WINNAAR HAN ESSAYWEDSTRIJD BEWEEGMEUBELS SHAMPOO TEST

jrg 19 #14 25 maart 2015

magazine voor studenten en medewerkers van de han

www.sensor-magazine.nl

TWEELINGEN AAN ÉÉN WOORD GENOEG WINNAAR HAN ESSAYWEDSTRIJD • BEWEEGMEUBELS • SHAMPOO TEST • WAT DOET DE PABO TEGEN PESTEN? • WEEK VAN DE MONDHYGIËNE • STUDENTEN TUSSEN DE OUDJES • HET GEZONDSTE DORP - KEES BOELE SCHRIJFT NIEUW BOEK

OP WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL

ONDERTUSSEN

FOTO’S

MAGAZINE

AGENDA

ITALIAANSE STUDENTEN ZIJN MAMAKINDJES Binnen studentenkringen wordt het over het algemeen niet als ‘cool’ ervaren om nog bij je ouders te wonen. Maar daar hebben ze in Italië maling aan, want daar woont 75% van de studenten gewoon thuis. Dat blijkt uit onderzoek van Eurostudent.eu. Door heel Europa werd gekeken naar de woonsituatie van studenten. In Nederland woont 36% van de studenten in ‘Hotel Mama’. In Finland woont slechts 4% van de studenten nog in het ouderlijk huis.

ARNHEMSE STUDENTEN VEROORZAKEN OPHEF MET RUILACTIE STEMPAS De facebookpagina waarop studenten hun stempas voor de Provinciale Statenverkiezingen in konden ruilen voor iets echt waardevols, zoals een staafmixer, bleek een grap van drie Arnhemse studenten van ArtEZ te zijn. Op de pagina konden jonge mensen hun stempas inruilen voor ‘iets dat je echt gebruikt’. Ophef alom, want dat is natuurlijk rete-illegaal! De studenten haalden het landelijk nieuws. Navraag leert dat het een afstudeerproject betrof. Het drietal wilde aandacht vragen voor de lage opkomst bij de verkiezingen.

WERKLOOSHEID ONDER NET AFGESTUDEERDEN BLIJFT GELIJK Zo’n 13% van de net afgestudeerden in het hoger onderwijs zat het afgelopen jaar werkloos thuis. Daarmee komt er geen verandering in de situatie: het jaar daarvoor zaten er net zoveel hoogopgeleiden tot 25 jaar zonder baan. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. De nieuwe cijfers stroken nog niet met de nieuwste prognoses dat de economie langzaam weer aantrekt in Nederland. Een werkloze is volgens Europese maatstaven iemand die minder dan 12 uur werkt, maar wel op zoek is naar een baan voor meer dan 12 uur.

6%

Het percentage treinen in Nederland dat de eerste twee maanden van 2015 vertraging had. Studenten hadden vooral last van storingen rondom Utrecht.

VOLG ONS WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL @SENSORMAGAZINE FACEBOOK.COM/ SENSORMAGAZINE Het citaat:

‘Hoeveel ballonnen passen er in deze kamer?’

2

Sollicitanten krijgen tegenwoordig de raarste vragen voorgeschoteld tijdens hun zoektocht naar een baan. Deze vraag kregen mensen gesteld tijdens een gesprek bij PricaWaterhouseCoopers, zo blijkt uit het sollicitatiekatern in Sensor #13.

B

Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 8 april 2015 REDACTIE-ADRES Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A -1.01 (024) 353 03 90 Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) 369 12 40 www.sensor-magazine.nl, [email protected] POSTADRES Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen REDACTIE Han Geurts, hoofdredacteur, (024) 353 03 88 Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) 369 12 40 Renée Jenniskens, (024) 353 03 92 Olga Helmigh, (026) 369 12 16 Sander Arink (024) 353 03 89 Raïssa Soeter (024) 353 03 91 Laurence de la Porte (024) 353 03 89 Els Sanders, redactie-assistente (024) 353 03 90 MEDEWERKERS Ruud Kroes Claudia Fitsch Mart Geurts Judith Mellendijk Tristan Klumpenaar REDACTIERAAD B. Looten (voorzitter), ]P. Freriks, E. Cuppen, J. Veltman, M. van Koolwijk, N. Kuiper FOTOGRAFIE Ralph Schmitz, Coos Dam Maaike van Helmond, William Moore Cover: Ralph Schmitz VORMGEVING EN PRODUCTIE Laura Foppen Ben Schot, Graphic Design bno ADVERTENTIES Bureau Nassau BV Koelmalaan 350 (unit 0.09) 1812 PS Alkmaar [email protected], tel. 020-6230905 KOPIJ Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten.

14 Het winnende essay

TRIPLE A UNIVERSITY

30 BEWEEGMEUBELS

ZITTEN IS HET NIEUWE ROKEN

28 Wonen tussen de oudjes

SCHEUREN IN HET VERZORGINGSTEHUIS

RUBRIEKEN Ontwikkeld

4

Olga Oordeelt

12

Test: Shampoo

38

VERDER IN DIT NUMMER Boek Kees Boele

10

Pesten

26

Post uit Paramaribo

39

TWEELINGEN

16

ONTWIKKELD De medewerker en de foto

WIE: JOSÉ JAGERMAN (54) FUNCTIE: INFORMATIESPECIALIST VOOR FACULTEIT TECHNIEK BIJ STUDIECENTRUM R31 WAT: PASFOTO’S MAKEN IN DE TUIN WAAR: LAAG-KEPPEL WANNEER: 1969

OPGROEIEN OP EEN WOONBOOT ‘Mijn moeder was en is een eigenwijze vrouw. De foto is hier een goed voorbeeld van. We hadden pasfoto’s nodig, maar zij vond het zonde van het geld om die bij een fotozaak te laten maken. Dat kon ze zelf ook wel. Dacht ze. Mijn tante en mijn zus hielden een laken achter mij vast en mijn moeder maakte de pasfoto. Dit is het resultaat, haha. Ik ben met mijn oudere broer en zus opgegroeid op een woonboot in LaagKeppel. De boot lag met een stuk of zes andere woonboten in een dode arm van de Oude IJssel. Je beseft het als kind niet, maar het was natuurlijk heel bijzonder om op het water op te groeien. We hadden een zeilbootje waar we vaak een stukje mee gingen varen. Dan voeren we om het kasteel heen of legden er stiekem aan om tamme kastanjes te pakken, tot we werden weggestuurd. In de zomer doken we van de boot af en in de winter kon je er voorlangs schaatsen. We speelden veel met kinderen van de andere boten, maar ook met kinderen uit het dorp. Die kwamen natuurlijk graag bij ons spelen. Mijn ouders komen uit Leiden. Mijn opa van mijn vaders kant had een kruidenierszaak met veel kaassoorten. Toen mijn vader een eigen winkel wilde beginnen en zich ging specialiseren in kaas, zei zijn zus, die in Doetinchem woonde: “Dan moet je hierheen komen, hier hebben ze nergens goeie kaas.” Toen mijn moeder het huis uitging, heeft haar vader een woonboot voor haar gekocht. En toen zij en mijn vader naar Doetinchem verhuisden, namen ze hun huis mee. Mijn vader was altijd aan het werk, zelfs tijdens de zomervakanties. Daardoor heeft mijn moeder ons voor een groot deel in haar eentje opgevoed. In de zomer gingen we vlakbij op vakantie, in Zelhem. Kon mijn vader overdag werken en kwam hij ’s avonds naar het bungalowpark. De ruimte op de woonboot was beperkt. De hele boot beslaat vier bij twintig meter: woonkamer, keuken, washok en drie slaapkamers. Mijn vader is in 2002 overleden, maar mijn moeder woont nog steeds op de boot. Ze is 92 en die beperkte ruimte is nu ideaal: alles is gelijkvloers en als ze moet lopen, is er altijd wel iets binnen handbereik om vast te pakken.’ HvD

4

ZELFPLAGIAAT

Spitting

images

Ze zaten altijd op de voorste bank tijdens de les. Lange donkere haren, geïnteresseerde oogopslag en in alles volkomen identiek. Wekenlang probeerde ik als docent iets te zoeken om ze uit elkaar te houden: een ring, een kledingstuk, een onverhoopte pukkel. Niets, twee volslagen identieke dames. Ik gaf het maar op. Totdat bleek dat hun kwaliteiten voor mijn vak duidelijk verschilden. En de zwakkere van de twee plots toch bijzonder hoog scoorde bij de herkansing die de ander al niet meer hoefde te maken. Ik werd gepiepeld, dat was duidelijk. Het voordeel van de tweeling. Zijn er nog meer voordelen? En nadelen? Voelen ze elkaar aan? Is het echt zo speciaal? En hoe werkt dat als ze op dezelfde hogeschool zitten? Sensor duikt in de wondere wereld van de tweeling. Han Geurts hoofdredacteur

Ach, dat ik niet zou winnen, was vanaf het begin wel duidelijk. Een dictatuur maakt geen knieval voor de oppositie, schiet die hoogstens net buiten de deur overhoop. Maar stiekem had ik gehoopt dat men in ons politbureau zo verstandig zou zijn de winnaar van de essaywedstrijd eens niet uit eigen kring te rekruteren. Dat men het toekomstbeeld van iemand van de vloer zou nemen. Een bevlogen student, een scherpe conciërge, een jonge docent, zo eentje die straks zelf het toekomstbeeld nog kan checken. Maar weer duiken er twee op uit de inner circle. Een lector en een adviseur/ hoofddocent schreven een verder prima stuk en gaan er met de prijs vandoor. Ik heb het verhaal (integraal opgenomen verderop in dit nummer) over de Triple A Instelling, met plezier gelezen. Maar de opdracht was te vertellen (in maximaal 1000 woorden) hoe de HAN eruit zou zien in 2030. En NIET hoe de HAN er uit zou MOETEN zien. Het essay heeft hetzelfde euvel als het beoogde instellingsplan: we moeten straks, we zouden kunnen, het zou mooi zijn als…. De schrijvers baseren zich hierbij op twee – overigens goede, ik was er bij – sprekers op de HAN-masterclass-lezing die daarna al snel werd afgeschaft. En ze schrijven een verder prima essay over hoe de hogeschool er in 2030 uit zou kunnen en moeten zien. En dat heren – want ja, het zijn weer twee heren uit de categorie grijs en alwetend - is op geen enkele wijze een toekomstvisie. Het is een vrije interpretatie op een al veel langer bestaand concept van auteur Van Dalm over de Triple A City, zijn eigen concept. En daarmee dus een vorm van zelfplagiaat. Zonde dat ik de andere inzenders niet te zien krijg. Gemiste kans.

-x- HannaH SENSOR 14, JAARGANG 19 5

NIEUWS

Samenwerking Top Basketbal

Later als ik groot ben... Wilde je altijd al astronaut, huisvrouw of toch liever buschauffeur worden? Je had je kans kunnen grijpen om je te verkleden als je favoriete beroep tijdens het grote ‘Als ik later groot ben’ feest dat vijf studieverenigingen van de HAN (Sturad, Center, SVSB, Fabulinus en Nopfy) gezamenlijk organiseerden in de Nijmeegse Billabong. ‘Het leek ons leuk om eens met meerdere verenigingen samen een superfeest te organiseren’, aldus Eline Tjallinks, tweedejaars Fysiotherapie en lid van Nopfy. ‘Op deze manier hebben ook de kleinere verenigingen eens de mogelijkheid om een groot feest te geven en zichzelf in the picture te spelen bij een grote groep studenten.’ Missie geslaagd, want Billabong stroomde vol met enthousiaste studenten waarvan een groot deel verkleed. Politiemannen, prinsessen, koks, militairen, vrijwel elke beroepsgroep was vertegenwoordigd en gezamenlijk werd er gefeest tot in de kleine uurtjes. Meer foto’s op www.sensor-magazine.nl en www.facebook.com/sensormagazine. MvH

HAN Sport en Bewegen is een strategische samenwerking aangegaan met de Stichting Top Basketbal Gelderland, de beoogde opvolger van basketbalclub Magixx. Het doel van deze samenwerking is om studenten onder toezicht van professionals te laten ervaren hoe het is om een professionele basketbalorganisatie te runnen, van het opstarten tot en met de daadwerkelijke bedrijfsvoering. In het convenant is een periode van vijf jaar vastgelegd en voor eind april moet duidelijk zijn of het al lukt om na de zomervakantie met een nieuw team in de eredivisie uit te komen. Het startschot van dit alles werd begin maart gegeven door extopschaatser Jochem Uytdehaage. HG

Cormet FEM Arnhem beste in onderwijsland

Tijdens de jaarlijkse personeelsdag van campuscateraar Cormet – goed voor 400 medewerkers door het hele land - is het team van de locatie Faculteit Economie in Arnhem, in de prijzen gevallen. Onder leiding van Frank van Ooijen is Ruitenberglaan 33 verkozen tot beste van de meer dan zestig wetenschappelijke en hoger onderwijslocaties. Daarbij werd vooral gelet op gasttevredenheid, medewerkerstevredenheid, uitstraling van de winkel en omzet. ‘En dat terwijl we het al lange tijd met beperkte middelen moeten doen’, zegt de clustermanager. ‘Dit is een van de oudste inrichtingen. We hebben hier slechts een beperkte ruimte om onze producten mooi uit te stallen. Bij Kapittelweg 33 en Laan van Scheut 10 in Nijmegen ziet het er allemaal fris en fraai uit. Dat willen we hier ook wel, maar vooralsnog kan dat niet. De faculteit heeft grote plannen om de begane grond te veranderen. We hopen dat de catering ook in die plannen wordt betrokken.’ HvD

6

Dancing Disney op de Kapittelweg De hal van de Kapittelweg is het ideale theater. Helemaal voor Dancing Disney, de voorstelling van Dance Fever, de Nijmeegse studentendansvereniging. Voor een uitverkochte zaal vol vrienden en familie wordt daar vanavond deze voorstelling gespeeld. Het verhaal is een sprookje en alle dansgroepen, van hiphop tot klassiek ballet, dansen een episode. Natuurlijk gaat het over de

liefde. Dat wordt extra aangezet door studentenpopkoor Pica Vocalis dat ‘I’m a believer’, een liedje van The Monkees, zingt. Terwijl op het podium ‘I thought love was only true in fairy tales, meant for someone else but not for me’ klinkt, staan op een luchtbrug de piraten van de stijldansgroep zich al warm te lopen voor het volgende nummer. RJ

Haak aan bij het Haakcafé Het is makkelijker dan breien, foutjes kun je wegmoffelen en je wordt er lekker rustig van: haken. ‘De meeste mensen denken bij haken aan typische jaren zeventig pannenlappen, onderzetters en gordijntjes’, aldus Renske Sackman, verbonden aan HAN Bruist! en medeorganisator van het Haakcafé. ‘Maar je kunt er meer mee dan dat. Zoals prachtige knuffels maken, of eierdopjes. Het werkt ontzettend verslavend.’ Dat beamen de vijf studenten die er zitten, allen dames. ‘Ik doe dit voor het eerst, maar het lukt al aardig!’, aldus Marina, tweedejaars Pabo. Het Haakcafé vindt nog een aantal maal plaats, check de vloerstickers of computerschermen voor info. OH

7

NIEUWS

MeeR De komende nummers stellen leden van de Medezeggenschapsraad zich voor. Waarom zit hij/zij in de raad? Wat zijn de belangrijkste punten?

