Wilster Intensieve Jeugdzorg. Zorg en behandeling voor jongeren met ernstige gedragsproblemen

Wilster Intensieve Jeugdzorg Zorg en behandeling voor jongeren met ernstige gedragsproblemen

Wilster Intensieve Jeugdzorg

Inhoud

Zorg en behandeling voor jongeren met ernstige gedragsproblemen

1.

Wat is Wilster?



Wat is Wilster? De doelgroep Wat willen we bereiken?

2.

Begeleiding & behandeling

Pedagogisch klimaat Methodische uitgangspunten Trainingen en therapieën Fasenmodel – stap voor stap naar gewenst gedrag De actieve rol van de ouders Verlof en vrijheden Nazorg Professionals aan het werk

3.

School & werk



Individueel gericht onderwijs Opleiding en stages Op weg naar werk Vrije tijd

4.

Samenwerken en specialiseren

Doen wat Werkt DOK3 Behandelcentrum Woodbrookers RUG en Hanzehogeschool

5.

Inspraak en meedenken

Klachtencommissie Vertrouwenspersoon Jongerenraad Cliëntenraad

Wilster Intensieve Jeugdzorg

1 Wat is Wilster?

Wij zetten in op de eigen kracht van jongeren!

Wilster – onderdeel van Stichting Het Poortje Jeugdinrichtingen

Wilster Intensieve Jeugdzorg in Groningen is een instelling voor intensieve gesloten behandeling - een zogenaamde Jeugdzorgplus instelling. Wij begeleiden en behandelen jongens en meisjes van 12 tot 18 jaar met ernstige gedragsproblemen. Bij deze jongeren dreigt hun ontwikkeling ingrijpend verstoord te raken - door hun eigen gedrag en / of door factoren in hun omgeving. Nadat de kinderrechter een machtiging gesloten jeugdzorg heeft afgegeven, worden zij door Bureau Jeugdzorg naar Wilster verwezen. Wilster is onderdeel van Stichting Het Poortje Jeugdinrichtingen, dé zorgaanbieder voor jongeren met ernstige gedragsproblemen in Noord Nederland (Groningen, Friesland en Drenthe). Het Poortje werkt nauw samen met andere zorginstanties in het Noorden van Nederland om tot een goede afstemming en één doorlopend zorgtraject voor de behandeling van jongeren te komen. Meer informatie: www.hetpoortje.nu.

De doelgroep Onze doelgroep bestaat uit jongeren van ongeveer 12 tot 18 jaar met ernstige meervoudige gedrags- en/of sociale, psychische of lichamelijke problemen. Voor deze jongeren is tijdelijk gedwongen hulpverlening noodzakelijk. Vanaf de eerste dag worden ook de ouders

4

actief betrokken in deze begeleiding en behandeling. Wij helpen de jongere en de ouders/verzorgers om opnieuw grip op hun situatie te krijgen.

Wat willen we bereiken? Jongeren die bij ons binnen komen, zijn meestal in de problemen geraakt door hun gedrag. Wij bieden alle jongeren een kans om in de maatschappij een eigen passende plek te verwerven. Omdat wij vinden dat alle jongeren recht op opvoeding hebben en elke ouder recht heeft op ondersteuning daarbij. Er is van alles mis gegaan maar wij gaan uit van kansen en mogelijkheden. Wij zetten in op de eigen kracht van jongeren en hun sociale omgeving. We werken vanuit een individuele benadering en op een kwalitatief hoogstaand niveau. Wij willen in samenwerking met de ouders/verzorgers en instanties de opvoedingstaak realiseren. Daarin nemen we de opvoeding tijdelijk over wanneer en zo lang dat noodzakelijk is. En we gaan er van uit dat het goed is als het verblijf bij ons zo kort als mogelijk en zo lang als nodig is. Vanaf het begin betrekken wij de ouders in de behandeling en bieden ook hen ondersteuning. Wij zoeken zo snel mogelijk samen met betrokkenen en ketenpartners naar mogelijkheden die ouders of verzorgers helpen om de eigen verantwoordelijkheid op zich te nemen.

