Wingerd CAPACITEITSUITBREIDING... NA VIJF JAAR KLEINSCHALIG GENORMALISEERD WONEN ZIJN WE NOG STERKER OVERTUIGD VAN DIT INNOVATIEVE CONCEPT!

ERKENNINGSNUMMER P708430 Afgiftekantoor Leuven 1 BELGIE-BELGIQUE

W ingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

V.U.: P. P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo In deze editie:

Wingerd Driemaandelijkse huiskrant van het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor dementerende ouderen ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

CAPACITEITSUITBREIDING...

W oonzorgnet Dijleland

...VAN 127

NAAR

146

1

Drie pensioneringsfeesten in een notendop

2

Wetenschappelijk onderzoek

4

Via Annemie

4

Preekstoel

5

In Memoriam

5

Familiefeestjes in het Grand Café

6

Dagcentra en Kort Verblijf

6

MEMOrabel

7

In Beeld

8

In Cijfers

8

Colofon

8

leiden en laten hen kennis maken met het woonzorgcentrum en het rijke aanbod van het lokaal dienstencentrum. Dit proces maakt integraal deel uit van onze visie op “samenleven” en dankzij de vele positieve ervaringen tijdens de voorbije jaren, zijn we ondertussen ook op dit vlak klaar voor een volgende stap. We zullen het aanbod van lokaal dienstencentrum Wijnveld verder ontwikkelen in de loop van dit werkjaar en de faciliteiten uitbreiden.

STAAT ER OP HET PROGRAMMA?

Na vijf jaar praktijkervaring met het kleinschalig genormaliseerd wonen zijn we er, nog meer dan tijdens het uitzetten van de krijtlijnen van dit concept en de feitelijke omschakeling, van overtuigd dat deze innovatieve woonvorm sterk bijdraagt aan de gezelligheid van de woningen, de rust en het algemeen welbevinden van de bewoners en hun naasten.

Capaciteitsuitbreiding

WOONGELEGENHEDEN.

Het oude jaar zinderde nog na van de vele feesten, terwijl het nieuwe jaar al een vliegende start heeft genomen. Er staat in 2014 behoorlijk wat op de agenda, want De Wingerd bereidt zich - na de aankondiging eind 2012 en de enigzins valse start vorig jaar - nu eindelijk echt voor op een drastische architecturale ingreep. De bouwvergunning voor de derde bouwlaag, op de vleugel van woning 9 en 11 in site B, werd na behoorlijk wat technische en administratieve beslommeringen goedgekeurd. Na lang afwachten kunnen we nu dus concreet beginnen plannen !

WAT

PB Leuven 1 2/2444

deze werken nog eens twee totaal nieuwe kleinschalige woningen in een extra verdieping boven op woning 11. Daarmee benutten we het reeds eerder vergunde aantal woongelegenheden en vergroten we onze capaciteit met 19 extra plaatsen om samen met de andere voorzieningen in de regio een antwoord te bieden op de groeiende zorgvraag.

Ook hier staan we voor verbouwingsplannen: er zal onder andere een derde zaal aan het Grand Café bijgebouwd worden, waar er vormingen en recreatieve activiteiten zullen kunnen plaatsvinden. Deze uitbreiding zal enerzijds een aanvulling mogelijk maken op het vandaag al brede gamma dat we tot hiertoe al kunnen aanbieden in het kader van het

NA VIJF JAAR “KLEINSCHALIG GENORMALISEERD WONEN” ZIJN WE NOG STERKER OVERTUIGD VAN DIT INNOVATIEVE CONCEPT ! Financieel blijft het weliswaar knokken om de continue zorg te garanderen in de woningen per acht, maar de toegevoegde waarde is ontegensprekelijk bewezen en daarom gaan we de uitdaging graag aan om de drie groepswoningen op hun beurt uit te splitsen en op te waarderen tot zes woningen voor acht bewoners, want “leefkwaliteit” staat in De Wingerd nog altijd voorop ! Woningen 9, 10 en 11 worden straks dus ingrijpend verbouwd van woningen voor vijftien bewoners tot woningen voor acht bewoners. Niet alleen worden de leefruimtes gescheiden, er moeten nieuwe keukens en badfaciliteiten gebouwd worden én er komt telkens één slaapkamer bij. Bovendien realiseren we tijdens

24ste jaargang, nr. nr. 1 — lente 2014

Deze verbouwingen trachten we te realiseren met een minimale impact op de woon- en leefkwaliteit van de bewoners, maar het spreekt voor zich dat een ingreep van deze grootte niet ongemerkt kan worden uitgevoerd. De voorbereidingen hieromtrent zijn volop bezig en de impact voor onze bewoners zal in detail met de betrokken families besproken worden tijdens de bewonersadviesraden. We houden jullie langs deze weg ook op de hoogte wanneer de plannen zich verder concretiseren. Natuurlijk blijven we ook in 2014 verder inzetten op de integratie met onze omgeving en de participatie van de buurtbewoners. We blijven hen naar de Wingerdstraat

verenigingsleven en het lokaal dienstencentrum, maar moet anderzijds ook een antwoord vormen voor de toenemende vraag naar vergaderlocaties voor het woonzorgcentrum. Het “Wijnveldnieuws” verschijnt vier keer per jaar en wordt gratis in de omliggende wijken verspreid. Een hartelijk welkom en heel wat praktische informatie vind je tevens terug op: www.wijnveld.info. Jan Vanwezer dagelijks verantwoordelijke

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

DRIE PENSIONERINGSFEESTEN IN EEN NOTENDOP Op donderdag 19 december 2013 spraken enkele persoonlijke vrienden en befaamde collega’s uit de sector een dankwoord naar aanleiding van de pensionering van Rudiger De Belie. Wij noteerden enkele hoogtepunten tijdens deze feestelijke ‘laudatio’. Paul Coosemans, beet de spits af en nam het woord namens de vele gewaardeerde vrijwilligers in De Wingerd: ...“Verwacht niet dat ik hier met het wierookvat zal staan zwaaien of de loftrompet ga bovenhalen om uw enorme verdiensten als pionier en als directeur van De Wingerd in de kijker te brengen. Straks komen eminente sprekers de echte 'laudatio' doen, 'ad fundum'. Tenslotte ben ik maar een bevoorrechte getuige; als vrijwilliger - dat woord beschouw ik als een eretitel - heb ik twee derden van uw loopbaan van dichtbij en in diverse functies mogen meemaken.” ...“Iemand heeft me ooit gezegd dat een 'laudatio' vooral gehouden wordt voor professoren die op emeritaat gaan. Ik stel voor dit gebruik in te voeren voor directeurs die met pensioen gaan! Geef toe dat het mooi, voornaam en chic zou staan op uw visitekaartje: 'Rudiger De Belie, directeur emeritus van De Wingerd' !” ...“Namens al de vrijwilligers wens ik u een gezond, vreugdevol, en deugddoend derde-deel-van-uwleven toe! Neem van deze ervaringsdeskundige aan dat er nog heel wat te beleven valt na de pensionering.”...