Naam: Kiesgroep: Opleiding: Facebook:

Renzo Roso Algemeen Informatica HANMedezeggenschap

MWat? Ik ben niet direct gekozen in de MR, maar na het afstuderen van een aantal studentleden toch gevraagd om als student-lid de MR te versterken. Ik hou me veelal bezig met zaken die belangrijk zijn voor mijn medestudenten, maar als ik mijn achterban (jullie, studenten!), de mening vraag, krijg ik voornamelijk de antwoorden: ‘Je doet wát?’ of ‘En dan gebeurt er ook echt iets?’. De raad weet dit en heeft daarom een communicatiecommissie opgezet. Bij deze commissie willen wij laten zien wat een MR kan betekenen en dat wij er voor jullie zijn. Zo hebben wij een Facebookpagina opgezet waar we graag met jullie praten, over wat tegenzit en beter zou kunnen, of waar je blij mee bent bij jouw opleiding en eigenlijk overal doorgevoerd zou moeten worden. En we hebben tegenwoordig ook een nieuwsbrief om jullie te laten weten waar we mee bezig zijn. Kortom: ook studenten hebben een stem en wij zijn jullie vertegenwoordigers!

Renzo Roso [email protected]

8

Vergeet SKYPE, wij hebben BlueJeans Stel je voor: een docent geeft een hoorcollege voor studenten die allemaal op een andere plek in de wereld zitten. Iemand in Zimbabwe klapt op haar kamertje haar laptop open, de stagiair in India bekijkt het college op zijn telefoon en de student in Amerika zit achter een netwerkcomputer. Zo ongeveer moet je je BlueJeans voorstellen, een video conference netwerk waarvan iedereen op de HAN gebruik kan maken. De HAN heeft een gebruikerslicentie. Als je BlueJeans wilt gebruiken, dan vraag je dit aan bij het Audiovisueel Centrum GGM. De medewerkers plannen dan jouw ‘video-call’ in. ‘Vergeet Skype!’, zeggen ze daar. ‘Microsoft Lync, Adobe Connect, Face-time, het is allemaal niets in vergelijking hiermee. ’Dit is écht stabiel, 99 procent van de verbindingen loopt als een trein. Kom daar maar eens om bij Skype. En dan kun je ook nog eens met een ongelimiteerd aantal mensen confereren.’ Blue Jeans werkt op elke computer, telefoon of tablet met camera. Het allermooiste is natuurlijk de eigen Videoconference Classroom op de HAN. Een van de beheerders, Chris Theloosen schetst een terugkomdag voor stagiaires in het buitenland. ‘Iedereen, waar ook ter wereld, kan deelnemen.’ Van terugkomdag naar wegblijfdag dus. RJ [email protected]

TECH TOUR TRUCK OP PAD Een gratis virtual reality 3D bril, dat moet zelfs de laatste twijfelaars over de streep trekken. Na het voorstellen in Sensor 13 rijdt de truck van de HAN Tech Tour nu door de regio om met zijn snufjes middelbare scholieren te overtuigen straks een van de veertien technische opleidingen te kiezen die de HAN aanbiedt. Van Multimedia Design tot Bouwkunde, van Bio-informatica tot Automotive. Maak in de uit-

schuifbare oplegger bijvoorbeeld je eigen gel of badzout, bestuur een robotarm, los een moordzaak op met DNA, of dans met je vrienden op de energy floor. Na Arnhem en Apeldoorn zijn onder meer Nijmegen (4 april, Plein ‘44) en Doetinchem (11 april, Marktplein) nog aan de beurt. HG

Arnhem in het FEM-gebouw Na Nijmegen is Arnhem aan de beurt voor kunstenaar Diederik Grootjans. Tekende hij in Nijmegen nog een rotonde, waarbij studenten vooral geïnteresseerd waren in het merk van de auto die hij schilderde, in Arnhem gaat Grootjans vooral aan de slag met herkenbare afbeeldingen van de Gelderse hoofdstad. Sonsbeekpark, Gelredome en natuurlijk de Eusebiuskerk waar hij nu mee bezig is. ‘Het idee erachter is om de stad naar binnen te halen’, zegt de kunstenaar. De grote doeken worden verspreid in het FEM-gebouw aan de Ruitenberglaan gehangen. HvD

ICA-docent eerste ‘Blogger des Vaderlands’ Eerder deze maand is uit een groep van veertien bloggers onze eigen Ton van Eck, docent van de Informatica en Communicatie Academie, als eerste Blogger des Vaderlands gekozen. Dit heeft hij te danken aan zijn blog Dagtaak waarop hij dagelijks een column schrijft over actualiteiten, opvallende zaken of publicaties. Aan zijn benoeming is een geldprijs van duizend euro verbonden. Ook mocht Van Eck bij zijn benoeming tien stokslagen ontvangen, als blijk van medeleven met bloggers die hun geschrijf uitoefenen in vijandige omstandigheden. HvD

Juridisch dictee voor het eerst in Arnhem

‘Na vier mooie en illustere Nijmeegse afleveringen van het juridisch dictee vindt het lustrum hier plaats’. Zo ongeveer begint de burgemeester van Arnhem, Herman Kaiser, de vijfde versie van de door de opleiding HBO-Rechten georganiseerde happening, getiteld ‘Een adequate keuze’. Het dictee is een leuke, goed doorwrochte, niet moeilijke tekst. Niet uit de koker van de burgemeester zelf, maar zoals vorige keren door docent Gerard van Keeken die de burgemeester onbeschaamd Arnhem laat afzetten tegen Nijmegen. In een ‘markant geïllumineerde, in een restauratiefase verkerende Eusebiuskerk’ maken 130 studenten en relaties dit dictee, met de burgemeester op de preekstoel, bhv’ers in de aanslag om eventuele calamiteiten te kapittelen en een hele kerkbank vol juryleden die straks het werk moeten verifiëren. ‘Nijmegen is weliswaar een universiteitsstad, maar mijn stad is daarentegen sinds mensenheugenis de plek waar zowel een rechtbank als een gerechtshof zetelen’, buldert de burgemeester vanaf de preekstoel. Na een borrel volgt de uitslag: Roberto wint bij de studenten, José Velzeboer (voormalig redacteur van Sensor) bij de docenten. En die adequate keuze? Die is voor Arnhem, maar dat had u al begrepen. RJ

SENSOR 14, JAARGANG 19 9

PRIKKELEND BOEK KEES BOELE WAKKERT DEBAT AAN

Terug naar de essentie van het onderwijs Een collegevoorzitter die vroeger docent was en een boek schrijft waarin de bedoeling van het onderwijs centraal staat. Het stemt de lezer blij. Kan het dan toch, managers die niet voornamelijk systemen bouwen om ons te controleren maar die luisteren, inspireren en de inhoud centraal stellen? En het moet gezegd: het nieuwe boek van Kees Boele is fijn geformuleerd, amuseert en is rijkelijk gelardeerd met tot nadenken stemmende uitspraken. En het prikkelt en chargeert ook nog eens. Sensor leest mee. RUUD KROES

Onderwijsheid, zo heet de nieuwste pennenvrucht van de voorzitter van het college van bestuur. De inhoud kort samengevat: we hebben last van infobesitas. Met name studenten lijden aan keuzestress en mentale vermoeidheid: ze worden overspoeld door informatie en kennis. We hebben een kompas nodig, iets wat ons de weg wijst, ‘onderwijsheid’, aldus Boele. Een terugkeer naar de essentie en de bedoeling van het onderwijs is onvermijdelijk. De vaardigheden die in de academie van Plato werden getraind, zijn belangrijk voor nu, aldus de voorzitter van het college van bestuur. ‘We moeten terug naar waar het echt om gaat in het onderwijs.’ Kees Boele spoort ons aan om op zoek te gaan naar een collectieve ambitie en beschrijft een aantal belemmeringen voor onderwijsheid om uiteindelijk een beroep te doen op leidinggevenden. Zij kunnen deze belemmeringen deels wegnemen. Kunst van de welsprekendheid Inspiratie en wijsheid voor de toekomst zoekt Boele voornamelijk in het verleden, niet 21st century skills maar fourth century before christ skills, daar zet hij op in. In hoofdstuk 3 van zijn boek suggereert hij aan de hand van de traditionele trits Logica, Ethica en Fysica dat een aantal thema’s opnieuw meer aandacht verdient in het onderwijs. Hij houdt een pleidooi voor de kunst van de welsprekendheid, voor logisch en creatief denken en voor persoonlijke, sociale en morele vorming. Als mens zijn we immers gebrekkig, imperfect en kwetsbaar en ook moreel gezien zijn we zwakke wezens. Denk aan het bankwezen dat in 2008 een enorme economische crisis heeft veroorzaakt. Ook lichamelijke, emotionele en kunstzinnige vorming dienen in

10

Dr.C.P. Boele – Onderwijsheid – Boekencentrum ISBN 9789086871636 - € 19,95

het licht van karaktervorming (meer) aandacht te krijgen. Misschien wel het meest opmerkelijke voorstel uit het hele boek is om Defensie te vragen onze studenten fysiek en mentaal te trainen. Wat ook opvalt en zeker discussie op zal roepen, is zijn pleidooi voor gezagvolle docenten die sturend en aanbodgericht mogen zijn. Het postmodernisme, het sociaal-constructivisme en het nieuwe leren worden karikaturaal neergezet om vervolgens te worden aangewezen als belemmering voor goed onderwijs. Bergrede Belangrijkste kritiekpunt op het boek is dat het met name in hoofdstuk vier en vijf iets teveel een bergrede is. Zo worden studenten niet in staat geacht om echt mee te denken over de inhoud van het onderwijs, mogen studenten hun docent niet met de voornaam aanspreken en wordt er een hoofdstuk lang gedacht over hoe leidinggevenden aan kunnen sturen op zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van de docent. Weliswaar worden op pagina 122 enkele lovende woorden gesproken over professionele leergemeenschappen maar de echte gelijkwaardige dialoog en inspraak die daarbij hoort, lees ik nog onvoldoende terug. Toch overheerst na lezing niet de kritiek maar een opgelucht gevoel dat eindelijk de inhoud weer centraal kan en mag staan. Ook het pleidooi voor een luisterende leider en een zelfverantwoordelijke professional zal menig docent en student als muziek in de oren klinken. Al met al een rijk boek dat lezers, debat en dialoog verdient.