Het doel van het verblijf en de behandeling is de kans op een zo succesvol mogelijke terugkeer in de maatschappij te vergroten. Wij helpen deze jongeren door middel van de juiste behandeling, begeleiding, intern onderwijs, arbeidstoeleiding en vrijetijdsbesteding. Na vertrek regelen wij zo nodig vrijwil-

lige hulp en ondersteuning of zorgen voor een goede overdracht naar een vervolgplek. Wilster werkt met vier uitstroomprofielen: Het doel is dat de jongere terug naar huis gaat, zelfstandig gaat wonen, overgaat naar langdurige zorg of een vervolgvoorziening.

5

2. Begeleiding & behandeling De basis: het pedagogisch klimaat

Onze behandeling is gericht op het bevorderen van het welzijn en de ontwikkeling van de kinderen, waarbij de specifieke orthopedagogische aanpak die de jongeren nodig hebben, de behandeling compleet maakt. Een positief behandelklimaat is van belang om doelstellingen als opvoeding, behandeling en rehabilitatie te realiseren.

Positieve ondersteuning Ons handelen kenmerkt zich door positieve ondersteuning, zoals persoonlijke aandacht , vertrouwen in- en respect voor elkaar en ruimte scheppen voor groei, zodat de jongere het gevoel heeft iets te kunnen leren. De structuur die wij bieden, een goede balans tussen flexibiliteit en controle, geeft de jongere duidelijkheid en houvast en schept een veilige onderlinge sfeer. Een positieve sfeer op de groep bevorderen wij door consequent aandacht te besteden aan de manier waarop jongeren zich gedragen en met elkaar omgaan. We stimuleren jongeren om naar elkaar te luisteren, elkaar te helpen en samen te werken. Incidenten worden met de jongeren besproken om samen tot een mening te komen over een betere aanpak.

Methodische uitgangspunten Binnen Wilster werken we vanuit een drietal theoretische uitgangspunten,

6

die allen wetenschappelijk zijn onderzocht op hun effectiviteit. Het gaat om een combinatie van competentiegericht, oplossingsgericht en systeemgericht werken. Zo leren wij de jongere nieuw en adequaat gedrag aan. Hierbij ligt de nadruk op het belonen van positief gedrag. Wij focussen op de sterke kanten en vaardigheden van de jongere; het leren in stappen en leren door te doen in de dagelijkse praktijk. Hierdoor worden de vaardigheden en verantwoordelijkheden die de jongere nodig heeft om zich te kunnen redden in de maatschappij, stapsgewijs vergroot.

Werken aan sociale ontwikkeling Ook werken we actief aan de sociale en morele ontwikkeling van de jongere. In de groep en in de klas wordt steeds feedback gegeven op gedrag Bij negatief gedrag stimuleren we de jongere om zelf met alternatieven te komen, oplossingsgericht. De positieve ontwikkeling wordt zichtbaar en tastbaar gemaakt door beloningen en privileges. Op deze wijze worden jongeren gestimuleerd via de weg van motivatie weer grip te krijgen op hun eigen situatie. Hierin werken we systeemgericht en dat betekent dat gaan we omgeving en individu steeds in onderling verband bekijken. Daarom gaan we de samenwerking aan met het netwerk

7

Ouders worden vanaf het begin actief betrokken in het meepraten, meedenken en mee doen in de behandeling van hun kind. van de jongere, waaronder ouders/ verzorgers, familie, school en werk of stage, gedurende het hele traject van de behandeling.

