Windmolentoer Kop van Noord-Holland 4 okt 2013
4.
5. 3
6.
7. 2.
8.
1.
De route: 12.00 12.30 12.45 tot 13.15 13.15 tot 14.00 14.00 tot 14.45 14.45 tot 15.30 15.30 tot 16.15 16.15 tot 16.45 16.45 tot 17.30 18.00
Vertrek vanaf provinciehuis in Haarlem AZ stadion (opstapplaats) 1. Korte stop Windturbines in Heerhugowaard 2. Via Burgerbrug naar Sint Maartensbrug Illegale windturbine Grote Sloot 158 Schagen (presentatie juridische achtergrond Jan Veltman) 3. route via Zijper polder West Friese Omringdijk naar Oostpolder. 4. Oostpolder 2 overlastgevende windturbines + juridische procedures. Maatwerk verzoek en planschade. 5. 6. rit langs Waardkanaal, Kolhorn en Windpark Groetpolder Willem Messchaert verteld over de cultuurhistorie. 7. Windpark Wieringermeer. Via Wieringermeer rijden we naar Windmolen “De Ambtenaar” Grootste windturbine van Europa! 8. Aankomst Alkmaar AZ stadion Aankomst Haarlem
1
Inhoudsopgave:
Inleiding: ............................................................................................................................. 3 Leeswijzer: ........................................................................................................................... 4 1. Stad van de Windturbines. Heerhugowaard ........................................................................... 5 2. Illegale windturbine Schagen .............................................................................................. 5 3. We vervolgen de route door de Zijpe. .................................................................................. 6 4. Twee solitaire windmolens in Oostpolder .............................................................................. 7 5. Kolhorn Windpark Groetpolder. Uitleg bezwaren door omwonenden. ........................................ 8 6 Windplan Wieringermeer ..................................................................................................... 9 7 “De Ambtenaar” ................................................................................................................ 10 8 Turbineziekte door windmolens ........................................................................................... 11 Achtergrondinformatie: ......................................................................................................... 13 1. Windturbines – Stad van de Zon - Heerhugowaard ............................................................ 13 2. Illegale windturbine Schagen ........................................................................................... 20 3a. Draagvlak ................................................................................................................... 24 3b Afwaardering woningwaarde (juridische achtergronden) ..................................................... 27 3c Maatwerk bij windturbines (Juridische achtergronden) ....................................................... 30 3d Bod GDF Suez Nederland nader uitgelegd ........................................................................ 33 4. Maatwerk Motie Gemeente Hollands kroon ........................................................................ 46 6. Wieringermeer .............................................................................................................. 55 7. De grootste Windturbine van Europa staat in Noord Holland ................................................ 64
2
INLEIDING: Het meldpunt windmolen overlast is politiek en financieel onafhankelijk. Het initiatief en organisatie van deze tour is in samenwerking met de PVV fractie provincie Noord-Holland. Met deze windmolentour willen wij graag inzichtelijk maken dat het realiseren van grootschalige windenergie niet alleen een “halleluja” verhaal is. De prijs van de wind is hoog! Mooie woorden over “goede landschappelijke inpassing” en “breed maatschappelijk draagvlak” hebben een keerzijde. De omwonenden betalen de prijs en het landschap wordt ernstig aangetast. Het ontbreekt aan eerlijke compensatie wegens aantasting van woon en leefgenot, de aangetoonde gezondheidsschade en ook de compensatie voor financiële schade door afwaardering woningen schittert door afwezigheid. Windenergie zou je kunnen plaatsen, daar waar de minste overlast is te verwachten. Nu lijkt de natuur beter beschermd dan de inwoners! En dan is er nog de discussie over nut en noodzaak van Windenergie. Uit meerdere onderzoeken1 blijkt dat we met de middelen die we hebben het beste kunnen inzetten op besparing van energie! Hiermee creëren we werkgelegenheid binnen Nederland is de effectiviteit van subsidies 2aangetoond
1
Economische effecten van het energieakkoord (Economisch Instituut voor de Bouw) http://www.eib.nl/nieuws/economische-effecten-van-het-energieakkoord/ 2
Evaluatie van kosten en effecten van Nederlandse beleidsmaatregelen stimulering duurzame energie
http://www.tweedekamer.nl/images/Onderzoek_K%26E_2012-11-21_118-231018.pdf 3
LEESWIJZER: Deze summary bestaat uit een korte introductie van zeven verschillende casussen. Wij hebben getracht een zo breed mogelijk beeld te schetsen van de windturbineproblematiek in Noord-Holland. In het tweede deel vindt u meer achtergrondenformatie.
4
1. STAD VAN DE WINDTURBINES. HEERHUGOWAARD Sinds eind 2010 zijn er drie Enercon (2,3 MW) windturbines in bedrijf. Op enkele locaties ondervinden omwonenden ernstige hinder van geluid en slagschaduw. Het geluid wordt door de stalen wand van het Intratuin gebouw weerkaatst. De direct omwonenden hebben in april 2013 een verzoek ingediend bij de gemeente Heerhugowaard voor een betere bescherming van hun woon en leefomgeving. Dit verzoek is afgewezen. Bewoners zijn nu een planschade procedure gestart.
2. ILLEGALE WINDTURBINE SCHAGEN Vanaf Heerhugowaard rijden we via de N245 (Alkmaar-Schagen) naar Burgerbrug. Als we bij Warmerhuizen de West Friese Omringdijk oprijden zien we eerst het testpark met een rij kleine Lagerwey windmolentjes. Iets verder het windpark Burgervlotbrug. De initiatiefnemers hebben er 16 jaar over gedaan tot dat dit uiteindelijk door de door de Hoge Raad is toegekend. Nu willen de zelfde initiatiefnemers (Kennemerwind) de kleine Lagerwey Windmolentjes ook opschalen. Bewoners zijn massaal tegen. Gemeente Zijpe (nu Schagen) is tegen. Provincie NoordHolland is tegen. Initiatiefnemers blijven lobbyen voor opschaling. Het draagvlak is echter totaal verdwenen!
5
Illegale windturbine Grote Sloot 158 Sint Maartensbrug In 2006 wordt er een vergunning verleend voor een windturbine Enercon E 66 Na realisatie blijkt deze windturbine enorme overlast te veroorzaken en blijkt dat de turbine niet conform vergunning is geplaatst. (buiten bestemmingsplan bouwblok en een ander zwaarder Type Enercon E70. Er lopen diverse juridische procedures (waaronder een rechtszaak tussen gemeente en provincie NH) De meervoudige rechtbank van Alkmaar heeft een verzoek tot maatwerk dat door omwonenden is ingediend toegekend. Gemeente Schagen gaat in hoger beroep. Het gehele dossier is hier te vinden.