Staat daar nou… ja, er staat een ambulance op het plein van Kapittelweg 33. Op de brancard echter geen creperende patiënt, maar nieuwsgierige Verpleegkundestudenten die de minor High Care volgen. Oud-HAN(en minor High Care)-student Erik van den Bergh, zelf afgestudeerd in februari 2015, werkt inmiddels op oproepbasis voor de ambulancezorg regio Gelderland-Midden. Momenteel volgt hij de vervolgopleiding tot Intensive Care verpleegkundige, om zich daarna verder te specialiseren tot ambulanceverpleegkundige. Zijn droombaan. En dat brengt hij maar wat graag over op de vierdejaars

studenten. Hij vertelt deze middag vrijwillig (naar eigen idee) over alle toepassingen van de ambulance. Van vacuümmatrassen en nekkragen tot een defibrillator, botnaalden, spuiten en beademingsapparatuur – er is van alles om een patiënt ‘vitaal te kunnen ondersteunen en te bewaken’. Erik: ‘Ambulancezorg schrikt studenten af omdat ze meestal niet goed weten wat te verwachten. Die onzekerheid wil ik wegnemen. Ambulancezorg is veelal complexe zorg, maar het is een dynamisch en interessant onderdeel van de acute zorgsetting. Wat mij betreft het mooiste wat er is.’ RS

SGM bestaat 12,5 jaar Op 19 maart vierde de opleiding Sport, Gezondheid en Management (SGM) haar 12,5 jarig bestaan. Studenten, medewerkers, alumni en relaties kregen vanaf vier uur ’s middags een feestprogramma aangeboden met een terugblik van journalist en medewerker Marcel Rözer, een Sport en Beweegmarkt, een vooruitblik naar het zilveren jubileum en afsluitende ‘drinks en bites’. Het thema van het programma was helder: trots op SGM! Vóór het ontstaan van SGM bestond alleen nog HAN SENECA, het expertisecentrum voor sport, arbeid en gezondheid. Vanuit daar kwam men erachter dat er behoefte was aan een opleiding rond sport en gezondheid. Enkele jaren later volgde de lerarenopleiding Lichamelijke Opvoeding (ALO) en nog weer wat later de opleiding Sport- en Bewegingseducatie (SBE), waarmee HAN Sport en Bewegen op het huidige aantal van drie aangeboden voltijd Bacheloropleidingen is gekomen. HG SENSOR 14, JAARGANG 19 11

O

lga

ORDEELT Sensor-redacteur Olga Helmigh zet het mes erin

‘HET F-BOEK’ FILM PROGRAMMA BOEKEN ETEN Vorige keer schreef ik gekscherend dat ik getooid in een tuinbroek mijn beha zou verbranden omdat ik gepikeerd was over een aantal vrouwonvriendelijke opmerkingen in een roman die ik besprak. Uiteraard was dat een stereotype schetsing van feminisme: het enige dat nog ontbrak was wapperend okselhaar. ‘Is feminisme nog wel nodig?’, hoor ik geregeld. Met name van mannen, die vaak vermoeid kijken als het over feminisme gaat, zo niet geërgerd. ‘Jullie werken toch? En wij doen óók de afwas? Ik respecteer je zoals je bent, zie je heus niet als twee wandelende tieten!’ Toegegeven: er is veel gebeurd én positief veranderd. Tijdens de Eerste feministische golf, eind negentiende eeuw, werd gestreden voor het recht van vrouwen op deelname aan hoger onderwijs en openbaar bestuur. In de jaren zestig, zeventig en tachtig kwam de focus onder meer op kiesrecht, deelname aan het maatschappelijke leven, recht op betaald werk en seksuele bevrijding. Inmiddels vinden we het –gelukkig- normaal dat vrouwen mogen stemmen (sinds 1919), juridisch handelingsbekwaam mogen zijn (sinds 1957) en dat verkrachting binnen het huwelijk strafbaar wordt gesteld (pas sinds 1991). Toch is er nog werk te verrichten: de gelijke verdeling van betaald en onbetaald werk is nog altijd mislukt (mantelzorg, verzorging kinderen), nog steeds worden vrouwen

12

18 procent minder betaald en neemt geweld tegen vrouwen niet af. Tevens worden vrouwen ‘slet’ genoemd als ze zich seksueel vrij gedragen, in tegenstelling tot een man, en worden ze in de media vaak op bepaalde wijze neergezet: als lustobject of huishoudelijk wonder. In ‘Het F-boek’ deelt een aantal journalisten, academici, kunstenaars, wetenschappers en activisten middels prikkelende essays hun kijk op feminisme anno nu. Deze derde golf behelst meer dan wat hierboven wordt beschreven aan streefdoelen. Mannen zijn tijdens de golfbewegingen in feite in een rare positie terechtgekomen. Je zou zelfs kunnen beweren dat ze achterlopen op een aantal gebieden. Zo is er verjuffing in het onderwijs, doen meiden het tegenwoordig beter dan jongens op school en kampen mannen dikwijls met ‘psychisch geweld’ thuis, in plaats van fysiek. Feminisme draait dan ook om gelijkheid. En wat te denken van genderspecificatie? Mogen meisjes niet met tractors en lego spelen? En jongens niet met poppen? Gelijkheid gaat om eerlijke ontplooiing van het werkelijke karakter van iemand, man of vrouw. ‘Het F-boek’ geeft stof tot nadenken en discussiëren. Het fijne is dat het niet zuur en cliché is, maar ook durft te kijken naar de valkuilen van feminisme, en de noodzaak van een herdefiniëring van de beweging. Lezen, nu!

Roy van Dalm Bakker(r.) en Winnaars René

TRIJD SAY-WEDS S E S R A A WINN

IN 2030 HEEFT DE HAN DE AAA-STATUS Hoe ziet de HAN er in 2030 uit? Dat is het onderwerp van de HAN essaywedstrijd die eind 2014 is uitgeschreven. Meer dan zestig HAN’ers zijn de uitdaging aangegaan om een inspirerend toekomstbeeld van de HAN te schetsen. Zij hebben, samen of solo, in totaal 35 ideeën ingestuurd.

‘IK WEET ZEKER DAT HET ONS INSTELLINGSPLAN GAAT VERBETEREN’

LAURENCE DE LA PORTE CvB-voorzitter Kees Boele is verheugd over het enthousiasme, de creativiteit en nieuwe inzichten die de essays bieden, vertelt hij tijdens de uitreiking. De teksten raken hem, en belangrijker: ‘Ze helpen me verder in mijn gedachtenvorming. Ik weet zeker dat het ons instellingsplan gaat verbeteren; we zijn gescherpt door deze essays.’ PRIJZEN De derde prijs (een theaterbon) is voor Astrid Sprée, de gedeelde tweede prijs (twee e-readers) voor Fedor de Beer en Daphne Bras. Maar bij een wedstrijd kan er natuurlijk maar één de beste zijn, al zijn het er in dit geval toch twee: onderzoeker René Bakker

en docent Roy van Dalm met hun essay ‘HAN AAA’. Zij winnen hun weekendje Brussel volledig terecht, menen ze. Ze vinden hun eigen werk zelf namelijk ook ‘een retegoed essay’, al hadden ze hun ‘diamant’ met meer tijd nog wel ‘verder willen slijpen.’ Verderop op pagina’s 14 en 15 is te lezen of ze gelijk hebben.  De feestelijke middag wordt afgesloten aan de bar. Dagvoorzitter Noël Maertens besluit: ‘En omdat Frank Stöteler erbij is, hebben we ook bitterballen.’  Alle andere ingezonden essays over ‘de HAN in 2030’ zijn uitgegeven als e-book en te vinden op www.han.nl/essaywedstrijd. 

SENSOR 14, JAARGANG 19 13

Eerste prijs

s e c n ie c S d ie l p p A f HA N AAA Universit y o

n we te ful, en Spirit. Ook gaa Survival of the beauti op de er rek tsp Survival of the fittest, gas t den ooi m en Peter Senge – bei rade bij Kjell Nordströ N. HA de r voo te strategie te schetsen HAN - om een robuus rlevingsprincipe – aangepast: eerste ove in de Survival of the fittest ven; dat is een pijler passen zullen overle dat de ang bel Soorten die zich aan van t lijk t He . anisaties geldt dat ook de evolutieleer. Voor org ar, gebeur t dat altijd op op veranderingen. Ma len r baa nd we en HAN goed in kan spe nt zaak van snel, efficië Is dat alleen maar een r? een tig nie ook las ma k is te elij en juis nam kijk t is st Er ) kom In de toekom ingen van buitenaf? Space Odyssey’ (1968 op kansen en bedreig e fiction film ‘2001, A dekte een aantal gebruikt inspelen rdt In de befaamde scienc wo Pod dige Geoffrey West ont m kun naa uur de En nat r. tse voo Bri ter De pu t. kan com lde vast let ere and ei van steden. West ste voor het eerst een tab d. Tot zover het formule onder de gro de tot de naam iPo een n eer pir ede zij de ins gel at s n ord Job jare do ve – hetgeen Ste en succesvol zijn Odyssey liet ook een groeien, innoveren kijken, want Space den st ste kom dat toe de . in ken succesvol faciliteren. re ruimtereizen te ma ngen tussen mensen nodig zou zijn om ver er is voor de van grote ontmoeti rol megacomputer zien die de s stad is het feit dat zij hip roc een mic van t dat n ech rzie nsr voo taa t bes nie e 68 hel kken is de 19 t He De makers konden in rlevingskracht van ple rnemen. tussen mensen. De ove n ove nge den eti n. En wat zou mo s nge ter ont eti pu mainframe com behoef ten van ontmo passing aan nieuwe aan eds en ue ste tin er con ilite r Fac s. voo voor de HAN campu eming. En ook niets stad geldt, geldt ook rleven. een hachelijke ondern een is ove r te en voo est kijk fitt st oel als kom rst om lee toe In de rmee je vermogen t collega’s in de ral de ontmoeting en daa eind jaren tachtig me ons. Zo heeft René kon worden. De ove rijk ang bel ext ert erzocht of hyp gsprincipe Kennistechnologie ond rna draaide het lijk : tweede overlevin beautiful – aantrekke oninteressant. Kor t daa the of aal tot val , ze tweede rvi De nee Su t. de: ach eit luid esl conclusie enoten krijgen nag rector van de Universit Frans van Vught, toen aantrekkelijke soortg rijk om te ek. ral ang hni Voo bel tec e zo het dez net op en ar it et ma intern de digitale universite is minder ver trouwd, er van st iele lut om evo opk de de en. Elke in 95 er kel 19 pijl saties zich ont wik Twente, voorzag in vóór het millennium. diersoorten en organi nog e eit ho rsit en ive dat is de rijp en sun n beg pu cte einde van de cam prestaties en produ is trots op bijzondere ie sat ties voor ani ina org nom kse die t rlij aantrekkelijk. De jaa tig, we krijgen wel me N las HA st de kom akt toe ma de Dit in de . van n HAN ook zet ten deze mensen en robots Ook al is het voorspelle werker van het jaar intelligente omgeving ede -m een en n het jge ent kri ts, tud bo We N-s . gro dagen doen zor toekomst te maken t in zelfsturende HA Ook op voorlichtings we worden binnenkor . En ers . erp den ijnw han sch uit d. rk in de nemen ons we duurzame kas het goe t zelfsturende teams , de Dakar-motor en de Buurtzorg – pionier me aakt en iXperium gem auto’s rondgereden. ijze rkw we en uring’ tot de gewone e aantallen studenten HAN zal in zorg – heeft ‘zelfst de HAN met de enorm dat steden en buurten. De d em aan vre ur inig we kle het , is en h ten gev N zich Toc le inzet op projec burgerinitiatieven nu. Hoe kan de HA de bijhorende massa er dan en op de HAN van zo medewerkers en an erv n de resultaten. De me elle 2030 niet meer lijk van rsp n voo lere andere wereld als het besteedt aan het eta zien e, ht we uw – dac nie op aan en die uct op od en spr voorbereid leveren mooie beroep ten jec pro eer is en tud ect afs roj 4.000 hachelijk is? 0 jaarlijkse onderwijsp van de meer dan 40.00 n één rpe In wo t. ont nie g ze voor de Eftelin naar mogelijke ffel- en sprookjesboom , moeten we niet kijken knu gen de oed t vra elg e me spe dez elt op rits een ord en h Voor een ant wo verhalen ver telt groot deel achteraf toc die praat en luister t, st (beelden waarvan een en om dat leidend (een knuffel die beelden van die toekom n kast. Wat is er op teg pes ote nci esl pri r afg naa een en in kijk at we sta n e ete dez – mo ar en) , ma zijn: blader nooit uit is gekomen) kunnen bewegen. Dat oom van de tijd mee te zijn om altijd met de str

elling: aangepast, triple A onderwijsinst een 0 203 in r en is N De HA erzoeker René Bakke stekelijk. Volgens ond die pes nci pri aantrekkelijk en aan de werkzame vormen deze drie a’s die e ho st, docent Roy van Dalm kom toe r de HAN altijd klaar is voo rsity ive Un A ervoor zorgen dat de AA N HA in ering mag zien. De verand toekomst er ook uit verbetering. nde ure rtd voo van vereist een strategie

14

is Een attractiestrategie maakt te laten zien? se eed Zw de s wat jou aantrekkelijk gen Vol komst. gsstrategie voor de toe op de immers een overlevin rdström, die in 2005 No ll Kje er rijv sch ent em nag ma en fs de m zel t noo eco vival of the sexies al of the fittest en sur st kom toe de HAN sprak, zijn sur viv op ie heeft om ën die een organisat enige twee strategie voorbereid te zijn.

het in gang te zet ten is om deze ont wikkeling gie ate de str in ijs een r erw Voo het Finse ond N gunstiger dan die van te bes het is ver trekpunt voor de HA nu van erwijs ige eeuw. Het Finse ond taat bes gie jaren zestig van de vor ate str se Fin . De kosten wel meevallen , en ter wereld waarbij de ren van samenwerking ule stim , ten cen do van en eid aar opl d ijkb gel goe ver uit ge leg t een eren van docenten. Sen lair pu po l sne ver trouwen in en waard de ies, en ook s in lerende organisat e bar aal bet accent op professional en de goe ut zelfsturing voor ben g zor urt bu en geword thuiszorg verlening.