Jules Van der Flaas, woonzorgmanager bij WZC De Bijster in Essen: ...“Rudy De Belie liep ik voor de eerste keer tegen het lijf in 1987 op de Antwerpse Scheldekaaien ter hoogte van het Steen. U vraagt zich waarschijnlijk heimelijk af wat die twee dertigers in die buurt te zoeken hadden. Welnu, het gebeurde tijdens de opening van de nieuwe kantoren van Sodexo . In 1987 dus. We raakten aan de praat en het klikte tussen ons. We zijn als vreemde collega's sindsdien hartelijke vrienden geworden en door dik en dun gebleven. We kijken door dezelfde zorgbril naar personen met dementie, we wisselen ideeën en ervaringen en we komen elkaar ontelbare keren tegen in de kleine wereld van commissies, werkgroepen ad hoc, instituten en comités allerhande.” ...“In de beginperiode van De Wingerd, is De Bijster al enkele jaren bezig. Ik heb het altijd als een eer beschouwd dat de directeur van De Wingerd zijn mosterd bij ons is komen halen. Dat heeft hij zelf gezegd en opvallend nederig bekend. Ik beken ook nederig dat ik altijd naar Rudiger heb opgekeken als naar een monument dat boven alles uitsteekt, want hij was een uitstekend directeur. Rudy, ikzelf en enkele collega's hebben samen gepionierd. Ik moet er in een adem aan toevoegen dat we ook veel kansen kregen van onze Raden van Beheer. Daar denk ik, wat mij betreft, nu soms met enig verklaarbaar heimwee aan terug… In Denemarken en Zwitserland snoven we de verfrissende wind op van nieuwigheden in de organisatie van voorzieningen en in de missie van de zorg voor personen met dementie - denk aan

EEN DRIE DAGEN DUREND DANKJEWEL VOOR DE DIRECTEUR ! een organisatie dicht bij de zorgvrager, veel meer zorg op maat dus beter aangepast aan de behoefte.” ...“We spiekten over de Nederlandse grens - voor ons niet moeilijk want De Bijster in Essen ligt tegen de Hollandse grens gehurkt. Wij brachten de sociotherapie in praktijk en dat was in Vlaanderen ongezien. We zorgden voor een therapeutisch woon- en leefklimaat uitsluitend voor personen met dementie en daarenboven in kleine groepen. Ik herhaal: in Vlaanderen ongezien. Dat verschilde hemelsbreed van de toen (en helaas zelfs nu nog hier en daar) gangbare praktijk in woonzorgcentra met gróte groepen ouderen inbegrepen personen met dementie en in grote lokalen. Ja, dames en heren, wat wij toen in praktijk brachten, heet nu kleinschalig genormaliseerd wonen. Niet waar Rudiger? What's in a name. Wij déden het al voor die term werd uitgevonden...” ...“Ik kijk vol bewondering naar De Wingerd. Ik weet zeker dat tussen het oude klooster en de Nieuwe Wingerd ook een flinke marathon gelopen is, een toonbeeld van volgehouden inzet voor innovatie voor de hele sector. Mijn applaus is voor hen… maar het is nog niet gedaan.” ...“We deden inderdaad soms wel eens vreemde dingen die ons niet altijd in dank werden afgenomen. Het doel stond ons echter altijd pal voor ogen en deed ons consequent handelen. Op onze manier deden we ons best om goede zorg voor onze bewoners te bekomen. Zo eenvoudig kan het klinken, maar zo eenvoudig is het niet om zonder kleerscheuren en met zo weinig mogelijk compromissen trachten te bereiken wat nodig is binnen financieel onguur weer.” ...“We zijn geen functionarissen die 's morgens op stap gaan en 's avonds alles aan de kapstok hangen. Zal men ons later alleen nog in een afdeling van Bokrijk monkelend gedenken en herdenken als oud-strijders en voorgangers van de nieuwe zakelijkheid? Of zal men onthouden hoeveel respect we hebben voor personen met dementie, voor onze medewerkers, voor onze vrijwilligers en voor de families. Dat respect bepaalt ons optreden en ons werk. Dat is onze leidraad. Respect is achting, eerbied en waardering. Houden zo! Laat hier geen misverstand over bestaan: het is een bevel voor wie na ons komt.”

20 december 2013: hapje klapje met bewoners en hun familie

2.

Maarten Dekker, gewezen voorzitter Stichting Zorgspectrum in Utrecht (NL): ...“Na onze eerste gesprekken in de nineties, kwam de nieuwe eeuw met interessante initiatieven. Met elkaar waren we in mei 2000 initiatiefnemers van een ontmoeting in het Provinciehuis te Utrecht waaraan delegaties uit Vlaanderen en Nederland aan hebben deelgenomen. Naast deelnemers uit de kringen van het politiek bestuur en administratie namen ook beleidsmakers en directeuren deel. De inhoudelijke reden was dat in beide landen de ouderenzorg geinspireerd werd door initiatieven van ‘kleinschaligheid’. Het jaar erna 2001 kwam er al vervolg op, hier dichtbij in het Kasteel van Ham en op uitnodiging van Minister Vogels en de Nederlandse Staatsecretaris Vliegenthart. Wat ik hiermee wil benadrukken is dat Rudy De Belie de laatste 10 tot 15 jaar naar mijn bescheiden observaties een belangrijke en vernieuwende rol heeft gespeeld ten behoeve van de ouderenzorg.” ...“Echte kleinschaligheid vraagt een aantal fundamentele keuzes die, zeker in die tijd, nogal tegen de gevestigde organisatorische opzet van verpleeg- en verzorgingshuizen of zo u wilt de rusthuizen in- gingen. Je kunt stellen: kleinschaligheid is niet voor ‘bangeriken’! Het is pionieren en grenzen verleggen.” ...“Op collegiaal niveau is Rudy een echte "collega zoeker" , daarbij laat hij zich inspireren door ideëen en initiatieven van anderen om ze vervolgens om te smeden tot een uitwerking die ‘Wingerd-proof’ is. Als ik hem vergelijk met een leerling in de tekenles kleurde hij vaak ‘buiten de lijntjes’, om vervolgens te bezien wat er aangezet moest worden en wat uitgegumd.” ...“Wat je ons in Nederland bij voorbeeld hebt leren inzien is het belang van hospitality en gastheer/vrouw-schap voor de ouderen. Een Grand Café met een lekkere maatijd en goed glas bier of wijn is toch iets heel anders dan een kop koffie met een broodje kaas. Wij hebben dat naar analogie van De Wingerd dan ook gecreëerd in het Houtens Erf.” ...“Als we elkaar troffen en ons huiswerk hadden gedaan (ik bedoel daarmee de onderwerpen die we met elkaar wilden bespreken hadden doorgenomen) hadden we niet veel tijd nodig om de Europese regelgeving ten behoeve van ouderen in elkaar te zetten, of een advies aan de G8 op te stellen hoe in de wereldorde ouderen en mensen met dementie een waardige plek kunnen krijgen.”...

DRIE PENSIONERINGSFEESTEN IN EEN NOTENDOP AFSCHEID Iets met hart en ziel doen geeft extra glans aan de professionaliteit die normaal verwacht wordt. Het voelt als rugwind in de vleugels. Ik voel me verheugd u op het einde van mijn loopbaan in alle bescheidenheid te kunnen zeggen dat ik deze taak zielsgraag opgenomen heb. Dag voor dag heb ik meer kracht, energie, hoop en geluk mogen ervaren. Dat betekent niet dat alles vanzelf gegaan is. Verantwoordelijkheid opnemen is geen kwestie van geven en nemen, maar veeleer van delen en ontvangen. Delen doe je met anderen. In de zorgsector ben je geen ordinaire 'baas' maar heb je nood aan de expertise maar ook gewoonweg de handen van velen. In de zorg sta je nooit aan het hoofd maar steeds ten dienste. Pas dan kom je vanuit vriendschap , creativiteit en kennis tot ware gedragen zorgzaamheid. Vanuit deze inspiratie mag ik u vandaag te woord staan als een dankbaar man of om het hoge woord te laten vallen, als een fiere directeur van WZC De Wingerd. In de Noormannenstraat - en velen onder u dragen daar herinneringen aan mee - heb ik gaandeweg geleerd wat kwaliteitsvolle ouderenzorg inhoudt. Er was ooit weinig aandacht voor dementerenden om nog te zwijgen over de middelen die ter beschikking stonden. Dementie was een taboe, zowel maatschappelijk als medisch. En dan krijg je dat geschenk: de ruimte om vanuit bezieling en overtuiging op zoek te gaan naar adequate opvang, niet alleen van de ouderen zelf maar zeker ook van hun familieleden. Het idee liet me niet los. Lukt het een betere zorgomgeving te creëren door dementerende ouderen een zo erkenbaar mogelijk huisgevoel te geven en hun familie daar maximaal bij te betrekken? Hoe geef je mensen met dementie waar mogelijk nog enige vorm van autonomie en zelfstandigheid? Hoe kom je tot een respectvolle benadering? Ik heb mijn oor te luisteren gelegd, niet alleen bij medici, maar ook bij collega's in binnen- en buitenland. Vaak waren er momenten van ontmoediging. Her en der hoorde ik dat het al meer dan voldoende was deze mensen in leven te houden en de familie de dagelijkse zorg te ontnemen. Maar is dat kwaliteit? Hoe bouwen we voorzieningen uit? Hoe raken we aan de nodige middelen? Hoe maken we dementie publiek bespreekbaar?