3. WE VERVOLGEN DE ROUTE DOOR DE ZIJPE. Zijpe was vroeger voor 1600 een gebied dat bij vloed onder water kwam te staan. Bij Eb stroomde het Noordzeewater weg. De polder was dus relatief eenvoudig in te polderen. Bij vloed moest men zorgen dat de dijken sterk genoeg waren. Tijdens eb werden de sluizen (Oude Sluis) opengezet om te spuien. Het gebied is nog redelijk gevrijwaard van windturbines. Voor een belangrijk deel te danken aan de inzet van vele inwoners die de belangen van omwonenden op de kaart hebben gezet. Door deze lange geschiedenis is het draagvlak3 in de gemeente gedaald tot een absoluut minimum. De Franse multinational GDF-Suez heeft plannen4 voor een enorm windpark dwars door het gebied. Niet geremd door het afwezige draagvlak heeft deze onderneming alle grondeigenaren al een worst voorgehouden door € 5000 smeergeld 5 te betalen. Via het Provinciaal monument “West Friese Omringdijk” rijden we door de Wieringerwaard verder. Hier is duidelijk waar de botsende belangen van inwoners onderling toe leiden. Het is een redelijk wijds en ruimtelijk gebied, maar door de nachtelijke stilte is de overlast ernstig. In Elsevier staat een uitgebreid artikel over de machteloosheid van burgers. Naar aanleiding van de hinder van een nieuwe, ‘opgeschaalde’ molen aan de Slikkerdijk is een kort indicatief onderzoek gestart: http://www.windenergiewieringerwaard.nl/Onderzoek_files/Rapport%20Buurtonderzoe k.pdf
3
http://www.platformwindenergiedezijpe.nl/wp-content/uploads/2011/10/Brief-overlastwindturbines-tweede-kamer.pdf 4
http://www.platformwindenergiedezijpe.nl/wp-content/uploads/2011/10/nieuwsbriefwindmolens-aan-de-grote-sloot.7.pdf 5
http://www.platformwindenergiedezijpe.nl/wp-content/uploads/2012/06/GDF-SuezWindpark-t-Zand1.R1.pdf
6
4. TWEE SOLITAIRE WINDMOLENS IN OOSTPOLDER In 2010 zijn er twee windmolens opgeschaald. Omwonenden dienen veel klachten in bij Milieudienst Kop van Noord Holland. In 2011 voert de Milieudienst Kop van Noord Holland een controlemeting uit waaruit blijkt dat de fabrieksspecificaties (mbt geluid) van de fabrikant Enercon niet correct zijn. Daardoor voldoet de molen niet aan de norm. Uit een nieuwe meting blijkt nog een keer dat de opgegeven fabrieksspecificaties van de ENERCON windturbines niet overeen komen met de fabrieksgegevens. Maatwerk Omwonenden doen een verzoek tot maatwerk, maar Gemeente Hollands Kroon is er van overtuigd dat “maatwerk” uitsluitend is bedoelt voor aangewezen stilte gebieden. De meervoudige rechtbank van Alkmaar bepaalt begin 2013 dat “maatwerk”wel degelijk buiten stiltegebied mag worden toegepast. Na deze uitspraak “kantelt” de argumentatie om geen maatwerk toe te passen. Gemeente Hollands Kroon neemt nu het standpunt in dat maatwerk wel toegepast mag worden, maar dat ze hier geen gebruik van wil maken. Dit vanwege precedent werking. Rapporten en achtergrond informatie hier te vinden. De PvdA fractie Hollands kroon heeft in Mei 2013 een (maatwerk) motie ingediend (met een zeer uitgebreide juridische onderbouwing) Deze motie zal een betere bescherming voor omwonenden garanderen. Eerst wil de Regionale Milieudienst wel maatwerk, maar mogen we niet. Nu mogen we wel maatwerk, maar willen we niet! PvdA fractievoorzitter Fijko van de Laan was destijds als wethouder verantwoordelijk voor de vergunningsverlening, maar geeft nu aan dat op basis van de kennis van nu (mbt overlast) hij deze vergunning niet had willen verlenen. Meerdere omwonenden zijn een planschadeprocedure gestart. Omwonenden pleiten voor verplaatsing. De windbank zou het instrument hiervoor moeten zijn. Het landelijk PvdA partijbestuur heeft een motie, vergelijkbaar met deze maatwerk motie, vanuit de gemeente Borger Odoorn besproken. Deze moties zijn hier en hier te vinden.
7
5. KOLHORN WINDPARK GROETPOLDER. UITLEG BEZWAREN DOOR OMWONENDEN. Wij rijden vanuit de Oostpolder richting Kolhorn. Tijdens deze route zal Willem Messchaert namens Stichting Landelijk Schoon u meer vertellen over de oude polders en met name het provinciaal cultuurhistorisch monument “De Westfriese Omringdijk. (Willem Messchaert is oud voorlichter van Noord-Hollandse waterschappen en kenner en educator van landschappen) Naast het windplan Wieringermeer zijn er nog tal van windpark initiatieven buiten de Wieringermeer. Langs het Waardkanaal willen initiatiefnemers het windpark langs de Oostdijk opschalen en bij Kolhorn het windpark in de Groetpolder. In het verlengde van deze locatie heeft Eneco plannen voor een 100 MW park in West Friesland ( De Weere). Bewoners worden nu geconfronteerd met de overlast van windmolen aan twee kanten en in de toekomst zal dit nog veel erger worden als de parken worden opgeschaald. Provincie Noord Holland wil in principe alleen nog meewerken aan het windplan wieringermeer, maar de Gemeente Hollands kroon wil ook het initiatief voor opschaling Groetpolder (en meer) ondersteunen. Volgens de gemeente Hollands kroon zijn er geen bezwaren. Omwonenden bestrijden deze mening! Het plan is in de gemeenteraad besproken en heeft een meerderheid van de raad ingestemd met opschaling. (op basis van het feit dat er volgens Hollands Kroon geen bezwaren zijn te verwachten) Het windpark Groetpolder zal mogelijk als een herstructurering in aanmerking komen. Als we voorbij Kolhorn rijden vertellen omwonenden van de Groetweg meer hierover.
8
6 WINDPLAN WIERINGERMEER De lasten van het Windplan Wieringermeer zijn alom aanwezig maar de lusten schitteren door afwezigheid.
In de Wieringermeer staan al veel solitaire molens en ook enkele grote windparken waaronder ook het ECN testpark. Provincie Noord Holland wil hier de rijksopgave voor 6000 MW windenergie op land realiseren. Noord-Holland neemt 685,5 MW (was 580 MW) voor zijn rekening. Het uitgangspunt voor windplan Wieringermeer is dat alle solitaire molens zullen verdwijnen. Hier is echter geen overeenstemming en/of concrete afspraken over gemaakt. Rixt de Boer “boert” zelf in de Wieringermeer. Ze verteld tijdens de rit door de Wieringermeer hoe haar familie het wonen en werken in het concentratiegebied grootschalige windenergie ervaren.
9
7 “DE AMBTENAAR” De grootste windturbine in Europa is verrezen naast het historische stadje Medemblik. Het lijkt wat surrealistisch, maar het is geen gezichtsbedrog. Deze windturbine is echt. Volgens Wethouder van Hollands kroon een klein inschattingsfoutje. (zie een stuk Elsevier) Er was destijds namelijk geen hoogtebeperking opgenomen in het bestemmingsplan. Let op de vrachtauto links en de klassieke molen rechts!
10
8 TURBINEZIEKTE DOOR WINDMOLENS Wind Turbine Syndrome Dr. Nina Pierpont heeft in 2008 wetenschappelijk bewijs verzameld dat windmolens de gezondheid van mensen in een straal tot 1500 meter om de windmolens negatief beïnvloeden. Deze ziekte heet in het Engels ‘Wind Turbine Syndrome’. Het is peer-reviewed, dat wil zeggen dat het door vakgenoten is getoetst. Ook de WHO gebruikt en onderschrijft deze studie. Het RIVM dat advies geeft aan gemeentelijke GG&GD’s, heeft deze studie nog niet betrokken in haar advies over windmolens. Gemeentelijke GG&GD’s werken daarom niet met de meest recente informatie uit de wetenschap. Het Wind Turbine Syndrome houdt in dat laag-frequent geluid van windmolens het balanssysteem van het lichaam laat denken dat het lichaam beweegt. Laagfrequent geluid kan niet worden gehoord maar stimuleert wel het ‘vestibulaire’ systeem. Omdat niet alleen onze oren maar ook onze ogen belangrijk zijn voor ons gevoel voor beweging en balans, heeft de visuele verstoring als gevolg van de slagschaduw door windmolens een toegevoegde negatieve impact op ons systeem van balans en beweging. Dit is verontrustend omdat het balanssysteem een directe invloed heeft op zeer veel hersenfuncties. In de wetenschappelijke studie beschrijft Pierpont de volgende symptomen van Wind Turbine Syndrome: verstoring van slaap hoofdpijn tinnitus (oorsuizen) druk op de oren duizeligheid misselijkheid visuele vervaging tachycardia (versnelde hartslag) prikkelbaarheid paniekaanvallen Uit de studie blijkt dat de symptomen grotendeels verdwenen als omwonenden langere tijd weg bleven uit het gebied met windmolens, maar dat de ziekte weer terug kwam als ze weer bij de windmolens in de buurt leefden. Toen het rapport van Pierpont in een wetenschappelijk blad werd gepubliceerd, bleken 8 van de 10 families het niet langer aan te kunnen en te zijn verhuisd. De studie beveelt een minimum afstand van de windmolen tot een woonhuis aan van 2000 meter.
11
Tenslotte deze laatste quote uit de studie:
‘In the global rush to wind energy there is almost no voice heard for public health repercussions. Where it is heard – at town meetings, on the Internet, in Letters to the Editor, in courtrooms – it is routinely ridiculed.’