cipe derde overlevingsprin en Spirit – aanstekelijk : geen wonder dat biolog – sen pas taan en je aan de HAN kunnen de t me het Mooi zijn, blijven bes zit e deze inzichten zou Ho d en gebaseerd op het ietsje meer zijn? eer g pir Ma ïns en. Ge e ver trouwen en oep dez opr ie? d en sat , weerstan samenleving of organi e teams van docenten een nd ure van fst zin zel en aps op sch en inzett ook op zelfsturing ere bron. leefbaarheid en gemeen Geoffrey West wijst nt daaronder zit een and wa en. e, t gev Ne s? juis ng alle eri zijn d ard n trij wa Is deze overlevingss uwe, creatieve van steden. “Stede atie – de vonk die nie als de succesfactor pir tie st. ins isa We rit, us gan spi for ald om zel n”, ait rde ar we En die bron dra ged kunnen wo zo nu en dan wel, ma dat ze zo slecht gemana HAN van nu heeft dit f doen de nde, succesvol om ere pir ins den – de mensen zel ideeën voortbrengt. De aar een orw el dvo ure ran uct str de N en HA alle de ert lev dat ten die d erikaanse De sta focuspunten en docen moeten ervoor zorgen en Aanstekelijk als ing wordt. De Am k gev elij om ekk e ntr kunnen nd Aa t. ver lere l res scheppende en en, zou de HAN hee e organisatie, was beteringen doorvoer de man van de lerend ver ge, ijs ew Sen er psg Pet sta er , enk ten organisatied hij studenten, docen 2030. tspreker. In 2008 liet . “Alles brengen in rkt we ook op de HAN als gas ces pro eve ati cre het e ho n are erv gie nog es eld is in deze strate uwe ideeën onderzoekers en relati ten en het beroepenv ruimte waarbinnen nie te den juis stu de van de van van uit rol n eel De ëre wezenlijk onderd draait om het cre zij maken natuurlijk een ar ge. ten, ma Sen cen et, us do lici ald , imp ” ten an, zo den kunnen ontsta erken van stu mtes als lokalen net deze ngen. Door samenw ting van fysieke rui In eti ich mo en. inr mt ont rui de g erk dat tin r-w ich lde lee Hij ste oepenveld ontstaan ijs zelf. En ook in de inr erzoekers en het ber ichting van je onderw oekers, studenten, professionele ond wezenlijk is als de inr e, imt aru nd n docenten, onderz age rke : we zijn ” te ces e mt spa rui r sluit goed nt ake die “m en aan innovaties. Dit van je onderwijs te ontmoeting. ge, stimuleert de juis kinderen en derden sam Sen s, us nal ald atie. De sio e, nis fes mt rga pro rui rko te we die ruimte. De juis enleving als net West, komt voort uit ont wikkeling van de sam zijn, ten we van Geoffrey de nen we op kun ei, aan ng gro elli en ter nst tie is ijsi ova het En inn alleen de beste onderw er iets dat terzijde is, t me nie t 30 nie 20 is in e y of mt dan rsit rui zal ive te Un HAN ontmoetingen. De juis regio, ofwel een AA A ovatiemotor voor de inn de ook ar ma zake geworden. Rijn en Waal. Applied Sciences aan rbij n Naar 2030 en daar voo r. In schaarse gesprekke als de school van vroege en ideeën nog s k Verantwoording som lt vaa voe rdt N wo HA retatie van theorieën ld) De erd op een vrije interp daar toch wel het bee t ase aal geb is bep den. De ay one ste ess ph en Dit , art in de trein (de sm r het halen van mensen, organisaties en klasgenoten en ove ven en ont wikkelen van ten rle cen nces en ove do d nua , de ron eit em alit vre r het gin gepraat ove inig recht aan de ori denten in optocht van berg, van dit essay doet we id Elke morgen lopen stu hen n. the Rot tse kor m, toe trö en tig rds en rus No cht n, opdra van Alexander, Darwi Een studentenritme van rk is. we les n het gee van er dte als j wij d door reik . station naar de les. Vri g en deadlines gevolg Senge, West, en Wiegel n, pieken met toetsin . Sahlberg, Schön, zijn d goe zou met de leerstof omgaa d hei rokken ies. Iets meer pit en bet n kor te en lange vakant erwijs en het laten zie ond het van Dalm van t itei ibil flex r voo ook h Réne Bakker en Roy dt zic gel zou dat Maar aald. Kor tom de HAN geh n rde wo n ate ult welke bijzondere res le A instelling! tot een AA A – een trip moeten ont wikkelen

SENSOR 14, JAARGANG 19 15

16

WEEK VAN DE MONDHYGIËNIST

16 tot en met 21 maart was de Week van de Mondhygiënist. In heel Nederland vestigden mondhygiënisten en mondzorgopleidingen aandacht op het belang van goede mondgezondheid. Aan de Philips van Leydenlaan 25, waar HAN Mondzorgkunde huist, werd een bijzondere open dag georganiseerd. Het doel: aandacht voor belang van goede mondzorg, een leven lang. En meer aandacht voor multidisciplinair samenwerken met andere zorgprofessionals.

TEKST: RAÏSSA SOETER // FOTO: WILLIAM MOORE

Naar de mondhygiënist/tandarts op de campus, een gunstig alternatief Mondzorgkundestudent Melek Atas: ‘Alle tweedejaarsstudenten krijgen 15 à 20 patiënten onder hun hoede. Iedereen kan zich hiervoor aanmelden. En het is echt een aanrader, want normaal betaal je veel meer voor een behandeling. Bij ons krijgt men korting op de reguliere rekening omdat je wordt behandeld in een onderwijssituatie. Mocht het feit dat we beginnelingen zijn je tegenhouden, dan kan ik je verzekeren: we zijn heel voorzichtig. We nemen echt de tijd en de aandacht voor iedere patiënt, en bovendien worden we continu gecontroleerd door deskundige stafleden. Persoonlijk zou ik het leuk vinden als meer HAN-studenten zich zouden aanmelden, bijvoorbeeld van Voeding & Diëtetiek. Of studenten Geneeskunde. We kunnen veel van elkaar leren!’ Aanmelden als patiënt? Centrale Patiënten Administratie, 024-3614126 Meer informatie over de opleiding: www.han.nl/opleidingen/bachelor/mondzorgkunde Secretariaat: 024-3616365

Fotograaf: Koen Olieslagers

Zelden zoveel gemotiveerde studenten met liefde voor het vak bij elkaar gezien. Bezoekers (met name studenten en docenten van paramedische en verpleegkundige opleidingen) worden enthousiast onthaald in de praktijkzaal. Sensorfotograaf William zit al snel in een tandartsstoel te oefenen met tangen en boortjes. Op een fantoomhoofd, gelukkig. Tweedejaars studenten Mondzorgkunde Milou en Nikky leggen hem uit: ‘Een mondhygiënist kan naast tandsteen verwijderen en polijsten, primaire cariës (kleine gaatjes) vullen en boren. Complexere zaken, zoals bijvoorbeeld een wortelkanaalbehandeling, worden door een tandarts uitgevoerd. Maar onze kracht ligt absoluut in preventie, voorkomen is altijd beter dan genezen.’ Manuela Hermens, docent opleiding Mondzorgkunde, vult aan: ‘..denk aan het voorkomen van mondziekten zoals cariës, tandvleesziekten en gebitslijtage. Een gezonde mond voelt prettig aan en geeft een frisse adem. Immers met je mond eet, drink, praat, lach en zoen je. En alleen als je dat goed kunt, kun je optimaal functioneren in het dagelijks leven. Ook in het belang van je algemene gezondheid is een goede mondgezondheid belangrijk. Er blijken namelijk steeds meer relaties te zijn met betrekking tot slechte mondgezondheid , en onder andere hart-  en vaatziekten, diabetes en vroeggeboorte. Ook de invloed van medicijngebruik, chemotherapie, dieetadvies en dergelijke hebben invloed op de mondgezondheid en kunnen  diverse complicaties veroorzaken wat het genezingsproces ernstig kan belemmeren. Meer multidisciplinaire samenwerking is dan ook van cruciaal belang.’ Naast het oefenen op fantoomhoofden kunnen bezoekers deze middag op een gratis mondzorgadvies rekenen. Tevens zijn er tijdens de Week van de Mondhygiënist masterclasses georganiseerd over het herkennen en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid, en mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten. RS

SENSOR 14, JAARGANG 19 17

Identiek DNA Samen in de baarmoeder, samen in de wieg, samen in de buggy. Aan één woord genoeg, soms is een blik voldoende. Tweelingen zijn niet alleen een bijzonder gezicht, ze fascineren met name om hun -vaak onverklaarbareverbondenheid: samen lachen, samen huilen. Sensor dook in de wereld van tweelingen (op de HAN!) en zag dubbel. OLGA HELMIGH EN RAÏSSA SOETER

18

Weetjes & cijfers Hoe identiek een tweeling ook is, de vingerafdrukken zijn nooit hetzelfde. Het DNA komt wél exact overeen.

1 OP DE 100 ZWANGERSCHAPPEN LEIDT TOT EEN TWEELING.

22 procent van de tweelingen is linkshandig. Ter vergelijking: 10 procent van eenlingen is links.

Het eten en drinken van veel zuivel is van invloed: uit onderzoek blijkt dat veganisten vijf keer minder kans hebben op een tweeling dan vrouwen die elke dag zuivel tot zich nemen.

Lange vrouwen hebben meer kans op een tweeling. Zij hebben namelijk meer proteïne (IGF) die de groei van botten stimuleert. Hoe meer IGF, hoe meer kans op ovuleren, hoe meer kans op een tweeling.

Er zit een erfelijke factor aan het krijgen van tweelingen: meestal komt het meerdere malen voor in één familie. Tevens krijgen oudere vrouwen vaker tweelingen, net als moeders die dankzij IVF zwanger zijn geraakt.

MET 18 TWEELINGEN PER 1.000 GEBOORTES KOMEN TWEELINGEN HET MEESTE VOOR IN CENTRAAL AFRIKA.

25 procent van de tweelingen wordt geboren als gespiegelde eeneiige tweelingen. Fysieke kenmerken zoals moedervlekken, haarkruinen en onregelmatige tanden verschijnen op exact de tegenovergestelde plek. En als de één linkshandig is, is de ander rechtshandig.

TWEELINGEN WORDEN MEESTAL TE VROEG GEBOREN. VIJFTIG PROCENT KOMT TER WERELD VÓÓRDAT ZE 37 WEKEN OUD ZIJN.

Onderzoek in Italië middels 3D-echo’s heeft uitgewezen dat tweelingen al vroeg met elkaar communiceren in de baarmoeder en zich bewust zijn van zichzelf en elkaar. Vanaf 14 weken onderzoeken ze elkaar en vanaf 18 weken raken ze de ander vaker aan dan zichzelf.

SENSOR 14, JAARGANG 19 19

'We zijn anderhalf-eiig’

'ONZE OUDERS HEBBEN ONS OPGEVOED MET HET BESEF DAT WE TWEE APARTE INDIVIDUEN ZIJN.’

Floris en Josja zijn de jongsten in een gezin van vijf kinderen (officieel is Floris de jongste, hij kwam als laatste ter wereld). ‘We weten eigenlijk niet hoe het is om ‘alleen’ te zijn, er is altijd iemand in de buurt, of we zijn samen.’ ‘Onze ouders wilden er nog één kindje bij, stiekem hopend op een jongentje. Zodat onze broer ook iemand had om mee te spelen, net als onze twee zussen elkaar hebben. Toen kwamen wij met z’n tweetjes aanzetten, haha! Plotseling waren we met z’n zevenen thuis. Elk dubbeltje moest worden omgedraaid: we kregen niet zomaar nieuw speelgoed of een mobiele telefoon. Je at wat de pot schafte, en als je te laat thuiskwam, was het op. Toch hadden we de allergrootste rijkdom, hoe soft dat ook klinkt: elkaar. We zijn nooit alleen, kunnen altijd bij elkaar terecht.’ IDENTIEKE LITTEKENS ‘Als Josja verdriet heeft, voel ik dat ook. Het is anders dan medeleven, zoals je dat met vrienden of andere broers of zussen hebt. Je vóelt het echt, alsof je het zelf doormaakt’, vertelt Floris. Josja knikt. ‘Maar als de één bijvoorbeeld pijn in z’n knie heeft, voelt de ander dat niet. Hoewel we iets bizars hebben meegemaakt toen we een jaar of acht waren. Ik viel en had een gat in mijn hoofd. Een week later viel Floris en had op precies dezelfde plek een gat in z’n hoofd. We hebben daardoor identieke littekens. Kort daarna viel ik op de andere kant van mijn gezicht, en kreeg daar een litteken. Je raadt het al… Floris presteerde het om ook te vallen en exact dezelfde wond op te lopen.’ INDIVIDUEN Na de geboorte sliepen Floris en Josja in dezelfde wieg en ze zijn naar de dezelfde basisschool gegaan. Tot hun twaalfde deelden ze een kamer. ‘We zijn erg hecht, maar onze ouders hebben ons opgevoed met het besef dat we twee aparte individuen zijn. We kregen dus niet dezelfde kleding aan en zijn naar andere middelbare scholen gegaan. Met het idee dat je zo je eigen vrienden maakt en ontdekt waar je goed in bent. Hoewel we alsnog erg competitief zijn. Vroeger konden we echt flink ruzie maken. Je weet precies hoe je de ander kunt opfokken en raken. We maakten het gelukkig altijd snel goed, want je zit toch non stop op elkaars lip. Nu maken we zelden bonje.’