EEN DRIE DAGEN DUREND DANKJEWEL VOOR DE DIRECTEUR !

afstand, maar door mee de pen vast te houden. Intussen is De Wingerd uitgegroeid tot een waar kenniscentrum. Het maatschappelijk debat is ons gevolgd. Het begrip 'dementie' is geen taboe meer, maar een aandoening die op allerlei niveaus aandacht en middelen krijgt, die ze verdient. U kunt zich mijn dankbaarheid voorstellen dat ik daar mee de kar mocht trekken. We beschikken momenteel over gedegen ervaring en willen die delen met velen. Maar anderzijds is er straks bij een glas ook plaats voor wat nostalgie, zeker over de beginjaren met grandioze tuinfeesten inclusief fanfare en bewoners en bezoekers die meezongen en dansten. Doel bereikt: een huiselijke sfeer oproepen en toch professioneel tewerk gaan. Ook de stad Leuven en omliggende hebben baat bij onze voorzieningen, waarvoor ook uitdrukkelijk erkentelijkheid aan de stadsoverheid. Op het stratenplan kwam een nieuwe Wingerdstraat, geen eiland op zich maar een open centrum waar niet alleen professionele zorg verleend wordt, maar - ik kan het niet genoeg herhalen - ook de familieleden en zelfs de buren maximaal gebruik van kunnen maken.

18 december 2013: groot dansfeest voor medewerkers en vrijwilligers

Waren het moeilijke jaren? Ja en neen. Ja, want als directie moet je elke dag beslissingen nemen, discuteren over zorg en organisatie, beslissingen nemen met financiële gevolgen en je raad van bestuur meekrijgen. Maar vooral neen. Want elke dag bracht diepmenselijke contacten, fijne gesprekken, maar ook leren omgaan met klachten en vooral luisteren naar velen. Staat u me toe, achtbare dames en heren, een groep mensen in het voetlicht te plaatsen, zonder wie veel in het honderd zou draaien. Onze onvolprezen vrijwilligers en vrijwilligsters ! Ze stellen zich geen vragen bij het hoe of wat maar geven zich in alle maten van het mogelijke. De ene dag staan ze fier achter de toog van het Grand Café een babbeltje met bezoekers, maar de andere dag doen ze achterin in alle stilte de vaat en het opruimwerk of ze staan in een woning en zorgen mee voor de huishouding. Mijn waardering is mateloos groot en dat weten ze. Ik kan het niet genoeg beklemtonen De Wingerd is en blijft een lerende organisatie, waaraan iedereen mag participeren vanuit dienstbaarheid naar kwetsbare mensen die we met professionele maar zeker ook met empathische zorg omringen en begeleiden. Bij het einde van een loopbaan - ik heb nog wat huiver tegenover het woord pensioen - passen woorden

Ik ben hoe dan ook zeer veel verschuldigd aan mijn vrouw en mijn kinderen. Ze hebben me alle tijd gegeven om mijn engagement na te komen. Dank voor de genegenheid van vele bewoners en hun familieleden door de jaren heen. Ik heb grote achting voor mijn bestuursleden. Alle waardering gaat uit naar de leidinggevenden, de vaste artsen de medewerkers en medewerksters op alle niveaus. De vrijwilligers en vrijwilligsters heb ik al in de bloemen gezet.

Iets wat je dierbaar is loslaten is niet gemakkelijk. Maar loslaten hoort bij het leven en dan blijf je achter met de hoop dat het werk verdergaat en nog beter zal worden. In de zorg gaat het niet om winst maken maar om diepmenselijke waarden. Ik wens allen die mijn werk verder zetten dezelfde bezieldheid om alle aandacht en energie te geven aan mensen die getroffen worden door dementie en hun dierbaren. Ik hoop dat men blijft investeren in wetenschappelijk onderzoek, in het zoeken naar de juiste medicatie en het concept kleinschalig wonen trouw blijft.

HET MOOISTE GESCHENK DAT EEN MENS KAN KRIJGEN, IS DE RUIMTE OM MET PASSIE EN BEZIELING IN HET LEVEN TE STAAN... Om te beginnen heb je daarvoor een raad van bestuur nodig die ondersteunt. Dat liep niet altijd van een leien dakje, want voor iedereen was het een sprong in koude water. Maar stap voor stap groeide de overtuiging en de consensus dat De Wingerd kon uitgroeien tot een expertisecentrum. En met de tijd namen ideeën en realisaties toe. Je zit dan wel in een bureau met het schildje 'directeur' op de deur, maar het zijn de mensen die in- en uitlopen die aan de visie mee gestalte geven. De getuigen daarvan zijn hier aanwezig. Veel medewerkers van het eerste uur, medisch, paramedisch, logistiek en vrijwilligers zijn hier vanavond en zijn zelfs nog werkzaam. Ze weten waarover ik het heb en ze hebben de voorbije 31 jaar dit verhaal meegeschreven, niet van op een 24ste jaargang, nr. nr. 1 — lente 2014

van dankbaarheid. Ik durf het niet aan namen te noemen, want dan blijf ik aan de beurt. Maar de organisatoren van deze bijeenkomst hebben me echt verrast en zo groots hoefde het voor mij niet. Ik voel me zeer verplicht. Heb ik fouten gemaakt? Wat dacht u? We kwamen van een kleinschalige gemeenschap in een grootschalig project. Dat verloopt niet rimpelloos. Heb ik ooit iemand op de tenen getrapt? Kan niet anders, want je werkt met mensen en je bent zelf mens met tekorten. Kon het beter? Het zal wel en de kroniekschrijvers zullen later wel de zwakke kantjes ontdekken. Heb ik het beste van mezelf gegeven? In alle eerlijkheid ja ! Volmondig.

Met grote ogen en oren heb ik geluisterd naar wat collega's hier over mij gezegd hebben. Ik geniet van hun woorden van lof en ben hen veel verschuldigd. Maar dat hebben ze in de loop der jaren wel al ondervonden door mijn oprechte vriendschap en genegenheid voor hen en waarvan ik hoop dat deze kan blijven bestaan. Rest me alleen nog, u, achtbare dames en heren, te danken voor uw komst vanavond. U hebt de tijd genomen om hier te zijn. Wellicht heft u nu het glas op mijn gezondheid, maar weet dat ik in mijn binnenste mijn glas op uw welzijn zal uitbrengen.

Wie weet wordt De Wingerd ooit gewoon een rustoord, waar ouderen zorgenvrij kunnen genieten van hun laatste levensfase. Dat zou pas mooi zijn. Zet me alvast op de wachtlijst. Ik dank u allen zeer en van harte.