Michael Nissenbaum concludeert in een wetenschappelijke studie uit 2011 samen met Aramini en Hanning dat “een afstand van 1400 tussen windturbine en woning onveilig is” en dat “deze regelgeving burgers onvoldoende beschermt”. Kort na het plaatsen van windturbines op twee plaatsen in de staat Maine (VS) klaagden omwonenden over hun gezondheid. In de wetenschappelijke studie vergeleek het team van Nissenbaum de effecten op slaap en gezondheid tussen mensen die binnen een straal van 1400 meter van de windturbine leven, en mensen die op 3500 tot 6000 meter afstand leven. De groepen verschilden niet voor wat betreft andere factoren zoals leeftijd en sociale klasse. Opvallende feiten uit deze studie: Bij meer dan een kwart van de groep dichtbij windturbines stelden medici de diagnose van depressie of angst sinds de windturbines werden geplaatst Dokters schrijven aan meer dan een kwart van de omwonenden van windturbines slaappillen voor (versus aan 10% in de groep die verder van de windturbines woont) 75% van de mensen die binnen een straal van 1400 meter afstand van de windturbines wonen geeft aan te willen verhuizen sinds de komst van de windturbines versus 0% van de mensen die op 3000 meter of meer wonen. Een rapport over de studie kan hier gelezen worden. Meer lezen over het Wind Turbine Syndrome van Nina Piermont en de studie van Michael Nissenbaum: Nina Piermont:Wind Turbine Syndrome. A Report on a NaturalExperiment. (2009) Kinanya Pijl: Wind Turbine Noise Effect on Human’s Health and Well-being. The European Human Right Perspective. (2012) Michael Nissenbaum: Effects of industrial wind turbine noise on sleep and health (2011)
12
ACHTERGRONDINFORMATIE: 1. Windturbines – Stad van de Zon Heerhugowaard
Duurzaamheid is niet alleen groene energie, maar ook gezond en prettig woon & leefgenot!
Sinds eind 2010 zijn de drie 124 meter hoge windturbines in bedrijf gesteld. Sindsdien ondervinden vele bewoners nabij deze turbines ernstige overlast!
De hinder: -
ernstige geluidsoverlast welke zelfs lijdt tot psychische klachten slagschaduwhinder zichthinder in de vorm van bewegende rotorbladen horizonvervuiling
De geluidsoverlast is binnen- en buitenshuis en dit heel veel dagen per jaar. Een repeterend geluid wat maar niet stopt en waar wij als bewoners niet van weg kunnen omdat wij er wonen. Vooral in de avond en nacht is deze vorm van overlast hevig; het lijdt bij diverse bewoners tot nachtrustverstoring en zelfs tot gezondheidsklachten! Daarnaast wordt er stereo geluid ervaren en de overlast wordt versterkt via reflecterende objecten zoals de waterplas en gevels. Slagschaduwhinder gedurende grote perioden van het jaar. Na klachten is dit verminderd, maar voor vele bewoners nog steeds erg hinderlijk. Het geknipper maakt ons onrustig en werkt op de gemoedsrust.
Het werkt op je zenuwen!
Het draaien van de rotorbladen bezorgt velen van ons onrust en een gevoel van onveiligheid. Ook weerspiegelingen van de wieken in ruiten en op glimmende gevels wordt als zeer storend ervaren.
Horizonvervuiling. De windturbines zijn zo immens en onnatuurlijk dat ze het mooie Park van Luna en de Stad van de Zon hebben aangetast.
Onze acties: 13
Wij hebben meerder malen individueel klachten ingediend, maar daar wordt door de gemeente niet op gereageerd, dus zijn we daar mee gestopt. Wij hebben ons gebundeld en samen met 84 huishoudens die dezelfde ernstige hinder ervaren, een verzoek ingediend bij de gemeente om per direct de geluidsnormen aan te passen. Bij beantwoording wijst de gemeente naar de verruimde nieuwe geluidsnormen, terwijl wij gevraagd hebben om een herziend geluidsonderzoek voor een langere periode. Zonder enig dialoog met de bewoners wijst de gemeente ons verzoek en daarmee onze klachten af. In de bijlage ons verzoek met de 84 handtekeningen en het antwoord van de gemeente.
Wat ons irriteert: Er worden geluidsnormen gehanteerd op basis van jaargemiddelden en gemetenin één nacht en onder de windturbine. Dit is voor ons als bewoners niet controleerbaar en voor de gemeente niet handhaafbaar. Daarnaast verschuilt de gemeente Heerhugowaard zich achter deze verruimde nieuwe normen en had zij 3 jaar de tijd om maatwerkvoorschriften op te stellen, maar heeft dit verzuimd. Daarbij is er gewoonweg onbegrip voor onze klachten!
Wat is ons voorstel: Het uitvoeren van geluidsmetingen zoals bij weg- en railverkeer. Metingen op basis van gevelbelasting én cumulatief met andere geluidbronnen en dit voor een langere periode. Op die manier kan het geluid terug gebracht worden naar acceptabele, duurzame en gezonde leefwaarden!
Bij beantwoording wijst de gemeente naar de verruimde nieuwe geluidsnormen
14
15
16
17
18
19
2. Illegale windturbine Schagen Voordracht (belanghebbende) Ina Vonk
Donderdag 19 september 2013 – Rechtbank Noord-Holland, locatie Alkmaar. Hoger Beroep, zaaknr. ALK 13/378 (Zijpe/Schagen) en ALK 13/379 (Schuijt), tegen weigering van Gedeputeerde Staten Noord-Holland afgifte 'verklaring van geen bezwaar' (inzake mega-turbine Grote Sloot 158 te Sint Maartensbrug).
Geacht college, Mijn naam is Ina Vonk. Ik woon sinds eind 1997 op de Grote Sloot nummer 156, dus in de directe nabijheid van deze kolossale turbine (laat situatie-foto zien). Vanaf de plaatsing in augustus 2006 ervaar ik, vrijwel dag en nacht, ernstige geluidsoverlast, zoals geronk, gebrom en trillingen in mijn matras. Om niet knettergek te worden van stress en frustratie laat ik de radio 's nacht zachtjes aan staan.... ter afleiding. Hiertoe gedwongen, doe ik dit al zes jaar. Dit helpt … hoewel?... meestal. Gedurende de drie voorjaarsmaanden word ik 's ochtends-vroeg (rond 6.30 uur) bij elke zonnige zonsopgang mijn bed uitgejaagd door rondhollende, zwarte slagschaduw-strepen door mijn slaapkamer (duur ...minimaal een half uur). Na slechte nacht, ook dit nog.... Ik ben graag bezig in de tuin, maar buiten moet ik steeds zoeken naar een plekje waar ik het minste last heb van de herrie. Wordt die te erg, dan vlucht ik maar weer naar binnen, of ik zet de radio in de tuin neer en dan op flink volume.... terwijl ik juist zo van de stilte hou. Een radio, en elk ander apparaat kun je uitzetten als je er genoeg van hebt. Alleen dat kan niet bij de turbine van de buurman. Uitzetten mag alleen de buurman doen.... alleen.... hij doet het niet! Dit is slechts een globale schets, bedoeld om u enig idee te geven, hoe het is om dag en nacht te leven (letterlijk) … onder de terreur van een 'domtoren'-hoge windturbine. Vrijwel iedereen is het er zo langzamerhand over eens dat deze overlast veroorzakende kolos, zo veel te dicht op woningen …... er nooit had mogen komen! Dit was niet gebeurd, indien: 1. …. . de gemeente de waarschuwingen-vooraf, over de te verwachten overlast in de “Zienswijzen van omwonenden” – het waren er tientallen – …. serieus had genomen, en niet achteloos terzijde had geschoven. De meeste waarschuwingen zijn helaas … werkelijkheid gebleken. Dit was niet gebeurd, indien: 2. …... de gemeente haar controletaak – ter plekke èn administratief – naar behoren had uitgevoerd. 20
