Wim van Vroonhoven Heleen Schoots-Wilke
Hersenen : wat weet ik er van?
Teken de hersenen. Waar liggen? •De grote hersenen •De kleine hersenen •De amygdala •De hersenstam •De prefrontale cortex •Het corpus callosum
Hersenen : wat weet ik er van?
Prefrontale cortex
Grote hersenen
Corpus callosum
Amygdala
Kleine hersenen Hersenstam
Neuromythen of niet?
Waar of niet waar? • We gebruiken slechts 10% van onze hersenen. • Hersenen zijn ons hele leven plastisch, dat wil zeggen, delen van het brein veranderen voortdurend. • Meertaligheid is schadelijk voor de moedertaalontwikkeling. • Het geheugen werkt als een videocamera. • De linker- en rechterhersenhelft werken gescheiden van elkaar.
De opbouw van de hersenen: drie soorten hersenen
De opbouw van de hersenen: de hersenkwabben Temporaalkwab: geluid, spraak, taal
Pariëtaalkwab: beweging, oriëntatie, rekenen, herkenning
Occipitaalkwab: zien
Frontaalkwab: denken, ideeën, plannen
De werking van de hersenen Grijze en witte stof • 1 – 1,5 kg; 1,6 liter • Verbruiken 25% van je energie • 100 miljard zenuwcellen (neuronen) die ieder weer verbonden zijn met 1000-den andere zenuwcellen 60 triljoen hersenverbindingen • Bestaan uit grijze (rose) en witte stof • Grijze stof bestaat uit axonen, neuronen en dendrieten • De axonen zijn omgeven door myeline (= witte stof) • Myeline beschermt axonen en zorgt voor electrische impuls voor informatieoverdracht
Dendrites
Neuron
Axon
De werking van de hersenen Rust roest
De werking van de hersenen Hersenen zijn plastisch Combinatie van omgeving, gedrag en genen vormen je hersenen. genen
gedrag
omgeving
De werking van de hersenen Pruning (snoeien)
• Er komen verbindingen bij • Er worden verbindingen weggesnoeid (als ze niet gebruikt worden) • Er worden verbindingen sterker gemaakt
De werking van de hersenen Paadje wordt snelweg
• Paadje wordt snelweg
Het puberende brein 2. Het emotionele brein A: Volwassenen B: Jongeren (18 –20) C: Pubers
Risicovolle handelingen
C B A Alleen
Met een ander
Vier inzichten 1. 2. 3. 4.
Minder verbindingen tussen hersendelen Risicovol gedrag behoefte aan kicks De invloed van de peergroep wordt steeds groter Periode van risico’s en van kansen
Multitasken kan niet
Tips voor het onderwijs • Activeer de hersenen! Laat leerlingen hun voorkennis activeren, leg verbanden met eerder behandelde stof, met andere vakken • Betrek de context van de leerlingen bij het leren! • Besteed aandacht aan het klimaat in het leslokaal. • Korte, fysieke activiteiten die afleiding en energie geven doen wonderen
Why Manage Emotional States? • Positive states improves performance • on many cognitive tasks (Ashby, et al. 1999) • • Young children's feelings about school improve and students felt more competent when engaged (Valeski & Stipek 2001) • • A wide body of evidence suggests that when students feel good about the teacher and learning, achievement
rises.
Nutrition Can Support Better Cognition and Behavior • • • • • • • • • •
Lean proteins Vitamin/Mineral supplements Complex carbohydrates Nibbling diets (manage glucose) Decrease simple sugars Colorful fruits/vegetables Increase plant fats Omega 3 oils Decrease animal fats Avoid high fructose corn syrup Source: Braverman, E. (2005)
Werkvormen voor toepassingsgerichte leerlingen Meer aandacht voor concretiseren: • Voorbeelden • Doe-activiteiten • Beelden gebruiken • Simulaties en rollenspelen • Samenwerken • Aansluiten bij de actualiteit • Objecten gebruiken
Aandacht voor ongerichte leerlingen • Meer aandacht voor studiebegeleiding: • oorzaak ongerichtheid achterhalen • weekplanningen maken • achterstanden inhalen • verbeteren leeropvatting • ontwikkelen leeractiveiten • aan motivatie werken
Werkvormen voor reproductiegerichte leerlingen Meer aandacht voor memoriseren: • Uitleggen en herhalen • Stap voor stap, alinea na alinea • Stampen (ritme en muziek) • Categoriseren • Samenvatten • Acroniemen (TVTAS)
Spiegelneuronen • Imitatie is basaal voor leerprocessen • Ze zorgen ervoor dat je een emotie bij een ander zélf kunt ervaren • Belangrijk dat leerlingen van elkaar leren • Juist in de puberteit
Wat blijft er hangen van wat we leren? • • • •
20 % 30 % 50 % 70 %
• 80 % • 95%
van wat we horen van wat we zien van wat we zien en horen van waar we over gediscussiëerd hebben met anderen van wat we persoonlijk ervaren hebben van wat we uitleggen aan anderen
`Herhaling
Feedback is the Breakfast of Champions to the Brain! Leerling Feedback
Top View
Side View
images courtesy Pierre Rainville
• Regelmatig (iedere 30 min) • Geef zowel positieve als negatieve feedback • Taakgericht (niet persoonlijk) • Gerichte negatieve feedback is het meest effectief (“Nee niet.. , • Globale negatieve feedback is het minst effectief (“Je probeert het niet”) • Positieve feedback zit in het midden; stimuleren werkt. • Taakgerichte feedback is het meest effectief, meer dan persoonlijke • (Peeck et al.1985 (Huang 2000)
The cingulate cortex is activated during pain or error correction