Rudiger De Belie - 19 december 2013

e-post: [email protected]

3.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

OVER TIEN JAAR MOET ER THERAPIE ZIJN VOOR DEMENTIE

VIA ANNEMIE

OPENING THE FUTURE,

“Liefde over de dementie heen”, tvuitzending op ÉÉN, 23 januari 2014: Annemie Struyf draaide een beklijvende documentaire over enkele echtparen in De Wingerd.

EEN NIEUWE AANPAK VOOR GRENSVERLEGGEND ONDERZOEK

Enkele jaren geleden namen ererector KULeuven, Mark Waer, algemeen beheerder Koen Debackere en drijvende kracht van het eerste uur Urbain Vandeurzen het initiatief voor de campagne Opening the future. Na heel wat voorbereidend werk ontplooit het initiatief nu zijn volle sterkte. Het gaat om een mecenaat op nieuwe schaal, bestemd voor geavanceerd en risicovol onderzoek, waar potentieel wel een broodnodige doorbraak mee mogelijk is.

Professor Bart De Strooper legt zich met zijn team toe op de studie van de ziekte van Alzheimer.

gaan er al vele miljarden naar onderzoek, zeker op Europese schaal, en dat moet zo blijven. Maar als je daarvan gebruik wil maken, kom je terecht in een heel complexe internationale competitie, met een relatief lage slaagkans, zeker voor bepaalde soorten onderzoek.” “En als je project toch aanvaard wordt, volgt een reeks administratieve verplichtingen. Begrijpelijk, maar die hebben met de grond van de zaak, je

onderzoek, niets te maken en zijn dus contraproductief. Volgens mij bestaat er een omgekeerde evenredigheid

toch blijft de financiering nog altijd maar een fractie van wat er besteed wordt aan bijvoorbeeld kanker- of aidsonderzoek. Rond die ziekten is maatschappelijke druk gegroeid: men wil dat die genezen of alleszins geremd worden, en dat is dan ook gebeurd. Sommige vormen van kanker zijn op relatief korte tijd van een dodelijke naar een chronische of geneesbare aandoening herleid. Aids kan geremd worden. De maatschappelijke druk die onderzoek rond deze ziekte en de financiering daarvan in de hand gewerkt heeft, zou er ook moeten komen rond alzheimer. Misschien moeten mensen zich nog wat meer bewust worden van de epidemische omvang die er zal komen door de vergrijzing van de bevolking: de volgende tien jaar zal het aantal dementiepatiënten in ons land, met alzheimer als bekendste vorm, met 50 procent toenemen …” “Zal alzheimer ooit genezen kunnen worden? Niet in de laatste fase, wanneer belangrijke delen van het hersenweefsel onherroepelijk weg zijn. Maar we begrijpen meer en meer van de voorgeschiedenis van alzheimer, die in sommige gevallen zelfs meer dan dertig jaar voor de ziekte tot uiting komt. Dat schept natuurlijk wél mogelijkheden tot preventie en afremming – op voorwaarde dat we weten wát we moeten afremmen. Daarover gaat ons onderzoek. Ja, er is

RUIMTE KRIJGEN OM MEER RISICOVOL ONDERZOEK TE DOEN,

Bart De Strooper: “Zonder de minste twijfel. Het mooie is dat we nu de ruimte krijgen om meer risicovol onderzoek te doen. Ik heb het geluk dat mijn onderzoeksgroep ook vroeger al over redelijk wat structurele financiering kon beschikken, maar daarvoor moet je projecten indienen die safe zijn. Je krijgt alleen projecten gefinancierd die al bijna klaar zijn, waarvan het resultaat dus al vrij helder te omschrijven is. Daardoor werk je aan dingen die een grote haalbaarheid hebben. Dat is belangrijk, maar het maakt werken aan echt grensverleggende doorbraken veel moeilijker. Dan weet je per definitie immers niet wat de resultaten zullen zijn. Er komen mislukkingen bij te pas, die dan niet gepubliceerd worden en dus voor klassieke kanalen niet aantrekkelijk zijn, maar die je eventueel wel een belangrijke nieuwe richting kunnen doen uitgaan.” “Je hoort soms de opwerping dat er al veel geld naar onderzoek gaat. Moet je dan echt nog een beroep doen op privégeld? Kort en bondig: ja. Natúúrlijk

4.

tussen de complexiteit van de organisatie waarin je werkt en het wetenschappelijk-creatieve. In een systeem als Opening the future is die administratieve complexiteit er niét en gaat alle aandacht naar de creativiteit. Een zegen, geloof me.” Hoop “Met de financiering van Opening the future kunnen we het spoor van zogenaamde micro-RNA’s en hun rol in alzheimer verkennen. Micro-RNA’s zijn heel kleine moleculen, die een belangrijke regulerende rol spelen in de biochemie van een cel. Wat ze precies doen, welke rol ze spelen bij de weefselverandering die zo typerend is voor alzheimer, en hoe we therapeutische kanshebbers kunnen vinden om daarop in te grijpen, dat kunnen we nu onderzoeken. Ik heb een Nederlandse neuropsychologe aangetrokken die we met het geld van Opening the future een aantal jaren kunnen betalen.” “Alzheimer is een gesel. Mensen, ook beleidsmensen, beginnen stilaan de ernst van de ziekte te begrijpen, maar

Aan HUMO vertelde Annemie zelf dat het liefdesverhaal in De Wingerd, van alle reportages in deze reeks, het dichtst bij haar kwam: “Ik vond het confronterend te zien hoe een mens helemaal kan wegglijden, tot er alleen nog maar een grootse stilte overblijft. Als we allemaal 80 of 90 en straks 100 jaar worden, gaat er véél dementie zijn. Dat is ons toekomstbeeld en ik weet niet of onze maatschappij dat kan dragen...” Tom de Leur in Het Nieuwsblad: “Het tafereel met Jan en Marcelle pakte me door de onvoorwaardelijke liefde van Jan voor Marcelle en het bijna ouderwetse respect dat ermee gepaard ging.” Twee dagen na de uitzending die meer dan 700.000 kijkers ontroerde, overlijdt Delphine, echtgenote van Fons.

dus wel degelijk hoop. Trouwens, in de wetenschap is fatalisme altijd uit den boze. Het uitgangspunt moet zijn dat er een oplossing moetkomen, en dus ook zal komen. Die boodschap van hoop kunnen we met de steun van Opening the future hopelijk wat luider verkondigen.”

“De steen is sterk, maar het ijzer breekt hem. Het ijzer is sterk, maar het vuur smelt hem. Het vuur is sterk, maar het water blust het. Het water is sterk, maar de zon verdampt het. De zon is sterk, maar de wolk verduistert haar. De wolk is sterk, maar de wind blaast haar voort. De wind is sterk, maar de mens weerstaat hem. De mens is sterk, maar de dood slaat hem neer. De dood is sterk, maar sterker dan de dood is de liefde. De liefde vergaat nooit!” *

Ludo Meyvis Campuskrant, 18 december 2013

(*) bezinningstekst uit Irak voorgedragen tijdens de afscheidsplechtigheid

MAAKT GRENSVERLEGGENDE DOORBRAKEN MOGELIJK... Creëert Opening the future nieuwe mogelijkheden?

Enkel lovende reacties in de sociale media, Facebook en Twitter:

4 VLAAMSE TOPPERS BUNDELEN HUN EXPERTISE IN DE STRIJD TEGEN DEMENTIE Christine Van Broeckhoven (prof. genetica UA), Rik Vandenberghe (prof. neurologie KUL), Bart De Strooper (prof. KUL en University College London) en Chantal Van Audenhove (prof. kenniscentrum zorgonderzoek LUCAS) beloven tastbare resultaten over vijf jaar: ¤ ¤ ¤ ¤ ¤ ¤

Onderzoek naar de oorzaken van dementie; Preventie; Vroege diagnose; Onderzoek naar therapieën; Optimale zorg voor dementerenden; Betere opvang van familie en hun omgeving.