Om te beginnen: Er is vergunning aangevraagd voor een E66, een turbine met aanzienlijk minder vermogen (1800 kW) en een kleinere rotordiameter (70), dan van de turbine die er nu (dus illegaal) staat. Deze wordt een E70 genoemd, ten onrechte , want deze vorm komt niet in de katalogus van de fabrikant voor. Het is een 'geïmproviseerde', samengestelde, zeg maar provisorisch 'in elkaar geflanste' turbine, die topzwaar, dus bedreigend, overkomt en eruit ziet als een 'kind met een waterhoofd' en deze is niet vooraf getest. De draaicirkel van 71 meter – plat op de grond is dat een eind lopen, hoor! - beslaat twee-derde van de mast, daardoor zijn de verhoudingen volledig zoek. Deze vorm wijkt bovendien visueel sterk af van alle andere turbines in de buurt. Voorts: a..... In de vergunning (2005) was geen aandacht besteed aan geluidsaspecten en slagschaduwhinder. Deze was de gemeente kennelijk vergeten. Tot tweemaal toe was daarom een gang naar de Raad van State nodig om de wettelijke voorschriften daartoe (V6 en V9) alsnog toegevoegd te krijgen. b….. Volgens de eigenaar was heien op de vergunde plek niet mogelijk vanwege de aanwezigheid van het 'oude' fundament van de voormalige veel kleinere (Micon) turbine. Dit bleek een drogreden. Immers, kort na plaatsing van de nieuwe turbine (augustus 2006) bleek dit oude fundament probleemloos te zijn gesloopt en verwijderd. Toen kwam de aap uit de mouw: Het – werkelijke – motief van de eigenaar om de turbine 20 meter verder neer te zetten, had niets met het fundament te maken, maar had tot doel te ontkomen aan het (strengere) regime van de Wet Milieubeheer. Daarvoor had hij die 20 meter verderop nodig. Hiermee kwam hij uit op 232 meter, en voldeed zo precies aan de voorgeschreven 4 x de ashoogte van 58 meter. Dus een milieuvergunning was niet meer nodig, althans dat dacht hij.... want: c..... Bij toeval zag ik dat de afstand gemeten werd vanaf het verste punt van mijn woning. Ik bracht mijn verbazing over aan de gemeente. Wat bleek tijdens onderzoek bovendien? De eigenaar had het dichtstbijzijnde deel van mijn woning opgegeven als 'garage' …. en een garage telt niet, want dat is …. geen 'geluidgevoelig object'. De turbine kwam door die 20 meter in een 'verboden' – want strijdig met het bestemmingsplan - bouwvak terecht. Daar was de eigenaar zich van bewust en de gemeente ook, maar zij stond deze onwettigheid toe. De afstand tussen de turbine en mijn woning werd in november 2006 door bureau Peutz gemeten en vastgesteld op 220.60 meter. Hierdoor kwam vast te staan dat een milieuvergunning vereist was. d..... Na diverse afgekeurde aanvragen werd op 3 januari 2008 een milieuvergunning geweigerd (wegens ondeugdelijke feiten en cijfers).... mede vanwege de aanhoudende klachten van omwonenden en …. geregeld forse overschrijdingen van geluidvoorschrift 6. e..... Een turbine zonder milieuvergunning dient te worden stilgezet. Dit gebeurde niet doordat de eigenaar een oplossing' uit de hoge hoed had getoverd. Zijn 'vondst' was: een stilstandregeling. De gemeente ging hierin mee en voegde nieuwe geluidsvoorschriften aan V6 toe, die terecht 21
kwamen in de definitieve milieuvergunning (september 2008). Doel is om de omwonenden op z'n minst normaal, dus ongestoord te laten slapen. f...... De eigenaar helpt dit doel om zeep door zijn eigen oplossing, de stilstandregeling, aan z'n laars te lappen. Hij blijft 's nachts stug doordraaien, ook na een reeks opgelegde dwangsommen (gevolgd door nòg een reeks, maar nu verdubbeld). Dit doordraaien levert hem per saldo tòch nog 1000 Euro per nacht op, zo constateert de milieupolitie. Deze doet vervolgens onderzoek bij Nuon, naar de hoeveelheid terug-geleverde stroom. Wegens 'wederrechtelijke inkomensderving' (diefstal in gewoon Nederlands) maakt de milieupolitie proces-verbaal op en schakelt het Openbaar Ministerie in. De eigenaar was jaar eerder reeds veroordeeld door Economische politierechter. g..... Eind 2010 leek het er op dat de turbine, na vier jaar ellende, eindelijk zou worden verwijderd. De gemeente krijgt van de Raad van State definitief het groene licht: het handhavingstraject kan worden hervat... Ergo, de turbine kan worden gesloopt.... h.... Maar de gemeente doet niets, weigert zelfs de klachten te registreren. Ook hier komt een aap uit de mouw: Ze blijkt in afwachting te zijn van 1 januari 2011: d.w.z. het van kracht worden van de nieuwe – ruimere – geluidsregels (Barim). i..... Kort na 1 januari 2011 laat de gemeente de (onherroepelijke) milieuvergunning 'van rechtswege' vervallen en de aan de eigenaar opgelegde dwangsommen verdwijnen – eveneens 'van rechtswege' – in de prullenmand... sterker nog…..met terugwerkende kracht(!)
j...... Voor de omwonenden zijn de nieuwe regels een flinke verslechtering. Gevraagd wordt (4 maart 2011) om een maatwerkvoorschrift op te stellen (conform Barim), maar de gemeente weigert dit. Uw rechtbank heeft zich vervolgens over dit verzoek op 7 maart 2013 positief uitgesproken. Gemeente en eigenaar gingen wederom als een “één-eiige”tweeling (mijn kwalificatie) in hoger beroep. Deze zaak zal binnenkort dienen bij de Raad van State. 3...... Slagschaduwhinder. Na vele klachten – vanaf de plaatsing constateert de Milieudienst dat de turbine niet voorzien is van de wettelijk verplichte lichtsensor, die de turbine automatisch laat stilstaan bij slagschaduw op alle woningen rondom de turbine. Deze stilstandvoorziening wordt pas – na bestuursdwang – een half jaar later op 8 december 2006 aangebracht. Deze wordt echter niet of nauwelijks in werking gesteld (Let wel: de eigenaar zit zelf 'aan de knoppen'). Ondanks vele verzoeken om handhaving wordt door de gemeente hiertegen tot op heden niet opgetreden. 4. …. Omdat de eigenaar te kennen had gegeven dat hij haast had, werd op 9 mei 2006 een gedoogbeschikking afgegeven. Deze werd een jaar later (op 11 juli 2007) niet verlengd. De van meet af aan illegale status wordt daarmee in stand gelaten. 5. Gemeente waarschuwt de eigenaar in de gedoogbeschikking dat ….'zonder vergunningen bouwen het risico te allen tijde voor eigen rekening is....'. Dus, ze heeft zich tegen een 22
eventuele schadeclaim door de eigenaar, anders dan ze hier en daar beweert, wel degelijk ingedekt..... 6. Talloze malen, zoals tijdens hoorzittingen over geluidsoverlast, is de illegale status aan de orde gesteld. Telkens weer wees de gemeente (wethouders Morsch en Blonk) dit af met: '...De planologisch kant is nu niet aan de orde, zolang de behandeling van de geluidsaspecten nog gaande zijn'... Kortom, de gemeente had haar verzoek om 'een verklaring van geen bezwaar' – zoals Gedeputeerde Staten terecht heeft aangevoerd – dus al veel eerder dan pas in januari 2011 kunnen indienen. 7. Door een professioneel meetkundig bureau (Van Tol-Purmerend) is geconstateerd dat de turbine uit het lood staat. Op 100 meter hoogte (tip) staan de rotorbladen voortdurend bloot aan enorme krachten. Omdat de turbine op een slappe veengrond is neergezet, is het langzaam verder scheefzakken te voorspellen. Hierdoor is mijn lijfelijke en materiële veiligheid dagelijks in het geding. De gemeente volstaat echter met tegenspreken. Via een Wob-verzoek heb ik gevraagd om een onafhankelijk meetrapport als bewijs van haar bewering dat er niets aan de hand is.. Gisteren ontving ik antwoord met de mededeling: 'Wij kunnen niet aan uw verzoek voldoen omdat het bedoelde onderzoeksrapport bij de gemeente onbekend is.' Dit is heel ernstig. En voor uw rechtbank hopelijk reden genoeg om deze vastgestelde scheefstand zeer serieus in uw overwegingen te betrekken. 8. De waarde van mijn woning is met 50 % verminderd, puur en alleen vanwege de directe nabijheid van deze turbine. Uw rechtbank deed deze uitspraak, welke door de meervoudige kamer is bevestigd en waarna – wegens hoger beroep aangetekend door de gemeente – nòg een bevestiging volgde van het Gerechtshof in Amsterdam. Hopelijk heb (ook) ik u ervan kunnen overtuigen dat de turbine, na zoveel schade te hebben berokkend in velerlei opzichten, eindelijk en definitief moet verdwijnen. Mijn mede-omwonenden en ik zijn het zo zat! Net als ieder ander, hebben óók wij recht op een normaal woongenot en een ongestoorde nachtrust. Dit is ons zes jaar geleden afgenomen... en willen wij gewoon weer terug! Met dank voor uw aandacht, Ina Vonk
23
3a. Draagvlak Het draagvlak voor windturbines in de Gemeente Zijpe is gedaald tot een absoluut minimum. Dat blijkt wel uit de grootschalige protesten van de inwoners, maar ook uit deze Brief van de Gemeente Zijpe en Anna Paulowna aan de Tweede kamer en Gedeputeerde Staten NH , van april 2011.