Trainingen en therapieën Naast de basiswerkwijze werkt Wilster met specifieke behandelmodules, om elke jongere met zijn / haar eigen problematiek zo goed mogelijk te kunnen helpen. Een greep uit de trainingen en therapieën die worden aangeboden: Cognitieve gedragstherapie (ontwikkelen van inzicht in eigen gedachten, gevoel en gedrag) Training ‘Weet waar je staat’ (seksuele weerbaarheid) Leefstijltrainingen voor verslavings problematiek EMDR (traumaverwerking) Psychiatrische gesprekstherapieën

Fasenmodel – stap voor stap naar gewenst gedrag Het leven van een jongere kenmerkt zich bij binnenkomst vaak door onrust. De eerste weken zijn daarom gericht op het creëren van rust en het opbouwen van een vaste structuur en dagelijks ritme. Dit is de start om in verschillende fasen stap voor stap toe te werken naar het gewenste gedrag. Bij elke fase horen individuele leerdoelen die voortkomen uit het behandelplan. In de eerste fase zijn de verantwoordelijkheden en

8

vrijheden die de jongere heeft heel beperkt. Elke oplopende fase bezit meer vrijheden en verantwoordelijkheden waardoor jongeren worden gestimuleerd om toe te werken naar een volgende fase. In elke fase kan de jongere punten behalen door te laten zien dat hij/zij zich bepaalde vaardigheden eigen heeft gemaakt. De punten worden genoteerd op de feedbackkaart, behorende bij de fase. Met deze punten spaart de jongere voor een privilege, zoals een extra belmoment of langer TV kijken. Behalve het behalen van de doelen per fase, bepalen de punten mede de overgang naar een volgende fase. Op deze manier doet de jongere succeservaringen op en wordt zelf gemotiveerd om te leren en te veranderen in de gewenste richting. Meer informatie over de verschillende fasen in het fasenmodel op: www.wilster.nu.

De actieve rol van ouders Het Poortje vindt het belangrijk dat ouders/verzorgers vanaf het begin actief worden betrokken in het meepraten, meedenken en mee doen met de behandeling van hun kind: bij opname, bij de bespreking van het behandelplan en bij elke nieuwe fase in de behandeling. Zij zijn en blijven verantwoordelijk, al dan niet met hulp van een gezinsvoogd. De

ouderbegeleider begeleidt ouders/verzorgers in de manier waarop ze met hun kind om kunnen gaan, bijvoorbeeld wanneer de jongere tijdens verlof naar huis gaat. Wanneer het gewenst is wordt een feedback@homekaart geïntroduceerd in het gezin, waarbij de ouders/verzorgers feedback geven aan de jongere en daarvoor punten toekennen.Naast de betrokkenheid bij de behandeling, hebben ouders/verzorgers de mogelijkheid een bezoek te brengen aan de leefgroep waar hun kind verblijft en aan school. Er worden regelmatig ouderavonden georganiseerd waarbij diverse relevante thema’s voor ouders worden besproken.

delcoördinator het behandelplan van de jongere opgesteld. Hier zijn bij betrokken: ouderbegeleider, individueel traject begeleider, loopbaanbegeleider, medische dienst, docent, therapeut en de pedagogisch medewerker. In het behandelplan staan de leerdoelen, het behandeltraject, het einddoel en de vervolgplek na Wilster beschreven. De eerste bijeenkomst is zo spoedig mogelijk na binnenkomst. Binnen zes weken wordt een voortgangsbespreking gepland. Daarna zitten alle partijen elke tien weken aan tafel om de voortgang van de behandeling te bespreken en waar nodig bij te stellen.

Verlof en vrijheden Samen werken aan één behandelplan Binnen Wilster geldt: voor elke jongere, één behandelplan. Hier is school (Portalis) nadrukkelijk onderdeel van. Samen met de jongere, de ouders/opvoeders, (gezins)voogd wordt met de behan-

Verlof en het oefenen met vrijheden is een standaard onderdeel van het behandelplan van de jongere. Het uiteindelijke doel van de behandeling in Wilster is immers de jongere voldoende vaardigheden en competenties te leren om zelfstandig te kunnen functioneren in

9

de samenleving. Of en wanneer een jongere op (begeleid of onbegeleid) verlof kan en mag, is afhankelijk van zijn / haar ontwikkeling. Vooraf wordt altijd samen met de jongere, de ouders/verzorgers en de behandel coördinator een risicotaxatie uitgevoerd en een verlofplan opgesteld. Het verlof is altijd een oefensituatie die bijdraagt aan de ontwikkeling van de jongere en de ouders/verzorgers. Elke verlof wordt geëvalueerd door het bespreken van positieve punten en leermomenten zodat het gewenste gedrag bestendigd wordt.