20

RUILEN VAN SCHOOL De twee dollen geregeld met de verwarring die mensen hebben. ‘Onze buurvrouw woont al veertien jaar naast ons, maar houdt ons nog steeds niet uit elkaar. In de stad worden we ook weleens begroet als de ander, en in veel gevallen laten we het zo. Dan zeggen we gewoon ‘Hey! Alles goed?’. Als we thuiskomen, vertellen we het de ander, met een beschrijving erbij, zodat je weet wie het was.’ Een aantal jaar geleden ruilde de tweeling van school. ‘Josja kwam naar de HAN en ik ging naar het Candea college’, vertelt Floris. ‘Ik herkende veel mensen uit het dorp, dus kwam prima de dag door, maar Josja kende niemand, haha!’ Josja moest dan ook snel toegeven dat hij Floris niet was. ‘Daar reageerden klasgenoten heel cool op. We hebben het de docenten nooit verteld, trouwens…’ VERSCHILLEN Ze ruilen heel af en toe van identiteit. ‘Ik zit nu tussen opleidingen in, maar toen ik op het hbo zat en Floris nog niet, gaf ik hem wel eens mijn OV-kaart. Kon hij gratis reizen. Niemand die het ziet.’ Als je hen eenmaal kent, kun je wel verschillen zien en horen. ‘Ik heb een zwaardere stem dan Floris’, aldus Josja. ‘En mijn voortand is anders dan de zijne’, aldus Floris. ‘Onze haren hebben we met periodes ook anders. Qua karakter is Josja een nettere versie van mij. Ik ben slordiger en makkelijker, Josja wat kieskeuriger en preciezer.’ Overigens weten de twee niet of ze eeneiig of twee-eiig zijn, want onderzoek van de placenta kon dat destijds niet uitsluiten. ‘Je kunt een DNA-test doen, maar dat kost tweehonderd euro. Zo veel boeit het ons niet of we een- of twee-eiig zijn. Het verandert niets aan onze onafscheidelijkheid. We antwoorden dus meestal voor de grap ‘anderhalf-eiig’ als mensen ernaar vragen.’

FLORIS EN JOSJA APPELO, 20 JAAR

'Mijn voortand is anders dan de zijne’

SENSOR 14, JAARGANG 19 21

WARD (DERDEJAARS WISKUNDE) EN NANET (TWEEDEJAARS FACILITY MANAGEMENT) PERENBOOM, 21 JAAR

Zielsverwanten Nanet kwam negen minuten eerder -en met wat pondjes extra- ter wereld, maar inmiddels heeft Ward haar qua grootte en lengte ruimschoots ingehaald. ‘We lijken misschien niet veel op elkaar, maar zijn wel echt elkaars zielsverwanten.’ ‘GESCHEIDEN’ OPGEGROEID ‘Onze ouders hielden ons buitenshuis zoveel mogelijk gescheiden. Zo hebben we nauwelijks bij elkaar in de klas gezeten, en zijn we naar verschillende middelbare scholen geweest. Hebben ze bewust voor gekozen, zodat we niet afhankelijk van elkaar zouden worden. Anders durf je op een gegeven moment niet meer zonder elkaar,’ vertelt Ward. Nanet vult aan: ‘Als je alleen bent, word je gedwongen initiatief te nemen en contact te maken met anderen. En misschien voorkwam het splitsen ook wel competitiegedrag.’ Hoewel hun ouders het belangrijk vonden dat ze opgroeiden als twee individuen, waren de twee thuis onafscheidelijk. Nanet: ‘Tot ons twaalfde sliepen we samen op één kamer. Toen Ward een aantal jaar later voor het eerst op kamers ging wonen, moest ik daar erg aan wennen.’ Ward: ‘Ik weet ook nog dat als Nanet vroeger moest huilen, ik ook spontaan begon te huilen. Ik kon er niet tegen haar verdrietig te zien.’ UITERLIJK EN KARAKTER ‘Qua uiterlijk hebben we dezelfde neus en tanden, maar Nanet is 1.65m en ik 1.95m. Het is niet zo dat mensen zien dat we tweeling zijn. We zijn misschien beide rustig, doelgericht en best wel ijdel, maar we hebben ook absoluut verschillende interesses. Ik heb totaal geen balgevoel, terwijl Nanet vijf jaar aan voetbal heeft gedaan.’ Nanet: ‘En Ward is goed in wiskunde, waar ik weinig van bak.’ Maar één ding staat buiten kijf: ‘We kennen elkaar door en door, hoeven elkaar maar aan te kijken en we weten wat er scheelt.’ LEUKEMIE In juni 2013 kreeg de familie Perenboom het verschrikkelijke nieuws dat er bij Nanet acute lymfatische leukemie (ALL) was geconstateerd. ‘Ik ben in dat jaar klinisch behandeld, en onderging chemotherapie. Inmiddels ben ik aan de beterende hand. Ik ga nu het tweede jaar ‘onderhoudsbehandeling’ in, wat betekent dat ik mag minderen met de medicatie.’ De hele periode hakte erin, bij iedereen. In de tijd dat ze ziek was heeft Nanet veel steun gehad aan Ward. ‘Op momenten dat ik eigenlijk niemand wilde zien, was ik blij dat hij iedere dag kwam. En dat ik niks hoefde te zeggen. Ja, het is echt heel fijn om altijd iemand naast je te hebben waarbij je aan een half woord genoeg hebt.’

22

‘ALS NANET VROEGER MOEST HUILEN, MOEST IK OOK HUILEN. IK KON ER NIET TEGEN HAAR VERDRIETIG TE ZIEN.’

FEMMY (DOCENT PABO ) EN JUUL (LEERKRACHT BASISONDERWIJS) AUGUSTUS, 34 JAAR

' We zijn een twee-eenheid’

‘ONDERDEEL VAN EEN TWEELING ZIJN MAAKT JE MISSCHIEN AFHANKELIJK, MAAR OOK HEEL STERK.’

Hetzelfde uiterlijk, dezelfde lach, vriendengroep, kledingsmaak en interesses, en zelfs eenzelfde vakgebied. Het is nooit onderzocht, maar er is geen twijfel over mogelijk dat Femmy en Juul een eeneiige tweeling zijn. ‘We lijken in bijna alles op elkaar.’ ‘Al ons hele leven lang doen we alles samen. Onze ouders lieten ons daarin onze gang gaan. Ze vonden daar niks van, het was gewoon zo. En het ging goed, we hebben bijvoorbeeld totaal geen competitiedrang,’ vertelt Femmy. Waarop Juul aanvult: ‘We hebben het wel geprobeerd om niet steeds hetzelfde te doen, en verschillende dingen leuk te vinden – om ons ‘individueel te ontwikkelen’ – maar dat voelde dan heel kunstmatig. We vinden nou eenmaal dezelfde dingen leuk.’ IDENTIEKE LOOPBAAN Na de basisschool (waarbij ze veelal in dezelfde klas zaten), volgden ze samen de Internationale Lerarenopleiding Engels. Femmy stopte na een half jaar, Juul na een jaar. Vervolgens besloten ze samen een appartement te kopen, en de Pabo te gaan doen. Na de Pabo (afgerond met vrijwel identieke cijferlijsten) werkten ze beiden als leerkracht in het basisonderwijs, gecombineerd met een studie (Femmy Pedagogische Wetenschappen en Juul Culturele Antropologie). Femmy: ‘We maakten echt wel eigen keuzes, maar kwamen gewoon beiden uit bij interesse in het onderwijs.’

En soms worden mensen een beetje boos omdat ze niet de reactie krijgen die ze verwachten, zonder door te hebben dat ze iemand anders voor zich hebben. Dat is wel eens vervelend, want je krijgt niet altijd de kans het uit te leggen.’ VERSCHILLEN Op de vraag waarin ze dan toch verschillen, volgt een lange denkpauze. ‘..Femmy is ambitieuzer,’ zegt Juul uiteindelijk. ‘En Juul is avontuurlijker, die wil altijd iets ondernemen,’ zegt Femmy, ‘maar verder lijken we in bijna alles op elkaar. Alhoewel, niet als het over mannen gaat, haha. Onze partners zijn compleet verschillend. Zij moesten er overigens in het begin wel aan wennen dat we zo hecht verbonden zijn. Juul en ik zien elkaar, ook nu we beide kinderen hebben, iedere dag. En als we belangrijke beslissingen maken, overleggen we dit altijd samen. Onze partners hebben dit inmiddels geaccepteerd omdat ze zien dat het ons goed doet. Onderdeel van een tweeling zijn maakt je misschien afhankelijk, maar ook heel sterk. Wij zien het echt als geluk hebben.’

VERWARRING Uiteraard vergissen mensen zich regelmatig. ‘Zelfs onze kinderen hangen per ongeluk wel eens aan het verkeerde been,’ lacht Juul, ‘de verwarring is logisch en helemaal niet erg, maar je merkt wel dat het mensen onzeker maakt als ze écht niet weten wie wie is.

23

Famous twins Van sommige beroemdheden weten we dat ze tweeling zijn (Frank en Ronald de Boer), maar anderen komen als een verassing (Ashton Kutcher!). Hier een overzicht van een aantal famous twins. Zoek de verschillen!

1 2 3 4

Niet te missen in dit rijtje: de Olsen twins Mary Kate en Ashley Gisele Bünchen en haar tweelingzus Patricia. Surprise, surprise: Ashton Kutcher met zijn tweelingbroer Michael. Je zou het zo niet zeggen, maar: dit is écht Scarlett Johansson haar tweelingbroer Hunter.

VAN EIGEN BODEM:

5 6 7 8

De Boer-broertjes. De Nederlandse schaatsbroertjes Michel en Ronald Mulder rijden elkaar niet in de wiel..eh, ijzers. Sander en Arnout Brinks van de band Tangerine, ook bekend van De Wereld Draait Door. Tim en Tom Coronel zijn autocoureurs en bekend van die hoogst irritante All Secur-reclame.

EN DEZE CELEBRITIES HEBBEN ZELF EEN TWEELING GEKREGEN:

9 10 11 12 24

Angelina Jolie en Brad Pitt: Knox en Vivienne Sarah Jessica Parker en Matthew Broderick: Marion en Tabitha Jennifer Lopez en Marc Anthony: Emme en Max Mariah Carey en Nick Cannon: Moroccan en Monroe

2

1

4 3 6

5 8

7

12

9 10

11

SENSOR 14, JAARGANG 19 25

kwestie

SENSOR DENKT ER HET ZIJNE VAN

Wanneer gaat de Pabo hier eens aandacht aan besteden?

PESTEN Rots en Water, Kanjertraining, de PRIMA methode: een greep uit de vele anti-pestprogramma’s die op basisscholen worden ingezet. Maar hoe zit het met de voorbereiding op de Pabo als het aankomt op pesten? Daar ligt immers de basis. Wat blijkt? Studenten krijgen amper les in het herkennen van pestgedrag, laat staan het aanpakken ervan. Dat moet anders. OLGA HELMIGH

Uit onderzoek van Een Vandaag komt naar voren dat 66 procent van de ondervraagde Pabostudenten aangeeft geen les te hebben gehad over pesten. Terwijl de problematiek groot is: 1 op de 10 kinderen wordt structureel gepest. Een vragenronde op ons eigen Pabo’s lijkt te bevestigen dat het eeuwenoude fenomeen weinig aandacht krijgt. ‘Het vak ‘Pedagogiek & Onderwijs’ gaat in op het creëren van eenheid in een klas’, vertelt Sebastiaan, derdejaars Pabo in Nijmegen. ‘Pesten wordt daarbij even aangestipt: dat je het zo veel mogelijk voorkomt door een goeie dynamiek in je klas te ontwikkelen.’ Klinkt goed, logisch ook, maar bij pesten gebeurt er veel meer dan alleen een duwtje hier, een scheldwoord daar, een reprimande en een constructief gesprek tussen de pester en gepeste. Het reikt tot ver buiten het klaslokaal: op het speelplein, op weg naar huis, op het grasveldje in de wijk. Het kan zelfs je veilige, eigen omgeving (bijvoorbeeld thuis of tijdens vakanties) binnensijpelen via Facebook en Whatsapp; een constant aanwezige dreiging.

Niet genoeg Je kunt als leraar dus ogenschijnlijk een gezellige klas hebben, waar je af en toe brandjes blust of een gesprek aangaat, met de ouders erbij. Maar vaak zit de wond bij gepeste kinderen dieper en zijn gesprekken en consequenties voor de pester niet genoeg om het pesten te laten stoppen. ‘Ik heb zeker meer behoefte aan les over pesten en wat je ermee moet’, aldus Linde, studiegenoot van Sebastiaan. ‘Nu ga ik op mijn intuïtie af, probeer op mijn

26

stage klassikaal door te dringen dat niemand het fijn vindt om gepest te worden. Je doet een beroep op gezond verstand en empathie. Daarna houdt het op met mijn kennis en kunde. Eigenlijk best vreemd dat de Pabo er zo weinig aandacht aan schenkt.’