24
25
26
3b Afwaardering woningwaarde (juridische achtergronden)
WOZ-WAARDE, PLANSCHADE EN WINDTURBINES Mr. Jan Veltman, 4 oktober 20136 1. De plaatsing van windturbines kan leiden tot een waardevermindering van de onroerende zaken in de omgeving ervan. Die waardevermindering komt als het goed is tot uiting in een daling van de WOZ-waarde (Wet waardering onroerende zaken). Daarnaast kan de eigenaar van een onroerende zaak recht hebben op een planschadevergoeding. 2. Aan deze notitie is een artikel uit Binnenlands Bestuur gehecht waarin wordt beschreven dat de gemeente Tholen in de plaatsing van vijf windturbines op Sint Philipsland (gemeente Tholen) reden zag om de WOZ-waarde van enkele tientallen woningen met gemiddeld € 40.000,-- te verlagen. Ook verschijnen steeds vaker rechterlijke uitspraken waarin tot soms aanzienlijke verlagingen wordt geconcludeerd. Zo oordeelde rechtbank Arnhem dat de gemeente Neder-Betuwe de WOZ-waarde van een woning op 800 meter afstand van het windpark Echteld met € 50.000,-- moest verlagen. In verband met ditzelfde windpark concludeerde de gemeente Buren ten aanzien van een andere woning die op 1700 meter afstand lag, dat de WOZ-waarde met € 70.000,-- moest worden verlaagd. Naarmate meer windturbines op land worden geplaatst zullen dergelijke verlagingen steeds meer voorkomen. Dat gaat ten koste van de belastingopbrengsten (eigen woningforfait, gemeentelijke oz-belasting). 3. Het planologisch mogelijk maken van windturbines kan ook reden zijn om planschadevergoeding toe te kennen (art. 6.1 van de Wet ruimtelijke ordening). Om daarvoor in aanmerking te komen moet zijn voldaan aan strenge criteria. Onder andere moet de mogelijkheid van windturbines voor de betrokkene onvoorzienbaar zijn geweest ten tijde van de aankoop van zijn onroerende zaak. Daarnaast komt schade die behoort tot het normale maatschappelijke risico niet voor vergoeding in aanmerking. Omdat het vaak moeilijk is te zeggen wat tot het normale risico behoort en wat niet, geldt de regel dat op de toe te kennen schadevergoeding in ieder geval 2% 6
Werkzaam bij Veltman Advocatenkantoor te Amersfoort: www.veltmanadvocatenkantoor.nl, 033-4656240 / 06-51419525. 27
van de waarde van de onroerende zaak in mindering wordt gebracht. Deze regel draagt ertoe bij dat de vergoedingen vaak betrekkelijk gering zijn. 4. Vaak wordt gedacht dat als een windturbine aan de wettelijke normen op het punt van geluid en slagschaduw voldoet, er geen recht is op planschadevergoeding. Dat is niet juist. Ook als aan de milieunormen wordt voldaan, kan, aldus bijvoorbeeld de rechtbank Leeuwarden7, ‘objectief gezien overlast van windturbines worden ondervonden’. En die overlast leidt uit de aard der zaak tot een waardevermindering die vergoed moet worden. Ook de hoogste rechter in planschadezaken is van oordeel dat naast de ruimtelijke gevolgen (zoals vermindering van uitzicht) “de objectief te ondervinden overlast” bepalend is voor de waardevermindering8. 5. Het gaat dan uiteraard om de overlast die binnen de wettelijke normen blijft. Als de windturbine meer geluidhinder of slagschaduw veroorzaakt dan wettelijk is toegestaan, is hij voor de daaruit voortvloeiende schade (vermindering woongenot) aansprakelijk op grond van het civiele recht. 6. Overheden die planologisch willen meewerken aan de oprichting van windturbines sluiten in de regel over de vergoeding van eventuele planschade een overeenkomst met de initiatiefnemers. In die overeenkomst wordt dan vastgelegd dat uit te keren planschadevergoedingen voor rekening van de exploitant zijn. Omdat windturbines buitengewoon lucratief zijn voor de exploitant, nemen zij de schade maar al te graag voor hun rekening. Dit geldt des te meer, nu de vergoedingen toch meestal laag zijn en een deel van de schade voor eigen rekening van de omwonenden blijft. 7. Een waardevermindering in het kader van de WOZ brengt niet zonder meer mee dat de betrokkene ook recht heeft op een planschadevergoeding9. Dat is ook logisch, want bij de vaststelling van de waarde op grond van de WOZ gaat men uit van de feitelijke situatie, terwijl bij de vaststelling van een planschadevergoeding niet de feitelijke situatie bepalend is, maar de juridische situatie: men heeft alleen recht op planschadevergoeding als er sprake is van een nadelige planologische ontwikkeling, vergeleken met wat er op grond van het oude bestemmingsplan maximaal mogelijk was qua gebruik en bebouwing en als de plaatsing van de windturbine onvoorzienbaar was en niet behoort tot het normaal maatschappelijk risico. 8. Uit de rechtspraak blijkt wel dat een vermindering van de WOZ-waarde wel van belang is voor de beoordeling van een verzoek om planschadevergoeding. De Raad van State heeft hierover al eens geoordeeld dat lagere taxaties in het kader van de WOZ niet buiten beschouwing kunnen worden gelaten bij de vaststelling van de hoogte van de planschadevergoeding en daarvoor dus m.a.w. medebepalend kunnen zijn10. -----------------------
13 juli 2007, LJN: AY4165. Zie voor een recent voorbeeld Afdeling Bestuursrechtspraak 21 oktober 2009, zaaknr: 200903485/1/H2, LJN: BK0823. 9 Zie bijvoorbeeld Afdeling Bestuursrechtspraak 13 februari 2008, zaaknr: 2007035601/1, LJN: BC4245 en 24 december 2008, zaaknr: 200802495/1, LJN: BG8247. 10 7 juli 2004, zaaknr: 200304630/1, LJN: AP8089. 7
8
28
LAGERE OZB IN BUURT VAN WINDMOLEN
Han Oomen 15 sep 2013 7 reacties
De komst van windmolens heeft op het Zeeuwse Sint Philipsland geleid tot een vermindering van de aanslag onroerendezaakbelasting (ozb). Van enkele tientallen woningen op Sint Philipsland is vorig jaar de Woz-waarde verlaagd, met gemiddeld meer dan 40.000 euro, en daarmee de ozb-aanslag. Waardedaling erkend Een jaar eerder gingen op de zuidelijke wal vijf windmolens in bedrijf; gehonoreerd werden huizen binnen een straal van een kilometer van de turbines. Woordvoerder Frank van Gennip van de actiegroep die de komst van windturbines kritisch volgt, spreekt van een eerste succes. ‘De gemeente erkent hiermee dat er sprake is van waardedaling door de molens.’ Causaal verband Volgens het regionale uitvoeringsorgaan belastingen SaBeWa kan uit jurisprudentie worden geconcludeerd dat er sprake kan zijn van waardebeïnvloedende overlast indien de afstand tot de dichtstbijzijnde windturbine minder dan 1.000 meter bedraagt. Ook verantwoordelijk wethouder Peter Hoek (SGP) van de gemeente Tholen verwijst naar de jurisprudentie. ‘Daarin is geoordeeld dat er een causaal verband bestaat. Dan is het gebruikelijk om dat te volgen als gemeente.’ Claim voor compensatie Met de formele erkenning van waardedaling ligt een claim voor compensatie voor de hand. De bewoners werken daar dan ook aan. Wethouder Hoek: ‘Dan heb je het over planschade. Dat is aan de initiatiefnemers van de molens. Zij wilden iets, dan is het aan hen om maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen als er gedoe ontstaat. Wij dekken het voorkómen van claims standaard af in contracten, ook bij andere ruimtelijke plannen.’ Waardedaling 50 procent 'redelijk' In het bezwaarschrift dat tot de erkenning leidde, claimen de bewoners méér waardedaling: ruim 50 procent, ook omdat voor de andere kant van Sint Philipsland nog eens 40 molens zijn gepland in het water, bij Krammersluizen. Bovendien hanteren de bewoners een cirkel van 1.500 meter, volgens Frank van Gennip ‘alleszins redelijk; 2.500 meter komt ook voor in de jurisprudentie.’ Pijpenla van molens De bewoners willen compensatie als standaard onderdeel in de molenexploitatie. Zonder zich over bedragen uit te laten, zegt de wethouder best voor dat idee te voelen. ‘Krammersluizen is een majeur project voor het rijk. Het stelt dat windenergie van belang is voor ons allemaal. Dan is het alleszins redelijk om mensen te compenseren die ineens in een pijpenla van molens komen te wonen. Daarmee verminder je de planschadeprocedures en vergroot je het draagvlak. Dat mag iets kosten.’ Share on twitterShare on linkedinShare on facebookShare http://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/nieuws/lagere-ozb-in-buurt-van-windmolen.9098805.lynkx