Nazorg Vanaf de eerste dag dat een jongere in Wilster verblijft, werken wij toe naar het vertrek. Dit kan zijn terugkeer naar huis, zelfstandig wonen, langdurige zorg of een plek in een vervolgvoorziening. Wij bereiden de jongere zo goed mogelijk voor op het vertrek, onder andere door hem/haar tijdens verlofmomenten naar de vervolgplek te laten gaan. Met vervolginstellingen hebben wij nauw contact en maken wij ‘terugvalafspraken’. Wanneer een jongere terugvalt in het oude gedrag, dan bestaat de mogelijkheid dat hij / zij tijdelijk terugkomt in Wilster voor een time-out. Naast de hulp vanuit Wilster, moet vooral ook het ‘sociale netwerk’ behulpzaam zijn in de begeleiding van de jongere. Zeker na vertrek. Dit kan familie, een trainer of een onderwijzer zijn die de jongere in het verleden goed kon begeleiden.

10

Professionals aan het werk Binnen Wilster en Het Poortje werken allerlei professionals die allemaal dagelijks hun bijdrage leveren aan een goede en verantwoorde toekomst voor jongeren met ernstige gedragsproblemen. Van pedagogisch medewerkers, coaches, ouderbegeleiders tot individueel trajectbegeleiders, docenten en behandelcoördinatoren – ze zijn bevlogen en voelen zich professioneel betrokken bij de samenleving en in het bijzonder bij jongeren. Jongeren moeten volgens hen de kans krijgen zich naar hun eigen mogelijkheid te ontwikkelen. Alleen zo zorgen we er samen voor dat deze jongeren zich goed staande kunnen houden in onze samenleving. Het Poortje werkt hiervoor met goed opgeleide medewerkers en vindt deskundigheidsbevordering belangrijk. Het Poortje is een HKZ gecertificeerde instelling. HKZ staat voor Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector en biedt een basisgarantie voor kwaliteit van zorg. Wij hebben ons werk zodanig georganiseerd, dat aan alle voorwaarden is voldaan om optimale zorg te kunnen leveren. Meer weten over werken bij Wilster en Het Poortje? Kijk dan op: www.hetpoortje.nu.

11

3. School & werk Individueel gericht onderwijs

Een erg belangrijk onderdeel van de behandeling in Wilster is onderwijs. Veel jongeren hebben een schoolverleden dat wordt gekenmerkt door onregelmatigheid, falen, ongemotiveerdheid en spijbelen. Portalis – specialisatie voor Onderwijs en Arbeidstoeleiding van Het Poortje – wil de jongeren opnieuw plezier en succes laten beleven in het leren. Binnen Portalis geven de docenten individueel gericht onderwijs. Alle leerlingen krijgen daardoor les op hun eigen niveau en in hun eigen tempo. Een klas bestaat uit gemiddeld 6 leerlingen, zodat er voor iedereen voldoende aandacht is.

Op weg naar werk De zekerheid, veiligheid en waardering die een jongere uit school of werk haalt, is een belangrijke factor voor een succesvolle terugkeer in de maatschappij. Portalis en Wilster begeleiden jongeren daarom stapsgewijs naar het opdoen van werkervaring door middel van stages. Waarbij de nadruk erop ligt dat het krijgen en behouden van een baan pas mogelijk is wanneer een jongere heeft geleerd voor zichzelf te zorgen, een vrijetijdsbesteding heeft én een sociaal netwerk.

Vrije tijd – een zinvolle invulling Opleiding en stages Portalis biedt de jongeren in Het Poortje gecertificeerde beroepsopleidingen, algemene vakken, beroepsoriëntatie en interne en externe stages om te werken aan hun toekomst. Voor deze beroepsopleidingen en vakken kunnen erkende diploma’s en (deel)certificaten behaald worden. Wanneer jongeren in de laatste fase van de behandeling zitten, gaan ze naar extern onderwijs- of stageplekken. Portalis begeleidt de leerlingen in dit traject en maakt afspraken met de scholen en stageplekken waar zij onderwijs of stage gaan volgen.