Vlaams minister van innovatie, Ingrid Lieten (SP.a), heeft 5 miljoen euro vrijgemaakt om dit project te ondersteunen.

PREEKSTOEL BIDDEN

IS DE ADEM VAN DE

GEEST

Ik heb iets heel moois ontdekt in de Keltische mystiek. In- en uitademen met in onze gedachte een Bijbelse tekst. Wij kunnen ermee beginnen op een willekeurige zondag en de zondag nadien herbeginnen! Een week komt overeen met een mensenleven. Elke dag een aantal keren in- en uitademen. Dat is op zichzelf al gezond. Daarenboven is deze tekst een manier van bidden. Als christenen beschouwen wij de eerste dag, de dag van de geboorte of de dag van de schepping van het licht. De 8-ste dag is de dag van ons geloof in de Verrijzenis of van de nieuwe geboorte of de dag van het "eeuwig leven". Wij kunnen steeds - week na week - opnieuw herbeginnen! Ik doet al jaren en ik voel mij er heel goed bij. Ik wou gewoon de lezers van 'Wingerd' mijn geestdrift delen. In- & uitademen rond Bijbelcitaten voor de zeven dagen van de week. Een zicht van de oude Keltische kerk op de verschillende levensfases! Bron: A Celtic view of Stages of Live Philip Newell 'One foot in Eden'. ZONDAG ( de 1ste dag): Geboorte (kernwoord = Heiligheid!) Lc. 1, 35: In: Het kind dat uit u geboren wordt… Uit: … zal heilig zijn. MAANDAG (de 2de dag): Kinderjaren (kernwoord = Onschuld!) Lc. 18, 16: In: Aan hen die zijn zoals zij… Uit: … behoort het Koninkrijk Gods. DINSDAG (de 3de dag): Puberteit (kernwoord = Bewustwording!) Lc. 2, 51b: In: Bewaar deze woorden… Uit: … in uw hart. WOENSDAG (de 4de dag): Jongvolwassenheid (kernwoord = Passie!) Lc. 19, 46: In: Mijn huis zal zijn… Uit: … een huis van gebed. DONDERDAG (de 5de dag): Midden leeftijd (kernwoord = Verbintenis!) Jo. 15, 12: In: Zoals Ik u heb bemind… Uit: … bemint zo elkander. VRIJDAG (de 6de dag of heilige dag van de Moslims): Oude dag (kernwoord = Wijsheid!) Lc. 2, 30: In: Mijn ogen hebben… Uit: … Uw heil gezien.

IN MEMORIAM - SANDRA BOLANGER (1972 - 2014) EEN BIJDRAGE VANUIT HET TEAM: Sandra, Je was al een hele tijd ziek zwaar ziek. We wisten dat de tijd met ons beperkt zou zijn. Dat de kans dat je het zou halen van de ziekte heel klein was. En toch … Het is niet omdat je weet wat er te gebeuren staat, dat je er makkelijker vrede mee neemt, Dat je er op voorbereid bent noch jij noch wij Wat kan ik over je vertellen? 'Bloemenmie', zonneke in huis. Je kwam de flats binnen, straalde en trok de anderen mee in je enthousiasme. Er voor gaan, boordevol energie, betrokken, open, direct... Maar ook: niemand zo verhangen aan het leven zoals jij niemand met een grotere levenswil een grotere levenskracht. Het lot heeft je niet gespaard: je incasseerde elke tegenslag met razende vechtlust vooral, vechtend vechtend voor nog, en meer. Je grootste angst was dat iedereen je zou vergeten. Dat je alleen zou moeten vechten. Jijzelf hebt ervoor gezorgd dat dit niet is gebeurd. Als ik op bezoek kwam en voorzichtig opmerkte: "Ge houdt mij voor de gek , ge verstopt hoeveel zorgen en ongemakken ge hebt". Dan was je antwoord: " Als ik iedereen die mij komt bezoeken zou vertellen wat ik allemaal voel, komen ze niet meer en dat wil ik niet..." Je hield van mensen om je heen en zo bracht je ook mensen samen. Je bent naar buiten gekomen Uitstappen met Bryan, Robin en Niels. Uitstappen met vriendinnen, collega's, lotgenoten ... Antwerpen, het MAS , genoten van het restaurant aan het water. Met de bongobon naar Gent en het onvergetelijke 'Stropke'. Trier, Middelburg, Zierikzee O ja, de kerstmarkten: wat minder dan verwacht maar toch zo dankbaar dat je er geweest bent, samen met Bryan en je zonen. Wandelen met collega's, zelfs een rolstoel kon je niet thuis houden. De 'Action ', hoe dikwijls ben je daar niet geweest. Het werd een plaats waar Wingerd collega's mekaar ontmoetten dank zij jouw enthousiaste reacties.

ZATERDAG (de 7de dag of de Sabbat, heilige dag van de Joden): Dood als Terugkomst! Lc. 23, 46: In: Vader in Uw handen… Uit: … beveel Ik mijn geest.

Je hield van bloemen

ZONDAG (de 8ste dag, zoals de 1ste dag, de dag van de christenen = de dag van de nieuwe geboorte of de dag van de verrijzenis): Aan het cijfer 8 is geen einde; oneindig wordt ook in de wiskunde weergegeven als een liggende 8! Wij kunnen alles opnieuw herhalen voor een nieuwe week, terwijl wij ook uitzicht hebben op eeuwig leven na de dood.

Je hield van de zee

Gebed om gelijkmoedigheid! Heer, maak van mijn hart een oase van stilte en van mijn lichaam een tempel van rust. Moge mijn geest zijn als een onbeschreven blad en mijn ziel als een spiegel van licht. Maak mijn mond zonder oordeel en mijn ogen onthecht. Maak mijn oren tot luisteren bereid en leer me staan met lege handen. Dat ik mag aanvaarden wat is, mag vertrouwen wat komt en mag loslaten wat was om ieder moment op adem te komen. Heer, maak mij één met alles, één met de Bron, één met U! Piet Debruyn, naar een gebed van Hein Stufkens.

24ste jaargang, nr. nr. 1 — lente 2014

Je zei zelf : ik ben een bloemenmie. Je hebt geprobeerd om nog naar de bloemschiklessen te gaan maar toen het niet meer ging zorgde je ervoor dat er altijd bloemen stonden in julie woonkamer.

Telkens opnieuw wou je erheen enkel met Bryan, wandelen in de natuur, rust zoeken aan het strand Je hield van lekker eten De Dry Tonghen, De Rozenkrans, De Mikke, Het Vertier, De Anoor Je hield van feesten Je 40ste verjaardag werd een party waar je iedereen kon ontmoeten. Je 41ste iets intiemer maar niet minder gezellig. De afscheidsfuif van de directeur. En vooral je laatste optreden op de nieuwjaarsreceptie nu net een week geleden. Je hebt iedereen verrast met je aanwezigheid. "Ik moet daar naartoe want ik wil alle mensen zien die zoveel voor mij gedaan hebben." Fier en glunderend zei je toen: "Ik heb het gehaald hé". Ja Sandra, je liet niet los … Rust nu maar, je hebt genoeg je best gedaan, genoeg gevochten, genoeg vol- en vastgehouden. Rust nu maar. Rita Passchyn

e-post: [email protected]

5.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

EEN FAMILIEFEESTJE IN HET GRAND CAFÉ Tante Anna kon in haar vertrouwde omgeving blijven en werd niet in de war gebracht door een autorit naar een restaurant. De familieleden konden kennismaken met De Wingerd; de drempel om haar in dit "rusthuis" te bezoeken, werd zo verlaagd. Voor het verjaardagsfeestje hadden wij de kleinste zaal gehuurd en de bijhorende keuken. De soep, de hoofdschotel en de koffie werden klaargemaakt door de mensen van Sodexo. Voor de apertiefhapjes vooraf en de gateau achteraf hadden wij zelf gezorgd.