29
3c Maatwerk bij windturbines (Juridische achtergronden)
Mr. Jan Veltman, 4 oktober 201311 1. Sinds 1 januari 2011 gelden voor windturbines de geluidsregels van het Activiteitenbesluit, een Algemene maatregel van bestuur op grond van de Wet milieubeheer. Sindsdien mogen windturbines maximaal een geluidbelasting op woningen veroorzaken van 47 Lden en 41 Lnight. Deze norm is het gewogen gemiddelde over alle etmaal- respectievelijk nachtperioden over een geheel jaar. Juist omdat het om een gemiddelde waarde over een heel jaar gaat, valt voor omwonenden niet te controleren of deze geluidsnormen worden nageleefd. Voor 1 januari 2011 werd de maximale geluidsbelasting uitgedrukt in dB(A). Omwonenden konden toen zo nodig zelf met behulp van geluidsmetingen nagaan of sprake was van een overschrijding. 2. De algemene regel dat de geluidbelasting niet meer dan 47 Lden respectievelijk 41 Lnight mag bedragen, is niet altijd geschikt. Daarom bepaalt art. 3.14a van het Activiteitenbesluit dat hiervan door middel van zogeheten maatwerkvoorschriften in twee situaties mag worden afgeweken, te weten als: (1) sprake is van cumulatie van geluid als gevolg van meerdere windturbines, of (2) sprake is van ‘bijzondere lokale omstandigheden’. 3. De vraag is dan wanneer sprake is van zulke bijzondere lokale omstandigheden. In de toelichting op artikel 3.14a, lid 3, wordt als voorbeeld van zo’n bijzondere lokale omstandigheid genoemd de aanwezigheid van een stiltegebied. Het Agentschap NL, een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, doet het echter voorkomen alsof de aanwezigheid van een stiltegebied de enige omstandigheid is, waarin een maatwerkvoorschrift is gerechtvaardigd. Op de website van deze overheidsinstantie valt te lezen dat een landelijke, stille omgeving geen omstandigheid is die aanleiding geeft tot het stellen van maatwerkvoorschriften. Met deze passage verdraait het Agentschap NL de bedoeling van de wetgever. Het is niet overigens voor het eerst dat het Agentschap in zijn ijver om windturbines te promoten een verkeerde voorstelling van zaken geeft12. 11
Werkzaam bij Veltman Advocatenkantoor te Amersfoort: www.veltmanadvocatenkantoor.nl, 033-4656240 / 06-51419525. 12 Vermeldenswaard is in dit verband dat de Nationale Ombudsman in zijn rapport van 1 augustus 2011 constateert dat het Agentschap NL het verbod van vooringenomenheid 30
4. In zijn uitspraak van 19 juni 2013 over het Windpark Noordoostpolder heeft de Raad van State inmiddels met zoveel woorden bepaald dat als in een gebied het achtergrondgeluidsniveau laag is, dit een bijzondere lokale omstandigheid is op grond waarvan maatwerkvoorschriften (lees; strengere geluidsnormen) kunnen worden opgelegd. Ook de rechtbank Alkmaar heeft eerder dit jaar een vergelijkbaar oordeel geveld. De rechtbank ging nog een stap verder door het gemeentebestuur van Schagen te dwingen alsnog een maatwerkvoorschrift op te leggen aan de betrokken windturbine-exploitant. Bovendien oordeelde deze rechtbank dat dit maatwerkvoorschrift ook in dBA mocht worden gesteld. Of de Raad van State zich in dit oordeel kan vinden, valt af te wachten: het gemeentebestuur en de windturbine-exploitant hebben hoger beroep ingesteld. -----------------------
heeft geschonden door geen melding op zijn website te maken van kritische rapporten van de WRR en de Energieraad over windenergie, AB 2011, 284 m.nt. P.J. Stolk. 31
32
3d Bod GDF Suez Nederland nader uitgelegd
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
4. Maatwerk Motie Gemeente Hollands kroon <670*(8+*96-70(4/)+)(0-(+'*-73-=-'E*-,+
46
47
48
49
50
51
52
53
54
6. Wieringermeer Situatie Familie Bos / De Boer wonend aan de Oostermiddenmeerweg 18, Wieringerwerf (zie bijlage 1) Wij worden met het Windplan Wieringermeer, inclusief opschaling Windpark Wagendorp, onevenredig zwaar belast ten opzichte van andere inwoners van de Wieringermeer polder. De Wieringermeer polder op haar beurt wordt provinciaal gezien onevenredig zwaar belast. Wij proberen dit uit te leggen met de onderstaande feiten en getallen, aangevuld met andere bevindingen en ervaringen. De lasten van het Windplan Wieringermeer zijn alom aanwezig maar de lusten schitteren door afwezigheid.
1.De feiten en getallen Het totaal opgesteld vermogen in Noord-Holland in 2020 is 580MW. De groei in opgesteld vermogen wordt volledig gerealiseerd binnen de polder Wieringermeer. Windpark Wieringermeer levert na realisatie een opgesteld vermogen van circa 430 MW. 75% van de groene energieproductie in de provincie Noord-Holland wordt dus in de Wieringermeer polder opgewekt. 55
Circa 100 turbines in de Wieringermeer. Circa 30 turbines bij de Oostermiddenmeerweg. Dat betekent dat 30% van alle turbines in de Wieringermeer in onze zeer nabije omgeving staat. Deze 30 turbines zijn gemiddeld genomen van de omvang van de Ambtenaar in Medemblik. Deze momenteel grootste windturbine in de Wieringermeer (en Europa) heeft een naafhoogte van 135 meter en een rotordiameter van 127 meter. Tiphoogte 198.5 meter. De prototype testturbines, 10 stuks, staan in onze nabije omgeving. De naafhoogte (150 meter) en rotordiameter (175 meter) van deze turbines zijn hoger dan die van de andere turbines. De overige windturbines in de Wieringermeer hebben een naafhoogte van 120 meter en een rotordiameter van 126 meter. Omdat wij zijn “meegegroeid” met het ECN Testpark, weten wij als geen ander dat hogere naafhoogtes en zeker ook grotere rotordiameters voor meer geluidsoverlast zorgen. Daarbij mogen deze prototypes testturbines afwijken qua onderlinge verschijningsvorm. Dat wil zeggen dat ze niet dezelfde naafhoogte hoeven te hebben. Ook de rotordiameter hoeft niet dezelfde te zijn. De kleur hoeft niet dezelfde te zijn. En naar de laatste ontwikkelingen blijkt zelfs de “waarschuwingslichten” op de top van de windturbines te kunnen en mogen afwijken. Tussen de prototype testturbines staan ook nog eens meetmasten met dezelfde hoogtes als de turbines. Deze meetmasten hebben zijn voorzien van extra “waarschuwingslichten” . Als het ’s avonds donker is dan is het een wirwar aan windturbineverlichting. De prototype testturbines kennen geen begrenzing qua MW vermogen. Onze ervaring met deze turbines is: een hoger MW vermogen veroorzaakt meer geluidsoverlast. Er staat al een turbine van 5 MW op het ECN Testpark, de XEMC Darwind XD 115 die dit bewijst. Bij de andere turbines is het zeker dat de komende 20 jaar het vermogen per turbine niet meer dan 3 of 4 MW wordt. De prototype testturbines hebben vaak open gondels, het zogenaamde direct drive systeem. Dit veroorzaakt extra geluidsoverlast maar dat is tot op heden onmogelijk gebleken aan te tonen omdat het ECN Testpark stelt dat dat geluid inbegrepen is in de normale tonaliteit van een windturbine. Voor de duidelijkheid het gaat hierbij niet om het geluid van de wieken maar om het geluid vanuit de gondel, het zogeheten aandrijvingssysteem.
