Willem Vleertman Een merkwaardige Oldenzaler!
Op 1 augustus 1658 werd in Oldenzaal Willem Vleertman geboren. Na een zeer bewogen leven overleed hij in Amsterdam op 23 april 1742.
In deze presentatie een kort overzicht van zijn rijke leven vol oorlogen.
afbeelding vleertman
Prent vervaardigt door J.C. Philips in 1742 naar een geschilderd portret van J. Boonen uit 1715. Het portret is niet teruggevonden. Vleertman is dan midden 50, met strenge gelaatstrekken,vastgesloten mond en een kloek gebouwde kin. Ernstig en vstberaden.
Der Vrienden hulp en Steun, des vyands dood of Schrik: Die, snel te paard, een myl reed in een oogenblik, En dwars door ‘t grootse dorst streeven; Nooit bang voor kogels, vuur of blinkend oorlogszwaard, Die moed en krygskunst toonde en op en onder de aard: Was WILLEM VLEERTMAN in zyn leven.
afbeelding vleertman
Deel van de tekst van de brief van de hr. J. Fleitman † (1990) uit Warendorf (Dld) geschreven in augustus 1986
Het was voor mij het begin van een zeer lange studie
Voorblad boek
Twee van de boeken die Willem Vleertman heeft geschreven (laten schrijven).
Nu had ik wel twee boeken op de naam van Vleertman, maar mijn probleem was hoe te bewijzen dat zijn verhalen kloppen met de werkelijkheid? Daarvoor was veel onderzoek en geduld nodig, maar mijn inspanningen werden beloond. Ik vond op verschillende plaatsen in archieven bewijzen voor zijn beschreven activiteiten, dat maakt de man Willem Vleertman nog meer bijzonder.
Laten we eens een kijkje nemen in het leven van Willem Vleertman, voor mij zeker
“EEN MERKWAARDIGE OLDENZALER”
verantwoording
NN Vleertman
verschillende schrijfwijze afkomstig? uit Duitse Soest daar komt naam voor tot in 1745
burgerdochter Oldenzaal Jan Vleertman
Frans Vleertman
1650-1702
huwelijk 2 1642
Willem Vleertman 16??-na 1742
Metta van Randen
Trijntien Vleertman
NN Vleertman
1643-
1654-
Willem Vleertman 1658-1742
trok met Willem op tot diens dood medeschrijver van het boek stamboom
Joh.Fred. Vleertman broeders zoon, in 1708 ridder 16??-na 1708
getuigt pro Willem Caspar Vleertman rechtbank A’dam 16??-na 1726
Mathijs Beuns
Rebecca Beuns 16??-1728
Jan Vleertman 16??- voor 1722 Oost-Indië ganger fam.relatie onbekend
Judikje Beuns
Maria vd Straaten 1654-
Magriet Isaacx
Peter vd Straaten 16??- voor 1723
Grietje Beuns
Pieter vd Straaten Kaatje vd Straaten Femmetje vd Straaten Mattheus vd Straaten Rebecca vd Straaten Cornelia vd Straaten
stamboom
Begin bpek vleertman
Begin boek “korte en eenvoudige onderrichtinge”
1658
doopgegevens
Doopgegevens Willem Vleertman Gedoopt: Willem, s van Frans N. en Mette inwoners alhier Willem had een oudere zus Trijntien, geboren in 1643
1673
1673
1673 Verovering van Bonn Eerste wapenfeiten Willem: verovering Naarden en Bonn, hij is dan 15 jaar
1681 31 augustus 1681 huwelijk Willem met Rebecca Beuns Mathijs dochter, zij tekent met een kruisje. 1681 huwelijk
Inteekenboek-boek van de Kerck (Staatskerk) ondertrouw 16 augustus 1681 Compareerden als voren Willem Vleertman van Soest Suykerbackersknecht, out 26 jaren op de prinsegraft ….. Met rebecca matthijse van A (Amsterdam) out 21 jaren …..
Vleertman is geen 26 maar 23 jaar oud.
1688 Tocht naar Engeland
1688 tocht naar engeland
Op verzoek van het Engelse parlement, en met toestemming van de Staten, trekt Willem III met een leger naar Engeland. Willem Vleertman is erbij. De overtocht op 20 oktober mislukt, 1.300 paarden stikten, door slecht weer in de ruimen, op 15 november volgt een, nieuwe, geslaagde overtocht.
De katholieke opvolger van Karel II wil het katholieke geloof in Engeland herstellen. Dit is een aanleiding tot de revolutie en de komst van Willem III naar Engeland. Jacobus II vlucht naar Frankrijk, hij wordt echter in Dover tegengehouden. Jacobus ii
Willem Vleertman brengt een vrijgeleide van Willem III over, waardoor hij naar Frankrijk kan vertrekken.
Jacobus II van Engeland, schoonvader van stadhouder Willem III
1690
1690
Slag aan de Boyne, Willem Vleertman kreeg opdracht de overwinning te melden aan de hertog van Savoije in Turijn. Daartoe trok hij vanuit Ierland via Engeland naar Zwitserland en trok over de berg de St. Bernhard naar Turijn, via Duitsland keerde hij terug.