12

Om jongeren te leren zich goed staande te houden in de maatschappij is het belangrijk dat ze goed leren omgaan met hun vrije tijd. Uit ervaring is gebleken dat een juiste invulling van vrije tijd de jongeren rust geeft en dat het goed is voor hun gevoel van eigenwaarde. Wilster leert jongeren daarom hun vrije tijd zinvol in te delen. Ook vrijetijdsbesteding maakt onderdeel uit van het behandelplan. Een greep uit de activiteiten in Wilster: vissen op karpers, een avond naar de jeugdsoos, hardlopen, djembé spelen, schilderen, koken en voetballen in het elftal van Wilster. In de zomer wordt er vier weken Summerschool gehouden, een speciaal activiteitenprogramma voor de zomervakantie.

13

4. Samenwerken en specialiseren Krachten en expertise bundelen voor de best mogelijke zorg aan jongeren

Wilster en Het Poortje hechten veel waarde aan samenwerking. Naast het inzetten van andere kennis en expertise wil Het Poortje samen met verschillende zorginstanties in Noord Nederland komen tot een goede afstemming en één doorlopend zorgtraject voor de behandeling van jongeren. Wilster werkt onder andere samen met Bureau Jeugdzorg, Jeugdhulp Friesland, Verslavingszorg Noord-Nederland, Driever’s Dale, Accare en AFPN (kinder- en Jeugdpsychiatrie), Elker, Tjallinga Hiem, Ambiq, Yorneo, politie, gemeenten en onderwijsinstellingen en (LVG) woonvoorzieningen. Met een aantal van deze partners heeft Wilster een intensief samenwerkingsverband.

Doen Wat Werkt Wilster beschikt over speciale Doen Wat Werkt- behandelgroepen. Doen Wat Werkt is een zorgprogramma waarbij het doel is de jongere zo snel mogelijk op een verantwoorde wijze terug naar huis te begeleiden. Binnen Doen Wat Werkt gaat niet alleen de jongere, maar ook de omgeving en het hele ‘systeem’ (ouders, gezin, school, werk) mee veranderen. Het grootste gedeelte van de begeleiding en behandeling van Doen Wat Werkt vindt dan ook thuis plaats. Het traject begint met een verblijf van maximaal 6 weken in Wilster – de zogenaamde ‘gesloten

14

Wilster werkt samen met verschillende partners. Met hen willen wij komen tot doorlopende zorgtrajecten voor de behandeling van jongeren.

time-out’. Daarna wordt de behandeling thuis voortgezet of, wanneer dat nodig is, een langer verblijf, van maximaal 6 maanden de ‘ besloten behandeling’ in Wilster. Zes jeugdhulpverleningsinstanties in Groningen, Friesland en Drenthe voeren Doen Wat Werkt in nauwe samenwerking uit. Meer informatie over Doen Wat Werkt: www.doenwatwerkt.nu

DOK3 Het Poortje Jeugdinrichtingen (Wilster en Portalis), Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) en orthopedagogisch behandelcentrum Driever’s Dale hebben hun krachten gebundeld en bieden doorlopende zorgtrajecten aan jongeren én hun gezin in behandelvoorziening DOK3. DOK3 is er voor jongeren tot 23 jaar met een combinatie van gedrags-, psychiatrische-, of verslavingsproblematiek en mogelijk een licht verstandelijke beperking. Jongeren die door de ernst en moeilijkheid van hun problemen bij veel andere zorgorganisaties tussen wal en schip vallen. DOK3 biedt deze jongeren een uniek behandelprogramma waarbij ze op één plek alle begeleiding en behandeling krijgen die ze nodig hebben. Doorstroom en vaart zijn hierbij erg belangrijk. Meer informatie over DOK3: www.dok3.nl

15

Behandelcentrum Woodbrookers Wilster werkt samen met Behandelcentrum Woodbrookers in Kortehemmen (Friesland). Woodbrookers is een intensief samenwerkingsverband tussen Het Poortje en Jeugdhulp Friesland en is er voor Friese jongens en meiden van 12 tot 18 jaar met meervoudige gedrags- of psychiatrische problematiek. Het behandelcentrum biedt 64 behandelplaatsen. Jongeren kunnen in een gedwongen setting gesloten behandeld worden, maar ook vanuit een vrijwillig kader begeleid worden in het trainen van nieuw gedrag. Het onderwijs in Woodbrookers wordt verzorgd door Portalis, de interne school van Het Poortje.