56
57
Iets verder weg maar in onze horizon nadrukkelijk aanwezig: o De Ambtenaar in Medemblik. o De Nuon turbines in het huidige boogspantmodel, die opgeschaald worden en nog meer gaan opvallen. Plus het feit dat de boogspant wordt verlengd en dus meer in ons blikveld komt. o De Nuon turbines aan de Verlengde Waterkaaptocht, die opgeschaald worden en dus meer gaan opvallen. ’s Avonds zijn de windturbines eveneens nadrukkelijk aanwezig door de verlichting. Het ECN testpark valt ook hierbij extra op vanwege de ongelijke hoogtes en de meetmasten die tussen de turbines staan. S.v.p. aandacht voor uniforme verlichting. Er vindt een verdrievoudiging plaats aan MW windturbinevermogen. Van 130 MW huidig (verbruik 85.000 huishoudens) naar toekomstig 430 MW windturbinevermogen (215.000 tot 285.000 huishoudens). Er vindt ook een verdrievoudiging plaats van de productie van groene energie. Te weten huidige productie is 300 miljoen kWh groene energie. De toekomstige productie is 750 miljoen tot 1 miljard kWh groene energie. De hoogte van de naaf en de grootte van de rotordiameter is sinds de jaren 80 verdrievoudigd. Maar waarom vindt er dan geen verdrievoudiging plaats van de zone waarin omwonenden in aanmerking komen voor een vergoeding? Deze is nog steeds 800 tot 1.000 meter, net als in de jaren 80. Wij hebben al overlast van de prototypes testturbines op het ECN Testpark. Er komen nog 4 testturbines bij. De naafhoogte wordt hoger, de rotordiameter wordt groter. Wij dienen al sinds juni 2012 klachten in over in eerste instantie de XEMC Darwind XD 115 (turbine T10) en sinds februari 2013 over de turbine 8 (een General Electric) sinds de rotordiameter verhoogd is naar 120 meter. Het lijkt erop dat er in oktober van dit jaar gemeten gaat worden maar we houden onze adem niet in. De milieudienst Kop van Noord-Holland heeft geen schriftelijk protocol met betrekking tot het verloop van het indienen van klachten. Dit is bevestigd door de Gemeente Hollands Kroon. Na melding van een klacht moet er binnen 24 uur contact opgenomen worden met de indiener. Het vervolg daarop is dus willekeurig. Voor ons hield het in dat wij pas na een jaar te horen kregen dat we een verzoek tot handhaving moesten indienen als we wilden dat er gemeten werd. Wij vinden dit ongehoord. Tussen wal en schip: Hoewel Windkracht Wieringermeer (Nuon, ECN en het Windcollectief Wieringermeer) samen optrekken in het Windplan Wieringermeer, hebben ze elk hun eigen exploitatieplan. Is dat erg denkt u wellicht. Ja dat is het want het betekent dat ze allemaal de grens van 800 tot 1000 meter aanhouden waarbinnen zij “iets” doen voor omwonenden. Voor ons betekent dit dat het ECN Testpark ons niet aanmerkt als direct omwonende terwijl wij zeker binnen de 1000 meter wonen. Daarbij zijn het testturbines die test en gecertificeerd moeten worden waarbij ze maximaal belast worden met de benodigde piekbelasting qua geluid. Ook de CV Wagendorp waarvan de laatste turbine op ongeveer 1.250 meter komt te staan van onze woning, merkt ons niet als direct omwonende aan. Terwijl zij wel slagschaduw veroorzaken, ook op de kassen waarin tulpen worden geplukt en op onze woning. Qua geluidbelasting merken wij op dat hun turbines qua hoogte en rotordiameter overeenkomen met turbines waarvan wij al overlast hebben en zich hemelsbreed op dezelfde afstand bevinden. En als je zegt dat ze gezamenlijk (ECN, Nuon of Windcollectief en de CV Wagendorp) zouden moeten kijken naar onze positie tussen hun in, dan is de reactie bij elk van deze partijen dat ze voldoen aan de normen en dat dat dus niet hoeft.
58
De gemeente Hollands Kroon faciliteert deze opstelling van Windkracht Wieringermeer + CV Wagendorp en ondanks dat wij al twee jaar aandringen op begeleiding ten aanzien van onze “tussen wal en schip-situatie” krijgen wij bij hun geen gehoor.
Gesproken over de normen. De L-den normen in het akoestisch rapport bij de opschaling van Windpark Wagendorp liggen bij onze woning al op 44 dB bij dag (max. toegestaan is 47dB) en 38 dB bij nacht (max. toegestaan is 41 dB). Dit nadert heel dicht de maximale toegestane waarden. Echter de turbines die in het verlengde komen van Windpark Wagendorp zijn hierin nog niet eens meegenomen. Omdat hier nog teveel onduidelijkheid over zou zijn. Maar wel meegenomen zijn alle turbines die op het ECN Testpark komen te staan. Dat is toch merkwaardig want die staan er ook nog niet. Het is onduidelijk welke uitgangspunten zijn gehanteerd en wie deze heeft verstrekt. Het ECN Testpark is in hun communicatie naar ons toe heel voorzichtig omdat de gegevens onder de noemer “bedrijfsgeheim” vallen. Bovendien zijn de turbines op het ECN Testpark niet altijd van dezelfde samenstelling. Een akoestisch rapport is altijd maar een momentopname.
Een akoestisch rapport wordt opgesteld op basis van specificaties die door de fabrikant zijn aangeleverd. Hoe betrouwbaar is dat bij een prototype zoals deze op het ECN testpark staan? De Wieringermeer polder heeft de beste wind in Nederland c.q. Europa. Dat wil zeggen dat de wind daar ongeveer het meest en hardst waait. Dat zegt ook dat windturbines in de Wieringermeerpolder de meeste vollasturen draaien, de hoogste productie draaien en de meeste geluidsoverlast veroorzaken (zie bijlage 2: langjarig gemiddelde windsnelheid op 100 meter in Nederland). Daarentegen is het achtergrondgeluid, zoals te verwachten in een dunbevolkte polder, zeer laag. De extra geluidsproductie komt dus ook nog eens extra hard binnen bij de omwonenden. Maar daar houden de normen die gebaseerd zijn op gemiddelden geen rekening mee.
2. Windpark Wagendorp Daarnaast speelt nog de opschaling van Windpark Wagendorp. Het park wordt enerzijds gezien als onderdeel van het Windgebied Wieringermeer maar behoort dan weer niet tot het Windplan (Windpark) Wieringermeer, waardoor er een aparte procedure loopt. Wij moeten daardoor extra procederen. Dit kost extra geld en extra tijd! De opschaling van Windpark Wagendorp had niet losgetrokken mogen worden van de realisatie van Windpark Wieringermeer omdat deze lijnopstelling bepalend is voor de plaatsing van de windturbines aan zowel de oostkant als de westkant van Windpark Wagendorp. Om overdraai te voorkomen aan de zuidzijde van hun turbines (lees: de eigenaren van deze gronden niet voldoende wilden compenseren) hebben ze de turbines opgeschoven richting noord. Dichterbij de boerderijen aan de Oostermiddenmeerweg dus, waardoor deze meer geluidsoverlast en slagschaduwoverlast gaan ervaren. Het is daarbij volstrekt onduidelijk waarom Gedeputeerde Staten de bevoegdheid voor het verlenen van de vergunning overgedragen heeft aan de gemeente Hollands Kroon. Immers de bevoegdheid voor het verlenen van alle nieuwe turbines en het opschalen van de bestaande op het ECN Testpark ligt bij de Provincie. 3. Green Deal Maar de grootste killer qua vertrouwen in en het geven van het goede voorbeeld door de overheid is wel de Green Deal die is ondertekend door de ministers Verhagen en Schultz van Haegen, de provincie Noord-Holland, gemeente Hollands Kroon en namens Windkracht Wieringermeer: Nuon, ECN en Windcollectief Wieringermeer. Hierin zijn concrete afspraken gemaakt over het aanpakken van belemmeringen die duurzame initiatieven in de weg staan.