Als je 's zondags in de namiddag met een bewoner in het Grand Café wat zit te drinken, merk je dat vaak een deel van het Grand Café is afgesloten. In dat deel heeft blijkbaar een feestje plaats, vaak met kinderen. Niets voor ons denk je dan... Op 2 januari werd onze tante, die in De Wingerd woont, 95 jaar. Dat moest gevierd worden! Haar medebewoners konden wij zonder problemen op de afdeling trakteren. Wat met de familie, van wie de meesten nog nooit in De Wingerd geweest waren? Toen hebben wij Liesbet Volders, verantwoordelijke voor LDC Wijnveld, meer informatie gevraagd. Een zaal huren in Wijnveld bleek toch voordelen te hebben.

Het feestje is heel goed meegevallen. Alle familieleden zijn opgedaagd. Doordat wij de tafels op zaterdagavond al hadden klaargezet, konden wij de familie rustig ontvangen. Nadien was er nog tijd genoeg om tante Anna in haar woning op te halen. Sommige genodigden kon ze nog bij naam noemen, andere niet. De foto's geven de sfeer op het feestje weer. Op één van de foto's keurde tante Anna kritisch de verjaardagsgateau. Zij at rustig maar onverdroten verder terwijl de anderen zaten te praten. Haar taart was dan ook al op voordat wij er goed en wel aan begonnen waren. De maaltijden stonden op het afgesproken tijdstip klaar. De Sodexo-medewerkers en de vrijwilligers waren vriendelijk en behulpzaam. De genodigden waren onder de indruk: de conditie van tante Anna was beter dan ze verwacht hadden en het woon- en zorgcentrum was niet zomaar een "rusthuis". Johan en Agnes

WAT KIEZEN: DAGCENTRUM OF KORT VERBLIJF? Stel je voor dat je inwoont bij en zorgt voor een dementerende ouder en er is niemand anders in de familie beschikbaar voor hulp. De zorg is veeleisend en zwaar. Je hebt geen tijd over voor je hobby's; op vakantie gaan is niet meer mogelijk. De dementerende is nog te goed voor een definitieve opname in een woonzorgcentrum. Pauzes in de zorgverlening zouden je helpen. Het centrum voor dagverzorging of het kort verblijf is misschien de oplossing. Je vraagt je af welk van beide je moet kiezen. De Wingerd beschikt over twee centra voor dagverzorging (De Bezelaar en De Wijnstok) en één centrum voor kort verblijf (De Druivelaar). Deze drie centra bevinden zich in dezelfde vleugel van De Wingerd en Cathy Sweerts is hiervan de verantwoordelijke. Zij is eveneens verantwoordelijk voor het centrum voor dagverzorging (Hertog van Brabant) in Dijlehof. De Wingerd is in principe bestemd voor mensen met cognitieve problemen (bv. een geheugenstoornis); Dijlehof is vooral bedoeld voor mensen met fysieke problemen (bv. een moeizame mobiliteit). Naast Cathy Sweerts voert ook Brenda Van Espen de verkennende gesprekken met belangstellenden. Het kennismakingsgesprek vindt plaats in het dagcentrum, in een ziekenhuis of bij de mensen thuis. Als de familieleden nog werken, vindt het gesprek soms plaats na de werkuren. Cathy en Brenda willen vooral te weten komen hoe de dementerende zich gedraagt overdag en 's nachts, wat zijn/haar mogelijkheden en beperkingen zijn. De familie beslist zelf of de dementerende bij dit gesprek aanwezig is. Als dit zo is, wordt hij of zij bij het gesprek betrokken. Soms valt tijdens het verkennend gesprek al een beslissing, soms niet. Als er voor een welbepaald centrum gekozen wordt, is een belangrijk moment het bezoek aan het centrum. Cathy of Brenda stellen de nieuwe kandidaat aan de groep en hun begeleider voor. De centra voor dagverzorging en het centrum voor kort verblijf hebben veel gemeenschappelijk. De 'bezoekers' van de dagcentrum en van het kort verblijf (zoals de dementerenden genoemd worden) kunnen aan dezelfde activiteiten deelnemen en worden door hetzelfde personeel begeleid.

LOKAAL DIENSTENCENTRUM WIJNVELD Een kleinere zaal, een wat grotere zaal (of allebei) en een keuken zijn te huur. Deze lokalen zijn geschikt voor familiefeestjes, zoals een verjaardagsfeest of een communiefeest. Ook de koffietafel na een begrafenis kan indien gewenst plaats hebben in Wijnveld. Het dagmenu en de dranken zoals voorzien in het Grand Café kunnen besteld worden, maar het is ook mogelijk om zelf in de keuken te koken of daarvoor een traiteur te huren. Familieleden van bewoners, vrijwilligers en personeelsleden krijgen korting op de huurprijzen van de zalen en de keuken. Alle nodige informatie is op internet beschikbaar: www.wijnveld.info. Vervolgens klik je in de linkerkolom op Huur zalen. Het aanvraagformulier dat je daar vindt, bezorg je ingevuld aan de verantwoordelijke. Liesbet Volders, centrumleider, is bereikbaar is op het nummer 016/28.49.50 of via: [email protected].

6.

INFORMATIE

EN

AANVRAGEN

Cathy Sweerts, coördinator van de dagcentra en het kort verblijf, is te bereiken op het nummer 016/28.48.00 of via: [email protected]. Brenda Van Espen, verantwoordelijke onthaal en opname, is te bereiken op het nummer 016/28.47.93 of via [email protected]. Zowel de centra voor dagverzorging als het kort verblijf vind je op: 's Hertogenlaan 71, 3000 Leuven. De klemtoon ligt op stimulatie en activatie. Een hometrainer, een pingpongtafel en een kikkervoetbalspel nodigen uit tot lichaamsbeweging. Bezoekers met groene vingers kunnen meehelpen de bloemen en groenten te verzorgen in de recent gebouwde serre. Regelmatig speelt de muziektherapeute op de piano in het dagcentrum. De bezoekers beluisteren dan samen muziek of zingen samen liedjes. Zij blijven contact houden met de actualiteit doordat 's morgens de hoofdlijnen uit de krant worden voorgelezen. Hun geheugen wordt geoefend met behulp van quizvragen en aan te vullen spreekwoorden. Indien de activiteiten de bezoekers wat te druk worden, kunnen ze zich terugtrekken in de stille ruimte die in de stijl van de jaren zeventig is ingericht. De verschillen tussen dagcentrum en kort verblijf zijn minimaal. De bezoekers van het kort verblijf hebben een kamer op de eerste verdieping. De bezoekers van het dagverblijf worden elke dag met een blauw busje gebracht en teruggevoerd. In het kort verblijf begint de verzorging om 7.30 uur en sluiten de bezoekers na de ochtendzorg aan bij de dagactiviteiten van het dagcentrum. Het dagcentrum begint een uur later met het ontbijt. De vraag is dus niet: kies je voor dagcentrum of kort verblijf. De vraag is wel: welke steun heb je als mantelzorger nodig? Lukt de zorg wel, maar ben je dringend aan vakantie toe, dan is het kort verblijf aangewezen. Wordt de zorg te zwaar (bv. omdat jouw nachtelijke slaap te vaak wordt gestoord), dan biedt het dagcentrum een paar dagen per week wellicht verlichting. Door dagcentrum te combineren met kort verblijf kan jouw dementerende familielid misschien een langere periode in zijn/haar vertrouwde omgeving blijven. Johan

AMBASSADEURS OP BEZOEK BIJ MINISTER VANDEURZEN

AGENDA PRAATCAFÉS DEMENTIE Een praatcafé dementie is een reeks van bijeenkomsten voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. In het praatcafé wordt telkens een gastdeskundige aan het woord gelaten over een bepaald aspect van dementie. Je kan kiezen voor een bepaald thema of voor de 6 avonden. Het praatcafé gaat door op een wisselende locatie. Toegang is gratis en inschrijven is niet nodig, tenzij anders vermeld.

