels, waar u een bestelling kunt plaatsen. De kas van ’t Ambyld krijgt daar een kleinigheid voor, terwijl het u als klant niets extra kost. Kleine moeite, grote dank! Tot slot Na weer een jaar hard werken gaan de kinderen en medewerkers van school even genieten van een welverdiende vakantie. Wij allen wensen onze lezers een gezellige een zonnige zomervakantie toe. Met vriendelijke groet, Willem Vlietstra

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -27- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wispelweagen September 2013 Jaargang 42

Recommend Documents