59
De grootste belemmering echter is de overheid zelf in de hoedanigheid van verpachter (RVOB). Volgens de turbine-exploitanten vraagt de RVOB een exorbitante vergoeding voor de opstalrechten en is er daardoor geen financiële ruimte voor een fatsoenlijke vergoeding aan de pachter. Dan zou je kunnen verwachten in het kader van wegnemen van de belemmeringen dat de RVOB zich soepel opstelt en een deel van haar vergoeding aan de pachter gunt of een andere oplossing zoekt. Maar nee dat is niet het geval, men eist koste wat het kost de EUR 12.000 per MW op en voor de rest zoeken de exploitanten het maar met de pachter uit. Dat betekent momenteel dus dat er in Windplan (Windpark) Wieringermeer zoveel mogelijk om RVOB-grond heen wordt gepland. Wij pachten een deel van ons bedrijf van de RVOB en dat is precies dat deel waar een windturbine op is gepland. Of deze turbine er komt is nog maar de grote vraag. Wij denken dat er drie scenario’s zijn: 1. De turbines worden zo gepland dat ze net over de sloot bij de buren worden geplaatst. 2. Er wordt een ontpachtprocedure ingezet. 3. Wij alsnog een redelijk aanbod ontvangen. Er is nog veel onduidelijkheid maar wij denken dat de kans op scenario 1 en 2 het grootst is. 4. De ontbrekende openheid, eerlijkheid en duidelijkheid qua vergoedingen plus de totale willekeur die niet gerelateerd is aan de veroorzaakte overlast. (zie bijlage 3). Grondeigenaren krijgen relatief gezien de meeste vergoeding. Hun buren, pachtboeren en burgers, krijgen dezelfde lasten maar daar staat heel weinig tot geen vergoeding tegenover. Met referte aan de bijlage. Buren aan de zuidzijde van de Medemblikkertocht, die geen windturbine op hun land krijgen, ontvangen dezelfde vergoeding als wij. Dat is merkwaardig omdat: o Zij geen productiederving ondervinden doordat er grond onttrokken wordt voor de opstelplaats en het pad daarnaar toe. Een hectare opbrengst bedraagt gemiddeld tussen de €2.000,00 en €3.000,00. o Het bij hun niet aan de orde is dat de korting die de RVOB geeft op de opstalovereenkomst rechtstreeks doorgesluisd wordt aan de turbine-exploitant in plaats van aan de pachter. Leven we verdorie nog in de Middeleeuwen? o Zij niet om de turbine heen hoeven te werken. o Zij geen last hebben van slagschaduw tijdens het verrichten van werkzaamheden op het land. Het is namelijk een natuurkundig gegeven dat slagschaduw alleen optreedt aan de noordzijde van een object. M.n. bij het ziekzoeken in de bollen en de aardappelen zal dit grote hinder opleveren. o Hun woning niet wordt getroffen door slagschaduw. o Zij uitsluitend aan de noordzijde van hun woning/bedrijf te maken hebben met een lijnopstelling van windmolens. Het geven van een vergoeding voor de door de Nuon afgesloten grondpositie is merkwaardig te noemen. Wij kunnen ons niet voorstellen dat de Nuon zo stom is geweest grondposities vast te leggen zonder condities, waardoor ze zich nu genoodzaakt zien de betreffende grondeigenaren af te kopen. Waarvan één ook nog eens eigenaar is van een solitaire turbine. Grondeigenaren aan de zuidzijde van het opgeschaalde Windpark Wagendorp krijgen ook een vergoeding van €5.000,00 terwijl ze geen turbine op hun land krijgen. Het ECN Testpark kent een participatieplan waarbij omwonenden een maandelijkse vergoeding van €1.000,00 ontvangen voor de hinder van het park. Andere omwonenden van het ECN Testpark hebben een meetmast op hun land en ontvangen daarvoor een jaarlijkse vergoeding van €15.000,00 plus een omwonendenvergoeding van ongeveer €3.000,00 per jaar. Kreileroord ontvangt een vergoeding van €10.000,00 per jaar van het ECN Testpark. Dit vanuit de gedachte dat het een testlocatie over het algemeen meer sprake kan veroorzaken vanwege de dynamiek in opstellingen. 5. Het bagatelliseren van de geluidshinder 60
In publicaties van de overheid maar ook van groene partijen is vaak te lezen dat windturbines praktisch de helft van de tijd nauwelijks hoorbaar zijn. Wij denken dat dit soort uitspraken bedacht zijn door mensen die niet naast een of meerdere turbines wonen en zeker niet in een dun bevolkte polder.
Een windturbine in de Wieringermeer draait niet vaak heel zachtjes vanwege de fantastische windcondities. De XEMC Darwind op het ECN testpark (zie bijlage) is juist heel goed te horen als het zacht waait. De windturbines in onze omgeving overstemmen wel degelijk achtergrond geluid als het geritsel van bladeren aan de bomen. Ze overstemmen zelfs het geluid van tractoren en graancombines. Sinds 1 januari 2011 vallen alle windturbines onder de geluidregelgeving voor windturbines van het Activiteitenbesluit. De Lden van 47 dB en de Lnight van 41 dB zijn jaargemiddelden. Piekoverlast bestaat daardoor niet meer. Laat dat nu net de momenten zijn waarop omwonenden de meeste overlast hebben! Volgende voorbeelden worden vaak gehanteerd om het geluid van een windturbine te vergelijken: o Het geluidsniveau van een gesprek is 60 dB(A). Maar als iemand dag en nacht tegen je praat wordt je er ook knettergek van. Een schelle stem is minder prettig dan een sonore stem. Bovendien als je buren bijvoorbeeld regelmatig hard tegen elkaar schreeuwen dan ervaar je ook geluidsoverlast. o Een drukke verkeersweg op 100 meterafstand 80 dB(A). Maar die weg is ook niet altijd zo druk. Buiten de spits om, in het weekend maar ’s avonds zeker niet. o Een opstijgend vliegtuig op 200 meterhoogte 100 dB(A). Willen we niet bagatelliseren maar vergeet niet dat het gewoesh van de wieken en het geknars van de aandrijving afhankelijk van de windcondities dagen en nachtenlang achter elkaar door kan gaan en geen nachtstop kent. o Een drilboor op 1 meterafstand 110 dB(A). Dit zal niet vaak jarenlang achter elkaar plaatsvinden pal naast een woning schatten wij zo in. Het is heel moeilijk om aan het geluid te wennen omdat het niet monotoon is. De wieken reageren continu op de verandering van de wind. En de wind varieert volcontinu. Het geknars is weliswaar monotoon maar dusdanig irritant dat het lastig is te aanvaarden. Het is alsof er een ijzeren lepel in een ijzeren pan wordt rondgedraaid. De geluidsoverlast van windturbines wordt niet gemeten maar berekend! Zelfs bij het doen van een zogenaamde meting, wordt uitsluitend het brongeluid gemeten waarna verdere conclusies worden berekend. Daarbij is zo’n meting een momentopname. Het is voor een leek ondoenlijk om te controleren of een meting correct is verricht. Laat staan of de uitkomst juist is berekend. Of er juist gehandhaafd wordt is derhalve voor een leek niet vast te stellen.
6. Het ontkennen van de waardevermindering van woningen die in de nabije omgeving van windturbines liggen. Het claimen van planschade wordt daarmee onmogelijk gemaakt. Het is goed Nederlands gebruik dat we wel windturbines willen omdat we denken dat dat goed is voor het milieu maar we willen ze niet in ons eigen leefmilieu. Doe daar maar eens enquête naar. 7. Het niet democratisch tot stand komen van het Windplan Wieringermeer. Het plan is de bewoners van de Wieringermeer opgedrongen. Er zijn geen reële inspraakmogelijkheden (behalve instemming/afwijzing) geweest. De bewoners van de Wieringermeer zijn niet betrokken bij de planvorming c.q. exploitatiefase. Uitsluitend de partijen die nu verenigd zijn in Windkracht Wieringermeer hebben de kans gekregen om te komen tot hetgeen nu bekend staat als het Windplan Wieringermeer. Andere partijen zijn stelselmatig afgewezen.
61
62
63
7. De grootste Windturbine van Europa staat in Noord Holland
Enercon E 126 (198 meter hoogte) Foto: www.windmolenklachten.nl ©
64