In 2014 komt de campagne “Vergeet dementie, onthou mens”, gebonden aan het Dementieplan Vlaanderen en gelanceerd in 2010, tot een (voorlopig) einde. De bedoeling ervan was om naar een dementie-vriendelijker Vlaanderen te groeien. Het initiatief ging uit van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen (CD&V). In het kader van deze actie werd ook de webstek www.onthoumens.be gelanceerd. De campagne was in die jaren niet het enige initiatief. Wie herinnert zich niet de week van Music for Life in 2012 en het koor van “De Betties”? Tientallen krantenartikels en boeken zijn verschenen, televisieprogramma's uitgezonden, films vertoond... met als belangrijkste doel de ziekte bespreekbaar te maken en mensen met dementie uit het verdomhoekje te halen, hen blijvend volwaardige leden van onze maatschappij te laten zijn. Een niet onbelangrijke bijdrage hieraan leverden en leveren nog steeds de personen met dementie en de mantelzorgers die op de website getuigenis afleggen over hoe zij de ziekte in hun leven ervaren en wat het met hen doet. Zij zijn de ambassadeurs van de campagne en werden door de minister uitgenodigd om op maandag 17 februari zijn blijken van dankbaarheid te ontvangen op het kabinet.

Onze bestemming lag op de 21ste verdieping van een immens gebouw en daar werden we uiterst vriendelijk ontvangen. We kwamen er als allereersten. Na verloop van tijd waren er een twintigtal ambassadeurs aanwezig. Op de vraag zich aan elkaar voor te stellen en iets te vertellen over wat dementie voor hen betekende kwam er heel wat los. Zowel positieve als negatieve gevoelens werden in alle openheid geuit. De aandacht voor elkaar was heel intens. Ik geef hier een greep uit de veelheid aan frappante uitspraken: “Het is heel belangrijk de juiste diagnose zo vlug mogelijk te krijgen. Een late diagnose betekent waardevolle tijd die verloren gaat.” (partner van een man met jong-dementie, ondertussen overleden) “Ik houd het vol omdat ik een voorbeeld wil zijn voor mijn kinderen en voor andere mantelzorgers. Ik wil bewijzen dat het kan om voor een persoon met dementie te zorgen.” (dochter, die trouwens haar moeder meebracht -zoals ze altijd en overal doet, vertelde ze- en mevrouw haar moeder genoot duidelijk.) “Er gaan heel veel cognitieve vaardigheden verloren maar gevoelens blijven altijd!” (partner)

“Ik heb met mijn vader nooit zo'n goed contact gehad als precies tijdens zijn ziekte.” (zoon) Ondertussen kwam ook minister Vandeurzen binnen, begroette inderhaast alle aanwezigen en luisterde mee naar de veelheid aan uitspraken en terechte verzuchtingen. Uiteindelijk nam hijzelf het woord. Hij wees erop dat veel hulpbronnen nog te weinig gekend zijn, gaf toe dat het schoentje vaak wringt bij een te geringe samenwerking van de verschillende hulporganisaties, waardoor efficiëntie en kapitaal verloren gaan. Hij schetste kort hoe voor de toekomst de oplossing voor de steeds stijgende vraag naar zorg zal moeten gezocht worden in een actieve deelname van niet alleen de familie maar van de gehele gemeenschap. Dit is vermaatschappelijking van de zorg en betekent niet minder dan een appel op het sociaal kapitaal, dat wil zeggen dat de zorg voor mekaar deel uitmaakt van de samenleving en daar niet buiten staat. Meer zorg in en door de maatschappij is ook een betere zorg en een betere kwaliteit van leven. Uiteraard heeft draagkracht van mantelzorgers en vrijwilligers grenzen. Daarom hecht de vermaatschappelijking ook zoveel belang aan de ondersteuning van de mantelzorgers, aan zorg op maat en aan flexibiliteit in het aanbod.

IEDER ALZHEIMERVERHAAL IS EEN LIEFDESVERHAAL... Ik kreeg de eer om samen met vrijwilligster Joëlle Pollentier twee ambassadeurs te begeleiden naar Brussel; Christiane Vandaele en Renaat Tallon. Weken voordien reeds maakten de mensen van Memo afspraken met Renaat en Chris. De juiste toedracht van hoe, waar en waarom vergaten zij wellicht, maar er bleef zeker iets hangen van een uitstap die op til was. Toen ik Renaat, die ik nooit ontmoet had, opzocht om mekaar alvast te leren kennen, zag hij zo'n bezoek aan het ministerieel kabinet best wel zitten. Het treinticket, daar zou hij zelf wel voor zorgen, verzekerde hij mij. En dat was ook zo. De bewuste ochtend vertrokken we dus met ons viertjes naar Brussel. Heerste er aanvankelijk een wat nerveuze stemming, dan gleed die tijdens de treinreis geleidelijk van ons af en we verheugden ons op de “plechtigheid”. Eens de trein uit en op weg naar het kabinet van de minister, keek Chris haar ogen uit. In een vroeger leven pendelde zij jarenlang van Leuven naar Brussel, maar wat ze nu zag was voor haar volkomen nieuw en onbegrijpelijk. Renaat, die vier decennia in Bern woonde en werkte, nam zich daar en dan voor onze hoofdstad toch wel eens te komen verkennen want zo modern en groots had hij het nooit gezien. Ze waren als kinderen op een schoolreis: verwonderd, verrukt, verrast en een beetje uit hun lood geslagen.

24ste jaargang, nr. nr. 1 — lente 2014

“De mensen van de thuiszorg zijn ontzettend belangrijk omdat zij veelal de eerste tekenen van de ziekte herkennen. Zij zijn, vaak meer dan de huisarts, de echte ervaringsdeskundigen.” (dochter, tevens zelf in de thuiszorg werkzaam) “Het financieel plaatje mag niet uit het oog verloren worden, vooral bij jong-dementie is dit een niet te onderschatten factor.” (partner) “De periode waarin ik voor mijn vrouw gezorgd heb, heeft mij verrijkt.” (partner) “Zo veel mogelijk instanties moeten zo veel mogelijk informatie krijgen: politie, scholen die mensen opleiden voor de zorg, winkeliers... Wie goed geïnformeerd is gaat ook goed om met de zieken.” “Ieder alzheimerverhaal is een liefdesverhaal.” (partner) “De berichtgeving door de media moet waarachtig en genuanceerd zijn. Zowel de negatieve als de positieve dingen moeten gezegd worden.” (schrijfster en journaliste) “Er is ook een grote nood aan nazorg voor de mantelzorgers; zij vallen achteraf vaak in een leegte.” (dochter die zorgde voor haar vader)

Om af te sluiten kon, wie wilde, nog een laatste gedachte uiten en Chris vroeg het woord. Het spreken gaat voor haar wel moeizaam, maar die drempel was haar niet te hoog om wat ze kwijt wou toch te zeggen. Ik vond het geweldig dat ze dit durfde. Ze pleitte met verve voor de “ontmoetingsgroepen van mensen met beginnende dementie” want: “Daar voel ik me thuis. We kennen elkaar. We vertellen over onze problemen en zoeken naar oplossingen. Ik ga er graag naartoe. Iedereen zou moeten weten dat dat bestaat.”