Tegennatuurlijk ‘Een klas is géén basis voor een sociaal veilige omgeving, het is een kunstmatig en tegennatuurlijk gevormde structuur’, stelt hoogleraar Ron Scholte, spreker op een inspiratieseminar over pesten. ‘Je zou kunnen stellen dat het vanuit biologisch perspectief absurd is om grote groepen kinderen in leeftijdscohorten gedurende een aantal uren van de dag bij elkaar te plaatsen. Daarnaast wordt van deze groep kinderen verwacht dat deze homogeen is en dat de kinderen zich gedragen, ontwikkelen en samenleven volgens de normen die extern bepaald zijn en op de gehele groep van toepassing is. Daarbij zien we voor het gemak over het hoofd dat kinderen zich niet volgens een standaard stramien ontwikkelen en er dus grote diversiteit is in een klas. Fysiek accepteren we die diversiteit, maar sociaal, psychologisch en pedagogisch niet. Het is zaak te erkennen dat een volledige stabiliteit niet mogelijk is, maar dat je binnen een realistische setting naar het grotere geheel kijkt en samenwerkt om het zo veilig mogelijk te maken. Bij pesten zijn niet alleen de pester en gepeste betrokken. Maar liefst 85 procent van de klas is omstander en beïnvloedt sterk het proces, op allerlei manieren.’

‘Een structureel verschil tussen pesten en plagen’

Apen Bioloog Patrick van Veen, eveneens spreker op het seminar, benadert het fenomeen pesten vanuit zijn specialisme. ‘Als je kijkt naar apen, die heel dicht bij ons staan, zou je kunnen concluderen dat ‘pesten erbij hoort’, een soort instinct. Toch is er een heel groot verschil tussen iemand structureel pesten, en plagen. Dat verschil moet je als leraar exact herkennen. Er móet ruimte zijn voor plagen. Zo bepaal je in een groep je plek, schat je in wat je bij iemand wel en niet kunt maken. Je tast grenzen af. Dat is gezond. Kinderen hebben die ontdekkingstocht nodig. Als leraar moet je inschatten waar de grens van aftasting ligt en waar je duidelijk ingrijpt en afbakent.’ Overigens pesten apen alleen als kind en puber, zodra ze volwassen zijn houdt het direct op. ‘Dat komt omdat ze in de familie hun positie bemachtigen en deze behouden. Ze hebben geen wisselende settingen, zoals een klas, werkplek of vriendenkring.’

Verplicht vak De Pabo’s zouden verplicht een vak moeten wijden aan pesten, waarin centraal staat hoe je pesten herkent en wat je zoal kunt doen. ‘Je moet getraind zijn om de signalen op te vangen. Een kind kan bijvoorbeeld elke middag aanbieden na te blijven om te vegen of op te ruimen, puur om te ontwijken dat het in een penibele situatie komt op het schoolplein’, aldus Scholte. ‘Als

leraar kun je de motieven nagaan, in plaats van klakkeloos de hulp te accepteren onder het mom ‘ach, wat een lief en hulpvaardig kind!’. Het is tevens belangrijk om in je klas te kijken naar de aanmoedigers, de zwijgers en de werkelijke pesters. Breng de groep in kaart, en visualiseer het. Zet kinderen bij elkaar op een strategische manier, laat onwaarschijnlijke duo’s juist samenwerken. Maar laat ook een bepaalde mate van plagen toe: dat hoort er bij. Dat is gezond.’ Als aankomende leraren beter beslagen ten ijs komen als het om pesten gaat, valt meer te behalen dan nu als het aankomt op preventie en beheersing van de problematiek. In plaats van ter plekke aanmodderen zonder enige voorkennis.

REAGEREN?

Twitter (@sensormagazine) [email protected] www.sensor-magazine.nl

SENSOR 14, JAARGANG 19 27

STUDENTEN WONEN TUSSEN DE OUDEREN

Scheuren

IN HET VERZORGINGSTEHUIS

Kijk eens naar deze foto: twee jongeren met hun opa en oma? Mis! Het zijn huisgenoten. Sinds kort wonen vijf studenten tussen de ouderen in woonzorgcentrum Vreedenhoff in Arnhem. En niet zonder reden. Renée Jenniskens

Een royale kamer, een eigen toilet en douche en dat op loopafstand van de HAN. Huur per maand: 150 euro. De woonomgeving is echter wel heel bijzonder: dit is een verzorgingstehuis. En de studenten moeten als tegenprestatie iets doen voor de ouderen. ROCK ‘N ROLL Op een van de kamers scheurt student Automotive Pim Schulten regelmatig wat rock ‘n roll uit zijn originele Epiphone. Toen Pim aan de bewoners vertelde dat hij zijn elektrische gitaar mee zou nemen, zeiden zij: ‘Ach, dan doen wij ons gehoorapparaat wel uit.’ Mevrouw Snellink is 79 jaar. Zij heeft tot haar pensioen als directiesecretaresse gewerkt. Ze vindt dat de jeugd tegenwoordig dichter bij ouderen staat. ‘Vroeger had je ontzag, nu praat je gewoon met elkaar.’ Mijnheer Sonneveld wordt over twee maanden honderd. Vorige maand heeft hij Pim leren biljarten. Ingeborg Veldboom doet Communication & Multimedia Design (CMD). ‘Mijn oma was mijn beste vriendin’, vertelt ze. ‘Toen ik aan mijn ouders vertelde over deze woonplannen zeiden ze dat dat echt iets voor mij is.’ OMA’S EN OPA’S Het is een prachtige eerste voorjaarsdag, zo’n dag om naar het park te gaan. ‘Zal ik u even een arm geven?’ vraagt Pim aan mevrouw Snellink. Als Sensor de studenten vraagt of ze nog opa’s en oma’s hebben (niet dus), antwoordt ook mevrouw Snellink. ‘Die zijn dood’, zegt ze. Zij heeft nooit een man gehad. Gelukkig krijgt ze wel veel bezoek, van kleinkinderen van zussen. Zoals het neefje van zeven die maar steeds vraagt: ‘Tante Bep, waarom hebt u geen vader?’ Het was even slikken toen ze na een

28

ziekte niet meer zelfstandig kon wonen. Nu, twee jaar later, zou ze niet anders willen. Mijnheer Sonneveld heeft 43 jaar gewerkt als internationaal buschauffeur. Er is geen land in Europa dat hij niet kent. ‘Hier voel ik me net een plofkip’, zegt hij onverbloemd. ‘Ik probeer er wat van te maken, maar vrienden heb ik hier niet.’ Gaat hij dan ook niet mee met uitjes? ‘Tja, die mensen hier, die zijn zo anders. Laatst vroeg iemand mij: “Wonen uw ouders hier ook?”. Gelukkig krijg ik erg veel bezoek van mijn kinderen en kleinkinderen.’ TEGENPRESTATIE Op de kamer van Pim prijkt een foto van zijn oma. Die is twee jaar geleden overleden, hier in Vreedenhoff. Zij heeft stom toevallig zelfs opgebaard gelegen in het appartement dat Pim nu bewoont. ‘Dit heeft zo moeten zijn’, beaamt iedereen. Ingeborg vertelt dat ze een goed contract hebben: ‘Een feestje kan gerust en mijn vriend mag hier ook gewoon blijven slapen.’ Als tegenprestatie voor het goedkope wonen leveren de studenten twintig uur per maand een tegenprestatie. Een wandelingetje, achter de bar staan van De Rotonde, het café van Vreedenhoff, een spelletje. ‘Je bent heel vrij’, vertelt Ingeborg. ‘Tijdens een tentamenweek hoef je niet veel te doen, dat kun je in de vakantie wel weer inhalen.’ Pim checkt ’s avond zijn mail in de Rotonde. ’Zo kom je een beetje in contact met de bewoners.

En de koffie is er gratis’, grijnst hij. Toen bij Vreedenhoff een aantal kamers leeg kwamen te staan, is men bij soortgelijke projecten gaan kijken. Bij de ouderen is op koffieochtenden gepeild hoe die er tegenover staan. Die zeiden: ’Joh, wij hebben onze kinderen toch ook groot gekregen!’ Alles is nu nog een experiment en er wordt permanent geëvalueerd. Eenmaal aangekondigd bleek de belangstelling enorm, tien studenten zijn op hun motivatie uitgekozen voor een gesprek met een commissie waar ook bewoners in zaten. Moet je een bepaald soort student zijn om hier te kunnen aarden? ‘Je moet met ouderen kunnen omgaan’, vinden de twee. ‘De studenten die hier wonen, zijn niet zo van het feesten en uitgaan’, vindt Ingeborg.

PENSIOEN Als de studenten uitgestudeerd zijn, moeten ze weg. ‘Dus blijf ik gewoon heel lang studeren’, grapt Pim. Later vertelt hij over die studieplannen. ‘Sinds ik hier woon, is mijn kijk op mijn studie erg veranderd. Ik wil helemaal niet stoelen gaan ontwerpen bij Porsche maar juist iets voor mensen betekenen. Ik wil straks een master doen die techniek en maatschappij combineert.’ Na de wandeling volgt een kleine rondleiding langs alle kamers. Terwijl Ingeborg over haar 28 vierkante meter vertelt, rent ze opeens de kamer uit. Aan de overkant heeft een vrouw om hulp geroepen en een toevallige voorbijganger is helemaal in de stress geschoten. ‘Dat doet ze altijd’, stelt Ingeborg de bezoeker gerust. ‘Dat komt wel goed.‘

SENSOR 14, JAARGANG 19 29

OP ZOEK NAAR OPLOSSINGEN DIE BEWEGING TIJDENS WERK STIMULEREN

Zitten is het

nieuwe roken Een volle werkdag ineengezakt achter je computerscherm doorbrengen en ’s avonds voor de televisie? Niet als het aan het Instituut Sport- en Bewegen ligt. Daar zijn ze volop bezig hun werknemers in beweging te houden. LAURENCE DE LA PORTE

De redactie van Sensor besloot als proef te vergaderen aan zogeheten ‘bewegingsmeubilair’: acht hometrainers aan een hoog bureau. Onder het brainstormen kunnen onze benen dan wat werk verrichten. Voordeel: we fietsen er meteen de taart af die een collega heeft meegenomen voor haar verjaardag. Nadeel: het wordt ontzettend warm in de kleine gesloten ruimte. Al is dat meteen ook een voordeel, want de vergadering duurt een stuk minder lang dan normaal… STAAN In het Gymnasion wordt al flink gebruik gemaakt van ‘swoppers’ (krukken waarop je in beweging blijft omdat ze een beetje wiebelen en geen leuning hebben), ‘stoelfietsen’ en ‘sta-bureaus’. Bij een rondleiding vertellen twee HAN’ers van de ondersteunende afdeling enthousiast dat ze zonder deze hulpmiddelen niet hetzelfde aantal uren zouden kunnen maken. Eentje is herstellende van een hernia en een gebroken enkel, dus mag ze niet lang stil blijven zitten. Haar collega heeft slijtage. Zij staat achter haar bureau: met één druk op de knop zoeft het zo op sta-hoogte. Lang zitten is voor haar ook niet goed, maar hiermee is ze wél in staat volle dagen te maken. ‘Ik sta zes van de acht uur!’, roept ze vrolijk. Hoe fijn dit voor beide dames ook is, het meubilair is niet speciaal ontwikkeld voor medewerkers met lichamelijke klachten. Iederéén heeft baat bij meer beweging. Rianne den Heijer is docent/onderzoeker en ‎teammanager Health Promotion & Performance (verantwoord op de fiets tijdens het telefonisch interview!). Ze legt uit: ‘Inactiviteit is slecht voor je gezondheid. Als je meer beweegt heb je een betere bloeddoorstroming waarmee je welvaartsziekten tegengaat.’ Welvaartsziekten zijn aandoeningen die we krijgen omdat we ongezonder zijn gaan leven: naast minder bewegen eten we slechter, met als gevolg overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. ‘Drie keer per week naar de fitness weegt niet op tegen al dat zitten op een dag.’

30

Rianne den Heijer: ‘Iedereen heeft baat bij bewegen.’

HARTSLAG ‘Zitten is het nieuwe roken’, is een veelgehoorde uitspraak, met dank aan bewegingsgoeroe Erik Scherder. Zijn boek voert al tijden de toppen aan. Bewegen is hip, maar hopelijk geen modegril, want die zijn maar tijdelijk, ‎meent Joris te Molder, docent bij ISBS: ‘Je wilt niet dat bewegen het nieuwe Montignaccen wordt.’ Te Molder doet onderzoek op een basisschool. ‘Het is eigenlijk heel onlogisch dat we van jongs af aan leren om stil te zitten, terwijl kinderen zo beweeglijk zijn en een korte spanningsboog hebben. We zijn nu bezig met oefeningen waarbij ze matig intensief bewegen, met een licht verhoogde hartslag. Leerlingen krijgen de keuze of ze op een bureaufiets of een swopper de les willen bijwonen, en bepalen daarmee zelf hun houding.​Uit die onderzoeken blijkt dat ze zich bewegend beter kunnen concentreren. Meer dan drie miljoen Nederlanders hebben een zittend beroep. De richtlijn is om elk half uur twee tot drie minuten te bewegen, het is belangrijk mensen zich daarvan bewust te maken. Het liefst leren we dit al op de basisschool. Om een voorbeeld te noemen: met gebruik van energizers, kleine beweegmomenten waarbij kinderen in de rekenles het antwoord op vier plus twee springen.’ FILE Ook Eric Versluijs, adjunct-directeur, meent dat bewustwording de sleutel is. De meeste mensen zitten de hele dag: ‘Dat begint al bij het in de file staan op weg naar je werk, en vervolgens op kantoor achter de computer. Een uurtje sporten ’s avonds compenseert dat niet meer. We willen een gezonde werkomgeving, voor duurzame inzetbaarheid.’ Vandaar dat ze over de hele afdeling veranderingen doorvoeren. ‘De koffiezetapparaten staan niet meer op de kamers zelf, zodat er een extra loopje is, en ook de printers staan op andere plekken.’ Hij geeft zelf het actieve voorbeeld. Wie bij Versluijs langs gaat, moet plaatsnemen op de fiets in zijn kantoor, en zelf zit hij er ook regelmatig op: ‘Ik heb geen bureaustoel meer. Ik sta, of ik fiets, of ik zit op de swopper. Afwisseling is het beste.’ Let wel: dit gebeurt bij Sport en Bewegen, waar de medewerkers graag en veel met bewegen bezig zijn. Den Heijer: ‘De vraag is wat er gaat gebeuren bij minder actieve beroepsgroepen. Zo kregen ouderen eens een beweegtuin, maar daar werd geen gebruik van gemaakt. Uit vervolgonderzoek moet blijken hoe je de rest bereikt. De fietsjes zijn een middel om bewustwording te bevorderen. Meer bewegen kan door net wat vaker naar iemand toe te lopen in plaats van te mailen, en een rondje te lopen in de pauze. We moeten toe naar een bredere gezondheids- en vitaliteitsvisie, waar bijvoorbeeld naast beweging werkdruk wordt aangepakt en mindfulness een rol kan spelen.’