Postdiensten, enige informatie. We zien al dat Willem zijn naam als “postvervoerder” heeft gevestigd. Prins Ernst Cazimir, de stadhouder van Friesland vraagt Willem de mogelijkheden van een postdienst tussen Holland via Groningen naar Bremen te onderzoeken. Er wordt nu bij koning Willem III geklaagd over de slechte (post)verbinding met Wenen. Vleertman ontwerpt een plan: sneller en goedkoper. Helaas is de Europese postfamilie Thurn & Taxis het er niet mee eens en klagen bij de Duitse Keizer. Er volgt een proces, Vleertman verliest. In 1691 oprichting geregelde postdienst Maastricht en Brussel en naar Aken en Keulen. Octrooi voor 15 jaar. In 1728 wordt nog vermeldt dat deze zich in familiehanden bevinden. Tot 1702 zien we nog postactiviteiten van Willem Vleertman.
postdiensten
Postactiviteiten Vleertman
1692
1692 post
Willem Fleertman, postmeester van de Koning van Groot-Brittannië
1701
1700 sluiswachter
Na eerst het beleg van Tonningen te hebben meegemaakt krijgt hij van de burgemeester van Amsterdam de bediening van de sluis aan de kolk. Het traktement bedroeg 100 gulden per jaar.
Koning-stadhouder Willem III Het Loo Apeldoorn
1701 het loo
Willem Vleertman ontmoet Willem III op paleis het Loo. De koning beloofde hem een man van rang te maken.
1701
1704 Slag bij Hogsted 1704 Blenheim
1704
Willem hoorde een twist tussen de hertog van Marlborough en prins Eugen met edelen over de gesteldheid van het terrein. Willem reed erin en bewees dat het niet moerassig was.
Afb. blenheim
Willem Vleertman bewijst Marlborough bij Blenheim dat de grond hard genoeg is
In 1714 reist Willem met de keurvorst van Hannover naar Engeland. Daarna reist hij opnieuw naar Hannover om de prinses van Wales en haar kinderen naar Engeland te begeleiden. De keurvorst wordt in Engeland als koning gekroond. Willem is bij de kroning aanwezig.
1714
1714 reis via oldenzaal?
De gebruikelijke route is weer over Oldenzaal Friedrich Wilhelm I Willem schrijft dat hij in 1714 in Amsterdam incognito de Pruissische koning Frederik Willem I heeft ontmoet. Hij vroeg Willem in geval van nood hem zou willen helpen. Dat gebeurt in 1715 als er een oorlog met Zweden ontstaat. Willem heeft daarbij op het punt gestaan de koning van Zweden te arresteren. Hij mocht het echter niet doen.
1720 Willem heeft problemen, terwijl hij nu ruim 60 is wordt er over hem en zijn nicht kwaad gesproken. Met de nicht wordt Maria van der Straaten bedoeld. 1720 kwaadsprekerij
Misschien ook hierdoor zijn er huwelijksproblemen gekomen. Kerse werkt vreemd, terwijl hij voor de vrouw van Vleertman werkt, wordt hij ook nog door Vleertman betaald.
In dit en volgend jaar loopt de echtscheidingsprocedure. Er worden een groot aantal getuigenverklaringen afgelegd in verschillende plaatsen in ons land. Uit deze verklaringen is een (gedeeltelijk) overzicht van het personeel in dienst van Willem Vleertman: Dienstmeid
Monsouw, Lysbeth
ontslag in 1725
Dienstmeid
Steenburg, Maria
ontslag in 1724
Dienstmeid
Claas vd Heller, Elizabeth
Dienstmeid
Arentse, Jannetje *
Naaister
Heemskerk, Maria Reyers
Koetsier
Rijnberk van Rosmale, Willem van
Tuinman
Aarnhoud, Denis
1725
* Herroept in 1730 haar eerdere verklaringen ten nadele van Willem.
1725 echtscheidings procedure
1726
Handgeschreven 1730! 1726
Boekje Willem Vleertman over de handelswijze van Cornelis Kerse
1726 Op 23 juni brengt hij zijn vrouw Rebecca naar haar laatste rustplaats in de nieuwe Lutherse Kerk. Het wordt graf K.N. 350. 1726 haarlemmersluis
Willem blijft kinderloos achter.
Haarlemmersluis, de nieuwe werkplek voor Willem, met een bezoldiging van 750 gulden per jaar, in de richting van Pr. Hendrikkade, Nieuwendijk en Stromarkt. Hier blijft Willem tot zijn dood in 1742 wonen. Willem maakt zich sterk om de plannen van een Oost-Indische Compagnie in Altona te dwarsbomen.
1732
Afrekening Vleertman zoektocht van der Grijp. Voorschot 600 gulden; retour 210 gulden. Van der Grijp 2
Tekst: “op de reyse is verteert en uytgegeven, alsmede de vergoeding van zyn Paard ‘t welk door de fatigue van de reys was gestorven”.
uitputting
1742 De hoop dat hij in het voorjaar wat zou opknappen werd niet bewaarheid. Op 23 april kwam er een einde aan zijn leven, 83 jaar 8 maanden en 23 dagen oud. Tot het laatst heeft hij zijn verstand behouden. Hij werd begraven in de nieuwe Lutherse Kerk.
28 april (1742) graf Vleertman met nummer 363
1742 dood
Foto straatnaam
1 augustus 2008, Willem Vleertman 350 jaar geleden geboren.