Donderdag 20 maart 19u30 Tegenstrijdige gevoelens bij mantelzorgers Dhr. Erik Stroobants, schrijver en mantelzorger WZC Dijlehof Minderbroederstraat 9B, 3000 Leuven Donderdag 24 april 19u30 Communicatie met mensen met dementie Mevr. Marieke Verbiest, neuropsychologe WZC Betlehem Wilselsesteenweg 70, 3020 Herent Donderdag 22 mei 19u30 Rolomkering in familierelaties Dhr. Luc Van De Ven, ouderenpsycholoog UZ Leuven WZC Ter Vlierbeke Rustoordlaan 3, 3010 Kessel-lo Donderdag 25 september 19u30 Als eten moeilijk wordt... Door Gerda Vandenbroeke, logopediste WZC Ter Meeren Wolfshaegen 186, 3040 Neerijse Woensdag 8 oktober, 19u30 Toneelstuk Oblivium Door Theaterfactorij Leuven Buurthuis Pastoriestraat 1, 3360 Bierbeek Deelname € 6, inschrijven verplicht! [email protected] of 016/46.14.00

En daarmee was de festiviteit afgelopen. Het had voor mij wat uitdrukkelijker een dankbetuiging mogen zijn en er had wat meer tijd voor gemaakt mogen worden (tijdens de speech van de minister aten we een warme lunch!!) maar toch… Mensen met dementie en hun mantelzorgers vertegenwoordigen een kapitaal aan moed en liefde en volharding. Ze zijn ook mondig genoeg om hun verlangens en gevoelens te uiten. Het is aan de maatschappij en haar beleidsmakers om te luisteren en erop in te spelen. Het blijft een gevleugeld woord van Jan Hoet “Dementie is vooral erg als de samenleving er niet mee om kan gaan.” Die samenleving, dat zijn wij. Mieke Soens

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Wingerdstraat 14 3000 Leuven

memo

Tel: 016 / 50.29.06 E-post: [email protected] Internet: www.ecdmemo.be

e-post: [email protected]

7.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

IN BEELD: VRIJWILLIGERS WUIVEN ERE-DIRECTEUR UIT 2 februari, Lichtmis, 9 uur, Vuurkruisenlaan. Helder, fris weer, 'n 60-tal vrijwilligers, allen in een fluo vestje, huldigen Rudi De Belie en zijn dame bij een heerlijk ontbijt in 'Den Thuis' van Stella Artois. Paul Trekker speecht; zoals steeds vol humor, maar trefzeker. Natuurlijk cadootjes : 'n grote korf vol bier, een dikke bos bloemen en een leuk fotoboek, vooral over vrijwilligersbelevenissen in De Wingerd…! En 't onbijt smaakte. Twee bekwame gidsen leiden elk een groep rond in de grootste brouwerij van Europa: héél interessant! We hebben onze ogen uitgekeken. Terug in 'Den Thuis' genieten van een heerlijke Stella, ad libitum en ad fundum.

IN CIJFERS We verwelkomen in 2014 alvast 5 nieuwe bewoners: mevr. Verbruggen, dhr. Van Rompay in woning 4; mevr. Impe, mevr. Vandensande in woning 10; mevr. Dereze in woning 11. We namen de voorbije maanden afscheid en deelden in het verlies van de families: Vanderhulst, Van Geet, Boudewijns, Dompas, Merckx, Vercammen en Herbosch.

Half één: Jos Vanwezer gidst ons feilloos en gedreven door de vernieuwde stationswijk: het energievriendelijke gebouw van de Vlaamse Gemeenschap, het veelbesproken busstation, het monument voor de slachtoffers van Wereldoorlog I. Dan dwars doorheen het gerenoveerde station langs het Lokomotievenpad naar de grote site van de vroegere Centrale Werkplaatsen, waar een nieuwe woonzone uit de grond rijst.

DE WINGERD

Dat velen van ons nog even gingen bijpraten in een naburige drankgelegenheid zal u niet verwonderen. En de De Belie's? Ze hebben ervan genoten! PC

IMPRESSIE: EEN KERSTDINER IN DE WINGERD

een huis aan de rand van de stad waar personen met dementie omringd zijn met elkaar op weg zijn zoekend naar vormen van levenskwaliteit vanuit ieders belevingswereld en levensverhaal we doen dit door te leven

Toen de Kerstviering, de eigenlijke “Kerst-mis” op kerstavond, voorbij was, bleef de vredevolle kerststemming hangen. Caleidoscoop, het koor dat de eucharistieviering had opgeluisterd, bleef kerstliedjes zingen. Alle aanwezigen kregen een glas warme wijn of koel fruitsap aangeboden.

van dag tot dag samen en vanuit je eigen plek met behoud van familierelaties met en tussen mensen die zorg dragen en je bijstaan met je verleden en je heden

Terug in Woning 11 bleken tot onze verrassing de tafels in U-vorm opgesteld en versierd met witte tafellakens en rode onderleggers en servetten. Deze contrasteerden met de groene kerstbomen en bruine kerststallen elders in de woning. Als aperitief was er zowaar champagne en het avondmaal bestond uit een visbuffet met broodjes. De bewoners lieten het zich smaken en de verzorgsters aten mee. Na de maaltijd werden er liedjes gezongen, vooral kerstliedjes. De sfeer was de hele tijd rustig, zoals bij Kerstmis past. Dit kerstfeestje geeft een beeld van de feestjes die ongetwijfeld ook in de andere woningen plaats hadden! Johan

te leren steeds weer opnieuw met het oor naar elkaar met het oog op de wereld van bewoners en bezoekers zoeken welke weg medewerkers kunnen gaan om zelf overeind te blijven en anderen te helpen in betrokkenheid te zorgen dat we elkaar verplichten te doen wat we zeggen en te zeggen wat we doen steeds te kiezen voor de kwetsbare mens dat doet ervaren dat warme zorg en solidariteit bestaan.

WOON-

EN

ZORGCENTRUM DE WINGERD

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN Secretariaat T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected]

WERKTEN MEE AAN DEZE EDITIE [ www.wingerd.info ]

Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected] Kleinschalig Genormaliseerd Wonen & Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected]

Agnes en Johan Beullens, Stien Claus, Paul Coosemans, Piet Debruyn, Rita Passchyn, Griet Robberechts, Mieke Soens, Rudi Thomassen en Jan Vanwezer.

[ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

8.

Pues Begrafenissen Eikestraat 2 3020 Winksele

Drukkerij Ameel

Uitvaartcentrum De Meerleire -Tossyn

Platte-Lostraat 216 3010 Kessel-Lo

Brusselsestraat 61 3000 Leuven

Garage Mees

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls

Viridee NV

www.garagemees.be 3061 Leefdaal

‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart

KBC Bank & Verzekeringen Sint-Jacobsplein 32 3000 Leuven

Thyssen Krupp

Cibo cleaning

dRUKKERIJ acco

Av. metrologie 10 1130 Brussel

Gontrode Heirweg 148B 9090 Melle

Rijweg 173 3020 Herent

RDBM Architecten & Adviseurs

Londenstraat 60 b121 2018 Antwerpen

Foto’s: medewerkers en vrijwilligers Vormgeving: Eindredactie:

S. Paemelaere P. Coosemans tel. 016/25.45.64 Gedrukt bij Acco Leuven. Reageren op de inhoud via: [email protected]

WOONZORGNET DIJLELAND Samen met de woon- en zorgcentra Ter Meeren in Neerijse, Keyhof in Huldenberg en Dijlehof in Leuven, werkt De Wingerd aan kwaliteitsvolle voorzieningen voor ouderen in de regio.

SPONSORS

Jaarabonnement: Steunabonnement:

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE69 7343 5622 0078 BIC: KREDBEBB

Sodexo NV C. Lemairestraat 1 1160 Brussel