Joris te Molder: ‘Elk half uur drie minuten bewegen.’

31

Het zelfportret als verwerkingsproces Robin Munnich is al jaren bezig met fotografie, en ze is pas 20. Tijdens de eindopdracht van haar middelbare school, enkele jaren geleden, heeft ze deze kunstvorm, in combinatie met poëzie, gebruikt om af te rekenen met een slechte periode uit haar verleden. ‘Op die manier heb ik het donker achter me kunnen laten. Ik geniet nu van het licht.’

TEKST: HERMAN VAN DEUTEKOM // FOTO: ROBIN MUNNICH

Al op vrij jonge leeftijd is Robin op een creatieve manier bezig met fotografie. Ook al moet ze het doen met een simpel fototoestelletje, de eerstejaars Pedagogiek maakt dan al, rond haar twaalfde, geen gewone kiekjes. ‘Ik dacht er echt over na hoe ik mezelf of anderen in beeld nam. En wat ik bedacht, werkte ik uit op papier. Ik tekende bijvoorbeeld bloemblaadjes op mijn gezicht, of ik deed er verf bij. En daar maakte ik dan foto’s van. Ja, toen maakte ik al veel foto’s van mezelf en dat doe ik nog steeds. Toen mijn moeder mij regelmatig met dat cameraatje in de weer zag, stelde ze voor dat ik maar eens een betere camera moest vragen voor mijn verjaardag. Dat was een digitale camera. Pas later kocht ik mijn eerste spiegelreflexcamera.’ FACEBOOK ALS TOOL Ze merkt al snel dat ze een voorkeur heeft voor portretfotografie. ‘Ik kijk naar gezichtstrekken, lijnen, wenkbrauwen, van alles, als het maar opvalt.’ Vooral in het begin heeft Robin moeite om potentiële modellen te benaderen. Ze vindt het moeilijk uit te leggen hoe de persoon in kwestie moet kijken, welke blik ze bij die persoon zag en weer terug wil zien. Daardoor besluit ze foto’s van zichzelf te maken, wat op zich nogal lastig kan zijn. Dit speelt overigens rond de tijd dat het maken van een selfie nog niet populair is: ‘Ik wist toen niet eens dat selfies bestonden. Het had te maken met de kunstzinnigheid van mij die ik naar buiten wilde brengen.’ Tijdens haar middelbareschooltijd wordt Facebook een handige tool om leeftijdgenoten te vragen voor een fotosessie. Als ze jongens of meisjes op school ziet lopen die ze interessant vindt, zoekt ze uit hoe ze heten en benadert hen via dit populaire sociale medium. ERWIN OLAF De ontdekking van Erwin Olaf, de bekende Nederlandse fotograaf, is een belangrijk moment in haar persoonlijke ontwikkeling als fotograaf. ‘Van zijn serie Paradise Portraits was ik helemaal ondersteboven, met name de clowns. Zeer indringend. Dat zorgde ervoor dat ik me meer in zijn werk ben gaan verdiepen. Hij komt altijd met originele ideeën in zijn werk. Dat spreekt mij ook erg aan. Om iets te bedenken wat nog niemand heeft gemaakt.’ Daarbij maakt Robin zowel gebruik van kleur als zwart-wit. Die keus verschilt per foto. ‘Ik kijk hoe de foto op mij het sterkst, het meest indringend overkomt. Als dat zwart-wit is, dan kies ik daarvoor.’ Na haar middelbare school lijkt een fotografieopleiding een logische vervolg. Maar daar kiest ze niet voor: ‘Ik heb voor Pedagogiek gekozen omdat ik voor mijn werk liever iets sociaals doe. Fotografie zie ik meer als hobby waar ik mijn creativiteit in kwijt kan.’

32

PASSIE

‘Ik kijk naar gezichtstrekken, lijnen, wenkbrauwen’ OVERSPOELD DOOR EMOTIES Vanaf haar geboorte heeft Robin een lastige band met haar vader. Op een bepaald moment besluit ze afstand te nemen. Door de relatie van een afstand te bekijken, beseft ze dat het niet goed is. Ze wordt overspoeld door emoties die ze een plek weet te geven door er gedichten over te schrijven. ‘De gevoelens die ik beschrijf, probeer ik in beeld te vangen. Rond die tijd zit ik in het laatste jaar van mijn middelbare school en wil ik mijn eindopdracht doen met fotografie. Maar ik merkte dat ik alleen fotografie niet uitdagend genoeg vond als eindopdracht.’ Dan besluit ze om de foto’s met haar gedichten te combineren. ‘Ik maakte een selectie van de gedichten die ik al geschreven had en daar heb ik passende foto’s bij gemaakt. Uiteindelijk heb ik er een mooi boekwerk van gemaakt, genaamd ‘Beeldspraak’. Binnenin staat op de ene pagina een gedicht en op de pagina ernaast een foto. Alle foto’s en de gedichtenpagina’s zijn in zwart-wit. Alleen bij het laatste gedicht heb ik de titel in kleur gezet, als een symbool naar de toekomst. Door op deze manier te eindigen, houd ik de mogelijkheid open voor een positief vervolg op Beeldspraak. De kans is groot dat dat vervolg er komt. Ik heb het donker nu al een tijd geleden achter me te laten. Ik geniet met volle teugen van het licht.’

SENSOR 14, JAARGANG 19 33

facebook.com/ sensormagazine

Voor je dagelijkse portie studentennieuws, winacties, uitgaanstips en Hannah. Praat mee en geef je mening!

LIKE, VOLG en CHECK sensor

www.sensor-magazine.nl De digitale thuishaven van Sensor waar alles samenkomt. Lees het nieuws en onze vaste column, laat je inspireren door de UIT-agenda, en check winacties, fotoalbums en de digitale Sensor.

34

@sensormagazine Volg ons voor het laatste HAN nieuws. Stel je vraag, tip ons, en reageer op oproepjes en winacties.

GELD VERDIENEN MET GEZONDE LEEFSTIJL

Het gezondste gezondste dorp van Nederland Wat hebben een app om elkaars hond uit te laten, een motivatie-drone en ‘Het leger des fruits’ met elkaar gemeen? Het zijn allemaal ideeën die bedacht zijn door studenten om ervoor te zorgen dat Wijchen in 2018 het gezondste dorp van Nederland is. De beste ideeën worden gebundeld en uitgewerkt tot prototypes. Uiteindelijk kunnen een of meer concepten in aanmerking komen voor een budget van 5000 euro, beschikbaar gesteld door het project Gelderland valoriseert! TEKST: RUUD KROES // FOTO: RALPH SCHMITZ

In de zaal van Zorgcentrum Meander is de brainstorm al in volle gang. Zo’n zestien studenten zijn verdeeld in vier groepen en druk bezig met het plakken van post-its. ‘Ik heb ze de opdracht gegeven om minstens honderd ideeën per groepje te bedenken’, vertelt Sylvia Bronkhorst van het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap (CVVO) van de HAN. Ze begeleidt HANstudenten die zich aangemeld hebben. Maar op welke vraag zijn deze ideeën eigenlijk het antwoord? Bronkhorst hoeft niet lang na te denken: ‘Bedenk iets, bijvoorbeeld een dienst of applicatie, zodat jongeren gemotiveerd worden om zich in te zetten voor een gezonde leefstijl van zichzelf en anderen.’ De vraag blijkt afkomstig van het Virtueel Leefstijlcentrum dat speciaal opgericht is om Wijchen in 2018 in het gezondste dorp van Nederland te veranderen. Volg de robot Op de post-its zijn soms raadselachtige teksten te lezen. ‘Volg de robot’, heeft student Sociaal Pedagogische Hulpverlening Bart Geurink genoteerd. ‘Ik moest denken aan zorgrobots die in de hulpverlening bij ouderen ingezet worden. Mensen meer laten bewegen doordat ze robots nadoen.’ Dat in de brainstormfase echt alles mag, blijkt uit het idee ‘de motivatie-drone’: ‘Stel je voor dat je door het park loopt en een drone moedigt je aan om meer te bewegen en dat er dan overal drones rondvliegen die hetzelfde doen.’ De student die het bedacht heeft, is super enthousiast maar helaas (of gelukkig?) haalt de motivatie-drone het eind van de dag niet. Ook het ‘leger des fruits’ idee valt op. Leger des fruits? ‘We willen fruit uitdelen aan mensen met een ongezonde leefstijl’, aldus Bart Geurink. Uiteindelijk blijkt het idee toch niet te voldoen aan de criteria: nieuw, aantrekkelijk en fabriceerbaar.

Langer doorkauwen Tijdens een pauze reageert Amanda van Zetten, student Communicatie & Multimedia Design, lauwtjes op de vraag of ze hier is om 5000 euro te verdienen. ‘Ik kom zelf uit Wijchen. Hier kan ik echt iets betekenen. Ik ben niet bezig met het geld.’ Ook Frank Aldershoff, docent van de Informatica en Communicatie Academie, is begeesterd: ‘Het leuke van deze challenge is dat studenten meer vanuit het beroepsperspectief gaan denken en doen. Ook leren ze om wat langer door te kauwen op ideeën en niet te snel op te geven.’ Aan het eind van de dag beoordeelt lector René Bakker de concepten. Alle vier de groepen hebben veelbelovende concepten bedacht die ze mogen doorontwikkelen. ‘Life is the hardest game’, je persoonlijke doelen behalen in de vorm van een game, is een voorbeeld van zo’n concept. Sylvia Bronkhorst is tevreden met de voorlopige oogst. ‘Mooi om te zien hoe allerlei studenten van diverse studies samenwerken. Dit zijn heerlijke studenten om mee te werken. Ze zijn zo eager.’

SENSOR 14, JAARGANG 19 35

Mededelingen OP ZOEK NAAR DE AGENDA? KIJK OP WWW.SNSR.NL

In deze rubriek is plaats voor aankondigingen die interessant zijn voor medewerkers en/of studenten. De redactie kan inzendingen weigeren of inkorten. Nummer 15 van jaargang 19 verschijnt op 8 april; de deadline van dat nummer is 30 maart. Informatie voor de agenda of de mededelingen kan worden gestuurd naar de redactie van Sensor, liefst per e-mail naar [email protected].

ALGEMEEN STUDIEMIDDAG NETWERK DIVERSITEIT FACULTEIT GGM Op 9 april 2015 organiseert het Netwerk Diversiteit Faculteit GGM voor medewerkers, studenten en professionals uit het werkveld haar jaarlijkse themamiddag. Tijdens deze middag besteden we aandacht aan interculturele dilemma’s in het onderwijs en in het werkveld. Saskia van der Lijke, faculteitsdirecteur GGM en Gerit van Roekel, directeur Buro Balans, zijn de sprekers bij het plenaire gedeelte. Daarna wordt er in verschillende dialooggroepen aandacht besteed aan onderstaande vragen: Wat wordt verstaan onder multiculturele competenties? In hoeverre zou je van studenten/collega’s verlangen dat zij zich aanpassen? Hoe bepaal je wie er gelijk heeft als waarden botsen? Hoe ga je daar als Hbo-opleiding en als werkveld mee om? Wat is de meerwaarde van het bespreekbaar maken van culturele dilemma’s voor de eigen (school) organisatie? Wat zijn de specifieke culturele dilemma’s waar Hbo-opleidingen tegenaan lopen? Het programma duurt van 13.30 uur tot 17.00 uur en wordt afgesloten met een hapje en een drankje. Aanmelden: [email protected] Meer informatie: http://blog.han.nl/diversiteit

36

GO SHORT KOMT NAAR DE HAN! Van 8 tot 12 april 2015 vindt de zevende editie van Go Short - International Short Film Festival Nijmegen plaats. Go Short is hét kortefilmfestival van Nederland. Niet alleen worden awards uitgereikt voor de beste Europese, Nederlandse en studentenfilm, maar ook is er tijd voor speciale programma’s, workshops, feestjes en nog veel meer. Speciaal voor de studenten van de HAN vindt op 30 maart 2015 een preview van het festival plaats. Een voorproefje van films die tijdens het festival te zien zijn, van documentaire tot fictie, en van kunstfilm tot animatie. Ook zullen enkele korte films van HAN-studenten worden vertoond. Deze kennismaking met Go Short is voor HAN-studenten en -medewerkers gratis toegankelijk en vindt plaats op 30 maart in het auditorium (lokaal A005) van de Kapittelweg 33 in Nijmegen. Aanvang 19.30 uur. DEEL JE STAGE-ERVARING MET TV-PROGRAMMA 3ONDERZOEKT! 3Onderzoekt is hét journalistieke jongerenprogramma van de EO waarin presentatoren misstanden aan de kaak stellen en slachtoffers een stem geven. De presentatoren gaan op zoek naar antwoord op een prangende vraag die voortkomt uit persoonlijke betrokkenheid, verontwaardiging of verbazing over een onderwerp. In elke aflevering gaat één van de presentatoren ervaren hoe het is om zelf onderdeel of onderwerp te zijn van het verhaal. Het programma 3Onderzoekt is erg benieuwd naar jouw stage-ervaringen. Wij hebben een enquête opgesteld en de resultaten zullen gebruikt worden voor een uitzending van 3Onderzoekt, het journalistieke jongerenprogramma op NPO3. Heb jij slechte ervaringen? Of juist heel positieve? Wij horen het graag! Via

[email protected] of 06-29017799 kun je contact opnemen.