16

Meer informatie over Behandelcentrum Woodbrookers: www.behandelcentrumwoodbrookers.nl

RUG en Hanzehogeschool Wilster en Het Poortje werken al jaren nauw samen met de Faculteit Orthopedagogiek verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en verlenen op regelmatige basis hun medewerking aan wetenschappelijke onderzoeken. Daarnaast vindt er uitwisseling van ervaring plaats tussen medewerkers van Wilster en de Hanzehogeschool en worden geregeld gastcolleges gegeven of docentschap vervuld.

17

Wij hechten grote waarde aan de mening van jongeren en ouders. Daarom betrekken wij hen bij belangrijke beslissingen over het beleid in Wilster.

5. Inspraak Meedenken en meepraten

Klachten Wilster heeft een klachtencommissie. De leden van de commissie zijn onafhankelijk; zij werken niet bij Wilster. De commissie heeft als taak om klachten te beoordelen en daarover bindende uitspraken te doen. Een klacht over Wilster kan worden ingediend door een jongere, maar ook door bijvoorbeeld een (stief)ouder/verzorger, voogd of externe relatie. Heeft u een klacht? Blijf er niet mee rondlopen. Stuur deze op naar het secretariaat van de klachtencommissie t.a.v. Mw. J. Nijenhuis, Jeugdadministratie Wilster, Postbus 70013, 9704 AA Groningen, en deze wordt in behandeling genomen.

Vertrouwenspersoon Jongeren en/of ouders/verzorgers van Wilster kunnen met vragen of opmerkingen over de jeugdzorg terecht bij een vertrouwenspersoon van Zorgbelang Groningen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de manier van benadering, het handelen van hulpverleners of informatieverstrekking. De vertrouwenspersoon geeft informatie, advies en ondersteuning over deze vragen. Neem contact op met: [email protected].

het beleid en de ontwikkelingen van Wilster. Jongeren kunnen daarom zitting nemen in de Jongerenraad. Op deze manier hebben zij inspraak in eventuele veranderingen en verbeteringen in de werkwijze van Wilster. Van iedere leefgroep in Wilster is een jongere vertegenwoordigd in de Jongerenraad.

Cliëntenraad Wilster hecht grote waarde aan de mening van ouders/verzorgers van jongeren die in Wilster verblijven en wil hen betrekken bij belangrijke veranderingen in het beleid en de werkwijze van Wilster. Om dat mogelijk te maken is er een cliëntenraad, waarin een vertegenwoordiging van ouders/verzorgers zitting heeft. De cliëntenraad adviseert (gevraagd en ongevraagd) de directie van Wilster over allerlei onderwerpen die van belang zijn voor de jongeren in Wilster. Meer informatie of contact met de cliëntenraad? Mail dan naar: [email protected] of download de folder op www.wilster.nu.

Jongerenraad Wilster vindt het van groot belang dat jongeren mee kunnen denken in

18

19

Wilster Intensieve Jeugdzorg

Postadres Postbus 70013 9704 AA Groningen Bezoekadres Hoogeweg 9 9746 TN Groningen W www.wilster.nu E [email protected] T 050 851 4520

Wilster is onderdeel van: Stichting Het Poortje Jeugdinrichtingen Het Poortje Jeugdinrichtingen biedt gesloten jeugdzorg (Groningen), justitiële jeugdzorg (Veenhuizen), en onderwijs en arbeidstoeleiding aan jongeren met ernstige gedragsproblemen in Noord Nederland. www.hetpoortje.nu.

Wilster Intensieve Jeugdzorg