NIJMEEGSE NACHT VAN DE FOOI Op zaterdag 30 mei vindt de elfde editie van Nacht van de Fooi plaats. De deelnemende horecagelegenheden staan hun fooi af aan vijf kleinschalige en duurzame ontwikkelingsprojecten. Dit jaar is gekozen voor Afri-Can, AquaQuest, Geefeenkoe, Knowledge for Children en Product of Prison. Het centrum van Nijmegen zal op 30 mei de hele dag in het teken staan van de Nacht van de Fooi. Verschillende artiesten en bandjes zullen optreden in deelnemende horecagelegenheden om de Nacht van de Fooi tot een groot succes te maken én zoveel mogelijk fooi op te halen. Voor meer informatie: www.nachtvandefooi. nl. Nacht van de Fooi is ook te volgen via Facebook, Twitter, LinkedIn en Instagram. DE 40E EDITIE VAN ARNHEMS OUDSTE POPFESTIVAL, DE PAASCONCERTEN De Paasconcerten op Popcentrum Jacobiberg is Arnhems oudste popfestival en viert haar 40e editie! Het doel en de formule van de Jacobiberg Paasconcerten is al die jaren ongewijzigd gebleven. Er wordt een podium geboden aan lokaal poptalent

ongeacht welke stijl. Singer-songwriters staan naast stonerrockbands op de poster en psychedelische bluesbands worden afgewisseld met live electrodance-acts. Die variatie is al 40 jaar lang het kenmerk van de Paasconcerten. De veertigste eendaagse jubileumeditie vindt net zoals de allereerste versie ook alleen op eerste Paasdag plaats. Maar dan wel uit de kluiten gewassen! De jubileum-line-up bestaat uit acts die de laatste 10 jaar al eens op de Paasconcerten hebben gespeeld of op een of andere manier een link hebben met de Jacobiberg. Line-up: Shaking Godspeed, Het Geluid van Arnhem, Hömpfdingå, Mannheim, Public Outcry, Diggeth, Lada. http:// jacobiberg.nl/ (+beeld)

VRAAG & AANBOD Gezocht! Vrijwilligers kinderkampen De Stichting Ontspanning en Recreatie Nijmegen zoekt vrijwilligers voor het begeleiden van kinderkampen voor kinderen die een extra week vakantie goed kunnen gebruiken. Interesse? Mail (martijn. [email protected]) of bel (06-43873745) met Martijn. Eigentijdse passie op de trap! Studenten zingen en spelen De lastpost Op donderdagavond 2 april van 19:00 tot 20:00 uur wordt de nieuwe passie De lastpost, een veelstemmig verhaal uitgevoerd op een uitzonderlijke locatie: de trappen van het Erasmusgebouw van de Radboud Universiteit van Nijmegen. Uitvoerenden zijn het Campuskoor Veelstemmig , studentenkoor Carmina Ludicra en het studententheatergezelschap Op Hoop van Zegen. www.delastpost.nl

WIN KAARTEN VOOR #GOSHORTFILMFESTIVALNIJMEGEN! Het Go Short Filmfestival beleeft dit jaar al weer zijn zevende editie. Het vindt plaats van 8 tot en met 12 april in Nijmegen. Uit meer dan 2900 inzendingen zijn de 300 beste Europese films van het afgelopen jaar geselecteerd. Al deze films komen in aanmerking voor de Go Short Awards. Aangezien katten de supersterren zijn van het internet (geen filmster die hieraan kan tippen), toont Go Short een filmblok vol met korte kattenfilms: van krolse kunstfilms tot virale Youtube-hits. Daar kun je best even voor gaan zitten! Voor het Go Short Filmfestival 2015 mag Sensor 2 kaarten weggeven. Ben jij een ultieme shortfilmliefhebber of een filmliefhebber in het algemeen? Stuur dan een e-mail naar [email protected]. Doe dit wel vóór 2 april. Vermeld #GoShortFilmFestivalNijmegen als onderwerp, dan mag jij misschien een filmblok uit het reguliere programma bekijken! Meer informatie en het volledige programma: www.goshort.nl

SENSOR 14, JAARGANG 19 37

ONDER

In deze rubriek test Sensor voor jou alles wat los en vast zit. Van kant-enklare sateetjes en huiswijnen tot deodorant en dansvloeren.

DE LOEP

Aan welke shampoo kun je je harde euro’s het beste uitgeven om haar als Mari van de Ven te krijgen? Sensor test low budget shampoos.

1. EUROPROFIT ESSENTIAL HAIR 300 ml € 0,39 De goedkoopste van de opties, en voor die luttele centen krijg je een shampoo die schuimt als een schuimfeestje aan de Costa Brava, maar een stuk frisser ruikt en na afloop je haar achterlaat alsof Ankie van Grunsven herself jouw manen wekenlang met een zachte borstel heeft bewerkt. Top! Wel vreselijk jammer van die onooglijke, niksige fles.

2. TREKPLEISTER SHAMPOO KOKOS 500 ml €0,99 ‘Exotische kokosgeur’ staat erop, en dat klopt: gedurende drie minuten haren wassen waan je je op een bountystrand in Azië. Extra fijn: de shampoo is lekker dik, schuimt goed, en laat je haar vol en zacht achter. Met deze op je badkamerplankje heb je geen conditioner meer nodig. Daar had je sowieso geen ruimte meer voor; de fles is enorm.

3. KRUIDVAT SHAMPOO MILD 500 ml €0,99 De eigenmerkshampoo van het Kruidvat is niet op dieren getest, want deze rode drogist voert een proefdiervrij beleid (overigens net als Albert Heijn en Trekpleister!). De shampoo is verder een goede middenmoter, sleutelwoord: ‘prima’. Een prima dikte, ruikt prima, komt in prima fles, en je haar zit erna -tja- prima. Verwacht geen spectaculaire resultaten van deze degelijke vriend, maar hij doet wat-ie hoort te doen.

4. ALBERT HEIJN SHAMPOO BASIC 300ml €0,80 Als je toch al je macaroni in het mandje gooit, waarom dan niet meteen de shampoo van de appie erachteraan, zou je denken? Nou, doe maar niet, want deze superdunne derrie rent de fles uit, komt nauwelijks aan schuimen toe én droogt je haar uit. Hij ruikt ook nog eens chemisch. Dan nog liever een vette kop.

5. TIMOTEI ORGANIC DELIGHT 180 ml €1,19 Dat er ‘delight’ op deze tube staat is een dikke leugen, want er is helemaal niets delight-igs aan. We vroegen ons af of ze bij Timotei per ongeluk de shampoo met de gel verwisseld hebben, want de dikke smurrie laat je haar als een stroeve bos stro achter. Een welriekende bos stro, maar toch, stro. Als organic betekent: ‘na gebruik kom je met geen enkele borstel meer door je haar’, dan hebben wij liever chemisch. Sorry milieu.

CONCLUSIE 38

fles heeft. Oma zei het al: Soit: Jammer dat de allerslechtste shampoo de allermooiste Ons advies: knijp de gelijk. altijd heeft oma en eten, van een mooi bord kun je niet gedoe dan is de teveel dat je Vind ofit. Europr met fles de vul en leeg Timotei subiet shampoo van Trekpleister een goede tweede optie.

Post uit

PARAMARIBO

Judith Mellendijk (r) en Christiane Brackel, derdejaars Voeding & Diëtetiek, zetten voor de rest van dit schooljaar hun studie voort in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. Ze volgen er de minor International Sustainable Development Cooperation en brengen hun vak in praktijk op een basisschool in het district Wanica, net buiten Paramaribo.

Holi Phagwa Na vier weken Suriname hebben we al drie nationale feestdagen meegemaakt. Een van die feestdagen is Holi Phagwa, een Hindoestaans feest waarbij Hindoes het nieuwe jaar inluiden. Maar het is ook een overwinningsfeest van het goede op het kwade. Ondanks dat het officieel een Hindoestaans feest is, wordt het door de hele bevolking gevierd. Tijdens het feest wordt er met gekleurd poeder en verf gegooid. De kleuren hebben ieder een eigen betekenis. Zo staat rood voor de overwinning en groen voor hoop en vertrouwen in de toekomst. We vertrekken met al onze huisgenoten, om precies te zijn achttien, in het wit gekleed naar de Palmentuin waar het feest is begonnen. Nog voordat we de palmentuin bereiken, zitten we al onder het gekleurde poeder. De palmentuin is met muziek, dansende mensen en veel kleuren nog mooier dan normaal. Iedereen wenst je een ‘Subh holi’, wat gelukkig nieuwjaar betekent. Het mooie aan zo’n feest is dat het jong en oud met elkaar verbindt. Zelfs de allerkleinsten weten je te vinden met hun poeder. Poedergevechten tussen jong en oud zijn op deze dag heel normaal. In de avond wordt het feest verder voortgezet op het onafhankelijkheidsplein met DJ Chuckie. President Desi Bouterse spreekt het Surinaamse volk toe en wenst iedereen een mooie avond. Met 27 graden, een heerlijke drankje, af en toe een regenbuitje en een fantastische sfeer. Het kan gewoon niet beter.

Een paar dagen na Holi Phogwa worden wij nog steeds aan dit mooie feest herinnerd. Ons huis ligt nog vol gekleurd poeder en na vijf keer wassen zijn de kleuren roze en groen nog steeds niet uit ons haar. Op straat worden we lachend nagekeken. Na een aantal feestdagen te hebben meegemaakt is duidelijk geworden dat in Suriname elke nationale feestdag uitbundig wordt gevierd. Op naar de volgende!

SENSOR 14, JAARGANG 19 39

Opgetekend 2 Studenten en medewerkers tonen hun tatoeage(s) en vertellen het verhaal achter hun lichaamsversiering.

Matthijs (19) Eerstejaars Bouwkunde

‘Nee, dit is géén grap. Ik heb écht de namen van twee goede vrienden op mijn kont laten tatoeëren. Vorig jaar zomer vierde ik met vrienden vakantie op Kreta. Op een avond werden we het er niet over eens naar welke uitgaanstent we zouden gaan, dus splitsten we op. Samen met twee vrienden, Rudi en Jacco, dook ik de ene na de andere kroeg in. Jacco had kort voor de vakantie zijn ogen laten laseren, dus die moest om de zoveel uur oogdruppels gebruiken. We pendelden als gevolg steeds heen en weer. Naast het appartementencomplex zat een bar waar je voor drie euro twee drankjes en een shotje kreeg. Daar móesten we natuurlijk elke keer naar binnen. Al snel waren we ladderzat en bedachten een weddenschapsspel. Wie verloor, moest de namen van de twee anderen op zijn achterste laten tatoeëren. Je raadt het al: ik verloor. Dus wij naar de tattooshop; daar lag ik dan. Uiteraard stroomde het publiek snel toe. Lachen, gieren, brullen. Of de tatoeëerder me nog vroeg of ik het zeker wist? Nou nee. Die wil gewoon geld verdienen en zet vaker bij dronken lui tattoos op de gekste plekken. Er is maar één moment geweest waarop door mijn hoofd schoot: ‘misschien is dit géén goed idee…’, maar de

8

drank verdrong het vlug. Net als de pijn, want ik heb er geen reet van gevoeld, haha! Nu staat er ‘Jacco’ op mijn linkerbil en ‘Rudi’ op mijn rechterbil. Eenmaal terug in het appartement vertelden we de anderen wat er was gebeurd. Ze verklaarden me eerst voor gek, maar moesten uiteindelijk heel hard lachen. Mijn moeder heb ik het meteen verteld toen ze me ophaalde van de luchthaven. Ze was teleurgesteld en boos, net als mijn pa. Hoewel die, toen mijn moeder de kamer uitging, zei: ‘laat nog eens zien….’, en keihard in lachen uitbarstte. Mijn vriendin vond het minder grappig. Wat ik goed snap, haha! Inmiddels ben ik vergeten dat de tattoos er zitten: ik zie mijn eigen kont nooit. Mijn vriendin is er ook aan gewend. Tijdens de introweek stond ik te douchen, glad vergeten dat ik twee mannennamen op mijn billen heb. ‘Wat heb jij nou op je reet, man?!’, hoorde ik ineens van klasgenoten. Lachen, natuurlijk. Of ik het weg laat halen? Nee. Ik heb er eigenlijk geen spijt van. Het hoort bij de herinnering aan die vakantie. En een mooier eerbetoon aan je vrienden kun je niet maken, toch? OH

Foto: Coos Dam

8

2